16/09/2017
1
Agentschap
Wonen-Vlaanderen
Colloquium ‘Stand van de Rand’Zaterdag 16 september 2017
VLABINVEST apbPartner voor betaalbaar wonen
1. Wonen in de Vlaamse Rand
2. Instrumenten voor een actief lokaal
woonbeleid in de Vlaamse Rand
3. Vlabinvest apb
Deze presentatie
1. Wonen in de Vlaamse Rand
1.1. Wie woont er
1.2. De woningmarkt
1.3. Het sociaal woonaanbod
16/09/2017
2
1.1 Wonen in de Vlaamse Rand:
> wie woont er?
1.1 Wonen in de Vlaamse Rand:
> wie woont er?
1.1 Wonen in de Vlaamse Rand:
> wie woont er?
16/09/2017
3
1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:
> de woningmarkt
1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:
> de woningmarkt
1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:
> de woningmarkt
16/09/2017
4
1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:
> de woningmarkt
1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:
> de woningmarkt
1.3 Wonen in de Vlaamse Rand:
> het sociaal woonaanbod
16/09/2017
5
1.3 Wonen in de Vlaamse Rand:
> het sociaal woonaanbod
1.3 Wonen in de Vlaamse Rand:
> het sociaal woonaanbod
2. Instrumenten voor een actief
lokaal woonbeleid in de Vlaamse
Rand
16/09/2017
6
Artikel 3 VWC (zie ook artikel 23 Grondwet)
“Iedereen heeft recht op menswaardig wonen.”
� aangepaste woning� goede kwaliteit� behoorlijke woonomgeving� betaalbare prijs� woonzekerheid
Kader: Vlaamse Wooncode
Artikel 28 VWC
Gemeente als regisseur lokaal woonbeleid
� Wonen-Vlaanderen begeleidt en ondersteunt de gemeenten� Vlaanderen subsidieert intergemeentelijke samenwerking op het vlak van lokaal woonbeleid� Om gemeenten hun regisseursrol te laten uitoefenen, heeft Vlaanderen instrumentarium uitgewerkt
Kader: Vlaamse Wooncode
1. Ondersteuning lokaal woonbeleid
2. Woningkwaliteitsbewaking
3. Tegemoetkomingen aan particulieren
4. Op komst: private huurmarkt
Wat doet Wonen-Vlaanderen in Vlaams-
Brabant / in de Vlaamse Rand?
16/09/2017
7
1. BVR van 8 juli 2016
2. Geldt voor periode 2017-2019, met perspectief
3. Subsidies voor realisatie vier doelstellingen
4. Basissubsidie voor verplichte activiteiten + subsidie
voor aanvullende activiteiten
5. Provincie Vlaams-Brabant kent aanvullende provinciale subsidie toe
Subsidiekader voor intergemeentelijke
samenwerking rond lokaal woonbeleid
Subsidiekader voor intergemeentelijke
samenwerking rond lokaal woonbeleid
1. Kaderbesluit Sociale Huur van 12 oktober 2007� lokaal toewijzingsreglement sociale huur
2. Monitoringbesluit van 10 november 2011� monitoring en voortgangstoets� sociaal woonbeleidsconvenanten
3. Ontvoogdingsbesluit van 16 mei 2014� vrijstelling adviesverplichting woningkwaliteit
4. Procedurebesluit Wonen van 17 juli 2017
� regie over lokaal sociaal woonbeleid
Instrumentarium
16/09/2017
8
1. Bindend sociaal objectief� Provinciaal objectief: 7.684 extra huurwoningen� Meting op 31/12/16: 2.062 huurwoningen gerealiseerd en 3.648 gepland (totaal 5.710)� BSO behaald: Vilvoorde, Wezembeek-Oppem en Zoutleeuw� Voortgangstoets 2016: Vlaams-Brabant hinkt achterop –19 gemeenten in categorie 2b
2. Mogelijkheid tot aanvraag vrijstelling of vermindering specifieke inhaalbeweging
3. Bindend sociaal objectief bereikt? Sociaal woonbeleidsconvenant sluiten
Sociaal huuraanbod
1. Nieuw Procedurebesluit Wonen van 14 juli 2017� Lokaal woonoverleg blijft ankerpunt� Lokale woontoets uitvoeren
- toets aan gemeentelijk beleid- toets aan bindend sociaal objectief
� Optie om projecten on hold te zetten� Gemeente blijft vergunningverlenende instantie
2. Praktijkgerichte infosessies op 20 en 26 september in Leuven
Planning sociale woonprojecten
1. Arrest Grondwettelijk Hof van 7 november 2013
2. Beleidsnota Wonen: “Er komt geen nieuwe dwingende regeling. De bestaande mogelijkheden tot vrijwillige realisatie worden versterkt en uitgebreid.”
3. Samenwerking private actoren/SVK’s: bouwen aan 12% btw i.f.v. langdurige verhuring aan SVK
4. Omzendbrief RWO 2014/1: sociaal wonen in RUP’s
5. Actieprogramma’s: activeren van (semi)publieke gronden
Sociale last vernietigd: wat nu?
16/09/2017
9
1. BVR Rollend Grondfonds van 2 maart 2012� VMSW koopt gronden aan en verkoopt ze door aan
gemeenten, SHM’s of Vlabinvest apb (middelen RGF)� VMSW verstrekt leningen voor grondaankopen door gemeenten, SHM’s en Vlabinvest apb m.o.o. realisatie sociale huurwoningen (middelen FS3)
2. Financieringsbesluit van 21 december 2012 (FS3)� VMSW verstrekt bulletleningen + tussenkomst in prefinanciering voor grondaankopen� Kostprijs grondaankoop beperkt tot prijsplafond, afhankelijk van coëfficiënt (grondprijs gemeente/grondprijs Vlaanderen; marge tussen 0,75 en 1,50) � M.o.o. realisatie sociale huurwoningen
Financiering grondaankopen
1. Sociale huurwoningen: voorrang voor kandidaten met voldoende band met gemeente (toewijzingsreglement lokale binding)� Ook mogelijk voor bescheiden huurwoningen
2. Sociale koopwoningen en sociale kavels: voorrang voor kandidaten met lokale binding
3. Woonprojecten met sociaal karakter (huur + koop):
absolute voorrang voor kandidaten met voldoende band met werkgebied van Vlabinvest apb
Lokale binding: voorrangsregels
1. Lokale binding als voorwaarde voor overdracht van woningen in bepaalde doelgemeenten
Dus geen voorrang!
2. Arrest Grondwettelijk Hof van 7 november 2013
3. Regeerakkoord en Beleidsnota Wonen: “Er wordt een alternatieve regeling uitgewerkt. Doelstelling blijft om betaalbaar wonen in de eigen regio mogelijk te maken en sociale verdringing tegen te gaan.”
4. Nog geen initiatief genomen
Wonen in eigen streek vernietigd: wat nu?
16/09/2017
10
1. Gemeenten sinds kort volledig bevoegd, maar aanzet via decreet Grond- en Pandenbeleid (2009)� Hoofddoel = activeren van panden� Belasten van leegstand is neveneffect
2. Registratie van leegstand� In principe niet meer verplicht� Verplichte activiteit binnen Vlaams subsidiekader voor intergemeentelijke samenwerking LWB
3. Hoe activeren?� Woning opnieuw op de markt (huur of koop)� Eigenaar zoekt i.s.m. gemeente naar ruimtelijke mogelijkheden voor kwaliteitsvolle herbestemming (bv. leegstaande kantoren / winkels op gelijkvloers)
4. Ondersteuning bij leegstandsbeleid� Modelreglement VVSG� Handleiding op komst
Leegstand aanpakken = aanbod verhogen
1. Private huurwoningen: “Waar liggen ze, hebben ze een goede kwaliteit en wie huurt ze?”� Vraagt creativiteit en aanpak op maat van gemeente� Verplichte activiteit binnen Vlaams subsidiekader voor intergemeentelijke samenwerking LWB
2. Voorbeelden:� Op basis van cliëntcontacten OCMW� Op basis van contacten SVK� Door infosessies voor verhuurders (eigenaars, makelaars)� Door eigen registratie dienst Bevolking / Burgerzaken� Door koppeling lokale gegevensbestanden� Door het conformiteitsattest verplicht te stellen bij verhuring of terbeschikkingstelling van woningen
Lokale private huurmarkt in kaart brengen
1. Lokale private huurmarkt in kaart brengen
2. (Re)actief woningkwaliteitsproblemen opsporen en
aanpakken� Conformiteitsattest (CA) als positief instrument� Administratieve procedure O/O als “stok” voor woningverbetering door eigenaar� Mogelijkheid tot ontvoogding op vlak van woningkwaliteit
3. Huurders en verhuurders begeleiden naar diverse vormen van ondersteuning� Informeren en adviseren� Huursubsidie als hefboom
Meer kwaliteit op de private huurmarkt
16/09/2017
11
1. Verwaarloosde panden schaden leefbaarheid van een buurt; soms gevaar voor openbare veiligheid
2. Gemeenten sinds kort volledig bevoegd voor verwaarlozing� Hoofddoel = kwaliteit woning + omgeving verbeteren� Belasten van verwaarlozing is neveneffect
3. Registratie van verwaarlozing� Niet meer verplicht� Aanvullende activiteit binnen Vlaams subsidiekader voor intergemeentelijke samenwerking LWB
4. Ondersteuning bij beleid rond verwaarlozing� Modelreglement VVSG� Nog geen handleiding
Verwaarlozing tegengaan = kwaliteit
woning + woonomgeving verbeteren
Verwacht: besluit Lokaal Woonbeleid
Beleidsbrief Wonen 2016-2017
“In 2017 wil ik de meerwaarde van het bepalen van Vlaamse beleidsprioriteiten of Vlaamse beleidsdoelstellingen voor Wonen onderzoeken. Via één van voornoemde instrumenten wil ik een duidelijk Vlaams kader voor Wonen bieden waarbinnen de gemeenten hun regisseursrol t.o.v. het lokaal woonbeleid kunnen voeren. Het lokaal woonbeleid tekent de krijtlijnen uit met betrekking tot de gemeentelijke woonvisie. Om hier een daadkrachtig instrument van te maken wil ik een besluit “lokaal
woonbeleid” opmaken. Dat bundelt alle regelgeving voor wonen die van toepassing is op lokale besturen. Nu staat dit verspreid over diverse besluiten.”
3. Vlabinvest apb
3.1. Opdracht, aanpak en resultaten
3.2. Uitdagingen
3.3. ‘Vlabzorginvest’
16/09/2017
12
3.1 Vlabinvest apb: de opdracht
Vlabinvest, het autonoom provinciebedrijf voor Vlaams-Brabant, bouwt en verhuurt of verkoopt, woningen en kavels, samen met haar partners
Deze woningen of kavels worden aangeboden:
• aan modale inkomenstrekkers en
• aan voordelige voorwaarden
• met voorrang aan mensen met een band met de regio.
3.1 Vlabinvest apb: de aanpak
GRONDVERWERVINGEN
Voorkeur voor:
• panden of gronden van gemiddelde grootte, in woonkernen, goed voor de realisatie van minimaal 8 woongelegenheden
• grotere grondgehelen, gelegen in goed ontsloten woonuitbreidingsgebieden
• via onderhandse aankoop (schattingsprijs) of uitoefening voorkooprecht
3.1 Vlabinvest apb: de aanpak
PROJECTREALISATIE
• geen bouwheer, maar ‘uitbesteed’, via een recht van opstal, aan dé kenners op het terrein: de sociale huisvestingsmaatschappij
• kan ook samen met een OCMW, gemeente,… maar aan een hoger BTW-tarief
• optreden als grondeigenaar en/of projectfinancier
• de verkoop, verhuur en toewijzing uitbesteden aan de partner
16/09/2017
13
3.1 Vlabinvest apb: de aanpak
VOORBEELD: OVERIJSE, BEIERSHOF
3.1 Vlabinvest apb: de aanpak
SAMENWERKING
Groot draagvlak creëren voor de projecten:
• opportuniteit, ligging, concept, grootte en configuratie i.s.m. het lokaal bestuur, al dan niet gedefinieerd via een RUP
• organisatie, i.s.m. het gemeentebestuur, van informatie, consultatie, inspraak en promotie
• een informatieve website en een periodieke nieuwsbrief aan lokale besturen, partners en kandidaat-huurders en –kopers
• absolute voorrangsregeling
3.1 Vlabinvest apb: realisaties
STAND OP 30/6/2017:
• 18ha 79a 20ca gekocht op 21 verschillende locaties
• 9ha 19a 89ca op 4 verschillende locaties ter beschikking van Vlabinvest
• Op 30/6: 357 huur (+ 546 sociale) 102 koop (+ 55 sociale) 14 kavels in 50 verschillende projecten gerealiseerd
53 huur (+ 147 sociale) 22 koop (+ 21 sociale) in 14 verschillende projecten in opbouw
• 219 aanvraagdossiers
16/09/2017
14
3.2 Vlabinvest apb: uitdagingen
• Blijvende aandacht voor relatie met partners
• Toekomstfinanciering
• Infrastructuuraanleg
3.3 Vlabinvest apb: Vlab’zorg’invest
INKANTELING ORGANISEREN
• Vlabinvest APB krijgt naast de opdracht inzake
‘wonen’ ook een opdracht inzake ‘welzijn’
• Zorginvesteringen in Vlaams-Brabant stimuleren en ondersteunen, met voorrang aan de Vlaamse Rand
• Ontwerpdecreet: met departement WVG, kabinetten minister Vandeurzen en minister Homans
• Opdracht aan de provincie, binnen een aparte structuur met afzonderlijke fondsen
3.3 Vlabinvest apb: Vlab’zorg’invest
WERKING UITROLLEN
• Opstart van een werkgroep (ambtelijk) en
beleidsgroep (politiek) die maandelijks samenkomt
• Evaluatie huidige werking en definiëren toekomstige ondersteuning
• Voorbereiden vlotte overgang: duidelijke en tijdige communicatie
• Werving van personeel
16/09/2017
15
3.3 Vlabinvest apb: Vlab’zorg’invest
AANPAK DEFINIEREN
• Na goedkeuring in Vlaams Parlement: aanpassen
provinciaal reglement, beheersovereenkomst, statuten, directiecomité,..
• Opzetten nieuwe informaticatoepassing voor indienen
financierings/subsidieaanvragen
• Aanpassen website
• Contacten partners vernieuwen
3.3 Vlabinvest apb: Vlab’zorg’invest
IN PREMIERE:
Meer info gewenst?
Vlabinvest apb
Vlabinvest apb
Provincieplein 13010 Leuven
016 26 79 [email protected]
www.vlabinvest.be
Agentschap Wonen-Vlaanderen
Wonen Vlaams-BrabantDirk BoutsgebouwDiestsepoort 6 bus 92
3000 [email protected]
Team lokale besturen, afdeling [email protected]
www.wonenvlaanderen.be