Mühendislik Fakültesi ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
2017-2018 Bahar Yarıyılı
Bütünleme 19.06.2018
1700 – 1850 (110’)
Okul No :.....................................................
1 2 3 4 5 Devam Quiz
Toplam Normal Öğretim
İkinci Öğretim
Adı Soyadı :.....................................................
Sınav Ödev
20 20 15 20 25
Dr. Selim DOĞAN
Soru 1- A) Moody diyagramını kullanarak aşağıdaki veriler ışığında f değerlerini bulunuz. (4p)
• Re = 1.8 × 103, D = 100 mm, ε = 0.0030 mm → f = …………..…… • Re = 4.0 × 105, D = 200 mm, ε = 0.1200 mm → f = …………..…… • Re = 6.2 × 104, D = 150 mm, ε = 0.0015 mm → f = …………..…… • Re = 1.9 × 106, D = 50 mm, ε = 0.2400 mm → f = …………..……
B) Sel rejimi ve nehir rejimi ne demektir? Aşağıdaki debi derinlik (Q-y) grafiğini çizerek açıklayınız. (3p)
Fr, y ve yc, V ve Vc bilindiğinde rejim nasıl belirlenir? Açıklayınız. (3p)
C) Şekilde görülen A ve B hazneleri 200 mm çaplı 11.25 metrelik pirinç
bir boru ile birbirine bağlanmıştır (Re = 3×107). A haznesi su yüzeyi ile
B haznesi su yüzeyi arasında 6 metre fark vardır. Yersel ve sürekli yük
kayıplarını hesaba katarak;
a) Borudan geçecek debiyi bulunuz. (8)
b) Sistemde oluşacak toplam yük kaybını hesap ediniz. (1)
c) Sistemin enerji çizgisini çiziniz. (1)
ℎ𝑓 = 𝑓𝐿
𝐷
𝑉2
2𝑔 ℎ𝑓
′ = 𝑐 𝑉2
2𝑔
CHazneden Boruya Geçiş = 0.5
CBorudan Hazneye Geçiş = 1
a) Q = ………..……….. L/s
b) ∑hf = ………..……….. m
Soru 2- Şekilde verilen kanalın
pürüzlülük katsayısı n=0.014 ve kanal
taban eğimi S=0.0006’dır.
a) Bu kanalın ekonomik kesit
boyutlarına sahip olması halinde b/h
oranını ve hidrolik yarıçap ifadesini
çıkarınız. (12)
b) Kanalı 12.75 m3/s’lik debiyi
geçirecek şekilde ekonomik olarak
boyutlandırınız. (8)
Q = (1/n) R2/3 S1/2 A
a) b/h = …………..……….
R = …………..…………..
b) h = …………..…………..
b = …………..…………..
Soru 3- Şekildeki üç hazne
probleminde Q1 = Q2 = 100 L/s’dir. D
noktasında bulunan pompanın
verimini %80 alarak;
a) B haznesinin kotunu, (6)
b) Pompa gücünü hesaplayınız. (7)
c) Sistemin enerji çizgisini çiziniz. (2)
Problemin çözümünde Williams-Hazen formülü veya hidrolik cetvelleri kullanılacaktır.
𝑁𝑝 =𝜌𝑔𝑄𝐻𝑃
Q = 26.457 × 𝐷2.63 × 𝑆0.54 Boru Çap (D) Boy (L) S hf (m)
1 400 mm 500 m ……….…..…….….. ……….…..…….…..
2 300 mm 1000 m ……….…..…….….. ……….…..…….…..
3 500 mm 1500 m ……….…..…….….. ……….…..…….…..
a) KotB = ….………..………… m
b) NP = …………..……….. kW
Soru 4- Şekildeki gibi birbirine seri bağlı 1 ve 2
boruları ve C noktasına yerleştirilen pompa
vasıtasıyla A haznesinden B haznesine su
iletilmektedir. Boruların uzunlukları, çapları ve
pürüzlülük yükseklikleri şekil üzerinde verilmiştir.
Yersel ve sürekli yük kayıplarını dikkate alarak A
haznesinden B haznesine 70 L/s debi iletilebilmesi
için;
a) C noktasındaki pompanın gücünü bulunuz. (17)
b) Sistemin enerji çizgisini yandaki şekil üzerine
çiziniz. (3)
Kin.Visk.: γ=1.55x10-6 m2/s, Pompa verimi =0.75,
ℎ𝑓 = 𝑓𝐿
𝐷
𝑉2
2𝑔 𝑁𝑝 =
𝜌𝑔𝑄𝐻𝑃
Soru 5- Şekilde verilen su dağıtım sistemini Hardy-Cross (yük
kayıplarının dengelenmesi) yöntemiyle çözünüz. (25p)
𝛥𝑄 = 𝛴(ℎ𝑓)
𝛴(2ℎ𝑓/𝑄)
Boru Çap (D) Boy (L) Debi, Q (L/s)
1 250 mm 800 m ……….…..…….…..
2 150 mm 830 m ……….…..…….…..
3 175 mm 580 m ……….…..…….…..
4 200 mm 770 m ……….…..…….…..
5 150 mm 740 m ……….…..…….…..
Problemin çözümünde Williams-Hazen formülü veya
hidrolik cetveli kullanılacaktır.
Q = 26.457 × 𝐷2.63 × 𝑆0.54
B A Ş A R I L A R Dr. Selim DOĞAN Süre: 110 dakika