ความสั�มพั�นธ์ทางด้�านเศรษฐกิ�จระหว�างร�สัเซี�ยกิ�บสัหร�ฐอเมร�กิา

ภายใต้�ร�ฐบาลประธ์านาธ์�บด้� บาร�ค โอบามา

โด้ย

นางสัาว นพัร�ต้น ทองอ&ไร

5303030596

รายงานน�(เป)นสั�วนหน*+งของว�ชา ร. 646 ว�ชาสั�มมนานโยบายต้�างประเทศของประเทศร�สัเซี�ย (Seminar

on Foreign Policy of Federal Republic of Russia)

สัาขากิารระหว�างประเทศและกิารท/ต้ คณะร�ฐศาสัต้ร มหาว�ทยาล�ยธ์รรมศาสัต้ร

คำ��นำ��

สัาเหต้&ท�+ผู้/�เข�ยนเล2อกิท3าห�วข�อเพัราะม�ความข�องใจว�าประเทศท�+เคยข�ด้แย�งและเป)นข�(วอ3านาจท�+ต้รงข�ามกิ�นอย�างช�ด้เจนในอด้�ต้อย�างสัหร�ฐฯ และร�สัเซี�ย หล�งกิารล�มสัลายของสัหภาพัโซีเว�ยต้ในป5 1991 และผู้�านล�วงเลยมาถึ*งศต้วรรษท�+ 21

ประว�ต้�ศาสัต้รแห�งความข�ด้แย�งย�งคงเป)นป7จจ�ยท�+บ� +นทอนความสั�มพั�นธ์ทางด้�านเศรษฐกิ�จของท�(งสัองประเทศหร2อไม� โด้ยรายงานฉบ�บน�(จะเน�นความร�วมม2อท�+เกิ�ด้ข*(นภายใต้�ร�ฐบาลของประธ์านาธ์�บด้�บาร�กิ โอบาม�าของสัหร�ฐอเมร�กิา ซี*+งเป)นประธ์านาธ์�บด้�คนท�+ 15

ท�+มาจากิพัรรค Democrat ซี*+งเน�นนโยบายภายใต้� Socially

liberal and progressive platform โด้ยให�ความสั3าค�ญกิ�บความร�วมม2อระหว�างประเทศมากิกิว�ากิารสัร�างกิารเผู้ช�ญหน�า อาจสัร�างความเปล�+ยนแปลงในความสั�มพั�นธ์ทางเศรษฐกิ�จของท�(งสัองประเทศ ไม�มากิกิ:น�อย

นพัร�ต้น ทองอ&ไร

ผู้/�เข�ยน

ส�รบั�ญ

คำ��นำ��

สมมติ�ฐ�นำ

สัถึานะความร�วมม2อด้�านเศรษฐกิ�จในป7จจ&บ�น

อ&ปสัรรคในกิารพั�ฒนาความสั�มพั�นธ์ทางเศรษฐกิ�จระหว�างสัหร�ฐฯ-ร�สัเซี�ยโด้ยท�+วไป

ประเด้:นท�+ร �สัเซี�ยต้�องกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO

- ความต้�องกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO ของป/ต้�นในป5 2000-2003

- ช�วงท�+ป/ต้�นได้�ล�มเล�กิความต้�(งใจในกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ 2004-

2006

- โอกิาสัของร�สัเซี�ยในกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO

ความค2บหน�าในด้�านความสั�มพั�นธ์ทางเศรษฐกิ�จของท�(งสัองประเทศในสัม�ยร�ฐบาล

โอบาม�า

บทสัร&ป

ว�เคราะหประเด้:นความสั�มพั�นธ์โด้ยใช�ทฤษฎี�ความสั�มพั�นธ์ระหว�างประเทศ

บรรณาน&กิรม

ประเด็�นำศึ�กษ�เร��องคำว�มส�มพั�นำธ์�ท�งเศึรษฐก�จระหว"�งร�สเซี$ยก�บัสหร�ฐฯ ในำช่"วงสม�ยร�ฐบั�ลบั�ร�คำ โอบั�ม"� (Russia – the

U.S. economic relations in Obama administration)

สมมติ�ฐ�นำ

ท�ศทางของความสั�มพั�นธ์ของท�(งสัองประเทศทางด้�านเศรษฐกิ�จของท�(งสัองประเทศน�าจะม�ความร�วมม2อมากิข*(น เน2+องจากิกิารท�+โอบาม�ามาจากิพัรรค Democrat ซี*+งเป)นท�+ทราบกิ�นด้�ว�า ม�ความเป)น Liberal และเน�นความร�วมม2อระหว�างประเทศและอ3านาจทางด้�านเศรษฐกิ�จและว�ฒนธ์รรม (Soft Power) มากิกิว�ากิารใช�กิ3าล�งหร2อกิารเผู้ช�ญหน�า (Hard Power)

อาจม�สั�วนช�วยให�เกิ�ด้ความร�วมม2อมากิข*(น แต้�ถึ*งกิระน�(น กิารเป)นค/�ปรป7กิษ

ในอด้�ต้กิ:ย�งคงเป)นอ&ปสัรรคท�+สั3าค�ญท�+ม�ผู้ลกิระทบมาถึ*งความสั�มพั�นธ์ด้�านเศรษฐกิ�จระหว�างกิ�น

สถ�นำะคำว�มร"วมม�อด็-�นำเศึรษฐก�จในำป.จจ/บั�นำ

ท�(งสัองประเทศม�ความข�ด้แย�งกิ�นมาต้�(งแต้�สัม�ยสังครามโลกิคร�(งท�+สัอง และหล�งกิารล�มสัลายของสัหภาพัโซีเว�ยต้ความสั�มพั�นธ์กิ:ด้�ข*(นมาบ�าง แต้�หล�งจากิน�(นความสั�มพั�นธ์กิ:ข*(นๆ ลงๆ ต้�(งแต้� Rose Revolution ใน Georgia ป5 2003 และ Orange Revolution ใน Ukraine ป5 2004

นอกิจากิน�(นในสัม�ย George W. Bush ความสั�มพั�นธ์กิ:ย�+งเสั2+อมทรามลง เม2+อ Bush ท3ากิารขยายแนวร�วมทางทหาร NATO โด้ยอ�างว�าเป)นกิารสัร�างแนวร�วมข�ปนาว&ธ์ในย&โรปเพั2+อต้�อต้�านกิารกิ�อกิารร�าย ไม�ใช�เพั2+อต้�อต้�านร�สัเซี�ย ด้�งน�(นจ*งปฏิ�เสัธ์ไม�ได้�ว�า ป7จจ�ยทางภ/ม�ร�ฐศาสัต้รม�สั�วนในกิารกิ3าหนด้ความสั�มพั�นธ์ทางด้�านเศรษฐกิ�จระหว�างร�สัเซี�ยกิ�บสัหร�ฐเป)นอย�างย�+ง โด้ยต้�วเลขกิารค�ากิารลงท&นในระด้�บทว�ภาค�ย�งถึ2อว�าอย/�ในระด้�บท�+ต้3+า

แต้�ถึ*งอย�างไรกิ:ต้าม ในช�วงป5ท�+ผู้�านๆมา ความสั�มพั�นธ์ทางด้�านเศรษฐกิ�จของท�(งสัองประเทศได้�เต้�บโต้ข*(นมากิโด้ยร�ฐบาลสัหร�ฐฯ ภายใต้�กิารบร�หารของนายบาร�ค โอบาม�า ได้�แสัด้งท�าท�ท�+ช�ด้เจนในกิารฟื้A( นฟื้/ความสั�มพั�นธ์ท�+ด้�ระหว�างสัองประเทศ ในเด้2อน กิ.ค. ป5 2009 โอบาม�าได้�ไปเย2อนเข�าพับประธ์านาธ์�บด้� Dmitry Medvedev เพั2+อหาร2อประเด้:นเร2+องกิารลด้อาว&ธ์ กิารซี�อมรบร�วมกิ�น และกิารให�กิองท�พัของสัหร�ฐฯเด้�นทางผู้�านร�สัเซี�ยเข�าอ�ฟื้กิาน�สัถึาน ว�กิฤต้กิารณทางเศรษฐกิ�จและกิารลด้ต้3+าลงของราคาพัล�งงานโลกิได้�สั�งผู้ลกิระทบอย�างร&นแรงต้�อเศรษฐกิ�จของร�สัเซี�ย และเป)นสัาเหต้&ให�ร�สัเซี�ยให�ความร�วมม2อกิ�บสัหร�ฐฯมากิย�+งข*(น เน2+องด้�วยร�สัเซี�ยกิ:ต้�องกิารให�กิารสัน�บสัน&นของสัหร�ฐฯ ในกิารให�ร�สัเซี�ยเข�าไปเป)นสัมาช�กิ WTO และอน&ญาต้�ให�ร�สัเซี�ยท3ากิารค�ากิ�บสัหร�ฐฯ ภายใต้� Permanent Normal Trade Relation (PNTR) ท�+ป7จจ&บ�นร�สัเซี�ย

ย�งไม�ได้�ร�บ อ�นเน2+องมาจากิ The Jackson-Vanik amendment ในกิฎีหมายกิารค�าป5 1974 ซี*+งจะได้�กิล�าวถึ*งต้�อไป

สถ�นำะท�งก�รคำ-�

ในช�วงป5ท�+ผู้�านมา ต้�วเลขทางกิารค�าระหว�างสัหร�ฐฯและร�สัเซี�ยได้�เพั�+มสั/งข*(นอย�างรวด้เร:ว แต้�กิ:ย�งถึ2อว�าอย/�ในระด้�บท�+ต้3+า (เม2+อเท�ยบต้�วเลขทางกิารค�าของท�(งสัองประเทศกิ�บประเทศค/�ค�าอ2+นๆ) ต้�(งแต้�ป5 2000 ต้�วเลขกิารสั�งออกิของสัหร�ฐฯ ไปย�งร�สัเซี�ยได้�เพั�+มข*(น 22% ต้�อป5โด้ยเฉล�+ย ในขณะท�+ต้�วเลขกิารน3าเข�าสั�นค�าจากิร�สัเซี�ยมาย�งสัหร�ฐฯ เพั�+มข*(น 19% โด้ยเฉล�+ย แต้�ถึ*งกิระน�(น ร�สัเซี�ยม�สั�วนแบ�งในต้ลาด้กิารสั�งออกิไปย�งสัหร�ฐฯ เพั�ยง 0.7% และ 1.3% ของต้ลาด้น3าเข�าสั�นค�าจากิสัหร�ฐฯ ในป5 2008 สั�วนแบ�งทางต้ลาด้ได้�เพั�+มข*(นมาเล:กิน�อยโด้ยสัหร�ฐฯ ม�สั�วนแบ�งต้ลาด้สั�นค�าออกิไปย�งร�สัเซี�ย 3.3% และต้ลาด้น3าเข�าจากิร�สัเซี�ยโด้ยรวม 4.4%

กิารม�โครงสัร�างในกิารผู้ล�ต้สั�นค�าอ&ต้สัาหกิรรมและ

ประเภทของทร�พัยากิรในประเทศท�+แต้กิต้�างกิ�น กิารค�าระหว�าง

ร�สัเซี�ยกิ�บสัหร�ฐฯ จ*งเป)นกิารค�าประเภทอ&ต้สัาหกิรรมต้�างชน�ด้

หร2อ Inter-industry trade โด้ยอ&ต้สัาหกิรรมต้�างชน�ด้ค�ด้เป)น

90% ของกิารค�าระหว�างสัองประเทศ

ข�อม/ลได้�รายงานว�า สั�นค�าสั�งออกิจากิสัหร�ฐฯไปร�สัเซี�ย

สัามอ�นด้�บแรกิค2อ อ&ปกิรณน�วเคล�ยร สั�นค�าท�+เป)นเน2(อและ

ยานยนต้ร ในขณะท�+สั�นค�าท�+สัหร�ฐฯ น3าเข�าจากิร�สัเซี�ยมากิท�+สั&ด้

สัามอ�นด้�บแรกิค2อแร�ธ์าต้& อะล/ม�เน�ยม เคม�ภ�นฑ์ และสัารกิ�มม�นต้ร�งสั�

ก�รคำ-�ระหว"�งสหร�ฐฯ – ร�สเซี$ยเม��อเท$ยบัก�บัก�รคำ-�ระหว"�ง

ประเทศึ

กิารค�าโด้ยรวมระหว�างร�สัเซี�ยกิ�บสัหร�ฐฯอย/� 18 พั�นล�านระหว�างว�นท�+ 2000-2008 ซี*+งต้3+ากิว�าต้�วเลขกิารค�าโด้ยรวมระหว�างสัหร�ฐฯ กิ�บจ�นและเป)นคร*+งหน*+งของต้�วเลขกิารค�ากิ�บบราซี�ล และต้3+ากิว�าอ�นเด้�ยอย/�ไม�มากิ และสั/งกิว�าต้&รกิ�และย/เครน

สถ�นำก�รณ์�ก�รลงท/นำในำป.จจ/บั�นำ ม/ลค�ากิารลงท&นโด้ยต้รงของประเทศท�(งสัองถึ2อว�าต้3+ากิว�าต้�วเลขกิารค�ามากิ

โด้ยค�ด้เป)น 0.3% ( ประมาณ 6 พั�นล�านเหร�ยญด้อลลารสัหร�ฐฯ) ของม/ลค�า กิารลงท&นเฉล�+ยของสัหร�ฐฯ ท�(งหมด้ช�วงป5 2000-2008

อ/ปสรรคำในำก�รพั�ฒนำ�คำว�มส�มพั�นำธ์�ท�งเศึรษฐก�จระหว"�งสหร�ฐฯ และร�สเซี$ย

ม�ป7จจ�ยหลายประกิารท�+เป)นต้�วข�ด้ขวางความสั�มพั�นธ์ทางเศรษฐกิ�จระหว�างสัหร�ฐฯและร�สัเซี�ย ซี*+งจะกิล�าวถึ*งด้�งต้�อไปน�(

• อ&ปสัรรคทางโครงสัร�าง ความห�างไกิลทางภ/ม�ศาสัต้ร ภาษาท�+แต้กิต้�างกิ�น กิารขาด้ความผู้/กิพั�นทางว�ฒนธ์รรม และท�+ล2มไม�ได้�ค2อประว�ต้�ศาสัต้รของท�(งสัองประเทศในช�วงสังครามเย:น

• อ&ปสัรรคทางด้�านเทคโนโลย� ถึ*งแม�ว�าจะม�อ&ปสัรรคทางด้�านโครงสัร�าง แต้�กิ:ม�หลายว�ธ์�ท�+จะช�วยกิระต้&�นกิารค�าของท�(งสัองประเทศได้� เร�+มจากิกิารค�าน3(าม�นของท�(งสัองประเทศ ต้�วเลขกิารน3าเข�าน3(าม�นจากิร�สัเซี�ยสัหร�ฐฯ ม�สั�วนแบ�งกิารต้ลาด้เพั�ยง 3% โด้ยเฉล�+ยในช�วง 2000-2008 ซี*+งเป)นเร2+องท�+ไม�น�าเช2+อ เพัราะร�สัเซี�ยเป)นประเทศผู้/�สั�งออกิน3(าม�นอ�นด้�บสัองของโลกิ ป7จจ�ยท�+ท3าให�ต้�วเลขกิารน3าเข�าน3(าม�นย�งต้3+าอย/�น� (น เป)นเพัราะโรงกิล�+นน3(าม�นของสัหร�ฐฯ ถึ/กิผู้ล�ต้มาไม�เหมาะกิ�บกิารขนสั�งน3(าม�นชน�ด้พั�เศษท�+ร �สัเซี�ยผู้ล�ต้ได้� Urals นอกิจากิน�(น ย�งไม�ม�ท�อสั�งกิCาซีท�+เช2+อมระหว�างสัองประเทศ สัหร�ฐฯ จ*งไม�สัามารถึน3าเข�ากิCาซีธ์รรมชาต้�จากิร�สัเซี�ยเข�ามาในประเทศได้� ทางเล2อกิอ2+นๆ นอกิเหน2อจากิกิารต้�ด้ต้�(งท�อสั�งกิCาซีค2อ กิารท3าให�กิCาซีธ์รรมชาต้�ให�กิลายเป)นของเหลวแล�ว ขนสั�งทางเร2อไปสัหร�ฐฯ ต้�วเลขกิารค�าในภาคพัล�งงานอาจเพั�+มสั/งข*(นได้�• กิารขาด้ความร�วมม2อและข�อพั�พัาททางกิารค�า หากิพั�จารณาถึ*งประเด้:นกิารค�าในอ&ต้สัาหกิรรมประเภทเด้�ยวกิ�น (Intra-industry trade) สั�งเกิต้เห:นได้�ว�าต้�วเลขกิารค�าของสั�นค�าในอ&ต้สัาหกิรรมประเภทเด้�ยวกิ�นย�งต้3+าอย/�มากิ

ซี*+งเป)นผู้ลมาจากิกิารท�+ร �สัเซี�ยไม�สัามารถึแข�งข�นกิ�บสัหร�ฐฯ ได้�ในภาคอ&ต้สัาหกิรรมท�+ไม�ใช�ด้�านพัล�งงาน ร�ฐบาลร�สัเซี�ยได้�ต้ระหน�กิถึ*งเร2+องน�(และพัยายามยกิระด้�บกิารแข�งข�นในอ&ต้สัาหกิรรมภาคอ2+นท�+ไม�ใช�อ&ต้สัาหกิรรม

กิารค�าของท�(งสัองประเภทจะเพั�+มมากิข*(นหากิร�สัเซี�ยสัามารถึพั�ฒนาอ&ต้สัาหกิรรมในหลายๆ ด้�าน รวมท�(งม�กิารพั�ฒนาบรรยากิาศและสัถึาบ�นกิารลงท&น ต้�อต้�านกิารคอร�ปช�+นอย�างจร�งจ�ง พัยายามสั�งเสัร�มกิารม�ธ์รรมาภ�บาลในภาคธ์&รกิ�จ ซี*+งร�ฐบาล Obama ต้ระหน�กิถึ*งเร2+องน�(ด้� โด้ยพัยายามสั�งเสัร�มให�ร�สัเซี�ยปฏิ�บ�ต้�ต้ามกิฎีกิารค�าระหว�างประเทศอย�างจร�งจ�ง และพัยายาม lobby ให�สัภามอบสั�ทธ์�พั�เศษทางกิารค�าท�+เร�ยกิว�า Permanent

Normal Trade Relations ให�กิ�บร�สัเซี�ย ซี*+งสัหร�ฐฯ พัยายามโน�มน�าวว�าหากิ

ร�สัเซี�ยสัามารถึท3าต้ามกิฎีกิต้�กิาเพั2+อให�สั�ทธ์�พั�เศษทางกิารค�าแบบ full

compliance ร�สัเซี�ยกิ:จะม�โอกิาสัในกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO กิ:จะมากิข*(น

และกิารค�าระหว�างร�สัเซี�ยกิ�บสัหร�ฐฯ และสัมาช�กิอ2+นๆ ใน WTO กิ:จะม�สั/งมากิข*(น รายละเอ�ยด้ในเร2+องน�(จะได้�กิล�าวต้�อไปในภายหล�ง

• อ&ปสัรรคทางกิารค�าข�อต้�อมา ค2อ กิารท�+ร �สัเซี�ยไม�ได้�สั�ทธ์�พั�เศษ PNTR ซี*+งต้�างจากิประเทศค/�ค�าของสัหร�ฐฯ สั�วนใหญ�จะได้�สั�ทธ์�พั�เศษทางกิารค�าประเภทน�( สัาเหต้&เกิ�ด้จากิกิฎีหมาย The Jackson-Vanik amendment ในกิฎีหมายกิารค�า Trade Act ในป5 1974 ร�สัเซี�ยน�(นได้�ร�บสั�ทธ์�พั�เศษทางกิารค�าประเภทน�(แบบช�+วคราว Temporary NTR ต้�(งแต้�ป5 1992 ในขณะท�+อด้�ต้ประเทศบร�วารของโซีเว�ยต้หลายประเทศได้�ร�บ PNTR แล�ว ร�สัเซี�ยจ*งพัยายามเร�ยกิร�องให�สัหร�ฐฯ ยกิเล�กิข�อบ�งค�บ Jackson-Vanik แน�นอนว�าข�อกิฎีหมายน�(ท3าให�เกิ�ด้บรรยากิาศท�+ไม�ด้�ระหว�างท�(งสัองประเทศ ซี*+งเป)นสัาเหต้&หน*+งท�+ท3าให�ต้�วเลขโด้ยรวมกิารค�ากิารลงท&นของท�(งสัองประเทศย�งถึ2อว�าต้3+าอย/�มากิ• ร�สัเซี�ยไม�ได้�เป)นสัมาช�กิ WTO และ O ECD กิารท�+ร �สัเซี�ยไม�ได้�เป)นสัมาช�กิท�(ง WTO และ OECD บ�งบอกิได้�ถึ*งความไม�ม�เสัถึ�ยรภาพัในเร2+องของสัถึาบ�นและระบบกิฎีหมาย ม�กิารคาด้กิารณกิ�นว�าหากิร�สัเซี�ยเป)นสัมาช�กิ WTO ม/ลค�ากิารค�าโด้ยรวมอาจเพั�+มสั/งข*(นกิว�า 50%

• ประกิารสัDด้ท�าย ค2อ กิารท�+ร �สัเซี�ยไม�ได้�ให�สั�ต้ยาบ�นในสันธ์�สั�ญญากิารลงท&น ทว�ภาค�กิ�บสัหร�ฐฯในป5 1992

[The Bilateral Investment Treaty (BIT)] The BIT จะท3าให�น�กิลงท&นสัหร�ฐฯ เข�ามาลงท&นในร�สัเซี�ยมากิย�+งข*(น เพัราะสันธ์�สั�ญญาจะเป)นต้�วร�บประกิ�นว�าน�กิลงท&นจะได้�ร�บกิารปฏิ�บ�ต้�ท�+เท�าเท�ยมและเป)นธ์รรม

ประเด็�นำท$�ร�สเซี$ยติ-องก�รเข้-�เป4นำสม�ช่�ก WTO

คำว�มติ-องก�รเข้-�เป4นำสม�ช่�ก WTO ข้องป5ติ�นำในำป6 2000-2003

Putin ได้�ด้3ารงต้3าแหน�งประธ์านาธ์�บด้�ในป5 2000 และแสัด้งเจต้จ3านงอย�างช�ด้เจนท�+จะให�ร�สัเซี�ยเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO ซี*+งถึ2อเป)นหน*+งใน priorities ของโครงกิารในกิารปฏิ�ร/ปเศรษฐกิ�จโด้ยน�กิปฏิ�ร/ปในร�ฐบาลของเขา German Gref เป)นผู้/�จ�ด้กิารในเร2+องน�( Putin กิ�บ Greg ได้�กิล�าวโด้ยท�+วไปถึ*งความสั3าค�ญของกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO ของร�สัเซี�ย กิ�อนหน�าน�( น�กิปฏิ�ร/ปท�+เด้�นๆ ของร�สัเซี�ยไม�ค�อยม�ใครเน�นย3(าถึ*งความสั3าค�ญของ WTO มากิน�กิ ไม�ว�าจะเป)น Yegor Gaidar Boris Fedorov

Yevgeny Yasin Yakov Urinson

โด้ย Putin ได้�ต้�(งเปEาให�ร�สัเซี�ยเข�าเป)นสัมาช�กิให�ได้�ภายในป5 2003

ซี*+งเป)นช�วงเวลาท�+แห�งสัม�ยแรกิของเขาและคาด้หว�งท�+จะได้�ร�บกิารสัน�บสัน&นจากิร�ฐสัภาอย�างเต้:มท�+ ในขณะน�(นไม�ม�ประเทศใด้ค�ด้ค�านความต้�องกิารของเขาอย�างเป)นทางกิาร เหต้&ผู้ลหน*+งท�+น3ามาสั/�ความต้�องกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO ของร�สัเซี�ยอาจเน2+องมาจากิกิารข�บเคล2+อนของน�กิเศรษฐศาสัต้รท�+เน�นความร�วมม2อระหว�างประเทศและเล:งเห:นความสั3าค�ญของกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO และในท�ายท�+สั&ด้ได้�ผู้ล�กิด้�นให�ความค�ด้น�(กิลายเป)นนโยบายของประเทศ และอาจเป)นไปได้�ท�+กิารเข�าเป)นสัมาช�กิของ WTO ของจ�นในช�วงเวลาน�(น ท3าให�ร�สัเซี�ยเร�+มต้ระหน�กิว�าต้�วเองได้�ต้กิรถึไฟื้ขบวนท�+สั3าค�ญอย�าง WTO ไปหร2อไม� แต้�อย�างไรกิ:ต้ามหล�งจากิน�(นไม�นาน กิ:เกิ�ด้กิล&�มท�+

แสัด้งความไม�พัอใจต้�อกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO ของร�สัเซี�ยน�+นกิ:ค2อ น�กิธ์&รกิ�จ CEO ของบร�ษ�ทอล/ม�เน�ยมย�กิษใหญ�ของร�สัเซี�ย Oleg

Deripaska เจ�าของบร�ษ�ทรถึยนต้ของร�สัเซี�ย Rospromavto

นอกิจากิน�(แรงต้�อต้�านย�งมาจากิ The Russian Chamber of

Commerce and Industry ซี*+งม�อด้�ต้นายกิร�ฐมนต้ร� Yevgeny

Primakov เป)นประธ์านหอกิารค�า กิล&�มท�+สัามท�+ต้�อต้�านค2อภาคเกิษต้รกิรรม โด้ยร�ฐมนต้ร�กิระทรวงเกิษต้ร Alexei Gordeev ได้�แสัด้งความไม�เห:นด้�วยต้�อกิารเข�าร�วมเป)นสัมาช�กิอย�างช�ด้เจน โด้ยเห:นว�าภาคเกิษต้รย�งต้�องอาศ�ยกิารอ&ด้หน&นภาคกิารเกิษต้รจากิร�ฐ กิล&�มท�+สั�+ท�+ต้�อต้�านค2อกิล&�มจากิภาคบร�กิารท�+เป)นห�วงในเร2+อง สั�ทธ์�ทร�พัยสั�นทางป7ญญา กิารค�าปล�กิ กิารโทรคมนาคม ประกิ�นภ�ย และธ์นาคาร เน2+องจากิสัหร�ฐฯ ได้�ผู้ล�กิด้�นให�เร2+องสั�ทธ์�ทร�พัยสั�นทางป7ญญาข*(นมาเป)นประเด้:นหล�กิในกิารเจรจาทางกิารค�า ในขณะท�+ร �สัเซี�ยน�(นถึ2อว�าม�กิารละเม�ด้ทร�พัยสั�นทางป7ญญาในกิล&�มสั�นค�าอ&ปกิรณไฟื้ฟื้Eาอย�างมากิ

แต้�ถึ*งกิระน�(น จากิกิารศ*กิษาพับว�า ประชากิรร�สัเซี�ยโด้ยสั�วนใหญ�คาด้หว�งท�+จะได้�ร�บผู้ลประโยชนจากิกิารเข�าร�วม WTO จากิกิารประเม�นของธ์นาคารโลกิได้�ม�กิารคาด้กิารณกิ�นว�าภาคประชาสั�งคมจะได้�ร�บผู้ลประโยชนจากิกิารเป)นสัมาช�กิ 3.3% ของ GDP และในระยะยาว อาจเพั�+มสั/งข*(น 11% ของ GDP

ช่"วงท$�ป5ติ�นำได็-ล-มเล�กคำว�มติ�8งใจในำก�รเข้-�เป4นำสม�ช่�ก 2004-2006

ในเด้2อนม�นาคม 2004 Putin ได้�ถึ/กิร�บเล2อกิอ�กิคร�(ง แต้�ท�ศทางนโยบายของเขาในประเด้:นน�(ได้�เปล�+ยนแปลงอย�างเห:นได้�ช�ด้ เน2+องจากิเขาม�แนวโน�มท�+จะด้3าเน�นนโยบายแบบ authoritarian power มากิข*(นและกิารด้3าเน�นนโยบายท�+เน�นกิารม�เศรษฐกิ�จท�+เน�นกิลไกิต้ลาด้ได้�ลด้ลง โด้ยใน

กิารเล2อกิต้�(งท�+ไม�ค�อยเป)นธ์รรมน�กิในเด้2อนธ์�นวาคม 2003 ท3าให�พัรรคเสัร�น�ยมเสั�ยท�+น� +งในสัภาท�(งหมด้ จ*งท3าให� United Russia สัามารถึค&มสัภาโด้ยปราศจากิกิารค�ด้ค�านโด้ยสั�(นเช�ง กิารท�+ป/ต้�นเปล�+ยนท�ศทางนโยบายของต้นเองอย�างช�ด้เจน โด้ยล�มเล�กิความต้�(งใจในกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO

เป)นผู้ลมาจากิกิารท�+สัหร�ฐฯ และต้ะว�นต้กิต้�างพัยายามใช�ประเด้:นเร2+อง กิารควบค&มกิ�จกิารต้�างๆ โด้ยร�ฐ (Nationalization) ป7ญหาของร�สัเซี�ยกิ�บประเทศเพั2+อนบ�านอย�างสังครามเชสัเน�ยร โด้ยถึ/กิว�พัากิษว�จารณว�าม�กิารละเม�ด้สั�ทธ์�มน&ษยชน (Human rights violation) มาเป)นประเด้:นในกิารกิ�ด้กิ�นร�สัเซี�ยจากิกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ โด้ยเฉพัาะอย�างย�+ง Jackson-

Vanik amendment ของสัหร�ฐฯ ต้�อร�สัเซี�ย และกิารอ�างว�าร�สัเซี�ยย�งม�ระบบเศรษฐกิ�จท�+ล�าหล�งและเต้:มไปด้�วยกิารคอร�ปช�+น ถึ*งแม�ว�าทาง EU จะแสัด้งต้นเสัม2อนให�กิารสัน�บสัน&นในช�วงแรกิ แต้�กิล�บเปล�+ยนท�าท�ในภายหล�งและด้�วยล�กิษณะเฉพัาะของป/ต้�นท�+ไม�ต้�อต้�านต้ะว�นต้กิ แต้�ในเวลาเด้�ยวกิ�นกิ:ไม�ได้�ย�นยอมและกิ�มห�วให�ต้�อกิารกิด้ด้�นและเร�ยกิร�องจากิฝ่Gายต้ะว�นต้กิ เหล�าน�(อาจเป)นสัาเหต้&ท�+ท3าให�ป/ต้�นล�มเล�กิความต้�องกิาร โด้ยให�เหต้&ผู้ลว�า ร�สัเซี�ยน�(นไม�ม�ความจ3าเป)นมากิน�กิท�+จะต้�องเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO

คำว�มคำ�บัหนำ-�คำว�มส�มพั�นำธ์�ข้องท�8งสองประเทศึในำสม�ยโอบั�ม"�

Obama ใช�เวลาหลายเด้2อนในกิารล:อบบ�(ให�สัภาคองเกิรสัอน&ม�ต้� New

START treaty ซี*+งในท�+สั&ด้ได้�ร�บกิารอน&ม�ต้�ในเด้2อนธ์�นวาคมป5ท�+แล�ว (2010)

ถึ2อเป)นกิ&ญแจสั3าค�ญในกิารฟื้A( นฟื้/ความสั�มพั�นธ์ระหว�างสัองประเทศ กิารเปล�+ยนแปลงสัถึานะทางกิารค�าจะต้�องผู้�านร�างน�ต้�บ�ญญ�ต้� ภายใต้�กิฎีหมาย

Title IV of the Trade Act of 1974 ซี*+งม�เง2+อนไขให�ประเทศท�+ได้�ร�บสั�ทธ์�พั�เศษ PNTR ต้�องอน&ญาต้ให�ประชาชนในประเทศม�เสัร�ภาพัในกิารอพัยพัย�าย

ถึ�+นฐาน (“Freedom-of-emigration”) ภายใต้�กิฎีหมายท�+ม�ช2+อว�า The

Jackson-Vanik amendment

“Normal trade relations” (NTR) หร2อ “Most-favored nation” (MFN) ค2อ หล�กิปฏิ�บ�ต้�เย�+ยงชาต้�ท�+ได้�ร�บอน&เคราะหย�+ง หร2อ กิารได้�ร�บสั�ทธ์�ทางกิารค�าในล�กิษณะเด้�ยวกิ�บท�+ชาต้�อ2+นได้� กิฎีหมายสัหร�ฐฯได้�เปล�+ยนไปใช�ค3าว�า NTR แทน MFN เม2+อว�นท�+ 22 กิรกิฎีาคม 1998 ในป7จจ&บ�นม�เพั�ยงสัองประเภทเท�าน�(นท�+สัหร�ฐฯ ไม�ได้�ให�สั�ทธ์� NTR ค2อ ค�วบาและเกิาหล�เหน2อ สั�วนร�สัเซี�ยได้�ร�บกิารยกิเว�นให�ใช� Temporary NTR ต้�(งแต้�ป5 1992 อ�นเน�+องมาจากิ Trade Act ป5 1974 ท�+เร�ยกิว�า Jackson-Vanik amendment

Jackson-Vanik amendment เป)นกิารต้อบโต้�ประเทศคอมม�วน�สัต้และม�เศรษฐกิ�จแบบ Centrally Planned Economies (CPEs) หร2อ Non-

market economy ท�+จ3ากิ�ด้กิารอพัยพักิารย�ายถึ�+นฐานและละเม�ด้สั�ทธ์�มน&ษยชน กิารออกิกิฎีหมายน�(เป)นกิารต้อบโต้�กิารท�+สัหภาพัโซีเว�ยต้เร�ยกิเกิ:บ

“diploma taxes” กิ�บชาวร�สัเซี�ยท�+พัยายามอพัยพัย�ายถึ�+นฐาน

ถึ2อได้�ว�ากิฎีหมายข�อน�(เป)นอ&ปสัรรคท�+สั3าค�ญต้�อกิารพั�ฒนากิารเต้�บโต้ทางกิารค�าของท�(งสัองประเทศ โอบาม�าจ*งพัยายามสัน�บสัน&นให�สัภาคองเกิรสัยกิเล�กิกิฎีหมายน�( และพัยายามสัน�บสัน&นให�ร�สัเซี�ยเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO

หล�งจากิรร�สัเซี�ยใช�เวลากิว�า 18 ป5ในความพัยายามเข�าเป)นสัมาช�กิ คาด้กิารณกิ�นว�าร�สัเซี�ยได้�ด้3าเน�นเร2+องในกิารเข�าเป)นสัมาช�กิกิว�า 95% แล�ว และเป)นไปได้�อย�างสั/งท�+จะสัามารถึเข�าเป)นสัมาช�กิในป5 2012

อย�างไรกิ:ต้าม ถึ*งแม�ว�าร�สัเซี�ยจะม�แนวโน�มในกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ

WTO แต้�แนวโน�มท�+สัภาคองเกิรสัจะยกิเล�กิ Jackson-Vanik amendment

น�(นย�งเป)นไปได้�ยากิ โด้ยสัภาคองเกิรสัให�เหต้&ผู้ลว�า ในขณะน�(ควรให�ความสั3าค�ญกิ�บกิารท3าเขต้กิารค�าเสัร�กิ�บเกิาหล�ใต้� (ได้�ร�บกิารให�สั�ต้ยาบ�นร�บรองไป

แล�วในเด้2อนต้&ลาคม 2011) โคลอมเบ�ย และปานามา เน2+องจากิท�(งสัามประเทศเป)นค/�ค�าท�+สั3าค�ญของร�สัเซี�ย สัภาจะไม�พั�จารณาเร2+องข�อกิฎีหมายน�( หากิกิารเปHด้กิารค�าเสัร�กิ�บประเทศด้�งกิล�าวย�งไม�เสัร:จสั�(น

หากิร�สัเซี�ยไม�ได้�ร�บกิารยกิเว�นจากิกิฎีหมาย Jackson-Vanik

amendment แต้�ได้�ร�บกิารเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO จะสัร�างความย&�งยากิให�กิ�บสัหร�ฐฯ เป)นอย�างย�+ง เพัราะหากิเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO สัหร�ฐฯ กิ:ต้�องให�สั�ทธ์�พั�เศษทางกิารค�าแกิ�ร�สัเซี�ยต้ามกิฎี WTO แต้�สัหร�ฐฯ สัามารถึขอไม�ใช�กิฎีด้�งกิล�าวกิ�บร�สัเซี�ยได้� (Non-application) แต้�กิ:ต้�องม�ข�อต้อบแทน โด้ยกิารภาคธ์&รกิ�จของสัหร�ฐฯในร�สัเซี�ยจะต้�องประสับกิ�บอ&ปสัรรคทางกิารค�ามากิมายในขณะท�+บร�ษ�ทต้�างชาต้�อ2+นๆ ไม�ต้�องเผู้ช�ญ

โด้ยม�กิารคาด้กิารณข�อด้�ท�+สัหร�ฐฯ จะได้�ร�บหากิร�สัเซี�ยเข�าเป)นสัมาช�กิ

WTO ค2อบร�ษ�ทข�ามชาต้�ของสัหร�ฐฯในร�สัเซี�ยจะสัามารถึท3าธ์&รกิ�จได้�อย�างราบร2+น ด้�วยระบบโครงสัร�างทางราชกิารและภาคธ์&รกิ�จท�+ม�ความโปร�งใสัและม�กิลไลกิารระง�บข�อพั�พัาทท�+ม�ประสั�ทธ์�ภาพัมากิข*(น เพัราะต้�องพั�ฒนาสัถึาบ�นและกิลไกิให�ได้�ต้ามมาต้รฐาน WTO สั�วนร�สัเซี�ยน�(นจะม�ทางเล2อกิของสั�นค�าและบร�กิารให�กิ�บผู้/�บร�โภคในประเทศมากิข*(น และเศรษฐกิ�จเต้�บโต้ข*(นกิว�าท�+เป)นอย/�

บัทสร/ป

จากิกิารศ*กิษาพับว�า สัมมต้�ฐานท�+ผู้/�รายงานน�(นไว�ม�ความถึ/กิต้�องเป)นบางสั�วน ถึ*งแม�ว�าสังครามเย:นจะสั�(นสั&ด้ไป ด้�วยกิารล�มสัลายของสัหภาพัโซีเว�ยต้และโลกิได้�กิ�าวเข�าสั/�ย&คสัม�ยใหม�ท�+ความสั�มพั�นธ์ทางเศรษฐกิ�จได้�ร�บความสั3าค�ญเกิ2อบจะอ�นด้�บต้�นๆ และเป)นเคร2+องม2อในกิารแสัวงหาผู้ลประโยชนแห�งชาต้� (National Interest) แต้�กิ:ปฏิ�เสัธ์ไม�ได้�ว�า ความ

สั�มพั�นธ์ทางเศรษฐกิ�จของร�สัเซี�ยและสัหร�ฐฯ ย�งได้�ร�บผู้ลกิระทบจากิประว�ต้�ศาสัต้รความเป)นศ�ต้ร/ของท�(งสัองประเทศในอด้�ต้ เห:นได้�จากิกิารท�+สัภาคองเกิรสัของสัหร�ฐฯ ไม�ยอมยกิเล�กิกิฎีหมาย Jackson-vanik

amendment และอน&ม�ต้� Permanent Normal Trade Relations

ให�กิ�บร�สัเซี�ยท�(งท�+ม�กิารยกิเล�กิกิฎีหมายน�(ให�ประเทศในบร�วารของอด้�ต้สัหภาพัโซีเว�ยต้ไปหมด้แล�ว และกิารผู้ล�กิด้�นความร�วมม2อทางด้�านเศรษฐกิ�จกิ�บร�สัเซี�ยภายใต้�ร�ฐบาล โอบาม�า โด้ยเฉพัาะอย�างย�+งกิารผู้ล�กิด้�นให�สัภาคองเกิรสัยกิเล�กิกิฎีหมาย Jackson-vanik amendment เพั2+อป/ทางให�ร�สัเซี�ยเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO ด้/ท�ท�าว�าจะไม�สัามารถึสั�มฤทธ์�Iผู้ลในอนาคต้อ�นใกิล� เน2+องจากิสัภาคองเกิรสัด้/เหม2อนจะไม�ให�ความสั3าค�ญกิ�บร�สัเซี�ยมากิน�กิ และกิารคาด้กิารณว�าร�สัเซี�ยอาจเข�าเป)นสัมาช�กิ WTO ในป5 2012 อาจจะย�งเป)นไปได้�ยากิ เน2+องจากิกิารออกิมาค�ด้ค�านของจอรเจ�ยอย�างร&นแรง โด้ยให�เหต้&ผู้ลว�าจอรเจ�ยจะใช�สั�ทธ์�ในกิารเป)นสัมาช�กิ WTO ในกิารว�โต้�ร�สัเซี�ยต้�อไปหากิร�สัเซี�ยเปล�+ยนท�าท�ในเร2+องกิารค�าในเขต้ท�+จอรเจ�ยเห:นว�าเป)นของต้นอย�าง South Ossetia และ Abkhazia ในขณะท�+ร �สัเซี�ยมองว�าเป)นร�ฐอ�สัระ นอกิจากิน�(น ต้�วเลขทางความร�วมม2อด้�านเศรษฐกิ�จของสัหร�ฐฯ และร�สัเซี�ย โด้ยท�+วไปม�ต้�วเลขท�+เพั�+มข*(นอย/�แล�ว อ�นเน2+องมาจากิกิารห�นมาใช�ระบบเศรษฐกิ�จแบบกิลไกิต้ลาด้มากิข*(นของร�สัเซี�ย เม2+อเท�ยบกิ�บค/�ค�าอ2+นๆ ท�(งสัองประเทศไม�ได้�ม�ความสั�มพั�นธ์ด้�านน�(โด้ด้เด้�นน�กิ และในสัม�ยของโอบาม�าต้�วเลขกิารค�ากิ:ไม�ได้�เพั�+มสั/งข*(นอย�างช�ด้เจนและท�(งสัองประเทศกิ:ย�งไม�ใช�ประเทศค/�ค�าท�+สั3าค�ญของกิ�นและกิ�น อย�างไรกิ:ต้าม ความพัยายามร�เร�+มในกิารใช�กิารเจรจา สัร�างความร�วมม2อและความเข�าใจอ�นด้�ท�+โอบาม�าพัยายามน3าเสันอกิ:ถึ2อว�าได้�ว�าเป)นน�ม�ต้หมายท�+ด้�ต้�อความสั�มพั�นธ์ทางเศรษฐกิ�จของท�(งสัองประเทศ

ว�เคำร�ะห�ประเด็�นำคำว�มส�มพั�นำธ์�โด็ยใช่-ทฤษฎี$คำว�มส�มพั�นำธ์�ระหว"�งประเทศึ

ในบทสั&ด้ท�ายจะมาว�เคราะหถึ*งประเด้:นความสั�มพั�นธ์ทางเศรษฐกิ�จระหว�างร�สัเซี�ยและสัหร�ฐฯ โด้ยใช�ทฤษฎี�ระหว�างประเทศมาว�เคราะห

ทฤษฎี$ Linkage Theory

สัาระสั3าค�ญของทฤษฎี�น�(ม�ว�าป7จจ�ยท�+ม�ผู้ลกิระทบต้�อกิารกิ3าหนด้นโยบายต้�างประเทศว�าม�ป7จจ�ยภายใน (Internal Factors) และป7จจ�ยภายนอกิ (External Factors) โด้ย Rosenau ได้�เร�ยกิกิารเม2อง หร2อกิารกิ3าหนด้นโยบายต้�างประเทศ โด้ยย*ด้พั2(นฐานล�กิษณะด้�งกิล�าวว�า เป)นกิารเม2องแบบเกิ�+ยวพั�น(Linkage Politics) และเร�ยกิทฤษฎี� หร2อกิารว�เคราะหกิารกิ3าหนด้นโยบายต้�างประเทศต้ามแนวน�(ว�าเป)น ทฤษฎี�เกิ�+ยวพั�น (Linkage Theory) สัาระสั3าค�ญของทฤษฎี�น�(ม�ว�า กิารเม2องระหว�างประเทศ“

น�(นม�ความสั�มพั�นธ์อย�างใกิล�ช�ด้กิ�บกิารเม2องภายใน ระบบของกิารเม2องท�(งสัองน�(ม�ความคาบเกิ�+ยวกิ�นอย/� กิล�าวค2อ กิารเม2องระหว�างประเทศเป)นได้�ท�(งเหต้&และผู้ลของกิารเม2องภายในประเทศปรากิฏิกิารณหร2อพัฤต้�กิรรมทางกิารเม2องระหว�างประเทศจะต้�องค3าน*งถึ*งสั�+งน�(ด้�วย ในท3านองเด้�ยวกิ�น ปรากิฏิกิารณทางกิารเม2องหร2อสัภาวะแวด้ล�อมภายในประเทศกิ:สัามารถึสั�งผู้ลกิระทบต้�อร/ปแบบ หร2อพัฤต้�กิรรมกิารกิ3าหนด้นโยบายต้�างประเทศได้�ในทางกิล�บกิ�นRosenau ได้�อธ์�บายค3าว�า ป7จจ�ยภายในประเทศ และป7จจ�ยภายนอกิประเทศไว� ด้�งน�(ป7จจ�ยภายในประเทศ หร2อสัภาวะแวด้ล�อมภายในประเทศ หมายถึ*ง

กิ. บทบาทของผู้/�น3าและผู้/�ม�อ3านาจในกิารต้�ด้สั�นใจในนโยบายต้�างประเทศข. สัภาวะแวด้ล�อมทางเศรษฐกิ�จค. ป7ญหากิารเม2องภายในประเทศง. อ&ด้มกิารณจ. บทบาทของกิล&�มอ�ทธ์�พัลของสั2+อมวลชนภายในประเทศฉ. มต้�มหาชน และบทบาทของสั2+อมวลชนภายในประเทศป7จจ�ยภายนอกิประเทศ หร2อสัภาวะแวด้ล�อมภายนอกิประเทศ หมายถึ*งกิ. เหต้&กิารณทางกิารเม2องภายในประเทศอ2+นๆ ซี*+งอาจจะเข�ามาม�สั�วนเกิ�+ยวข�องกิ�บกิารกิ3าหนด้ และกิารด้3าเน�นนโยบายต้�างประเทศของประเทศน�(นๆข. สัภาพัแวด้ล�อมอ2+นๆ เช�น บรรยากิาศทางกิารเม2องระหว�างประเทศ ท�าท�หร2อนโยบายต้�างประเทศของประเทศอ2+นๆ ซี*+งปรากิฏิอย/�ในระยะเวลาน�(น

จากิทฤษฎี�น�(จะเห:นได้�ว�าสัามารถึอธ์�บายกิารท�+ป/ต้�นได้�เปล�+ยนท�ศทางกิารด้3าเน�นนโยบายจากิ Reform เป)น Non-Reform หล�งเผู้ช�ญกิ�บอ&ปสัรรคมากิมายจากิสัภาพัภายในประเทศและบรรยากิาศทางกิารเม2องระหว�างประเทศ นอกิจากิน�(กิารท�+สัหร�ฐฯ ได้�ประสับกิ�บป7ญหาทางเศรษฐกิ�จหล�งจากิหมด้เปล2องกิ�บกิารใช�งบประมาณหมด้ไปกิ�บกิารทหารในกิารบ&กิอ�ร�กิในป5 2001 และอ�ฟื้กิาน�สัถึานในป5 2004 ท3าให�กิารด้3าเน�นนโยบายต้�องเปล�+ยนไปใช� Soft Power และเน�นความร�วมม2อทางด้�านเศรษฐกิ�จกิ�บประเทศมากิข*(นประจวบเหมาะกิ�บว�กิฤต้กิารณทางเศรษฐกิ�จอ�นเน2+องมาจากิกิารต้กิต้3+าของราคาพัล�งงานโลกิ ได้�ท3าให�ร�สัเซี�ยม�ท�าท�ท�+ผู้�อนปรนและให�ความร�วมม2อกิ�บสัหร�ฐฯ มากิย�+งข*(น โด้ยเห:นได้�ช�ด้ว�า บ&คล�กิของผู้/�น3าทางกิารเม2อง บรรยากิาศกิารเม2องภายในประเทศและกิารเม2องระหว�างประเทศ ความต้�องกิารของกิล&�มผู้ลประโยชน ม�ความเกิ�+ยวข�องอย�างม�น�ยสั3าค�ญต้�อกิารกิ3าหนด้นโยบายต้�างประเทศ

ทฤษฎี$ Balance of Power

ทฤษฎี�ด้&ลแห�งอ3านาจ (ศ�โรต้ม ภาคสั&วรณ) อธ์�บายกิารแบ�งกิ3าล�งอ3านาจอย�างท�ด้เท�ยมกิ�นระหว�างชาต้�หร2อกิล&�มชาต้�ท�+เป)นปรป7กิษต้�อกิ�น โด้ยแต้�ละชาต้�หร2อกิล&�มชาต้�จะพัยายามท&กิว�ถึ�ทางท�+จะร�กิษาหร2อเพั�+มอ3านาจ ช2+อเสั�ยง ความม�+งค�+งสัมบ/รณ ความม�+นคงปลอด้ภ�ยของต้น เพั2+อร�กิษาผู้ลประโยชนแห�งชาต้� หร2อกิล&�มชาต้�ของต้นไว� โด้ยม�องคประกิอบท�+สั3าค�ญของทฤษฎี�ด้&ลแห�งอ3านาจ 2 ประกิาร ค2อ

ประกิารท�+ 1 จะต้�องม�ชาต้�หลายชาต้�เข�ามาเกิ�+ยวข�อง ซี*+งแต้�ละชาต้�นอกิจากิจะม�กิ3าล�งอ3านาจท�+แต้กิต้�างกิ�นแล�ว ต้�างกิ:ย�งพัยายามหาโอกิาสัท�+จะเพั�+มกิ3าล�งอ3านาของต้นให�มากิข*(นจนท3าให�เสั�ยด้&ลยภาพั จะม�แนวโน�มให�เกิ�ด้ด้&ลยภาพัในประชาคมโลกิเม2+อชาต้�หลายชาต้�หร2อกิล&�มชาต้�กิลายกิล&�มร�วมต้�วกิ�นในล�กิษณะท�+ไม�ม�ชาต้�ใด้หร2อกิล&�มชาต้�ใด้ม�กิ3าล�งอ3านาจเข�มแข:งเหน2อกิว�า เม2+อไรกิ:ต้ามม�ร�ฐท�+ม�อ3านาจเหน2อกิว�าร�ฐอ2+นๆ ร�ฐน�(นจะถึ/กิถึ�วงด้&ลจากิชาต้�หร2อกิล&�มท�+ชาต้�ท�+เป)นปรป7กิษ ต้ราบใด้ท�+กิ3าล�งอ3านาจของชาต้�ในแต้�ละค�ายท�ด้เท�ยมกิ�นด้&ลยภาพัแห�งอ3านาจจะเกิ�ด้ข*(น ผู้ลท�+ต้ามกิ:ค2อโลกิจะม�สั�นต้�ภาพั และเอกิราชของชาต้�เล:กิๆ กิ:เป)นท�+ไว�วางใจได้�ว�าจะไม�ถึ/กิละเม�ด้จากิชาต้�มหาอ3านาจได้�ง�ายๆ

ประกิารท�+ 2 จะต้�องม�ชาต้�ท�+ท3าหน�าท�+เป)นผู้/�ถึ�วงอ3านาจ (Balancers)

ในกิรณ�ท�+กิ3าล�งอ3านาจอ�กิด้�านหน*+งของต้าช�+งได้�เพั�+มมากิข*(นจนท3าให�เสั�ยด้&ลยภาพั จ3าเป)นต้�องม�ผู้/�ถึ�วงด้&ลเข�าร�วมทางด้�านท�+ม�กิ3าล�งด้�อยกิว�าเพั2+อร�กิษาด้&ลยภาพัของโลกิไว� ม�ฉะน�(นโลกิจะเสั�ยด้&ลยภาพัอ�นจะเป)นอ�นต้รายต้�อ สั�นต้�ภาพัและความม�+นคงระหว�างประเทศ

เราจะเห:นได้�ว�าความสั�มพั�นธ์ทางเศรษฐกิ�จระหว�างร�สัเซี�ยกิ�บสัหร�ฐฯ และประเทศอ2+นๆ ท�+เกิ�+ยวข�องสัะท�อนให�เห:นถึ*งความพัยายามคานอ3านาจกิ�น ไม�ว�าจะเป)นอ3านาจแบบ Hard และ Soft Power โด้ยในด้�านน�(จะเน�นกิารด้&ลอ3านาจท�+เป)น Soft Power กิ�นมากิกิว�า ด้�งจะเห:นได้�ว�า ในช�วงสังครามเย:น เกิ�ด้กิารแข�งข�นกิ�นพั�ฒนาอาว&ธ์และกิารพั�ฒนาทางเทคน�คว�ทยากิารระหว�างท�(งสัองประเทศ แต้�ด้�วยระบบกิารเม2องและกิารปกิครองท�+ไม�เปHด้กิว�างท3าให�ชาวร�สัเซี�ย โด้ยเฉพัาะชาวย�วและกิล&�มท�+ม�ความสัามารถึและฐานะ

พัยายามอพัยพัจากิร�สัเซี�ยไปต้�(งรกิรากิย�งสัหร�ฐฯ และกิลายเป)นกิ3าล�งท�+สั3าค�ญของสัหร�ฐฯ ในกิารพั�ฒนาทางเทคน�คว�ทยากิารและกิารพั�ฒนาอาว&ธ์ย&ทโธ์ปกิรณ เพั2+อเป)นกิารต้อบโต้�ภาวะสัมองไหล ร�สัเซี�ยจ*งออกิกิฎีหมายเกิ:บภาษ�ผู้/�อพัยพัในอ�ต้ราท�+สั/งมากิหร2อ Diploma taxes โด้ยอ�างว�าเป)นภาษ�ท�+เกิ:บจากิกิารให�กิารศ*กิษาของร�ฐแกิ�ผู้/�อพัยพัเหล�าน�(น ทางสัหร�ฐฯ จ*งได้�ออกิกิฎีหมาย Jackson-vanik amendment ท�+จ3ากิ�ด้กิารด้3าเน�นความสั�มพั�นธ์ทางด้�านเศรษฐกิ�จกิ�บร�สัเซี�ย ซี*+งภายใต้�กิฎีหมายน�( ร�สัเซี�ยจะไม�ได้� Permanent Normal Trade Relations ท3าให�สั�นค�าจากิร�สัเซี�ยท�+สั�งมาย�งสัหร�ฐฯ ต้�องถึ/กิเกิ:บภาษ�ในอ�ต้ราท�+สั/งกิว�าประเทศอ2+น โด้ยสัหร�ฐฯ ให�เหต้&ผู้ลว�าเป)นกิารกิระท3าเพั2+อพั�ท�กิษกิารละเม�ด้สั�ทธ์�มน&ษยชนของร�สัเซี�ย แต้�ในกิารกิระท3าคร�(งน�(อาจเป)นเพั�ยงแค�วาระแอบแฝ่งในกิารด้*งด้/ด้ทร�พัยากิรมน&ษยท�+ม�ค&ณภาพัจากิร�สัเซี�ยและกิารกิด้ด้�นร�สัเซี�ยโด้ยใช�ข�อจ3ากิ�ด้ทางเศรษฐกิ�จ ซี*+งเป)นกิารคานอ3านาจของให�ร�สัเซี�ยไม�ให�เพั�+มมากิข*(น ท&กิว�ถึ�ทางท�+สัหร�ฐฯ จะท3าได้� สัหร�ฐฯเองอาจม�เจต้นาท�+บร�สั&ทธ์�Iต้�อประเด้:นเร2+องสั�ทธ์�มน&ษยชนท�+ต้�วเองพัยายามน3าเสันอภาพัของต้นให�เป)นผู้/�ผู้ล�กิด้�นเร2+องสั�ทธ์�มน&ษยชนให�ม�ความเป)นสัากิล แต้�สัหร�ฐฯเองกิ:ถึ/กิว�พัากิษว�จารณเร2+องกิารละเม�ด้สั�ทธ์�มน&ษยชนของน�กิโทษ โด้ยเฉพัาะน�กิโทษกิารเม2องในกิวนต้านาโม และโด้ยเฉพัาะอย�างย�+ง กิารบ&กิเข�าอ�ร�กิและอ�ฟื้กิาน�สัถึาน โด้ยกิารใช�อาว&ธ์ท3าลายล�างอย�างท�+วถึ*ง โด้ยสั�งผู้ลให�ประชากิรผู้/�บร�สั&ทธ์�Iในประเทศเหล�าน�(เสั�ยช�ว�ต้เป)นจ3านวนมากิอย�างต้�อเน2+อง

บัรรณ์�นำ/กรม

โคร�น เฟื้A+ องเกิษม (2003) แนำวคำ�ด็และทฤษฎี$คำว�มส�มพั�นำธ์�ระหว"�งประเทศึ กิร&งเทพัฯ: โรงพั�มพัแห�งจ&ฬาลงกิรณมหาว�ทยาล�ย

Cooper , William H (June 16, 2011) Permanent Normal Trade Relations (PNTR) Status for Russia and U.S.- Russia Economic Ties CRS Report for Congress, Congressional Research Service

Nestmann, Thorsten (July 6, 2009) U.S.-Russia Economic Relations, Room for Improvement – But Do Not Expect Too Much Deutsche Bank Research

Pifer, Steven (Jan 2009) Reversing the Decline: An Agenda for U.S.-Russia Relations Foreign Policy at Brookings

The U.S.-Russia Business Council (Feb 2009) Recommendations to the Obama Administration Regarding the U.S.-Russia Commercial Agenda

Aslund, Anders Russia’s WTO Accession (Nov 21, 2006) Peterson Institute for International Economics Available URL: http://www.iie.com/publications/papers/paper.cfm?ResearchID=686

Obama: U.S. has “reset” relations with Russia (16-Oct-2011) Available URL: http://www.msnbc.msn.com/id/37892671/ns/politics-white_house/t/obama-us-has-reset-relations-russia/

Putin: Obama may ease Russia-US relations (11-Oct-2011) Available URL: http://www.guardian.co.uk/world/2008/dec/04/vladimir-putin-barack-obama

US-Russian Economic Relations Near Failure (8-Apr-2011) Available URL: h ttp://english.pravda.ru/business/finance/08-04-2010/112934-e conomic_relations-0/

Resetting the US-Russia Relationship: US and Russia Trying to Move Past Tensions (9-Sep-2011) Available URL: http://usforeignpolicy.about.com/od/alliesenemies/a/us-russia-reset.htm

Georgia Still Opposes Russia’s WTO bid (14-Sep-2011) Available URL: http://www.chinapost.com/business/americas/2011/10/10/319376/Georgia-still.htm

Bryanski, Gleb Russia’s 2011 WTO entry hinges on EU: Kremlin (15-Sep-2011) Available URL: http://www.reuters.com/article/2011/09/15/us-russia-summit-wto-idUSTRE78D44E20110915