TEDARİK ZİNCİRİ VE LOJİSTİK YÖNETİMİ
İÇERİK
2
LOJİSTİK YÖNETİMİ
3
LOJİSTİK YÖNETİMİ TANIMI
4
LOJİSTİK AKTİVİTELERİ
5
SİSTEM YAKLAŞIMI
6
SİSTEM YAKLAŞIMI
7
5 RIGHTS OF LOGISTICS
8
TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ
9
TEDARİK ZİNCİRİ TANIMI
10
TEDARİK ZİNCİRİ YAPISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
• Kendin Üret vs. Satın Al: Dış Kaynak (Outsourcing)
• Erteleme (Riskten Kaçınma)
• Ürün üzerinde yapılacak değişiklikleri tedarik zinciri üzerinde olabilecek en
son noktaya ertelemek
• Tutulacak envanter için depo lokasyonunu son müşteriye mümkün olan en
yakın noktaya ertelemek
11
TEDARİK ZİNCİRİ YAPISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
• Risk • Yüksek miktarlarda üretim (ölçek ekonomisi)• Lojistik maliyetleri azaltma• Stoksuz kalma (stockout olma) durumlarından kaçınma• Belirsizliği azaltma
• Yerel yasa ve düzenlemeler
• Sosyal ve kültürel değişkenler
• Fiziksel faktörler: coğrafya, pazarın büyüklüğü, pazarın odaklandığı alanlar vb
• Teknolojik faktörler
12
TEDARİK ZİNCİRİ YAPISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
• Dağıtım tipi• Yoğun Dağıtım (intensive distribution): sakız, süt, ekmek…• Seçici Dağıtım (selective distribution)• Tek Dağıtıcılık Yetkisi (exclusive distribution)
• Sezonsallık
13
TEDARİK ZİNCİRİ YAPISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Ürün Karakteristikleri
•Değer
•Teknik Detay
•Pazarda Kabul Görmesi
•İkame Edilebilirlik
•Büyük Partiler Halinde Satılması (Bulk)
•Çabuk Bozulma
14
TOPLAM MALİYET KONSEPTİ
«Toplam Maliyet Konsepti» •lojistik aktivitelerin yönetimi
Organizasyonun amacı lojistik toplam maliyetlerini düşürmek olmalı
•Aktiviteleri tek tek incelemek değil
15
LOJİSTİK MALİYETLERİ
16
MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ
17
Genel Müşteri Şikayetleri Müşteri Tepkileri B2B Müşteri Tepkileri B2C
SİPARİŞ DÖNGÜSÜ
18
6. Orderdelivered tocustomer
5. Ordershipped tocustomer
1.Customerplaces order
2. Orderreceived bysupplier
3. Orderprocessed
4. Order pickedand packed
TEDARİK ZİNCİRİ AKIŞLARI
19
Manufacturers CustomersRetailersWholesalers/Distributors
Supplier
Ürün ve Hizmetler
Nakit Akışı
Bilgi
TEDARİK ZİNCİRİNDE BEŞ TEMEL ETKEN
20
1.ÜRETİMNeyi, nasıl, ve ne zaman üretmek
4.TAŞIMAÜrünleri nasıl, ne zaman taşımak
3.LOKASYONHangi aktiviteyi nerede yapmak
2.STOKÜrettiklerimizin ne kadarını stoklamak
5.BİLGİEn iyi kararları almak.
LOJİSTİK BİLGİ SİSTEMLERİ (LIS)
• Lojistik yöneticilerinin karar alma süreçlerine yardımcı olmak
• Yönetim kararını desteklemek (karar almak değil)
• Lojistik kararlarının etkinliğini arttırmak
21
LIS
22
BilgisayarlarServer’larInternet teknolojileriGirdi ve çıktı araçlarıİletişim kanallarıBarcode, RF, active/passive tag
Sistem ve uygulama programları
LIS, donanım ve yazılımın kombinasyonudur lojistik aktiviteleri yönetir, kontrol eder ve ölçer
LIS
23
LIS
InternalFinance/AccountingMarketingLogisticsManufacturingPurchasing
ExternalCustomersVendorsCarriersSupply chain partners
Order ManagementSystem• Contact with customer• Stock availability• Crediting checking• Invoicing• Product allocation to customer• Fulfillment location
Warehouse Management SystemStock level managementOrder pickingPicker routingPicker assignments and work loadingProduct availability estimating
TransportationManagement SystemShipment consolidationRouting and schedulingClaimsTrackingBill paymentFreight bill auditing
LIS TEKNOLOJİLERİBar code Point of sale (POS) RFID EDI
• Paralel siyah ve beyaz çizgilerle bilgilerin kaydedilmesinden oluşur
• Barcode okuyucu araçlarla okunur
• Türkiye kodu:869
• Barcode’ların POS cihazlarına okutulması ile hangi ürünün nereden nasıl satın alındığı bilgisi
• Bu bilgiler kullanılarak talep tahminleme, ürünlerde kişiselleştirme ve stockout olma durumlarından kaçınma
• Anten, alıcı, dönüştürücü (yorumlayıcı araç) ve ürün etiketi (tag)
• Tekstil, evcil hayvanlar, gıda, kargo
• Pasif, aktif ve yarı-pasif etiketler
• Şirketler arası• Computer-to-
computer• Çek, sipariş talep,
koşimento…• Kağıt israfı-
bürokrasiyi azaltır, maliyetleri düşürür, operasyonları hızlandırır
24
NEDEN STOK TUTARIZ?
• Ölçek ekonomisi (economies of scale)
• Tedarik ve talebi dengelemek
• Üretim sırasında
• Sipariş döngüsü ve talepteki belirsizliklerden korunmak
• Buffer stock
25
STOK TÜRLERİ
26
STOK YÖNETİMİ FELSEFELERİ• Pull Strateji
• Tedarik zinciri talep üzerine kurulur, tahmin edilen talep değil gerçek müşteri siparişleri
• Her bir stok noktası birbirinden bağımsızdır• Stoklarda lokal kontol yapılır
• Push Strateji• Tedarik zincirinde ürünler üretim noktasından müşteriye doğru itilir• Talep istatistiklerine göre üretim miktarı belirlenir• Bu tedarik zincirinin talepteki değişimlere cevap vermesi uzun zaman alır• Aşırı stok, kamçı etkisi (bullwhip effect), eskime/yıpranma (obsolescence)
• Push-Pull Boundary
27
TAŞIMACILIK AKTİVİTELERİ
• Mod seçimi
• Yük konsolidasyonu
• Taşıma rotalama
• Araç programlama (vehicle scheduling)
28
TAŞIMA MODLARI
• Kara Yolu Taşımacılığı
• Demir Yolu Taşımacılığı
• Hava Yolu Taşımacılığı
• Deniz Yolu Taşımacılığı
• Boru Hattı
29
TÜRK İHRACAT TAŞIMACILIĞI
30
TAŞIMA MODLARI
31
DEMİR YOLU TAŞIMACILIĞI
32
İNTERMODEL TAŞIMACILIK
33
İNTERMODEL TAŞIMACILIK
1. Piggyback• Trailer-on-flatcar (TOFC)• Container-on-flatcar (COFC)
2. Road Railers
3. Diğer Kombinasyonlar• Hava-deniz-demir yolu, deniz-demir yolu-kara yolu
34
LOJİSTİK KÖYLERİ
• Farklı şirketlerin bütün lojistik aktiviteleri gerçekleştirebilecekleri bölge
• Avrupada kayıtlı 72 lojistik köyü (2012)
• Türkiye’de 12 lojistik köyü planlama aşamasında
35
LOJİSTİK KÖYLERİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN AKTİVİTELER
36
QATAR LOGISTICS VILLAGE LAYOUT37
NUREMBERG (GERMANY) LOGISTICS VILLAGE38