Dönem: 20 Yasama Yılı: 3
T.B.M.M. (S. Sayısı: 589)
14.7.1965 Tarihli ve 657 Sayılı, 8.6.1949 Tarihli ve 5434 Sayılı, 5.3.1964 Tarihli ve 439 Sayılı, 30.4.1992 Tarihli ve 3792 Sayılı, 11.10.1983 Tarihli ve 2914 Sayılı Kanunların Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ile 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Burdur Milletvekili Yusuf Ekinci ve Bolu Milletvekili Avni Akyol'un, Bursa Milletvekili Turhan Tayan'ın, Kahramanmaraş Milletvekili Hasan Dikici ve 45 Arkadaşının, Rize Milletvekili Ahmet Ka-bil'in, Trabzon Milletvekili ismail ilhan Sungur ve 8 Arkadaşının, Burdur Milletvekili Yusuf Ekinci'nin, Hatay Milletvekili Ali Uyar'in, Konya Milletvekili Ali Günaydın'in, Kocaeli Milletvekili Halil Çalık ve 2 Arkadaşının, Siirt Milletvekili Mehmet Emin Aydın ve 14 Arkadaşının ve Muş Milletvekili Nedim İlci'nin Benzer Mahiyetteki Kanun Teklifleri ve Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor ve Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları (1/692, 1/683, 2/24, 2/31, 2/34, 2/170, 2/243, 2/307, 2/556, 2/574, 2/660, 2/661, 2/664,
2/666,2/726,2/727,2/793,2/828,2/954,2/1052)
T.C. Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar 17.12.1997 Genel Müdürlüğü
Sayı :B.02.0.KKGI 101-126715477
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Millî Eğitim Bakanlığı'nca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca
4.11.1997 tarihinde kararlaştırılan "14.7.1965 Tarihli ve 657 Sayılı, 8.6.1949 Tarihli ve 5434 Sayılı, 5.3.1964 Tarihli ve 439 Sayılı, 30.4.1992 Tarihli ve 3797 Sayılı, 11.10.1983 Tarihli ve 2914 Sayılı Kanunların Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı" ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim. , Mesut Yılmaz
Başbakan
' . - 2 -
GENEL GEREKÇE
Bilindiği üzere, toplumların millî hedefleri doğrultusunda istenilir yön ve seviyelerde değişip gelişebilmesi, eğitim ile doğru orantılı bir ilişki içindedir. İnsan kişiliğinin tam geliştirilmesi ile temel hak ve özgürlüklere saygıyı eğitim yoluyla gerçekleştirmeden, ne toplumsal kalkınmanın sağlanması ne de buna bağlı olarak sosyal refahın yaygınlaştırılarak geliştirilmesi mümkün bulunmaktadır. Kalkınmanın ve büyümenin gerektirdiği sayı ve nitelikteki insangücünün ancak, sağlıklı işleyen bir eğitim sistemi ile yetiştirilebileceği, evrensel geçerlikte kabul gören bir belirlemedir. Bu bağlamda, eğitim sisteminin organizasyonu ve bu organizasyonun yönetim anlayışı ve işleyiş biçimi kadar, eğitim çalışanlarının emeklerinin karşılığını hakça bulacakları bir oranda almaları, Millî Eğitime katkıları oranında takdir edilmeleri ve yaptıkları görevin insan, toplum ve devlet için taşıdığı değere uyumlu olarak sosyal durum ve meslekî statülerin iyileştirilmesi; eğitim sistemimizin sağlıklı ve tutarlı bir işleyişe kavuşturulmasında, yerine getirilmesi vazgeçilemeyecek değer ve anlamda öncelikli ve zorunlu bulunmaktadır.
Eğitim çalışanlarının yaptıkları görev, iş analizlerine bağlı olarak tanımlandığında, eğitim çalışanlarının görevlerini istenilen seviyede yerine getirebilmek için, kendilerinden çok daha iyi maddî olanaklarda çalışan bazı kamu görevlilerinden daha çok çalıştığı görülecektir. Şöyle ki; Öğretmenlerin haftada aylık karşılığı okutmak zorunda oldukları dersler için yapacağı hazırlık, en az haftada okuttukları ders saati sayısı kadar okul dışında yapılırken; öğrencilerin eğitim hedeflerine ne kadar ulaşabildiğinin kontrolüne yönelik yapılan yazılı sınavlar ve ödevler için ayırdığı zaman dahi diğer bazı kamu çalışanları için belirlenen çalışma süresi ile karşılaştırabilir düzeydedir.
Bu belirlemenin bir uzantısı olarak, kamu kesiminde benzer önem, güçlük ve sorumluluk derecesinde bulunan diğer bazı hizmet sınıfı çalışanlarının, çalışma saatleri dışında sahip oldukları ve çalışma hayatının verdiği yorgunluk ve gerginliği atabildikleri "boş zaman" eğitim çalışanları için bulunmadığı gibi, Devletin mesleğe bağlı haklardan olarak sağladığı sosyal hak ve yardımlar da; karşılaştırmaya baz alınabilecek diğer bazı kamu hizmet sınıflarına sağlanan sosyal hak ve yardımlardan daha az oranda bulunmaktadır.
Millî Eğitim Temel Kanunu'nun Genel Amaç ve Temel İlkeleri çerçevesinde Devletin yerine getirmekle yükümlü olduğu eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim hizmetlerini yaparak Devletimizin sürekliliğini ve ulusumuzun mutluluğunu gerçekleştirmek amacıyla çabalarını sürdüren eğitim çalışanlarının istek, ihtiyaç ve beklentilerinin adil ve yeterli bir ücret sistemi ile karşılanmaması, hatta bütün toplumun ve toplumsal kurumların ve sektörlerin ana tabanı olan eğitim sektörü çalışanlarının benzer önem, güçlük ve sorumluluk derecesinde bulunan diğer bazı kamu hizmet sınıfı çalışanları karşısında daha az ücret almaları kabul edilebilirlik çizgisinin dışında kalmaktadır.
Kurumsal amaçların en etkin ve verimli olarak hayata geçirilebilmesi; yönetim anlayışının insan tabiatına uygun hale getirilmesi; kurumun bütün alt sistem ve unsurları ile öğrenen bir organizasyon niteliğine kavuşturulması; görev gerekleri bakımından yeterli bilgi ve beceriye sahip personel istihdam edilmesi yanında, personeli kurum amaçlarının gerçekleştirilmesinde gösterdiği başarı oranında ödüllendirmek ve adil olarak yönetmek amaçlarına yönelik olarak eğitim yönetimi kariyer basamakları oluşturulmuştur. Böylelikle kurumsal yapının personelin iş yapma kapasite ve yeteneğinin iş yapma istek ve işbirliğine dönüştürülmesi ile başarısı oranında yükselebilmesine elverişli kılınması sağlanılmaya çalışılmıştır. Eğitim yönetimi kariyer basamakları ile personelin başarısı ölçüsünde yükselebilmesine imkân ve fırsat sağlanması amaçlanmaktadır.
Eğitim çalışanlarının içinde bulundukları sorunların çözümlenmesi ve statülerinin düzeltilmesi için bir dizi ortak kural ve.önleme gereksinim bulunmaktadır. Bu bağlamda gereksinim duyulan
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 3 -
kurallar ve önlemler bütününü oluşturacak bir kısım düzenlemenin bu Tasarı kapsamında gerçekleştirilmesi yoluna gidilmiştir. Bu Tasarı ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 439 sayılı Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu ve 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Teşkilât ve Görevleri Hakkındaki Kanunda değişiklikler önerilmektedir.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. - Bu madde ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 176 ncı maddesi değiştirilmektedir. Değişiklikle ek ders ücretinin günün koşullarına uygun hale getirilmesine çalışılmıştır. Ek ders ücretindeki bu artışla, öğretmenlerin branşlarında ve ihtisasları içindeki diğer derslerde derse girmeleri özendirilerek; bir taraftan öğrencilerin öğretmensiz kalmamaları, diğer taraftan da öğretmenlerin emekleri karşılığında adil bulacakları bir ücret alabilmelerinin yolu açılmaya çalışılmıştır.
Diğer taraftan özel eğitime muhtaç öğrencilerin öğrenim gördüğü kurumlarda görevli öğretmen ve yöneticilere yukarıda belirtilen ek ders ücretinin belirli bir yüzde dahilinde daha fazla olarak ödenmesi öngörülmüşken, normal eğitim kurumları bünyesinde ilgili mevzuatı gereği açılan ve yine özel eğitime muhtaç öğrencilerden oluşan özel sınıflarda görevlendirilen öğretmenler kapsam dışında bırakılmıştır. Aynı şartlarda görev yapan bu öğretmenlerimiz ilgili fıkrada belirtilmek suretiyle ek ders ücreti miktarı bakımından emsalleriyle dengelenmektedir.
Madde 2. - Eğitim ve Öğretim hizmetleri sınıfı için belirlenen ve halen geçerli olan tazminatın üst sınırı en yüksek Devlet memuru aylığının;
a) 1 ve 2 nci derecelerden aylık alanlar için % 82, b) 3 ve 4 üncü derecelerden aylık alanlar için % 78, c) Diğer derecelerden aylık alanlar için % 70'idir. Öğretmenler için uygun görülen bu oranların benzer öğrenim görenlerden oluşan Sağlık ve
Teknik Hizmetleri Sınıflarına dahil bazı görevlerle karşılaştırıldığında öğretmenler aleyhine küçümsenmeyecek miktarda farklılıklar olduğu görülmektedir.
Bu madde ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun Zam ve Tazminatlar başlıklı Ek Maddesinde yapılan değişiklikle, kamu kesiminde benzer öğrenim niteliğine sahip ve benzer önem, güçlük, sorumluluk derecesinde görev yapan personel arasında öğretmenler aleyhine olan durum mevcut verili koşullarda dengelenmeye çalışılmıştır.
Ayrıca mevcut kazanılmış hak olan oranlardaki tazminatların öğretmenlerimize seyyanen ödenmesi öngörülürken artış miktarı her öğretmenin okuttuğu ders miktarına endekslenmek suretiyle fiilen ders okutmaları teşvik edilmektedir.
Madde 3. - 657 sayılı Kanuna ekli I sayılı Cetvelin IV-Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı bölümünde yapılan değişiklik ile ek gösterge 1-8 inci derecelere yaygınlaştırılmıştır. Tazminatlar bölümünde yapılan açıklamada olduğu gibi, Sağlık ve Teknik Hizmetler Sınıflarında 1 -8 inci dereceler için öngörülen ek göstergenin, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı personeli için 1-4 derecelerde tutulması Devlet Personel Rejiminin mevcut verili koşullarında izahı zor bir durumdur.
Bu değişiklikte, öğretmenlerin statülerinin gerektirdiği bir düzenlemeden çok, Devlet Personel Rejiminin mevcut verili durumunun öğretmenler bakımından izahı yapılmış, ek gösterge 5-8 inci
Türkiye Büyük Millet Meclisi. (S. Sayısı : 589)
derecelerdeki öğretmenlere de yaygınlaştırılmıştır. Böylelikle, öğretmenlerin aylıkları için esas alınan ölçütleri, en azından benzer önem, güçlük ve sorumluluk derecesinde görev yapan ve benzer öğrenimli diğer hizmet sınıfları personeli ile hakça karşılaştırılabilir bulmaları sağlanmaya çalışılmıştır. "
Madde 4. - 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun 39 uncu maddesinde emekli aylığı bağlanacak haller belirlenmiş ve değişik (b) fıkrasında; Kadın iştirakçilerden 20, erkek iştirakçilerden 25 fiili hizmet yılını dolduranlara istekleri üzerine emekli aylığı bağlanması öngörülmüştür.
Bu', emeklilik için gerekli yaş haddini doldurmaksızın Devlet memuru statüsündeki kamu görevlilerinin emekliliklerini isteyebilmeleri için gerekli olan fiili çalışma süresidir. Bu süreyi tamamlamış olan iştirakçilerin her zaman emekliliklerini isteyebilme hakları bulunmaktadır.
Bu hakkın öğretmenlerce istenildiği zaman kullanılmasının, 5-6 yaş grubu için okul öncesi, 7-14 yaş grubu için ilköğretim 15-18 yaş grubu için ortaöğretim olmak üzere 12 yıla ulaşan eğitim öğretim sürecinde milyonlarca çocuğumuzu olumsuz yönde etkileyeceği açıktır. Belirli bir zaman dilimini kapsayan programların uygulandığı eğitim ve öğretim faaliyetlerinin öğretmensizlik sebebiyle kesintiye uğraması halinde onarılması imkansız, çoğu zaman da çocuklarımızın geleceğini/istikbalini etkileyecek sonuçlar meydana getirdiği araştırma bulguları içindedir.
Her yıl ortalama 10 000 öğretmenimizin eğitim ve öğretim yılı içinde emekliye ayrıldığı ve bunun % 50'sinin sınıf öğretmeni % 50'sinin de çeşitli branşlara tabi öğretmenler olduğu varsayıldığında; 5 000x40=200 000 öğrencinin öğretmensiz kalması ve çeşitli branşlardan 30x9x5 000=1 350 000 ders saatinin boş geçmesi gibi bir sonuca ulaşılmaktadır.
Böyle bir olumsuzluğun önlenmesi bakımından öğretmenlerimizin emeklilik isteklerinin eğitim ve öğretim yılı sonunda kabul edilmesinde zaruret görülmektedir.
Madde ile 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunü'nun 39 uncu maddesinin sonuna bulunanların emeklilik isteklerinin eğitim ve öğretim yılı sonuna bırakılmasına imkan sağlayacak biçimde değiştirilmektedir.
Madde 5. - Kaynak yetersizliği nedeniyle kapatılamayan bazı branşlarda derslerin boş geçmemesi için yüksek öğrenimli olmak kaydıyla ek ders ücreti karşılığında öğretmen çalıştırma cihetine gidilmektedir. Bunlar arasında, mesleki formasyonları en iyi şekilde gelişmiş emekli öğretmenler daha faydalı olmakta ve öğretmen açığının emekli öğretmenlerden yararlanılarak kapatılması yeğlenmektedir. '
Ancak, T.C. Emekli Sandığı Kanunu'na 1101 sayılı Kanunla eklenen ek 11 inci maddesi nedeniyle, emekli öğretmenlere bu şekilde ders görevi verilmesi halinde ya emekli aylığı kesilmekte ya da emekli aylıklarının kesilmemesi için mahiyeti itibariyle hizmetin görülmesinde zorunluluk bulunduğu ve özel bir ihtisas gerektirdiği gerekçe gösterilmek suretiyle görev verilecek emekli öğretmenlerin her biri için Bakanlar Kurulundan Karar alınması cihetine gidilmektedir. Bu durum, oldukça zör ve uzun bir süreç gerektirdiğinden uygulama kabiliyeti zayıf bir tedbir olarak karşımıza çıkmaktadır. >
Madde ile, T.C. Emekli Sandığı Kanununa 1101 sayılı Kanunla eklenen ek 11 inci maddesi .3 üncü fıkrasına eklenen ibare ile Öğretmen ihtiyacının giderilmesi bakımından yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla emekli öğretmenlere emekli aylıkları kesilmeksizin ek ders ücreti karşılığında ders görevi verilebilmesine, bunu yaparken ayrıca Bakanlar Kurulundan Karar alınması şartı kaldırılarak görevlendirmedeki sürecin kısaltılmasına ve zorluğun giderilmesine imkân sağlanmaktadır. ; ' ' ' . . • .
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
_ 5 - •
Madde 6. - Öğretmenlerimizin aylık karşılığı haftada okutmaları gereken ders saati 12.3.1964 tarih ve 439 sayılı Kanunla belirlenmiştir. İlköğretim kurumlarında, anaokullarında, anasınıfların-da, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kurslarında ve gezici köy kurslarında görevli sınıf öğretmenlerinin aylık karşılığı okutmaları gereken ders saatleri sayısı da yine bu kanuna 2157 sayılı Kanunla eklenen Ek 1 inci madde ile belirlenmiştir. Maddeye göre sözü edilen sınıf öğretmenleri haftada aylık karşılığı 18 saat ders okutmakla yükümlü tutulurken Kanun, tüzük, yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilmesi için kendilerine zorunlu ek ders görevi verilir, denilmek suretiyle de sınıf öğretmenliğinin gereği olarak, haftalık ders programı bütünlüğünde okutulması gereken derslerin aylık karşılığı olanlar dışında, zorunlu olarak ücretle okutmalarına olanak sağlanmıştır.
Ancaki bir taraftanda bu öğretmenlere verilecek ek ders görevinin haftada 12 saati geçemeyeceği vurgulanmaktadır. Oysa 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89 uncu maddesi, her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda öğretmen bulunamaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine, diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücretle ek ders görevi verilebileceği, ücretle verilecek ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususların ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunacağı öngörülmektedir. Dolayısıyla, haftada ücretle okutulacak ders saati sayısının belirlenmesi yönüyle her iki kanun birbiriyle çelişkili durumdadır.
Diğer taraftan ortaöğretim kurumlarının ortaokul ve liselerden oluştuğu döneme uygun olarak 439 sayılı Kanun 3 üncü maddesiyle ortaokullara atfen ortaöğretim kurumlarının 1 inci devre öğretmenlerinin aylık karşılığı haftada 18 saat ders okutmaları ikinci devre genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenlerinin ise haftada aylık karşılığı olarak 15 saat ders okutmaları öngörülmüştür.
Günümüzde, ortaokullar ilköğretim kurumları kapsamına alınmış olmakla birlikte öğretmenlerinin yetişme kaynağı ortaöğretim kurumları ile aynıdır. Öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarının ingilizce öğretmenliği çıkışlı bir öğretmen ihtiyaca göre ilköğretim kurumlarına ingilizce öğretmeni olarak atanabildiği gibi, ortaöğretim kurumlarına ingilizce öğretmeni olarak da atanabilmektedir. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliği çıkışlı bir öğretmen aynı şekilde ilköğretim kurumlarına Türkçe öğretmeni olarak atanabildiği gibi, ortaöğretim kurumlarına Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olarak da atanabilmektedir. Bunu Tarih, Coğrafya ve Sosyal Bilgiler alanı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, İmam Hatip Liseleri Meslek Dersleri gibi daha birçok branşta/alanda örneklemek mümkündür.
Görüldüğü gibi aynı yükseköğretim kurumundan mezun, ancak ihtiyaç çizgisinde farklı öğretim kademesinde görev almış öğretmenlerimizin aylık karşılığında okutmaları gereken ders miktarında farklılık bulunmaktadır.
Madde ile 439 sayılı Kanun'un Ek-1 inci maddesi amaç boyutunda korunmakla birlikte ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde görevli genel bilgi dersleriyle ilgili branş öğretmenlerimizin aylık karşılığında okutmaları gereken ders miktarını haftada 15 saatte birleştirerek yukarıda belirtilen farklılık giderilmekte ve ücretle okutulacak ders miktarının belirlenmesi 657 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesi uyarınca çıkarılacak Bakanlar Kurulu Kararma bırakılmaktadır.
Madde 7. - Kurumsal amaçların en etkin ve verimli olarak hayata geçirilebilmesi için, yönetim anlayışının insan tabiatına uygun hale getirilmesi; kurumun bütün alt sistem ve unsurları ile öğrenen bir organizasyon niteliğine kavuşturulması; görev gerekleri bakımından yeterli bilgi ve beceriye sahip personel istihdam edilmesi yanında, personeli kurum amaçlarının gerçekleştirilmesinde . gösterdiği başarı oranında ödüllendirmesi ve adil olarak yönetilmesi büyük bir önem taşımaktadır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 6 -
Personelin iş yapma kabiliyetinin iş yapma istek ve işbirliğine dönüştürülmesinde kurumsal yapının personelin başarısı oranında yükselebilmesine elverişli kılınması gerekmektedir. Eğitim yönetimi kariyer basamakları ile personelin başarısı ölçüsünde yükselebilmesine imkân ve fırsat sağlanmaktadır.
Bugün kamu yönetiminde verimliliğin artırılamayışı, hizmet için gerekli nitelikleri taşımayan, çeşitli siyasal mülahazalarla yapılan atamalardan kaynaklanmaktadır. Personele verimli olduğunda ilerleme, meslekte yükselme hedefi ve güvencesi vermeyen hiç bir sistemin başarılı olması mümkün değildir.
Kamu yönetiminde tabandan itibaren birçok yönetim unsurları bulunmaktadır. Bu unsurların üstlendikleri görevin önem güçlük ve sorumluluk derecesi bakımından ve astlık üstlük pozisyonları da dikkate alınarak kariyer basamaklarına ayrılması gerekli görülmüştür.
Madde ile 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 56 ncı maddesi değiştirilerek her kariyer basamakta yer alan unvanların görev tanımları yapılabilmesine, yöneticilerin yetki ve sorumlulukları arttıkça mali ve sosyal haklarında anlamlı artış imkânı sağlanabilmesine, görevin gerektirdiği niteliklerin somut olarak belirlenebilmesine kariyer basamaklarda yükselmelerin belirli bir disiplin içinde düzenlenebilmesine ve nihayet işin ehline verilmesine imkân sağlanması amaçlanmıştır.
Madde 8. - Madde ile 3797 Sayılı Kanunun 61 inci maddesi değiştirilerek Bakanlık personelinin atama ve görev yeri belirleme yetkisi düzenlenmektedir. Öğretmenlerin atandıkları ildeki görev yerlerinin; çalışma ilişkilerinde iki taraflı demokratik ilişkilerin kurulması ilkesi temelinde oluşturulacak görev yeri belirleme kurulunun değerlendirmesine bağlı olarak, görev yerlerinin il
v' millî eğitim müdürünün teklifi üzerine valilerce belirlenmesine imkân verilmiştir.
Öğretmenlere yönetmelikle belirlenecek hizmet bölgelerinde.en az 3'er yıl çalışma zorunluluğu getirilmiştir. Bu zorunluluk öğretmenlerin her türlü atama ve yer değiştirmesinde belirleyici olacaktır.
Bakan gerekli gördüğü hallerde, atama yetkisini merkez teşkilatında alt birimlere, illerde valilere devredebileceklerdir.
Madde 9. - Madde ile 3797 sayılı Kanun'un 62 inci maddesi değiştirilerek Bakanlığımız kadrolarının, Maliye Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve Bakanlığımızca müşterek hazırlanacak esaslar doğrultusunda okul ve kurumlar bazında dağıtımı ve değiştirilmesi gereken haller hariç sa-bitlenmesi öngörülmektedir.
Madde 10. - Madde ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 176 ncı maddesinde yapılan değişikliğe paralel olarak 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'nun 11 inci maddesindeki ek ders birim saat ücretine ilişkin göstergeler değiştirilmek suretiyle öğretmenlerle öğretim görevlileri arasındaki dengenin korunması sağlanmaktadır.
Geçici Madde 1. - Bu madde ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 176 ncı maddesindeki saat ücretlerinin belirlenmesine esas alınan gösterge rakamının 1999,2000 ve müteakip yıllarda uygulanacak miktarı gösterilmektedir.
Böylece 1998, 1999 ve 2000 yıllarında kademeli olarak yapılan artışla öğretmenlerimizin ek ders birim saat ücretlerinin anlamlı bir düzeye yükselmesi sağlanmış olacaktır.
Geçici Madde 2. - Bu madde ile 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 56 ncı maddesinin değiştirilerek yönetim görevlerinin kariyer basamaklara ayrılması ve her kademede o kademenin gerektirdiği eğitimde başarılı olma yükümlülüğü öngörülmesi karşısında, bu kademelerde görevli yöneticilerin kazanılmış haklarının korunması amaçlanmıştır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
Geçici Madde 3. - Bu madde ile Bakanlık kadrolarının okul ve kurumlar bazında sabitleştiril-mesi karşısında mevcut kadrolar hakkında uygulanacak işlemler ve bu kadrolarda görev yapan personelin özlük haklarına yönelik olarak uygulanacak esaslar düzenlenmektedir.
Madde 11.-Yürürlük hükmüdür.
Madde 12. - Yürütme hükmüdür.
T.C. Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar 11.11.1997 Genel Müdürlüğü
Sayı: B.02.0.KKGI101-123914834
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA ,
Millî Eğitim Bakanlığı'nca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 28.10.1997 tarihinde kararlaştırılan "190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim. Mesut Yılmaz Başbakan
GENEL GEREKÇE • Bilim ve teknolojide meydana gelen gelişmeler sonucunda ülkemizin teknik ve ara insan gü
cü ihtiyacını karşılamak için yeni eğitim programlarının uygulanması, yeni bölümler ve okullar açılması zorunlu görülmektedir.
Eğitimi yaygınlaştırmaya dönük politikalar ve hızlı nüfus artışı, eğitimden yararlanmak isteyenlerin sayısında her yıl büyük artışlar meydana getirmektedir.
Millî Eğitim Bakanlığı, eğitimden yararlanmak isteyen bu öğrenci kitlesine Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil toplam 495 477 adet öğretmen kadrosuyla hizmet vermeye çalışmaktadır. Ancak, 16.8.1997 tarih ve 4306 sayılı Kanunla zorunlu ilköğretimin 8 yıla çıkarılması sonucunda 1997-2000 yılları arasında 1 482 500 öğrencinin 6 ncı sınıftan itibaren zorunlu eğitime devamı sağlanacaktır ki mevcut kadro miktarı ile duyulan bu öğretmen gereksiniminin karşılanmasına olanak bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu öğrencilerimizin eğitim ve öğretime devamlarının sağlanmasıyla ilköğretim okullarında, 30 öğrenciye bir sınıf hedeflendiğinde 78 237 öğretmene gereksinim duyulacaktır. Bunun yanında eğitim sistemine yeni girecek öğrenci sayısındaki artışlar ile diğer eğitim kademelerindeki okullaşma oranındaki artışlardan kaynaklanan bütün branşlardaki öğretmen gereksinimini de ilave ettiğimizde 158 155 öğretmen kadrosuna gereksinim olduğu görülmektedir.
Eğitim ve öğretim hizmetlerinin istenen ve hedeflenen düzeyde sürdürülebilmesi için 158 155 öğretmen kadrosunun ihdasında zorunluluk görülmektedir.
MADDE GEREKÇELERİ Madde 1. - Millî Eğitim Bakanlığı'nın taşra teşkilatında kullanılmak üzere (158 155) adet öğ
retmen kadrosu ihdas edilmektedir. Madde 2. - Yürürlük maddesidir.
Madde 3. - Yürütme maddesidir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi . (S. Sayısı : 589)
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
190 SAYILI GENEL KADRO VE USULÜ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN EKİ CETVELLERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
TASARISI MADDE 1. - Millî Eğitim Bakanlığı'nın taşra teşkilatında kullanılmak üzere, ekli listede ye-
ralan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı cetvelin ilgili bölümüne eklenmiştir.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
A. Mesut Yılmaz Başbakan
Dev. Bakanı ve Başb. Yard. B. Ecevit
Devlet Bakanı V. C. Kavak
Devlet Bakanı Y. Seçkiner
Devlet Bakanı Prof. Dr. H. S. Türk
Devlet Bakanı R. Serdaroğlu Devlet Bakanı
Prof Dr. Ş. Gürel Devlet Bakanı V.
M. C. Ersümer Devlet Bakanı
R. Şahin Devlet Bakanı
C. Kavak Devlet Bakanı R. K. Yücelen Devlet Bakanı.
M. Baiallı İçişleri Bakanı M. Başesgioğlu Maliye Bakanı
Z. Temizel Bayındırlık ve İskân Bakanı
, Y. Topçu Ulaştırma Bakanı V.
R. Serdaroğlu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
Prof. Dr. N. Çağan Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı
M. C. Ersümer Turizm Bakanı
/. Gürdal
Millî Sav. Bak. ve Başb. Yard. /. Sezgin
Devlet Bakanı H. Özkan
Devlet Bakanı /. Saygın
Devlet Bakanı Prof. Dr. S. Yıldırım
Devlet Bakanı M. Gürde re
Devlet Bakanı V. Prof. Dr. Ş. Gürel
Devlet Bakanı M. Ydmaz
Devlet Bakanı B. Kara
Devlet Bakanı E. Aşık
Devlet Bakanı H. Gemici
Adalet Bakanı O. Sungurlu
Dışişleri Bakanı V. /. Talay
Millî Eğitim Bakanı H. Ulıığbay
Sağlık Bakanı H. İ. Özsoy
Tarım ve Köyişleri Bakanı M. Taşar
Sanayi ve Ticaret Bakanı Y.Erez
Kültür Bakanı /. Talay
Orman Bakanı E. Taranoğlu
Çevre Bakanı V. /. Gürdal
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 9 -
TASARIYA EKLİ CETVEL
Kurumu : Millî Eğitim Bakanlığı
Teşkilatı : Taşra
. . ' ' • ; • • İhdas Edilen Kadrolar
Serbest Tutulan
Sınıf Unvanı Derece Kadro Adedi Kadro Adedi Toplam
EÖH Öğretmen 1-9 158 155 - 158 155
Toplam 158 155 158 155
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun Ek 11 inci maddesi son fıkrasının değiştirilme
sine dair kanun teklifimiz ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim.
Avni Akyol Yusuf Ekinci Bolu Burdur '
' ' • . ' i . •
GEREKÇE
2000'li yıllara yaklaştığımız, bilim ve teknolojinin baş döndürücü hızla geliştiği bilgi toplumu çağında, 10 milyonun üzerindeki eğitim ve öğretim çağındaki çocuk ve gençlerimize yaklaşık 450 000 öğretmenle eğitim ve öğretim hizmetleri verilmeye çalışılmaktadır.
Millî Eğitim Bakanlığının 1995 yılı verilerine göre, eğitim ve öğretim faaliyetlerinin'sağlıklı sürdürülmesi ve standartların yakalanması için 50 000'in üzerinde öğretmene ihtiyaç duyulduğu çeşitli platformlarda dile getirilmiştir. Ancak, 1995 yılında çeşitli branşlardan kullanım müsaadesi verilen 25 000 kadro için çeşitli branşlardan öğretmen alımı yapılabilmiştir.
Bilhassa okul öncesi, sınıf, Türk Dili ve Edebiyatı, İngilizce gibi branşlarda öğretmen yetiştiren kurumlardan mezun potansiyel aday da ihtiyacı karşılayamaz, hale gelmiştir. Örneğin 1995-1996 öğretim yılı için 12 000 sınıf öğretmenine ihtiyaç varken, bu alanda eğitim fakültelerinin son sınıflarında 6 000 öğrenci bulunmaktadır. Bu öğrencilerin hepsinin mezun olup, atandıklarını düşündüğümüzde bile ihtiyacın % 50'si karşılanabilmektedir. Yukarıda belirtilen branşlarda da potansiyel aday durumu aynı olumsuzluğu göstermektedir.
Öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından mezun olan potansiyel adaylarla eğitim ve öğretimdeki standartlar yakalanamazken, ekonomik göstergelerin olumsuzluğu, diğer bir ifadeyle enflasyonun artışına paralel olarak paranın alım değerinin düşmesi, öğretmenlerin en verimli yaş ve çağlarında emekli taleplerini arttırmıştır. Bu talep o kadar yoğunlaşmıştır ki 1995-1996 öğretim yılında emekli talebinde bulunan öğretmen sayısı 50 000'e yaklaşmaktadır. Özellikle okulöncesi ve sınıf öğretmenliği alanlarında şehir merkezlerinde bile öğrencilerimiz öğretmensiz kalmıştır. Emeklilik talebinin gerçek sebebini somut olarak belirlemek gerekirse, konunun tamamen maddi ağırlıklı olduğunu görmekteyiz. Şöyle ki, birinci derecenin 4 üncü kademesinde görev yapan bir öğretmenimizin eline ek ders ücreti dahil aylık 21 ilâ 23 milyon TL/arasında para geçmektedir. Aynı öğretmen emekliliği hak kazanarak emekli olması halinde eline 17-18 milyon TL. geçmektedir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 1 0 -
bu öğretmenimizin emekli olurken aldığı emekli ikramiyesini, çeşitli yollarla değerlendirmesi durumunda çalışmadan, fiilen çalıştığından fazla gelir elde etmektedir.
Bu ekonomik ağırlıklı düşünceyle, çalışan öğretmenlerimiz emekliliklerini talep etmektedirler. , Yukarıda da belirtildiği gibi bu talep o kadar yoğunlaşmıştır ki, Avrupa Topluluğuna üyelik
konusunda belli bir süreç yaşayacak olan ve Gümrük Birliğine girmiş bir Türkiye'nin, birlik üyesi ülkelerin her alanda standartlarım yakalamak zorunluluğu karşısında, bu standartları yakalamadaki temel dinamikleri sağlayan eğitim ve öğretim hizmetlerini zamanında yerine getiremez hale getirmiştir.
Konunun ciddiyeti ortadadır. Kısa sürede çözüm bulunmazsa, ülkemiz açısından ilerde telafisi mümkün olamayacak olumsuzluklar yaşanacaktır.
Nasıl ki, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur'dan emekli olarak T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi bir kurumda çalışanlar, emekli maaşları kesilmeden çalışmalarını sürdürebiliyorsa, ilgili yükseköğretim kurumlarının yeterli potansiyel adayı yetiştirmesine ve idarece alınacak diğer tedbirlerin alınmasına kadar öncelikle Bakanlıkça tespit edilecek alanlarda ye nitelikteki emekli öğretmenlerin, emekli aylıkları kesilmeksizin göreve döndürülmeleri, eğitim ve öğretim hizmetlerinin sağlıklı yürütülmesi ve yarınımız için zorunlu görülmektedir.
BURDUR MİLLETVEKİLİ YUSUF EKİNCİ VE BOLU MİLLETVEKİLİ AVNİ AKYOL'UN TEKLİFİ
ı 5434 SAYILI T.C. EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNUN EK 11 İNCİ MADDESİNİN SON
FIKRASININ DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN TEKLİFİ MADDE 1. - 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun Ek 11 inci maddesi son fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Ancak, eğitim ve öğretim hizmetlerinin aksatılmadan yürütülmesi amacıyla, çalışma süreleri
ve atanacaklarda aranacak diğer nitelikler belirlenerek Millî Eğitim Bakanlığının teklifi ve Maliye Bakanlığı'nın uygun görüşü üzerine atanan emekli öğretmenler; mahiyeti itibariyle hizmetin görülmesi mücbir bir sebebe dayandığı ve özel bir ihtisas gerektirdiği ilgili Bakanlığın teklifi ve Maliye Bakanlığı'nın mütalaası üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen yerlere tayin edilecekler hakkında birinci fıkra hükmü uygulanmaz. Bu fıkra hükümlerinden, emeklilikten göreve dönmüş öğretmenler de yararlandırılır."
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun Hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
, TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 21.5.1992 Tarih ve 3803 Sayılı Kanunla Değişik
176 ncı Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Teklifi ve Gerekçesi ekte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim. . Turhan Tayan
Bursa
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 11 -
GEREKÇE 21 inci yüzyılda gelişmiş ülkeler arasında yer alabilmenin önşartı bilgiye dayalı bir toplum
oluşturabilmeye bağlıdır. Bilgi toplumunu meydana getirecek genç kuşaklara millî ve çağdaş temellerde değer ve düşünceler ile üstün becerilerin kalıcı bir biçimde kazandırılması, ancak eğitim yoluyla mümkün bulunmaktadır. Bu sebeple, istenilen beceri ve değerlerin kazandırılması için hazırlanacak ileriye dönük programlarda, eğitim sisteminin çağdaş bir yapıya kavuşturulması yanında, eğitim çalışanlarının nitelik ve statülerinin iyileştirilmesi ve toplumda hayat boyu eğitim kavramının yerleştirilmesine özel önem verilmesi gerekmektedir.
Öğretmenlerin hayat boyu eğitim kavramını yerleştirmesi, öğrencilerini bilgi toplumunun bir üyesi haline getirmesi için yapmakta oldukları çalışmalar oldukça yoğun bir çabayı gerektirmektedir.
Öğretmenin ders ve çalışma yükü; ders hazırlama, araç-gereç hazırlama, nöbet, okuliçi toplantıları, sınıf rehber öğretmenliği, eğitsel kol çalışmaları, ders dışı sosyal ve kültürel faaliyetler, sınav kâğıdı, ödev okuma ve düzeltme gibi çalışmalarının tümünü kapsamaktadır.
Ek ders saat ücretinin günün ekonomik şartları ve verilen hizmetin karşılığı olarak yetersiz kalması, öğretmenlerin bu dersleri okutmakta istekli davranmamalarına genç yaşta emekli olarak en verimli çağlarında sistemin dışına çıkmalarına, dolayısıyla da öğretmen sıkıntısının çekilmesine ve eğitimin aksamasına neden olmaktadır.
Ek ders ücretinin gösterge rakamının yükseltilmesiyle öğretmenleri, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarında kadrosuz olarak sadece ders ücreti karşılığı görev yapan usta öğreticilerin ve hizmetiçi eğitim kurs ve seminerlerinde ders vermekle görevlendirilen öğretmen ve diğer personelin durumları biraz daha iyileştirilmiş olacaktır. Böylece erken emeklilik de kısmen önlenerek, öğretmen açığı kapatılmış, eğitimde niteliğin yükseltilmesine katkıda bulunulmuş olacaktır.
BURSA MİLLETVEKİLİ TURHAN TAYAN'İN TEKLİFİ 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNUN 21.5.1992 TARİH VE 3803 SAYILI
KANUNLA DEĞİŞİK 176 NCI MADDESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 21.5.1992 tarih ve 3803 sayılı Kanunla değişik 176 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 176. - Bu Kanunun değişik 89 uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilenlere ders saat ücreti;
a) Gündüz öğretimi için 20 b) Gece öğretimi için 30 Gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen maaş katsayısı ve taban aylığı katsayısı topla
mı ile çarpımından oluşan miktardan az olmamak üzere, her yıl Ocak ayının ilk haftasında Bakanlar Kurulunca tespit edilen miktarlar üzerinden ödenir.
Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim ve öğretim kurumlarında, kadrosuz olarak ders ücreti karşılığı görev verilen usta öğreticilerle, özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitim ve öğretim gördüğü kurumlarda görevli öğretmen ve yöneticilere bu ücret, % 30 fazlasıyla ödenir.
Kurumların eleman yetiştirmek üzere açtıkları meslekî okullarda, eğitim merkezlerinde, kurs, seminer ve hizmetiçi eğitim faaliyetlerinde ücretle ders vermek üzere yükseköğretim kurumlarından görevlendirilen öğretim elemanlarına 2914 sayılı Kanun hükümlerine göre, öğretmen ve diğer memurlara ise, gece ücreti üzerinden ders ücreti ödenir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi : (S. Sayısı: 589)
- 1 2 -
2914 sayılı Kanun uyarınca ders ücreti alan öğretim elemanları dışında kalan yüksekokul ve akademi personelinin ders ücreti ile konferans ücretleri her yıl bütçe kanunlarında gösterilir.
GEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1996 yılı sonuna kadar ders saat ücreti, 1 inci maddede belirtilen gösterge rakamının maaş ve taban aylığı katsayısı toplamının çarpımından oluşan miktarlar üzerinden ödenir.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
"Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 32 nci Maddesine Bir Fıkra ile Aynı Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesine Dair Kanun Teklifi ve gerekçesi ekte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim. ' ' ' . . ! Turhan Tayan
Bursa GENEL GEREKÇE
Öğretmenlik mesleği en yıpratıcı mesleklerden biridir. Ülkemizin en ücra köşelerinde çeşitli zorluklara ve mahrumiyetlere rağmen Devlet-Millet entegrasyonunu sağlayan tek meslek mensubu öğretmendir. Onun omuzlarında, ülkenin geleceğini hazırlama sorumluluğu ve yükümlülüğü vardır.
Öğretmenler, mesleğin özelliği ve önemi gereği, normal mesai saatlerinin dışına taşan bir çalışma temposu içinde olmak zorundadırlar. Okutmakla yükümlü oldukları ders saatlerinden çok, öğrencilerin seviyesini ve gelişim basamaklarını gözönünde bulundurarak verecekleri ders ve konular için yapacakları inceleme ve araştırmalara ve buna uygun hazırlayacakları plan ve programlara geniş zaman ayırmak, yorucu ve yıpratıcı çalışma yapmak zorundadırlar.
Ayrıca, işlediği konulardan öğrencilerin ne ölçüde yararlandığını ve bu bilgilerini pratiğe ne derecede uygulayabildiklerini ölçmek için yaptığı yazılı yoklama ve ödevlerin incelenmesi de normal mesai saatlerinin dışında bir çalışmayı gerektirmektedir.
Öğretmenler; mevzuatlarında belirtilen ders görevlerinin yanında; ders araç-gereci hazırlama, nöbet, kurul ve zümre toplantıları, öğrenci kişilik hizmetleri, eğitici kol çalışmaları, danışmanlık hizmetleri, laboratuvar ve atölye hazırlık çalışmaları, veli ve çevre ilişkileri ve benzeri hizmetleri de yapmak ve yürütmek zorundadırlar.
Bu çalışma şartları içinde, bir de kalabalık sınıflarda ders vermenin güçlüklen ve ders görevlerine ek olarak özel pedagojik sorumlulukları, öğretmenin psikolojik ve fizyolojik yönden yıpranmasına sebep olmaktadır. Ayrıca bu durum ses tellerinde bozukluk, varis, iş kazası v.b. meslek hastalıklarına yakalanma riskini yükseltmektedir.
Bu ağır ve riskli çalışma ve sorumluluğun karşılığında, öğretmenlerin her fiilî hizmet yılı için ayrıca 3 (üç) aylık bir sürenin fiilî hizmet müddeti zammı olarak hizmet süresine eklenmesi ve bu sürelerinin emeklilik yönünden de değerlendirilmesi gerekmektedir.
Böylece, geleceğimizin güvencesi olan çocuklarımızı yetiştirme görev ve sorumluluğunu yerine getirmek suretiyle Devletimizin bekâsının sağlanmasında ve milletimizin mutluluğunun gerçekleştirilmesinde çok yorucu ve yıpratıcı çalışma temposu ile büyük hizmeti olan öğretmenlerimize sağlanacak imkânla mesleğin cazibesi de artırılarak eğitimin niteliğinin yükseltilmesine katkıda bulunulmuş olacaktır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 1 3 -
, BURSA MİLLETVEKİLİ TURHAN TAYAN'IN TEKLİFİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNUN 32 NCİ MADDESİNE
BİR FIKRA İLE AYNI KANUNA BİR GEÇİCİ MADDE EKLENMESİNE DAİR KANUN TEKLİFİ ,
MADDE 1. - 8.6.1949 tarih ve 5434 sayılı. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 32 nci maddesine aşağıdaki (j) fıkrası eklenmiştir.
İştirakçiler Hizmetin geçtiği yerler Eklenecek süre (Ay)
j) Öğretmenler Her tür ve derecedeki
Müdürler ve örgün ve yaygın eğitim 3
Müdür Yardımcıları kurumlan Yukarıdaki fıkra kapsamına giren iştirakçilerin fiilî hizmetlerine eklenecek süre, 5434 sayılı
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra çalışanların emeklilik işlemlerinde uygulanır. Fiilî hizmet müddeti zammından yararlanabilmek için kadın iştirakçilerin en az 20, erkek işti
rakçilerin en az 25 yılını tamamlamış olmaları gerekir. GEÇİCİ MADDE- Bu Kanunun 1 inci maddesi kapsamına girenlerden halen görevde bulu
nanlar ile emekli olanların talepleri üzerine, istedikleri süre kadar fiilî hizmet müddetinin her yılı için üçer ay olmak üzere hesap edilecek müddet, iştirakçilerin o tarihteki aylık emekli kesenek karşılıkları nazarı itibare alınarak, borçlandırılmak suretiyle fiilî hizmet müddetlerine eklenir.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin A bendinin 7/b fıkrasının değiştirilmesine ilişkin kanun teklifi ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.
Gereğini saygıyla arz ederim. Hasan Dikici Zülfikar'İzol
, Kahramanmaraş Şanlıurfa M. Salih Katırcıoğlu Avni Doğan
Niğde ' Kahramanmaraş Mikail Korkmaz Cemalettin Lafçı
Kırıkkale Amasya Lütfü Esengün Mustafa Baş
Erzurum İstanbul Şevki Yılmaz Hüseyin Yıldız
Rize Mardin Ahmet Bilge Tevhit Karakaya
Ankara Erzincan Bülent Arınç Ersönmez Yarbay
Manisa Ankara Mustafa Köylü Fikret Karabekmez
İsparta Malatya
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
1 4 -
Hüsamettin Korkutata Bingöl
Kemal Albayrak Kırıkkale
Kemalettin Göktaş Trabzon
Murtaza Özkanlı Aksaray
İbrahim Halil Çelik Şanlıurfa
Mustafa Yünlüoğlu Bolu
İsmail Özgün Balıkesir
/. İlhan Sungur Trabzon
Musa Uzunkaya Samsun
Şaban Şevli Van
Prof. Dr. Mustafa Kamalak Kahramanmaraş
Ramazan Yenidede Denizli
Mehmet Emin Aydınbaş İçel
Mehmet Altan Karapaşaoğlu Bursa
Hanifl Demirkol Eskişehir
Memduh Büyükkılıç Kayseri
Nezir Aydın Sakarya
Veysel Candan Konya
Hüseyin Arı Konya
Muhammet Polat Aydın
Ömer Vehbi Hatipoğlu Diyarbakır
Lütfi Yalman Konya
T. Rıza Güneri Konya
Ömer Naimi Barım Elazığ
i Abdullah Arslan Tokat
Nurettin Aktaş Gaziantep
Ali Oğuz İstanbul
Saffet Benli İçel
İsmail Coşar Çankırı
M. Kemal Ateş Kilis
GEREKÇE Bilindiği gibi, dinî hizmetleri yerine getirmek üzere 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu
ile memleketimizde İmam - Hatip liseleri kurulmuştur. İmam-Hatip liseleri imamlık, hatiplik ve Kur'an kursu öğreticiliği gibi dinî hizmetlerin yerine getirilmesi ile görevli elemanları yetiştirmek üzere, Millî Eğitim Bakanlığınca açılan ortaöğretim sistemi içinde, hem mesleğe hem de yükseköğrenime hazırlayıcı programlar uygulayan öğretim kurumlarıdır.
Böylesine önemli bir eğitim kurumu olan imam-hatip liselerinde; genel lise derslerinin yanı sıra Kur'an bilimleri ve ilgili dersler de okutulmaktadır. Sözkonusu dersler; İlahiyat Fakültesi, İsla-mî İlimler Fakültesi ve Yüksek İslam Enstitüsünden mezun değerli öğretmenler tarafından verilmektedir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 1 5 -
Mezkûr öğretmenler arasında Kur'an-ı Kerim'i tamamen ezberleyerek "Hafız" olan öğretmenler de bulunmaktadır.
Bu itibarla, Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluşunda görevli olup, hıfzını tamamlayanlara verilen bir derecenin hafız İmam-Hatip Lisesi meslek dersleri ile diğer öğretim kurumlarındaki Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerine de verilmesi hem aynı vasıftaki elemanlar arasında eşitsizliği ortadan kaldıracak, hem de mukaddes kitabımız Kur'an-ı Kerim'i hıfzetmeye teşvik edici mahiyette olacaktır.
KAHRAMANMARAŞ MİLLETVEKİLİ HASAN DİKİCİ VE 45 ARKADAŞININ TEKLİFİ 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNUN 36 NCI MADDESİ "ORTAK HÜKÜMLER BÖLÜMÜ" A BENDİ 7/B FIKRASININ DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDAKİ
KANUN TEKLİFİ MADDE 1. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesi "Ortak Hükümler Bö
lümü" A bendi 7/b fıkrası yeniden düzenlenerek aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. b) "Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluşunda halen görevli bulunan ve yeniden göreve atanacak
larla eğitim-öğretim hizmetleri sınıfında halen görevli bulunan ve yeniden atanacak olan İmam-Hatip Lisesi meslek dersleri öğretmenleri ve diğer öğretim kurumlarındaki Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinden hafız oldukları Diyanet İşleri Başkanlığınca tespit edilecek bir yönetmelik uyarınca belirlenenlere bir derece yükselmesi verilir. (Lisansüstü eğitim sebebiyle verilen derece ve kademe ilerlemesi bu fıkra gereğince verilen derece ilerlemesiyle birlikte uygulanamaz.)"
MADDE 2. - Bu Kanun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 19 uncu Dönemden hükümsüz sayılan 2/1293 Esas Sayılı Kanun Teklifini İçtüzüğün 78 inci
maddesine göre yeniliyorum. Gereğini arz ederim. Saygılarımla.
Ahmet Kabil Rize
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA '
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 32 nci Maddesine Bir Fıkra ile Aynı Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesine Dair Kanun Teklifi ekte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim. İhsan Saraçlar ' Nevzat Ercan
DYP Grup Başkanvekili Sakarya Samsun
Turhan Tayan ' Hasan Basri Eler Bursa Edirne
Adnan Ekmen Fahri Gündüz SHP Grup Başkanvekili Uşak
Batman
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 1 6 -
Mehmet Kahraman Diyarbakır
Abdullatif Şener , Sivas
Algan Hacaloğlu İstanbul
Ahmet Kabil Rize
t Metin Emiroğlu *
Malatya
Cemal Özbilen Kırklareli
SelahattinKarademir Kahramanmaraş
Leyla Yeniay Köseöğlu İstanbul
Nurettin Tokdemir Hatay
Ahmet Bilyeli İçel
Süleyman Ayhan Çanakkale
Mustafa Doğan Gaziantep
Er gün Güner İstanbul
Turgut Tekin Adana
Hacı Filiz Kırıkkale
A.-Şeref Erdem Burdur
Osman Seyfı Nevşehir
GENEL GEREKÇE Öğretmenlik mesleği en yıpratıcı mesleklerden biridir. Ülkemizin en ücra köşelerinde çeşitli
zorluklara ve mahrumiyetlere rağmen Devlet-Millet entegrasyonunu sağlayan tek meslek mensubu öğretmendir. Onun omuzlarında, ülkenin geleceğini hazırlama sorumluluğu ve yükümlülüğü' vardır.
Öğretmenler, mesleğin özelliği ve önemi gereği, normal mesai saatlerinin dışına taşan bir çalışma temposu içinde olmak zorundadırlar. Okutmakla yükümlü oldukları ders saatlerinden çok, öğrencilerin seviyesini ve gelişim basamaklarını gözönünde bulundurarak verecekleri ders ve konular için yapacakları inceleme ve araştırmalara ve buna uygun hazırlayacakları plan ve programlara geniş zaman ayırmak, yorucu ve yıpratıcı çalışma yapmak zorundadırlar.
Ayrıca, işlediği konulardan öğrencilerin ne ölçüde yararlandığını ve bu bilgilerini pratiğe ne derecede uygulayabildiklerini ölçmek için yaptığı yazılı yoklama ve ödevlerin incelenmesi de normal mesai saatlerinin dışında birçalışmayı gerektirmektedir.
Öğretmenler; mevzuatlarında belirtilen ders görevlerinin yanında; ders araç-gereci hazırlama, nöbet, kurul ve zümre toplantıları, öğrenci kişilik hizmetleri, eğitici kol çalışmaları, danışmanlık hizmetleri, laboratuvar ve atölye hazırlık çalışmaları, veli ve çevre ilişkileri ve benzeri hizmetleri de yapmak ve yürütmek zorundadırlar.
Bu çalışma şartları içinde, bir de kalabalık sınıflarda ders vermenin güçlükleri ve ders görevlerine ek olarak özel pedagojik sorumlulukları, öğretmenin psikolojik ve fizyolojik yönden yıpranmasına sebep olmaktadır. Ayrıca bu durum ses tellerinde bozukluk, varis, iş kazası v.b. meslek hastalıklarına yakalanma riskini yükseltmektedir.
Bu ağır ve riskli çalışma ve sorumluluğun karşılığında, öğretmenlerin her fiilî hizmet yılı için ayrıca 3 (üç) aylık bir sürenin fiilî hizmet müddeti zammı olarak hizmet süresine eklenmesi ve bu sürelerinin emeklilik yönünden de değerlendirilmesi gerekmektedir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
_ 1 7 -
Böylece, geleceğimizin güvencesi olan çocuklarımızı yetiştirme görev ve sorumluluğunu yerine getirmek suretiyle Devletimizin bekasının sağlanmasında ve milletimizin mutluluğunun gerçekleştirilmesinde çok yorucu ve yıpratıcı çalışma temposu ile büyük katkıları olan öğretmenlerimize böyle bir imkân sağlanması ile ayrıca;
*• Öğretmenlik mesleğinin cazibesinin artmasına, * Mevcut öğretmenlerin hizmetlerinden daha çok yararlanılmasına,
* Ülke genelinde, öğretmenlerin dengeli olarak dağılımına, * Eğitimde niteliğin yükselmesine,
* îlk atama yoluyla öğretmen istihdamının azalmasına da katkıda bulunulmuş olacaktır.
ı RİZE MİLLETVEKİLİ AHMET KABİL'İN TEKLİFİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNUN 32 NCİ MADDESİNE
BİR FIKRA İLE AYNI KANUNA BİR GEÇİCİ MADDE EKLENMESİNE DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - 8.6.1949 tarih ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 32 nci maddesine aşağıdaki (j) fıkrası eklenmiştir.
İştirakçiler Hizmetin geçtiği yerler Eklenecek süre (Av) j) Öğretmenler Her tür ve derecedeki
Müdürler ve örgün ve yaygın eğitim 3 Müdür Yardımcıları kurumları
Yukarıdaki fıkra kapsamına giren iştirakçilerin fiilî hizmetlerine eklenecek süre, 5434 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra çalışanlar ile bundan sonra çalışacakların emeklilik işlemlerinde uygulanır.
Fiilî hizmet müddeti zammından yararlanabilmek için kadın iştirakçilerin en az 20, erkek iştirakçilerin en az 25 yılını tamamlamış olmaları gerekir.
GEÇİCİ MADDE - Bu Kanunun 1 inci maddesi kapsamına girenlerden halen görevde bulunanlar ile emekli olanların talepleri üzerine, istedikleri süre kadar fiilî hizmet müddetinin her yılı için üçer ay olmak üzere hesap edilecek müddet, iştirakçilerin o tarihteki aylık emekli kesenek karşılıkları nazarı itibare alınarak, borçlandırılmak suretiyle fiilî hizmet müddetlerine eklenir.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Ka
nun Teklifim ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur. Gereğini arz ederim. j
Saygılarımla. '
İlhdn Sungur \ Şeref Malkoç Trabzon Trabzon
Türkiye Büyük Millet Meclisi . (S. Sayısı : 589)
- 1 8 -
Prof Dr. Lâtif Öztek İbrahim Halil Çelik Samsun Şanlıurfa
Ahmet Karavar Cemalettin Lafçı Şanlıurfa Amasya
Abdullah Arslan Prof Dr. Mümtaz Ünaldı Tokat Konya
Abdullah Örnek Yozgat
GEREKÇE
Millî Eğitim Bakanlığı emekli öğretmenlere eğitim ön lisans programını bitirme hakkı vererek bitirenlerden 65 yaşını doldurmayanları tekrar göreve almış; son öğrenim durumlarına göre intibaklarını yapmış ve bu öğretmenler yeniden emekli olmuşlardır. Ancak 65 yaşını geçmiş bulunanların yaş haddi nedeniyle tekrar göreve alınmaları gerçekleştirilememiş, emsal öğretmenler arasında bir iki yaş nedeniyle eşitsizlik ortaya çıkmıştır. Teklif bu eşitsizliği gidermek ve 65 yaşın üstündeki eğitim ön lisans programını bitiren öğretmenlerin de intibaklarının düzeltilebilmesi imkânı vermek amacıyla hazırlanmıştır. ,
TRABZON MİLLETVEKİLİ İSMAİL İLHAN SUNGUR VE 8 ARKADAŞININ TEKLİFİ
TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 203. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce; emekli olduktan sonra Millî Eğitim Bakanlığı tarafından tanınan eğitim ön lisans programını tamamlayan öğretmenlerin 65 yaş haddi nedeniyle yapılamayan intibakları son öğrenim durumlarına göre emsallerine uygun olarak düzeltilir.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Öğretmenlerimize her yılın Kasım ayında bir maaş tutarında ikramiye ödenmesini sağlamak amacıyla hazırlamış bulunduğum kanun teklifi, gerekçesi ile birlikte ilişikte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim. Dr. Yusuf Ekinci
Burdur -
GEREKÇE Millî Eğitimimizin aslî unsuru olan ve yeni nesillerin yetiştirilmesinde köy, kasaba demeden
fedakârca çalışan ve eğitim yolunda her türlü zorluğa katlanan öğretmenlerimize, yıllık kitap v.s. gibi ihtiyaçlarının kazandırılması yanında mesleğin cazibesini artırmak amacıyla her yıl öğretmenler gününden önce bir maaş tutarında ikramiye verilmesini sağlamak ve bu anlamlı günde onları onurlandırmak üzere işbu kanun teklifi hazırlanmıştır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 1 9 -
BURDUR MİLLETVEKİLİ YUSUF EKİNCİ'NİN TEKLİFİ
ÖĞRETMENLERE BİR MAAŞ İKRAMİYE VERİLMESİ HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - Genel ve Katma Bütçeli Kuruluşların Eğitim ve Öğretim Sınıfına dahil olup fiilen öğretmenlik yapanlara her yılın Kasım ayında bir maaş tutarında ikramiye ödenir. Ancak bu ikramiyenin tutarı dördüncü dereceden aylık alan bir öğretmenin aylık tutarından az olamaz.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli 1 Sayılı Cetvelin "IV Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı" İçin Öngörülen Ek Gösterge derece ve Rakamlarında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun teklifi ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim.
16.1.1997
Yusuf Ekinci Burdur
GEREKÇE Kamu hizmetlerinin sağlıklı, etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesinin, kamu hizmeti ya
pan kurumların yasaların öngördüğü çerçevede iyi bir planlama doğrultusunda teşkilâtlanmaları ve yapıcı personel politikaları tespit ederek bunları hayata geçirmeleri ile mümkün olacağı bilinen bir gerçektir. Bu bağlamda, gelişmiş ülkeler arasında yer alabilmenin önşartının bilgiye dayalı bir toplum oluşturabilmeye bağlı olduğu ve bilgi toplumunu oluşturacak genç kuşaklara millî ve çağdaş temellere dayanan değer ve düşünceler ile kalıcı üstün becerilerin kazandırılmasının, ancak eğitim yolu ile mümkün bulunduğunun da dikkate alınarak, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı kapsamında görev yapan personelin yürütmekte olduğu kamu hizmetinin daha etkin ve verimli bir şekilde sürdürülmesinin sağlanması amacıyla emek-ücret ilişkisi bütünlüğündeki aylık ve diğer özlük haklarında dengeli bir iyileştirme yapılması gerekli görülmektedir.
Teklifte, eğitim çalışanlarının aylık ve özlük haklarının iyileştirilmesine yönelik olarak yapılan değişikliklerde, diğer meslek mensuplarının çalışma şartları, ücretleri ve yararlandıkları maddî avantajlarla hakça bulunacak ölçüde karşılaştırılabilirlik özelliği dikkate alınmış, personelin kıdem ve öğrenim niteliği yanında, görevin önemi, görevlinin sorumluluk ye niteliği de ölçüt olarak alınmıştır.
Diğer meslek grupları için giriş dereceleri esas alınarak belirlenen ek gösterge uygulamasından, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı kapsamında görev yapanların da yararlandırılmaları, ayrıca, 1 inci derece için 3 600 ek gösterge rakamı öngörülerek, emekli keseneklerine yansıyan oranın artırılıp emekli aylıklarının da yükseltilmesi ayrıca, Anayasada, kanunlarda ve hukuk kurallarında yer alan eşitlik ilkesiyle ilgili hükümlere ters düşen uygulamalarda değişiklik yapılmak suretiyle, gerek eğitim çalışanları ile diğer meslek mensupları arasında, gerekse kendi aralarında bulunan eşitsizliklerin giderilerek sosyal huzurun tesis edilmesi amaçlanmıştır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
_ 20 -
BURDUR MİLLETVEKİLİ YUSUF EKİNCİ'NİN TEKLİFİ
14.7.1965 TARİH VE 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNA EKLİ 1 SAYILI CETVELİN "IV EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ SINIFI" İÇİN ÖNGÖRÜLEN
EK GÖSTERGE DERECE VE RAKAMLARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. -657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli 1 sayılı cetvelin "IV Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı" için öngörülen ek gösterge derece ve rakamları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"IV. EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ SINIFI
Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan
Derece 1 2 3 4 5 6 7 8
1227. 3 600
. 3 000 2 200 1 600 1200 1 000 900 800
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. \ MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Öğretmenlere fiilî hizmet zammına dair yasa teklifim, gerekçesi ile birlikte takdim edilmiştir.
Gereğini takdirlerinize saygılarımla arz ederim. Doç. Dr. Ali Uyar
Hatay GEREKÇE
Her insan dünyaya geldiği zaman toplumsal ve biyolojik özellikleriyle herhangi bir tip olarak yoğrulmaya, şekillenmeye hazırdır. İnsanın gelişmesi, mesleği, dünya ve devlet görüşü, davranışı; kısaca kişiliği, aileden, çevreden ve özellikle okuldan alacağı eğitim ve öğretime sıkısıkıya bağlıdır. Bu nedenle eğitim ve öğretim insanı biçimlendiren en önemli ektendir, eğitim ve öğretimle şekillenen tip, yani kişi, toplumunun gelecekte kazanacağı niteliklerin en büyük etkeni olacağına göre, eğitim ve öğretimi toplumun şekillenmesindeki önem ve yeri kolaylıkla anlaşılır. Bu bakımdan insan ve toplumun gelişmesinde, sosyal, siyasî, ekonomik ve kültürel biçimlenmesinde, özellikle okullarda verilen eğitimin ve öğretimin rolü çok büyüktür. .
Eğitim ve öğretim, demokratik rejimlerin en sağlam güvencesi, kalkınmanın, barışı korumanın en büyük etkenidir.
İnsan ve toplumun hayatında bu kadar önemli yeri olan eğitim ve öğretimin en önemli ve vazgeçilmez unsuru öğretmendir. Öğretmen kendisine teslim edilen genç kuşaklan sosyal, siyasî, ekonomik ve kültürel yönden şekillendiren, yönlendiren bir rehber; ufuklarını aydınlatan bir ışık, sönmez bir meşaledir. Mesleğini icra ederken hiçbir fedakârlıktan kaçınmayan, maddî ve manevî sıkıntılar sosyal, siyasî ve ekonomik stresler nedeni ile bunalan, yıpranan, vaktinden önce yaşlanan öğretmene yılda 90 gün fiili hizmet zammı verilmesi yerinde bir karar ve aynı zamanda bizi yetiştiren bu yüce değere verebileceğimiz güzel bir armağan olacaktır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 2 1 -
HATAY MİLLETVEKİLİ ALİ UYAR'İN TEKLİFİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNUN 32 NCİ MADDESİNE
BİR FIKRA İLE AYNI KANUNA BİR GEÇİCİ MADDE EKLENMESİNE DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. - 8.6.1949 tarih ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 32 nci maddesine aşağıdaki (i) fıkrası eklenmiştir.
İştirakçiler Hizmetin Geçtiği Yerler Eklenecek Süre f Ay'ı 1. Öğretmenler Her türlü derecedeki
Müdürler ve örgün ve yaygın eğitim 3 Müdür Yardımcıları kurumlan
Yukarıdaki fıkra kapsamına giren iştirakçilerin fiili hizmetlerine eklenecek süre, 5434 sayılı Kanun yürürlüğe girdiği tarihten sonra çalışanların emeklilik işlemlerinde uygulanır.
Fiili hizmet müddeti zammından yararlanabilmek için kadın iştirakçilerin en az 20, erkek iştirakçilerin en az 25 yılını tamamlamış olmaları gerekir.
GEÇİCİ MADDE - Bu Kanunun 1 inci maddesi kapsamına girenlerden halen görevde bulunanlar ile emekli olanların talepleri üzerine, istedikleri süre kadar fiili hizmet müddetinin her yılı için üçer ay olmak üzere hesap edilecek müddet, iştirakçilerin o tarihteki aylık emekli kesenek karşılıkları nazarı itibare alınarak, borçlandırılmak suretiyle fiili hizmet müddetlerine eklenir.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 213 üncü Maddesinden Sonra Ge
len "Zam ve Tazminatlar" Başlıklı Ek Maddesinin (B) Eğitim ve Öğretim Tazminatı Bölümünde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim.
16.1.1997 Yusuf Ekinci
Burdur
' . > . GEREKÇE
Teklifte, eğitim çalışanlarının aylık ve özlük haklarının iyileştirilmesine yönelik olarak yapılan değişikliklerde, diğer meslek gruplarının çalışma şartları, ücretleri ve yararlandıkları maddî avantajlarla hakça bulunacak ölçüde karşılaştırılabilirlik özelliği dikkate alınmış, personelin kıdem ve öğrenim niteliği yanında, görevin önemi, görevlinin sorumluluk ve niteliği de ölçüt olarak alınmıştır.
Ayrıca, Anayasada, kanunlarda ve hukuk kurallarında yer alan eşitlik ilkesiyle ilgili hükümlere ters düşen uygulamalarda değişiklik yapılmak suretiyle, gerek eğitim çalışanları ile diğer rneslek mensupları arasında, gerekse kendi aralarında bulunan eşitsizliklerin giderilerek sosyal huzurun tesis edilmesi ve öğretmenlere ödenmekte olan tazminatların, diğer meslek mensuplarına ödenen tazminatlara göre çok küçük oranlarda kalmasının doğurduğu huzursuzluğun giderilmesi ve yöneticiler ile öğretmenler arasında bulunması gereken ücret dengesinin sağlanması amaçlanmıştır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 2 2 -
BURDUR MİLLETVEKİLİ YUSUF EKİNCİ-NİN TEKLİFİ
4.7.1965 TARİH VE 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNUN 213 ÜNCÜ MADDESİNDEN SONRA GELEN ZAM VE TAZMİNATLAR BAŞLIKLI EK MADDESİ
NİN (B) EĞİTİM, ÖĞRETİM TAZMİNATI BÖLÜMÜNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1.-657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 213 üncü maddesinden sonra gelen "Zam ve Tazminatlar" başlıklı ek maddesinin (B) Eğitim, Öğretim Tazminatı Bölümünün birinci fıkrası (a,b) bendleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve bu fıkradan sonra gelmek üzere bir fıkra ve bu fıkraya bağlı (a.b) bendleri eklenmiştir.
"a) 1-4 üncü derece kadrolarda bulunanlar için % 120'sine,
b) Diğer kadrolarda bulunanlar için % 110'una, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlarda eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı kapsa
mında görev yapan müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcılarına ayrıca; a) Müdür ve başmüdür yardımcıları için % 25'ine, b) Müdür Yardımcıları için % 15'ine," MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı Maddesinin "Ortak Hü
kümler" Bölümünün (C) Bendine 8 inci Fıkra Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifi ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim. 16.1.1997 Yusuf Ekinci
Burdur GEREKÇE
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik'36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (c) bendinin 1 ve 2 nci fıkrasında belirtilen hizmet sınıflarına girenlerin memurluğa girmeden önce veya memuriyetten ayrıldıktan sonra resmi veya özel müesseselerden yurtiçinde ve dışında mesleklerini ifa edenlerin memuriyete girmek isteyenlerin meslekleri ile ilgili geçen bu hizmet sürelerinin bir kısmı memuriyette geçmiş sayılarak değerlendirilmektedir. Ancak meslekleri itibariyle Türk vatandaşı olup da mesleklerini yurtdışında Türk kültürüne hizmet eden öğretmenlerimiz ve zorunlu göçe tabi tutulan soydaşlarımızdan Türk vatandaşlığına geçenlerin yurtdışında Türk kültürüne hizmet etmiş bulunanların ise bu hizmetleri değerlendirilmemektedir. Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 1897 sayılı Kanunla değişik Ek Geçici 2 nci maddesi ile 30.11.1970 - 1.3.1975 tarihleri arasında göreve alınanların (C) bendi (k) fıkrasına göre Türk kültürüne hizmet edenlerin hizmetleri değerlendirilmiş bu tarihten sonra zorunlu göçe tabi tutulan ve Türk vatandaşlığına geçmiş bulunanların hizmetleri değerlendirilememiştir.
Bu .durum karşısında yabancı memleketlerde öğretmen olarak Türk kültürüne hizmet eden Türk vatandaşları ile sonradan Türk vatandaşlığına geçenlerin yurtdışında öğretmenlikte geçen hizmetlerinin değerlendirilerek bu durumda bulunan vatandaşlarımızın mağduriyetlerinin giderilmesi sağlanmıştır, j
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 2 3 -
BURDUR MİLLETVEKİLİ YUSUF EKİNCİ'NİN TEKLİFİ
14.7.1965 TARİH VE 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNUN 36 NCI
MADDESİNE BİR FIKRA EKLENMESİ HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (C) bendine aşağıdaki 8 inci fıkra eklenmiştir.
"8. Yabancı memleketlerde Öğretmen olarak Türk Kültürüne hizmet eden Türk vatandaşları ile sonradan Türk vatandaşlığına geçenlerden Devlet memuru olmuş olanların, yurtdışında öğretmenlikte geçen hizmetlerinin 12 yılı geçmemek üzere 2/3'ü her yılı bir kademe ilerlemesi ve her üç yılı bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir.
Yurtdışında geçen hangi hizmetlerin Türk Kültürüne hizmetten sayılacağı ve buna ilişkin diğer hususlar Millî Eğitim Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığı tarafından birlikte hazırlanacak yönetmelikle tespit olunur." r
GEÇİCİ MADDE 1. - Yabancı memleketlerde öğretmen olarak Türk Kültürüne hizmet eden Türk vatandaşları ile sonradan Türk vatandaşlığına geçenlerden 1.3.1975 tarihinden bu Kanun yayımı tarihine kadar olan süre içinde Devlet Memurluğuna girenler hakkında bu Kanunun 1 inci maddesi hükümleri uygulanır."
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. > "
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı Maddesinin Ortak Hüküm
ler Bölümünün (C) bendinin 5 inci Fıkrasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun teklifi ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim. 16.1.1997 Yusuf Ekinci
l Burdur GEREKÇE
Kamu hizmetlerinin sağlıklı, etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesinin, kamu hizmeti yapan kurumların yasaların öngördüğü çerçevede iyi bir planlama doğrultusunda teşkilatlanmaları ve yapıcı personel politikaları tespit ederek bunları hayata geçirmeleri ile mümkün olacağı bilinen bir gerçektir. Bu bağlamda, gelişmiş ülkeler arasında yer alabilmenin önşartının bilgiye dayalı bir toplum oluşturabilmeye bağlı olduğu ve bilgi toplumunu oluşturacak genç kuşaklara millî ve çağdaş temellere dayanan değer ve düşünceler ile kalıcı üstün becerilerin kazandırılmasının, ancak eğitim yolu ile mümkün bulunduğunun da dikkate alınarak, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı kapsamında görev yapan personelin yürütmekte olduğu kamu hizmetinin daha etkin ve verimli bir şekilde sürdürülmesinin sağlanması amacıyla emek-Ucret ilişkisi bütünlüğündeki aylık ve diğer özlük haklarında dengeli bir iyileştirme yapılması gerekli görülmektedir.
Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğüne bağlı ve denetiminde faaliyetlerini sürdüren ve resmî okullarda uygulanan eğitim programlarına paralel eğitim veren özel okullarda öğretmen ve yöneticilik yapanların Millî Eğitim Bakanlığı emrinde memuriyete kabul edilmeleri halinde eğitimin bütünlüğü kapsamında verdikleri hizmet açısından özel okul ve dershanelerde geçen hizmet sürelerinin tamamı kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 2 4 -
BURDUR MİLLETVEKİLİ YUSUF EKİNCİ'NİN TEKLİFİ
14.7.1965 TARİH VE 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNUN 36 NCI
MADDESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ MADDE 1. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bö
lümünün (C) bendinin 5 inci fıkrasının birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Özel okul ve dershanelerde öğretmenlik veya yöneticilik yaptıktan sonra Millî Eğitim Bakanlığı
emrinde memuriyeti kabul edenlerin özel okul ve dershanelerde geçen hizmet sürelerinin her yılı bir kademe ilerlemesi ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir."
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa Ekli I Sayılı Cetvelin "I. Genel İdare
Hizmetleri Smıfı"nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun teklifi ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur. Gereğini arz ederim. '
Yusuf Ekinci Burdur
' GEREKÇE Kamu personeli için öngörülen ek gösterge rakamlarının hizmet sınıfları, görev türleri ve ay
lık alınan dereceler dikkate alınarak belirlendiği dikkate alındığında; Talim ve Terbiye Kurulu üyelerinin uhdelerinde bulunan sorumluluk ve görevlerin kapsamı bağlamında bugün için yararlandırıldıktan ek gösterge rakamlarının düşük olduğu görülmekte olup, bu durumun ortaya çıkardığı olumsuzlukların giderilerek görevlerini daha etkin ve verimli bir şekilde sürdürmelerinin sağlanması açısından bu değişiklik gerekli bulunmuştur.
BURDUR MİLLETVEKİLİ YUSUF EKİNCİ'NİN TEKLİFİ
14.7.1965 TARİH VE 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNA EKLİ I SAYILI CETVELİN "I-GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFP'NDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ MADDE 1. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli I Sayılı Cetvelin "I. Genel İdare
Hizmetleri Sınıfı" bölümünün (f) kısmında geçen "Talim ve Terbiye Kurulu Üyesi" ibaresi bu kısımdan çıkarılmış ve (d) kısmındaki "Türk Patent Enstitüsü Başkanı" ibaresinden sonra gelmek üzere "Talim ve Terbiye Kurulu Üyesi" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. : MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa Ekli I Sayılı Cetvelin " Genel İdare
Hizmetleri Sınıfı"nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun teklifi ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur. Gereğini arz ederim.
Yusuf Ekinci Burdur
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 2 5 - .
GEREKÇE Millî Eğitim Bakanlığı daha önce merkez teşkilâtı birimlerince kullanılan yetkilerden icraya
yönelik işlerden çoğunu il millî eğitim müdürlüklerine devretmiştir. Bu yetki devri sonucunda il millî eğitim müdürlüklerimizin artan görev, yetki ve sorumlulukları bağlamında emek-ücret ilişkisi kurulmamıştır. Dolayısıyla külfet-nimet dengesi kurulması bakımından bu müdürlerimizin özlük haklarının iyileştirilmesi gerekli görülmektedir.
Ayrıca, ek gösterge rakamlarının günümüz şartlarına uygun olarak yükseltilmesi ile personelin daha etkin ve verimli bir şekilde görev yapmasının sağlanması amaçlanmıştır.
BURDUR MİLLETVEKİLİ YUSUF EKİNCİ'NİN TEKLİFİ 14.7.1965 TARİH VE 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNA EKLİ I
SAYILI CETVELİN "I-GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFFNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli I Sayılı Cetvelin "I. Genel İdare Hizmetleri Sınıfı" (d) kısmındaki "Türk Patent Enstitüsü Başkanı" ibaresinden sonra gelmek üzere "İl Millî Eğitim Müdürü" ibaresi eklenmiş, ek gösterge rakamları da 10 000'e yükseltilmiştir.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA . 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanununun bazı maddelerinin değişikliğine dair kanun teklifi ve
gerekçesi ektedir. Gereğini arz ederim.
Ali Günaydın Konya
GEREKÇE
Son yıllarda ilk ve ortadereceli okullarda öğretim yılı içinde emekli olma talebiyle başvurarak görevinden ayrılan öğretmenlerin yerine yetişmiş eleman bulmak mümkün olmadığı için eğitim-öğretim ciddi surette aksamaktadır. Emeklilik eğilimi sebepleri konusunda yapılan araştırma sonucu edinilen kanaate göre hazırlanan 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesine dair kanun taslağının soruna büyük ölçüde çözüm getireceği düşünülerek işbu kanun teklifi hazırlanmıştır.
Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve orta dereceli okullarda öğretim yılı içinde emekli olma talebiyle başvurarak görevlerinden ayrılan öğretmenlerin kısa zamanda kadrosu dol durul amadığı için eği-tim-öğretim ciddi surette aksamakta, kaybedilen zaman telafi edilememektedir.
Kısaca arzedilen bu eğilimin sebeplerinin tespiti için yaptırılan araştırmada, en önde gelen etken olarak emeklilik ikramiyesinin enflasyon karşısında giderek küçüldüğü ve satınalma gücünün azalmakta olduğu düşünülerek biran önce bu ikramiyeyi alıp değerlendirmek istedikleri anlaşılmıştır. Bu arzuyu takip eden ikinci neden ise emeklilikte ele geçen emekli aylığı ile fiilen çalışma sırasında ele geçen miktarın arasındaki farkın az olmasından kaynaklanmaktadır. Emekli olmak suretiyle ikinci bitiş yerinde çalışılmasa ve ücret alınmasa bile fazla kayıplarının olmadığı düşünülmektedir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 2 6 -
Bunların dışındaki gösterilen sebepler, daha küçük nispetlerde ve kişilerin özel tercihlerine bağlı olarak iradelerini etkilemiştir.
Öğretmenlik mesleği için erken sayılan bu emeklilik seyrini durdurmak veya en azından geciktirmek için;
1. 20 fiilî hizmet yılını dolduran bayan, 25 fiilî hizmet yılını dolduran erkek öğretmenlerin istemeleri halinde emeklilik ikramiyeleri ödenerek hizmete devamının sağlanması,
2. Ek Ders Ücretlerinin artırılması ve bütün öğretmenlere standart sayıda ek ders hakkı veril- . mesi (ilkokul sınıf öğretmenlerine uygulanmakta olan haftalık 10-12 saatlik standart ek ders ücreti imkânının branş öğretmenlerine de tanınması),
3. Eğitim-Öğretim tazminatlarının artırılması cihetine gidilmesi, gibi tedbirler düşünülebilir. Emeklilik ile ilgili bir başka husus da, emekliye ayrılış zamanının tespiti konusudur. Eğitim-
Öğretim faaliyetleri devam ederken öğretmenlerin emekliye ayrılması bazı sıkıntıları da beraberinde getirmektedir. Örneğin, eğitim-öğretim hizmetleri aksamakta, ayrılan öğretmenin yeri kısa zamanda doldurulamamaktadır. Bu tür olumsuzlukların giderilmesi için emeklilik müracaatlarının ve ayrılış işlemlerinin okulların tatil aylarına teksif edilmesi hususunda bir çözüm olarak 5434 Sayılı' Emekli Sandığı Kanununun 89 ve 91 inci maddelerindeki ilave Kanun taslağının kanunlaşması düşünülerek takdirlerinize arz olunmuştur.
KONYA MİLLETVEKİLİ ALİ GÜNAYDIN'İN TEKLİFİ
TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNUN BAZI MADDELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİNE DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. — 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra ilave edilmiştir.
"Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve orta dereceli okullarda, öğretmen kadrolarında fiilen görev yapmakta olan öğretmenlerden bayanlarda 20 yıl erkeklerde 25 yıllık emekliliğe tabî hizmeti olanlara talepleri halinde, hakettikleri emeklilik ikramiyesi emekli olması aranmaksızın kendisine ödenir."
MADDE 2. -Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 91 inci maddesi (b) bendinin parantez içinde ilk cümle olarak aşağıdaki cümle eklenmiştir.
Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve orta dereceli okullarda görevli öğretmenlerin yılı içinde vaki emeklilik talepleri halinde, emekliliğe karar alınsa bile ilişiği öğretim yılı sonunda kesilir ve emeklilik maaşı takip eden ay başında başlar.
MADDE 3. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 4. - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ. BAŞKANLIĞINA 3797 ve,657 Sayılı Kanunlarla 190 sayılı kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapılması
na dair kanun teklifimiz ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur. Gereğini arz ederiz.
Saygılarımızla.
Halil Çalık Sema Pişkinsüt Tuncay Karaytuğ Kocaeli Aydın Adana
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 27 -
GENEL GEREKÇE İlköğretim müfettişliğinin geçmişi, 1840'lı yılların ortalarına kadar uzanır. Başka biçimde söy
lemek gerekirse, bu topraklarda, temel eğitim alanında hizmet verenler arasında ilköğretim müfettişlerinin de yerlerini almalarının üzerinden 150 yıl geçmiştir. Onlar, 150 yıl önce, okullara "muin" (yardımcı) olarak görevlendirilmişlerdi. Kendilerine "mekteb-i nfuin" (okulların yardımcıları) denirdi. Görevleri temel eğitime yardımla sınırlıydı. Denetim görevi, "il eğitim kurullan"nın üyeleri tarafından yerine getirilirdi.
1910'da çıkarılan bir yönetmelik; soruşturma, denetim ve aydınlatma görevlerini de ilköğretim müfettişlerine yüklemişti.
İçinde bulunduğumuz yüzyılın başlarından bu yana Devlet; ilköğretim.müfettişlerine işlevlerinin dışında görevler yüklemiş, onları, eli, gözü, kulağı gibi kullanmıştır: Köylerde yaptırılacak okulların yerlerini ilköğretim müfettişleri saptamıştır. Bu okulların kaç öğrenciye hizmet verecekleri, her birinin kaç derslikli olacağı, ilköğretim müfettişleri tarafından belirlenmiştir. Köy okullarının yapımının her aşamasında oluşabilecek olumsuzluklardan ilköğretim müfettişleri sorumlu tutulmuşlardır. Eğitim ve öğretimin fiziksel ortamının denetimi, onların omuzlarına bindirilmiştir. "Meclis-i Kebir-i Maarifin (Büyük Eğitim Kurulu'nun) onaylamadığı kitapların okullarda okunmaları, ilköğretim müfettişleri eliyle engellenmiştir. Halkın aydınlatılması, eğitim ve öğretim konusunda bilgilendirilmesi sorumluluğu, ilköğretim müfettişlerine verilmiştir. "Genel eğitim müfet-tişleri"nin bulunmadığı yerlerde onların görevlerinin yerine getirilmesinden ilköğretim müfettişleri sorumlu tutulmuştur. Onların, öğrencilerin sağlık durumlarını denetlemekle, öğretmenleri, gerektiğinde ödüllendirmek ya da cezalandırmakla yükümlü tutuldukları dönemler yaşanmıştır. Görev bölgelerini istatistiksel ve toplumsal açıdan, nüfus, ekonomik durum, yaşam biçimi... yönünden inceleme, sonuçlarını yıllık raporlara yazma, öğretmenlerin ve öteki eğitim çalışanlarının aylıklarını zamanında almalarını, okullarda kitaplıklar kurulmasını sağlama, ders kitaplarının ederlerinin üstünde satılmasını önleme gibi görevlerin ilköğretim.müfettişlerinin görevleri arasında sayıldığı süreler kısa değildir. Bu olgu; ilköğretim müfettişlerinin, tıpkı bugün olduğu gibi, geçmişte de çileli bir işi başarmak, "müfettiş"lik yanında öğretmenlerle yöneticilerin işlevlerini de yüklemek zorunda bırakıldıklarını göstermektedir.
İlköğretim müfettişlerinin görevleri zamanla azalmamış, çoğalmıştır. Uzun, titiz ve yorucu bir çalışma sonucunda bile bu görevlerin eksiksiz bir dökümünün yapılabileceği kuşkuludur.
İlköğretim müfettişlerinin; görevlerini evlerinde, hafta sonlarında, resmî tatil günlerinde de sürdürmek zorunda bırakılan çok az sayıdaki kamu görevlileri arasındadır. Onlar; dinlenmeyi, gecelerin ilk yarısında uyumayı, evleri ile, eşlerinin ve çocuklarının sorunları ile ilgilenmeyi çoktan unutmuşlardır.
Bu derece yoğun çalışmanın ilköğretim müfettişlerine sağladığı aylık gelir, insanca yaşanabilecek bir evin kirasını bile karşılayabilecek düzeyde değildir. Okullarda verilen derslerin niteliğine doğrudan hiç bir katkıları bulunmayanlara, hiç derse girmeyenlere ödenen ek ders ücreti; temel işlevi sürekli olarak girdiği derslere nitelik kazandırmak olan bu meslek grubundan esirgenmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı Bakanlık müfettişleri ile gördükleri eğitim, yaptıkları işin niteliği ve önemi gibi ücreti etkileyen yönlerden hiç bir farkları bulunmadığı halde, onlara göre daha düşük ek gösterge üzerinden aylık, daha düşük oranda tazminat, daha az yan ödeme almaları, eşitlik ilkesine aykırı bir uygulama karşısında bulunduklarının kanıtıdır. İşte bu yasa önerisinin amacı; bu haksızlığı, bu eşitsizliği ortadan kaldırmaktır. Ortadan kaldırılması amaçlanan bu haksızlık, bu eşitsizlik, konu ile ilgili olan herkes tarafından bilinmektedir. Nitekim, Galip Karagözoğlu tarafından yapılan
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 2 8 -
bir araştırmaya göre, "ilköğretim müfettişlerinin, Bakanlık Teftiş Kuruluna bağlanması gerektiği konusunda öğretmen, ilköğretim müdürü ve denetmenler arasında bir görüş birliği vardır." (Aydın, Doç. Dr. Mustafa, Çağdaş Eğitim Denetimi, İM Eğitimi Araştırma Yayın Danışmanlık A.Ş., 2. Baskı, Ankara, 1986, sayfa: 154) Öte yandan, Millî Eğitim Personel Kanunu Tasarısı ile 14 ve 15 inci Millî Eğitim şuralarının kararlarında ilköğretim müfettişliği ile Bakanlık müfettişliğinin birleştirilmesi öngörülmektedir.
İlköğretim müfettişleri ile Bakanlık müfettişleri arasında yapılan ayrım, hiç bir haklı gerekçeye dayanmamaktadır: Bakanlık müfettişlerinin gördükleri eğitim, ilköğretim müfettişlerininkinden daha uzun kapsamlı değildir. Bakanlık müfettişlerinin hizmetiçi eğitim yoluyla özel olarak yetiştirildikleri, böylece, ilköğretim müfettişlerine oranla daha nitelikli kamu görevlileri konumuna yükseltildikleri de söylenemez. İlköğretim müfettişleriyle Bakanlık müfettişlerinin yaptıkları işler arasında hiç bir nitelik farkı yoktur. Aynı görevlerin daha olumsuz koşullarda yapılanları, ilköğretim müfettişlerinin payına düşmektedir. Görev ile yetki dengesizliğinin doğurduğu olumsuzluklardan -daha çok- ilköğretim müfettişleri etkilenmektedir. "Cumhuriyet"in, ömrünün önemli bir bölümünü köyde geçiren, "mezarı köyde" olan kamu görevlilerinin, öğretmenlerin en yakın yardımcıları, ilköğretim müfettişleridir. Görev sırasında ve görev dolayısıyla, iyice daralan bütçelerinden harcadıklarını aylarca, kimi zaman yıllarca alamayanlar, ilköğretim müfettişleridir. Yükümlülüklerini yerine getirirken sağlığı bozulan, yaşamı ciddi biçimde "risk" altına giren kamu çalışanları arasında ilköğretim müfettişleri de vardır. Onlar, nice meslektaşlarını göreve giderken, görev başında yitirmişlerdir.
İşe girmeden önce ve iş içinde yetişme, yapılan işin niteliği açısından aralarında hiç bir fark bulunmayanların "statü"l erinde yaratılan farklılık; hukukla, kamu yararıyla ve hizmetin gerekleriyle bağdaştırılamaz. Oysa uygulamada ilköğretim müfettişleri "eğitim ve öğretim", Bakanlık müfettişleri ise "genel idare" hizmetleri sınıfı içine sokulmuştur. Bulunulan sınıflardaki farklılık, ek gösterge farklılığı yaratmıştır: Bakanlık müfettişlerinin ek göstergelerinin üst sınırı 3600 iken, ilköğretim müfettişlerininki 3000'de dondurulmuştur. İlköğretim müfettişleri dışında "genel idare hizmetleri sınıff'nda bulunmayan 3600 ek göstergeden yararlanma şansı elinden alınan hiç bir müfettiş yoktur. Bu durum, ilköğretim müfettişlerinin (hem görevleri sırasında, hem de emeklilik döneminde) genel olarak tüm denetim görevlilerinden, özel olarak da Bakanlık müfettişlerinden daha önemsiz meslek mensupları konumunda bırakılmaları sonucunu doğurmuştur. Çünkü, 25.7.1995 günlü Resmî Gazete'de yayımlanan 562 sayılı Kanun Hükmünde Kararname; ek göstergeleri 3600 ile 6400 arasında onların emekliliğe yansıyan tazminat oranlarını önemli ölçüde artırmıştır. Sözko-nusu oranları; ek göstergeleri 3600 ve 6400 arasında olanların emekli ikramiyelerine 1996'da %40, 1997'de %60, 1998'de %75; emekli aylıklarına da 1996 ve sonrası için %75 olarak yansıtılacaktır. Ek göstergeleri 2200 ile 3600 arasında olanların emekli aylıklarıyla ikramiyelerini etkileyecek olan tazminat oranları ise 1996 ve ondan sonraki yıllarda %40 düzeyinde dondurulmuştur. Emekliliğe yansıyan tazminat oranlan yönünden en ayrıcalıklı kesim, ek göstergeleri 6400 ve daha çok olan-. lardır. Bunların emekli ikramiyelerine yansıtılacak tazminat oranları 1996'da %50, 1997'de %75, 1998 ve daha sonraki yıllarda %İ00; emekli aylıklarına yansıtılacak tazminat oranı ise 1996 ve onu izleyen yıllarda %100'dür. Görülüyor ki ek göstergeye yüksekliği, emekliliğe de yansıyan önemli parasal ayrıcalıklara kaynaklık etmektedir. İlköğretim müfettişleriyle Bakanlık müfettişleri arasında (ek gösterge yönünden) yaratılan farklılığın başlıca nedenlerinden biri, sınıflarının farklı olmasıdır. Bu farklılık, 657 sayılı Yasa'nın sözüne ve özüne aykırı olarak, ilköğretim müfettişlerinin "eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfTna alınmış bulunmalarından doğmuştur. Oysa "eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı", "... bu Kanun kapsamına giren kurumlarda eğitim ve öğretim vazifesiyle
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 2 9 -
görevlendirilen öğretmelileri kapsar." Bu, yasa hükmüdür. İlköğretim müfettişleri, "... eğitim ve öğretim vazifesiyle..." değil, bu "vazife'nin amaca uygun biçimde yürütülüp yürütülmediğini denetlemekle yükümlüdürler. "Eğitim ve öğretim"in yürütücüsü değil, denetleyicisi, yardımcısı ve yol göstericisidirler. "Eğitim ve öğretim görevi yapan"ın kendisi değil, destekçi sidirler. Bu nedenle Bakanlığın örgüt ve görevlerine ilişkin 3797 sayılı Yasa'da "Teftiş Kurulu Başkanlığı", "danışma ve denetim birimleri" arasında sayılmıştır.(m. 26)
Yukarıda sayılanlar dışında; inceleme, soruşturma, yol gösterme ve denetleme hizmetlerinin "bütünlüğünün" sağlanması, eşgüdümlü (koordineîi) biçimde yürütülmesi, hizmetin yerine getirilmesi sırasında kullanılacak ölçütlere genellik ve nesnellik kazandırılması, yerel etkilerin hizmetin yansızlığına, bağımsızlığına, özerkliğine ve nesnelliğine verebileceği zararların azaltılması... zorunluluğu da ilköğretim müfettişliği ile Bakanlık müfettişliğinin birleştirilmesini kaçınılmaz duruma getirmiştir.
Öneri, bu amaçlarla verilmekte ve hizmetin gereklerine uygun bulunmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ t
Madde 1. - Madde, ilköğretim müfettişliği ile Bakanlık müfettişliğinin birleştirilmesini amaçlamaktadır. Birleştirme, inceleme, soruşturma ve denetleme, hizmetlerinin bütünlüğü ilkesine uygun bulunmaktadır. Bu hizmetlerin ve müfettişlik görevinin yapıldığı alanın ülke, bölge ya da il olması, müfettişler arasında herhangi bir ayırımın gerekçesi olarak kullanılamayacak, Teftiş Kurulu'nun ve müfettişlerin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma yöntemlerini belirlemesi öngörülen tüzüğe, müfettişler arasında görevlerinin ya da görev yerlerinin niteliği ve sınırları nedeniyle herhangi bir ayrım yapılmasına elverişli olan, izin veren hükümler konamayacaktır. Tüzük; Teftiş Kurulu'nun ve müfettişlerin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma yöntemlerini düzenlerken, bu madde ile belirlenen "ölçütü" (kıstası, kriteri) kullanacaktır. Ölçüt belli ve açıktır: Görev yerleri, görev alanları, görevlerinin nitelikleri ne olursa olsun müfettişler arasında herhangi bir ayırımın yapılmaması. Böylece; inceleme, soruşturma, yol gösterme (rehberlik) ve denetleme (teftiş) hizmetlerinin "bütünlüğünün", nesnelliğinin, yansızlığının sağlanması, yerel güç odaklarının olumsuz etkilerinden kurtarılması, ilköğretim müfettişlerinin "statü"lerinin- hizmetin niteliğine ve önemine uygun biçimde- iyileştirilmesi yolunda önemli bir adım atılmış olmaktadır. Daha çok yansızlık, daha çok bağımsızlık, daha çok özerklik, daha çok nesnellik isteyen denetim hizmetlerine karışan yönetim birimlerinin sayısı, bu madde ile azaltılmaktadır: Hem Bakanlığın, hem valiliklerin etkilediği hizmet, valiliklerin etkilerinden kurtarılmaktadır. Uygulamaları denetlenen yönetim birimlerinin; denetleyicilerin üstü durumunda bulunmaları, inceleme, soruşturma ve denetim hizmetlerinin amacına uygun biçimde yürütülmesini engelleyebilirle gücü ile donatılmaları gibi bir "garipliğin" etkisi azaltılmaktadır.
Madde 2. - İlköğretim müfettişliği ile Bakanlık müfettişliğinin birleştirilmesinin doğal sonucu; "ilköğretim müfettişi", "ilköğretim müfettişliği", "ilköğretim müfettişleri kurulu", "ilköğretim müfettişleri kurulu başkanlığı" ve "ilköğretim müfettişleri kurulu başkanı" ibareleri ile ilköğretim müfettişlerini ilgilendiren bütün düzenlemelerin yürürlükteki yasalarla yasa gücündeki kararnamelerin metinlerinden çıkarılmasıdır. Maddenin amacı; yasa ve yasa gücündeki kararnamelerde geçen, ilköğretim müfettişliğinin korunmasını sağlayan, Bakanlık müfettişliği ile birleştirilmesini engelleyen tüm düzenlemeleri ortadan kaldırmak, geçersiz kılmaktır. Böylece; sözgelimi, 222, 1702,657,4357 ve 6245 sayılı yasalarla 418, 451, 375, 450 ve 486 sayılı yasa gücündeki kararnamelerde, geçen bu ibarelerin tümü çıkarılacaktır. Sözkonusu ibarelerden "ilköğretim müfettişi"nin yerine "Bakanlık müfettişi", "ilköğretim müfettişliği" yerine "Bakanlık müfettişliği", "ilköğretim
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 3 0 -
müfettişleri kurulu başkanlığı"nın yerine "Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı", "ilköğretim müfettişleri kurulu başkanı" yerine "Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanı" konacaktır. Ayrıca, ilköğretim müfettişliğini ilgilendiren tüm düzenlemeler, yasalarla yasa gücündeki kararnamelerin metinlerinden çıkarılacak, bu düzenlemelerin yerini Bakanlık müfettişliği ile ilgili olan düzenlemeler alacak, yasaların ve yasa gücündeki kararnamelerin ilköğretim müfettişliği ile bu kurumun organlarına yaptığı yollamalar, Bakanlığı müfettişliği ile Bakanlık müfettişliği kurumunun oluşturduğu birim ya da organlara yapılmış sayılacaktır/ Bu maddenin yasaya dayanan, yasanın açıklanmasını, uygulanmasını göstermek üzere (yasaya aykırı olmayacak biçimde) çıkarılan ve ilköğretim müfettişliğini ilgilendiren tüm yönetmelik, yönerge, genelge ve emirleri de kendiliğinden hükümsüz kılacağı açıktır. Çünkü, yasal dayanağı ortadan kaldıran ve güç sıralamasında yasanın altında kalan düzenlemelerin kendiliğinden yürürlükten kalkması, hukukun gereğidir. Kaldı ki, bu Yasa uyarınca yapılacak tüzük ve yönetmeliklerde ilköğretim müfettişliğini ilgilendiren tüzük ve yönetmeliklerin yürürlükten kaldırıldığı - ayrıca - belirtilecektir. İlgili metinlerden ilköğretim müfettişi yardımcılarına ilişkin ibare ve düzenlemelerin çıkarılmasının Öngörülmesi, bunun kendiliğinden sağlanacak olmasındandır. İlköğretim müfettişliğini çağrıştıran tüm ibarelerin ve düzenlemelerin ortadan kaldırılması, ayrı bir kurum olmayan ilköğretim müfettişi yardımcılığını ilgilendiren tüm ibare ve düzenlemelerin de ortadan kaldırılması sonucunu doğuracaktır.
Madde 3. - 3797 sayılı Yasanın 27 nci maddesinin son fıkrasında yapılan değişikliğin gerektirdiği düzenlemeler için belirli bir süre tanınmasını öngören bu madde ile, bu süreye bir sınır konması, böylece, ilköğretim müfettişliği ile Bakanlık müfettişliğinin birleştirilmesinin somut sonuçlar doğurmasını, uygulamalara yansımasını bekleme süresinin sınırsız olmasını önleme amacı gü-dülmüştür. Hem ilköğretim müfettişliği ile Bakanlık müfettişliğinin birleştirilmesinin sürüncemede kalmasını önlemek, hem de bu Yasa'nın gerektirdiği düzenlemeleri yapacak olan yönetime zaman tanımak için "makul" sürenin altı ay olduğu düşünülmüştür.
Madde 4. - Bu madde ile 3797 sayılı Yasa'ya bir geçici madde eklenmiştir. Eklenen geçici (9.) madde ile, bu Yasa'nın yürürlüğe girdiği tarihte ilköğretim müfettişi olarak görevli bulunanlardan meslekte en az üç yıl başarılı hizmet yapmış olanların, Bakanlık müfettişliğine atanmak için gerekli (varsa) başka nitelikleri taşıyıp taşımadıklarına bakılmaksızın Bakanlık müfettişi, başarılı hizmetleri Uç yıldan az olanların ise Bakanlık müfettişi yardımcısı olarak atanmış sayılmaları öngörülmektedir. Böyle bir düzenleme, "kazanılmış hak" kavramının zorunlu sonucu olarak kabul edilmelidir. Bakanlık müfettişliği için ilköğretim müfettişi olabilme koşullarını yeterli görmemek anlaşılabilir bir yaklaşım sayılsa bile, Bakanlık müfettişliği ile ilköğretim müfettişliğini birleştirme sürecinin, ilköğretim müfettişlerinin "tasfiye"si sonucunu doğuracak biçimde işletilmesi, hukukla, kazanılmış hak kavramıyla bağdaştırılamaz. Kaldı ki, ilköğretim müfettişleri arasında Bakanlık müfettişi olabilmek için gerekli olan temel nitelikleri taşımayan yoktur: İlköğretim müfettişlerinin yükseköğrenim süreleri, Bakanlık müfettişlerinden az değildir. Yönetim deneyimleri için de aynı şey söylenebilir. Çünkü onlar, yönetimi de denetleyen kamu görevlileridir. İlköğretim müfettişleri-
' nin belirli dallarda uzmanlaşmış öğretmenler arasından seçilmeleri uygulamasına başlanmıştır. Bü iki kurum birleştirildiğinde de ilköğretim kurumları denetlenecek, rehberlik hizmetlerinden yararlanacaktır. Bugün, ortaöğretim kurumlarında görevli olanların soruşturmaları, hem ilköğretim, hem de Bakanlık müfettişleri tarafından yürütülmektedir. İlköğretim kurumlarının ikinci kademelerinin (ortaokulların) rehberlik ve denetim hizmetleri, 1991 yılına kadar Bakanlık müfettişlerince yürütülmekteydi. Bütün bunlar, Bakanlık müfettişleriyle ilköğretim müfettişlerinin görevlerinin hem zaman hem de alan yönünden iç içe girdiğine, bu iki kurumdan birisinde görev alabilmek için aranan niteliklerin ötekindeki görevleri yürütebilmenin de koşulları sayılması gerektiğine örnek oluşturmaktadır. Bu nedenle görevdeki ilköğretim müfettişlerinin birleştirme ile birlikte Bakanlık müfet-
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 31 -
tişliğine atanmış sayılmaları, kamu yararı ve hizmetin gerekleriyle çelişmeyecektir. Madde 5. - Bu madde ile şu anda ilköğretim müfettişi olarak görevli bulunanların "eğitim ve
öğretim hizmetleri sınıfı" kapsamından çıkarılarak "genel idare hizmetleri sınıfı" kapsamına alınmaları amaçlanmıştır. Maddenin anlamı açıktır.
Madde 6. - Maddede, Yasa'nın yayımlandığı gün yürürlüğe gireceği belirtilmektedir. Ya-sa'nın tümü ya da kimi hükümleri için ayrı bir yürürlük günü belirtme gereği duyulmamıştır. Hüküm açıktır.
Madde 7. - Yasa'nın hükümlerini Bakanlar Kurulu'nun yürüteceği bu (7.) madde ile belirtilmiştir. Yürütmeye ilişkin olan bu hükmün anlamında da (açıklamayı gerekti'recek) herhangi bir kapalılık yoktur.
KOCAELİ MİLLETVEKİLİ HALİL ÇALIK VE 2 ARKADAŞININ TEKLİFİ
3797 VE 657 SAYILI KANUNLARLA 190 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - 30.4.1992 gün ve 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 27 nci maddesinin son fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :
"Teftiş Kurulu'nun ve müfettişlerin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usulleri; rehberlik, teftiş, inceleme ve soruşturma hizmetlerinin bütünlüğü ilkesi göz önünde bulundurularak, görevin ülke, bölge veya il düzeyinde yürütülmesinden dolayı müfettişler arasında herhangi bir farklılığın yaratılmasına neden olmayacak şekilde tüzükle düzenlenir."
MADDE 2. - Kanun ve kanun hükmünde kararname metinlerinde geçen; a) "İlköğretim müfettişi" ibaresi yerine "Bakanlık müfettişi", "İlköğretim müfettişliği" ibare
si yerine "Bakanlık müfettişliği" ibaresi, "İlköğretim müfettişleri, kurulu başkanlığı" ibaresi yerine "Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı" ibaresi ve "İlköğretim müfettişleri kurulu başkanı" ibaresi yerine "Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanı" ibaresi konmuştur.
b) İlköğretim müfettişlerini ve ilköğretim müfettiş yardımcılarını ilgilendiren bütün düzenlemeler, bu metinlerden çıkarılmıştır.
MADDE 3. - 3797 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir :
"GEÇİCİ MADDE 8. - 3797 sayılı Kanunun son fıkrasında yapılan değişikliğin gerektirdiği düzenlemeler, en geç, bu Kanunun yürürlüğe girdiği günü izleyen altı ay içinde yapılır."
MADDE 4. - 3797 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir : "GEÇİCİ MADDE 9. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ilköğretim müfettişi olarak gö
revli bulunanlardan meslekte en az üç yıl başarılı hizmet yapmış olanlar, bakanlık müfettişliği için gerekli başka nitelikleri taşıyıp taşımadıklarına bakılmaksızın, bakanlık müfettişi, başarılı hizmetleri üç yıldan'az olanlar ise bakanlık müfettişi yardımcısı olarak atanmış sayılırlar."
MADDE 5. - Millî Eğitim Bakanlığına ait ekli (1) sayılı listede yeralan kadrolar iptal edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (1) sayılı cetvelin ilgili bölümünden çıkarılmış, ek (2) sayılı listede yeralan kadrolar aynı kanun hükmünde kararnameye bağlı (1) ve (IV) sayılı cetvelin adı geçen bakanlığa ait bölümüne eklenmiştir.
MADDE6.-Bu Kanun, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 7. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 3 2
TEKLİFE EKLİ LİSTELER " , 1 SAYILI LİSTE
Kurumu : Millî Eğitim Bakanlığı Teşkilâtı : Taşra
İhdas Edilmesi Uygun Görülen Kadrolar
Sınıfı Eğitim ve Öğretim Hiz. Sınıfı Eğitim ve Öğretim Hiz. Sınıfı Eğitim ve Öğretim Hiz. Sınıfı Eğitim ve Öğretim Hiz. Sınıfı ı Eğitim ve Öğretim Hiz. Sınıfı Eğitim ve Öğretim Hiz. Sınıfı
Unvanı Derecesi
ilköğretim Müfettişi
"
"
"
>»
v "
1
2
3
4 .
5
5
Serbest Kadro Adedi
1680
750
500
100
50
Tutulu Kadro Adedi
-
-
- • ' . .
-
-
Toplam
1680
750
500
100
50
3080 3080
2 SAYILI LİSTE
Kurumu : Millî Eğitim Bakanlığı
Teşkilâtı : Merkez , • ' ' • '
İhdas Edilmesi Uygun Görülen Kadrolar
Serbest Kadro Tutulu Kadro Adedi Sınıfı
Genel idare Hiz. Sınıfı Genel İdare Hiz. Sınıfı Genel İdare Hiz. Sınıfı Genel İdare Hiz. Sınıfı Genel İdare Hiz. Sınıfı Genel İdare Hiz. Sınıfı
Unvanı Derecesi
Bakanlık Müfettişi
"
"
"
"
"
1
2
3
4
5
6
Adedi
1680
750
500
100
50
3080
Toplam
1680
750
500
100-
50
3080
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 3 3 -
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun tek
lifi ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.
Gereğini arzederim. Saygılarımla.
Mehmet Emin Aydın Siirt
M. Bedri İncetahtacı Gaziantep
Bahri Zengin İstanbul
Ersönmez Yarbay Ankara
Ömer Faruk Ekinci Ankara
M. Sıddık Altay Ağrı
Mustafa Köylü İsparta
Zülfikar İzol Şanlıurfa
Prof. Dr. Latif Öztek Samsun
Ahmet Tekdal Ankara
Rıza Ulucak Ankara
Nedim İlci Muş
Celal Esin Ağrı
İlyas Arslan Yozgat
Zeki Karabayır Kars
GEREKÇE
5434 Sayılı Yasanın 32 nci maddesi düzenlemesi ile ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan iştirakçilerin bu yıpranmaları nazara alınarak fiili hizmetlerine müddetler eklemesi yoluna gidilmiştir.
Bölgede görev yapan eğitim ve öğretim personelinin yıpranma ve risk koşulları halihazır yasal düzenlemede yeralan iştirakçilerin koşullarından daha ağır ve güçtür. Zira terör ve güvenlik nedeniyle hayatlarını kaybetmektedirler. Terörün zaman zaman doğrudan hedefi durumundadırlar. Bilhassa kırsal kesimde görev yapan öğretmenlerin yaşamına yönelik riskler, herhangi bir ağır, tehlikeli ve yıpratıcı işten daha az değildir.
Ayrıca ulaşım imkânsızlıkları ve mahrumiyet nedeniyle birçok kamu hizmetinden yararlanma olanağından yoksundurlar.
Bu yöredeki öğretmenlerin çoğu birden fazla öğretmenin yapması gereken görevi tek başına yapmaktadırlar.
SİİRT MİLLETVEKİLİ MEHMET EMİN AYDIN VE 14 ARKADAŞININ TEKLİFİ
TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 32 nci maddesine (j) fıkrası eklenmiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 3 4 -
İştirakçiler ' Hizmetin Geçtiği Yerler Eklenecek Müddet (Ay) j) Doğu ve Güneydoğu Doğu ve Güneydoğu Anadolu Anadolu Bölgelerinde Bölgelerinde Verdikleri Eğitim
çalışan öğretmenlerin Öğretim Hizmetlerinde 3 MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun teklifim gerekçesi ile birlikte ilişikte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim Saygılarımla.
Nedim İlci Muş
GEREKÇE ?
Olağanüstühal Bölge ve mücavir alanına giren bölgelerde görev yapan öğretmenlerin ekonomik durumlarını düzeltmek ve öğretmenlerimizin bu bölgelerde görev yapmalarını özendirmektir.
Takriben 10 yıldan beri Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde terör, öğretmensizlik ve bazı sebeplerden dolayı okullarımızın % 50'si ve bazı illerimizde ise % 60'a yakını kapalı olduğu bilinmektedir. Bundan dolayı geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın okumalarını sağlamak için ve bu bölgeleri öğretmenlerimiz için daha cazip hale getirebilmemiz açısından 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 32 nci maddesine bîr fıkra eklenmesi halinde yukarıda ismi geçen bölgelerimizin öğretmenlerimiz için daha cazip hale geleceği düşünülmüştür. Teklifin kanunlaşması halinde olağanüstühal uygulamasının başladığı tarihten itibaren bu bölgede görev yapan öğretmenlerimiz bu haktan yararlanacaktır.
Böylece olağanüstühal bölgemizde gerek daha önce ve gerekse bu kanunun yayımı tarihinden sonra görev alan öğretmenlerimiz sayesinde bölgemizin öğretim ve eğitim sorunu büyük ölçüde giderilmiş olacaktır. Kanun teklifimiz bu amaçla hazırlanarak Yüce Meclis'in takdirlerine arzedil-mektedir.
MUŞ MİLLETVEKİLİ NEDİM İLCİ'NİN TEKLİFİ
TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNUN BİR MADDESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 32 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
İştirakçiler Hizmetin Geçtiği Yerler Eklenecek Müddet (Ay) j) Olağanüstü Hal Bölgesi Olağanüstü Hal Bölgesi ve ve mücavir alanına giren mücavir alanına giren il, ilçe bölgelerde görev yapan ve köylerdeki okullarda. 6 öğretmenler.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3 . -Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ( (S. Sayısı : 589)
- 3 5 -
Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve
Spor Komisyonu 20.1.1998 Esas No.: 1/692
Karar No. : 4
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA •: "14.7.1965 Tarihli ve 657 Sayılı, 8.6.1949 Tarihli ve 5434 Sayılı, 5.3.1964 Tarihli ve 439 Sayılı, 30.4.1992 Tarihli ve 3797 Sayılı, 11.10.1983 Tarihli ve 2914 Sayılı Kanunların Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı (1/692)" Komisyonumuzun 8.1.1998 tarihli 5 inci ve 9.1.1998 tarihli 6 ncı ve 14.1.1998 tarihli 7 nci birleşimlerinde Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay ve müşavirleri ile Maliye Bakanlığı temsilcilerinin de iştirakiyle incelenip görüşüldü.
Komisyonumuzca Tasarı üzerinde yapılan müzakerelerde şu görüşlere yer verilmiştir; 20 nci asır, sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişi yaşamıştır. Para ekonomisinden bilgi
ekonomisine geçiş gerçekleşmiş; yüksek beceri, teknik ve yüksek ücreti doğuran ekonomik zeminin kurucusu, değişime ayak uydurabilen eğitim olmuştur.
Değişim ve globalizm eğitim sisteminde yeni talepler doğurmuştur. Kaliteli ve kalifiye bir eğitim-öğretim, bilginin yenilenmesi, hem bireysel hem de özel sektör
için bir öncelik yatırımı gibi görülmelidir. Eğitimin temel hedefi insanın gelişimidir. Eğitim sisteminin amacı bireyin tüm kabiliyetlerini
tam geliştirilebilir hale getirmektir. Ülkeler arası rekabette yegane alternatif yenilik ve kalitenin dinamiği olan eğitimdir. Eğitime para yatırmak, daha sonra eğitimsizliğin amaçlarını tedavi etmek için para harcamak
tan daha iyidir.
Öğretmen, öğretim üyesi ve diğer eğitim çalışanları kaliteli eğitim-öğretimin temel unsurudur. Kaliteli ve çağdaş öğretim kaliteli öğretmen ister. Kendini değişen ve gelişen ihtiyaçlara göre yenileyebilen öğretmeni ekonomik yönden rahatlatmak, geçini sıkıntısından kurtarmak gerekir. Tasarı ekonomik ve sosyal bakımdan yıllarca güç ve prestij kaybına uğratılan öğretmenimizin bu durumunu kısmen dahi olsa değiştirmek için getirilmiştir. Tasarı yalnız ücretlerde artış değil kadroların dağıtımı, tayinler gibi hususları da düzenlemektedir.
Tasarının iki boyutu vardır. Birincisi; ek gösterge-yan ödemelerde iyileştirme, ikincisi de; ek ders ücretlerinde iyileştirme sağlanmaktadır. Ayrıca haftalık ders saatleri de 18 saatten 15 saate düşürülerek çalışma koşulları da iyileştirilmektedir.
Tasarı, öğretmenliği çekici bir meslek haline getirme politikasına uygun olarak hazırlanmıştır. Bu yönüyle öğretmene Türk toplumunun gösterdiği eski itibarinin kazandırılması düşünülmüştür. Tabidir ki, öğretmen yetiştiren kurumların da bu düzenlemelere paralel olarak iyileştirilmesi gerekecektir. Bu manada öğretmenlerimizin Eğitim Fakülteleri ile Fen-Edebiyat Fakültelerinin eğitim formasyonu almış mezunlarından alınması gerekecektir. Hatta konularında yüksek lisans yapanların tercih edilmesi uygun olacaktır. Eğitini Fakültelerinde okuyacak öğretmen adaylarına daha fazla burs verilmesi uygulaması başlatılmıştır. Bu proje daha da geliştirilmeli, öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumları çağdaş imkânlarla donatılmalıdır. Bu suretle kaliteli öğretmen yetiştirilmesi sağlanmaktadır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 36 -
Öğretmen yetiştirmede Millî Eğitim Bakanlığı ve YÖK'ün yakın bir işbirliği sağlanmalı; öğretmen atamaları, öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumları mezunları arasından yapılmalıdır.
Özellikle ülkemizin Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde öğretmen atamalarında uygulanan öncelikler ve teşvikler geliştirilmelidir. (Bu bölgelerde çalışanların üç yerine iki yılda terfi etmeleri uygulamasına ilave teşvikler verilmelidir.)
Bakanlığın 3 yıllık perspektif içerisinde 190 bin öğretmene ihtiyacı vardır. Hedef olan 30 kişilik sınıflarda bilgisayarlı eğitim boyutu dikkate alındığında bu kadroların en kısa zamanda temin edilmesi zorunluluğu kesinlik kazanır.
Öğretmen nakillerinde, okullar itibarı ile standart kadro ihdası, Tasarı ile getirilen önemil bir yeniliktir. Bu yolla öğretmenlerin ülke çapında dengeli bir dağıtımı söz konusu olacak; öğretmenlerimizin belli bölgelerde temerküz etmesi önlenecek ve halen büyük boyutlarda yaşanan insan gücü israfı ortadan kaldırılacaktır.
Bakanlık bünyesinde idarî görevlere atanma konusunda da yeni düzenlemeler yapılmaktadır. Bu manada eğitim yöneticilerini atamada, ehliyet ve liyakati esas alan bir sistem getirilmektedir.
Tasarıda yer almayan ilköğretim müfettişlerinin durumunun Komisyonumuzda ele alınmasının gerekliliği vurgulanmış, ilköğretim müfettişlerinin statülerinin yeniden tespit edilmesi ve diğer kariyer gerektiren uzmanlık alanlarında olduğu gibi müfettişliğin bir kariyer mesleği haline getiril-rnesi için yeni düzenlemelerin yapılması kararlaştırılmıştır.
Yukarıdaki görüşlerin ışığında Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca uygun görülerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.
Tasarının 1 inci maddesinin (b) bendindegeçen "öğretmenler" ibaresine ilaveten "yöneticiler" ibaresi eklenmiş, ayrıca konularında doktora yapanların ek ders ücretlerinin % 40 fazla ödenmesi sağlanmıştır. Madde değişik şekliyle Komisyonumuzca kabul edilmiştir. •
Tasarının 2 nci maddesi, redaksiyon mahiyetindeki değişikliklerle, Komisyonumuzca yeniden düzenlenerek kabul edilmiştir. . '• ' ' I.
Tasarının 3 üncü maddesine; eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfında görev yapan ilköğretim müfettişlerinin görevinin önemine, güçlük derecesine göre dereceler itibariyle uygulanacak ek gös
tergeler yeniden tespit edilerek eklenmiş, madde değişik bu şekliyle Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
Tasarı metnine ilköğretim müfettişlerinin alınması dolayısıyla yeni bir 4 üncü maddenin ihdası zorunlu olmuştur. İlköğretim müfettişliğinin de diğer kariyer gerektiren uzmanlıklarda olduğu gibi kariyer mesleği haline getirilmesine olanak sağlayan yeni 4 üncü madde Komisyonumuzca da uygun görülerek kabul edilmiştir.
Tasarının 4 üncü maddesi, metne yeni madde ilâvesi dolayısıyla ve redaksiyon mahiyetindeki değişiklikle 5 inci madde olarak Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
Tasarının 5 inci maddesi, 6 ncı madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir. Tasarının 6 ncı maddesi, 7 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir. Tasarıya "İlköğretim Müfettişleri Başkanlığı" nın İl Millî Eğitim Müdürlüleri bünyesinde
oluşturulacağına ilişkin bir hüküm konmuş; böylece ilköğretim müfettişlerinin statülerindeki belirsizlik giderilmiş ve müfettişlerin yetiştirilme ve atanma hususlarına netlik kazandırılarak meslekî kariyerin geliştirilmesi amacıyla yeni bir 8 inci madde ilavesi Komisyonumuzca uygun görülmüştür.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
* - . 3 7 -
Tasarının 7 nci maddesi, 9 uncu madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir. Tasarının 8 nci maddesi, değişiklikle ve 10 uncu madde olarak Komisyonumuzca kabul edil
miştir.
Tasarının 9 uncu maddesi, redaksiyon mahiyetindeki değişiklikle ve 11 inci madde olarak Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
Tasarının 10 uncu maddesi, 12 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Tasarı metnine; ilköğretim müfettişlerinin, kariyer isteyen uzmanlıklarda olduğu gibi eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfında olmak kaydıyla 500 adet "ilköğretim müfettiş yardımcısı ve 4 000 adet ilköğretim müfettişi olmak üzere toplam 4 500 adet kadro ihdasını öngören Ekli (1) sayılı cetvelin eklendiği yeni bir 13 üncü maddenin ilavesi Komisyonumuzca uygun görülerek kabul edilmiştir.
Tasarıya daha önce yapılan değişiklikler ve düzenlemeler nedeniyle, gereksinim kalmayan 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 23 üncü maddesinin yürürlükten kaldırılmasını sağlayan yeni bir 14 üncü maddenin ilavesi Komisyonumuzca uygun görülerek kabul edilmiştir.
Tasarının Geçici 1 inci maddesi Komisyonumuzca da uygun görülerek aynen kabul edilmiştir.
Tasarının Geçici 2 ve Geçici 3 üncü maddeler redaksiyon mahiyetindeki değişiklikle Komisyonumuzca kabul edilmiştir. v
Tasarıya; 657 sayılı kanunun 36 nci maddesi A fıkrası 11 inci bendinden yararlanamayan ilköğretim müfettişlerinin mağduriyetlerinin önlenmesi ve emsalleriyle eşitlenmesini amaçlayan yeni bir Geçici 4 üncü maddenin eklenmesi Komisyonumuzca uygun görülerek kabul edilmiştir.,
Tasarının yürürlük maddesini düzenleyen 11 inci maddesi, öğretmenlirimizin ve diğer meslek mensuplarının beklentileri dikkate alınmak suretiyle, yasanın geçerlik tarihinin 1.1.1998 tarihi olmasında yarar görülerek yeniden düzenlenmiş; madde değişik bu şekliyle ve metne yeni ilaveler dolayısıyle 16 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Tasarının yürütmeye ilişkin 12 nci maddesi Tasarı metnine yeni ilaveler dolayısıyle 16 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Tasarının tümü oylanarak Komisyonumuzca kabul edilmiştir. İş bu raporumuz havalesi gereği, esas Komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonuna havale edil
mek üzer Başkanlığa saygı ile sunulur.
Başkan Başkanvekili
Halil Cin Halil Çalık İçel Kocaeli
Sözcü Kâtip Ahmet Kabil Ali Haydar Şahin
Rize Çorum Üye ' Üye
Mehmet Biiyükyılmaz Cemalettin Lafçı Adana Amasya
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
Üye Avni Akyol
Bolu
Üye
Ömer Özyılmaz Erzurum,
Üye İsmail Kahraman
İstanbul
Üye
Hasan Dikici Kahramanmaraş
Üye
Fikret Ünlü Karaman
Üye
Mikail Korkmaz Kırıkkale
Üye
Ömer Ertaş Mardin
Uye Yusuf Ekinci
Burdur
Üye Tayyar Altıkulaç
İstanbul Üye
Aydın Güven Gürkan İzlmir Üye
Mehmet Sağlam Kahramanmaraş
Üye
İbrahim Yılmaz Kayseri
Üye
İsmail Kalkandelen Kocaeli
Üye
Hüseyin Yıldız Mardin
MİLLÎ EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN 14.7.1965 TARİHLİ VE 657 SAYILI, 8.6.1949 TARİHLİ VE 5434 SAYILI, 5.3.1964 TARİHLİ VE 439 SAYILI, 30.4.1992 TARİHLİ VE 3797 SAYILI, 11.10.1983 TARİHLİ VE 2914 SAYILI KANUNLARIN BAZI MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN TASARISI MADDE 1. - 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 176 ncı
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Ders ve konferans ücretleri Madde 176. - Bu Kanunun değişik 89 uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilenle
re ders saati başına gündüz öğretimi için 80, gece öğretimi için 90 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir.
Bu ücretler; a) Özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitim ve öğretim gördüğü kurumlarda görevli öğretmen
ve yöneticiler ile bu öğrencilere yönelik olarak açılan özel sınıf öğretmenlerine, b) Kurumların eleman yetiştirmek üzere açtıkları meslekî okullarda ve eğitim merkezlerinde
görevli yönetici ve öğretmenlere, cezaevlerinde görevli öğretmenlere, kurs seminer ve hizmetiçi eğitim faaliyetlerinde görevlendirilen öğretmen ve memurlara, *
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 3 9 -
c) Alanlarında master derecesini almış olan öğretmenlere, % 25, alanlarında doktora derecesini almış olan öğretmenlere ise % 40 fazlasıyla ödenir. Bu madde kapsamında ücretle ders vermek üzere yükseköğretim kurumlarından görevlendiri
len öğretim elemanlarına 2914 sayılı Kanun hükümlerine göre ek ders ücreti ödenir. Konferans ücreti her yıl bütçe kanunlarında gösterilir. MADDE 2. - 657 sayılı Delve Memurları Kanununun "Zam ve Tazminatlar" başlıklı Ek Mad
desinin H. Tazminatlar B-Eğitim Öğretim Tazminatı bölümünde geçen % 82, % 78 ve % 70 oranları sırasıyla % 100, % 95 ve % 85 olarak değiştirilmiş ve bölüme bu oranlardan sonra gelmek üzere aşağıdaki hüküm eklenmiştir.
Okul müdürü, okul müdür yardımcısı, yönetici ve eğitim uzmanı olarak görevlendirilenler ile cezaevlerinde çalışan öğretmenler dışında kalanlara bu oranların sırasıyla % 82, % 78 ve % 70'lik kısımları seyyanen, kalan kısımları ise ihtisasları içinde veya dışında aylık karşılığı okutmakla yükümlü olunan ders saati sayısı dahilinde okuttukları ders miktarı ile orantılı olarak verilebilir.
MADDE 3. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli I sayılı Cetvel'in "IV-Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı" bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"IV-Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan; a) İlköğretim Müfettişleri
Derece Ek Gösterge - • ' 1 3 000 2 2 200 3 1 600 4 1 300 5 1 150 6 950
. 7 850 8 750
b) Öğretmen ve diğer personel
Derece Ek Gösterge 1 3 000 v 2 2 200 3 1 600 4 1 100 5 900 6 ,800 7 500 8 450
MADDE 4. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin (A) fıkrasının 11 inci bendine, "Dış Ticaret Uzman Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "İlköğretim Müfettiş Yardımcıları", "Dış Ticaret Uzmanlarına" ibaresinden sonra gelmek üzere "İlköğretim Müfettişlerine" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 5. -.5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 39 uncu maddesinin sonuna aşağıdaki hüküm eklenmiştir.
Son bir yıllık sürenin en az yarısında Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına ait bir kadroda bulunup emeklilik hakkını kazananlardan (son bir yıl içerisinde istifa etmiş veya müstafi sayılmış
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 4 0 -
olanlar dahil), emekliliklerini isteyenlerin emeklilik işlemleri Temmuz ve Ağustos ayları içerisinde yapılır. Bu aylar dışında emeklilik işlemi yapılabilmesi için görev yapılan il sınırları içerisinde emeklilik talebinde bulunan personelin branşında öğretmen fazlasının bulunması ve Millî Eğitim Bakanlığının uygun görmesine bağlıdır.
MADDE 6.-5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun Ek 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasına "Şu kadar ki" ibaresinden sonra gelmek üzere, "yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler ile" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 7. - 5.3.1964 tarihli ve 439 sayılı Kanunun Ek 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Ek Madde 1. - Anaokullarında, anasınıflarında, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kurslarında, gezici köy kurslarında görevli öğretmenler ile ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenleri aylıkları karşılığında haftada 18 saat, branş öğretmenleri 15 saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara; kanun, tüzük, yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için zorunlu olarak ek ders görevi verilir.
Belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Millî Eğitim Bakanlığı Merkez ve Taşra Teşkilâtında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; birden fazla sınıf okutan öğretmenlere verilecek haftalık zorunlu ders görevinin sayısı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi hükümleri uyarınca düzenlenir.
Ayrıca ek ders saatlerinin hesaplanmasında, öğretmenlerin hazırlık ve plan çalışmaları için de ek ders ücreti ödenir.
MADDE 8. - 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 53 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"İl Millî Eğitim Müdürlüleri bünyesinde İlköğretim Müfettişleri Başkanlığı oluşturulur. İlköğretim Müfettişleri en az dört yıl süreli yükseköğrenimli öğretmenler arasından veya aynı süre öğrenim görmüş olanlar arasından açıktan yarışma sınavı ile yardımcı olarak mesleğe alınırlar. Bu görevde 3 yıllık yetişme dönemini takiben yapılacak yeterlik sınavını başaranlar İlköğretim Müfettişi kadrolarına atanırlar. İlköğretim Müfettişlerinin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usulü, nitelikleri, yetişme şekli ve atanmalarına ilişkin esas ve usuller Yönetmelikle düzenlenir."
MADDE 9. - 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 56 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Yöneticilerin sorumlulukları ve yönetim kademeleri Madde 56. - Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilâtının her kademesindeki yöneticiler, gö
revlerini mevzuata, plan ve programlara ve emirlere uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten üst kademe yöneticilerine karşı sorumludur.
Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilâtı yönetim görevlerine atanmada ve yükselmede başarılı ve liyakatli olmak yanında her kademe yöneticiliğin gerektirdiği hizmetiçi eğitimi almış olmak esastır.
Yönetim kademeleri, bu kademelerde yer alan,görevler ve bu görevlerdeki en az çalışma süreleri, görev tanımları, atanacaklarda aranacak nitelikler, görevin gerektirdiği hizmetiçi eğitim, ata-
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
.. - 4 1 -
nacakların seçimi, atanmaları, sınavla girilecek yönetim görevleri, sınav, görevden alınma ve ayrılmaya ilişkin esas ve usuller, yöneticilik formasyonu kazandıran diğer programlar ile Talim ve Terbiye kurulu üyeliği, müşavirlik, müfettişlik, uzmanlık ve ateşelik gibi görevlerden yönetim kademelerine, yönetim kademelerinden bu görevlere geçişler, okul ve kurumlarda yönetici olarak görevlendirileceklerin sayısının tespitine esas standartlar ve diğer hususlar Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir.
MADDE 10. - 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 61 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Atama ve yer değiştirme
Madde 61. - 23.4.1981 gün ve 2451 sayılı Kanun hükümleri dışında kalanmemurların atamaları Bakan tarafından yapılır.
Bakan gerekli gördüğü hallerde atama yetkisini merkez teşkilâtında alt kademelere, illerde valilere devredebilir.
Bakanlık bağlı kuruluşlarının kuruluş kanunlarındaki atamaya ilişkin hükümleri saklıdır.
Öğretmenlerin hizmet bölgelerinde en az 3 eğitim-öğretim yılı görev yapması esastır. İl içi ve iller arası yer değiştirmeleri Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre saptanacak hizmet puanı sırasına göre Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yapılır. Bakanlıkça belirlenen özürler nedeniyle yapılacak yer değiştirmeler, eğitim ve öğretim faaliyetlerini aksatmamak kaydıyla bu sürelerle sınırlı değildir. Bakanlıkça kabul edilen özürler puanlamada dikkate alınır. Özüre dayalı yer değiştirme istekleri, hizmet puanı sıralamasındaki yetersizlik sonucu yerine getirilemeyenlere, istekleri halinde istekte bulundukları yere atanmaya hak kazanıncaya kadar aylıksız izin verilir. Bu şekilde aylıksız izin verilenler yedek kadroya alınır. Bunların memuriyetle ilişkileri devam eder, tedavi giderleri genel esaslara göre kurumlarınca karşılanır.
Öğretmenlerin atandıkları ildeki görev yerleri, görev yeri belirleme kurulunun hizmet puanları ölçüt alınarak yapacağı değerlendirmeye bağlı olarak, il millî eğitim müdürünün önerisine göre valilerce belirlenir.
MADDE 11. - 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 62 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Kadrolar
Madde 62. - Millî Eğitim Bakanlığına genel hükümlere göre ihdas edilen kadrolar merkez ve taşra teşkilâtı birimleri ile okul ve kurumlara Millî Eğitim Bakanliğı, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca birlikte hazırlanacak ve standartları gösterecek yönetmeliğe uygun olarak dağıtılır. Dağıtım listeleri Maliye Bakanlığı ile Sayıştay Başkanlığınca vize edilir. Dağıtım listelerinde öğretmen kadroları branşları itibariyle ayrı ayrı gösterilir. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarındaki emsallerine aykırı olmamak kaydıyla kadrolar birden fazla dereceyi ihtiva edebilir. Bu durumda, personelin özlük haklarının belirlenmesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68 inci maddesinin B fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla kazanılmış hafe aylıkları esas alınır.
Standartların değişmesi dışında kadroların okul, kurum ve birimler arasında nakli yapılamaz.
Yeni açılan, tip ve standardı değişen okul, kurum ve birimler ile aylıksız izinli sayılacaklar için Bakanlıkta yedek kadro bulundurulur. Kapatılan okul, kurum ve birimler ile tip ve standardı değişen okul, kurum ve birimlerdeki fazla kadrolar yedek kadroya eklenmiş sayılır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 4 2 - •
Kadrolara ilişkin olarak bu maddede belirtilmeyen hususlarda Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır.
MADDE 12. -2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'nun 11 inci maddesinde 150, 125, 100 ve 80 olarak tespit edilmiş olan ek ders ücreti göstergeleri sırasıyla 250, 200, 150 ve 125 olarak değiştirilmiştir.
MADDE 13. - Ekli (1) Sayılı Listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerin Millî Eğitim Bakanlığı bölümüne eklenmiştir.
MADDE 14. - 5.1.1961 tarihli ve 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu'nun 23 üncü maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun bu Kanunla değiştirilen 176 ncı maddesindeki 80 ve 90 gösterge rakamları sırasıyla 1999 yılında 90 ve 100'e, 2000 yılından itibaren ise 100 ve 110'a yükseltilerek uygulanır. -
GEÇİCİ MADDE 2. - Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihte, Bakanlık kadrolarında yönetici olarak görev yapanlar, durumları bu Kanun ile belirlenen esaslara uygun olup olmadığına bakılmaksızın görevlerine devam ederler ve yöneticilik hizmetleri bu Kanun uyarınca belirlenecek eşdeğer yönetim kademelerinde geçmiş sayılır.
GEÇİCİ MADDE 3. - Bu Kanunun, 8, 9, 10 ve 11 inci maddeleri ile değiştirilen 3797 sayılı Kanunun 53, 56, 61 ve 62 nci maddelerinde belirtilen işlemler bu Kanunun yayım tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde sonuçlandırılır. Bu süre içerisinde mevcut hükümlerin uygulanmasına devam olunur.
Kadroların belirlenecek standartlara göre dağıtılmasından sonra mevcut personel bu kadrolar ile ilişkilendirilir. Tahsis edilen kadroların ve yönetici sayısının üzerindeki ihtiyaç fazlası personel memuriyet mahalli içerisindeki boş kadrolara, istekleri halinde memuriyet mahalli dışındaki boş kadrolara atanır,
Bu şekilde atamaları yapılamayan personel, bulundukları birimde şahsa bağlı olarak eski görevlerini yapmaya devam ederler ve boş kadro temin edilmedikçe başka birimlere atanamazlar. Bu durumdaki personelin herhangi bir şekilde görevden ayrılması halinde, yerlerine başka personel atanamaz. Şahsa bağlı olarak görev yapan personele en son kadrosu esas alınarak aylık ve diğer özlük haklarının ödenmesine devam edilir.
Memuriyet mahalli içindeki birimlerde şahsa bağlı olarak görev yapan personelin durumuna uygun olan bir kadro boşaldığında bu kadroya öncelikle atanırlar.
GEÇİCİ MADDE 4. - Bu Kanunun yürürlük tarihinde ilköğretim müfettişi olarak görev yapmakta olanlar için yeterlik sınavı şartı aranmaz. Yardımcı olarak görev yapmakta olanlar bu görevde geçirdikleri süreleri dikkate alınarak hesaplanacak 3 yılın sonunda yeterlik sınavına tabi tutulurlar.
Halen ilköğretim müfettişliği yapmakta olanlardan 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi A fıkrası 11 inci bendinden yararlanmamış olanların kazanılmış hak aylık derece ve kademeleri bir defaya mahsus olmak üzere bfrderece yükseltilir.
MADDE 15. - Bu Kanun 1.1.1998 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe £»irer. ı
ı MADDE 16. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 4 3 -
MİLLÎ EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ CETVEL
(1) SAYILI CETVEL Kurum : Millî Eğitim Bakanlığı Teşkilâtı : Taşra
İhdas Edilen Kadrolar Serbest Tutulan
Sınıfı Unvanı Derece kadro adedi kadro adedi Toplam EÖS . İlköğretim Müfettiş (1-9) 500 - 500
Yardımcısı EÖS İlköğretim Müfettişi (1-9) 4 000 - 4 000
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu Türkiye Büyük Millet Meclisi
Plan ve Bütçe Komisyonu 2.3.1998 Esas No. : 11692, 11683, 2124, 2131, 2134, 2/170, 21243, 2/307, 21556, 2/574, 2/660, 2/661, 2/664, 2/666, 2/726, 2/727, 2/793,
2/828, 2/954, 2/1052 Karar No. : 38
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 17.12.1997 tarihinde Türkiye
Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 22.12.1997 tarihinde tali komisyon olarak Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen "14.7.1965 Tarihli ve 657 Sayılı, 8.6.1949 Tarihli ve 5434 Sayılı, 5.3.1964 Tarihli ve 439 Sayılı, 30.4.1992 Tarihli ve 3797 Sayılı, 11.10.1983 Tarihli ve 2914 Sayılı Kanunların Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı"na ilişkin olarak Komisyonumuzun 23.1.1998 tarihinde yapmış olduğu 33 üncü Birleşimde, Tasarının daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesini ve gerekli düzenlemelerin yapılabilmesini teminen, bir alt komisyon kurulmasına karar verilmiştir.
Bilindiği gibi, 2 nci Dünya Savaşından sonra dünyada sosyal devlet olgusu kabul görmeye başlamış ve bu olgu modern devlet anlayışının bir parçası.olmuştur. Günümüzde pek çok ülkenin anayasalarında yer alan sosyal devlet anlayışı, ülkemizin 1961 ve 1982 Anayasalarında da Türkiye Cumhuriyeti Devletinin bir niteliği olarak sayılmıştır. Anayasamızın, Devletin temel amaç ve görevlerini kapsayan 5 inci maddesinde, Devletin, vatandaşların maddî ve manevî varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışacağına, çalışma hakkı ve ödevine ilişkin 49 uncu maddesinde ise, Devletin, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek, çalışanları korumak ve çalışmayı desteklemek için gerekli tedbirleri alacağına ilişkin hükümler yer almaktadır.
Toplumun millî hedefler doğrultusunda istenilen yön ve seviyelerde değişip gelişebilmesinin, ancak eğitim ile mümkün olacağı bilinen bir gerçektir. Kalkınmanın ve büyümenin gerektirdiği sayı ve nitelikteki insan gücünün, sağlıklı işleyen bir eğitim sistemi ile gerçekleştirilebileceği de ev-
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
. - 4 4 -
rensel geçerlilikte bir tezdir. Bu itibarla, eğitim sisteminin organizasyonu, bu organizasyonun yönetim anlayışı ve işleyiş biçimi kadar, eğitim çalışanlarının emeklerinin karşılığını bulacaklar! bir oranda ücret almaları ve sosyal durum ve meslekî statülerinin iyileştirilmesi, sosyal devlet olmanın bir gereğidir. Ancak, kronik enflasyonun hüküm sürdüğü ülkemizde ücretlilerin gelirleri kısa sürelerde erimekte ve reel olarak ücret artışları, enflasyonun gerisinde kalmakta, bu durum dar ve sabit gelire sahip toplum kesimlerini olumsuz etkilemektedir. Yaptıkları görevin önemiyle orantılı ücret alamayan eğitim camiası da bu kesimler arasında yer almaktadır. Bu nedenlerle, eğitim çalışanlarının içinde bulundukları sorunların çözümlenmesi ve statülerinin düzeltilmesi için bir dizi ortak kural ve önleme ihtiyaç bulunmaktadır.
Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;
- 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yapılan değişikliklerle; öğretmenlerin ek ders ücretlerinin günün koşullarına uygun hale getirilmesinin yanında, kamu kesiminde benzer öğrenim niteliğine sahip ve benzer önem, güçlük, sorumluluk derecesinde görev yapan personel arasında, öğretmenler aleyhine olan tazminat oranlarının, günün koşullarına uygun hale getirilmesi ile eğitim ve öğretim hizmetleri kesiminde sadece 1-4 üncü.derecelere uygulanan ek göstergenin 5 ile 8 inci derecelere de yaygınlaştırılması,
- 8.6.1949 tarihli ve 5434 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda yapılan değişikliklerle; öğretmenlerin emeklilik isteklerinin, eğitim ve öğretimi aksatmamak amacıyla, eğitim ve öğretim yılı sonunda kabul edilmesi, kaynak yetersizliği nedeniyle kapatılamayan bazı branşlarda derslerin boş geçmemesi ve 8 yıllık zorunlu temel eğitim uygulamasının sonucu olarak ortaya çıkan öğretmen açığını kapatmak için yaş haddini aşmamış olmaları kaydı ile emekli öğretmenlere, emekli aylıkları kesilmeksizin ders ücreti karşılığı görev verilmesinin sağlanması,
- 5.3.1964 tarihli ve 439 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinde yapılan değişiklikle; ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde görevli genel bilgi dersleriyle ilgili branş öğretmenlerinin aylık karşılığında okutmaları gereken ders miktarının haftalık 15 saat olarak tespit edilmesi, ücretle okutulacak ders miktarının belirlenmesinin ise 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca çıkarılacak Bakanlar Kurulu kararına bırakılması,
- 30.4.1992 tarihli ve 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunda yapılan değişikliklerle; her kariyer basamağında yer alan unvanların görev tanımlarının yapılması, terfilerin belirli bir disiplin içinde düzenlenmesi, yöneticilerin yetki ve sorumlulukları arttıkça malî ve sosyal haklarında artış olması ve Bakanın gerekli gördüğü hallerde öğretmenlerin atama yetkisinin merkez teşkilâtında alt birimlere, illerde valilere devredilebilmesi, öğretmenlerin hizmet bölgelerinde en az 3 yıl çalışma zorunluluğunun getirilmesi ile Bakanlık kadrolarının, okul ve kurumlar bazında dağıtımı ve değiştirilmesi gereken haller hariç sabitlenmesi,
- 11.10.1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 11 inci maddesi ile düzenlenen ek ders birim saat ücretlerine ilişkin göstergelerin artırılması suretiyle öğretmenlerle öğretim elemanları arasındaki dengenin korunmasının sağlanması,
Gibi hususların düzenlendiği anlaşılmaktadır. Alt komisyon, 5.2.1998, 9.2.1998 ve 24.2.1998 tarihlerinde Millî Eğitim ve Maliye Bakanlık
ları ile Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcilerinin de katılımlarıyla, tali komisyon olan Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu metni de dikkate alınmak suretiyle yapmış olduğu çalışmalar sonucunda; gerekli değişikliklerin yapılması hususunda Komisyonumuza temennide bulunma kararı almış ve çalışmalarını bir rapor ve metin halinde Komisyonumuza sunmuştur.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589) ı •
- 45 -
Bu defa Komisyonumuz, 25.2.1998 ve 26.2.1998 tarihlerinde, teklif sahiplerinden bazıları ile Hükümeti temsilen Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay'ın başkanlığında Millî Eğitim ve Maliye Bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcilerinin de katılımıyla yapmış olduğu 39 ve 40 inci birleşimlerde;
- Gündemimizde bulunan söz konusu Tasarının; Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 11.11.1997 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 12.11.1997 tarihinde tali komisyon olarak Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen 1/683 esas numaralı "190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ile muhtelif tarihlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça Komisyonumuza havale edilen, Burdur Milletvekili Yusuf Ekinci ve
- Bolu Milletvekili Avni Akyol'un (2/24), Burdur Milletvekili Yusuf Ekinci'nin (2/556, 2/660, 2/661, 2/664, 2/666, 2/726, 2/727), Bursa Milletvekili Turhan Tayan'm (2/31, 2/34) Kahramanmaraş Milletvekili Hasan Dikici ve 45 arkadaşının, (2/170), Rize Milletvekili Ahmet Kabil'in, (2/243), Trabzon Milletvekili İlhan Sungur ve 8 arkadaşının (2/307), Hatay Milletvekili Ali Uyar'ın (2/574), Konya Milletvekili Ali Günaydın'ın (2/793), Kocaeli Milletvekili Halil Çalık ve 2 arkadaşının (2/828), Siirt Milletvekili Mehmet Emin Aydın ve 14 arkadaşının (2/954) ve Muş Milletvekili Nedim İlci'nin (2/1052) esas numaralı Kanun Teklifinin, birbirleri ile ilgili görüldüğünden İçtüzüğün 35 inci maddesi uyarınca birleştirilmesine,
- Görüşmelere, Alt Komisyonca oluşturulan metiri üzerinden devam edilmesine,
ı Karar verilmiştir. -
Yapılan müzakerelerde; - Gelişmiş ülkeler arasında yer alabimemizin en önemli şartının bilgiye dayalı ve bilgi üreten bir
toplum olmaya bağlı olduğu, bu sebeple, eğitim, sisteminin çağdaş bir yapıya kavuşturulması yanında eğitim çalışanlarının nitelik ve statülerinin iyileştirilmesine özel bir önem verilmesi gerektiği,
- Öğretmenlerimize verilen ek ders ücretinin günün ekonomik şartları ve verilen hizmetin karşılığı olarak yetersiz kaldığı, bunun da öğretmenlerin ek dersleri okutmakta istekli davranmamalarına yol açtığı,
- Öğretmenlerimizin maaşlarının yaptıkları görevle mukayese dahi edilemeyecek oranda düşük olduğu, bu nedenle Taraşı ile eğitimcilerimizin maaşlarında öngörülen % 18 ile % 25 arasındaki artışın yerinde bir düzenleme olarak görüldüğü,
- Ülkemizde, başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri olmak üzere, çeşitli yörelerde görev yapan öğretmenlerimizin ruhsal ve fiziksel olarak ağır bir risk altında çalışma durumu ile karşı karşıya bulunduğu, bu nedenle öğretmenlerin her fiili hizmet yılı için ek bir sürenin, fiili hizmet müddeti zammı olarak, hizmet sürelerine eklenmesinin yerinde bir uygulama olacağı,
- Öğretmenlik mesleğinin cazip konuma getirilmesi gerektiği, bu amaçla mesleğe yeni başlayan öğretmenlere bir derece verilmesi ve malî haklarında enflasyon nedeniyle meydana gelen tahribatı giderecek iyileştirmenin yapılmasının gerekli olduğu,
- İlköğretim müfettişlerinin, eğitim ve öğretimin fiziksel ortamının denetiminden, öğreticilerin ve öğrencilerin sağlık durumlarının denetlenmesine kadar çok geniş bir alanda görev yaptıkla-
. rı, ancak bunların "Eğitim ve Öğretim Hizmetleri" sınıfında olmaları nedeniyle "Genel İdare Sınıfında" eşdeğer görevlerde bulunanlara göre hak kaybına uğradıkları, bu mağduriyetin telafi edilmesinin gerektiği, ' ı
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589) .i
- 46 -
- Öğretmenlerin, öğretim yılı içinde emekli olmaları nedeniyle eğitim ve öğretimin ciddi suretle aksadığı,1 bunun önlenmesi için tedbirler alınmasının yerinde olduğu, ancak bu tedbirlerin Anayasamıza ve temel insan haklarına tezat oluşturmaması gerektiği,
- 8 yıllık zorunlu temel eğitim reformunun gerçekleştirilmesinde, insan unsurunun gözardı edilemeyeceği, 21 inci yüzyılda çağı anlayan kuşaklar yetiştirilebilmesinin ancak nitelikli eğitimciler ile mümkün olacağı, bunun da eğitimcilerimize sağlanan malî olanaklar nisbetinde gerçekleştirilebileceği, bu nedenle öğretmenlerimizin sosyal ve ekonomik sorunlarının ivedilikle ele alınarak çözüme kavuşturulmasının, millî eğitim sistemimiz için büyük önem arz ettiği,
-Türk millî eğitiminin ihtiyaç duyduğu nitelikte insan gücünün yetiştirilmesi kadar, bunların eğitim ve öğretime uzun yıllar hizmet etmesinin sağlanması gerektiği, bu amaçla, çeşitli nedenlerle erken emekli olmuş öğretmenlerimizin yeniden mesleğe kazandırılmasına dönük tedbirleri içeren bu Tasarının yeride bir düzenleme olduğu,
- Eğitim ve öğretimde meydana gelen aksaklıkları önlemeye yönelik olarak getirilen bazı düzenlemelerin uygulamada' sorun yaratabileceği, bu nedenle, zorlayıcı tedbirlerden ziyade isteğe bağlı düzenlemelerin daha yerinde olacağı,
- Ülkelerin gelişmişliğinin, üniversitelerin nitelikli eğitim vermesi ve çağdaş anlamda bilgi ve teknoloji üretmeleri ile yakından ilgili olduğu, bunun da üniversitelere yeterli kaynak ayrılmasının yanında üniversite öğretim elemanlarına verilen malî imkânların yeterli düzeye getirilmesi suretiyle sağlanabileceği, •
- Devlet üniversitelerinde görev alan öğretim elemanlarının maddî olanaklarının yetersizliği nedeniyle vakıf üniversitelerine geçtikleri, devlet üniversitelerinin bu nedenle maruz kaldıkları olumsuzluğun giderilebilmesi ve yükseköğrenimin sağlıklı bir şekilde işlemesi için öğrenim elemanlarının malî imkânlarının artırılmasının gerektiği,
- Kamu çalışanlarının malî imkânlarının iyileştirilmesine yönelik düzenlemelerin her zaman olumlu karşılandığı, ancak bu iyileştirmelerin bir sınıfa münhasıran değil, tüm kamu personelini kapsayacak şekilde yapılmasının daha isabetli olacağının düşünüldüğü,
Gibi hususlara değinilmiştir. Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda ise;
/ - Okullarımızın standartlarının iyileştirilmesinin bir zorunluluk olduğu, - 8 yıllık zorunlu temel eğitime geçilmesi ile Türk millî eğitiminde önemli bir reformun ger
çekleştirildiği, bu reformun öngörülen hedeflere ulaşabilmesi için, öğretmenlerimizin sosyo-ekono-mik durumlarında iyileştirmeler yapılması gerektiği, Tasarı ile; öğretmenlerimizin malî imkânlarının bir nebze de olsa iyileştirilmesinin hedeflendiği,
- Öğretmenlere ve üniversite öğretim elemanlarına verilmesi öngörülenN% 18 ile % 25 arasında değişen oranlardaki ücret artışların, günün ekonomik koşulları da dikkate alındığında yeterli olduğunun söylenemeyeceği, ancak ülkemizin malî imkânlarının bu kadarına elverdiği,
- Hükümetin, ülkenin ekonomik şartlarını da dikkate alarak, tüm Kamu personelini kapsayan bir çalışma yürüttüğü, bu çalışma ile ücretlerde yatay ve dikey eşitliğin sağlanmasının amaçlandığı,
- Türk millî eğitimindeki öğretmen açığının, yeni öğretmen kadrolarının ihdasının yanında, ek ders ücretlerinde sağlanacak iyileştirme ile emekli öğretmenlerimizin yeniden mesleğe kazandırılması suretiyle giderilmesine çalışıldığı,
- İlköğretim müfettişliğinin, diğer kurumlardaki denetim elemanlarından farklı olarak bir meslekî denetim birimi olduğu, eğitimin performansının.deneüenmesinin yanında eğitimle ilgili her
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 47 -
türlü denetim yetkisinin ilköğretim müfettişleri tarafından yerine getirildiği, bu itibarla bunların "Genel İdare Hizmetleri Sınıfı"nda değil, "Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı"nda kalmalarının Türk millî eğitimine daha yararlı olacağı,
-Tasarı ile öğretmenlerin gelişmiş illerde toplanmalarının önüne geçilmesinin hedeflendiği, öğretmenlerimizin tayin ve emeklilik gibi nedenlerle ortaya çıkan problemlerinin çözümlenmesinde kamu menfaatinin ön plana çıktığı, dolayısıyla eğitim ve öğretimin daha sağlıklı yürütülmesi ile kişi haklan arasında bir denge kurulmaya çalışıldığı,
İfade edilmiştir.
Bu görüşmeleri takiben, Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu metninin de dikkate alınması suretiyle, Alt Komisyonca hazırlanan metin, Komisyonumuzca benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.
Metnin; - Çerçeve 3 üncü maddesinde yer alan "... ve ilköğretim müfettişlerini..." ibaresinin, ilköğre
tim müfettiş yardımcılarının da Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı kapsamında olmasına açıklık getirilmesi amacıyla "..., ilköğretim müfettişlerini ve yardımcılarını..." şeklinde redaksiyona tabi tutulması, .
- Öğretmenlerin emeklilik isteklerinin eğitim ve öğretim yılının sonunda yerine getirilmesini teminen 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 39 uncu maddesinin sonuna bir fıkra eklenmesini düzenleyen çerçeve 5 inci maddesinin; metinde yer alan "... branşında öğretmen fazlasının bulunması..." ibaresinin, sınıf öğretmenlerinin de madde kapsamında olduğuna açıklık getirilmesi amacıyla "sınıf ve branşında öğretmen fazlasının bulunması" şeklinde değiştirilmesi ayrıca, kanun tekniğine uygunluk açısından bu hükmün, 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunda düzenlenmesinin daha isabetli olacağı görüşünden hareketle maddenin çerçeve 13 üncü madde olarak düzenlenmesi,
- T.C. Emekli Sandığı iştirakçilerinden ek göstergeli veya daha yüksek ek göstergeli bir göreve atananlara, atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden emekli aylığı bağlanması, emekli ikramiyesi ödenebilmesi veya toptan ödeme yapılabilmesi için, bu ek gösterge üzerinden en az 6 ay süre ile kesenek ye kurum karşılığının kesilmesi zorunluluğu getirilmesine yönelik bir düzenlemenin, metne yeni 6 ncı madde olarak ilave edilmesi,
- Çerçeve 9 uncu maddesinde yer alan "veya aynı süre öğrenim görmüş olanlar arasından açıktan," ibaresinin, ilköğretim müfettişlerinin sadece öğretmenler arasından alınmasının temini amacıyla metinden çikarılması,
- Çerçeve 11 inci maddesinin; dördüncü fıkrasının ikinci cümlesindeki ilk "göre" ibaresinin "doğrultusunda" şeklinde redaksiyona tabi tutulması,
- 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun, bazı yükseköğretim kurumlarında "Geliştirme Ödeneği" ödenmesine ilişkin 14 üncü maddesini; geliştirme ödeneğinin, yükseköğretim kurumlarının bulunduğu yerlerin gelişmişlik düzeyleri ile yeterli sayıda öğretim elemanı sağlayıp sağlayamadıklarının ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak belirlenmesi ve bu ödeneğin hesaplanmasında kolaylık sağlanması amacıyla yeniden düzenleyen bir metnin, yeni 15 inci madde olarak ilave edilmesi,
- Kaldırılan hükümlere ilişkin 14 üncü maddesinin; yeni 15 inci maddede yapılan düzenleme nedeniyle, 24.11.1994 tarih ve 4048 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesini de yürürlükten kaldırılacak şekilde 16 ncı madde olarak yeniden düzenlenmesi,
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 4 8 -
- 15 inci maddesinin; ekli 1 sayılı listenin tutulu kadro sütununda yer alan 10 uncu dereceden 2 000 adet, 12 nci dereceden 2 400 adet hizmetli ve 12 nci dereceden 50 adet aşçı kadrosunun, hizmetliye ve aşçıya olan acil ihtiyaç nedeniyle serbest bırakılması amacıyla, serbest kadro sütununa geçirilmesi ve madde numarasının 17 olarak değiştirilmesi,
- Geçici 2 nci maddesinde yer alan "durumları bu Kanun ile belirlenen esaslara uygun olup olmadığına bakılmaksızın" hükmünün, maddeye açıklık getirilmesi amacıyla "durumlarının bu Kanun ile belirlenen esaslara uygun bulunmasına bakılmaksızın" şeklinde değiştirilmesi,
- Geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının; mükerrerliğe sebebiyet vermemek amacıyla, halen ilköğretim müfettişliği yapmakta olanlardan,'657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 nci maddesinin (A) fıkrasının 11 inci bendinden daha önce herhangi bir suretle yararlanmamış olanların bir defaya mahsus olmak üzere bir derece yükseltilmesi doğrultusunda yeniden düzenlenmesi,
- Geçici 7 nci maddesinin; Millî Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığının boş bulunan yardımcı hizmetler sınıfı kadrolarındaki eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla, Genel ve Katma Bütçeli Kuruluşlarda bütçe ödenekleri çerçevesinde 1997 yılında geçici işçi statüsünde azami 7 ay ve daha az süreli çalışmış bulunanların;
-Yazılı olarak istekleri halinde,
- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen genel ve özel şartlan taşımaları,
- 1.1.1998 tarihi itibariyle 35 yaşından gün almamış bulunmaları,
- İlköğretim (ilkokul veya ortaokul) mezunu olmaları,
- İhtiyaç duyulan illerde çalışmayı kabul etmeleri, - Her iki kurum için Millî Eğitim Bakanlığı tarafından, Sağlık Bakanlığı ile müştereken yapı
lacak merkezî (ÖDYM) sınavı başarmaları, Kaydıyla 1998 yılı sonuna kadar Maliye Bakanlığının izni ile başarı sıralamasına göre bu Ba
kanlıkların Yardımcı Hizmetler Sınıfına dahil kadrolara atanabilmeleri doğrultusunda yeniden düzenlenmesi,
- 17 nci maddeye bağlı (1) sayılı liste ile ihdas edilmiş bulunan kadroların bütçeye getireceği ek yük dikkate alınarak, bu kadroların kullanımının yıllara dağılımı amacıyla 62 600 adet serbest kadronun 1.7.1998, tutulu bulunan 102 400 adet kadronun yarısının 1.7.1999, diğer yansının ise 1.7.2000 tarihinden itibaren kullanılacağına ilişkin bir düzenlemenin metne yeni geçici 8 inci madde olarak ilave edilmesi,
- 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun, çerçeve 15 inci madde ile değiştirilen 14 üncü maddesi uyarınca düzenleme yapılıp yürürlüğe girinceye kadar, mevcut düzenlemelerin uygulanmasına devam edileceğine ilişkin bir hükmün, metne geçici 9 uncu_ madde olarak ilave edilmesi,
- 16.8.1997 tarihli ve 4306 sayılı Kanun kapsamında eş zamanlı olarak ihale edilmesi uygun görülen yapım işleri ile ilgili olarak bu Kanun uyarınca kurulacak yeterlik ve ihale komisyonlarının üyelerine, 31.12.2000 tarihine kadar, sonuçlandırdıkları her bir ihale itibariyle komisyon üyeliği ücreti ödenmesine dair bir düzenlemenin metne geçici 10 uncu madde olarak ilave edilmesi,
- Yürürlüğe ilişkin 17 nci maddesinin; ilave edilen yeni maddeler nedeniyle redaksiyona tabi tutulması ve madde numarasının 19 olarak değiştirilmesi,
Suretiyle,
- 1, 2,4, 7, 8, 10, 12, Geçici 1, Geçici 3, Geçici 5 ve Geçici 6 nci maddeleri aynen,
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 4 9 -
- 6, 13, 16 ve yürütmeye ilişkin 18 inci maddeleri sırasıyla 5, 14, 18 ve 20 nci maddeler olarak aynen, .-'•'
Kabul edilmiştir.
Ayrıca, başlık içeriğinde yapılan değişikliklere paralel olarak yeniden düzenlenmiştir.
Raporumuz, Genel Kurul'un onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur. Başkan
Biltekin Özdemir Samsun Sözcü
Hüseyin Yayla Hatay Üye
Mustafa Küpeli Adana
Üye Süleyman Hatinoğlu
Artvin Üye
Ataullah Hamidi Batman
Ü y e . • •
Mustafa Çiloğlu Burdur
Üye Hilmi Develi
Denizli Üye
Refik Araş İstanbul
Üye Âlgan Hacaloğlu
İstanbul Üye
Çetin Bilgir Kars Üye
Necdet Tekin Kırklareli
Üye Süleyman Çelebi
Mardin
Başkan V. Metin Şahin
Antalya Kâtip
Miraç Akdoğan • Malatya
Üye . Aydın Tümen
Ankara Üye
Cafer Tufan Yazıcıoğlu Bartın Üye
Abbas İnceayan Bolu
(Muhalefet şerhim eklidir.) Üye
Ali Rahmi Beyreli Bursa Üye
Mustafa Balcılar Eskişehir
Üye Ali Topuz İstanbul
Üye Esat Bütün
Kahramanmaraş Üye
Hadi Dilekçi Kastamonu
Üye Hayrettin Uzun
Kocaeli (Muhalefet şerhim eklidir.)
Üye Doğan Baran
• Niöde
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 5 0
Üye Müjdat Koç
Ordu Üye
Cemal Alışan Samsun
Üye Ertuğrul Eryılmaz
Sakarya
) •
MUHALEFET ŞERHİ -Geçici 7 nci Madde ile Millî Eğitim ve Sağlık Bakanlığı yardımcı hizmetler sınıfının ihtiyaç
larının karşılanması amacıyla geçici işçi statüsünde çalışan kişilerin bir imtihanla ihtiyaç duyulan illerde istihdam edilmesi amaçlanmaktadır.
Gerek imtihana kimlerin nasıl katılacağı şartları belirlenmeden, hangi illerdeki fazlalıkların hangi illere nasıl dağıtılacağı belli olmadan;
- 82 bin geçici işçiden yalnız 7 bin kişiye bu imkânın tanınması, - işçi statüsünden 657'ye tabi olarak memur sınıfına geçirilmesi, -Sendikalar yasasına aykırı olarak işçinin memur yapılması, - İller arasından nakillerle devlete yük getireceği, - Geçmiş haklarının dâ emekli sandığına devriyle, emekli sandığına büyük yük geticeği, - Yapılan imtihanın Anayasanın eşitlik prensibine ve fırsat eşitliğine aykırı olduğu görüşümdür.
- Abbas İnceayan Bolu
MUHALEFET ŞERHİ Geçici 7 nci madde Anayasa ve 657 sayılı devlet memurları kanununa aykırılıkları dolayısıy
la kanun metninde yer almaması gerekmektedir. Anayasanın 11 inci maddesi, "Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, ida
re makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır. Kanunlar Anayasaya aykırı olamaz". 10 uncu maddesi, "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Hiçbir kişiye aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar" şeklindedir.
657 sayılı devlet memurları kanunu ve ona bağlı olarak çıkarılan "Kamu hizmeti ve görevlerine devlet memuru olarak atanacaklar için mecburi yeterlik ve yarışma sınavları genel yönetmeliği" Millî Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı kadrolarına atamada genel ve özel şartlara haiz herkese açık bir sınavla atanmayı öngörmektedir. Geçici madde ile yapılan düzenleme ile Millî Eğitim ve Sağlık Bakanlığı kadrolarına atanmada kısıtlayıcı hükümler yeralmakta ve sınav sadece bir kısım geçici işçi statüsünde çalışan kimselere imtiyaz haline getirilmekte ve eşitlik ilkesine aykırı bir durum yaratılmaktadır.
Kamu kurumlarında geçici işçi statüsünde çalıştırma, sosyal ve toplumsal bir sorun haline gelmiştir. Bu sorunun mutlaka çözümü gerekir. Ancak, bir sorunu çözerken hukuk devleti olmanın gereği olarak temel hukuk kuralları içinde davranmak bir zorunluluktur.
Hayrettin Uzun Kocaeli
Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 5 1 -
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
14.7.1965 TARİHLİ VE 657 SAYILI, 8.6.1949 TARİHLİ VE 5434 SAYILI, 5.3.1964 TARİHLİ VE 439 SAYILI, 30.4.1992 TARİHLİ VE 3797 SAYILI, 11.10.1983 TARİHLİ VE 2914 SAYILI KANUNLARIN BAZI MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA
KANUN TASARISI MADDE 1. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 176 ncı maddesi aşağıdaki şe
kilde değiştirilmiştir.
"Ders ve konferans ücretleri Madde 176. - Bu Kanunun değişik 89'uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilen
lere ders saati' başına gündüz öğretimi için 80, gece öğretimi için 90 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir.
Bu ücretler;
a) özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitim ve öğretim gördüğü kurumlarda görevli öğretmen ve yöneticiler ile bu öğrencilere yönelik olarak açılan özel sınıfların öğretmenlerine,
b) kurumların eleman yetiştirmek üzere açtıkları meslekî okullarda, eğitim merkezlerinde, cezaevlerinde, kurs, seminer ve hizmet içi eğitim faaliyetlerinde fiilen yapılan ders görevi karşılığında öğretmen ve diğer memurlara,
c) alanlarında master ve doktora derecesini almış olan öğretmenlere,
% 25 fazlasıyla ödenir. Hangi faaliyetlerin bu fıkra kapsamında sayılacağı Millî Eğitim Bakanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Bu madde kapsamında ücretle ders vermek üzere yükseköğretim kurumlarından görevlendirilen öğretim elemanlarına 2914 sayılı Kanun hükümlerine göre ek ders ücreti ödenir.
Konferans ücreti her yıl bütçe kanunlarında gösterilir."
MADDE 2. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "zam ve tazminatlar" başlıklı ek maddesinin II - Tazminatlar B - Eğitim Öğretim Tazminatı bölümünde geçen % 82, % 78 ve % 70 oranları sırasıyla % 100, % 95 ve % 85 olarak değiştirilmiş ve bölüme bu oranlardan sonra gelmek üzere aşağıdaki hüküm eklenmiştir.
"Okul müdürü, okul müdür yardımcısı, yönetici ve eğitim uzmanı olarak görevlendirilenler ile cezaevlerinde çalışan öğretmenler hariç olmak üzere bu oranların sırasıyla % 82, % 78 ve % 70'lik kısımları seyyanen, kalan kısımları ise ihtisasları içinde veya dışında aylık karşılığı okutmakla yükümlü olunan ders saati sayısı dahilinde okuttukları ders miktarı ile orantılı olarak verilebilir."
MADDE 3. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli I sayılı cetvelin "IV- Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı" bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"IV- Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı Derece Ek gösterge
Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan ,1 3 000 i 2 2200
3 1 600 . 4 1 100
5 900
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
^ . . . . • - • 5 2 -
(Hükümetin Teklif Ettiği Metin)
Derece Ek gösterge
6 800
. - . 7 500
8 450" MADDE 4. - 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 39 uncu maddesinin sonuna aşa
ğıdaki hüküm eklenmiştir.
! "Son bir yıllık sürenin en az yarısında Eğitim Öğretim Hizmetleri Sınıfına ait bir kadroda bulunanlardan emeklilik hakkını kazananlar (bunlardan son bir yıl içerisinde istifa etmiş veya müstafi sayılmış olanlar dahil), emekliliklerini ancak Temmuz ve Ağustos ayları içerisinde isteyebilirler. Bu aylar dışındaki emeklilik işlemleri ancak görev yapılan il sınırları içerisinde emeklilik talebinde bulunan personelin branşında öğretmen fazlasının bulunması kaydıyla Millî Eğitim Bakanının uygun görmesi halinde kabul edilebilir."
MADDE 5. - 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun ek 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasına "şu kadar ki" ibaresinden sonra gelmek üzere, "yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler ile" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 6. - 5.3.1964 tarihli ve 439 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Ek Madde 1. - Anaokullarında, anasınıflarında, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kurslarında, gezici köy kurslarında görevli öğretmenler ile ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenleri aylıkları karşılığında haftada 18 saat, branş öğretmenleri 15 saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara; kanun, tüzük , yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için zorunlu olarak ek ders görevi verilir.
Belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Millî Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilâtında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; birden fazla sınıf okutan öğretmelilere verilecek haftalık zorunlu ders görevinin sayısı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi hükümleri uyarınca düzenlenir.'
Ayrıca ek ders saatlerinin hesaplanmasında, öğretmenlerin hazırlık ve plan çalışmaları için de ek ders ücreti ödenir."
MADDE 7. - 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 56 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Yöneticilerin sorumlulukları ve yönetim kademeleri / Madde 56. - Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilâtının her kademesindeki yöneticiler, görevlerini mevzuata, plan ve programlara ve emirlere uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten üst kademe yöneticilerine karşı sorumludur.
Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilâtı yönetim görevlerine atanmada ve yükselmede başarılı ve liyakatli olmak yanında her kademe,yöneticiliğin gerektirdiği hizmet içi eğitimi almış olmak esastır.
Yönetim kademeleri, bu kademelerde yeralan görevler ve bu görevlerdeki en az çalışma süreleri, görev tanımları, atanacaklarda aranacak nitelikler, görevin gerektirdiği hizmet içi eğitim, ata-
Tiirkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 53 -
(Hükümetin Teklif Ettiği Metin) nacakların seçimi, atanmaları, sınavla girilecek yönetim görevleri, sınav, görevden alınma ve ayrılmaya ilişkin esaslar ve usuller, yöneticilik formasyonu kazandıran diğer programlar ile Talim ve Terbiye Kurulu üyeliği, müşavirlik, müfettişlik, uzmanlık ve ataşelik gibi görevlerden yönetim kademelerine, yönetim kademelerinden bu görevlere geçişler, okul ve kurumlarda yönetici olarak görevlendirileceklerin sayısının tespitine esas standartlar ve diğer hususlar Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir."
MADDE 8. - 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 61 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Atama ve yer değiştirme Madde 61. - 23.4.1981 gün ve 2451 sayılı Kanun hükümleri dışında kalan memurların atan
maları Bakan tarafından yapılır. Bakan gerekli gördüğü hallerde atama yetkisini merkez teşkilâtında alt kademelere, illerde va
lilere devredebilir.
Bakanlık bağlı kuruluşlarının kuruluş kanunlarındaki atamaya ilişkin hükümleri saklıdır.
Öğretmenlerin hizmet bölgelerinde en az 3 yıl görev yapmaları esastır. Özüre dayalı olanlar hariç olmak üzere iller arası ve il içi yer değiştirmeleri Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre tespit edilecek hizmet puanı sırasına göre Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında yapılır. Bakanlıkça kabul edilen özürler puanlamada dikkate alınır. Özüre dayalı yer değiştirme istekleri, hizmet puanı sıralamasmdaki yetersizlik sonucu yerine getirilemeyenlere, talepleri halinde istekte bulundukları yere atanma sırasını hak kazanıncaya kadar aylıksız izin verilir. Bu şekilde aylıksız izin verilenlerin kadroları boşaltılır ve bu kadrolara atama yapılabilir. Aylıksız izin verilenlerin görev istemeleri durumunda, boş kadro bulunması şartıyla atanmalarında hizmet puanı esası alınır.
Öğretmenlerin atandıkları ildeki görev yerleri, görev yeri belirleme kurulunun hizmet puanlarına göre yapacağı değerlendirmeye bağlı olarak, il millî eğitim müdürünün teklifi üzerine valilerce belirlenir."
MADDE 9. - 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 62 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Kadrolar Madde 62. - Millî Eğitim Bakanlığına genel hükümlere göre tahsis edilen kadrolar, merkez
ve taşra teşkilatındaki okul, kurum ve müdürlüklere, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı ile birlikte hazırlanacak ve standartları gösterecek yönetmeliğe uygun olarak dağıtılır. Dağıtım listeleri Sayıştay Başkanlığı ve Maliye Bakanlığınca vize edilir. Dağıtım listelerinde öğretmen kadroları branşları itibariyle ayrı ayrı gösterilir. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarındaki emsallerine aykırı olmamak kaydıyla kadrolar birden fazla dereceyi ihtiva edebilir. Bu durumda özlük haklarının tespitinde 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin B fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla personelin kazanılmış hak aylığı esas alınır.
Standartların değişmesi dışında kadroların birimler arasında nakli yapılamaz. Yeni açılacak okul ve birimler için Bakanlıkta yedek kadro bulundurulur. Kapatılan okul ve
birimlerdeki kadrolar yedek kadroya eklenmiş sayılır. Kadrolara ilişkin olarak bu maddede belirtilmeyen hususlarda Genel Kadro ve Usulü Hakkın
da Kanun Hükmünde Kararname Hükümleri uygulanır."
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
• - 54 -
(Hükümetin Teklif Ettiği Metin) MADDE 10. - 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 11 inci maddesinde 150, 125,
100 ve 80 olarak tespit edilmiş olan ek ders ücreti göstergeleri sırasıyla 250, 200, 150 ve 125 olarak değiştirilmiştir. . '•»
GEÇİCİ MADDE 1. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu Kanunla değiştirilen 176 ncı maddesindeki 80 ve 90 gösterge rakamları sırasıyla 1999 yılında 90 ve 100'e, 2000 yılından itibaren ise 100 ve 110'a yükseltilerek uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 2. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Bakanlık kadrolarında yönetici olarak görev yapanlar, durumları bu Kanun ile belirlenen esaslara uygun olup olmadığına bakılmaksızın görevlerine devam ederler ve yöneticilik hizmetleri bu Kanun uyarınca belirlenecek eş değer yönetim kademelerinde geçmiş sayılır. Ancak bunlardan yöneticilik görevinden ayrılanların yeniden yöneticilik görevlerine atanmak istemeleri halinde, haklarında bu Kanun hükümlerine göre işlem yapılır.
GEÇİCİ MADDE 3. - Bu Kanunun 7, 8 ve 9 uncu maddeleri ile değiştirilen 3797 sayılı Kanunun 56, 61 ve 62 nci maddelerinde belirtilen işlemler bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde sonuçlandırılır. Bu süre içerisinde mevcut hükümlerin uygulanmasına devam olunur. . '
Kadroların belirlenecek standartlara göre dağıtılmasından sonra, mevcut personel bu kadrolar ile ilişkilendirilir. Tahsis edilen kadroların ve yönetici sayısının üzerindeki ihtiyaç fazlası personel memuriyet mahalli içerisindeki boş kadrolara, istekleri halinde memuriyet mahalli dışındaki boş kadrolara atanın
Bu şekilde atamaları yapılamayan personel, bulundukları birimde şahsa bağlı olarak eski görevlerini yapmaya devam ederler, boş kadro temin edilmedikçe başka birimlere atanamazlar. Bu durumdaki personelin herhangi bir şekilde görevden ayrılması halinde, yerlerine başka personel atanamaz. Şahsa bağlı olarak görev yapan personele en son kadrosu esas alınarak maaş ve diğer özlük haklarının ödenmesine devam edilir.
Memuriyet mahalli içindeki birimlerde şahsa bağlı olarak görev yapan personelin durumuna uygun bir kadro boşaldığında, bu kadroya öncelikle atanırlar.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 5 5 -
(Hükümetin Teklif Ettiği Metin) MADDE 1 1 . - Bu Kanunun 2 nci maddesi 1.14998 tarihinden, diğer maddeleri yayımını ta
kip eden ayın birinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 12. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. B. Ecevit
Başbakan V. Dev. Bakanı ve Başb. Yard.
B. Ecevit Devlet Bakanı
G. Taner Devlet Bakanı V.
E. Taranoğlu Devlet Bakanı V.
M. Yılmaz Devlet Bakanı V.
N. Menzir Devlet Bakanı
Prof. Dr. Ş. Gürel Devlet Bakanı Dr. I. Çelebi
Devlet Bakanı V. B. Kara
Devlet Bakanı V. H. İ. Özsoy
' Devlet Bakanı R. K. Yücelen Devlet Bakanı
M. Batalh İçişleri Bakanı V.
O. Sungurlu Maliye Bakanı
Z. Temizel Bayındırlık ve İskân Bakanı
Y. Topçu Ulaştırma Bakanı
N. Menzir Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
Prof. Dr. N. Çağan Enerjive Tabiî Kay.. Bakanı
M. C. Ersümer Turizm Bakanı
/. Gürdal
Millî Sav. Bak. ve Başb. Yard. V. M. Batalh
Devlet Bakanı H. Özkan
Devlet Bakanı I. Saygın
Devlet Bakanı Prof. Dr. S. Yıldırım
Devlet Bakanı M. Gürdere
Devlet Bakanı Prof Dr. A. Andican
Devlet Bakanı M. Yılmaz
Devlet Bakanı B. Kara
Devlet Bakanı E. Aşık
Devlet Bakanı H. Gemici
Adalet Bakanı O. Sungurlu
Dışişleri Bakanı V. S. Gürel
Millî Eğitim Bakanı H. Uluğbay
Sağlık Bakanı H. İ. Özsoy
Tarım ve Köyişleri Bakanı M. Taşar
Sanayi ve Ticaret Bakanı Y.Erez
Kültür Bakanı /. Talay
'. Orman Bakanı E. Taranoğlu
Çevre Bakanı V. /. Gürdal
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
.'• - 5 6 -
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN 14.7.1965 TARİHLİ VE 657 SAYILI, 8.6.1949 TARİHLİ VE 5434 SAYILI, 5.3.1964 TARİHLİ VE 439 SAYILI, 30.4.1992 TARİHLİ VE 3797 SAYILI, 11.10.1983 TARİHLİ VE 2914 SAYILI KANUNLARIN BAZI MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI VE 5.1.1961 TARİHLİ VE 222 SAYILI, 24.11.1994 TARİHLİ VE 4048 SAYILI KANUNLARIN BAZI MADDELERİNİN, YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMASI HAKKINDA KANUN
TASARISI MADDE 1. - 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 176 ncı
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. !
Ders ve konferans ücretleri Madde 176. - Bu Kanunun değişik 89'uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilen
lere ders saati başına gündüz öğretimi için 80, gece öğretimi için 90 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir.
Bu ücretler; a) özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitim ve öğretim gördüğü kurumlarda görevli öğretmen
ve yöneticiler ile bu öğrencilere yönelik olarak açılan özel sınıf öğretmenlerine, b) kurumların eleman yetiştirmek üzere açtıkları meslekî okullarda ve eğitim merkezlerinde
görevli yönetici ve öğretmenlere, cezaevlerinde görevli öğretmenlere, kurs, seminer ve hizmet içi eğitim faaliyetlerinde görevlendirilen öğretmen ve memurlara,
c) alanlarında master derecesini almış olan öğretmenlere,
% 25, alanlarında doktora derecesi almış olan öğretmenlere ise % 40 fazlasıyla ödenir. Bu madde kapsamında ücretle ders vermek üzere yükseköğretim kurumlarından görevlendiri
len öğretim elemanlarına 2914 sayılı Kanun hükümlerine göre ek ders ücreti ödenir. Konferans ücreti her yıl bütçe kanunlarında gösterilir. MADDE 2 . - Devlet Memurları Kanununun "zam ve tazminatlar" başlıklı ek maddesinin II-
Tazminatlar B - Eğitim Öğretim Tazminatı bölümünde geçen % 82, % 78 ve % 70 oranları sırasıyla % 100, % 95 ve % 85 olarak değiştirilmiştir.
MADDE 3 - Devlet Memurları Kanunu değişik 36 ncı maddesinin 1 inci fıkrasının "IV-Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı" bendinde yeralan "öğretmenleri" ibaresinden sonra gelmek üzere "ilköğretim müfettişlerini ve yardımcılarını..." ibaresi eklenmiş ve aynı Kanuna ekli I sayılı Cetvelin "IV- Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı" bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
IV-Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan
,, Derece Ek gösterge a) İlköğretim müfettişleri 1 3 000
2 2200 3 1 600 4 ^ 1 300 5 1 150 6 950
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 5 7 -
(Plan ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) Derece Ek gösterge
7 850 8 750
b) Öğretmen ve diğer personel 1 2 3 4 5 6 7 8
3 000 2 200 1 600 1 100 900 800 500 450
MADDE 4. - Devlet Memurları Kanununun 36 ncı Maddesinin (A) Fıkrası 11 inci bendine, "Dış Ticaret Uzman Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "İlköğretim Müfettiş Yardımcıları", "Dış Ticaret Uzmanlığına" ibaresinden sonra gelmek üzere "İlköğretim Müfettişliğine" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 5. - T.C. Emekli Sandığı Kanununun ek 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasına "şu kadar ki" ibaresinden sonra gelmek üzere, "yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler ile" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 6. - T.C. Emekli Sandığı Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. EK MADDE 73. - Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı iştirakçilerinden ek göstergeli veya
daha yüksek ek göstergeli bir göreve atananlara; atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden emekli aylığı, malullük aylığı bağlanması ve emekli ikramiyesi ödenebilmesi veya toptan ödeme yapılabilmesi için, atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden, bu göreve başladıkları tarihten itibaren en az 6 ay süreyle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına kesenek ve karşılık ödemiş olması şarttır. 6 ay kesenek ve karşılık ödememiş olanlara bu göreve atanmadan önce emekli keseneğine esas alınan ek gösterge rakamı üzerinden işlem yapılır.
Her türlü müşavirlik görevlerine atananlar hariç; Bakanlar Kurulu Kararı veya müşterek kararla atananlar, ilgili mevzuatı uyarınca mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlilik sınavı sonunda atanılan görevlerde bulunanlar, Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil olanlar, 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 357 sayılı Askerî Hakimler Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi olanlar ile yaş haddi, vazife malullüğü veya ölüm nedeniyle 6 aylık süreyi tamamlayamayanlar hakkında yapılacak emeklilik işlemlerinde yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz...
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun ek 68 inci maddesi hükümleri saklıdır.
MADDE 7. - 5.3.1964 tarihli ve 439 sayılı Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanunun ek 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 5 8 -
(Plan ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) Ek Madde .1. - Anaokullarında, anasınıflarında, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kursla
rında, gezici köy kurslarında görevli öğretmenler ile ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenleri aylıkları karşılığında haftada 18 saat, branş öğretmenleri 15 saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara; kanun, tüzük, yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için zorunlu olarak ek ders görevi verilir.
Belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Millî Eğitim Bakanlığı Merkez ve Taşra Teşkilâtında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; birden fazla sınıf okutan öğretmenlere verilecek haftalık zorunlu ders görevinin sayısı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi hükümleri uyarınca düzenlenir. '
İkinci fıkrada belirtilenlere ilave olarak, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil denetim elemanlarına da ek ders ücreti ödenir.
Ayrıca ek ders saatlerinin hesaplanmasında, öğretmenlerin hazırlık ve plan çalışmaları için de ek ders ücreti ödenir.
MADDE 8. - 30.4.1992 tarihli ve 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 24 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü
Madde 24. - Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır;
a) Eğitim ve öğretimin; teknolojik gelişmelerle desteklenmesi, yaygınlaşması, niteliğinin yükseltilmesi ve açıköğretimle örgün eğitim arasında işlevsel bağlantı kurulması için gereken araştırma, planlama, uygulama, değerlendirme, insangücü yetiştirme hizmetlerini yapmak, yaptırmak,
b) Merkezî sistemle yürütülen resmî ve özel yerleştirme, bitirme sınavlarını planlamak, uygulamak ve değerlendirmek,'
c) Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatı birimlerinin bilgi işlem faaliyetlerine ilişkin görev ve hizmetlerini yürütmek.
MADDE 9. - Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 53 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. *
İl Millî Eğitim Müdürlükleri bünyesinde İlköğretim Müfettişleri Başkanlığı oluşturulur. İlköğretim Müfettişleri, en az dört yıl süreli yüksek öğrenimli öğretmenler arasından yarışma sınavı ile yardımcı olarak mesleğe alınırlar. Bu görevde 3 yıllık yetişme dönemini takiben yapılacak yeterlik sınavını başaranlar ilköğretim müfettişi kadrolarına atanırlar. İlköğretim müfettişlerinin ve yardımcılarının görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usulü, nitelikleri, yetişme şekli ve atanmalarına ilişkin esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir.
MADDE 10. - Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 56 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Yöneticilerin sorumlulukları ve yönetim kademeleri Madde 56. - Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilâtının her kademesindeki yöneticiler,
görevlerini mevzuata, plan ve programlara ve emirlere uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten üst kademe yöneticilerine karşı sorumludur.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 59 -
(Plan ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin)
Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilâtı yönetim görevlerine atanmada ve yükselmede başarılı ve liyakatli olmak yanında her kademe yöneticiliğin gerektirdiği hizmetiçi eğitimi almış olmak esastır. .'
Yönetim kademeleri, bu kademelerde yeralan görevler ve bu görevlerdeki en az çalışma süreleri, görev tanımları, atanacaklarda aranacak nitelikler, görevin gerektirdiği hizmetiçi eğitim, atanacakların seçimi, atanmaları, sınavla girilecek yönetim görevleri, sınav, görevden alınma ve ayrılmaya ilişkin esas ve usuller, yöneticilik formasyonu kazandıran diğer programlar ile Talim ve Terbiye Kurulu üyeliği, müşavirlik, müfettişlik, uzmanlık ve ataşelik gibi görevlerden yönetim kademelerine, yönetim kademelerinden bu görevlere geçişler, okul ve kurumlarda yönetici olarak görevlendirileceklerin sayısının tespitine esas standartlar ve diğer hususlar Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir.
MADDE 11. - Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 61 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Atama ve yer değiştirme v • " ' . • • • • ' , '
Madde 61. -23.4.1981 gün ve 2451 sayılı Kanun hükümleri dışında kalan memurların atamaları Bakan tarafından yapılır.
Bakan gerekli gördüğü hallerde atama yetkisini merkez teşkilâtında alt kademelere, illerde valilere devredebilir.
Bakanlık bağlı kuruluşlarının kuruluş kanunlarındaki atamaya ilişkin hükümleri saklıdır. Öğretmenlerin hizmet bölgelerinde en az üç eğitim-öğretim yılı görev yapması esastır. Bunla
rın il içi ve iller arası yer değiştirmeleri Bakanlıkça belirlenecek esaslar doğrultusunda saptanacak hizmet puanı sırasına göre haziran, temmuz ve ağustos aylarında yapılır.
Bakanlıkça belirlenen özürler nedeniyle yapılacak yer değiştirmeler, eğitim ve öğretim faaliyetlerini aksatmamak kaydıyla bu sürelerle sınırlı değildir. Özüre dayalı yer değiştirmeler, özür ve hizmet gereklerinin birlikte karşılanması temelinde gerçekleştirilir. Bu özürler gruplandırılarak önem ve öncelik sırasına konulur ve gruplarına göre puanlandırılır. '
Özüre dayalı yer değiştirme istekleri, hizmet puanı sıralamasındaki yetersizlik sonucu yerine getirilemeyenlere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesi kapsamına girenlerin hakları saklı kalmak kaydıyla, istekleri halinde istekte bulundukları yere atanmaya hak kazanınca-ya kadar, aylıksız izin verilebilir. Bu şekilde aylıksız izin verilen öğretmenler, bağlı bulundukları il millî eğitim müdürlüklerine bu amaçla tahsis edilmiş bulunan boş öğretmen kadrolarına aylıksız izinli olmak şartıyla atanır. Bunların atandıkları bu kadrolar aylıksız izin süresiyle sınırlı olarak saklı tutulur. Ancak, aylıksız izne ayrılan öğretmenlerin üç yıl sonuna kadar istedikleri yere atamalarının yapılamaması halinde durumlarına uygun boş öğretmen kadrolarına öncelikle atanırlar. Aylıksız izin verilenler, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun ek 72 nci maddesi hükmünden yararlandırılır.
Öğretmenlerin atandıkları ildeki görev yerleri, görev yeri belirleme kurulunun hizmet puanları ölçüt alınarak yapacağı değerlendirmeye bağlı olarak, il millî eğitim müdürünün önerisine göre valilerce belirlenir.'
MADDE 12. - Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 62 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 6 0 -• * } . '
(Plan ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) Kadrolar
Madde 62. - Millî Eğitim Bakanlığına tahsis edilmiş bulunan serbest kadrolar; Millî Eğitim Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca birlikte hazırlanacak norm kadro sayılarının tespit edildiği yönetmeliğe uygun olarak merkez ve taşra birimleri, öğretmen kadroları ise branşlar bazında okul ve kurumlar itibariyle dağıtılır. Bu yönetmelikte, dağıtım cetvellerinin vizesine ilişkin usul ve esaslar ayrıca belirtilir. İl Millî Eğitim Müdürlüklerine, 61 inci madde çerçevesinde aylıksız izne ayrılma talebinde bulunan öğretmenlerin izin verilmeden önce atamalarında kullanılmak amacıyla yeterli sayıda boş öğretmen kadrosu tahsis edilir. Kapatılan veya norm kadro sayısı azalan okul ve kurumların ihtiyaç fazlası boş öğretmen kadroları İl Millî Eğitim Müdürlüklerine aktarılır. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarındaki emsallerine aykırı olmamak kaydıyla kadrolar birden fazla dereceyi ihtiva edebilir. Bu durumda, personelin özlük haklarının belirlenmesinde kazanılmış hak aylıkları esas alınır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) fıkrası hükmü saklıdır.
Norm kadro sayısının değişmesi dışında kadroların dağılımı değiştirilemez.
Kadrolara ilişkin olarak bu maddede belirtilmeyen hususlar hakkında 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesinin son fıkrası hariç olmak üzere diğer hükümleri uygulanır.
MADDE 13. - Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
EK MADDE 1. - Son bir yıllık sürenin en az yarısında Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına ait bir kadroda bulunup emeklilik hakkını kazananlardan (son bir yıl içerisinde istifa etmiş veya müstafi sayılmış olanlar dahil), emekliliklerini isteyenlerin emeklilik işlemleri temmuz ve ağustos ayları içerisinde yapılır. Bu aylar dışında emeklilik işlemi yapılabilmesi için görev yapılan il sınırları içerisinde emeklilik talebinde bulunan personlin sınıf ve branşında öğretmen fazlasının bulunması ve Millî Eğitim Bakanlığının uygun görmesine bağlıdır. v
MADDE 14. - 11.10.1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'nun 11 inci maddesinde 150, 125, 100 ve 80 olarak tespit edilmiş olan ek ders ücreti göstergeleri sırasıyla 300, 250, 200 ve 160 olarak değiştirilmiştir.
MADDE 15. - Yükseköğretim Personel Kanunu'nun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. ^
Madde 14. - Diğer yükseköğretim kurumlarına göre sosyo-ekonomik açıdan daha az gelişmiş yerlerde öğretim yapan ve/veya yeterli sayıda öğretim elemanı sağlanamayan yükseköğretim kurumları ile bunların bölümlerinde görevli öğretim elemanlarına; almakta oldukları aylık gösterge ve ek gösterge toplamının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca belirlenen aylık katsayı ile-çarpımı sonucu bulunacak miktarın beş katına kadar geliştirme ödeneği ödenebilir.
Geliştirme ödeneği verilecek yükseköğretim kurumları, ödeneğin verilmesine ilişkin usul ve esaslar ile oran veya miktarları, bu ödenekten yararlanma süresi ile yararlanamayacak olanlar ve diğer hususlar Yükseköğretim Kurulu ve Millî Eğitim Bakanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilir.
Bu ödenek damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.
Türkiye Büyük Millet Meclisi . (S. Sayısı: 589)
- 6 1 -
(Plan ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) MADDE 16. - 16.5.1961 tarihli ve 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu'nun 23 üncü mad
desi, 30.4.1992 tarihli ve 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 55 inci maddesinin (c) bendi ile 24.11.1994 tarihli ve 4048 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 17. - Ekli 1 ve 2 sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Millî Eğitim Bakanlığına ait bölümüne eklenmiş ve ekli 3 sayılı listede yer alan kadrolar iptal edilerek adı geçen Kanun Hükmünde Kararnameye bağlı (I) Sayılı cetvelin ilgili bölümünden çıkarılmıştır.
MADDE 18. - 30.4.1992 tarihli ve 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda ve diğer kanunlarda geçen "Bilgisayar Eğitimi ve Hizmetleri Genel Müdürlüğü" ibaresi, "Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü" olarak değiştirilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 1. - 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun bu Kanunla değiştirilen 176 ncı maddesindeki 80 ve 90 gösterge rakamları sırasıyla 1999 yılında 90 ve 100'e, 2000 yılından itibaren ise 100 ve 110'a yükseltilerek uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 2. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Bakanlık kadrolarında yönetici olarak görev yapanlar, durumlarının bu Kanunla belirlenen esaslara uygun bulunmasına bakılmaksızın görevlerine devam ederler ve yöneticilik hizmetleri bu Kanun uyarınca belirlenecek eşdeğer yönetim kademelerinde geçmiş sayılır.
GEÇİCİ MADDE 3. - Bu Kanunun 9, 10, 11 ve 12 nci maddeleri ile değiştirilen 3797 sayılı Kanunun 53,56, 61 ve 62 nci maddelerinde belirtilen işlemler bu Kanunun yayım tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde sonuçlandırılır. Bu süre içerisinde mevcut hükümlerin uygulanmasına devam olunur.
Kadroların belirlenecek norm kadro sayılarına göre dağıtılmasından sonra mevcut personel bu kadrolar ile ilişkilendirilir. İhtiyaç fazlası personelin memuriyet mahalli içerisindeki ya da istekleri halinde memuriyet mahalli dışındaki boş kadrolara atamaları yapılır.
Bu şekilde atamaları yapılamayan personel, bulundukları birimde şahsa bağlı olarak eski görevlerini yapmaya devam ederler ve boş kadro temin edilmedikçe başka birimlere atanamazlar. Bu durumdaki personelin herhangi bir şekilde görevden ayrılması halinde, yerlerine başka personel atanamaz. Şahsa bağlı olarak görev yapan personele en son kadrosu esas alınarak aylık ve diğer özlük haklarının ödenmesine devam edilir.
Memuriyet mahalli içindeki birimlerde şahsa bağlı olarak görev yapan personelin durumuna uygun olan bir kadro boşaldığında bu kadroya öncelikle atanırlar.
GEÇİCİ MADDE 4. - Bu Kanun yürürlük tarihinde İlköğretim Müfettişi olarak görev yapmakta olanlar için yeterlik sınavı şartı aranmaz. Yardımcı olarak görev yapmakta olanlar bu görevde geçirdikleri süreleri dikkate alınarak hesaplanacak 3 yılın sonunda yeterlik sınavına tabi tutulurlar.
Halen ilköğretim müfettişliği yapmakta olanlar 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi A fıkrası 11 inci bendinden daha önce herhangi bir suretle yararlanmamış olanların kazanılmış hak aylık derece ve kademeleri bir defaya mahsus olmak üzere bir derece yükseltilir.
GEÇİCİ MADDE 5. - 14.7.1965 Sayılı Devlet Memurları Kanununun "Zam ve Tazminatlar" başlıklı Ek Maddesi uyarınca Eğitim Öğretim Tazminatından yararlanacakların bu tazminatları, bu Kanunun 2 nci maddesi ile belirlenen oranlar üzerinden yeni bir Bakanlar Kurulu Kararı aranmadan 1.1.1998 tarihinden geçerli olmak üzere ödenir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)
- 6 2 -
(Plan ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) .
GEÇİCİ MADDE 6. - Bu Kanunla kaldırılan Bilgisayar Eğitimi ve Hizmetleri Genel Müdürlüğünde görevli personelden kadroları iptal edilmeyenler başkaca bir işleme gerek kalmadan bu Kanunla kurulan Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü kadrolarına atanmış sayılırlar.
GEÇİCİ MADDE 7. - Millî Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığının boş bulunan yardımcı hizmetler sınıfı kadrolarındaki eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla bu kadrolara; Genel ve Katma Bütçeli Kuruluşların bütçe ödenekleri çerçevesinde 1997 yılında geçici işçi statüsünde azami 7 ay ve daha az süreli çalışmış bulunanlar; yazılı olarak istekleri halinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen genel ve özel şartlan taşımaları, 1.1.1998 tarihi itibariyle 35 yaşından gün almamış bulunmaları, ilköğretim (ilkokul veya ortaokul) mezunu olmaları, ihtiyaç duyulan illerde çalışmayı kabul etmeleri ve her iki kurum için Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Sağlık Bakanlığı ile müştereken yapılacak merkezî (Ö.D.Y.M.) sınavı başarmaları kaydıyla 1998 yılı sonuna kadar Maliye Bakanlığının izni ile başarı sıralamasına göre atanabilirler.
İlgililer, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri.tavanı aşmamak ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 1, 2 ve 3 üncü maddeleri hükümleri dikkate alınarak derece ve kademeleri tespit edilmek suretiyle Yardımcı Hizmetler Sınıfına dahil kadrolara intibak ettirilirler.
Bu suretle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı ile ilişkilendirilen personelin kazanılmış hak aylık derecelerinde değerlendirilmeyen geçmiş hizmetleri, yürürlükteki hükümlere göre emekli keseneğine esas aylıklarında değerlendirilir.
Söz konusu pesonele, iş mevzuatına göre herhangi bir tazminat ödenmez. Bu personelin kıdem tazminatına esas olan geçmiş hizmet süreleri (önceden kıdem tazminatı ödenmiş süreleri hariç) 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emekli ikramiyelerinin hesabında dikkate alınır.
Bu madde hükümlerine göre Yardımcı Hizmetler Sınıfı kadrolarına ataması yapılacak personel, 5 yıl süreyle diğer hizmet sınıflarına atanamazlar.
Bu surette atanacak olan personelin Millî Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının Yardımcı Hizmetler Sınıfına dahil boş kadrolarına intibak ettirilmesinde uygun unvan ve derece bulunmaması halinde 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin son fıkrası dikkate alınmaksızın unvan ve derece değişikliği yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Yukarıdaki hükümlere göre atanmış olan personelden boşalan geçici işçi pozisyonları hiç bir işleme gerek kalmaksızın ilgili kurumların 1998 yılı geçici işçi vizesinden düşülmüş ve iptal edilmiş sayılır. . ' s ''
Maliye Bakanlığı, kurumlar arasındaki koordinasyonu sağlamaya, gerekli bilgi ve belgeleri istemeye ve uygulamaya ilişkin esas ve usulleri tespit etmeye yetkilidir.
GEÇİCİ MADDE 8. - İhdas edilen; (62 600) adet serbest kadro 1.7.1998, (102 400) adet tutulan kadrodan (51 200) adedi 1.7.1999 ve (51 200) adedi ise 1.7.2000 tarihinden itibaren kullanılacaktır.
GEÇİCİ MADDE 9. - Bu Kanunla 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun değiştirilen 14 üncü maddesi uyarınca düzenleme yapılıp yürürlüğe girinceye kadar mevcut düzenlemelerin uygulanmasına devam edilir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 6 3 -
(Plan ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) GEÇİCİ MADDE 10. - 31.1.2.2000 tarihine kadar 16.8.1997 tarihli ve 4306 sayılı Kanun kap
samında eşzamanlı olarak ihale edilmesi uygun görülen yapım işleri ile ilgili olarak bu Kanun uyarınca kurulacak yeterlik ve ihale komisyonlarının üyelerine, sonuçlandırdıkları her bir ihale itibariyle (aynı ihale ile ilgili birden fazla oturum yapılması hali dahil) 2000 göstergenin inemur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunan miktar üzerinden komisyon üyeliği ücreti ödenir. Bir yılda yapılacak bu nitelikteki ödemelerin sayısı 12'yi aşamaz ve bu ödemeler yukarıda belirtilen Kanun kapsamında elde edilecek gelirlerden karşılanır.
MADDE 19. - Bu Kanunun 1,2, 3 ve 14 üncü maddeleri 1.1.1998 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 20. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNCA KABUL EDİLEN METNE BAĞLI CETVELLER
(I) SAYILI CETVEL Millî Eğitim Bakanlığı Merkez
İhdas Edilen Kadrolar
Serbest Tutulan
Kurumu Teşkilâtı
Sınıf
GİH
GİH
GİH
Kurumu Teşkilâtı
Sınıfı EÖH EÖH EÖH GİH GİH GİH GİH GİH GİH
Unvan
Eğitim Teknolojileri Genel Müdürü
Daire Başkanı
Şube Müdürü
Derece
1
1
1
TOPLAM :
Kadro Adedi
1
: 2 '
6
9
(I) SAYILI CETVEL : Millî Eğitim Bakanlığı : Taşra
Unvanı İlköğretim Müfettişi İlköğretim Müf. Yrd. Öğretmen VHKİ VHKİ VHKİ Memur Memur Memur
İhdas Edilen Kadrolar
Derece 1-9 1-9 1-9
5 7
10 . 5
7 10
Serbest Kadro Adedi
3000 500
50 000 100 50 50
100 50
- 50
Kadro Adedi
-
-
\
Tutulan Kadro Adedi
1000 -
100 000 100 50 50
100 !
50 50
Toplam
1
2
6
9
Toplam 4000
500 150 000
' 200 100 100 200 100 100
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 589)
- 64 -
(Plan ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin)
Sınıfı GİH GİH GİH GİH GİH GİH TH SH . SH SH SH SH SH YH YH YH
Kurumu Teşkilâtı
Sınıf GİH
Unvanı Ambar Memuru Ambar Memuru Ambar Memuru Şoför Şoför Şoför Teknisyen Psikolog Sosyal Çalışmacı Sosyal Çalışmacı Hemşire Hemşire Hemşire Hizmetli Hizmetli Aşçı
Derece 5. 7
10 5 7
10 < 9
5 5 7
• • ' " • : . 5 - .
7 9
10 12 12
TOPLAM
Serbest Kadro Adedi
40 30 30 40
- 30 30
200 300 100 200
. 5 0 50
100 3000
• 4400 100
62 600
(1) SAYILI CETVEL : Millî Eğitim Bakanlığı : Merkez
Unvan Bilgisayar Eğitimi ve Hizm. Gn. Müdürü
İptal Edilen
Derece
1
TOPLAM
Kadrolar Serbest Kadro Adedi
1
1
Tutulan Kadro Adedi
- ; ----
100 ' 300 100 200 100 100 100
V . - : -
• - • .
102 400
Tutulan Kadro Adedi
Toplam 40 30 30 40
,, 30 30
300 600 200 400 , 150 150 200
3000 4400
100
165 000
Toplam
1
1
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 589)