XIX WIEKU

PRAWO KARNE

DZIAŁY PRAWA KARNEGO

I. NAUKA O PRZESTĘPSTWIEII.NAUKA O KARZE

NAUKA O PRZESTĘPSTWIE

ŹRÓDŁA PRZESTĘPCZOŚCI

I. INDETERMINISTYCZNE

II. DETERMINISTYCZNE

UJĘCIE INDETERMINISTYCZNE

PRZEDKLASYCZNE

KLASYCZNE

PRZESTĘPSTWO TO PRZEJAW WOLNEJ WOLI JEDNOSTKI

UJĘCIE DETERMINISTYCZNE

ANTROPOLOGICZNE

SOCJOLOGICZNE

PRZESTĘPSTWO TO ZJAWISKO NATURALNE, PRZYRODNICZE, JEST WYRAZEM ZŁYCH SKŁONNOŚCI SPRAWCY

PRZESTEPSTWO TO ZJAWISKO SPOŁECZNE, WYRAZ ANTYSPOŁECZNEGO CHARAKTERU SPRAWCY

OKREŚLANIE PRZESTĘPSTWA -UJĘCIA

MATERIALNE FORMALNE

WYKAZ ZAMACHÓW NA OKREŚLONE DOBRA JEDNOSTKI LUB SPOŁECZNE

CZYN ZAKAZANY POD GROŹBĄ KARY PRZEZ USTAWĘ KARNĄ OBOWIĄZUJĄCA W CZASIE JEGO POPEŁNIENIA (NULLUM CRIMEN SINE LEGE)-ZAKAZ LEX RETRO NON AGIT (PRAWO NIE DZIAŁA WSTECZ)

FORMALNA DEFINICJA PRZESTĘPSTWA

KODEKS KARNY NIEMIECKI 1871

§ 2. Za czyn jedynie wówczas można skazać na karę, jeżeli ta kara przed popełnieniem czynu była w ustawie oznaczona.

W razie różnicy ustaw od czasu popełnienia czynu do jego osądzenia zastosować należy ustawę łagodniejszą.

KATALOG PRZESTĘPSTW-KRYTERIA PODZIAŁU

I. TRYB ŚCIGANIA

WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW SĄDOWYCH

SANKCJA KARNA

TRYB ŚCIGANIA

PUBLICZNE PRYWATNE

PRZESTĘPSTWO ŚCIGANE Z OSKARŻENIA PUBLICZNEGO

-ZWYCIĘSTWO ZASADY PUBLICZNOPRAWNEJ

PRZESTĘPSTWO ŚCIGANE Z OSKARŻENIA PRYWATNEGO

PRZYKŁADY KODEKSÓW

I. THERESIANA 1768II. LANDRECHT PRUSKI 1794

WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW SĄDOWYCH

SĄDY ORGANY ADMINISTRACYJN

EI. JÓZEFINA 1787 – ZBRODNIE

KRYMINALNEII. FRANCISZKANA 1803 -

ZBRODNIE

I. JÓZEFINA 1787 – ZBRODNIE POLITYCZNE

II. FRANCISZKANA 1803 – PRZESTĘPSTWA POLICYJNE

SANKCJA KARNA

ZBRODNIE WYSTĘPKI WYKROCZENIA

PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO PRAWU NATURY

PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO UMOWIE SPOŁECZNEJ

PRZESTĘPSTWA JAKO NARUSZENIE NORM POLICYJNO-PORZĄDKOWYCH

PRZYKŁADY KODEKSÓWI. KODEKS NAPOLEONA 1810II. KODEKS KARZĄCY 1818III.KODEKS PRUSKI 1851IV. KODEKS AUSTRIACKI 1852V. KODEKS OGOLNONIEMIECKI 1871VI.KODEKS ROSYJSKI TAGANCEWA 1903

KLASYCZNE POJĘCIE PRZESTĘPSTWA

I. CZYNII. ZGODNY Z USTAWOWYM ZESPOŁEM ZNAMION

BEZPRAWNY ZAWINIONY

KLASYCZNE POJĘCIE PRZESTĘPSTWA

PRZEDMIOTOWASTRONA

PRZESTĘPSTWA

PODMIOTOWA STRONA

PRZESTĘPSTWA

NAUKA O ZESPOLE USTAWOWYCH ZNAMION CZYNU ZABRONIONEGO-ZASADA OBIEKTYWIZMU

NAUKA O WINIE (STOSUNKU SPRAWCY DO CZYNU)-ZASADA SUBIEKTYWIZMU

PRZYKŁAD OPISU CZYNU ZGODNEGO

Z USTAWOWYM ZESPOŁEM ZNAMION

KODEKS KARZĄCY KROLESTWA POLSKIEGO 1818

Art.. 113. Morderstwo.

Kto w zamiarze odjęcia życia człowiekowi dopuszcza się czynu, z którego śmierć koniecznie następuje, ten zbrodnie morderstwa popełnia.

TEORIE WINY ( STOSUNEK PSYCHICZNY

+OCENA)

PSYCHOLOGICZNA

NORMATYWNA

ZWIĄZEK PSYCHICZNY SPRAWCY Z CZYNEM

-BRAK ELEMENTU OCENY PRZEZ SPRAWCĘ SWEGO POSTĘPOWANIA

OSOBISTA ZARZUCALNOŚĆ (NAGANNOŚĆ POSTĘPOWANIA)

-ZASZŁOŚĆ PSYCHICZNA ORAZ OCENA CZYNU

RODZAJE WINY

WINA UMYŚLNA WINA NIEUMYŚLNA

I.ZAMIAR BEZPOŚREDNI (DOLUS DIRECTUS) – sprawca chce….

II.ZAMIAR EWENTUALNY (DOLUS EVENTUALIS) – sprawca przewiduje i się godzi….

III.ZAMIAR POŚREDNI (DOLUS INDIRECTUS) – sprawca odpowiada za wszystkie skutki, nawet niezamierzone…

I.LEKKOMYŚLNOŚĆ –sprawca przewiduje lecz bezpodstawnie przypuszcza, że uniknie….

II.NIEDBALSTWO – sprawca nie przewiduje ale powinien i mógł przewidzieć….

PRZYKŁADYKODEKS KARZĄCY 1818:Art. 16. O złym zamiarze.Nie masz zbrodni bez złego zamiaru. Zły

zamiar nie tylko jest wtenczas, gdy zły skutek, który z czynu nastąpił był przewidziany i zamierzony, ale i wtenczas, gdy w inny zły skutek, który z onegoż rzeczywiście wyniknął, podług naturalnego biegu rzeczy łatwo mógł być przewidziany.

PRZYKŁADYKODEKS ROSYJSKI TAGANCEWA 1903:48. Przestępstwo będzie uważane za umyślne nie

tylko gdy winowajca pragnął jego popełnienia, lecz także świadomie godził się z nastąpieniem skutku warunkującego przestępność czynu.

Przestępstwo będzie uważane za nieostrożne nie tylko gdy go winowajca nie przewidział, choć mógł lub powinien był je przewidzieć, lecz także gdy przewidując nastąpienie skutku, warunkującego przestępność czynu, lekkomyślnie przypuszczał, że skutkowi temu zapobiegnie.

PRZYCZYNY BEZKARNOŚCI

BRAK BEZPRAWNOŚCI

BRAK WINY

1. OBRONA KONIECZNA2. STAN WYŻSZEJ

KONIECZNOŚCI

1. BRAK POCZYTALNOŚCI

1. NIEDOJRZAŁOŚĆ WIEKU (NIELETNIOŚĆ)

-SYSTEM DWÓCH OKRESÓW (GRANICA WIEKU 16 LAT; ODPOWIEDZIALNOŚC OGRANICZONA I PEŁNA – KODEKS NAPOLEONA 1810 – ZMIANA 1912- PRZYJĘCIE SYSTEMU TRZECH OKRESÓW)

-SYSTEM TRZECH OKRESÓW (BEZWARUNKOWA NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ, WARUNKOWA ODPOWIEDZIALNOŚĆ, BEZWARUNKOWA ODPOWIEDZIALNOŚĆ – KODEKS AUSTRIACKI 1852, KODEKS OGÓLNONIEMIECKI 1871, KODEKS ROSYJSKI TAGANCEWA 1903)

PRZYKŁADYKODEKS KARZĄCY 1818:Art. 17. Przyczyny wymawiające zły zamiar.Czyn lub opuszczenie nie poczytuje się za

zbrodnię, jeżeli: a) sprawca używania rozumu jest zupełnie pozbawiony; b) cierpi zmysłów pomieszanie i w czasie takowym dopuścił się szkodliwego czynu; c) jeżeli popełnił czyn szkodliwy, jednak w zupełnym – bez zamiaru popełnienia zbrodni – pijaństwie albo w takowym zmysłów obłąkaniu, iż sam nie wiedział, co czynił […].

PRZYKŁADYKODEKS ROSYJSKI TAGANCEWA 1903:38. Nie będzie poczytane za winę przestępstwo, popełnione

przez osobę, która w czasie jego popełnienia nie mogła rozumieć natury i znaczenia tego co czyniła lub kierować swojemi postępkami wskutek chorobliwego rozstroju czynności duchowych albo nieprzytomności, albo też niedorozwoju umysłowego, pochodzącego z wady cielesnej lub choroby.

40. Nie będzie poczytane za winę przestępstwo, popełnione przez małoletniego, który nie skończył lat dziesięciu.

41. Nie będzie poczytane za winę przestępstwo, popełnione przez małoletniego od lat dziesięciu do siedemnastu, który nie mógł rozumieć natury i znaczenia tego, co czynił, lub kierować swemi postępkami […].

FORMY POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA

ZJAWISKOWA STADIALNA-PODŻEGANIE-POMOCNICTWO-POPLECZNICTWO

ZASADA AKCESORYJNOŚCI – ODPOWIEDZIALNOŚĆ UZALEŻNIONA OD ODPOWIEDZIALNOŚCI SPRAWCY (LANDRECHT PRUSKI 1794)

PRÓBY JEJ PRZEŁAMANIA (INDYWIDUALIZACJA ODPOWIEDZIALNOŚCI – JÓZEFINA 1787)

-ZAMIAR (KARALNOŚĆ PRZY NAJCIĘŻSZYCH PRZESTĘPSTWACH, JEŚLI BYŁ UJAWNIONY – KKGIP 1847)

-PRZYGOTOWANIE (KARALNOŚĆ PRZY NAJCIĘŻSZYCH PRZESTĘPSTWACH – KKGIP 1847)

-USIŁOWANIE (KARALNOŚĆ NA RÓWNI Z DOKONANIEM – KODEKS KARZĄCY 1818, KKGIP 1847; ŁAGODNIEJ – KODEKS ROSYJSKI TAGANCEWA 1903)

UDZIAŁ W PRZESTĘPSTWIEKODEKS KARNY NIEMIECKI 1871:§ 47. Jeżeli kilku popełnia przestepstwo wspólne, każdy podlega

karze jako sprawca.§ 48. Jako podżegacz ulega karze, kto umyślnie nakłonił innego

do popełnienia przezeń przestępstwa podarunkami lub obietnicą, groźbą, nadużyciem powagi lub władzy, umyślnem wywołaniem lub podtrzymywaniem błędu albo innemi sposobami.

Podżegaczowi należy wymierzyć karę podług tej samej ustawy, jaką stosuje się do czynu, do którego świadomie podżegał.

§ 49. Jako pomocnik ulega karze, kto radą lub czynem świadomie pomógł sprawcy do popełnienia zbrodni albo występku.

Pomocnikowi należy wymierzyć karę według tej samej ustawy, jaka stosuje się do czynu, do którego świadomie dopomógł, ma ja atoli złagodzić według zasad przyjętych dla karania za usiłowanie.

USIŁOWANIE - PRZYKŁADKODEKS KARNY NIEMIECKI 1871:§ 43. Kto urzeczywistnił postanowienie

popełnienia zbrodni lub występku czynami obejmującymi początek wykonania tej zbrodni lub występku, tego należy ukarać za usiłowanie, jeżeli zamierzonej zbrodni lub wystepku nie dokonano. Wszelako usiłowanie wystepku w tych jedynie wypadkach ulega karze, w których ustawa wyraźnie to postanawia.

§ 44. Za usiłowaną zbrodnię lub występek należy karać łagodniej, niż za dokonaną.

NAUKA O KARZE

SPOSOBY OKREŚLANIA KAR

KARY NIEOKREŚLONE BEZWZGLĘDNIE

KARY ARBITRALNE, DECYDUJE SĘDZIA (THERESIANA 1768)

KARY OKREŚLONE BEZWZGLĘDNIE

AUTOMATYZM KARY, BRAK JAKIEGOKOLWIEK WYBORU (LANDRECHT PRUSKI 1794)

KARY WZGLĘDNIE OKREŚLONE

„WIDEŁKI” (Józefina 1787, Kodeks Napoleona 1810)

PODZIAŁ KARKARY ZASADNICZE KARY DODATKOWE

ŚMIERCIPOZBAWIENIA WOLNOŚCIKARY MAJĄTKOWE

OBLIGATORYJNE-Śmierć cywilna-Utrata praw stanowych, rodzinnych i majątkowych-Konfiskata majątku-Chłosta

FAKULTATYWNE-Utrata lub ograniczenie praw obywatelskich, politycznych, cywilnych-Zakaz uprawniania zawodu-Oddanie pod dozór policyjny-Wygnanie z oznaczonego miejsca lub kraju-Ogłoszenie wyroku w prasie

KARA POZBAWIENIA WOLNOŚCI

SYSTEM PENSYLWAŃSKI (CELKOWY)

Pełna izolacja więźniów

SYSTEM AUBURNSKI wspólna praca w dzień w całkowitym milczeniu

SYSTEM PROGRESYWNY (KLASYFYKACYJNY)

Podział więźniów na kategorie; możliwość przejścia do wyższej o złagodzonym reżimie w razie dobrego sprawowania