!"#$%&'

ensemble for

contemporary music

najaar2015

1

( Woord vooraf

) Quaderno di Strada Salvatore Sciarrino * Are we not drawn onward to new erA + In Nomine Lucis Giacinto Scelsi,( !"#$ %$$&'$(& Dufay-Bearbeitungen Isabel Mundry,) )!*)$('($$+& Sol LeWitt,* Ça vous intéresse l’architecture?

,+ S,$)'(-,- Musici(. Agenda

2

Jij die weet hoeveel de stenen wegen en langs waar de wind waait, Zeg me! Wat is de snelheid van de duisternis en de hardheid van de stilte ?

Léon Felipe

Constantin Jurcut

3

nieuw leven, vervuld van gekleurde inhoud, opge-daan tijdens een lange reis door tijd en ruimte. Sol LeWitt – één van de belangrijkste kunstenaars uit de minimal art en de conceptuele kunst – was gepas-sioneerd door muziek en de structurele ideeën achter haar sonore architectuur. In een concertreeks in het S.M.A.K. wordt zijn monumentale Wall Drawing No. 36 / Intersecting Bands of four Colors (1970) geconfron-teerd met werk van protagonisten uit de Amerikaanse Minimal Music en nieuw werk van Thomas Smetryns. Beeldend kunstenaar en musicus Joris Van de Moortel creëert samen met Thomas De Prins (El tattoo del Tigre, The New Radio Kings) een partituur voor S,$)'(-.

Een najaar op weg naar nog ongekende paden, met als zekerheid de reisgenoten. Graag nodigen we je uit ons te vergezellen.

Ook dit najaar tast S,$)'(- vanuit de kern oude en nieuwe grenzen af.

De verstilde, nagenoeg tactiele klankwereld van Sciarrino en de muzikale beeldtaal van Klaas Verpoest ontmoeten elkaar in Quaderno di Strada. In Are we not drawn onward to new erA verhouden theater en muziek zich tot elkaar als het spannings veld tussen twee contrapuntische lijnen. Voor deze voorstel-ling slaan theater gezelschap Ontroerend Goed en S,$)'(- voor het eerst de handen in elkaar. Samen met regisseur-lichtkunstenaar Luigi De Angelis en de studio voor elektronische muziek Tempo Reale (Firenze, IT) dringen we in In Nomine Lucis binnen in het bijzondere multidimensionele universum van Giacinto Scelsi, wiens werk ontstond uit urenlange solitaire improvisaties. Isabel Mundry’s lezing van Dufay’s muziek brengt eeuwenoude klanken tot een

Woord vooraf

4"&/0&'11'Salvatore Sciarrino (°1947)Quaderno di Strada (2003)12345'6# 24%7/#&480S!"#$%& o.l.v. Filip RathéThomas Bauer (bariton)Quaderno di Strada speelt op Kunsten-festival Musica Sacra MaastrichtZaterdag 19 september 13u30Lambertuskerk, Koningin Emmaplein, Maastrichtwww.musicasacramaastricht.nl

© Klaas Verpoest

Indien nu niet, wanneer?Indien hier niet, waar?Indien hij niet, wie?

op een muur in Perugia

Indien nu niet, wanneer?Indien hier niet, waar?Indien jij niet, wie?

op een muur in Perugia

5

Sciarrino gaat subtiel en gera.neerd om met de klank van een tekst en instrumenteert met een ongebreidel-de fantasie. Hij zet alternatieve speeltechnieken in om een spectrum aan geruis en klank te realiseren waarin het onderscheid tussen de instrumenten vervaagt. Zo ontplooit zich een wereld van nieuwe klanken. Sciarrino’s Quaderno di Strada is weergaloze muziek van een zelden gehoorde breekbare schoonheid.

Het concert is de start van een samenwerking met video-performer Klaas Verpoest. Het resultaat van deze work in progress is te zien in De/Bijloke in Gent in januari 2016.

Reizen, fysiek of mentaal – we doen het elke dag. Tijdens die tocht maken we een onbewuste, maar unieke selectie van gedachten en indrukken. We kunnen ze onthouden of opschrijven in een schets-boek. De Italiaanse componist Salvatore Sciarrino transformeert ze tot een intrigerend web van klinkende associaties.

Wat je hoort zijn spreuken, gra.ti, korte tekst-fragmenten van Rilke of Brecht of de woorden van een anonieme bultenaar. Klank en woord versmelten bij Sciarrino tot een geheel. De stem van de bariton en de instrumenten groeien in een perfecte symbiose uit tot een bijna tastbaar klanklichaam.

Quaderno di StradaTwaalf liederen en een spreuk voor bariton en ensemble

Salvatore Sciarrino

$/8$#&%

6

$'!%Angelo Tijssens, Charlotte De Bruyne, Jonas Vermeulen, Karolien De Bleser, Maria Dafneros & Vincent Dunoyer9&'1'%2&04#Jan Martens!$#8/0&':4#Philip Aguirre &#04#Alexander Devriendt"&/0&'11'William Basinski (°1958) – Joris Blanckaert (°1976)The Disintegration Loops (2003 /2015)12345'6# 24%7/#&480S!"#$%&64$;% , 749#/ < 0#6249Jeroen Wuyts & Babette Poncelet"&/92$%4#Ontroerend Goed in coproductie met S!"#$%& , Kunstencentrum Vooruit Gent, Theatre Royal Plymouth, Adelaide Festival & Richard Jordan Productions Ltd.

Donderdag 24 september 20u Vrijdag 25 september 20u Zaterdag 26 september 20uVooruit, Gentwww.vooruit.beWoensdag 4 november 20u30cc Berchem, Berchemwww.ccberchem.beZaterdag 14 november 20ucc De Grote Post, Oostendewww.degrotepost.be Dinsdag 17 november 19u30 Woensdag 18 november 19u30 Donderdag 19 november 19u30Theatre Royal, Plymouth (GB)www.theatreroyal.com

Het leven moet voorwaarts geleefd worden,maar kan alleen achterwaarts begrepen worden.

Søren Kierkegaard

7

Are wen ot drawno nward ton ew erA

Wanneer Basinski oude cassetteopnames wil redden en digitaliseren, stelt hij vast dat de tapes geleidelijk aftakelen. Hij begint met loops te/ experimenteren. Bij elke herhaling, wanneer de/magneetband langs de kop van de cassette wordt getrokken, komt hij van het plastiek los en gaat er informatie verloren. Zo bestaat dit werk uit een unieke muzikale lus waarvan het motief stelselmatig vervaagt tot ruis om uiteindelijk volledig op te lossen in door herinnering gevulde stilte.

Componist Joris Blanckaert maakt voor deze voor-stelling een persoonlijke adaptatie van Basinski’s The Disintegration Loops.

Net als de titel kan je deze voorstelling van voor naar achter en van achter naar voor bekijken. Sommigen geloven in vooruitgang, anderen in net het tegen-overgestelde. Sommigen zeggen dat de wereld om zeep gaat, anderen vinden hen doemdenkers. Wie er ook gelijk heeft, we hebben in onze onophoudelijke vooruitgang de wereld waarin we leven ingrijpend veranderd. Zijn onze acties onomkeerbaar of niet?

De voorstelling toont een visuele metafoor voor dit cruciale moment in onze toekomstige geschiedenis en volgt de mensheid op weg naar haar ondergang of redding. Je krijgt eerst een deconstructie van de tastbare werkelijkheid te zien; dan haar progressieve wederopbouw waarvoor de uitvoering van een nieuwe versie van The Disintegration Loops van de New Yorkse componist William Basinski een klinkende tegen-hanger vormt.

Are we not drawn onward to new erA$&#'%4#

8"&/0&'11'Giacinto Scelsi (1905–1988)Khoom (1962)Sauh I&II (1973)#6#5%&/84!$;# $/1"/!4%4#Luigi De AngelisSergio Policicchio !/289 9#!408Tempo Reale (Firenze, IT)

Terwijl de schilderkunst het perspectief heeft,slaagt de muziek er tot op vandaag nog niet inde impressie van diepte weer te geven.

Giacinto Scelsi

912345'6# 24%7/#&480S!"#$%& o.l.v. Filip RathéEls Mondelaers (mezzosopraan)$/"&/92$%4#deSingel internationale kunstcampusIn samenwerking met Fondazione Isabella ScelsiDonderdag 8 oktober 20uTheaterstudio deSingel, Antwerpenwww.desingel.be

In deze voorstelling beleef je het universum van Giacinto Scelsi in een samenspel van ruimtelijke installaties, live elektronica, zang en ensemble. De stukken zijn ontstaan uit lange improvisaties die hij opnam. Zo voerde hij muziek terug naar haar oor-sprong, in die improvisatie.

Voor Scelsi is een toon als een bol. Je kan er op oneindige manieren naar luisteren tot je de derde dimensie ervan hoort. Wanneer hij in de jaren ’40 een persoonlijke crisis doormaakt en bij wijze van therapie

dagenlang een zelfde toon speelt op een klavier, openbaart zich in de muziek, door de herhaling, deze derde dimensie. Voor hem is een componist niets meer – maar ook niets minder – dan een medium dat de transcendente werkelijkheid weet te kanaliseren.

In zijn verdere werk gaat Scelsi die klankdimensies, die zich verbergen in boven- en ondertonen, verder onderzoeken. Zo ontstaan klanklandschappen die in ons resoneren, als fysieke mystiek. Een stille dans tussen liefde en dood.

$&#'%4#

In Nomine LucisGiacinto Scelsi

10

11

12"&/0&'11'Arvo Pärt (°1935)Spiegel im Spiegel (1978)Isabel Mundry (°1963)Dufay-Bearbeitungen (2003-’04)Guillaume Dufay (1397–1474)L’alta bellezzaVergene bella12345'6# 24%7/#&480S!"#$%& o.l.v. Filip RathéAgartha: Els Mondelaers (mezzosopraan) en An Raskin (bajan)Zaterdag 10 oktober, 16u30Concertgebouw, Bruggewww.concertgebouw.be

Wie steeds een ander is,mag in herhaling vervallen.

Stanislaw Jerzy Lec

13

Elke herhaling leidt zo tot een nieuwe muzikale context en tot een veelheid aan mogelijke beteke-nissen. Een gevoel van leegte ontstaat wanneer ze bij elke beslissing haar eigen relativiteit herkent en wanneer ze zich bewust wordt van haar mogelijk verdwijnen in dit veranderend perspectief.

Alternerend met Mundry’s bewerkingen brengt het ensemble Agartha twee Dufay-transcripties voor stem en bajan. We brengen dit programma in het kader van Iedereen Klassiek van Klara.

De Dufay-bewerkingen van de Duitse componiste Isabel Mundry doen je nadenken over de lege ruimtes en de duisternis die ontstaan door afstand in de tijd. Ze doen je de oren spitsen en maken het horen hoorbaar.

Op een avond luistert Mundry naar alle beschikbare chansons en hymnes van de 15e eeuwse Vlaamse componist Guillaume Dufay. Ze focust telkens op een andere stem en zingt ze afzonderlijk mee. Ze krijgt de indruk altijd hetzelfde mee te zingen, maar dan telkens vanuit een ander oogpunt en omringd door verwante melodieën.

/ 2 9 # 1 # # ! % # & !

Dufay-Bearbeitungen

$/8$#&%

Isabel Mundry

14

I wanted to emphasize the primacy of the idea in making art.

Sol LeWitt

I wanted to emphasize the primacy of the idea in making art.

Sol LeWitt

© Dirk Pauwels

"&/0&'11'Lines #1 Steve Reich (°1936)Four Organs (1970)Philip Glass (°1937)Music in fifths (1969)La Monte Young (°1935)Composition 1960 #7 (1959/60)Philip Glass (°1937)Music in similar motionLoopsWilliam Basinski (°1958) & Joris Blanckaert (°1976)The Disintegration Loops (2002/2015) Songs on conceptual art Thomas Smetryns (°1977)Nieuw werk bij John Baldessari’s gezongen versie van Lewitt’s Sentences on Conceptual Art (met video)Lines #2Steve Reich (°1936)Music for pieces of wood (1973)Philip Glass (°1937)600 Lines (1967)12345'6# 24%7/#&480S!"#$%& o.l.v. Filip Rathé

15

Voor het eerst sinds de opening van het museum in 1999 is Wall Drawing no. 36 van de Amerikaanse conceptuele en minimalistische kunstenaar Sol LeWitt te zien in het SMAK. Deze monumentale, geometrische muurtekening is, bijna dertig jaar na aankoop van het werk, nu gerealiseerd op basis van heldere en strikte instructies van de kunstenaar.

In het kader van de tentoonstelling Sol LeWitt. Uit de collectie, die nog tot 16 februari 2016 loopt in het SMAK, brengt S,$)'(- vier concerten met Minimal Music en performances vertrekkend van, en gebouwd rond Lewitt’s werk. Sol Lewitt zelf was gefascineerd door muziek en bevriend met een aantal protagonis-ten uit het genre.

$/8$#&% $&#'%4#

Donderdag 12 november 20uLines #1Donderdag 10 december 20uLoopsDonderdag 21 januari 2016 20uSongs on conceptual artDonderdag 11 februari 2016 20 uLines #2SMAK, Gentwww.smak.be

Sol LeWitt$ / 8 $ # & % & # # 5 !

Op Lines #1 brengen we werken voor vier keyboards en percussie die dateren uit de pioniersdagen van de Minimal Music. Sol Lewitt bewonderde het conceptu-ele en het onverbiddelijk procesmatige in deze muziek als pendant van zijn eigen denken.

Voor het tweede concert, Loops, bewerkt Joris Blanckaert in nauwe samenwerking met William Basinski The Disintegration Loops van deze Amerikaanse componist. The Loops zijn initieel op names van snel aftakelende bandopnames die Basinski later akoestisch simuleerde.

Thomas Smetryns neemt Lewitt’s Sentences on Conceptual Art, met incorporatie van John Baldessari’s gezongen versie ervan, als uitgangspunt voor zijn nieuwe compositie voor het derde concert: Songs on Conceptual Art.

Lines #2 sluit de reeks met werk van zowel Philip Glass als Steve Reich, twee sleutelfiguren uit de Amerikaanse Minimal Music.

16

"&/0&'11'Joris Van de Moortel (°1983) en Thomas De Prins (°1968)Creatie12345'6# 24%7/#&480S!"#$%& o.l.v. Filip RathéZaterdag 28 november 17uVernissageZondag 31 januari 2016 15uFinissageBe-Part, Waregemwww.bepartlive.org

Zwijg over de installatie waar de muzikanten en later respectievelijk de vogels in zullen rondfladderen om de pret niet helemaal te bederven.

9e gebod van de tentoonstelling

17

Joris Van de Moortel/is tegelijk schilder, beeldhouwer, performer en muzikant. Hij maakt gebruik van de architectuur en de context van een specifieke plaats om er zijn veelzijdige werken op te stellen en laat be-wust sporen van zijn creatief proces na. Zijn aanpak is geïnspireerd op de provocerende houding van Mike Kelley en de vernielzucht van Steven Parrino, die zijn schilderijen met een hamer te lijf ging.

Wat Van de Moortel met zijn performances afbreekt, bouwt hij weer op met zijn installaties volgens een heel eigen proces van omkering, improvisatie en insta-biliteit. Pas als hij daarmee klaar is, krijgt het werk zijn sculpturale dimensie.

S,$)'(- brengt twee concerten met muziek van deze veelzijdige kunstenaar tijdens de tentoonstelling, die loopt van 29 november tot 31 januari in Be-Part, het Platform voor Actuele Kunst in Waregem.

Ça vous intéresse l’architecture?

© Joris Van de Moortel & Galerie Nathalie Obadia

$/8$#&%

Botanics of sound in which wires get crossed and play with the rhythmic structure

18

S,$)'(- bestaat sinds 1993. De kern van het ensemble werkt al meer dan twintig jaar samen en ontwikkelt zo een unieke sound en een opmerkelijke muzikale coherentie.

Het ensemble promoot internationaal nieuwe muziek uit Vlaanderen. Filip Rathé is artistiek leider en dirigent.

S,$)'(- creëert vele opdrachtwerken in constante dialoog met referentiewerken in een ruime waaier aan presentatievormen zoals concerten, happenings, muziektheater en multimedia events.

Zowel scheppende kunstenaars, organisatoren als het publiek waarderen de niet-dogmatische programma’s en eigenzinnige vertolkingen. Hieruit groeiden inter-nationale samenwerkingen met o.a. Luca Francesconi, Stefano Gervasoni, Philippe Hurel en Nicolaus A. Huber. Daarnaast bouwt S,$)'(- tal van trajecten uit met in Vlaanderen levende componisten.

S,$)'(- treedt op binnen en buiten Europa en op festivals als Ars Musica (B), Transit (B), Festival Musica Nova (Brazilië), November Music Festival (Nl/B/D), Musica Sacra (Nl), OEROL Festival (NL), Huddersfield Contemporary Music Festival (GB), het Traiettorie Festival (It), de Biennale Venezia (It), World Music Days 2010 Sydney (Au), Gaida Festival (Lt), Musica Strasbourg (F).

19!"#$%&'Frank Van Eycken percussieLuc Van Loo pianoPieter Jansen vioolBram Bossier altvioolPeter Devos, Jan Sci0er celloFilip Rathé dirigent

!/64!%#8Thomas Bauer baritonEls Mondelaers mezzosopraan0'!%#8Tille Van Gastel fluitLuk Nielandt hoboPeter Merckx klarinetDeian Toptchiev fagotFranky De Kuy0er trompetRoel Smedts tromboneSimon Haspeslagh hoornJan Van Du0el hoornRik Vercruysse hoornBjorn Denys percussieGabi Sultana pianoYutaka Oya keyboards, pianoWibert Aerts vioolStefan Willems vioolOlivier Garnier contrabasDirk Veulemans electronics

20

Donderdag ! oktober "#:##deSingel, Antwerpen$ In Nomine Luciswww.desingel.be

Zaterdag %# oktober %&:'#Concertgebouw, Brugge$ Dufay-Bearbeitungenwww.concertgebouw.be

Woensdag ( november "#:'#cc Berchem, Berchem$ Are we not drawn onward to new erAwww.ccberchem.be

Donderdag %" november "#:##SMAK, Gent$ Sol LeWitt | Lines #1www.smak.be

Zaterdag %) september %':'#Lambertuskerk, Maastricht (NL)$ Quaderno di Stradawww.musicasacramaastricht.nl

Donderdag "( september "#:##Vooruit, Gent$ Are we not drawn onward to new erAwww.vooruit.be

Vrijdag "* september "#:##Vooruit, Gent$ Are we not drawn onward to new erAwww.vooruit.be

Zaterdag "& september "#:##Vooruit, Gent$ Are we not drawn onward to new erAwww.vooruit.be

Agenda najaar 2015

Zaterdag "! november %+:##Be-Part, Waregem$ Concert vernissage tentoonstelling Ça vous intéresse l’architecture?www.bepartlive.org

Donderdag %# december "#:##SMAK, Gent$ Sol LeWitt | Loopswww.smak.be

Zaterdag %( november "#:##cc De Grote Post, Oostende$ Are we not drawn onward to new erAwww.degrotepost.be

Dinsdag %+ november %):'#Theatre Royal, Plymouth (GB)$ Are we not drawn onward to new erAwww.theatreroyal.com

Woensdag %! november %):'#Theatre Royal, Plymouth (GB)$ Are we not drawn onward to new erAwww.theatreroyal.com

Donderdag %) november %):'#Theatre Royal, Plymouth (GB)$ Are we not drawn onward to new erAwww.theatreroyal.com

najaar 2015 Agenda

Het S!"#$%& Ensemble vzwHundelgemsesteenweg 204 b3' · 9050 Ledeberg (Gent)+() * ))+ ,- (.info@spectraensemble.comwww.spectraensemble.com$/6/:/8

artistieke leiding Filip Rathé manager Greet Swinnen artistieke promotie Bram Bossier communicatie Patrice Van Laethem redactie Filip Rathé & Patrice Van Laethem grafische vormgeving Yves Peters voor Don Q Design fotografie Karin Borghouts

karinborghouts.be verantwoordelijke uitgever Filip Rathé

Hundelgemsesteenweg 204 b3 ' · 9050 Ledeberg (Gent)Op de hoogte blijven?Schrijf je in op onze nieuwsbrief via spectraensemble.com

facebook.com/spectra.ensemblesoundcloud.com/spectra-ensemble-/

alle vermelde gegevens onder voorbehoud van wijzigingS!"#$%& geniet de steun van de Vlaamse overheid, de Provincie Oost-Vlaanderen en de Stad Gent.