Transcript

Przedmiotowy System Oceniania (PSO)

z Fizyki

dla klas I – IIIGimnazjum

Joanna Zaborowska

1. Dokumenty prawne stanowiące PSO.

Przedmiotowy system oceniania opracowany został po przeprowadzonej analizie i uwzględnieniu następujących dokumentów:

Podstawa programowa matematyki dla gimnazjum podpisana przez Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2008 roku.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych

Zasady Wewnątrzszkolnego Oceniania.

„Świat fizyki. Program nauczania.” Barbara Sagnowska, ZamKor

2. Cele oceniania:

bieżące, okresowe i roczne informowanie ucznia i jego rodziców o poziomie

osiągnięć edukacyjnych, postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach,

motywowanie ucznia do dalszej pracy,

dostarczanie nauczycielom informacji o stopniu realizacji celów,

umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy

dydaktyczno – wychowawczej,

pobudzanie rozwoju umysłowego ucznia, jego zainteresowań i uzdolnień,

umożliwienie dokonywania samooceny,

3. Co podlega ocenianiu:

Ocenianiu podlegają przede wszystkim wiadomości i umiejętności ucznia. Oceniamy

również aktywność i zaangażowanie ucznia w pracę na lekcji, oraz systematyczność

i poprawność wykonywania zadań domowych.

4. Ogólne kryteria oceniania z fizyki:

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

• potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych);

• umie formułować problemy i dokonać analizy lub syntezy nowych zjawisk;

• umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy;

• osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach;

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

• w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe

• potrafi zastosować zdobytą wiedzę w nowych sytuacjach;

• jest samodzielny i potrafi korzystać z różnych źródeł wiedzy bez pomocy nauczyciela;

• potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenia fizyczne;

• rozwiązuje samodzielnie zadania rachunkowe i problemowe;

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

• opanował w dużym zakresie wiadomości określone programem nauczania;

• poprawnie stosuje wiadomości do rozwiązywania typowych zadań lub problemów;

• potrafi wykonać zaplanowane doświadczenie z fizyki;

• potrafi rozwiązać proste zadanie lub problem;

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

• opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem;

• potrafi zastosować wiadomości do rozwiązywania zadań z pomocą nauczyciela;

• potrafi wykonać proste doświadczenie z fizyki z pomocą nauczyciela;

• zna podstawowe wzory i jednostki wielkości fizycznych;

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

• ma braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem, ale braki te nie

przekreślają możliwości dalszego kształcenia;

• zna podstawowe prawa i wielkości fizyczne;

• potrafi z pomocą nauczyciela wykonać proste doświadczenie fizyczne;

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:

• nie opanował tych wiadomości, które są konieczne do dalszego kształcenia;

• nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu

trudności;

• nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych.

5. Procedury bieżącego oceniania:

• wypowiedzi ustne oceniane będą pod względem rzeczowości, stosowania języka fizyki

i umiejętności formułowania dłuższej wypowiedzi. Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje

znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji, w przypadku lekcji powtórzeniowych –

z całego działu.

• sprawdziany pisemne całogodzinne w tym testy dydaktyczne przeprowadzane po

zakończeniu każdego działu zapowiadane powinny być tydzień wcześniej. Sprawdziany

mogą zawierać dodatkowe pytania (zadania ) na ocenę celującą.

• kartkówki 10-20 min obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji nie muszą być

zapowiadane.

• prace domowe obowiązkowe oceniane są pod względem ich rzeczowości i umiejętności

stosowania języka fizyki.

• systematyczna obserwacja zachowania uczniów, w tym aktywność na lekcjach,

umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemów, współpraca w zespole, udział

w dyskusjach prowadzących do wyciągania wniosków. Uczeń może otrzymywać za

udział w lekcjach plusy, gdy zgromadzi trzy plusy uzyskuje ocenę bardzo dobrą, gdy

uzyska ich mniej, w końcu semestru zostają one zamienione odpowiednio przy dwóch

plusach na ocenę dobrą, a przy jednym na ocenę dostateczną. W przypadku dużej

aktywności na lekcji uczeń może otrzymać ocenę bardzo dobrą

• prace dodatkowe (referaty itp.) będą oceniane w skali ocen - bardzo dobry, dobry

oraz w postaci plusów, które są przeliczane na oceny tak jak za aktywność na lekcji

6. Skala ocen odpowiedzi ustnej:

ocena celująca – uczeń samodzielnie rozwiąże zadanie o podwyższonym stopniu

trudności, potrafi wyjaśnić zjawiska fizyczne;

ocena bardzo dobra – uczeń samodzielnie rozwiąże zadanie otwarte,

ocena dobra – uczeń samodzielnie rozwiąże zadanie otwarte (dopuszczalne 2 drobne

błędy – możliwe podpowiedzi nauczyciela)

ocena dostateczna – uczeń rozwiąże zadanie z pomocą nauczyciela

ocena dopuszczająca – uczeń postępuje według instrukcji nauczyciela (naprowadzony

przez nauczyciela potrafi wykonać kolejne czynności)

ocena niedostateczna – uczeń postępuje według instrukcji nauczyciela (naprowadzony

przez nauczyciela nie potrafi wykonać kolejnych czynności)

7. Szczegółowe kryteria oceniania prac pisemnych:

Uczeń na sprawdzianach lub testach otrzymuje punkty za:

zadanie zamknięte – 1 punkt za każdą prawidłową odpowiedź;

zadanie otwarte – 1– 5 punktów (w zależności od stopnia rozbudowania zadania).

W ocenianiu sprawdzianów pisemnych lub kartkówek przyjmuje się skalę punktową

przeliczaną na oceny cyfrowe wg kryteriów:

ocena celująca ………………… 96% - 100%bardzo dobra ………………… 86% - 95%dobra ………………… 71% - 85%dostateczna ………………… 51% - 70%dopuszczająca ………………… 31% - 50 %niedostateczna ………………… 0 % - 30 %

8. Ocena uczniów dyslektycznych:

1. Na wniosek ucznia lub rodzica, nauczyciel może zastąpić prace pisemne odpowiedzią

ustną.

2. Uczeń ma prawo poprosić nauczyciela o odczytanie poleceń (zadań

tekstowych) na sprawdzianie (1 raz).

3. Nauczyciel oceniając sprawdzian bierze pod uwagę „Katalog typowych

błędów dyslektycznych”, nie obniżając oceny za:

Nieczytelne pismo, łączenie wyrazów, błędy ortograficzne.

Niewłaściwe stosowanie dużych i małych liter.

Lustrzane zapisywanie cyfr i liter (np. 6 – 9).

Mylenie liter (np. o – a, d – b – p).

Zapis fonetyczny wyrazów (np. kfiatek).

Gubienie liter, cyfr.

Problemy z przecinkiem (liczby dziesiętne).

Błędy w zapisie działań pisemnych (dopuszczalne drobne błędy rachunkowe).

Trudności w zapisie liczb wielocyfrowych i liczb z dużą ilością zer.

Luki w zapisie obliczeń – obliczenia pamięciowe.

Uproszczony zapis równania (wzoru) i przekształcenie go w pamięci; brak

opisu niewiadomych.

Błędy w przepisywaniu.

Chaotyczny zapis operacji matematycznych.

Mylenie indeksów górnych i dolnych (np. x2 – x2, m2 – m2).

9. Ocena uczniów realizujących program dostosowania do możliwości ucznia:

Uczniowie z opinią o dostosowaniu wymagań realizują zadania na miarę swoich

możliwości . Na sprawdzianach otrzymują zadania adekwatne do tych realizowanych na

lekcji. W przypadku czynienia postępów otrzymują ocenę pozytywną, natomiast, gdy nie

wykazują starań i nie wykonują postępów na miarę swoich możliwości, negatywną.

10.Ocenianie semestralne i roczne.

Wystawienie oceny semestralnej i końcoworocznej dokonuje się; na podstawie ocen

cząstkowych ze sprawdzianów, prac klasowych, odpowiedzi ustnych , kartkówek i zadań

wykonywanych na lekcji.

Ocena końcowa wystawiana jest jako „średnia ważona”. Każda forma aktywności ma swoją

wagę:

Praca klasowa 4Sprawdzian 3Kartkówka 2Odpowiedź ustna 2Referat 1 - 2Zadanie domowe 1Aktywność/ praca na lekcji 1 - 2Aktywność pozalekcyjna/ reprezentowanie szkoły w konkursach/zawodach w zależności od rangi konkursu i uzyskanego wyniku

1 - 4

Ocenę końcową (OK) obliczamy według wzoru:

Wynik zaokrąglamy w sposób następujący:

Ocena średnie ważone

Celująca 5,50 – 6,00Bardzo dobra 4,50 – 5,49 Dobra 3,50 – 4,49Dostateczna 2,50 – 3,49Dopuszczająca 1,70 – 2,49Niedostateczna 1,00 – 1,69

Przykład:

Imię i nazwisko

Stopnie uzyskane za:Prace klasowe sprawdziany odp. ustne zad. domowe aktywność

Jan Kowalski 4,3,3 5,2 4,5,5 5,4 5,5

OK = (4+3+3 )⋅4+(5+2 )⋅3+(4+5+5 )⋅2+ (5+4 )⋅1+(5+5 )⋅1

3⋅4+2⋅3+3⋅2+2⋅1+2⋅1=3 ,86

(ocena roczna: dobry)

11. Poprawa uzyskiwanych wyników. Pomoc koleżeńska

Uczeń ma prawo poprawie ocenę niedostateczną, a w szczególnych przypadkach także

dopuszczającą, jeden raz w ciągu dwóch tygodni po oddaniu sprawdzianu. Do

dziennika obok oceny uzyskanej poprzednio wpisuje się ocenę uzyskaną z poprawy.

W przypadku nieobecności:

- nieusprawiedliwionej - uczeń jest zobowiązany natychmiast napisać zaległy

sprawdzian;

- usprawiedliwionej trwającej dłużej niż – uczeń jest zobowiązany w terminie

2 tygodni po powrocie do szkoły napisać zaległą pisemną pracę kontrolną.

Uczeń może być zwolniony z pisania pracy klasowej, kartkówki lub odpowiedzi ustnej

w wyjątkowych sytuacjach losowych.

Uczeń ma możliwość korzystania z konsultacji – zajęć dodatkowych po lekcjach.

Może wtedy napisać zaległy sprawdzian, poprawić oceny niedostateczne, a także

przyjść po poradę dotyczącą bieżącego materiału.

12. Sposób informowania uczniów i ich rodziców o osiągnięciach edukacyjnych.

bieżące informowanie ucznia o każdej ocenie;

wpisanie oceny do dziennika elektronicznego;

informowanie rodziców ucznia przez wychowawcę w czasie zebrań i drzwi otwartych;

inne formy: dyżury nauczycieli, spotkania indywidualne uczeń – rodzic – nauczyciel.

13. Ewaluacja Przedmiotowego Systemu Oceniania.

PSO podlega ewaluacji. Przeprowadza się ankiety ewaluacyjne PSO. Dokonuje się

również analizy jakościowej wyników kształcenia z fizyki po zakończeniu III etapu

edukacyjnego.

Zmiany w PSO mogą być wprowadzone od nowego roku szkolnego.

Przedmiotowy system oceniania jest modyfikowany corocznie, co jest wynikiem

ewaluacji, a także zmian w rozporządzeniach.

14. Szczegółowe kryteria oceniania z fizyki (działami):

Wykonujemy pomiary

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń :- zna zasady bezpiecznego korzystania z pracowni fizycznej;- wymienia przyrządy, za pomocą których mierzymy długość, temperaturę, czas, szybkość

i masę- podaje zakres pomiarowy przyrządu- przelicza jednostki długości, czasu i masy- mierzy wartość siły w niutonach za pomocą siłomierza- oblicza wartość ciężaru posługując się wzorem Fc= m g

- odczytuje gęstość substancji z tabeli- na podstawie gęstości podaje masę określonej objętości danej substancji- mierzy objętość ciał o nieregularnych kształtach za pomocą menzurki- pokazuje na przykładach, że skutek nacisku ciał na podłoże zależy od

wielkości powierzchni zetknięcia- podaje jednostkę ciśnienia i jej wielokrotności- mierzy ciśnienie atmosferyczne za pomocą barometru- na podstawie wyników zgromadzonych w tabeli sporządza wykres zależności

jednej wielkości fizycznej od drugiej w podanym wcześniej układzie osi

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:- wymienia jednostki wszystkich mierzonych wielkości- podaje dokładność przyrządu

- oblicza wartość najbardziej zbliżoną do rzeczywistej wartości mierzonej wielkości, jako średnią arytmetyczną wyników

- wykazuje doświadczalnie, że wartość siły ciężkości jest wprost proporcjonalna do masy ciała- uzasadnia potrzebę wprowadzenia siły jako wielkości wektorowej- wyznacza doświadczalnie gęstość ciała stałego o regularnych kształtach (9.1)- wyznacza doświadczalnie gęstość cieczy

- oblicza gęstość substancji ze związku - podaje jednostki gęstości

- wykazuje, że skutek nacisku na podłoże, ciała o ciężarze zależy od wielkości powierzchni zetknięcia ciała z podłożem

- oblicza ciśnienie za pomocą wzoru - przelicza jednostki ciśnienia- mierzy ciśnienie w oponie samochodowej- na podstawie wyników zgromadzonych w tabeli sporządza samodzielnie wykres zależności

jednej wielkości fizycznej od drugiej

OCENA DOBRA

Uczeń umie:- wyjaśnia na przykładach przyczyny występowania niepewności pomiarowych- zapisuje różnice między wartością końcową i początkowa wielkości fizycznej- wyjaśnia, co to znaczy wyzerować przyrząd pomiarowy- podaje cechy wielkości wektorowej

- przekształca wzór i oblicza masę ciała, znając wartość jego ciężaru- przelicza gęstość wyrażoną w kg/m3 na g/cm3 i na odwrót

- przekształca wzór i oblicza każdą z wielkości fizycznych w tym wzorze

- przekształca wzór i oblicza każdą z wielkości występujących w tym wzorze- opisuje zależność ciśnienia atmosferycznego od wysokości nad poziomem morza- rozpoznaje zjawiska, w których istotną rolę odgrywa ciśnienie atmosferyczne i urządzenia, do

działania, których jest ono niezbędne- wykazuje, że jeśli dwie wielkości są do siebie wprost proporcjonalne, to wykres zależności

jednej od drugiej jest półprostą wychodzącą z początku układu osi

OCENA BARDZO DOBRA I CELUJĄCA

Uczeń:- wyjaśnia pojęcie szacowania wartości wielkości fizycznej- wyjaśnia, co to jest rząd wielkości- zapisuje wynik pomiaru bezpośredniego wraz z niepewnością- wymienia jednostki podstawowe SI - zaokrągla wynik pomiaru pośredniego do dwóch cyfr znaczących- wyjaśnia, czym różni się mierzenie wielkości fizycznej od jej wyznaczania (pomiaru

pośredniego)- wyjaśnia zasadę działania wybranego urządzenia, w którym istotną rolę odgrywa ciśnienie- wyznacza doświadczalnie ciśnienie atmosferyczne za pomocą strzykawki i siłomierza- wyciąga wnioski o wartościach wielkości fizycznych na podstawie kąta nachylenia wykresu

do osi poziomej

WŁAŚCIWOŚCI I BUDOWA MATERII

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń wie:w jakich stanach skupienia mogą występować różne substancje;- jakie są przykłady ciał stałych, ciekłych i gazowych;- jakie właściwości mechaniczne wykazują ciała będące w stałym stanie skupienia;- jakie są przykłady ciał plastycznych, sprężystych i kruchych;- jakie właściwości wykazuje substancja będąca w stanie ciekłym;- co to są elektrolity i nieelektrolity;- jakie właściwości wykazuje substancja znajdująca się w gazowym stanie skupienia;- co to jest izolator cieplny i elektryczny (i jakie są przykłady);- że materię tworzą atomy i cząsteczki;- że cząsteczki różnych substancji różnią się od siebie rozmiarem i właściwościami;- że cząsteczki są zbudowane z atomów;- że istnieją oddziaływania międzycząsteczkowe;- na czym polega doświadczenie modelowe;- co to jest menisk;- co na czym polegają zmiany stanów skupienia ciał;- co to jest temperatura topnienia i temperatura wrzenia;

- na czym polega zjawisko rozszerzalności temperaturowej ciał (stałych, cieczy, gazów)- na czym polega proces krążenia wody w przyrodzie;- jakie jest znaczenie wody i powietrza w życiu organizmów żywych;- jaki jest model budowy materii (atomy, cząsteczki);- jakie są podstawowe założenia teorii kinetyczno-cząsteczkowej budowy materii;- co to jest masa ciała, jaka jest jej jednostka w Układzie SI;- do czego służy i jak zbudowana jest waga laboratoryjna;- że masa ciała jest wielkością niezmienną;- co to jest ciężar ciała;- co to jest gęstość ciała i jakie są jej jednostki;

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń umie:- że substancje w zależności od temperatury mogą występować w różnych tanach skupienia;- jak posługiwać się ze zrozumieniem pojęciami: topnienie, krzepnięcie, wrzenie, parowanie, skraplanie;- co to jest powierzchnia swobodna cieczy;- na czym polega zjawisko konwekcji;- jakie są rodzaje menisków;- co to jest napięcie powierzchniowe cieczy;- co to jest sublimacja i resublimacja;- jakie znaczenie mają w przyrodzie zmiany stanów skupienia;- jak zbudowane są kryształy;- jakie znaczenie w przyrodzie i zastosowanie w życiu człowieka ma zjawisko rozszerzalności temperaturowej ciał (stałych, cieczy i gazów);- jakie znaczenie w przyrodzie i w życiu człowieka ma zjawisko anomalnej rozszerzalności wody;- że zanieczyszczenie powietrza i wody jest szkodliwe dla środowiska;- jakie czynności powinien podjąć człowiek, aby uchronić powietrze i wodę przed ich - zanieczyszczeniem,- w jaki sposób wyznaczyć masę za pomocą wagi laboratoryjnej; - od czego zależy ciężar ciała;- jak wyznaczyć gęstość ciał;- jak posłużyć się tabelami wielkości fizycznych w celu odszukania potrzebnej gęstości substancji

OCENA DOBRA

Uczeń umie:- wyjaśnić, co to znaczy, że podział na ciała plastyczne, sprężyste i kruche jest podziałem nieostrym;- omówić różnice i podobieństwa pomiędzy stanami skupienia;- podać przykłady świadczące o tym, że materia ma budowę cząstkową;- wyjaśnić na czym polega zjawisko dyfuzji;- wyjaśnić, czym różni się spójność od przylegania;- omówić czynniki obniżające napięcie powierzchniowe wody;- czym różnią się ciała o budowie krystalicznej od ciał o budowie bezpostaciowej;

- wyjaśnić poznane zjawiska (zmiany stanów skupienia ciał, rozszerzalność temperaturową, zjawisko dyfuzji) na podstawie kinetyczno-molekularnej teorii budowy materii;- posługiwać się ze zrozumieniem pojęciami sublimacja i resublimacja;- przeprowadzić doświadczenie;- obliczać ciężar ciała;- rozwiązać proste zadanie z wykorzystaniem wzoru na gęstość ciał;

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń umie:- omówić jakie znaczenie w przyrodzie ma zjawisko konwekcji w przyrodzie;

- obliczać objętość ciał stałych (dokonując odpowiednich pomiarów);- zademonstrować i omówić właściwości ciał stałych, cieczy i gazów na wybranym przykładzie;- podać przykłady zjawiska dyfuzji w różnych stanach skupienia; - wyjaśnić jaką rolę odgrywa zjawisko dyfuzji w przyrodzie; - zademonstrować zjawisko dyfuzji i rozpuszczania; - wyjaśnić kształt kropli wody;- omówić jakie znaczenie w życiu człowieka ma obniżenie napięcia powierzchniowego wody;- na podstawie widocznego menisku danej cieczy w cienkiej rurce określić czy większe są siły przylegania czy spójności;- rozwiązać zadania rachunkowe z wykorzystaniem przekształceń wzoru na gęstość ciał;

OCENA CELUJĄCAUczeń:- zaprojektuje i zaprezentuje doświadczenie wykazujące, że różne substancje mają różne temperatury topnienia;- narysuje schemat obwodu elektrycznego do badania przewodnictwa elektrycznego ciał;- zaprojektuje i zademonstruje doświadczenie przedstawiające istnienie prądów konwekcyjnych w powietrzu;

ELEMENTY HYDROSTATYKI I AEROSTATYKI

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń wie:- co to jest parcie;- co to jest ciśnienie i jaka jest jego jednostka;- jaka jest treść prawa Pascala dla cieczy i gazów; - co to jest ciśnienie hydrostatyczne od czego zależy; - co to jest ciśnienie atmosferyczne i od czego zależy; - jakie przyrządy służą do pomiaru ciśnienia atmosferycznego; - co to są naczynia połączone; - co to jest siła wyporu;- jaka jest treść prawa Archimedesa dla cieczy i gazów;

- jakie są warunki pływania ciał;

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń wie:- jakie zastosowanie w życiu codziennym człowieka znalazły naczynia połączone;- od czego zależy siła wyporu i jakie są jej cechy;

OCENA DOBRA

Uczeń umie:- wyjaśnić, jakie znaczenie dla organizmów żywych ma istnienie ciśnienia atmosferycznego i hydrostatycznego- podać w jakich urządzeniach wykorzystano zjawisko ciśnienia atmosferycznego i hydrostatycznego i na czym polega działanie tych urządzeń;- wyjaśnić, dlaczego dane ciało pływa, a inne tonie;- jak praktycznie wykorzystano prawo Archimedesa;- rozwiązywać zadania rachunkowe z zastosowaniem wzoru na ciśnienie;- rozwiązywać zadania rachunkowe stosując prawo Archimedes

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń umie:- rozwiązywać zadania rachunkowe z zastosowaniem wzoru na ciśnienie;- rozwiązywać zadania rachunkowe stosując prawo Archimedesa;- wyjaśnić, dlaczego poziom cieczy w naczyniach połączonych jest jednakowy;- przedstawić graficznie wszystkie siły działające na ciało, które pływa w cieczy, tkwi w niej zanurzone lub tonie

OCENA CELUJĄCA

Uczeń:- zaprojektuje i wykona urządzenie pływające;- rozwiąże trudne zadania tekstowe na siłę wyporu;

RUCH I SIŁY

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń wie:

- co to jest ruch;- co to jest tor ruchu;- co to jest droga, a co przemieszczenie;- że prędkość jest wielkością wektorową;- jakie są jednostki (w Układzie SI):drogi, czasu, prędkości; - co to jest ruch niejednostajny;- co to jest przyspieszenie (opóźnienie) i jaka jest (w Układzie SI) jego jednostka;- że przyspieszenie jest wektorem;- że ciągle wzrastający ruch samochodowy powoduje zanieczyszczenie środowiska;- że oddziaływania między ciałami są zawsze wzajemne;- jakie są skutki wzajemnych oddziaływań między ciałami;- że miarą oddziaływania jest siła;- co to jest tarcie;- jaka jest treść zasad dynamiki; - co to jest bezwładność ciała;- że miarą bezwładności ciała jest jego masa;- co to jest ciężar ciała;- na czym polega swobodne spadanie ciał;- co to jest pęd ciała;- że pęd jest wielkością wektorową;- jaka jest treść zasady zachowania pędu;- co to jest przyspieszenie grawitacyjne;- co to jest praca i jaka jest jej jednostka i wzór (w Układzie SI); co to jest energia;- jakie są rodzaje energii;- jaka jest treść zasady zachowania energii;- co to jest moc i jaka jest jej jednostka(w Układzie SI);- co to jest równia pochyła;- jakie są rodzaje dźwigni;.

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń wie:- jak odróżnić ruch krzywoliniowy od prostoliniowego;- na czym polega względność ruchu;- jak wyjaśnić na przykładach, kiedy ciało jest w spoczynku, a kiedy w ruchu względnym;- że prędkość w ruchu jednostajnym prostoliniowym ma wartość stałą;- co to jest prędkość średnia, a co chwilowa;- jakie są przykłady statycznych i dynamicznych skutków oddziaływań;- że tarcie zależy od rodzaju powierzchni kinetycznego;- jak można zmniejszyć lub zwiększyć tarcie trących i siły nacisku;- czym się różni tarcie statyczne od dynamicznego;- co to jest siła i jak zdefiniować jej jednostkę (w Układzie SI);- że gdy siły działające na ciało równoważą się, ciało to pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym;- że porusza się ruchem zmiennym, gdy siły działające na ciało nie równoważą się;- że tylko siła niezrównoważona może zmienić ruch ciała;- dlaczego I zasadę dynamiki nazywa się zasadą bezwładności;- jakie są zasady akcji i reakcji oraz jej wykorzystania.

- wyznaczyć siłę wypadkową;- jakie są przykłady ruchów krzywoliniowych;- jakie są przykłady oddziaływania grawitacyjnego;- od czego zależy przyrost energii potencjalnej ciała;- od czego zależy przyrost energii kinetycznej ciała;- że praca wykonana nad ciałem może być „zmagazynowana" w formie energii- kinetycznej lub potencjalnej;- jakie są przykłady przemian energii mechanicznej;- jaka jest rola maszyn prostych w życiu codziennym;- jakie są rodzaje maszyn prostych;- jakie jest zastosowanie maszyn prostych w różnych urządzeniach.

OCENA DOBRA

Uczeń umie:- podać przykłady względności ruchu we Wszechświecie;- że w ruchu jednostajnym prostoliniowym droga jest proporcjonalna do czasu;- że w ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym prędkość jest proporcjonalna do czasu trwania ruchu, a droga jest proporcjonalna do kwadratu czasu;- że we Wszechświecie ciała spadają z innym niż na Ziemi przyspieszeniem;- wyznaczyć wartość drogi;- określić cechy przemieszczenia:- podać charakterystyką ruchu jednostajnego prostoliniowego;- przeliczyć jednostki (np. prędkości);- obliczyć na podstawie definicji wartość prędkości średniej w ruchu po linii prostej;- podać charakterystyką ruchu jednostajnie przyspieszonego (opóźnionego);- obliczyć prędkość i przyspieszenie (opóźnienie) ciała oraz drogę przebytą przez ciało w ruchu jednostajnie przyspieszonym;- wytłumaczyć spadanie swobodne ciał na podstawie praw dynamiki;- obliczyć ciężar ciała.- co to jest sprawność i jak ją wyliczyć.- obliczyć pęd ciała;- scharakteryzować ruch po okręgu; - przedstawić graficzną interpretację pracy;- wykazać związek pracy i energii;- obliczyć energię kinetyczną i potencjalną ciał;- rozwiązywać zadania związana z pojęciem pracy i mocy;- zbadać warunki równowagi sił na różnych maszynach prostych.

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń umie:- sporządzić wykresy zależności drogi i prędkości od czasu i odczytać dane z wykresów;- sporządzić wykresy zależności drogi, prędkości i przyspieszenia od czasu; - rozwiązywać zadania, stosując poznane zależności dla tych ruchów; - wskazać i nazwać źródła sił działających na ciało; - wyjaśnić zjawisko tarcia na podstawie oddziaływań międzycząsteczkowych;- wyrazić jednostkę siły 1N przez inne podstawowe jednostki układu SI;- rozwiązywać zadania związane z zasadami dynamiki;

- rozwiązywać zadania związana z pojęciem ciężaru ciała; - rozwiązywać zadania związane z zasadą zachowania pędu;- rozwiązywać trudniejsze zadania związane z pojęciami, praca i moc; - uzasadnić słuszność zasady zachowania energii mechanicznej;- rozwiązywać zadania związane z zasadą zachowania energii;- obliczyć zadanie typowe z zastosowaniem sprawności maszyn.

OCENA CELUJĄCA

Uczeń:- obliczy trudne, nietypowe zadania z wykorzystaniem wzorów na pracę, moc, energię- obliczy trudne zadania związane z równaniami równowagi maszyn prostych i sprawnością maszyn;- przygotuje i zaprezentuje referat na temat: Wpływ procesów wytwarzania energii na środowisko przyrodnicze;

ANALIZA ENERGETYCZA PROCESÓW CIEPLNYCH

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń wie:- co to jest energie wewnętrzna ciała;- co jest miarą energii wewnętrznej;- że cieplny przepływ energii może odbywać się przez: przewodzenie, konwekcję i promieniowanie;- jaka jest treść I zasady termodynamiki;- co to jest ciepło właściwe ciała;- co to jest i do czego służy kalorymetr;- co to jest ciepło topnienia, krzepnięcia, parowania i skraplania;- że woda na Ziemi ulega nieustannym przemianom ;- że ciepło właściwe wody ma dużą wartość w porównaniu z ciepłem właściwym wielu substancji.

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń wie:- jak można zmienić wartość energii wewnętrznej ciał- że po zetknięciu ciał następuje samorzutny przepływ ciepła (energii) od ciała o temperaturze wyższej do ciała o temperaturze niższej;- że zmiana temperatury ciała świadczy o zmianie jego energii wewnętrznej;- na czym polega: promieniowanie, konwekcja, przewodzenie;- jakie substancje są dobrymi przewodnikami i izolatorami cieplnymi oraz podać przykłady ich praktycznego zastosowania;- jakie są przykłady pracy wykonanej nad ciałem, która zmienia jego energię wewnętrzną;- jakie są przykłady cieplnego przepływu energii;- na czym polegają procesy cieplne: topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie, wrzenie;

OCENA DOBRA

Uczeń umie:- obliczyć przyrost lub ubytek energii wewnętrznej ciała w skutek jego ogrzewania lub oziębiania;- ułożyć równanie bilansu cieplnego;- wyjaśnić, dlaczego woda jest naturalnym zbiornikiem energii cieplnej;

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń umie:- wyjaśnić zmianę energii mechanicznej w wewnątrz na podstawie modelu cząsteczkowej budowy materii;- sporządzić wykres zależności temperatury od dostarczonej lub pobieranej energii;- obliczyć energię potrzebną do stopienia określonej ilości substancji lub jej odparowania w temperaturze wrzenia;- obliczać zadania na bilans cieplny- zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie pozwalające wyznaczyć ciepło właściwe wody metodą czajnika elektrycznego

OCENA CELUJĄCAUczeń:- rozwiąże trudne, nietypowe zadania na bilans cieplny;- zaprojektuje i przeprowadzi doświadczenie pozwalające wyznaczyć ciepło właściwe danego ciała.

ELEKTROSTATYKA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń wie:- że są dwa rodzaje ładunku elektrycznego, oznaczone „+" i „-";- że ciało elektrycznie obojętne ma tyle samo ładunku dodatniego co ujemnego;- że przez tarcie ciała elektryzują się różnoimiennie;- co to jest pole elektrostatyczne;- co to są linie sił pola elektrostatycznego wytworzone przez ładunki dodatnie i ujemne;- co to jest jednorodne pole elektryczne;- jak zbudowany jest atom;- co to jest jon;- że ładunek elektryczny jest wielkością fizyczną;- co to jest 1C;- co to jest natężenie pola elektrycznego i jaka jest jego jednostka;- że nośnikami ładunku ujemnego są elektrony;- jak oddziałują na siebie ładunki elektryczne;- jaka jest treść prawa Coulomba;- jakie są sposoby elektryzowania ciał (przez dotyk, pocieranie, indukcję);

- jaka jest treść zasady zachowania ładunku;

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń wie:- na czym polega elektryzowanie ciał;- na czym polega uziemienie ciał i dlaczego łączymy je z Ziemią;- jakie są przykłady przyciągania i odpychania się ciał naelektryzowanych;- jak powstaje pole elektrostatyczne;- jakie są przykłady przewodników i izolatorów;- że przy elektryzowaniu przez tarcie następuje przemieszczenie się elektronów z jednego ciała do drugiego;

OCENA DOBRA

Uczeń umie:- posługiwać się elektroskopem;- narysować linie sił pola elektrycznego wytworzonego przez; ładunek punktowy, dwa ładunki jednoimienne, dwa ładunki różnoimienne;- narysować model atomy (wg. Rutherforda);- wyjaśnić jaka jest różnica w budowie elektrycznej między przewodnikami a izolatorami;- określić od czego i w jaki sposób zależy oddziaływanie ciał naelektryzowanych;- stosować zasadę zachowania ładunku elektrycznego do wyjaśnienia elektryzowania ciał (przez dotyk i pocieranie);

OCE NA BARDZO DOBRAUczeń umie:- uzasadnić podział na przewodniki i izolatory na podstawie ich wewnętrznej budowy;- stosować prawo Coulomba w zadaniach;- wyjaśnić elektryzowanie ciał przez wpływ (indukcję elektryczną);- opisać jaki jest wpływ elektryzowania na organizm ludzki;- omówić sposoby zmniejszenia niekorzystnego wpływu zjawiska elektryzowania się ciał;

OCENA CELUJĄCAUczeń:- samodzielnie wykona elektroskop (sposobem „domowym"); - zaprojektuje i przeprowadzi doświadczenie ukazujące właściwości ciał naelektryzowanych;

PRĄD ELEKTRYCZNY

OCENA DOPUSZCZAJĄCAUczeń wie:- co to jest prąd elektryczny;- jakie warunki muszą być spełnione, aby przepływał prąd elektryczny;- jaki jest umowny kierunek przepływu prądu elektrycznego;- jakie warunki muszą być spełnione, żeby istniało napięcie elektryczne;

- jakie są jednostki napięcia prądu elektrycznego i jak mierzy się napięcie;- jakie są przykłady źródeł napięcia elektrycznego;- co to jest natężenie prądu elektrycznego i jaka jest jego jednostka;- jakie są warunki przepływu prądu elektrycznego w obwodzie;- jakie są chemiczne źródła energii elektrycznej;- jaka jest zależność natężenia prądu od napięcia dla odcinka obwodu elektrycznego;- jaka jest treść prawa Ohma;- co to jest opornik i opór elektryczny;- w jakich jednostkach mierzymy opór elektryczny;- od czego zależy opór elektryczny;- od czego zależy wartość pracy i mocy prądu elektrycznego;- że przepływowi prądu towarzyszy wydzielanie ciepła;- jakie są sposoby łączenia odbiorników energii elektrycznej;- jak obliczać całkowitą rezystancję w poszczególnych łączeniach;- jakie są zasady bezpiecznego użytkowania domowej instalacji elektrycznej,

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń wie:- jaka jest budowa ogniwa i baterii ogniw;- dlaczego metale podczas przepływu prądu ogrzewają się;- jakie są przykłady urządzeń, w których energia elektryczna zamienia się na inne rodzaje energii;- jakie są przykłady zabezpieczania się przed ujemnym wpływem prądu elektrycznego na organizmy żywe;

OCENA DOBRAUczeń umie:- zmierzyć napięcie i natężenie prądu elektrycznego;- rozwiązywać proste zadania z zastosowaniem wzorów na napięcie i natężenie prądu elektrycznego;- narysować schemat prostego obwodu elektrycznego prądu stałego;- wyjaśnić jak zależy opór przewodnika od jago długości, przekroju i rodzaju materiału;- obliczyć opór elektryczny;- rozwiązywać typowe zadania tekstowe z zastosowaniem wzoru na opór elektryczny;- omówić jaki jest wpływ prądu elektrycznego na organizmy żywe;- opowiedzieć jak zanieczyszcza się środowisko naturalne podczas procesów wytwarzania energii mechanicznej;- omówić alternatywne źródła energii mniej zanieczyszczające środowisko człowieka;

OCENA BARDZO DOBRAUczeń umie:- zmontować prosty obwód elektryczny według schematu;- wyjaśnić przemiany energii w ogniwie:- rozwiązywać zadania tekstowe z zastosowaniem zależności pomiędzy wielkościami: R, I, U, W, P;- obliczać opór zastępczy odbiorników połączonych szeregowo lub równolegle;

OCENA CELUJĄCAUczeń:- zaprojektuje i wykona proste urządzenie elektryczne.

MAGNETYZM

OCENA DOPUSZCZAJĄCAUczeń wie:- że wokół 7iemi i magnesu trwałego istnieje pole magnetyczne;- co to jest pole magnetyczne;- jak oddziałują na siebie dwa bieguny magnesów sztabkowych;- jakie są źródła pola magnetycznego;- że wokół przewodników z prądem istnieje pole magnetyczne;- co to jest siła elektromagnetyczna, od czego zależy jej zwrot i wartość;- co to jest prąd przemienny;- jaki jest związek między okresem a częstotliwością prądu przemiennego;- jak zbudowany jest transformator;- o czym informuje przekładnia transformatora;- gdzie wykorzystuje się transformatory;- że domowa instalacja elektryczna zasilana jest prądem przemiennym;- co to jest pole elektromagnetyczne.

OCENA DOSTATECZNAUczeń wie:- że są substancje, na które pole magnetyczne nie działa (np. miedź, aluminium, papier, drewno, szkło)oraz substancje, które stają się trwałymi magnesami (stal twarda) lub nietrwałymi (stal miękka), gdy umieści sieje w polu magnetycznym jak działa elektromagnes;- jakie ma zastosowanie elektromagnes;- na czym polega zjawisko indukcji elektrodynamicznej;- od czego zależy SEM indukcyjny i kierunek prądu indukcyjnego;- gdzie stosuje się prądnicę prądu przemiennego;- jaka jest zależność I(t) prądu przemiennego;- jaka jest zasada działania transformatora;- jak wykorzystuje się transformator do zmiany napięcia:- gdzie i jak wytwarza się oraz przesyła energię elektryczną. *

OCENA DOBRAUczeń umie:- zademonstrować oddziaływanie biegunów magnetycznych;- wykorzystać igłę magnetyczną do stwierdzenia istnienia pola magnetycznego;- wyjaśnić, dlaczego żelazo w polu magnetycznym zachowuje się jak magnes;- wykazać, że obwód elektryczny, w którym płynie prąd oddziałuje z magnesem, a więc wytwarza pole magnetyczne;- kreślić zwrot siły działającej na obwód elektryczny umieszczony w polu magnetycznym;- wyjaśnić działanie silnika elektrycznego;- wykazać, że w silniku elektrycznym i miernikach elektrycznych wykorzystuje się oddziaływanie

pola magnetycznego na przewodnik z prądem;- wyjaśnić, jak działa prądnica prądu przemiennego;- omówić jaki jest wpływ pola magnetycznego na organizmy żywe;

OCENA BARDZO DOBRAUczeń umie:- wyjaśnić, jak pole magnetyczne działa na przewodnik z prądem elektrycznym; - rozwiązywać zadania z wykorzystaniem zależności pomiędzy: U, I, n;

OCENA CELUJĄCAUczeń:- zaprojektuje i zaprezentuje doświadczenie wykazujące zależności pomiędzy I, U, n w transformatorze *.

RUCH DRGAJĄCY I FALOWY

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń wie:- jakie są przykłady ciał drgających,- co to są drgania gasnące, a co niegasnące,- co to jest: amplituda drgań, okres drgań, częstotliwość drgań,- jaka jest jednostka częstotliwości drgań,- jaki ruch nazywamy falowym- jak powstaje fala- jakie są rodzaje fal- co jest źródłem dźwięku- jakie wielkości charakteryzują dźwięki,- w jakich ośrodkach może rozchodzić się dźwięk,- jakim zjawiskom ulegają fale dźwiękowe,- w jakich jednostkach określa się poziom natężenia dźwięku,- że hałas jest szkodliwy dla zdrowia,

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń wie:- na czym polega zjawisko rezonansu mechanicznego- na czym polegają zjawiska: odbicia, załamania, ugięcia, interferencji fali,- że fala dźwiękowa jest falą podłużną- na czym polega zjawisko rezonansu akustycznego- w jaki sposób należy ograniczać i zwalczać hałas

OCENA DOBRA

Uczeń umie:- zademonstrować za pomocą np. wahadła matematycznego, ruch drgający

- wyznaczyć okres i częstotliwość drgań wahadła,- zademonstrować powstawanie fal- zademonstrować zjawiska: odbicia, załamania, ugięcia, interferencji fali,- zademonstrować rozchodzenie się fal dźwiękowych

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń umie:- zademonstrować zjawisko rezonansu mechanicznego,- zademonstrować zjawisko rezonansu akustycznego- zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie wyznaczania okresu i częstotliwości drgań wahadła

matematycznego

OCENA CELUJĄCA

Uczeń:- zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie wyznaczania przyspieszenia ziemskiego za pomocą

wahadła matematycznego

OPTYKA

OCENA DOPUSZCZAJĄCAUczeń wie:- co to jest fala elektromagnetyczna;- że światło jest falą elektromagnetyczną;- jaka jest wartość prędkości rozchodzenia się światła w próżni;- jakie są przykłady źródeł światła;- na czym polega zjawisko odbicia;- że światło odbija się na powierzchniach gładkich;- że na powierzchniach chropowatych światło ulega ro/proszeniu: na czym polega zjawisko załamania;- co to są soczewki;- co oznaczają pojęcia: ognisko soczewki, ogniskowa, środek soczewki, główna oś optyczna;- że soczewki mogą skupiać i rozpraszać światło; - co to jest zdolność skupiająca soczewki;- w jakich przyrządach wykorzystuje się soczewki i zwierciadła;- jakie są przykłady i zastosowanie przyrządów optycznych;- jakie są zjawiska optyczne występujące w przyrodzie;- jakie jest zastosowanie fal elektromagnetycznych;- co to są kwanty;

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń wie:- że światło w różnych ośrodkach przezroczystych rozchodzi się z różnymi prędkościami;- że w widmie światła białego (słonecznego) występuje także promieniowanie niewidzialne (podczerwone i ultrafioletowe);

- jakie obrazy powstają w zwierciadłach;- dlaczego na granicy dwóch ośrodków światło ulega załamaniu;- na czym polega rozszczepienie światła białego;- jak powstają barwy;- na czym polega zjawisko rozproszenia światła;- jakie obrazy można otrzymać za pomocą soczewek;- jaka jest zasada działania: lupy, oka, mikroskopu itp.;- że zjawisku załamania światła białego towarzyszy zjawisko rozszczepienia światła;- jaka jest natura światła;- na czym polega zjawisko fotoelektryczne;

OCENA DOBRAUczeń umie:- omówić jak na organizmy żywe działa promieniowanie podczerwone i nadfioletowe;- określić (zilustrować rysunkiem) kąt padania, odbicia oraz kąt załamania światła; przedstawić na rysunku prawo odbicia, zjawisko załamania;- przedstawić za pomocą rysunku, jak powstają obrazy w zwierciadłach; - wyjaśnić, na czym polegają zjawiska optyczne występujące w przyrodzie (tęcza, refleksy świetlne, zaćmienie Słońca, Księżyca);- jak powstają: tęcza, barwne refleksy;

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń umie:- narysować bieg promieni w płytce równoległościennej i pryzmacie;- obliczyć zdolność skupiającą soczewki;- wyjaśnić i zilustrować powstawanie cienia i półcienia;

OCENA CELUJĄCA

Uczeń:- zaprojektuje i wykona doświadczenie potwierdzające prostoliniowe rozchodzenie się światła w ośrodku jednorodnym.