Studia Nigidiana
Marcos Mayer Olivé
ADVERTIMENT. La consulta d’aquesta tesi queda condicionada a l’acceptació de les següents condicions d'ús: La difusió d’aquesta tesi per mitjà del servei TDX (www.tesisenxarxa.net) ha estat autoritzada pels titulars dels drets de propietat intel·lectual únicament per a usos privats emmarcats en activitats d’investigació i docència. No s’autoritza la seva reproducció amb finalitats de lucre ni la seva difusió i posada a disposició des d’un lloc aliè al servei TDX. No s’autoritza la presentació del seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant al resum de presentació de la tesi com als seus continguts. En la utilització o cita de parts de la tesi és obligat indicar el nom de la persona autora. ADVERTENCIA. La consulta de esta tesis queda condicionada a la aceptación de las siguientes condiciones de uso: La difusión de esta tesis por medio del servicio TDR (www.tesisenred.net) ha sido autorizada por los titulares de los derechos de propiedad intelectual únicamente para usos privados enmarcados en actividades de investigación y docencia. No se autoriza su reproducción con finalidades de lucro ni su difusión y puesta a disposición desde un sitio ajeno al servicio TDR. No se autoriza la presentación de su contenido en una ventana o marco ajeno a TDR (framing). Esta reserva de derechos afecta tanto al resumen de presentación de la tesis como a sus contenidos. En la utilización o cita de partes de la tesis es obligado indicar el nombre de la persona autora. WARNING. On having consulted this thesis you’re accepting the following use conditions: Spreading this thesis by the TDX (www.tesisenxarxa.net) service has been authorized by the titular of the intellectual property rights only for private uses placed in investigation and teaching activities. Reproduction with lucrative aims is not authorized neither its spreading and availability from a site foreign to the TDX service. Introducing its content in a window or frame foreign to the TDX service is not authorized (framing). This rights affect to the presentation summary of the thesis as well as to its contents. In the using or citation of parts of the thesis it’s obliged to indicate the name of the author.
F '«i ••- •: ¡ f ** K "\ * -, f" ú1* f t - • - r1-- .r* * *! « -• '• -f-* -*» r^>UUt*. ï í-aU v* u f *U . tft.'f I H f u U ¿ .»
pera 1s obüeneIon dalde Doctor presentada gat
0 (l & í>» Kajrooa Hayar ílüwd1 '<-> *
Diractor* Otr* D.
Barcelona1972
S T f a Í «t l & I D {
n
4.37
8*fttl« dt? i «««g« gel estadio ro*»ar»of »Q
do tí c i ftltç* ft«*? çftfttfttMUte an «Aft set» 03, 3 i «.1 i Ä ad« »n
tíoe;aca Mf $t*tet*i la figura da tfarrín» t?ue dcbi<J-*
J*'*ttt«fifffti&t 4» I«* vi,*«*«* «i «M- ta*«*« á# *üi$*4ïwj
Í 4 ínica $**ttft»4»i* <j0£ir«ï #*$$. ts-ai«.-i»ntó tí« i s e visntoe puf
paräe OB f wrtiNi vio^a ííacío por Sijneca» «u^qu« ría con todo garen• ' . . **
tía €t tttf I«* ai quo la ntmendnitrr o racutjicia ço» f eaî^o«to i« d*
Warrán» puoeta qua» nn o^iniín díí H» 3 calosa t*f podría tratara«*
tía ¿a il·l. ««éfifca oe S'beco atrlDyíüH pujf est« a^tnr « fatflfti
eabargo un hecha «« evitíentor la ^»iato^cl« de u a tratada
ó at» re Xas vientas. A 1» reean^ncia ^sto^íor tía «ti«
tíotoerla at r i oui. ron lo rítíaopíiricíán y öl íiecurocimíanto
iiiäi«flä| qu« tan 05io dnoííJÓa enría r«eogldo p-er
espiat» cinta^ení,« el arí y an do leo
con la tooría
H* ii«ÍMi|}t« rocoa« atieasîs i ü qua paslblö^ynt* pudo
«ut gl t rot mí o nl^ítíia^í «^yaobüíi ig i tus N gldiua doectlptío*
du-jíicclo uontaru« at qua haoo qutUöm ntjcslnoi no^icrttrio íhl«
H,
con ft«! loidfjpöf pera «o Ual todo «an 34*0 a a en -ousn-l«i' «1
Q9fi cío loa vitíí)too* S¿n wbarga f}«y un faar.op .Jooiaivo ctu
clíao la bolán««» «n f «wo r ¡îoi a»ia»n nijlrilono Ho im noveno l a«
438
tur« m «fmaftt i« Ni*« ftfti**! *»f* 1 aft nombras da lo» viento*
•«l int ti«t|»et fi» ff l*t*¿ ÇflÉ i***«* «p* ui ft«**« «Í»
t u* ?#»*» ifal·li* qul<m iMt*« lo» ntüi« o* d* ^ïçttílo
las f*f««r ¿«ti***
au »^üsiGiín» ai íg^al quo la ft« e i tí a sal
clr a A. ilt@t*j*i$ | É ftt i M* al raferí«e o una t obla tí»
»e «t****** f UP *« ««iMt «n i» «itwf^tftiéi.-JiNk.lMiÚ« «ifíiito figuiï)* fit acepta kmp®$$t l® taíjrín it % iielffersehötd (330) dd
la tíw;;endünci» tí» Saefcaniö rsasöcto •« Barrin co*s
tsyyitjls pata lo cuatitiin dö i&is vi«fitaa# Abt« e«to er»
cia un :iuavö eaaiaa dd üet*cci5n ría infivftfïûiaa nt^irfienaa*
«2û fítra asado queéaiua tan «?$lo cian^r»átí 'tu too ff^gwenttsa can#
dicßci(5n copBcíf ica dîîi DtÍf l»- nigirfiana, ' . .
•• ' . ' f$f otra pott» ea iniorwimnt* el «t§gg»«^%t «t i Ü3 »do''-.
por If« ä t0i^»t* p»f a rtoecfttrtsttf 1» inf laoncla «ia Sltjitíl» rígulo
on Aiapoiio, coaso o» bullit p»opyo*tiO* it ««fMWJNt «* d A at Into
del aapioatío pac -Á*. SiNH»^}«» <ptt ttntof tor«ante howo* reeagidoi
«aim «rlglnlt» utsntai-ua qua9 »Ígitílw« dotitt» cag-
«X Suotonl« p« tit (%lf fer«ch8dtiit
62) hoa modo luttât explicat i *fá% uontua ex aoriö
«u t cía o c í glosai u*nfcQfifa tíaduoit fix a«rif> «all «%
(cap» W). ^ra«tet*n »« naaifUlJu» nlhil eoncludl 0ato«i#
Pete e«ata «b AinpaUo canfundMntu?** Iguálenlo
439
fco la pusiblß 'inf ItMMtei* tío Hi fíelo ffwlfr Or» oí
do -iuflfí kido (381),
tí .-,£jatîoe rscoger una absetuooidf» da «.
met* qw*f «uncjus no voy a **fürieía al ^..j^fo tío fílgltílo» puetí«
tenoc «n valor euba i oficial pera e(sclor»t!«c la» ftttfitt* tít»l
«ó* . ' • . . ; • • . . : .
y« crat» d« nu«vo tí» I« «íeactipcíárt tío itftigt a qu«,
do ®eg«tt »1 orden varryrùûno, EÍCÍJU con todo fiegurlcladt »n
tío tif il^irátll (322 )t ríorivar tío -4o3idontíjf p ue« t o
quo al 9« «c^te i« toaría tí* Koibííi es «uy tílflcii quo fu«fa
tratada 1» cjescripcl^n do los vlsmtus con nucno tí©í;cnlwlonta
en oi 5 rotad a tío n5i5tl»a do Uarrfinj f öl probat M« 3 tel ruso 1 1
la «^i öt«ncla da urm daactlücldn vulgar ateoo-nmoníi» «upuoafeft
pair M«ili®i (3u3)f queda por tanta totülKont« Bboecda Somico «
l o fuan-o grlaga, q u« eoti» con lad« yçayabllldad PO a Idoni a a
eu discípulo AaGift()lQtîato* ^ef lo quo *« PC rlori> a In Influencio
do «Igldlo f|§ylt er» '>anöco quíídacf« dat» lloi »íio » le
clauurag auJÍ coay la wurf^^iana « lo
ta l«r.ürionLctolfï «títior^o, eat»
pu«a to rjuQ poclülowctnti» n» öölatfiorno «usaite» dot 'ffl..«^fttii tia*
gldiííno ill» huelloô öo ^aaidanlot oui qua no» Imïllnama» 9 conoX
dorar coaií» ¿«t tsay rio é« loo iratadiote* in «ayor Inrsoíta^d • •
ti« unn Inf ¿uonclü »rloaotélic»»
li| rrlotzoch» ni oBtucílar la« fuontc* do tucano, Itíen*
tífica oí de uantot n i 3! di ana o í alQuna» tí« *uB pasojea al iittdt«
440
0» «HI» «»Haltt *c***t»mi -At*** ittöwntw «t«tl*%t«nmflr Ina»
ftttetat
l» ocKapieflensado #9* la pußitiXidad, que ar>untíi «i aytíírt tío
«fi» l^fiiicrtcttt öe ^aaidonlo en 4« ^atPíStlo, ejue harfo m
fH o 1er tu» puntoa «««¡l%|lif**- a ttfn$i%t al- cual utilí?» »X «gita-
na de AaclBjíiadot0t -«fi Oii ifiidn et ^* ff iiltl«iM|' •
' . Con la 0x,-3u**io châtias pôrfec:-a«oTta tsraza^o ti n ans r o*.
tan fiï« presa-rîta ¿m cußsatiart uê It« f^antea y topötcacitSn '!R! ¿ft
Is qonfuoi-ín ttp«r«nto ë« I?s3 fuentes vl âne tíodo m»r »1
«aaloatíd puta lisiar « tl$til« Fffjuio, Un enfer»crji
fuente que» oanqua com») e Jo»
tltti« y ac- ara t sa «ft ÍAfMÍt í"f guiot oe coopiíca ni
tía i ociar entr« OÍ-ÍT« öntrworuaaaifl^ta do fuorttaa can «i ^in *l
a« fim aaniga^odo si #$t $»««Nla » tu- vea co^í» fuent«
c.utar« Pop eot» roïín «a un riwflgo cxcgat
sacar ec^eiueiunda de uno cxrjysioitîft ils fiacha» que
valor ert cuanta tal «tp$91«Ilflf d»«tp tí* cuy • ;ts
imi-a h«üer u-. V?t3rcoitaj« no ietuMinado çte
ranino n t e piieiíftit v4Ni«a$9fa« « i* abra $m ^ ubi lo
Coaa ¿Itíwe at»t» cïl^idiína « ^»liKar tu a a';« Ottnf tu-
It Uabimos pcferJltn.'jO ai ^^»jftrif* Cfi i« ©dleíán tía A* Swobt»daf
441
utilizado c ü s o osa» pfcra nuestro e* latí lo > no «parce* cate ot>r»>. ' ' * . -
«otamtio aitusdfîo eu« f patento« tíontto de it flrt •• a e r a & qya aricgj
as acuertío $«* la hipdfcesxa 00 tramojo dol »ditot. - •
tía **'««¿ftft*fttti* de «*t* tratado» ouroítío f m en ¿noca tauy
=Í«*pfin«t COMO se worÄ ttl tristnr tío i título» y ccinaaliriado cor
Loa f taimen toe c«t *ts «tribuyen a eatR obra tmn lo«
ocha nta f ocho y ¿unté umi tí« 1« «dictan d» A. Seo bo-
da (53 A),
, Puf lo qua « BU ca:iUnití0 e» tefiare» utilij;ar&«oi
da nuovo el rßfluajoa tío A» oehrig» ^oa'^ant duo fra^tsit«t «lift
rua «r>* ÍH«ü« od «11* XI f|i «t in oohai, Oern» ad i**. SI lai|.
al-9rua «p. Piin* li*/ n» tfl 217 «ecuatwa» -HitOfta» 0tiu« in qua d*
Llguru» ingénia oi <u «altur»,»%* Ao uossprobotur Kloinii
t«nti« Punt fe* M* VI öaptta extremo» ubi m eeptcm t «r r»«
cullo CJOísullBQu« «üb »inaullo «om» ttltlt diaputotut et
lo«3Í8«t»i dt«l in circulo aoÄto> in quo Ligurc» quo*
«it! «unti oo^putafcio eoma»aür«turw* ¿ffitô* ü' todo »lio
I* fla«htlgi ";¡uaci outce «raplitudlne^
habaarint ot QUÛO topra» lo apare tr^cfcauerlt»
oxclot iodíclua" (388)1
La oxietaticí« d« o«to tratado dei-aniia
%» da - i« intcrpr«t«oii5n tíol título naro cuya loccidn «*
prapueato tflvot««« hipdttt*íe» i.« oíntoai« ««tm«9ÉtÍ«|i d*
44 '
»rof3 jrcíonttda par si eptsrato crítica ¿a la edtcldn*
* Í de ifrftwMrt § tt e|||i do terrajs
qua ët@ltt€ tior.e QUS la lectura odaptoîîe aor A. Scabada ea
oie-: « lör,tuta f« uwbi a-i I» acareada p-^r ?% H«rta
liiiStt U^p««t Oin o^bPtOOt ÎOS
íiábsroe ínciínatíií H cuasi ci o rar It ûxletoncia d«Í
Pf£nftfwiNtif f* telí sa ti| reca-mUuccián tío
üt w t i liai loo tcsii^ moa antea «o ne lo nadó«»
paira «al f remonto c£i'ite;>lda «ti Pliait le
n u*t trafcaclo de carácter ftl»ti!fii*®
f!«Tt »i que praïîon» tsl titula do Jjfflffii (9tt )|
C n epiteli todavía «ÄS f«âi«*}£* V;»
«NW»-i o jo r a aï. lidia quo tí d ü r» la» Puo^t^a y
° ^ t y i , . íecasldaet .p-i»t Plinín tío
lo »s cl ^nbiuo « -C't HofUQmsrtn» So^ún «asta out or loo »US»t
«j«tcas% «y tftfltfftntii* «rt' tldWi* l'8»Iô «qu» i a tra-^Uiü « ou t/ot la íaf luonel* d»
vi «no tíoda por e¿ fc*sii^o"tio pli n i «no qao paraca
««««Ja- ««* tttt «matnitP». «td» -il
443
» «í«! t«!« i«ffl9VÍ&i* 99M» OÍ
ptiitöttn fusant** • It* «Ht*«* «t* Mwltfft* « 4*fttf In ff ptltf. tsift
» ttfi %f*UKto g*ttg*4tt*9 il« fit»«»**» (393t)«
eütt«fí%«. îiay un httttt* «vlä«*attt lü difûri>n«le rio las
y cílí:alf¡íi niaieli^naft risn^iscto g los ^taie^aieoSfr aíntast«
teste entre <- ratJite.'voa «? fii/mrco.
-'ur la it-tin 9® refiera «s &** • iftftoéfle&
€4 Háni^HWifi Î-3fS) »»Sal» eüMtefttatfc. I« liïl·lmml® et
f If alt tafr^i Ä»««i#n<i 6i«|**4»i «w*«t|t!i* i»t« *eoiaïs |ii|iirflâfi%t ua Unrr:5n» nue píJoibiaí-onto, f îX igual
rocifïí» a>i-:v^o narto do ouo
«ft
Wftîtîf)« f fírrsico» aunquö 1122^^ que Itnif «H fltt«
tm obQervacAanas s-ibro la -;£nsl<5n
habCoi y a $' <io ho c hua cíe» for.? a
ert éïaca antorir.r çj^r g« ßiö^fjcilt al 03 turf í «f las fu*íito« dol
ù4e»wwii«fMi^ El» w« é^feli« ««t**a sa!«
ciîlitjrer le i^Durta-ioi» if* :''usídanio coao foe it» rie
ÖD t a u 1 ce® al fïecrto d» ^y« i« duración t? si s^o sciar» muy
«a a loa cSlcul » »a^ernaa, na puiuj?» rooírnü^rse o lot
de ^03 i ironia i %l ti«^-:t, que la ««rnyni adán oral da í,U .ena o t a
«a £srgu:.-?cr.to| e;; ca;:öoauö'5cia» öcuo L-enriöcöo en un« «utoridfit
taaa el ^tífico quo toviora tu^ovío v Ui a un oí a^o 45 «»C.» y
414
at C » Siente» 1 11 f iii*i$4ta* sir» tata t« «rjt? <$» i«
Un oxee 1 on to resu^e.i do todo lo apartfídn nn tarno a •
la ®í*»tli$ft tiei $ár:jffi?tt| VÍQOO íietio a o r f 4 K r öl, l (3?7)f con
a t one i an n laa cueatlo^s técnicos tío |af cAlciíloe ni
rcsaíson t'e lo ontorioraonto e*puS8ta, recoceré»
s carîtinaoei-în ios «I«ií«i$Í9tt «Äa ¿nportontö« t?ao han täte*
discusión tu lag wtjíaei->itnaa apogea files«* on la
,«l» tigiÉÍt f Ifniö*
• ' Cu priïïoî lugar 00 ti* tíasarwi =-iccía o ï, feUlfco de oat »o
dentro da le obra é« Publia «í gí di o» nu»
tío lirai í, ado el i$gr$$i$^ y al ^„..^f^^,^^ Treilicionftl«*nte «1
voníe
en «s to IS.É$OI da^ qua es apt nao o la oxlstencl» índepert.
tí I an t e dol ^ ... ^e ig nigidlono, p o Í-AÍ; 0 tsuoho «a «3 convenient«
incluir est« trotado «in í3ot«rBalor}fat «ur»qui> no Ce^cartawo» It
praaanoia «n || tie alstaeitoo ast roidgicoet o n ü ta ï«« , dlscíplt*
nas oco-jraficisa»
£fi cu f; to ml título ds a« boa troiodcte» psííenai
aat ein ifin«» Q dud«o qua sa trots da uno da le» cutstlona»
-®n «sfe» cseapot
oxiatencia tí ai rf%tj|*tiA oïîpii^do un tenlidod tía 1«
145
l«0tu*a 4» «a iltiilôf w «ifiöntt» Äff í» «»w to«eue! qtMtáa*£* tftitffcflBtf* I* 9»i**«f}çlii tf*j¡ ÜA Mygj* «OMI
^^^^W^W*^WPWW^PWWP<
«lo irtüepe-idiontc» L« argusjentocldn en oí cofipo oxcluaív» tío la
crítica iaxtufti 09 difícil y p*ftifelt«*nft* oo puutiii resolver d«
fe*«* concluyanle ti probUao, ttsnto »A» cuanto lo cucotíín de
críUca dai tawto Hi fl^f öatudiada princinsl^enie por qui»na«
creen en In lactuca tjÉ.8a?j* W& rtrer.enta pot Id tíemáo
viaris 4$ eartoztt» Sin araUar^o 1« -pnif§l« carcaza que puoda
la ct£tica textual 00 toaualea onte «1 contfínitía del
:-! t o i»i*' cucstián «ci«nto uno do la edíciJn do Aé
y I* fUBFAÍI quß l» prsBtö l« tt-sraxi^acian tío un: |»«titt«A|«
>1Î nlo *^r>©f>ti y *&&& fa It erficiáii ci« it ¿«/ob a d a* tjue«
vanÍQ te^bion sumida ön 1s fj^jM^,Jtt«É%|^|f]|l S«
et» «1 contsfiítín do $®tt$t f.f«g»tîtit3» eu cubli
guio de teaoB qu«, como «» ha uonldo rocogiondo «n for^a
tlua en i@« iSüia^s tÍQ«oaa» cata'i «i* ligados « ,1a
quo o lu aoircoü-nfß* in toda «««at haurà >iuo re-ro«ioc!fsr I« oxio«
real de urt t r aterí o fjuoyrufica ^« itti^ie f£gulo « IÄ
del curjtünítío del c »to do Plinlo» y« »na -^|;ili^ftti| au
título o t>iert gf^jpyi^f ccrata proauao f* oollt «ní,> ¡-í« l n a ptiii*
cipaloa piopuyaftdyroa cíe «ota hi^áteols y conacndoí- profundo<
tío w a t; o o tt0:-:„f;ctoa tío la abra de '^ublio Mgitíío rf^uio*
Ci tlluiá «ÍOÍ oaounUo tpatodo i'icluidí» on ««let di»*-
ciplinss 0» ner>oc coitravwrtitío* ^aci i« tan c01^ on la varían»
te rfa do^aroinacián unir« fia tminfca.. y ^..^jn^^ijy röcogirtoa
446
igunl 06* ig» tratsidistöö, Í$ji îïoaaa if ici i n öd o
Q8JBO ^.tijjifilg pst* tut ¿8 lo «1 Utuio «fcft&tifwttfft .~op
y cor «o|,iils®o acá teda par A» si- «üb ode art su odicion«
ta 40* e;i (aatutíia 00 «onte^ido, fue« t os y raaemancío
00 puta» ¡referir» íta sie«» e»tud¿«do con Íríí.'»{Jondarv-
cía sntra aaiboa t rafeado ai príacro »I do uento y a coatí nuaeíán
CI cij-its.iitío ilêi áfc.fl^>fo lili 4i»«aMi« ts^lilor» en eat»
quisr-tstizudo por el resudo a hacho pur i* naohri9« 3« '
fin pasado ri,.i^a re v la i a a Incs a^urtaci^nco hçchaa Oübro «I
particular-, do-tlieancío aotïcciai otcsacian « «util- cuantían que fan
íiaopur;,Gdo Hut for^o *$sjjr ocontaßda ei intoröa tíe tsïcaaa l ¡_-o ira-
n«» isiAwâ« r si f Í r í anda 4 lo ««prttiâ» nicldlsnit o a-»
cuy-:30 i'Ue-ifeoa do cix;;llcacídn,
íluairon porröcta-.ünto aobre öl i n t eré*s
libras ti i g Id i ano 3 dociicadaa « un tea« ten lo*
callzodo cocjo ti oe ludio de ioo
ta trûïïcœmiensia del ffg -ffciflfcit «« loe í?atí>r»3
rí ~re tî probants ¿niit«fn^it» cuostíono» reapocto 0 I«
ciór» dal ndciflro do frog.;íontoo QM« han 1 losado hosto
'-aile citjfltecar on tro d«tna ia auy aeñatid« dolo atrlüycl5n t
Qidio f i guio ¿al capítulo vointidoa dol libro segundo do las
-,»t-iAj>«i. da Anió ß«lio» y I» it« lö» ci^ítuiot' etttf feê y
quinto dal ^jb«r.. tatiafi|l4 |ft tío ««..clia» quo han oída
447
r cd a e put ios filaiogg* aas roai-snto* #w»t» Iwuptntfitnfc«» d«
le ifífiuaacla niaidlana»
M« fttaftttktlt ha íïíítutíisdíj lo t radial'n paralelo tía '
y tie Higini® ^ígulo f loa no psas» Q300» é« entrocruzo*
y do IntcrforcriCiajpattinuInffflftrtt» carioca on «I ca*o
¿MM»ftt qua tfftjMMld« m- oboto -;r,a do on tsccio »Í.» dlrociî» tí»
à bien 49 4ae|*y»i«tf6t9* SabrarfBsjönto conocida e» ta
p renuncia de ¿a $&?* ni9!dlnna ert ^iHMMtk,«* tiaia tada A travat *
d*'«êft ÍolUorü*
cjanto $ i:ïa fy-t^lt« PB ^¡CD ciato cu»nto «c »Ile»
f^n<ii»«f»t»îi»t«il» »Í piöö!«»» tnälft» «l» I« util!
t!io-ribu0iiîn île «y î.'hro «afán tina table, do aoho g tí» '
daca vU-î-itoc. CI prifíoro do laa caoaof pro misa to por loe r-rlo-
ciprios caiodiueaa do %fátíio ^Jfgalo, ou^K:ndp£a una
dira ba do ubll« ÍUQÍÍÍÍO tie la obra do "ríotáteloa.
tía, una ea-auniJa^ dis fuentaa cun Uarr<5n» UÔSOP corîclueiimoo «II
auto cas» tâitii&tt arriesgado »in un nuaua «üliptM ti* la« f dau«»
t«?ísf pero raauUa án todott »adao avídsnto la paoibiiídod da un '
etto^í cote de 1» cuaetiáo aegiín aabas l«&i««t a»£ ®m® '
que proualJia oaau^i^'aíJ da fuontoo con Vnrrdn y uno e»*
»i inneyaüie pttJúaocl« ílo ^osiüonio un »a abra,
Na oído ni ff<*Jfa$pfa Lo áltt^A obra e« ^uDZÍo «Igidlo
dti IQ.^UH heaso» hoâht raemion «{«1 e»t«£ía astual tí« Î.Q*.
a olla rtsfáridos» La proiîlo-ajâtica prlnordial| e* de-
cir li ex i a'.one i a Q tnoxiottjncitt dol t ca-ado t y« ha Bidó non«.
448
cíonoda al i? Q t OÏT dtf i título. II conturtidíi da i« abra so ha
«r* lo $iMi an ia obra t$i«titi csnocer» basado«
tu un t g ia ttftfttittttni« tío Plittto* Pa*» a oHo*
ela» al tínturíio tía C. HoniQ^ann, 09 posible öncarar can
corteza i« cuùstl«!n m fuynico y f&p»téi*siiil .p««t«*i*9
ao i c o-'; u ou ocíginaXidíuj y »xastítud científica tie
iuo c «ílculüs ref fîï-mtcB ü 191» dl»ti ntao
La lnc-5(;niia quo cnvuelvíí »I ]¿ftuíj^iuí|,t cl tuda
n» t«t«!ii» pftftftttat e*« 09Afunclt^«Ml t» Í«
urm i'tf luanci» real &m P u ü li o Klfiílis rí^uio gn oi
quo gir» ciaría 00 dabíí c-rtj^r 00 at i t aunquo río f u« r a w SB cjya
clara ea I« prooonci« «n 'ï a re, i arta ^@.p«i* y en
Vottiüts Vaitins quo» -011» (Müoryo, tawpraca ;;uotío aar
a cíen à o toaulta Ig surJOoícitSn tíe C,
aoürc el canr,ci«ilento do luo cAicuio« r.iolíi lana» por
p erta dß -iosrín qua í^n ufcilizorío on «I
cual por oten arte» cueto 00 na vie4. o» fue ya roÍKclonatía con
la duro niyic3i«na oníoríorf:ünt*»
' C«» en raaiidnií nuy »ocaea ui nat or. al quo not «den* '
Ira en cato c en o en I« obra do rabilo fUgâdio Ffgulo» ounque
na pop olio to «ul'jöaoia con enaa claridad ei impel reprèn*««.í
t «tí n pnr tíi fttíeao dontro de ia hiftfeafi« de ID, clono!» antigua«
449
i« apande amainí a e*tô |éj»ôi ¿«full« ont oi ate**** quo ya
r» Ooil oí tratar é® la «fujf^it_;btBftfljej!teÍf ¿a qua •*'•£
4(Mki«MMit*d9 para «t aotwcílt) do 4« cioncin roflsft» y on no
trato* oi Jníco ****JMtt«ifc* tío uno trerfícidn íjntotior par«
dido, que tan ill«'«: t raudo tís |#* f rogent o» do au
conoïat«£ío» •
haïs o ror<irítííí hoata aquí a le obra d«
t ad oa suo eg;:wctaof put« si estudia da cada '
en l-.;3 &s»«it* hoa;í» ut í Í t ïado ««t líneas garv, rale» un
parecido, que ha aitío codificado pot» Xaa áltíaoa epartado«
ra^ín 4@ au coziplejiaod» f^dißat» la Jîplicacidn r i guras« il«
auto citoria hoísqa p rebondi da iluoi.rar en fût«» aiotSltsncii I«
probier 5 tic a quo Pv^aa-ita 1ft sbfii ni^idisnis f ti dosarrallo
etâiva do ios «atudiaa « »ila roforirfoai 1« iddatlflcaôldn
latina ü« Ina prDbxeaa«, dö lao rúente»* y d» la t p öd loi dn
tari^r. -U tloo^o» yuoe» çu» usi« revieiant planteertlento y
Qiio» le» cuootijmaa relativa» o la obra n*
r£3uiof iismite inïenî.oïîo |?a«9« lo fiitt^tl* clé io«
or:.udlr,e « olla tloíücodao»
31yui«mJo Ici oléalo tánica «It eote capítulo» no« en-
por âitiotd « una nuoua cuc« í. i (í n h »e t» an^ra m» pl«ü
450
% -%r*tê tft l« H ¿«tita «ft ii iwitftf «ft *m üftiéttf»
Uo la* obras niuî-dtanno, intantondo a^e^áo *|âi$*t
exír.toncla do una ttlftjriUNft m üitft» rte Publtu ttftitfi* an
tö «*itf*tiêr* tío it« co^cifiJiöntott d» ^ubUo
na® haqö pondas1 dö fcíïrfo HfttmteÍf cor; o saooditS ya oon
«w HE» àtom ft««®J««t» a lit ^t fatgáfif4
es la Qxíutnncín do un tjijtolutja de l «o
d n ^atr;5n» «Mr0itMn tr-B^ún olQa^pa au tor sa sur ?mrs 3«>r<Snirao g
aunque na folto quiaa níoguts la
dart ,:0 I.« coia. iltícídn jarsrilniftno akrlbuyántíola t un*
sruörior qy« dîaf;ancîc ät l*tl<i?il«g sucoüÍDgráficííB (3^3), Ci ca-
paç t or eftotirUctfifót** tf» .Í* «b w «t %&IÍ« Miftlili9 ^lpilt fwes ptufebn curicíoaie par« euncnor w cetáloga para m »bï« d»l
tipo que oi dtí yarr3nt Los fra^cntco y tfjet
nt partit en taapuoo concofeir una hl^tcaitt tí« til*
tío aierasntüO au»c
al rasóle feo, tí priaoro üf «i lo« so tíeblda * a|
fu« tía «oda K u/ presíea ha í.")r,antedo teeonatiruí«'
nuwtoainna do rublio liuiííia ¡'ígula» cantonid» on elf'» fundado para olio la autora I alian« (399)
on al ^g orat^at ic^». tí oí ^uu «ntreaütstt lt.» catorce punto* *n
451
a í®® sciftXite fMürcw* mimi«»1 Sottartie tvtt
«atwut*« «ft estat 6«fca»crt ««¿¿¿tote* I«
ha iXogwHi A a»*»«*»«*-* JusgetwöE nan ellô ttngft-vfttttitHMio*
roa l'i o n t o $iÍ2#t ptt»* ** eaiHtáixtiflKits de tu bio ora*
ilt PwUiiô tiftîils )T|«jil0| ef» la. fa*«» g
jarla l,>a m-ntigga«« . ,
. . Uno d« 65 too punido büaicoc áo oüto
co í-uotonian.-» resulta osr la e--îu»oracitîn tt las r/-íraot que
A* Peilt c: »0e «n esto û sa a üt co.iuontn ton a^lít con• ' * . t 1
alijunsss $& ifio Ov>rao y n c ne i ona r ou Içi-ltt®««' Mo ru»«
parone puf si coats-aría îîuficisînto ööta concilia En
St i?>i;iynfc»fií3e egstólnor ioa r»fUltAä$$ atJtsnlsîae par
.'«, ,-ölia €»ta no-? ,i« ¿ -if o r?; soi ,5 n ':;uo paaco^oa rc^nocto «I c»-
talega á@ Itfß obr«rî il« vdrcín, 9! nan-ara'ía rusai -,a rjucho
[email protected]* ' • •
il« @.ri Syntoniu à» la obra tío ^ublia í U y i tí i o Ffgulo
tío nj biograrín» al ro^unlociue a o n ; a fuonte e i canso Im í ont o
quo torio'308 do su vida» ^«y que mntizar» no abstent»> «ata
erirrsaciin can y^m ocri« de hesh^0 yviîJtnt^ti put un tatío 1*
cltacldn du- íUgltílo f í gui «s par pacte «te lo« ntiiore« nu« no«
hon tra^yaitlcio suo fru^er·ítoo» aor otro la f tteft pítettiam
blio
&*
a t*» fcffftUMto fliflltfiftfttt guttut« 0* t*UlKt*f «Mf«
erudici-îa pnr parte éfï. ssutot ffat lo clt«. Esto vi one »
t roo r iiíitifsi en aigynsa «»ti i unn i«tptt*|«14ft rtol toetlaonlo
o s «nci llagan',« un« atribucirîrt a '^u tillo ^irtitíig fîqulo «irt lo-
fn cuno*în;i on tu cbro, ta t i âne «t r n e«;íiicacidn est»
Ïs pifopím f«a* plifei»« 4» ftyfrlift «iflïîi-îi» IM
Ian a 5l o a i« cono í de rocían de pvthaapricua ot r.nqüs «n lag
sos iJf.- r/.ribuci 'n ein r. n ne r« í. a r obr:ï» eíno to«öjcsn el canoci-
una ORrie do tírulua «ié cratadog y «fu te-naa mi oí
ÍKprtícÍKícÍa «n la cita, soorc todo «r» n^tii
«n qua no .fu trata da una ajUaalo cltü cl s a^tfllk aína d» tana
. , t® nKia:.er¡cia dfj (nUcaüS-mas os un factor
er» Im tristic^ioian 49 loa But«ro3 ff apwttfttljtn qun dar> nnttctaa
«tel tipa if» las ilg m-jidio FiQulo» -.uiiâ st?a pro^io^entis a
»oiïociniizada® on cierta sooocto cia->tf fico it I«l
na pacas cîs la a oitaa aîî«orÎGtioii» ds la obra de
fÍQutó* Ifu-al^ofït» öl ettftt««iid« é»»ôfol<i ö
cío in obra TÍ ;;itîlrtna rendía 910« coo¡;cí':a n travos do cota ol«so
no raí 9coi5'iea0 y poc nenio a« ftil&tt ser »tíucíüo ^e fîîtaê Qona*
tul oi tratar ^C-IKÖ pfsrccidaß*
. ta biagrnfí« ouot^nicnu sn oetoo «arsoü resultaría il
todos lucos Inauficlont» por i» cxtenniín mkmn dol catibo tí0
453
m PttteUflrJttftitfto rÍ|ïíÍQt II A«*»* «A il« *f»fis**ifi**J* d*
tí« es toa tí alo e da «rudlciín no üab* tsr dsooartfido y
no do Ja ta-ápoco iff •intenti «tyi «&* quo o« tratíici.ln o t al f
oibio'úont» oít su vsrlaen oo hal.on aigcolanoaa del tipo t»f*j&»
do concobiíia», GWÎ f m n» aabído, p«ti un u o.'» doeent«*
Paslbl«:'Jorii,o caá ta^ibíon oato ei rabino cío la tpanssi,
do la ríbeo i1e Publio ^Ugidio flfulâ en IDÎÏ «sp«fi€« que
dq
fío aa noceñorí» i« exiwUrmla de t>n cotologa í»or
de oUroa cuya raolitíftd fin ' lln-t}s<:;o do alguna f urao hast*
Sin coUatço, 2« »xtsnoián da laa RÍaa;!tt y cu oanojo
difícil bocón qu« »CAO a*» oöjota de e^utíiol^n «rué d»
454
ctßnoral, c o» a ataotigua A u. I a Collo (4*-l)# Ci contenido d»
0aao«fftoaat pa» el «suit «tit ft*«* «iffttner ott» '
i?,oulnrîdod tftn&it à« clsrtíis nivele» cultae, dado In
ejercida on la psatir; iöHdad pot tu abra. Rülraisrao
puteo« qu0 an tifiSfo csaa contribuxa» .*ttitt|tHi qui I« fuer» pat «4
..tiÏQitfn indi toc t. B, a la íjival^nclón y ^a-crnlisacldn da OUPVO»
can;; ciblent GO reaoruadoo hüots oque 1 corsent o o circulOß tauy coja,
es ;oe í all s odas
torda, no qüa:j»ría quíaáo tguy ei€:|gá« tír? i« rQ»Iidod
clan tJn un ctíT-.clrtsirmto do i» c;hrîi nigldisînnf «-jchîï «»fluí can*
eultctdo» inclusa cía a cía íííríí^ta, íju ^ la do Varrán^ por ««dio«
cr^ejaTtoo -cotálíigaa» epftar.es» refundlclenes,
ta« iua su;>ono ia troclicion r>orn asta ¿Htißot cuy s obra
;>antoa da «anäacti» t ¿uno con lo rfn «i 3 i di 3 f|§yii» y en ton gran
RocJída contribuyo a oeclqtocorla üi Usnaa quo la conjunción '
do mbm rafiojíi ^o un raodo tsln^ular^nnto prentno cual Rtfl 1«
rsollcíad dtl ootftrfa do la cuancío en todoo sus «Sp«et3« «f|- el
«rigid t «*C* on ta«» «n öl norsanto p ceci a o on lus na60 etrio
tal una c-oncla ro^nna» quo «reta« cobro t«*»iu» hnsta 9! tgn?ii»nter
irttfdito» -^tt* l* l*ftgy-ö îotin* y « ¿ay- <gtt* f«rein.;.^,^fell0 %«
gidio rÍQulo contrihullfín né noco tt candiclanor un ou cl carro*
lio posterior«
Por @tfQ uñeta Ín ;i'tdldn casi total cío loa
do 2 us tonia, nao privo da la fuw¿ifca quo puriiora
habernoo proporcíonodo una Ido* BÄ» concppt« de lo qua on
455
Utfftd fut fön Im 6fe*8t de «?stos don grand»» palfirafo» dol *£
fit I ««Uf litte tßn *<51o noB aim recordotíe» «ti cu £f«bitía»
«lin par Aul« t»l$0f
»I*
««b*f til ai atrsQ^ta act uni anbpa In far?ia-
cl'n intslöctual y I« «tirs rie Publia Hígidío riguXo* à i« In*.
traíJuccíun matcrJoJLSgica h ti ocj^aldo un aíiñiisio tío loo test 1 3-
nlsa quo pueden r d ferí r BO i ey fanaclí$nf p as .indo dijepuaa i h¿
cor U"* KO tuáic, ~ co-aparativo can lo Pucho so jo p conocida f orraa»
cían tío Marco tullo Ciccrín, fu« nao ha por«itida ponatror do
farola esuchs men wivn »ri la hlpdtoaís rio lo que pudo sor 1* da
Publia fîiglcîio rfgulo*
ta Iwpasîtjllldnd da Ir n5a nliS &Boadoo ton ftÜ^ en
loo ,f1j|afej|M9.fii^i|riuHpyâ nou iva 1 lo vacío ni estudio de i®« fm^üfl,
cío la ubra ni^ídiísna on IQ« quo rtc taodo ciato qusíífc tof 1«-
an -o:3a en aapHtud it quo yud;j cor in f orsjociiSn quo po-•'•"
su eutor»Al enfrontarnos n eota rirabi«?n» «ucho c»í3s
do un ar>:UinÍ6 de «u obraf noc t¡n p&raiíJUta canuoiiíonto na
tarnoo m un siraplo anílisi« tí« cun^onirío y í!ti f ,»ntSBf olno
que hornea procurada pronQicgr osta «tió®* obro on ?$f$ii dt
456
4* pV9t»lÀa£ÍÍ0* qsMft le
W» a» Haste 309S y lit fcaiftUtftti tf» 1t« *ftf*t«ttoi*0 'y.*fttwfÍ0*
Vü r c f ¿in cuUro c«;1ü ptfftto«
ffo« J*«***« tffjtwiâ® p»t* «il« 4» «in* a* iiiweioffl
pst A* ietîifit 0* iw--if*tiir«Mi lfSf| <IÜK éltití«- im
0«
rhetoric»
dí«ci:-Xinü3 nsturaieo
caua u.»,. est aatos aortrtndoa hpn^s int on t »do
«a e0nt0nid0* SifîMéaiîo «n 0t40ff '<r0miltf9i<Ml 'tu tl.
ta â& las a0ort»ei0no0 y oosSlflssacíon^ií; írpo?»ü0Sítist pat
una .ïlfô ios sycööivas »utoi-eöf ha »id» «jsinae-giiííío ni
S» hu p r «Riada ts^onois^n ; re To r «rite «. laa fu«ntoo d*
-uííllo KigiüiíJ fÍQylt» q«8 tmrttn contribuyen a »n fSßjo» conoöi*
tai »n t a d® ty p tapia foraaelln intelgotual*
tu® r»»9£C'JölönüS poaíerioroB tí» I« obm nlQidicnno no
dido to3;>ocii »ivlüadaa, w l na nua nn codo coso han eitío
457
par la l*03tfc*naí« q*»* ftt*iMutt*fi m
*« *& ««tuai,* ,$J® l«» faftftt** **
,Hí> •** h« tcc-rjido »ii o i texto In totislldad dal
riel UÍRpaníblo oino que à« ha rrDtenUldo QUO |$« mtao tengan
tu* yftior líüaSirafciií« i«99tti»itMF. y • jti»9«en «éta-Ét tiíi {Mtatl bt*
biíycjri'fica» oí tlt?r-.íDa que sirvan an @ga@Íari«$ pora
I o c? d .1 s >i atan c'joationotJ tanadaa r»^r lus frcigaantnîs cí«
dentro es loa. o^iwdioe fjörfornoa tío ectttfêtot
• Ü (3 ha fv.dif lcrtítï lu Ciotodülagís ttf I©« ;1 1 tia as
can ti fin <aft -na c»««t «** «anfiï·loni**« «ps -ptttfrf «
ri cirijnol^gico» «iíss?» le cospiejltíad de la
tics*
Eo $efcv«r«!9t dliif»(w tttftoy con indo.e'idancia de là
lisa hip-íLaaío sobre In ostruo'.utñííiín «fe cada
y a c:v»tin.¡^cídn un piantesr-TÍonto del estada oc t uní da
urta ils ia» Qitatticaa* tottadM pa* l'*f
par 1«$ Idaíitifícasldn a» frönte»* 10*
y lat 99 sréiísiio7*eïi f)S»«ïï.trloi*«»t «-^naKío totfa «llu
e»«»» »e ha hschâ ©n feâds» i«® ttp»rt»ïïaef «n «n
Loa fcjz'ji .üdi^c díjicíUdoo en ett«
to da noua una iï® loo abras» ha »ida
458
. tu p£ia*t itt$öf nft ««fciitfi» 0«üpf«*«lim 4*1 tot«!
gat* ittgiitiftftft »?ï Hftôf« tlöt nttfwft »wait MM«La O4ïil!ltit *f f * tüf ff tot* n im cuaailimsa 4t • l«
fgulo ñu höbirt « W4 t-aitpdco nunoa utl ¿izmli»
an f,u ta t &i U' ad, It qua ha da^a 'lttief a rta pacoa con*
txrodicci3r.se, qura ínm',,8 i cío c ans t «t ando» un 1$)3 ßciudloe
©af«çïifí»tieii»
íjuo Í«' lûutura at ty»lfi»l@tÉ du lu» o n t ud loa y ou-
t » t*w»U» ^lii^i^ flttti«f -iiitti<*«» It» ni»'
nu ;;^r-.itícín A^lulf la r i y tua ^ la amplitud tí« I«
la ar)t0rl?»rfnGnta
trn arsfittacldn ni yytudi-Js && 1& êiti «3 ha c^naistido «áo
e« un intttnt« 4©- mInieiii-t.«:-tîtâëAi. opMi düftlt unti »»ete
« c-oto, Gin •«mnêf^t no
OD--:.aiur» un dyqhi« o«fMai$rt$«f cioraiïo^lo l^o dorrolaríio qu»,
iß vi ota cío l Cünju-uo ^0 studios» d ai- on ss;/uir tfl
gidionaof y quo psrlicuittmant»
0v£xá*»$ft trabaja» aun^Qrárieae tíodicadc» t Í«
r¿ííjiaí3 FÍgulo ©n c y nn r uto« ' . •
Mutua füirovachß-Ja nd0mé« la í¡caoi'5o pratJOitatja par«
Ir Í,ra2í3ndíi un3 fu»toria doi texto da '-Aubllo ÍÍXcjiííií) Tfgulo
4.59
0itt$t toner uri feulât "uy significa t i wo on una nuo v a odi«
ciín íiíj loo f * «¡p* ftt9*y *& todavía si so ft&*tt¿4*ff« que tumi»»
0¿nvft*|iimfc*a**tt** y ostudleda cort doLsïnirïienta
tío neraifflllenoe da támtst f |*t ét altibaciiSn da
dtigi««»* en ca^cecuoticla, c;ua la '«*f}Ht«tli ten
lo ca-íy i-iuv^tf tía pof lojor la far^öcii5n y im®l$n la informa*
cííïn d r? -;u£ îiaalsa fmlt Publia Bi^ídlo rfgula^ oorwlrä
como eotadíi se tuai ríe t« cuestión rofor-cntc o ia üör»
na d can^o D töÄpoco fut h a b ï- es.; s 1 193 atia a OÍQO n 5s quo H
fin» |«y@0la quo 1« tntalÍAaeíári do los tretudioet on nucett« »in,
iôsi» lia prtMhiei^ff tMirntttat IA«««^«B^WÍÉÍI- «?«» 'fe«», «ölt t It
nuuv:is vf 'it* o If t íïcítudioa ru a* tU s DOS, paaiblo-ionta ausha nit
que Im an Ceri oreo d ario f;ur ei prcbie^a 4« la tíia»
jar iinado PQT la crítica y ti c on-.c : siento total
la cí^-^lca^fcica»
I« állisas lugar hísñoa snotrado an al castíj» d»
intJirocia du íUgírílo f I guio, ponííSruí
co i» tíe Vsrr5nt - co.t oí fin do Intentar ycr oiga raá«
«a« nt« las irtfäaääf^i® âânfiai»« del »onaçialento 4* Im obrm ni»
un la cntigSetíocl.
tu fjc!raanali-Jörf Ht Putílto fílaldío Ff -julo,
ai ëeoiï <â« ««n 3«»tffiimi h« »itf-o
i?a;,ßoifli fitüncííÍn» nac i end oso hlncnpitf on cuanto« oca»
460
I» $9 iigtíiio flfiíit y lot $fmaeittl*A««Nt «n »il« ,
f MU $6« ti** W ft* ÜHieNt tit I* pwtteftfd* «tfitlt
!» qtMtöttff* £nvnm.Ua an una nu -b e it e-ïiijtso*
, Stab Éfttfftto aim'*! £9«HttUNMI íttl. flgaffijt^ tf»
f lëlo ^5 »in I« ebra êft la qu» röolsentß s« hallen Im reícc« -
du ü » ta rao» qut? «t» hunt! «in en l« üorgluerwonliln y .tu el olvido
{•j st u i ;i t í*-! o éa ítoíáotor çiÉfifIfîfôa ¿¡o le =rfio;:ifit ^arduranda en
el uaiur anocditlco à» ciertas octutseí^ríeí» dn ou vida, • •
euya -yop«ïapi3;aaií?í> 110 .f$ s jan a Súrtanlo» Cl alvlii» y is
s sua obrac coadyuví g ttlé nrocüoa d«
-s -edar ton o.lla do olían yi rocuarrío do I«.
? *f«fc l»t»** ïWl«HgÍÍft <t* ,.«W
QUO im.von catîfîvcr un» i«pâli@â eu/ a intoriîroUcliîn on la
d a'..; o nu (í'St.a·rS'.i, gtd lus cecacaa fr^gaanfcoe t'a BU nbra r»o
tan rîiriueir »kla.quö In existencia tío una seriw d« tratßdoa
recorjí^n lo KÍRncia tí« su étíüco, la raet odolooí» it« trabajo
pla c* e «KI nü-íffntu, y por qu¿ na la crodulÍ'Jad f4uc
0£«mf»rt io« prisffipo» bali5ue«:ía do lu ci «ne la»
Cl» c'onvo-.lenU' ceñolar ?int;l onto que nuestra
(331a puctio ttnpf yalor ça ne JUÍ credo co«o un coi j jnto uni t»rlov • )ai que í^anoa ¡iracuraUa ««tutu» son 'ill fin cío co^so^ulr dlver-
000 olijoLíurjo, áa acuario con ite carac erSfsfclcoc do codo le»
461
ti« duda alço exsraîîo qua on Í0 «?«o no
t «í ado nor n<s qun un oafeudío biográfico, so hayan tocado
1.39 iatí* tiiv*jn»9« »1 »líjela tjonsral tíal trab»jo, fiu
hny que conaio'eract en tíeaeQrgo, quo espií» »ucha m fis oi
eânçfélu de una biogrefla i» situación do la cbra dol
jo biografiada en cu apoca y tn ti ftDrco ßanornl cío 1« hiato-
tia d « ia c.or.nia, ?ar otra patio ét«Môs qui* le forjación
tcficclual de P o b lío flíQidio rf ^ulat in f unción do su
eiJn blorjrírica, m Nublara raaontido d® una m@iti3liit do paeo y
teouo«a da su oore*
í¡s? na a queda aâa quo fJocír quo «sí do loa muchas ob*
J c? t i v o a f i j-idas par la arabiciín d» nuootra fcrsíjajo h8fi aido '
fUiísf y i» panüranica @fi feoda fit c"4apZ8jíded
in.eloc^uai y us La obra ai» ''5ubli:. fílgidio
establecida c000 un c-Ie^cnto ®e* ú* su vida Qtte irw
ten Í5ÍJ-JEÏ dea volar, h8&e«@0t «diââëd en gran Dnrta [email protected]
111 S H a l ü Y .SU
464
Is
Cl ü
do
las y lo«
itt tí»
tí*
t^rico ei
tío
hl «i ir leo § tí e
No
ootudia «s la remans t ruccidn do
f»oMliwi. íloírt«*
n« *ww <ä«4«d9 à« mitgit
öö tía*
n .an
y ^ e c í i d o t J © » cjuo
l® int9net4n $adif ietàiorant «f» .
can loo ^yovos oi©p;íonto0 incluido» en
sin 8^ai*3a 4®jsr s3® porseijr îilgica QMS lo*
intenten a&r punfto» & pruoi>a anto lat
una á,"oca# Coto vo at t®f on co?>«öc3uo'mta al
»oto parto üle riuastro wîi ludio»
p5$ir>ño Que van «í a« -juif no
la »jfíiiíïaie j» «plioasldn ftiatfeaatie« tf* t«do öl
t*nto
öe
465
iot****« ««tilg!)* tw »llu «I Hn ** «Htttt •SF •!•» «dafeiwion** $i* un it» *«%wli0-
«ft «I asten his tiriez del *Í$$« I ttft&tf tin foraar
ustt no t«fs-ort«4» «it -«tes »Iftwis i«
»it i«» «i» .QW« p»»rf«i f»%« ilt»itt«
rica cuya r:a:i.,aí^ir^í.o OP oMrÍQucïc» c en ia a^nrtacíán do nue-
«eolia 40» ti *t«y«tto m -^mMnimm^ t«t»
lcní?Dli2í;iíïlfl el us conal^iî« o^tsblecar
«a »
parecer» »a principio, la:i raraultadao dal
a ivlicacidn en binquii de t!;doG 1:¡3 rcjoultadoo, cor»-
í*ipJi@f»Í@ lus a lo Ior0-j do nuostra t roba j ü n ran Ido
podría ca-spra-ütcr lo v »liriez d» lit
iü öütiuicja;: oublie* .if» ':uUUa în^idia fígulo» cju«
en oats pKtf@ d:e ^j© e fer o ^attíidis»
directa d« lo cxnuwpto ©& la
INI inir'odaei? •» «-»fet ««w* hft»i4rJUíe* .,
Lo» t8»í,Í^«oiuo oo^ra i» víiía tío PubXiís fJi<jivÍo
It» traon en îausn« , ano cur.ioniJ» an oí '-JÍH^OB »y propia loco*
UzaciJn cra-"!Jl5gica| on gir^a oaooo la Itórjr de ünAlíciie ho
can cufi clonïo» ijarentlaa prociaor In a l a n a*
466
It«
Cl $g$$i«$9 m
t «* ¿4*iv*A é* In ift&*tx*i*&fcdft
ir nit nên, c-ji3-r,1y paäüsisr* o
«HI titette« •toHfrJ·ftl** G9*t3të|.aQ9* Sal* va*
- rigti?$8ft mita® tu «»i« caasa paliat in
o» v«ta* fesslet»
t n ti islilla y® tí® í« socanst^yccíín dontrá de
swidtnto QUO. X® vâûbiU^ad de los
a aonss
oí.«u«aÍ0;i8a
caso
tí© i»
«tri ni
as* t os
io
«t*lt-í»ipiit su«
riachos
i» lir
hl8fc.at4cö jr-.iUi l«
â$&lfijî®$ât
ft» cad«
Un pe
luiría una atrio, tío p4*lbl»«
tud tin i« ^ayor ^riit dé la®
dô «edi» auy
oef»0ralií6«€Ío pot u-m« p®,»-!* 'da*
öloar «1 canssraric:
#
d»
467
afc*a f*aifea aft
y ii»i&ada címtribuiría a abultar lo l^oc-rtîsncia do
haabaa y o perétt 4a tuf« lu ttaáttaniiafielfi ttnl «n
dû alstifta* oituacianes nue oí Éiilil en unn
¿ntcr<;uanto0, car> en dlti^o tir?îdno de paco
©fi »t eönttKto §®i%*'föt§.
^Lo «I pu^to en t>i ;¡uü ^D:.)t^aa rilantenrnao en
îà âtfinitiv* 1» tt;tfíii5.feïífoéilfi y ttHttt&tmrl*tl6gt tftl
lojidod tîa 1» é PO c n fn qua KW iiDr,nrrolln lo
lQurîu| If t da» prisoï^a t n re loo
dol D¿f]lo 1 a*n» f os obarií?3-0íatífa*
iw tt»iMwi«i o« I« hijitori* tí« As««
«»Isa éptèft ^tt® ®f* le» »nfe«HíflM»i§ Id
n l®
Im
L® «öuntmnßia öe infar?sflct4ft
ei® la dificultad tí© £«001*1* e0.wit*íttaifiii»ta a la* ftamttfi-
par 1 53 loaíjarcaüílidad títtl contenido do las »itm8»-«rn on
dia isQvtieulav y eonevafca toáis» {»««ianda att? «l
Tod a »lio tías È£>r>£luüo tía nodo lágíco
unoa »rlítclpioa «aiadaidtiieiHi 0rt ta aairualtiractiân da «il«hi. s t ático quo» soowtíJod corn eeervipylïiQisîad» fiuerfta« «se»
lu íííjlví5t*«Ki3 tío loa concluatortc»
468
Cn f»*!«** i«*«* '«to** -piwitttwt«* »I JIM*»** on I»
«fO(19l$9Í6* 'l l»- «j* ftg**t*$ t©» 91*11* -'fStf» *9t lo
vi®® $» Guilli o fU^ldia fígui o $§* *9*pt**iil*t.
m® y» ** Ms díttfWf IÉ» f 41« pHft**** tercias c?öl «if is Í a«C*
Is Ic-csslizocidn geogrâFicn íio loa dívorso© eucecos
ot&Aosiíífi e@n4?á t^-î»i«î» rt©.»tliî« fcw t^I^ «n Itttnt » 1» lo*
'«»Uyoeldñ tí'tl ptftpid. fNibUtt »If
»öasnito, «pst tSfïtíPíi«» énlentttfiít« tí« *ttft ri-at» t»afiía-o I«*
«h«t »iiefiditfo* -«n
y ¿««i, «3tir»4.ô
• • is ptö jjt»áltca lti®IÍ»iíí* o-» lot JwwBlto» y i«» .lli*
hip:5ï5cio a Titilas cl ta s ce to nci y a r¿n roc agi dos
c i ®mi»$- oxcoiicio-înlea y su d í c us i 5n r-asdará role gado
o la.onatîîoi.ln, rac a^ vendo t «r» ella oí toxt3t
lao fuonlcsa s partit a» loa cuaXoe as 90 locóla,, - *
nnrá Z o inrorxianiiîn Into-jrada en «tie co;rftulo¿ :
La infttfxBttfttAn «omt«nia«f en 01 **»QI> ili»t€ï»i
v«mfr< »n tttJös io« 00009 4* ias »»im»lpttl,ttv ««ntMi-tMl f
rorcsrc-.toe a lu apoce» tnien o<m@ la
y la® ifâb»4©a tía *+
no, E. Cin^nri» - ' t Dru^nnn» atc, (l).
469
No « i<idi9«v¿ 1* dgavaftvitoi« öt l» |ftro*fta&l¿a me»
diant* ríala «A tiKltt é»»« {KM*!« cpt* ni «are« ti¿**ar.i3<i wamtri
p9* «na 4Mti<ae£l4n Ht! «.«n^ttñto -tí« -Is
* feaâott ©Uôaf Ée •••(&•¥#$ 4?g*t la &.v»p
sada .i»I a^t»fii5i «oït «I f 4*1 tí« tMMfit lifttlylf 9$ Íl le*
'^ÏÍI ï.-.gídia flftïittè
ió KautQcidn rectora, oin QsbAr00|
l9«. «n i® ®ïí^of'fstfc» é«'î,-çit ««mal*» y.
;S«ft. têôoglîlaf pet • aif U«HI «st«@öf üffft- ô iNikiitfta
lag fuentes 00 r én y&ÍMtaíd@3- 4rti<$Mt*l9 pmtii loo
chos ;£nUminEmt.Q reXacÎOfiodoo oon 1st sötlvidad
ri.ïi'V,tir,.-rGtacl!5>i ü- lo yistn c!« 1 -a resal ',ncÍ33 nbtoni*' ' -
«ft fïuAtiî'o; flt»tac)i04 ^© f&öyf tita » ©II«» liMtbiiitt pata 1»
oí» tißctie» »ft .1»«* '®e»;sl9fí»i» qao an ço»pi».<|iïiiHf
«t isiiniftïei4«è' . •
Sa lia dâaenri4ita Í» «tritt«* loSal d» is« foonttao PJ|
ctóo ano á« loa iUftanttti tiiötificoa Intag^aitM -t« oíala
to iJo -iutintr:) oat ;día» rfadn »1 caràcter d« iíapaeíbíHííací
tl al 'ï u a re suit arí o <lc querof abarcar «tit oí estudio do un te*.
»3 aontftato ia ^anataiittiiil aal ft ont tat o» • an tafet stta» «ai» «i*
sat» coal cîo unlvarösJtUdiwU
pot* áltlao an i»» t« proômbulo «»nciofíop la« .
qua »an a ra$i» In ineiyaian «« «1 •sarca
«o èafavtdo de la» alaaantoa rafaraftfcaa 0 I« »c.fel»loa«} <f»
470
tito
«-distil i» vtsUvicrètf di #i$Uita flfiii» «tti §tt«tí^ po* wit«
la'
ta, « |ï«*itüf ^« ^;je m put olio utilicen toda« R-jutaio» aus ., •
09 1 $ COrttíiCÍáo*
Se incluirán ptf tanto en c^to capítulo todos oque-
tc!3>l^ i.nlao cuya cra.'-ioi^QÍa hubiara ol<3o ya fljado ante-
f Í0t«t<int«t stl coy :,j ti-yniit# quo han • »Itío
r,*3tucjiot na olanda coila una c'a lesa po«9ÍbíHdodos
jr- ;: r o rentan y ana. 1 i sofrío eu t r as s sîm]^ noi a « la
ta d« la fclfeuoGÍ^ citi raössßofeo*
D«b@rén tiM^10a j,r*f?3U*£tift oat,ural«®nto ,«n sote capí*
tula todos aquollorj ole^entcia pörtftnos.umtcje « lo
«l·lfl t«miièt4« tol
quo ani@M3fs©{t-l@ ta »ida QKpuooto» nr aoí"í¿B--m 1 ->e in tant o B
da 'Joi.aaii.1n 4t nun obrao quo sucoelwtoörjf? han oítíd 1 1 o v ado»
à c ab r; císrt' fi fin tia nn doonoïtar dw un ^ara^ níat-^rtco
ie^ü,)t^o ciontífica» y liter or ioo qua an no poca«
cui;r¿bu/on a Uar un« cía y o r <íiwon3í(5n hu-nana
hecha» que rosultatfon tícracarnadoo on una raerá ex
tí rica.
« lupanorso en HD«, roco^otruccl'n hiotflrlc*
471
oci lip«» qui 9*9t»Atftff»oii s^^rontíor tins gevlcNliffteiiii do
tía e$í* a««'® p-fifte-iplais éiffista»ït» »tftf-iîSa« *i. fi«
ft* ptopïiíssie i» «¿«M** Ö»Ä -«um «n ituttUw «gtedi» *t
s«llrii»i ©w«l «§ Im
i* iteti«ttf«tf pifellF|g«:ii3i| Üeíin .fifio^istéi^n otfetfi «Jé* I««» o
cat, - e$n»»f t Atíé« oobra ia m&m&m í- n onto -vanta cobrim un
^ r fynfl&*$&-tiiitl ÏBt ílotx-is quo no han recoglw'o con la
.rAgat^flató p^ilfel® ta lo«
l«? rföfts-enie» «l
tmchog «Im ^í: o tacados 'in in íí.t;tivív'c5d oalítlca tîei
gla î ö,C, , Mílt^Ín ä© qas ö« la esay^irCö ti« Isa
lat
Ho» 'í-esiotlmtt» s««t H Ia0 Ae^tMvnttni «tri fiwruf
•proporcionan otro» t«9dntittiiMianiifi ü «®l«^l
znciín Gí;oncí filr;o.-tto OotoiUaciïîa ta Íü' au^oslín cíe- carga» c;uo
canötituyen o i cecnlai«^ií?nta cran^l-ífjica do i
n^ perd en «o cío vlota 10» oxeölöntan raauUodoa
par ^« V-'orde roller con una pyr.locJi^i^iSrt d» »oto
tipa nara .la biografía 4a Ijlío C<|®dt (2)» ni la ^rusUciín
ccnblnadn can la a-aonidad» riQjîrisaa y cpítícn QUO rtdrtit en
oslo ti^d la oLra raaostro {10 £« C I acor!»
47 2
i»««* »i« tnolifito ü» tigttct tttiJUL*«ftati I» «lamí
«fi i« Aoyttf fwiria -g« la* Mtt»à9r*f£ftft QUO v«****» t
la atiíllyioad e*tftar*&1fe dß «iöor* .pttwnsjt d©
C» A«***«* fctaftÉjft m pftuwa** rfftttl
ÎÎII iot tatöt tf*Í ISO*
»l mimm ni»tiwii«;
utillsuroiaise uns ssätadolagfa
l* «i«yofi asilitfiid poftiíïl« 0«0^a «pfatÄEöt t»ttjttri%»«
iot iialö-t «öftooiaot ö« bolillo tifLölö ftgtttn «son Im
oo'.'ida set astoblecitírt, ct-sadi írDr.on
ola 0 I v. s hlfcoîï ráete adío» paf '«i tíesos^-a if« lats
fwniiiitdm «KfMÍt -©ft «*ttt .
fvcÍB» ny cosuni, tí it I« «c tí»
páolicm cl© iigiöi© f JCdu&n «w» JLot «eânt»ei«l«f»to» d«
yor trn:,cri!î.:(,?-v-ia tfi la a<jitndo hio^orio dol «iylîj t a*n.
satin Q:uieRo^| «A tf0fioiti«ait «s«§wjNifi it i»*jri«li«meié
va t öitäftrelü«1»* l»* »lawünto» «|ö« iWft Ä is§r4eff»ö «r»
Por Ío qa» t« t»fi«t». n ía» '«(f utint««
<îuo en la intakte tveidn «î® l«* iieeíts« • QW« ««miivmmd ü -Ü
d« f10%t8 GO otioorva.'i do rantft-tsono» nnrifl í?9 «fitant quo
y îîô nfiWt'tOMi e«îft la ««pUtiAt tft I«
ci-? n bravia aaui<ulädnt no ^tsinfi^er^a« alln«atrv0a con
*w oto« vtfttt «ti «lio pntthti n
puoetís que no w»m o faltar ocaalonoe »r»
473
que vascte a »»p®-««» » «j«mfe¿«ta<M;idfi t;«»o öxmtfriitfli Hfiatitteo «a
el qutf oak«« :ínve?3parAS ea«© «in 01©sscnt«» tslt^if -laa?>to sä» can
<3ttba*'ittf«*&tf<Ml. • ÍWfcltt« Äiii^iö í^l^tilo «wi *t ff» 4» no»
e-a.imdö «tenôti «^i^e^iNP H^ l«>piißßcidn o i«p-ö0t®netiii
«u »otivjUî9d putía
s «tôt las tîtyios ä« Í«s tro» iwrt-Îodîw» Q**«-
distinguir crï3rt$iâ$iiciEs*jftfc* ^n in
..... tfA ;Mg.lü- J3t.. . A t. J^^ft JUg jjg IJfl.
CI primar» do allos mt va « ßanltn@t h^öt» ou lísilt»
data alguna da cronología ««»tufa 0íSí»s Pyo.ll* ftigidia
p«r ®llo ett i¿í?í-.>rt»í?MSi» «fia «una» pue» 0n «u
Íí» forstw?¿an y 1 8 príss(i?ao pasa« poifticoe fin
hasta «u ísfi«i©t« »,:@ficiáft efoHBU»0nt«í}« un 1» vio»
on lo» gQdn&eciaientoft «tue «i0ui»ron al tíosscubrlaiento
de lo conjuracidn da Callina» ta iq^i^rtailcln Puricional tí* eat»
p0r£oda trmbion at» not.ibio puoato que p^rnltirÄ dentocar
474
lesa &* »w y
et un
rutiâ&d ca« lern
tl
fcan tonillo
«itt». yrm aotiviuttti
e o lid sad a doodo al '
dt>* £n saganda jtvj
tr» sus diötinios .
nos» parai to
e« ei
tí® Pybiio 8t§itíla FÍQwltí por «u itttsrtt&nGÍéta oft 1st
siue prsc0oi@ec>rt » la roiîtssién d@ 1® eonjarattiârt de
Cntillna nas t a Im prepíiracísln «It 0u eiâccién a la oreturo* afc«0«
tlQuoda an 01 ®ft® SI) a*-***
£i corsera ö© iot garlados de eut«
ea daactö öl. ejercicio tí® ia pr«ttijro ht-ötö 1« «uari«
féigldlo fí§uio en ei öö»ii®ctat SeprBStnttï
eer periods» ni moftMsnia @âs adtiV0«t}'&«HJ«r el punta tíg
tica* do «:!a*ali9 íligioiQ» Prí«»í«*a»nto @tt r
sSoj aunquo »a pr«f»tiïjl9;
data tíücuttantüdo qua M nos
una s^s-ia de ooinoi^nctoa cran01ï!c!icat
y feössio-dtiias tüfsrtntö» s Ifes alj|
on que sa influ^neift llogo
est»
ie
al
al quatíor «liögada ©-» @1 partida -pca^yarto en »l
t» jugae un ;-;«xt>@l aunquo na piföpondörantö mí d«öfca«fi*lOt li«
la .iíasicíán de ^ublio fíi-j-idla Tfrjulo an la «ogundn t? »r t«
tí0 esto perlada na rsaylta ciara pus» tí» ~îy» a partir d-«l
475
d« iMf»t'-infta*/»*i* fl&otififfttfft F-alt*« notittiat ftoofti««« hasto
el «ncuantro rocartiofio .9** Cicôràn en Efeoo en «| *«$ 52 »«€4 y
in scncidn ciceroniana on «| afSo 4f a.C. ds vutjlio íügídlo
I« entre loo partit os-ioo :e -ftMtyHkyfy B u tttiffl« on oi
r acogida puf sa» JarSnlraa, acaecida or» oi tie 45 e.t»,
dicnrjo «n ê!ft*fiô« nceu¡» ai açò ni /m t a d« C<îs«rf y la carta d*
ttftq»óélft ditâfiltfft il il f»«w St|:t«fa% «»jmittft wi p«»%* «Hait I**
e i^porí QOCÍ« da »nit activi jadeo y ne t i tu ci pa roo»
|: CI praiago « los ptineroa afía« da rabila íUgí'Jia ff*
viuria ^a-Ja por OÍ período a* »*ll3t*t*iff> aooaámlcfl íïua «UCB^
a la crisis que ocupa algo nit quo oi OQQuncJo tercio tí «l «1
glo li o... ' ' • .
• , ' 3o han tíoaarraliado ya art Roïaa fiïn uno á;níoa Íft3JodÍ8-
tsntorí or «1 naciïolsntî) tío "'ublio Nlyidio ffgulo lot.
BUC0308 qua acarraoran la p;uori0 tío osiboa íírocoa»
Cn «I aHo ¿a? «,C, «ario $9 í?i0gido «sa-ns«il cono Jof«
indiacutido d» loo po.^uiereí, y la re f a roa eoctal r;« ejercito
no llevada a o abo por la existan «n oí rdssu t^l ^rolot»ri«ío*
ui oaltJodo va « tranöfnraur*» « partir «I* aquel w a Tönt o prlcti«
enmonte an profo«l»nttl»
A lo dáfcíl rceccíán nitji liarle del afJa 10$ tt»C*t oon
»i cüneuleda cié f-otvilio Capidn, 8uc«d» ya on f^r^tt InintarrusM.
pid« 1* olecDiín efe »arlo partí ti ctjnaulftdo hnoto «i «fío |00 &«
476
C« C» «»:i* paríoda ao öac alonan el If faimt ría le gucrt» cnn 3»* •
f utl9t; ueacítía $»* ft*9Í»t le g -»*r» ** ¿9* *8eî.*wa«$:
de por »i ievantfi^ifenta pf 9 ÖHÜ4Q en lo C as ¡«o «la y en
quB aüf ara tattil« »c» *»l*«tltti«ntt» ¡lufinítiva en |91 **€**
en q-j» $Mltl«fi cowa para Itmü l*s 0^0.10*0 o^^^^ic« qua It
t& ibien on «si« 0^3 le
ai i ansa Rot ra los |f@« jefes ííel . «rtido ;; emular al «or K i agí tío
Mario pîar» Gl canouindo» uiûuaia pora lo prs tur a y Saturnino pa-
rí» »i iï?iï3«ftstíiif Ceift titíihtt- ^4tw t tmfimmf Im- *»f«füft« II«*
waUaa ü cnbp tf«$ift ous onterlotaaí ^«ffHf por ostoa nsresnajos,
dentro í! e 1 Oopíritu cííí loa Ítr««@t*:
tf va a durar mucho tipsnoü nota i* 11 anea puftftto qu» «i
r.afcur-3Ína co reelegido trítjuna pora «el ano 9f a.-»f HD »0ntifiw
Glauc iß» a í-ísaur ös sus méa«J'§t| ser dsoignada o^naul HHt«. »**• ^
si i «no a^a, 'la cual ;;; rodées- un» 60CÍ0 d« éaüt%Ut&l&« tj e (jlvitififl
» a« pioüe y hacnn que Haría Qo« gen&do <aa^t»ntSaü8^©nt,8 potí loo
ci.inoor^.iacooi a lout quo yo «n> habían urtído lao coballofue, Una
lucha u i ül faro rieci J9 la Bu» f I» ^« Íti» pctp^Íntir«. öl ins ad o»
con aieucia y Sa^urninu q ot :,í«rrí3taüaO» hallan eue oa t y n^m to lu
cioepuiS» «ti ri a oa retiro a Po*ínonte y
50 *»&*§ « «í» villa ?i* ^4*»fii*
U r»f I»*i6iî =de A* ^to«Kii«l a4^ r»»^»ct<» c« «uy tlgnl»
«Horius avait en ««» BBÍMO I*«»a4o <¿o lo révolution,
avftifc Hlfi&i a l»o«p loyer* II »«Í&nit qu*un feux
477
sora un f «us AUg ¡oto» t ' oap ui? dö torbin« p »a car*
fief« pot l*eisctiQn A la conajra lui avait ¿olUNJWf* (4>¿ . .
Ce raal:Jon te oeta lo eltaocidn solí tien or» «l
ta «n qua va la luz Publia Hi aï dio fígalo, cuyo neciísionto
ne »ituctía en turns oí en o f| a,;;,, tíc «c^ecdo con la
de «u pratura x tu di supuesta rauy ;irauetjle EJa qu<s :&t£ip»f* I«
La llagado guerra socieï, producida m conascüonclt
político cansi guíente* a la rot i r oda es Hnrio y
ft la t£?GO»l5n d^X partido pópalat» ocupa .lo* prioftro» aí!0» de
la i n Tone i o do • ublio fU gití lo ff guio | aun quo na nos seo pdslble
valorar hâil« ^ué pu^to purfo influir en »u Ptapir familia y por
tentó on él micfao,
ta alt-jaci.'n geugrüfico do 1» familia da .iafliHa
que fia «lit»* on íaodo ^c.ijfárico» intenta.;« dooyelnr
indicar que tiobií oufrir los consecyo-icias de unta gu»tr»,
qu« in fracción our 4« loa alipüno inouc^ento» oetuvo
por '-.^noo, Goanitoo, lucanioo y Fran tinc»«» Él enf r»a
dura hasta el SU- .«*£* en quo futran por fin derrotaría*
los i tal;, coa por lat r£>«*no8.
Ua situación fie 1» Caá p un i o *rt eaio porfadn fu«
c i aliento irsp-íftertto dada qua ootuvo domir»»;ío dasds un
montent a por 109 itâiicoii« Cu »1 «no 09 e,C. Sil« blyjuö»
y Pü»'^0ya» »oaaandd prací-ic«3a->t« 1« guorra oociai on lo Caar>e*-
ni» an «l aña 33 ««C« con 1« di tira tt c^ n'ía do *ilof noobrado
ya c'noul» Mi gyorra tío isj* nilados o o a «i al häuf n caotado
mi i fjuortoe,
^ , Por alt» f «fit y $*? ifiiiKtóftftft cartcrstaísoní.« s la«
rcaonaa (5 ) .ex^andidaa a radicada» on êflitv»»
die tintos où fioaa» no result» íiifícii aypaner curïi dablô
«u 4Uu*Qiâft sn sît?,oa fHMtoM* 'ftft Ute «« posible riraciisor ai
csïs f ue «li cana ti» i«» j||aj$yt, en *J, sana de loa cusías nocla
^uöHü Ni^itíicj fígulo, «unquft tío todoo fsodo« coao burQueaí» II
gtäda a loa expío tac i one» ßQricolaa y on este ceßo «itif ;î«aibl0»
raento :« las indjafeeiaie», csni refis« «1 péree«-»- im In Ca«p*ni«tt •
na tí o bid tut on «a'af alguno indi, ercnfc» m «il posición «l U uro
goipa auf pido p s t IB oob«r«nfa rocana on H a li n. .
• ' • ' / L« crisi« «coníísic« quo sirjuid 8 asta g-jsrr» produjo
do nueva »I isaleator aoc i el cada raparcusión, ^u» so «il
vado todavía con i« probloísStica producida « raíz de i«
. contra ííitrídataa»
la Ciüfiftfti* aíontr»« toato hn eitío y« le est}«» d «i
entre Sil« y î-îaria^ que ha partici^ßdo en
u'e 10» aliaüoot . al «nwí os- 0010 dltíwo tío* trihunoo
toras o ¿a Ca^jjaaia pat» haceras cargo 4» loo fucraaB» «n
to de do« lOQUna«» «i «untí o cíe Silftf «agándoso a entrogar «I
oanda y on roo ueot« 9 «»t« contalnacl4n, Silo raarchd »der« fia*
«* con til» legianeo» ontranda «n la ciudad y conoigulandd i« •»
proocri;scidn tío lo« Jefe« populars* y «ti desUorro psrpatua*
Horio tuvo ¡$utf huir tsfuQláncJooa aác tarde on una coloni» do
479
tí* «u& ¿»itati«« on la iaia ri» C«t*if**
Sil* «»prendió « cantinueciín una serio «f»
«n favor g* i» 0X000 cenaUrial, «unqua »u j»**
dar reoult*laa tadewío «uy inoateljlo «t caus» do quot zanjado el
d» la au or r o «acial on oi eur, oí norte todavía conti»
on podor do Pací peyó £*t*«tntf» con tin potiornoo s Jare I to» cuya
ectitud ut et« prsui«ibi9# t . • •
Pacg doBpuée Sil« oaprondid el c ata í na ut Aoia <Jand» '
rey dal Panto» 6« i ab a «a cquello« ríoaontos hadando
ei pradùtrilnia rooano» t« política oxtesrior no ptasenta»
ba sio.ioa yrüole?aflo quo »l OBtsdo «n que Qg9ât» ^oaa con 1«
gft« iS« fil«* ' • .
:• t« daeawensr.cla «ütro loa cdnoulca Clone y Octavio
'ven »1 eíUo de Mm* pot part« de las p.;pulnrasî ßl regreso il«• ' • • • ' • ' ' . - f
Hctio précipita lo« ncantccimi^ntoo hoota ^u» en el año 9$ a*C4
eon ologidoo Cinna y ^ario cínauleo* Lo wuorto de Hario paco -
despuáa d» on t r er «¡n f uncí anee, prív» « la» ponularoo .-.re cu jfif«
«ti* pr»ati'3Íoeo, oun^ue fia' üar olio os resienta »1 íMídar popu-
l«t quo oaprcnd* un« fc»r»a tí» röfuraao »namíoícao ííncaaínada» •
fauorecor un OURUO retsurgiala^to. Sin eabar^o 1« actividad ils '
eoto partida fue ppuddnt» en oxcaoa y co»i inop»r*vit» «1 ti amp o
Out Itt guerro ooci«! no «»tal»« dol todo axtinguitla pu«»to «tun
b and na d9 itéiicoo sjoracíaabnn y tío-ainaban an algun«a zonaa»
El r asomo ---.o Sil« quo había «id» 1« oonbra quo habí«
480
dg «afer« el uso!«»«» $K>iäyi®*j s« p todas* e*t oi «K« S3 «*e
lado tf* lu» «e «Utt««n ft»t*Ia y «I Jan»« £««9*901 îiijsi do
i Cotflftli« £*í?ip*4» r Ait*««» «n' sua«*!*« *
tenor oí «vanetî do Si la hacia fto»«¿ aunque no puecîn ücuíiarl* «n
est» «Ha o causa <ia 1« 11« -a o 49l- i avi orno, qui* pasí acuart«»
iisí3o OR In tâ^pmtlt«.
Us c5nûuî.oa dol Tuavs a n a, 32 «»^.f fuöron y» definí»
dorret a^'rm par 1 su;; ori o r est ratayi* «le SU«, aunqu*
n Ici» ;;dpui«rBO, u T i do o e;i osï.« «nit t U"tt faç»
ciar» del i;niriciâcîo, porduraro basto «i «H® fttl u«C, f ai encía da
num® Ü« C,-iíí^M;-da y uiruria las áltimes rogifinoa naciflcodao f
Í »t QUO tí« 0€!{|a aalt prulünfdda syf r«n Its oanssotíenci»» d« it
íncaiflüíiíaarJ ..olftlcö reinanto,
Ci la, cîicî.nd;>r ÜB act» rfício^bre 49 '%' '»Ito it tt»t« oft v I r*
tod d
fronadn tßn aíio por ooai i ciónos aenat.-íriísloo fa u y fjortaa» "u
t »f«r»ad9t*f «tt acuerda coa lo* ^ad.^rc» fu« I« hsn »ido
«ta llavncJa à c ah ci co ^ tooSn ho a t» ou ftbdicncl-Ín, cuyn
Fecha ísíiy öl»ettii«J» (g) t»iMid« f ¿Jura« * fl«»l«« tf«l «ff« to ft« Ce
ti Secado ha q«a«ihî n íuvs foerra con la lt3QÍeÍacl5n »il an», aun*
que 1m ^rcïscripüíonse h«n prlwnoo ai ^ia«o de tin fiiî?68fo eonal»
tía rabí e tie cun ^i«mtir@il«
'CO p»rilcalar--9nt« in£;or0'ía.'>to fí jot la at«not*ïn on da-
te ,iar£orio do "lie, carsprsndtda «ntro öl »Hci 92 y »I S'> u,C,,
481
©a nata á .yeta d» tfttrt* f d« t;inouac,iirnsof untre »Ha»
al Statt«!* río iff. «tbftll*9«*v. I* $*• mayor
ció pedo %«ntf *«t l« ®istiwift«ít füfctit» «*
leí.. . : - • • .
£1, Intenta d» Sil« «la rögönorop lo »rí oten reel» llovó»
do a calm si doblar «I ftdntto cía wtiufoftfttjr- entrando «jaolvoaen*
to on »J, Stflttío un nantira 4® cabal Urns igual «i tío lo» «enado«
roo exíñ^ontEO» putído habar tímido uaa trs53oai':!7-!CÍa grande
t« la
€1 ürlíj^'i tío eatna cobo i le roa ora Qo->ural«iBnt» el d»
par t en-en c í i-î a la «riatacra^ia fïunicipal» Po«de hâtait fuda eut*
quisa la muerta quo abrlA tt î'-ublto fia g I dio Ffgula oi fiar í Z ont«
d« una correr» ; alf tica» bisn fuoro pit la ! nc luaidn «o el Seno»
tía tí» M« «iwMitd o» «0- f saltí«! Wf« 09»^»* ** dö&l*f*it Afteiuf*
tía ¿Uo^citao ftlioa^^'"3 ü G-J j r ,
CI hecîia qOe «m si^-^bro 49 sato .ffirgif €* Nigldio^ Im«
sida pretor on o i cHo 145 e,:':,» nas písroco rstíSo poco con-
ra Su^ünor un« prcse-icia c^ntinutsdo tío la «tig«»« «n »l
Xo cual wíana rofcirerlo P'ir In sscontt difu»í<5n ti«
y oí origen provinciano qu« norecon :;onor lo» paco»
dtcafcl.jjodon (7).
Pot* 19 quo se refiere a 1» fsmuGlán intolBctunl d*
igidió f f guio * **t-o* «ttoa «sifetfi t*ndf it^ttytiHHiie
paeeto «{un on «ftt» i^dea pao» tía la fu<*.i»lt|^ ü l«
y cari ello B un» vid« f}« reincida aucho smyot i)ii«
482
haste el s*íW!en%80 ««öiieiifü » im êsMfct
«f* It» cor.íac;oitír,tD8 n«aô«»cio» p»ra #1 buon
wa la **$jftc)ê etapa do nu faMMMMUfa*
oracodida &** un «.ittttiftta «I» d I rec*
ta 63« «lg«*» <;e l»* ' n«tttrwi je» 4« ciarla »ÍgfUflcsci.Sn, d«
blio fUgidio ri|y|% t» debí d doaarroilar «it ««I« «t»»DÍdf ta»
cultúralo» grlc-jn« »* rtojon »entiï- ön aqu^l aooento
»*fiov«k| vag«** fr«*'«**» -iM^ftft im »I 4MH90 et I»
«n "0,-3a iß vÍQatvo» p«rsanalídsd de A i q j o ruara
qu» :;urü-ít© 1« dic í, «dura de ulla obti»r»ar rfa igt» la libert-nd y
la ciudadanía y cuyaa taorfaa oetán toRldaa de un marcado pita«
Q.-? r í 52:3 í qua mucho a á« pudo y dobiá inTlulr «n 1« p«ï'oPnaHdad
dal jayón KiQidÍo Ci)*
E a por can as 3^i ente if ott-jaoián ef0«ä{k fitf 51 1 a uno
cíe loa «B9««inifiHi cruciaiea quo pueiori h ab o r c o .-?d¿ oí a n» d o un» «e-
ríe e »ctítud'sa futuca» da -"ubi i o Sífjloio Fígulo,
Resulta » :0afi» c»ol induíJoblo I» presfœ^cia obligado on
rîo'îD da Jubila .üigiflid pura comploter ««r fa r nacido tu ei »»roc*
t® prâcUcs quo rtípros«afca ou contacto con tu reaiítíad politic*
y cultutoX U» au tiesîpa* . • ;
td retirada tíe Sü« t;eJ8 « ¡îo^n on un moacnto d« te*'
cupcraciin insti tucional, can yn^s a« t ruc turo» quef HUOQIÍ« favo*
£i9 la ncbioza ce^atupinlj »siin nJacuudos » i«
de
483
í-aa 60¿o*ii«ft fJc m^mmm» Íçtit*J>*4«« p^t Sil* on la
. «ft- £*rtt*â« pur -'tra *«vfc* *f«tttftttMt aucho la*
eidn »aiilsl «te aotaa *«*9Ít**Ío* tan tjaa&igntíoB put la guarra* "
tu $»$»«»*. fcctpe*» tu **t* casa Ait ipt Moulât &* Iftgdftotfftiii
,?ti9«ltt NtSNi't ttttWio *«i*. fu«.*»* mitote IAA feitet® ,4« -It» ¿mil*
it is § 1 1 % cuyos mieabraa 09tan
put« 1« ó^-jca qu» naa «eup«!* «ítuadaa en r.tru»
ti« y§ áe «9u«fdó-«a«i 1« to|.pi:|i8#A«i qut t« «l «apftglf pti»**» •
hornea ^ro^uestiî, en la €ü»i?«tíl$*
La mutt Id t'o S$l«| »ourevwnida an ©1 al» fi a»C, f hn*
ça quo tffiàt|«tt»i@ un nii«v3 ¿asp» Uo fueriaa «•.Vii9it% » arïae^af
ic 1% ;îolftica, pueoto quo tu Influonçi« g0 hasía »»«liif r»ooe t
au viiia a;iarta-,;a ça loa aoy-;cíys públicos» .
C» «fi oa i o tiBïipa cabían cuanda «igitUo rf guia tíebiíS •
cg^?llr su w'3rendí7ajü .»ti litar ni- qua gan» rainent 9 no s« sue t raí «n
au n q,j a na era roui íonte par« e¿loe übií-jat^rla, qui ano» querían
es'juír uta car ¡-oro polític» (9). ' •
Wo i»y«âé precisara* fech» ox«ct« poro p-jeata qu» «oto
oerwloio «n 0apra-tíía n^taaltaont« « loa dtociaJot« ano o, e», «ft.
al af¥«» &t¡ t*S# üaantío d«bo »iiuotae dicho aproodíiajo. iti
o a t a auy nrocloJStja poto ,iuod» supcmoroo ni) ofni«a do
o^os para «1 ais^o* Ts-itjioíi on oata ocaairfn nos e»
dando dobi-3 ro.Uízarlcj »ub 11 a fí 1^1 dio f£taÍ0| «iff
ció nabar- ooíjulda im nat^o caadn. Loa pgeiüílidacJo* fon
f van desdo las -uarnlcíoaoo naontndaa un Italia dondtt «n
484
Mo* «M«««*«» h«f m fft^ itfatjra de ltgi«BS* » çwtttft dt toé
littet resin« de In -¿'jo r,- a »acial hasta lut loríanos
o críente» pasando por «i consitjoraUio fieiif» at fuerzas
«ft tgpaÄ« otríe» $*#ta? JL0 •* *Af w *nf***t «é» «i
par HUSSA Uo neue ruó can lo reforja co S¿X»t onte«
lat 'iiftá» 83' y fi n. C. ftttult* «tsofto «1.® prcbabla da todos
-«i »lUtiur if» (HtHUfir »t®ltt«.;^P»A«
on sjoiM itdiico,s
. . • Í0a n;li,o 'íua ai ;í on é 1« üntrlt d« if lg 00 1 on
.$»&•* i^nfr fitàîi in«fi1(«btI,iiliMl tmlltieft « ts««« «if Mt* «rt»Í*rtfMk
e^iriiiitfit«^« prôd'Uùido* ««tt* is» ei«i-s*l»t y puf. Im«: eefuer*
r&alí atados pm los tf iím^ff pat« c^nss^uir iß .
n"*:: o r t ri burn c. I ò deonnntulacj-j por Olla» .
.' , ^arîiîoU^onte a «»lia átn;aít «4 orto 74 n,':, t«
1« torcera Quiifrft c, in tro «'Utridatao i coroo tío iícuio* -U
tin-"5-n, c?n ©1 ona ?3 a,i:,f ço produce m U«H«a la r ou o H án do •
los @®él«v08 quo ne n«l»né«irâ hasta ti à%» ti B.C. f que vandré
a of innaop una unión tritt« ^raco, ßncaigado do cat« gu«rmt f
Ci ç&ft9tt!,8c!0 tí« ^(Mpiiyo y C'rMtt «fi «Í «fît tt «tC# raar«
co dt «adío cloro in u m»*vf» Inflexlîr» on la palític» raaans, po*
ro *in tin ^roarti^ft definido co^o ni qua había 11 ovada e cuba
Silo.
fáa KQbf.-,íoo h n s ta quo r)unto pudo Jugar ui» 3»pal «n oe<*
íbcca Pub U o fiioifUrj Ff^ulo, y puedo roouttar avonturadí» nlí-
485
ft*»* ya «m 001® «gaumig au nctíuiíiod al lado tío IB de
f sea idea «9 da pa* sf fôuy «ujeaiiva po*» ta nue haría
par a PtibH* li^l^i-o rf guio en to*«* Ía» iffttt'fto» pt»U tiotto d* '
la í-cjca, üad3 que ¿««pay« ¿**tf« si «Muni« fût apoya a Silat
na ftoltfittt on ninguna a« tallos, Sift- oabaroo oí htícho do qu« f>o
quo:!0 atoatigt¡adtt un Poríia clara y docunontodo la ' ' ttlilMMWidft II«
Ptttiiio Ütgidiï» flguio e«íi Po«ípeyo htt»lA oí ««0 49 *#tt|:quo au» ectuaclance atootiga^don antoriormonto p »rozo an
têt çân «9l« p'^3ici5rtf t<i»yi%t ciuy nrrloagada una
aotct tinu, quo no .'íistanto cnngorva todo au valar sé- o» apuntada
a partir :!<si Q^n t-0 e,-. R ora a quedí ou/iorgida an un*
Juo jo político oin dúQbnrd^í onto» ball coa hanta oí e^O 63 o* '
E* ' . , ;
t-3 ür>trotía ©it @1 $@nni$o de "ubi 10 Ni ni tilo rtgulo puede
oUu;?r99 oa oí ariü G7 o.>",, da ocuorüo con loa cálculo» y la
léalo priísentadn al Cráter «nteriar-tínts dol 0ara.y¡»
curio so oboorvor círau vito« « cijí^cídlr «al«.*
•u.» can tirm situocldn en %na v©i»í'£í;,íísrm^onto »intíMsitiett« CI
Cuya Carnolln, antlguü cuostor H9 ^ú^^yat prttondí« 11
los ,5 -do reo oanatorífilo» y protorioo »n cueotiofwo d« tí»-
cocho ptSblico yf f fttfopeol«ndo a la» caballero!» ciropu«» QU
mi*mo loti ;*roui ocióle« no pufj;eríin t»nor accoao directo ttl
erado de ciiTortî d« ¡îositu ^op ofcra parta Intantá Corn«llo quo lu»
llbnrtaa fa«fán 1 lasaos «i valor en la tribu de au ptttrÄn, h».
486
«iowto paaat Í» Itf ml t ir ¿baño ftartlilo «ani|a«:.0§eo 4to*fMfa «»ría
titír-Ligada. ftl «laño ti*»0tl oí fcribjno Afi«QÍ9 Otilo higa ttüMN&iti
ífí»a i»y quo c.inoodía « la« Cütjnhiaros na í art t a» dt tamof en «1
imtfjtie ff*
tí E-»0 i u 'ja r -;jo acuerdo con nunstres hipdteala en ttt»
que ftâttlâ ya <ü»p&gädi» can In canoi»»iai
yo del iiânâd- û»- In flota contera lo« p! tatou» •
• Eg curiosa quo C'B nutóvo p@r^t«t^ :':r J2oroa - loo CSÍBÍ noa
fffül» y ^onpny«« 4€«Mf^* Iwl® §f así® «Iglol«
Q n oi equí 00 que ü« í)p@<t@ ü la nobleza y mayo « %&$**
yo?» So pflNiMof «n a»«*1« alfun« «MtHnwliiir * »It«t »ft» if |»Jl(MMi>
tsar la ^rs^unta un EU ir«fiîfta»r« - dl»t«*l41ii#
Ci cR>etlnrj tío ^uoiló f î iyl tJicj rffjüio C8íjü cuoafcor no qua
do t£w;?-3Ca ac I tirado puaato -i|U® R-jy l>ion puda eer tí sitirtado Ifljo«
uo .'ÍÜ3Q, ttun:;uo d tï tatíoo a o ti o» tu «loccidn tuvo foraosftfaente en
»quoi nótio--,ta qua haccrac csn in «nuäncta da öitjano do Itttt
neo eiás i^artantös dol
&n cot« ísa»«;Tto Índísí>ftnsaíil8 suri f «no
dad» c»uo í «taco DOCO crsfblo que oí no-br«alento
do ''uta i, 5 Hírjitíio Fígulo huoiora sonuído tan o5lo la oltu««l4n
política dal ao^ento»
Co oabrü'ja-íonta aabítía, htntortqtíorott tío 1« talla d*
487
-han
310 tí»»!« nwnsà ötjatt« tf« Itttfay 1* ictpd«t«tkóift pálllte»- Et t»t
e*«ncttt* f «niUwt te»»*«* y «si» *U*n***t tanta eitlfi* m%$Mw
curta pJutôgyitQj y i» <MM»*tt¿tf*f f*(? toda ftono ^ouua o tfo fesliia na
lo a:jfici«vvte ß-ue so lucida, da ©ítu.-srna ai «paf^ tío «Iguna tío
iwtt tötet f »ut i. i «w* «im ti fin tf* uüa»»t«ii.f ««j» »a
tan el ca.ypo dö Im 33 lit ico» Corao Cícerdn buen* lo
*n 4® -if $ |áy:fflftMI.. « trauma do £ cavóla ei au our»
ÖQ tjAUttf *« It« :ptl««fit »m»ia* y
iran«!*»' üFftn lot tfÉ^ll^ (19)«
"Cu el c«3;i 4y» nne uca..^a es
dilucidar en fjUí? c lo a fUDillüf pu^o apaynrs» itf |ái« rfgulo pe*
ra ctínsccjuir aítuaraa «it el cam^n ¡^aaftico» Ssboraos
te que la »üiWÍÍ« • tf* 10«- f atff 111 está de.-ia/endt? »n »I
tí» la '«at»s48 ra^I ®n 1« vida niSbllco tí© J'ubllu ?ü^i-íl
y qutJ ,-mra la liento e« till pt'jrJuciantío un osceneto .de lo»
jy^ (11; on '¿arna 0 las CUQAPB, ñauídos por Sorvtlia, la cubada
£20 Catdn, 00 @fti|-p«itt fot^j^i «ner ||y ,£|toÄßl4* F ° &®* ^we so
una par nditittoaia i«
caoa da .'u b U a í.'ioidiu fículo cuo cai-ncida on Im pratura con L,
ôoAiol» C»-3i»a-ríia y 0» eeciüitftr«ao 06f Cio»jfán OM« tít pnt««ttío»
idoaioo (it) § «Í iío«po qu0 p^Hítílc^anto cdlnoltían do nuotfo L.
dcMioio y %olio- . »tfíitíiit «n in «tfiiiä«9f y 0o»o <Ufcíi»
tivo coi^cído'-cic, unirían y raloaí^n«/áao «n «1- par ï t tío
488
»n oi alfa 49 ö.U.
La caniuni d öd U g ¿d-.-Blos polf ticos can Caten on la <3U
acft «ait $a*bi*fi öviücntao (14)« Ce ello resulta quo cnbo
oi oí ítUnaa^íonto «9» ci clan dcîninsdo por Catán y fot*
íH«io tö? »«t öe i«» ftrifttffOÉ «poye* <f« fMtite »i$l<fl«:t» eÄftttra ^«if«leif to eatl vi*»*» A ftfottwtMi: ®É»
oun oi OR cono id ^ro 1® acUtuíí e® rí^or «dtpÍM« pot Klgldlo
rf-ula a i« ilota üs lo re p TO o i ¿n de loa catílinorics €n Ja qu»
su £i$14ê2 c5lo üncuantra parjjlolís û'i la «loi propio Mí« »'o rei O
C$ cata o t ría nueva í n t err-; anclan quo quo^a abierta e
nucstraa ra fluxiones y s n tar;io a la auol an JNHa hecha calnei»
unn s>^rio du Lochas que pueden BÍ no solucionar el
01 ;',;enoB ©i ptraelar- en víoo t!o ffiía profundo «atutíia
dol CJ13PO Qñnur^l do la „. íjHtic« ^íníatica ds lí>e
lisa fi?@&na$t ciada Que i« Haítaci-Sn talRíao do loa
aobrií la widn de • ublío HiQidia Fí^ulo hac o muy diffoil
me.» ®ll& fítitaa si^i'löö CQincic)„-^ci«a oîa^irtcatiu^» quo heaao
quo oiguon ai ü? a, C, «alar»
@1 tostar ni r saraso de . i%«»»y«t que ptd. vaitfaté hoota ti
32 o«^*| «ncar:;ouo -par 1» ltj*,rP*MiMj| ^65 Q*c») ^OÍ n ondalo cjuorto cantra Mitrfcíutoe.
489
t« *ftteftiwtei6ft d* t partido is^pyiir lleu« log** tu
9»*ft»(ifr pat »to* tí« dull* Cl»*** *«Q*in0 $» £«*&*
p y r C r os o» Loo SMf !.§»* «tftHUtt** no 6*4411 en oüta
I lau a f da t cabale í dn en lo supr^acía do
9« situado en os t a <5 -oc«, §§ n,C<t una
ffÉlí€iwt
pe la
C n oí aíla 65 a»C, Crnsa os
tí cd a la
tt«liittt
conaor
de- cu colega
**$*'
. ; £1 •
uno político fcc5í,ñl«onta
CI «Ha 04 a*0* 00 caree t «rizo üöf unn pro T und*
lud » «{"í» vient» n^rßvodö pur lo ditijluotân an 10« <ssill«nttt*
ni oc lança qua itntf» ittp'jrlivicia U B no n on isa olcceíantao«
r s «uy dirícil oííjar- n i*/aüli® fUyl '.to rf.juio on eato
utíEUura nr> ptmdf» ««f iîRtcrnînnda con 1« aufilclonto
d co-no par A podar mfim&t «u p»td«»n6Ítt en noma tíuronto
oi n«ríí;do o Ui «n suponer ou ouaotKía, cleídicndo «I#
ptouinfílel y«t cooo ousaior o oo»o prccueotor»
490
ill ©fig Í4 a*C. y DUO in$vfi«tuti*a rocina la »avio«
de H, Tulio Clccr5n COMÜ cánsul para el ana Al e,C*
SÍ l««ia«e» en cuont» io qua üi tratar del pursuo
Ö»„^öll0 »if lato Fffölö h«8ä» tíieíioi INI t» «R«
habor oida tftMfeitn oisctoral paro Pt ?¡l-j; dio on una de I«« p$*
cïibiHrfmîQe tío 8ic-j«ai,'n ¿a su ttibt»P«Klo tío lo olobe
«tu ui cose? ci 3 habt'? sidu Iritond »n cl o^.a S3 o,C, !>or
íuirtc -él tíscívj if« r_tuo tii «Inlttâ tl« îî;'nd pot« e i tribunado -treíji
ta y cuatr - anos« at» cusipla en el ^la^nj «^o 64 a. C», porwite
sy IrititíDM» «m oste acs^onia*
ta nc-titu-J de Publia fli^i^m rfgyic en 03 le cftao hu.
ditío résulter ciofinitivof -co^» ya imaa» indícad» el
tratar d^l ^yy^« para is« a»í>lcícr>ss eloctoralsa «I©
quo contabas can JLn oposíct^n tío 1§. Hyci@ tra&IÍiii}|, írlbwno
Id ulßbc, y r-nrí! 1 1 uü Im av'Uüu e influencia do üfliaf.9
lo huöimra síáo inaprecieblfc« i» confíenla d0 í-lGBr
« í'woiio ííígidio, stsötitjuatäa pösteriorÄöntof nao ' pô-rtslte
n*t perföclwsenlö un« «ctitud faudroUla o ôastnasi si0î%a»
«i«! föii «tttQ.easo US)* , ' ' '••
ton alta dattiâ« paso al año S3 ô«C* en 01 CUB lu
tud df ^ubiio ffi'jiîîio fifjulo va a ferner une importunci»
te y un pesa Qr av *»i«o en Ins dec i alonas d« Ciearitf» la» rels*
cionsa eon «il cual dabcrc^D» plantöae en 01 aportada quo
Da la con Juro£)Í!Sf» do Cadina «l
491
if*-ߣ80* si exo¡3»n m- 10* f&ehgt «caeojda« tu
9*t* pifiad« $$íítft«í»* fWiM* eWMitft* t««%jUN!mi*«'ita* ft»
l« i*itoi0l$*ï ikoir 1t qa» •t·tfift&iii t la« t<*i«®âtiw*
flfílÍ-® t BÄt<W fllliö: Siötfi«*
to9ti.iB3.nion co'icorníí?ntG3 han oída ya fijado«
Sull» • 41 ce«
til atetada re«p»tiIi«sÉ* tf
CIC, fttt. 2» 2, al
C1C, ad c. fr. lft 2» ii«
ufe* ti«,. it !*&
CI'C, All* ft 24t
opini» Ât 13.
l » fciiao u o l^.s ¿Jotos y la nro'iol-.TrjÍA au» lo»
noc v;ro(-u>j:ciún«n puosJo fer«rnrae de un ßada auy
la tray;íctorlo •/ uAciöitJdaß quo ®«ta rüitócián cufríd «
tío ICQ aHn» y quo cnnatituya u«« tíc»«uí.üota if« morcado*
pur« «1 uotudío tíol affif^ori.» palítlco tíoX «ÍgJLo S »s* C»
Cl lUtina da iûû ;,»etici;;oici3 «oî'tciannda« (CIC»
4|i 13) -pot «u cetfïctiîr tíe rwisuÄon, ou o au e au snfjigií
cürvirá pjtrfectar.ant.« co-^o na^tnsm ideo- lógico «I
que tí rano lógica para öl exasmn del canju^feo tía Id*
quo ;:acni-in acr a^-ííf t«ao» al osclaraciaionto tí« un» do ¿9» f »e-
toroo ftHtótttmataio* e n loa qua putna intimtfttMi una
dö la «tëtivlafttf fie PtffeUo iiilöiö fígulo» ,
Se p* opa«!* Ci««t an tà& UQ «tttti «toübofwki «« 1» «MMM»
ftrtû $«*•* vwivt* al corjjunto gloool et la actuación
do t'ublia ffi$i¿$e« £* csrîlo íiíe^a,ñ poeae tlo la ¿-it «sidod
que ;:ryi;imio rof iojnr»no8 hwco intuir ui«« ««¡gun ci ü in cncl«5nf
la pubiicuciííni tí» «rut« eufcttt 9 SÍ mono« on
en un circuí w lloltscJo &® e»ig0e» coso faje al ^i6
po que tís f Idöliöad, 4» cîinfiaoza ©n qu$ aus tíoaisas 9» ««tan
cumplidos, öun^ue en ï* carto^ cctso y» »0 ha dea&ü@9áa an
dû u -m íicr>3Í>1n» fait« oí calar y «1 entugiesao quo
una tt'5iii?i^tó «.« «y« infccitoidift«»*
Cl pro imbuía ruantes tíe fet«}« üi/i..cnto cata
dad ??ue refltjn «1 @tU.is <ás esca cattaf aoí cosaa 0R áifelrao
«n ponga a pensar que lo pódela oactíbif al
C®IÍQ de tanfcíí tiompo* »0 »<îlttïi»rtt* ut a« öf r@cs fco«»
Uirto, íïnra ói »un gé letó tf*' eart« ninfluna cía la» qu
ferö nosotros» ^oi*t|u9 aquel gañera 4« eatta«: iu0 no» «o»
escribir aa liimpo tío nuestra pr^e^etitíad^ la «unetM tí»
tiempo« 30 10 ha quitada» y níu«»%ta« üeoara&la» han »Itía
la caußa da quo n¿ saloAtenfco na 'to pudi8»9 ascî-ibir cooa 00«*-
jontc, pera "1 aun Dccarao nnr el .encisi oto» ^oatábam» otto
gén&rci.dta cartas tríate y misoraüle» y ara unuo tlonpoa coma
lo » nu«stto»f coivaniant». Paro «un ha«t« tatt «Isíao raa falto*
193
-fiQfrqt** ó te hsbía un pfw®i0r algunn b u ano «*$effifti!tt
wt pen«i o
ïl«é p*flft»tttrtMfia& tenía, Ptièü ya» dttritado put In nimm
cía, sattfctniiet can favor do aires «ti» trabo Jas t y .«Mi» vecas »*
qtis jaba tía ml «iémó íiorquíis vivía son laut« tíísswíanturo^ «tu* <a*
^ye vivía« ^ar-iuc» íunqus 9» vortíad quts « »i parti»
«o .*» fr& t&aato «gtttvlo ni«su«tt qat lítltlii» twa&t
y tarjo ewnld y^ he pediría r.'üGooc, CiaQf aa lo ha @%Qf@aa9 can
»üsh«5 ««f'iuntftdt Bör» *- 'ö wo»- «6 n&iiQ t»n cnffssgö y m¡tfi9tl9 «t*
cuixjfi-;oa, qjc .-;a parar.c qat? RO ¡TO-Ü ^r.'nae i^ravit» a al rai an o an
tafea» «n o*t* '
Met o» r>al>rá ••/ jaao de notar un In^nta de Juattficn
parfc* tíei aisaö £itt«»fln de «y tfltwto
que UM» f!î®nci4n a la 3«narn8iílod de 3ulla
Jt Catcüpíno u« deja tíe isí8iií*iar eon gran ag-atíe»» t»l*
do JL90 îifiîïtîiio ocuitüa tí» «icerín en eeta t;arto cjuo,
tina a. orortte inucaAdedi, eseond» unas eiüolon
(IT íiloj*
Atrí'juyo 0. ¿or c a p l no (13) c a -30 íntonciía• s
«I reanudar la i n tor r u« p I o' ¡a carrüepandöfmli» eon lo»
da i potfcidâ ao^ötarial» «1 atraerlos oí rdgtmor» cesan*
r i. ano qm*t COÜQ note o un gran aenaibilitísd oí »i «rao 3»
no» ocíia f»ri lo máa r«cáníUto tío ou alma* £1 popal do
on equal ar¿m«n*0 oo «1 tío cartaaanof «1 ce adulador dB
494
«t« aras & tu ac;.yia seguridad» -as caries onvisdo^ en esto sen-
tida sea íWSHMraaa*'' (19) con «feetas ba&ianfcft d»at$u*laa jjuostb
qua «¿¿a alr-jnsö y-jrtir^n oi «fealo c-ononday crv si caco do
iioia fígtiio et »afefsil^snie canacidâ *l tatcta? tí
en «i áeftfcie*ra «»1 «So »igtiiotil««
Se dfîsveia Bin eabaryd síueha ajeo clors ftftte lu
cien paiítí«o real. ®n ni párrafo oicu.isnte dö I® carta de
tan quo ®parte unas puntuaUzaci^naB eapocíal^ent» la^ortantee
nuestro eotutílo«BPorqyo ®@ veo priuodo pti^ttre^ont« de ult «iwy eai?o»
lija cualas o rae las ría qui toda la tauerto o apartado
si tío£tiorroí u®®&9 tí& estOf ein los demao
yo Xa tunó euiM^dd ty fav«f ii&?é do aqua Ha
du à la He^O&ileiii- y v®« PO» «sis aroplo* ajo* 0110 .mtéfro^lo* y
loa cu^fiocaclöiioa de aus hnclerîdooî que es paro «£ n» edlo Itt
aatícía v; í 3 iifelir, oi>ia tsr.bicn J.a m i a trista irisi« qu« pa»(*o
riabor, UÔT :;«3tfuiraa laa ons@^ y ïmcien^aa do ^quçUoa con cu-
y-y favor ya un tlaiaoo «ato $^uti fuega ton porjuálolalf y on» - '
aquella ciudad dondo no ha caucho quo ya im favor* f autoridad»
y honra f ¿e»r«e£*t ^ß hallo privado d« toda «ato* 'Y «UfKrMr Ctféat
»o tione gran vo'iunÊttd» y so t rat n co-vílgo eon much« &0a|$ni4tttif
con fcaát) oQt)f ;iuoaa más la fuerza y «uiíanza a« toda» la» coa»»
y tie*rH>a» ' 00 «añora qas oó^to mo bniio priwndo de todaa
Has partea on quo tai naturaleza y valu- tadf y tonhton «i
tita vivir «ae f^abíü ofn.tXosdo, ni antlonUa quo tíoy guato « 100
495
aáo, ni fcMpoea'yo'gu«i0 ú& mí
CfttUft» Ue*«*nfct nu a helios os ont» uno clora
ciáfi p«*«!«!« i.)o iua eiesontoo wtwrt**»*ftfcft ut i lit odas para
torrar el párrafo« la boraíüíi de Cfoâr y i» vergüenza ti» ef
'Wo* • • ' .
Cd oin e^iüarao en I® ¿r i cm r a parto donde hölia^fi» In
clave* .ËiMium^^iP^tMMMgliJÂiAA.AiJ^ii^ flttpfufufr
âm
4!U^
uoa a art o n. a qjyJ» ovifíoncíada cual «a I« situa*4
-i
d» i« «eonoai« tía >woiia nidid.io Fíjalo «n »1 oio 4a «*€#
y e u 3 'ïa3,thilíd3(Jco tío salir ad o la.-n o 0,^ a-uol «;jraonta Ojfítl*
ça» lasuitîi no ^batíint» «ueha aas ifflaa ruante uoataca» un hacho
quo o» i.;iiniriOGta & tadfiQ lucea wn cata carta: oí afán do Cico»
»n cate ttú«»0nto de "coapartt** cart »uolio NiQÍ«tio fí^t**« i»
uar rOímoltío lo co*>juríicl5n tfo Catiiina»
Ce muy ai iTiTicííUvo cosopàrar cstn loncidn » 1« ont«-
rlor cencidn eanerdia OB Cicar'n «n l« üoFonfia do ^, Suilot
«¡snatotea «ui oontolntiicuat -dicta.
49G
ft i>«t,. ift.
i t f Íft , i i t at« .
- . !
. ^ ^
dándolo
-o F£0ul0¿
$* «¡Miret
Ci too0 'ha ««ttbiotfó e4A*id«**bi9ttttftfcfe* 0« uni»
p«t¡a fio p·atdf Cierran Intcsntfî çüaplftiï- !«• @l0fiâ d*
y&jtíd ^i^idío- î*lful€* Pytöii oii^un-qfsö «ü ttn*
MW» int*neidn oiârs ti» haîafat ft fwfeli» Kigldlot
decioiva al loda à» Sâeeflii en aquello«
pen.® tit»« taísblon po« el «artlv«yiti :*a wn
do ay «*«p«n*abiiiditd öl efflApa^lirlii eo»
liíio ßreeäeß» «fi una «QKftiiweÍ^A hí*
{22}*
ft fflufeöfea pet« jttütt* efäf o.« «oiiö
lö ítótu-aoláfi'tí« ^ubUo ttigidio fít^lo y l« *«0«*ttti».«««
ci» •
Pi.ufcaireaf «suyo valor
por 3» Kiel« (23) i naa ha eofiooev»^ <W do« pasMSJt»« dtàtinto*
oi r a cao r li a rfa Iaia cl r cenata ne i 13 an q-jo dsbid produci raó oi
ineomiioiofiaJL todyo do 'ubHo Sl^iolo f-leolo «
oft 01 a«« 63 a«£»
497
da ciceroniana n© iao ffftflftji. ... jjfcgftlfi lag öo 'Hut arco (24)
pregunta & -'uijlio iUgidio f í gula «mía eafttttjtlft ffitlüQ. do Cl-
cer'n» oí ÍQU&Í qw» ou ti ü rao' ?a uuinto. in aHuscitîn na
«or aas fövotJsbJle pata la »sfeuacld« ci» ubllo ftá$i«$I$i Í9
aulta ds un p^lMá, Soatfiao a T c r o acia en la
dö lös fiestas aft honar ltd le fft^a .^jff* €1 cante jo do
pata
S0 ha íñtentíícíü t&inatf ®n aychas 0ca3i«^0a ssitt tí«*
JE-®«« y I« o»píl«?íieiá«i pvoi>u««t«i por 3* ítiçin -h» ïiteíio ïtlttllm* ,
fortuna» "quod u«ro ¿¿igitíluo ÍPCÜ contra 'hflfí® canlur«tiíintM8 ten
acritor ;iug vyuít, id ex phllaßnp-'iica tsiuíi ratlono explíoarl da*
tíoi" (2i}* H^ Imn eí5lo debieran e«? «jatos loo r02oneo quís pe« e»
ron i?n lo p..>síc¿ín tie ublio íngidio Ffgulo, «Ino que toablon
dobla «at raovitía 03? i as ®is«aa preaionca qua oausarcn sn
ao ctAií·fí'·ao latí deciaioftea tí» CicwriSn» . ' • •
•^iu .arco fis« ptíjpurcicna «í :c«¿5o un acyuntio
no tíonsitáertóa tradiclonalaaïtÊo a-le que cerno co«ipl«nenio o pa»
oaje a Q roxiaar öl co-itonítío do im biografía tío >icor'1nt quo*
rotîuita revé is Jor al «er analizado con mínucicmídazi.
» *ôn e o ni ü i t gcreocía r©t»«ölte«*
49 8
e. Set yàp [ir¡ irpoaTroXeÍTTfiv1 TTJV TrpoOvfííavurafttws, cyKU.TuXei<(>Oe'íao.v Sé ju.n ßidCeaOaL,
KHI fíi¡i' laítí) AG(A('b> ^SiKLTTÍcay expTJro aufißovXtaarpa.-rr¡yav ¿et /caí •tro\irf.vó¡ifvo5, tócrre Kaî Ae'yetvfviav; v~QKpiTr¡v TOJV •npá.Cf.cov líjKirrícava -noír¡Tr¡vSé TÒV Yáiov elvai. KiKÍpa>v S* auras ¿fioXoyeî rà
¿' ícáAAtcrra Kal fíéyiara. TÔIV au/ljSouAíU^tárüJi', oís<apuMG€v vTiaTevcav rrjv TrarpSa, ¿teràNtytSi'ou TOÛ (¡>iXocró<f>ov awOeívai.
La lectura de ests testimonio se había limitado has-
ta el momento a la segunda parte, pero no cobra pleno sentido ,
si no se tiene en cuenta la referencia a Lelio y a Escipidn he»
cha anteriormente. El sentida al hacerlo así resulta mucho más
revelador puesto que se advierte el intento de Plutarco de dar-
nos a entender una situación semejante a la expresada entre Le-
lio y Escipidn; la confesión de Cicerón sobre la influencia; .
en él de Pubiio Nigidio Fígulo es llevada entonces mucho más
allá: se insinúa un influjo quizás mucho más trascendente»- .
Si consideramos este testimonio, como hemos hecho,
en toda su extensión cobra un valor muy superior al de comple-
mento de otra mención de Plutarco que hasta ahora se le ha da-
do?' Realmente es muy.sugestiva la idea de suponer a Pubiio Ni-
gidio Fígulo detrás de algunas de las actuaciones de Cicerón,
como Escipión ejecutó los designios de Lelio,' Su influencia no
parece empero haber sido tan fuerte, aunque no cabe descartar
un momento álgido de la misma que vino a coincidir con la eta-
pa de más agitación de su vida política atestiguada'.1'
499
C aD s por &ti*o prvgwttfty** cual @t in fuonto da r, n t a
do Plutarco, "'uede afirmaros* sin duda clguna quo
una purl* oí ®im& Ctcojin, la aiofsa cari.» a Guillo f*í§ldlo
que -vftfii*«* ö n til í Tunela, pudo dar pis i *»t* «féfeiftejUNf
iA*9G* indicar »34» *!* quo «-«tu fuente ánico a« inFor-
«agita t yo futtiraft- las obrac pcrcJidíss de ßtof-$ft§ ya fuero cuei.«
n try Cipo río ruanto o a« trfj'Jicidn qup fio lift li egad a ai
öpfoxi®acion«9|i daijg«?}® valvar »t canten*
nido da lit oarfcSî an cansülaáidn dirigida por Cl cafan o
Cn «i párrafo quo SÍQUO a.-3pio2a Cicerón claréente
HͧiilÍ«i F£ julo»
ce- ¡; 3 nací para hijear casa?5 dignas do hombro
de tfalär» nu fôolaaenia ahora na t«ngta msitérn d« híscBelen»! paro
ni &m ú& .;Gf5;)4.ir @n. r; 11 act y oí qua f oil«' algán dfa dar favor e
di» uaja susrto, y aun temblón «t los culotidaa» ahara tío
ni aun hacer égaiera una aaaroon oferta g ^ubllo fíígldio»
quo «o ei h^rabro mà» ü'üC^o «í« cucmtsa h»yt y el «cjîîr» y que un
Ile^oo c«tuyo inuy blenqulstOf y fifüfil«&nl«i se una do «io eiit en
roo tvîîitjoo. Oè « añoro quo sata yátaro do cartas ü« nacer oferta
también tso a$ ht Ida dfê ias -„liiocia".
El valar tía asta afirsmcJJfi e» para«@nlci rotar ico pot
la s u o «ió refiere o ¿o falto fio eap«ran*B8t se c^-itrrsrílc» «n
gran par-.ü can la roulídací tí« la oituûcidn quo refleja oa« atís»
500
lanto. Si® cfabarso situe *ffe *o<st*tt«fc* excclefito par« el olagiat
«m*.*.».. Mtici»**»»* ..... a».
il, o f tac t o in¡}ra:!o e« sorprc 'dortt© f el patético de
la ei t une A -5 n ft«nifÍMt6« 0*b**a* con toas goourlda/J ííuecar ftfl
esto of ir.T,acíín «1 ru^dft-?y",to tío la fm« nígitUona, no entut« •
la fmn te »<gtyS fí^o r c c o go Aulo Collo Ç2Q) y qua sa*
otros MU cha© outoroo cuy^o
la fu»'» eiftfttff i«« tí« faisii't üi^idio -ft$«iitt tí*ísio .«ttftt
to a aquel i. t ait « 4i« ^gyi quo, c~*o »as aun&otiya y
ca» «t fi« ß^naopvÄöQ C«OT «îiyoj wig^t*
Huadö p n^rso en fmlmíün 00 fe a conalderacî
fi i anii h««sl4 Publia iîlïjltii-s fí gula con aquel hafi»snajô
-o qaitftt ncjor podría sor tl^.tíicfí^'n la alita do ßnteel«» »ÄO 01-
tu ;:)3rí2.-3ottí do r- 1 at í n- que onoHoco «fi poroo^öUdöd »n öl pro 02,
CïC* tl**
é ..... au tt» au ido«
Mo iiiriifiOÉ ^J5»ll i I lo« .ffffft il·in . .l}¥,th»ao.t«a»» . »ti&gu» . di «<»
501
1* noeiciiSrt ft«t do
«nt* lé $*f*ahiiUri*(i 4« 'füfc&ii» muidla f *ö
$« crj!-j;jlß'30nt»n fMtofe&UMMUtt* *nln* oî arabo» t ß 8 1 In» o«.
nias y «os ^«tsiileii pt«ôitÉf mieh« «It ft^fèn-tíAewt» p»; l* ft'f«
*9fi«liti'«t tíffi ÜifiéÍt FlQülÄ* AI «i«««! ti«9jH» W*« tfFfttfUHllft . ;
«ion© a pt«tia5f«sïô It 'fMtbi&itfwl tí» ^Xtit»««»- «I öft3««laff*ö»- ;
ar-:ört?Jii;'oo a; LuHa y tooipiant cuyn círculo «ataba «uy influí»• . • - . " • . . ' i ' . *
4o PSÏ »Ir piiacairieiHi Í3o> tí*t »ubU« Kt^iill» fÜQMl« f S4i?sfliiî
tu t«t)4iellii clcüroníona oí 9 u o clara ho o t e eet» «so-
manta i feit.«ss»a . i« jot «4* 'tf *Í ffy fchg!Bo.ffijji_tit ..« r. jijatifyujji (It «t« 3«iel»
•• ti «««&»•. dé Sleetín co v«t< «4»vti*it0 »n- i« f «MO•- •. '
fuca y equívoca da ataque dû %fóílÍ0 üiMiö flsul» 'pot ió»
tió una tradiclír, que no poä«mt»ö sabor htjoUa sjuO ï:untci pue-
consliïíiraracs ^sarcotJa du in raniídad hlntîrlca y n«<» indu*
tieno un fondo co'ïtai:;í?r«tïlo Jt> vorc'ad pnca aeeQurar
un crádito y vcroôioilitud. §« trata d* la .Invectiva p at u»
coifcra Salua tío en lo que al «ludo alere^ont« «
. Cf* ell« la.fMt plflttt»
caá ¿o >U u i ti i o ríyulo ho hocha pros« o« «i ouúor de 1«
oían que íion® «n bssco tía C leerán unae canolrferocidnott'.^«!» 0«' ' "
ï> \ '; /, .' LlLT/ ¿f
502
gat oí «*|**MM» »i caïtóia;>tü de 8i$idi$ ^ígalo quo
tía transmitido la tradición fltíodiana cío ßisitlft* Ten e<Ha «$*
«•té pfttttitiitfigí too** ««* sfc«n«M«t$n il ttt$*0to« ' ö»i«d»s m
«I ln»Íittf ibi« f ortóo ría tÉftlttftey que ftontiftl« on soRftlor I«
slbílidod do e0ftótt¿tti*nUt por parto dnl autar tí« I« tnuoctíwa
tíc otros íioüL-^oritac ciccraTionoo quo reflejaran rîucha aejoff
el cu^r.HcaUo Jussà político do la altiva öitnd tíal sigla I
ti oo tytiio un Is corte cuya coTiantaría f
»ítll©ttíl fia® f»tal%t VitllWMrCt I«* MÍ4NIÍttAt» «fltWI PöÖliö 8l*
gídio rírj'jlo y Ci$«flat nos hallabas ya ante? Io0 n r trae roa rete«
ZOG rît 1t D i n grafía intima tío ^ublío iU^tdia*
. . «auicfsü* «¿lo «1 conaolnrtQ y tírsrto razowa quo pue-
d art »living iuß ooaaJuwbrea» Aunque ROO ,;aölbilidsd do oonoalaj;
to a ti cierna o s otro cualquiera, «i alguno Jmi« la li« tenitío,
tu la t-lonos. V 03 í no quioro tocar on rasónos qua nacen tit una
grííuo orudicidn y buon díncupoo» tudao nquollBO te loo r »alto
a tí. Tu aâdËiQ conoidororao quo ea id que eatá obligado ó he» •
cor un tvarnbro «nttÍ-0 jr de valor» quí e« id »ÎJQ r o qui R r an lu gta-
la f.; r an d o z a l** tu lni»0f Í9» Îluotrgo hochos 4« tu vida •
Ion ßötudioo y buenaa lotraft un que ha« riacrtcido decda
cu nines; Lo que yo te »segura pat nuy ciorto (parqua por «otar
«ti Hasan y tonet cuontn eon »lio io puedo auy Uizm olor y «nteo.
tíor) oc quit on oaoö t rao a Jo» on qu« afiora estás na eotorAa mti*
tiouipoi para en loa quo yo tt^bion ootny hobrfia pot v«ntuta
503
dé et lat too« la vlcîa%• fîtiëltÉte en oo to acnenje de &an*0!«ttl£it y **jwr wettet
li ««nttifti §j|jyjug||i ^
canaciwionta tía ft¿$i4i«v -fffölö pat jiftH« ttf C í ce*
ran parse« «nif fJt$f*i«ff9f ttf carácter tawM» jMNMftyRtt paro tfl
sl'lie^0t que la íaeneiSrt efe au obrís no pu»î5ia o0f «la
. Saeta recordar la datad ¿n pror}uoflta pdf
Itt ôè*» t«9l% to» dt -%|tlit tifiát»- ffSttl* «litt*
4? d.-» y « Í 41 w*C4 f til cu« Sfítun su tsuRtto, ' .
c «Díte Id bd üo ri;signGc.i'5n que oupunö im
flifO tfHli C* 6I*»I*HI, ÍS4) tfttftwl» 1*
de un opíeeuío niíjlíilany ncísre le co--tsq2aei-5rt el ,
nlütíiríe on ectc caso, dol cual AU «„ e -ÎB^OO indicio e oí»
IÄ {3crtcio^ü4ío íntcrprotacion del tostó cítoraniano puoeta '
oí fiit«0t>rawiÄ nwf *»«dö • ne*
»sane iones quo nigua n sn oi «Ifaiitftt« párrafo de
lo ««i»i«» «ta Ciarfir* o 'ublio íOgidío son pura^e^,o oircunotan«.
ci ol«af u^í-iqu» ü3n£ién«n un fonda do renÍTínca.iíClBO quo ®ti«<l«fi
yo traït «.1« clara QU« «i qu» t i ran« podep|
ü«- fe«ftblttit »wy i,ttçilíï»5ï* i« velwiitMl » in *«*«di*¿ Hé 1* 0
504
eritat asi* *n «I ait«* Cuinis »«no* f Militat ttuy« aayf t anta '
toy «fis tturloao «i «1 oi«t tu* «é»»«* #0* aotfa* »»ttriit «si»
•jevt?ridüd eanttft-lo« qua *£* If hon juiA-Jatfat «#f »«i» tarda %aj|
to ei iíbrarta d« «sa it*aaau*Jtt*« Paftt todos aus més f «^i 1 i arco
y .tttpaciajljiaftta a.; u K 1 los da quien II más f«Mlltt| hablan
íf» ti mtiy b>JÍ*ft* SößgöttiE taa'^i-ttti «on wi^fi i« vtlöfi*
tad dsl pueblo, o par so jor decir» Id cortfa*«ldzsd; de tí«aea de •
V la aiswe He.^lJiica, ñus- rthor/i tíeno muy fincas los
na puede n«jar do tunorlñc »I« asderoBoa, con
vi*P4r mlß»n«a.fÄ'<i*. la» ojo*'i« §»te«fnaf|ini «III
«I» ninguna t u ptröifi** ' ' . . " ' • .
; • ' • ' ti t.«feifi«{»i9ftla dé Ciolnhin -WA*» »i .tÁt.fiWKi *i
«I» ^«Sîï-io tlgiiiiö fígwia pot. 0*tta da £lt«ärt pst^ii*
una i»î4iûaoiart siieh« omof an el ¿a*Hda
la ^ue no«, hü tfajaite vat Ättd ia«tl»oni0
«n au eaftaa^wuiantiia can ftiie« .aa^un «l eu»!n ^u«îi ft»cmteler ^n Cnriuo» fto pc-rtttdar d» noviciados '
la yf<ïnsiva dt Ctîsar «an&tlk la nufsl oo halla a les ¿5rdonoo
da t«. Simlfâio1 Cntitmrba {35}»
41 raíalo ii0^p£J Cicoîfiîn juGtlfloQ su»
cooivaa ni paraçâf can dl partida eiiaattairo« ¿.tagt «t«$at!aa He»
^ublla ffigl.dld r.£^ula «n »l «Haaw «an «utdanisfatfaji a*f 00»
la £ï0n«îvoitjncio hacia 11 que eiont« «1 pueblo, ta
y «1 valor coa a hoabro dé »atado do Cubilo f!l$tdio
505
al d«âif tí« Cicer5n§ nö h ober íi&safdo* Sin
na quedo claro HE ttavi* do loa tastiraanioa caneorvadns lo ra~
z<5n palftiea <i@ ests po¡;ulcrldadt qu» pudo quíz^o haberle pro-
la itttarvafieiáVt tn ot p*íweas<t ccmtti* C« afi&«mi®t ft*
tnmbton en leí coríespondencia cieuraniiin« (3S) Junta
con loo Í!,-T¿ÍS iic-j^tocimititös^ en co acinl 3** la r&praoian dtt
Id canjurociín de Catilinat en l«s ?5yö jugsS ur^ pilptl.- «atttfecîî«iîtl*
eia et vcir0a£«il ein embssrya a l« luz tía lue data® rjus oetste otf
idcola-jfîi t*>notius quo dichas açtitubee pudieran fcBbsüf d»o?«r^«d
laa aittp«6^a« del partido 6M«»iantt » ánelo»® riu I» facclán
de las "popula«1»»'»«! (3?) «««elö«»iö por Ci»
cafan «A a«ta -pai-risF^ tí» «u esft* iii«-ia «yeho 4a ijtintifair
clara ü^ia öl pretondido opfeialosao tío Cleerdn desaaría*
' Bis rorjííeta ca jl@ víaldn que da Ine
polític 3 y c-o In aituíiei*ti de f-ubli& fíi-gldio fícjulo
ta el í3ij?tí*r«i 0í§uient®t
"Uu'^lvíj, ;ujna tn «i rifa o r pfdpasíta ir a hecortt» algu-
no oforta» aunque al »rlnclpio no la hico» fo «e ofotrertf con
I,.í3 @lt f «»»i li »re» amigos tío Cáanr» lo» cuales 00 quieran «tiôHt
y ostán mucha» y®ce® ®n wl ca*a> y paco a poco »s la har< fan!»
al raíoajo C^aar t lo cual lia d»Jodo do hacer hsista ahora «ta
y ton í. .ora todo a la» vndoa por títande oiteadiora qua pa«*
dre«oo Hogar a la qua d essayas * Y# an firtt an toda aata naQa«
ció hará esas í.o lo que «ts ntraüo a cRcriblrfco» iUi Jo que toe«
al pravnor tua necaaidodo», an In cual erttíondo quo hay siucho»
506
Ja litten« Böjr llfe**«i**itt*t yo *atay ap«ft|«tfii n
st «M»« «sjot* *& h«y tmi* -t« lôé« ©l ft«eiM»tfa- «tat. «0
ttn tuya '««MW «*fa# Pet» «» sai«' n» t* haga «i* ¿aggaa
»*JMri*t* Ö« l«
ist roborvoo dt 1% roladi Jn de Clearer» son Cí^ar »o
ft «an «ueh« MA^QFV eJLvvitffdi na fum- titís
Ins suspísaoio«*
: Par 1« quo »«»pttet« Mi i« *itmiaidfi t»*Jt
Fíbula 0n c a-"- n to a su téQn0ala pußris (JßdyfSirsi* ^ue disto
üa tsar h: i^adö y an sL;unoo ao^ontoa ííebi¿5 l-isgar o
punto í*0íta9 ()tift Äfa®pö3?«a«-f; Co»9 tortas le« 4üit«tr«4<i»
ds- i a nyuda qjo 4ü -:í-.r^;;3 ^Ugao «At ar^rtunftdoc pua í n rocíbltjt
As'ôfsria útt Siösrln «« et öelt»a» atm^to optioittwi
93 qu@ êy a^íg^ ;;r:-}ato ha Oo pnrior d í af rutar» c orí eu
doa«.'rí.vi;;>-í do lo lee turo do ö w to texto un
Ciccr 'n y '-u b I lo filQidia «n conocrjuir ni v*gf»9$ tíç es-
te aHlâot gyibu» aa|gli|»,....f l,jLjlj^
(38).
Cntra Poto on canttacîicci5n ri^orsnto con ici ínter»
f,- r e t. «c, LI n do ^* S«reopino> « 1« «|u« anfe^riütisenfe» nos hemos re*
f or i do, io&ra la actitua dt Intrenttijenci« qu« «tipont qttft
507
«iai*i« fjfpiiö (3f)é ko «mal silo fc«ml*ai »g»l traita
en la c on f i fina a pucota por C i cor ón en cu propio orguRcntoclín .
8Î tfar coma bocho la ¡ÎUÉI on ron li d ad rooultaba a¡3n muy p m b 1 9.
Si« *tt&ftv9Q* «1 • ttn«iixiMMHi fêtassent® 'öl t**t«
' lot
e» teajr
quo ftrarfflíta äupyruif la Int ranal -uncí fi d® ^ublia
n o Q ínfor^on do ou condicí 'n cío ^n^vüynna (40) y «tl . «nanivtatf "
con la JUloa do gabicrno tío C^iínr (al), ünicrt-nonte la noticie
po-
roc« dar ír-io a la i -a a da In intranniqenclo ttn acontar «t r>ot-
dan do Cíaar.
fïsaturol^ofito 3» Cnrcopintj no t:a ¡itíra.-lv't-a de ynra tra-
dición al atir^iar lo realaïa icia do '-ublia ?*ÍQÍ;Ua ^Jtfultl t
tscor*ter In olmionGio del venetaDi** £<i ttt tía Surigny (43) y «n -
oí rticcíoAoíitj Ml« 1 5 rico d« ï>* üo Day lo (44) fit liny
trorio o-íti^an, do acuorda con el texto de la corta da
cjuo loo tiafuerio» do á»tc tíobiorort rooultar infructuaoos por
Id que la Ru0»t» tío ou «alfa y caneo joro fJigidio rfgula tuvo
lugar &n oi exilio cln qu* h^biorn llcgndo a íl lo cla^encia
do ^4í>at« • , . . ' ' ••
Cl fitina gtö.n eofgorzo da recoantiruocidn do 1» ac»
508
W vídua «rtiftisa d* ftitiUft -ftigl¿io f£gttl«t'¿«t>i¿* « ^*
««ntàoftB fcaáatirlfti "eed aftiMÍ £«****!* fMUaaft» ofc qui
itmimdi*»i*JÍ 01- an t »miraííiiltor if« füg i*i« lacufcl »«fit» noque
Cicuta ¿p*« widqu«» reliqult <p*|. ed eiuo «uKiUi» «ttttftolt««!-
posset, tfiraen C.noonr íU^ldia uoniem %«i«tt redcundl non tíodife,"
\ i® cvídoncla car» ello lo acifjínclitísd tir» la pa ale i <5 n
3* Cwrao^ift» «t *<*iwMWf . *l4> -i'l»««««« rallia CCieetÓw) *^4í»
mua gn raoatteur de rallíííRonta» ct 3»Í1 nc trfuooit daño
son dau o lo naniao nt »voc A, Caaclns, ni avsje; lo jsuna Cnaouo
0<Mkitltu» antnöbaröu»! ni «être «Vôt tf n*iisi«n pril*««1 ï», ii l*» _
tíiuea riguluo» d&n%. In foi pythogorlquo faui«nai% «wt doute
digni t í ct qui Mourut» o ti 45» anns ôvalf
(4i) jr.. ttmfeltwï "DJBTHI 1* pfwaiirf J,-«fe figuroot
tur;.liOT.unfc toutes it»a ralstïiwao do 46 av. 3.C. où ClcSran ra*
1» dt&taciuto» ncraucciait 1«« autr«» de» «¿ri*
qu'il sa hfl t ai t 4« louor ohoz C0?or» sn at tondant l*huure
de l*»xtet£ain^3p* Ptr »ni»iil«t * íügidiu» flfuîtiAp qul^ 4* at*»'
lloure* n'écjutov» peo co^to prédication, et ^aurra «fi oxil»,*1
(47)*
fío guita por lo. ds.^Äo «sotíJ paotcidn alga oxt rel·la el
la xtit&tim-®« al trntanio-it'3 ratía concrato da là t-ereomltdad do
'•ubi la Hi$4<fÍ9 Fíiotof c-o«e«nití« «n »w
on '¡uo do un ^otíi» itis objotiwo #0 ranntian» on una poalcidn
ohef n A o ceflida « ¿uo hochost "Cn vein o·offcrco-t-on de
509
«ti ««»at • «ttûffta du dictateur t d'inv/oquor «n Q a faut-ur la*
Detîrics Qu'il a garda «ktoa l»arïvorijita* noua Sftirdna qu'il eat
»art «H-aftil ayant leo ido» tío Mars'* (4D)f fr*f&»ja*4* « canti-
nuacidn ci racola quo pudo ticü^r' nr «it Cdsar el jö f s de un»
' "logia" •pitafff'tfMMl inf 1^-yento «m eq-asl m ora c n to on Hotaa, la cual
pudo causar «ti áiUno tár^ino oí qua no 1« alaaniata el aattf&t«
rtoauUa alntü^Stíco por lo d sei í 3 qun la ínt^r^retaciín que día-
cutimoo surgiera on J» Carcoolno al ontudlar £3» "secretea" da
la c?)rro3;)>-3nrj^nciu cícoruniana, lo cuol víí>ntï a Justificar por-
fcct^onte -f u PUM 1 0 àm vista l îmcar hinsagt á en oí arto d» •
In 'aefaifeatsian «t* IG t«3»litftd pr««ttie«tia u»f- @i««t€nt <{n» oit
oatc caso «ien« sa unira» a la rigidez de I: a prone^tos
ricoo ,-jrofoaQtiíoo can toda la.-.eoridod paf PU ta 1 í» ?UtjIdío
an tioto au Intarpratncl5n a 10» criterio» c.'o
y d* 3« Kl«i«i y «?«* ^»««isfi «tt #0*»* Í«I^««ÍMMMUIVII
tíao n -«u «wmsffe» «ft el «»llio p;or'«l taátiatmia «MI van
Pa?oco ein eaüargo üua dabesj.^» wolvar a Itt
trodiclonol on este oo^sctOf quo t.ombiort fuá @'Í pufita do parti-
rla úm -3« ''.oroo^ina, 1» cusí »vito wl fintea- inútil «$9 una con-
Joturn qu» marceo cot or en oaitín-Jicclán eon &l tt-xto nierao to*
t» r o oi nu« RÖ boaa» por siuy ougsronto íjua puwdtt paracttr cota •
510
fi «nÍJUftÍ» »ÍMKI cSe is fedfrttftpondtrtcri*
»n «i ßia^o asntida pa* Cioerín can os r cm ttxiiitda»* v í on» a
dor volar «t nat« *»t9t*e a ia #o»iel6ft t radi cionai, Ua f ací 11*
QUO r« f lo j a la oo trascendencia esr» H. Mnrcslo (50)
clarmmnta con las valadaa dlfieuH^d«* qu« ea
et« öö l^ö®3pta ditigidn » ^utilio Sigidla rf^yltit
Ui «ititaoldn tf* fUgtdia fíbula vian« «««etiw«nt*|i ir •
on foîMfl aiijs'ilva» ex.pussta por £* c i aa tari '(il} fut ae limita d
u cae i car 1-a 'J^t.;a dt: la cnrtû fit fi í^naraia ©»notai tf« I« ftc»
tividad de í ierran tft f QUO* tío ias «xilioda» 00« Jo e|ye 8«
tua t, -id n uí a «san oi carador anbÍQuo tío in rnism^ « la wî,etn da
la qut* f@9p&{;&ä a les estudio« «la faciö^t*8t 0n
tado* ellos 8a aïnUQ:ve la pooielán d« ací deseo cía rehablüt»*
cián eo«p«rtid0 por Cie**4n y Jubilo ttigidio« aurnist* ©o»« fft .
oí COBO ríe .1. ößlla Caca no tíojen tío Intrcducírao saoíílficecio»
ne» de ¿f a| »i Î& 'jua ttatân ravlsädas «aas adaionfe« (52}#
Cl álti»«t plfrafa <ít ia earta cicß's-anisftt irían« m
;,¡3f8el«ar »n foi«» s*uy , nítida, la «nt«ri«»r»«ntf) «xptiiwto» y o di«
bujfar dvflAitivaniorit« la paraanalidíü«! d® Jubilis 'íÍQÍcJlo r f gu-
io t
"3Ólo ma roata onr.ar^arta y ragarfe» qua langaa un 4r>¿
139 muy gronda» y qua n® aaltraenio ta «nueruea da lo -que an la»
obroo d« Ruy gronda« varonaa haa laido» pera fcaabian da todo
511
aquello que tu con tant ï» habilidad y tan grsri estudio lit» «fi*
cada 9 la luz, Ptfrqu» si t cid o esto lo consiaoraa» tstiüráa tío
tuda riuy ouoaa asr.oranzai y SQ* lo quo tu«*6l»ti¿ toi cual
f vero, pasaran a«n üweh» diacrßclin. Poro todo esto fréjol? te
le aïris tu a ti «i MIÓ § w* ya ni qsie »t»« ninguim« tu todo lo
quo. ftntftnditro cwf oaoa cu* to ás*fw3*t»t &o • ofrogiivâfâ IHM
«fieián y tíilí§owio QUO ^a f u* v* p98Íhi*t.V »t
dt» îe® bytnfit ?-.bra& Que tu art el tiefaissj d» ?aÎ3 fcrobaj
fartunstâ AS hiciste« têt* onlud«%
• El coiofiSn *ié ®ata eaft« «a
pue-» 'roeag© on ai tr«* refeir«Rotisô
n la astivi*Jad an i'wîïiio ttigitíl® ffguÍQ|; «tu® î^« finim.
nient® nu actitud intoiofitual a.i ti«aip^ ÎΫ«P
ca* ín p r i.«®* lugwi1 la
n-i3 pu0rfo »e'r «à* «lare rfsrPsrid« « wrt
asitrimo* tfi«n*n-ifMf«dtft%i«*fiftii a I«
del lector l» ®eriö tí» gcsRafô* »itîsensjo» ein» e» »ii»»i»ft M
I« ¡îjr.'.bra d 3 i'or.vKvu sn al ;tcrC -do d« ^uge^-nÍQ r.'s ¿ota Hot ço»
ao BU «i««r« ftsntot» ii<J8 qu«ct» de »t t« »odo unido »oí» aiti
al r0cíUíard» da ^u&lla ftigitílOé
ta aonalÄn .de îa aara ö«l w!«».» Migídlo ffgsiîê»
tap «sä» conwtnfönt» ni t«a».pöO» »à» tajtie» «« yr»»
®1 röfagia sft la íitrUvtris«} lotslecty«! es pat Id ottalt
un rocarso nada ajeno & :IIcoí"5n ©n 1»» «tuwt-nto» <^o
ftaaulta cid oa A 3 intat®@-«nta cojüpr^bor cowo i«
512
pfOj3u0*t« (S4) para ¿a ílsfcatsisln da «iQufin* 9b*a* nigidie-
nas vien« a c^iacidit pr«ei«âst«rifeii can ««&« oertodo« Cl da
ntfildiww f? a abjuto de üiocuoidn ni ro3poctot eituandosa
en ni -4$ «*£*» oi sa ëç«*-t» la l tot f fe tf» lu «flic»
un í3©3ff»d'£> insaiertaiotÄ^Änfc« «ntsrlöf «1 so ert^ «fi I«
eia 00 ö|.§idia«.
f, 1 i3ltír,iu d« lúe «atos í n t e resents» ciopra la sssttai
^^
.«a jâ^afi.a« .„.ea^o^ M^fe^* t« aal» taö ertfera Pyfeiia 8ii*
y <-le®?4fi t&rt lo« «qisdota» tíifl«ileii. quedo
ta ««»fioiár» ai exilio propio heeha ^:í>
clara« íí«tío»d'-/«o» »tí**4« qus coi tve Id» ssle .estilló 'liö^. I«
p r« tur A tí« ßifjldl'Ji fíawi* ®n el- »'.«a Si n*C«w tí&tf
.un fe«í»-fci®53ívlo tí» Cíeerán qwo »«un«i« «y n»sioi»«!»iiw?ik$;
or* favísr íl« Clcaráíi «n aquol «a-a^fnfca padiafít« »itäf tícot* '
y su ir»fiu«-nei« »n lü- eonatcuei^n tí« au t«9f««cif .«to f at«
ia;»¥«rt«neia lo cg»l Ju»fe¿ fleuri« «1 intvr^t da Cié*«»
en d«f»4Jt«í»-r una* fav»r©0 inalvl^ablod*
Con @Íl3 q-jfí^a cersplatada o i análisis cíe asta fiortav
combinada con fil rsMJÍÍJtado on cau« «1093 « lu lut 4« 20« t»»5i*
ourla» d« I« reluoléfi d» »ablio Nigidio Tiçala e«n Si««rl« «,<
lo larga d« und» da la» pnrfocíoo taâa agitodaa tí s» 1« histeria
513
.Sin öa.äar0<» .¡miöt tía pasar* u^a VÖÄ raaligado
viöf fti a*aa«n fi&atarieoi 4® «ate
un qu* h«*$» dividido l» eiJEiviööä paljttio* ó« Pti&He
dio fî.julu, tiDüQíaos «naliataí un 'ltlraa öXasasrnta libado « la
tía la $?äi#t»d efîtï« ÄÄSÖUÄ poraonajfç»^ S» t.rsla üäö- '
o Xa» hlpátesia de A« Delia Sasa .Í
ö. 8U9on«r ürtà
en aeíasr Iw-jat s» Salla C n« tt ß|
entre Hloitíla ^jfrjulo y flattie- ¿o i L10afío y 01 rey 0ölotBrci0
tabtayef»do- en fars» asp&cial öl patelßlisiai} eon nl pj?iis-ttö . •
(S?)»! £4 ddtpvend* dö «lio» a Juicio d» l» ««tudios* tfeitiififtft
ia -fso^ioilliîad áe ana in-leneî'Sn «ÏÎAÎÔ jante d« caft^dner a« dift«*
.fi.àui.o. fiar »arte do Cicerón. » I« víota d*
obfeönlda® eön i« g otros discafU'S» ö«
Í0a antedicho®* tsa ínt«neionoa $ua «sao v« n é eiiö ü Clçarrlii «9
oon ciara« y A» Dalla Cata ce* Bd.'iiera a l™?s razanas qu« preat* '
G» £toi9*.i«* {53} « «aia actitud i el hecho tío qu«r»r qu*'h»y«i tfl
Ho»a @i eiayor nd«ei-gi ooeibl» d» j?0»p«j'ana8ï d» eor«iidäraöidfi
qu« aa huoiciï-nn acagido emsa él oír» caatig« ai partir» de '¿
»ar, cof» ió tïu» eu situaesíán quoda ï« ««no« ovidanciad»,
too ari3u?üG*itu9 pr<90aredo» para esto diaourai» put
rtoblorosi nor atiií2adoof «Oíjdrí là opinion de ft» Oaii» C«t8§
on ei T^-^* cuando «it» hiea iniStil in
514
c i (S n dû •«%* di&cur3o por i« prií.tia'.ura rauorte da í'u'jlííí
f ¿ft« la»
Cn tasnciü «91» tí s 1 055 loo faltare» fundament aloe do ou
ftluâtîtaiap .unquc a©« nöco-,>örlo s«a«íff «u» *ftft<HMMtÍ*rttft» en ai
análisis quo réalisa de la g«cttt ..d« consolociín ©acríta por -i-
» Publia ttiçialot pars alcan*®? tin« plônà eampf«ñ«ídrt oft -
fincha® de agyertíò cort les oupoBiciünraa da lu autora ¿talle»
na (S»)t
Sia^uir^aoa» na aoa'&ani&i tan adió í»qy®ll,3t p-ua&an «acá
ciaics £10 » o -u? snwiicis qus sparten alga a lo ya díchíj sobro la
corts ert eu&íttiiSrH .
IdspUflca A« 'Jan« Casa on priraar lu^at clfttanünta un
utopia d» cu¿i^Mi@cidn de cart« to&dlswurtt* 0®saJlat;6n
da parta ti® im carta» lo cuál wiene m resfimor el carácter
bi^ua y «ilga fûn^nii&^a cío in sitjsa« Cl prablo
conciencia 01 en t« »c! o cadícat ein osönryo» en la
tío I tDxto «í sso» atorro toda al posajö del qu» la cufcors
la ívjoí.iliílatí de i p.srtl4a casar íono •QQn&ra Publia nigidia
lo (6^}>
il quifoM^^qflkll^.Mfi^!^
515
j££5fjyHMlLJ!^^
,m^Lim^. mimG^m^ííljfl]»
Catructura su «nlliaie da «fit» párrafo tí«ï la carta
tros puntos (61) f
l ,- Cinc r'n quiote hoco r saut r QUO e« ocupa da ftifl*
dio*
2},« Cáüsr os $t#0»tt«d al garden $»$r® n& o a t a todnvf«
3)**
es dffcir @n «3'Ja coríiraria « tatí» us: oc^atiwa, sin deolt*
çyoi o» ^atai io cual oa, quizá, tntönölö^adfestrnfc® «Mitiduo*-
Queda @n oí punto tapcojro clareante diforo«c£»tíB la
int«r»»retacÍ4n tí» a* asila Cusa tic ia tr«tfiditKuil tíe 1«
Cl p^aolsjsa fundafaent«! ootribn en la- Iflterp'mtacláÍTi 0«
lfrl.itti».g» KIU9 traduce *áo «oda ««irMa** e» öwir ^r®s«inil0 d*
ou vaiec tío ^adnireeiáti «rtt» eo«» tílgo« tí« *i«bnrqco* o d» *u
fcim sato eo«a *j«í«ipaiil»*»«t»wf o aea <i« »aotíío
en eualqwteif ßontido, lo cual enable tot»Í®enfe* « cu
Juielo ®1 w»i«r dol tastinoriiai »ï»ay»rïdo «ttMlo »u
on oi tvitta ntvsu» (S2)» Supone A« Oell« C«aa qu» «I
«n la »arto jama* podria »er f«v«r«bl« «
galo sino qw* B®$¡t»iiría al 9»rtidto oeimrianö» oon*ld«r«ule'e<MÎ0-
.".tia t U por «3~-f> es uciioa», y que odoaáo roaulta extrof!« «ata i&
516
fa*i»0£i¿fr«n @i ftftepio Ciear&if «tu» tian* «r» etmétitta îf«»diîf!8
SQ ¿oí pueblo, At**üauad9¿ t«;*«nQ*-¿ft a |a röodbllca d en 0313-
*»«idft ? 3U* *t«lta* -¿striv* «n *<* ftitti*0*
«n osts; imt « la -fuit» de ßii.iörönzac tu 6l
•£irid*.«fc«¿»afifc$ tösaiiatl« iogonua «ttet
«m Ina ?ttt0fl*ft ssfpatttss por CleetSit QMS ti«?»ii Glatt fMkftt
«
W»
en. çamtt» d«
do a.. Q&ll® Cuta ^uo cis^vinrt» pot ¿® da^¡áo t Ift r. ari c $rt un
«etdaïís?» «:rlflfeost«iSt »1 «y pa««* un® «{HMUçitfn tsonest« # 0$
es» tía s«a praploa .p«rfel«íiirAo» «n ©I 11*** títr -Pwtilii* Kiflöl«.
F£guíof ra«piendo adamad son 01 espíritu tí© let curl«* la» «•«*
atan©» .«docida« »0 «on tís «n po»o nötiiaÄtiori n» fio»
da ¿a tr^tíüeci'^n de j^^r.^ftili^y.y «Ine tö-öa lö
tatonea proie^tí-Síi »upofmt1' uo«i rlfidoi' d* ac1»i%ysaö'9- Itnfeò «ft
•Bot ,y »u .partid» ôfîao «n Ciesoçaft y ïhi&ttô Ml^ld^f. %ii0 ïf««iii%»
sucha aö-ias avaniurtKÍcí ©uponcsr una»
.todavía f>$r Cfiaat r»<î>ftct«ï al ¿«tornar Ha
Fíenlo, lficr<oí»«nt»íía» por la» aanfciaientö* sáft
ispiattabo» Qua « loe ajos da C^Kar podfsrt muy bi«n wol»
contré 01 «ttino Nigídla fí^ult>| encendiondO lat »oupo*»
dol íJíctador» t*ta ea o yrnndo» r«ogoa la paoloidn qu»
ha CifJ« «antonida (moto oí «o-aanto y qua indudablcmonte con-
cuerdo raucha ata» con »1 sentido da la carta» fotjjaí»»r»»f»ta lift
517
a pee «r tít toda, par» ü
Ruch$ irò* ftgaptAVl« renulfca la nrafíboloofa
no At LMiXiu Casa (63) para «1 final tío la eatSe en qua pued«
un ea-eondíoa tßpr-aehe a la ismtlttítí .oar 1«« f«$tio
pata c.^-iss^uir gu r@$r^&^ del e«Hít3tC5uo «chansäiön C leerán
a sus o-ilgos» t|ut' uaí-ídrfa oqú£ da nuavo rücoriíutío er» el
ar un parscid» servicio a una do las que
hacia Kigidio ^Igulo, asunta a« Oella C tea un
I»p---í',anttt en cuánta ó la aefeltutf doi pt0pto
«I íí»-,iucir tí 5! la ö arta íju® f si e t»& propaso al peídálft tí»
'iieJS-o na aa^acifica natía sobre su re-gireso au» a
pitroca «.vichsi «I» éaa^roseiitía, por ínslwif-
na ^a«2«a ö.l«pa»öta s híscoçt í¡|wo öl dt ti o Ari a 0 oi d«
con ímïo fêa f orsn-ííírltieíi , Xu ..«à*
te tu? less av-artnai^net» al ca^aái^itnEo tío le fßlocidn que o xi «t
tií$ «nut» -icíitá^a f ^ubliü «lyUîia ^fgulo» A» Ovil« £««* »ft «u
iíilnia h.n puesto $& rüliovo on mucha« caá a»
al snf-ucor baja tm nuotío -5tt*ttO Xa pföbXöfisaliea
la coct« y® eo^olaeldn clc&runiA^a (oS)| «un<íü« ?*$
pu« Jo utiür --!e acußrcio con al^unae de cua oupü0icíonoat tíwb»
cana eroo Xa arlglnaliaad ¿& aigunoa (Jo nu o pXaatoa?îtcrttoo y
aobra todo al v«ior do au fiipátoeio aobro im posibilldod do una
cuyo» aafesri»! y
518
Bacalario »l p raadlo del
«l título g g R , |íif II
cics«-aniönof $tt« fcaja $««*
f***$ta*arjf» Síçes!« aí
ptrofunttixftiift «n ei pit »94*4*0». nein öl fin do
•n -stwf **li»v* X* pa*aiuuvUd*4 tílseatids öa Publia
Ff guio»
to
tia
ítn
dei?» ••tullir** öl e*¥«ct*r
lii,pél@@i@ quö «l na baanrse on
t«rt eJld ©n jnuttatrsr Itaöaj'a
-alguna *j« banar ù^-â âff§aàônl
can jetar» *« »y
hac« en sste est«**
por Ío«
ei» quo
»obtft
taina c3;^si'J{?ruciüneö
ííntf* Putslio ^igldls fíjala y C
tío c^:teo?vfôr,ia p¿r loa tüstiaanio
' «ton ate«cl4f» el período
y fila-ntöiKt dsntr» d® 11 la
»abro In
cu* «0» lia
»asar a
e@*»|»r«fXf*
^ politisa «w»
L» «t caita cooprondiilïi entre la Cönjaeacllfi de Ct&ill
na y la constitución del prl»icr trluntfi^ato eel·laia para
Migidío una d® las aaacßö »à» ïreacaocfantals-* *î« ay cuff**»
tica quo» a la ví»t« <;>? la© te*iip?0níaa conrear vacilo*«- »uode con
eidarorse eoma á .oca tía pris^arñci^n y de gtmt ación da una ac-»
titod y ú& uno» hacho« qua aa desarrollaren rîO«terlar«af»ta y
519
* fijar Im lauf«« qtt« elf« dato»«*« y *9âd«fttt««itlv
f aleono pa» ho tfOftattvad« la tradición.
t» . rí-nera remita on quo nas w i orí 0 otoetl^ue ¡a una
toma tí© &a«î«â$fi p&lít>iait ü<*flai?«t» por $ari* fît
ffguia, &$fcft rulí'jolanotía, cosa nnt tir í orront e í-»«giáit
con Ciíïítï?$rï y can la- ta^raatan paí? ¿«te tísr la eanjfu^«Qtj^i iff
Cßfcliina* la ^odieián tí® í*utolio »i-gitíto e« íiQue
del orí«. 63 «.C» es inequívoco t ço ai í noa cler?^ienfcö üon
tún y cons0cy«nteeonfeö can ia olas® tío lo» pT^jí,i^t.^% .timtiftoi. Oi
loe cualsm con «tuuh® pra&abilictad »* oríundt «w pr
lia*
Cistfi bocho tía por si na «m döfÍnit,orio ön
oirá» toaanron un© pdoieí^n parocltía' e I®
^«»«Is y Apta Claudio (66}# Pera *tt «etitud Vit«» »ü*
®i hecho tí& qu« praf©felafafafBH u«a de la«
en Qua fus trttao«? el ^rableñift» 1» futur«
qua scabob» tí« nos®r> haoh» Gonearvado ^ar on
nio que no» ha Ilegedo í?or diversa« fu®«te» • (of )«
Con ulla desda un prí^ti*r stjaento nan vlßnsn fundida»
en su po-roaniîildttd tína aupectooi si primero de si.loa de
anear^ailor «n el aupectu polftico» y öl
oxtraHo y sosüocnoso par^ un nolftlco qua al went»» aparan*
tsaentö porlentsö al ^srtidq tradicl0naliat«| eunqu» ya herao«
üdo üntcriura?i?ito tat tratar da la activí ci nd nue 9*
adivinatoria do -ublío íagltlio, que ¿eta no or«
520
«Í nucho m&nm. dftfttftt.tl« la oliQíirquía «tnatoriai y quo entrón»
ceba can lut mía anfcijjyjse trecíIclonoQ gestaría* can r^isiniaoßft*.
e i «SE 0&)taftG$9fr
x ' Inútil ««tí* prelunder v«vi«ttr ml prabUM* o« 1«x
jtirasiáft tíe -atlüna a le uiata tía un m«? jor cunaoi^iento de
bit 9 MÍ0idt«3 findig}« SdJUptçnt* ms e carrüßnonde al ,i lan t ear la
•«ti vitíftd vía Ó a í, a, pröcisar cuanto ta puodn ou norticinscidn
activi d ad dal achanto«
Suit»?** $rQ9i^iva^)»ntci' QUO Pabilo ftigírfiíí fus uno «t«
^oü0c toros a loa quß stï confia oí día 3 «I« tílci^sbre lo f o*
tí« I pracsso wettal de Catillnaj en cuanto .& su p;ctsi«
ciárt ^especió «l eeatifp» eplicftölöf dftbaoas ailns»ria «o« i«
o© Caían tí® eondon« 0 i* tlitta»
feayót äurttta {fot« 1»« i»i*iie»do« en IÉ
fundo^öntal pare nusstra ^utudlo procianr I« eí-
^ubli« iiQldia fffula *n #*-*.* eas-o» Oe la
o «?tí0 tn roolídod ao;tu*ba catao
yn h»ac»o trataste »rítej?ior®e-nte y
tigio Q«0 pateoe todoot a ^u-blia Rigidlo CauiOf «sonso
34 Cní'Gofiiino (7í5)t Sin oraasrga t»n «4Xo un anàlisi
co lia pBistiticîa «clara? oiga la canfutia »ifeyaclan QUO plantean
lot» düiat» ccmaöruödpo por ou impreciöldn al indicar id real
categoría à® Publia íUgidio fíbula *rt ^^ Sonado en aqu«l
to. ^Q3 ríJ3ü,taíJa0 tío »ene onOHaia han 8íü3 corprondentoo
ya '-on sida ¿K^uaalcM» cö« antseiarldetdj sqyl t «ft $áls
ei ff&ïisl d« r o Pa rancia, lîaot» que» ÛQ acuerdo can si saátnda d»
trabaja practicada» laa hipÍEtsi* An san utüixiKtaft c ora a
do a^aya #»*«• gan#tru¿fr aira« nu@v@8 ulna tan edi
öa© «an öl conjunto du la dlfcwaelán de aad» «10*0«%$ own *| fin
de qu« la iiuaininvn on la naaibio y llegado al eest» goidiMi *w«
Qstir la' raint^wrstaaiain an algynas oea»t«j'rtos*
HOS jlfea iíaprababic la cate joría üríilicia in «Quoi ma*
atento isara ^ubli» Wlaidia Flgwla paottû ?|ut na çsjaífrftrfiï esft
tío un cM-g^ig^ffM^.1^ ?ß9^iar y can It* etanölagfö *f»
la pratara un el »So S3 û«C« t pîît «as qup s® hay«
qua Publia ^igidia accedia t srtíe 0 las «ßiisiralytast t?®«»
beto qyo ®ra y »e^sclalfccnt» pot su contíiciín .d® pitagotiea*'
SI no ï|u@rc«os aunaos ï1 «ot as Gonjaturosi d0b®o»8 volver o la
pooicidín tíe eoruiidernrla «n simple ff,yge^r|.jàf^i.un a bién
quü al analisio crcnoldgicíï abre «
ö c«a un ctir»^ rogylaf »I triUunad-9 sotlrí«
tenido lu.gar oo el caso do fíisidio /{91110 ç,i lo«
64/02 a*C« t focha en que cysspllrla el aínlso tíe udad
torio* ;»1 eoaöiüoffaaao attto poslbüidadfel panorama no
our îti.1» soductop. Do híïbar sido tribuna en @1 fi^o 54 e*C«t eu
tribunado hubiera caínciciitío con la ca&pafla electoral tí» Cíe»*
t*n y ísn al aíla 63 a«4**« teoría un pr^ctiQio político
ciada y> coaa sata ateetlsuada» la ofsietstó! tío
Oo hcborla oido ssn »I arto 63 o»-, ni cua decir«»
n» el pa;:ol prar-ctndarante quo pudo d0B0<a>ri0R8r y «I valor «I* «it
a^hottidn «I , «rtldo Gona0rv«dor ? porUeularaente »I c3nt»ul|
lo cual podrís quizáa «t* recogido port .
CICé Dull 14» All
Hague introduotÍB in ottnnttu» tndicjt?uo ennatltui
..! ^
.. . • "
,ifi eanatu f acultiitt pexiaiu» «ad nfejg» QUO«,
*
« Caudiu«». Cpod oaoo negtinaq oui »lia
ad UB ra a e rondttfi out f t dem . outofc aut i n 3onl ua dgf ui gao.
CI aïo 62 a, C, porwititfa co^aldorar o »^blia
dio como tribunu tíasiíjnstío «n «Í eflo 63 O4C» y lo
au paaibla pascl podria vorn t dacJ» por lo ínlfusncio
en aquellQ» oor-onto» f*t- Porció Catdn «fi loe «i «o o s el t*
cunetenoiae» aunque ctwo portswo* qui* Ä hast» cíwrta punta d«
la fottciín «I« intronoi-.jont.ft dal partido dansarvaiior«
Ai»iaiiwi3 cm hay quo olvidar »I G «rac t ar articular*
üttntft »ignificotiwo dtt lo» ttibunae tíaaignada» pare aqu»l »í!o|
0* Cecilio «ótelo fáopat« octu« contra Cierran en un oiorto »o-
««nía fttt defanoa tí« loe intereaja* da Pon ? «y o» U Cnlpurnio
523
ti» eirapaíixa con to* caUUnerlo»» i« ttiaitei» Terra o paroco ft««
ber astado también ligada pB*t*fi«jWMH)t* f aparecerá «I* t»rda
coa o o-ni;fümpByeno acarriao y , artlrferio Uo Catdn {71}«
x.R**i«MHtt* ti ^osioríwa qu« sota hip4tt*i» tíe cronolo-
gía dol tribunado do *«fett* «igiiia rigut* «* sugestiva y par-
tísedo -fui» nossnto entroncarlo on «I Juogo ^« la« tía»
¡jontanajoe tí a l «oaontö, Craao y P UTS p oyó, yv escalarlo
«li- una poölcidn d o ta raina * rotpectu «I torcera y ni»- gran*
tía tío lu« paiftícoo d» cata agltorf« áj-ocat C, Julio Casar, al .
cuoi üti esta ooívcnto no paraUt) todoví« antrouor cual f * a eer .
cu iap«rtancla futura«
£1 a^o 62 a «i-, vundrS »«rcoíío par i« prataeo e« C|«
oot y »I teraor del re are 00 do Püsjpoyo» ttl que co otoñan Catán
y *u» partltlarloa. CI paitara d© ioo catilínsrios deoaaeraca
con lu derrota tío lain« an Pintoya» Hacia ni final d»l afta 62
lut« Pcmpeyo liega « Italia, fe d«?aarrolla « caatinuacián el
Ptac0«o d« Clcdio.
Resulta eurioao ote««»««» i« actitud vacilante d*
Cioordn »n «ata paríado a« daaeoncietto en que f»ame« ^ aba re»
fraguado «ntr» Powpoyo» Craao y C4««r 4a qu« máj» tarda sari
«1 pri«ar triunuirato (72)* ^aralüla^anto lo actitud U« Catán
«<t wuolva cada vea «fio rígida, onfrantáadoao a ^oíjpuyo y « la
clae« oeuoetre» Ci poeibia p»$i9Í tía Publlo Nigidio ríguio «iw
tra loa «Hai 62/60 **C* no par«c*^a1.ara.t!snte diatenainoda* L«
d» Picarán ea vu da f i ni ando paulatinaasent»»
524
i« al lado do
tttt vtiHtnç, »I volvamos * lae ht*4t*ti* «t** M ftwt
venido fiacíttnda ím toro» * i« actividad do » ubllo Nigldia Ff.
Bulo» obcötuöromoa quo »n «st« masento et* t<ist«tli* tuwo fonça-
camonte qua «it*» tlofinida» Ü aeeptaao« tu etíiUdad en el
*&'•*£»* coso nftHHiMNl «*'lt)Hin Cfl^t *»»» QW* »«»«y
aanfeo coa^f metida «n lo política tí oí auaentot y
can i'oa»peyo üeitui taabien on aqual raoaento, r»oult«rla por la
ü««if algo »xtroSo verlo ínfcisaagnt« ooísproaotido ,»n aquel MÍ«
»onto con el partida utAttMai por «i* quo üajo 1» protección
alguna facoián ti»! »i am o hubiara i nio iodo «u onrr«rat»
no daba descártate« totaUanU »«I« posibilidad«
caiïftrQîj, «I» voroeffail nua »ü alineöcian polítae« coincida
con 1» de Itt claso ccaestf« y do aquí la» poaifailidadfla a«
ocAtcaaiento 9 Poapayo«
Wo oöatonft» p«eec« «fla pfobabl« i« «ituaciantíl»' . . A4
acuerda con gn .yt|jf»fy<...ttaríi>QJteüü ragú lay t de I« Bdüití«! 4« -u*
blio ßigidio fig l» on «I «ft® 61 «tC. con lo- cual tociueo pare
o«rí» ule- Idglcutdtda i« racnar tr*ncend«nei« oolftlc« d« «*te
qu» no ce hut»i«ra «aD*e«i»«tf:0 «enoidn alguna^ aiontra» quo
el aHo «3 o.C, i« preperncián dol oonoulado de Catar y 1«
actividad palíticii tíe Pompayo «n favat da la l*y «grsrln»
f«war»oí« « *u« voter»na»f pudieran hebor h»cha re»«lt»r In
ptesanei« do un otiil ten significado cono Publio NiQidio,
la» funcione» d» policía «ncooondada« « «ato oarga f »i
525
fié»*ft *• irro^ularidßdöa «1119 on eeto «fi» t leñan lugar
4* ordortacian política 0 inetltuclonnl ropubltoana,
£1 ofJo 61 B»CM con «I triunfo d« ^oapayo f la
d« »u etmeulado» parece un «&»«*%$ «a» Drajïioio par«
«I tribunedo d« Put» li o «iQidlo Ffgulo que coincidiría edaaAt,
faafcor da Ifaportancl« deciaiva» «toff »t da *u colega «fi la ore*
iMfttt i* &MÍ9Í9 Cnobarbo.
Cl «fio 59 a,C» «a un «Mt da probad» actividad pura
Publia Wí^idio rjfQulo» prioerasant» por le prep «roción 0« «u
proiuret qu« e j»rcoré en »1 »ño Ü «•<€«« por Id cual on «·fe« •
« lo» o ttftt» actuará como f^Atat ..^í^tiari^t^^f y «n «ogundo lugar
por 1* actividad toafeiwoniada »or • un» carta do €|e*tifi a «ticat
f «chatía • f innlea dol «Bu 60 a.C t (74) *ft • 1% QU« «nuncl» « «at*
à« Publia Nígidlo pr»t«n<íe fiogt^^.ttgff «loa Juocea de
4 «nfeonlo «i fits cn«»p«roc«jn en til plazo logal ^
i« uoa»tt^ u« »"• Antonio «» daearralla 911 el
«ílo S9 a»Cé y t partir 4» *»t» acelón au» o re t end o intonier
Publia Biyirfio Pínula, 'on fia va o ido acoutantío» «cm libara« v*-
riocianaa» al hecho an quo tligltíio rfgul«. fus
en «»t* proceso quo oaneluyíS con «i tt atiar ro d* Ct Anta«
«lo*
lo hifs^teai» a« una f»**t«mditta «ti i lid »d o un tribu-
nado ti« eido y» darinitivftaanta daacartada oor I« trcogultsrldad
qua r«pr»«onbarían ni «titt» ataatiguada In pretur« Dt
an «i »fio 58 a.C»
526
La ectuooí *n de util i o «igidio Físulo »n ««I« coao
no quad« r eco g i tío tgf lo« **»tt»ttftift»* tan adío OB conocida
«t* Ínt0rw0noidn. W, Mcrt* (75) no efcatanto pataco opina» qua
1» Ínterveneion de Pubiio Rig i ala dabid e«t eoJttínfi* t C,
Antonio» defomiitJo «in fortuno í>or Cio«rt5nt f quo Unía «n.<
dlUao .Mm*** a €4**¥ cOHIO tfi«ô*ii*& en««igo (fS)|
Pô tatiot Bodaa hay qua conaignajr un liocho iraportan.
ta »» oí ano 53 a,C, su auô Cicerón s«rtf d88terrado» ^ubilo
HiQiaio aord prêtas- «in ««f al sono© opûtetntement« afectado
por. Isso «@{Jld«» il« t« Clotíío ni par eu colaborocidn en I» re*
a» la conjuraclSn tía Cotílin«. Ant« oötoa haohoo y
cace »tí ene i o coneocu^nto dul partido senatorial, no pod«saa» •
qua psneot quo Hlgidla Fígulo o con hoülll^Bd no o» In«
con C da or o oi apoyo 4o o^poya ota ten grand» quo
no «B *!$ ttfcctedo pot ei císobío da »ituööian oi hactre« pa«-
bllco oí triunvirato de«pu4» à» i« contlondtt con »i paítido
senatorial ai prete.- ítír i «p one r CAuar eu» loyaa fl^ratla«, Ce»
ta» isyaa q«* »ractaüjßft conc ret «mant« a la Caíspania, pud i »ton
twabion arnat«? loo IntoraBoa d* í ublio Nlgidlo rfgulo» «un-
qua par atva pnrte in» QOJ ,raa econáuilcaa taper cu t i «ran t«»»
bien oabra i« eiaae t;oa«8tra con la cual oa aetiafaotan loa
noplroolonaa «i* -oopoyo y can *uuh« p r habilidad taisbian da
Nlgidio Ffjulo» quo ai «quoi «o«onto debaría nacaaitnp todo
tip. d* ayuda para «Icanxar la pratuta qua
aiguicnto»
527
«h***« puae con lo dicho or avenant a
«Í segundo #»*Jto** en qu» h« «ido dividid« la craMslogía «f» la
actividad paUtice de Public Kigicîio Ff guio, do acuatiío -coli
unas hito» que», odeala d» ««rial« »can tec intentos fiiatäriec»
paro 1« aue*oián tío iaa hacha« en un porftída»
« caincitíir con to*ti»anloa do detaci-JÏ« asgura
p laa t i u r t f l f o t o « . l»
La öapUtud 401 período que cotafîrando sate »pert»»
IS« 49 ü«lf grand» puoato qu« loa aco-ntocialentoa quo öe eac«a-
ionan «ntt« öl a?lo S3 a*C. f oi «5 o* C., f0cho g« la «uort»
î'ubiio mgiâI0 rf2ulaê constituyen uno à* Im «nomontaa
dwfîsoa on eue o »a« tJ» ia h i «t o ci a 4«. la tepdblica r as on a*
»«karoo un. el cata dt «igidio fígulo quad* oanôiderablo-
»onto reducido puooÊa quo coracewoo tí» notlcíoo saturna en*•
«Í paríoda cc3»pr»nditíu enire oi a» o f S a»-, y «1 52 »*£**
it» eafuítiza» raelíanocaa para la fijación $9
cranoioy/a ó» fe 3d o» loa iaatimortio» qua «obro
riguin t» han cunaerwftdo fian dada uog» frutoa oatiiPactorio»
haata «1 punto tía qua can un «tachan relativa da aeguridad po»
daao» afiraar qua l»btt fuá uno da loa p««fóao« más llenoa ds
au vida « pasar Ua qua an aale caá o au actividad jjaölioa no
naa fiaya quedado ataatiguad« «Äa Qua por im« eanfuaa y valí«
fasa