NHỮNG CÂU HỎI sâu sắc

cho một cuộc HÀNH TRÌNH kỳ diệu

NGHỀ NGHIỆPHọc vấn

TƯƠNG LAI CỦA BẠN

Hành trình của bạn được xác định bởi sự LỰA CHỌN của bạn.

Câu trả lời của bạn được xác định bởi sự CÂU HỎI bạn đưa ra.

Điểm đến của bạn được xác định bởi NHỮNG BƯỚC bạn thực hiện.

Tương lai của bạn được xác định bởi NHỮNG GÌ BẠN LÀM hôm nay.

—Dan Zadra, Năm

CHUYẾN ĐI QUAN TRỌNG NHẤT CUỘC ĐỜI

Hãy tưởng tượng bạn đang bắt đầu một cuộc hành trình – một cuộc hành trình dài suốt đời. Và bạn được chọn những điều mà sẽ quyết định cho bạn điểm đến cuối cùng. Hành trình của bạn tràn đầy cơ hội vô hạn, và nếu bạn mang trong túi bạn ý nguyện quyết tâm học hỏi, phát triển và luôn đặt câu hỏi trên suốt con đường, bạn sẽ tạo cho mình cuộc đời bạn hằng mơ tưởng.

Tập sách này sẽ mang đến cho bạn nhiều thông tin, ý tưởng và câu hỏi để hướng dẫn và tạo cảm hứng cho bạn. Qua tập sách này, bạn sẽ được khuyến khích tìm hiểu những gì bạn thích, những kỹ năng và năng khiếu riêng biệt của bạn và kết hợp những điều này với các cơ hội nghề nghiệp đầy hứng thú và luôn thay đổi. Bạn sẽ được thử thách phát triển kỹ năng con người – lắng nghe bằng trái tim, nhìn đời bằng cặp mắt lạc quan và tìm ra được không những điều gì bạn muốn nhận được từ cuộc sống mà còn những gì bạn có thể đóng góp cho đời.

Để chuẩn bị cho cuộc hành trình này, bạn hãy xác định những hy vọng và ước mơ của mình qua câu trả lời của bạn cho những câu hỏi ngay vào vấn đề sau đây:

Bạn thực sự muốn làm gì? Bạn thực sự muốn trở thành gì? Bạn thực sự muốn đi dâu? Làm thế nào bạn có thể đi đến nơi muốn đến?

Bạn có tưởng tượng ra được tương lai của mình không?

Năng khiếu của bạn là gì?

Bạn thích làm gì?

Tại sao phải đầu tư vào việc học của bạn?

Bạn có thiên về STEM không?

Bạn tìm được bí mật của sự thành công chưa?

Bạn có hết lòng lắng nghe không?

Câu hỏi nào giúp bạn hiểu rõ hơn?

Tại sao bạn cần có tài nói chuyện?

Bạn có biết điểm của bạn không?

Bạn có lạc quan không?

Bạn chịu đựng giông bão có hay không?

Bạn có muốn có kinh nghiệm thực hành không?

Bạn đã sẵn sàng cho cuộc hành trình sắp tới chưa?

trang 4 – 5

trang 6 – 7

trang 8 – 9

trang 10 – 11

trang 12 – 13

trang 14 – 15

trang 16 – 17

trang 18 – 19

trang 20 – 21

trang 22 – 23

trang 24 – 25

trang 26 – 27

trang 28 – 29

trang 30 – 31

Thật thú vị nhưng cũng hơi choáng ngợp khi nghĩ đến tương lai của bạn. Bạn có quá nhiều chọn lựa cũng như nhiều con đường

để khám phá. Bạn phải bắt đầu từ đâu? Bạn có thể ngạc nhiên khi nhận ra rằng hỏi và trả lời những câu hỏi cần thiết sẽ giúp

bạn đến được nơi bạn muốn.

Những câu tuyên bố làm cho kỹ năng logic và phân tích trong não của bạn hoạt động và khuyến khích bạn đi đến kết luận.

Trong khi đó, câu hỏi khiến cho trí tưởng tượng của não và các kỹ năng tư duy sáng tạo hoạt động. Bạn có cảm thấy sự khác

biệt khi bạn đổi câu tuyên bố Điều tôi muốn làm thành câu hỏi — Những điều tôi thực sự muốn làm là gì? không?

Trí tưởng tượng của bạn cho bạn xem trước những kỳ quan của cuộc sống bạn sau này.

— Albert Einstein

Lúc còn nhỏ, bạn có thể hỏi hơn 60 câu hỏi mỗi ngày. Nhưng nếu bạn cũng giống bao nhiêu người

khác, khi lớn lên, bạn không còn hỏi nhiều nữa. Có thể bạn quá nhút nhát hay mắc cở để đứng lên

đặt câu hỏi, hoặc có thể bạn nghĩ là câu hỏi của bạn không quan trọng.

Nhưng thật ra câu hỏi nào cũng quan trọng và các câu hỏi của bạn sẽ đóng một vai trò quan trọng

trong hành trình đại học/nghề nghiệp của bạn. Những câu hỏi mà bạn tự hỏi mình và những câu

hỏi bạn hỏi người khác sẽ chỉ đạo và hướng dẫn bạn khi bạn bắt đầu tưởng tượng và tạo cho bạn

cuộc sống tốt đẹp nhất.

Trong độ tuổi từ 1-18, kỹ năng đọc và viết tiếp tục phát triển, trong khi khả năng đặt câu hỏi suy giảm đáng kể.

Nguồn: National Center for Education Statistics (Trung tâm Quốc gia về Thống kê Giáo dục) – nces.ed.gov/nationsreportcard

tỉ lệ

phầ

n tr

ăm

4

Những điều gì bạn cảm thấy bạn giỏi?

Những điều gì gây khó khăn cho bạn?

Bạn thích làm gì cho vui?

Bạn ngưỡng mộ ai?

Điều gì mà bạn lúc nào cũng muốn làm thử?

Thành tích nào làm cho bạn hãnh diện nhất?

Bạn thích nhất môn học nào?

Lúc rãnh rỗi, bạn đọc gì?

Nếu bạn được làm một công việc nào đó trong một ngày, bạn muốn làm việc gì?

Khi còn bé, bạn muốn trở thành gì khi lớn lên?

Nghĩ về bạn là con người như thế nào và những gì bạn muốn làm sẽ giúp cho trí tưởng tượng của bạn làm việc để

thành lập cho bạn một cuộc sống bạn hằng mơ ước. Hãy trả lời “Mười câu hỏi hàng đầu” mà Hội đồng đại học

dùng để hỏi học sinh nhằm giúp các em tìm hướng đi cho con đường đại học/nghề nghiệp. Hãy xem bạn học được

gì về bản thân và những gì bạn muốn ở đời.

5

California đã xác định được 15 Con đường học tập đưa đến nghề nghiệp tiêu biểu cho 15 ngành kỹ nghệ hàng đầu. Những Con đường học tập

này giúp kết nối những gì bạn đang học trong trường lớp với một nghề thực sự trong thế giới bên ngoài. Trong mỗi Con đường học tập có nhiều

chọn lựa và cơ hội và khi mà bạn tìm được Con đường học tập thích hợp với bạn, bạn sẽ định hướng được hành trình nghề nghiệp của mình.

Những học sinh chọn và theo một Con đường học tập đưa đến nghề nghiệp HỌC GIỎI HƠN, học xong nhanh hơn và có việc làm tốt hơn.

6

Hãy xem 15 Con đường học tập trình bày dưới đây và ghi vào mỗi Con đường học tập ngành nghề bạn nghĩ là thuộc Con đường học tập đó.

Sản xuất vàphát triển sản phẩm

Ngành kiến trúc và xây dựngNghệ thuật, Truyền thông và Giải trí

Nông nghiệp và tài nguyên thiên nhiên

Kinh doanh và tài chánh Giáo dục, phát triển trẻ em và dịch vụ gia đình Năng lượng, môi trường và tiện

ích

Kỹ thuật và kiến trúc Thời trang và thiết kế nội thất Khoa học y tếvà công nghệ y khoa

Dịch vụ nhà hàng khách sạn, du lịch và giải trí

Công nghệ thông tin và truyền thông

Tiếp thị, buôn bán và dịch vụ Dịch vụ công cộng Giao thông vận chuyển

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp:

Nếu bạn muốn biết con đường phía trước, hãy hỏi

những người đã đi qua.— Tục ngữ Trung Hoa

CƠ HỘI CỦA CON ĐƯỜNG HỌC TẬP

Nhân viên chăm sóc sức khỏe tại giaLương trung bình: $20,283 Nhân viên phụ trách

hồ sơ y khoaLương trung bình: $32,886

Phụ tá y tếLương trung bình: $29,698

Phụ tá nha khoaLương trung bình: $32,384

Kỹ thuật viên dượcLương trung bình: $33,998

Nhân viên Ghi chép y khoaLương trung bình: $37,983

Nhân viên cứu thương và EMTLương trung bình: $29,632

Chuyên viên Vệ sinh nha khoaLương trung bình: $78,064

Chuyên viên Hô hấp trị liệuLương trung bình: $56,480

Y tá có đăng ký hành nghềLương trung bình: $71,927

Kỹ thuật viên quang tuyếnLương trung bình: $56,068

Chuyên viên về dinh dưỡng và Chuyên gia dinh dưỡngLương trung bình: $55,884

Phụ tá bác sĩLương trung bình: $80,546

Chuyên viên trị liệu chức năng hoạt độngLương trung bình: $71,097

Dược sĩLương trung bình: $96,240

Chuyên viên Vật lý trị liệuLương trung bình: $66,800

Bác sĩ và bác sĩ giải phẫuLương trung bình: $137,140

7

Hỏi những người chung quanh!Bạn, cha mẹ, bạn bè hay một trong những thầy

cô của bạn có biết ai đang làm nghề trong Con

đường học tập mà bạn thích không?

Nếu bạn có dịp nói chuyện với người đó, bạn

sẽ hỏi những gì để có thông tin bạn muốn có?

Có một số nghề trong Con

đường học tập này đòi hỏi

phải có một năm học vấn và

huấn luyện hoặc ít hơn.

Đúng | Sai

Chuyên viên vật lý trị liệu

cần học 6 năm đại học và có

lương cao hơn y tá có đăng

ký hành nghề chỉ cần có

bằng đại học 2 năm.

Đúng | Sai

Phụ tá bác sĩ có lương cao

hơn Chuyên viên về dinh

dưỡng hay Chuyên viên

trị liệu chức năng hoạt

động.

Đúng | Sai

Nói chung, Nhân viên

Ghi chép y khoa có lương

thấp hơn Phụ tá y tế hay

Phụ tá nha khoa.

Đúng | Sai

Dù bạn muốn lấy chứng chỉ của trường đại học cộng đồng, học nghề hoặc lấy bằng đại học 2 năm, 4 năm hay bằng cao cấp, tất cả 15 Con

đường học tập này mang đến cho bạn nhiều cơ hội nghề nghiệp với yêu cầu giáo dục khác nhau.

Con đường học tập Khoa học y tế và công nghệ y khoa chỉ là một thí dụ về nhiều lựa chọn giáo dục nằm trong một Con đường học tập. Để

hiểu rõ hơn về những cơ hội nghề nghiệp khác, bạn hãy xem những nghề nghiệp sau đây và trả lời một số câu hỏi.

9 tuầnGiáo dục/huấn luyện phải có

15 tuần – 1 nămGiáo dục/huấn luyện phải có

6-8 nămGiáo dục/huấn luyện phải có

9 – 12 nămGiáo dục/huấn luyện phải có

9 thángGiáo dục/huấn luyện phải có

1 nămGiáo dục/huấn luyện phải có

2 nămGiáo dục/huấn luyện phải có 4 năm

Giáo dục/huấn luyện phải có

Điều gì khiến cho bạn thích thú? Ông John Holland thiết lập một bản trắc nghiệm đánh giá ý thích nghề nghiệp gọi là bản Mã Holland. Bản này căn cứ theo sáu loại tính cách:

Thực tế, Điều tra, Nghệ sĩ, Xã hội, Dám nghĩ dám làm và Tập quán (Realistic, Investigative, Artistic, Social, Enterprising và Conventional,

viết tắt là RIASEC). Holland tin rằng người ta thành công nhất trong công việc khi họ được làm việc trong môi trường tương xứng với tính cách

của họ. Làm việc trong môi trường thích hợp sẽ mang lại sự hài lòng trong công việc vì người làm việc sẽ thấy công việc thú vị. Trắc nghiệm

đánh giá của Holland rất hữu ích cho học sinh muốn tìm hướng đi cho nghề nghiệp của mình vì nhiều ngành nghề được phân loại theo tính

cách cá nhân theo Mã Holland. Bạn có thể thích và có những điểm tương tự với tất cả sáu loại tính cách mô tả dưới đây. Tuy thế, bạn có thể nhận

ra là bạn giống hai hay ba loại tính cách hơn những tính cách kia trong nhóm này. Những tính cách này, hay nói rõ hơn, những chữ cái này tiêu

biểu cho những tính cách này, tạo nên Mã Holland của bạn.

• Thích làm việc bằng tay chân và chú trọng đến những điều trong thế giới vật chất.

• Thiên về những vấn đề cụ thể hơn là trừu tượng; muốn có những giải pháp thực tế có thể thực hiện được.

• Đặc điểm gồm có: ổn định, quyết đoán, thể chất mạnh mẽ, thực tế.

• Tò mò và có khuynh hướng tập trung vào ý tưởng. Thích thu thập và phân tích dữ liệu và thông tin đủ loại.

• Thiên về việc suy nghĩ kỹ lưỡng, chính chắn về vấn đề thay vì hành động ngay.

• Đặc điểm gồm có: kín đáo, độc lập, phân tích, hợp lý.

• Sáng tạo và có khuynh hướng chú trọng đến việc tự do phát biểu qua tất cả các loại phương tiện.

• Giải quyết vấn đề theo trực quan, truyền cảm và độc lập. Có khuynh hướng không thích quy tắc, luật lệ.

• Đặc điểm gồm có: trực quan, sáng tạo, truyền cảm, không theo khuôn phép.

• Lo lắng và quan tâm đến người khác và sự an lành của họ. Thích giúp đỡ, khuyến khích, cố vấn, hướng dẫn.

• Giải quyết vấn đề bằng cảm xúc. Giải quyết vấn đề một cách uyển chuyển.

• Đặc điểm gồm có: nhân đạo, lịch thiệp, dễ giao tiếp ứng xử và quan hệ với người, biết trách nhiệm.

• Làm việc với và qua nhiều người, lãnh đạo và phân chia trách nhiệm.

• Giải quyết vấn đề bằng kỹ năng lãnh đạo. Quyết định một cách dễ dàng.

• Đặc điểm gồm có: có sức thuyết phục, tự tin, chú trọng đến quyền thế/địa vị.

• Thích chú ý đến chi tiết, tổ chức và làm việc với dữ liệu.

• Thiên về giải quyết những vấn để được định nghĩa rõ ràng bằng những giải pháp thực tế.

• Đặc điểm gồm có: tận tâm, hiệu quả, chú ý đến quy tắc và luật lệ, trật tự.

THỰC TẾ — NGƯỜI HAY LÀM

XÃ HỘI — Người hay giúp đỡ người khác

ĐIỀU TRA — Người suy nghĩTẬP QUÁN — Người có tính tổ chức

NGHỆ SĨ — Người hay sáng tạoDÁM NGHĨ DÁM LÀM — Người có sức thuyết phục

8

Để xác định Mã số Holland có ba chữ cái của riêng bạn, bạn có thể làm bản trắc nghiệm Holland ngắn này để đánh giá sự yêu thích của bạn.

Đánh dấu vào những sinh hoạt bạn thích. Sau đó cộng tất cả những sinh hoạt bạn đánh dấu và tìm phần mô tả về bạn. Nhưng bạn nên nhớ là,

bản đánh giá này không phải là quyết định sau cùng. Đây chi là bước khởi đầu để giúp bạn nghĩ đến nghề nghiệp tương lai.

Cộng lại tất cả các câu đánh dấu theo màu và ghi số này vào những ô đúng màu. 3 chữ cái của những ô có số điểm cao nhất sẽ là Mã Holland của bạn.

Bạn có thích...

…chơi ráp hình không?

…sửa xe hơi không?

…đi nghe hòa nhạc, xem diễn kịch hoặc xem triển lãm tranh ảnh không?

…làm việc trong nhóm không?

…sắp xếp những việc như hồ sơ, văn phòng hay sinh hoạt không?

…đặt mục tiêu cho chính mình không?

…xây dựng, làm ra những món gì đó không?

…đọc tiểu thuyết, thơ hoặc kịch không?

…có chỉ dẫn rõ ràng để làm theo không?

…ảnh hưởng hoặc thuyết phục người khác không?

…làm thí nghiệm không?

…dạy hay huấn luyện người khác không?

…giúp người ta giải quyết vấn đề không?

…săn sóc thú vật không?

…ngày của bạn được sắp xếp đâu ra đó không?

…bán những món gì đó không?

…làm thơ viết văn không?

…làm những dự án khoa học không?

…đảm trách nhiệm vụ mới không?

…chữa bệnh cho người không?

…tìm hiểu xem mọi việc hoạt động như thế nào không?

…ráp đồ vật hay ráp các mẫu không?

…sáng tạo không?

…chú ý đến chi tiết không?

…sắp xếp hồ sơ hay đánh máy không?

…tìm tòi, học hỏi về những văn hóa khác không?

…phân tích vấn đề, tình trạng hoặc khuynh hướng không?

…chơi một nhạc cụ hoặc hát không?

…mơ ước được mở cơ sở kinh doanh cho chính mình không?

…nấu ăn không?

…đóng kịch không?

…suy nghĩ chính chắn trước khi quyết định không?

…làm việc với con số hoặc biểu đồ không?

…thảo luận những vấn đề chính trị hoặc tin tức hiện tại không?

…giữ thông tin, tài liệu, hồ sơ của công việc của bạn không?

…làm người lãnh đạo không?

…làm việc ngoài trời không?

…làm việc văn phòng không?

…giải các bài toán không?

…giúp người không?

…vẽ không?

…đọc diễn văn không?

Thực tế Điều tra Nghệ sĩ Xã hội Dám nghĩ dám làm Tập quán Điểm cao nhất Điểm cao thứ nhì Điểm cao thứ ba

Mã Holland của tôi:

You have to find what sparks a light in you so you, in your own way, can illuminate the world. (tạm dịch - Bạn phải tìm cho ra sự đam mê của mình để rồi bạn có thể giúp người khác tìm đam mê của họ.)

— Oprah Winfrey 9

Khi nói đến việc sử dụng thời gian và tiền bạc, không có gì đáng giá đầu tư cho bằng việc học. Học vấn sẽ giúp cho bạn có kiến thức và khả

năng bạn cần để thành công trong ngành nghề bạn chọn. Hãy chọn cho bạn một con đường nghể nghiệp mà bạn thích và là con đường cho

phép bạn biểu dương khả năng và năng khiếu đặc biệt của mình. Sau đó, chọn cho bạn cơ hội giáo dục phù hợp để bắt đầu tiến lên con đường

này. Hãy nhớ rằng, trong môi trường làm việc thay đổi nhanh chóng ngày nay, bạn cần phải là người hiếu học để theo kịp và cập nhật với mọi

thay đổi.

Chương trình học nghề chuẩn bị cho một người có nghề trong một ngành nào đó. Bạn sẽ theo

học những lớp học nhưng phần lớn của chương trình huấn luyện là làm việc trong đúng ngành bạn chọn. Tùy theo ngành, bạn phải mất từ hai đến bốn năm để hoàn tất một chương trình học nghề. Bạn sẽ được trả lương giờ với mức lương

khá trong lúc thực tập và huấn luyện. Các trường Đại học cộng đồng của California có nhiều chương

trình học nghề.

Chương trình chứng chỉ cấp cho bạn chứng chỉ hoàn tất chương trình thay vì bằng cấp sau khi

bạn học xong tất cả các chương trình học tập cần thiết. Chương trình huấn luyện này rất cụ thể và sẽ giúp bạn có đủ điều kiện để làm những công việc chuyên môn. Phần lớn các chương trình chứng chỉ

dài từ sáu tháng đến một năm. Bạn có thể ghi danh vào chương trình chứng chỉ tại trường Đại học cao

đẳng của California tại địa phương của bạn.

Bằng Cao đẳng là bằng đại học hai năm, đòi hỏi phải có 60 tín chỉ đại học. Bạn sẽ học một số lớp

trong một lãnh vực cụ thể mà bạn yêu thích và các môn học tổng quát. Bạn có thể học những môn

học tại trường Đại học cộng đồng mà có thể có giá trị cho cả bằng Cao đẳng lẫn bằng Cử nhân nếu

bạn chuyển sang trường đại học bốn năm để hoàn tất con đường học vấn.

Bằng Cử nhân là bằng đại học bốn năm, đòi hỏi phải có 120 tín chỉ đại học. Bạn phải học khoảng 2 năm chương trình giáo dục tổng quát trong đó bạn phải lấy những lớp căn bản như Anh văn, sử và toán, và học thêm 2 năm các lớp thuộc ngành chuyên môn

bạn chọn. Trường đại học sẽ cấp bằng Cử nhân Nghệ thuật (Bachelor of Arts, BA) hoặc Cử nhân Khoa học

(Bachelor of Science, BS).

Bằng Cao học đòi hỏi phải học thêm sau khi có Bằng Cử nhân. Thường, để lấy bằng cao học, bạn phải học một hoặc hai năm ngành chuyên môn đặc biệt, qua một kỳ thi và/hoặc làm một luận án. Trường đại học sẽ cấp bằng Cao họcNghệ

thuật (Master of Arts, MA) hoặc Cao học Khoa học (Master of Science, MS).

Bằng Cao cấp gồm có nhiều loại bằng (như Tiến sĩ) mà bạn có thể theo học sau khi lấy bằng đại học

bốn năm. Những nghề chuyên môn như luật khoa, y khoa hoặc thú y thường cần thêm từ 3 đến 8 năm

học và đào tạo sau khi tốt nghiệp đại học và lấy bằng Cử nhân.

Bạn có thể chọn tham gia Quân đội sau khi tốt nghiệp trung học. Mỗi binh chủng có những cơ hội tham gia và thử thách riêng. Lục quân, Hải quân, Không quân,

Thủy quân lục chiến và Tuần duyên là năm binh chủng chánh trong quân đội. Đầu tư vào

kiến thứclà lời nhất.

— Benjamin Franklin

NHỮNG CHỌN LỰA GIÁO DỤC

10

1. Thời gian nào liên quan đến thời gian Suy thoái kinh tế? a. tháng 12, 2007 đến tháng 2, 2012b. tháng 12, 2007 đến tháng 1, 2010c. tháng 1, 2010 đến tháng 2, 2012

2. Trong thời gian Suy thoái kinh tế, về phương diện việc làm, điều gì xảy ra đối với những người có bằng Cử nhân hay cao hơn?a. Họ có nhiều việc.b. Họ mất việc.c. Tình trạng việc làm ổn định.

Bạn nghĩ thế nào?Dùng thông tin trong đồ thị Số việc làm tăng/giảm tại Hoa Kỳ để trả lời những câu hỏi sau đây:

Nguồn: The College Advantage: Weathering the Economic Storm, Georgetown University, 2012.

Trả lời: 1. b, 2. c, 3. b, 4. c, 5. c

3. Trong thời gian Suy thoái kinh tế, những người bị mất việc nhiều nhất là người có...a. Bằng Cao đẳngb. Bằng Trung học hoặc thấp hơnc. Bằng Cử nhân hoặc cao hơn

4. Trong thời gian Phục hồi kinh tế, khoảng bao nhiêu việc làm tăng lên cho những người có bằng Cử nhân hay cao hơn?a. 1.6 triệu việc làmb. Việc làm không có tăng

c. Tăng 2 triệu việc làm

5. Câu nào đúng trong những câu này? a. Số việc làm tăng lên trong thời gian

Phục hồi kinh tế chỉ giới hạn cho những người có trình độ học vấn cao hơn triung học.

b. Nhân viên có bằng trung học hoặc thấp hơn bị mất việc nhiều nhất.

c. Cả hai câu trên.

Thị trường việc làm Hoa Kỳ1960

Thị trường việc làm Hoa Kỳ

NGÀY NAY

20%Có khả năng chuyên môn

65%Có khả năng chuyên môn

60%Không có khả năng

chuyên môn

15%Không có khả

năng chuyên môn

20%Chuyên nghiệp

20%Chuyên môn

90% của những công việc phát triển nhanh nhất trong tương lai sẽ đòi hỏi phải có trình độ học vấn hoặc đào tạo cao hơn trung học.Nguồn: Bộ Lao động Hoa Kỳ

Trong hơn 50 năm qua, Thị trường việc làm Hoa Kỳ có nhiều thay đổi.

% của Công việc không cần khả năng chuyên môn (có bằng trung học hoặc thấp hơn) giảm một cách đáng kể.

% của Công việc cần khả năng chuyên môn (trình độ học vấn cao hơn trung học) tăng một cách đáng kể.

% của Công việc chuyên nghiệp (có bằng đại học 4 năm hoặc cao hơn) không thay đổi.

11

STEM được thông báo đầy trên tin tức! Động đất, khí hậu biến đổi, đại dịch, năng lượng thay thế, thám hiểm không gian, bão, điều tra hiện

trường hình sự và công nghệ mới chỉ là một trong những các chủ đề trên các phương tiện truyền thông về STEM, là chữ viết tắt của Science,

Technology, Engineering and Math (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán). Và tuy bạn không nghĩ là STEM ảnh hưởng trực tiếp đến bạn,

nhựng thật sự STEM tác động lên cuộc sống thường nhật của bạn.

STEM là con đường học tập dành cho

những người thích tìm hiểu, có óc sáng

tạo, thích giải quyết vấn đề. Và tuy không

có gì ngạc nhiên khi những công việc

thuộc STEM đang phát triển mạnh, điều

có thể làm bạn ngạc nhiên là không phải

công việc thuộc STEM nào cũng đòi hỏi

phải có bằng đại học bốn năm. Có rất nhiều

ngành nghề thuộc STEM dành cho học sinh

theo học các chương trình học nghề, chương

trình chứng chỉ, dành cho sinh viên có bằng đại

học hai năm hoặc bốn năm cũng như những người

có bằng cao cấp. Có nhiều công việc thuộc STEM thú vị

cho tất cả các loại tính cách và gần như trong bất cứ môi

trường nào.

STEM không phải chỉ dành cho những thiên tài về toán và khoa học.Có nhiều công việc liên quan đến STEM thích hợp cho hầu như bất cứ học sinh nào.

Science (Khoa học) — Bạn trông cậy vào khoa học để dự báo thời tiết, để giữ cho bạn

khỏe mạnh, để trồng trọt làm lương thực và sưởi ấm nhà.

Technology (Công nghệ) — Bạn sử dụng công nghệ để kết nối, giải trí

và giúp bạn học hỏi.

Engineering (Kỹ thuật) — Bạn tùy thuộc vào kỹ thuật để

thiết kế nhà ở và các tòa nhà, đường xá và cầu cống

trong cộng đồng của bạn.

Mathematics (Toán) — Bạn dùng toán khi mua

thực phẩm, đến ngân hàng, khai thuế và

quản lý ngân sách của gia đình.

12

Lương cao, công việc thú vị, việc làm vững chắc và môi trường làm việc tốt là những yếu tố thông thường của những người có chứng chỉ hoặc bằng cấp thuộc STEM. Hãy làm bài trắc nghiệm này để xem bạn đủ tiêu chuẩn chọn con đường STEM hay không.

Bạn có từng tháo điện thoại di động, máy móc phức tạp hay một món đồ chơi ra để xem những món này chạy như thế nào không? Có | Không

Vì sao điều này quan trọng: Nếu bạn là một người tò mò thích giải quyết vấn đề, thì STEM sẽ mang đến cho bạn nhiều cơ hội cho bạn dùng năng khiếu và ưu điểm tự nhiên của bạn.

Bạn có thích sửa xe hơi, xe gắn máy hay máy móc không? Có | Không

Vì sao điều này quan trọng: Nếu bạn thích tự tìm hiểu vấn đề, chẩn đoán và sửa chữa đồ vật, những khả năng này của bạn sẽ giúp bạn tiến nhanh trong lãnh vực STEM.

Bạn có thích môi trường và thiên nhiên không? Có | Không

Vì sao điều này quan trọng: Nếu bạn thích bảo vệ tài nguyên thiên nhiên của chúng ta và cải thiện môi trường thì STEM là con đường tốt cho bạn làm việc ngoài trời.

Bạn có được điểm cao trong các môn khoa học, toán và/hoặc kỹ thuật không? Có | Không

Vì sao điều này quan trọng: Nếu bạn thích làm việc với con số và/hoặc bạn thấy các môn khoa học và kỹ thuật thú vị, bạn có thể tìm được một nghề thuộc STEM phù hợp với bạn.

Bạn có chơi thể thao trong đội, chơi nhạc trong ban kèn hoặc hoạt động trong một tổ chức phục vụ không? Có | Không

Vì sao điều này quan trọng: Nếu bạn là một người dễ hợp tác và cảm kích tài năng và khả năng của người khác, bạn có thể tìm được nhiều cơ hội thú vị làm việc trong những dự án STEM.

Bạn có muốn lái máy bay hoặc thám hiểm thái dương hệ không? Có | Không

Vì sao điều này quan trọng: Nếu bạn có tinh thần phiêu lưu mạo hiểm và trí tưởng tượng tuyệt vời, bạn có thể thiết kế, xây dựng và/hoặc bay những chiếc máy bay hàng không vũ trụ của thế hệ sau này.

Bạn có ngăn nắp, biết tổ chức và hiệu quả trong cách làm việc và thu xếp các lớp và trách nhiệm của bạn không? Có | Không

Vì sao điều này quan trọng: Nếu bạn biết tổ chức, ngăn nắp, chú ý đến chi tiết, bạn có thể giúp trong việc quan sát, thực hiện và theo dõi những thí nghiệm STEM phức tạp.

Cánh cửa STEM rộng mở

Việc làm thuộc STEMViệc làm không thuộc STEM

Tại California, các kỹ năng thuộc STEM luôn được ưa chuộng ngay cả trong lúc kinh tế suy thoái.

có 4.9 người thất nghiệp cho mỗi 1 việc làm được mở ra

có 1.4 việc làm cho mỗi 1 người thất nghiệp

Nếu bạn trả lời "có" cho một hay nhiều câu hỏi trong bài trắc nghiệm này, bạn có thể thích hợp cho một nghề thuộc STEM. Hãy tìm hiểu thêm, hãy nói chuyện với cha mẹ, thầy cô và cố vấn trong trường để biết thêm về những cơ hội thuộc STEM mà bạn có thể tham gia.

Hàng triệu người thấy quả táo rơi

nhưng chỉ có Newtonlà người hỏi tại sao.

— Bernard Baruch

TRẮC NGHIỆM VỀ STEM

13

Nguồn: ChangeTheEquation.org

Từ đầu tập đến trang này, bạn đã trả lời những câu hỏi về ưu điểm và năng khiếu của bạn, bạn đã xác định Mã Holland cho mình, bạn

đã xem qua những con đường học tập và nghề nghiệp khác nhau và bạn đã tìm hiểu về lợi điểm của giáo dục và việc tiếp tục học

hành và đào tạo sau khi tốt nghiệp trung học. Bạn hiểu rõ thêm về những kỹ năng và trình độ học vấn cần thiết để giúp cho bạn có

được một nghề mà bạn hài lòng. Nhưng thật ra còn nhiều điều hơn thế. Tuy bạn cần có những kỹ năng nghề nghiệp hoặc kỹ thuật và

kiến thức để thành không trong môi trường làm việc, bạn cũng cần có kỹ năng giao tiếp ứng xử tốt trong mối quan hệ với người khác.

Thật vậy, kỹ năng giao tiếp ứng xử với người khác là bí mật để thành công.

1. Kỹ năng giao tiếp bằng lời

Có khả năng dùng lời nói để truyền đạt những gì muốn bày tỏ

2. Kỹ năng giao tiếp bằng văn bản

Có khả năng dùng chữ viết để truyền đạt những gì muốn bày tỏ

3. Kỹ năng chú ý lắng nghe

Có khả năng nghe và hiểu những gì mọi người đang nói

4. Kỹ năng sinh hoạt theo nhóm

Có khả năng tham gia và đóng góp vào môi trường của nhóm

5. Thái độ lạc quan

Có khả năng đối phó với các tình huống bằng sự lạc quan và tự tin

1. Kỹ năng giao tiếp bằng lời

2. Kỹ năng giao tiếp bằng văn bản

3. Kỹ năng chú ý lắng nghe

4. Kỹ năng sinh hoạt theo nhóm

5. Thái độ lạc quan

Viết một blog cho lớp để cho các bạn học sinh biết những thông tin mới và cho phép họ đặt câu hỏi.

Thí dụ của tôiKỹ năng công ty, hãng sở muốn có nơi nhân viên

Đây là 5 kỹ năng giao tiếp ứng xử hàng đầu mà công ty, hãng sở muốn có nơi nhân viên. Nếu trong buổi phỏng vấn tìm việc bạn được yêu cầu trình bày là bạn có những khả năng này, bạn sẽ cho họ biết những thí dụ nào?

Thành phần quan trọng duy

nhất trong công thức của sự

thành công là biết cách thuận

hòa với mọi người.

— Theodore Roosevelt

Chuyên gia ước tính là…

15%85%

của sự thành công của bạn trong môi trường làm việc là do kỹ năng và kiến thức của bạn, trong khi đó...

là do khả năng của bạn thuận hòa với mọi người.

14

Bạn tìm được của sự thành công chưa?

Đánh giá tiếng nói của bạn (từ 1 đến 5)Bài đọc đánh giá tiếng nói

Hãy đọc bài đánh giá tiếng nói này và thâu vào điện thoại di động của bạn. Sau đó nghe lại giọng nói của bạn và

đánh giá tiếng của bạn. Có thể bạn phải nghe đi nghe lại nhiều lần để nghe và đánh giá những đặc tính khác nhau.

Sau khi bạn nghe và đánh giá tiếng nói của mình, bạn hãy nghĩ xem bạn có thể làm gì cho tiếng nói của mình hay hơn.

Trong nhiều năm qua, nhiều khảo sát đã theo dõi những kỹ năng mà các công ty, hãng sở đòi hỏi nơi những người được họ tuyển dụng. Tuy

tất cả các kỹ năng giao tiếp ứng xử đều quan trọng, kỹ năng giao tiếp bằng lời luôn luôn đứng hàng đầu trong danh sách những kỹ năng

được đòi hỏi nhiều nhất. Thêm vào đó, kỹ năng này cũng nằm trong danh sách mà các công ty, hãng sở cho rằng thiếu sót nơi nhân viên mới

tuyển dụng. Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng giao tiếp bằng lời không phải là chỉ cần biết dùng "đúng" chữ. Thật vậy, trong những gặp gỡ,

tiếp xúc tận mặt, lời nói của bạn chỉ có 7% trong những gì bạn muốn trao đổi. Bạn truyền đạt phần lớn những gì bạn muốn nói qua giọng nói

và ngôn ngữ cơ thể.

Buồn 1 2 3 4 5 Vui

Giọng mũi 1 2 3 4 5 Không có giọng mũi

Chậm/Nhanh 1 2 3 4 5 Vừa, đều đặn

Nhỏ/Lớn 1 2 3 4 5 Giọng lớn vừa

Nhõng nhẽo, ỏng ẹo 1 2 3 4 5 Bình thường

Đều đều 1 2 3 4 5 Hăng hái

Không thành thật 1 2 3 4 5 Thành thật

Lầm thầm 1 2 3 4 5 Rõ ràng

Kỹ năng giao tiếp tốt là điều chính yếu để làm việc

với người khác. Điều này không có nghĩa là chỉ cần

biết dùng "đúng" chữ. Thật ra, hầu hết những gì tôi

muốn nói phát sinh từ âm thanh của giọng nói và

ngôn ngữ cơ thể của tôi. Nếu có điều gì làm cho

giọng nói của tôi khiến cho người khác không chú

ý, những gì tôi muốn nói lên sẽ không còn hiệu quả.

Kết quả một cuộc tham khảo ý kiến Gallup cho thấy

là nói lầm thầm và nói quá nhỏ được xếp hàng đầu

trong danh sách những tiếng nói làm người khác

khó chịu. Tôi thâu âm bài này để biết người khác

nghe giọng nói của tôi ra sao. Sau đó tôi sẽ nghe lại

và đánh giá giọng nói của tôi. Các chuyên gia cho

biết là nếu tôi ghi ra những gì tôi muốn sửa đổi và cố

gắng sửa đổi từng điếu một, tôi sẽ tiến bộ nhiều lên.

HỒ SƠ THÀNH CÔNG

“Trong vòng 7 đến 12 giây sau khi người ta nghe chúng ta nói, người ta đã hình thành ấn tượng lâu dài về chúng ta.”

— Susan Berkley

7 % Những gì bạn nói — lời của bạn

38% Cách bạn nói —giọng nói của bạn

55% Dáng bộ của bạn — ngôn ngữ cơ thể của bạn

Kỹ năng giao tiếp bằng lời

15

Chữ nói

Giọng nói Ngôn ngữ cơ thể

Bạn có lắng nghe không? Bạn có nghe tôi không? Đây là hai câu hỏi

thường gặp và tuy bạn có thể nghĩ hai câu hỏi này hỏi điều tương tự,

nhưng thật ra không phải vậy. Nghe là một hiện tượng vật lý thụ động

của việc thu nhận của âm thanh. Nghe đối với đa số mọi người là một

việc rất dễ, không cần phải làm gì cả. Ngược lại, lắng nghe là một khả

năng chủ động mà bạn phát triển cho mình. Lắng nghe đòi hỏi bạn

phải chú ý tới lời của người nói và những gì họ muốn bày tỏ qua những

lời họ nói ra. Trong khi đa số mọi người đều nghe khá rõ, rất ít người có

khả năng lắng nghe hay.

Ở trường, bạn từng học những lớp đọc, viết và nói. Và tuy lắng nghe là

kỹ năng giao tiếp được dùng nhiều nhất, có lẽ bạn chưa hề được học

lớp này. Nhưng nếu bạn thật lòng muốn học và thực tập một số khả

năng lắng nghe căn bản, bạn sẽ trở thành một người biết lắng nghe giỏi.

Không kể bạn là ai hoặc bạn làm gì, bạn sẽ thành công hơn và thuận

hòa với người khác hơn nếu bạn học cách lắng nghe.

Nhờ một người bạn hay cha mẹ đánh giá kỹ năng lắng nghe của bạn rồi so sánh kết quả với kết quả của bạn.

% thời gian một người bình thường dùng kỹ năng giao tiếp

Thái độ lắng nghe tích cực Điểm đánh giá Thái độ không tỏ vẻ lắng nghe

Tôi nhìn thẳng vào mắt người nói. 5 4 3 2 1 Tôi không nhìn thẳng vào mắt người nói.

Tôi hoàn toàn chú ý vào người nói. 5 4 3 2 1 Tôi thường mơ màng.

Tôi ngồi ngay ngắn khi lắng nghe người khác. 5 4 3 2 1 Tôi ngồi ngả người khi lắng nghe người khác.

Tôi lắng nghe lời nói và cảm xúc. 5 4 3 2 1 Tôi chỉ nghe lời người khác nói.

Tôi không ngắt lời người nói. 5 4 3 2 1

5 4 3 2 1 Tôi không nói gì cả.

Tôi cất điện thoại nơi khác khi lắng nghe. 5 4 3 2 1 Tôi tiếp tục mở điện thoại.

Tôi cố gắng lắng nghe với tinh thần cởi mở. 5 4 3 2 1 Tôi kết luận ngay.

Tôi dẹp cảm xúc riêng của mình. 5 4 3 2 1 Tôi thường bực dọc.

Tôi hỏi lại để biết chắc là tôi hiểu rõ. 5 4 3 2 1 Tôi không thích hỏi.

Bạn có thực sự lắng nghe không?

45%

30%

16%

9%

Phát biểu/Nói

Lắng nghe

Đọc

Viết

16

Tôi khuyến khích người nói tiếp tục bày tỏ bằng cách nói “vâng,” “thế à”…

Tôi bồn chồn muốn nói cho người khác biết ý kiến của tôi.

Khả năng lắng nghe kém thường là nguyên nhân của sự hiểu lầm, mâu thuẫn và làm tổn thương cảm xúc. Một trong những cách

tốt nhất để tránh hiểu lầm và giúp cho kỹ năng lắng nghe tốt hơn lên là hỏi lại cho rõ. Khi bạn không hiểu rõ về những gì người

khác nói, bạn hãy hỏi lại cho biết chắc là bạn hiểu đúng ý của người nói. Những câu hỏi lại cho hiểu rõ là những câu hỏi không

có ý phán xét, giúp bạn tránh nhầm lẫn và cho người nói thấy là bạn muốn hiểu đúng ý của người nói. Một số thí dụ là:

1. Chú ý: Hoàn toàn chú ý đến người nói và cho người nói thấy là bạn có nghe.

2. Cho họ thấy là bạn đang lắng nghe: Dùng ngôn ngữ cơ thể và cử chỉ để cho người nói biết là bạn đang chú ý.

3. Cho biết ý kiến: Suy nghĩ về những gì đã được bày tỏ và đặt câu hỏi.

4. Không vội phán xét: Lắng nghe với tinh thần cởi mở và cho phép người nói có dịp bày tỏ ý nghĩ của họ.

5. Trả lời phải lúc, phải chuyện: Tôn trọng, cởi mở và thành thật trong câu trả lời của bạn.

Điều quan trọng nhất mà có lẽ chúng ta có thể trao cho

nhau là sự chú ý.— Rachel Naomi Remen

Người tích cực lắng nghe...

Bạn giải thích rõ cho tôi được không?

"Rất tiếc bạn không đi theo

chúng tôi được. Có cách nào

chúng ta thay đổi điều này

không?"

"Thật sự tôi không hiểu rõ bạn

đang muốn nói gì.

Có phải bạn muốn nói là....?

"Có vẻ như là bạn không thích địa

điểm mới này.

Bạn lo lắng điều gì?"

Nếu người bạn nào trong lớp nói với bạn là, "Tôi có quá nhiều việc khác phải làm, tôi không thể góp phần nhiều vào bài tập của nhóm." Bạn sẽ

hỏi người bạn ấy những câu hỏi nào để hiểu rõ tình trạng này và hy vọng là có thể giải quyết được sự việc?

_____________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________

Ký tự Trung Hoa để chỉ sự lắng nghe

Ngay sau khi lắng nghe một người nào đó nói, hầu hết mọi người chỉ nhớ

những gì đã nói ra.

Chúng ta có khả năng suy nghĩ khoảng 4 lần nhanh hơn người ta có thể nói. Để giúp cho trí của bạn luôn chú ý và không lơ đãng, bạn hãy tập luyện kỹ năng lắng nghe.

17

Bạn có biết?

những gì chúng ta biết, chúng ta biết qua sự

lắng nghe.

Tai

Bạn

Mắt

Hoàn toàn chú ý

Tim

Càng lúc bạn càng học hỏi được nhiều về cách đặt câu hỏi, điều quan trọng là bạn cần tìm hiểu thêm về nhiều loại câu

hỏi để bạn có thể thu thập thông tin bạn muốn. Thường thì có hai loại câu hỏi chính: câu hỏi mở và câu hỏi đóng.

Câu hỏi mở giúp bạn thu thập thêm thông tin qua việc thêm chi tiết và giải thích—những câu hỏi này giúp bạn đào sâu vào vấn

đề hơn. Ngược lại, câu hỏi đóng giúp bạn kiểm tra và xác nhận thông tin, thường là chỉ trả lời bằng có hoặc không.

Câu hỏi đóng...Câu hỏi mở...n Làm cho người trả lời phải suy nghĩ và

ngẫm nghĩ.

n Cho biết ý kiến và cảm xúc.

n Cho người trả lời toàn quyền chủ động trong cuộc trò chuyện.

n Dễ và trả lời được nhanh.

n Cho biết thông tin.

n Cho phép người hỏi chủ động trong cuộc trò chuyện.

MỞ ĐÓNG

ĐÓNG

Mở hay đóng?

Điều quan trọng...

Đánh dấu mỗi câu hỏi là câu hỏi mở hay đóng. Sau đó viết lại những câu hỏi này bằng cách làm cho câu hỏi đóng trở thành câu hỏi mở và câu hỏi mở trở thành câu hỏi đóng.

MỞ

Thí dụ: Tiệm này có mở cửa buổi tối không?

Viết lại: Tại sao bạn mở cửa tiệm này buổi tối?

Bạn có nghĩ là ngày mai sẽ mưa không?

Viết lại:

Bạn đang làm gì để chuẩn bị cho bài kiểm tra toán?

Viết lại:

Tấm ván trượt đó có mắc tiền không?

Viết lại:

Bạn có được điểm tốt trong bài thi đó không?

Viết lại:

Bạn nghĩ thế nào về huấn luyện viên mới của đội banh?

Viết lại:

4

"Trong thị trường việc làm quá cạnh tranh ngày hôm nay, hỏi những câu hỏi thông minh sẽ giúp bạn nổi bật so với những người khác... những câu hỏi mà ứng viên đưa ra cũng quan trọng bằng những câu họ trả lời."

— John Kador, 301 Best Questions to Ask on Your Interview (301 câu hỏi hay nhất để dùng trong lúc phỏng vấn)

18

Câu hỏi sâu sắc sẽ khiến người nghe tò mò và khuyến khích sự trao đổi, chuyện trò.

Những câu hỏi này khiến người nghe phải suy nghĩ và kích thích trí tưởng tượng của

họ. Tuy có thể là bạn không thể nói lên được mọi khía cạnh của một câu hỏi sâu sắc

nhưng bạn vẫn có thể nhận ra những câu hỏi này. Xếp hạng những câu hỏi sau đây

từ 1 đến 4, với 1 dùng để đánh giá câu hỏi sâu sắc nhất:

A. Hôm nay bạn có cho mèo ăn và dắt chó đi bộ không? ________

B. Bạn muốn tìm hiểu thêm về nghề nào? ________

C. Vì sao bạn muốn đầu tư vào việc học của bạn sau khi tốt nghiệp trung học? ________

D. Bạn có định đi xe buýt không? ________

Những câu hỏi sâu sắc sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn!

Có | Không

Cái nào

Ai

Khi nào

Ở đâu

Cái gì

Thế nào

Tại sao

Nếu mà

Không sâu sắc

Sâu sắc hơn

Năm chữ Tại sao là một kỹ thuật giải quyết vấn đề đơn giản giúp bạn đi đến nguyên nhân của một vấn đề một cách nhanh chóng. Bắt đầu

một vấn đề và tiếp tục hỏi "Tại sao?" Lặp lại câu hỏi này cho đến khi nguyên nhân chính yếu của vấn đề hiện ra.

Phương pháp Năm chữ Tại sao

đã được Ông Sakichi Toyoda, là

cha của nhà sáng lập công ty

Toyota, Kiichiro Toyoda, thiết lập

từ thập niên 1930.

Bạn có biết?

Câu hỏi quan trọngvà sâu sắc nhất có thể là câu hỏi có một chữ Tại sao?

XẾP HẠNG

Đào sâu vào vấn đề

Xác định vấn đề bạn muốn giải quyết dùng phương pháp Năm chữ Tại sao.

_______________________________________________________________

Khi giải quyết vấn đề, hãy đào tận gốc rễ thay vì chỉ chặt lá

trên cành..— Anthony J. D’Angelo

Vấn đề: Tôi bị cấm túc.

Tôi đi học trễ.

Vì tôi ngủ quên.

Tôi mệt quá dậy không nỗi.

Tôi thức khuya.

Tôi muốn tiếp tục gửi tin nhắn.

Giải pháp: Tôi sẽ ngưng gửi tin nhắn sau 10 giờ tối những ngày tôi đi học.

19

Trả lời: A. – 3, B. – 2, C. – 1, D. – 4

Tại sao?

Tại sao?

Tại sao?

Tại sao?

Tại sao?

Kỹ năng giao tiếp tốt sẽ giúp bạn thành công ở nhà trường, trong cuộc sống cá nhân, trên đại học và sau này. Những kỹ năng này sẽ giúp bạn

gặp những người bạn mới, tạo dựng tình bạn lâu dài và tìm được biết bao cơ hội. Một trong những cách tốt nhất để bắt đầu và kéo dài câu

chuyện là đặt câu hỏi. Đặt câu hỏi là bạn mời một người nào đó tham gia câu chuyện với bạn. Câu hỏi của bạn cho người khác thấy là bạn chú

ý đến họ và những gì họ nói. Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng một người có năng khiếu trò chuyện thực sự họ hỏi và lắng nghe nhiều hơn

là nói.

Trong một nghiên cứu về thanh thiếu niên gần đây, nói chuyện trực tiếp là cách thanh thiếu niên thích giao tiếp nhất. Hầu hết các thanh thiếu niên thấy vui hơn và dễ dàng hiểu người khác hơn khi giao tiếp tận mặt.

Bạn có đồng ý không? __________________________________________________

Lần sau cùng bạn có một cuộc trò chuyện vui là lúc nào? ______________________

Cuộc trò chuyện đó về chuyện gì?_________________________________________

Cuộc trò chuyện đó dài bao lâu? __________________________________________

Điều gì giúp cho cuộc trò chuyện vui? ____________________________________

Bạn giao tiếp bằng cách nào?

Giáp mặt

Bạn thích cách nào nhất?Phỏng tính % thời gian chuyện trò mà bạn dùng một

trong những phương tiện truyền thông này.

Gặp tận mặt ______ %

Gửi tin nhắn ______ %

Qua truyền thông xã hội ______ %

Qua điện thoại ______ %

Qua Twitter ______ %

Ghi ra một ưu điểm và một khuyết điểm của mỗi phương tiện truyền thông.

Bạn nghĩ thế nào?

Ưu điểm

Khuyết điểm

Ưu điểm

Khuyết điểm

Ưu điểm

Khuyết điểm

Ưu điểm

Khuyết điểm

Ưu điểm

Khuyết điểm

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Nguồn: Nghiên cứu Pew 2012

Cách mà thanh thiếu niên thích dùng để giao tiếp

49%Đích thân

Mạng xã hội

1%Twitter

33%Tin nhắn

7% 4%

Điện thoại

20

Nói chuyện chẳng

tốn gì cả nhưng có

thể mang cả thế giới

đến tầm tay bạn.

— Catherine Blyth

Nêu câu hỏi. Hỏi những câu hỏi mở tổng quá đòi hỏi người trả lời phải trả lời nhiều hơn là chỉ "có" với "không".

Nhắm vào đích

Một trong những cách tốt nhất để học kỹ năng giao tiếp là quan sát những người bạn biết có năng khiếu trong cách trò chuyện.

Chú ý đến những gì họ nói và cách họ làm để giúp người khác tham gia câu chuyện. Sau đó làm theo những thí dụ bạn đã quan sát

khi bạn tham gia những cuộc trò chuyện trực tiếp với người khác. Hãy nghĩ đến những hướng dẫn sau đây để kéo dài câu chuyện.

Nói chuyện xã giao só thể đưa đến những cơ hội lớn.

Tôi cần việc làm trong mùa hè và nộp nhiều đơn xin việc mà chẳng

được gì cả. Khi tôi đến văn phòng bác sĩ thú y để đón con chó của

chúng tôi, tình cờ tôi trò chuyện với phụ tá của bác sĩ về việc họ quá

bận. Câu chuyện đẩy đưa, bỗng dưng tôi có việc làm.

— Conner

Chú ý đến cách cư xử của bạn. Tránh những vấn đề không hay, quá riêng tư hoặc có thể gây tranh cãi.

Xác định sự liên kết. Tìm một điểm chung mà bạn với người đó cùng có.

Điều gì bạn thích nhất về công việc của bạn?

Tôi cũng rất thích football. Bạn có thích đội bóng nào không?

SUY NGHĨ trước khi nói. Những gì bạn muốn nói" Có trung thực không? Có hữu ích không? Có gây cảm hứng không? Có cần thiết không? Có tử tế không?

Có lẽ bạn thoải mái hơn khi trò chuyện với bạn bè và người thân trong gia đình. Nhưng khi bạn phải làm quen và trò chuyện bình thường với

một người mà bạn chưa quen, hoặc không biết rõ thì sao. Những cuộc trò chuyện thông thường, không quan trọng này, thường được gọi là

nói chuyện phiếm, là bước đầu tiên để kết bạn mới và làm quen với mọi người. Những mẫu chuyện phiếm rất quan trọng và có thể đưa bạn

đến những câu chuyện quan trọng hơn.

Nghiên cứu cho thấy rằng người ta có tỉ lệ 86% dễ khởi đầu trò chuyện với người lạ hơn nếu những người này đang mỉm cười.

Luôn mỉm cười! Hãy thử xem!Trong tuần này bạn sẽ nói chuyện phiếm bao nhiêu lần...

Với những người mà bạn không quen? ________

Với những người mà bạn không không biết rõ? _______

86%

Đứng xếp hàng tại Starbucks, tôi bắt đầu trò chuyện với một

người đàn ông đứng sau tôi. Tôi mặc áo đồng phục đội banh

lacrosse của trường trung học của tôi. Hóa ra, ông là huấn luyện

viên lacrosse ở trường đại học gần đó và ông giúp tôi được học

bổng ở trường này. — Abbey

Lúc tôi 15 tuổi, gia đình tôi dọn đến một thành phố mới. Không có gì để

làm, ngày nào tôi cũng đến hồ bơi công cộng. Cuối cùng, tôi lấy hết can đảm

làm quen với một số trẻ tại hồ bơi và đến cuối mùa hè, tôi có được một đứa

bạn. Nay đã 7 năm và chúng tôi vẫn chơi với nhau rất thân.

— Justin

21

Làm việc theo nhóm là phân chia trách nhiệm và cùng nhau làm việc để hướng tới mục tiêu chung. Ở trường, bạn làm việc theo nhóm để hoàn

thành các dự án trong lớp. Bạn có thể tham gia các đội thể thao để chiến thắng. Bạn có thể làm việc trong ban chấp hành học sinh hoặc trong

ủy ban cộng đồng để quyên tiền cho tổ chức từ thiện. Bạn đã có một số kinh nghiệm tham gia nhóm tốt và nhóm xấu và bạn biết làm việc theo

nhóm tốt như thế nào. Có thể bạn đã biết rằng muốn trở thành một thành viên tốt trong nhóm bạn phải có kỹ năng con người tốt — vì đó là

những gì giúp cho nhóm thành công.

Bạn có đủ kỹ năng cần thiết để làm thành viên xuất sắc trong nhóm không? Đánh giá bạn đối với mỗi đặc tính của làm việc theo nhóm này.

PHONG CÁCH NHÓM CẦN TRAU DỒI KHÁ TỐT ĐÚNG ĐIỆU!

Đáng tin cậy: Mọi người có thể tin tưởng nơi tôi để hoàn tất công việc và tham dự tất cả các cuộc họp nhóm.

Người giao tiếp giỏi: Tôi trình bày tỏ ý nghĩ và ý tưởng của tôi rõ ràng và thẳng thắn và tôi tôn trọng người khác.

NGƯỜI LẮNG NGHE: Tôi lắng nghe và tôn trọng quan điểm của người khác mà không khó chịu hoặc chống cự.

NGƯỜI THAM GIA: Tôi chuẩn bị và sẵn sàng tham gia trong các sinh hoạt của nhóm. Tôi đóng góp trong nhóm thường xuyên.

CHIA SẺ CỞI MỞ VÀ SẴN SÀNG: Tôi sẵn sàng chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và kiến thức của tôi với nhóm.

DỄ DÀNG HỢP TÁC: Tôi làm việc với các thành viên khác trong nhóm để hoàn thành công việc – không một chút vấn đề.

DỄ ĐÁP ỨNG Tôi dễ dàng thích ứng khi nhóm đổi hướng hoặc khi tôi được yêu cầu làm điều gì mới.

QUYẾT TÂM: Tôi có tinh thần trách nhiệm và tận tâm. Lúc nào tôi cũng cố gắng hết mình.

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: Tôi chú tâm vào việc đi tìm giải pháp và không đổ lỗi cho người khác.

LỄ PHÉP Tôi lịch sự và kính trọng người khác — ngay cả khi họ không có mặt.

3 kỹ năng làm việc theo nhóm tốt nhất của tôi là gì? ____________________________________________________

Kỹ năng nào tôi cần trau dồi thêm? __________________________________________________________________

95% các công ty, hãng sở ngày nay muốn tuyển dụng những nhân viên biết làm việc theo nhóm và có kỹ năng hợp tác.

22

ĐỘI NHÀ: ĐỘI KHÁCH:

ĐIỂM

Để có được một nhóm tuyệt vời, bạn cần một nhóm thành viên đa dạng. Bạn cần những người có kỹ năng độc

đáo, có tài năng, ý tưởng và kinh nghiệm. Có thể bạn nghĩ rằng khi chọn những nhà khoa học thông minh nhất

hoặc những cầu thủ bóng rổ giỏi nhất thì bạn sẽ có kết quả tốt nhất. Nhưng thật ra không phải vậy. Thí dụ:

Toàn thể đội bóng rổ Hoa Kỳ tham dự thế vận hội Olympic

năm 2004 gồm các ngôi sao sáng của NBA — những cầu

thủ giỏi nhất trên thế giới. Mọi người đều tin rằng đội

bóng rổ Hoa Kỳ sẽ thắng, nhưng vì thiếu tinh thần đồng

đội, đội Hoa Kỳ đứng hạng ba và đội Lithuania được huy

chương vàng.

Giả sử bạn được giao phó trách nhiệm chọn nhóm cho một dự án

thật quan trọng cho trường. Cả 20 học sinh nộp đơn tham gia đều

đủ khả năng, nhưng bạn chỉ được chọn 5 học sinh. Bạn sẽ được dịp

phỏng vấn từng học sinh. Bạn sẽ hỏi những học sinh này 3 câu hỏi

nào nhằm giúp cho bạn chọn đúng người?

Câu hỏi phỏng vấn

Năm 1980, đội khúc côn cầu Hoa Kỳ, chỉ gồm các

cầu thủ sinh viên đại học, đánh bại đội quán quân

Nga đã từng đoạt bốn lần huy chương vàng. Các

cầu thủ trong đội được chọn vì họ là những cầu thủ

phù hợp nhất cho đội, không phải vì họ là những

cầu thủ giỏi nhất.

Làm việc theo nhóm chia trách

nhiệm và nhân

sự thành công.

— Tác giả vô danh

ĐỘI OLYMPIC "TUYỆT VỜI"

1.

2.

3.

Bạn có một phong cách của nhóm — một tập hợp các hành vi mà bạn dùng thường xuyên nhất khi bạn là thành viên trong nhóm. Bốn phong

cách sau đây rất quan trọng cho sự thành công của nhóm. Nhóm xuất sắc nhất là nhóm có đầy đủ các loại phong cách.

Có khả năng

Ngăn nắp

Chuyên về kỹ thuật

Rộng rãi

Dễ dàng hợp tác

Giàu trí tưởng tượng

Tự tin

Nhìn xa

Khéo léo tế nhị

Luôn khuyến khích

Hỗ trợ

Ăn nói khéo léo

Tò mò hay hỏi

Thích phiêu lưu

Can đảm

Theo nguyên tắc

Căn cứ theo những mô tả tóm tắt này, bạn nghĩ bạn thuộc phong cách nào? _____________

Chú trọng đến: mục tiêu Chú trọng đến: mục đích Chú trọng đến: quy trình Chú trọng đến: câu hỏi

23

NGƯỜI THÁCH THỨCNGƯỜI GIỎI GIAO TIẾPNGƯỜI CỘNG TÁCNGƯỜI ĐÓNG GÓP

PHONG CÁCH CỦA NHÓM

Mỗi ngày thức dậy, bạn tự chọn thái độ cho mình. Bạn được quyền quyết định bạn muốn thấy ly nước của bạn đầy phân nửa hay vơi phân nửa.

Kết quả nghiên cứu cho thấy là khi nhìn thấy ly nước đầy phân nửa, bạn sẽ cảm thấy vui hơn, khỏe mạnh hơn và giàu có hơn. Những người lạc

quan có nhiều năng lực và làm được nhiều việc hơn. Họ chuyển vấn đề thành cơ hội và nghĩ là những điều tuyệt vời nhất sẽ xảy đến. Vì thái độ

dễ nhiễm nên nếu bạn muốn thuận hòa với người khác, hãy nhớ là bạn cũng có thái độ dễ nhiễm sang cho người khác.

Bộ não con người là tuyệt vời khi cần trả lời câu hỏi và giải quyết vấn đề. Nhưng bạn hãy cẩn thận với cách bạn đặt câu hỏi cho chính mình. Bộ

não của bạn sẽ cố gắng trả lời những câu hỏi này, nhưng câu trả lời có thể giúp bạn giải quyết vấn đề mà cũng có thể tạo ra thêm nhiều vấn

đề. Mỗi câu trả lời cho một câu hỏi mà bắt đầu bằng "Tại sao tôi không thể ..." sẽ là một trở ngại — vì bạn sẽ trả lời bằng một lý do tại sao bạn

không thể. Nếu bạn đổi câu hỏi tiêu cực bằng những câu hỏi tích cực, câu trả lời sẽ giúp bạn đi tìm ra giải pháp thay vì vấn đề.

Đổi cách suy nghĩ

TIÊU CỰC LẠC QUAN

TÍCH CỰC Làm thế nào để tôi có bạn tốt?

Tại sao tôi không thể có điểm tốt?

Tại sao không ai nghe tôi?

Tại sao chuyện này xảy đến cho tôi?

Tại sao xin vào đội khó đến như vậy?

Tại sao tôi cứ phải chờ đến giờ cuối mới làm bài tập?

Trên thang từ 0 đến 10, với 1 là thấp nhất, bạn cho bạn mấy điểm về thái độ theo thang điểm này?

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

THÁI ĐỘ là

SỰ CHỌN LỰATHÁI ĐỘ sẽ

HIỂN HIỆNTHÁI ĐỘ sẽ

DỄ NHIỄM...không như màu mắt hay chiều cao

của bạn....trong lời nói, giọng nói, gương mặt

và ngôn ngữ cơ thể của bạn....vì thế nên bạn hãy ở gần những

người lạc quan.

24

Thành côngđến

với có thể; thất bại đến với

không thể.— Vô danh

Bạn có thể học cách suy nghĩ như người lạc quan nếu bạn chú ý đến sự may mắn đến với bạn mỗi ngày. Có thể đó là một lời khen

bạn nhận được hoặc một cú điện thoại của một người bạn. Hãy ghi lại một vài điều tốt đẹp xảy đến trong tuần này.

CẦN: Thái độ "Điều gì làm cũng được"

Điều để suy gẫm

Hãy chú trọng đến những điều may mắn của bạn

46% những người vừa được tuyển dụng thất bại trong vòng 18 tháng sau

khi được tuyển dụng.

89% những người thất bại, bị thất bại là vì thái độ của họ chứ không phải là thiếu khả năng.

Tổ chức Leadership IQ theo dõi 20,000 nhân viên vừa được tuyển dụng và kết quả nghiên cứu của họ cho thấy rằng:

Tuân theo quy tắc 24 x 3

Chờ 24 giây trước khi nói hay nghĩ những điều

không tốt.

Sau đó, chờ 24 phút trước khi nói hay nghĩ những điều

không tốt.

Cuối cùng, chờ 24 giờ trước khi nói hay nghĩ những điều

không tốt.

Khi cuộc đời trao cho bạn chanh

chua, hãy lấy đó làm

nước chanh ngọt.

24giây

24phút

24giờ

1 2 3

Phỏng theo: Anthony Tjan – Heart, Smarts, Guts, and Luck (Trái tim, trí thông minh, can trưưng và may mưn).

25

Người có tinh thần lạc quan luôn cởi mở và chấp nhận những ý tưởng mới. Khi bạn nghe một ý tưởng nào đó lần đầu tiên, hoặc gặp một người nào mới, bạn hãy cố gắng chờ 24 giây trước khi nói hay nghĩ điều gì đó không tốt. Một khi bạn luyện được việc này, bạn hãy tiến lên bước kế và chờ 24 phút. Bạn hãy luyện tập để có khả năng chờ 24 giờ — không phải là chuyện dễ cho nhiều người.

Không có cuộc đời nào luôn luôn bình lặng; ai cũng có lần trải qua sóng gió. Nhưng nếu bạn học được cách vượt sóng gió, bạn sẽ có những kỹ

năng cần thiết để thành công — bạn có khả năng phục hồi. Khả năng phục hồi là khả năng vượt qua nghịch cảnh. Đó là khả năng uyển chuyển,

dễ đáp ứng. Đó là biết dùng sức mạnh và khả năng có một không hai của mình để vượt lên. Đó là biết nhìn vào vấn đề với thái độ lạc quan, điều

gì làm cũng được. Và không khác gì những điều khác trong đời càng thực hành thì khả năng phục hồi của bạn càng mạnh.

Bạn có những phẩm chất, quan hệ và các kỹ năng sống có thể giúp khả năng phục hồi của bạn mạnh hơn không? Để tìm hiểu, bạn hãy đọc những câu dưới đây và đánh giá chính mình.

Xem dự báo thời tiết

Ngày buồn

27%Tập thể dụcđi bộ/chạy

22%Khóc

19%Cầu nguyện

19%Nói chuyện với bạn

13%Ngủ

Đây là câu trả lời của một nhóm người cho câu hỏi: Bạn làm gì khi bị một cơn đau tình cảm trầm trọng?

Bạn làm gìđể đối phó?

26

1. Tôi có những người trong đời sống luôn tin tưởng vào khả năng tôi sẽ thành công.

2. Tôi tự chăm sóc bằng cách ăn uống lành mạnh, ngủ đủ và tập thể dục.

3. Tôi tin vào chính tôi và biết là tôi sẽ thành công.

4. Tôi tham gia một đội thể thao hoặc tham gia sinh hoạt sau giờ học tôi rất thích.

5. Tôi có bạn thân tại trường.

6. Tôi tự bênh vực cho tôi và nói "không" với người khác bất cứ lúc nào tôi cần.

7. Tôi suy nghĩ cẩn thận để có những quyết định chính chắn.

8. Tôi chấp nhận những lời phê bình với tinh thần cởi mở và sẵn sàng học hỏi.

9. Tôi biết đặt mục tiêu và đạt những mục tiêu này.

1. ____ bị thua bảy lần khi tranh cử vào các chức vụ chính phủ.

2. ____ được cho biết là, “Chỉ xem qua những bức tranh này cũng đủ biết là bạn không có tài chút nào.”

3. ____ quyển sách nhi đồng đầu tiên bị 23 nhà xuất bản từ chối.

4. ____ bị sa thải ngay sau lần trình diễn đầu tiên trên sân khấu Grand Ole Opry.

5. ____ chảy tóc và trang điểm cho người chết trước khi thành công trên con đường nghệ thuât trình diễn.

6. ____ sống bằng trợ cấp chính phủ trong một căn nhà đầy chuột.

7. ____ bị loại ra khỏi đội bóng rổ hạng nhất của trường trung học.

8. ____ bị xuống chức vì cô “không thích hợp cho truyền hình.”

C. Abraham Lincoln

F. Walt DisneyB. Dr. Seuss

E. Elvis Presley

D. Whoopi Goldberg

G. J.K. Rowling

H. Michael Jordan

TƯƠNG LAI TƯƠI SÁNG

Người làm cho tôi vuimột người tin tưởng vào

bạn, sẵn sàng lắng nghe bạn và khuyến khích bạn tiếp

tục đi tới.

_______________

Cố vấn giáo dụcmột người hiểu những chương trình giáo dục bạn có thể chọn

và có thể giúp bạn chọn chương

trình đại học/nghề.

________________

Quản lý tài chánhmột người mà bạn tin tưởng

để cố vấn cho bạn về tiết kiệm, chi tiêu và vay tiền học

đại học.

________________

Trời quang mây tạnh Cũng như thời tiết, nhiều điều xảy ra trong cuộc sống bạn không sao kiểm soát được. Nhưng khi gặp nghịch cảnh, bạn có thể kiểm soát được phản ứng của mình. Bạn có thể biến bầu trời xám thành màu xanh nếu bạn làm những điều sau và tự hỏi mình những câu hỏi này:

Xác định vấn đề: Việc gì xảy ra?

Tìm người giúp: Ai có thể giúp đỡ hoặc tư

vấn cho tôi?

Thiết lập một mục tiêu thực tế:

Tôi phải làm gì?

Hành động: Trước tiên tôi phải làm gì?

Giữ tinh thần lạc quan: Những gì đang suôn sẻ?

A. Oprah Winfrey

Tất cả những người nổi tiếng này đã gặp phải và vượt qua nghịch cảnh. Bạn có thể kết nối mỗi người với hoàn cảnh tệ nhất trong cuộc đời sự nghiệp của họ không?

Người cố vấnNgười mà bạn ngưỡng mộ

và có thể hướng dẫn cho bạn về những thách thức cá nhân

cũng như học đường.

________________

Nghiên cứu cho thấy sự hỗ trợ và những mối quan hệ thân ái trong và ngoài gia đình là điều quan trọng để giúp bạn có khả năng phục

hồi. Tùy bạn phải tự xác định và phát triển cho riêng bạn một hệ thống cố vấn không chính thức. Tìm đến những người bạn ngưỡng

mộ và tin tưởng và nhờ họ giúp đỡ và cố vấn cho bạn. Tuy có thể bạn không muốn hỏi, mọi người sẽ hãnh diện được bạn nhờ đến họ.

Hãy xem bốn chuyên gia cố vấn đề nghị dưới đây và viết tên người mà bạn sẽ chọn cho mỗi vai trò này.

27

Trả lời: 1. C; 2. F; 3. B; 4. E; 5. D; 6. G; 7. H; 8. A

CAO VÀ THẤP

Sống ở đời không phải cứ ngồi đó chờ tan bão mà là học

để khiêu vũ trong mưa.— Vô danh

28

Là học sinh trung học, bạn không cần vội vàng lựa chọn công việc cho cuộc sống sau này. Nhưng nếu bạn đã đọc thông tin và làm tất cả các

bài trong tập sách này, bạn đã biết những gì bạn thích và những nơi cuộc hành trình của bạn có thể đưa bạn đến. Đến lúc bạn làm thử những

điều đã học bằng những công việc thực tiễn. Bắt đầu suy nghĩ về những điều không có dạy trong trường lớp, để tìm cách để tìm hiểu thêm về

bản thân, về người khác, và để áp dụng cũng như phát triển kỹ năng giao tiếp. Dưới đây là một số điều bạn có thể chọn...

Tình nguyện

Tìm việc làm bán thời gian

Gia nhập một câu lạc bộ hay hội đoàn

Tìm hiểu về RPO

Tham gia thể thao

Ban chấp hành học sinh

Thu thập kinh nghiệm làm việc với những người khác và làm những dự

án mà bạn thích.

Bạn có thể nói chuyện với ai để tìm hiểu thêm về các câu lạc bộ tại

trường trung học của bạn?

Đóng góp cho một mục đích quan trọng đối với bạn trong lúc bạn được làm việc với một

nhóm đa dạng.

Bạn có thấy cơ hội tình nguyện nào trên trang mạng DoSomething.org không?

Phát triển kỹ năng giao tiếp và ứng xử và kỹ năng công việc của bạn

với kinh nghiệm thực tế này.

Bạn tìm việc làm bán thời gian hoặc cơ hội thực tập ở đâu?

Chương trình huấn nghệ khu vực (Regional Occupational Program,

ROP) cung cấp cho bạn kinh nghiệm huấn luyện về kỹ thuật

thực hành.

Làm thế nào bạn có thể liên lạc với trung tâm ROP trong khu vực

của bạn?

Đạt kinh nghiệm lãnh đạo và kỹ năng tổ chức trong lúc bạn tìm hiểu thêm về tiến trình

dân chủ.

Những việc gì trong ban chấp hành học sinh bạn muốn theo đuổi?

Đạt kinh nghiệm làm việc theo nhóm và giúp đội giành chiến

thắng khi bạn tham gia một môn thể thao bạn yêu thích.

Bạn sẽ làm gì tiếp theo để được tham gia vào nhóm?

KINH NGHIỆM RẤT GIÁ TRỊ! Những kinh nghiệm này rất hữu ích cho bạn khi cần điền vào đơn xin đại học và sơ yếu lý lịch.

29

Đây là nơi bạn có thể dùng tài nói chuyện của bạn. Tự động bắt đầu trò

chuyện với mọi người và hỏi họ về nghề nghiệp của họ là một trong

những kinh nghiệm tốt nhất mà bạn có thể tạo ra cho chính mình.

Trong những cuộc nói chuyện về nghề nghiệp tự nhiên này, bạn có thể

tự hướng cuộc trò chuyện bằng cách hỏi những câu hỏi có ý nghĩa nhất

đối với bạn. Việc này rất dễ một khi bạn đã quen.

Nói chuyện với một người nào đó về công việc của họ là một điều rất

ích lợi, ngay cả khi bạn không thật sự chú ý đến nghề của người này.

Việc này sẽ giúp bạn tự tin hơn về kỹ năng giao tiếp và đặt câu hỏi của

mình và sẽ mở rộng thế giới của bạn. Nếu bạn đã có sẵn hai hay ba câu

hỏi, bạn có thể thực hành bất cứ nơi đâu.

Tham gia những cuộc trò chuyện về nghề nghiệp

Xác định hay tưởng tượng một người có

nghề nghiệp mà bạn thích. Nếu người ấy

có 15 phút dành riêng cho bạn, ba câu hỏi

mà bạn muốn hỏi người này là gì?

Bạn muốn nói chuyện với ai?

___________________________________

Tại sao? ____________________________

___________________________________

1.

2.

3.

Hãy chuẩn bị

Tại Subway, bạn tình cờ gặp người hàng xóm hiện đang di học tại Cal Poly. Trường này là trường bạn muốn đi học... bạn làm thế nào để bắt đầu câu chuyện?

______________________________

______________________________

Bạn gặp đồng nghiệp của mẹ mình, một chuyên viên thiết kế đồ họa, tại một buổi ăn trưa trong buổi lễ ra trường. Bạn muốn biết thêm về nghề nghiệp của bà ... bạn làm thế nào để bắt đầu câu chuyện?

______________________________________

______________________________________

Bắt lấy cơ hội...

Thông tin đáng tin cậy và cập nhật nhất về việc làm và nghề nghiệp không có trong sách

hay trên mạng. Những thông tin này chỉ có khi bạn gặp gỡ và nói chuyện với mọi người.

— Richard Bolles

Người ngồi bên cạnh bạn tại trận đấu bóng chuyền đeo bảng hiệu nhân viên Nike. Bạn muốn biết thêm về công ty này ... bạn làm thế nào để bắt đầu câu chuyện?

___________________

___________________

___________________

___________________

30

Rõ ràng là có rất nhiều điều để suy nghĩ khi nói đến việc lựa chọn trường đại học/nghề nghiệp. Mặc dù bạn sẽ sửa đổi hành

trình của bạn theo thời gian, nhưng nếu bạn biết hướng đi tổng quát của mình, bạn có nhiều cơ hội để đi đến đích. Nhớ cho

vào túi tất cả những gì cần thiết và căn bản...

Giấy tờ du hành của tôi

Nhật ký du hành của tôiTừ nay trở về sau, bạn sẽ có nhiều việc làm — và ngay cả có thể bạn sẽ có nhiều nghề. Bạn sẽ phải cập nhật khả năng kỹ thuật của bạn. Tuy vậy, dù cho

bạn đến bất cứ nơi nào hay làm bất cứ điều gì, bạn sẽ luôn luôn cần một bộ kỹ năng giao tiếp và ứng xử tốt trong túi của bạn. Những kỹ năng này bạn

có thể mang theo bạn từ nơi này đến nơi khác và là chìa khóa để thành công trong đời sống cá nhân và trên con đường sự nghiệp.

Điểm đến giáo dục của tôi:

Học nghề Bằng Cao học

Chứng chỉ Bằng Cao cấp

Bằng Cao đẳng Quân đội

Những chương trình khácBằng Cử nhân

NHỮNG CON ĐƯỜNG HỌC TẬP mà tôi thích:

NHỮNG NGHỀ tôi muốn tìm hiểu:

Câu châm ngôn tôi thích nhất là:

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

Những gì tôi đã học được...

4 Bí mật của sự thành công là: _________________

4 Kỹ năng giao tiếp được dùng nhiều nhất là:

___________________________________

4 Những câu hỏi giúp tôi thu thập được nhiều thông tin nhất là:

___________________________________

4 Chữ AIM viết tắt của: ______________________

___________________________________

___________________________________

4 Phong cách làm việc theo nhóm của tôi là: _________

4 Phương pháp này giúp tôi sẵn sàng đón nhận ý

tưởng mới: _____________________________

4 Người làm cho tôi vui là: __________________

4 Tôi sẽ có kinh nghiệm thực hành bằng cách:

______________________________________

(p. 14)

(p. 25)

(p. 27)

(p. 29)

(p. 16)

(p. 18)

(p. 21)

(p. 23)

31

Hãy chuẩn bị hành trang...

NHỮNG CÂU HỎI

quan trọng nhất trong

cuộc đời sẽ không ai trả

lời được ngoài chính

mình.— John Fowles

Nếu bạn không theo đuổi những gì bạn muốn, bạn sẽ không bao giờ có nó.

Nếu bạn không HỎI, thì câu trả lời lúc nào cũng là không.

Nếu bạn không bước tới thì lúc nào bạn cũng đứng yên một chỗ.

— Nora Roberts

Câu hỏi để hỏi chính mình...

và nhớ nhét vào đầy những câu hỏi sâu sắc!

Chúc bạn một cuộc hành trình thú vị!

Câu hỏi để hỏi những người khác...

TÔI ĐÃSẴN SÀNG!

The biggest adventure you can ever take is to live the life of your dreams. (Cuộc phiêu lưu lớn nhất bạn có

thể thực hiện trong đời là sống cuộc đời bạn hằng mơ ước.) — Oprah Winfrey

Dự án này được hoàn toàn tài trợ bởi Ngân khoản Hợp tác Cộng đồng về Giáo dục Kỹ thuật Nghề nghiệp #10-140-830 và #11-140-830,

thuộc Sáng kiến Giáo dục Kỹ thuật Nghề nghiệp (SB70/SB1133), chương trình Thống đốc Đại học cộng đồng California, thuộc Văn phòng Tổng giám đốc và được trao tặng hệ thống đại học cộng đồng Coast Community College District.

In vào mùa Hè 2014

Tài liệu Hướng dẫn dành cho giáo viên được trình bày trên trang mạng CaCareerBriefs.com/resources/

Một dự án sáng tạo khác của ...