Bab 9 – Warisan Kesultanan Melayu:

Sistem Perundangan Kerajaan Melayu

Sistem Perundangan Kerajaan Melayu

• Undang-Undang AdatMerupakan peraturan / amalan kebiasaan dalam masyarakat. Ia dihafal secara turun temurun dan menjadi peraturan yang mesti dipatuhi.Contoh: Adat Perpatih dan Adat Temenggung

• Undang-Undang BertulisMerupakan himpunan peraturan , larangan dan adat istiadat dalam bentuk bertulis. Unsur-unsur di dalamnya tersebar ke negeri jajahan takluk Kesultanan Melayu Melaka seperti Johor, Perak , Pahang dan Kedah.

Undang-Undang Adat

Adat Temenggung Aspek Adat Perpatih

•Bercorak autokratik•Kuasa tertinggi di tangan raja/sultan yang menjadi : ketua pentadbir, ketua agama dan mejadi simbol kedaulatan serta perpaduan rakyat

Pemerintahan •Menekankan unsur demokrasi dan permuafakatan.•Setiap suku ada wakil dalam pemerintahan.•Keputusan dibuat bersama.•Yamtuan besar sentiasa berunding dengan Undang dalam membuat keputusan

•Sistem kekeluargaan mengikut sebelah ibu dan ayah.•Lelaki diberi keutamaan kerana mereka jadi ketua keluarga dan nasab keturunan dikira dari sebelah bapa.

Keturunan Keluarga

•Setiap ahli suku adalah bersaudara.•Dari segi jurai keturunan, keluarga sebelah ibu diutamakan kerana jurai ini melahirkan suku.

•Perkahwinan dilakukan mengikut hukum syarak.

Adat Perkahwinan •Perkahwinan sesama suku dilarang kerana suku yang sama dianggap bersaudara.

•Anak lelaki diutamakan kerana lelaki mempunyai tanggungjawab lebih besar daripada wanita.

Pewarisan Harta Pusaka

•Secara turun-temurun daripada kepunyaan suku.•Pewarisan harta diberatkan sebelah ibu kerana anak perempuan menjadi asa kewujudan suku.

•Hukuman sebagai pengajaran kepada orang lain.•Sultan laksanakan hukuman tetapi boleh dilakukan oleh pembesar atau penghulu jika mendapat mandat.

Perundangan •Hukuman bertujuan untuk pemulihan.•Undang-undang dapat menyedarkan pesalah agar tidak mengulangi kesalahan.

Undang-Undang Bertulis

Undang-Undang Bertulis

Hukum Kanun MelakaDokumen undang-undang yang mempunyai 44 fasal. Antara kandungannya :

• Hak dan keistimewaan raja dan kaum kerabat.

• Peranan dan tanggungjawab raja dan pembesar.

• Unsur Islam yang berkaitan dengan jenayah, muamalah, keluarga , keterangan dan acara.

Undang-Undang Laut MelakaBagi menentukan peraturan perdagangan dan pelayaran. Antaranya:

• Tugas pegawai kapal.• Langkah keselamatan dalam

kapal.• Tugas anak-anak kapal.• Penyewaan dan

penumpangan kapal dagang.• Kuasa nakhoda menjatuhkan

hukuman.

Undang-Undang Pahang

Digubal pada 1596 semasa pemerintahan Sultan Abdul al-Ghaffar Muhaiyuddin Shah. Antara kandungannya:

• Adat lembaga negeri, keistimewaan raja dan pembesar.

• Undang-undang jenayah, penderhaka, penzina dan undang-undang awam

Undang-Undang 99 PerakBerasal dari Parsi dan digunakan di Perak pada abad ke-18. terdapat 99 kesalahan dan hukuman. Antaranya:

• Syarat pegang jawatan kerajaan seperti sultan, penghulu , khatib dan kadi.

• Peraturan adat istiadat mengadap dan melantik raja.

• Hukuman jenayah undang-undang dan pertanian.

• Undang-undang kekeluargaan seperti perkahwinan , penceraian dan zina.

Undang-Undang Kedah

Undang-undang Kedah dibahagikan kepada beberapa bahagian:

• Undang-undang pelabuhan seperti cukai, peraturan keselamatan pelabuhan serta peraturan timbangan dan ukuran.

Disediakan Oleh:

• Ku Amirul Asyraf Ku Amir• Muhd. Zahier Zainol Abidin• Cheang Li Ren• Yusof Buqhari Ismail