PROGRAM WŁASNY
„MALI CIEKAWI”
Joanna Józefiak
Najważniejszą rzeczą jest to, aby nauka była dla dziecka radością i wyzwoleniem własnej twórczości.
R.Gloton, C.Clero
Poznań 2013
2
SPIS TREŚCI:
1. WSTĘP……………………………………………………………………….……..…3
2. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU……………………………………………...3
3. CELE GŁÓWNE……………………………………………………………………...4
4. CELE SZCZEGÓŁOWE……………………………………………………………...4
5. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW…………………………………………….....5
6. REALIZOWANE TREŚCI……………………………………………………………6
7. HARMONOGRAM WDRAŻANIA PROGRAMU…………………………………..9
8. EWALUACJA………………………………………………………………………..31
9. LITERATURA……………………………………………………………………….31
3
1.WSTĘP
Ciekawość świata jest jedną z głównych cech małego dziecka. Jako matka wiem, jak ważna
w życiu dziecka jest możliwość eksperymentowania, badania, odkrywania. Szczególnie
w pierwszych latach życia wiele sytuacji, które dla nas dorosłych wydają się czymś
oczywistym, dla dziecka są kolejną wyprawą w świat pełen nieznanych mu treści. Poza tym,
że jestem matką, jestem również nauczycielką w przedszkolu integracyjnym i to dzięki tej
pracy spostrzegłam, z jak wielką pasją dzieci podchodzą do eksperymentowania. Zadaniem
nauczyciela jest przede wszystkim rozbudzać ciekawość światem i radość z jego poznawania.
Chciałabym, aby zaproponowany przeze mnie program stał się początkiem odkrywania
nowych dziecięcych pasji.
2.CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Podjęłam się napisania tego programu, ponieważ zawsze chciałam w przedszkolu wzmocnić
działania edukacyjne oparte na dziecięcych eksperymentach i zabawach dydaktycznych o
charakterze badawczym. Program ten będzie wdrożony w roku szkolnym 2013/2014 jako
zajęcia dodatkowe - raz w tygodniu dla dzieci zainteresowanych tematem. W naszym
przedszkolu funkcjonują 4 kółka zainteresowań - jest to kółko: muzyczne, plastyczne,
teatralne i taneczne. Chciałabym, aby kółko stworzone przeze mnie stało się alternatywą dla
dzieci, które nie potrafią odnaleźć się w w/w zajęciach, bądź było kolejną okazją do lepszego
zrozumienia świata, a w przyszłości stało się fundamentem wiedzy oferowanej na kolejnych
szczeblach edukacyjnych. Mam nadzieję, że zabawy zaproponowane przeze mnie przyczynią
się do wielokierunkowego rozwoju dziecka, a także do zaspokojenia naturalnej ciekawości
światem. I chociaż niektóre eksperymenty zahaczają o dziedziny pozornie trudne, takie jak
fizyka, chemia czy biologia, to dają dziecku okazję do odkrywania i zgłębiania fascynującego
świata przyrody i techniki, a poprzez zabawy dostosowane do wieku dziecka, umożliwiają
zdobywanie informacji i zastosowanie ich w dalszych etapach życia. Podczas zajęć zależy mi
przede wszystkim na kreowaniu zainteresowania światem ożywionym, wzbudzaniu pasji
odkrywcy a także rozwijaniu logicznego myślenia. Stworzone przeze mnie kółko
doświadczalne umożliwi dzieciom usystematyzowanie wiedzy i potwierdzenie jej przez
praktyczne działania. Program ten został podzielony ze względu na zmieniający się cykl pór
roku, tzn. każdej porze roku przyporządkowane są odpowiednie doświadczenia czy
4
eksperymenty. Zdobyta wiedza zostanie wykorzystana do rozwijania konstruktywnego
myślenia, analizy i wnioskowania na bazie samodzielnych lub zespołowych doświadczeń.
Proponowane treści można także realizować jako cykl zajęć spójnych z zagadnieniami
wychowania przedszkolnego i z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego.
3. CELE GŁÓWNE:
1.Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych
potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji.
2.Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz
rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych.
3. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości,
aktywności i samodzielności a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są
ważne w edukacji szkolnej.
4. Poszerzenie wachlarza zainteresowań dzieci w oparciu o ich własne doświadczenia,
eksperymenty i zabawy dydaktyczne o charakterze badawczym.
4. CELE SZCZEGÓŁOWE:
Dziecko:
- spróbuje sformułować i wyrazić swoje zdanie oraz uszanuje odmienną opinię innych;
- podejmie współpracę w zespole,
- podejmie liczne próby formułowania wniosków;
- pogłębi swoją wiedzę w zakresie przyrody nieożywionej i w obszarze edukacji technicznej;
- spróbuje dostrzec i sformułować zależności pomiędzy przyczynami a skutkami zdarzeń;
- usprawni czynności manipulacyjne;
- pozna nowe pojęcia, w związku z czym nabędzie i udoskonali kompetencje językowe;
5
5. PROCEDURY OSIAGANIA CELÓW:
Metody:
• słowne – poszerzające zasób słownictwa dzieci;
• percepcyjne – obejmujące obserwację, pokaz naturalnych okazów, ilustracji, filmy,
• aktywizujące – kształtujące postawę twórczą i uczące samodzielności,
• problemowe – uczące umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach, poznawania
rzeczywistości poprzez wykrycie problemu i poszukiwanie dróg jego rozwiązania,
• odtwórcze, zadaniowe, sytuacyjne i zabawowo- naśladowcze,
• samodzielnych doświadczeń – stwarzanie dzieciom warunków do samodzielnych
doświadczeń i zabawy,
• zadań stawianych do wykonania — pobudzanie aktywności dziecka do podejmowania
działań umożliwiających zdobywanie nowych wiadomości, umiejętności i
rozwijających myślenie,
• kierowania własną aktywnością dziecka – inspirowanie działalności dziecka zachętą i
pobudzanie zainteresowania danym zjawiskiem i zagadnieniem – zabawy tematyczne,
dydaktyczne i badawcze;
Formy:
• praca indywidualna – dziecko samodzielne wykonuje czynność,
• praca zbiorowa, wszystkie dzieci pracują wspólnie,
• praca zespołowa, dzieci pracują w stałych zespołach,
• praca grupowa, dzieci pracują w jednorazowych grupach;
6
6. REALIZOWANE TRE ŚCI:
1.Powietrze:
- skład powietrza,
- właściwości fizyczne powietrza,
- ciśnienie powietrza,
- rozprężanie powietrza,
- siła i kierunek wiatru,
2.Woda i stany skupienia:
- stany skupienia wody,
- objętość wody – bryły lodowe,
- ciśnienie wody,
- podciśnienie,
- kohezja,
- rozpuszczalne i nierozpuszczalne produkty w wodzie,
- zamrażanie barwników,
- siły adhezyjne,
- sucha woda,
- góry lodowe,
3.Elektryczność i magnetyzm:
-przyciąganie i odpychanie magnesów,
- labirynt magnetyczny,
- elektryzowanie przedmiotów,
4.Fale dźwiękowe, muzyka i dźwięk.
- powstawanie fal dźwiękowych,
- drgania powietrza pod wpływem fal dźwiękowych,
- komponowanie muzyki,
- konstruowanie gitary,
- przenoszenie fal akustycznych przez drewno i powietrze,
7
5.Promienie świetlne i kolory.
- odbicie światła,
- załamanie światła,
- rozszczepienie światła – barwy tęczy,
- mieszanie się kolorów,
6.Bezwładność i ruch:
- siła grawitacji,
- bezwładność,
- siła odśrodkowa,
- oddziaływanie z ciała na ciało,
7.Chemia w kuchni:
- pomarańcza,
- cytryna,
- cukier,
- jajko,
- groszek,
- ziemniaki,
- sól,
- ocet,
8.Rośliny:
- grubość, długość i wiek drzewa,
- liście z liści,
- zabarwienie kwiatów,
- nasiona,
- fotosynteza,
- perfumy,
9.Bańki mydlane:
- płyn do baniek mydlanych,
- przyrząd do dużych baniek,
8
- bańki na powietrzu,
10.Detektyw:
- pismo sokiem cytrynowym,
- cień profilu,
- lupa, mikroskop,
- linie papilarne,
- magia monet.
9
7. HARMONOGRAM WDRA ŻANIA PROGRAMU
TEMAT
EDUKACYJNY
TEMAT
SZCZEGÓŁOWY
TERMIN
REALIZACJI
CELE
OPERACYJNE
-DZIECKO-
UWAGI
ROŚLINY I
ZWIERZĘTA
Drzewa
Liście
Labirynt dla
ziemniaka.
JESIEŃ
- wykona pomiar wysokości za
pomocą ołówka lub patyka
i grubości drzewa za pomocą
sznurka,
- określi wiek drzewa,
- przekalkuje korę i liście
różnych gatunków drzew ,
– spróbuje rozróżnić drzewa po
korze lub po liściach;
- poszuka jeden duży liść,
- przygotuje ziemię w doniczce,
- przetnie główne żyły pod
powierzchnią liścia (z pomocą
nauczyciela),
- dokona obserwacji
długoterminowej,
- zaobserwuje, że z nacięć na
liściu wyrosną nowe listki;
- spróbuje wykonać z pudełka
po butach labirynt,
- wytnie otwór w krótszym
boku pudełka (z pomocą
nauczyciela),
Zajęcia
w ogrodzie
przedszkolnym.
Podczas
pomiarów
nauczyciel
wyjaśni zjawisko
fotosyntezy.
Po widocznych
efektach powrót i
omówienie
wykonanego
doświadczenia.
Po widocznych
efektach powrót
i omówienie
wykonanego
doświadczenia
10
Fasolka.
Zabarwienie
kwiatów.
- położy ziemniaka na
przeciwległym w stosunku do
otworu końca pudełka,
- zaobserwuje, że ziemniak
wyczuwa światło i rośnie
w jego kierunku (fototropizm);
- rozłoży na części nasiona
fasoli, z pomocą nauczyciela
spróbuje je nazwać,
- przygotuje słoiki – wyłoży je
bibułą i nasączonymi
papierowymi ręczniczkami,
- umieści fasolkę we
wskazanym miejscu słoika,
- zaobserwuje pojawiające się
korzenie i pędy (proces
kiełkowania),
- po osiągnięciu kilku
centymetrów przez korzenie
i pędy odwróci słoik na bok,
- zaobserwuje, że korzenie
rosną do dołu (zjawisko
grawitacji);
- rozpuści barwnik spożywczy
w wodzie,
- włoży biały kwiat do
zabarwionej wody,
- zaobserwuje, że z czasem
płatki kwiatka nabiorą koloru
wody w szklance;
Po widocznych
efektach powrót
i omówienie
wykonanego
doświadczenia.
Eksperyment
należy rozpocząć
rano, omówienie
zaobserwowanego
efektu na
zajęciach kółka.
11
POWIETRZE
Perfumy
Powietrze
w butelce
(właściwości
fizyczne i skład
powietrza).
Rozprężanie
powietrza.
Siła odrzutu
- pędzący
balon,
- rakieta
- włoży do miski kwiaty lub
listki roślin, doda wodę i olej,
- namoczone rośliny rozgniecie
łyżką na papkę,
- przecedzi otrzymaną papkę,
- przeleje otrzymany płyn
(perfumy) do buteleczki;
- opisze jak wygląda powietrze,
- włoży balon do butelki,
spróbuje go nadmuchać (nie uda
się),
- włoży słomkę do butelki
z balonem i spróbuje jeszcze raz
nadmuchać balon,
- zaobserwuje, że balon da się
nadmuchać;
- wyciągnie butelkę z lodówki
i naciągnie na nią balon,
- wstawi butelkę do ciepłej
wody,
- zauważy, że balon samoistnie
nadmucha się;
- spróbuje nadmuchać balon,
puści go,
- zaobserwuje, że balon z dużą
szybkością porusza się po
pomieszczeniu;
- przeciągnie linkę przez
Doświadczenie
należy wykonać
dzień po dniu.
Godzinę przed
doświadczeniem
należy włożyć
butelkę do
lodówki.
12
balonowa,
Ciśnienie
powietrza.
Poduszkowiec.
słomkę,
- jeden koniec linki przymocuje
do klamki drugi do krzesła,
- spróbuje nadmuchać balon,
zaciskając otwór wylotu
powietrza,
- przyklei brzuch balonu do
słomki umieszczając go na
jednym końcu linki, puści
balon,
- zaobserwuje, że balon poleci
wzdłuż linki;
- sprawdza czy szyjka butelki
jest węższa od ugotowanego
jajka,
- obserwuje jak nauczyciel
wlewa gorącą wodę do butelki
a następnie wylewa ją,
- kładzie jajko lub banana na
szyjkę butelki,
- obserwuje jak jajko wślizguje
się do butelki;
- za pomocą kleju
przymocowuje nakrętkę do
płyty CD,
- zakłada balonik na kawałek
wcześniej przygotowanej przez
nauczyciela szyjki butelki,
- próbuje nadmuchać balonik
i zamykając wylot powietrza
przykręcić go do nakrętki,
- obserwuje jak na śliskiej
Konieczna pomoc
nauczyciela.
13
Wodna rakieta.
Siła i kierunek
wiatru.
powierzchni porusza się gotowy
poduszkowiec,
- taśmą klejącą przymocowuje
do siebie dwa kubki (bez dna)
po jogurtach,
- przeciąga wężyk przez otwór
w korku,
- koniec wężyka nakłada na
pompę, drugi koniec prowadzi
od dołu przez otwór do
wyrzutni rakietowej,
- nalewa wodę do butelki
i zamyka otwór korkiem,
- butelkę wstawia otworem do
dołu do kubka po jogurcie,
- obserwuje jak butelka z wodą
unoszą się w górę a woda się
rozpryskuje;
-z czterech równych gałęzi
utworzy kwadrat, który
następnie z pomocą nauczyciela
zwiąże,
- do mniejszych patyków
przymocuje sznurki a następnie
połączy je z bokami kwadratu,
- przymocuje również
dzwoneczki,
- na koniec przywiąże do
Zajęcia
przeprowadzone
w ogrodzie
przedszkolnym.
Nauczyciel
wcześniej odcina
dna kubków i na
jednym z nich
wycina mały
otwór, wywierca
również otwór w
korku. Nauczyciel
energicznie
napompowuje
powietrze do
wężyka pilnując,
aby dzieci
zachowały
odpowiedni
odstęp.
Zajęcia
w ogrodzie
przedszkolnym.
14
CHEMIA W
KUCHNI
Jajko:
- Pływające
jajko.
- Miękka
skorupka.
- Odróżnianie
jajka surowego
od
ugotowanego.
kwadratu cztery równe sznurki
i zwiąże je umieszczając je na
gałęzi drzewa,
- zaobserwuje, że głośność
wydobywanych dźwięków
zależy od siły i kierunku wiatru;
- wlewa do dwóch szklanek
wodę, do jednej wsypuje sól,
miesza,
- wrzuca do każdej szklanki
jajko,
- zauważa, że jajko w zwykłej
wodzie tonie a w solance
utrzymuje się na powierzchni;
- surowe jajko umieszcza w
słoiku z octem,
- po 48h zauważa, że skorupka
zmiękła – wygląda jak
galaretka,
- widzi, że jajko skacze jak
piłka,
- bez problemu umieszcza je w
butelce,
- kręci jajkiem surowym
a następnie ugotowanym,
- zauważa, że jajko ugotowane
kręci się a jajko surowe
natychmiast staje.
Doświadczenie
musi się
rozpocząć dwa
dni przed
zajęciami.
15
- Rentgen
jajeczny.
Szeleszczący
groszek.
Produkcja soli.
Kolorowa sól.
- w pudełku po butach wycina
otwór mniejszy od jajka,
- umieści włączoną latarkę
w pudełku,
- na wycięty otwór położy jajko,
- zauważy żółtko, a
w niektórych jajkach ciemną
plamę;
- wyłoży tacę folią aluminiową,
- ustawi na niej kubki
z suszonym groszkiem,
- do jednego kubka wleje wodę,
- zauważy, że z kubka,
w którym była woda groch
wypada na folię, wywołując
szelest;
- do dwóch szklanek naleje
ciepłej wody oraz nasypie tyle
soli, aby stworzyć roztwór
nasycony,
- do każdego naczynia włoży
jeden koniec nitki a drugi
koniec umieści na spodku,
- zauważy, że na nitce tworzą
się kryształki soli;
- zanurzy łyżkę w soku
wiśniowym,
- przeniesie sok z łyżki na
bawełnianą serwetkę,
- posypie plamę dużą ilością
Doświadczenie
należy wykonać
rano a przez
pozostałą część
dnia obserwować.
Doświadczenie
wykonane na
zajęciach z kółka
po tygodniu
omówienie
i wyciąganie
wniosków.
16
ELEKTRYCZNOŚĆ
I MAGNETYZM
Kolorowy
cukier.
Co pływa a co
tonie.
Cytryna.
Labirynt
magnetyczny.
soli,
- zaobserwuje, że sól zabarwia
się na czerwono;
- wleje do miski zimną wodę,
- na każdej kostce umieści kilka
kropli barwnika spożywczego,
- włoży kostki do miski,
- zauważa, że cukier wraz
z barwnikiem rozpuszcza się a
w efekcie powstają kolorowe
gwiazdki;
- napełni wodą dużą miskę,
- do miski włoży pomarańczę
skórce i bez skórki,
-zauważy, że obrana
pomarańcza tonie a nieobrana
utrzymuje się na powierzchni
wody;
- wyciśnie z cytryny sok
i przeleje go na talerz,
- położy na talerzyku monety,
- zauważy, że sok z cytryny
rozpuścił osad na monetach;
- po jednej stronie papierowego
talerzyka narysuje labirynt,
- położy spinacz w punkcie
wejścia do labiryntu, a sztabką
magnesu dotknie spód talerza,
17
Delfiny
magnetyczne.
Elektryzowanie
przedmiotów.
- Skaczący
prażony ryż.
- Magiczny
grzebień.
- urządzi wyścigi, sprawdzi ile
czasu zajmie mu przejście przez
labirynt bez dotknięcia linii
spinaczem;
- odrysuje dwa delfiny na
tekturze i wytnie je,
- przyklei sztabki magnesów do
dwóch korków i przyklei
delfiny na szczycie każdego
korka,
- położy delfiny na wodę,
- zauważy, że delfiny stykają
się, jeśli magnesy odwrócone są
w jedną stronę, a odpychają się,
gdy jeden magnes zostanie
odwrócony;
- potrze łyżką chustkę,
- łyżkę umieści nad miską
z ryżem,
- zauważy, że ryż zacznie
wysoko skakać i będzie
przyczepiał się do łyżki;
- wytnie cienkie paski papieru,
- potrze grzebień o wełniany
sweter, po czym przyłoży go do
papieru,
- zauważy, że grzebień będzie
przyciągał skrawki papieru;
18
WULKAN
ZIMOWE CZARY
- Czarodziejski
balon.
Wulkan.
Śnieżynki.
Miniigloo.
ZIMA
- potrze nadmuchany balon o
sweter i przyłoży do lecącego
bieżącego strumienia wody,
- zauważy, że strumień wody
przechyla się w kierunku
balona;
- butelce zamiesza ocet
z odrobiną farby spożywczej,
- do połowy drugiej butelki
naleje sody oczyszczonej,
- na środku miski umieści
butelkę z sodą oczyszczoną
następnie obsypie ją żwirem
i wilgotnym piaskiem tworząc
stożek wulkaniczny,
- ostrożnie naleje do butelki
kolorowego octu
- zaobserwuje, że kolorowa
ciecz wypłynie z butelki
„wulkan” wybuchnie;
- spróbuje złapać płatki śniegu,
- będzie podglądało je pod lupą,
- zauważy, że płatki śniegu
składają się z pojedynczych
kryształków śniegu;
- wykona ze śniegu kopulastą
jaskinię,
- będzie obserwowało jak
nauczyciel wkłada do jej
wnętrza zapaloną lampkę,
Zabawa
w ogrodzie
przedszkolnym
podczas opadów
śniegu.
Zajęcia
w ogrodzie
przedszkolnym.
19
Powstawanie
chmury.
Kolorowy
słupek wody.
Lodowe góry.
- zauważy, że igloo nie stopi
się, gdy pozostanie
odpowiednia odległość między
płomieniem a sufitem;
- obserwuje jak para wodna
skrapla się i tworzy maleńkie
kropelki wody, które unoszą się
w powietrze jak chmury;
- naleje wody do miski,
a następnie rozpuści w niej
barwnik spożywczy,
- zabarwioną wodę wleje do
plastikowej butelki,
- wstawi butelkę do zamrażalki
i odczeka, aż zabarwiona woda
zamarznie,
- zauważy, że w butelce
utworzy się kolorowy rdzeń;
- naleje wody do miski, wrzuci
do niej kostki lodu,
- zaobserwuje, że kostki lodu
pływają na powierzchni wody;
Doświadczenie
wykonuje
nauczyciel ze
względu na
bezpieczeństwo
dzieci. Podczas
eksperymentu
nauczyciel musi
użyć gorącej
wody.
Na zewnątrz musi
panować
minusowa
temperatura, aby
figurki lodowe się
nie stopiły.
20
FALE
DŹWIĘKOWE
Bryły lodowe.
Powstawanie
fal
dźwiękowych:
- Tańczące
ziarenka
piasku.
- Celofan.
- Wysokie i
niskie dźwięki.
- do balonu włoży kamyki,
pionki, gałązki, kwiatki itp.,
- wleje wody do balonu, zwiąże
i włoży do zamrażalki,
- po zamarznięciu usunie
balonową skórkę,
- zrobi wystawę na tarasie
ogrodowym przedszkola
z powstałych figurek lodowych;
- na misce rozciągnie papier
śniadaniowy i przymocuje go za
pomocą gumki,
- nasypie na papier kilka
ziarenek piasku,
- przytrzyma w odpowiedniej
odległości od miski blachę do
pieczenia,
- uderzy drewnianą łyżką
o blachę,
- zauważy, że ziarenka piasku
podskakują;
- dłońmi rozciągnie celofan,
- napięty celofan przyłoży do
swych ust i mocno dmuchnie na
jego brzegi,
- usłyszy przeraźliwy dźwięk;
- do stołu przymocuje dwie
plastikowe linijki różnej
21
MUZYKA I
DŹWIĘK
Drgania
powietrza pod
wpływem fal
dźwiękowych.
Muzyka
wodna.
Muzyka
z salaterki.
długości,
- najpierw uderzy palcem
krótszą linijkę a następnie
dłuższą,
- zauważy, że długa linijka
wibrowała silniej i utworzy
niższy dźwięk a krótsza linijka
będzie wibrowała szybciej
i wytworzy wyższy dźwięk;
- przyłoży dłoń do głośnika,
- poczuje jak drży powietrze;
- ustawi szklanki w rzędzie i do
każdej wleje inną ilość wody,
- uderzy ołówkiem o brzeg
każdej szklanki,
- usłyszy, że każda ze szklanek
wydała inny dźwięk;
- odwróci salaterkę i włoży ją
na butelkę,
- przyłoży ucho do salaterki
i uderzy w nią tą strona ołówka,
po której jest gumka,
- kolejny raz stuknie w salaterkę
jednocześnie trzymając miskę,
- zauważy, że za drugim razem
nie usłyszy żadnego dźwięku;
22
DETEKTYW
Gumowa
gitara.
Głośny budzik.
Niewidzialny
atrament.
Linie
papilarne.
- założy gumki na dłuższe boki
pudełka oddalone od siebie ok.
1 cm.,
- szarpnie za gumki i zwróci
uwagę na wydawane dźwięki,
- następnie włoży ołówki pod
gumki i jeszcze raz szarpnie
gumkami,
- zauważy, że dźwięki są
wyraźniejsze, gdy pod gumkami
są ołówki;
- posłucha jak tyka zegarek,
- kij drewniany ustawi tak, aby
jeden jego koniec dotykał do
budzika, a drugi do ucha,
- odniesie wrażenie, że budzik
dzwoni głośniej;
- wyciśnie sok z jednej cytryny,
- zanurzy w nim pędzel
i narysuje coś na kartce papieru,
- obserwuje nauczyciela jak ten
wyprasuje papier żelazkiem a
sok z cytryny zmieni swój kolor
na brązowy;
- na papierze ołówkiem
narysuje dużą, czarna plamę,
- przyklei wycięte kwadraty
taśmy dwustronnej na papier,
- odciśnie swój palec najpierw
w namalowanej czarnej plamie
Nauczyciel
prasując papier
zachowuje
odpowiednią
odległość od
dziecka.
23
Mistrzowski
detektyw.
Magiczne
monety.
a następnie na taśmie klejącej,
- zauważy, że na taśmie klejącej
pojawiły się odciski palca,
- porówna odciski swych
palców z odciskami palców
kolegi.
- poprosi kolegę, aby złapał
szklankę,
- podniesie szklankę trzymając
ją od wewnętrznej jej strony a
na zewnętrzną naniesie
pędzelkiem trochę pyłu
zmieszanego z grafitu ołówka
i cukru pudru,
- porówna odciski z wcześniej
wykonanymi odciskami,
- wskaże czyj jest to odcisk;
- na stole położy trzy monety
i pojemnik,
- staje tyłem do stołu,
- poprosi kolegę, aby wybrał
sobie jedną monetę zapamiętał
ją i trzymał ją przez ok. 20
sekund, następnie wrzucił
wszystkie do pojemnika,
- potrzaśnie pojemnikiem
i wyciągnie monetę, którą
wcześniej wybrał kolega,
- rozpozna monetę po
temperaturze, ponieważ będzie
znacznie cieplejsza od
pozostałych;
24
PROMIENIE
ŚWIETLNE
Cień profilu.
Balon widmo.
Odbicie
światła.
WIOSNA
- siada na krzesło, dzięki
odpowiednio ustawionemu
światłu, cień twarzy pada na
białą ścianę,
- przykłada kartkę
w odpowiednie miejsce,
- na kartce odrysowuje kontury
cienia;
- spróbuje nadmuchać balon, po
czym wypuści z niego
powietrze,
- wyciśnie sok z cytryny,
- odmierzy 30ml wody i wleje
ją do butelki,
- doda łyżeczkę proszku do
pieczenia i wszystko dobrze
wymiesza słomką,
- do butelki wleje sok z cytryny
a następnie szybko naciągnie
balon na szyjkę butelki,
- zobaczy, że balon sam się
nadmucha;
- zapaloną lampkę kieruje na
kartkę papieru,
- zauważa, że światło odbija się
na kartce,
- zapaloną lampkę kieruje na
szybę lub plastikową butelkę,
- spostrzega, że światło nie
odbija się, ale przenika na drugą
Dzieci stworzą
swoją galerię
twarzy.
25
KOLORY
Załamanie
światła.
Rozszczepienie
światła- barwy
tęczy.
Kolorowy bąk
stronę;
- wypełnia szklankę wodą,
następnie wkłada do niej
ukośnie ołówek,
- patrząc z boku widzi
przesunięty obraz ołówka w
wodzie,
-w pewnym położeniu widzi
podwójny obraz ołówka,
- gdy patrzy z góry to ma
wrażenie, że ołówek jest
krzywy, a długość zanurzonej
części ołówka wydaje się
krótsza niż w rzeczywistości;
- wleje wodę do miski,
- lusterko włoży do miski
i oprze je ukośnie o jej węższy
brzeg,
- poświeci latarką tak, aby
promień światła dotarł do tej
części lusterka, która jest pod
wodą,
- przed lusterkiem przytrzyma
kartkę białego papieru, aby
złapać światło odbijające się od
lusterka,
- zauważy, że na kartce papieru
pojawiły się kolory tęczy;
- na białym kartonie narysuje
koło o średnicy ok. 10 cm
26
WODA
– addytywne
mieszanie
kolorów.
Kolorowe
mleko.
Trzy stany
skupienia.
i wytnie je,
- z pomocą nauczyciela podzieli
je na 7 równych części,
- każdą część pomaluje na inny
kolor,
- na środku koła gwoździem
zrobi otwór i włoży do niego
ołówek, szpicem do dołu,
- zakręci nim jak bąkiem do
zabawy,
- zauważy, ze przy szybkich
obrotach kolorowe koło
wygląda jakby było białe;
- na plastikowy talerzyk wlewa
mleko tak, aby było przykryte
dno,
- następnie na mleko wlewa
pare kropli różnych kolorów
barwnika,
- bierze czysty patyczek
kosmetyczny i zamacza jego
końcówkę w płynie do naczyń,
- patyczek ten zanurza w mleku
najlepiej pomiędzy kolorami,
- zauważa, że kolory zaczynają
się mieszać;
- kładzie kostki lodu na
pokrywkę,
- obserwuje jak lód zamienia się
w wodę,
- następnie zauważa, jak gorąca
woda zamienia się w parę
27
Klej wodny –
siły adhezyjne.
Wodna góra –
kohezja.
Sucha woda.
Substancje
nierozpuszczal
ne w wodzie.
wodną a ta skrapla się na
pokrywce;
- na jedno szkiełko naleje kilka
kropli wody i położy na nie
drugie szkiełko,
- spróbuje rozdzielić oba
szkiełka,
- zauważy, że aby rozdzielić
szkiełka trzeba podziałać na nie
dużą siłą;
- napełni szklankę po brzegi,
- do wody ostrożnie wrzuci
monety, jedną po drugiej,
- zauważy, że w szklance
zmieściło się dużo więcej monet
niż można było się spodziewać
a woda zacznie się wybrzuszać
nad szklanką.
- napełni szklankę wodą a jej
powierzchnię posypie
zmielonym pieprzem,
- czubek palca pomału zanurzy
w wodzie,
- spostrzeże, że jego palec jest
suchy,
- do czterech szklanek naleje
wody,
- wsypie do nich po łyżeczce
28
Fontanna.
Wodospad.
kawy, herbaty, kakao i ryżu,
dobrze wymiesza,
- zaobserwuje, że substancje te
opadają na dno nie
rozpuściwszy się.
- taśmą klejącą połączy ze sobą
dwie słomki,
- jedną stronę słomki zaklei
plasteliną a 1 cm nad nią zrobi
dziurki wykałaczką,
- drugi koniec słomki włoży do
butelki i napełni ją wodą,
wyciągnie, odwróci
i z powrotem włoży do butelki,
- zobaczy jak woda tryska
otworami zrobionymi przez
wykałaczkę,
- stworzy dużą fontannę z dużej
ilości słomek podprowadzając
ją do piaskownicy;
- z dużą pomocą nauczyciela
zrobi gwoździem w butelce
plastikowej cztery otwory na
różnej wysokości,
- taśmą klejącą zaklei otwory,
- butelkę napełni wodą a
następnie odklei taśmę klejącą,
- zauważy, że woda tryska
z wszystkich czterech otworów
ale najsilniej z najniższego;
Zajęcia wykonane
w ogrodzie
przedszkolnym.
Zajęcia
w ogrodzie
przedszkolnym.
29
BAŃKI
MYDLANE.
BEZWŁADNOŚĆ, I
RUCH,
Płyn do baniek.
Przyrząd do
baniek.
Samochód z
napędem na
monety.
Leniwe
monety.
Karuzela z
LATO
-wleje wodę demineralizowaną
do miski, doda płyn do naczyń a
następnie glicerynę,
- przywiąże tasiemkę do kijów,
wg wzoru nauczyciela,
- wykona duże bańki
w ogrodzie przedszkolnym;
- spróbuje przywiązać jeden
koniec linki do samochodu a
drugi do koszyczka,
- samochód tak postawi na
stole, aby przywiązany do niego
kosz swobodnie zwisał ze stołu,
- do kosza wsypie monety,
- zaobserwuje, że samochód
zacznie się poruszać, będzie
jechał tym szybciej im większy
ciężar będzie w koszu;
- na szklankę położy kartę do
gry a na karcie monetę,
- spróbuje puknąć w kartę tak,
aby się poruszyła, ale nie
podniosła do góry,
- zauważy, że karta przesunie
się a moneta zostanie w miejscu
a tym samym wpadnie do
szklanki.
- do połowy wiaderka wleje
Zajęcia na
świeżym
powietrzu.
30
wiaderka.
Bilard
monetami.
wodę,
- spróbuje wymachiwać nim
dookoła,
- zaobserwuje, że pomimo tego,
iż wiaderko odwrócone jest
otworem do dołu woda z niego
nie wyleci.
- położy linijkę na stole, a
pierwszą monetę tak, aby
stykała się z końcem linijki,
- drugą monetę popchnie po
stole, aby dotarła do wolnego
końca linijki,
- zauważy, że pomimo tego, iż
nie ruszyło drugą monetę ona
została wprawiona w ruch.
31
8. EWALUACJA:
Efekty realizacji treści programu „MALI CIEKAWI” i stopień opanowania zawartych w nim
wiadomości i umiejętności zbiorę na podstawie:
— rozmowa z dziećmi podczas zajęć (odpowiedzi na pytania),
— rozmowa z nauczycielami poszczególnych grup,
— rozmowy z rodzicami dzieci uczestniczących w kółku doświadczalnym,
— rozmowy z dyrektorem przedszkola,
— zajęcia otwarte dla rodziców,
— opinia własna autorki tego programu,
— analiza efektów pracy,
— sprawozdanie z kółka.
9. LITERATURA:
1. Ruth Gellersen,Urlich Valte, Bardzo ciekawe eksperymenty na cały rok, Jedność, Kielce 2011.
2. Ruth Gellersen,Urlich Valte, Mai odkrywcy, eksperymenty przyrodnicze,
3. Barbara Taylor, Zabawa i nauka, uprawa roślin, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1991.
4. Barbara Taylor, Zabawa i nauka, Baterie i magnesy, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1991.
5. Anita von Saan, 365 eksperymentów na każdy dzień, Rea, 2005.