ORIO Handleiding 2013
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 2
ORIO Handleiding 2013
Inhoudsopgave
ORIO Handleiding 2013...................................................................................................... 1 1 Inleiding.................................................................................................................. 3 2 Doelstellingen van ORIO-projecten ............................................................................. 6 3 Indiening en Aanvraag .............................................................................................. 9
3.1 Procedure ....................................................................................................... 9 3.2 Welke projecten komen in aanmerking voor financiering via ORIO?...................... 10
4 Beoordeling van de Aanvraag................................................................................... 12 4.1 Procedure ..................................................................................................... 12 4.2 Formele vereisten .......................................................................................... 14 4.3 Criteria......................................................................................................... 15
4.3.1 Relevantie ................................................................................... 17 4.3.2 Effectiviteit .................................................................................. 19 4.3.3 Impact........................................................................................ 20 4.3.4 Efficiëntie .................................................................................... 22 4.3.5 Duurzaamheid ............................................................................. 23
4.4 Budgettering ................................................................................................. 27 5 Ontwikkelingsfase................................................................................................... 28
5.1 Procedure ..................................................................................................... 28 6 Beoordeling van het Projectplan ............................................................................... 31
6.1 Procedure ..................................................................................................... 31 6.2 Formele vereisten .......................................................................................... 32 6.3 Criteria......................................................................................................... 33
6.3.1 Hernieuwde toetsing aan de hand van de toelatingscriteria................ 33 6.3.2 Economische resultaten ................................................................ 34
7 Implementatiefase en Exploitatie- en Onderhoudsfase ................................................ 36 7.1 Procedure ..................................................................................................... 36 7.2 Inkoop ......................................................................................................... 39
Bijlage I Sectoroverzicht ............................................................................................. 41 Bijlage II Projectkosten die in aanmerking komen............................................................ 43
1 Inleiding
In deze handleiding wordt het ORIO-proces beschreven, met inbegrip van de procedures en criteria
voor het doen van een Aanvraag en de beoordeling ervan. Deze handleiding vormt een aanvulling
op de ORIO-beleidsregels zoals gepubliceerd in de Staatscourant van 27 april 2012. Aanvragers
wordt geadviseerd deze handleiding, en de hoofdstukken 2, 3 en 4 in het bijzonder, te lezen
alvorens een Aanvraag op te stellen. Deze handleiding kan, evenals het aanvraagformulier en de
bijlagen, veranderen bij een nieuwe aanvraagronde. Deze handleiding is uitsluitend van toepassing
op de aanvraagronde die op 30 mei 2013 van start gaat.
De faciliteit Ontwikkelingsrelevante Infrastructuurontwikkeling (ORIO) wordt gefinancierd door het
Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken om de ontwikkeling van publieke infrastructuur in
ontwikkelingslanden te bevorderen. ORIO-schenkingen worden gegeven aan de Centrale Overheid
van een land. Deze Centrale Overheid steunt veelal een lokale overheid bij de uitvoering van het
betreffende project. De betrokkenheid van de (centrale en/of lokale) overheid is essentieel voor het
succes van een project. Doel van ORIO is bij te dragen aan de ontwikkeling van een goed
functionerende infrastructuur in ontwikkelingslanden en daarmee aan human development en de
ontwikkeling van de private sector. In hoofdstuk 2 worden de doelstellingen van ORIO nader
beschreven. Publieke sectoren die in aanmerking komen zijn water, milieu, energie, transport en
logistiek, ICT, onderwijs, gezondheidszorg en civiele werken. Zie bijlage I voor een gedetailleerdere
omschrijving.
De Centrale Overheden van ongeveer 50 landen kunnen Aanvragen voor ORIO-projecten indienen.
De landen die in aanmerking komen voor projectfinanciering door ORIO zijn te vinden op
www.orio.nl onder 'Do I Qualify?' bij 'Countries'. De Aanvragen kunnen worden ingediend zodra de
aanvraagronde geopend is; zie hoofdstuk 3 voor informatie over de indiening. Agentschap NL
beoordeelt de ingediende Aanvragen op volgorde van binnenkomst en aan de hand van de formele
criteria en vereisten beschreven in hoofdstuk 4. Aanvragen die voldoen aan de formele vereisten
en criteria kunnen uitsluitend worden geselecteerd indien er budget beschikbaar is voor de
aanvraagronde. Wanneer een project wordt geselecteerd, financiert ORIO afhankelijk van het land
50 tot 100% van de kosten van de Ontwikkelingsfase. De exacte schenkingspercentages per land
worden vermeld op www.orio.nl onder 'Do I Qualify?' bij Downloads: 'Country List Budget and
Contribution'. Onder de Ontwikkelingsfase van een project (zie hoofdstuk 5) wordt verstaan alle
onderzoek dat nodig is voor de implementatie van het project, resulterend in een Projectplan dat
zal worden beoordeeld (hoofdstuk 6). Het Projectplan dient alle noodzakelijke informatie te
bevatten om over te kunnen gaan tot de beslissing over de implementatie van het project. Indien
het project voldoet aan de formele vereisten, voldoende scoort op de criteria en niet substantieel
afwijkt van de aan het begin van de Ontwikkelingsfase overeengekomen hoofdindicatoren, komt
het in aanmerking voor ORIO-financiering voor de volgende fasen en wordt een
schenkingsarrangement getekend voor de fasen van implementatie en exploitatie en onderhoud
(hoofdstuk 7). Afhankelijk van het land financiert ORIO 35 tot 80% van de kosten van
implementatie, exploitatie en onderhoud van het project (tot ten hoogste 10 jaar).
In de tabel hieronder wordt het verloop van een ORIO-project uiteengezet, te beginnen bij de
mogelijke intake tot en met de fasen van exploitatie en onderhoud ervan. De tabel verwijst ook
naar de hoofdstukken van deze handleiding, waar de stappen in detail worden beschreven.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 4
Tabel 1 Overzicht van het ORIO-proces
Fase Aanvrager ORIO-team Doorlooptijd
ORIO
Hoofd-
stuk
handlei-
ding
Intakeformulier (facultatief) Algemeen advies over projectvoorstel 1 week Initiatief en
Aanvraag Aanvraagformulier en
bijlagen
n.v.t.
3
Toetsing op formele administratieve eisen
(verklaring omtrent volledigheid)
Vragenlijst en overleg Bespreking van vragen en antwoorden tijdens
overleg met Aanvrager
Toetsing op formele inhoudelijke eisen
Toetsing op criteria
Advies van adviescommissie
Beoordeling
van de
Aanvraag
Brief inzake selectie/afwijzing
max. 5
maanden
4
Rondetafel Bespreking met Aanvrager/bevoegd
gezag/private initiatiefnemer over processen,
condities en voortgang van het project
Kwaliteitscontrole Input & Output Plan
Controle op marktconformiteit
Schenkingsarrangement voor
Ontwikkelingsfase
Betaling eerste voorschot voor de
Ontwikkelingsfase
2-6 maanden
Controle op de kwaliteit van resultaten en zo
nodig tijdstippen voor go/no go inzake
voortzetting
Ontwikkelings-
fase
Resultaten volgens de
afspraken in het
schenkingsarrangement
Voortzetting van betaling voorschotten
planning
Aanvrager
5
Toetsing op formele vereisten en criteria
Advies van adviescommissie
Projectplan inclusief bijlagen
Brief inzake goedkeuring/afwijzing voor
Implementatiefase
4 - 6
maanden
Beoordeling
van het
Projectplan
Definitief rapport Laatste betaling voor start Implementatiefase max. 3
maanden
(Aanvrager)
6
Schenkingsarrangement voor
Implementatiefase en
Exploitatie- en
Onderhoudsfase
2 maanden
Detailed design (indien van
toepassing) Technische beoordeling en goedkeuring
Voorselectie (indien van
toepassing) Verklaring van geen bezwaar
Voorlopige
aanbestedingsdocumenten Verklaring van geen bezwaar
Bieding(en)
Beoordeling en voorlopige
overeenkomst Verklaring van geen bezwaar
Implementatie-
fase
Gunning opdracht
6 - 12
maanden
7
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 5
Toezegging tot financiering
door medefinanciers Verklaring van geen bezwaar
Beoordeling van output die leidt tot een
verklaring van geen bezwaar
Bouw,
voortgangsrapportages en
deelopleveringen (indien van
toepassing) Voortzetting van betaling voorschotten
afhankelijk
van project
Certificaat van definitieve
oplevering en eindrapport
Laatste betaling voor Implementatiefase max. 3
maanden
(Aanvrager)
Exploitatie- en
onderhoudsplan
Jaarlijks voortgangsrapport
en financiële onderbouwing
Doorlopende betalingen voor Exploitatie- en
Onderhoudsfase
max. 10 jaar Exploitatie- en
Onderhouds-
fase
Eindrapport omtrent project Beoordeling van output en eindrapport.
Van een aantal projecten zal de impact worden
beoordeeld
max. 3
maanden
(Aanvrager)
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 6
2 Doelstellingen van ORIO-projecten
In dit hoofdstuk worden de doelstellingen beschreven die met het ORIO-programma in de vorm
van infrastructuurprojecten beoogd worden. Doel van ORIO is bij te dragen aan de ontwikkeling
van een goed functionerende infrastructuur in ontwikkelingslanden en daarmee aan human
development en de ontwikkeling van de private sector. De doelstellingen van individuele ORIO-
projecten zijn weergegeven in de vorm van een resultaatsketen1 (figuur 1), die fungeert als de
basis voor de selectie van projecten en als de grondslag voor de monitoring en evaluatie van
geselecteerde projecten. Deze resultaatsketen beschrijft per project de logische stappen tussen de
input van het project naar de korte- en langetermijneffecten die met ORIO-projecten beoogd
worden. De resultaatsketen bestaat uit de volgende afzonderlijke stappen. Bijlage I bevat een
overzicht van de sectoren die in aanmerking komen voor financiering via ORIO.
Figuur 1 Resultaatsketen van ORIO-projecten
Inputs Activiteiten Outputs OutcomesKorte/ middellange
termijn
ImpactLange termijn
Ontwikkeling infrastructuur
Implementatie infrastructuur
Exploitatie infrastructuur
Onderhoud infrastructuur
Goedfunctionerende
publiekeinfrastructuur
Private sector: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrstructuur
Huishoudens:verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastructuur
Private sector ontwikkeling
Humandevelopment
Wat de begunstigden direct waarnemen
Voorziene resultaten
Duurzaamheid
• Geen of beperkte negatieve gevolgen voor maatschappij en milieu
• Financieel duurzaam project
• Betrokken partijen zijn in staat tot en beschikken over de capaciteit voor uitvoering van het project
•Technologie is geschikt
• Verenigbaar met nationaal/regionaal ontwikkelingsbeleid
• Institutionele, financiële en juridische factoren zijn in overweging genomen
• Eindgebruikers zijn betrokken
Resultaatsketen van ORIO Projecten
Project budget
Input
Voor infrastructuurprojecten is allereerst input nodig. Onder input worden verstaan de financiële,
menselijke, materiële, technologische en informatiebronnen die worden ingezet voor de
ontwikkelingsinterventie (OESO/DAC, 2002). De input staat dus voor de middelen die nodig zijn
voor de uitvoering van het gehele project, van de ontwikkeling en implementatie tot en met
exploitatie en onderhoud. In het geval van ORIO-projecten wordt onder input zowel financiering via
1 Volgens de definities van OESO/DAC is een resultaatsketen de causale volgorde voor een ontwikkelingsinterventie om de gewenste doelstellingen te verwezenlijken, te beginnen bij de input, die via activiteiten en output en uitkomsten uitmondt in de impact (OESO/DAC, 2002).
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 7
ORIO zelf als financiering van buiten verstaan. Externe financiering kan bijvoorbeeld bestaan uit
een commerciële lening of subsidie van de overheid. Met behulp van deze verschillende vormen
van input kunnen de benodigde activiteiten worden uitgevoerd.
Activiteiten
Activiteiten zijn maatregelen of werkzaamheden waarmee input, zoals middelen of technische hulp,
wordt gemobiliseerd om een specifieke output te bewerkstelligen (OESO/DAC, 2002). Activiteiten
voor ORIO-projecten zijn ook de activiteiten in de Ontwikkelingsfase, zoals technisch onderzoek,
milieueffectrapportages en onderzoek naar de maatschappelijke impact, voorlopig ontwerp,
Projectplan, etcetera. Ook horen hierbij de activiteiten in de Implementatiefase, bijvoorbeeld bouw,
en de werkzaamheden tijdens de Exploitatie- en Onderhoudsfase. Tot die werkzaamheden behoren
ook bijvoorbeeld onderwijs, training, capaciteitsopbouw etcetera. Deze verschillende activiteiten
zijn nodig om de feitelijke infrastructuur op te bouwen, te exploiteren en te onderhouden en de
output op te leveren. Daarnaast zijn de activiteiten tijdens de Exploitatie- en Onderhoudsfase van
belang om te waarborgen dat de output (de infrastructuur) in de toekomst goed blijft functioneren.
Zo wordt de duurzaamheid van het project gewaarborgd.
Output
Onder output worden verstaan de producten en diensten na de voltooiing van de activiteiten in het
kader van een ontwikkelingsinterventie (OESO/DAC, 2002). In het geval van ORIO wordt output
omschreven als goed functionerende publieke infrastructuur die kwantitatief en kwalitatief
beschreven kan worden. Kwantitatief is bijvoorbeeld het aantal kilometers aan aangelegde wegen,
het aantal watertappunten, het aantal kilometers aangelegde waterleiding of de hoeveelheid
apparatuur geleverd aan een ziekenhuis. Met kwalitatief wordt bedoeld dat de feitelijke
infrastructuur goed functioneert, bijvoorbeeld dat de apparatuur geleverd aan een ziekenhuis
functioneert en wordt gebruikt, dat de aangelegde weg het hele jaar toegankelijk is, dus ook in de
regentijd, en dat het drinkwater voldoet aan de normen van de WHO. Output is dus het resultaat
van de activiteiten. Dat kan fysieke maar ook andere output zijn, bijvoorbeeld dat de capaciteit
uitgebreid is om te waarborgen dat de fysieke output goed kan worden onderhouden. De output
resulteert in uitkomsten: de outcome.
Outcome
Outcome is het beoogde of verwezenlijkte korte-termijneffect van de output van een interventie,
die meestal gezamenlijke inspanningen vergt van de partners. De outcome staat voor
veranderingen in de ontwikkelingssituatie die optreden tussen de afronding van de output en de
verwezenlijking van de impact (OESO/DAC, 2002). In het geval van ORIO wordt met outcome
specifiek gedoeld op de verbetering in de toegankelijkheid en het gebruik van de infrastructuur
door de private sector en huishoudens. Voor ORIO-projecten is dit bijvoorbeeld de toename van
het aantal personen en ondernemingen die toegang hebben tot en gebruikmaken van schoon
drinkwater via nieuwe watertappunten en aansluitingen en een beter waterleidingsysteem. Een
ander voorbeeld is de toename van het aantal personen en ondernemingen die toegang hebben tot
een weg en er gebruik van maken. De verbeteringen in de toegankelijkheid en het gebruik van
publieke infrastructuur leveren langetermijneffecten op, mits de infrastructuur goed wordt
geëxploiteerd, beheerd, gebruikt en onderhouden.
Impact
Langetermijneffecten worden aangeduid als impact. Met impact worden bedoeld de positieve en
negatieve effecten van een ontwikkelingsinterventie op de lange termijn voor identificeerbare
bevolkingsgroepen. Dit kunnen directe en indirecte en bedoelde en onbedoelde effecten zijn. Deze
effecten kunnen economisch, sociaal-cultureel, institutioneel of technisch zijn, dan wel het milieu of
andere sectoren betreffen (OESO/DAC, 2002). Voor ORIO wordt onder impact verstaan een
bijdrage aan human development en de ontwikkeling van de private sector. Voorbeelden van
ontwikkeling zijn terugdringing van watergerelateerde ziekten dankzij schoon drinkwater en/of
minder vervuiling omdat er voortaan gebruik wordt gemaakt van elektriciteit in plaats van
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 8
dieselgeneratoren. Met ontwikkeling van de private sector wordt gedoeld op hogere inkomsten
dankzij nieuwe irrigatiesystemen of hogere winsten en rendementen voor kleine ondernemingen
omdat ze gebruik kunnen maken van elektriciteit.
Duurzaamheid
Voor een logische opzet van de resultaatsketen dient aan diverse voorwaarden te worden voldaan
opdat de infrastructuur goed functioneert en de duurzaamheid ervan gewaarborgd wordt. ORIO-
projecten moeten financieel duurzaam zijn. Van de betrokken partijen wordt verwacht dat ze in
staat zijn de projecten uit te voeren. Dit betekent dat de technologie die wordt gebruikt voor de
implementatie, exploitatie en het onderhoud van het project past bij de betrokken partijen, de
regio etcetera. Ook dienen de projecten verenigbaar te zijn met de ontwikkelingsdoelen en
strategieën van het land en/of de sector van het project. Tevens dienen de projecten te passen in
het institutionele, bestuurlijke, financiële en juridische kader van het land. Verder dienen ORIO-
projecten geen of hooguit een minimale negatieve impact in maatschappelijk en milieuopzicht te
hebben. Indien deze negatieve impact toch wordt voorzien of optreedt, wordt verwacht dat er
adequate maatregelen worden genomen om deze te beperken. De eindgebruikers dienen
betrokken te zijn bij de ORIO-projecten en dienen daadwerkelijk gebruik te kunnen maken van de
aangelegde infrastructuur. De verantwoordelijke instanties dienen over de capaciteit te beschikken
voor het onderhoud ervan. Dit zijn randvoorwaarden voor de haalbaarheid en duurzaamheid van
een project.
Er kan grofweg onderscheid worden gemaakt tussen risico's voor de haalbaarheid en duurzaamheid
van het project en risico's voor de omgeving van het project. Bij haalbaarheid is de vraag of het
project daadwerkelijk kan worden uitgevoerd, bijvoorbeeld: is de financiering toereikend en kunnen
de eindgebruikers overweg met de technologie en dergelijke? Risico's voor de omgeving betreffen
bijvoorbeeld huishoudens die moeten verhuizen vanwege de aanleg van een weg of de
benedenstroomse effecten van de bouw van een dam. Deze duurzaamheidsfactoren zijn van
invloed op de andere criteria, dus wanneer risico's onvoldoende worden beperkt, kan dit van
invloed zijn op een deel van de resultaatsketen. Beide categorieën dienen dan ook te worden
opgenomen in de resultaatsketen. Ook de mogelijke maatregelen om ze te beperken dienen te
worden vermeld. Indien dergelijke maatregelen onmogelijk zijn, dient dit te worden aangegeven.
Van belang is te weten of aan alle voorwaarden is voldaan om het project te laten slagen.
De beoordeling van ORIO-projecten is gekoppeld aan deze resultaatsketen en wordt beschreven in
de volgende hoofdstukken.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 9
3 Indiening en Aanvraag
Paragraaf 3.1 beschrijft de indiening van het facultatieve intakeformulier aan de hand van een
projectvoorstel en de indiening van de feitelijke Aanvraag voor een ORIO-bijdrage. Paragraaf 3.2
bevat een overzicht voor Aanvragers van de belangrijkste vereisten en criteria die gelden voor
ORIO-projecten.
3.1 Procedure
Fase Aanvrager ORIO-team Doorlooptijd ORIO
Intakeformulier
(facultatief)
Algemeen advies over
projectvoorstel
1-2 weken Indiening en
Aanvraag
Aanvraagformulier en
bijlagen
n.v.t.
Intake
De initiatiefnemer van een project heeft de mogelijkheid om het projectidee te laten toetsen op de
algemene eisen en criteria van ORIO. Op de website www.orio.nl staat het intakeformulier dat kan
worden gedownload. Het ingevulde formulier mailt de initiatiefnemer naar
[email protected]. Na ontvangst van het intakeformulier stuurt een projectadviseur van
ORIO een reactie per email. Dit kan eventueel gevolgd worden door telefonisch contact en/of een
afspraak op kantoor.
Aanvraag
Agentschap NL organiseert Aanvraagrondes waarbinnen Aanvragen kunnen worden ingediend. Op
de website www.orio.nl staan de data van opening en sluiting van de aanvraagrondes. Tevens
staan het actuele Aanvraagformulier en bijbehorende documenten op de website onder 'How Can I
Apply?'. In deze handleiding zijn met name hoofdstukken 2, 3 en 4 relevant voor indiening van een
Aanvraag.
Opening aanvraagperiode
De Aanvraagperiode opent op donderdag 30 mei 2013. Vanaf dat moment kunnen
projectaanvragen worden ingediend bij Agentschap NL. De Aanvragen moeten worden ingediend in
zowel een schriftelijke als elektronische versie (in Word Office 2003 of als PDF-document). De
schriftelijke versie van de Aanvraag dient te worden verzonden in een verzegelde envelop, met
daarop "ORIO application" en naam, adres en plaats van vestiging van de Aanvrager, aan het
postbusadres van Agentschap NL:
Agentschap NL
Postbus 20105
2500 EC Den Haag
Nederland
Aflevering per koerier is eveneens mogelijk:
Prinses Beatrixlaan 2
2595 CL Den Haag
Nederland
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 10
Daarnaast is persoonlijke aflevering van de Aanvraag mogelijk bij de receptie op bovenstaand
adres van maandag tot en met vrijdag tussen 7.30 en 17.00 uur. Agentschap NL verstrekt een
ontvangstbevestiging met datum en tijdstip van ontvangst van de Aanvraag.
We verzoeken u vriendelijk de elektronische versie op een USB-stick of op een CD of DVD in te
dienen bij de schriftelijke versie. U kunt deze ook per e-mail verzenden naar
Projectaanvragen worden in behandeling genomen op volgorde van datum en tijdstip van
ontvangst van de Aanvraag. Ze worden door Agentschap NL getoetst aan de formele
administratieve eisen (zie paragraaf 4.2).
Sluiting Aanvraagperiode
De Aanvraagperiode sluit op het moment dat het beschikbare toewijzingsbudget volledig
toegewezen is. Niet tijdig ingediende voorstellen worden niet in behandeling genomen. Deze
voorstellen kunnen bij een volgende Aanvraagperiode opnieuw worden ingediend met in
achtneming van de nieuwe Aanvraagformulieren voor elke ronde.
Indien de Aanvragen die in behandeling zijn genomen het beschikbare toewijzingsbudget
ruimschoots overstijgen, zal de Aanvraagperiode voortijdig worden gesloten. ORIO houdt hierbij
rekening met de mogelijkheid dat een aantal projecten tijdens de beoordelingsperiode buiten
verdere behandeling zal worden gesteld en stelt hiervoor een wachtlijst op. Zodra er voldoende
toewijzingsbudget beschikbaar is, zal het eerste project van de wachtlijst in behandeling worden
genomen (zie paragraaf 4.1). De sluiting van de Aanvraagronde zal via www.orio.nl bekend worden
gemaakt.
3.2 Welke projecten komen in aanmerking voor financiering
via ORIO?
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de voornaamste vereisten en criteria waaraan dient
te worden voldaan om in aanmerking te komen voor financiering via ORIO. Deze tabel kan gebruikt
worden als checklist om na te gaan of indiening van een Aanvraag bij ORIO zinvol is. Deze
vereisten en criteria worden nader beschreven in hoofdstuk 4. De tweede kolom van de tabel
verwijst naar de paragraaf van deze handleiding waar het desbetreffende vereiste of criterium
wordt beschreven. Projecten worden behandeld op volgorde van binnenkomst (zie paragraaf 3.1),
dus projecten kunnen worden geselecteerd indien ze voldoen aan de vereisten en criteria en zolang
er voldoende toewijzingsbudget voor is.
Vereisten en criteria Meer informatie
Formele administratieve eisen
• De Aanvraag is ingediend door de Centrale Overheid van een land dat
voorkomt op de ORIO-landenlijst
Paragraaf 4.2 en www.orio.nl
voor de landenlijst (zie
'Countries' op de pagina 'Do I
Qualify?')
• De Aanvraag is ontvangen door Agentschap NL gedurende de
aanvraagperiode
Paragraaf 4.2
• De projectkosten bedragen minimaal € 2 miljoen en maximaal € 60 miljoen
per Aanvraag
Paragraaf 4.2
• De Aanvraag beschrijft de gehelde (resterende) levenscyclus van de
betreffende publieke infrastructuur (ontwikkeling, implementatie en
exploitatie)
Paragraaf 4.2
• De Aanvraag is opgesteld in de Engelse taal en zowel schriftelijk als digitaal Paragraaf 4.2 en www.orio.nl
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 11
ingediend bij Agentschap NL met gebruikmaking van de meest recente
versie van het aanvraagformulier
voor het aanvraagformulier
(onder 'How Can I Apply?')
• De Aanvraag is compleet, beknopt en duidelijk geformuleerd Paragraaf 4.2
• De Aanvraag voldoet aan de OESO-definitie van een project Paragraaf 4.2
Formele inhoudelijke eisen
• Het project is commercieel niet haalbaar volgens de OESO 'Ex Ante
Guidance for Tied Aid' (toetsing vooraf volgens richtlijnen van de OESO voor
geoormerkte hulp)
Paragraaf 4.2
• De inkoop van goederen en diensten voor het project dient te voldoen aan
de wet- en regelgeving van het ontvangende land, aan de 'Good
Procurement Practices' van de OESO, aan de richtlijnen van de OESO voor
multinationale ondernemingen (editie 2011) en aan een aantal ILO-
verdragen (zie www.orio.nl).
Paragraaf 7.2
Criteria:
• Het project is relevant Paragraaf 4.3.1
• Het project is effectief Paragraaf 4.3.2
• Het project heeft impact op human development of de ontwikkeling van de
private sector
Paragraaf 4.3.3
• Het project is efficiënt Paragraaf 4.3.4
• Het project is duurzaam Paragraaf 4.3.5
• Het project is economisch levensvatbaar Paragraaf 6.2.2
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 12
4 Beoordeling van de Aanvraag
Paragraaf 4.1 beschrijft de procedure voor het beoordelen van Aanvragen door Agentschap NL. In
paragraaf 4.2 wordt nader ingegaan op de formele vereisten en in paragraaf 4.3 op de criteria.
4.1 Procedure
Fase Aanvrager ORIO-team Doorlooptijd
ORIO
Hoofdstuk
handleiding
Toetsing op formele administratieve
eisen (verklaring omtrent volledigheid)
Vragenlijst en
overleg
Bespreking van vragen en antwoorden
tijdens overleg met Aanvrager
Toetsing op formele inhoudelijke eisen
Toetsing op criteria
Advies van adviescommissie
Beoordeling van
de Aanvraag
Brief inzake selectie/afwijzing
max. 5 maanden 4
Figuur 2 Tijdslijn beoordeling Aanvraag
Toetsing op formele administratieve eisen
Projectaanvragen worden in behandeling genomen op volgorde van datum en tijdstip van
ontvangst van de Aanvraag (eerst komt, eerst maalt). Ze worden door Agentschap NL getoetst aan
de formele administratieve eisen (zie paragraaf 4.2 van deze handleiding). Deze toetsing vindt
over het algemeen plaats binnen twee weken na ontvangst van de Aanvraag. Agentschap NL stuurt
de Aanvrager een ontvangstbevestiging van de Aanvraag en vermeldt daarin of de Aanvraag
voldoet aan de formele administratieve eisen. Indien de Aanvraag niet voldoet aan de formele
administratieve eisen 1, 2, 3 en/of 5 wordt de Aanvraag direct buiten verdere behandeling gesteld.
In overige gevallen heeft de Aanvrager de mogelijkheid de Aanvraag te herstellen en/of aan te
vullen, met inachtneming van alle formele administratieve eisen. Indien de Aanvraag niet wordt
hersteld en/of aangevuld binnen de Aanvraagperiode, zal de Aanvraag alsnog buiten verdere
behandeling worden gesteld.
Het toewijzingsbudget wordt verdeeld op volgorde van ontvangst van de Aanvragen. Als datum van
ontvangst gelden de datum en het tijdstip waarop de (eventueel herstelde en/of aangevulde)
Aanvraag is ingediend die aan alle formele administratieve eisen voldoet (hierna: volledige
Aanvraag).
Wachtlijst
Indien na aanvang van de Aanvraagperiode het cumulatieve schenkingsbedrag van de volledige
Aanvragen het beschikbare toewijzingsbudget voor die periode overstijgt, zullen de overige
Aanvragen in volgorde van datum en tijdstip van ontvangst van volledige Aanvragen op een
wachtlijst worden geplaatst. De Aanvragers zullen hierover schriftelijk worden geïnformeerd. Indien
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 13
er tijdens het beoordelingsproces een Aanvraag buiten verdere behandeling wordt gesteld,
bijvoorbeeld door het niet voldoen aan één of meer van de formele inhoudelijke eisen of criteria,
zal de Aanvraag die bovenaan de wachtlijst staat verder in behandeling worden genomen zodra er
voldoende toewijzingsbudget beschikbaar is.
Indien de Aanvraagperiode voortijdig sluit (zie paragraaf 3.1), zullen er geen Aanvragen meer op
de wachtlijst worden gezet. De wachtlijst blijft echter geldig totdat het beschikbare
toewijzingsbudget volledig toegewezen is. Na verloop van deze periode zullen de Aanvragers op de
wachtlijst worden geïnformeerd dat de Aanvragen tijdens de lopende Aanvraagronde niet in
verdere behandeling zullen worden genomen. Aanvragers worden uitgenodigd bij een volgende
Aanvraagperiode de Aanvraag opnieuw in te dienen, met in achtneming van de nieuwe
Aanvraagformulieren.
Toelichting, verificatie en advies
Agentschap NL kan de Aanvrager om toelichting verzoeken gedurende de gehele
beoordelingsprocedure. De Aanvrager kan worden uitgenodigd om vragen te bespreken tijdens een
bijeenkomst bij Agentschap NL of via een teleconferentie. De Aanvrager kan het Bevoegde Gezag
en/of de private initiatiefnemer afvaardigen naar deze bijeenkomst. De definitieve antwoorden op
de vragen moeten altijd schriftelijk aan Agentschap NL worden gestuurd.
De Aanvrager stemt ermee in dat Agentschap NL rechtstreeks contact kan opnemen met partijen
die bij de Aanvraag betrokken zijn, zoals financiers, kredietverzekeraars en leveranciers. Ook kan
Agentschap NL advies inwinnen bij de Nederlandse ambassade voor het ontvangende land, die een
belangrijke adviserende rol heeft, bij relevante andere partijen actief in de betreffende sector
(ontwikkelingsbanken, andere bilaterale donoren) en/of bij externe deskundigen.
Toetsing op formele inhoudelijke eisen
Een volledige Aanvraag wordt vervolgens getoetst aan de formele inhoudelijke eisen (zie paragraaf
4.2). Een Aanvraag die aan alle formele eisen voldoet, wordt vervolgens beoordeeld op basis van
de criteria in paragraaf 7 van de Beleidsregels en paragraaf 4.3 van deze Handleiding.
Toetsing op criteria
Informatie uit zowel de Aanvraag als de schriftelijke antwoorden op de vragenlijst wordt gebruikt
voor de toetsing op de criteria in paragraaf 7 van de Beleidsregels. De Aanvragen dienen op ieder
criterium voldoende te scoren. Alleen dergelijke Aanvragen kunnen voor selectie in aanmerking
komen. Een toelichting op de beoordelingssystematiek, inclusief scores, wordt gegeven in
paragraaf 4.3 van deze Handleiding. Agentschap NL laat zich bij de beoordelingsprocedure
adviseren door de Adviescommissie ORIO (ACORIO).
Selectie
Indien een Aanvraag in behandeling is genomen en na toetsing zowel aan alle formele eisen als
aan alle criteria voldoet, zal deze worden geselecteerd voor een schenking voor de
Ontwikkelingsfase. Geselecteerde voorstellen zullen voor financiering in aanmerking komen zolang
het toewijzingsbudget daarvoor toereikend is. Na uitputting van het toewijzingsbudget zal
Agentschap NL de Aanvraagperiode (vervroegd) sluiten.
Landenplafondtoets
Als er in een jaar meer dan één Aanvraag uit één land in aanmerking komt voor selectie dan geldt
de landenplafondtoets. Dat wil zeggen dat het totaal van de schenkingsbedragen dat per jaar aan
één land kan worden toegewezen is beperkt tot 25% van het voor dat jaar beschikbare ORIO-
toewijzingsbudget.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 14
Beslistermijn en bekendmaking selectie
Agentschap NL beslist binnen vijf maanden na het ontvangen van een complete Aanvraag over de
beoordeling en selectie ervan. Agentschap NL zal na de beslissing bekendmaken welke Aanvragen
zijn geselecteerd. Aanvragers wier Aanvraag niet is geselecteerd, zullen hierover schriftelijk worden
geïnformeerd met vermelding van de reden of redenen hiervan. Desgewenst kan Agentschap NL
hierop een nadere toelichting geven in een persoonlijk gesprek, per email of telefonisch.
4.2 Formele vereisten
Aanvragen die zijn binnengekomen worden eerst getoetst aan de formele administratieve eisen.
Vervolgens worden ze getoetst aan de formele inhoudelijke eisen (zie paragraaf 4.1).
Administratieve eisen:
1) De Aanvraag dient te worden ingediend door de Centrale Overheid van een land dat
voorkomt op de ORIO landenlijst van de betreffende aanvraagperiode. De landenlijst, zoals
bij de aanvang van de Aanvraagperiode gepubliceerd op www.orio.nl, blijft voor de
Aanvragen die in de betreffende periode zijn ingediend geldig voor de in de Aanvraag
omschreven Projecten, tenzij en voor zover sprake is van een aanwijzing van de
Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken aan Agentschap NL.
2) Aanvragen dienen door Agentschap NL ontvangen te worden gedurende de Aanvraagperiode.
3) De toegelaten Projectkosten (zie paragraaf 15 onder 4) bedragen minimaal € 2 miljoen en
maximaal € 60 miljoen per Aanvraag. Een Project mag niet worden gesplitst in meerdere
Aanvragen om daarmee het maximum te omzeilen. Een Aanvraag mag wel meerdere
Projecten bevatten, indien er sprake is van duidelijke onderlinge samenhang in aanpak en
uitvoering.
4) Een Projectaanvraag dient de gehele (resterende) levenscyclus van de betreffende Publieke
Infrastructuur2 te behandelen en dus de ontwikkeling, de implementatie en de exploitatie te
omschrijven.
5) De Aanvraag dient in de Engelse taal te zijn opgesteld en zowel schriftelijk als digitaal te
worden ingediend bij Agentschap NL met gebruikmaking van de meest recente versie van
het aanvraagformulier en volgens de daaraan verbonden eisen (zie www.orio.nl).
6) De Aanvraag dient compleet, beknopt en duidelijk geformuleerd te zijn, zodanig dat het voor
Agentschap NL mogelijk is om de waarde en reikwijdte van Aanvragen en Projecten te
beoordelen. Een projectaanvraag is compleet indien het desbetreffende aanvraagformulier,
inclusief alle bijlagen3 volledig is ingevuld, indien alle onderwerpen en vragen daarbij aan de
orde zijn gekomen en indien de Aanvraag waar nodig ondertekend door de bevoegde
personen. Ook dient de Aanvraag zowel schriftelijk als elektronisch te zijn ingediend voordat
ze als compleet kan worden aangemerkt.
2 Zaken die voorzien in diensten van algemeen belang, met uitzondering van defensie. Infrastructuur omvat voorzieningen in sectoren water, milieu, energie, transport en logistiek, ICT, onderwijs en gezondheidszorg en civiele werken. Bijlage I geeft een gedetailleerder overzicht van deze sectoren. 3 Het aanvraagformulier en de bijbehorende bijlagen zijn te vinden op www.orio.nl onder 'How Can I Apply?'
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 15
7) Projectaanvragen dienen te voldoen aan de OESO-definitie van een project4, zoals
omschreven in Appendix I van OESO 'Ex Ante Guidance for Tied Aid' (toetsing vooraf volgens
richtlijnen van de OESO voor geoormerkte hulp). Dit document is te downloaden op
www.orio.nl onder 'Publications'.
Inhoudelijke eisen:
8) Een Project mag niet 'commercieel haalbaar' zijn. De commerciële haalbaarheid wordt
getoetst met behulp van de OESO 'Ex Ante Guidance for Tied Aid', te downloaden op
www.orio.nl onder 'Publications'. De Aanvrager dient aan te tonen dat het project
commercieel waarschijnlijk niet haalbaar is volgens de OESO 'Ex Ante Guidance for Tied Aid'.
In deze fase behoeft nog geen gedetailleerde cashflowanalyse te worden overgelegd. Indien
een project wellicht toch commercieel haalbaar zou kunnen zijn, dient wel gedetailleerde
informatie ten bewijze van het tegendeel te worden aangeleverd. Tijdens de vragenronde
zou alsnog een cashflowanalyse op basis van voorlopige cijfers en indicatoren of een andere
toelichting gevraagd kunnen worden. Verzoek is om de aannames die ten grondslag liggen
aan de cashflowanalyse of toelichting te vermelden. Dit betreft bijvoorbeeld het aantal
huishoudens, de groei van de bevolking, verkeersbewegingen, etcetera.
9) De inkoop van goederen, werken en diensten voor het project dient op transparante en
efficiënte wijze te geschieden volgens de nationale regelgeving van de Aanvrager met in
achtneming van de OESO 'Good Procurement Practices for Official Development Assistance',
de OESO 'Richtlijnen voor multinationale ondernemingen' (editie 2011) en verschillende ILO
Conventies (zie verder paragraaf 7.2 van deze Handleiding). De OESO Good Procurement
Practices gaan uit van aanbesteding (enkele specifieke uitzonderingen daargelaten). De
aanbesteding moet ruimte bieden voor open en eerlijke concurrentie en resulteren in een
goede prijs-kwaliteitverhouding.
4.3 Criteria
Aanvragen die voldoen aan de formele vereisten, worden vervolgens getoetst aan de hand van vijf
criteria van OESO/DAC: relevantie, effectiviteit, impact, efficiency en duurzaamheid. Een project
kan per criterium 'voldoende' of 'onvoldoende' scoren. Om in aanmerking te komen voor ORIO-
financiering dient een project op elk criterium voldoende te scoren.
Figuur 3 koppelt de criteria voor de resultaatsketen aan de ORIO-interventielogica die omschreven
is in hoofdstuk 2. In de volgende paragrafen worden de criteria nader omschreven. De voorbeelden
zijn vereenvoudigd ter wille van een beter begrip van de criteria. De in de Aanvraag te verstrekken
informatie dient dan ook uitgebreider te zijn dan in deze vereenvoudigde voorbeelden.
4 Een combinatie van input en activiteiten met toegevoegde waarde die een specifieke en verhandelbare output opleveren op het gebied van Publieke Infrastructuur. Een Project wordt begrensd door de kleinste, complete, productieve eenheid van Publieke Infrastructuur, fysiek en technisch geïntegreerd, die de voorgestelde investering volledig benut en waaraan alle financiële voordelen ten goede komen, die kunnen worden toegeschreven aan de investering. Een Project dient te bestaan uit de nieuwbouw en/of renovatie en/of uitbreiding van Publieke Infrastructuur en omvat zowel de ontwikkeling, de implementatie als de exploitatie daarvan.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 16
Figuur 3 Resultaatsketen van ORIO-projecten gekoppeld aan de criteria
Project budget
Inputs Activiteiten Outputs Outcomes Impact
Ontwikkeling infrastructuur
Implementatie infrastructuur
Exploitatie infrastructuur
Onderhoud infrastructuur
Goedfunctionerende
publiekeinfrastructuur
Private sector: verbetering toegang tot
en gebruik van infrastructuur
Huishoudens: verbetering toegang tot
en gebruik van infrastructuur
Private sector ontwikkeling
Humandevelopment
Resultaatsketen van ORIO Projecten en Evaluatie Criteria
Efficiëntie Effectiviteit Impact
ProbleemOorzaken van het probleem
Relevantie
Duurzaamheid• Geen of beperkte negatieve gevolgen voormaatschappij of milieu
• Financieel duurzaam project
•Betrokken partijen zijn in staat tot, en beschikkenover, de capaciteit voor uitvoering van het project
•Technologie is geschikt
• Verenigbaar met nationaal/regionaalontwikkelingsbeleeid
•Institutionele, financiële en juridische factoren zijn in overweging genomen
• Eindgebruikers zijn betrokken
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 17
4.3.1 Relevantie
Figuur 4 Grafische weergave van de relevantie
Inputs Activiteiten Outputs Outcomes Impact
Ontwikkeling infrastructuur
Implementatie infrastructuur
Exploitatie infrastructuur
Onderhoud infrastructuur
Goedfunctionerendeinfrastrcutuur
Private sector: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastrcutuur
Huishoudens: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastructuur
Private sector ontwikkeling
HumanDevelopment
Relevantie
Probleem
Probleem met betrekking tot private sector
en/of huishoudens
Directe oorzaken
Tekort aan toegangtot infrastructuur
Tekort aan goedfunctionerendeinfrastructuur
Indirecte oorzaken
Project budget
Oplossing
Indirecte middelen Directe middelen Doelstellingen
Probleem
Onder 'relevantie' wordt verstaan de mate waarin een project een oplossing vormt voor het aan te
pakken probleem en de mate waarin het voorziet in de behoeften van de eindgebruikers. Het
relevantiecriterium wordt ook wel aangeduid als de rationale of logica van het project5. Dit
criterium dekt in wezen alle resultaten uit de resultaatsketen (output, outcome en impact). Het
probleem en de voorgestelde oplossing (resultaten) dienen op alle niveaus met elkaar te
corresponderen, zoals blijkt uit figuur 3. De resultaten van het project dienen het probleem en de
directe en indirecte oorzaken ervan op een duurzame manier te verhelpen of te beperken. Een
vereenvoudigd voorbeeld van een relevant probleem (inclusief de oorzaken) kan een regio zijn
waar veel watergerelateerde ziekten voorkomen (probleem) door een tekort aan schoon drinkwater
(directe oorzaak) hetgeen het gevolg is van te weinig capaciteit bij de lokale
waterzuiveringsinstallaties (indirecte oorzaak).
Van belang is dat het probleem en de oplossing worden omschreven met inbegrip van de relevante
achtergrond van de regio zodat het in zijn context kan worden bezien. Ook van belang is dat het
gehele project - conform de OESO-definitie - in ogenschouw wordt genomen. Wanneer de
5 De OESO/DAC omschrijft relevantie als de mate waarin de doelstellingen van een ontwikkelingsinterventie verenigbaar zijn met de wensen van de belanghebbenden, de behoeften van het land, mondiale prioriteiten en het beleid van partners en donoren (2002).
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 18
doelstelling/oplossing van een project bestaat uit het terugdringen van de prevalentie van
watergerelateerde ziekten door middel van een watervoorzieningssysteem waarbij
oppervlaktewater (uit de rivier) wordt ingenomen, zou het gehele project als volgt - vereenvoudigd
- beschreven kunnen worden: de watervoorziening omvat het systeem waarmee oppervlaktewater
uit de rivier wordt gehaald, een waterzuiveringsinstallatie, distributie via een waterleidingssysteem,
watertappunten en aansluitingen op huishoudens (output) waarmee de eindgebruikers worden
voorzien van schoon drinkwater (outcome). Dit leidt tot een lagere prevalentie van
watergerelateerde ziekten (impact). Bovendien wordt het personeel getraind in het efficiënter
exploiteren van de waterzuiveringsinstallatie.
Afgezien van het feit dat het project een haalbare oplossing voor het gesignaleerde probleem dient
te bieden, betekent relevantie ook dat het beschreven probleem door de betrokkenen werkelijk als
probleem wordt ervaren. Met andere woorden: het project dient een verbetering van de huidige
situatie op te leveren voor de eindgebruikers. Indien de personen of ondernemingen die baat
zouden hebben bij het project (de eindgebruikers) het niet relevant vinden, is er ook geen reden
om het uit te voeren.
Een project kan 'voldoende' of 'onvoldoende' scoren op relevantie. Om in aanmerking te komen
voor ORIO-financiering dient een project voldoende te scoren op dit criterium.
Benodigde informatie voor de toetsing op relevantie:
Voor de toetsing op relevantie dient de Aanvrager accuraat te beschrijven welk probleem met het
project zal worden aangepakt. Daarbij hoort een analyse van de directe en indirecte oorzaken
(paragraaf 3.1 van Appendix I bij het aanvraagformulier). Ook dient de Aanvrager te beschrijven
hoe de belanghebbenden (de eindgebruikers van het project) het probleem ervaren, welke
prioriteit ze toekennen aan de oplossing ervan en of de voorgestelde oplossing het inderdaad zou
verhelpen.
De Aanvrager dient de voorgestelde oplossing te beschrijven (paragraaf 3.2 van Appendix I bij het
aanvraagformulier) met inbegrip van een duidelijke definitie van het project. De doelstellingen van
het project dienen duidelijk en logisch te zijn en toegesneden op de vastgestelde behoeften van de
eindgebruikers. De Aanvrager dient daarom te beschrijven hoe de behoeften van de eindgebruikers
zijn verwerkt in de definitie van het project. Er dient rekening te worden gehouden met de
doelstelling van ORIO-projecten tot bevordering van human development en de ontwikkeling van
de private sector (zie de resultaatsketen van figuur 3). Het doel van de afzonderlijke projecten
dient daar dan ook in te passen. Om tot een optimaal haalbare oplossing van het probleem te
komen dienen tot slot ook alternatieven op outputniveau te worden genoemd. Tijdens de
Ontwikkelingsfase kunnen desgewenst alternatieven worden onderzocht, maar de Aanvrager dient
in elk geval toe te lichten waarom de desbetreffende oplossing wordt voorgesteld. De Aanvrager
dient aan te tonen dat er geen vergelijkbare projecten of initiatieven zijn gepland.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 19
4.3.2 Effectiviteit
Figuur 5 Grafische weergave van de effectiviteit
Inputs Activiteiten Outputs OutcomesKorte/ midellange
termijn
ImpactLange termijn
Ontwikkeling infrastructuur
Implementatie infrastructuur
Exploitatie infrastructuur
Onderhoud infrastructuur
Goedfunctionerende
publiekeinfrastructuur
Private sector: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastructuur
Huishoudens: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastructuur
Private sector ontwikkeling
Humandevelopment
Wat begunstigden direct waarnemen
Voorziene resultaten
Duurzaamheid
• Geen of beperkte negatieve gevolgen voormaatschappij of milieu
• Financieel duurzaam project
•Betrokken partijen zijn in staat tot, en beschikkenover, de capaciteit voor uitvoering van het project
•Technologie is geschikt
• Verenigbaar met nationaal/regionaalontwikkelingsbeleid
•Institutionele, financiële en juridisch factoren zijn in overweging genomen
•Eindgebruikers zijn betrokken
Effectiviteit
Project budget
Onder effectiviteit wordt verstaan de mate waarin de gerealiseerde infrastructuur leidt tot
verbetering van de toegang tot en het gebruik van die infrastructuur door huishoudens en/of de
private sector6. Beoordeeld zal worden of redelijkerwijs mag worden aangenomen dat de aan te
leggen infrastructuur zal leiden tot een wezenlijke toename van het aantal personen of
ondernemingen met toegang tot die infrastructuur en of verwacht mag worden dat (een wezenlijk
deel van) die belanghebbenden er daadwerkelijk gebruik van zullen (zal) maken. Hierbij zal ook
worden gekeken naar specifieke risico's (technische, institutionele, maatschappelijke of
milieurisico's) die de belanghebbenden ervan zouden kunnen weerhouden gebruik te maken van de
infrastructuur. Bij het beoordelen van de effectiviteit wordt ook bekeken of de reikwijdte van de
output correspondeert met die van de outcome. Er wordt gekeken of de kwantitatieve beschrijving
van de infrastructuur (bijvoorbeeld kilometers aan wegen of leidingen, aantal ziekenhuisbedden)
beantwoordt aan het aantal personen of ondernemingen dat toegang dient te krijgen tot en gebruik
kan maken van die infrastructuur.
Een project kan 'voldoende' of 'onvoldoende' scoren op effectiviteit. Om in aanmerking te komen
voor ORIO-financiering dient een project voldoende te scoren op effectiviteit.
Benodigde informatie voor de toetsing op effectiviteit:
6 Volgens de OESO/DAC is effectiviteit de mate waarin de doelstellingen van de ontwikkelingsinterventie zijn verwezenlijkt of naar verwachting zullen worden verwezenlijkt, rekening houdend met hun relatieve belang (2002).
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 20
Om de effectiviteit van een project te kunnen beoordelen dienen eerst de doelstellingen en
beoogde veranderingen helder te zijn. Daarvoor is informatie nodig over de aan te leggen
infrastructuur (Output, paragraaf 5.1 van Appendix I bij het aanvraagformulier), hoe deze zal
worden geëxploiteerd en welke veranderingen daaruit zullen voortvloeien qua toegang tot en
gebruik van de infrastructuur voor huishoudens en de private sector (Outcome, paragraaf 5.2 van
het aanvraagformulier). Een vereenvoudigd voorbeeld van output is 25 km aan weg die het hele
jaar toegankelijk zijn en 50 man aan getraind onderhoudspersoneel. We wijzen erop dat de output
een 'volledig project' dient te omvatten (zie opmerking 4, p. 11). Een vereenvoudigd voorbeeld van
uitkomsten is het aantal voertuigen dat gebruikmaakt van de weg en de kortere reistijd ervan ten
opzichte van de situatie voordat de weg was aangelegd. Informatie over uitkomsten in de
Aanvraag moeten waar mogelijk gekwantificeerd worden. De Aanvrager dient een raming te geven
van het aantal personen en ondernemingen met verbeterde toegang, alsmede van het gebruik dat
zij zullen maken van de infrastructuur.
Voor de beschrijving van de verwachte toename van de toegang tot en het gebruik van de
infrastructuur dient informatie te worden verschaft over de situatie met en die zonder het project.
Hoe is de situatie nu en wat zou er gebeuren als het project niet zou worden uitgevoerd?
Ook is er informatie nodig over de risico's of vereisten die de belanghebbenden ervan zouden
kunnen weerhouden gebruik te maken van de infrastructuur. Het gaat hierbij om
projectgerelateerde risico's en externe risico's en vereisten die van invloed kunnen zijn op de
effectiviteit van het project.
4.3.3 Impact
Figuur 6 Grafische weergave van de impact
Inputs Activiteiten Outputs OutcomesKorte/ midellangetermijn
ImpactLange termijn
Ontwikkeling infrastructuur
Implementatie infrastructuur
Exploitatie infrastructuur
Onderhoud infrastructuur
Goedfunctionerende
publiekeinfrastructuur
Private sector: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastrcutuur
Huihoudens: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastructuur
Private sector ontwikkeling
Humandevelopment
Wat begunstigden direct waarnemen
Voorziene resultaten
Duurzaamheid
•Geen of beperkte negatieve gevolgen voormaatschappij of milieu
• Financieel duurzaam project
•Betrokken partijen zijn in staat tot, en beschikkenover, de capaciteit voor uitvoering van het project
•Technologie is geschikt
• Verenigbaar met nationaal/regionaalontwikkelingsbeleid
•Institutionele, financiële en juridisch factoren zijn in overweging genomen
•Eindgebruikers zijn betrokken
Impact
Project budget
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 21
Onder impact wordt verstaan alle netto effecten die kunnen worden toegeschreven aan de
gerealiseerde infrastructuur7. Het doel van ORIO-projecten is positief bij te dragen aan human
development en de ontwikkeling van de private sector (zie hoofdstuk 3, interventielogica ORIO).
De impact wordt dan ook beoordeeld op de mate waarin de uitkomsten van het project
(verbetering van toegang tot en gebruik van infrastructuur) leiden tot verbeteringen op de lange
termijn van human development en de ontwikkeling van de private sector. De impact wordt
getoetst op basis van de vraag of de beschreven impact redelijkerwijs mag worden toegeschreven
aan de verbetering qua toegang tot en gebruik van de infrastructuur. Hierbij wordt tevens gekeken
naar de duurzaamheid. Gebrek aan duurzaamheid gaat ten koste van de impact van een project.
Een project kan 'voldoende' of 'onvoldoende' scoren op impact. Om in aanmerking te komen voor
ORIO financiering dient een project voldoende te scoren op dit criterium.
Benodigde informatie voor de toetsing op impact:
Voor de toetsing van de impact van een project dient ingeschat te worden in hoeverre de
verbetering qua toegang tot en gebruik van de infrastructuur (Outcome, paragraaf 5.2 van
Appendix I bij het aanvraagformulier) bijdraagt aan human development en de ontwikkeling van de
private sector (Impact, paragraaf 5.3 van Appendix I).
Een vereenvoudigd voorbeeld van een impactanalyse zou zijn dat de prevalentie van
watergerelateerde zieken in het gebied afneemt (impact) omdat men schoon drinkwater gebruikt
(outcome).
De Aanvrager dient de verwachte verandering qua impact in de Aanvraag kwalitatief te
beschrijven. Tijdens de Ontwikkelingsfase wordt meer kwantitatieve informatie verzameld. Voor de
tweede toetsing na oplevering van het Project Plan dient daarom een kwantitatieve analyse van de
impact te worden verstrekt. Van belang is de impact van de verandering op de toegang tot en het
gebruik van de infrastructuur voor human development en de ontwikkeling van de private sector.
Beide worden hieronder gedefinieerd.
Human development: Effecten op human development zijn bijvoorbeeld de toename van de kans
op een lang en gezond leven (gezondheid), verbetering van vaardigheden en/of kennis (onderwijs)
en toegang tot middelen die noodzakelijk zijn voor het welzijn (inkomen).
Ontwikkeling van de private sector: Effecten op de ontwikkeling van de private sector zijn
bijvoorbeeld de toename van het aantal ondernemingen, de verbetering van de financiële positie
van deze ondernemingen doordat ze gebruikmaken van de infrastructuur, de verhoging van de
netto extra inkomsten van ondernemingen uit de doelgroep en groei van de werkgelegenheid.
Nieuwe werkgelegenheid die direct samenhangt met het ontwerp en de uitvoering van het project
(bemensing) wordt niet meegerekend onder ontwikkeling van de private sector.
Verder is er informatie nodig over de risico's of vereisten die de belanghebbenden ervan zouden
kunnen weerhouden gebruik te maken van de infrastructuur. Deze informatie wordt gevraagd bij
het criterium duurzaamheid.
7 De OESO/DAC omschrijft impact als de positieve en negatieve, directe en indirecte, beoogde en niet-beoogde effecten van ontwikkelingsinterventies voor identificeerbare bevolkingsgroepen op de lange termijn (2002).
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 22
4.3.4 Efficiëntie
Figuur 7 Grafische weergave van de efficiëntie
Inputs Activiteiten Outputs OutcomesKorte/midellangetermijn
ImpactsLange termijn
Ontwikkeling infrastructuur
Implementatie infrastructuur
Exploitatie infrastructuur
Onderhoud infrastructuur
Goedfunctionerende
publiekeinfrastructuur
Private sector: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastructuur
Huishoudens: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastructuur
Private sector ontwikkeling
Humandevelopment
Wat begunstigden direct waarnemen
Voorziene resultaten
Duurzaamheid
• Geen of beperkte negatieve gevolgen voormaatschappij of milieu
• Financieel duurzaam project
•Betrokken partijen zijn in staat tot, en beschikkenover, de capaciteit voor uitvoering van het project
•Technologie is geschikt
• Verenigbaar met nationaal/regionaalontwikkelingsbeleid
•Institutionele, financiële en juridisch factoren zijn in overweging genomen
•Eindgebruikers zijn betrokken
Efficiëntie
Project budget
Met efficiëntie wordt gedoeld op de vraag hoe de gerealiseerde infrastructuur zich in kwantitatief
en kwalitatief opzicht verhoudt tot de kosten8. Dit betreft de kwestie in hoeverre de beoogde
resultaten van de activiteiten en output opwegen tegen de kosten van de gekozen input. Voor
ORIO betekent dit niet noodzakelijkerwijs dat de kosten zo laag mogelijk zijn. De resultaten van de
activiteiten en output dienen wel optimaal te zijn. Soms is namelijk uitruil mogelijk, waardoor
hogere kosten leiden tot geschiktere, relevantere en effectievere oplossingen. De kosten dienen
echter proportioneel en redelijk te zijn ten opzichte van de beoogde resultaten en de lokale
context.
Een voorbeeld van efficiëntie is de vergelijking tussen het aantal aan te sluiten huishoudens of het
aantal aan te leggen kilometers weg en de totale kosten van dat alles. Omdat de exacte kosten en
de resultaten bij de eerste beoordeling niet bekend zijn, wordt bekeken of de prijzen niet extreem
hoog zijn ten opzichte van hetgeen de Aanvrager wil gaan realiseren.
Een project kan 'voldoende' of 'onvoldoende' scoren op efficiëntie. Om in aanmerking te komen
voor ORIO financiering dient een project voldoende te scoren op dit criterium.
Benodigde informatie voor de toetsing op efficiëntie:
Voor het vaststellen van de efficiëntie wordt gekeken naar de input en output. Ten tijde van de
beoordeling van de Aanvraag is weinig bekend over de exacte kosten en exacte output. De
8 De OESO/DAC omschrijven efficiency als de mate waarin economische bronnen/input (fondsen, expertise, tijd etc.) worden omgezet in resultaten (2002).
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 23
Aanvrager dient echter wel een financieel plan of budget met daarin de kosten en opbrengsten te
verstrekken. Vermeld de aannames die ten grondslag liggen aan de geraamde kosten en
opbrengsten zo gedetailleerd mogelijk (Input & Output, paragraaf 5.1.2 van Appendix I bij het
aanvraagformulier).
4.3.5 Duurzaamheid
Figuur 8 Grafische weergave van de duurzaamheid
Inputs Activiteiten Outputs OutcomesKorte/ middellangetermijn
ImpactLange termijn
Ontwikkeling infrastructuur
Implementatie infrastructuur
Exploitatie infrastructuur
Onderhoud infrastructuur
Goedfunctionerende
publiekeinfrastructuur
Private sector: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastructuur
Huishoudens: verbeterde toegangtot en gebruik van
infrastructuur
Private sector ontwikkeling
Humandevelopment
Wat de begunstigden direct waarnemen
Voorziene resultaten
Duurzaamheid
• Geen of beperkte negatieve gevolgen voormaatschappij of milieu
• Financieel duurzaam project
•Betrokken partijen zijn in staat tot, en beschikkenover, de capaciteit voor uitvoering van het project
•Technologie is geschikt
• Verenigbaar met nationaal/regionaalontwikkelingsbeleid
•Institutionele, financiële en juridisch factoren zijn in overweging genomen
•Eindgebruikers zijn betrokken
Duurzaamheid
Project budget
Duurzaamheid betreft het voortbestaan van de opbrengsten van een ontwikkelingsinterventie
zodra het grootste deel van de ontwikkelingshulp is afgerond, de mate van waarschijnlijkheid van
opbrengsten op de lange termijn en in hoeverre deze opbrengsten in de loop der tijd bestand
blijken tegen risico's9. Duurzaamheid heeft dus betrekking op de context van het project.
Duurzaamheid gaat over het identificeren van risico's en het vinden van de juiste aanpak om deze
te verminderen. Voor het beoordelen van de duurzaamheid worden de volgende vragen gesteld:
• In hoeverre is het waarschijnlijk dat de voordelen blijven voortbestaan na beëindiging van
de financiering en de betrokkenheid van de donor?
• Wat zijn de belangrijkste factoren die mogelijk van invloed zijn op het al dan niet
duurzaam zijn van het project?
• Op welke manier zijn deze factoren meegewogen bij de opzet en structuur van het
project?
Er kan grofweg onderscheid worden gemaakt tussen risico's voor de haalbaarheid en duurzaamheid
van het project en risico's voor de omgeving van het project. Bij haalbaarheid is de vraag of het
project daadwerkelijk kan worden uitgevoerd, bijvoorbeeld: is de financiering toereikend en kunnen
9 (OESO/DAC, 2002).
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 24
de eindgebruikers overweg met de technologie en dergelijke? Risico's voor de omgeving betreffen
bijvoorbeeld huishoudens die moeten verhuizen vanwege de aanleg van een weg of de
benedenstroomse effecten van de bouw van een dam. Deze duurzaamheidsfactoren zijn van
invloed op de andere criteria, dus wanneer risico's onvoldoende worden beperkt, kan dit van
invloed zijn op een deel van de resultaatsketen. Het duurzaamheidscriterium dient dus te worden
beschouwd als het criterium aan de hand waarvan blijkt of aan alle voorwaarden voor de
implementatie van het project is voldaan en om te waarborgen dat het project gedurende zijn
levenscyclus naar behoren functioneert.
De Aanvrager dient aan te tonen dat de risico's zijn meegewogen in de Aanvraag en dat de juiste
maatregelen ter beperking ervan zijn voorgesteld. Een project kan 'voldoende' of 'onvoldoende'
scoren op duurzaamheid. Om in aanmerking te komen voor ORIO-financiering dient een project
voldoende te scoren op dit criterium. Voor zover relevant dienen de volgende factoren aan de orde
te worden gesteld:
� Financiële duurzaamheid
� Impact en risico's voor de maatschappelijke omgeving en het milieu
� Geschiktheid van de technologie
� Capaciteit van de betrokken partijen
� Verenigbaarheid met de nationale, lokale en/of sectorale ontwikkelingsplannen,
strategieën en beleid
� De mate waarin de institutionele, economische en juridische factoren van een project in
aanmerking zijn genomen
� Betrokkenheid van de eindgebruikers
Financiële duurzaamheid
Financiële duurzaamheid van een project impliceert dat de gehele financiering van het project (ook
het niet-ORIO-gedeelte) dient te zijn veiliggesteld en dat gedurende de economische levenscyclus
van het project voldoende cashflow gewaarborgd is voor de kosten van exploitatie en onderhoud
en de aflossing van eventuele leningen en rente. De aard van de financiering van het niet-ORIO-
gedeelte dient te worden gespecificeerd evenals de daaraan verbonden condities (bijvoorbeeld
rente, looptijd, etcetera). Ook dient aangegeven te worden welke stappen tijdens de
Ontwikkelingsfase worden ondernomen om deze financiering zeker te stellen.
Indien geconstateerd wordt dat een project financieel niet duurzaam is, kan dit van invloed zijn op
de effectiviteit van een project, aangezien de infrastructuur niet naar behoren zal kunnen
functioneren, hetgeen ten koste zal gaan van de toegankelijkheid en het gebruik ervan. Indien een
project tijdens de Exploitatie- en Onderhoudsfase onvoldoende cashflow genereert, kan dit
betekenen dat het op de lange termijn niet zal kunnen worden geëxploiteerd en onderhouden,
hetgeen de impact van het project treft.
Er dient een Letter of Intent te worden overgelegd over de financiering van de investeringen en de
Exploitatie- en Onderhoudsfase, met inbegrip van kostenoverschrijdingen en tekorten (bij voorkeur
van of bevestigd door het Ministerie van Financiën). In Appendix II bij de Aanvraag is een
voorbeeld toegevoegd met de elementen die terug moeten komen in de brief. De brief dient op
briefpapier van de afzender geprint te worden en ondertekend door een daartoe geautoriseerd
persoon.
Impact en risico's voor de maatschappelijke omgeving en het milieu
Projecten kunnen, naast de positieve impact, ook directe of indirecte negatieve gevolgen hebben
voor mens en milieu. Indien negatieve impact wordt voorzien dienen adequate mitigerende
maatregelen genomen te worden.
• De Aanvrager is verantwoordelijk voor het identificeren van de gevolgen voor milieu en
maatschappij alsmede de risico's in de context van de invloedssfeer van het project. De
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 25
Aanvrager dient kort te beschrijven op welke manier de negatieve gevolgen en risico's
gedurende de levenscyclus van het project zullen worden beheerst. De IFC Performance
Standaarden en de Richtlijnen van de OESO voor multinationale ondernemingen fungeren
als basis voor de identificatie en beheersing van de gevolgen en risico's van het project
voor maatschappij en milieu.
• Overeenkomstig de mogelijke gevolgen en risico's voor maatschappij en milieu dient de
Aanvrager de desbetreffende projectcategorie (A, B of C) te kiezen en toe te lichten. De
categoriekeuze fungeert als basis voor de ontwikkeling van een geschikt
managementsysteem voor maatschappij en milieu (inclusief beleid, onderzoeken van
sociale en milieugevolgen, managementplannen en -programma's, organisatorische
capaciteit, betrokkenheid van stakeholders en klachtenprocedures). Dit dient tijdens de
Ontwikkelingsfase te worden opgezet. De indeling in categorieën is gebaseerd op de IFC
Performance Standaarden, de Common Approaches van de OESO, alsmede de nationale
wetgeving van het desbetreffende land.
Bij ORIO worden de geïdentificeerde en overige risico's op maatschappelijk en milieugebied,
alsmede de indeling in categorieën beoordeeld (zie paragraaf 6.3 van Appendix I bij het
aanvraagformulier). Mogelijk heeft de Aanvrager bepaalde risico's op maatschappelijk en
milieugebied over het hoofd gezien die bij ORIO juist als belangrijke risico's voor de effectiviteit of
impact van het project worden beschouwd. De focus van de beoordeling van de Aanvraag ligt op de
belangrijkste risico's van het project. Zodra een project geselecteerd is, zullen tijdens de
Ontwikkelingsfase alle risico's in kaart worden gebracht. Meer informatie over de milieu en sociale
vereisten en beoordeling is te vinden in het ORIO IMVO kader ('International Corporate Social
Responsibility') dat te downloaden is op www.orio.nl onder 'Financial and Project Administration'.
Geschiktheid van de technologie
De technologie dient te passen in de lokale context, wat het volgende inhoudt:
• De infrastructuur voldoet aan de nationale of internationale normen; de voorgestelde
technologie dient een bewezen concept te zijn in vergelijkbare situaties (landen met een
vergelijkbare culturele, sociaaleconomische en - indien relevant - geografische
achtergrond).
• De technologie dient te worden ondersteund door de lokale gebruikers; de technologie
dient aanvaardbaar te zijn voor de eindgebruikers (en dient daarom te passen in de
sociaaleconomische context) en de vereiste vaardigheden voor het exploiteren en
onderhouden van de infrastructuur dienen lokaal voorhanden te zijn (of er dient training te
worden voorgesteld om deze vaardigheden te verwerven).
• Er dienen duidelijke voordelen te worden geboden boven mogelijke alternatieve
technologieën (qua ontwikkelingsniveau, complexiteit en bruikbaarheid), rekening houdend
met beleid, coördinatie, institutionele en managementkwesties.
De Aanvrager dient aan te tonen dat het project voldoet aan deze criteria (zie paragraaf 6.2 van
Appendix I bij het aanvraagformulier). Als de technologie ongeschikt is, zullen de huishoudens en
private sector wellicht geen gebruik (kunnen) maken van de infrastructuur.
Capaciteit van de betrokken partijen
Alle betrokken partijen dienen in staat te zijn hun rol in het project te vervullen. De partijen dienen
te beschikken over de kennis en vaardigheden voor de aanleg van goed functionerende
infrastructuur en deze te kunnen beheren en onderhouden.
Als dit niet het geval is, bestaat het gevaar dat de beoogde doelstellingen niet kunnen worden
verwezenlijkt. Indien de capaciteit van de betrokken partijen ontoereikend is, zouden de
werkzaamheden kunnen resulteren in niet goed functionerende infrastructuur. Dit zou ook ten
koste gaan van de effectiviteit of impact van het project.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 26
Tabel 3 geeft een overzicht van de criteria aan de hand waarvan de capaciteiten van de partijen
worden getoetst en welke informatie nodig is om te verifiëren of aan de criteria wordt voldaan.
Indien de partijen over onvoldoende capaciteit of kennis beschikken om hun rol te kunnen
vervullen, dient de Aanvrager aan te geven op welke wijze dit wordt aangepakt (bijvoorbeeld door
middel van training of capaciteitsopbouw).
Tabel 3 Criteria voor het beoordelen van de capaciteit van de betrokken partijen en de middelen
ter verificatie
Criteria Middelen ter verificatie
De activiteiten voor het project dienen overeen te
komen met de kernactiviteiten van de betrokken
partijen
Kernactiviteiten (zie paragraaf 6.5 van Appendix I bij
het aanvraagformulier, Project Organisation and
Structure)
Financiële duurzaamheid van de partijen Financiële jaaroverzichten, projectreferenties, jaar
van vestiging
Ervaring met de uitvoering van vergelijkbare
projecten
Projectreferenties van het bevoegd gezag
Ervaring met het contractmanagement van
vergelijkbare projecten
Projectreferenties
Ervaring met vergelijkbare technologie Projectreferenties
Ervaring met het werken met buitenlandse
ondernemingen
Projectreferenties
Kennis; ervaren personeel CVs van de belangrijkste teamleden
Verenigbaarheid met plannen, strategieën en beleid
Het project dient te passen in het nationale, lokale en/of sectorale beleid van het land. De
doelstellingen van het project dienen dus te passen in het nationale, lokale of sectorale beleid dat
vaak beschreven is in Country Strategy Papers, Poverty Reduction Strategy Papers, Country
Assistance Strategy, Sector Wide Approach, Sector Adjustment Programme en/of andere nationale
ontwikkelingsplannen of sectorstrategieën. Voor de beoordeling hiervan wordt informatie
opgevraagd bij de ambassade en/of de hoofddonor van de sector.
De mate waarin de institutionele, economische en juridische factoren van een project in
aanmerking zijn genomen
De context waarin het project wordt uitgevoerd is van belang voor de succesvolle implementatie en
exploitatie van het project. Bij de institutionele context kan worden verwezen naar de lokale
prijsstelling, het lokale systeem voor doorverwijzing of verzekeringen (gezondheidsprojecten),
regelingen voor de aansluiting van lokale huishoudens (energie- of waterprojecten) of andere
institutionele regelingen die relevant kunnen zijn voor het project. Voor de economische context
zijn de inflatie of financiële tekorten van de overheid van belang. Voor de juridische invalshoek kan
verwezen worden naar (nieuwe) wet- en regelgeving die relevant is voor het project en naar
wetshandhaving. In dit kader kunnen ook de mogelijke problemen met corruptie worden benoemd,
relevante wetgeving op dit gebied in kaart worden gebracht en worden omschreven welke anti-
corruptiemaatregelen er in het project zullen worden genomen.
Betrokkenheid van de eindgebruikers
De eindgebruikers zijn essentiële stakeholders in ORIO-projecten. Eindgebruikers zijn de
natuurlijke personen en de ondernemingen die gebruik gaan maken van de infrastructuur zodra
deze aangelegd is. De eindgebruikers dienen te beschikken over voldoende kennis van en inzicht in
de infrastructuur om deze te kunnen gebruiken. De infrastructuur dient voor hen toegankelijk te
zijn qua prijsstelling en afstand. Voor bepaalde projecten kan het bovendien nodig zijn het
(correcte) gebruik ervan te bevorderen met behulp van voorlichtingsprogramma's. De
infrastructuur dient te passen in de sociale en culturele context, met inbegrip van de
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 27
genderspecifieke context. Wanneer de vrouwen een belangrijke rol spelen bij bijvoorbeeld
landbouwactiviteiten in een specifiek land, is het van belang dat ze betrokken zijn bij projecten die
de landbouwproductie naar verwachting zullen bevorderen (bijvoorbeeld irrigatieprojecten). De
eindgebruikers dienen dus te worden betrokken bij de ontwikkeling, implementatie, exploitatie en
het onderhoud van het project.10 Tijdens de ontwikkeling dienen ontmoetingen met de
stakeholders te worden georganiseerd om het project en de mogelijke impact en risico's ervan te
bespreken (doorgaans gebeurt dit in het kader van onderzoek naar de maatschappelijke en
milieuaspecten). De stakeholders dienen ook gedurende de implementatie, exploitatie en
onderhoud van het project regelmatig betrokken te worden. Zo verdient het aanbeveling de
stakeholders te betrekken bij bijvoorbeeld de verwerving van grond voor de implementatie van het
project of, in het geval van een waterbezinkingstank voor grondwater, de verwerving van grond
stroomopwaarts die de stroming en het waterniveau in de rivier stroomafwaarts zou kunnen
beïnvloeden.
4.4 Budgettering
Ondanks het feit dat het project bij de Aanvraag nog in een beginstadium is, wordt gevraagd een
zo reëel mogelijke schatting te maken van alle kosten gedurende de gehele looptijd van het project
(Input & Output, 5.1.2 Appendix 1 van het aanvraagformulier). Voor ORIO is de Aanvraag
bepalend voor de vaststelling van het budget voor het gehele project wanneer het project wordt
geselecteerd. Met goede onderbouwing kan incidenteel worden afgeweken van het vastgestelde
budget na de Ontwikkelingsfase, maar deze ruimte is beperkt. Derhalve is het belangrijk al zo
gedetailleerd mogelijk met kosten en kostenposten rekening te houden. Begroot ook de kosten
voor financiering van het niet-ORIO-gedeelte van het project in de Implementatiefase (en in de
Ontwikkelingsfase, indien van toepassing). Kostenposten die vaak over het hoofd worden gezien
ten tijde van de aanvraag zijn het inhuren van een aanbestedingsexpert voor opstellen van
aanbestedingsdocumenten, kosten van aanbestedingsproces en bouwsupervisie, maar ook
de reservering voor onvoorziene kosten (contingencies).
10 Of de voorgestelde oplossing (het project) correspondeert met de behoeften van de eindgebruikers komt aan de orde onder het criterium relevantie.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 28
5 Ontwikkelingsfase
De procedure voor de Ontwikkelingsfase wordt beschreven in paragraaf 5.1.
5.1 Procedure
Fase Aanvrager ORIO-team Doorlooptijd
ORIO
Hoofdstuk
handleiding
Rondetafel Bespreking van projectspecifieke
kwesties, kwesties rond
maatschappij en milieu, inhoud
Projectplan, aanbesteding met
Aanvrager/private initiatiefnemer
Kwaliteitscontrole Input-Output Plan
Controle op marktconformiteit
Schenkingsarrangement
voor Ontwikkelingsfase
Eerste voorschot voor de
Ontwikkelingsfase
2-6 maanden
Controle op de kwaliteit van
resultaten en zo nodig tijdstippen
voor go/no go inzake voortzetting
Ontwikkelingsfase
Resultaten conform
hetgeen is
overeengekomen in het
schenkingsarrangement Voortzetting van betaling
voorschotten
planning
Aanvrager
5
Selectiebrief
Wanneer een project is goedgekeurd voor de Ontwikkelingsfase en dus in aanmerking komt voor
een schenking voor deze fase, zal dit besluit gecommuniceerd worden middels een officiële brief
van Agentschap NL naar de Aanvrager. In deze brief zullen tevens de eventuele condities worden
opgenomen die voldaan moeten worden voor en/of tijdens de Ontwikkelingsfase. De templates van
het Input & Output Plan, het Projectplan en de IMVO verklaring worden als bijlage meegestuurd,
evenals het concept Schenkingsarrangement. De meest recente versies van deze documenten zijn
ook te vinden op www.orio.nl onder 'Financial and Project Administration'.
Rondetafelgesprek
Vóór het sluiten van een Schenkingsarrangement zal de vormgeving van de Ontwikkelingsfase
nader worden uitgewerkt met de Aanvrager, het Bevoegd Gezag en de eventueel betrokken private
partij. Na selectie van de Aanvraag zal een rondetafelgesprek met de Aanvrager, het Bevoegd
Gezag en/of private partij worden georganiseerd. Dit gesprek is bedoeld om specifieke zaken te
bespreken die uit de beoordeling naar voren zijn gekomen, toelichting op de condities alsmede het
proces, inhoud en eindresultaat (het Projectplan) van de Ontwikkelingsfase. De uitgangspunten
voor selectie worden besproken. Deze omvatten de indicatoren in de resultaatsketen. De
Aanvrager en/of het Bevoegd Gezag is verantwoordelijk voor het Project en het proces. De
betrokkenheid van deze partijen is essentieel voor het succes van het Project.
In elk geval zal er tijdens het rondetafelgesprek dieper worden ingegaan op de inhoud van het
Projectplan, dat aan het einde van de Ontwikkelingsfase door de Aanvrager wordt opgeleverd. Er
zullen meer vragen worden gesteld over de mogelijke impact en de risico's die onderzocht moeten
worden tijdens de Ontwikkelingsfase en over de sociale- en milieueffecten van het project en
institutionele zaken. ORIO maakt hierbij gebruik van de IFC Performance Standaarden, de OESO
Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen (2011 Editie) en de ILO Conventies. Het gaat onder
andere om zaken zoals arbeidsomstandigheden, betrokkenheid van de gemeenschap, landkwesties,
beheer van natuurlijke rijkdommen, vervuiling, afvalbeheer en beheer van de toeleveringsketen.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 29
Ook aanbesteding zal aan de orde komen. Al in een vroeg stadium moet besloten worden welke
aanbestedingseisen er zijn, welk aanbestedingsproces gevolgd gaat worden conform de lokale
aanbestedingswetgeving en OESO Good Procurement Guidelines, welke contractvorm zal worden
gebruikt en wie welke zaken gaat uitvoeren.
Een ander belangrijk onderwerp dat bij het rondetafelgesprek besproken zal worden, is het
monitoring- en evaluatieplan. Voor elk project moet tijdens de Ontwikkelingsfase een dergelijk plan
worden opgesteld dat is gebaseerd op de resultaatsketen. Elk project zal gemonitord worden op de
opgeleverde output en zoveel mogelijk ook op de outcome, alsmede op de belangrijke zaken die de
duurzaamheid van het project beïnvloeden. Een deel van de projecten zal worden geëvalueerd door
Agentschap NL. De Aanvrager wordt hiervan op de hoogte gesteld en wordt gevraagd mee te
werken aan een eventuele evaluatie.
De afspraken die gemaakt worden tijdens het rondetafelgesprek vormen de basis voor de
Ontwikkelingsfase.
Input & Output Plan en IMVO verklaring
De opzet van de Ontwikkelingsfase wordt vervolgens door de Aanvrager samen met de uitvoerder
van de Ontwikkelingsfase uitgewerkt in een plan van aanpak, het zogenaamde Input & Output
Plan. Hierin beschrijft de Aanvrager welke studies er uitgevoerd worden tijdens de
Ontwikkelingsfase en welke documenten er worden opgesteld. Naast studies zoals een
haalbaarheidsstudie, technische studies, een aanbestedingsplan en economische- en financiële
studies beschrijft de Aanvrager in detail welke studies er gedaan zullen worden met betrekking tot
sociale impact en milieu risico’s en effecten, de scope hiervan en door wie deze worden uitgevoerd.
Voor een project met een A of B categorisatie moet een Environmental and Social Impact
Assessment worden uitgevoerd, gevolgd door een adequaat Environmental and Social Management
Plan en Systeem (zie paragraaf 4.3 van deze handleiding voor meer informatie over de
categorieën).
De activiteiten beschreven in het Input & Output Plan worden door Agentschap NL beoordeeld op
nut en noodzaak en op marktconformiteit. Mochten de activiteiten niet marktconform zijn, dan zal
de Aanvrager worden gevraagd het Input & Output Plan aan te passen conform de opmerkingen
van Agentschap NL. Zonder overeenstemming over het Input & Output Plan kan niet worden
overgegaan tot tekenen van het Schenkingsarrangement en kan, in laatste instantie, de intentie
om het project een schenking te verlenen worden ingetrokken.
De betrokken partij (consultant/organisatie) zal worden gevraagd de IMVO verklaring te
ondertekenen, waarin staat dat de OESO Good Procurement Practices for Official Development
Assistance, de ILO Conventies en de OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen (Editie
2011) in acht zullen worden genomen bij de uitvoering. Deze verklaring dient te zijn ondertekend
voordat het Schenkingsarrangement wordt ondertekend.
Schenkingsarrangement
Het concept van het Schenkingsarrangement wordt aan de Aanvrager aangeboden bij de
selectiebrief om de details in te vullen in het arrangement en eventuele opmerkingen te plaatsen.
Als Agentschap NL en de Aanvrager beide akkoord zijn met de inhoud, dan dateert en tekent
Agentschap NL het Schenkingsarrangement en parafeert Agentschap NL alle pagina's van het
Schenkingsarrangement, Input & Output Plan en overige bijlagen in tweevoud. Vervolgens worden
de stukken verstuurd naar de Aanvrager voor parafering van alle pagina's en datering en
ondertekening van het Schenkingsarrangement door de Aanvrager. In het geval dat Agentschap NL
de Nederlandse ambassadeur in het ontvangende land de stukken laat ondertekenen en paraferen,
zal de ambassade de ondertekening en parafering met de Aanvrager organiseren.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 30
Het Schenkingsarrangement zal door de Aanvrager worden getekend en teruggestuurd aan
Agentschap NL. Het Schenkingsarrangement treedt in werking op de dag na de rechtsgeldige
ondertekening en datering door zowel de Aanvrager als Agentschap NL. Vanaf dat moment begint
de Ontwikkelingsfase. Na ontvangst van het door beide partijen gedateerde en getekende
Schenkingsarrangement (inclusief alle geparafeerde bijlagen) kan de eerste voorschotbetaling
(maximaal 15% van de totale schenking van de Ontwikkelingsfase exclusief onvoorziene uitgaven)
plaatsvinden. Agentschap NL kan de Aanvrager verzoeken daarvoor zekerheden te vragen van de
Opdrachtnemer, zoals een garantiestelling. Tegelijkertijd kunnen de projectactiviteiten, zoals
overeengekomen in het Input & Output Plan, van start gaan.
Tussentijdse opleverdocumenten, rapportages en betalingen
In het Input & Output Plan wordt afgesproken op welke momenten tussentijdse resultaten worden
opgeleverd. De Aanvrager of het Bevoegd Gezag is verantwoordelijk voor het (tijdig) behalen van
de afgesproken resultaten. De oplevering van deze documenten gaat gepaard met het indienen van
een voortgangsrapportage, een akkoordverklaring op de resultaten van de Aanvrager of het
Bevoegd Gezag en een factuur van de uitvoerder gericht aan het Bevoegd Gezag. Een template
voor de voortgangsrapportage staat op www.orio.nl bij 'Financial and Project Administration'. De
Aanvrager of het Bevoegd Gezag zal vervolgens schriftelijk aan ORIO vragen om (een deel van) de
factuur te betalen.
Indien aan deze condities, zoals ook gespecificeerd in het Input & Output Plan, is voldaan en indien
Agentschap NL akkoord is met de kwaliteit van de opgeleverde documenten, wordt overgegaan tot
de voorschotbetaling overeenkomstig het betalingsschema. Deze betalingen worden indien
mogelijk door Agentschap rechtstreeks gedaan aan de uitvoerder, mits aan bovengenoemde
voorwaarden is voldaan. Indien de ORIO schenking voor de Ontwikkelingsfase minder dan 100%
betreft, zullen in het algemeen betalingen van Schenkingen pro rata parte geschieden met
uitbetaling door andere financieringsbronnen voor het Project. Betalingen tijdens de
Ontwikkelingsfase zijn voorlopige betalingen. De betalingen worden definitief gemaakt aan het eind
van de Ontwikkelingsfase. Indien de periode tussen de oplevering van resultaten meer dan 6
maanden bedraagt, zal de Aanvrager ook een voortgangsrapportage indienen bij Agentschap NL.
Wanneer nodig, of op aanvraag van de Aanvrager of Agentschap NL, vinden voortgangsgesprekken
plaats.
Tussentijdse beoordelingen
Het schenkingsarrangement kan tussentijdse beoordelingen voorschrijven inclusief go/no go
momenten voor die onderdelen die zo essentieel zijn voor de haalbaarheid van een project dat
Agentschap NL daar eerst duidelijkheid over wil, voordat het overgaat tot verdere
voorschotbetalingen.
In de meeste gevallen zal het detailed design geen onderdeel uitmaken van de Ontwikkelingsfase,
maar in de Implementatiefase worden opgesteld. Als het detailed design nadrukkelijk wel in de
Ontwikkelingsfase dient te worden opgesteld, zal dit voorafgegaan worden door een go/no go
beslissing.
Resultaat Ontwikkelingsfase: Projectplan
De Ontwikkelingsfase mondt uit in een Projectplan. De Aanvrager is verantwoordelijk voor een
kwalitatief goed Projectplan aan het eind van de Ontwikkelingsfase. De resultaten van de studies
die tijdens de Ontwikkelingsfase zijn uitgevoerd zullen hierin beschreven worden. De inhoud van
het Projectplan en de beoordeling hiervan staan in meer detail beschreven in hoofdstuk 6 van deze
handleiding.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 31
6 Beoordeling van het Projectplan
Paragraaf 6.1 beschrijft de procedure voor het beoordelen van Projectplannen door Agentschap NL.
In paragraaf 6.2 wordt nader ingegaan op de formele vereisten en in paragraaf 6.3 op de criteria.
6.1 Procedure
Fase Aanvrager ORIO-team Doorlooptijd
ORIO
Hoofdstuk
handleiding
Toetsing op formele vereisten en criteria
Advies van adviescommissie
Projectplan
inclusief bijlagen
Brief inzake goedkeuring/afwijzing
voor Implementatiefase
4 - 6 maanden Beoordeling van
het Projectplan
Definitief rapport Laatste betaling voor start
Implementatiefase
max. 3 maanden
(Aanvrager)
6
Ontvangst van het Projectplan
Het laatste resultaat van de Ontwikkelingsfase is het uitgewerkte Projectplan, inclusief alle
onderliggende studies. Meer informatie over de inhoud van het Projectplan is te vinden in paragraaf
6.3.1. Agentschap NL stuurt de Aanvrager een ontvangstbevestiging van het Projectplan en
vermeldt daarin of deze al of niet compleet is en hoe het beoordelingsproces zal verlopen. Een
compleet Projectplan omvat een volledig ingevuld Projectplan template en alle studies, brieven en
andere onderdelen zoals afgesproken tijdens de rondetafel bijeenkomst aan het begin van de
Ontwikkelingsfase en zoals beschreven in het Input & Output Plan. Daarnaast zijn, zoals bij alle
tussenresultaten, de volgende condities vereist voor de voorschotbetaling: voldoende kwaliteit van
de opgeleverde documenten, voortgangsrapport, een factuur van de uitvoerder gericht aan het
Bevoegd Gezag en akkoord van de Aanvrager of het Bevoegd Gezag op de bovengenoemde
documenten. Ontbrekende stukken moeten zo snel mogelijk worden nagestuurd. Zolang het
Projectplan niet compleet is en van voldoende kwaliteit, wordt het project niet ter goedkeuring
voorgelegd aan de adviescommissie (ACORIO), kan er geen goedkeuring worden gegeven voor de
Implementatie- en Exploitatiefasen en kan de eindafrekening niet plaatsvinden.
Toelichting, verificatie en advies
Agentschap NL kan de Aanvrager om toelichting verzoeken gedurende de gehele
beoordelingsprocedure. De Aanvrager kan worden uitgenodigd om vragen en voorlopige
antwoorden te bespreken tijdens een bijeenkomst bij Agentschap NL of via een teleconferentie. De
Aanvrager kan het Bevoegde Gezag en/of de private initiatiefnemer afvaardigen naar deze
bijeenkomst. De definitieve antwoorden op de vragen moeten altijd per email aan Agentschap NL
worden gestuurd.
De Aanvrager stemt ermee in dat Agentschap NL rechtstreeks contact kan opnemen met de bij de
Aanvraag betrokken partijen, zoals consultants, financiers, kredietverzekeraars en leveranciers.
Ook kan Agentschap NL advies inwinnen bij externe deskundigen, relevante andere partijen actief
in de betreffende sector (ontwikkelingsbanken, andere bilaterale donoren) en/of bij de Nederlandse
ambassade voor het ontvangende land, die een belangrijke adviserende rol heeft.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 32
Toetsing op formele eisen
Het complete Projectplan wordt getoetst aan de formele eisen, zoals omschreven in paragrafen 4.2
en 6.2 van deze Handleiding. Indien een Projectplan niet aan deze formele eisen voldoet, wordt het
betreffende Project buiten verdere behandeling gesteld door Agentschap NL en wordt dit schriftelijk
medegedeeld aan de Aanvrager door Agentschap NL. Indien het Projectplan aan de formele eisen
voldoet, wordt het getoetst aan de criteria uit paragraaf 7 van de Beleidsregels.
Beoordeling van het Projectplan
Het complete Projectplan zal worden getoetst aan de hand van de criteria in paragraaf 7 van de
beleidsregels en moet op ieder criterium voldoende scoren. De beoordelingssystematiek wordt
toegelicht in paragraaf 6.3 van deze Handleiding. Daarnaast mag het Project niet substantieel
afwijken van de uitgangspunten voor selectie. Deze uitgangspunten omvatten de indicatoren in de
resultaatsketen, zoals besproken tijdens het rondetafelgesprek na selectie. Kortom, indien het
Project aan de formele eisen voldoet, voldoende scoort op de criteria en niet substantieel afwijkt
van de uitgangspunten voor selectie, komt het Project in aanmerking voor een Schenking in de
Implementatie- en Exploitatiefasen. De beoordeling zal wederom voor advies worden voorgelegd
aan de ACORIO. Indien de beoordeling van het Projectplan leidt tot wijzigingen in het Project, dient
het Projectplan hierop te worden aangepast in een definitieve versie. Het definitieve Projectplan is
één van de voorwaarden voor uitbetaling van de laatste betaling.
Beslistermijn en bekendmaking selectie
Agentschap NL streeft ernaar binnen vier maanden na ontvangst van het Projectplan de
beoordeling af te ronden. Deze termijn is o.a. afhankelijk van de kwaliteit van het opgeleverde
Projectplan en de duur van de vragenronde(s).
Na de beoordeling van het Projectplan zal het resultaat daarvan schriftelijk aan de betreffende
Aanvrager bekendgemaakt worden. Indien het Project niet in aanmerking komt voor een Schenking
voor de Implementatie- en Exploitatiefase zal de reden hiervan worden vermeld.
Laatste betaling
Indien aan alle afspraken en voorwaarden, zoals overeengekomen in het Schenkingsarrangement
voor de Ontwikkelingsfase en het Input & Output Plan, is voldaan, zullen alle voorschotbetalingen
worden omgezet in definitieve betalingen na de beslissing over goedkeuring van het project en het
opleveren van het eindrapport. De eindafrekening zal op dat moment ook worden gedaan op basis
van de eindfactuur. De laatste betaling ter hoogte van minimaal 10% van de totale schenking van
de Ontwikkelingsfase (exclusief onvoorziene uitgaven) is niet afhankelijk van de uitkomst van de
beslissing over goedkeuring door Agentschap NL.
Onvoorziene post
Indien de Aanvrager aanspraak wenst te maken op de post onvoorzien, ter hoogte van maximaal
5% van de kosten voor de Ontwikkelingsfase, zal door Agentschap NL vooraf worden beoordeeld of
hier gebruik van kan worden gemaakt. Hiervoor is een verantwoording en een akkoord van de
Aanvrager nodig. De beslissing over deze post zal pas definitief worden bij de eindbeoordeling en
wanneer positief zal dit bedrag met de laatste betaling worden voldaan.
6.2 Formele vereisten
Het Projectplan wordt nogmaals beoordeeld aan de hand van de formele vereisten die worden
beschreven in paragraaf 4.2 van deze Handleiding. Ten opzichte van de beoordeling van de
aanvraag verschuift het zwaartepunt naar de formele vereisten wat betreft de commerciële
haalbaarheid en de inkoop. Hierover dient essentiële informatie te worden verschaft in het
Projectplan.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 33
Commerciële haalbaarheid
In het Projectplan dient met behulp van een cashflowanalyse, gebaseerd op deugdelijk
onderbouwde cijfers, te worden aangetoond dat het project commercieel niet haalbaar is. Een tool
hiervoor is te vinden op www.orio.nl. De commerciële haalbaarheid wordt vastgesteld met behulp
van de eerste test genoemd in de OECD Arrangement on Officially Supported Export Credits, dat te
vinden is op www.orio.nl onder 'Publications'. Aangenomen wordt dat een project commercieel niet
haalbaar is indien het zonder de ORIO-financiering en gebaseerd op reële marktconforme tarieven
te weinig cashflow zou genereren om de exploitatiekosten, aflossingen en rentebetalingen te
dekken volgens de standaardvoorwaarden voor exportkredieten. Er geldt een periode van 12 jaar
voor projecten op het gebied van energieopwekking en 10 jaar voor overige projecten. Dit
betekent dat de cumulatieve cashflow (ACCF) in jaar 10 (jaar 12 voor energieopwekkingsprojecten)
negatief dient te zijn.
Inkoop
Aan de hand van het inkoopplan zal worden bekeken of de inkoop van goederen, werken en
diensten voor het project voldoet aan de eisen zoals opgenomen in paragraaf 4.2.9 van deze
Handleiding.
6.3 Criteria
6.3.1 Hernieuwde toetsing aan de hand van de toelatingscriteria
Het allesomvattende Projectplan, met inbegrip van alle studies verricht tijdens de
Ontwikkelingsfase, wordt opnieuw getoetst aan de hand van de toelatingscriteria. Verwacht wordt
dat de Aanvrager gedetailleerdere kwantitatieve informatie overlegt dan in Appendix I van het
aanvraagformulier werd verstrekt. Het template van het Projectplan wordt meegestuurd met de
selectiebrief en kan worden gedownload via www.orio.nl. Het Projectplan dient onder andere het
volgende te bevatten:
• een gedetailleerde beschrijving van de betrokken partijen en andere stakeholders;
• een analyse van de context van het project en de sector, achtergrond, probleemanalyse
met inbegrip van een analyse van de vraag en de oplossing;
• beschrijving van het project met inbegrip van de verwachte output en risico's van het
project;
• een analyse van de outcome van het project;
• een analyse van de impact van het project;
• een analyse van de effecten op maatschappelijk en milieugebied (zie paragraaf 6.3.2);
• een analyse van de economische opbrengsten van het project, met inbegrip van een eIRR
(zie paragraaf 6.3.2);
• een implementatieplan;
• een exploitatie- en onderhoudsplan;
• een inkoopplan met een overzicht van de investeringskosten;
• een financieel plan met onder meer de gedetailleerde budgetten voor de Implementatiefase
en de Exploitatie- en Onderhoudsfase en een gedetailleerde analyse van de verschillen met
de budgetten uit de Aanvraag;
• een financieringsplan, met inbegrip van stukken die de medefinanciering bevestigen;
• een Monitoring- en Evaluatieplan.
Aan de hand van deze informatie wordt bepaald of het project nog steeds relevant, efficiënt,
effectief en duurzaam is en wezenlijk bijdraagt aan human development en de ontwikkeling van de
private sector. Ook mag het project niet substantieel afwijken van de belangrijkste indicatoren die
aan het begin van de Ontwikkelingsfase zijn overeengekomen. Deze toetsing zal grondiger en meer
kwantitatief van aard zijn dan de toetsingen beschreven in paragraaf 4.3 van deze Handleiding.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 34
6.3.2 Economische resultaten
In deze fase wordt het project ook onderworpen aan een economische kosten-batenanalyse en
worden de economische resultaten berekend.
De economische haalbaarheid van een project wordt bepaald op basis van het economische
rendement (of eIRR) dat wordt vastgesteld door middel van een economische kosten-
batenanalyse. Bij de bepaling van de economische haalbaarheid wordt het project beoordeeld
vanuit het perspectief van de nationale economie en niet alleen vanuit het beperktere perspectief
van de rechtstreeks betrokken economische actoren. Bij de analyse kan dus worden bekeken of
projecten voldoende opleveren voor de hele maatschappij om de investering te rechtvaardigen.
De belangrijkste effecten van een project worden geïdentificeerd met behulp van een incrementele
analyse waarbij de situatie mét project wordt afgezet tegen de situatie zónder en wel over de
gehele levenscyclus van het project, waarbij een eerste raming wordt gegeven van de verwachte
toegevoegde waarde (netto economische opbrengsten) ervan.
Om de netto economische opbrengsten te kunnen vaststellen dienen alle economische kosten en
opbrengsten van het project te worden vastgesteld in kwantitatieve en financiële zin. Tot de
economische kosten behoren de opportunity costs (gebruik van schaarse middelen, zoals kapitaal,
arbeid en grond) en de externe factoren (kosten van negatieve gevolgen). Tot de economische
opbrengsten behoren de positieve effecten van het project vanuit het oogpunt van welzijn (impact
voor de ontwikkeling).11 Op basis van de aldus gegenereerde economische cash flows12 kan de
internal rate of return worden berekend: het economische interne rendement (eIRR). Een project
wordt economisch haalbaar geacht wanneer het eIRR hoger is dan de alternatieve kapitaalkosten
(OCC) van het ontvangende land (er wordt gerekend met een drempelwaarde van 10%).
In essentie kan met de analyse dus worden bepaald of er voor het project goed gebruik wordt
gemaakt van de schaarse middelen (kapitaal, grond, arbeid) van het desbetreffende land.
De Aanvrager dient de volgende informatie en gegevens te verstrekken in het Projectplan:
• Beschrijving van de huidige situatie zonder het project en de situatie met het project
gedurende de economische levenscyclus van het project;
• De belangrijkste economische opbrengsten (verbetering van het reële inkomen en het
welzijn van de eindgebruikers), waarbij met name dient te worden ingegaan op de
belangrijkste directe opbrengsten voor de ontwikkeling van de private sector en human
development. Voor de belangrijkste economische opbrengsten dient een indicatie te
worden gegeven van de kans dat ze worden gerealiseerd;
• De belangrijkste economische kosten die het gebruik van schaarse middelen
(investeringen, exploitatiekosten van het project) en externe factoren (bijvoorbeeld
milieukosten) weergeven;
• Voor zover mogelijk een kwantificering van de economische kosten en opbrengsten13;
• Uitdrukken in geld van economische kosten en opbrengsten en het beoordelen van de netto
economische voordelen;
11 De opbrengsten van een project kunnen niet als economische opbrengsten worden aangemerkt, aangezien ze cashflows vormen die naar het project zelf vloeien en vooral een compensatie vormen voor het gebruik van schaarse middelen. Zij komen ten goede aan het project en niet aan de maatschappij. 12 Let wel: het gaat hier om economische cashflows, dus niet om de feitelijke cashflows die worden gehanteerd voor het bepalen van de financiële en commerciële haalbaarheid. 13 Let wel: het kwantificeren en uitdrukken in geld van indirecte effecten dient te geschieden met de nodige voorzichtigheid, want vaak zijn er aanvullende investeringen mee gemoeid (dus hogere economische kosten) of kunnen ze slechts ten dele aan het project worden toegeschreven.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 35
• Vermelding van de cut-off rate (alternatieve kapitaalkosten) en de mate waarin de netto
economische opbrengsten daar naar verwachting tegen zullen opwegen door berekening
van het economische interne rendement gedurende de economische levenscyclus.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 36
7 Implementatiefase en Exploitatie- en
Onderhoudsfase
7.1 Procedure
Fase Aanvrager ORIO-team Doorlooptijd
ORIO
Hoofdstuk
handleiding
Schenkingsarrangement
voor de
Implementatiefase en
Exploitatie- en
Onderhoudsfase
2 maanden
Detailed design (indien
van toepassing) Technische beoordeling en goedkeuring
Voorselectie (indien van
toepassing) Verklaring van geen bezwaar
Voorlopige
aanbestedingsdocumenten Verklaring van geen bezwaar
Bieding(en)
Beoordeling en voorlopige
overeenkomst Verklaring van geen bezwaar
Gunning opdracht
Toezegging tot
financiering door
medefinanciers
Verklaring van geen bezwaar
6 - 12
maanden
Beoordeling van output die leidt tot een
verklaring van geen bezwaar
Bouw,
voortgangsrapportages en
deelopleveringen (indien
van toepassing) Voortzetting van betaling voorschotten
afhankelijk
van project
Implementatiefase
Certificaat van definitieve
oplevering en eindrapport
Laatste betaling voor Implementatiefase max. 3
maanden
(Aanvrager)
Beheer- en
onderhoudsplan
Periodieke toetsingen
(minimaal jaarlijks) en
financiële onderbouwing
Doorlopende betalingen voor Exploitatie-
en Onderhoudsfase
maximaal 10
jaar
Exploitatie- en
Onderhoudsfase
Eindrapport omtrent
project
Beoordeling van output en eindrapport.
Van een aantal projecten zal de impact
worden beoordeeld
max. 3
maanden
(Aanvrager)
7
Implementatiefase
Schenkingsarrangement
Wanneer een project is goedgekeurd voor de Implementatiefase en Exploitatie- en Onderhoudsfase
en dus in aanmerking komt voor een schenking voor deze fasen, zal dit besluit gecommuniceerd
worden middels een officiële brief van Agentschap NL aan de Aanvrager. In deze brief zullen tevens
de condities worden opgenomen die voldaan moeten worden vóór en/of tijdens de
Implementatiefase en de Exploitatie- en Onderhoudsfase. Bij de brief wordt een concept
Schenkingsarrangement gevoegd met het verzoek aan de Aanvrager om de details in te vullen in
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 37
de overeenkomst en eventuele opmerkingen te plaatsen. Het budget voor de Implementatiefase en
Exploitatie- en Onderhoudsfase wordt overgenomen uit het definitieve Projectplan.
Als zowel Agentschap NL als de Aanvrager akkoord zijn met de tekst, dan dateert en tekent
Agentschap NL het Schenkingsarrangement en parafeert het alle pagina's van het
Schenkingsarrangement en bijlagen in tweevoud. Vervolgens worden de stukken verstuurd aan de
Aanvrager voor parafering, datering en ondertekening door de Aanvrager. In het geval dat
Agentschap NL de Nederlandse ambassadeur in het ontvangende land de stukken laat
ondertekenen en paraferen, zal de ambassade de ondertekening en parafering met de Aanvrager
organiseren.
Het Schenkingsarrangement treedt in werking op de dag na de rechtsgeldige ondertekening en
datering door zowel de Aanvrager als Agentschap NL. Vanaf dat moment begint de
Implementatiefase en Exploitatie- en Onderhoudsfase van het project.
Financieringstoezeggingen
Het arrangeren van de financiering die, naast de beoogde Schenking door ORIO, nodig is om de
uitvoering van de implementatie van het Project te realiseren is de verantwoordelijkheid van de
Centrale Overheid of het Bevoegd Gezag. Voorwaarde voor uitbetaling van de Schenking voor de
Implementatiefase is het afsluiten en voorleggen van gecommitteerde financieringscontracten.
Detailed design
Na selectie van het project voor de Implementatiefase kan de Aanvrager, indien van toepassing,
het detailed design (laten) maken in overleg met Agentschap NL. Dit vormt dan de basis voor de
aanbesteding. Het kan ook onderdeel vormen van de aanbesteding, bijvoorbeeld bij Turnkey
aanbesteding. Tijdens de Ontwikkelingsfase is al duidelijk geworden of het detailed design
onderdeel is van de aanbesteding.
Uitvoering inkoopplan
De inkoop van goederen en diensten voor het project dient op transparante en efficiënte wijze te
geschieden volgens de nationale regelgeving van de Aanvrager met in achtneming van de OESO
'Good Procurement Practices for Official Development Assistance', ILO Conventies en de OESO
Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen (Editie 2011). Deze bepalingen dienen ook door de
betrokken partijen te worden nageleefd. De direct betrokken partij(en) dienen als onderdeel van de
tender een IMVO verklaring te ondertekenen, waarin staat dat de OESO Good Procurement
Practices for Official Development Assistance, de ILO Conventies en de OESO Richtlijnen voor
Multinationale Ondernemingen (Editie 2011) in acht zullen worden genomen bij de uitvoering van
het project.
Gunning opdracht
Indien de aanbestedingsprocedure heeft geleid tot een voor het Bevoegd Gezag acceptabele
bieding dan wel de contractonderhandelingen hebben geleid tot overeenstemming tussen Bevoegd
Gezag en de Opdrachtnemer, zal het resultaat aan Agentschap NL worden voorgelegd om een
verklaring van geen bezwaar voor de gunning af te geven. Vervolgens mag of mogen het contract
of de contracten getekend worden. Daarna zullen de overige financiers een definitieve
financieringsovereenkomst moeten aanbieden en indien van toepassing zal de polis van de
kredietverzekeraar moeten worden overlegd.
Uitvoering implementatieplan
Nadat de opdracht is gegund kan het implementatieplan, dat onderdeel vormt van het Projectplan,
worden aangepast. Op de aanpassingen moet Agentschap NL een verklaring van geen bezwaar
afgeven. In het implementatieplan wordt onder andere omschreven hoe tijdens deze fase
gerapporteerd wordt aan ORIO (Monitoring- en Evaluatieplan) en hoe het toezicht op de
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 38
implementatie wordt geregeld. In veel gevallen zal het toezicht op grond van het
Uitvoeringscontract worden uitgeoefend door een (onafhankelijke) ingenieur of employer's
representative, die zal rapporteren aan het Bevoegd Gezag en aan Agentschap NL (en de andere
financiers). Over de aanstelling van deze ingenieur of employer's representative dient een
verklaring van geen bezwaar te worden afgegeven door Agentschap NL.
Betalingen
Na gunning van de opdracht wordt het betalingsschema uit het schenkingsarrangement aangepast
middels een Addendum. De Schenkingen worden door Agentschap NL opeenvolgend ter
beschikking gesteld. In het algemeen zullen betalingen van Schenkingen pro rata parte geschieden
met uitbetalingen door andere financieringsbronnen voor het Project. Betalingen vinden plaats
direct aan leveranciers van werken, goederen of diensten en na voldoening van de in het
Schenkingsarrangement gestelde voorwaarden en overlegging van de afgesproken documenten.
Oplevering Project
De eindoplevering van het Project is het sluitstuk van de Implementatiefase. Indien door middel
van prestatieverklaringen in overeenstemming met het Uitvoeringscontract is aangetoond dat (een
deel van) het Project conform de eisen van het Uitvoeringscontract en het Schenkingsarrangement
is opgeleverd, zal Agentschap NL een verklaring van geen bezwaar afgeven met betrekking tot
deze eindoplevering. Deze verklaring is één van de voorwaarden voor de eindafrekening en
eindbetaling van de Schenking voor de Implementatiefase en de uitbetaling van een Schenking in
de Exploitatiefase.
Exploitatie- en Onderhoudsfase
De Exploitatie- en Onderhoudsfase is geregeld in het eerder afgesloten Schenkingsarrangement
voor de Implementatiefase en Exploitatie- en Onderhoudsfase. Hierin staan de voorwaarden en
bepalingen voor de uitbetaling van de Schenking voor ten hoogste de eerste 10 jaren van de
Exploitatie- en Onderhoudsfase van het Project.
Start Exploitatie- en Onderhoudsfase
Nadat de eindoplevering van (een deel van) het Project heeft plaatsgevonden en daarvoor een
verklaring van geen bezwaar is afgegeven door Agentschap NL, kan de Exploitatie- en
Onderhoudsfase van het Project van start gaan. Een belangrijke voorwaarde voor de uitbetaling
van de achtereenvolgende deelbetalingen van de Schenking voor deze fase bestaat uit het volgen
van een vooraf vastgesteld (en waar nodig periodiek bij te stellen) beheer- en onderhoudsplan.
Hierin kunnen periodieke toetsingen worden opgenomen die minimaal jaarlijks plaatsvinden en
waaraan periodieke betalingen zijn gekoppeld. Deze toetsingen worden in principe uitgevoerd door
een (onafhankelijke) ingenieur of employer's representative. Indien deze partij niet dezelfde is als
tijdens de Implementatiefase, dient een verklaring van geen bezwaar te worden afgegeven door
Agentschap NL over de aanstelling van deze partij.
Geïntegreerde contracten
Hoewel de Implementatiefase en de Exploitatie- en Onderhoudsfase worden geregeld in één
gecombineerd Schenkingsarrangement voor de Implementatiefase en de Exploitatie- en
Onderhoudsfase, betekent dat niet dat ook de uitvoering in één geïntegreerd contract voor zowel
de Implementatiefase als de Exploitatie- en Onderhoudsfase moet worden geregeld. Of de
uitvoering van de Implementatiefase en de Exploitatie- en Onderhoudsfase al dan niet in een
geïntegreerd contract wordt aanbesteed of uitbesteed zal afhangen van de feitelijke
omstandigheden van het Project en van de voorkeur en capaciteit van de betrokken partijen. De
keuze van de contractvorm dient te worden onderbouwd in het inkoopplan als onderdeel van het
Projectplan.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 39
Evaluatie
De Aanvrager en het Bevoegd Gezag zullen meewerken aan evaluaties van het Project en het
ORIO-programma, die worden uitgevoerd of aanbesteed door Agentschap NL. Agentschap NL zal
de Aanvrager informeren over de resultaten van dergelijke evaluaties.
7.2 Inkoop
7.2.1 Inkoopproces
In de onderstaande figuur staan de mogelijke inkoopprocedures vermeld (op basis van FIDIC-
overeenkomsten). Afhankelijk van de contractvorm zijn er verschillende stappen in de
inkoopprocedures. Bij een ontwerp- & bouwovereenkomst bijvoorbeeld kan de Aanvrager beginnen
met het opstellen van de aanbestedingsdocumenten zodra het schenkingsarrangement voor de
Implementatiefase en Exploitatie- en Onderhoudsfase is getekend.
Bij aanbesteding van een traditioneler design-bid-build-contract dient eerst een detailed design te
worden gemaakt dat technisch wordt beoordeeld door Agentschap NL. Agentschap NL dient het
detailed design goed te keuren voordat met de aanbestedingsprocedure kan worden begonnen.
Afhankelijk van de wet- en regelgeving voor inkoop van het ontvangende land kan het contract
worden gegund door middel van rechtstreekse onderhandelingen met dezelfde aannemer die
verantwoordelijk was voor het voorontwerp. In de onderstaande figuur 7.1 staat een kort overzicht
van de belangrijkste stappen van het inkoopproces.
Figuur 7.1
7.2.2 Toetsing inkoopbesluiten door ORIO
Agentschap NL toetst het inkoopproces voor de inkoop van goederen, werken en diensten om te
waarborgen dat de aanbesteding en het contractmanagement worden uitgevoerd in
overeenstemming met de overeengekomen procedures, zoals vereist door de ORIO-beleidsregels.
Agentschap NL deelt de resultaten van de toetsing mee in de vorm van een verklaring van geen
bezwaar.
Toetsing vooraf door Agentschap NL is verplicht voor alle inkopen voor het specifieke ORIO-project,
tenzij anderszins vermeld in het Schenkingsarrangement.
• Voorafgaand aan een bericht van voorselectie of uitnodiging tot inschrijving dient de
Aanvrager de volledige set voorselectie- of aanbestedingsdocumenten in conceptvorm ter
toetsing bij Agentschap NL in te dienen.
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 40
• Voorafgaande aan het definitief maken van de voorselectielijst of gunnen van een
opdracht, dient een gedetailleerde evaluatie van de voorselectie of inschrijving ter toetsing
bij Agentschap NL worden ingediend. In deze evaluatie wordt uiteengezet op welke
specifieke redenen de aanbeveling tot voorselectie of gunning van de opdracht is
gebaseerd.
• De Aanvrager dient een concept van de definitieve overeenkomst en eventuele wijzigingen
ter toetsing bij Agentschap NL in te dienen.
De toetsing door Agentschap NL is met name gericht op de onderstaande parameters:
• De verantwoordelijkheid van de Aanvrager en inachtneming van de 'Good Procurement
Practices' van de OESO en nationale wetgeving
• Integriteit van de personen die bij het inkoopproces betrokken zijn
• Een open aanbestedingsprocedure
• Transparante inkoopregels
• Transparantie inzake tijdige toegang tot informatie over de aard van de goederen en
diensten en over toepasselijke inkoopprocedures
• Onderbouwing van de keuze voor de toepasselijke inkoopprocedure
• Waarborging normen voor maatschappelijke verantwoordelijkheid met focus op het
vermijden van corruptie, kinderarbeid en gedwongen arbeid (ILO-Conventies en de OESO
Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen)
• Transparante gunningscriteria met een evenwichtige balans tussen prijs en kwaliteit in de
aanbesteding
• Kwaliteits- en duurzaamheidsaspecten en -criteria voor de vereiste goederen, werken en/of
diensten
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 41
Bijlage I Sectoroverzicht
Sector Sub Subsub Soort infrastructurele
werken
Deltatechnologie
Water & Groen
Irrigatie, waterverdeling en -
kwaliteit, ecologie in
deltagebieden, alternatieve
waterbronnen, aquacultuur
Waterbeheer
Integraal hoogwaterbeheer,
stedelijk waterbeheer,
kustontwikkeling, landwinning,
grondwaterbeheersing;
waterkwaliteit/behoud,
rivierbeheer
Waterwerken Dammen en dijken
Watertechnologie
(Afval)waterbehandeling Afvoer en rioleringen
Zuivering (beheer)
Water
Watervoorziening
(drinkwater/industrieel
water)
Opvang en zuivering
Levering
Pijpen & leidingen
Waterkwaliteit
Beheer van vast afval Inzameling
Behandeling/recycling
Bodembehoud
Klimaat
Mitigatie: vermindering
broeikaseffect
Aanpassing aan
klimaatverandering
Milieu
Milieubeheer Behoud van biodiversiteit
Bioraffinage
Biomassa
Biobrandstoffen
Biogas
Biogasinstallaties
Energieopwekking en
-levering
Aardwarmte
Olie en gas
Energie uit afval
Waterkracht
Windenergie
Energie
Zonne-energie
Gasinstallaties
Waterkrachtinstallaties
Windparken
Zonnepanelen
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 42
Elektriciteit
Vervoer over de weg Openbaar vervoer (bussen)
Vervoer over het spoor Openbaar vervoer (treinen)
Vervoer en
Logistiek
Vervoer over water Openbaar vervoer (veerboten,
sleepboten)
IT en Telecom
ICT
Telecommunicatie Netwerken
ICT-faciliteiten
Gezondheidszorg Bouw van ziekenhuizen
Medische apparatuur Maatschappelijke
diensten
Onderwijs Bouw van scholen
Onderwijsfaciliteiten
Aanleg van havens Havencomplexen en havens
Baggerwerkzaamheden
Bouw van luchthavens Aanleg van luchthavens
Aanleg van spoorwegen Aanleg van spoorwegen
Bruggen en tunnels
Civiele werken
Aanleg van wegen Aanleg van wegen
Bruggen en tunnels
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 43
Bijlage II Projectkosten die in aanmerking komen
In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de kosten die in aanmerking komen
voor ORIO-financiering, als bedoeld in de beleidsregels, paragraaf 15.4.
Kosten die in
aanmerking
komen
Kosten die
niet in
aanmerking
komen
Kosten die in
aanmerking
komen
Kosten die
niet in
aanmerking
komen
Kosten die in
aanmerking
komen
Kosten die
niet in
aanmerking
komen
Ontwikkelingsfase Implementatiefase
Exploitatie- en
Onderhoudsfase
kosten gemaakt voor het
opstellen van een
schenkingsaanvraag x x x
kosten voor
projectmanagement x x x
kosten van audits x x x
marges voor onvoorziene
omstandigheden (inclusief
meerwerk), risico's en
winst x x x
kosten voor monitoring,
testen en onderzoeken x x x
kosten voor opstellen
ontwerp en/of
hoeveelhedenstaat x x x
kosten van detailed
design x x x
kosten voor
haalbaarheidsstudie,
impactstudies en
onderzoek x x x
kosten voor juridische en
administratieve diensten x x x
kosten voor contract- en
aanbestedingsdocumenten x x x
kosten voor opleiding x x x
kosten voor
accountantsdiensten en
inkoopdiensten x x x
kosten voor bouwen,
leasen, uitbreiden of
renoveren van faciliteiten,
inclusief kapitaalgoederen
die onderdeel vormen van
het project x x x
financieringskosten* x x x
reserveringen voor x x x
Handleiding ORIO Aanvraagronde 30 mei 2013
ORIO Handleiding 2013 44
wisselkoers veranderingen
reserverekening voor
schuldaflossing x x x
vergunningen
(bijvoorbeeld
bouwvergunningen) x x x
onderhoudskosten
(uitgezonderd interne
personeelskosten) x x x
algemene interne
personeelskosten x x x
interne personeelskosten
van Het Bevoegd Gezag
uitsluitend in verband met
specifieke op te leveren
resultaten binnen het
project x x x
kosten voor het aankopen
of huren/pachten van land
voor het project x x x
nutskosten (energie,
water, etc.) x x x
vertaling van relevante
documenten uit het
Engels naar de taal van de
Aanvrager x x x
vertaling van relevante
documenten uit de taal
van de Aanvrager naar
het Engels x x x
Nota bene:
• Uitsluitend financieringskosten die zijn gemaakt vóór het afsluiten van de transactie komen
in aanmerking (dat wil zeggen, niet de rente en/of aflossing van een lening);
• Uitsluitend eenmalige financieringskosten komen in aanmerking.
De volgende items komen in aanmerking voor vergoeding:
• Premie kredietverzekering
• Kosten voor aanvragen van kredietverzekering
• Premie voor dekking fabricagerisico
• (Her)bevestigingsvergoeding kredietbrief
• Vergoeding voor beheer van leningen
• Bereidstellingsprovisie
• Garantievergoeding inzake aanbetalingen
• Aantoonbare kosten voor het opzetten van een leverancierskrediet