Referentiekader Passend
Onderwijs
Oktober 2011
Inleiding en verantwoording
Omslag gewenst
betaalbaarheidbeheersbaarheid
van het stelsel staan ter discussie
Daarbij: vergelijkbare problemen met Jeugdzorg
Beweging ‘naar de voorkant’ gewenst
Hoofdlijnen wettelijk kader
Voorwaarden nieuwe stelsel:
• Leerlingen krijgen zo goed mogelijk onderwijs
• Ouders zijn betrokken bij hun kind op school
• Docenten zijn goed toegerust
• Scholen werken samen met jeugdzorg en gemeenten
• Doelmatige investeringen
Kernelementen:
• Zorgplicht
• Niet vrijblijvende samenwerking
• Budgetfinanciering
MBO – aparte status
• Geen speciaal onderwijs
• Zorgplicht = Wet gelijke behandeling
• Verplicht voor iedere deelnemer doeltreffende aanpassingen te verrichten
• Geen deelname aan samenwerkingsverbanden
Functie referentiekader
Werking referentiekader
Voor schoolbesturen en samenwerkingsverbanden:POVOSO/VSO (cluster 3 en 4)MBO
Een geheel van werkwijzen en afspraken
Toevoeging aan Code Goed Bestuur:
Het schoolbestuur en de samenwerkingsverbanden maken
bij de inrichting van passend onderwijs gebruik van het
Referentiekader Passend onderwijs
Opbouw
Algemeen deel:
• Inhoudelijk kader
• Bestuurlijk/juridische en financiële afspraken
• Afspraken over transitiefase tot 2014
Drie sectorale ‘gereedschapskisten’:
• PO + SO
• VO + VSO + VMBO Groen
• MBO + MBO Groen
Inhoudelijk kader – breed perspectief
Inhoudelijk kader - resultaten
• Meer jongeren behalen een startkwalificatie
• Meer jongeren verwerven een inkomen uit arbeid
• Meer jongeren participeren in de samenleving
Gewenste omslag
• Van curatief naar preventie
• Van indiceren naar arrangeren
• Van sectoraal naar integraal en intersectoraal
Goed onderwijs als basis
• Investeren in goede didactische kwaliteiten
• Een pedagogisch klimaat van hoge verwachtingen
• Een schoolcultuur waarin resultaten zichtbaar worden gemaakt
Dus: verbinden van opbrengstgericht werken en passend
onderwijs
Basiszorg
• Staat niet in de wet
• Omschrijving:basiszorg is het door het samenwerkingsverband
afgesproken geheel van preventieve en lichte curatieve
interventies die binnen de onderwijszorgstructuur van de
school planmatig en op een overeengekomen kwaliteits-
niveau worden uitgevoerd.
• Basiszorg kan verschillen per sector en per regio
1 Basiszorg afspraken over:
• Preventieve (onderwijs) zorg (met CJG)
• Aanbod voor lln met dyslexie en/of dyscalculie
• Programma’s en leerlijnen afgestemd op kinderen met
meer/minder gemiddelde intelligentie
• Fysieke toegankelijkheid/beschikbaarheid hulpmiddelen
• (Ortho)pedagogische en (ortho)didactische programma’s
gericht op sociale veiligheid en gedrag
• Protocol voor medische handelingen
• Curatieve zorg in samenwerking met ketenpartners
Het gaat om structurele interventies.
2 Basiszorg expertise:
• Beschrijving expertise van het zorgteam
• Hoe interventies ingezet kunnen worden in de
schoolorganisatie
• Benutten van expertise van andere scholen en
ketenpartners
3 Basiszorg: planmatig werken
• Planmatig werken volgens de indicatoren van de
inspectie
4 Basiszorg: kwaliteit
• Landelijk toezichtkader inspectie is minimumnorm voor
basiskwaliteit
• Leerprestaties/opbrengsten minimaal voldoende
• Onderwijsleerproces/zorg en begeleiding voldoen aan
gestelde norm
Basiszorg: definitie
Samenvattend verstaan we onder basiszorg de door het
samenwerkingsverband afgesproken preventieve en licht
curatieve interventies die:
• binnen de onderwijszorgstructuur van de school
• onder regie en verantwoordelijkheid van de school
• waar nodig met inzet van expertise van andere scholen
• soms met inzet van ketenpartners
• zonder indicatiestelling
• op het overeengekomen kwaliteitsniveau
planmatig worden uitgevoerd.
Dekkend Aanbod extra
onderwijszorg
• Alle vormen van onderwijs en zorg die de basiszorg overstijgen
(breedtezorg + dieptezorg)
• Organiseren in de vorm van arrangementen
• Van licht curatief en tijdelijk tot intensief en langdurig
• Ook aandacht voor:
- fysieke toegankelijkheid
- overgang naar werk
Zorgtoewijzing
• Passend antwoord op iedere onderwijszorgvraag
• Handelingsgerichte diagnostiek
• Samenwerking met de jeugdketen is verplicht
• CJG als eerste verantwoordelijk
• Zorgteam (PO) en ZAT (VO) las schakelpunt
Zorgtoewijzing: criteria
• Op basis van (multidisciplinaire) handelingsgerichte diagnostiek
• Vanuit het principe van thuis- en schoolnabijheid
• Na overleg met ouders
• Met transparante middelentoewijzing en
• Met minimale bureaucratie
Voor leerlingen die gebruik maken van een onderwijszorg-
arrangement wordt een ontwikkelingsperspectief/
handelingsplan opgesteld
Leraren beschikken over
vaardigheden om:
• leer- en ontwikkelingsproblemen bij kinderen vroegtijdig te signaleren;
• ondersteuningsbehoeften van ouders bij opvoeding en in gezin vroegtijdig te signalen;
• ouders vroegtijdig bij de zorgvraag te betrekken; • effectief interventies te hanteren bij beginnende (gedrags)-
problematiek; • gebruik te maken van en deel te nemen aan de zorgstructuur in
en om de school; • planmatig te werken aan verbetering van de ontwikkelings-
kansen van de leerling; • te streven naar zo hoog mogelijke opbrengsten; en • te evalueren welke opbrengsten behaald zijn.
Ouders
• Informatie: inzicht in de onderwijszorg in stad/regio/Ouders informeren de schoolScholen informeren elkaar
• Communicatie:gelijkwaardige partners
• Ondersteuning:second opinion en mediation
• Medezeggenschap:meebeslissen over onderwijszorgprofiel en toewijzing van onderwijszorgmiddelen
Ouders
• Landelijk informatiepunt
• Landelijke ouderlijn – 0800-5010
Uitgangspunten inrichting
samenwerkingsverbanden
‘Vorm volgt inhoud’
VO: veelal herinrichting bestaande verbanden + aansluiting
VSO
PO: nieuwe samenwerkingsrelaties + aansluiting SO
Eisen aan bestuurlijke inrichting
• Voldoen aan zorgplicht
• Helderheid over verantwoordelijkheden samenwerkings-verband en schoolbesturen
• Voldoen aan wettelijke eisen (vanaf 1 augustus 2013)
• Onderwijszorgplan:- ambitie- van indiceren naar arrangeren- versterking preventieve aanpak
• Doelmatige besteding zorgmiddelen
• Flexibele organisatie
• Meerwaarde inzet bovenschoolse expertise
• Zorgprocessen zijn transparant
• Verantwoording en monitoring
Verdeling van middelen
• Financieel meerjarenperspectief opstellen
• Drie verdeelmodellen:
- Schoolmodel
- Expertisemodel
- Leerlingmodel
Schoolmodel
• Middelen verdelen onder de schoolbesturen/scholen op
basis van het leerlingaantal
Expertisemodel
• Het samenwerkingsverband richt een netwerk in van
(tussen) voorzieningen en regelt de aard, omvang en
bekostiging van die voorzieningen
Leerlingmodel
• Onderwijszorgmiddelen komen beschikbaar op basis van
individuele handelingsgerichte diagnoses en de aanpak
die hiervoor nodig is.
Onderwijszorgplan = vastgelegde
afspraken (voor vier jaar)• Hoe passend onderwijs? (de onderwijszorgprofielen)
• Afspraken verdeling en besteding zorgmiddelen
• Afspraken over toewijzing ondersteuning
• Procedures voor plaatsing in sbo/cluster 3 en 4 SO/VSO
• Wijze waarop ouders worden geïnformeerd
• Procedure voor terug- en overplaatsing
• Afspraken over basiszorg
• Afspraken over overdracht middelen materiële instandhouding in specifieke situaties
• Afspraken over overdracht personele bekostiging in specifieke situaties
• Samenwerking met ketenpartners
Samenwerking gemeenten
• Op overeenstemming gericht overleg over
onderwijszorgplan:
- huisvesting- leerlingenvervoer
- aansluiting zorg in en om de school
- relatie met CJG
- inzet van jeugdzorg
- integrale zorgtoewijzing- gespecialiseerde jeugdzorg en onderwijszorg
Medezeggenschap
• Moet nog uitgewerkt worden
Intern en extern toezicht
• Gericht op samenwerking tussen de schoolbesturen
• Landelijke benchmark
• Indicatoren:
- aantal thuiszitters
- opbrengsten, resultaten van het onderwijs- spreiding en doorstroom
- inspectieoordelen van de scholen
- bestuurskracht, verdeling zorgmiddelen
- deskundigheid van de leraar
- signalen
Tien referenties voor scholen
1. Een onderwijszorgprofiel dat onderdeel is van het
dekkend regionaal onderwijsaanbod en dat voldoet aan
de basiszorg
2. Onderwijszorgmiddelen worden op basis van een
transparante toewijzingssystematiek verkregen
3. Ouders zijn betrokken bij beslissingen die hun kind
betreffen; toegang tot informatie en ondersteuning
4. Kwaliteit van onderwijszorgprofiel wordt bewaakt;
ouders/leerlingen/leraren zijn betrokken
5. Medewerkers voldoen aan de professionele functie-eisen
Tien referenties voor scholen:
6. Een onderwijszorgstructuur met ondersteuningen voor
leraren en leerlingen
7. Een effectieve overdracht van en naar een andere
school/sector
8. Medezeggenschap over onderwijszorgprofiel en zorgmiddelen zijn geregeld
9. Verantwoording wordt afgelegd over de besteding van
toegekende zorgmiddelen en de resultaten
10. Er is een klachten- en geschillenregeling
Tijdpad 2011 - 2014
• 1 november 2012: Bestuurlijke inrichting van het
samenwerkingsverband is gereed
• 1 maart 2013: Onderwijszorgplan naar inspectie
(voorafgaand overleg met gemeente(n)
• 1 augustus 2013: Zorgplicht treedt in werking
• In 2016 moeten alle zittende leraren aan de
bekwaamheidseisen voldoen
Instrumentarium
• Apart voor PO/SO en VO/VSO en MBO
• Voor PO/SO:- tools van PO Raad
- tools van onderwijsorganisaties
• Voor VO/VSO:voorbeelden en modellen
• Voor MBO:
ondersteuningsprogramma voor management,
zorgcoördinatoren, trajectbegeleiders e.d.