PPPH1153PENGANTAR FALSAFAH

DISEDIAKAN OLEH:

GP01655 NORHANA BINTI AYOB

DISEMAK OLEH:

PROFESOR MADYA DR.AHMAD SUNAWARI BIN LONG

LATAR BELAKANG FALSAFAH

DEFINISI: Gabungan dua perkataan Greek- Iaitu-Philien bermaksud menyintai.-Sophos bermaksud hikmah.*Falsafah bermaksud kecintaan terhadap hikmah.*Ahli falsafah pula bermaksud orang yang menyintai hikmah.

Dua perkara utama yang menarik:

-Ahli falsafah seorang yang mengejar dan mencari hikmah walaupun tidak semestinya dapat memilikinya.

Hikmah digunakan dalam pelbagai bidang.

-Harun Hadiwojono(1980,7)menyatakan kebijaksanaan atau hikmah adalah pengertian dan pencarian utama kepada falsafah.-Plato mengatakan falsafah adalah suatu keadaan atau suasana seseorang itu berusaha mendapatkan hikmah sebagai hasil daripada beberapa tahun pendidikannya dalam ‘dialetika’.-Aristotle pula menyatakan falsafah disamakan dengan metafizik kerana metafizik mengkaji hakikat zat sesuatu dan penyebab utama.-al-Kindi (185/801-260/873)mengistilahkan falsafah sebagai ilmu mengenai hakikat sesuatu yang berada dalam kemampuan manusia untuk menanggapinya.-al-Farabi(339H/950M) pula mengatakan falsafah adalah ‘cintakan kebijaksanaan atau hikmah’.-Rusell(1872-1970) menyimpulkan falsafah sebagai suatu ilmu yang terletak antara teologi dan sains.

Perbezaan falsafah dengan sains:

Kajian falsafah bersifat umum manakala sains lebih kepada persoalan khusus.

Sains hanya mengkaji fakta sedangkan falsafah mengkaji fakta dan system nilai.

Falsafah mengkaji persoalan yang lebih asas daripada sains.

SIFAT :Sesuatu yang bersifat konseptual(idea yang melibatkan pemahaman.

Galakan Islam terhadap falsafah: Di dalam Al-Quran terdapat ayat yang menggalakkan penggunaan akal.(

تعقلون ( افال

-Signifikan:satu bidang ilmu yang banyak mengemukakan masalah dan menunjukkan jalan penyelesaian.

-Falsafah membawa kebahagiaan,memantapkan individu,memahamkan budaya luar, membezakan antara zahir dan batin serta ia merupakan satu ilmu yang sentiasa berkembang.

*Mempunyai bidang kajian yang luas *Hikmah merangkumi(masalah,sikap, Metodologi,aktiviti, kesimpulan dan kesan falsafah).

-*Sikap konsisten (tidak mempunyai falsafah yang Bercanggah)*Metodologinya adalah berbeza dengan metodologi sains.-falsafah mendasarkan kpd akal yang rasional sebagai wadah mencari kebenaran terhadap suatu teori yg dibuat-sains menumpukan kepada kaedah empirical sesuatu teori yg dilakukan dalam makmal.

*Berfikir secara Komprehensif *Melakukan perbandingan-pemikiran falsafah tidak wujud dalam -secara individu bidang lain -antara individu-persoalan tidak bersifat saintifik -antara tamadun-persoalan membawa kekeliruan&pemikiran yang mendalam untuk mencari jawapan-persoalan memaksa kajian pelbagai bidang.

* Membuat penilaian@kesimpulan -matlamat terakhir dalam aktiviti falsafah -lima kaedah:induksi, deduksi, dialetika, analitik dan sintetik

PENGKAJIAN DALAM FALSAFAH

*Berfikir secara kritis( tiga ciri utama:sikap yang konsisten,berhujah dengan bukti yang kukuhmempunyai kesejajaran idea )

*Empat peringkat *Zaman Pra-Socrates- peringkat awal -abad ke-6 S.M. di Yunani-zaman pertengahan -tiga isu utama(hakikat dan perubahan-zaman moden akal dan etika.-zaman kontemporari -sifat utamanya cuba memahami secara rasional dunia alam semula jadi *Zaman Socrates -Socrates(469-399 S.M.) dilahirkan di bandar Athens -mempertahankan kebebasan berfikir dan keagungan kebenaran -signifikan dalam perkembangan Falsafah Yunani.

* Plato

- Plato(428-348 S.M.) -konsep Negara ideal - berketurunan aristocrat (golongan pekerja, tentera dan pemerintah) - cintakan kebenaran&mementingkan - sekiranya gagal maka membentuk empat proses taakulan dlm semua perkara. Kerajaan(Timokrasi,Oligarki,Demokrasi - percaya kepada kewujudan Tuhan dan Depotisme) - seorang pemikir sistematik dlm penulisannya - Teori kekalan roh(nafsu,emosi&rasional) - menggunakan teori bentuk,ilmu, kiasan gua - Dua metod kekalan roh ialah mitos dan dan pembahagian (garisan pembahagi) perbandingan.

*Aristotle *Neoplatonisme-dilahirkan di Stagira(348 S.M.) -pembentukan semula pemikiran- karya Aristotle (karya popular-pelajar&orang awam, plato pusat pertemuan antara Karya kajian ilmiah dan bahan kuliah) falsafah dan agama.-karyanya juga dibahagikan kepada tiga tahap Perkembangan kehidupannya(semasa menuntut di akademik,semasa merantau ke Asia Minor dan semasa kembali ke Athens)

*Pengaruh falsafah Yunani terhadap falsafah Islam - perluasan pentadbiran Islam ke kawasan Timur - gerakan penterjemahan di Baghdad - galakan daripada pemerintah al-Makmun

PERKEMBANGAN FALSAFAH

*Zaman Paderi(abad 4-9M) *Zaman Kebangkitan Pemikiran Averoisme (abad 13 M)-dikuasai golongan paderi Gereja -golongan Averois utamakan Kristian falsafah berbanding teologi-utama aspek teologi dalam falsafah kristian.-unsur falsafah pemikiran Plato, -zaman mengharmonikan falsafah Neoplatonis&pemikiran logic Aristotle dengan agama-ahli falsafah dua kelompok(Yunani dan -abad ke-14 falsafah Barat mula Latin) memisahkan falsafah daripada agama

*Zaman Skolastik(abad 10-13 M) *Zaman Renaissance -digelar skolastik melalui pendidikan -bermula kejatuhan kerajaan Constantinople berbentuk trivium&quadrivium 1453 M. -banyak penterjemahan karya Yunani -dikenali zaman penemuan dan pembebasan -kemuncak falsafah ini dengan kemunculan karya klasik. Falsafah Islam -pemisahan antara falsafah dan teologi oleh -dua peringkat(terpengaruh pemikiran John Duns Scotus. neoplatonisme dan terpengaruh dengan -Falsafah terbahagi dua: zaman falsafah karya Aristotle) kemanusiaan dan zaman falsafah tentang alam.

ZAMAN PERTENGAHAN

-abad ke -4 M.-kemuncak pertemuan antara falsafahYunani dan agama.-ahli falsafah tiga kelompok(Islam, Yahudi & Kristian)

*Zaman Falsafah Tentang Alam(1500-1600M)-tumpuan kepada alam dan hubungannyadengan alam semesta menggunakanpendekatan saintifik.

*Zaman Falsafah Kemanusiaan(1400-1500 M)-persoalan peranan dan kedudukanManusia di alam ini.-Kehidupan yang baik adalah hubungandengan Tuhan dan sesama manusia.

* Falsafah Abad 17(Falsafah Rasionalisme) - falsafah ini dipimpin tiga ahli falsafah Utama:Rene Descartes(1596-1650), Benedict Spinoza(1632-1677) dan Gottfried Wilhelm Leibniz(1646-1716). -dipengaruhi perkembangan sains dan Matematik.

*Falsafah Abad 18(Falsafah Empirisme) -falsafah Rasionalisme mendapat tentangan daripada Empiris British. -dakwaan tidak ada ilmu bersifat a priori mesti bersifat a posteriori. -Tokoh aliran ini:John Locke(1632-1704) George Berkeley(1685-1753) dan David Hume (1711-1776). -dikenali zaman Pengajaran bagi falsafah Barat.

*Falsafah Abad 19(Falsafah Romantisme *Falsafah Abad ke- 20 Dan Pasca Kantianisme) (Falsafah Pragmatisme)-Abad ke-19 muncul gerakan Romantisme -tiga aliran utama:pendukung di Barat. Falsafah Neo-Kantianisme,-didorong perasaan marah dan simpati aliran pragmatism dan utamakan Terhadap peperangan berbentuk keagamaan sains. dan perang saudara di Negara Perancis, -peranannya menjadi perantara England dan Jerman. dan menyediakan asas pemikiran-Tokoh terkenal aliran ini antaranya: teoritikal Jean Jacques Rousseau, Jacob Fries -kecenderungan utama mengukur Mary Shelley. Kebenaran.-abad ini juga muncul falsafah Pasca Kantianisme.

*EKSISTENSIALISME -Kewujudan yang mengutamakan Fakta terhadap kewujudan. -hasil daripada aliran fenomenologi. -menekankan kebebasan memilih. -antara tokoh yang menonjol ialah Sartre.

*Falsafah Moden-bermula di Barat di Beua Eropah abad ke-17(muncul aliran rasionalisme.-kebenaran bersumberkan ketaakulan.-dimulakan dengan Rene Descartes(1596-1650M).-tiga cirri utama:bersifat rasional, naturalistic,dan berbentuk saintifik.-penolakan system skolastik.

*Aristotle mendefinisikan sebagai ilmu tentang kewujudan yang bersifat sejagat. -sebagai kajian benda.

*Maksud perkataan metafizikIalah melangkaui alam fizik *Aquinas menyamakan pengertian metafizik dengan falsafah utama dan ilmu falsafah ketuhanan.

*al-Farabi membahagikan tiga bahagian:-antologi -jenis mawjudat yang menghubungkan perkara pokok dengan teori sains.-mawjudat yang tidak berjasad.

*ciri kajiannya: -komprehensif terhadap kewujudan -sesuatu yang paling benar -melangkaui alam pancaindera -metode lebih bersifat a priori.

*Rahsia di sebalik alam fizik -empat skop utama

Antologi kosmologi psikologi rasional teologi rasional

-perbincangan kepada -manusia dianggap sebagai sifat sesuatu benda makhluk rasional &bersifat yang membentuk alam. Spiritual.

-perbincangan atau wacana -mengenai ketuhanan mengenai kosmos @ alam. atau perkara ghaib.

METAFIZIK

*Berasal daripada gabungan dua perkataan Yunani,episteme bermaksud ilmu dan logos bermaksud sains atau kajian. -mengenai sifat ilmu dan bagaimana menjustifikasi ilmu yang diperolehi. -mempunyai hubungan rapat dengan metafizik. -keperluan bidang epistemologi kepada Metafizik:

Golongan epistemologi golongan epistemologi golongan epistemologi Idealis realis dualis *Definisi ilmu:falsafah Barat mengaitkan ilmu dengan pengetahuan berakar-umbikan konsep tahu. -bagi ahli epistemolgi ilmu bermaksud kepercayaan yang benar yan boleh dibuktikan.

*Justfikasi kepercayaan dan sumber Ilmu pengetahuan: -seorang epistemologis mengkaji dengan melibatkan persoalan bagaimana, tahap ilmu pengetahuan dan kesahihan ilmu seseorang terhadap kepercayaannya.

*Sensasi(pengalaman pancaindera) *Intuisi:-maklumat yang diproses oleh otak -dalam konteks falsafah ialah ilmu yang hasil daripada pengalaman yang diperolehi secara langsung melalui proses diperolehi melalui pancaindera. Taakulan akal atau teknik inferensi.-tiga jenis data bersumberkan pancaindera -Herbert Feigl menyatakan tujuh bentuk data pancaindera, data somatic dan data intuisi untuk menjustifikasikan halusinasi. kepercayaan(Blackwood1975,209-221).-ahli falsafah bersumberkan ilmunya melalui pancaindera dikenali sebagai empiris.-antara tokoh berfahaman empiris ialah John Locke.

Kesedaran pancaindera garapan langsung terhadap idea Kebenaran terbukti dengan persepsi di luar sendirinya benar jangkauan pancaindera

ilmu berbentuk naluri

gerak hati yang disertai dgn penilaian berdasarkan impresi lepas dan memori

EPISTEMOLOGI

Pengalaman mistik

WAHYU: AUTHORITI:-dua kaedah wahyu disampaikan iaitu -diterima secara total dan mempunyai melalui penurunan kitab wahyu dan dua pengertian iaitu ia merujuk kepada melalui ilham Tuhan yang diwahyukan Tuhan dan merujuk kepada maklumat kepada Nabi dan disampaikan kepada yang diterima melalui fakta bersumberkan orang lain. media massa dan media cetak.

KEIMANAN/KEPERCAYAAN: -tiga aspek keimanan iaitu merujuk - kepercayaan secara taklid kepada kumpulan atau mazhab. - Kepercayaan berdasarkan harapan - Kepercayaan disertakan dengan proses taakulan dan diterima sebagai aspek kajian bidang epistemology.

ALIRAN PEMIKIRAN EPISTEMOLOGI:- RASIONALISME:-sejarah epistemology Barat terdapat tiga -merupakan teori ilmu yg dipegang oleh aliran utama iaitu rasionalisme,empirisme ahli falsafah abad ke-17 dan 18. dan skeptisme. -mengandungi kepercayaan dengan -cuba menjelaskan tentang sumber dan system ketaakulan sahaja. hakikat ilmu. -pengasas kepada aliran ini adalah-pertentangan antara golongan empirisme Rene Descartes(1596-1650M). dan rasionalisme mengenai sumber idea -beliau membuktikan ilmu yang terhasil dan bagaimana sifatnya yang benar itu melalui proses taakulan dgn menggunakan tidak boleh dipertikaikan. akal semata-mata tanpa mengaitkan peranan pancaindera. EMPIRISME:-aliran falsafah yang berpendapat bahawa ilmu adalah bersumberkan pengalaman pancaindera sahaja.-menolak pandangan falsafah platonisme, Idealism dan rasionalisme. -antara yg mengasaskan aliran ini adalah John Locke (1632-1704). -falsafah ini juga berkembang dalam dunia falsafah akhlak.

EPISTEMOLOGI

SKEPTISME:–umumnya bermaksud falsafah yg menyatakanilmu yg pasti terhadap sesuatu hakikat mungkindapat dicari tetapi tidak akan dijumpai.-tidak mempercayai maklumat melalui pancaindera.–tiga jenis pengalaman pancaindera bersifat ilusi:*ilusi garapan pancaindera.*garapan pancaindera bersifat relative menyebabkan berlakunya komplikasi terhadap persepsi seseorang.*halusinasi.-aliran ini bermula pada zaman Yunani.-bagi tradisi falsafah Islam, al-Ghazali adalahtokoh skeptic yg menafikan peranan ilmumelalui hasil daripada pancaindera dan ketaakulan.

DEFINISI: -etika bermaksud suatu kajian yang bersifat falsafah terhadap moral. -penumpuan kepada tingkah laku manusia, samada peribadi,sosial atau politik. -berkaitan dgn setiap bidang kehidupan dan terangkum dlm kajian sains sosial. -perbezaan etika dgn sains sosial:*etika lebih kepada peraturan dan tingkah laku manusia. Manakala sains sosial bersifat deskriptif iaitu mengenai masyarakat atau perlakuan ahli ekonomi. *dari aspek permasalahan,etika lebih kepada maksud konsep seperti baik,benar atau mengkaji permasalahan dbwh suasana baik. Metode ini tidak ada didalam sains sosial.-ia juga menghubungkan antara tingkah laku individu dengan akal.-etika juga diperbincangkan hanya ada dalam tradisi Islam iaitu persoalan akhlak.

ETIKA ANALITIK: TEORI NILAI DLM FALSAFAH ETIKA: -tumpuan kepada menyelidik dan - ada lapan(teori teleologi, hedonisme, deontologi, mengkaji maksud etika yg digunakan subjektif, objektif, naturalisme, teori bukan- dalam etika normative. Naturalism, Relativisme dan teori absolutisme. -menyelidik kepercayaan seseorang terhadap nilai moral secara taakulan samada yg dipercayai oleh pelaku tindakan itu benar atau tidak. FALSAFAH AKHLAK ISLAM: -Empat sumber utk menilai sesuatu perbuatan itu baik atau buruk ialah melalui al-Quran, al-Sunnah, Ijmak dan Qias.

PERSOALAN SEMASA FALSAFAH ETIKA: EUTHANASIA -disebut sebagai pembunuhan ihsan. -iaitu kaedah mematikan seseorang tanpa rasa sakit bagi mengurangkan keperitan atau kesakitan yg ditanggung oleh seseorang. -dalam Islam kaedah ini diharamkan kerana termasuk didalam membunuh diri.

FALSAFAH ETIKA

FAKTOR KEPERLUAN FALSAFAHETIKA:–untuk mencari kehidupan yang baik.-mencari nilai mutlak tentang kebaikan.–menyediakan metode yang sesuai dlm membuat keputusan.–penyediaan prinsip tingkah laku.

ETIKA NORMATIF:-penyediaan prinsip umum mengenaitingkah laku.-menumpukan kepada asas moral ygdigabungkan dgn factor rasional dimasukkndlm sebarang bentuk tindakan, bg kesahihan seseorang.

-Politik berasal daripada perkataan Yunani politicos berkenaan negara, polites warganegara atau negara, polis negara dan politeiea hak warganegara. -menurut Aristotle,politik adalah sebahagian aktiviti manusia yg disifatkannya sebagai haiwan politik dlm sebuah polis yang saling bekerjasama demi mencapai kebahagiaan. -dua aliran kontemporari mengenai makna politik iaitu aliran instrumental mengatakan ia adalah satu cara yg digunakan indivdu mempertahankan perjanjian demi mendapat faedah daripada proses kerjasama dan mengelak diri drpd tidak bekerjasama. -aliran expressivist pula, politik adalah suatu cara bagaimana manusia menyatakan dirinya sebagai makhluk sosial dan bekerjasama dlm menikmati kewujudan yg saling bergantung antara satu sama lain.

RAKYAT DAN HAK RAKYAT:-menurut Aristotle rakyat adalah mereka yang menyertai dalam memberi penghukuman PERLEMBAGAAN DAN PEMIMPIN dan menjawat jawatan dalam pentadbiran negara. TERBAIK: -rakyat dan pemerintah mempunyai tanggungjawab -negara yang terbaik bagi seseorang rakyat yang satu menjaga kestabilan negara melalui jika dia memiliki sebuah perlembagaan perlembagaan. yang terbaik untuknya.

-pemimpin yang baik adalah yang mengambil berat keadaan negara dan rakyat serta berhikmah dalam menunaikan tanggungjawab.

PENDIDIKAN:-Aristotle menyatakan bahawa kehidupan seseorang dipengaruhi tiga unsur iaitu sifat, tabiat dan akal.-oleh itu mereka perlu diberi pendidikan di peringkat kanak-kanak.-empat aspek yg perlu diajar iaitu membaca dan menulis, latihan fizikal, muzik dn lukisan. -setiap empat aspek tersebut mempunyai

FALSAFAH

POLITIK

FALSAFAH POLITIK ARISTOTLE:-beliau menganggap sesebuah Negaraitu sebagai pertubuhan atau organisasiyg dibentuk utk mencapai kebaikan.-menurut Aristotle, alam semulajadiberperanan menyusun struktur sesebuahnegara. Selain daripada itu, melaluipembentukan kampung dan pembentukansesebuah negara adalah melalui gabungankampung yang bercantum menjadi sebuahkampung.-bagi Aristotle, manusia yg baik adalahmereka yg berpegang kepada undang-undang dan keadilan.

PERSPEKTIF FALSAFAH POLITIK:-perbezaan falsafah politik dgn sainssains politik adalah aspek penekanan.-falsafah politik focus kepada normativeatau nilai manakala sains politikmenekankan politik bersama fakta.-difahami sebagai suatu ilmu berkaitandgn perkara politik yg berhubung dengankehidupan politik.-falsafah politik juga tidak boleh dipisahkandaripada persoalan moral.

Kelebihan tersendiri. FALSAFAH POLITIK MACHIAVELLI: -Niccolo Machiavelli(1469-1527) adalah ahli falsafah politik moden yang mementingkan kuasa dalam politik. -beliau adalah kelahiran Renaissance Itali yg telah melakukan penentangan terhadap mazhab Katolik dan merupakan pengasas sejarah politik moden.

REALITI POLITIK DALAMSESEBUAH NEGARA:-sesebuah kerajaan dibentuk melalui dua cara POLITIK TANPA MORAL: *melalui pewarisan daripada kerajaan -menurut Machiavelli, tugas utama pemerintah sebelumnya. ialah mencari, melengkap dan menjadikan *melalui pembentukan sebuah Negara kuasa sebagai elemen utama dalam baru yg terbentuk melalui proses pengukuhan politik. penggabungan kerajaan sedia ada -pemerintah yang mempunyai kemahiran dengan negara yang baru ditakluk. memerintah dapat memerintah dengan baik.-penguasa dan pemerintah adalah -menurutnya lagi, dua bentuk kerajaan yang penentu perjalanan politik sesebuah baik ialah* Princedoms yg mengamalkan negara. sistem monarki secara mutlak dan *kerajaan berbentuk Repulik.

CIRI PEMERINTAH YANG BAIK: -bagi Machiavelli ciri ini adalah asas utama dalam mengekalkan kuasa FALSAFAH POLITIK ROUSSEAU: walaupun pada persepsi moral buruk -JeanJacques Rousseau(1712-1778) namun ianya sesuai diamalkan oleh ahli falsafah Perancis yg dilahirkan di Geneva, pemimpin iaitu: Switzerland.*tidak bersikap pemurah -sangat berpengaruh dalam teori politik moden.*bersikap kejam dan ditakuti -falsafah politik beliau bermula dengan teori*bersikap hipokrit bahawa manusia secara sifat semulajadinya*mengelak daripada aib dan kebencian baik.*kritikan terhadap agama. –ia akan berubah disebabkan factor alam, manusia dan benda. -ini adalah gambaran sifat semulajadi manusia dalam politik. PERUBAHAN MASYARAKAT -bagi mengatasi masyarakat yg rosak, beliau KEPADA NEGARA YANG ZALIM telah mencadangkan suatu bentuk masyarakat -kerosakan sesebuah negara disebabkan dua atau negara yg baru dibina berasaskan kontrak sosial. Factor iaitu: -setiap individu akan meletakkan diri dan kuasanya *unsur keburukan dan kejahatan yang dibawa di bawah satu arahan kehendak negara. ke dalam masyarakat bersama salah laku -ia juga menggambarkan kerjasama dan perpaduan moral individu. dalam sesebuah negara. * keborokan politik. -penggubalan undang-undang sesebuah negara perlu dilakukan melalui pengundian secara langsung oleh

FALSAFAH POLITIK

rakyat.

FALSAFAH AGAMA

-falsafah agama adalah gabungan dua perkataan iaitu falsafah dan agama.-ahli tafsiran memberi tafsiran yang berbeza: *konsep falsafah agama berdasarkan peranan atau sumbangan falsafah terhadap agama. *pandangan Aquinas menyatakan bahawa peranan falsafah agama adalah bersifat defensive dan apologetic. *falsafah tidak member sumbangan yang besar kepada agama. *falsafah agama sebagai persoalan analitikal atau meta-logical. *wujudnya suasana tidak harmoni antara falsafah dan agama.

ISU:–lebih kepada isu berkaitan agamadalam bentuk rasional dan focus kepadafalsafah metafizik.-dua isu utama:

*teori dua kebenaran: wujudnya nilai sejagatdalam al-Quran dan juga agama wahyu lainserta menjadikan ahli falsafah sebagai orangyang beragama.-falsafah juga berjaya menyelamatkan agamadengan menjadikannya sesuatu yg rasional dandan dihormati serta mendapat perhatian ramai(Charlesworth 1972,23-27)

* Persoalan kejahatan atau keburukan dalam dunia:-dua aspek iaitu* kejahatan kerana factor alam semula jadi dikaitkan dengan Tuhan dan berlaku diluar kawalan manusia.* kejahatan moral yang dilakukan oleh manusiayang diberikan kehendak dan akal untukmenentukan perbuatannya.-gabungan aspek pertama dan kedua maka lahirlahistilah Pertahan yang lebih Baik.-ini dapat difahami apabila dikaitkan dengan tigasikap manusia iaitu sama ada mereka berfahamanoptimism, pesimisme atau meliorisme.

-golongan ini menganggap dunia ini sebagaisentiasa berkeadaan progresif dan manusiaboleh menyumbang ke arah peningkatannya.-menurut Herbert Spencer(1820-1903) danEdgar S.Brigtman(1884-1953) kewujudankebaikan di dunia mengatasi keburukan ataukejahatan.

-golongan ini melihat dunia dipenuhi dengankejahatan atau dunia tidak mempunyai apa- apa makna.-didukung oleh penganut agama Hindu &Budha.-Falsafah Barat yang berfahaman ini ialahArthur Schopenhaur(1788-1860).

-golongan yang cenderung mentafsirkankeburukan atau kejahatan dengan maksudkebaikan.

POLEMIK KONSEP FALSAFAH ISLAM -pelbagai pandangan mengenai persoalan apakah falsafah Islam itu falsafah arab? -Ernest Renan(1823-1892) mengatakan falsafah Arab tidak mempunyai originality dengan mengaitkan bangsa Arab kepada keturunan Semait. -pendapatnya ditolak oleh Ibrahim Bayyumi Madkour (1983). -menurutnya falsafah Islam tumbuh dan berkembang dalam suasana Islam dan ditulis menggunakan bahasa Arab. -dinamakan falsafah Islam kerana :*Islam bukan sekadar agama tetapi adalah sebuah tamadun. *ciri asasnya bersifat Islamik dan membentuk falsafah ini dengan mengumpul pengajaran dan berlatarbelakangkan pelbagai budaya dan aliran pemikiran. -perbincangan falsafah Islam menggabungjalinkan antara akal dan wahyu, ilmu-ilmu berkaitan kehidupan dengan berteraskan tauhid kepada Allah.

PRAKTIS:

-terangkum dalam empat bidang iaitu: *ilmu kalam-perbincangan mengenai ketuhanan, pembuktian kewujudan,persoalan ruh dan kebangkitan semula, persoalan baik dan buruk serta kenabian dibincang secara rasional bersandarkan tafsiran ayat-ayat al-Quran.-melahirkan golongan Muktazilah, Asya’irah dan Jabariah. *tasawuf sebagai falsafah mistik membincangkan Isu-isu falsafah termasu ketuhanan dan epistemology.

FALSAFAH ISLAM

SEJARAH FALSAFAH ISLAM-falsafah Islam adalah rupa dan bentuk kepada perkembangan sejarah Islam itu sendiri.-M.M Shariff(1963,13) membahagikan perkembangan falsafah ini kepada lima peringkat:*abad pertama tahun Hijrah(7M.)-zaman kejatuhan kerajaan Baghdad. Mengandungi empat aliran pemikiran iaitu aliran teologi dan falsafah,aliran mistik, aliran falsafah dan saintifik dan aliran jalan pertengahan.*fasa bertahan yang memakan masa selama setengah abad.*zaman keemasan kedua bagi dunia Islam bermula abad ke-8 Hijrah(14 M.)-awal abad ke-12 Hijrah(18 M.).*zaman kegelapan dunia Islam satu abad setengah selepasnya.*zaman Renaissance dan moden pada pertengahan abad ke-13 Hijrah(19M.)-sepanjang abad itu falsafah Islam diresapi unsur-unsur falsafah Yunani dan Greek.-ini disebabkan interaksi antara orang Islam dengan bangsa-bangsa asing, perluasan wilayah Islam hingga ke Iskandariah, penterjemahan buku-buku k arangan Pythagoras ke bahasa Arab dan interaksi Ilmu.-pada zaman kebangkitan semula falsafah Islam, falsafah berkembang dalam bentuk pemikiran daripada kebebasan kongkongan penjajah, anti tradisionalisme dan pembentukan kesedaran pemikiran baru.-antaranya Muhammad Abduh(1849-1905)-antara mereka yang lebih kontemporari ialah Muhammad Iqbal(1877-1938).

yang merupakan sebahagian daripadaciri falsafah.*hubungan antara falsafah dan ilmu praktis-membicarakan ilmu sains, politik, sosial, matematik, astronomi dan geografi.-perbincangan ini menunjukkan ruang lingkup falsafah bersifat teoritikal dan praktikal.

Tokoh yang terlibat antaranya al-Ghazali.*ilmu usul fiqh kaedah sistematik dan penganalisaan Yang mendalam terhadap sesuatu sumber hukumGEOGRAFI: -dua bahagian iaitu : *falsafah Islam di dunia Timur *falsafah Islam di dunia Barat. FALSAFAH ISLAM DI DUNIA TIMUR: -peringkat awal, umat Islam menghadapi dilemma sama ada menerima atau menolak falsafah Greek. -namun pertengahan abad ke-8M., senario ini berubah dengan kemunculan ahli kalam Muktazilahyang terpengaruh dengan gaya dialektikal falsafah Greek yang membicarakan persoalan ketuhanan.-tambahan pula sikap pemeritahan Khalifah al-Makmun yang cenderung kepada pemikiran rasional Muktazilah.-antara ahli falsafah tersohor kelahiran Baghdad ialah: al-Kindi, al-Farabi, ib Sina, al-Razi dan al-Ghazali.

AL-FARABI: -beliau adalah Abu Nasr Muhammad ibn Tarkham Ibn Awzalagh al-Farabi.-dilahirkan dan dibesarkan di Turkestan 257H/. -pengajian awalnya di Farab dan Bukhara.-ilmu falsafah yang diperolehinya hasil bimbingan seorang guru Kristian bernama Yuhanna b. Haylan (m.328H/941 M.) di Harran. -ahli falsafah Islam kedua menulis falsafah secara sistematik. -dikategorikan sebagai Neoplatonis yang cuba menggabungkan falsafah Platonisme dan Aristotelisme dengan teologi. -banyak menulis komentar tentang fizik Aristotle, meteorology dan logic. -banyak karyanya yang telah hilang namun 117 dikenal pasti masih ada. -meninggal dunia pada usia 80 tahun di Damsyik.

FALSAFAH ISLAM

AL- KINDI:-beliau adalah Yusuf Ibn Ishaq Ibn al-Sabbah Ibn Imran Ibn Ismail Ibn al-Ash’ath Ibn Al-Qais al- Kindi.-lahir di Kufah tahun 800 M.-masanya banyak dihabiskan di Basra dan Baghdad sehingga kematiannya tahun 873 M.-suasana aktiviti kerasionalan banyak membentuk- nya menjadi seorang ahli falsafah yang ensiklopedik.-beliau juga penyambung pertama menghubungkan falsafah Greek ke falsafah Islam.-ahli falsafah pertama yang menulis falsafah secara sistematik.-mempunyai pelbagai kemahiran termasuk bidang perubatan, muzik dan sebagainya.-menghasilkan lebih 250 karya dalam pelbagai bidang seperti falsafah, logic, aritmetik, metafizik dan sebagainya.-jasa terbesar al- Kindi ialah:*usahanya mengharmonikan antara falsafah dan agama atau antara akal dan wahyu.*peranannya sebagai pembuka tirai kepada pengenalan falsafah Greek di dunia Islam yang akhirnya membuka jalan kepada dunia Barat mengenalinya.

IBN SINA:-nama sebenar beliau ‘Abu ‘Ali al-Husin Ibn Abdullah Ibn Sina.-dilahirkan di Afshana dekat Bukhara pada 370 Hijrah (980 M.).-peringkat awal pengajiannya bermula di Bukhara dalam bidang bahasa dan sastera.-walaupun menguasai pelbagai bidang namun beliau lebih cenderung dalam bidang perubatan.-mula terkenal setelah berjaya menyembuhkan penyakit Putera Nub Ibn Nas al-Samani..sehingga beliau digelar al-Syeikh al- Rais.-kemashyurannya melangkaui wilayah dan Negara Islam.-bukunya al-Qanun fil Tabib telah diterbitkan di Rom pada tahun 1593 sebelum dialihbahasakan ke dalam bahasa Inggeris dengan judul precepts Of Medicine.-beliau juga merupakan ahli falsafah yang terkenal. Buku beliau yang berjudul al-Najah membicarakan persoalan falsafah.-pemikiran beliau banyak dipengaruhi oleh aliran falsafah al-Farabi yang telah menghidupkan falsafah Aristotle.

-pemikiran Ibn Sina telah mencetuskan kontroversi dan telah disifatkan sebagai satu percubaan utk membahaskan zat Allah. -al-Ghazali telah menyangkal terhadap kepercayaan dalam keabadian planet bumi, penyangkalan terhadap Ibn Sina dan al-Farabi mengenai pembangkitan jasad manusia dengan perasaan kebahagiaan dan kesengsaraan di syurga atau neraka. -beliau meninggal dunia ketika berusia 58 tahun dalam perjalanan ke Hamadan, Iran.

AL-GHAZALI:-beliau Abu Hamid Muhammad Ibn Muhammad al-Tusi al-Ghazali.-dilahirkan pada tahun 450/1058 di Tus berhampiran Mashdad, Khurasan.-di kalangan ilmuwan Islam beliau dikenali dengan pelbagai gelaran seperti penghujah Islam, Mutiara Agama dan Reformasi Islam.-berlatarbelakangkan keluarga kelas pertengahan, beliau mendapat peluang pendidikan yang baik termasuk pengajian al-Quran dan pengajian ilmu teologi dan tasawuf. -penglibatan dlm bidamg falsafah bermula dengan penghijrahannya ke Nishapur untuk melanjutkan pelajaran dlm bidang teologi di Akademi Nizamiyyah dibawah bimbingan ahli teologi Asha’riyyah dan Imam al-Harmain. -kehebatanya dalam bidang fiqh, teologi dan falsafah mengagumkan Nizam al-Mulk dengan melantiknya sebagai Profesor Kerusi Falsafah di Akademi Nizamiyyah.-ketika berusia 38 tahun, beliau berhijrah ke Damsyik untuk menumpukan kepada kehidupan mistik dan sufi dan bersikap skeptic terhadap kesahihan ilmu teologi dan falsafah.-pengalamannya belajar di Jurusalem dan Iskandariah mengilhamkannya untuk menghasilkan karya berjudul Ihya ‘Ulumal-Din.-selama 53 tahun menghambakan diri dalam bidang ilmu, al- Ghazali menghasilkan

FALSAFAH ISLAM

-kecaman beliau terhadap sebahagian falsafah sebagai kafir dimuatkan dalam karyanya al-Munqiz min Dalal dan Tahafut al-Falsafah kerana bertentangan dengan teologi Asha’irah.-beliau mengkelaskan ahli falsafah kepada tiga kumpulan iaitu:*ahli falsafah materialis yang menyangkal kewujudan Tuhan dan mendakwa alam wujud secara sendiri.*ahli falsafah naturalis*ahli falsafah ketuhanan iaitu ahli-ahli falsafah Greek, Neoplatonis dan ahli-ahli falsafah Islam yang terpengaruh dengan mereka.-kesannya menyebabkan umat Islam takut untuk belajar falsafah tetapi lebih tertumpu kepada ajaran tasawuf dan mistik al- Ghazali.-al-Ghazali meninggal dunia ketika berusia 55 tahun (505 Hijrah).

lebih 192 buku yang popular dan menjadi rujukan sehingga ke hari ini.-kecaman beliau terhadap sebahagian falsafah AL-RAZI:-nama penuh al-Razi adalah Abu Bakar ibn Zakaria ibn Yahya al-Razi.-beliau dilahirkan di Rayy, Tehran pada 1 Syaaban 251 Hijrah/865M.-terkenal di dunia Barat sebagai Rhazes. -beliau kurang hebat dalam dunia falsafah Islam kerana kehidupan dan tumpuannya dalam bidang perubatan sehingga dikenali sebagai the Arabic Galen di kalangan ilmuan Barat.-kepakarannya dalam bidang perubatan telah menarik perhatian Gabenor al-Rayy, Mansor Ibn Ishaq ibn Ahmad ibn Asad melantiknya sebagai ketua Hospital Muqtadari selama enam tahun. -al-Razi telah menghasilkan 200 karya terutama dalam bidang perubatan. -antara karyanya yang popular dalam bidang falsafah seperti al- Tibb al-Ruhani dan al- Sirah al-Falsafiyyat.

MISKAWAYH: IKHWAN AL-SAFA:-beliau adalah Abu Ali Ahmad b. Muhammad -Sekumpulan ahli falsafah Syiah Islamiyyah b. Yaqub ibn Miskawayh . yang bergerak secara bawah tanah di tengah--dilahirkan di kota al-Rayy, Iran pada 320 tengah penguasaan mazhab Sunni di Basrah Hijrah/932 M. pada abad ke 4 Hijrah/10 M.-kepakaran beliau tertumpu kepada bidang -Gelaran penuh kumpulan ini ialah Ikhwan falsafah akhlak dan memperlihatkan al- Safa wa Khullan al-Wafa’ wa Ahl al- pengaruh kuat pemikiran Plato dan Hamd wa Abna’ al- Majd. Aristotle. -ahli-ahli kumpulan ini akan dihantar ke bandar--beliau juga terpengaruh dengan tulisan- bandar menyampaikan falsafah mereka dan tulisan ahli Greek antaranya Pythagoras. menjaga kerahsiaan kumpulan serta menjauhi-falsafah Miskawayh tentang penciptaan perkara maksiat. alam dan kenabian adalah menyamai apa -kategori kepada empat kumpulanmengikut umur. yang dipegang oleh al-Farabi. -falsafah mereka disampaikan melalui koleksi-alam dicipta melalui proses emanasi tulisan Rasail Ikhwan al- Safa’. daripada akal aktif. -mereka juga tidak terlepas dengan kontroversi:-dalam aspek kenabian, beliau menyatakan *seperti teori kejadian alam melalui proses kedudukan ahli falsafah adalah lebih emanasi. tinggi daripada para nabi kerana mereka *falsafah pluralism agama yang melihat semua memperolehi taraf kenabian melalui agama adalah sama. proses penaikan akal aktif menuju Tuhan -bagi mereka, individu bebas memilih agama berbanding dengan nabi memperolehinya masing-masing. melalui anugarah Iahi.

FALSAFAH ISLAM

-dalam bidang perubatan, kitab yang popular dihasilkannya seperti al-Hawi.-dari aspek falsafah, al-Razi adalah ahli falsafah yang paling kontroversi dan jelas bertentangan dengan pandangan teologi Asha’irah dan Muktazilah.-dua falsafah beliau yang tidak dapat diterima oleh ahli kalam ialah:*lima prinsip qadim al-Barry Ta’ala (Allah), Al-Nafs al-Kuliyyat(akal sejagat), al-Hayula al-Ula (bentuk utama atau logos), al-Makan al-Mutlaq(tempat mutlak) dan al-Zaman al-Mutlaq(masa mutlak).*al-Razi amat mengagung-agungkan akal sehingga menafikan keperluan kepada wahyu dan Nabi dalam mencari kebenaran.-terdapat penulis yang menganggapnya sebagai korupsi golongan penentangnya, terutama golongan Syiah dan Zindiq.(Sirajuddin Zar 2004, 123-124).-meninggal dunia pada 5 Sya’ban 313 Hijrah 925M.

-namun, nabi dan ahli falsafah mempunyai matlamat yang sama iaitu mencari kebenaran cuma metodenya berbeza.

FALSAFAH ISLAM DI DUNIA BARAT: IBN MASARRAH:-Sejarah awal kemasukan Islam ke Barat bermula -Muhammad Ibn ‘Abd Allah Ibn Masarrah dengan penaklukan Andalus(Sepanyol) oleh dilahirkan di Cardoba, Sepanyol pada tahun kerajaan Islam Bani Umayyah pimpinan 269 Hijrah/883 M. Tariq bin Zaid. -beliau banyak terpengaruh dengan pemikiran-dibawah pimpinan Abd. Rahman 111(912-961 M.) dan kezuhudan Empidocles dan bersama puteranya al-Hakam 11(961-976 M.), Cordoba pengikutnya mendiami pergunungan Sierra dikenali sebagai The Athens of the Western kerana di Cordoba. kecemerlangan ilmu pengetahuan. - di samping pengaruh ahli falsafah Greek, -sikap dua pemimpin yang cintakan ilmu pemikirannya juga adalah adunan falsafah dan kecenderungan khalifah yang tidak gnosticism dn ajaran Muktazilah. memihak kepada fuqaha ahli nas yang -kehidupannya bersifat berpindah- randah bermazhab Maliki mendorong budaya kepelbagai tempat kerana ancaman pemerintah berfikiran bebas kepada kalangan rakyat. yang menuduhnya mengamalkan amalan-antara tokoh falsafah yang terkenal pada kebatinan. zaman itu ialah Ibn Masarrah dan Ibn Hazm. -selepas kematiannya pada 319 Hijrah/931M.

ramai pengikutnya dikenakan hukuman. -beberapa karya beliau antaranya Kitab al-I’tibar,

dan Tawhid al-Muqinin.

IBN HAZM: -nama penuhnya Ali Ibn Ahmad Ibn Sa’id Ibn Hazm. - -dilahirkan di Cordoba pada tahun 383 Hijrah -kehidupannaya penuh dengan kemewahan. -kejatuhan Khalifah Hisham11 menyebabkan Ayahnya dihalau daripada Cordoba. -Ibn Hazm meninggalkan Cordoba selepas kematian ayahnya dan menetap di Almeria. -beliau menumpukan dalam bidang ilmu fiqh. -Kitab al-Muwatta karya Imam Malik menjadi bahan utama bacaannya. -kemudian beliau cenderung kepada fiqh Mazhab al- Syafie, tapi akhirnya beralih kepada mazhab Zahiri, mazhab yang berpegang kepada pengertian zahir nas. -prinsip berijthad dengan ijtihadnya sendiri dan menafikan qias serta mengambil nas zahir atau umum al-Quran dan al- Hadis. -pegangannya berbeza daripada mazhab semasa menyebabkan beliau dihalang daripada menyampaikan kuliah di masjid Cordoba. -dikatakan sebahagian 400 karyanya dibakar kerana didakwa membawa fahaman Zahiri. -Ibn Hazm menekankan kepada maklumat pancaindera sebagai sumber ilmu pengetahuan

FALSAFAH ISLAM IBN BAJJAH:

-Abu Bakr Muhammad Ibn Yahya Ibn al- Say’igh.-dikenali sebagai Ibn Bajjah atau Avempace di Barat.-dilahirkan di Saragosa, Sepanyol pada abad ke 5 Hijrah/akhir abad ke-11 M.-beliau juga sering berpindah –randah disebabkan ancaman dan tekanan akibat pegangan falsafah yang berbeza dengan fahaman Mazhab Maliki.-beliau mati akibat diracun dan meninggal dunia pada 1537 Hijrah/1138 M.-selain mahir dalam bidang falsafah, beliau juga pakar dalam bidang antaranya muzik dan matematik.-di dunia Barat, beliau dikenali orang pertama paling memahami pemikiran ahli-ahli falsafah terdahulu seperti Plato, Aristotle, al-Farabi, Ibn Sina dan al-Ghazali.-beliau juga mengkritik falsafah epistemology yang dikemukan oleh al- Ghazali kerana menafikan peranan akal dan pancaindera dalam mendapatkan ilmu.

-karyanya Tadbir al- Mutawwahid menghuraikan manusia sebagai mutawwahid mampu berhubung dengan Tuhan berdasarkan kekuatan akal dan kehebatan fizikal.

yang diyakini. IBN TUFAYL:-beliau adalah Abu Bakr Muhammad Ibn ‘Abd al-Malik Ibn Muhammad Ibn Tufayl al-Qaysi al-Andalusi.-dilahirkan pada awal abad ke-6 Hijrah/12 M di Guadix 60 km timur laut Granada.-selain terkenal sebagai ahli falsafah, beliau juga popular sebagai ahli perubatan, astronomi, matematik dan penyair.-kehebatannya dalam bidang perubatan mendorong khalifah al-Muwahidin, Abu Yakub Yusuf melantiknya sebagaidoctor diraja.-antara karyanya ialah:Risalah fi Nafs, dan Hayy ibn Yaqazan

PASCA IBN RUSHD:IBN RUSHD: -Setelah kejatuhan Andalus ke tangan -beliau adalah Abu al-Walid Muhammad pemerintah Kristian, dunia falsafah Islam Ibn Ahmad Ibn Rushd digelar Abu al- Walid. mula malap.-lahir di Cordoba pada tahun 520 Hijrah/1126M. -karya-karya falsfah Islam telah dimusnahkan.-terkenal dalam tradisi ilmuan Barat sebagai -ahli-ahli falsafah selepasIbn Rushd tidak Averoes. lagi menonjolkan kecenderungan kepada-dari segi fiqh, beliau berpegang kepada falsafah parepatetik sebaliknya tumpuan Mazhab Maliki. kepada falsafah mistik atau kepada satu -dari aspek akidah beliau memilih fahaman bidang sahaja. Ahl Sunnah wa al-Jamaah. -pusat perkembangan falsafah tidak lagi-beliau mempunyai tahap kecintaan Andalus tetapi kembali bertapak di dunia ilmu yang tinggi. Timur seperti di Baghdad dan Parsi. karya-karyanya berbentuk komentar -Nasiruddin al-Tusi(597 Hijrah/1201M.) terhadap karya Aristotle yg dibahagikan kepada satu-satunya ahli falsafah timur era pasca tiga bentuk iaitu komentar pendek, komentar Ibn Rushd yg berusaha menghidupkan bersaiz sederhana dan komentar panjang. kembali kegemilangan falsafah ala al- Kindi-- tulisannya dipengaruhi tiga sumber iaitu Ibn Rushd. fiqh Mazhab Maliki, falsafah Aristotle dan -falsafahnya tertumpu kepada falsafah moral karya-karya ahli falsafah Islam. yang menggabungkan pemikiran Ibn Sina-baginya falsafah adalah anugerah Allah dan Miskawayh. yang rasional dan mampu membawa manusia -beliau menghasilkan karya sebanyak 64 karya mengenal Allah. dalam pelbagai bidang.-karya-karya yang dihasilkan antaranya -aliran falsafah israqiyyah lebih menonjol Tahafut al-Tahafut dan kitab fi al-Tibb. pada era ini.-pengaruhnya begitu besar dalam mencetuskan -aliran ini dibawa oleh Suhrawardi al-Maqtul Renaissance khasnya dan dunia Barat amnya. (548Hijrah/1153M.) dan Mulla Sadra al- Shirazi (979/980 Hijrah/ 1571/1572 M.)

-Suhrawardi menghasilkan lebih dariapa 50 karya falsafah isyraqiyyah, teosofi dan mistik.

-manakala Mulla menghasilkan 46 karya,al- Hikmah al-Muta’aliyah fi Asfar al- ‘Aqliyah al-

FALSAFAH ISLAM

Arba’ah menjadi masterpiece kepada Mulla Sadra.