8/3/2019 rast inceleme
1/12
C.. lahiyat Fakltesi Dergisi
XIII/2 - 2009, 231-242
TRT Repertuvarnda Bulunan ve 15-19. Yzyllar ArasndaRast Makamnda Bestelenmi Szl Eserlerin Form Ve Usl-
leri zerine Bir nceleme
Yard. Do. Erol BAARA*
zetBu almada TRT repertuvarnda bulunan Rast makamndaki szleserlerin form ve usllerinin yzyllara gre dalmlar belirlenmitir.statistik bilgi almaseklindeki incelemenin amac, Rast Makamn-daki szl eserlerde kullanlan form ve usllerin kullanm sklnntespitidir.
Anahtar Kelimeler: Rast makam, form, usl.
Abstract
In this study, the distribution of the forms and usuls 1 of songs foundin TRT repertuary through centuries are established. The purpose ofthe study in the form of statistical information is to determine theusage frequency of the forms and usuls used in the oral works
composed in the Rast maqam.Key Words: Rast maqam, form, usl
Giri: lkemizde mzik eitimi veren her dereceden eitimkurumunda alg eitimi, ses eitimi, iitme, armoni v.b. bilgileri-nin yannda, mzik tarihi her zaman yer almtr. Mzik eitimindeasla vazgeilemeyenmzik tarihinin tanm iin Gltekin Oransayyle demektedir2: Msik sanatnn binyllar boyunca dnyanneitli kelerinde ald biimleri, geirdii deime ve gelimeleri,bunlara yol aan nedenleri de gstererek ve zaman iindeki akevrelerine ayrarak anlatan bir bilgi daldr. Mzik tarihini mzikbi-lim ierisinde deerlendiren Ahmet Say, Mzik tarihi almalar-
nn alann aydnlatan tarihsel mzikbilim u bilgi dallarn kapsar3dedikten sonra, alg bilgisi, ikonografi, seslendirme bilgisi, mzikyazlar bilgisi, kaynaka bilgisi, biyografi, form bilgisi, terminolojive stil bilgisi alt balklarn vermekte, form bilgisinin izahnda ritm
*Cumhuriyet niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi retim yesi Sivas.
1 A special rithmic mode in Turkish Music.2 Oransay, G. Mzik Tarihi, c:1, s:7 , Yaykur, 1976, Ankara,3 Say, A. Mzik Tarihi, s:18 .
8/3/2019 rast inceleme
2/12
* Erol BAARA232
unsuruna deinmektedir. Bu genel tanmlarn yannda zellikleTrk Mzii Tarihi ile ilgili olarak Ylmaz ztuna, Trk Msiksi Ta-rihinin mevzuu, Trk Msiksinin gemiidir. Trk Msiksi ile ilgiliher ey bu mevzua girerdemektedir.4te Oransaydaki deiim, Saydaki form-ritm, hassaten ztunadaki Trk Msiksi ileilgili her ey sylemleri gz nne alnarak, Trk Mzii Tarihideerlendirmelerinde kullanlmak zere balanlan bu almada,TRT repertuvarnda bulunan Rast makamndaki szl eserlerin,yzyllara gre form ve usl dalmlar saptanmtr. Yzyllaraayrma, yzyllarn mziksel zelliklerine gre olmayp, verilerinkolay anlalmas iin benimsenmitir. Bu alma iin Rast maka-mnn seilmesinin nedeni; geleneimizde Rastn mm-lmakamt saylmasdr. TRT repertuvarnda Meragden nce Rastmakamnda szl eser tespit edilemediinden, alma, Meragninyaad 15. yzyldan, 19. yzyl sonuna kadar bir zaman dilimiylesnrlandrlmtr. Besteciler, veft ettikleri yzyla dhil edilmi vetablolarda veft tarihlerine gre yazlmlardr. 1800l yllarda do-up 1900den sonra veft eden bestecilerin eserleri ve anonimeserler incelemeye alnmamtr. ok sayda eser bestelenen 19.yzyl yaln olarak sunmak iin, bu yzyln, bestecilerin eser say-sna gre 6 balkta verilmesi tercih edilmitir.
15. Yzyl
Rast makamnda 15. yzyldan bize kalan tm eserler
Meragye ait olup, hepsi l-dndir. Merag klasik mziimizin Krve Beste gibi en gsterili formlarndan 7 eser bestelemi, bu eser-lerin ikisinde byk usl kullanm, Beste formunu 4, Dyek usl-n 3 defa tercih etmitir. Meragnin kulland Fer usln20.yzyl bana kadar baka besteciler kullanmamtr. Meragnineserlerindeki tm form ve usller, Rast makamndaki ilk rneklerolarak Trk Mzii Tarihine gemitir.(Baknz: Tablo 1)
4 ztuna, Y.Byk Trk Msiksi Ansiklopedisi, c:II, s: 453. Kltr Bakanl/1164,Kltr Eserleri Dizisi/149
8/3/2019 rast inceleme
3/12
TRT Repertuvarnda Bulunan Eserlerin Form ve Uslleri zerine Bir nceleme * 233Tablo 1. 15. YY. da Rast Makamnda Bestelenmi SzlEserler
16. Yzyl16.yzyl Rast makamnn rabet grmedii bir dnemdir. Budnemde sadece bir Kr bestelenmitir. (Baknz: Tablo 2)
Tablo 2. 16. YY. da Rast Makam ndaki Bestelenmi TekSzl Eser
Bestecinin Ad Eser No. Eser Ad Eserin Formu Eserin Usl
Abdl Ali 1 Ez evk-i tan zlf-i t
Kr Hafif
17. Yzyl6 besteciden 7 eserin bize ulat 17.yzyl, Rast makamn-
daki ilk Kr- ntkn ve ilk dn mziin bestelendii yzyldr. Budnemde 5 l-dn eser mevcuttur. 17. yzylda lhi, Aksak Semve Yrk Sem formlar ile Sofyan, Aksak Sem ve Yrk Semuslleri ikier kez kullanlmtr. Rast makamnda Sofyan ve enberuslleriyle ilk kez bu dnemde karlayoruz. 17. yzyl bestecile-rinden Hatipzde Osman Efendi, aratrmann snrland zaman
Bestecinin Ad EserNo.
Eser Ad EserinFormu
EserinUsl
AbdlkadirMerag
1 Ah ki kned kavmi beykin Kr Devr-iRevan
,, 2 Ahen evki il diyr ili kayd- fiha
Kr Dyek
,, 3 hu biy mrzem hu biy Yrk Se-m
Yrk Se-m
,, 4 Amed nesm-i subh dem Beste Dyek
,, 5 Derd-mend i ak Beste Devr-iRevan
,, 6 Ey mh- men dermektebeset
Ar Sem Aksak Se-m
,, 7 Haydarname Kr Dyek
,, 8 meb ki ruh era- bezm-i men bud
Beste Hafif
,, 9 Seyr-i gl-i glen b-tharmest
Beste Fer
8/3/2019 rast inceleme
4/12
* Erol BAARA234
dilimi iinde Rast makamnda enber usln kullanan tek besteci-dir. (Baknz: Tablo 3)
Tablo 3. 17. YY. da Rast Makamnda Bestelenmi SzlEserler
BestecininAd
EserNo.
Eser Ad Eserin For-mu
Eserin Us-l
KkAhmed Aa
1 mr bahesiningl
lhi Sofyan
Hatipzde
OsmanEfendi
2 Rast geldim merg-zar
ire o h-i dilkee
Kr- ntk enber
Hatip ZkirHasanEfendi
3 Aknla cihan beste lhi Sofyan
NailezdeMehmetEfendi
4 Hev-y akna hm Ar Sem Aksak Se-m
Hafz Post 5 Biz lde-i sgar-bdeyiz
Yrk Se-m
Yrk Se-m
,, 6 Gelse o uh meclise Yrk Se-m
Yrk Se-m
TazdeRecep ele-bi
7 ekmi yznenikb- ive
Ar Sem Aksak Se-m
18. YzylTevih, naat ve durak gibi dn formlarn Rast makamnda ilk
kez kullanld 18.yzyl, Ar enber, Ar Dyek, Darb- Trk,Durak Evferi ve Evsat gibi usllerin de Rast makamnda ilk defakullanld yzyl olarak Trk Mzii Tarihine gemitir. Bu dnem-den bize 9 dn 7 l-dn eser ulamtr. Acemler5, (Acemler, eserverdikleri en son tarih olan 18. yzyla alnmtr ) hri tutulursa 9besteci bu dnemde eser vermi, dnemin byk ismi Itrnin 3eseri bize ulamtr. Itr incelenen yzyllar arasnda Darb- Trk
usln ve Naat formunu, Zaharya Ar enber usln,alakzde Mustafa Efendi ise Durak formunu ve Durak Evferi us-ln Rast makamnda kullanan tek bestecidir. 18.YYda en fazla
5 16-18.asrlara ait Osmanl gfte ve nota mecmualarnda, randa Safev andaTrk bestekrlarnn Osmanl ve stanbul evresinde icr edilen eserlerinin bes-tekrlar Osmanllarca bu kelime ile iaret edilmi fakat bestekr isimleri yazl-mamtr.ztuna,Y.Byk Trk Mskisi Ansiklopedisi c:1,s:226.Kltr Bakanl/1163,Kltr Eserleri Dizisi/149
8/3/2019 rast inceleme
5/12
TRT Repertuvarnda Bulunan Eserlerin Form ve Uslleri zerine Bir nceleme * 235kullanlan form Tevih (5 defa), en fazla kullanlan usl ise Evsattr(3 defa). Dnem, Rast makamnda dn mziin ne kt bir dev-re olarak Trk Mzii Tarihindeki yerini almtr. (Baknz: Tablo 4)
Tablo 4. 18 YY. da Rast Makam nda Bestelenmi SzlEserler
Bestecinin Ad Eser No. Eser Ad Eserin Formu Eserin Usl
Ali r- Gani 1 Hakka kolanlar
lhi Sofyan
Itr 2 Y Hazret-iMevlna
Naat Darb- Trk
,, 3 n douptuttu cihan
yzn
Tevih Sofyan
,, 4 Ne blbl- szne giriftr-reng-i b olu-ruz
Ar Sem Aksak Sem
NalburzdeMehmed Efendi
5 Merhaba eymevld-i
Tevih Evsat
alakzde MustafaEfendi
6 lemler nragark olduMuhammeddoduu gece
Tevih Evsat
,, 7 Ben sanrdmlem ire
Durak Durak Evferi
Tab Mustafa Efen-di
8 Seyr eyle obillr beden
Beste Hafif
Tznm Yusuf ele-bi
9 Afitb- subh-im evh Habb-i Kibriy
Tevih Evsat
,, 10 Merhab eyle-i yine-isrr- Hd
Tevih Dyek
eyh-l slmEsad Efendi
11 n bildikmminin kal-binde Beytullahvar
lhi Dyek
Zaharya 12 Reng-i mevc-ib- zmrttenboyand cmesi
Beste Ar enber
Abdrrahim Dede 13 Bir yzden idi
yr ile slb-muhabbet
Yrk Sem Yrk Sem
Acemler 14 An ehre-izb-y t
Yrk Sem Yrk Sem
,, 15 Ger t-i bredder ky-i anmh
Beste Ar Dyek
,, 16 Hem kamerhem zhre ..
Beste Devr-i Revan
8/3/2019 rast inceleme
6/12
* Erol BAARA236
19. Yzyl
19.yzyl, Rast makamnda ark, Mar, Medhiye, Dua veuul formlarnn ilk kez kullanld yzyldr. Ar Aksak, Ar Ak-sak Sem, Aksak, Curcuna, Devr-i Hind, Evfer, Msemmen, NmSofyan, Sakl, Sem, Sengin Sem, Trk Aksa ve Zincir uslle-riyle deimeli usllere ilk kez yine bu dnemde rastlyoruz. Rastmakamnda 66 arknn bestelendii 19. yzyl, Hac rif Bey veRifat Beyin ark formunu zirveye tadklar bir dnemdir. Ara-trmann snrland dnem iinde Rast makamnda eser veren tekkadn besteci Dilhayat Kalfa6, 19. yzyl bestecisidir. Bu yzyldaretilen 84 Rast eserin yalnzca 8i dn mzik olup, dnem, l-dn
mziin egemen olduu bir devredir.
19. Yzyla-Rifat Bey (18201888): Rifat Bey, Rast ma-kamnda en fazla ark formunu (12 defa) ve Sofyan usln (5defa) tercih etmitir. ncelenen yzyllar arasnda Mar, Dua,Medhiye formlar ile Nm Sofyan usln kullanan tek bestecidir.(Baknz: Tablo 5)
Tablo 5. Rifat Beyin Rast EserleriEserNo
Eser Ad Eserin Formu Eserin Usl
1 Almak dilersen bu dil-rby ark Sofyan
2 Annem beni yetitirdi buellere yollad
Mar Nim Sofyan
3 Bd- hmdr sana tesireden
ark Sofyan
4 Evld- vatan (vatan ark-s)
ark Sofyan
5 Ey kerem ferm ehinh-cihan
Dua Dyek
6 Ey padih- saltanat-r-yyegne
Medhiye Sofyan
7 Ey h-i rn ark Aksak
8 Feryd ediyor k- hasret-zede ark Aksak9 Gamdan zde heman ark Curcuna10 Gzmden ey per-ryim ark Yrk Sem
6 Dilhayat Kalfann yaad dnem ihtilafldr. Bu almada Ylmaz ztunannverdii (1760?- 1820? ) tarihine itibar edilmi ve almann Giri blmndebelirtildii gibi besteci veft ettii yzyla dahil edilmitir.ztuna,Y.Byk Trk Mskisi Ansiklopedisi c:1,s:226.Kltr Bakanl/1163,Kltr Eserleri Dizisi/149
8/3/2019 rast inceleme
7/12
TRT Repertuvarnda Bulunan Eserlerin Form ve Uslleri zerine Bir nceleme * 23711 ltifatn eyledi ihy beni ark Devr-i Hind12 Karl da atm geldim ark Sofyan13 Senin akn gam att beni ark Curcuna14 Sevdiim zde-i hicrn-
nmark Aksak
15 Sivastopol nnde yatangemiler
Mar Nim Sofyan
16 Tr-i mjgnnla ark Trk Aksa
19. Yzyl b- Hac rif Bey (18311885):Hac rif Bey,Rast makamndaki tm eserlerinde ark formunu kullanrken, bueserlerinde en fazla Devr-i Hind usln tercih etmitir (4 kez).Kendi buluu olan Msemmen usln, 20. yzyl bana kadarkullanan tek bestecidir.(Baknz: Tablo 6)
Tablo 6. Hac Arif Beyin Rast Eserleri
Eser No Eser Ad Eserin Formu Eserin Usl
1 k oldur kim klar cnnfed cnnna
ark Curcuna
2 em-i mahmrun sebep-tir
ark Devr-i Hind
3 Ehl-i dl isen kendine zevkeyle cefy
ark Devr-i Hind
4 El y eyyhas sk(Sknme)
ark Devr-i Hind
5 Esti nesm-i nev bahar ark Trk Aksa
6 Ey gl-nihl-i ivebz ark Trk Aksa
7 Ey vatanperver yine gelgayrete
ark Sofyan
8 Mkedder derd-ipeyderpeyle imdi
ark Aksak
9 Neyledi gr bana ol mh--mehi
ark Curcuna
10 Penbe-i d- cnn ire ark Devr-i Hind
11 Seyl teten emn ol-
maz
ark Trk Aksa
12 Vuslatndan gayr el ek-tim
ark Msemmen
13 Htrmdan kmaz asla ark Curcuna
19. YZYILc- Dede Efendi (17781846): Rast makamn-da ark formunu 9 defa, Dyek usln ise 4 defa tercih eden
8/3/2019 rast inceleme
8/12
* Erol BAARA238
Dede Efendi, incelenen dnem iinde Sem usln kullanan tekbestecidir. (Baknz: Tablo 7)
Tablo 7. Dede Efendinin Rast Eserleri
Eser No Eser Ad Eserin Formu Eserin Usl1 Bu hsn ile sen dilber ark Sofyan2 Dil bir gzele meyletti
heleark Sengin Sem
3 Grdke ben ey meh-ceml
ark Ar Aksak
4 Grsem seni doyunca ark Dyek
5 Gzmde dm haylicn
Kr A.Dyek-Sem
6 Mahmr gzn gayetgzel
ark Dyek
7 Rast getirip fend ile sey-retti hmy
Kr- ntk Yrk Sem
8 ftdenem ey b-vef ark Dyek9 Yine ahlar etti peyd ark Dyek10 Yine bir gl-nihal ark Sem11 Yzndr cihn mnev-
ver edenark Yrk Sem
19. Yzyl d- Zek Dede (18251897): ki uul ve birlhi ile dn mzie eilim gsteren Zek Dede, Dyek usln 2defa kullanmtr. Zek Dede, incelenen dnem iinde Rast maka-mnda uul formunu ve Zincir usln kullanan tek bestecidir.(Baknz: Tablo 8)
Tablo 8. Zeki Dedenin Rast Eserleri
Eser No Eser Ad Eserin Formu Eserin Usl1 Y Reslullah efaat eyle lhi Devr-i Hind2 Elhamdlillhillezi sultnh uul Dyek
3 Cylarla khsarda alardkhken Beste Zincir
4 Durmaz iler t cierdenhanerinin yresi
ark Sengin Sem
5 Muall gavs-i sbhn uul Dyek
8/3/2019 rast inceleme
9/12
TRT Repertuvarnda Bulunan Eserlerin Form ve Uslleri zerine Bir nceleme * 23919. Yzyle-Hac Fik Bey (1831?-1891): Rast makamn-
daki tm eserlerinde ark formunu kullanan Hac Fik Bey, Aksakusln 2 kez tercih etmitir. (Baknz: Tablo 9)
Tablo 9. Hac Faik Beyin Rast EserleriEser No Eser Ad Eserin Formu Eserin Usl1 Bir dme drd ki
beni ..ark Aksak
2 Jleler sasn nesm ark Aksak3 Levmeder t hare dek ark Devr-i Hind4 Nihnsn ddeden ark Curcuna
19. Yzyl f-Rast Makamnda 2 ve 3 Szl Eseri BizeUlaan Bestecilerin Eserleri:Delllzde, incelenen dnem iinde Rast makamnda Evfer
usln kullanan tek bestecidir. (Baknz: Tablo 10)
Tablo 10. 2 ve 3 Eseri Bize Ulaan Bestecilerin EserleriBesteci Eser No Eser Ad Eserin For-
muEserin Usl
akir Aa 1 Her telden olmeh almyor
ark Dyek
,, 2 Hi bulunmazbyle dilbaz
ark Aksak
,, 3 My-i jlidemoluptur
ark Ar Aksak
Tanbur Ali Efendi 4 Anlataym hlimi
dildre
ark Curcuna
,, 5 Geldi eyym-bahar
ark Trk Aksa
,, 6 Milk-i dilhkmeyle sult-nm
ark Devr-i Hind-A. Aksak Se-m
Numan Aa 7 Ey nr-i mn ark Yrk Sem,, 8 Oynar meyle
bak imtiyleark Trk Aksa
Basmac AbdiEfendi
9 Senin aknla koldum
ark Dyek
,, 10 Sevdim yine birnev-civan
ark Yrk sem
Dellalzde 11 Andelb-i sahn-aka
ark Dyek
,, 12 Seninleneeybm ben
ark Evfer (Ar)
Hafz MehmetEfendi (Balk)
13 Ey dilber-i lneseb
ark Sofyan
,, 14 Firkatinle dil-i b-reyi
ark Ar Aksak
Mahmut Cellet-tin Paa
15 oktan beridirre ne mah-rm-i vislim
ark Sengin Sem
,, 16 Fitneler gizlemi ark Yrk Sem
8/3/2019 rast inceleme
10/12
* Erol BAARA240
19. Yzylg- Rast Makamnda Bir Szl Eseri Bize Ula-an Bestecilerin Eserleri:
Aratrmann snrland dnem iinde Bah Bey Ar AksakSem, Hamparsum Limoncuyan ise Sakl usln Rast makamndakullanan tek bestecidir. (Baknz: Tablo 11)
Tablo 11. Tek Eseri Bize Ulaan Bestecilerin EserleriBestecinin Ad Eser no. Eser Ad Eserin
FormuEserin Usl
Dilhayat Kalfa 1 Nev- hrmm sanameyleyledi
Beste Haff (Ar )
smet Aa 2 Nr- akn yaktbeni ark Dyek
Hfz MehmetEfendi (Ketn )
3 Zlfnn tr- u-bsramdr nesi
ark Ar Aksak
Keman Ali Aa 4 Dt gnlm sanaimdi
ark Ar Dyek
Bursal erifEfendi
5 Nedir derdin seninbu mtemin ne
lhi Dyek
ikrzde AhmedEfendi
6 Estafirullahel azmmurnin ilerine
lhi Dyek
II. Mahmut 7 Hsnne olmadanmarur
ark Dyek
HamparsumLimoncuyan
8 Zlfn peranetmi serv- revnmgeliyor
Beste Sakl
Mehmet Efendi (Eyyub ) 9 Bahr-i crme daldztm Tevih Evsat
Keman RzaEfendi
10 Zmre-i hbniinde
ark Ar Aksak
Selahattin Bey 11 Ey nevazi-perverim
ark Aksak
smet Aa 12 Nr- akn yaktbeni
ark Sofyan
Markar Aa 13 Ne hn-rzdir o nev-civan
ark Sofyan
Ltif Aa 14 Dodu ol ems-ihakkat
lhi Evsat
Tanbur OsmanBey ( Byk )
15 Bin cn ile sevdimseni
ark Aksak
Mandoli Artin 16 Kyinde figanmla
acep
Yrk
Sem
Yrk Sem
evk Bey 17 Nedendir bu dl-izrn figan
ark Curcuna
Aziz Efendi (Me-den )
18 Sevdi gnl birdilberi
ark Ar Aksak
Bah Bey 19 Glistn letfette Ar Sem Ar AksakSem
8/3/2019 rast inceleme
11/12
TRT Repertuvarnda Bulunan Eserlerin Form ve Uslleri zerine Bir nceleme * 241Tablo 12. 1519.YY. Arasnda Rast Makamnda Beste-lenmi Szl Eserlerin Form Dalm
Sra no Form 15.YY 16.YY 17.YY 18.YY 19.YY Toplam
1 Ar Sem1 - 2 1 1 5
2 Beste 4 - - 4 3 113 Dua - - - - 1 14 Durak - - - 1 - 15 lhi - - 2 2 4 86 Kr 3 1 - - 1 5
7 Kr- Ntk - - 1 - 1 2
8 Mar - - - - 2 29 Medhiye - - - - 1 110 Naat - - - 1 - 111 ark - - - - 66 6612 uul - - - - 2 213 Tevih - - - 5 1 614 Yrk Sem
1 - 2 2 1 6
Toplam Eser9 1 7 16 84 117
Tablo 13. 1519.YY. Arasnda Rast Makamnda Beste-lenmi Szl Eserlerin Usl Dalm
Srano.
Usl 15.YY 16.YY 17.YY 18.YY 19.YY Toplam
1 Ar Aksak - - - - 6 62 Ar Aksak
Sem- - - - 1 1
3 Ar enber - - - 1 - 14 Ar Dyek - - - 1 1 25 Aksak - - - - 9 96 Aksak Sem 1 - 2 1 - 47 Curcuna - - - - 8 88 enber - - 1 - - 19 Darb- Trk - - - 1 - 110 Deimeli - - - - 2 211 Devr-i Hind - - - - 7 712 Devr-i Revan 2 - - 1 - 313 Durak Evferi - - - 1 - 114 Dyek 3 - - 2 14 1915 Evfer - - - - 1 1
8/3/2019 rast inceleme
12/12
* Erol BAARA242
16 Evsat - - - 3 2 517 Fer 1 - - - - 118 Haff 1 1 - 1 1 419 Msemmen - - - - 1 120 Nm Sofyan - - - - 2 221 Sakl - - - - 1 122 Sem - - - - 1 123 Sengin Sem - - - - 3 324 Sofyan - - 2 2 10 1425 Trk Aksa - - - - 6 626 Yrk Sem 1 - 2 2 7 1227 Zincir - - - - 1 1
Toplam Eser 9 1 7 16 84 117
Sonu: Aratrmann sonucunda TRT repertuvarnda bulunanRast makamndaki szl eserler hakknda u bilgilere ulalmtr:
15. yzyldan 19.yzyl sonuna kadar 48 besteci 14 deiikformda 27 farkl usl kullanarak 117 beste yapmlardr. En fazlaeser veren besteci 16 eserle Rifat Beydir.
15. yzylda 4 farkl form 6 deiik uslle, 17.yzylda 4farkl form 4 deiik uslle, 18. yzylda 7 farkl form 11 deiikuslle, 19. yzylda 12 farkl form 20 deiik uslle bestelenmitir.
ztunann7 6 Rast eserini kaydettii byk ark bestecisievki Beyin TRT repertuvarnda sadece bir eserinin bulunmas-yn- hayrettir.
16. yzyl Rast makamnn rabet grmedii bir dnem ola-rak gze arparken, 18. yzyl dn mziin,19. yzyl ise l-dnmziin ne kt dnemlerdir.
Tartma: 19.yy.da dier yzyllara gre Rast Makamnda da-ha fazla eser bestelenmesinin nedeni, piyanonun Osmanl elitleriarasnda yaygnlk kazanmas ve Rast Makamnn piyano ile icras-nn Hzzam, Uak, Kaciar gibi makamlara nispeten daha mm-kn olmas ngrlebilir. Ancak bu varsaymn ispat edilebilmesi;
Bselik, Nihavend, Acemairan, Mahur v.b. gibi piyano ile icrasnispeten mmkn olan ve Hzzam, Uak, Karcar v.b gibi piyanoile icras asla mmkn olmayan makamlarda bestelenmi szleserlerin (bu almaya benzer ekilde) istatistik bilgi almalar-nn yaplmas ve sonularn karlatrlmasna baldr.
7 ztuna, Y.Byk Trk Msiksi Ansiklopedisi, c:II, s: 357