Non-IVF fertiliteitsbehandelingen in het perspectief van een evenwichtig
gezondheidsbeleid
VWRG - VVOG Vrijdag 23.04.2004
Congrescentrum De Montil, Affligem.
Dr. Marc MOENSVoorzitter BVAS
Secretaris-generaal VBS
2
Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid
1. INLEIDING
2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING
3. GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN
3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN
3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET
4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF
5. BESLUITEN
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
3
Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid
1. INLEIDING
2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING
3. GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN
3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN
3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET
4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF
5. BESLUITEN
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
4
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
%
reele groei van de uitgaven
evolutie van bbp tegen prijzenvan 1990
reële groeinorm
Bron: “Gezondheidszorg in België. Analyse en voorstellen van het VBO voor een nieuw beleid” 18.09.2003 Figuur 1
Vergelijking van de groei van de uitgaven van de ZIV, van het BBP en van de norm
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (1)
5
5,8
3
4,2
0
1,5
2,5
0
1
2
3
4
5
6
7
gem.89-93 gem.94-98 gem.99-03
%
reële groei van deuitgaven per subperiode
norm
Vergelijking van de groei van de uitgaven (exclusief inflatie) en van de norm tijdens de verschillende regeerperiodes
Bron: “Gezondheidszorg in België. Analyse en voorstellen van het VBO voor een nieuw beleid” 18.09.2003. Figuur 2
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (2)
6
Quaden waarschuwt voor kosten gezondheidszorg
NBB-gouverneur roept op tot strikte budgettaire discipline
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
De Tijd. 18.02.2004
« De kostenexpansie van de gezondheidszorg is op langere termijn niet vol te houden zonder de noodzakelijke consolidatie van de overheidsfinanciën in het gevaar te brengen. » Dat is de mening van de NBB-gouverneur, Guy Quaden. Hij roept de regering op tot strikte budgettaire discipline. De overheidsuitgaven moeten volgens hem minder snel groeien dan in de voorbije tien jaar.
SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (3)
7
MARC JUSTAERT (CM) VINDT 4,5 PROCENT GROEI GEZONDHEIDSZORG « ABSOLUUT MINIMUM »
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
De Standaard. 18.03.2004
« Met minder dan 4,5 procent stevenen we af op de schrapping van essentiële zorgen en dus op een privatisering van de ziekteverzekering. En die wijzen we radicaal af ».
« ZELF BESPAREN, IS BETER »
SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (4)
8
« Draai de geldkraan voor 85-plussers dicht »
Professor emeritus Hugo Kesteloot over kostenexplosie in gezondheidszorg
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
De Tijd. 08.04.2004
(tijd) - « De ziekteverzekering draagt nu zorg voor ons van de wieg tot het graf ». Dat moet worden : « van de wieg tot 85 jaar ». Want elke behandeling boven 85 jaar is uitermate inefficiënt : ze kost handenvol geld en draagt nauwelijks bij tot een langere levensduur. In het licht van de toenemende vergrijzing is dat onhoudbaar ». Dat zegt professor emeritus in de cardiologie en epidemiologie, Hugo Kesteloot, zelf 76 lentes jong en nog steeds actief. « Mijn productiefste jaren zijn die na mijn vijfenzestigste ».
SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (5)
9
« Stop medische terugbetaling aan 85-plussers »
Professor Hugo Kesteloot wil inefficiënte ingrepen terugdringenLEUVEN – Stop de onbeperkte terugbetaling van medische kosten aan 85-plussers, laat vrouwen eerst moederen en pas vanaf hun 40ste in het arbeidscircuit stappen en geef rokers geen prioriteit bij hartoperaties. Het zijn enkele opmerkelijke voorstellen van Hugo Kesteloot (76), professor emeritus in de cardiologie en epidemiologie om de toename van de gezondheidskosten aan te pakken. « Ik zal niet beweren dat geld voor 85-plussers weggesmeten geld is, maar het is geen efficiënte besteding van de beperkte middelen ».
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
Gazet van Antwerpen. 09.04.2004
SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (6)
10
1991« Een slimme meid heeft haar
zwangerschap op tijd » *
SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (7)
Prof. Dr. Egbert TE VELDEUniversitair Medisch Centrum Utrecht
* Uit « Zwanger worden in de 21ste eeuw : steeds later, steeds kunstmatiger ». Oratie. Rijksuniversiteit Utrecht 1991.
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
11
SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (8)
Desalniettemin steeg de gemiddelde leeftijd waarop een Nederlandse vrouw haar eerste kind baart tussen 1990 en 2000 van 27,5 tot 29,1 jaar.Sindsdien blijft het Nederlandse gemiddelde stabiel. *
* Uit « Artsen met grenzen. » Prof. Dr. D.D.M. BRAAT, hoogleraar voortplantingsgeneeskunde. Oratie. 08.05.2002. Katholieke Universiteit Nijmegen
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
12
Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid
1. INLEIDING
2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING
3. GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN
3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN
3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET
4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF
5. BESLUITEN
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
13
GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN (1)
Drie financieringsstromen m.b.t. IVF/ICSI en non-IVF• patiënt : remgelden, niet RIZIV-verstrekkingen
• RIZIV via de mutualiteiten (terugbetaalbare RIZIV- verstrekkingen)
• Overheid via B4 gedeelte van het budget van financiële middelen van de ziekenhuizen met een erkend zorgprogramma reproductieve geneeskunde B (sinds 01.07.2003).
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
14
Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid
1. INLEIDING
2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING
3. GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN
3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV-UITGAVEN
3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET
4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF
5. BESLUITEN
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
15
GYNECOLOGIE/VERLOSKUNDE in de RIZIV-GEZONDHEIDSUITGAVEN (in miljoen EURO)
1990 1995 2000 2001 2002 2003
Algemeen totaal Artsenhonoraria Gynecologie-verloskunde (waarvan verloskunde door gynecologen) Klinische biologie Farmaceutische verstrekkingen
7.070,9
2.944,6
41,6
(22,6)
681,7
1.150,7
9.938,2
3.349,5
46,9
(25,5)
606,4
1.703,9
12.820,1
4.102,3
56,4
(31,6)
736,3
2.439,7
13.774,4
4.344,0
62,1
(35,5)
785,3
2.601,6
14.157,0
4.291,5
60,2
(34,7)
759,9
2.724,3
15.383,7
4.623,6
63,6
(36,7)
815,9
2.954,9
Bron : RIZIV-jaarverslagen, N-documenten en nota C.G.V. 2004/67 dd. 15.04. 2004 Tabel 1
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (1)
16
EVOLUTIE VAN SOMMIGE RIZIV-UITGAVEN (refertejaar 1990 = 100)
Bron : RIZIV-jaarverslagen, N-documenten en nota C.G.V. 2004/67 dd. 15.04. 2004 Tabel 2 Berekeningen M. MOENS
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
1990 1995 2000 2001 2002 2003
Algemeen totaal Artsenhonoraria Gynecologie-verloskunde (waarvan verloskunde door gynecologen) Klinische biologie Farmaceutische verstrekkingen
100,00 100,00 100,00 (100,00) 100,00 100,00
140,6 113,8 112,7 (112,8) 88,9 148,1
181,3
139,3
135,6
(139,8)
108,0
212,0
194,8
147,5
149,3
(157,1)
115,2
226,1
200,2
145,7
144,7
(153,5)
111,5
236,8
217,6
157,0
152,9
(162,4)
119,7
256,8
AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (2)
17
AANDEEL GYNECOLOGIE/VERLOSKUNDE in de RIZIV-GEZONDHEIDSUITGAVEN
(algemeen totaal = 100) (3)
Bron : RIZIV-jaarverslagen, N-documenten en nota C.G.V. 200467 dd. 15.04. 2004 Tabel 3Berekeningen M. MOENS
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
1990 1995 2000 2001 2002 2003
Algemeen totaal Artsenhonoraria Gynecologie-verloskunde (waarvan verloskunde door gynecologen) Klinische biologie Farmaceutische verstrekkingen
100,00
41,64
0,59
0,32
9,64
16,27
100,00
33,70
0,47
0,26
6,10
17,14
100,00
32,00
0,44
0,25
5,74
19,03
100,00
31,54
0,45
0,26
5,70
18,89
100,00
30,31
0,43
0,25
5,37
19,24
100,00
30,01
0,41
0,24
5,30
19,21
18
IVF en gebruik van enkele nomenclatuurcodenummers
Bron : RIZIV document N 11 (21.04.2004) Tabel 4
432434/445 Follikelaspiratie door punctie onder echografische controle of door laparascopie … K 120 (K.B. 23.10.1989; in voegesinds 01.01.1990)
432714/725 Plaatsen van een embryo na in vitro fertilisatie … K 90 (K.B. 29.04.1999; in voege sinds 01.07.1999)
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
432434/445 432714/725
Aantal Uitgaven (€) Aantal Uitgaven (€)
199519961997199819992000200120022003
6.4006.8256.4826.9717.2167.4238.3748.4439.091
763.976832.404765.568853.702905.272904.922
1.077.7121.098.8801.221.062
0000
1.9958.2979.3019.464
10.534
0000
238.8341.000.6831.137.7611.172.3811.345.641
AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (4)
19
AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (5)
Creatie nomenclatuurcodenummer 203416/203420
« Paracervicale anesthesie tijdens een follikelaspiratie met het oog op een in vitro fertilisatie … K20 »
K.B. 27.03.2003; in voege sinds 01.04.2003
3 trimesters bekend (01.04 - 31.12.2003)-Aantal : 1.759 (of 2.345 op 12 m.)-Uitgaven : € 56.448 (of 75.264 op 12 m.)
Bron : RIZIV document N 14 (21.04.2004)
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
20
AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (6)
Voor non-IVF fertiliteitsbehandelingen ontbreekt o.m. in de nomenclatuur der geneeskundige verstrekkingen :
• art. 14 g) (gynecologie) code voor intra-uteriene inseminatie
• art. 24 (klinische biologie) code voor spermacapacitatie *
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
* WIV-LP organiseert een kwaliteitscontroleprogramma voor telling en mobiliteit van spermatozoa (550012/550023) en voor morfologisch onderzoek van sperma na kleuring (550034/550045)
21
AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (7)
art. 14 g) gynecologie en verloskunde 24.06.2003
INTERPRETATIEREGEL 10 (in voege vanaf 24/06/2003 – B.S. 24/06/2003)
VRAAG
Kan de intra-uteriene kunstmatige inseminatie vergoed worden via nr. 431410-431421 Kymografische insufflatie der eileiders en/of inspuiting van contrastmiddel voor hysterosalpingografie en/of intratubaire inspuiting van therapeutisch product?
ANTWOORD
Neen. De intra-uteriene kunstmatige inseminatie beantwoordt aan geen enkel element van de omschrijving van de verstrekking 431410-431421.
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
22
Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid
1. INLEIDING
2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING
3. GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN
3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN
3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET
4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF
5. BESLUITEN
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
23
FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET(1)
K.B. 04.06.2003 (B.S. 16.06.2003) voegt artikel 76bis toe aan het K.B. van 25.04.2002 betreffende de vaststelling en de vereffening van het budget van financiële middelen van de ziekenhuizen.
Art. 76bis verhoogt het budget van de ziekenhuizen met erkend zorgprogramma B met € 1.182 per cyclus indien • leeftijd vrouw max. 42 jaar• max. 6 cycli per vrouw
Dekt forfaitair de laboratoriumkosten inherent aan de reproductieve geneeskunde.
Tot 01.07.2003 waren deze kosten ten laste van de patiënten.
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
24
FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET(2)
Nomenclatuur <-> B4 ziekenhuisbudget
Financiering verzekerd <-> Probleem van deindien opgenomen in structurele onder-de nomenclatuur, na financiering vangoedkeuring door alle +/- 325,5 miljoen EURORIZIV-instanties
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
25
FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET (3)
Nationale Raad voor Ziekenhuisvoorzieningen, Afdeling financiering, « Commissie T ASIAUX » *
Definitief verslag september 2003 : de bijkomende financiële middelen nodig om te voldoen aan de door de Overheid opgelegde normen bedraagt 325.474.708 €.
In detail :
Barema-anciënniteit 150.545.820 €Gesubsidieerde contractuelen 73.180.932 €Afschrijvingen medisch en niet-medisch materiaal 72.272.000 €Garantie basisbudget 18.233.985 €Verwarming 11.241.971 €
325.474.705 €
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
* Michel TASIAUX is adviseur-generaal bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.
26
FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET (4)
Voorlopig, na 10 maand, zijn de effecten van de IVF-maatregelen moeilijk in te schatten
• uitgaven via nomenclatuur ?
• uitgaven via voorlopige bedragen (gebaseerd op laatste bekend dienstjaar) via B4 van de ziekenhuisfinanciering ?
• aantal meerlingen ?
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
27Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
Het Volk 06.01.2004
FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET (5)
28
EVOLUTIE van het aantal IU gonadotrofines
Bron : Source, april 2004 Tabel 5
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
Aantal IU (miljoen) 2000 = 100
2000200120022003
24,627,432,542,6
100,0113,4132,1173,2
FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET (6)
29
Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid
1. INLEIDING
2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING
3. GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN
3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN
3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET
4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF
5. BESLUITEN
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
30
GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF (1)
Preambule :• zijn alle IVF-procedures nodig en verantwoord ?• quid met oplossingen voor de socio-economische context ?
Argumenten pro gebruik en terugbetaling bij non-IVF fertiliteitsbehandelingen.
- EBM succesvol vb. bij milde mannelijke subfertiliteit.
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
31Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
De Morgen 09.04.2004
GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF (2)
32
GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF (3)
VEILIGHEID BETER ?
cf. waarschuwingen in
• algemene pers o.m. Prof. em. Ivo BROSENS
De Standaard 18.04.2002 en 25.06.2003
• wetenschappelijke pers BMJ 31.01.2004
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
33
Is dat úw reageerbuisbaby wel ?
Hoe zit het met medische fouten bij in-vitro ?Prof. em. Ivo Brosens
De Standaard, 25.06.2003
34
BMJ 2004; 328:261 (31 January)
Paper
Perinatal outcome of singletons and twins after assisted conception : a systematic review of controlled studies
Frans M Helmerhorst, associated professor,Denise A M Perquin, registrar,Diane Donker, medical officer,Marc J N C Keirse, professor
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
35
GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF (4)
Preventie van meerlingenzwangerschappen is
• mogelijk
• meer succesvol
Vermijden ICSI overerfbare steriliteit ?
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
36
Louise Brown, °26.07.1978
met haar proefbuis-tweeling, Antonia en Henry
37
Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid
1. INLEIDING
2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING
3. GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN
3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN
3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET
4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF
5. BESLUITEN
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
38
BESLUITEN (1)
Er zijn nieuwe inzichten die aantonen dat non-IVF fertiliteitsbehandelingen kunnen bijdragen tot een evenwichtiger gezondheidsbeleid en dat ze sommige risico’s kunnen beperken.
Veel patiënten zijn lang niet altijd bereid om onmiddellijk over te gaan tot IVF. Als ze de kans krijgen om met goede slaagkansen te starten met non-IVF zullen ze daar heel dikwijls voor kiezen.
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
39
BESLUITEN (2)
Om deze medische en economisch verantwoorde aanpak te concretiseren dienen er evenwel een aantal randvoorwaarden te worden vervuld.
1. De gonadotrofines moeten evident ook terugbetaalbaar zijn voor non-IVF procedures, zoniet zullen vele patiënten onder economische druk, maar medisch onverantwoord, onmiddellijk naar IVF stappen.
2. Via de nomenclatuur voor geneeskundige verstrekkingen moeten er codes worden gecreëerd voor ondermeer IUI (artikel 14g) en spermacapacitatie (artikel 24)
3. Laboratoria voor klinische biologie die spermacapacitatie uitvoeren dienen verplicht deel te nemen aan de kwaliteitsevaluatie door het WIV-LP.
4. Non-IVF procedures dienen geregistreerd en opgevolgd te worden.
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004
40
BESLUITEN (3)
5. De keuze van de patiënt moet gerespecteerd worden en mag niet worden beïnvloed door financiële consideraties
6. De keuzevrijheid van de gynaecoloog moet worden gerespecteerd mits kwaliteitsgaranties
7. Deze medische verstrekkingen dienen te worden gehonoreerd als andere medische handelingen, dit wil zeggen via een honorarium en niet via een onzekere omweg langs het budget van financiële middelen van de ziekenhuizen.
Het is aan de beroepsgroep om deze randvoorwaarden in overleg waar te maken.
Het is aan ons als medisch syndicaat om dit opzet via de geëigende instanties te doen slagen.
Dr. M. MOENSVWRG-VVOG; 23.04.2004