Zespół Szkół Szkoła Podstawowa nr 1i Gimnazjum im. Jana Pawła II
Samorząd terytorialny Sucha BeskidzkaUrząd miejski w Suchej Beskidzkiej
Andrzej Szczepkowski
Tadeusz Semik Walery Goetel Billy Wilder Marian Bucała Dr. Jan Gawlik Halina Bobińska Henryk Bullman Stefania Kapłanowa
Ta prezentacja dotyczy sławnych ludzi nie tylko
w Polsce ale i na całym świecie związanych z
miastem Sucha Beskidzka.
Był to aktor, dyrektor teatru, reżyser
teatralny, pedagog pochodzący
z Suchej Beskidzkiej. Urodzony 26 kwietnia
1923 w Suchej Beskidzkiej, zmarły 31
stycznia 1997w Warszawie. W czasie okupacji
należał do krakowskiego Teatru Podziemnego Adama Mularczyka, potem do zespołu kierowanego
przez Wiktora Sadeckiego. W 1945
ukończył Studium Teatralne przy
Teatrze Starym w Krakowie. Jako aktor
był związany z teatrami
w Krakowie, Poznaniu, Katowicach i Warszawie. W latach 1989–1991 sprawował
mandat senatora I kadencji Senatu. Został wybrany z
ramienia Komitetu Obywatelskiego,
reprezentując województwo
chełmskie.
Twórczość:1991: Życie za życie. Maksymilian Kolbe jako Górecki1991: Maria Curie (Marie Curie, une femme honorable) jako ojciec Pierre'a1988: Niezwykła podróż Baltazara Kobera jako kardynał Nenni1986 Cudowne dziecko 1985: Jezioro Bodeńskie jako Thomson1980: Królowa Bona jako biskup Maciej Drzewicki1979: Sekret Enigmy jako Gustave Bertrand1979: Tajemnice Enigmy jako pułkownik Bertrand1978: Dorota1978: Sto koni do stu brzegów jako pułkownik Romaszewski1977: Sprawa Gorgonowej jako Woźniakowski1977:Pasja jako Wodzicki1976: Goryle jako Lektor (głos)1976: Zielone-minione...1975: Noce i dnie jako rejent Wacław Holszański1973: Wesele jako Nos1971: Niebieskie jak Morze Czarne jako naczelnik Puc1969: Pan Wołodyjowski jako biskup Lanckoroński1965–1966: Wojna domowa jako Henryk Kamiński1964: Panienka z okienka jako Jan Heweliusz1963: Mansarda jako Stanisław Witkiewicz1963: Zacne grzechy jako przeor Ignacy1962: Wielka, większa i największa jako ojciec Iki1962: O dwóch takich co ukradli księżyc jako narrator1961: Drugi człowiek jako Wolski
Podpułkownik Tadeusz Semik urodził się 26 sierpnia 1899
rokuw Suchej Beskidzkiej.
Ukończywszy gimnazjum i zdawszy maturę wstąpił jako ochotnik do Wojska
Polskiego, gdzie otrzymał przydział do 12. pułku piechoty z
siedzibą w Wadowicach. Wraz
z tym oddziałem walczył w wojnie
polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu wojny
wstąpił do Szkoły Podchorążych
Piechoty w Warszawie, którą
ukończył w lipcu 1921 roku i już w stopniu
podporucznika skierowany został do 2
pułku piechoty Legionów.
Przenoszony do kolejnych oddziałów (baon
manewrowy w Rembertowie, 17.pp w
Rzeszowie, baon KOP "Czortków") ukończył
kurs dowódców batalionu w końcu lipca
1939 roku i został skierowany do 1 Brygady
Górskiej Korpusu Ochrony Pogranicza,
mającą za zadanie osłonę wschodniego
skrzydła Armii "Kraków". Przez kilka lat po wojnie już major Semik
pełnił wiele funkcji w górnośląskich
oddziałach WOP. W 1948 roku przeszedł do
rezerwy. W 1964 roku w uznaniu zasług został awansowany do stopnia
podpułkownika. Tadeusz Semik, odznaczony
między innymi Srebrnym Krzyżem Zasługi,
Orderem Virtuti Militari V klasy, zmarł 27 listopada 1978 roku w Suchej
Beskidzkiej i tam też spoczywa.
Urodzony 14 kwietnia 1889 w Suchej Beskidzkiej. Był bratem
pisarza Ferdynanda Goetla. Był on polskim geologiem,
ekologiem i paleontologiem, członkiem organizacji PAN oraz profesorem. Naukowo zajmował
się badaniem budowy geologicznej Tatr, był
współtwórcę przygranicznych parków narodowych w Tatrach, Pieninach oraz na Babiej Górze.
Walery Goetel to twórca nowej gałęzi nauki – sozologii – która
łączy w sobie problematykę ochrony przyrody z racjonalnym
użytkowaniem jej zasobów. Odbył wiele podróży
naukowych, min. Kaukaz, Islandia, Afryka, Azja Zachodniej i Południowej. Jego wspomnienia z
podróży można przeczytać w książce:
„Ze wspomnień podróżników (1958)”.
Zmarł 6 listopada 1972 w Krakowie.
Urodził się 22 czerwca 1906 w Suchej
Beskidzkiej, gdzie jego rodzice prowadzili
restaurację dworcową. Wyjechał do Wiednia, skąd pochodziła jego
rodzina. Był amerykańskim
scenarzystą, reżyserem, producentem żydowskiego
pochodzenia. W 1981 przeszedł na emeryturę. Zmarł na zapalenie płuc
w zachodnim Los Angeles.
Filmografia:
Podwójne ubezpieczenie (1944)Stracony weekend (1945)
Stalag 17 (1953)Sabrina (1954)
Słomiany wdowiec (1955)Miłość po południu (1957)
Świadek oskarżenia (1957) Pół żartem, pół serio (1959)
Garsoniera (1960)Słodka Irma (1963)
Pocałuj mnie, głuptasie (1964) Szczęście Harry'ego(1966)
Avanti! (1972)Strona tytułowa (1974)
Najlepszy kumpel (1981)
„ Zacząłem rzeźbić na pastwisku, żeby oszukać głód i skrócić czas oczekiwania na pojawienie się dymu nad kominami, sygnału, że pora
wracać. Mieszkałem w Bucałówce koło Suchej. To nawet nie była wieś, tylko przysiółek: 15 numerów. Symbolu górala z tamtego regionu nie
stanowiły portki z parzenicami, jedynie obstrzępiony kożuch kapota co i na 20 lat starczyć musiała, często drewniane chodaki, no i bieda, co to w nią
teraz nie wierzą. Moje dzieci mogą kiedyś nawet skończyć szkoły plastyczne, zostać rzeźbiarzami, ale nie będą już miały moich wspomnień
i nie wiem, co im dostarczy materiału do myślenia. Telewizja? Widok oglądany z samochodu? Nie chciałbym, żeby powielały wzory innych, tak jak to obecnie robią na przykład różni świątkarze, co strugają tuzinami te
same podparte frasobliwe figurki. Świątek miał rację bytu wtedy, kiedy był przedmiotem kultu, jak go baba za masło na jarmarku kupowała, a potem,
gdy burza szła, stawiała w oknie, żeby pioruny odpędzał. Teraz go kupi dentysta, kupi inżynier, postawią na kaloryferze i mają „twórczość ludową”
w domu, a przecież ludowe rękodzieło nie tylko świętymi figurkami stoi, mimo, że często wieś robi je na pokaz, dla miasta na jego zamówienie.
Moje rzeźby kupują ludzie z miasta, popłynęły nawet do krajów zamorskich. Cieszę się, że wielu chce je mieć w domach i tak sobie myślę,
że jak się dzieci będą na nich wychowywały, na nie patrzyły, to może znajdą w sobie więcej wrażliwości. Gdy patrzę na drzewo, czasami
widzę tam postać mojej przyszłej rzeźby, trzeba ją tylko uwolnić…”.
„Mało już dzisiaj tamtych sąsiadów.Tych wszystkich Jantków, Kasiek, Tomków.Stoją tu tylko w brzozie zaklęci. Podobni do ludowych świątków.’’
Marian Bucała
Początki twórczości.Marian Bucała ur. 10.05.1937r. we wsi
Bucałówka (w okolicy Suchej Beskidzkiej).
Twórczości zaczął w wieku 7lat. Zaczynał od górali beskidzkich, zwierząt i
ptaków. Rzeźbił najczęściej w drzewie lipowym, lecz potrafił też tworzyć w
gipsie i kamieniu.
Pracował prymitywnymi narzędziami, często zrobionymi z starych pilników i
innych narzędzi.Prace artysty zostały przedstawione do
oceny znanemu historykowi Prof. dr. Włodzimierzowi Hodysowi ,
który obiecał zaopiekować się artystą.
Jan Paweł Gawlik urodził się 20 czerwca 1836 roku
w Pisarzowicach.
W okolice Suchej Beskidzkiej trafił Jan Gawlik jesienią 1868 roku. Przybył tu, z ogromną wiedzą i zapałem,
obejmując funkcję lekarza skarbowego dóbr Branickich.
W Suchej zasłynął przede wszystkim jako chirurg i położnik oraz jako lekarz kolejowy.
Wiele czasu poświęcał na działalność społeczną. Powołał do życia Ochotniczą Straż Pożarną w Suchej, założył koło „Sokoła” - organizację wychowującą, pod zaborami, młodzież polską w duchu patriotycznym.
W Suchej, urodził się Janowi i Marii Gawlikom syn, Jan junior. Przyszedł na świat 1 września 1870 r. W Suchej także, przeżył doktor Gawlik niezwykle trudne chwile.
W 1903 roku umiera mu żona, w kilkanaście lat później traci jedynego syna. Oboje spoczywają na suskim
cmentarzu. Mając 79 lat zostaje zupełnie sam. Mimo to, nadal aktywnie pracuje niosąc pomoc ludziom chorym.
Ostatni poród odebrał mając 89 lat.
Swój pracowity żywot zakończył 6 kwietnia 1928 roku.
“Sucha jest to nieduże miasteczko i leży akurat w połowie drogi z Krakowa do Zakopanego. Kto jechał z Krakowa do Zakopanego
zapamiętał sobie na pewno stację Kalwarię, bo klasztor Kalwaryjski stoi na wysokiej górze (...). Pociąg przyjeżdża
kilka razy po żelaznych mostach na bystrej rzece o
kamienistych brzegach i staje w Suchej. Te góry, w
które wjechaliście za Kalwarią, nazywają się Beskidy Zachodnie, a
rzeczka, którą przerzynaliście kilka razy –
Skawa”.
TAK OPISYWAŁA Suchą i jej okolice w książce “O
szczęśliwym chłopcu” Helena Bobińska, znana
pisarka, publicystka, tłumaczka i autorka książek
dla dzieci i młodzieży. Działo się to osiemdziesiąt
osiem lat temu, w roku 1916, podczas I wojny
światowej. Wśród nędzy, głodu i strachu przed
niemieckim okupantem, pisarka powróciła
wspomnieniami do Suchej, miejsca gdzie przeżyła
najpiękniejsze chwile swojego życia.
Urodzony w cerkwii w 1867 roku Henryk
Bullman bardzo szybko stał się ważną
postacią w historii naszego miasta,
Suchej Beskidzkiej. Między innymi dzięki niemu przedwojenna Sucha przerodziła się w tętniące życiem
miasteczko.
ZMARŁA 10 LAT TEMU. BYŁA JEDNĄ Z NAJBARDZIEJ
ZNANYCHI LUBIANYCH POETEK REGIONU.
JEJ UTWORY DO DZIŚ BUDZĄ WŚRÓD CZYTELNIKÓW
PODZIW, UZNANIE I SKŁANIAJĄ NAS DO
GŁĘBOKICH PRZEMYŚLEŃ.
Utwory Kapłanowej pojawiły się w następującychczasopismach: „Młoda wieś pisze”, „Wieś tworząca”,
„Pogłosy ziemi”, „Biuletyn Informacyjny Styl”, „DziennikPolski”, „Echo Chełmka”, „Chłopska Droga”, „GazetaKrakowska”, „Gość Niedzielny”, „Kamena”, „Jasień”,„Karta Groni”, „Podbeskidzie”, „Sygnały”, „Kalendarz
Żywiecki”, „Zarzewie”, „Tygodnik Kulturalny”, „ZielonySztandar”, „Życie Literackie”, „Radar” i „Kalendarz Beskidzki”.
Utwory pisarki ukazały się również w „Antologiiwspółczesnej poezji ludowej”, w opracowaniu
J. Szczawieji, w zbiorach poezji wydanych przez TowarzystwoMiłośników Ziemi Żywieckiej pt. „Żywieckie
doliny i szczyty”, „A drzewa schylają korony”, „Gałązkajodły”, „Jest taka ziemia”, w tomiku wierszy suskich poetów
zatytułowanym „W cieniu jodeł i świerków” oraz w zbiorze opowiadań pt. „Książe Magura – suskie legendy,
podania i opowieści”.
„Smak chleba”
Mleko z piersi ziemi, tony cząstek słońcatrud i nadzieja na cud urodzajui oto bochen szumiący makamiciepły od słońca i wonny kwiatami.
Jeszcze śpiew w jego pulchnym wnętrzu dźwięczyJeszcze w nim szepczą chabry wielkookieMorze się kłosów rozlewa szerokie.
Chlebie, darze Stwórcy, królewski, powszedniJakże cię uczcić, pokłonem czy pieśniąTy żeś istnienia bytu pierwszą treścią.
Smak chleba pozna ten co nań pracowałKiedy przy stole usiądzie zgłodniałyKrólewskie dania, wykwintne potrawyMiody się wszystkie na smak chleba złożąCzuje się goszczon przez stolicę Bożą.
Stefania Kapłanowa
Magdalena Janikowska 1994, klasa III B
Karolina Baran1994, klasa III B
Anna Kowal1994, klasa III B
Zespół Szkół Szkoła Podstawowa nr 1i Gimnazjum im. Jana Pawła II
w Suchej Beskidzkiej ul. Płk T. Semika 3
Opiekun Zespołu: mgr Jolanta Wągiel