2012 PLANI I BIZNESIT
Fush Kosov Tetor 2011
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
1
PRMBAJTJA Faqe
I. Vizioni dhe misioni 2
II. Prezantimi i biznesit 2
III. Historia e biznesit 4
IV. Shrbimet t cilat ne i ofrojm 6
V. Analiza e tregut 7
VI. Analiza e kapaciteteve teknike 14
VII. SWOT Analiza 17
VIII. Analiza financiare 18
IX. Objektivat e biznesit 19
X. Strategjia dhe implementimi 18
XI. Resurset e nevojshme & Buxheti 20
XII. Mekanizmat prcjells 23
XIII. Detyrimet karshi konsumatorve dhe publikut 24
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
2
I. Vizioni dhe misioni
TRAINKOS Sh. A si kompani e cila veprimtari kryesore e ka biznesin e transportit, pr vitin 2012 ka parapar nj qasje m tjetr n zhvillimin e biznesit t vet. Kshtu q, pas analizave t shumta t bra, jan prcaktuar vizioni dhe misioni i ksaj kompanie pr zhvillimin e biznesit n t ardhmen.
I. 1. Vizioni
T jemi prijs n transportin e mallrave e sidomos t industrive t rnda brenda vendit me nj rritje t vazhdueshme pr tu zgjeruar n rajon si dhe me shrbime konkurruese, komode dhe me saktsi t lart t jemi zgjedhja e par e udhtimit pr pjesn m t madhe t qytetarve t vendit. Me qndrueshmri financiare dhe ngritje t vazhdueshme ku puna jon t jet burim i vazhdueshm i besueshmris s klientve tan dhe krenaris pr ne.
I. 2. Misioni
T jemi barts t zhvillimit ekonomik t vendit duke ofruar zgjedhje konkurruese t transportit dhe me punn ton t prmirsojm mirqenien e qytetarve tan.
II. Prezantimi i biznesit
Para 132 vitesh, gjegjsisht n vitin 1874 u ndrtua vija e par hekurudhore n Kosov n relacionin Hani i Elezit Fush Kosov Mitrovic. Ishte ky fillimi i shtrirjes s rrjetit hekurudhor npr Kosov, aq sa i rndsishm pr transportin e udhtarve dhe mallrave, po aq i rndsishm pr zhvillimin ekonomik dhe lidhjen e Kosovs me vendet e rajonit. N vitin 1931 vazhdoi ndrtimi i ksaj linje n relacionin Mitrovic Leshak, m 1934 ajo Fush Kosov Prishtin, m 1936 Fush Kosov Pej, m 1949 Prishtin Podujev Livadhi dhe m 1963 Klin Prizren.
Kshtu q, sot, rrjeti hekurudhor i Kosovs shtrihet n tr territorin e Kosovs me nj gjatsi prej 333,451 km linj e hapur hekurudhore, me nj gjatsi prej 105,784 km n stacione dhe 103,4 km vija industriale. Rrjeti Hekurudhor i Kosovs prmes Leshakut dhe Podujevs n veri dhe lindje jan t lidhura me Serbin, ndrsa prmes Hanit t Elezit, n jug, me Maqedonin.
TRAINKOS Sh.A si shoqri aksionare n pronsi 100% t Qeveris s Republiks s Kosovs, veprimtarin e saj e ka t orientuar n tri fusha t biznesit:
1. Transporti i mallrave; 2. Transporti i udhtarve; 3. Mirmbajtja e mjeteve lvizse (vagon dhe lokomotiva).
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
3
TRAINKOS Sh.A ka 199 t punsuar t cilt jan n marrdhnie t rregullt pune.
Sektort e punsimit Numri i punonjsve Bordi i Drejtorve 4 KE&Sekretari&Auditim 2 Departamenti i Bizneseve Operuese 158 Departamenti i Administrats 29 Departamenti i Prokurimit 2 Departamenti i Financave 4
N Trainkos mesatarja e pags baz pr vitin 2011 sht 424 . Struktura e ktyre t punsuarve varsisht nga kategorit e ndara m posht sht si vijon:
Mosha mesatare e puntorve n Trainkos Sh.A sht 47.85; Punonjs me marrdhnie t rregullt pune jan 100 %, prej ktyre 83 ose 41.91
% me kontrat t paafatizuar; Kontrat t afatizuar kan 111 puntor ose 56.06 % ; Meshkuj jan 184 ose 92.92 %; Femra jan 10 ose 5.05 %; Serb jan 7 puntor ose 3.52 % ; Shqiptar jan 191 puntor ose 96.46 %; Me shkollim fillor jan 19 puntor ose 9.59 %; Me shkollim t mesm jan 147 puntor ose 74.24 %; Me shkollim t lart jan 4 puntor ose 2.02 %; Me shkollim superior jan 28 puntor ose 14.14 %.
Nga t dhnat e verifikuara del se problem shqetsues pr Trainkos-in edhe m tutje sht mosha e vjetr e punonjsve dhe struktura gjinore e tyre. Mosha e vjetr e punonjsve drejtprdrejt ndikon dhe sjell problemin e mosnjohjes apo njohjes s limituar t teknologjis s re, prshtatjes me vshtirsi ndryshimeve teknologjike etj.
III. Historia e biznesit
M posht sht paraqitur n nj form t shkurtuar kronologjike historia e biznesit t TRAINKOS Sh.A:
Ndrtimi i linjs s par hekurudhore n vitin 1874. Q nga viti 1874 fillon transporti i mallrave me hekurudh i cili e zvendson
transportin e deriathershm me kafsh. Hekurudhat zhvillohen shum shpejt dhe nj koh t gjat e mbajn primatin e
transportit t prgjithshm toksor.
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
4
Me fillimin e zhvillimit t industris pr prodhimin e automjeteve transportuese rrugore, fillon edhe humbja e primatit t transportit me hekurudh.
Por, prap se prap deri n vitin 1968 hekurudha ishte transportuesi kryesor i mineraleve dhe prodhimeve t industris s rnd.
N integrimin e dhunshm me Hekurudhat Serbe (Beogradit) n vitin 1990 e deri n vitin 1999 deri sa ishte bllokada ekonomike e Serbis, transporti me hekurudh zvoglohet n mnyr drastike.
Menjher pas lufts n Kosov, kompania sht marr nn kontroll nga ana e forcave t KFOR-it t cilat forca kan menaxhuar me kompanin deri n vitin 2002.
N vitin 2002 menaxhimi i kompanis i sht dorzuar administrats s UNMIK-ut dhe nga kjo koh kompania ka filluar t jet e menaxhuar nga stafi civil. Me kt rast kompania sht regjistruar me emrin Hekurudhat e UNMIK-ut pran institucioneve prgjegjse dhe ka filluar t transportoj mallra edhe pr tregun komercial.
Pas vitit 2005 kompania ka ndrruar statusin e saj ligjor dhe sht formuar si Shoqri Aksionare, ku edhe ka ndrruar emrin nga Hekurudhat e UNMIK-ut n Hekurudhat e Kosovs ShA.
Nga viti 2005 deri n vitin 2011 (muaji shtator) kompania ka operuar nn emrin Hekurudhat e Kosovs,
Nga muaji shtator 2011 kompania e sotme quhet Operimi me Trena n Hekurudhat e Kosovs TRAINKOS Sh.A.
III. 1. Ndryshimet me rndsi lidhur me pronsin-lidershipin
Deri n vitin 2005 kompania ka qen e organizuar si nj trup i vetm i centralizuar dhe me status ligjor si kompani publike.
N vitin 2005 kompania ka ndryshuar strukturn e saj organizative dhe statusin ligjor gjat procesit t korporatizimit, ku gjat ktij procesi ka ndrruar edhe emrin nga Hekurudhat e UNMIK-ut n Hekurudhat e Kosovs. Me kt rast statusi ligjor i kompanis sht shndrruar n shoqri aksionare me 100% pronsi shtetrore dhe e formuar nga dy divizione baz t kompanis, ai i infrastrukturs dhe divizioni komercial.
N periudhn 2002-2005 kompania ka zbatuar planin e reduktimit t puntorve n mnyr q t adaptohet me nevojat reale t tregut si dhe t operoj n baza komerciale si kompani.
Nga viti 1999 deri n vitin 2011, kompania ka psuar ndryshim t menaxhmentit dhe lidershipit disa her dhe at:
o Gjat periudhs 1999-2002 sht menaxhuar nga forcat ushtarake t KFOR-it duke mos pasur fare menaxhment civil;
o Pastaj, gjat viteve 2002-2004 ka qen e menaxhuar nga nj ekip ndrkombtar civil i Suedis Swede Rail ku i tr menaxhmenti i lart ka qen pjes e ktij ekipi;
o Pas largimit t ktij ekipi, n krye t kompanis sht vendosur nj drejtor i prgjithshm ndrkombtar (periudha 2004-2006);
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
5
o N qershor t vitit 2006 pas largimit t ktij drejtori ndrkombtar, sht vendosur drejtori i ri menaxhues vendor;
o N qershor t vitit 2008 Hekurudhat e Kosovs kan kaluar n pronsi t Republiks s Kosovs dhe
o N prill t vitit 2009, Qeveria e Kosovs ka emruar Bordin e Drejtorve t Hekurudhave t Kosovs;
o N shtator t vitit 2011 sht br ndarja e kompanis s kaluar Hekurudhat e Kosovs Sh.A n dy entitete t veanta dhe at n Operimin me Trena n Hekurudhat e Kosovs-TRAINKOS Sh.A dhe Operimin dhe Mirmbajtjen e Infrastrukturs s Hekurudhave t Kosovs-INFRAKOS Sh.A, dhe me kt rast jan emruar nga qeveria bordet e veanta pr seciln kompani.
IV. Shrbimet t cilat ne i ofrojm
Portofoli i shrbimeve tona t cilat ne iu ofrojm klientve tan sht i ndryshm dhe prfshin nj numr t konsideruar t ktyre shrbimeve:
1. Transportin konvencional t mallrave; 2. Transportin me kontejner; 3. Transportin vendor dhe ndrkombtar t udhtarve; 4. Mirmbajtjen e vagonve.
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
6
Transporti konvencional i mallrave Transporti i mallrave me kontejner
Transporti i udhtarve Mirmbajtja e vagonve
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
7
V. Analizat e tregut
V. 1. Madhsia e tregut - trendet
V.1.1. Analizat e tregut
N analizat e mposhtme ne kemi prdorur t dhnat nga vitit 2010 dhe 2011 (pr periudhn janarshtator 2010-2011). Kjo sht br n mnyr q analiza jon t jet e krahasueshme n baza vjetore pr t gjitha shrbimet e mposhtme.
Sipas t dhnave nga sektori i financave, pr transportin e mallrave t importuara dhe t eksportuara me transport hekurudhor n periudhn janarshtator 2010-2011 kemi realizuar transport t prafrt me parashikimet e bra pr realizimin e transportit konvencional t mallrave ( shih tabeln nr. 1).
Tabela nr 1. T hyrat dhe neto ton mallrat n periudhn janarshtator 20102011
Viti 2010 2011 T hyrat n euro 2,894,370 2,450,434 Neto ton mallrat 877,332 748,667
N tregun e transportit t udhtarve sipas t dhnave nga sektori i transportit t udhtarve gjat vitit 2010-2011 kemi arritur t realizojm transport vendor dhe ndrkombtar prafrsisht sipas planifikimit (shih tabeln nr 2).
Tabela nr 2. T hyrat dhe numri i udhtarve n periudhn janar-shtator 20102011
Viti 2010 2011 T hyrat n euro 184,972 193,593 Nr i udhtarve 281,650 279,330
Ndrsa, n shrbimin e mirmbajtjes s vagonve, ne kemi filluar t iu ofrojm mirmbajtjen e vagonve edhe klientve tan si shrbim t ri duke filluar kshtu me kompanin NewCo Feronikeli n vitin 2006. Prgjat periudhs janarshtator 2010-2011 n kuadr t ktij shrbimi kompanis NewCo Feronikeli ju kemi ofruar kontrollimin tremujor t 24 vagonve, gdhendjen e rrotave si dhe riparime t ndryshme t vagonve (shih tab. 3).
Tabela nr 3. T hyrat dhe numri i vagonve n periudhn 20102011
Viti 2010 2011 T hyrat n euro 27,422.00 15,178.00
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
8
Pr ta kuptuar m mir analizn e tregut, m posht do t paraqesim n form grafike madhsin e tregut pr secilin prej shrbimeve t cilat i kemi ofruar prgjat dy viteve t fundit janarshtator 2010-2011 e po ashtu do ta komentojm ndaras seciln prej shrbimeve lidhur me lvizjet q kan pasur nga viti n vit.
V.1.2. Tregu n transportin konvencional t mallrave
Q t kuptojm m mir tregun n t cilin ne operojm, m posht do t paraqesim n form grafike realizimin e transportit konvencional t mallrave pr periudhn janar-shtator 2010 dhe janar-shtator 2011 n neto ton mallra t transportuara dhe n euro t realizuara.
Grafiku nr 1 . Tregu i transportit konvencional t mallrave n periudhn janar-shtator 2010-2011
Burimi i t dhnave pr grafikun nr. 1 sht marr nga sektori i financave t HK-s.
Nga grafiku nr. 1 shohim se n transportin konvencional t mallrave n vitin 2010 pr t njjtn periudh kohore janar-shtator 2010-janar-shtator 2011 kemi rnie t t hyrave prej -15.34% q nnkupton se nuk e kemi realizuar objektivin sipas planit vjetor t marketingut t parapar pr vitin 2011.
V.1.4. Tregu n transportin e udhtarve
Q t kuptojm m mir madhsin e tregut n t cilin ne operojm n transportin e udhtarve, m posht do t paraqesim n form grafike numrin e udhtarve n trenat vendor dhe ndrkombtar gjat periudhs janar-shtator 2010 dhe janar-shtator 2011 si dhe t hyrat n euro.
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
9
Grafiku nr 2 . Transporti i udhtarve n periudhn janar-shtator 2010 dhe janar-shtator 2011
Burimi i t dhnave pr grafikun nr. 1 sht marr nga sektori i transportit t HK-s.
N grafikun nr. 2 mund t shohim transportin e udhtarve n periudhn janar-shtator 2010 dhe janar-shtator 2011 treg ky i cili ka pasur nj rnie t vogl n numrin e udhtarve, por kemi shnuar rritje t t hyrave prej 4.66%.
V.1.5. Tregu n shrbimin e mirmbajtjes s vagonve
Sa i prket tregut t mirmbajtjes s vagonve, kt shrbim kemi filluar ta ofrojm si shrbim t ri edhe pr klient n kuadr t sektorit t mirmbajtjes s vagonve. Kt shrbim kemi filluar t ia ofrojm kompanis NewCo Feronikeli. Si treg i ri ka pasur zhvillime nga viti n vit duke filluar q nga viti 2006 e deri m sot.
V.2. Analizat e konkurrencs
V.2.1. Konkurrenca n transportin e mallrave
Nga analizat e bra mbi konkurrencn n transportin e mallrave kemi identifikuar tri kategori t kompanive t cilat jan konkurrentt tan:
Kompanit t cilat merren me biznesin e derivateve dhe t cilat kryejn transportin e ktyre mallrave me mjetet e tyre transportuese;
Kompanit t cilat merren me transportin e kontejnerve; dhe
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
10
Kompanit t cilat posedojn kamion t mdhenj me kapacitete t mdha ngarkuese dhe merren me transportin e sasive t mdha.
Prparsit e konkurrentve tan:
Prparsi e ktyre kompanive n krahasim me ne sht se i shfrytzojn mjetet e tyre transportuese pr t plotsuar nevojat e veta shpenzuese dhe at me drgimin deri n pikat e tyre shitse, si dhe i ofrojn pjess tjetr t tregut t njjtin shrbim me drgimin e derivateve deri n pikat shitse apo shrbimin der m der;
Ofrojn transportin e kontejnerve der m der pa manipulime shtes operative dhe
Drgesa e mallrave n relacione t shkurtra ku bjn transportimin e mallrave n t dyja drejtimet dhe at n shkuarje-ardhje.
V.2.2. Konkurrenca n transportin e udhtarve
Ndrsa te konkurrenca n transportin e udhtarve nga analizat e bra kemi identifikuar tri kategori:
Transporti me autobus; Transporti me minibus dhe Transporti me taksi.
Prparsit e ktyre konkurrentve jan:
Prparsit e transportit me autobus dhe minibus jan: Orare t shpeshta, m t ri teknikisht, kostoja m e ult e investimit, mundsia e ndaljes n m shum vende-stacione; dhe
Prparsit e transportit me taksi jan: Shrbime t shpejta, shrbime nga dera n der dhe jan m t lir pr blerje.
VI. Analiza e kapaciteteve ekzistuese pr ofrimin e shrbimeve
Kapacitet tona teknike t cilat na kan siguruar nj funksionalitet gjat vitit 2011 kryesisht jan t vjetra dhe n nj gjendje jo t mir teknike.
Prve gjendjes jo t mir teknike edhe aspekti sasior i tyre q sht shum i vogl, gj q shpeshher ka rrezikuar funksionalitetin e kompanis son n operim e cila n fund do t rezultonte n munges t ofrimit t shrbimeve tona.
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
11
Ne, vitin 2011 do ta mbyllim me kapacitetet tona ekzistuese t prshkruar m posht : Tabela nr. 4. Lokomotivat t cilat jan n prdorim
Lokomotivat Prdoret n Gjendja teknike Viti i prodhimit Lokomotiva 003 Trenat e mallrave Relativisht e mir 1966 Lokomotiva 009 Trenat e mallrave Gjendje t mir teknike 2005 Lokomotiva 010 Trenat e mallrave Gjendje t mir teknike 2010 Lokomotiva 001 Trenat e Udhtarve Gjendje t mir
teknike/riparim gjeneral 2011
1984
Lokomotiva 005 Trenat e udhtarve Relativisht e mir 1958 MDD3 - 01 Manovrim Gjendje t mir teknike 2008 MDD3 - 02 Manovrim Gjendje t mir teknike 2009
Nga tabela nr. 47 shihet numri i lokomotivave t cilat TRAINKOS i ka n prdorim dhe viti i tyre i prodhimit.
Tabela nr. 5. Vagont e udhtarve t cilt jan n prdorim Vagont Gjendja teknike Viti i prodhimit
4 vagon B1 (suedez) T aft pr operim, riparimi i mesm sht kryer n muajin shtator 2011
1960
5 vagon Bpz (austriak) T aft pr operim, riparimi i mesm sht kryer n muajin shtator 2011
1978-1979
Nga tabela nr. 5 shihet se Trainkos-i ka gjithsej 9 vagon me t cilt kryhet transporti i udhtarve. Nga vitet e prodhimit t tyre shihet se kta vagon jan shum t vjetr dhe se n plan afatgjat ekziston nevoja e domosdoshme e zvendsimit gradual t tyre.
Tabela nr. 6. Lokomotiva dhe trenat motorik t cilt jan n operim por kan nevoj pr riparim gat vitit 2012.
Lokomotiva Prdoret n Gjendja teknike Viti i prodhimit
Lokomotiva 007 Trenat e udhtarve
Afati pr riparim gjeneral ka skaduar n vitin 2010, nevojitet riparim
1960
Lokomotiva 008 Trenat e mallrave Afati pr riparim gjeneral ka skaduar n vitin 2010, nevojitet riparim
1960
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
12
Lokomotiva 002 Trenat e mallrave Afati pr riparim gjeneral i ka skaduar, nevojitet riparim
1960
Lokomotiva 004 Trenat e mallrave Afati pr riparim gjeneral i ka skaduar, nevojitet riparim
1966
GM 01 Trenat e udhtarve
Afati pr riparim gjeneral i ka skaduar, nevojitet riparim
1978
GM 02 Trenat e udhtarve
Afati pr riparim gjeneral i ka skaduar, nevojitet riparim
1978
GM 03 Trenat e udhtarve
Afati pr riparim gjeneral i ka skaduar, nevojitet riparim
1978
GM 04 Trenat e udhtarve
Afati pr riparim gjeneral i ka skaduar, nevojitet riparim
1978
Tabela nr. 7. Vagont e udhtarve t cilt nuk jan n prdorim por mund t riparohen
Vagont Gjendja teknike Viti i prodhimit 2 vagon B1 (suedez) T aft pr operim, por
nevojitet t kryhet revizioni apo riparimi i mesm
1960
5 vagon Bpz (austriak) T aft pr operim, por nevojitet t kryhet revizioni apo riparimi i mesm
1978-1979
N tabeln nr. 6 jan prezantuar lokomotivat dhe trenat motorik t cilt ne i kemi n prdorim pr transportin e udhtarve dhe at t mallrave.
Vlen t ceket se kto lokomotiva dhe kta trena t udhtarve kan nevoj pr riparim dhe se shumics prej tyre u ka kaluar afati i riparimit. Shpresojm se do t gjendet nj mundsi e riparimit t ktyre mjeteve lvizse n mnyr q t mund t funksionojm dhe t kryejm me sukses shrbimet tona si n transportin e udhtarve ashtu edhe n at t mallrave.
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
13
VII. SWOT analiza
Fuqit
Qasja n binar industrial n pjesn m t madhe t minierave n Kosov;
Ekonomia e shkalls/kapaciteti pr sasi t mdha transporti;
Shrbimi i ofruar nga dera n der duke kombinuar transportin hekurudhor dhe at rrugor pr bizneset e gjra;
Kapaciteti transportues i drgesave t veanta q nuk ka mundsi t transportohen me mjete tjera transportuese;
Siguria dhe saktsia n transportin e udhtarve;
Alternativ m ekologjike e transportit hekurudhor krahasuar me mjetet tjera transportuese dhe
Eksperienc e gjat n kt biznes.
Dobsit Gjendja jo e mir e mjeteve lvizse pr shkak t
vjetrsis; Mungesa e nj biznes plani strategjik, Marketingu jo i zhvilluar n nivel me krkesat e tregut, Mungesa e vagonve t nevojshm; Mosha e vjetr e puntorve, produktiviteti i ult; Mungesa e trajnimeve t mjaftueshme t stafit pr t
qen n hap me nevojat e tregut; Jostabiliteti n furnizim me materiale operative pr t
operuar; Sistemi i informimit/komunikimit me klientt jo n nivelet
e duhura; Prshtatja me vshtirsi ndaj ndryshimeve t rutinave
punuese apo teknologjike;
Mundsit
Privatizimi i minierave dhe fillimi i puns s tyre;
Antarsimi n institucionet ndrkombtare hekurudhore;
Fillimi i transporteve transite; Zgjerimi i shrbimeve tona duke u
zgjeruar n kryerjen e zhdoganimit t mallrave si dhe hapjen e depove doganore pr klientt tan;
Zgjerimi n ofrimin e llojeve tjera t transportit prve atij hekurudhor dhe
Krijimi i aleancave me operatort tjer pr t deprtuar n tregje rajonale.
Krcnimet
Pamundsia e kontrollit t procesit t ofrimit t shrbimit pr transportimin e mallrave t importuar apo eksportuara vetm nga ana jon pr shkak t prfshirjes s m shum operatorve hekurudhor n ofrimin e ktij shrbimi;
Politika komerciale q do ta zbatoj INFRAKOS-i n caktimin e kushteve pr shfrytzim t rrjetit si dhe n shfrytzimin e shrbimeve t terminalit;
Gjendja jo e mir e infrastrukturs hekurudhore dhe kufizimet q shkaktohen n operim qoft n aspektin e shpejtsis ashtu edhe n operimin 24/7;
Obstruksionet e vazhdueshme nga Hekurudhat Serbe dhe bllokimi i daljes veriore pr n Serbi;
Krkesat e mundshme t para lufts rreth pronsis; Mungesa e bazs ligjore q rregullon politikn e
transportit n Kosov gjegjsisht moszbatimi i saj; Fleksibiliteti i konkurrentve tan n aspektin e
shpejtsis, drgess, mimit, etj; Kostoja e lart e investimeve n mjetet lvizse dhe Ligji i prokurimit q krijon disavantazh me konkurrentt
tan.
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
14
VIII. Analiza financiare
TRAINKOS Sh.A parasheh t zhvilloj afarizmin e vet me nj trend t avancimit t leht n krahasim me vitet paraprake prkundr vshtirsive t ndryshme. Kt duke e pas parasysh se prve shpenzimeve operacionale t domosdoshme pr funksionim nevojiten edhe burime financiare pr projekte kapitale. Aktualisht burimi i vetm pr kto investime sht BKK-ja (Buxheti i Konsoliduar i Kosovs), nga ky burim TRAINKOS-i financohet pr dy kategori, at t subvencionimit t trenave t udhtarve dhe pr investime n projektet kapitale si jan riparimi/modernizimi i mjeteve lvizse apo blerja e mjeteve lvizse t prdorura apo t reja.
Nga analizat e prezantuara m lart sht potencuar se biznesi i TRAINKOS-it mbshtetet n transportin e mallrave dhe udhtarve si dhe nga riparimi i mjeteve lvizse.
Nga shnimet q kemi nxjerr nga shrbimi i financave pas ndarjes s kompanis gjendja jon financiare nuk sht shum e volitshme pr t planifikuar investime pr zhvillim.
N tabeln e mposhtme sht paraqitur gjendja e disa llogarive kye financiare t cilat na bjn t kuptojm gjendjen reale deri m 01 shtator 2011.
Xhirollogaria & Arka 320,203.40
T arktueshmet (borxhet ndaj nesh) 2,054,590.38 T pagueshmet (borxhet tona ndaj furnitorve) 452,588.23 Provizionet e pashlyera 1,817,001.00
Nga tabela m lart kuptojm se TRAINKOS-i m datn 01 shtator 2011 ka trashguar nga ndarja e ish-Hekurudhave t Kosovs nj situat financiare jo shum t mir dhe n t ciln ka nevoj t punohet shum pr tu prmirsuar. Sidomos te arktimi i borxheve q klient t ndryshm i kan kompanis si dhe n trajtimin e provizioneve t pashlyera do t duhet angazhim shum i madh.
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
15
IX. Objektivat e biznesit
M posht jan paraqitur objektivat tona ekonomike pr vitin 2012
Objektivi yn n tregun e transportit t mallrave sht q n kt treg ne planifikojm t kemi rritje t shitjeve krahasuar me vitin 2011 pr rreth 7 deri 11%;
Objektivi n tregun e transportit t udhtarve sht q t kemi nj rritje prej 5% deri n 8% n vitin 2011;
Objektivi n tregun e mirmbajtjes s vagonve sht q t kemi nj rritje prej 15 %;
Objektiv tjetr sht q niveli i inkasimit t mjeteve t faturuara t mbahet n nivelin >85%;
Ndrsa niveli i inkasimit t borxheve (arktueshmeve) t mparshme t jet >60%.
Objektivat tjera t kompanis pr vitin 2012
Ngritja e siguris n komunikacionin hekurudhor; Prmirsimi i proceseve t brendshme; Ngritja e efikasitetit n realizimin e projekteve Prmirsimi i nivelit t shrbimeve; Prmirsimi i komoditetit pr udhtarve; Prmirsimi i gjendjes s parkut lvizs karshi plotsimit t nevojave operative
pr mjete lvizse; Ngritja profesionale dhe riprtritja e stafit; Prmirsimi i strukturs gjinore; Promovimi i shrbimeve tona n nivel gjithprfshirs; Hulumtimi i tregut dhe kuptimi m i mir i krkesave n treg; Prmirsimi i sistemit t komunikimit brenda dhe me klient; Rrirja e efektivitetit n dhnien e shrbimeve; Ndryshimi i kulturs biznesore t punonjsve t kompanis bazuar n t arriturat
e reja teknologjike; Prmirsimi i kushteve t puns pr stafin.
X. Strategjit e arritjes s objektivave dhe zbatimi i tyre
N mnyr q t arrijm objektivat e lartcekura pr vitin 2012 ne kemi kombinuar disa strategji n mnyr q rezultati t jet m i mir dhe m leht i matshm.
N mnyr q t arrijm rritjet e parapara ekonomike qoft n shrbimet e transportit t mallrave, t udhtarve apo n riparim t mjeteve lvizse, ne kemi zgjedhur strategjit e marketingut adekuate pr llojin e shrbimeve dhe nevojat e ndryshme q kan kto shrbime.
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
16
N shrbimin e transportit t mallrave ne do ti prdorim tri strategji dhe at:
Strategjin zgjeruese, ku do t orientohemi drejt klientve t rregullt;
Strategjin deprtuese/zgjeruese, n drejtim t klientve potencial si dhe
Strategjin sulmuese, n drejtim t klientve t ri.
N shrbimin e transportit t udhtarve ne do ti prdorim strategjin zgjeruese ku do t orientohemi drejt klientve t rregullt, strategjin deprtuese n drejtim t klientve potencial.
N shrbimin e mirmbajtjes s mjeteve lvizse ne do ta prdorim strategjin deprtuese e cila do t orientohet n zbraztsirat e identifikuara q kemi n treg.
Ndrsa sa i prket realizimit t objektivave tjera q jan cekur m lart qasja jon do jet e fokusuar n:
Kontrollin e kualitetit t punve karshi rregulloreve dhe standardeve adekuate; Aplikimin e teknologjis informative dhe digjitalizimin e proceseve t puns; Aplikimin e sistemit t shprblimit dhe ndshkimit karshi performancs s
treguar; Shkollimin dhe trajnimet e stafit karshi zhvillimit t fushave prkatse dhe Punsime t reja.
Ndrsa n mnyr q t prmirsojm dhe zhvillojm imazhin e kompanis son, ne kemi planifikuar q edhe gjat vitit 2011 t mbajm nj rol aktiv n sponsorimin e aktiviteteve t ndryshme n nivel vendi.
XI. Resurset e nevojshme
N mnyr q t jemi n gjendje t realizojm objektivat e lartprmendura gjat vitit 2012 ne i kemi kategorizuar resurset e nevojshme q duhet siguruar me koh.
Kto resurse ne i kemi ndar n tri kategori dhe at:
Resurse tekniko-teknologjike; Resurse njerzore dhe Resurse financiare q n t njjtn koh i mbulon edhe dy resurset e
lartprmendura.
XI. 1. Resurset tekniko-teknologjike t cilat jan t nevojshme pr realizimin e objektivave t lartprmendura
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
17
Duke marr pr baz orarin e trenave pr vitin 2012 i cili tashm sht aprovuar dhe duke llogaritur nevojat pr resurse tekniko-teknologjike pr t zbatuar kt orar t trenave i cili sht mekanizm pr realizimin e objektivave, ne pr vitin 2012 do na duhen kto resurse tekniko-teknologjike:
Pr trena t mallrave 4 lokomotiva pr trheqjen e trenave dhe 1 lokomotiv manovruese pr prgatitjen e trenave;
Pr trena t udhtarve 3 lokomotiva, 9 vagon t udhtarve, 3 trena motorik dhe 1 lokomotiv pr manovrim.
XI. 2. Resurset njerzore N mnyr q t realizojm objektivat e lartcekura ne kemi planifikuar q gjat vitit 2012 ti plotsojm nevojat tona me resurse njerzore t nevojshme, duke br punsime t reja t cilat do t jen t shprndara n fusha t ndryshme t kompanis dhe t punsuarit t jen kryesisht t rinj n mosh dhe me kualifikim superior. Brenda ktij planifikimi ne mendojm se n t gjitha vendet q konsiderohet e prshtatshme ti japim prparsi gjinis femrore n punsim. Punsimet e reja duhet t bhen pr mbulimin e pozitave vakante t mbetura pas procesit t ndarjes dhe pr realizimin e objektivave t parapara. XI. 3. Resurset financiare t nevojshme Resurset e nevojshme financiare pr realizimin e objektivave t planit t biznesit jan strukturuar n mnyr q t paraqitet burimi i krijimit t ktyre resurseve si dhe shprndarja e tyre sipas linjave buxhetore n mnyr q ta kemi t qart destinimin e ktyre resurseve sipas planit t biznesit n prgjithsi.
Tabela nr. 8. Investimet n ngritje t kapaciteteve, kualitetit dhe zhvillimit t shrbimeve
Investimet / shpenzimet Vlera e investimeve n vitin 2012
Shprndarja n prqindje
Paga dhe mditje 1,410,000.00 24% Mallra dhe shrbime 670,448.00 11% Pagesa e qasjes n binar 1,608,000.00 27% Pagesa e RIV pr vagon t huaj dhe trheqja e trenave nga HM
304,500.00 5%
Investimi ne pajisje dhe riparime 497,220.00 8% Nafta & Vaji 1,324,000.00 22% Kontigjente 115,000.00 2% Totali 5,929,168.00 100% Investime kapitale 1,200,000.00
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
18
Tabela nr. 13. Burimi i t hyrave Burimi i t hyrave Vlera e t hyrave n vitin
2012 Shprndarja n prqindje
Mjetet e akumuluara 320,203.00 5% T hyrat operative t biznesit 3,973,583.00 67% Subvencionimi nga Ministria e Infrastrukturs (TLL)
1,102,020.00 19%
Subvencionimi nga MZHE (Treni i Shkupit)
500,000.00 8%
Totali 5,895,806.00 100% Grantet pr investime kapitale 1,200,000.00
Tabela nr. 9. Projektet kapitale pr vitin 2012 Nr Emri i Projektit Burimi i financimit Viti 2012 1 Investimi n mjete lvizse BKK 1,200,000.00
Totali 1,200,000.00
XII. Mekanizmat prcjells t planit
N mnyr q t kemi nj prcjellje n koh t duhur pr veprim t rezultateve t ktij plani ne do t prdorim disa mekanizma mats pr secilin objektiv kryesisht n kto pika:
Monitorimi i realizimit t t hyrave dhe krijimit t shpenzimeve; Monitorimi i rritjes/rnies s krkesave; Monitorimi i rritjes /rnies s ofertave; Monitorimi rreth krijimit t tregjeve t reja; Monitorimi i prfitimit t klientve t rinj; Monitorimi i mbajtjes s klientve ekzistues dhe potencial; Monitorimi i knaqshmris s klientve tan me shrbimet e ofruara, Monitorimi i pozicionit ton ndaj konkurrentve tan; Monitorimi i realizimit t projekteve promovuese; Monitorimi i realizimit t transportit n neto ton kilometrat e transportuar, si
dhe numri i udhtarve; Monitorimi i prcjelljes s drgesave n koh t duhur prej momentit t
hyrjes s drgesave n stacionin kufitar deri n shkarkimin e saj n stacionin e shkarkimit.
TRAINKOS ShA Plani i Biznesit 2012
19
Monitorimi i shfrytzimit sa ma racional t mjeteve lvizse n trena; Monitorimi i sistemit t komunikimit prmes kontakteve dhe takimeve t
prbashkta me klientt dhe shfrytzuesit e transportit; Monitorimi i lvizjes s trenave t udhtarve n orar t parapar-
prcjellja permanente e lvizjes s trenave n kohn e caktuar me OLT. Monitorimi i realizimit t projekteve kapitale sipas kohs dhe buxhetit t
parapar dhe Monitorimi i inkasimit t mjeteve.
XIII. Detyrimet karshi konsumatorve dhe publikut
Gjat vitit 2012 ne do t fokusohemi q t vazhdojm n plotsimin e detyrimeve tona karshi konsumatorve tan si dhe publikut t gjer. Duke marr parasysh kategorit e ndryshme t konsumatorve tan dhe meqense shrbimet tona i drejtohen m shum se nj tregu, ne i kemi ndrlidhur disa detyrime baz q mendojm ti mbajm drejt secils kategori t konsumatorve t cilat jan:
Transparenca; Korrektsia dhe Trajtimi jo diskriminues.
Sikur n ofrimin e shrbimeve t transportit t mallrave apo udhtarve po ashtu n mirmbajtjen e mjeteve lvizse, ne mendojm q gjat ktij viti t zhvillojm edhe m shum angazhimet tona drejt ktyre detyrimeve, n mnyr q konsumatort tan t jen t knaqur me raportin me ne si partner i tyre. Ndrsa sa i prket detyrimeve tona karshi publikut t gjer, gjat vitit 2012 do t punojm n mnyr q veprimtarin ton ta zhvillojm duke ndikuar n ngritjen e mirqenies s qytetarve t vendit ton.
N kt drejtim ne do t fokusohemi gjat ktij viti n:
Ngritjen e siguris s qarkullimit t trenave; Ndikimin sa m t vogl n ndotjen e ambientit dhe Ofrimin e shrbimeve tona me kosto m t ult krahasuar me format tjera t
transportit dhe kshtu t ndikojm n mirqenien e publikut t gjer.
T tri kto detyrime q ne kemi vendosur t fokusohemi m shum gjat ktij viti, kan nj ndrlidhje mes veti dhe jan zgjedhur q t fokusohemi m shum gjat ktij viti duke marr parasysh sinjalet t cilat ne kemi pranuar nga rrethi, gjegjsisht publiku gjat vitit t kaluar.