Fundashon pa Konsumidó ta bringa na interes di abo, konsumidó Pa aña 2012 nos ke leinan pa protehá nos
konsumidónan: • lei pa kaba ku prolongashon outomátiko di kontrakt, manera di telefon i internèt
• outoridat outónomo pa kòntròl di merkado • lei pa promové kompetensha
Mail [email protected] pa aboná riba nos revista digital
Konsumidó Alertá Huntu nos ta fuerte!
Kolofon: Korant Semanal | Publikadó: Ministerio di Desaroyo Ekonómiko i Stichting Belasting Accountantsbureau (BAB) | Kontribuidó: Fundashon pa Konsumidó | Teksto: Practical Business Solutions B.V. | Diseño i Lay-Out: Dajo Graphics N.V. | Imprenta: Drukkerij De Stad
T: 462-1444 | E: [email protected] | W: www.gobiernu.anEdishon 1 | 9 di yanüari 2012 Deseando pueblo di Kòrsou un tremendo 2012, Fundashon pa Konsumidó ta kontinuá ku su análisis di komparashon di preis di e produktonan ku mas nos konsumidónan ta usa. Den e proyekto aki, konhunto ku Ministerio di Desaroyo Ekonómiko, nos ta presentá tur siman un makutu diferente, ya asina komunidat tin un bista di e diferente preisnan den supermerkadonan lokal. Lo ripití e makutunan, ya nos por analisá desaroyo di preisnan di un produkto partikular.
Pa e siman aki nos a analisá preis di e makutu di produkto, kohé dianan 3 i 4 di yanüari 2012. A hasi e anotashon di preis den kasi tur supermerkado, inkluso Cost-U-Less, ku eksepshon di Masdar i Boulevard Supermarket. E último aki no a duna aprobashon pa hasi e anotashon di preis.
Pa e siman aki e kontroladónan di BAB a kohe preis di un makutu di produkto variá, konteniendo 33 produkto partí den diferente kategoria, for di karni i piska, fruta i berdura, te, kòfi, te ku blich i papel di wc. Por konsiderá e makutu pues un kompra di siman.
Tene kuenta si ku ya ku e selekshon di produkto ta mas chikitu ku e komparashonnan normal ku nos sa hasi, nos no por duna balor hopi grandi na e supermerkado ku ta sali mas karu, mas barata òf mihó surtí. Pero si e tabèlnan semper ta duna un indikashon bon kla kon e preisnan aktual ta den nos supermerkadonan. Abo konsumidó por skohe bo produktonan riba e lista, traha grupo di produkto ku ta sali bo mas kumbiniente na un supermerkado i hasi kompra dirigí.
Mangusa Hypermarket mihó surtiHasiendo un análisis di e makutu di e siman aki nos por bisa ku pa loke ta trata surtido, Mangusa Hypermarket a resultá e supermerkado mihó surtido ku 31 produkto for di 33 produkto. Un análisis mas profundo ta mustra di otro banda ku apesar di ta e mihó surti, e supermerkado no tin niun produkto na mihó preis. Na di 2 lugá a sali Mangusa Rio ku 29 produkto, siguí pa Vreugdenhil, Colon i Centrum Mahaai ku 28 produkto for di nos makutu di 33 produkto.
Centrum Mahaai, mihó den karni i piskáAnálisis di e makutu di produkto di e siman aki ta mustra ku Centrum Mahaai a skor bon pa loke ta preis di karni i piska. Algun ehèmpel: - un kilo di piska Panga ta kosta na
Centrum Mahaai fl. 8,55 miéntras den otro supermerkadonan preis ta varia for di fl. 9,25 te ku fl. 14,99
- preis di Karko pa kilo na Centrum Mahaai ta fl. 31,80 miéntras tur otro kaminda e preis ta varia for di fl. 38,00 te ku fl. 55,00
- thighs sin wesu na Centrum Mahaai ta kosta fl. 7,95. Na otro supermerkadonan preis ta varia for di fl.8,60 te ku fl. 15,00
Pa e siman aki Centrum Mahaai ta resultá e supermerkado ku mas tantu produkto na un mihó preis, siendo Albert Heijn ta skor komo e supermerkado ku mas tantu produkto na un preis mas haltu.
Análisis di siman Kada siman nos lo analisá desaroyo di preis di un produkto durante e último aña. E siman aki: Panga Filè.Analisando preis di piska Panga over di último aña, sifranan ta mustra ku den kasi tur supermerkado preis di Panga a baha kompará ku e preisnan den pasado. Si na aprel 2011 e preis promedio di Panga tabata fl. 13,03, na yüni e preis a baha na fl. 12,39, na novèmber e preis a sigui baha bira fl. 12,54. Na yanüari 2012 nos ta anotá un preis promedio di fl. 11,01, ku e preis mas haltu na Best Buy di
fl. 15,25 i esun mas barata na Centrum Mahaai (fl. 8,88) pa kilo.
Fruta i berduraPa loke ta fruta i berdura, e siman aki nos ta konstatá ku ta bende apel hel marka Red Delicious den mayoria supermerkado a base di preis pa kilo òf preis pa unidat. E preisnan ta varia for di fl. 1,00 pa un apel na tantu Best Buy komo na Esperamos, te na fl. 1,95 pa un apel na Bon Bini Supermarket. Pa loke ta preis pa kilo, Colon Supermarket ta ofresé e konsumidó e mihó oferta. Aki un kilo di apel ta kosta fl. 4,35, siendo e preis mas haltu ta fl. 7,00 na tantu Mangusa Rio komo Mangusa Hypermarket.
Preisnan notabel Blich marka Tempo ta kosta na Vreugdenhil fl. 2,20 siendo Ossais ta bende e mesun produkto pa fl. 5,50; un diferensha di fl. 3,30. Krema pa feita marka Gillete di 311 gr, ta kosta na Cost-U-Less fl. 4,99 siendo Arco Iris ta bende mesun produkto pa fl. 8,80; un diferensha di 3,81. Kòfi Cafe Sto. Domingo Roasted di 8.8 oz ta kosta na Esperamos fl. 3,25, siendo na Exito e mesun produkto ta kosta fl. 8,70, ku ta 5,45 mas karu.
Fundashon pa Konsumidó ta konsehá tur konsumidó pa semper kompará preis, kalidat i servisio promé ku kumpra. Traha bo lista di kompra di bo supermerkado favorito i kompará esaki ku un otro supermerkado, pa bo tin idea kuantu lo bo por spar i gasta mas, si bo varia di supermerkado.
supermerkado B. Tur dos ta obligá na mantené e mesun márgen máksimo si.
Un otro faktor ku por laga preisnan fluktuá entre e puntonan di benta ta e preis di importashon. Ku otro palabra, si e preis di importashon subi den eksterior, no por evitá ku e preis final den supermerkado òf tienda tambe ta subi. I si e preis internashonal baha, e preis pa konsumidó tambe ta baha. Den kaso di pan i webu si, ta un situashon diferente, pasó pan i webu tur dos tin un preis fiho.
Gobièrnu ta hasi esaki pa garantisá ku e produktonan ta keda aksesibel i pagabel pa nos komunidat en general, pero spesífikamente pa esnan di ménos rekurso. Pueblo lo por ta sigur ku e preis ku e ta paga ta un preis hustu.
Dia 3 di yanüari último Ministerio pa Desaroyo Ekonómiko a publiká den korantnan e lista di produktonan ku ta den e makutu básiko. E lista aki ta duna un bista riba e produktonan di primera nesesidat ku gobièrnu ta kontrolá i regulá. E meta di gobièrnu ta pa brinda nos poblashon produktonan di promé nesesidat na un preis pagabel. E makutu básiko a keda kompilá den koperashon ku dietistanan di Ministerio di Salubridat Públiko, Medio Ambiente i Naturalesa. E motibu di esaki ta pa brinda e pueblo di Kòrsou produktonan di un makutu básiko ku ta nutritivo i
ku un variedat amplio di produkto pa konsumo. Ta intenshon di gobièrnu pa sigui konsientisá pueblo di e nesesidat pa kome salú. Un pueblo salú lo kondusí na ménos gastu médiko i na un subida di produkshon di nos pais. Tantu informashon di e produkto i su preis lo keda publiká regularmente pa di e forma aki konsientisá e pueblo riba su derechi i su opshonnan di kompra.
E kòntròl ta enserá ku gobièrnu ta evaluá preis di e produktonan aki, basá riba un márgen máksimo ku e komersiante por pone riba e preis di importashon di e produktonan aki. E preis final por fluktuá, basá riba e preis ku e supermerkado a paga pa e produkto. Pa e motibu aki ta posibel ku supermerkado A i supermerkado B tin diferente preis, pa e mesun produkto: supermerkado A a kumpra e produkto A na un otro preis ku
Ta mi empeño pa riba un frekuensha hopi regular, informá nos públiko kumpradó di último desaroyonan riba nos merkado lokal. Esaki ta enserá ku pa medio di e publikashon aki, titulá “Monitòr”, gobièrnu ta informá e konsumidó riba:
• Lokeemakutubásikotaenserá• Komparashondipreisnanden
supermerkadonan, minimarketnan i tiendanan
• Komparashondipreisdenotrosektornan manera hartwèrnan, botikanan, etc.
Tur e komparashonnan di preis aki lo bai kompañá pa un análisis hasí pa Fundashon pa Konsumidó (FpK) pa konsientisá e públiko konsumidó unda tin e preisnan mas faborabel.
Tambe lo informá nos komunidat riba un base regular tokante di kontròlnan ku ta y lo tuma lugá manera riba:
• Produktonanregulá• Formadiindikashondipreisriba
produktonan y servisionan• Pèrmitdiestablesimentu• Orarionanpaestablesimentunanoperá• Kumplimentukuleinanekonómiko
eksistente• Resultadonandikontròlnanhasi
Konsiderando e kambionan den e struktura
fiskal, ku énfasis riba impuesto di benta, lo duna atenshon speshal riba formulashon dipreisnan.Lohasikomparashondipreispromé ku e kambio i despues di hasi e kalkulashon nesesario, lo indiká haltura ku e preis mester ta, espesialmente pa produktonan regulá.
Tambe lo bai dediká atenshon speshal na informá, eduká i konsientisá e konsumidó riba diferente temanan komersial, eko-nómiko, finansiero, fiskal, di salú i riba otro terenonan riba un base frekuente. Di e forma aki gobièrnu kier alsa e nivel di konsumo na Kòrsou pa yega na un pueblo mas saludabel.
Komo Minister enkargá ku desaroyo ekonómiko, pa mi ta un plaser pa por presentá Pueblo di Kòrsou ku e promé edishon di “Monitòr”, ku lo ser tresé na bo persona riba un base regular.
Abdul Nasser el HakimMinister di Desaroyo Ekonómiko
Ku un deseo ferviente mi ta deseá pueblo en general pero muy en partikular e públiko konsumidó, pues kada kumpradó na Kòrsou un felis i próspero aña nobo.
E aña nobo aki ta karakterisá su mes komo unu ku hopi oportunidat pero tambe unu ku hopi reto. E pensamentu aki ta e motibu básiko ku nos gobièrnu a disidí pa aserká e konsumidó den un forma mas frekuente i direkto.
Kontribushon redakshonal di Fundashon pa Konsumidó
Komparashon di preis di 3 – 4 yanüari 2012
Minister di Desaroyo Ekonómiko Abdul Nasser el Hakim:
“Kòntròl di preis ta determinante” ●Minister di Desaroyo Ekonómiko ●Makutu Básiko●Komparashon di preis siman 1 di 2012●Análisis di FpK●Tep di siman!
Kontenido
Na kurpa di sèn chikí bo ta sa ki balor un plaka grandi tin
Ministerio di
Desaroyo Ekonómiko
• Warda bo ehemplar di “Monitòr” bon, pa asina bo mes por komparápreisnan di diferente supermerkado ora bo mester hasi kompra.
• Selektá a base di e komparashon un lista di produkto mas barata pasupermerkado.
• Kombiná bo bishita na un supermerkado ku otro diligenshanan ku bomester hasi den besindario di e supermerkado.
• Preisnan den supermerkado ta kambia. Chèk semper si e preis den ekomparashonaindatameskosdensupermerkado.Siepreisakambiaiabiramuchukaru,nokumpr’é.
• Emakutubásikonobotakonsistídiproduktonandisiertokontenido.Pagabontinunaesakiikomparáikumpraloketasaliabomaskumbiniente.
• Notaregulápreisdifrutaiberdurakòrtá:tenebonkuentakuesaki.
Komparashon di preis: 3-1-2012 Sifranan: BABResultado
Nr. Marka/Artíkulo Kategoria
Kont
enid
o
2000
Albe
rt H
eijn
Alve
s
Arco
Iris
Arti
's
Bes
t B
uy
Bon
Bin
i
Cal
iforn
ia
Cen
trum
Mah
aai
Cen
trum
Pis
cade
ra
Col
on
Cos
t -U
-Les
s
Espe
ram
os
Exit
o
Goi
sco
Man
gusa
Rio
Man
gusa
Hyp
erm
arke
t
Oss
ais
San
Pedr
o
Vre
ugde
nhil
Mas
bar
ata
Mas
kar
u
Dife
rens
ia
Supermerkado mas barata
11.95 10.97 10.95 12.95 15.25 9.95 10.50 8.55 10.50 14.99 8.95 11.50 9.25 9.95 9.95 9.95 8.55 15.25 6.70 Centrum Mahaai
56.32 55.00 49.50 54.00 31.80 38.00 47.50 50.00 49.50 49.50 50.60 31.80 56.32 24.52 Centrum Mahaai
15.00 11.02 11.00 9.95 10.50 7.95 8.98 11.50 10.99 9.95 7.99 9.95 12.95 8.60 7.95 15.00 7.05 Centrum Mahaai
5.10 7.40 7.25 6.25 6.50 3.95 4.95 5.78 6.99 4.95 7.50 7.00 12.95 6.85 7.50 5.54 3.95 12.95 9.00 Centrum Mahaai
1.35 1.23 1.25 1.30 1.35 1.35 1.15 1.35 1.35 1.16 1.16 1.29 1.15 1.35 0.20 Centrum Mahaai
2.60 2.74 2.76 2.76 2.60 2.76 0.16 2000
13.99 9.22 8.95 12.00 9.00 20.00 20.00 9.02 8.95 20.00 11.05 Best Buy
4.24 3.50 3.39 3.50 3.00 2.68 2.68 3.50 3.25 1.75 2.45 2.45 3.76 1.75 4.24 2.49 Goisco
6.99 4.66 4.75 4.85 8.95 6.89 6.95 4.95 7.29 4.95 7.99 6.50 6.50 7.04 4.66 8.95 4.29 Alves
1.95 1.25 1.50 1.00 1.95 1.25 1.03 1.00 1.25 1.35 1.35 1.15 1.25 1.01 1.00 1.95 0.95 Best Buy/Esperamos
6.99 4.35 5.95 7.00 7.00 5.85 4.35 7.00 2.65 Colon
2.00 3.29 1.75 2.50 2.50 2.50 2.50 2.55 2.50 2.50 2.47 3.25 2.50 2.50 2.50 2.50 2.55 2.55 3.00 1.75 3.29 1.54 Alves
18.50 21.79 22.18 19.40 22.50 23.95 20.95 22.50 22.88 22.88 20.80 18.95 22.50 22.00 19.95 20.50 22.59 20.00 21.00 18.50 23.95 5.45 2000
4.50 4.30 4.10 4.97 4.55 3.76 4.04 4.15 3.35 4.67 4.00 4.00 4.75 3.35 4.97 1.62 Esperamos
3.05 3.18 3.05 3.35 2.94 3.05 2.93 2.93 2.95 3.15 2.96 2.96 4.96 2.93 4.96 2.03 Centrum M/P
3.00 3.29 2.79 2.80 3.10 2.70 2.47 3.15 2.58 2.58 2.84 2.79 2.80 2.95 2.64 2.64 2.95 3.25 2.71 2.47 3.29 0.82 Bon Bini
4.40 4.99 4.46 4.35 4.01 4.45 4.51 4.35 4.05 4.02 4.55 4.50 3.57 2.84 3.95 3.99 4.80 2.84 4.99 2.15 Mangusa Rio
2.78 2.95 2.78 2.78 2.95 2.95 2.78 2.78 2.78 2.95 2.95 2.87 2.76 2.78 2.78 2.78 2.78 2.95 2.62 2.62 2.95 0.33 Vreugdenhil
9.65 9.98 9.22 8.04 9.21 8.85 7.40 8.36 8.36 9.95 9.21 7.40 9.98 2.58 Esperamos
3.90 4.99 4.04 3.75 4.27 3.73 4.10 3.77 3.88 4.10 3.45 4.20 3.55 3.55 2.99 3.95 4.46 2.99 4.99 2.00 Ossais
1.40 1.35 1.35 1.37 1.37 1.45 1.33 1.33 1.45 0.12 Esperamos
9.99 5.93 8.70 5.25 5.40 5.95 5.25 9.99 4.74 Colon
3.50 3.70 3.40 3.55 4.10 3.31 3.75 3.31 3.31 3.57 3.40 3.85 3.34 3.34 3.44 3.31 4.10 0.79 Bon Bini/Centrum M/P
3.25 2.47 2.53 2.89 2.78 2.49 2.49 2.59 2.47 3.25 0.78 Bon Bini
6.75 6.90 6.80 5.75 6.55 6.62 5.52 5.54 3.25 8.70 7.23 7.23 6.62 3.25 8.70 5.45 Esperamos
4.95 4.79 3.90 5.15 5.18 3.85 4.05 5.15 4.49 5.19 3.65 5.35 4.85 4.49 4.99 4.70 3.65 5.35 1.70 Esperamos
1.60 1.36 1.30 1.31 1.35 1.26 1.35 1.26 2.52 1.31 2.52 1.35 1.40 1.27 1.27 1.26 1.26 2.52 1.26 Bon Bini/Centrum M/Vreugdenhil
1.85 2.11 1.60 2.20 2.50 1.75 1.86 2.00 2.25 1.95 2.15 2.15 2.50 1.80 1.60 2.50 0.90 Arco Iris
5.69 6.23 5.75 6.20 5.44 5.99 5.51 5.51 2.25 5.99 2.25 6.23 3.98 San Pedro
8.65 7.82 8.80 6.85 7.85 8.00 7.04 7.04 8.45 4.99 7.05 8.59 6.99 7.43 7.63 4.99 8.80 3.81 Cost-U-Less
3.65 3.55 3.40 3.65 3.28 3.60 3.60 3.36 3.48 3.28 3.65 0.37 Bon Bini
2.50 2.51 2.40 2.80 3.12 2.33 2.45 2.35 2.76 2.39 2.24 5.50 2.20 2.20 5.50 3.30 Vreugdenhil
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Pangasius Filet (panga)
Karko
Thighs sin wesu
Thighs
Libby's
Butter Original
Broccoli (zonder steel)
Witte Kool
Blumkol
Apel Red Delicious (hel)
Apel Red Delicious (hel)
Kipashi Blanku
Wòrs Salu (slais)
Patillia, Chocoladepasta Nut
S&W, Red Kidney Beans/ bleki
Continental Sopa de Fideos/na paki
Honig Mie
P.A.N.
Gold (Self rising)
Badia Garlic Powder
Bouillon Calnort de Carne
Carbonell (Extra virgin)
Tropic
Campina
Café Sto. Domingo Roasted
Kellog's Fruit Loops
Santa Rita
Irish Spring
Libresse Normal
Gillette
Sweetheart
Tempo
Noky
PISKA
PISKA
GALIÑA
GALIÑA
KARNI NA BLEKI (POTTED MEAT)
MARGARINA
BERDURA
BERDURA
BERDURA
FRUTA
FRUTA
PAN
BELÈG
PASTA DI CHUKULATI
BONCHI (BLEKI/PAKI/GLAS)
SÒPI (BLEKI/PAKI)
SPAGUÈTI & MAKARONI
HARIÑA DI FUNCHI
HARIÑA PAN
SPESEREI
SPESEREI
ZETA
TOMAT'I PASTA
LECHI DEN PAKI
KÒFI
SEREAL
TUNA DEN BLEKI
HABON DI BAÑA
TOAYA FEMININO
KREMA PA FEITA
HABON PA LABA TAYÓ
BLICH
PAPEL DI W.C.
pa kilo
pa kilo
pa kilo
pa kilo
3 oz
220 gr
pa kilo
pa kilo
pa pida
pa pida
pa kilo
pa pida
pa kilo
400 gr
432 gr
107 gr
500 gr
1 kg
5 lbs
3 oz
8 pida
250 ml
500 gr
1 ltr
8.8 oz
8.11 oz
170 gr
113 gr
16 pida
311 gr
25.3 oz
64 oz
12 pida 7.65 7.00 6.95 7.95 7.25 6.99 6.55 7.25 6.80 6.80 7.25 6.75 8.35 6.60 6.60 7.35 7.90 6.59 6.55 8.35 1.80 Bon Bini
Kantidat di produkto 23 14 30 26 14 24 25 22 28 19 28 9 27 23 10 29 31 14 11 28 33 33
Preis total a base di kantidat di produkto 113.33 85.28 195.06 161.89 77.67 130.00 175.98 149.78 157.83 89.80 174.90 55.90 157.38 156.33 74.33 198.27 211.72 66.83 52.15 188.16 150.92 262.03
Preis promedio a base di kantidat di produkto 5.42 6.77 0.00 6.76 6.07 5.86 7.43 7.27 5.99 5.21 6.72 6.21 6.30 7.28 7.43 7.15 7.22 5.69 5.46 7.16 4.94 8.47
Preis na Naf.