Layunina. Naiisa-isa ang mga teoryang pangwika.
b. Nasusuri ang pagkakaiba ng dayalekto, idyolek at sosyolek.
c. Napapahalagahan ang kakanyahan at
kagandahan ng bawat wika.
PANIMULANG GAWAIN
• Bawat pangkat ay pipili ng isang teoryang pangwika batay sa mga nasaliksik.
• Magpapakita din ang bawat pangkat ng isang skit ng varayti ng wika.
Genesis 11:1-9•Pagkatapos ng delubyo o malaking baha, ang mga angkang nagmula kay Noah ay dumami nang dumami at lumaganap pagawing Silangan. Sa panahong iyon ay iisang wika lamang ang sinasalita ng lahat ng tao.
Genesis 11:1-9•Sa patuloy na paghahanap ng mga tao ng mabuting pook na mapaninirahan ay natuklasan nila ang lupain ng Babilonya. Doon nagsimula silang magtatag ng isang lungsod.
Genesis 11:1-9•Nagsimula rin silang magtayo ng isang napakataas na templong tore, isang bantayog na sumasagisag sa kanilang palalo at walang hanggang paghahangad na maging malapit sa langit.
Genesis 11:1-9•Nang bumaba sa kalupaan ang
Diyos ay nakita Niya ang templong toreng itinatayo ng mga tao. Inisip Niya kung magkakaroon ng isang wika ang mga tao, sila ay mananatiling nagkakaisa at maaaring dumating ang panahon na magiging mas mapaghangad sila.
Genesis 11:1-9•Ang toreng kanilang itinatag ay tanda ng paghahangad na mapalapit sa Diyos at sa dakong huli’y mapantayan o malampasan ang kaniyang kapangyarihan.
Genesis 11:1-9•Kaya’t ang ginawa ng Diyos ay binigyan Niya ng iba’t ibang wika ang mga tao upang sila’y hindi magkaunawaan. Nang hindi na sila nagkakaunawan, ang mga tao ay nagsimulang magkawatak-watak at kumalat sa buong mundo.
Kahariang Ehipto•Ayon sa haring si Psammatichos, ang wika ay sadyang natutuhan kahit walang nagtuturo o naririnig. Natutunan kahit walang nagtuturo
Charles Darwin•Ito ay nakasaad sa aklat na Lioberman (1975) na may pamagat na “On the Origin of Language”, sinasaad niya ang pakikipagsapalaran ng tao para mabuhay ang nagtuturo sa kanya upang malikha ng iba’t ibang wika.
Teoryang Ding-dong•Ang bawat bagay sa mundo ay may kasama o kaugnay na tunog na siyang nagiging kahulugan ng mga ito.
Hal. Tunog ng kampana
Teoryang Yum-yum•Nagsasaad na ang mga unang tao ay tumugon sa pamamagitan ng bibig ayon sa pagkakapusisyon ng dila sa guwang ng bibig.
Teoryang Yo-He-Ho•pinaniniwalaan na ang wika ay galing sa ingay na nililikha ng taong magkatuwang o nagtutulungan sa kanilang gawain. Ito ay ay unang nasapantaha ni NOIRE, isang iskolar noong ika-19 na dantaon.
Teoryang Musiko•kilala sa teoryang ito ang
DANISH na si OTTO JERPERSON. sinasaad dito na ang wika ay may melodya at tono at walang kakayahan sa komunikasyon o hindi nakakakomunika sapagkat taglay nito ang kakulangan sa mga detalye at impormasyon
Kahulugan• Ang barayti ng wikang nalilikha ng
dimensyong heograpiko.
• Mayroong halos 400 na dayalekto sa Pilipinas ayon sa pag-aaral ni Ernesto Constantino
• Makikilala ang dayalekto sa punto o tono at sa istruktura ng pangungusap.
HalimbawaMaynila
Aba, ang ganda!
Batangas
Aba, ang ganda eh!
Bataan
Ka ganda ah!
Rizal
Ka ganda, hane!
HalimbawaMga Bayan sa Rizal Maynila
Malabon ulaw suya
Navotas maghawan Mag-urong/magligpit
Montalban humahamog umaambon
Angono bibira ako bukas babalik ako bukas
Pililia bangrikit napakaganda
Tanay budo pipi
Cardona kurapa sarat/pango
Kahulugan
Varayti ng wika na ginagamit ayon sa relasyong sosyal. Ito ang ginagamit ng isang indibidwal upang matanggap sa isang soysal-grup na kinabibilangan.
- Wiz ko feel ang mga hombre ditech , day!
- Wow, pare ang tindi ng tama ko! Heaven!
- Kosa, payosi naman.
- Girl, bukas na lang tayo mag-lib. Mag-malling muna tayo ngayon.
- Pare, punta tayo mamaya sa Mega. Me jamming dun, e.
Halimbawa
Jargon• Ang mga tanging bokabularyo ng
isang partikular na pangkat na gawain.
Hal. hearing
court
fiscal
Pagsubok• Sa mga teoryang iyong napili,
alin sa mga ito ang higit mong pinaniniwalaan?
• Paghambingin ang pagkakaiba ng dayalek, idyolek at sosyolek.