POŠTARINA PLAĆENA U GOTOVOM. POJEDINI BROJ Din. 1 5 0

mm mm IZLAZI SVAKE SUBOTE. - PRETPLATA IZNOSI GODIŠNJE DIN. 60, POLUGODIŠNJE I TROMJESEČNO RAZMJERNO. - ZA INOZEMSTVO DVOSTRUKO.

CIJENIKU. - PISMA 1 PRETPLATA SE ŠALJU NA UREDNIŠTVO I UPRAVU „NARODNE STRAŽE" ŠIBENIK. - RUKOPISI SE NE VRAĆAJU.

BROJ 34. Š I B E N I K , 26. RUJNA 1925.

OGLASI PO

GODINA V.

Radikals ka ucjenjivanja. U nedje l ju o d r ž a n a je u O s i j e k u

kružna k o n f e r e n c i j a r a d i k a l n e s t ranke v i rovi t i čku ž u p a n i j u , k o j o j su p r i -

ustvovali i de legat i rad ika lne s t r ank e B a r a n j e i S r i j e m a . K o n f e r e n c i j i j e

r e d s j e d a o v o d a o s j e č k i h r a d i k a l a ar. zastupnik dr M o m č i l o I v k o v i ć , a

p r i s u s t v o v a l o j e z b o r o v a n j u j o š n e kol iko z a s t u p n i k a r a d i k a l a . U č e s n i k a konferenc i j e je b i l o vr lo m n o g o : preko 5 0 0 . K o n f e r e n c i j u j e o t v o r i o dr vković te u s v o m g o v o r u i s t a k a o v e

liko n e z a d o v o l j s t v o r a d i k a l a iz B a n o vine sa n o v o m p o l i t i k o m r a d i ć e v a c a . O s o b i t o je napeto r a d i ć e v c e , š t o h o ć e premješta j n e n j i h o v i h č i n o v n i k a . N a -;on lvkovića , g o v o r i o j e i b ivši z a -tupnik Milan Č u d i ć , koj i j e iznio

nekol iko s l u č a j e v a R a d i ć e v e n e l o j a l -nos t i . G o v o r i l i su j o š neko j i radikal i iz Hrvatske , medu n j i m a i n e k o j i s e

lc i te j e na k o n c u d o n e s e n a j e d n a rezo luc i ja s a dese t t o č a k a . U n j o j r a dikali protes tu ju prot iv p r e m j e š t a n j a č i n o v n i k a , zaht i j eva ju da se o b j a v i pismeni p r o t o k o l s p o r a z u m a i z m e đ u adikala i r a d i ć e v a c a , i n a j e n e r g i č n i j e

traže od s v o g v o d s t v a da p o d u z m e k o r a k e , da p r e d s t a v n i c i H S S o b u s t a v e b o r b u u n a r o d u prot iv r a d i k a l n e s t ranke . D a l j e t raže da j e d a n p o s l a n i k

i n j ihovih k r a j e v a ude u v l a d u te a k o n c u pri je te , da ć e a k o k r o z iva m j e s e c a ne d o b i j u na r e z o l u c i j u ovol jan o d g o v o r , sazvat i k o n f e r e n c i j u

o b l a s n i h radika la te kidati s r a d i k a l nom s t r a n k o m .

R e z o l u c i j a radika la v i rovi t i čke žup a n i j e , s k o j o m s e s a g l a s i o i n a r . zastupnik L e o v a c , j e izazvala pr i l ičnu senzac i ju . S a m Obzor j e u j e d n o m brzo javu uz izv ješta j o k o n f e r e n c i j i p o k u š a o umanji t i v a ž n o s t o s j e č k e r e -

o luc i je , iako p o k a z u j e z a b r i n u t o s t . I Irugi l istovi vladini su se o s v r n u l i na z jave rad ika l sk ih p r v a k a u O s i j e k u ,

su se stavili u s t a v m u d r e šutn je . I rnamo dak le j e d a n novi s p o r u

a d i ć e v s k o - r a d i k a l n o j koa l i c i j i , k o j i se ukratko d a o o z n a č i t i k a o r a d i -

a l sko u c j e n j i v a n j e r a d i ć e v a c a . R a d i -evci su pali j o š k o d s t v a r a n j a R R -:oalici je na n i s k e g r a n e . T o s e sve

d o g o d i l o n j i h o v o m k r i v n j o m . T k o j e :od r a d i ć e v a c a pol i t i čar i d r ž a v n i k ? 'avle R a d i ć n i j e , ni je ni dr Š u p e r i n a . lije dr N i k i ć ! D r K r a j a č j e f i n a n c i j -

s t ručn jak , ali d r ž a v n i k ni je . S t j e -an R a d i ć , ko j i i m a karakter i s t ike vega , s a m o ne držav j i ika , u pol i t i kom životu n e m a ni s p r e t n o s t i , ni lačelnost i , ni taktike za v o đ e n j e d r

vne l a d e u j e d n o j koal ic i j i s r a d i -a l lma. R a d i k a l i , b a š k a o š to su r i g o d o m s t v a r a n j a R R - k o a l i c i j e s a e m i s i j a m a Milut ina D r a g o v i č a s t j e -

d i ć e v c e u koz j i r o g , t a k o i s a -i g o d o m r e k o n s t r u k c i j e v l a d e ,

će usli jediti pr i j e n o v o g z a s j e -S k u p š t i n e , že le d a n a p r a v e

t isak na r a d i ć e v c e d a šute i d a n e meta ju r a d i k a l s k o j ag i tac i j i u h r v a t

im k r a j e v i m a . M o g l o b i s e d o g o d i t i i radikal i z b i l j a u d o v o l j e z a h t j e v i -

voj ih o s j e č k i h d r u g o v a te d a e g n j i h o v o g p r e d s t a v n i k a u

li

vladu, ali bi d a k a k o to i š lo n a r a č u n k o j e g r a d i ć e v c a , k o j i b i i s p a o iz v l a d e , a ne r a d i k a l a . R a d i k a l i s e d a n a s o s j e ć a j u j a k i m a , j e r im je u s p j e l o p o d r o v a t i R a d i ć e v e p o z i c i j e u B a n o v in i . O n i su k o d i z b o r a u V i n k o v c i m a , g d j e su pr i j e d o b i v a l i 1 3 7 g l a s o v a , s a d a dobi l i 4 3 4 , O n i su d o b i l i č i tav niz o d b o r n i k a u č i s t o h r v a t s k i m o p ć i n a m a .

S t o g a je r a d i k a l i m a , ko j i u p o l i t i

c i p o k a z u j u s v o j u v izant insku ćud , lako da s e igra ju s r a đ i c e v c i m a . R a -d i ć e v s k i b i r a č i su pos ta l i a p a t i č n i . N e m a r e ni za š t o . Čul i s m o od s tot inu l judi , p a i o d bistr ih naš ih o t o č a n a i s p r e d Z a d r a , da ih j e r a d i č e v s k a pol i t ika , k o j o j su oni dali p o v j e r e n j e , z g a d i l a t a k o , da ih v iše nitko ne ć e na t j e rati na b i ra l i š ta . T o m e je kr iva d a k l e r a d i č e v s k a pol i t ika s a m a i n j o j , l u d o j i b e z g l a v o j , i m a m o zahvalit i i za u s p j e h i n a j n o v i j e g r a d i k a l s k o g u c j e n j i v a n j a .

Talijani progone naše listove B r o j o d s r i j e d e p o l u t j e d n i k a Go-

riške Straže, g las i la S l o v e n a c a p o d I t a l i j o m , d o n a š a na če lu l is ta u v o d n i k s a d e k r e t o m v i d e m s k o g a p r e f e k t a Umb'er ta R i c c i - a , k o j i m o v a j p o prvi put o p o m i n j e u r e d n i k a l i s ta P o l d u K e m p e r l e a . K a o š to j e p o z n a t o , p o t a l i j a n s k o m t i s k o v n o m z a k o n u , a k o prefekt d v a p u t o p o m e n e u r e d n i k a l i s ta , o v a j ne s m i j e v i š e potp is iva t i l ist , ko j i m o r a tražiti o d vlast i o d o b r e n j e ^ n o v o g u r e d n i k a , š t o s e d a k a k o m o ž e o d u g o v l a č i t i , k o l i k o s e h o ć e .

Z a š t o je prefekt o p o m e n u o u r e d n i ka Goriške Straže? P r e f e k t u s v o m dekretu s p o m i n j e b r o j n e z a p l j e n e Goriške Straže, k o j a da j e d o n o s i l a „ n e istinite i t e n d e n c i o z n e v i j e s t i . " List j e b i o z a p l i j e n j e n p e t n a e s t a k i v i š e puta . Pre fek t R i c c i k a ž e da Goriška Straža „ u o p ć e n i j e n iš ta d r u g o g a radi la , o s i m š to j e p o d iz l ikom d a brani p r a v a s l a v e n s k i h m a n j i n a , s tav l j a la na s l a b

g l a s s a v r a d v l a d e " . N a p r o t i v j e i s t ina , d a j e Goriška Straža s a m o brani la in terese s l o v e n s k o g a n a r o d a o d ta l i j a n s k i h d o t e p e n a c a iz drugih p r o v i n c i j a , ko j i su s e pri jeti l i s o d u z i m a n j e m p o t p o r a s l i j e p i m i n v a l i d i m a , ako ne g l a s u j u za f a š i s t i č k e l i s te . Goriška Straža j e o s u đ i v a l a f a š i s t i č k a n a s i l j a , o s u đ i v a l a o p ć i n s k e k o m e s a r i j a t e , o s u điva la r a d o k o o d n a r o đ e n j a H r v a t a i S l o v e n a c a p o š k o l a m a , u k o j i m a d a n a s v l a d a ta l i janski j e z i k k a o n a s t a v n i , a hrvatski te s l o v e n s k i s e p o u č a v a u „ d o d a t n i m u r a m a " , a č e s t o puta ni tu, j e r s i c i l i j a n s k e u č i t e l j i c e , k o j e t jera ju n a š e uč i te l j e , ne zna ju n a š j ez ik . Z a to je Goriška Stražu p o g o d i l a p r v a o p o m e n a . D a li ć e o v a k v e m e t o d e prot iv n a š e b r a ć e dopr in i j e t i d o b r i m o d n o š a j i m a I ta l i je i J u g o s l a v i j e , k o j e j e to l iko že l io M a z z i n i u s v o j i m S l a v e n s k i m P i s m i m a ?

Glasovi o rekonstrukciji vlade.

Zadn j ih s e d a n a u p o r n o š i re vi jest i o r e k o n s t r u k c i j i R R - v l a d e . I s a m o g l a s i l o r a d i ć e v s k o - r a d i k a l s k e v l a d e Jutarnji List to p r i z n a j e u j e d n o j v i j e s t i , te k aže , da b u d u ć i p r i g o d o m o t v o r a n o v o g z a s j e d a n j a N a r o d n e S k u p š t i n e s t u p a na dnevni red p i t a n j e i z b o r a n o v o g S k u p š t i n s k o g č a s n i š t v a , to ć e d o ć i u v ladi do p r o m j e n e , j e r bi n e k e , o s o b i t o r a d i ć e v s k e l i č n o s t i i m a l e i spas t i iz v lade d a uđu u č a -s n i š t v o S k u p š t i n e . U r a d i ć e v s k i m k r u g o v i m a s e g o v o r i , da ć e n a m i n i s t a r s k a m j e s t a postavi t i i s taknut i j e n e p a r -l a m e n t a r c e , k a o š to su to uvi jek i s t i ca l i .

P o v o d o m svih tih vi jest i g o v o r i s e o i z m j e n a m a u v ladi o v o : Iz v lade b i i s p a o P a v l e R a d i ć te u š a o u p r e d s j e d n i š t v o S k u p š t i n e . R a d i ć e v c i bi ht jel i d a imaju s v o g p r e d s j e d n i k a

BEOGRAD, 24. rujna 1925.

S k u p š t i n e i to o p r a v d a v a j u t ime , š to

bi Hrvat t r e b a o d a b u d e p r e d s j e d n i k

S k u p š t i n e , k a o š to j e to u s v o j e vr i

j e m e b i o dr R i b a r . M e đ u t i m radikal i

že le da p r e d s j e d n i k o m S k u p š t i n e b u d e

n j i h o v č o v j e k . Iz v l a d e b i o s i m P a v l a

R a d i ć a ot iš l i i dr Š u p e r i n a te dr N i k i ć .

Z a n j i h o v a m j e s t a s u k a n d i d a t i P r e -

d a v e c , dr K r n j e v i ć ili dr B a s a r i č e k .

S t j e p a n R a d i ć bi h t j eo da u đ e u v l a d u ,

k a o minis tarsk i p o t p r e d s j e d n i k , ali to

n i j e r a d i k a l i m a p o vol j i . R a d i k a l i m a

ni je p o vol j i ni že l ja r a d i ć e v a c a d a

na m j e s t o S i m o n o v i ć e v o u m i n i s t a r

s tvo s o c i j a l n e pol i t ike u đ e K r n j e v i ć .

K a k o s e č u j e , s a d a š n j i p r e d s j e d

nik S k u p š t i n e bi i m a o ući u m i n i

s tarsk i s a v j e t . Za n j e g o v o m j e s t o

kandidi ra ju neki radikal i L j u b u J o v a -

n o v i ć a .

Napadaji na dra Beneša U z a d n j e m b r o j u notiral i s m o

n a p a d a j Venkova, g l a v n o g g l a s i l a č e š k e a g r a r n e s t ranke i n j e z i n o g v o d e , s a d a š n j e g minis t ra p r e d s j e d n i k a Antonina Š v e h l e , n a minis tra v a n j s k i h

p o s l o v a dra E d u a r d a B e n e š a . Venkov j e u s v o m u v o d n i k u i z j a v i o , d a su vrlo loš i p u t e v i , k o j i m a dr B e n e š v o d i č e h o s l o v a č k u v a n j s k u p o l i t i k u , j e r r a č u n a j u s a m o s F r a n c u s k o m , a ta

s e o p e t iza leđa Č e h o s l o v a č k e s p o r a z u m i j e v a s N j e m a č k o m , k o j a ne n a pušta pravo v i n d i c i r a n j a s j e v e r n o - i z a p a d n o č e š k i h k r a j e v a .

T a k o s e eto j av l j a list s a m o g p r e m i j e r a , b o l j e reći one s t r a n k e , k o j o j on p r i p a d a , prot iv pol i t ike dra B e n e š a . T o j e o s o b i t o važan i zan i -miv p o j a v i to b a š pred i z b o r e . Dr B e n e š t j e r a o j e u p o s l j e d n j e v r i j e m e m a l o i m p e r i j a l i s t i č k u pol i t iku p r e m a vani , b a š k a o i dr K r a m a r ž u unutrašn jos t i . D r B e n e š ni je i m a o n i k a k o v i h o b z i r a p r e m a M a l o j Antanti i n j i h o vim i n t e r e s i m a , o s o b i t o u n a c i o n a l n i m i g o s p o d a r s k i m pi tan j ima . N j e g o v a u s l u ž n o s t p r e m a Italiji i s n u b l j e n j e I ta l i j e , b i l a j e p o i m e n c e u g o s p o d a r s k o m p o g l e d u č e s t o puta u ve l iko j p r o t i m b i s a n a š o m p o l i t i k o m i n a š i m g o s p o d a r s k i m i n t e r e s i m a . N a Austr i ju i na M a d ž a r s k u ni je s e dr B e n e š n i k a k o o b a z i r a o , v e ć s e , k a k o mu p r e d b a c u j e č e š k i agrarn i o r g a n , o s l o n i o s a m o n a f r a n c u s k u pol i t iku. Š t o v i š e : dr B e n e š ident i f ic i rao se s a in te r e s i m a z a p a d n i h velikih vlasti z a b o r a v l ja juć i p o s v e m a , da to Č e h o s l o v a č k a ni je i d a to ne će biti . M e đ u t i m saz iv k o n f e r e n c i j e minis tara van j sk ih p o s l o v a S a v e z n i k a p o k a z a o j e , kako j e bi la p o l i t i k a dra B e n e š a kr iva , j e r ni je računa la s a eventualn im s p o r a z u m o m i z m e đ u N j e m a č k e i Francuske . . U t o m p a k s l u č a j u m o r a o je dr B e n e š znati d a s e č e h o s l o v a č k a po l i t ika m o r a zaputi t i p o s v e drugim s m j e r o m , n e g o li j e o n a p o l a z i l a d o s e l e , p o i m e n c e p r e m a N i j e m c i m a i u unutarn jo j p o l it ici . U unutarn jos t i ni je s e s m j e l o to l iko p o p u š t a t i s o k o l s k o l e g i o n a r s k o j po l i t i čko j or i j en tac i j i , k o j a j e v i d j e l a s a m o narodnu č e š k u državu , a z a b o r a v i l a n a N i j e m c e , R u s i n e i M a d ž a r e u n o v o j r e p u b l i c i . I a k o s e ne m o ž e za unutarn ju poli t iku učini t i dr B e n e š o d g o v o r n i m , ipak s e m ? g l o o d n j e g a o č e k i v a t i , da će on spr i ječ i t i z a t v a r a nje n j e m a č k i h š k o l a k a o i s e k v e s t r i r a -n je n j e m a č k i h k u p a l i š t a . T o j e s a d a p r i g o d o m ž e n e v s k e k o n f e r e n c i j e b i lo za N i j e m c e k a o n a r u č e n o , j e i su i o p e t p o č e l i d a t rabun ja ju o pravu s a m o o p r e d j e l j e n j a u p o g l e d u p r i p a d nost i s j e v e r n o č e š k i h k r a j e v a . R a z m a k i z m e đ u a u s t r i j s k e p o l i t i č k e u p r a v e k o d n a r o d n i h p r o b l e m a i s a d a š n j e ere č e h o s l o v a č k e , o d v i š e j e malen, a d a s e ne bi s v a t k o dos je t io , s l i č n o s t i . D r B e n e š z n a d e da je o p s t a n a k m l a de r e p u b l i k e z a g a r a n t o v a n s a m o , a k o s e Č e s i n a g o d e i s p o r a z u m e s a N i j e m c i m a . T o j e u p r a v o ž ivotna z a d a ć a Č e h a , d a izmire g e r m a n s k i i s l a v e n s k i sv i je t . I n a č e u to j zeml j i n i k a da mira . D a n a s m a n j e , n e g o li u vr i j e m e m o n a r h i j e . K a d a j e v idio dr B e n e Š da F r a n c u s k a polazi sv im m o g u ć i m s r e d s t v i m a u s u s r e t N j e m a č k o j u p r a v o na stari viteški f rancusk i n a č in , m o r a o se i o n . p o s k r b i t i za t o , d a u unutarn jo j polit ici ne b u d e n i č e g a š t o bi i m a l o i s j e n u n a s i l n o g r e ž i m a . Ali to j e dr B e n e š p r o p u s t i o . T o j e š teta , k o j a ć e s e dati r e p a r i r a -ti s a m o p o t p u n o m p r e o r i j e n t a n c i j o m v a n j s k e po l i t ike o d F r a n c u s k e k s l a v e n s k i m d r ž a v a m a .

S t r a n a 2 . , N A R O D N A S T R A Ž A ' B r . 3 4 .

Velika skupština dra Korošca. U n e d j e l j u o d r ž a o s e u M a r i b o r u

vel iki z b o r p o u z d a n i k a S l o v e n s k e L j u d s k e S t r a n k e za Š t a j e r s k u . U o -g r o m n o j d v o r a n i s a k u p i l o se 8 0 0 p o u z d a n i k a i d e l e g a t a . Interes za z b o r j e b i o tim već i , š to p r e d s j e d n i k S L S dr Ante K o r o š e c , ko j i j e i m a o održat i g o v o r o p o l i t i č k o m p o l o ž a j u , ni je u z a d n j e vr i j eme d a v a o kakvih već ih i zamaši t i j ih pol i t ičkih iz java .

Z b o r je o t v o r i o m a r i b o r s k i n a č e l nik dr L e s k o v a r te o d m a h d a o r i ječ dru K o r o š c u , k o g a su m a s e burnim a k l a m a c i j a m a p o z d r a v i l e . N a k o n š t o j e o c r t a o s a d a š n j i pol i t ički p o l o ž a j , dr K o r o š e c j e pr ikazao u kra tk im c r t a m a ulogu R a d i ć e v e s t ranke i n j e g a s a m o g a . „ A k o bi p r e d b a c i v a n j a — r e k a o j e dr K o r o š e c — što kor is t i la , o n d a bi b i lo na mjes tu p r e d b a c i v a n j e da R a d i ć e v a s t ranka ni je bi la l o j a l n a , p o š t e n a i p o u z d a n a s a r a d n i c a , i to ne s a m o g l e d e takt ike , j e r j e č i tavo vr i j e m e s v o j e s a r a d n j e u o p o z i c i j i k u š a l a škodi t i pr i je s v e g a s v o j i m s a v e z n i c i m a , al i , k a k o s e s a d a p o k a z a l o , i radi p r o g r a m a , koj i je n a k o n c u u c je l in i i zda la . R a d i ć e v a s t ranka je p o p u s t i l a r e p u b l i k u , f e d e r a c i j u , narodni s p o r a zum i s e l j a č k u d e m o k r a c i j u . Ako uza s v e to R a d i ć u H r v a t s k o j i p o Ž e n e v i j o s uvi jek g o v o r i o n e k a k v o j s e l j a č k o j d e m o k r a c i j i , to j e s m i j e š n o ; j e r je i p a k p o z n a t o , da s e l j a c i n e m a j u n i k a k v e r i ječ i u R a d i č e v o j s t r a n c i , a R a d i ć n i k a k v e r i j eč i u P a š i ć e v o j v l a d i " .

Dr K o r o š e c pr ikazu je zatim s l a -b o ć u d a n a š n j e v lade . „ S a d a š n j a v l a d a j e is t ina b r o j č a n o j a k a , ali j e u s v o j o j u n u t r a š n j o s t i n e j e d i n s t v e n a i radi t o g a s l a b a . R a d i ć h o ć e iz P a š i ć e v a z a g r l j a j a a P a š i ć iz R a d i ć e v a d r u š t v a ( S m i j e h ) . S t o g a je b a h a n j e , da će novi s a v e z n i c i vladat i p u n e četiri g o d i n e , tek znak n e p o z n a v a n j a pravih pri l ika. O b e v ladine s t ranke h o ć e n o v e i z b o r e . R a d i ć e v c i h o ć e n o v e i z b o r e d a s e o s l o b o d e n e u g o d n o g a i p o n i ž u j u ć e g p o l o ž a j a , u k o j e m s e na laze , i da b i u i z b o r i m a , u k o j i m a bi za nj ih r a d i o s a v vladin a p a r a t , d o b i l i n a b r o j u s v o j i h "zastupničkih m a n d a t a . A i r a d i k a l n a s t ranka g o v o r i v e ć o n o v i m i z b o r i m a , ko j i da bi s e održa l i tek p o pr i j emu r e d o v i t o g p r o r a č u n a , s k o j i m h o ć e na svaki način naprti t i p o

litičku o d g o v o r n o s t R a d i ć e v e s t ranke . Radikal i ne će ni p o d k a k a v uvjet s R a d i ć e m na i z b o r e " .

In teresantna su r a z l a g a n j a dra K o r o š c a o p r i l i k a m a u r a d i k a l n o j s t ranc i , u k o j o j j e P a š i ć n e o g r a n i č e n i g o s p o d a r , š to svi t e š k o o s j e ć a j u . D r K o r o š e c zatim kons ta t i ra , k a k o m n o gi že le vidjeti S L S u v lad i . M e đ u t i m Š L S ne će ići u vladu ni radi p l a s e -n ja , ni radi o b e ć a v a n j a , a ni radi s a m o s t a l n i h d e m o k r a t a . „Ali — kaže dr K o r o š e c — s tim ne ć e m o d a k a ž e m o , da je za n a s u b u d u ć e s v a k a s a r a d n j a s r a d i k a l n o m s t r a n k o m a pr ior i i s k l j u č e n a . P o d s tanovi t im u v j e t ima to bi b i lo i m o g u ć e . Ali d a n a s o t o m e g o v o r i t i b i lo bi p o t p u n o m a b ez p o t r e b e , j e r s t v a r n i je na d n e v n o m redu . P a n i s m o t a k o n e o z b i l j n i , da bi o s l i čn im s t v a r i m a j a v n o r a s p r a v l j a l i " . T a iz reka u g o v o r u dra K o r o š c a je b i la k o m e n t i r a n a na nač in , iz k o j e g a je p r o i z l a z i l o da radikal i t raže d o d i r a sa s t r a n k o m dra K o r o š c a .

D r K o r o š e c d a l j e k a ž e , da t r e b a us t ra ja t i . S L S , dok s t ranke R R - k o a l i -c i j e ne u d o v o i j u j u z a h t j e v i m a s l o v e n

s k o g n a r o d a , o s t a j e u o p o z i c i j i . S L S ne će kapi tul i rat i . Ide ja s p o r a z u m a H r v a t a , S l o v e n a c a i S r b a ni je mrtva.

D r K o r o š e c s e u nas tavku s v o g g o v o r a o s v r n u o i na i z rab l j ivan je „ d r ž a v n o g i n a r o d n o g j e d i n s t v a " . „ 0 d r ž a v n o m j e d i n s t v u — veli dr K o r o š e c — ne ć e m o g o v o r i t i ! T o s m o uvi jek pr iznava l i , a od n a s z a m i š l j e n a a u t o n o m i j a se ne prot ivi d r ž a v n o m j e d i n s t v u . ( T a k o j e ) ) . G l e d e n a r o d n o g j e d i n s t v a p r a v i m o p o d j e l u . I s k l j u č u j e m o s v a k o n a r o d n o j e d i n s t v o , po k o j em bi s e mora l i o d r e ć i s v o j e m s l o v e n s k o m jez iku i s v o j o j s l o v e n s k o j n a r o d n o j sv i j es t i . . . A k o s e s l o v e n ski j ez ik p r i r o d n o s l i je s hrvatsk im i s r p s k i m u j ed ins tven j ez ik , d o b r o , mi ć e m o tu č i n j e n i c u priznati . Ali ne z a h t i j e v a j t e da se k a o n iske i p o d l e i z d a j i c e o d r e č e m o s v o g s l o v e n s t v a " .

U nas tavku s v o g g o v o r a je dr K o r o š e c g o v o r i o o pol i t ic i c e n t r a l n e v lade te o v a n j s k o j pol i t i c i . Iza n j e g a govor i l i su nar. z a s t u p n i c i V e s e n j a k i dr H o h n j e c . O b a g o v o r a su p a ž l j i v o s a s l u š a n a i p r a ć e n a burn im o d o b r a v a n j e m .

G o v o r dra K o r o š c a s u s v e n o v i n e not ira le k a o p r e d z n a k n j e g o v o g z b l i -ž e n j a s r a d i k a l i m a .

Iz domaće i vanjske politike. p Š T O P I Š E G L A V N I O R G A N

R R - V L A D E ? U u v o d n i k u Samouprave o d s r i j e d e č i t a m o i o v e r e t k e : „ R a niji ( P P ) s p o r a z u m , k a o pol i t ički akt , ni u k o l i k o ni je o s l a b l j e n s p o r a z u m o m , ko j i j e z a k l j u č e n s a H r v a t s k o m S e l j a č k o m S t r a n k o m , j e r s e , i p o t o m e n o v o m s p o r a z u m u , i m a d a s p r o v o d i o n a i s t a p o l i t i k a , k o j a j e b i l a u g o v o r e n a i s p o r a z u m o m i z m e đ u s t r a n k e s a m o s t a l n i h d e m o k r a t a i r a d i k a -l a " . D a l j e č i t a m o da je P r i b i ć e v i ć e v a s t r a n k a „ g r u p a , k o j a i m a zdrave o s n o v e u s v o j e m p o l i t i č k o m p r o g r a m u . " — Š t a vel i te na to , g o s p o d o r a d i - , ć e v c i ? J e li zb i l ja r a d i ć e v s k o - r a d i k a l -s k a v l a d a n a s t a v a k p r o š l e P P - v l a d e ?

p R J E Š A V A N J E M A R O č K O G P I T A N J A o b a v l j a s e b a j u n e t a m a , t o p o v i m a i s i l o m . Vi jes t i isa rat iš ta u M a r o k u su vr lo p r o t u s l o v n e . A k o u z m e m o j o š , da d o l a z e p r e k o P a r i z a , to j e z b r k a i t e n d e n c i o z n o s t j o š v e

ć a . P o s v e m u s e čini da je F r a n c u zima u n j i h o v o j zoni d o i s t a u s p j e l o n e š t o u z n a p r e d o v a t i , ali je zato Š p a n j o l c i m a p o s t a l o u s j e v e r n o m M a r o ku t i j e s n o . M n o g o n j ihovih e k s p e d i c i j a s m o r s k e s t rane j e o d b i v e n o o d m a r o č k i h u s t a š a . T a k o je b i lo o d m a r o č k e ar t i l j er i je p o t o p l j e n o v iše ratnih b r o d o v a u d r u ž e n e f r a n c u s k o -š p a n j o l s k e m o r n a r i c e .

p T E ž A K P O L O Ž A J E N G L E S K E V L A D E . E n g l e s k i l is tovi n a p a d a j u B a l d w i n o v u vladu radi s i lne b e s p o -s l e n o s t i , k o j a v l a d a u E n g l e s k o j . R a č u n a s e da ima p r e k o mil i jun i po l b e s p o s l e n i h r a d n i k a . L i s tov i n a g o v j e š ta ju d a bi k a o novi minis tar p r e d s j e d n i k m o g a o d o ć i L l o y d G e o r g e . R a č u n a s e , d a a k o B a l d w i n o v o j vladi ne u s p i j e dob i t i kredita z a k a k v e r a d n j e , n e ć e e n g l e s k i k a b i n e t n i k a k o i z b j e ć i n o v i m p a r l a m e n t a r n i m i z b o r i m a .

p J A K O S T T A L I J A N S K I H F A Š I S T A . D a n a s f a š i s t i č k a s t r a n k a b r o i i u

Italiji 9 0 0 0 muških udruženja sa preko* 7 0 0 . 0 0 0 o r g a n i z o v a n i h č l a n o v a } 5 9 0 ženskih udruženja s a 2 5 t isuća č lanica . O s i m t o g a r a s p o l a ž e sa trideset oružanih legi ja s a u k u p n o lf iO.000 b o r a c a , .sa 3 1 7 narodnih s indikata, u k o j i m a je organi zovano 1 , 8 0 0 . 0 0 0 č l a n o v a . F a š i s t i č k o že l jezni -č a r s k o udruženje bro j i 8 0 . 0 0 0 č lanova i predstavl ja po s v o j o j važnosti jedan od glavnih s t u p o v a fašist ičke snage u državi . O s i m toga faš izam je silom stavio u s v o j e ruke 6 3 1 7 o p ć i n a , a s a d a se s prema uredba, po ko jo j d j e latnost o p ć i n a mora da bude u skladu sa poli t ikom vlade. Opozic i ja ura s v e to ni je j edinstvena , i ona kao da i ne p o s t o j i . P o j e d i n e stranke već su uze le s l o b o d u akci je za j e s e n s k o zas j e d a n j e par lamenta . T a k o je već s i g u r n o , da ć e s e soc i j a ln i demokrati , unitarc i i p u č k a s t ranka , dakle više od p o l o v i c e o p o z i c i j e povratit i u par-lamenat . M e đ u t i m i a k o će se borba povratit i u p a r l a m e n a t , t eško će o p o zici j i uspjet i da z a d o b i j e natrag sve p o z i c i j e , ko je je usl i jed s v o j e neaktivnost i izgubi la .

p N O V A T A K T I K A S O V J E T S K E R U S I J E . E n g l e s k e n o v i n e b a v e s e vi« j e s t i m a , p r e m a k o j i m a je položa j Č i č e r i n a kao k o m e s a r a za vanjske p o s l o v e u z d r m a n te bi on imao biti z a m i j e n j e n K a i a h a n o m . Listovitvrde da bi o v a p r o m j e n a mora la uslijediti radi t o g a , š to Čičer in ni je usp io da N j e m a č k u o d g o v o r i od sk lapan ja pakta s i g u r n o s t i . K a r a h a n će uzeti drugu takt iku. O n ć e pomagat i pristup N j e m a č k e u S a v e z N a r o d a s a namje-r o m d a b i s e i R u s i j a pustila u taj S a v e z ili p a k da bi s e S a v e z Naroda r a s p a o .

p U D R U Ž E N J E A V E N T I N S K I H G R U P A . S v e tri d e m o k r a t s k e oporb e n e o r g a n i z a c i j e a v e n t i n s k e i to Uni-o n e N a z i o n a l e , d e m o s o c i j a l i i radikalni d e m o k r a t e zakl juči l i su , da će se s ložit i u j e d n u par lamentarnu stranku. M e đ u t i m i m a d e da o s t a n e netaknut p r o g r a m a t i č k i polit ički karakter svake o d udruženih s t ranaka . S trankom će uprav l j a t i p o s e b n i o d b o r , ko j i će sas t o j a t i o d č l a n o v a svi ju grupa. Popolo u t o m e nazr i j eva p o č e t a k za osnivanje i o b r a z o v a n j e j e d n o g ve l ikog d e m o k r a t s k o g c e n t r u m a , koj i bi se najviše u p i r a o n a p o l j o d j e l c e i srednj i stalež.

UMIšLJENOVIćEVI DANI

i i

M1LKO MIN

T o j e i u č a s u , k a d izlazi o v a j f e j t o n , n a j d e b l j a o v o g o d i š n j a h r v a t s k a k n j i g a . Č u d o . H r v a t s k a M a t i c a j e i z d a l a n e k o l i k o p o o p s e g u šturih k n j i g a , i o d tih j e d n u s tare K a s s o v i t z - C v i j i ć e v e , k o j a s e p o vlast i t im m e m o a r i m a n a lazi u r o d s t v u , pr i j a te l j s tvu , k u m s t v u s a sv im m o g u ć i m s t a r o h r v a t s k i m l i č n o s t i m a . Š t u r e kn j ige su n e k a k o

o b l i g a t n e u n a š o j l i teraturi . A š t u r e , o z b i l j n o š ture k n j i g e su n e k a k o j o š o b l i g a t n i j e . M e đ u t i m s e g o s p o d i n M i l k o M i n ( p o d tim i m e n o m s e kr i j e — d a k a k o ne u Š i b e n i k u I — j e d n a p o z n a t a o s o b a ) o d v a ž i o i p r e d a o u j a v n o s t j e d n u knj igu s a d v j e s t a š e z d e -s e t i o s a m s t r a n i c a . T a č n i n a s l o v kn j ige z a p r a v o g l a s i : U m i š l j e n o v i ć e v i dani u p r o v i nc i j i i m e t r o p o l i ( s a t i r i č n a p r i p o v i j e s t ) .

U v r i j e m e , kad s e radi l i terarne kr ize r a s p i s u j u a n k e t e , o v a k v a k n j i g a o z b i l j n o p o b u đ u j e i n t e r e s . D r u g o j e p i t a n j e , d a li o n a ta j in teres i z a s l u žu je i k a k o o n a p l a ć a taj in teres . I p a k , držim d a s e m o r a i na p o č e t k u o v o g n a p i s a r e ć i , da j e k n j i g a , o k o j o j j e g o v o r a , j a k o g r j e š n a . G o s p o d i n p i s a c j e u to j knj iz i , k o j a n o s i p r i l i č n o z a n i m i v p o d n a s l o v , n a g o m i l a o d o s t a a i p r e v i š e b a n a l n o s t i , n e t a č n o s t i i p o v r š n o s t i . S t r a h m e j e , š to m o r a m t a k o p o č e t i . Ali, č im s a m u z e o kn j igu , o d m a h s a m k o d č i tavih s t r a n i c a , s t a v a k a i r e č e n i c a s t a v l j a o u p i t n i k e : Z a š t o ? K a k o ? N a k o j i n a č i n ? i td.

G o s p o d i n p i s a c j e o z n a č i o s v o j u k n j i g u k a o sa t i r i čnu p r i p o v i j e s t . Š t a j e p o d t im g o s p o d i n p i s a c h t j e o r e ć i ? T o iz k n j i g e n i s a m m o g a o r a z a b r a t i . A k o v e ć kudi U m l š l j e n o v i ć a , J e z e r a n -s k o g a et c o m p . , z a š t o i z n a š a n j e m u

s i m p a t i č n i lik s t a r o g T r b u h o v i ć a n a nač in , da č i t a o c i m a b u b r e z i o d s m i j e h a p u c a j u . O k o T r b u h o v i ć a p u š t a s u z u , a n j e g o v a r u k a b l a g o s i v l j e z a ruke N e v e n k e i M i r k a , k a o u k a k v o m l i j e p o m k i n e m a t o g r a f s k o m k o m a d u ili k a o u s c e n a m a v e s e l o g dram/i t ičara B e n A k i b e . Š t o š i b a g o s p o d i n p i s a c ? J e d n u n e m o g u ć u vrs tu l judi . Š t o p t e -m a n j ima i z n a š a p i s a c k a o n e š t o pozi t ivna i s i m p a t i č n a ? J e d n u g r u p u na ivnih , d o b r o ć u d n o - g l u p i h l jud i . I sv i ti l judi , i s i m p a t i č n i i n e s i m p a t i čni p i s c u , n o s e o d l i č n a i m e n a : T r b u -h o v i ć , U m i š l j e n o v i ć , J a d a r i ć , S v a g d a -nić , D a n g u b i ć . O t v o r i o s a m p a r k n j i g a s t a r o g Vi l ima K o r a j c a i n a š a o u n j i m a n e k o l i k o ident ičn ih i m e n a : T i k v a n o v i ć , S t r i e l č e v i ć , P r a v o r e c i ć , Č u t u r i ć . D a k l e is ta i m e n a s m a l o m v a r i j a c i j o m , ali o g r o m n a raz l ika i z m e đ u n a č i n a p r i k a z i v a n j a M i l k a M i n a i Vi lka K o r a j c a . U K o r a j c a d o s l j e d n o s e „ p e g l u " j e d n a l i terarna p o j a v a , a u knj iz i M i l k a M i na d o b i v a m o ut i sak , d a su sv i t ipovi

— o d p r v o g d o z a d n j e g g o s p o d i n a — vr lo ne inte l igentn i , id io t i , ali i to ne svi idiot i s k o m a d o m s r c a .

O d a k l e ta p o g r j e š k a ? S v a k a k o iz

l o š e iz radn je t i p o v a . M o ž d a p r i p a d a

p i š č e v o m menta l i te tu i z r a d n j a takvih

t i p o v a . Ali to j e s v e j e d n o . U m i š l j e

n o v i ć j e t ip s t a r o g s t u d e n t a , k o j i i m a

s v e o s e b i n e s v o g i m e n a . J . M. Ujević j e u j e d n o j s v o j o j novel i ( B r a ć a ) prik a z a o i s to takav t ip , ali vrlo realnije. S a t i r a se K r e ć e i m o r a s e kretati realnim p o t e z i m a . K a k o s e Nada k r a s n a c u r a i k t o m e — Zagrepčanka, m o ž e upiljiti i l i jevati „ v r u ć e * suzi te m e k a n o i s r c e d r a p a t e l j n o oslanjat s v o j u g lavu n a o č e v o r a m e radi jedn o g U m i š l j e n o v i ć a , ko j i p o svo jo d i a l e k t i č k o j s p o s o b n o s t i i spada glup i na ivan , i k o g a — n e znam b a š kake a u k t o r do t a k o v a š t a dolaz i 1 - Min naziva n a p a r m j e s t a u s v o j o j knjizi k a o „ u p o z o r e n j e č i t a č i m a " , g lupim n e d o t u p a v n i m . K a k o u o p ć e dolaz a u k t o r d o t o g a da u s v o j o j pripovij es t i s v a k o m e č i taču na s v a k o j stra nic i tura p o d n o s s v o j e miš l j en je t a k o z v a n e E z o p o v e « m o r a l n e prodike u o b l i k u raznih mudrih r i ječ i i ,,šen-t e n c a " ? T o j e s tvar , k o j a n e spada u j e d n u s o z b i l j n o m pre tenz i jom pi s a n u k n j i g u . N e s p a d a j u u o p ć e k n j i g u ni t a k b z v a n a n a g o v j e š t a n j a . Što t r e b a da auktor u n a p r e d g o v o r i , kako ć e n. pr. M a t i l d a nas t radat i od J e z e r a n s k o g a ? Š t o n. pr . t r e b a da auktor n a g o v j e s t i na s t rani 1 7 5 da ć e se B o s i l j k a , k a d d o č u j e za n a m j e r a v a n o č e v b r a k zakloni t i „u s v o j u t i h u s o b i c u , d a n e v i đ e n a z a j e c a d a r u k a m a , k o j e j e p o s v e t i o rad

B r . 3 4 . „ N A R O D N A S T R A Ž A '

Opet politička varanja!

Izvan s v a k e d i s k u s i j e p o s t o j i č i n jenica , da j e R a d i ć e v p o k r e t d o ž i v i o u našo j državi potpunu k a p i t u l a c i j u svog r e p u b l i k a n i z m a . Ipak u z a d n j i m trza j ima s v o j e po l i t i čke a g o n i j e k u š a

ina svak i način da i da l je z a v a r a v a polit ičkim u t o p i j a m a š i r o k e m a s e n a

š e g a n a r o d a . S v j e t s k a š t a m p a č u d o m se čudi , kakve su to n a š e m a s e , d a tako s l i j epo tragaju za p o z n a t i m d e magoškim t r i b u n o m , k o j i j e d o j u č e r izrabl j ivao n j i h o v o n e z a d o v o l j s t v o i i njihov b i j e d a n p o l o ž a j ' u kor is t svoje s tranke. K a d su r a d i ć e v c i tu skoro likvidirali s v o j i m o b o ž a v a n i m republikanizmom i t a k o z v a n i m „ n e p l a ćanjem p o r e z a " i „ n e v r š e n j e m v o j n e dužnosti" , to l iko j o š o s t a j u drski , da i dalje podrža ju s v o j u i z b o r n u paro lu medu se l j ačk im m a s a m a s j e v e r n e Dalmaci je , da će on — R a d i ć , s v j e t s k i diplomata, povratiti Z a d a r J u g o s l a v i j i . T o pjevaju radićevc i n a s v o j i m s a stancima u Ninu i drugd je i na s k u p štinama svo j ih o r g a n i z a c i j a , k o j e su sad poče le kupovati b a r j a k e . B i j e d n e nepismene m a s e , po l i t i čk i nezre le i neori jentirane, o s o b i t o o n e u K o t a r i ma, još i d a n a s v jeru ju u tu p o l i tičku utopiju svo j ih b l a g o g l a g o l j i v i h tr i buna. T a k o m e n i j e ž a o n a š e g l i j e p o g Zadra ? T a ima li j o š p o š t e n o m i s l e ć e g

dol juba, koj i ne bi žel io p r i s a j e d i n j e -Zadra majc i d o m o v i n i i o s i m d e m a -;a r a d i ć e v a c a ? P a ipak tr i jezan

v j e k m o r a da o d b i j e tu d e m a g o š k u irolu, da ć e s e kroz j e d n u n o ć dati

mijeniti m e đ u n a r o d n i p o l o ž a j , k o j i

RAVNI KOTARI, 22. rujna 1925. j e p o s e b n i m u g o v o r o m n a s t a o i z m e đu n a s i p r e k o m o r s k o g s u s j e d a , s j e d n o s t a v n o g r a z l o g a , š to j e to za s a da p r e u r a n j e n o . Z a t o b i z a s l u ž n i j e p a t r iotsko d je lo p o n a š e m m i š l j e n j u vršili r a d i ć e v i minis t r i , k a d bi proš i r i l i i p o d u p r l i s v e s t r a n o d j e l o v a n j e J u g o s l a v e n s k e M a t i c e i drugih h r v a t skih u s t a n o v a m e đ u n a š i m e l e m e n t o m u Z a d r u , A r b a n a s i m a , B o k a n j c u i C r n o m , a n e i n d o l e n t n o d o p u š t a l i , da s e s i s t e m a t s k i o d n a r o đ u j e n a š e l e m e -nat u tim n e s p a š e n l m k r a j e v i m a . Z a o s l o b o đ e n j e Z a d r a , g o s p o d o r a d i ć e v c i , t reba da r a d e č i t a v a d e c e n i j a , k o j a b i p o s t e p e n o i s i s t e m a t s k i s t v a r a l a j ak i g o s p o d a r s k i , f i n a n c i j a l n i i p r o s v j e t n i front prot i Z a d r u i I tal i j i , a ne s r a m o t n o i d a l j e d o p u š t a l i d a s j e v e r n a D a l m a c i j a b u d e ta l . k o l o n i j a E r i t r e j a ili T r i p o l i t a n i j a s n o v i m t r g o v a č k i m u g o v o r o m . Ali za j ednu takovu mis i ju mi se d n e v n o o s v j e d o č a v a m o da r a d i ć e v c i n i j e s u dozre l i . N e k nam u z a n o s u s v o j e d e m a g o g i j e o t v o r e s v o j e s t a t i s t i k e : k o l i k o su g o s p o d a r s k i h z a d r u g a stvori l i m e đ u s v o j i m p r i s t a š a m a , k o l i k o su proš i r i l i p u č k u p r o sv je tu i otvori l i d r u š t a v a , k o l i k o su p o k a z a l i s m i s l a za s e l j a č k e i r a d n i č k e m a s e , k o j e t raže s v o j u p o m o ć . 0 t o m n j i h o v o m radu govor i t i p o t p u n o j e b e s m i s l e n o .

N e k a se zato p r e s t a n e j e d n o m s n i sk im pol i t i čk im v a r a n j i m a o b m a n j i vati d a l j e n a š n a r o d i o s r a m o ć i v a t i g a s tim p o l i t i č k i m m e t o d a m a p r e d d o m a ć o m i s v j e t s k o m j a v n o s t i ! L .

zahval i nar . zas tupniku b r a t s k e S l o v e n s k e P u č k e S t r a n k e dru H o h n j e c u , k o j i se m n o g o z a u z e o u B e o g r a d u za u s p j e h zaht jeva p a š k i h s o l a r a . B e z n j e g a m o ž d a j o š d a n a s š t ra jk ne bi b io d o v r š e n , jer M o n o p o l ni je h t j eo d o ć i u direktni k o n t a k t s a r a d n i c i m a i v e o m a s p o r o je i z v j e š ć i v a o o stvari u B e o g r a d . G u b i t a k M o n o p o l a u P a g u vrti se o k o l o 5 - 6 0 0 v a g o n a s o l i ili o k o l o 3 0 m i l i j o n a d i n a r a , jer j e M o n o p o l r a č u n a o 8 - 9 0 0 v a g o n a s o l i d a ć e naći u P a g u , a n a š a o j e s a m o 2 5 0 v a g o n a .

M e đ u t i m dolaz i j e d n o n o v o v e o m a v a ž n o p i t a n j e . U p r a v a M o n o p o l a j e od luč i la d a ć e p o č e t i u P a g u n o v i s i s t e m , t. j . m j e s t o z g r i b a n j a so l i s v a k o g t r e ć e g d a n a , d a ć e formirat i so l s l a g a n j e m s o l i p o v i h sol i , i da ć e zgr ibat i s a m o 1 put u s e z o n i , š to j e v e ć uve la ovu g o d i n u . O v a j f r a n -

Konac štrajka solara u Pagu

Nakon dva d u g a m j e s e c a b o r b e , rajk j e svrš io s a p o b j e d o m J u g o s l a -nskog S t r u k o v n o g S a v e z a u P a g u . onopol s e nadao da će radniš tvo prazniti svo ju b o r b e n u b l a g a j n u , p a

će kapitulirati , ali s e j e g o r k o revario. T a k o j e p o v i š e n o mlađim idnicima 3 2 % a s tari j im 2 6 % . O s i m ga je J S S . d o b i o i p r e n o s sv ih onopolskih artikla ukl juč ivš i i p r e n o s 3li od p a r o b r o d a ili o d so ln ih g u -na do magazina u P a g u . T a k o j e

okupi s v o j e s i r o t i n j s k e s u z e , oje t e k u b i s t r e k a o a l e m o v a

z r n j a , kao da im ni je i z v o r , s r c e , ko je k r v a r i . Sveta b a n a l n o s t i 1 I s to

e v i đ e n o j e b a n j e dolazi na s t r .

Šta treba da auktor g o v o r i o leinteligentnosti, n e d o t u p a v n o s t i i ludosti" toga ili o n o g a , a ne ć e d a im konkretno izloži ne inte l igentnost cimo L j u b i c e B o r s k e . K a k o ulazi u

nu pripovi jest , k a o š to j e ta , p o -ala z a g r e b a č k i m l j e k a r i m a ? D o -

Ijedno tome j e m o g a o auktor uvest i plaćene o g l a s e , k o j i b i s e mogl i

lijepo staviti u tekst r e c i m o o v a k o : UmiŠl jenović j e o b u k a o č i s t u novu košulju, opranu s a p u n o m t v o r n i c e S lav i ja — ili — k o d o b j e d a su n a j prije donijeli juhu s t j e s t en inom t v o r nice St ipe Š a r e , k o j a s e r a s t a p a u ustima. M o g a o bi n. pr . staviti da j e Nevenka išla u z u b a r a M i h a J e r i n i ć a

Auktor se s i lno žali na v i še m j e -nad t a k o z v a n o m p o k v a r e n o š ć u

uštva. T o je u g o d n a č i n j e n i c a . Ali ' ' 1 bi htjeli vidjeti o p i s a n u tu p o k v a -

renost neš to uvjer l j iv i je i ne t a k o retorički, kao na s trani 157 u o p i s u j rača . U s v o j e v r i j e m e ni je ni s tar i

Dežel ić t a k o p i s a o . P isac voli b a n a l n o s t i n e m o g u -

nost. G o s p o đ i c a , d o t i č n o z a s l u g o m

cuski s i s t e m , a k o j e d o b a r u Africi , p o k a z a o se štetnim za n a š e k r a j e v e . D v a tri radnika su ist ina d o v o l j n a da pus te m o r e u s o l n a g u m n a , ali za to n e k o l i k o obi ln ih k i ša , k a o za š t ra jka u č i n e s v o j e i tako eto na m j e s t o 9 0 0 v a g o n a M o n o p o l d o b i j e u P a g u 2 5 0 v a g o n a , i t a k o ć e biti u n a p r e d svaku g o d i n u .

O v i h d a n a d o š a o nam j e iz Afrike, iz T u n i z i j e p a r o b r o d ta l i janski Natale L. iz S p e z i e te i s k r c a o 3 4 0 v a g o n a so l i . I u o v o m e v i d i m o patr io t izam nadinž . K o l u d r o v i ć a , k o j i u z a j m l j u j e k o d T a l i j a n a p a r o b r o d e , d o k naš i m o r n a r i n e m a j u z a r a d e , a za p a t r i o t izam g o v o r i o j e d a n e s m i j e kupit i m o t o r za s o l i n e u Itali j i , p a g a j e n a r u č i o u K r a l j e v i c i , i v e l e d a k o š t a o k o l o 2 0 0 . 0 0 0 d inara , i to b r o d i c a o d 8 m e t a r a ! ! !

J . F E L I C I N O V I Ć .

PAG, dne 23. rujna 1925.

p o b j e d a J S S . p o t p u n a ili b o l j e

p o b j e d a čvrs te o r g a n i z a c i j e i d i s c i

p l ine b i j e d n i h p a š k i h s o l a r a . V a ž n o

j e i to , da u o v o 6 0 d a n a n a r o d u

P a g u j e pre t rp io n a j v e ć u b i j e d u , n o

ipak ni tko n i j e r a z b i o r e d o v e i d i s c i

pl inu, i uza s a v vel iki b r o j o d 5 0 0

radnika , n i j e s e d o g o d i o n i k a d a za

vr i j eme š t ra jka n a j m a n j i inc ident , p r e m

d a s e n e p r a v e d n i m u a p š e n j e m nekih

č l a n o v a J S S n e m i l o dirnulo n a š

J S S . J S S m o r a da na o s o b i t i nač in

Lupeština u Bukovici BUKOVICA; 23. rujna 1925.

P r e d ž a n d a r i m a b j e ž e i skr iva ju s e p o p l a n i n a m a : J u r e Č e n g i ć J a d r i n i Ante I v a n k o v i ć Niko l in , a u s a m o j oko l i c i E r v e n i k a šes t poznat ih l u p e ž a . U z a s v e te k r a đ e ž a n d a r s k a s t a n i c a u E r v e n i k u n e m a n e g o s a m o 3 č o v j e k a n a 4 0 k m 2 s v o g a r a j o n a . Z a o v i m k r a đ a m a ni n a j m a n j e ne z a o s t a j u o n e u B j e l i n i , M e d v i đ o j , Krupi i B i l i š a n i -m a . Z a t o b i prva a u ž n o s t n a š i h d r žavnih vlast i m o r a l a bit i , d a s v a k u b u k o v a č k u ž a n d a r s k u s t a n i c u p o p u n e n a j m a n j e s a 5 — 6 l judi , a k o že l imo d a s e zaštit i ž ivot i i m a n j e n a š e g b u -k o v č a n c a , k o j e j e u g r o ž e n o .

N a d a l e k o su p o z n a t e b u k o v a č k e k r a đ e b l a g a . D a i n a š a j a v n o s t b u d e in formiran a o ve l ik im k r a đ a m a b l a g a , k o j e su učes ta le z a d n j a d v a m j e s e c a , e v o n e k o l i k o s l u č a j e v a u E r v e n i k u i o k o l i c i : Đ a k u l o v i ć J a d r i b i lo j e u k r a d e n o 18 g l a v a , K o n č a r u 1 3 , K u -m o z e c u u Ž e g a r u 1 1 , n e k o m u N u n i ć u 1 3 , M a r k u I v a n k o v i ć u 4 , B l a ž u l v a n -k o v i ć u 4 , M a n d i u d . Č e n g i ć 2 , Luki P a i ć u 2 , B l a ž u P a i ć u 2 , G r g i P a i ć u 2 , Mi jatu P a i ć u 1, M a r k u Č e n g i ć 4 , M a r k u Č e n g i ć 1 0 k o m . r o b e iz k o v č e g a u v r i j e d n o s t i o d D 8 0 0 , Nikol i I v a n k o v i ć u k o n j a .

Nove knjige i listovi k I Z A B R A N I S P I S I D R A K R E K A .

V e l i k a l i č n o s t dra K r e k a , p r v o b o r i o c a za j u g o s l a v e n s k u s tvar , b e z d v o j b e traži i s c r p l j i v pr ikaz r a d a . D r K r e k j e s v o j rad pruž io na s v i m a p o l j i m a . Z a t o i m a m o o d n j e g a to l iko t o g a i n a p o l i t i č k o m i n a g o s p o d a r s k o m i n a p r o s v j e t n o m p o l j u . K o l i k o j e b i l o z n a n j e d r a K r e k a i k o j e su b i le n j e g o v e i d e j e v o d i l i c e , n a j b o l j e ć e s v a t k o razabrat i iz n j e g o v i h p i san ih d j e l a . Z a s i u g o m K r e k o v i h u č e n i k a i pr i j a te l j a , a o s o b i t o prof . I v a n a D o l e n e c a izaš la

su d o s a d d v a s v e s k a n j e g o v i h s p i s a . U p r v o m s v e s k u p r a t i m o s a v rad i ž ivot dra K r e k a o d r o đ e n j a d o d o k tora ta . K r a s a n u v o d o K r e k o v u ž i v o tu i r a d u u to j d o b i n a p i s a o j e 1 p r o f . D o l e n e c . Drugi dio s p i s a p r i r e đ u j e isti g o s p o d i n . T r e ć i d i o s p i s a s a d r ž a va znameni t i K r e k o v S o c i a l i z a m . T a k o v e kn j ige u d o b a n j e n o g p r v o g izdan ja ( 1 9 0 1 . g . ) n i j e s u južni S l a v e n i u o p ć e i m a l i . U n j o j j e p o v i j e s t č i t a v o g s o c i j a l i z m a te d r ž a v n o p r a v n i n a zor K r e k o v . — O b e kn j ige s e m o g u

g. p i s c a g o s p o đ a E u s e b i j a g o v o r i na s t r a n i c a m a 1 7 0 i 2 4 4 v e o m a m u d r o . D a j e d n a g o s p o đ a g o v o r i o p r a v n o s u d a č k o j m e d i c i n i , a d a o p e t z a v r š a va s v o j e g o v o r e s a : „ N j e m u ću p r u žiti s v o j u r u k u " j e s v e č a n o b a n a l n o i d o s a d n o . N e m o g u ć e je d a s e p o a u k -t o r o v i m r i j e č i m a na s t ranic i 1 8 7 „ s n a h a i z a o v a d o b r o g l e d a j u " a č e tiri s t ran ice iza t o g a , a da ni je n i k a kva r a z l o g a , s n a h a i z a o v a se „ int i m n o ne s l a ž u " . N e m o g u ć e i b a n a l n o j e , g o s p o d i n e a u k t o r e , d a industr i j a lac G v o z d e n o v i ć na s t ranic i 1 8 6 k o d o b j e d a n a b r a j a , k o j e s v e t v o r n i c e i m a . N e m o g u ć e j e d a s e na s t ranic i 1 0 8 U m i š l j e n o v i ć u „ d a n i l o " o d D a r i n k i -n o g p r a n j a , a v e ć na s t ranic i 1 0 9 s e „ni je o s j e ć a o p o g o đ e n i m " . Ni je m o g u ć e da g o s p o đ i c a E u s e b i j a , k o j u auktor dva puta naz iva m a t o r o m , u isti m a h b u d e i pr i s ta la , pa č a k l i j e p a . Ni je m o g u ć e d a netko p i š e o n a k v o t r g o v a č k o p i s m o , k a o š to to i z n a š a auktor na s t ranic i 1 9 9 . Oni p a sus i o s taro j T r b u h o v i ć k i , b u d u ć o j p u nici U m i š l j e n o v i ć a , k o j a se pri jet i da ć e zeta „ z a u z d a t i " , o d v i š e su l e g e n d a r n i , a ne b a š istiniti i m o g u ć i . G . p i s a c j e ipak talentiran. O n j e u n e s t a š i c i l i ca za s v o j u knj igu, p o s l a o N e v e n k u u z u b a r a i tu z a l j u b i o n j e g o v o g t e h nika M i r k a i nju i — h o k u s - p o k u s !

e to V a m n e k o l i k o novih l i c a u kn j iz i . V j e r u j t e , ta j bi s e ta lenat d a o i skor is t i t i . R e c i m o d a g. p i s a c , k o j i r a s p r a v l j a o n e s t a š i c i s v a t o v a u Š i b e n i k u na p u n e četir i s t r a n i c e , o t v o ri k a o n e k e vrste ured za s k l a p a n j e b r a k o v a . M o g l o b i tu biti s j a j n e s r e ć e . Ali p i s a c j e , k a o u g o r e s p o m e n u t o m s l u č a j u , i d r u g d j e p o s t u p a o . K a k v o g li s a v e z a i m a n. pr . „ g r o s s i -s t a " D a n i ć s a U m i š l j e n o v ć e m — e, to j o š n i j e s a m m o g a o o d g o n e t a t i . A i p a k j e tu devet s t r a n i c a u t r o š e n o . P a n a k o n c u , k a k o li j e u p a o u r o m a n J e z e r a n s k i i n j e g o v a f a m i l i j a , k o j a j e s v o j i m o s o b a m a i spuni la d o b a r d i o k n j i g e ? P r e k o j e d n e o b i č n e p o z a j m i c e . U m i š l j e n o v i ć j e n a i m e p o s u d i o m l a d o m J e z e r a n s k o m neš to p a r a . A ta j e f a m i l j a i z v a n r e d n a . Kć i B o s i l j k a , ta p o r i j e č i m a g. p i s c a d o b r a B o s i l j k a , k a o k a k v a š i p a r i c a ide u s v o j u s o b i c u , d a n e v i đ e n a z a j e c a . ( Iza t o g a pet t o č k i c a ! ; A k o to n i j e b a n a l a n n a č i n pr ikaz ivan ja f a m i l i j a r n o g ž i v o t a , o n d a j a n e z n a m š t a j e . I m a t e i o v a j : r a z d r a g a n o s u n c e s e s i g r a s v a z d u š n i m ć a r l i -j a n j e m (!)

U s a t i r i č k o j p r i p o v i j e t c i g. M i n a i m a t e j o š n e k o l i k o s tvar i , k o j e su tu vr lo l o š e p o s t a v l j e n e . G o s p o d i n a u k t o r j e m o g a o p o s l a t i o n e d u g a č k e e l o g i j e

Jadri j i e t c , k o j i su č u d n o v a t o s k u p a p o s t a v l j e n i , k a m o d r u g d j e . T u s u i p r e v e ć n a g o m i l a n i i b e s m i s l e n i . U j e d n o j t a k o d o s a d n o j knj izi to zvuči n e u g o d n o . Inače i k o n s t r u k c i j a svih e l o g i j a J a d r i j i , K r c i , Š u b i ć e v c u i m a j u i f o r m u i z n a č a j k u i z d a n j a k a k v o g d r u š t v a za s a o b r a ć a j p u t n i k a .

D o s t a ! K n j i g a M i l k a M i n a je g r j e š n a . I karakter i l ica i i z radn ja s i t u a c i j a , i t e h n i k a i i d e j a ( a k o je ima !) u r o m a n u su d o s a d n i i vr lo p o v r š n o izrađeni . K n j i g a j e p r o m a š e n a . O n a g o r č i n a ž ivota , k o j a j e dala auktoru p e r o u r u k e , j e p o s t a l a pe l ivanski s m i j e š n a . V j e č n a š t e t a . R o m a n n i j e b i o u auktoru i z r a đ e n . Ni r o m a n , ni i d e j a r o m a n a . S t o g a je auktor u p o -t ražbi za n e č i m , č im ć e s tvor i t i p o g lav l ja , p o s e g n u o za s v i m , š to mu se č ini lo in teresantn im. A to j e uč in i lo d a su i r i j eč i č i t a č i m a , k o j e j e a u k t o r z a p i s a o na če tvr to j s t ranic i s v o j e k n j i g e , o s t a l e r i j eč i . K n j i g a j e to j a d n o g s m i j e h a . Č i t a č ć e s e m o ž d a n a smi ja t i , ali — zamisl i t i ? T o ne ć e m o ć i , j e r s v e š t o j e i z n e s e n o u knj iz i , vr lo j e m a l o , s l a b o i j a d n o .

B O Ž A D U L I B 1 Ć .

POMOZITE „ Š U B I Ć E V A C !

B r o j 34 .

naruči t i k o d J u g o s l o v a n s k e k n j i g a r n e u L j u b l j a n i . M i ih s v i m pr i ja te l j ima b a š o d s r c a p r e p o r u č a m o .

k P E T A R G R G E Č : K O D N A M J E S N I K A K R I S T O V A . G r g e č j e k o d n a s p o z n a t a o s o b a . U tri z a d n j e g o d i n e o v o je t reća kn j iga , k o j u o n d a j e u j a v n o s t . U n j o j s e na laz i o p i s a n o h r v a t s k o h o d o č a š ć e u R i m p r o l j e ć a o v e g o d i n e . Ali ne s a m o t o . U n j o j ć e či tatel j n a ć i i v i š e k u l t u r n o - p o v j e -snih cr ta iz ž ivota n a š e g n a r o d a te o d n o š a j a Hrvata s R i m o m . S t o g a j e ta k n j i g a d v o s t r u k o z a n i m i v a . S a m o h o d o č a š ć e j e o p i s a n o vrlo u g o d n o i

l i j e p o , tek n e š t o s m e t a r e t o r i k a z a v r š e t a k a nekih p o g l a v j a . Kn j iga j e u k r a š e n a s a t r idese tak s l i k a te s to j i 3 0 d inara , a n a r u č u j e s e k o d N a r o d n e P r o s v j e t e , Z a g r e b 1. p o š t pret . 1 0 9 .

k A N T U N M R K U N : K R Š Ć A N S K A K A R I T A S . P o z n a t i s l o v e n s k i o r g a n i z a tor župnik Mrkun izdao je kn j igu o k r -š ć a n s k o - h u m a n i t a r n o m r a d u , k o j a j e v r l o z a n i m l j i v a b a š radi n j e z i n e p r a k t i č n o s t i . P i s a c j e u n j o j n a g o m i l a o si lan d o b r o o b r a đ e n m a t e r i j a l . — K n j i g a , k o j a s to j i 2 0 d i n a r a , n a r u č u j e s e k o d N a r o d n e P r o s v j e t e ^

Iz Šibenika i okolice. JOŠ O DOLASKU I DOČEKU NJ. V. KRALJA

P r o g r a m d o l a s k a i b o r a v k a N j . V . K r a l j a , k o j i s m o d o n i j e l i u

z a d n j e m b r o j u , o s t a j e u b i t n o s t i n e i z m i j e n j e n . P o t a n k o s t i s u j o š

s l i j e d e ć e . K r a l j p r o l a z i p r i p o l a s k u u c r k v e k r o z š p a l i r e d r u š t a v a i

g r a đ a n s t v a , k o j i s t o j e o v i m r e d o m : N a v r h u p r i s t a n a s t o j i v o j n a

m u z i k a , a n a p r i s t a n u d o s a m o g v e l i k o g s l a v o l u k a , k o j i j e š i r o k

1 3 a v i s o k 1 2 m e t a r a t e n o s i n a t p i s „ K r a l j u A l e k s a n d r e , Š i b e n i k j e

T v o j ! " , s t o j i v o j s k a . O d s l a v o l u k a d o k o n c a k a v a n e „ I s t r a " p r a v e

š p a l i r r e d o m č l a n o v i S o k o l s k o g D r u š t v a , H r v a t s k o g S o k o l a i

H r v a t s k o g O r l a s a s o k o l s k o m g l a z b o m . I z a h r v a t s k i h O r l o v a d o

l a z e s k a u t i . S m o r s k e s t r a n e p r a v e š p a l i r s t o t i n e l a đ a o t o č a n a ,

k o j ° ć e b i t i s l i k o v i t o i s k i ć e n e . P r e d b i s k u p s k i m d v o r o m i k r a j

n j e g a n a p o d i g n u t i m t r i b i n a m a č e k a j u k r a l j a d j e c a m j e s n i h o s n o v

n i h š k o l a , a i z a n j i h b i i m a l a b i t i Š i b e n s k a G l a z b a . U k a t e d r a l i

č e k a K r a l j a k a t o l i č k o s v e ć e n s t v o s p r e s v i j e t l i m š i b e n s k i m b i s k u p o m

d r o m M i l e t o m . N a p l o k a t i S t o l n e C r k v e p o z d r a v l j a j u K r a l j a p o r e

d a n e č l a n i c e ž e n s k i h d r u š t a v a N a r o d n e Z a d r u g e i Z o r e t e p e d e

s e t t e ž a c i c a u š i b e n s k o j n a r o d n o j n o š n j i , a i z a n j i h š i b e n s k i a k a

d e m i č a r i . N a m a l o m t r g u i s p r e d d r o g a r i j e K u č e r a p o z d r a v l j a K r a l j a

v e l i k a g r u p a t e ž a k a u š i b e n s k o j n a r o d n o j n o š n j i . I s p r e d d u ć a n a

C i u l i ć s t a j a t ć e k o r p o r a t i v n o T r g o v a č k o o b r t n i č k o u d r u ž e n j e . K r a l j

p r o l a z i g l a v n o m u l i c o m d o t r g o v i n e M . S k o č i ć a t e z a k r e ć e u p r a

v o s l a v n u S a b o r n u c r k v u . N a p o v r a t k u i z p r a v o s l a v n e c r k v e K r a l j

i d e d o P o l j a n e K r a l j a P e t r a . P r e d K a z a l i š t e m č e k a h u K r a l j a č l a n o *

v i F i l h a r m o n i j e , a p r e d k o m a n d o m m j e s t a s t o j e k o r p o r a t i v n o i n

v a l i d i .

N a P o l j a n i K r a l j a P e t r a p r a v e š p a l i r s j e d n e s t r a n e v a t r o g a s c i u k o m p l e k t n o j o p r e m i t e č i t a v a č e t a k o n j a n i k a u n a r o d n o j n o š n j i . P r e d o g r a d o m v a r o š k e c r k v e č i n e š p a l i r n a t r i b i n a m a u č e n i c i n i ž i h r a z r e d a g i m n a z i j e i r e a l n e g i m n a z i j e . O d k o m a n d e m j e s t a d o p e r i v o j a , u z N a r o d n u k a v a n u s t o j e u r e d o v i m a u č e n i c i v i š i h r a z r e d a m j e s n i h g i m n a z i j a . O d P o l j a n e k m o r u p r a v e š p a l i r u č e n i c i U č i t e l j s k e š k o l e .

G r a đ a n s t v o s e m o ž e p o s t a v i t i i z a š p a l i r a t e m o r a u s v e m u

s l u š a t i r e d a t e l j e . U d v a s a t a p o s l i j e p o d n e m o r a s v a t k o b i t i n a

s v o j e m m j e s t u m i r a n i č e k a t i z a p o v i j e d z a r a z l a z , j e r p r i j e n j e n e

s m i j e n i t k o s m j e s t a , g d j e s t o j i . D o p u š t e n o j e b a c a t i c v i j e ć e , a l i

s a m o o d i j e l j e n o , a n e v e z a n o u b u k e t e . O t o č a n i iz o k o l i c e Š i b e n i k a ,

k o j i d o đ u u p o s l i j e p o d n e , m o r a j u o s t a t i u s v o j i m l a đ a m a . U o p ć e

n e s m i j e z a K r a l j e v a p r o l a s k a g r a d o m b i t i n i k a k v e s t r k e ni k r o z

D o b r i ć ni k r o z p e r i v o j .

K r a l j ć e p r i m a t i p o k l o n s t v a d r u š t a v a i k o r p o r a c i j a u d v o r a n i

š i b e n s k o g o k r u ž n o g s u d a . U s u b o t u u 8 s a t i n a v e č e r j e u K a z a l i

š t u k o n c e r a t F i l h a r m o n i j e , a i z a k o n c e r t a b a k l j a d a , k o j u p r e d v o d i

p r e d s j e d n i k d r V l a š i ć s a d r u g i m o d l i č n i m g r a đ a n i m a Š i b e n i k a .

U n e d j e l j u u 8 s a t i n a v e č e r p r i r e đ u j e O p ć i n a N j . V. Kral ju v e č e r u u. d v o r a n i S o k o l s k o g D r u š t v a n a k o j o j ć e n a ž e l j u K r a l j e v u b i t i v i š e h r v a t s k i h t e ž a k a i z Š i b e n i k a . N a P o l j a n i ć e bi t i p u č k a z a b a v a s a k o n c e r t i r a n j e m t r i j u g l a z b a . Z a t i m s e K r a l j u o p e t p r i r e đ u j e b a k l j a d a d o o d l a s k a p a r o b r o d a u P r e k o .

š U P O Z O R U J E M O N A Š E S A R A -D N I K E I O G L A Š I V A Č E d a ć e s l i j edeć i b r o j n a š e g l is ta , k o j i izlazi u s u b o t u p r i g o d o m K r a l j e v a d o l a s k a , imati d v o struki o p s e g i n a k l a d u . S a r a d n i c i n e k a s v o j e p r i l o g e p o š a l j u n a j d a l j e do če tvr tka , a g g . t r g o v c e , o b r t n i k e i i n d u s t r i j a l c e u p o z o r a v a m o da j e taj b r o j n a j p o d e s n i j i za o g l a s e s v a k e vrs te .

š U Č I T E L J I U D A L M A C I J I . Č i t a m o u s p l i t s k o j Državi da j e m i n i s tars tvo p r o s v j e t e d o n i j e l o o d l u k u , d a s e , b u d u ć i d a na o s n o v n i m š k o l a m a u Didmac i j i ima vrlo mali b r o j u č i te l ja , p o s t a v i već i b r o j novih uči te l ja iz S r b i j e u tim š k o l a m a . M e đ u t i m č u j e m o da od o v o g o d i š n j i h maturanata na m j e s n o j U č i t e l j s k o j š k o l i , vel ik dio n e m o ž e naći m j e s t a , j e r su m n o g e š k o l e z a t v o r e n e a u č i t e l j s t v o j e u d r u g i m a d o v o l j n o . Ima li d a k l e s m i s l a dovodi t i uč i te l j e iz S r b i j e u D a l m a c i j u , k a d ni r o đ e n a d j e c a n a š e g P r i m o r j a ne m o g u nać i k r u h a ?

š LIČNE V I J E S T I . O v i h d a n a b o ravi u n a š e m g r a d u poznat i n a š f iz i č a r te b i v š i p r e d s j e d n i k M a t i c e H r v a t s k e g. dr O t o n K u č e r a .

š f J A N J A R E L J A N O V I Ć . S i n o ć j e umrla s t a r e š i c a s e s t a r a t r e ć o r e t k i n j a u V a r o š u š . J a n j a R e l j a n o v i ć , o p ć e p o z n a t a i c i j e n j e n a r e d o v n i c a . J u t r o s j o j j e pr i ređen l i j e p s p r o v o d , u k o j e m u j e u č e s t v o v a l o m n o š t v o s v i j e t a . P o č i v a l a u m i r u !

š K N J I Ž N I C A P A V L I N O V I ć o t v o rena j e s r i j e d o m , s u b o t o m i n e d j e l j o m o d 5 — 6 sat i p o s l i j e p o d n e . K n j i ž n i c a i m a veliki i zbor d o m a ć e i s t r a n e l i te ra ture , a k a k o j e t a k s a za kn j ige m a l e n a , m o g u ć e j e s v a k o m e d a s e d a d e uvest i u č l a n s t v o .

š U P R A V A N A Š E G L I S T A traži n e k o l i k o k o l p o r t e r a , k o j i m a d a j e p o d i n a r a p o s v a k o m r a s p r o d a n o m p r i m j e r k u . P r i j a v e s e p r i m a j u u H r v a t s k o j Z a d r u ž n o j T i s k a r i .

š G L A V N A S K U P Š T I N A O R L A . U n e d j e l j u o d r ž a n a je g l a v n a s k u p š t ina š i b e n s k o g O r l a , n a k o j o j j e b i la i z a b r a n a o v a u p r a v a : P r e d s j e d n i k b r . V l a d i m i r Kul i ć , p o d p r e d s j e d n i k b r . d o n A n t e R a d i ć , t a jn ik br . F a j d i -g a V l a d o , b l a g a j n i k br G r g o R a d i ć , g o s p o d a r br . K o l l e n z Antun, duhovni v o đ a b r . V r c a n o . Ć i r i l , n a č e l n i k b r . F o r e t i ć D i n k o , v o đ a n a r a š t a j a b r . don K r s t o S t o š i ć ; rev izor i b r a ć a M e z n a r i ć August in , M a r e n z i P e t a r i G u l a m R a

d e ; o d b o r n i c i b r a ć a Zaninović Ani T r l a j a T o m i s l a v i Baranuvić Petar.

š S M R T A N P A D ČOBANA. U p 0 . n e d j e l j a k č u v a o j e s v o j e stade Tr t ru 1 2 - g o d i š n j i č o b a n Dunko Proteg a , ' s in Luke , iz B i l i c a . Di jete p o p e l o na j ednu visoku st i jenu, šes metara v i s o k u i prihvatilo se o jedi kameni tu i z b o č i n u , k o j a se s l a b o d žala s t i j ene . Na jedamput je s t i j ena , * š k a š e z d e s e t k i lograma, popustila mali j e iz vel ike visine p a o na jedi kamen i na mjes tu o s t a o mrtav. Čo* ban j e r a z b i o č e l o i kosti lica. Jedn uru n a k o n p a d a našl i su mrtva nes r e t n o g č o b a n a drugovi te javili tužn vi jest r o d i t e l j i m a .

š U G U Š I L O S E D I J E T E U VIDRU. U subotu je pred k u ć o m Ante jelića u V r p o l j c u s ta ja lo v idro , 2 7 centirm tra d u b o k o , do p o l o v i c e napunjel v o d o m . Na n e r a z j a š n j e n način upali je u v idro kći J e l i ćeva Mura, 2 godin s tara i uguši la s e u v o d i .

š N E K O L I K O D I V L J A K A U TIJES N O M . P r i č a nam p r i j a t e l j , da JJL T i j e s n o m nalazi nekol iko l judi, koji n i k a k o ne m o g u podni jet i ni hrvatske O r l o v e ni n j ihovu hrvatsku trobojku. T a k o s e o n o m a d n e d o g o d i l o i t f " j e d n a „ k l a p a " takvih divl jaka napai tri č l a n i c e Or la , k o j e su došle svojo r o d b i n i . U vikanju protiv njih, kaž n a m , da s e i s t i cao i ljekarnik Obra-tov . Ž a l o s n o j e , što takve nekulturni i s p a d e p r a v e č lanovi S o k o l s k o g društva, te tako t jeraju zadnje ljude, kc nisu sk loni u l i č a r s k o j kulturi, iz dru. tya . Š t a će na to s tar ješ instvo Šibens k e s o k o l s k e ž u p e ?

.̂'HIHIII'"' Hlllll 111111111111 IIIIHIIln illllllH.»HM||||g."

C I P E L E od crne ili smedc teleće kože,domaća izradba Din 155.- od finog crnog boksa Din 185.- iz kravlje kože podkivaneDin 160.-razašilja veletrgovina R. Stermecki, Celje br. 17. Slovenija.

Ilustrirani cjenik sa preko 1000 slika šalje se svakome badava. U-zorke štofova, kamgarna i razne manufakturne robe dobijete 8 dana ogled. Ako roba ne od

govara i nije odsječena, može se promijeniti, ili pak vratiti novac. Narudžbe preko Din. 500.— šalju se od poštarine slobodno. Zastupnici se primaju. Trgovci engros cijene.

¡111

GOSPODARSKA B A N K A D. D. II V L A S T I T A Z G R A D A G L A V N A U L I C A 1 0 8 . PODRUŽNICA ŠIBENIK B R Z . N A S L O V G O S P O B A N K A T E L E F O N B R . 1 6 . - N O Ć N I 6 7 .

Podružnice: Cel je , Đakovo , Mar ibor , Novi Sad, Sarajevo, Sombor , Split.

ispostava: B led.

Dionička glavnica i pričuva p reko Din. 1 5 . 0 0 0 . 0 0 0 . Ulošc i nad Din. 1 5 0 . 0 0 0 . 0 0 0 .

Ovlašteni prodavaoo srećaka državne lutrije.

Prima uloške na knjižice, te ih ukamaćuje najpovoljnije.

Oprema sve bankovne i burzovne poslove povoljno, točno i brzo.

Izdavate l j i o d g o v o r n i u r e d n i k : A n t e E r g a . U r e đ u j e K e d a k c i o n i o d b o r . T i s a k H r v . Z a d r u ž n e T i s k a r e . Zastupnici: N. č i k a t o i M. Wolf