SNOEIEN (LAAN) BOMEN
Snoeien van bomen
Ideale boomvorm
Een solitaire
boom in de vrije
ruimte behoeft
géén snoei…
Begrippen binnen begeleiding snoei
Scheut – een nog niet verhouten stengel die max. 1 groeiseizoen oud is
Twijg – een 1 jaar oude scheut
Tak – minimaal 1 jaar oude twijg
Langlot – stengeldeel met grote bladafstand
Kortlot – stengeldeel met kleine bladafstand
Waterlot – uit adventiefknop ontwikkelde sterk groeiende scheut
Soorten knoppen (1)
Eindknop = knop als afsluiting van de stengel, die na uitlopen voor
verlenging zorgt
Bladknop = knop die de stengel met normaal blad levert
Soorten knoppen (2)
Bloemknop = knop die de bloem of bloeiwijze levert
Soorten knoppen (3)
Okselknop = knop in de oksel van een blad die na het uitlopen een
stengel en blad geeft
Slapende knop = adventiefknop = okselknop in nog onontwikkelde
fase
Waarom worden bomen gesnoeid?
Doelstelling snoeiplan
Productiesnoei
Esthetische snoei
Planten in een bepaalde fase te krijgen / te behouden
Speciale doeleinden
Productiesnoei
Plantproductie (opkweken)
Vruchtproductie
Houtproductie
Estische snoei (1)
Vormsnoei
Knotten
Estische snoei (2)
Decoratief effect vergroten
Behouden “soortechtheid”
Speciale doeleinden
Verkeersdoeleinden
Architectonische doeleinden
In toom houden van bomen
Bewust klein houden (bonsai)
Boomgroottes
Begeleidingssnoei (1)
Begeleidingssnoei (2)
Het takvrije gedeelte van de stam is afhankelijk van de weg die
er onder of er langs loopt.
Houdt rekening met dat de takken van de bomen gemakkelijk
2 a 3 meter kunnen doorbuigen. Dus tel 2 a 3 meter bij de
bovengenoemde getallen op.
Categorie Min. doorrijhoogte
Voet- en fietspaden 2,5 meter (+ 3 meter)
Wegen/ straten voor alle verkeer 4,5 meter (+ 3 meter)
Auto(snel)wegen 4,6 meter (+ 3 meter)
Bepalen takvrije stamlengte
Begeleidingssnoei (3)
Begeleiden naar volwassen stadium
Opkroonhoogte vaststellen / aanhouden
Vaststellen soort (sortimentskennis)
o.a.
- periode van snoeien
- doorbuigen van de takken
Conditie / Vitaliteit bepalen
Bepalen mate van snoei
Hoe lang geleden gesnoeid
Snoeien
(efficiënt, veilig en op de juiste manier)
Begeleidingssnoei regels (1)
1. Begin tijdig:
Na 2 a 3 jaar nadat je een boom hebt aangeplant moet je deze gaan
snoeien. Dit is afhankelijk van de boomsoort en groeiplaats.
2. Snoei weinig:
Snoei niet om het snoeien. Snoei zoveel mogelijk de probleemtakken.
Neem
Maximaal 20% van de bladmassa weg. Minder is ook goed.
Na de snoei moet de verhouding stam: kroon bij jongere bomen nog
minimaal 1 : 2 zijn. Bij oudere bomen kan de verhouding 1 : 1 zijn.
Begeleidingssnoei regels (2)
3. Kom regelmatig terug:
Begeleidingssnoei moet je regelmatig doen. Bezoek de boom 2 a 3
jaar na de vorige snoeibeurt. Dit is ook afhankelijk van de
groeisnelheid en wondovergroeiing.
4. Voorkom problemen in de toekomst:
Neem nu vast die takken weg die over een paar jaar een probleem
kunnen vormen. Dit zijn:
gebroken takken, dode takken, waterlot, zuigers, plakoksel,
elleboogtakken, dikke takken, dubbele top, takkrans.
5. Snoei in de juiste periode:
Het beste tijdstip om te snoeien is het groeiseizoen ( juli t/m augustus).
6. Stop tijdig:
Ga niet door met snoeien als dat niet nodig is. Als de gewenste takvrije
stam lengte is bereikt, stopt de begeleidingssnoei.
Begeleidingssnoei regels (3)
Een jonge boom met een stamlengte van circa 1.80 m en een
stam – kroon verhouding van ca. 1: 1. De kroon is dus tijdelijk!
Begeleidingssnoei van jong naar oud (1)
Door een geleidelijke snoei (om de 2 – 3 jaar)
Begeleidingssnoei van jong naar oud (2)
7 m.
Door een geleidelijke snoei (om de 2 – 3 jaar)
7 m.
Begeleidingssnoei van jong naar oud (3)
Begeleidingssnoei van jong naar oud (4)
7 m.
Door een geleidelijke snoei (om de 2 – 3 jaar) zal met een beperkte snoei
Begeleidingssnoei van jong naar oud (5)
7 m.
Door een geleidelijke snoei (om de 2 – 3 jaar) zal met een beperkte snoei
de permanente stam en kroon worden gevormd.
goede verhouding
1
2
géén goede verhouding
1
1
Verhouding van een boom
De juiste stam-kroon verhouding bedraagt uiteindelijk minimaal: 1 : 2
De juiste stam-kroon verhouding bedraagt uiteindelijk minimaal 1 : 2
géén goede verhouding…Alnus glutinosa
De juiste stam-kroon verhouding bedraagt uiteindelijk minimaal 1 : 2
een goede verhouding!!
Ulmus hollandica
‘Wredei
Snoeien ‘probleem’ takken
Dood - ziek hout /Gebroken takken
Dubbele top
Zuiger en Elleboogtak
Plakoksels
Takpaar / takkrans
Zware tak / dik hout
Opkroontak
Waterlot
Wildgroei (onderstam) / stamvoet opslag
Terugloop tak(ken)
Dood / ziek hout / gebroken takken
Dubbele top
Dubbele top (2)
Soortspecifiek
Beschadigde eindknop
Concurrentie
Wegnemen:
rekening houden met
- stand / kwaliteit van de top
- windrichting
Meerdere toppen verdelen over 2 of meerdere snoeibeurten
Zuiger (1)
Wel / niet verwijderen?
Gevolg:
Concurrentie spil / top
evt. vorming plakoksel door dikte groei
Zuiger (2)
Zuiger Verwijderde zuiger
Elleboogtak
Plakoksel (1)
Plakoksel (2)
Doorsnede plakoksel Doorsnede normale oksel
Takpaar en takkrans (1)
Takpaar en takkrans gefaseerd verwijderen
Takken verwijderen
In twee of meer snoeibeurten
Volgens juiste snoeimethode
Waterlot
“zware snoei”
verkeerde wortel / stam / kroonverhouding
Groeistoornissen
Beschadigingen
Plotseling blootstellen aan
licht.
Welke ‘gebreken’
zie je in de afbeelding?
Benoem de ‘gebreken’
Dubbele top
Benoem de ‘gebreken’
Zuigers
Benoem de ‘gebreken’
Plakoksel
Benoem de ‘gebreken’
Schurende
takken
Benoem de ‘gebreken’
Benoem de ‘gebreken’
Dikke
takken
Benoem de ‘gebreken’
… geven
grote
wonden
Benoem de ‘gebreken’
waterloten
Benoem de ‘gebreken’
stamschot
Benoemen ‘probleem’takken
Welke probleem tak is/was dit?
Stormschade 18 jan. 2007
Bemanteling
Beuken hebben last van
zonnebrand.
Bemanteling houdt in: dikke
takken weghalen waardoor
jonge takken bij de stam komen.
Op deze kleine takjes komen
bladeren.
Bemanteling houdt op wanneer
er blijvende kroon is.
Snoeitijd
Een vaste periode is moeilijk aan te geven
De zomer is vaak de beste periode:
– Minder kans op inrotten van de wond door het actieve afgrendelingsmechanisme
– Snellere callusvorming
– Minder kans op waterlot
– Vuurgevoelige (meniezwammetje) soorten hebben minder kans op aantasting: Acer, Ulmus, Tilia, Aesculus
– Nadeel: minder zicht op het snoeiwerk
– Nadeel: meer snoeiafval door het aanwezige blad
Wintersnoei:
– Het zicht op de boomstructuur is beter
– Deze periode biedt vaak meer mogelijkheden i.v.m de werkplanning
Bloeden van de boom
Door worteldruk kan bij snoei bloeding ontstaan
Vooral wanneer de boom nog niet in blad staat
In het sap kunnen bacteriën actief worden die de
bast aantasten (bloedingsziekte)
Snoei gevoelige bomen wanneer ze in blad staan
Gevoelige soorten: Betula, Juglans, Acer, Prunus,
Carpinus
Snoeitechniek
1. Ga zo staan dat de zaag als een raaklijn aan de
boom gehouden wordt.
Goede zaagsnede Foute zaagsnede
Snoeitechniek
2. Zaag vanuit de takoksel iets schuin van de boom
af. Blijf buiten de verdikte takaanzet en de bastrichel.
Goede zaagsnede Foute zaagsnede
Snoeitechniek
3. Maak geen kapstok. Deze sterft aan de bovenzijde af en kan
moeilijk overgroeid worden.
.
Snoeitechniek
4. Zaag zware takken eerst op stomp. Ongeveer 40 cm buiten de
stam. Hiermee voorkom je inscheuren.
.
Uitgangssituatie stap 1 stap 2
EINDE