Download ppt - OPŠTA BAKTERIOLOGIJA

OPŠTA OPŠTA BAKTERIOLOGIJA BAKTERIOLOGIJA

RAZMNOŽAVANJE BAKTERIJARAZMNOŽAVANJE BAKTERIJA Binarna fisija je najčešći način Binarna fisija je najčešći način

razmnožavanja bakterija, koji podrazumijeva razmnožavanja bakterija, koji podrazumijeva dijeljenje ćelije majke na dvije ćelije kćerke.dijeljenje ćelije majke na dvije ćelije kćerke.

To je aseksualni reproduktivni proces. To je aseksualni reproduktivni proces. Diobu ćelije pokreće kompletna replikacija Diobu ćelije pokreće kompletna replikacija

DNK.DNK.

RAZMNOŽAVANJE BAKTERIJARAZMNOŽAVANJE BAKTERIJA

Prije diobe ćelijska masa i veličina Prije diobe ćelijska masa i veličina bakterija se povećavaju.bakterija se povećavaju.

Prvo dolazi do stvaranja kružne pregrade-Prvo dolazi do stvaranja kružne pregrade-septuma koji se povećava, urasta u septuma koji se povećava, urasta u citoplazmu i dovodi do dijeljenja ćelije. citoplazmu i dovodi do dijeljenja ćelije.

Svaka nova ćelija sadrži sve dijelove kao i Svaka nova ćelija sadrži sve dijelove kao i ćelija majka.ćelija majka.

Bakterije se dijele veoma brzo-na svakih Bakterije se dijele veoma brzo-na svakih 10-20 minuta.10-20 minuta.

Dioba bakterijaDioba bakterija

RAZMNOŽAVANJE BAKTERIJARAZMNOŽAVANJE BAKTERIJA

Stalnom diobom i uz dovoljno hranjivih Stalnom diobom i uz dovoljno hranjivih materija od 1 bakterijske ćelije (jedva materija od 1 bakterijske ćelije (jedva vidljive uz pomoć mikroskopa) će nastati 1 vidljive uz pomoć mikroskopa) će nastati 1 bakterijska kolonija (vidljiva golim okom) bakterijska kolonija (vidljiva golim okom) za 18-24 sata. za 18-24 sata.

Kolonije rastu na hranjivim podlogama na Kolonije rastu na hranjivim podlogama na kojima imaju dovoljno hranjivih namirnica i kojima imaju dovoljno hranjivih namirnica i ostalih faktora koji utiču na ostalih faktora koji utiču na razmnožavanje.razmnožavanje.

Bakterijska kolonijaBakterijska kolonija

FAKTORI RAZMNOŽAVANJAFAKTORI RAZMNOŽAVANJA

Hranjive supstance dobijaju iz hranjivih Hranjive supstance dobijaju iz hranjivih podloga (C, N, H, Hpodloga (C, N, H, H220, P, S)0, P, S)


KISEONIKKISEONIK U zavisnosti od potrebe za kiseonikom, bakterije se U zavisnosti od potrebe za kiseonikom, bakterije se

dijele u 4 grupe:dijele u 4 grupe:

1.1. Striktno aerobne ( ne mogu da žive bez OStriktno aerobne ( ne mogu da žive bez O22))

2.2. Mikroaerofilne-žive u sredini sa minimalnom količinom Mikroaerofilne-žive u sredini sa minimalnom količinom slobodnog Oslobodnog O22))

3.3. Fakultativno anaerobne-mogu živjeti u prisustvu OFakultativno anaerobne-mogu živjeti u prisustvu O22, ali , ali im nije neophodan za preživljavanje)im nije neophodan za preživljavanje)

4.4. Striktno anaerobne-mogu rasti samo u atmosferi bez Striktno anaerobne-mogu rasti samo u atmosferi bez prisustva kiseonika jer nemaju enzime koji prerađuju prisustva kiseonika jer nemaju enzime koji prerađuju slobodne kisonične radikale)slobodne kisonične radikale)


TEMPERATURATEMPERATURA U odnosu na optimalnu temperaturu rasta U odnosu na optimalnu temperaturu rasta

dijele se na:dijele se na:

Psihrofilne-rastu na niskim temp. (10-20Psihrofilne-rastu na niskim temp. (10-20C)C) Mezofilne- rastu na 30-40Mezofilne- rastu na 30-40C ( bakterije C ( bakterije

patogene za čovjeka)patogene za čovjeka) Termofilne- rastu na visokm temp.(60-65 Termofilne- rastu na visokm temp.(60-65 C) C)


pH sredinepH sredine Većina bakterija ima uzak raspon Većina bakterija ima uzak raspon

optimalnog pH na kojem rastu.optimalnog pH na kojem rastu. Većina bakterija su neutrofilne (pH 7,2-Većina bakterija su neutrofilne (pH 7,2-

7,4)7,4) Acidofilne rastu na kiseloj podlozi uz nizak Acidofilne rastu na kiseloj podlozi uz nizak

pH 5-5,5pH 5-5,5 Bazofilne bakterije rastu u baznoj sredini Bazofilne bakterije rastu u baznoj sredini

uz visok pH 8-8,5.uz visok pH 8-8,5.

KRIVA RAZMNOŽAVANJAKRIVA RAZMNOŽAVANJA Rast bakterija se sastoji iz 6 faza koje su prikazane krivom Rast bakterija se sastoji iz 6 faza koje su prikazane krivom

razmnožavanja.razmnožavanja.1. lag faza-period adaptacije i prilagođavanje na novu 1. lag faza-period adaptacije i prilagođavanje na novu

sredinusredinu2. faza ubrzanog rasta- intenzivno razmnožavanje i 2. faza ubrzanog rasta- intenzivno razmnožavanje i

povećanje broja bakterija povećanje broja bakterija 3. faza eksponencijalnog rasta-faza optimalnih uslova rasta3. faza eksponencijalnog rasta-faza optimalnih uslova rasta4. faza usporavanja rasta-zbog smanjenja hranjivih sastojaka 4. faza usporavanja rasta-zbog smanjenja hranjivih sastojaka

i nagomilavanja toksičnih produkata metabolizmai nagomilavanja toksičnih produkata metabolizma5. stacionarna faza-zaustavljen rast zbog nedostatka hrane5. stacionarna faza-zaustavljen rast zbog nedostatka hrane6. faza ubrzanog uginuća- iscrpljivanje hranjivih suspstanci, 6. faza ubrzanog uginuća- iscrpljivanje hranjivih suspstanci,

više ih umire nego što ih se dijeliviše ih umire nego što ih se dijeli

KRIVA RAZMNOŽAVANJAKRIVA RAZMNOŽAVANJA

STERILIZACIJASTERILIZACIJA

Postupak potpunog uništavanja svih živih Postupak potpunog uništavanja svih živih mikroorganizama (vegetativne ćelije i mikroorganizama (vegetativne ćelije i spore).spore).

Metode sterilizacije su Metode sterilizacije su hemijskahemijska (etilen (etilen oksid, formaldehid, persirćetna kiselina) i oksid, formaldehid, persirćetna kiselina) i fizičkafizička metoda (toplota, UV i jonizujuće metoda (toplota, UV i jonizujuće zrake, filtracija).zrake, filtracija).

FIZIČKE METODE STERILIZACIJEFIZIČKE METODE STERILIZACIJE

Sterilizacija vlažnom toplotom (kuvanje, Sterilizacija vlažnom toplotom (kuvanje, pasterizacija, tindalizacija, Kohov lonac i pasterizacija, tindalizacija, Kohov lonac i autoklav) dovodi do uništavanja proteina.autoklav) dovodi do uništavanja proteina.

Sterilizacija suvom toplotom (žarenje, Sterilizacija suvom toplotom (žarenje, opaljivanje, spaljivanje, suvi sterilizator) opaljivanje, spaljivanje, suvi sterilizator) dovodi do oksidacije gradivnih elemenata i dovodi do oksidacije gradivnih elemenata i smrti ćelije.smrti ćelije.

Suvi sterilizatorSuvi sterilizator

Sterilizacija suvim vrelim vazduhom na Sterilizacija suvim vrelim vazduhom na temperaturi od 160temperaturi od 160C (2 sata), 170C (2 sata), 170C (1 C (1 sat) ili 180sat) ili 180C (pola sata).C (pola sata).

Samo potupno suvi predmeti od stakla i Samo potupno suvi predmeti od stakla i porcelana. porcelana.

TOPLOTATOPLOTA

KuvanjeKuvanje (100 (100C tokom 15 min.) C tokom 15 min.) PasterizacijaPasterizacija (u industriji hrane)- preživljavaju spore! (u industriji hrane)- preživljavaju spore! Može se izvoditi na 62,8Može se izvoditi na 62,8C tokom 30 minuta ili na 71,7 C tokom 30 minuta ili na 71,7 C C

tokom 15 sekundi. tokom 15 sekundi. TindalizacijaTindalizacija u vodenom kupatilu tokom 30 minuta na 56 u vodenom kupatilu tokom 30 minuta na 56

C. Poslije se materijal stavlja u termostat na 37C. Poslije se materijal stavlja u termostat na 37C i ovo C i ovo se ponavlja tri dana. Da bi se omogućilo sporama da se ponavlja tri dana. Da bi se omogućilo sporama da isklijaju i da se onda unište bakterijski oblici.isklijaju i da se onda unište bakterijski oblici.

Ovako se sterilišu tečnosti koje bi visoka temperatura Ovako se sterilišu tečnosti koje bi visoka temperatura oštetila oštetila

AutoklavAutoklav Sterilizacija se vrši vodenom parom pod Sterilizacija se vrši vodenom parom pod

pritiskom.pritiskom. Autoklav ima komoru u kojoj se vazduh Autoklav ima komoru u kojoj se vazduh

zamjenjuje vodenom parom pod pritiskom.zamjenjuje vodenom parom pod pritiskom. Steriliše se sve što dobro podnosi vlagu i Steriliše se sve što dobro podnosi vlagu i

visoku temperaturu: staklo, termostabilna visoku temperaturu: staklo, termostabilna plastika, guma, bakteriološke podloge. plastika, guma, bakteriološke podloge.

ZračenjeZračenje

UV zračenje i jonizujući zraciUV zračenje i jonizujući zraci UV zraci dovode do stvaranja pirimidinskih UV zraci dovode do stvaranja pirimidinskih

dimera i dolazi do prekida sinteze DNK. dimera i dolazi do prekida sinteze DNK. UV zračenje je najčešće samo dezinfekcija!UV zračenje je najčešće samo dezinfekcija! Jonizujući zraci dovode do prekida u lancima Jonizujući zraci dovode do prekida u lancima

DNK i jedan su od najefikasnijih metoda DNK i jedan su od najefikasnijih metoda sterilizacije. sterilizacije.

Mogu mijenjati boju, okus, miris proizvoda.Mogu mijenjati boju, okus, miris proizvoda. Neophodne su posebne mjere zaštite. Neophodne su posebne mjere zaštite.

FiltracijaFiltracija

Koristi se za uklanjanje mikroorganizama Koristi se za uklanjanje mikroorganizama iz tečnosti i vazduha.iz tečnosti i vazduha.

Filteri koji se koriste mogu biti membranski Filteri koji se koriste mogu biti membranski i duboki filteri sa porama prečnika 0,2i duboki filteri sa porama prečnika 0,2m.m.

Za sterilizaciju vazduha u prostorijama.Za sterilizaciju vazduha u prostorijama.

Hemijske metode sterilizacijeHemijske metode sterilizacije

Preporučuje se upotreba etilen oksidaPreporučuje se upotreba etilen oksida Za materijale koji se ne mogu sterilisati Za materijale koji se ne mogu sterilisati

toplotomtoplotom Mogu se koristiti i glutaraldehid, Mogu se koristiti i glutaraldehid,

persirćetna kiselina i formaldehidpersirćetna kiselina i formaldehid

DezinfekcijaDezinfekcija

Metod koji smanjuje broj živih Metod koji smanjuje broj živih mikroogranizama njihovim uklanjanjem ili mikroogranizama njihovim uklanjanjem ili ubijanjem.ubijanjem.

Sterilizacija je apsolutan pojam!Sterilizacija je apsolutan pojam! Dezinfekcija- tri stepena dezinfekcije Dezinfekcija- tri stepena dezinfekcije

(visok, srednji i nizak) (visok, srednji i nizak)

Kontrola sterilizacijeKontrola sterilizacije

Fizičke (sat, manometar, termometar)Fizičke (sat, manometar, termometar) Hemijske (jodoform, antipirin) Hemijske (jodoform, antipirin) Biološke metode (spore)Biološke metode (spore) Biološki metod najpouzdaniji!Biološki metod najpouzdaniji!

Faktori koji utuču na dezinfekcijuFaktori koji utuču na dezinfekciju

Priroda predmeta koji se dezinfikujuPriroda predmeta koji se dezinfikuju Vrsta i koncentracija dezinficijensaVrsta i koncentracija dezinficijensa Dužina dejstvaDužina dejstva TemperaturaTemperatura Prisustvo organskih materija (svi predmeti Prisustvo organskih materija (svi predmeti

moraju biti čisti i oprani, bez naslaga i moraju biti čisti i oprani, bez naslaga i prljavštine)prljavštine)

Vrste mikroorganizamaVrste mikroorganizama

Metode dezinfekcijeMetode dezinfekcije

Hemijske metode (dezinficijensi –za nežive Hemijske metode (dezinficijensi –za nežive predmete i antiseptici za kožu, sluznice i tkiva)predmete i antiseptici za kožu, sluznice i tkiva)

Fizičke metode (kuvanje, pasterizacija, UV Fizičke metode (kuvanje, pasterizacija, UV zrake)zrake)

Dezinficijensi djeluju tako što oštećuju proteine Dezinficijensi djeluju tako što oštećuju proteine (enzime) i ćelijske ovojnice.(enzime) i ćelijske ovojnice.

Dezinficijensi i antiseptici su ista jedinjenja s tim Dezinficijensi i antiseptici su ista jedinjenja s tim što se obično u nižim koncentracijama koriste što se obično u nižim koncentracijama koriste kaokao antiseptic antiseptici.i.