0 1 0 0 0

1 1 1 0 0

พระสุ�ตต�นตปิฎก2 1 1 0 0

เล่�ม ๒๔4 1 1 0 0

ขุ�ททกน�กาย อปิทาน ภาค ๑ 5 1 1 0 0

ขุอนอบน�อมแด่�พระผู้"�ม#พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น0 3 1 0 0

พ�ทธวรรคท#+ ๑พ�ทธาปิทานท#+ ๑ว�าด่�วยเหัต�ใหั�สุ-าเร.จ้เปิ/นพระสุ�พพ�ญญู"พ�ทธเจ้�า-2 1 0 0 0 -110 142 0 0 0

[๑] พระอานนท(เวเทหัม�น# ม#อ�นทร#ย(สุ-ารวมแล่�วได่�ท"ล่ถามพระตถาคตผู้"�ปิระท�บ อย"� ณ พระว�หัารเชตว�นว�า ได่�ทราบว�า พระสุ�พพ�ญญู"พ�ทธเจ้�าม#จ้ร�งหัร6อ เพราะเหัต�ไรจ้7งได่�เปิ/นพระสุ�พพ�ญญู"พ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นน�กปิราชญ(? ในกาล่น�)น พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ� เปิ/นพระสุ�พพ�ญญู"ผู้"�ปิระเสุร�ฐได่�ตร�สุกะท�านพระอานนท( ด่�วยพระสุ�รเสุ#ยงอ�นไพเราะว�า ชนเหัล่�าใด่สุร�างสุมก�ศล่สุมภารในพระพ�ทธเจ้�าท�กพระองค( ย�งไม�ได่�โมกขุธรรมใน ศาสุนาขุองพระช�นเจ้�า ชนเหัล่�าน�)นเปิ/นน�กปิราชญ(โด่ยม�ขุ ค6อ การตร�สุร" �น�)นแล่ แม�ม#อ�ธยาศ�ย ม#ก-าล่�งมาก ม#ปิ;ญญาแก�กล่�า ย�อมได่�บรรล่�ความเปิ/นพระสุ�พพ�ญญู"ด่�วยเหัต�แหั�งปิ;ญญา แม�เราเปิ/นธรรมราชาผู้"�สุมบ"รณ( ด่�วยบารม# ๓๐ ท�ศ ปิรารถนาเปิ/นพระพ�ทธเจ้�า ในพระพ�ทธเจ้�าองค(ก�อนๆ น�บไม�ถ�วน นม�สุการพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่กพร�อมด่�วยสุงฆ์(ด่�วยน�)วท�)ง ๑๐ แล่�วกราบไหัว�สุ�มโพธ�ญาณขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ท�)งหัล่ายด่�วยเศ#ยรเกล่�า ร�ตนะท�)งท#+ม#ในอากาศแล่ะอย"�ท#+พ6)นด่�น ในพ�ทธเขุต ม#ปิระมาณเท�าใด่ เราจ้�กน-าร�ตนะท�)งหัมด่น�)นมาด่�วยใจ้ ณ พ6)นท#+เปิ/น ร"ปิยะน�)น เราได่�น�รม�ตปิราสุาทหัล่ายช�)น อ�นสุ-าเร.จ้ด่�วยร�ตนะ สุ"งตระหัง�านจ้รด่ฟ้Aา ม#เสุาอ�นว�จ้�ตร ได่�สุ�ด่สุ�วน จ้�ด่ไว�ด่# ควรค�ามาก ม# ค�นทวยท-าด่�วยทองค-า ปิระด่�บด่�วยนกกระเร#ยนแล่ะฉั�ตร พ6)นช�)นแรกเปิ/น แก�วไพฑู"รย( งามปิราศจ้ากมล่ท�น ไม�ม#ฝ้Aา เกล่6+อนกล่าด่ด่�วยด่อกบ�วหัล่วง ม#พ6)นทองค-าอย�างด่# พ6)นบางช�)นม#สุ#ด่�งแก�วปิระพาฬ เปิ/นก�+งน�าร6+นเร�ง บาง ช�)นแด่งงาม บางช�)นเปิล่�งร�ศม# ด่�งสุ#แมล่งค�อมทอง บางช�)นสุว�างท�+วท�ศ ในปิราสุาทน�)น ม#ศาล่าสุ#+หัน�าม�ขุ ม#ปิระต"หัน�าต�างจ้�ด่ไว�เร#ยบร�อย ม#ช�กช# แล่ะหัล่�มตาขุ�ายสุ#+แหั�ง ม#พวงมาล่�ยหัอมน�าร6+นรมย(ใจ้หั�อยอย"� ยอด่ ปิราสุาทน�)นปิระด่�บด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#สุ#เขุ#ยว เหัล่6อง แด่ง ขุาว ด่-าล่�วน ปิระกอบด่�วยยอด่เร6อนช�)นเย#+ยม ม#สุระปิระท�มช"ด่อกบานสุะพร�+ง งามด่�วยฝ้"งเน6)อแล่ะนก บางช�)นด่าด่าษด่�วยด่าวน�กษ�ตร ปิระด่�บด่�วยร"ปิ ด่วงจ้�นทร(แล่ะด่วงอาท�ตย( ปิก

คล่�มด่�วยพวงด่อกไม�ทอง ด่าด่าษด่�วยตาขุ�าย ทองน�าร6+นรมย( หั�อยย�อยด่�วยกระด่�+งทอง เปิล่�งเสุ#ยงด่�วยก-าล่�งล่ม ปิรา สุาทน�)นว�จ้�ตรด่�วยธงสุ#ต�างๆ ค6อ ธงสุ#ชมพ" สุ#แด่ง สุ#เหัล่6อง สุ#เขุ#ยว แล่ะสุ#ทอง ปิ;กไว�เปิ/นระเบ#ยบ แผู้�นกระด่านต�างๆ มากหัล่ายร�อย ท-าด่�วยเง�น ท-าด่�วยแก�วมณ# ท�บท�ม ท-าด่�วยแก�วมรกต ว�จ้�ตรด่�วยท#+นอน ต�างๆ ล่าด่ด่�วยผู้�าเม6องกาสุ#ล่ะเอ#ยด่อ�อน เราปิ"ล่าด่เคร6+องล่าด่ต�างๆด่�วยผู้�าก�มพล่ ผู้�าท�ก�ล่พ�สุตร( ผู้�าเม6องจ้#น ผู้�าเม6องแขุก แล่ะผู้�าหั�มเหัล่6อง ท�กแหั�ง ด่�วยใจ้ ท#+พ6)นน�)นๆ ปิระด่�บด่�วยยอด่แก�ว คนหัล่ายร�อยย6น ถ6อปิระท#ปิแก�วมณ#อ�นสุ�งแสุงเร6องอย"� เสุาระเน#ยด่ เสุาซุ้� �มปิระต" ท-าด่�วย ทองชมพ"น�ท ไม�แก�นแล่ะเง�นบ�าง ม#ท#+ต�อหัล่ายแหั�ง จ้�ด่ไว�เร#ยบด่# ว�จ้�ตร ด่�วยบานปิระต"แล่ะกล่อน ย�อมย�งปิราสุาทใหั�งาม สุองขุ�างปิราสุาทน�)นม#กระถางน-)าเต.มเปิI+ ยมหัล่ายกระถาง ปิล่"กบ�วหัล่วงแล่ะอ�บล่ไว�เต.ม เรา น�รม�ตพระพ�ทธเจ้�าในอด่#ต ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่กท�กพระองค( พร�อมด่�วย พระสุงฆ์(สุาวก ด่�วยวรรณแล่ะร"ปิตามปิกต� พระพ�ทธเจ้�าท�กพระองค( พร�อมด่�วยพระสุาวกเขุ�าไปิทางปิระต"น�)น หัม"�พระอร�ยเจ้�าน�+งบนต�+งอ�นท-า ด่�วยทองค-าล่�วนๆ พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ยอด่เย#+ยมในโล่ก ม#อย"� ณ บ�ด่น#)ก.ด่#เปิ/นอด่#ตก.ด่# ปิ;จ้จ้�บ�นก.ด่# ท�กพระองค(ได่�ขุ7)นปิราสุาทขุองเรา พระสุย�มภ" ปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าหัล่ายร�อย ผู้"�ไม�พ�ายแพ� ท�)งในอด่#ตแล่ะปิ;จ้จ้�บ�นได่�ขุ7)น ปิราสุาทขุองเราท�)งหัมด่ ต�นก�ล่ปิพฤกษ(ท�)งเปิ/นขุองท�พย(แล่ะขุองมน�ษย(ม#มาก เราน-าเอาผู้�าท�กอย�างจ้ากต�นก�ล่ปิพฤกษ(น�)น มาท-าไตรจ้#วรถวายใหั�ท�านเหัล่�าน�)นครอง ขุองเค#)ยว ขุองฉั�น ขุองล่�)ม น-)าแล่ะขุ�าวม#สุมบ"รณ( เราใสุ�อาหัารเต.มบาตรงามท-าด่�วยมณ#แล่�วถวายพระอร�ยเจ้�าท�)งผู้องครองผู้�า ท�พย( ครองจ้#วรเน6)อเกล่#)ยงอ�+มหัน-าสุ-าราญด่�วยน-)าตาล่กรวด่ น-)าม�น น-)าผู้7)ง น-)าอ�อยรสุหัวานฉั-+าแล่ะด่�วยขุ�าวปิายาสุ หัม"�อร�ยเจ้�าเหัล่�าน#)เขุ�าหั�องแก�ว สุ-าเร.จ้สุ#หัไสุยาบนท#+นอนอ�นควรค�ามาก ด่�งไกรสุร#นอนในถ-)าท#+อย"� ร" �สุ7กต�ว ล่�กขุ7)นน�+งค"�บ�ล่ล่�งก(บนท#+นอน เปิ/นผู้"�เพ#ยบพร�อมด่�วยความย�นด่#ในฌานอ�นเปิ/นโคจ้รขุองพ�ทธเจ้�าท�กพระองค( บางพวกแสุด่งธรรม บางพวกเขุ�าฌาน ด่�วยฤทธ�L บางพวกเขุ�าอ�ปิปินาฌาน แล่ะบางพวกอบรมอภ�ญญาวสุ# บาง พวกแผู้ล่งฤทธ�L คนเด่#ยวเปิ/นได่�หัล่ายร�อยหัล่ายพ�น แม�พระพ�ทธเจ้�าก.ถาม ปิ;ญหัาอ�นเปิ/นอารมณ( ค6อ ว�สุ�ยขุองพระสุ�พพ�ญญู"กะพระพ�ทธเจ้�า ท�านเหัล่�าน�)น ย�อมตร�สุร" �เหัต�อ�นล่ะเอ#ยด่ล่7กซุ้7)งด่�วยพระปิ;ญญา พระสุาวกท"ล่ ถามพระพ�ทธเจ้�า พระพ�ทธเจ้�าตร�สุถามพระสุาวก ท�านเหัล่�าน�)นถามก�นแล่ะก�น แล่ะพยากรณ(ก�นแล่ะก�น พระพ�ทธเจ้�า พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า แล่ะพระสุาวกต�างเปิ/นศ�ษย( ท�านเหัล่�าน�)นร6+นรมย(อย"�ด่�วยความย�นด่#อย�างน#) อภ�รมย(อย"�ในปิราสุาทขุองเรา ฉั�ตรแล่ะฉั�ตรซุ้�อน ม#ร�ศม#ด่�งไม�ไผู้�แก�วต�)งไว�ท�กๆ องค(ทรงไว�ซุ้7+งฉั�ตรอ�นหั�อยย�อยด่�วยตาขุ�ายทอง ขุจ้�ตด่�วยตาขุ�ายเง�นวงรอบด่�วยตาขุ�ายม�กด่า บนเศ#ยรม#เพด่านผู้�า แวววาวด่�วยด่าวทอง งด่งาม ด่าด่าษด่�วยพวงมาล่�ยท�กๆ องค( ทรงไว�รอบๆ ฉั�ตรด่าด่าษด่�วยพวงมาล่�ย งามด่�วยพวงด่อกไม�หัอม เกล่6+อนด่�วยพวงผู้�า ปิระด่�บด่�วยพวงแก�ว เกล่6+อนกล่าด่ด่�วยด่อกไม� งด่งามย�+งน�ก รมด่�วยขุองหัอมน�าพอใจ้

ท-าด่�วย ขุองหัอมยาวหั�าน�)ว ม�งด่�วยเคร6+องม�งทอง ในสุ#+ท�ศแหั�งปิราสุาท ม#สุระ อ�นด่าด่าษด่�วยปิท�มแล่ะอ�บล่ หัอมตระหัล่บด่�วยเกสุรด่อกปิท�ม ปิรากฏด่�งสุ#ทองค-า โด่ยรอบปิราสุาท ม#ต�นไม�ท�กชน�ด่ ด่อกบานสุะพร�+ง แล่ะด่อกไม�หัล่�นล่งเอง เร#+ยรายอย"�ย�งปิราสุาท ใกล่�ๆ ปิราสุาทน�)นม#ฝ้"งนกย"ง ร-าแพนหัาง ฝ้"งหังสุ(ท�พย(สุ�งเสุ#ยง ฝ้"งนกการว�กขุ�บขุาน หัม"�นกร�องอย"� โด่ยรอบปิราสุาท เสุ#ยงกล่องเภร#ท�กอย�างจ้งเปิ/นไปิ เสุ#ยงพ�ณท�กชน�ด่จ้งด่#ด่ เสุ#ยงสุ�งค#ตท�กอย�างจ้งขุ�บขุาน โด่ยรอบปิราสุาท ขุอบ�ล่ล่�งก(ทองใหัญ� สุมบ"รณ(ด่�วยร�ศม# ไม�ม#ช�องปิระด่�บด่�วยแก�ว จ้งต�)งอย"� ในก-าหันด่พ�ทธเขุตแล่ะในหัม6+นจ้�กรวาล่ ขุอต�นไม�ปิระจ้-าทว#ปิจ้งร� �งเร6อง เปิ/นไม�สุว�างไสุว เช�นเด่#ยวก�น สุ6บต�อก�นไปิต�)งหัม6+นต�น หัญ�งเต�นร-า หัญ�งขุ�บร�อง จ้งเต�นร-า ขุ�บร�อง หัม"�นางอ�ปิสุรผู้"�ม#อว�ยวะต�างๆ ก�น จ้งปิรากฏ (ฟ้Aอน) อย"�โด่ยรอบปิราสุาท เราใหั�ช�กธงท�กชน�ด่ม#หั�าสุ#งามว�จ้�ตรขุ7)นอย"�บนยอด่ไม� ยอด่ ภ"เขุา แล่ะบนยอด่สุ�เนร� หัม"�ชน ฝ้"งนาค คนธรรพ( แล่ะเทวด่าท�กท�าน น�)น จ้งมาปิระนมหั�ตถ(นม�สุการเรา แวด่ล่�อมปิราสุาทอย"� ก�ศล่กรรมอย�าง ใด่อย�างหัน7+ง เปิ/นก�ร�ยาท#+เราพ7งท-าด่�วยกาย วาจ้า แล่ะใจ้ ก�ศล่กรรมน�)นเรา ท-าแล่�วไปิในไตรทศ สุ�ตว(เหัล่�าใด่ม#สุ�ญญา แล่ะสุ�ตว(เหัล่�าใด่ไม�ม#สุ�ญญา ม#อย"� ขุอสุ�ตว(ท�)งหัมด่น�)นจ้งเปิ/นผู้"�ม#สุ�วนแหั�งผู้ล่บ�ญ ท#+เราท-าแล่�ว สุ�ตว( เหัล่�าใด่ทราบบ�ญท#+เราท-าแล่�ว เราใหั�ผู้ล่บ�ญแก�สุ�ตว(เหัล่�าน�)น บรรด่าสุ�ตว(เหัล่�าน�)น สุ�ตว(เหัล่�าใด่ไม�ร" � ขุอทวยเทพจ้งไปิบอกแก�สุ�ตว(เหัล่�าน�)น ปิวง สุ�ตว(ในโล่กผู้"�อาศ�ยอาหัารเปิ/นอย"�ท�กจ้-าพวก ขุอจ้งได่�อาหัารอ�นพ7งใจ้ ด่�วย ใจ้ขุองเรา เราม#ใจ้เล่6+อมใสุในทานท#+เราใหั�แล่�วด่�วยใจ้อ�นผู้�องใสุ เราบ"ชา พระสุ�มพ�ทธเจ้�าท�กพระองค(แล่�ว บ"ชาแก�พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่าย เพราะก�ศล่กรรมท#+เราท-าด่#แล่�วน�)น แล่ะเพราะความปิรารถนาแหั�งใจ้ เราล่ะกายมน�ษย(แล่�ว ได่�ไปิย�งด่าวด่7งสุ(พ�ภพ เราย�อมร" �ท�+วความเปิ/นเทวด่าแล่ะ มน�ษย(ในสุองภพ ย�อมไม�ร" �จ้�กคต�อ6+น น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งความปิรารถนาด่�วยใจ้ เราเปิ/นใหัญ�กว�าเทวด่า เปิ/นใหัญ�กว�ามน�ษย( เปิ/นผู้"�สุมบ"รณ(ด่�วยร"ปิล่�กษณะ ไม�ม#ใครเสุมอเราด่�วยปิ;ญญา โภชนะต�างๆ อย�างปิระเสุร�ฐ แล่ะร�ตนะ มากมาย ผู้�าต�างชน�ด่ ย�อมจ้ากฟ้Aามาหัาเราพล่�น เราช#)ม6อไปิในท#+ใด่ ค6อท#+แผู้�นด่�น ภ"เขุา บนอากาศ ในน-)าแล่ะในปิNา อาหัารท�พย(ย�อมมาหัาเราเอง เราช#)ม6อไปิในท#+ใด่ ค6อ ท#+แผู้�นด่�น ภ"เขุา บนอากาศ ในน-)าแล่ะในปิNา ร�ตนะท�กอย�างย�อมมาหัาเรา เราช#)ม6อไปิในท#+ใด่ ค6อ ท#+แผู้�นด่�น ภ"เขุา บนอากาศ ในน-)าแล่ะในปิNา ขุองหัอมท�กชน�ด่ย�อมมาหัาเราเอง เราช#)ม6อไปิในท#+ใด่ ค6อท#+แผู้�นด่�น ภ"เขุา บนอากาศ ในน-)าแล่ะในปิNายวด่ยานท�กอย�างย�อมมาหัาเรา เราช#)ม6อไปิในท#+ใด่ ค6อ ท#+แผู้�นด่�น ภ"เขุา บนอากาศ ในน-)าแล่ะในปิNา ด่อกไม�ท�กชน�ด่ย�อมมาหัาเรา เราช#)ม6อไปิในท#+ใด่ ค6อ ท#+แผู้�นด่�น ภ"เขุา บนอากาศ ในน-)าแล่ะในปิNา เคร6+องปิระด่�บ ย�อมมาหัาเรา เราช#)ม6อไปิในท#+ใด่ ค6อ ท#+แผู้�นด่�น ภ"เขุา บนอากาศ ในน-)าแล่ะในปิNา ปิวงนางก�ญญาย�อมมาหัาเรา เราช#)ม6อไปิในท#+ใด่ ค6อ ท#+แผู้�นด่�น ภ"เขุา บนอากาศ ในน-)าแล่ะในปิNา น-)าผู้7)งแล่ะน-)าตาล่กรวด่ ย�อมมาหัาเรา เราช#)ม6อไปิในท#+ใด่ ค6อ ท#+

แผู้�นด่�น ภ"เขุา บนอากาศ ใน น-)าแล่ะในปิNา ขุองเค#)ยวท�กอย�างย�อมมาหัาเรา เราได่�ใหั�ทานอ�นปิระเสุร�ฐ น�)นในคนไม�ม#ทร�พย( คนเด่�นทางไกล่ ยาจ้ก แล่ะคนเด่�นทางเปิล่#+ยวเพ6+อต�องการบรรล่�สุ�มโพธ�ญาณอ�นปิระเสุร�ฐ เราย�งภ"เขุาหั�นใหั�บ�นล่6ออย"�ย�งเขุาอ�นแน�นหันาใหั�กระหั7+มอย"� ย�งมน�ษยโล่ก พร�อมท�)งเทวโล่กใหั�ร�าเร�ง อย"� จ้ะเปิ/นพระพ�ทธเจ้�าในโล่ก ท�ศ ๑๐ ม#อย"�ในโล่ก ท#+สุ�ด่ไม�ม#แก�บ�คคล่ผู้"�ไปิอย"� ก.ในท�ศาภาคน�)น พ�ทธเขุตน�บไม�ได่� ร�ศม#ขุองเราปิรากฏเปิล่�ง ออกเปิ/นค"�ๆ ขุ�าย (หัม"�,ค"�) ร�ศม#ม#อย"�ในระหัว�างน#) เราเปิ/นผู้"�ม#แสุง สุว�างมาก ปิวงชนในโล่กธาต�ปิระมาณเท�าน#)จ้งเหั.นเรา จ้งม#ใจ้ย�นด่#ท�)ง หัมด่เท#ยว จ้งปิระพฤต�ตามเราท�)งหัมด่ เราต#กล่องอมฤต ม#เสุ#ยงบ�นล่6อ ไพเราะสุล่ะสุล่วย ปิวงชนในระหัว�างน#) จ้งได่�ย�นเสุ#ยงอ�นไพเราะขุองเราเม6+อฝ้นค6อธรรมเทศนาตกล่ง ปิวงชนจ้งเปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะ บรรด่าชน เหัล่�าน�)น สุ�ตว(ผู้"�เก�ด่สุ�ด่ท�ายภายหัล่�ง จ้งเปิ/นพระโสุด่าบ�น เราใหั�ทานท#+ควรใหั�แล่�ว บ-าเพ.ญศ#ล่โด่ยไม�เหัล่6อ ถ7งท#+สุ�ด่เนกขุ�มมบารม#แล่�ว พ7งได่� บรรล่�สุ�มโพธ�ญาณอ�นอ�ด่ม เราเร#ยนถามบ�ณฑู�ตแล่�ว ท-าความเพ#ยรอย�าง สุ"งสุ�ด่ ถ7งท#+สุ�ด่ขุ�นต�บารม#แล่�ว พ7งได่�บรรล่�สุ�มโพธ�ญาณอ�นอ�ด่ม เรากระท-าอธ�ฐานจ้�ตม�+นคงแล่�ว บ-าเพ.ญสุ�จ้จ้บารม#ถ7งท#+สุ�ด่ เมตตาบารม#แล่�ว พ7งได่�บรรล่�สุ�มโพธ�ญาณอ�นอ�ด่ม เราเปิ/นผู้"�ม#ใจ้เสุมอในอารมณ(ท�)งปิวง ค6อ ในล่าภ ความเสุ6+อมล่าภ สุ�ขุ ท�กขุ( สุรรเสุร�ญ แล่ะน�นทา พ7ง ได่�บรรล่�สุ�มโพธ�ญาณอ�นอ�ด่ม ท�านท�)งหัล่ายเหั.นความเก#ยจ้คร�านโด่ยเปิ/นภ�ย แล่ะเหั.นความเพ#ยรโด่ยความเกษมแล่�ว จ้งปิรารภความเพ#ยร น#)เปิ/นอน�ศาสุน#ขุองพระพ�ทธเจ้�า ท�านท�)งหัล่ายเหั.นความว�วาทโด่ยเปิ/นภ�ย แล่ะ เหั.นความไม�ว�วาทโด่ยเกษมแล่�ว จ้งสุม�ครสุมานก�น กล่�าววาจ้าอ�อนหัวานแก�ก�น น#)เปิ/นอน�ศาสุน#ขุองพระพ�ทธเจ้�า ท�านท�)งหัล่ายเหั.นความปิระมาทโด่ยเปิ/นภ�ย แล่ะเหั.นความปิระมาทโด่ยเกษมแล่�ว จ้งอบรมอ�ฏฐ�งค�กมรรค น#)เปิ/นอน�ศาสุน#ขุองพระพ�ทธเจ้�า พระพ�ทธเจ้�า แล่ะพระอรหั�นต(ท�)งหัล่ายมาปิระช�มก�นอย"�มาก ท�กปิระการ ท�านท�)งหัล่ายจ้งกราบไหัว�นม�สุการพระ สุ�มพ�ทธเจ้�า แล่ะพระอรหั�นต(ท�)งหัล่าย ด่�วยปิระการฉัะน#) พระพ�ทธเจ้�า (แล่ะ) ธรรมขุองพระพ�ทธเจ้�า ใครๆ ไม�อาจ้ค�ด่ได่� เม6+อบ�คคล่เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�าแล่ะพระธรรม อ�นใครๆ ไม�อาจ้ค�ด่ได่� ย�อมม#ผู้ล่อ�นใครๆ ค�ด่ไม�ได่�. ทราบว�า เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคจ้ะทรงใหั�ท�านพระอานนท(ร" �พระพ�ทธจ้�ตขุองพระองค( จ้7งได่�ตร�สุธรรมบรรทายช6+อพ�ทธาปิน�ยะ ด่�วยปิระการฉัะน#). พ�ทธาปิทานจ้บบร�บ"รณ(. --------------------

ปิ;จ้เจ้กพ�ทธาปิทานท#+ ๒ ว�าด่�วยการใหั�สุ-าเร.จ้เปิ/นพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า-2 1 0 0 0 -120 145 0 0 0

[๒] ล่-าด่�บน#) ขุอฟ้;งปิ;จ้เจ้กพ�ทธาปิทาน พระอานนท(เวเทหัม�น# ผู้"�ม#อ�นทร#ย(อ�น สุ-ารวมแล่�ว ได่�ท"ล่ถามพระตถาคต ผู้"�ปิระท�บอย"� ณ พระ

ว�หัารเชตว�นว�า ทราบด่�วยเกล่�าฯ ว�า พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าม#จ้ร�งหัร6อ เพราะเหัต�ไรท�าน เหัล่�าน�)นจ้7งได่�เปิ/นพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า ผู้"�เปิ/นน�กปิราชญ(? ในกาล่คร�)งน�)นพระผู้"�ม#พระภาคสุ�พพ�ญญู"ผู้"�ปิระเสุร�ฐ แสุวงหัาค�ณใหัญ� ตร�สุตอบท�าน พระอานนท(ผู้"�เจ้ร�ญ ด่�วยพระสุ�รเสุ#ยงไพเราะว�า พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าสุร�างบ�ญในพระพ�ทธเจ้�าท�)งปิวง ย�งไม�ได่�โมกขุธรรมในศาสุนาขุองพระช�น เจ้�า ด่�วยม�ขุ ค6อ ความสุ�งเวชน�)นแล่ ท�านเหัล่�าน�)นเปิ/นน�กปิราชญ(ม#ปิ;ญญาแก�กล่�า ถ7งจ้ะเว�นพระพ�ทธเจ้�าก.ย�อมบรรล่�ปิ;จ้เจ้กโพธ�ญาณได่� แม�ด่�วยอารมณ(น�ด่หัน�อย ในโล่กท�)งปิวง เว�นเราแล่�ว ไม�ม#ใครเสุมอ พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าเล่ย เราจ้�กบอกค�ณเพ#ยงสุ�งเขุปิน#) ขุองท�านเหัล่�าน�)น ท�านท�)งหัล่าย จ้งฟ้;งค�ณขุองพระมหัาม�น#ใหั�ด่# ท�านท�)งปิวงปิรารถนาน�พพาน อ�นเปิ/นโอสุถว�เศษ จ้งม#จ้�ตผู้�องใสุ ฟ้;งถ�อยค-าด่# อ�นอ�อนหัวานไพเราะขุองพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� ตร�สุร" �เอง ค-าพยากรณ(โด่ยสุ6บๆ ก�นมาเหัล่�าใด่ ขุองพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่ายผู้"�มาปิระช�มก�น โทษ เหัต� ปิราศจ้ากราคะ แล่ะพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่าย บรรล่�โพธ�ญาณด่�วยปิระการใด่ พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่าย ม#สุ�ญญาในว�ตถ�อ�นม#ราคะว�า ปิราศจ้ากราคะ ม#จ้�ตปิราศจ้ากก-าหัน�ด่ในโล่กอ�นก-าหัน�ด่ ล่ะธรรมเคร6+อง เน�+นช�า การแพ�แล่ะความด่�)นรน แล่�ว จ้7งบรรล่�ปิ;จ้เจ้กโพธ�ญาณ ณ สุถานท#+ เก�ด่น�)นเอง ท�านวางอาญาในสุรรพสุ�ตว( ไม�เบ#ยด่เบ#ยนแม�ผู้"�หัน7+งในสุ�ตว(เหัล่�าน�)น ม#จ้�ตปิระกอบด่�วยเมตตา หัว�งปิระโยชน(เก6)อก"ล่ เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เปิร#ยบเหัม6อนนอแรด่ ฉัะน�)น ท�านวางอาญาในปิวงสุ�ตว( ไม�เบ#ยด่เบ#ยนแม�ผู้"�หัน7+งในสุ�ตว(เหัล่�าน�)น ไม�ปิรารถนาบ�ตร ท#+ไหันจ้ะปิรารถนาสุหัาย เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ความเสุน�หัาย�อมม#แก�บ�คคล่ ผู้"�เก�ด่ความเก#+ยวขุ�อง ท�กขุ(ท#+อาศ�ยความเสุน�หัาน#)ม#มากมาย ท�านเล่.งเหั.นโทษอ�นเก�ด่แต�ความเสุน�หัา จ้7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)นผู้"�ม#จ้�ตพ�วพ�น ช�วยอน�เคราะหั(ม�ตรสุหัาย ย�อมท-าตนใหั�เสุ6+อมปิระโยชน(ท�านมองเหั.นภ�ยน#) ในความสุน�ทสุนม จ้7งเท#+ยวไปิแต�ผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ความเสุน�หัาในบ�ตรแล่ะภรรยา เปิร#ยบเหัม6อนไม�ไผู้�กอใหัญ�เก#+ยว ก�นอย"� ท�านไม�ขุ�องในบ�ตรแล่ะภร�ยา ด่�งหัน�อไม�ไผู้� เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ท�านเปิ/นว�ญญู"ชนหัว�งความเสุร# จ้7งเท#+ยวไปิ ผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น เหัม6อนเน6)อท#+ไม�ถ"กผู้"กม�ด่ เท#+ยวหัาเหัย6+อ ในปิNาตามความปิรารถนา ฉัะน�)น ต�องม#การปิร7กษาก�นในท�ามกล่างสุหัาย ท�)งในท#+อย"� ท#+บ-าร�ง ท#+ไปิ ท#+เท#+ยว ท�านเล่.งเหั.นความไม�โล่ภ ความเสุร# จ้7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น การเล่�น (เปิ/น) ความย�นด่# ม#อย"�ในท�ามกล่างสุหัาย สุ�วนความร�กในบ�ตรเปิ/นก�เล่สุใหัญ� ท�านเกล่#ยด่ ความว�ปิโยคเพราะขุองท#+ร �ก จ้7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ท�านเปิ/นผู้"�แผู้�เมตตาไปิในสุ#+ท�ศ แล่ะไม�โกรธเค6อง ย�นด่#ด่�วยปิ;จ้จ้�ยตามม#ตามได่� เปิ/นผู้"�อด่ทนต�อมวล่อ�นตรายได่� ไม�หัวาด่เสุ#ยว เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น แม�บรรพช�ตบางพวก แล่ะพวกคฤหั�สุถ(ผู้"�ครองเร6อน สุงเคราะหั(ได่�ยาก ท�านเปิ/นผู้"�ม#ความขุวนขุวายน�อยในบ�ตรคนอ6+น

จ้7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ท�านปิล่งเคร6+องปิรากฏ (ล่ะเพศ) คฤหั�สุถ( กล่�าหัาญ ต�ด่กามอ�นเปิ/นเคร6+องผู้"กขุองคฤหั�สุถ( เปิร#ยบเหัม6อน ไม�ทองหัล่างม#ใบขุาด่หัมด่ เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ถ�า จ้ะพ7งได่�สุหัายผู้"�ม#ปิ;ญญาร�กษาตน ปิระพฤต�เช�นเด่#ยวก�น อย"�ด่�วยกรรมด่# เปิ/นน�กปิราชญ( พ7งครอบง-าอ�นตรายท�)งสุ�)นเสุ#ยแล่�ว พ7งด่#ใจ้ ม#สุต�เท#+ยวไปิก�บสุหัายน�)น ถ�าจ้ะไม�ได่�สุหัายผู้"�ม#ปิ;ญญาร�กษาตน ปิระพฤต�เช�นเด่#ยวก�นอย"�ด่�วยกรรมด่# เปิ/นน�กปิราชญ( พ7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เหัม6อนพระราชาทรง ล่ะแว�นแคว�นท#+ทรงชนะแล่�ว เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว ด่�งช�างมาต�งคะ ล่ะโขุล่งอย"�ในปิNา ความจ้ร�ง เราย�อมสุรรเสุร�ญสุหัายสุมบ�ต� พ7งสุ�องเสุพสุหัายท#+ ปิระเสุร�ฐกว�า หัร6อท#+เสุมอก�น (เท�าน�)น) เม6+อไม�ได่�สุหัายเหัล่�าน#) ก.พ7ง คบหัาก�บกรรมอ�นไม�ม#โทษ เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ท�าน เหั.นก-าไล่ม6อทองค-าอ�นผู้�ด่ผู้�องท#+นายช�างทองท-าสุ-าเร.จ้สุวยงาม กระทบก�น อย"�ท#+แขุนท�)งสุอง จ้7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น การเปิล่�งวาจ้า หัร6อวาจ้าเคร6+องขุ�องขุองเราน�)น พ7งม#ก�บเพ6+อนอย�างน#) ท�านเล่.งเหั.น ภ�ยน#)ต�อไปิ จ้7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ก.กามท�)งหัล่ายอ�น ว�จ้�ตร หัวาน อร�อย เปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้ ย�อมย-+าย#จ้�ตด่�วยสุภาพต�างๆ ท�านเหั.นโทษในกามค�ณท�)งหัล่าย จ้7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ความจ้�ญไร หั�วฝ้I อ�บาทว( โรค ก�เล่สุด่�จ้ล่"กศร แล่ะภ�ยน#) ท�านเหั.นภ�ยน#)ในกามค�ณท�)งหัล่าย จ้7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ท�าน ครอบง-าอ�นตรายแม�ท�)งหัมด่น#) ค6อ หันาว ร�อน ความหั�ว ความกระหัาย ล่ม แด่ด่ เหัล่6อบ ย�ง แล่ะสุ�ตว(เล่6)อยคล่าน แล่�วเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�น ก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ท�านเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นนอแรด่ เปิร#ยบเหัม6อน ช�างล่ะโขุล่งไว�แล่�ว ม#ขุ�นธ(เก�ด่พร�อมแล่�ว ม#สุ#กายด่�งด่อกปิท�มใหัญ�โต อย"�ในปิNานานเท�าท#+ต�องการ ฉัะน�)น ท�านใคร�ครวญถ�อยค-าขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(พระอาท�ตย(ว�า บ�คคล่พ7งถ"กต�องว�ม�ต�อ�นเก�ด่เองน#) ม�ใช� ฐานะขุองผู้"�ท-าความคล่�กคล่#ด่�วยหัม"� จ้7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ท�านเปิ/นไปิล่�วงท�ฏฐ�อ�นเปิ/นขุ�าศ7ก ถ7งความแน�นอน ม#มรรคอ�นได่�แล่�ว เปิ/นผู้"�ม#ญาณเก�ด่ขุ7)นแล่�ว อ�นบ�คคล่อ6+นไม�ต�องแนะน-า เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ท�านไม�ม#ความโล่ภ ไม�โกง ไม�กระหัาย ไม�ล่บหัล่"�ค�ณท�าน ม#โมโหัด่�จ้น-)าฝ้าด่อ�นก-าก�ด่แล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#ต�ณหัาในโล่ก ท�)งปิวง เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ก�ล่บ�ตรพ7งเว�นสุหัายผู้"�ล่ามก ผู้"�ม�กช#)อน�ตถะ ต�)งม�+นอย"�ในฐานะผู้�ด่ธรรมด่า ไม�พ7งเสุพสุหัาย ผู้"�ขุวนขุวาย ผู้"�ปิระมาทด่�วยตน พ7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)นก�ล่บ�ตรพ7งคบม�ตรผู้"�เปิ/นพหั"สุ"ต ทรงธรรม ม#ค�ณย�+ง ม#ปิฏ�ภาณ ท�านร" � ปิระโยชน(ท�)งหัล่าย บรรเทาความสุงสุ�ยแล่�ว เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บ นอแรด่ ฉัะน�)น ท�านไม�พอใจ้ในการเล่�น ความย�นด่# แล่ะกามสุ�ขุในโล่ก ไม�เพ.งเล่.งอย"� คล่ายย�นด่#จ้ากฐานะท#+ตกแต�ง ม#ปิกต�กล่�าวค-าสุ�ตย( เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ท�านล่ะบ�ตร ภร�ยา บ�ด่า มารด่า ทร�พย(ขุ�าวเปิล่6อก เผู้�าพ�นธ( แล่ะกามท�)งหัล่ายตามท#+ต�)งล่ง เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ในความเก#+ยวขุ�องน#)ม#ความสุ�ขุ

น�ด่หัน�อย ม#ความ พอใจ้น�อย ม#ท�กขุ(มากย�+ง บ�ร�ษผู้"�ม#ความร" �ทราบว�า ความเก#+ยวขุ�องน#) ด่�จ้ล่"ก ธน" พ7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ก�ล่บ�ตรพ7งท-าล่ายสุ�งโยชน( ท�)งหัล่าย เปิร#ยบเหัม6อนปิล่าท-าล่ายขุ�าย แล่�วไม�กล่�บมา ด่�งไฟ้ไหัม�เช6)อ ล่ามไปิแล่�วไม�กล่�บมา พ7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7ง ทอด่จ้�กษ�ล่ง ไม�คะนองเท�า ม#อ�นทร#ย(อ�นค��มครองแล่�ว ร�กษามน�สุ อ�นราคะไม�ช� �มแล่�ว อ�นไฟ้ก�เล่สุไม�เผู้าล่น พ7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7งล่ะเคร6+องเพศคฤหั�สุถ(แล่�ว ถ7งความต�ด่ถอน เหัม6อนไม�ทองกวาวท#+ม#ใบขุาด่แล่�ว น��งหั�มผู้�ากาสุายะ ออกบวชแล่�ว เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยวเช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ไม�พ7งท-าความก-าหัน�ด่ในรสุ ไม�โล่เล่ ไม�ต�อง เล่#)ยงผู้"�อ6+น เท#+ยวบ�ณฑูบาตตามล่-าด่�บตรอก ม#จ้�ตไม�ขุ�องเก#+ยวในสุก�ล่ เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7งล่ะน�วรณ(เคร6+องก�)นจ้�ต ๕ ปิระการ พ7งบรรเทาอ�ปิก�เล่สุเสุ#ยท�)งสุ�)น ไม�อาศ�ยต�ณหัาแล่ะท�ฏฐ� ต�ด่โทษ อ�นเก�ด่แต�สุ�เนหัาแล่�ว เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7งท-าสุ�ขุท�กขุ( โทมน�สุแล่ะโสุมน�สุก�อนๆ ไว�เบ6)องหัล่�ง ได่�อ�เบกษา สุมถะ ความหัมด่จ้ด่แล่�ว เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7งปิรารภ ความเพ#ยรเพ6+อบรรล่�น�พพาน ม#จ้�ตไม�หัด่หั"� ไม�ปิระพฤต�เก#ยจ้คร�าน ม#ความเพ#ยรม�+น (ก�าวออก) เขุ�าถ7งด่�วยก-าล่�ง เร#+ยวแรง เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ไม�พ7งล่ะการหัล่#กเร�นแล่ะฌาน ม#ปิกต�ปิระพฤต� ธรรมสุมควรแก�ธรรมเปิ/นน�ตย( พ�จ้ารณาเหั.นโทษในภพท�)งหัล่าย เท#+ยว ไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7งปิรารถนาความสุ�)นต�ณหัา ไม� ปิระมาท เปิ/นผู้"�ฉัล่าด่เฉั#ยบแหัล่ม ม#การสุด่�บ ม#สุต� ม#ธรรมอ�นพ�จ้ารณาแล่�ว เปิ/นผู้"�เท#+ยง ม#ความเพ#ยร เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ไม�พ7งสุะด่��งในเพราะเสุ#ยง ด่�งสุ#หัะ ไม�ขุ�ด่ขุ�อง อย"�ในต�ณหัาแล่ะท�ฏฐ�เหัม6อนล่มไม�ต�ด่ตาขุ�าย ไม�ต�ด่อย"�ในโล่ก ด่�จ้ด่อกปิท�ม ไม�ต�ด่น-)า พ7ง เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7งเสุพเสุนาสุนะอ�นสุง�ด่เหัม6อนราชสุ#หั(ม#เขุ#)ยวเปิ/นก-าล่�ง เปิ/นราชาขุองเน6)อ ม#ปิกต�ปิระพฤต�ขุ�มขุ#+ ครอบง-า พ7งเท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7งเจ้ร�ญเมตตาว�ม�ต� กร�ณาว�ม�ต� ม�ท�ตาว�ม�ต� แล่ะอ�เบกขุาว�ม�ต�ท�กเวล่า ไม�พ�โรธด่�วย สุ�ตว(โล่กท�)งปิวง เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7งล่ะราคะ โทสุะแล่ะโมหัะ พ7งท-าล่ายสุ�งโยชน(ท�)งหัล่ายเสุ#ย ไม�สุะด่��งในเวล่าสุ�)นช#ว�ต พ7งเท#+ยวไปิแต�ผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น ชนท�)งหัล่ายม#เหัต� เปิ/นปิระโยชน( จ้7งคบหัาสุมาคมก�น ม�ตรท�)งหัล่ายไม�ม#เหัต� หัาได่�ยากใน ว�นน#) มน�ษย(ท�)งหัล่ายม#ปิ;ญญามองปิระโยชน(ตน ไม�สุะอาด่ พ7งเท#+ยวไปิ ผู้"�เด่#ยว เช�นก�บนอแรด่ ฉัะน�)น พ7งม#ศ#ล่บร�สุ�ทธ�L ม#ปิ;ญญาหัมด่จ้ด่ด่# ม#จ้�ตต�)งม�+น ปิระกอบความเพ#ยร เจ้ร�ญว�ปิ;สุสุนา ม#ปิกต�เหั.นธรรม ว�เศษ พ7งร" �แจ้�งธรรมอ�นสุ�มปิย�ตด่�วยองค(มรรคแล่ะโพชฌงค( (พ7งร" �แจ้�ง องค(มรรคแล่ะโพชฌงค() น�กปิราชญ(เหัล่�าใด่เจ้ร�ญสุ�ญญตว�โมกขุ( อน�ม�ตต ว�โมกขุ( แล่ะอ�ปิปิณ�หั�ตว�โมกขุ( ไม�บรรล่�ความเปิ/นพระสุาวกในศาสุนา พระช�นเจ้�า น�กปิราชญ(เหัล่�าน�)นย�อมเปิ/นพระสุย�มภ"ปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า ม#ธรรม ใหัญ� ม#ธรรมกายมาก ม#จ้�ตเปิ/นอ�สุระ ขุ�ามหั�วงท�กขุ( ท�)งมวล่ได่� ม#จ้�ตโสุมน�สุ ม#ปิกต�เหั.น

ปิระโยชน(อย�างย�+ง เปิร#ยบด่�งราชสุ#หั( เช�นก�บนอแรด่ พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าเหัล่�าน#) ม#อ�นทร#ย(ระง�บ ม#ใจ้สุงบ ม#จ้�ตม�+นคง ม#ปิกต� ปิระพฤต�ด่�วยความกร�ณาในสุ�ตว(เหัล่�าอ6+น เก6)อก"ล่แก�สุ�ตว( ร� �งเร6องในโล่กน#) แล่ะโล่กหัน�า เช�นก�บปิระท#ปิ ปิฏ�บ�ต�เปิ/นปิระโยชน(แก�สุ�ตว( พระปิ;จ้เจ้ก พ�ทธเจ้�าเหัล่�าน#) ล่ะก�เล่สุเคร6+องก�)นท�)งปิวงหัมด่แล่�ว เปิ/นจ้อมแหั�งชนเปิ/นปิระท#ปิสุ�องโล่กใหั�สุว�าง เช�นก�บร�ศม#แหั�งทองชมพ"น�ท เปิ/นท�กขุ�ไณยบ�คคล่ช�)นด่#ขุองโล่ก โด่ยไม�ต�องสุงสุ�ย บร�บ"รณ(อย"�เน6องน�ตย( ค-าสุ�ภาษ�ตขุองพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่าย ย�อมเปิ/นไปิในโล่กท�)งเทวโล่ก ชนเหัล่�าใด่ผู้"�เปิ/นพาล่ได่�ฟ้;งแล่�ว ไม�ท-าเหัม6อนด่�งน�)น ชนเหัล่�าน�)นต�องเท#+ยว ไปิในสุ�งขุารท�กขุ(บ�อยๆ ค-าสุ�ภาษ�ตขุองพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่าย เปิ/นค-าไพเราะ ด่�งน-)าผู้7)งรวงอ�นหัล่�+งออกอย"� ชนเหัล่�าใด่ได่�ฟ้;งแล่�ว ปิระกอบ การปิฏ�บ�ต�ตามน�)น ชนเหัล่�าน�)น ย�อมเปิ/นผู้"�ม#ปิ;ญญา เหั.นสุ�จ้จ้ะ คาถาอ�นโอฬารอ�นพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธช�นเจ้�าออกบวชกล่�าวแล่�ว คาถาเหัล่�าน�)นพระตถาคตผู้"�สุ#หัวงศ(ศากยราชผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านรชน ทรงปิระกาศแล่�ว เพ6+อใหั� ร" �แจ้�งธรรม คาถาเหัล่�าน#) พระปิ;จ้เจ้กเจ้�าเหัล่�าน�)นรจ้นาไว�อย�างว�เศษ เพ6+อ ความอน�เคราะหั(โล่ก อ�นพระสุย�มภ"ผู้"�สุ#หัะทรงปิระกาศแล่�ว เพ6+อย�งความสุ�งเวช การไม�คล่�กคล่#แล่ะปิ;ญญาใหั�เจ้ร�ญ ฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;จ้เจ้กพ�ทธาปิทาน จ้บ อปิาทานท#+ ๒ -----------------------

สุาร�ปิ�ตตเถราปิทานท#+ ๓ (๑)

ว�าด่�วยบ�พจ้ร�ยาขุองพระสุาร#บ�ตร ล่-าด่�บน#)เช�ญฟ้;งเถราปิทาน -2 1 0 0 0 -130 391 0 0 0

[๓] ในท#+ไม�ไกล่แต�หั�มว�นตปิระเทศ ม#ภ"เขุาช6+อล่�มพกะเราสุร�างอาศรมไว�อย�างด่# สุร�างบรรณศาล่าไว�ใกล่�ภ"เขุาน�)น อาศรมขุองเราไม�ไกล่จ้ากฝ้;+ งแม�น-)าอ�นไม�ล่7กม#ท�าน-)าราบเร#ยบเปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้ เกล่6+อนกล่�นด่�วยหัาด่ทรายขุาวสุะอาด่ ท#+ ใกล่�อาศรมขุองเราน�)น ม#แม�น-)าไม�ม#ก�อนกรวด่ ตล่�+งไม�ช�น น-)าจ้6ด่สุน�ท ไม�ม#กล่�+นเหัม.น ไหัล่ไปิ ท-าใหั�อาศรมขุองเรางาม ฝ้"งจ้ระเขุ� ม�งกร ปิล่า ฉัล่ามแล่ะเต�า ว�ายน-)าเล่�นอย"�ในแม�น-)าไหัล่ไปิ ณ ท#+ใกล่�อาศรมขุองเรา ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ฝ้"งปิล่าสุล่าด่ ปิล่ากระบอก ปิล่าสุวาย ปิล่า เค�า ปิล่าตะเพ#ยน ปิล่านกกระจ้อก ว�ายโล่ด่กระโด่ด่อย"� ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ท#+สุองฝ้;+ งแม�น-)า ม#หัม"�ไม�ด่อก หัม"�ไม�ผู้ล่ หั�อยย�อมอย"� ท�)งสุองฝ้;+ ง ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ไม�มะม�วง ไม�ร�ง หัมากเม�า แคฝ้อย ไม�ยางทราย สุ�งกล่�+นหัอมอบอวล่อย"�เปิ/นน�จ้ บานอย"�ใกล่�อาศรม ขุองเรา ไม�จ้-าปิา ไม�อ�อยช�าง ไม�กระท��ม กถ�นพ�มาน บ�นนาค แล่ะ ล่-าเจ้#ยกม#กล่�+นหัอมฟ้� Aงไปิเปิ/นน�จ้ บานสุะพร�+งอย"�ใกล่�อาศรมขุองเรา ไม� ล่-าด่วน ต�นอโศก ด่อกก�หัล่าบ บานสุะพร�+ง อย"�ใกล่�อาศรมขุองเราไม�บร" แล่ะมะกล่-+าหัล่วง ด่อกบานสุะพร�+งอย"�ใกล่�

อาศรมขุองเรา การะเกด่ พยอมขุาว พ�ก�ล่ แล่ะมะล่�ซุ้�อน ม#ด่อกหัอมอบอวล่ ท-าอาศรมขุองเรา ใหั�งาม ไม�เจ้ตภ�งค# ไม�กรรณ�การ( ไม�ปิระด่"� แล่ะไม�อ�ญช�น ม#มากม#ด่อกหัอมฟ้� Aงท-าใหั�อาศรมขุองเรางาม มะนาว มะง�+ว แล่ะแคฝ้อย ด่อก บานสุะพร�+งหัอมตล่บอบอวล่ ท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ไม�ราชพฤกษ(อ�ญช�น เขุ#ยว ไม�กระท��มแล่ะพ�ก�ล่ม#มาก ด่อกหัอมฟ้� Aงไปิ ท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ถ�+วด่-า ถ�+วเหัล่6อง กล่�วยแล่ะมะกร"ด่ งอกงามด่�วยน-)าหัอม ออกผู้ล่สุะพร�+ง ด่อกปิท�มอย�างอ6+นบานเบ�ง ด่อกบ�วชน�ด่อ6+นก.เก�ด่ขุ7)น บ�วหัล่วงชน�ด่หัน7+ง ด่อกร�วงพร" บานอย"�ในบ7งกาล่น�)น กอปิท�มม#ด่อกต"ม เหัง�าบ�วเล่6)อยไปิ เสุมอ กระจ้�บเกล่6+อนด่�วยใบ งามอย"�ในบ7งในกาล่น�)น ไม�ตาเสุ6อ จ้งกล่ณ#ไม�อ�ตตรา แล่ะชบา กล่�+นหัอมตล่บไปิ ด่อกบานอย"�ในบ7งในกาล่น�)น ฝ้"งปิล่าสุล่าด่ ปิล่ากระบอก ปิล่าสุวาย ปิล่าเค�า ปิล่าตะเพ#ยน ปิล่าสุ�งก�ล่า แล่ะปิล่าร-าพ�น ม#อย"�ในบ7งในกาล่น�)น ฝ้"งจ้ระเขุ� ปิล่าฉัล่าด่ ปิล่าฉันาก ผู้#เสุ6)อน-)า แล่ะง"เหัล่6อมใหัญ�ท#+สุ�ด่ อย"�ในบ7งน�)นในกาล่น�)น ฝ้"งนกค�บแคนกเปิ/ด่น-)า นกจ้ากพราก (หั�าน) นกกาน-)า นกค�เหัว�า แล่ะสุาล่�กาอาศ�ยเล่#)ยงช#ว�ตอย"�ใกล่�สุระน�)น ฝ้"งนกกว�ก ไก�ปิNา ฝ้"งนกกะล่�งปิNา นก ต�อยต#ว�ด่ นกแขุกเต�า ย�อมอาศ�ยเล่#)ยงช#ว�ต อย"�ใกล่�สุระน�)น ฝ้"งหังสุ( นกกระเร#ยน นกย"ง นกแขุกเต�า ไก�งวง นกค�อนหัอย แล่ะนกออก ย�อมอาศ�ยเล่#)ยงช#ว�ต อย"�ใกล่�สุระน�)น ฝ้"งนกแสุก โปิฏฐสุ#สุา นกเขุาเหัน#+ยว ม#มาก แล่ะฝ้"งนกกาน-)า ย�อมอาศ�ยเล่#)ยงช#ว�ตอย"�ใกล่�สุระน�)น ฝ้"ง เน6)อฟ้าน กวาง หัม" หัมาปิNา หัมาจ้�)งจ้อกม#อย"�มาก ล่ะม�+ง แล่ะเน6)อทราย ย�อมอาศ�ยเล่#)ยงช#ว�ตอย"�ใกล่�สุระน�)น ราชสุ#หั( เสุ6อโคร�ง เสุ6อเหัล่6อง หัม# หัมาในก�บเสุ6อด่าว โขุล่งช�าง แยกเปิ/นสุามพวก อาศ�ยเล่#)ยงช#ว�ตอย"�ใกล่�สุระน�)น เหัล่�าก�นร วานรแล่ะแม�คนท-าการงานในปิNา หัมาไล่�เน6)อ แล่ะ นายพราน ก.อาศ�ยเล่#)ยงช#ว�ตอย"�ใกล่�สุระน�)น ต�นมะพล่�บ มะหัาด่ มะซุ้างหัมากเม�า เผู้ล่.ด่ผู้ล่ท�กฤด่"กาล่ อย"� ณ ท#+ใกล่�อาศรมขุองเรา ต�นค-า ต�นสุนกระท��ม สุะพร�+งด่�วยผู้ล่ รสุหัวาน เผู้ล่.ด่ผู้ล่ท�กฤด่" อย"� ณ ท#+ใกล่�อาศรม ขุองเรา ต�นสุมอ มะขุามปิAอม ต�นหัว�า สุมอพ�เภก กระเบา ไม�รกฟ้Aา แล่ะมะต"ม เผู้ล่.ด่ผู้ล่เปิ/นน�ตย( เช6อกเขุา ม�นอ�อน ต�นนมแมว ม�นนกกะเบง แล่ะค�ด่มอน ม#อย"�มากมายใกล่�อาศรมขุองเรา ณ ท#+ใกล่�อาศรม ขุองเราน�)น ม#สุระท#+ขุ�ด่ไว�อย�างด่# ม#น-)าในเย.นจ้6ด่สุน�ท ม#ท�าน-)าราบเร#ยบ เปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้ ด่าด่าษด่�วยบ�วหัล่วง อ�บล่แล่ะบ�วขุาว เกล่6+อนกล่าด่ด่�วย บ�วขุม บ�วเผู้6+อน กล่�+นหัอมตล่บไปิ ในกาล่น�)น เราเปิ/นด่าบสุ ช6+อสุ�ร�จ้� เปิ/นผู้"�ม#ศ#ล่ สุมบ"รณ(ด่�วยว�ตร ม#ปิกต�เพ�งฌาน ย�นด่#ในฌานท�กเม6+อ บรรล่� ถ7งอภ�ญญา ๕ แล่ะพล่ะ ๕ อย"�ในอาศรมท#+สุร�างเร#ยบร�อย น�าร6+นรมย( ใน ปิNาอ�นบร�บ"รณ(ด่�วยไม�ใบ ไม�ด่อก แล่ะไม�ผู้ล่ท�กสุ�+งอย�างน#) ศ�ษย( ๒๔,๐๐๐ น#)แล่ เปิ/นพราหัมณ(ท�)งหัมด่ ผู้"�ม#ชาต� ม#ยศ บ-าร�งเรา มวล่ศ�ษย(ขุองเราน#)เปิ/นผู้"�เขุ�าใจ้ต�วบท เขุ�าใจ้ไวยากรณ( ในต-าราท-านายล่�กษณะ แล่ะในค�มภ#ร( อ�ต�หัาสุะ พร�อมท�)งค�มภ#ร(น�ฆ์�ณฑู�แล่ะค�มภ#ร(เกฏภะ ร" �จ้บไตรเพท บรรด่า ศ�ษย(ขุองเราเปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในล่างด่#ร�าย ในน�ม�ตด่#ร�าย แล่ะในล่�กษณะ ท�)งหัล่าย ศ7กษาด่# ในพ6)นแผู้�นด่�นแล่ะในอากาศ ศ�ษย(เหัล่�าน#)ม#

ความปิรารถนาน�อย ม#ปิ;ญญา ก�นหันเด่#ยว ไม�โล่ภ สุ�นโด่ษด่�วยล่าภแล่ะความเสุ6+อมล่าภ บ-าร�งเราท�กเม6+อ เปิ/นผู้"�เพ�งฌาน ย�นด่#ในฌาน เปิ/น น�กปิราชญ( ม#จ้�ตสุงบ ต�)งม�+น ปิรารถนาความไม�ม#ก�งวล่ บ-าร�งเราอย"� ท�กเม6+อ เปิ/นผู้"�ถ7งท#+สุ�ด่อภ�ญญา ย�นด่#ในอารมณ(อ�นเปิ/นโคจ้รขุองบ�ด่าเท#+ยวไปิในอากาศ เปิ/นน�กปิราชญ( บ-าร�งเราอย"�ท�กเม6+อ ศ�ษย(ขุองเราเหัล่�าน�)น สุ-ารวมในทวารท�)ง ๖ ไม�หัว� +นไหัว ร�กษาอ�นทร#ย(ไม�คล่�กคล่#ด่�วยหัม"�คณะ เปิ/นน�กปิราชญ( หัาผู้"�อ6+นเสุมอได่�ยาก ศ�ษย(ขุองเราเหัล่�าน�)นย�บย�)งอย"�ด่�วยการน�+งค"�บ�ล่ล่�งก( การย6นแล่ะการเด่�นตล่อด่ราตร# หัาผู้"�อ6+นเสุมอได่�ยาก มวล่ศ�ษย(ขุองเราไม�ก-าหัน�ด่ ในธรรมเปิ/นท#+ต�)งความก-าหัน�ด่ ไม�ขุ�ด่เค6องใน ธรรมเปิ/นท#+ต�)งความขุ�ด่เค6อง ไม�หัล่งในธรรมเปิ/นท#+ต�)งความหัล่ง หัาผู้"�อ6+น เสุมอได่�ยาก ศ�ษย(เหัล่�าน�)นแผู้ล่งฤทธ�Lได่�ต�างๆ ปิระพฤต�อย"�เปิ/นน�ตยกาล่ บ�นด่าล่ใหั�แผู้�นด่�นไหัวก.ได่� ยากท#+ใครๆ จ้ะแขุ�งได่� ศ�ษย(เหัล่�าน�)นเขุ�า ปิฐมฌานเปิ/นต�น พวกหัน7+งไปิย�งอมรโคยานทว#ปิ พวกหัน7+งไปิย�งปิ�พพว�เทหั ทว#ปิ พวกหัน7+งไปิย�งอ�ตตรก�ร�ทว#ปิ ไปิน-าเอาผู้ล่หัว�ามา ศ�ษย(ขุองเรา หัา ผู้"�อ6+นเสุมอได่�ยาก ศ�ษย(เหัล่�าน�)นสุ�งหัาบไปิขุ�างหัน�า ตนไปิขุ�างหัล่�ง ท�องฟ้Aาเปิ/นฐานะอ�นด่าบสุ ๒๔,๐๐๐ ปิกปิด่แล่�ว ศ�ษย(บางพวกปิ) งใหั�สุ�กด่�วยไฟ้ก�นบางพวกก�นด่�บๆ น�+นเอง บางพวกเอาฟ้;นแทะเปิล่6อกออกแล่�วก�น บางพวกซุ้�อมด่�วยครกแล่�วก�น บางพวกต-าด่�วยครกหั�นก�น บางพวกก�นผู้ล่ไม�ท#+ หัล่�นเอง บางพวกชอบสุะอาด่ ล่งอาบน-)าท�)งเวล่าเย.นแล่ะเช�า บางพวกเอาน-)ารด่อาบ ศ�ษย(ขุองเราหัาผู้"�อ6+นเสุมอได่�ยาก ศ�ษย(ขุองเราปิล่�อยเล่.บม6อเล่.บเท�าแล่ะขุนร�กแร�งอกยาว ขุ#)ฟ้;นเล่อะเทอะ ม#ธ�ล่#บนศ#รษะ หัอมด่�วย กล่�+นศ#ล่ หัาผู้"�อ6+นเสุมอได่�ยาก ด่าบสุท�)งหัล่ายม#ตบะแรงกล่�า ปิระช�มก�นในเวล่าเช�าแล่�ว ไปิปิระกาศล่าภน�อยล่าภมากในอากาศในกาล่น�)น เม6+อ ด่าบสุน#)หัล่#กไปิ เสุ#ยงอ�นด่�งย�อมเปิ/นไปิ เทวด่าท�)งหัล่ายย�อมย�นด่#ด่�วยเสุ#ยง หัน�งสุ�ตว( ฤษ#เหัล่�าน�)นกล่�าแขุ.งด่�วยก-าล่�งขุองตน เหัาะไปิในอากาศ ไปิสุ"� ท�ศน�อยท�ศใหัญ�ตามปิรารถนา ปิวงฤาษ#น#)แล่ ท-าแผู้�นด่�นใหั�หัว� +นไหัว เท#+ยวไปิในอากาศ ม#เด่ชแผู้�ไปิ ยากท#+จ้ะขุ�มขุ#+ได่� ด่�งสุาครยากท#+ใครๆ จ้ะ ใหั�ขุ��นได่� ฤาษ#ศ�ษย(ขุองเราบางพวกปิระกอบการย6นแล่ะเด่�น บางพวกไม� นอน บางพวกก�นผู้ล่ไม�ท#+หัล่�นเอง หัาผู้"�อ6+นเสุมอได่�ยาก ท�านเหัล่�าน#) ม# ปิกต�อย"�ด่�วยเมตตาแสุวงหัาปิระโยชน( เก6)อก"ล่แก�สุรรพสุ�ตว( ไม�ยกย�องตน ท�)งหัมด่ ไม�ต�เต#ยนใครๆ ท�)งน�)น เปิ/นผู้"�สุะด่��ง ด่�งพระยาราชสุ#หั( ม# ก-าล่�งเหัม6อนพระยาคชสุาร ยากท#+จ้ะขุ�มได่� ด่�จ้เสุ6อโคร�ง ย�อมมาในสุ-าน�กขุองเรา พวกว�ชาธร เทวด่า นาค คนธรรพ( ผู้#เสุ6)อน-)า ก�มภ�ณฑู( อสุ"ร แล่ะคร�ฑู ย�อมอาศ�ยเล่#)ยงช#ว�ตอย"�ใกล่�สุระน�)น ศ�ษย(ขุองเราเหัล่�าน�)น ทรงชฎา เล่#)ยงช#ว�ตด่�วยผู้ล่ไม�แล่ะเหัง�าม�น น��งหั�มหัน�งสุ�ตว( เท#+ยวไปิในอากาศ ได่�ท�กตน อย"�ใกล่�สุระน�)น ในกาล่น�)น ศ�ษย(เหัล่�าน#)เปิ/นผู้"�สุมควร ม#ความ เคารพก�นแล่ะก�น เสุ#ยงไอจ้ามขุองศ�ษย(ท�)ง ๒๔,๐๐๐ ย�อมไม�ม# ท�านเหัล่�าน#) ซุ้�อนเท�าบนเท�า เง#ยบเสุ#ยง สุ�งวรด่# เขุ�ามาไหัว� เราด่�วยเศ#ยรเกล่�า ท�)งหัมด่น�)น เราผู้"�เพ�งฌาน ย�นด่#ในฌาน หั�อมล่�อมด่�วยศ�ษย(เหัล่�าน�)นผู้"�สุงบระง�บ ม#

ตบะ อย"�ในอาศรมน�)น อาศรมขุองเราม#กล่�+นหัอมด่�วยกล่�+น ศ#ล่ขุองเหัล่�าฤาษ#แล่ะด่�วยกล่�+นสุองอย�าง ค6อ กล่�+นด่อกไม�แล่ะกล่�+นผู้ล่ไม� เราไม�ร" �สุ7กตล่อด่ค6นตล่อด่ว�น ความไม�ย�นด่#ไม�ม#แก�เรา เราสุ�+งสุอนบรรด่าศ�ษย(ขุองตน ย�อมได่�ความร�าเร�งอย�างย�+ง เม6+อด่อกไม�ท�)งหัล่ายบาน แล่ะ เม6+อผู้ล่ไม�ท�)งหัล่ายสุ�ก กล่�+นหัอมตล่บอบอวล่ ท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม เราออกจ้ากสุมาธ�แล่�ว ม#ความเพ#ยร ม#ปิ;ญญาถ6อเอาภาระค6อหัาบ เขุ�าปิNา ในกาล่น�)น เราศ7กษาช-านาญในล่างด่#ล่างร�าย ฝ้;นด่#ฝ้;นร�าย แล่ะต-าราท-านายล่�กษณะ ทรงล่�กษณมนต(อ�นก-าล่�งเปิ/นไปิ พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอโนมท�สุสุ# เปิ/นผู้"�ปิระเสุร�ฐในโล่ก เปิ/นนระผู้"�องอาจ้ ทรงใคร�ว�เวก เปิ/น สุ�มพ�ทธเจ้�า เขุ�าไปิย�งปิNาหั�มว�นต( พระองค(ผู้"�เล่�ศ เปิ/นม�น#ปิระกอบด่�วยกร�ณา เปิ/นอ�ด่มบ�ร�ษ เสุด่.จ้เขุ�าปิNาหั�มว�นต(แล่�ว ทรงน�+งค"�บ�ล่ล่�งก( เราได่� เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ม#ร�ศม#สุว�างจ้�า น�าร6+นรมย(ใจ้ ด่�งด่อกบ�วเขุ#ยว ทรงร� �งเร6องควรบ"ชา ด่�งกองไฟ้ เราได่�เหั.นพระนายกขุองโล่ก ทรงร� �งโรจ้น(ด่�จ้ด่วงไฟ้ เหัม6อนสุายฟ้Aาในอากาศ เช�นก�บพระยาร�งม#ด่อก บานสุะพร�+ง เพราะอาศ�ยการได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ปิระเสุร�ฐ เปิ/นมหัาว#ระ ทรงท-าท#+สุ�ด่ท�กขุ( เปิ/นม�น#น#) ย�อมพ�นจ้ากท�กขุ(ท�)งปิวงได่� คร�)นเราได่�เหั.น พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นเทวด่าล่�วงเทวด่าแล่�ว ได่�ตรวจ้ด่"ล่�กษณะว�าเปิ/น พระพ�ทธเจ้�าหัร6อม�ใช� ผู้�ฉัะน�)นเราจ้ะด่"พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ม#จ้�กษ� เราได่�เหั.น จ้�กรม#ก-าพ�นหัน7+งท#+พ6)นฝ้Nาพระบาท คร�)นได่�เหั.นพระล่�กษณะขุองพระองค(แล่�ว จ้7งถ7งความตกล่งในพระตถาคตในกาล่น�)น เราจ้�บไม�กวาด่กวาด่ท#+น�)นแล่�ว ได่�น-าเอาด่อกไม� ๘ ด่อกมาบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ คร�)นบ"ชาพระ พ�ทธเจ้�าผู้"�ขุ�ามโอฆ์ะไม�ม#อาสุวะน�)นแล่�ว ท-าหัน�งสุ�ตว(เฉัว#ยงบ�าขุ�างหัน7+ง นม�สุการพระนายกขุองโล่ก พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ไม�ม#อาสุวะ ทรงอย"�ด่�วยพระญาณใด่ เราจ้�กปิระกาศพระญาณน�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งค-าเรากล่�าว พระสุย�มภ"ผู้"�ม#ความเจ้ร�ญมากท#+สุ�ด่ ทรงถอนสุ�ตว(โล่กน#)แล่�ว สุ�ตว(เหัล่�าน�)นอาศ�ยการได่�เหั.นพระองค( ย�อมขุ�ามกระแสุน-)าค6อความสุงสุ�ยได่� พระองค( เปิ/นพระศาสุด่า เปิ/นยอด่ เปิ/นธงไชย เปิ/นหัล่�ก เปิ/นร�มเงา เปิ/นท#+พ7+ง เปิ/นปิระท#ปิสุ�องทาง เปิ/นพระพ�ทธเจ้�าขุองสุ�ตว(ท�)งหัล่าย น-)าในสุม�ทรอาจ้ปิระมาณได่�ด่�วยมาตราด่วง แต�ใครๆ ไม�อาจ้ปิระมาณพระสุ�พพ�ญญู�ตญาณขุองพระองค(ได่�เล่ย เอาด่�นมาช�+งด่"แล่�วอาจ้ปิระมาณแผู้�นด่�นได่� แต�ใครๆ ไม�อาจ้ปิระมาณพระสุ�พพ�ญญู�ตญาณขุองพระองค(ได่�เล่ย อาจ้ว�ด่อากาศได่� ด่�วยเช6อก หัร6อด่�วยน�)วม6อ แต�ใครๆ ไม�อาจ้ปิระมาณพระสุ�พพ�ญญู�ตญาณ ขุองพระองค(ได่�เล่ย พ7งปิระมาณล่-าน-)าในมหัาสุม�ทรแล่ะแผู้�นด่�นท�)งหัมด่ได่� แต�จ้ะถ6อเอาพระพ�ทธญาณมาปิระมาณน�)นไม�ควร ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�ม#พระจ้�กษ�จ้�ตขุองสุ�ตวโล่กพร�อมท�)งเทวโล่ก ย�อมเปิ/นไปิ สุ�ตว(เหัล่�าน#)เขุ�าไปิภายใน ขุ�าย ค6อ พระญาณขุองพระองค( พระองค(ทรงบรรล่�โพธ�ญาณอ�นอ�ด่ม สุ�)นเช�งด่�วยพระญาณใด่ พระสุ�พพ�ญญู"ก.ทรงย-+าย#อ�ญเด่#ยรถ#ย(ด่�วยพระญาณ น�)น ท�านสุ�ร�จ้� ด่าบสุกล่�าวชมเชยด่�วยคาถาเหัล่�าน#)แล่�ว ปิ"ล่าด่หัน�งเสุ6อ บนแผู้�นด่�นแล่�วน�+งอย"� ท�านกล่�าวไว�ในบ�ด่น#)ว�า ขุ�นเขุาสุ"งสุ�ด่หัย�+งล่ง

ใน หั�วงมหัรรณพ ๘๔๐๐๐ โยชน( ขุ�นเขุาสุ�เนร�ท�)งด่�านยาวแล่ะด่�านกว�าง สุ"งสุ�ด่ เพ#ยงน�)น ท-าใหั�ล่ะเอ#ยด่ได่�ด่�วยปิระเภทการน�บว�าแสุนโกฏ� เม6+อต�)งเคร6+อง หัมายไว� พ7งถ7งความสุ�)นไปิ แต�ใครๆ ไม�อาจ้ปิระมาณพระสุ�พพ�ญญู�ตญาณขุองพระองค(ได่�เล่ย ผู้"�ใด่พ7งเอาขุ�ายตาเล่.กๆ ล่�อมน-)าไว� สุ�ตว(น-)าบางเหัล่�า พ7งเขุ�าไปิภายในขุ�ายขุองผู้"�น�)น ขุ�าแต�พระมหัาว#ระ เด่#ยรถ#ย(ผู้"�ม#ก�เล่สุหันา บางพวกก.ฉั�นน�)น แล่�นไปิถ6อเอาท�ฏฐ�ผู้�ด่ หัล่งอย"�ด่�วยการล่"บคล่-า เด่#ยรถ#ย( เหัล่�าน#)เขุ�าไปิภายในขุ�าย ด่�วยพระญาณอ�นบร�สุ�ทธ�Lอ�นแสุด่งว�าไม�ม#อะไร หั�ามได่�ขุองพระองค( ไม�ล่�วงพระญาณขุองพระองค(ไปิได่� ก.สุม�ยน�)น พระผู้"� ม#พระภาค พระนามว�าอโนมท�สุสุ# ผู้"�ม#ยศใหัญ� ทรงช-านะก�เล่สุ เสุด่.จ้ออก จ้ากสุมาธ�แล่�วทรงตรวจ้ด่"ท�ศ พระอ�ครสุาวกนามว�า น�สุภะ ขุองพระม�น# พระนามว�าอโนมท�สุสุ# ทราบพระด่-าร�ขุองพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว อ�นพระขุ#ณาสุพ หัน7+งแสุน ผู้"�ม#จ้�ตสุงบระง�บ ม�+นคง บร�สุ�ทธ�Lสุะอาด่ ได่�อภ�ญญา ๖ คงท#+ แวด่ล่�อมแล่�ว เขุ�าไปิเฝ้Aาพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�นายกขุองโล่ก ท�านเหัล่�าน�)นอย"� บนอากาศ ได่�ท-าปิระท�กษ�ณพระผู้"�ม#พระภาคแล่�วล่งมาปิระนมอ�ญชล่# นม�สุ การอย"�ในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า พระผู้"�ม#พระภาค พระนามอโนมท�สุสุ# เชฏฐ บ�ร�ษขุองโล่ก เปิ/นนระอาจ้หัาญ ทรงช-านะก�เล่สุ ปิระท�บน�+งท�ามกล่างภ�กษ� สุงฆ์( ทรงย�)มแย�ม ภ�กษ�นามว�าวร�ณ อ�ปิ;ฏฐากขุองพระศาสุด่าพระนามว�า อโนมท�สุสุ# หั�มผู้�าเฉัว#ยงบ�าขุ�างหัน7+งแล่�ว ท"ล่ถามพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�นายกขุองโล่กว�า ขุ�าแต�พระผู้"�ม#พระภาค อะไรเปิ/นเหัต�ใหั�พระศาสุด่าทรงย�)มแย�ม หันอ อ�นพระพ�ทธเจ้�าย�อมไม�ทรงย�)มแย�ม เพราะไม�ม#เหัต� พระผู้"�ม#พระภาคทรงพระนามว�าอโนมท�สุสุ#เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก เปิ/นนระองอาจ้ ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาน#)ว�า ผู้"�ใด่บ"ชาเราด่�วยด่อกไม� แล่ะ เชยชมญาณขุองเรา เราจ้�กปิระกาศผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าวเทวด่าท�)งปิวง พร�อมท�)งมน�ษย( ทราบพระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว ปิระสุงค(จ้ะฟ้;งพระสุ�ทธรรม จ้7งพาก�นมาเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�า หัม"�ทวยเทพ ผู้"�ม#ฤทธ�Lมากในหัม6+นโล่กธาต� ปิระสุงค(จ้ะฟ้;งพระสุ�ทธรรม จ้7งพาก�นมาเฝ้Aา พระสุ�มพ�ทธเจ้�า จ้ต�รงคเสุนา ค6อ พล่ช�าง พล่ม�า พล่รถ พล่เด่�นเท�า จ้�กแวด่ล่�อมผู้"�น#)เปิ/นน�จ้ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระพ�ทธเจ้�า ด่นตร#หักหัม6+น กล่องท#+ปิระด่�บสุวยงาม จ้�กบ-าร�งผู้"�น#)เปิ/นน�จ้ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระพ�ทธเจ้�า หัญ�งล่�วนแต�สุาวๆ หักหัม6+น ปิระด่�บปิระด่าสุวยงาม ม#ผู้�าแล่ะ เคร6+องอาภรณ(อ�นว�จ้�ตร สุวมแก�วมณ# แล่ะก�ณฑูล่ ม#หัน�าแฉัล่�ม ย�)มแย�มตะโพกผู้ายไหัล่�ผู้7+ง เอวเล่.กเอวกล่ม จ้�กหั�อมล่�อมผู้"�น#)เปิ/นน�จ้ น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการบ"ชาพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�น#)จ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่แสุนก�ล่ปิS จ้�ก ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชในแผู้�นด่�นพ�นคร�)ง จ้�กเปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยราชสุมบ�ต�ในเทวโล่กพ�นคร�)ง จ้�กเปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(น�บ ไม�ถ�วน คร�)นถ7งภพท#+สุ�ด่ ถ7งความเปิ/นมน�ษย( จ้�กคล่อด่จ้ากครรภ(แหั�งนาง พราหัมณ#ช6+อสุาร# นระน#)จ้�กปิรากฏตามช6+อแล่ะโคตรขุองมารด่า โด่ยช6+อว�าสุาร#บ�ตร จ้�กม#ปิ;ญญาคมกล่�า จ้�กเปิ/นผู้"�ไม�ม#ก�งวล่ ล่ะท�)งทร�พย(ปิระมาณ ๘๐ โกฏ�แล่�วออกบวช

จ้�กเท#+ยวแสุวงหัาสุ�นต�บทท�+วแผู้�นด่�นน#) สุก�ล่ โอกกากะสุมภพ ในก�ล่ปิSอ�นปิระมาณม�ได่� แต�ก�ล่ปิSน#) พระศาสุด่าทรงพระนามว�าโคด่มโด่ยพระโคตร จ้�กม#ในโล่ก ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นโอรสุทายาทใน ธรรมขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น อ�นธรรมน�รม�ตแล่�ว จ้�กได่�เปิ/นพระอ�คร สุาวกม#นามว�าสุาร#บ�ตร แม�น-)าคงคาช6+อภาค#รสุ#น#) ไหัล่มาแต�ปิระเทศหั�มว�นต( ย�อมไหัล่ไปิถ7งมหัาสุม�ทรย�งหั�วงน-)าใหัญ�ใหั�เต.ม ฉั�นใด่ พระสุาร#บ�ตรน#)ก. ฉั�นน�)น เปิ/นผู้"�อาจ้หัาญ แกล่�วกล่�าในปิระเภทสุาม ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งปิ;ญญา บารม# จ้�กย�งสุ�ตว(ท�)งหัล่ายใหั�อ�+มหัน-าสุ-าราญ ต�)งแต�ภ"เขุาหั�มว�นต(จ้นถ7งมหัาสุม�ทรสุาคร ในระหัว�างน#) โด่ยจ้ะน�บทรายน�)นน�บไม�ถ�วน การน�บทรายแม�น�)น ก.อาจ้น�บได่�โด่ยไม�เหัล่6อ ฉั�นใด่ ท#+สุ�ด่แหั�งปิ;ญญาขุองพระสุาร#บ�ตรจ้�กไม�ม# ฉั�นน�)นเหัม6อนก�น เม6+อต�)งคะแนนไว� ทรายในแม�น-)าคงคาพ7ง สุ�)นไปิ ฉั�นใด่ แต�ท#+สุ�ด่แหั�งปิ;ญญาขุองพระสุาร#บ�ตรจ้�กไม�เปิ/นฉั�นน�)นเล่ย คล่6+นในมหัาสุม�ทรโด่ยจ้ะน�บก.น�บไม�ถ�วน ฉั�นใด่ ท#+สุ�ด่แหั�งปิ;ญญาขุองพระสุาร#บ�ตรจ้�กไม�ม# ฉั�นน�)นเหัม6อนก�น พระสุาร#บ�ตร ย�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ศากยโคด่มสุ"งสุ�ด่ใหั�โปิรด่ปิรานแล่�ว จ้�กได่�เปิ/นพระอ�ครสุาวกถ7งท#+สุ�ด่แหั�งปิ;ญญา จ้�กย�งธรรมจ้�กรท#+พระผู้"�ม#พระภาคศากยบ�ตรใหั�เปิ/นไปิแล่�ว ใหั�เปิ/นไปิตามโด่ยชอบ จ้�กย�งเมล่.ด่ฝ้น ค6อ ธรรมใหั�ตกล่ง พระโคด่มผู้"� ศากยสุ"งสุ�ด่ทรงทราบขุ�อน�)นท�)งมวล่แล่�ว จ้�กปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ� สุงฆ์( ทรงต�)งไว�ในต-าแหัน�งอ�ครสุาวก โอ ก�ศล่กรรมเราได่�ท-าแล่�ว เราได่�ท-าการบ"ชาพระศาสุด่าพระนามว�าอโนมท�สุสุ#ด่�วยด่อกไม�แล่�ว ได่�ถ7งท#+สุ�ด่ ในท#+ท�กแหั�ง กรรมท#+เราท-าแล่�วปิระมาณไม�ได่� พระผู้"�ม#พระภาคทรงแสุด่งผู้ล่แก�เรา ณ ท#+น#) เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว เปิร#ยบเหัม6อนก-าล่�งล่"กศรอ�น พ�นแล่�วด่�วยด่# เราน#)แสุวงหัาบทอ�นปิ;จ้จ้�ยไม�ปิร�งแต�ง ด่�บสุน�ท ไม�หัว� +นไหัว ค�นหัาล่�ทธ�ท�)งปิวงอย"� ท�องเท#+ยวไปิแล่�วในภพ คนเปิ/นไขุ�พ7งแสุวงหัาโอสุถ ต�องสุ�+งสุมทร�พย(ไว�ท�กอย�างเพ6+อพ�นจ้ากความปิNวยไขุ� ฉั�นใด่ เราก.ฉั�นน�)น แสุวงหัาบทอ�นปิ;จ้จ้�ยไม�ปิร�งแต�ง ด่�บสุน�ท ไม�หัว� +นไหัว ได่�บวชเปิ/นฤาษ#หั�าร�อยคร�)งไม�ค�+นเล่ย เราทรงชฎาเล่#)ยงช#ว�ตด่�วยหัาบคอน น��งหั�มหัน�งเสุ6อถ7งท#+สุ�ด่อภ�ญญาแล่�ว ได่�ไปิสุ"�พรหัมโล่ก ความบร�สุ�ทธ�Lในล่�ทธ�ภายนอก ไม�ม# เว�นศาสุนาขุองพระช�นเจ้�า สุ�ตว(ผู้"�ม#ปิ;ญญาท�)งปิวง ย�อมบร�สุ�ทธ�L ได่�ในศาสุนาขุองพระช�นเจ้�า ฉัะน�)น เราจ้7งไม�น-าเราน#)ผู้"�ใคร�ปิระโยชน(ไปิใน ล่�ทธ�ภายนอก เราแสุวงหัาบท อ�นปิ;จ้จ้�ยไม�ปิร�งอย"� เท#+ยวไปิสุ"�ล่�ทธ�อ�นผู้�ด่ บ�ร�ษผู้"�ต�องการแก�นไม� พ7งต�ด่ต�นกล่�วยแล่�วผู้�าออก ก.ไม�พ7งได่�แก�นไม�ใน ต�นกล่�วยน�)น เพราะม�นว�างจ้ากแก�น ฉั�นใด่ คนในโล่ก ผู้"�เปิ/นเด่#ยรถ#ย(เปิ/นอ�นมาก ม#ท�ฏฐ�ต�างก�น ก.ฉั�นน�)น คนเหัล่�าน�)นเปิ/นผู้"�ว�างเปิล่�าจ้ากอสุ�งขุตบท เหัม6อนต�นกล่�วยว�างเปิล่�าจ้ากแก�น ฉัะน�)น คร�)นเม6+อภพถ7งท#+ สุ�ด่แล่�ว เราได่�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(แหั�งพราหัมณ( เราล่ะท�)งโภคสุมบ�ต�เปิ/นอ�นมาก แล่�วออกบวชเปิ/นบรรพช�ต.

จ้บ ปิฐมภาณวาร ฯขุ�าพระองค(อย"�ในสุ-าน�กพราหัมณ(นามว�าสุ�ญช�ย ซุ้7+งเปิ/นผู้"�เล่�าเร#ยน ทรง จ้-ามนต( ร" �จ้บไตรเทพ ขุ�าแต�พระมหัาว#ระ พราหัมณ(ช6+ออ�สุสุช�สุาวกขุองพระองค( หัาผู้"�เสุมอได่�ยาก ม#เด่ช

ร� �งเร6อง เท#+ยวบ�ณฑูบาตอย"�ในกาล่น�)น ขุ�าพระองค(ได่�เหั.นท�านผู้"�ม#ปิ;ญญา เปิ/นม�น# ม#จ้�ตต�)งม�+นในความเปิ/นม�น# ม#จ้�ตสุงบระง�บ เปิ/นมหัานาคแย�มบานด่�งด่อกปิระท�ม คร�)นขุ�าพระองค(เหั.นท�านผู้"�ม#อ�นทร#ย(ฝ้Tกด่#แล่�ว ม#ใจ้บร�สุ�ทธ�L องอาจ้ปิระเสุร�ฐ ม#ความเพ#ยรจ้7งเก�ด่ความค�ด่ว�า ท�านผู้"�น#)จ้�กเปิ/นพระอรหั�นต( ท�านผู้"�น#)ม#อ�ร�ยาบถน�าเล่6+อมใสุ ม#ร"ปิงาม สุ-ารวมด่# จ้�กเปิ/นผู้"�ฝ้Tกแล่�วในอ�บายเคร6+องฝ้Tกอ�นสุ"งสุ�ด่จ้�กเปิ/นผู้"�เหั.นอมตบท ผู้�ฉัะน�)น เราเราพ7งถามท�านผู้"�ม#ใจ้ย�นด่#ถ7งปิระโยชน( อ�นสุ"งสุ�ด่ หัากเราถามแล่�ว ท�านจ้�กตอบ เราจ้�กสุอบถามท�านอ#กขุ�าพระองค(ได่�ตามไปิขุ�างหัล่�งขุองท�านซุ้7+งก-าล่�งเท#+ยวบ�ณฑูบาต รอคอย โอกาสุอย"� เพ6+อจ้ะสุอบถามอมตบท ขุ�าพระองค(เขุ�าไปิหัาท�านซุ้7+งพ�กอย"�ใน ระหัว�างถนน แล่�วได่�ถามว�า ขุ�าแต�ท�านผู้"�เน#ยรท�กขุ( ม#ความเพ#ยร ท�าน ม#โคตรอย�างไร ท�านเปิ/นศ�ษย(ขุองใคร ท�านอ�นขุ�าพระองค(ถามแล่�ว ไม� คร�+นคร�ามด่�งพระยาไกรสุร พยากรณ(ว�า พระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้อ�บ�ต�แล่�วในโล่ก ฉั�นเปิ/นศ�ษย(ขุองพระองค(จ้Uะ ท�านผู้"�ม#ความเพ#ยรใหัญ�ผู้"�เก�ด่ตามม#ยศมาก ศาสุนธรรมแหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองท�านเช�นไร ขุอได่�โปิรด่บอกแก� ขุ�าพเจ้�าเถ�ด่ท�าน ขุ�าพระองค(ถามแล่�ว ท�านกล่�าวบทอ�นล่7กซุ้7)งล่ะเอ#ยด่ท�กอย�าง เปิ/นเคร6+องฆ์�าล่"กศร ค6อ ต�ณหัา เปิ/นเคร6+องบรรเทาความท�กขุ( ท�)งมวล่ ว�าธรรมเหัล่�าใด่ ม#เหัต�เปิ/นแด่นเก�ด่ พระตถาคตเจ้�าตร�สุเหัต�แหั�ง ธรรมเหัล่�าน�)น แล่ะความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าน�)น พระมหัาสุมณะเจ้�าม#ปิกต� ตร�สุอย�างน#)จ้Uะ เม6+อท�านอ�สุสุช�แก�ปิ;ญหัาแล่�ว ขุ�าพระองค(น�)นได่�บรรล่�ผู้ล่ ท#+หัน7+ง เปิ/นผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# ปิราศจ้ากมล่ท�น เพราะได่�ฟ้;งค-าสุอนขุองพระพ�ทธเจ้�า ขุ�าพระองค(ได่�ฟ้;งค-าขุองท�านม�น#ได่�เหั.นธรรมอ�นสุ"งสุ�ด่ จ้7ง หัย�+งล่งสุ"�พระสุ�ทธรรม ได่�กล่�าวคาถาน#)ว�า ธรรมน#)แล่ เหัม6อนบทอ�นม#สุภาพเหั.นปิระจ้�กษ( ไม�ม#ความโศก ขุ�าพระองค(ไม�ได่�เหั.นล่�วงเล่ยไปิแล่�วหัล่ายหัม6+นก�ล่ปิS ขุ�าพระองค(แสุวงหัาธรรมอย"� ได่�เท#+ยวไปิในล่�ทธ�ผู้�ด่ ปิระโยชน(น�)นขุ�าพระองค(บรรล่�แล่�ว ไม�ใช�กาล่ท#+เราจ้ะปิระมาท ขุ�าพระองค(อ�นท�านพระอ�สุสุช�ใหั�ย�นด่#แล่�ว บรรล่�บทอ�นไม�หัว� +นไหัวแสุวงหัาสุหัายอย"� จ้7งได่�ไปิย�งอาศรม สุหัายเหั.นขุ�าพระองค(แต�ไกล่ท#เด่#ยว อ�นขุ�าพระองค(ใหั� ศ7กษาด่#แล่�ว ถ7งพร�อมด่�วยอ�ร�ยาบถ ได่�กล่�าวค-าน#)ว�า ท�านเปิ/นผู้"�ม#หัน�าแล่ะ ตาอ�นผู้�องใสุ ย�อมจ้ะเหั.นความเปิ/นม�น#แน� ท�านได่�บรรล่�อมตบทอ�นด่�บ สุน�ทไม�เคล่6+อนแล่หัร6อ ท�านม#ร"ปิงามราวกะว�าม#ความไม�หัว� +นไหัวอ�นได่�ท-าแล่�ว มาแล่�ว ฝ้Tกแล่�วในอ�บายอ�นฝ้Tกแล่�ว เปิ/นผู้"�สุงบระง�บแล่�วหัร6อพราหัมณ( เราได่�บรรล่�อมตบท อ�นเปิ/นเคร6+องบรรเทาล่"กศร ค6อ ความโศก แล่�ว แม�ท�านก.จ้งบรรล่�อมตบทน�)น เราไปิสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าก�นเถ�ด่ สุหัายผู้"�อ�นขุ�าพระองค(ใหั�ศ7กษาด่#แล่�ว ร�บค-าแล่�ว ได่�จ้"งม6อพาก�นเขุ�ามา ย�งสุ-าน�กขุองพระองค( ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�ศากโยรสุ แม�ขุ�าพระองค(ท�)งสุองจ้�กบวชในสุ-าน�กขุองพระองค( จ้�กขุออาศ�ยค-าสุอนขุองพระองค( เปิ/นผู้"�ไม�ม# อาสุวะอย"� ท�านโกล่�ตะเปิ/นผู้"�ปิระเสุร�ฐด่�วยฤทธ�L ขุ�าพระองค(ถ7งท#+สุ�ด่แหั�ง ปิ;ญญา เราท�)งสุองจ้ะร�วมก�นท-าพระศาสุนาใหั�งาม เราม#ความด่-าร�ย�งไม�ถ7ง ท#+สุ�ด่ จ้7งเท#+ยวไปิในล่�ทธ�ผู้�ด่

เพราะได่�อาศ�ยท�สุสุนะขุองท�าน ความด่-าร� ขุองเราจ้7งเต.ม ต�นไม�ต�)งอย"�บนแผู้�นด่�น ม#ด่อกบานตามฤด่"กาล่ สุ�งกล่�+น หัอมตล่บอบอวล่ ย�งสุ�ตว(ท�)งปิวงใหั�ย�นด่# ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รศากโยรสุ ผู้"�ม#ยศใหัญ� ขุ�าพระองค(ก.ฉั�นน�)น ด่-ารงอย"�ในศาสุนธรรมขุองพระองค(แล่�ว ย�อมเบ�งบานในสุม�ย ขุ�าพระองค(แสุวงหัาด่อกไม� ค6อ ว�ม�ต� เปิ/นท#+พ�น ภพสุงสุาร ย�อมย�งสุ�ตว(ท�)งปิวงใหั�ย�นด่# ด่�วยการใหั�ได่�ด่อกไม� ค6อ ว�ม�ต�ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ� เว�นพระมหัาม�น#แล่�วตล่อด่พ�ทธเขุต ไม�ม#ใครเสุมอด่�วยปิ;ญญาแหั�งขุ�าพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นบ�ตรขุองพระองค( ศ�ษย(แล่ะบร�ษ�ทขุองพระองค( พระองค(แนะน-าด่#แล่�ว ใหั�ศ7กษาด่#แล่�ว ฝ้Tกแล่�วในอ�บายเคร6+องฝ้Tกจ้�ตอ�นสุ"งสุ�ด่ ย�อมแวด่ล่�อมพระองค(อย"�ท�กเม6+อ ท�านเหัล่�าน�)นเพ�งญาณ ย�นด่#ในญาณ เปิ/นน�กปิราชญ( ม#จ้�ตสุงบ ต�)งม�+นเปิ/นม�น# ถ7งพร�อมด่�วยความเปิ/นม�น# ย�อมแวด่ล่�อมพระองค(อย"�ท�กเม6+อ ท�านเหัล่�าน�)นม#ความปิรารถนาน�อย ม#ปิ;ญญาเปิ/นน�กปิราชญ( ม#อาหัารน�อย ไม�โล่เล่ ย�นด่#ท�)ง ล่าภแล่ะความเสุ6+อมล่าภ ย�อมแวด่ล่�อมพระองค(อย"�ท�กเม6+อ ท�านเหัล่�าน�)น ถ6ออย"�ปิNาเปิ/นว�ตร ย�นด่#ธ�ด่งค( เพ�งฌาน ม#จ้#วรเศร�าหัมอง ย�นด่#ย�+งในว�เวก เปิ/นน�กปิราชญ( ย�อมแวด่ล่�อมพระองค(อย"�ท�กเม6+อ ท�านเหัล่�าน�)น เปิ/นผู้"�ปิฏ�บ�ต�ต�)งอย"�ในผู้ล่ เปิ/นพระเสุขุะ พร�+งพร�อมด่�วยผู้ล่ หัว�งผู้ล่ ปิระโยชน(อ�นอ�ด่ม ย�อมแวด่ล่�อมพระองค(อย"�ท�กเม6+อ ท�)งท�านท#+เปิ/นโสุด่าบ�นท�)งท#+เปิ/นพระสุกทาคาม# อนาคาม# แล่ะอรหั�นต( ปิราศจ้ากมล่ท�น ย�อม แวด่ล่�อมพระองค(อย"�ท�กเม6+อ สุาวกขุองพระองค(เปิ/นอ�นมาก ฉัล่าด่ในสุต� ปิ;ฏฐาน ย�นด่#ในโพชฌงคภาวนา ท�กท�าน ย�อมแวด่ล่�อมพระองค(ท�กเม6+อท�านเหัล่�าน�)นเปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในอ�ทธ�บาท ย�นด่#ในสุมาธ�ภาวนา หัม�+นปิระกอบ ในสุ�มม�ปิปิธาน ย�อมแวด่ล่�อมพระองค(อย"�ท�กเม6+อ ท�านเหัล่�าน�)นม#ว�ชชา ๓ม#อภ�ญญา ๖ ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งฤทธ�L ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งปิ;ญญา ย�อมแวด่ล่�อมพระองค( อย"�ท�กเม6+อ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า บรรด่าศ�ษย(ขุองพระองค(เช�นน#)แล่หันอ ศ7กษาด่#แล่�ว หัาผู้"�เสุมอได่�ยาก ม#เด่ชร� �งเร6องแวด่ล่�อมพระองค(อย"�ท�กเม6+อ พระองค(อ�นศ�ษย(เหัล่�าน�)นผู้"�สุ-ารวมแล่�ว ม#ตบะแวด่ล่�อมแล่�วไม�คร�+นคร�ามด่�งราชสุ#หั( ย�อมงด่งามด่�จ้พระจ้�นทร( ต�นไม�ต�)งอย"�บนแผู้�นด่�นแล่�วย�อม งาม ถ7งความไพบ"ล่ย( แล่ะย�อมเผู้ล่.ด่ผู้ล่ ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�ศากบ�ตร ผู้"�ม#ยศใหัญ� พระองค(เปิ/นเช�นก�บแผู้�นด่�น ศ�ษย(ท�)งหัล่ายก.ฉั�นน�)น ต�)งอย"�ในศาสุนาขุองพระองค(แล่�ว ย�อมได่�อมฤตผู้ล่ แม�น-)าสุ�นธ" แม�น-)า สุร�สุสุด่# แม�น-)าจ้�นทภาคา แม�น-)าคงคา แม�น-)ายม�นา แม�น-)าสุรภ" แล่ะแม�น-)ามหั# เม6+อแม�น-)าเหัล่�าน�)นไหัล่มา สุาครย�อมร�บไว�หัมด่ แม�น-)าเหัล่�าน#) ย�อมล่ะช6+อเด่�ม ย�อมปิรากฏเปิ/นสุาครน�)นเอง ฉั�นใด่ วรรณ ๔ เหัล่�าน#)ก.ฉั�นน�)น บวชแล่�วในสุ-าน�กขุองพระองค( ย�อมล่ะช6+อเด่�มท�)งมวล่ ปิรากฏว�าเปิ/นบ�ตรขุองพระพ�ทธเจ้�า เปิร#ยบเหัม6อนด่วงจ้�นทร(อ�นปิราศจ้ากมล่ท�น โคจ้รอย"�ในอากาศ ย�อมร� �งโรจ้น(ล่�วงมวล่หัม"�ด่าวในโล่กด่�วยร�ศม# ฉั�นใด่ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า พระองค(ก.ฉั�นน�)น อ�นศ�ษย(ท�)งหัล่ายแวด่ล่�อมแล่�ว ย�อมร� �งเร6อง ก�าวล่�วงเทวด่าแล่ะมน�ษย(ตล่อด่พ�ทธเขุตท�กเม6+อ คล่6+นต�)งขุ7)นในน-)าอ�นล่7ก ย�อมไม�ล่�วงเล่ยฝ้;+ งไปิได่� คล่6+นเหัล่�าน�)นกระทบท�+วฝ้;+ ง ย�อม

เปิ/นระล่อกเล่.กน�อย เร#+ยรายหัายไปิ ฉั�นใด่ ชนในโล่กเปิ/นอ�นมากผู้"�เปิ/น เด่#ยรถ#ย(ก.ฉั�นน�)น ม#ท�ฏฐ�ต�างๆ ก�น ต�องการจ้ะขุ�ามธรรมขุองพระองค(แต�ก.ไม�ล่�วงเล่ยพระองค(ผู้"�เปิ/นม�น#ไปิได่� ขุ�าแต�พระองค(ม#พระจ้�กษ� ก.ถ�าชน เหัล่�าน�)นมาถ7งพระองค(ด่�วยความปิระสุงค(จ้ะค�ด่ค�าน เขุ�ามาย�งสุ-าน�กขุองพระองค(แล่�ว ย�อมกล่ายเปิ/นจ้�รณไปิ เปิร#ยบเหัม6อนด่อกโกม�ท บ�วขุมแล่ะบ�วเผู้6+อนเปิ/นอ�นมาก เก�ด่ในน-)า ย�อมเอ�บอาบ (ฉัาบ) อย"�ด่�วยน-)า แล่ะเปิVอกตม ฉั�นใด่ สุ�ตว(เปิ/นอ�นมากก.ฉั�นน�)น เก�ด่แล่�วในโล่ก ย�อมงอกงาม ไม�อ�+มด่�วยราคะแล่ะโทสุะ เหัม6อนด่อกก�ม�ทในเปิVอกตม ฉัะน�)นด่อกบ�วหัล่วงเก�ด่ในน-)า ย�อมไพโรจ้น(ในท�ามกล่างน-)า ม�นม#เกษรบร�สุ�ทธ�Lไม�ต�ด่อย"�ด่�วยน-)า ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า พระองค(ก.ฉั�นน�)น เปิ/น มหัาม�น#เก�ด่แล่�วในโล่ก ไม�ต�ด่อย"�ด่�วยโล่ภ ด่�งด่อกปิท�มไม�ต�ด่ด่�วยน-)า ฉัะน�)น เปิร#ยบเหัม6อนด่อกไม�อ�นเก�ด่ในน-)าเปิ/นอ�นมาก ย�อมบานในเด่6อน ก�ตต�กมาสุ ไม�พ�นเด่6อนน�)นไปิ สุม�ยน�)นเปิ/นสุม�ยด่อกไม�น-)าบาน ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�ศากยบ�ตร พระองค(ก.ฉั�นน�)น เปิ/นผู้"�บานแล่�วด่�วยว�ม�ต�ขุองพระองค( สุ�ตว(ท�)งหัล่ายไม�ล่�วงเล่ยศาสุนาขุองพระองค( ด่�งด่อกบ�วเก�ด่ในน-)าย�อมบานไม�พ�นเด่6อนก�ตต�กมาสุ ฉัะน�)น เปิร#ยบเหัม6อนพระยาไม�ร�งด่อกบานสุะพร�+ง กล่�+นหัอมตล่บไปิ อ�นไม�ร�งอ6+นแวด่ล่�อมแล่�วย�อมงามย�+งฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า พระองค(ก.ฉั�นน�)น บานแล่�วด่�วยพระพ�ทธ ญาณ อ�นภ�กษ�สุงฆ์(แวด่ล่�อมแล่�ว ย�อมงามเหัม6อนพระยาไม�ร�ง ฉัะน�)น เปิร#ยบเหัม6อนภ"เขุาหั�นหั�มวา เปิ/นโอสุถขุองปิวงสุ�ตว( เปิ/นท#+อย"�ขุองพวกนาค อสุ"ร แล่ะเทวด่าท�)งหัล่าย ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า พระองค( ก.ฉั�นน�)น เปิ/นโอสุถขุองมวล่สุ�ตว( ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า บ�คคล่ผู้"�บรรล่�เตว�ชชา บรรล่�อภ�ญญา ๖ ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งฤทธ�L ผู้"�ท#+พระองค(ทรงพระกร�ณา พร-+าสุอนแล่�ว ย�อมย�นด่#ด่�วยความย�นด่#ในธรรม ย�อมอย"�ในศาสุนาขุอง พระองค( เปิร#ยบเหัม6อนราชสุ#หั(ผู้"�พระยาเน6)อ ออกจ้ากถ-)าท#+อย"�แล่�วเหัล่#ยว ด่"ท�ศท�)ง ๔ แล่�วบ�นล่6อสุ#หันาท ๓ คร�)ง เม6+อราชสุ#หั(ค-าราม เน6)อท�)งปิวง ย�อมสุะด่��ง แท�จ้ร�ง ราชสุ#หั(ผู้"�ม#ชาต�น#) ย�อมย�งสุ�ตว(เล่#)ยงใหั�สุะด่��งท�กเม6+อ ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า เม6+อพระองค(ทรงบ�นล่6ออย"� พสุ�ธาน#)ย�อม หัว� +นไหัว สุ�ตว(ผู้"�ควรจ้ะตร�สุร" �ย�อมต6+น หัม"�มารย�อมสุะด่��งฉั�นน�)น ขุ�าแต�พระมหัาม�น# เม6+อพระองค(ทรงบ�นล่6ออย"� ปิวงเด่#ยรถ#ย(ย�อมสุะด่��ง ด่�งฝ้"งกา เหัย#+ยวแล่ะเน6)อ ว�+งกระเจ้�งเพราะราชสุ#หั( ฉัะน�)น ผู้"�เปิ/นเจ้�าคณะท�)งปิวง ชนท�)งหัล่ายเร#ยกว�าเปิ/นพระศาสุด่าในโล่ก ท�านเหัล่�าน�)น ย�อมแสุด่ง ธรรมอ�นสุ6บๆ ก�นมาแก�บร�ษ�ท ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า สุ�วนพระองค(ไม� ทรงแสุด่งธรรมแก�มวล่สุ�ตว(อย�างน�)น ตร�สุร" �สุ�จ้จ้ะท�)งหัล่ายแล่ะพระโพธ�ปิ;กขุ�ยธรรมด่�วยพระองค(เองแล่�ว ทรงทราบอ�ธยาศ�ย ก�เล่สุ อ�นทร#ย( พล่ะแล่ะม�ใช�พล่ะ ทรงทราบภ�พบ�คคล่แล่ะอภ�พบ�คคล่แล่�ว จ้7งทรงบ�นล่6อ เหัม6อนมหัาเมฆ์ บร�ษ�ทพ7งน�+งอย"�เต.มตล่อด่ท#+สุ�ด่จ้�กรวาล่ ม#ท�ฏฐ�ต�างๆ ก�น ค�ด่ต�างๆ ก�น เพ6+อจ้ะทรงต�ด่ความสุงสุ�ยขุองบร�ษ�ทเหัล่�าน�)น พระองค(ผู้"� เปิ/นม�น# ทรงทราบจ้�ตขุองบร�ษ�ทท�)งปิวง ทรงฉัล่าด่ในขุ�ออ�ปิมาตร�สุแก�ปิ;ญหัาขุ�อเด่#ยวเท�าน�)น ก.ทรงต�ด่ความสุงสุ�ยขุองสุ�ตว(ท�)งหัล่ายได่� แผู้�น

ด่�นพ7งเต.มด่�วยต�นไม� หัญ�า (แล่ะมน�ษย() ท�)งหัล่าย มน�ษย(ท�)งหัมด่น�)น ปิระนมม6ออ�ญชล่#สุรรเสุร�ญพระองค(ผู้"�นายกโล่ก หัร6อว�าเขุาเหัล่�าน�)น สุรรเสุร�ญอย"�ตล่อด่ก�ล่ปิS พ7งสุรรเสุร�ญด่�วยค�ณต�างๆ ก.ไม�สุรรเสุร�ญค�ณใหั� สุ�)นสุ�ด่ปิระมาณได่� พระตถาคตเจ้�าม#พระค�ณหัาปิระมาณม�ได่� ด่�วยว�า พระมหัาช�นเจ้�า อ�นใครๆ สุรรเสุร�ญแล่ะด่�วยก-าล่�งขุองตนเหัม6อนอย�างน�)น ชนท�)งหัล่ายสุรรเสุร�ญจ้นท#+สุ�ด่ก�ล่ปิS ก.พ7งสุรรเสุร�ญอย�างน#)ๆ ถ�าแหัล่ะว�า ใครๆ เปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย(ผู้"�ศ7กษาด่#แล่�ว พ7งสุรรเสุร�ญใหั�สุ�ด่ปิระมาณ ผู้"�น�)นก.พ7งได่�ความล่-าบากเท�าน�)น ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�ศากยบ�ตร ม#ยศมาก ขุ�าพระองค(ต�)งอย"�ในศาสุนาขุองพระองค( ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งปิ;ญญาแล่�ว เปิ/นผู้"�หัา อาสุวะม�ได่�อย"� ขุ�าพระองค(จ้ะย-+าย#พวกเด่#ยรถ#ย( ย�งศาสุนาขุองพระช�นเจ้�าใหั�เปิ/นไปิ ว�นน#)เปิ/นว�นธรรมเสุนาบด่# ในศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาค ศากยบ�ตร กรรมท#+ขุ�าพระองค(ท-าแล่�วหัาปิระมาณม�ได่� แสุด่งผู้ล่แก�ขุ�า พระองค( ณ ท#+น#) ขุ�าพระองค(เผู้าก�เล่สุได่�แล่�ว ด่�งก-าล่�งล่"กศรพ�นด่#แล่�ว มน�ษย(คนใด่คนหัน7+งเท�น (ท"น) ขุองหัน�กไว�บนศ#รษะเสุมอ ต�องล่-าบาก ด่�วยภาระฉั�นใด่ อ�นภาระเราต�องแบกอย"� ฉั�นน�)น เราถ"กไฟ้ ๓ กองเผู้าอย"� เปิ/นท�กขุ(ด่�วยการแบกภาระในภพ ท�องเท#+ยวไปิในภพท�)งหัล่าย เหัม6อน ถอนขุ�นเขุาสุ�เนร� ฉัะน�)น ก. (บ�ด่น#)) เราปิล่งภาระล่งแล่�ว ก-าจ้�ด่ภพท�)งหัล่ายได่�แล่�ว ก�จ้ท#+ควรท-าท�กอย�างในศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาคศากยบ�ตรเราท-าเสุร.จ้แล่�ว ในก-าหันด่พ�ทธเขุต เว�นพระผู้"�ม#พระภาคศากยบ�ตร เราเปิ/นผู้"�เล่�ศด่�วยปิ;ญญา ไม�ม#ใครเหัม6อนเรา (ด่�วยปิ;ญญา) เราเปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ ในสุมาธ� ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งฤทธ�L ว�นน#)เราปิรารถนาจ้ะน�รม�ตคนสุ�กพ�นคนก.ได่�พระมหัาม�น#ทรงเปิ/นผู้"�ช-านาญในอน�ปิ�พพว�หัารธรรม ตร�สุค-าสุ�+งสุอนแก�เราน�โรธเปิ/นท#+นอนขุองเรา เราม#ท�พยจ้�กษ�อ�นหัมด่จ้ด่ เราเปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในสุมาธ�หัม�+นปิระกอบในสุ�มม�ปิปิธาน ย�นด่#ในการเจ้ร�ญโพชฌงค( อ�นก�จ้ท�กอย�างท#+ พระสุาวกพ7งท-า เราท-าเสุร.จ้แล่�วแล่ เว�นพระโล่กนาถแล่�ว ไม�ม#ใคร เสุมอด่�วยเรา เปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในสุมาบ�ต� ได่�ฌานแล่ะว�โมกขุ(เร.วพล่�น ย�นด่#ในการเจ้ร�ญโพชฌงค( ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งสุาวกค�ณ เราท�)งหัล่ายม#ความเคารพ ในอ�ด่มบ�ร�ษ ด่�วยการถ"กต�องสุาวกค�ณ ด่�วยปิ;ญญาเคร6+องตร�สุร" � จ้�ตขุอง เราสุงเคราะหั(เพ6+อนพรหัมจ้รรย(ด่�วยศร�ทธาท�กเม6+อ เราม#มานะแล่ะความ เขุล่า (กระด่�าง) วางเสุ#ยแล่�ว ด่�จ้ง"ถ"กถอนเขุ#)ยวแล่�ว ด่�งโคอ�สุภราชถ"ก ต�ด่เขุาเสุ#ยแล่�ว เขุ�าไปิหัาหัม"�คณะด่�วยคารวะหัน�ก ถ�าปิ;ญญาขุองเราพ7งม#ร"ปิ ก.พ7งเสุมอด่�วยพระเจ้�าแผู้�นด่�นท�)งหัล่าย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการชมเชยพระ ญาณขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอโนมท�สุสุ# เราย�อมย�งธรรมจ้�กรอ�นพระผู้"�ม#พระภาคศากยบ�ตรผู้"�คงท#+ ใหั�เปิ/นไปิแล่�ว ใหั�เปิ/นไปิตามโด่ยชอบน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการชมเชยพระญาณ บ�คคล่ผู้"�ม#ความปิรารถนาล่ามก ผู้"�เก#ยจ้ คร�าน ผู้"�ล่ะความเพ#ยร ผู้"�ม#สุ�ตะน�อย แล่ะผู้"�ไม�ม#อาจ้าระ อย�าได่�สุมาคม ก�บเราในท#+ไหันๆ สุ�กคร�)งเล่ย สุ�วนบ�คคล่ผู้"�ม#สุ�ตะมาก ผู้"�ม#เมธา ผู้"�ต�)ง ม�+นอย"�ด่�วยด่#ในศ#ล่ท�)งหัล่าย แล่ะผู้"�ปิระกอบด่�วยสุมถะทางใจ้ ขุอจ้งต�)งอย"�บนกระหัม�อมขุองเรา เหัต�น�)น เราจ้7งขุอกล่�าวกะท�านท�)งหัล่าย ขุอความเจ้ร�ญจ้งม#แก�ท�านท�)งหัล่าย ผู้"�มาปิระช�ม

ก�นในสุมาคมน#) ท�านท�)งหัล่ายจ้งม#ความปิรารถนาน�อย สุ�นโด่ษ ใหั�ทานท�กเม6+อ เราเปิ/นผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# ปิราศจ้ากมล่ท�น เพราะเหั.นท�านอ�สุสุช�ก�อน ท�านพระสุาวกนามว�าอ�สุสุช�น�)น เปิ/นอาจ้ารย(ขุองเรา เปิ/นน�กปิราชญ( เราเปิ/นสุาวกขุองท�าน ว�นน#) เปิ/นว�นธรรมเสุนาบด่# ถ7งท#+สุ�ด่ในท#+ท�กแหั�ง เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ท�าน พระสุาวกนามว�าอ�สุสุช� เปิ/นอาจ้ารย(ขุองเรา ย�อมอย"�ในท�ศใด่ เราย�อม ท-าท�านไว�เหัน6อศ#รษะในท�ศน�)น (นอนผู้�นศ#รษะไปิทางท�ศน�)น) พระโคด่ม ศากยบ�ตรพ�ทธเจ้�า ทรงระล่7กถ7งกรรมขุองเราแล่�วปิระท�บน�+งใน (ท�ามกล่าง) ภ�กษ�สุงฆ์( ทรงต�)งเราไว�ในต-าแหัน�งอ�นเล่�ศ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราก.ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่.

ทราบว�า ท�านพระสุาร#บ�ตรเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุาร#ปิ�ตตเถราปิทาน ----------

มหัาโมคค�ล่ล่านเถราปิทานท#+ ๔ (๒)

ว�าด่�วยบ�พจ้ร�ยาขุองพระมหัาโมคค�ล่ล่าน( -2 1 0 0 0 -140 43 0 0 0

[๔] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอโนมท�สุสุ# เปิ/นผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ในโล่ก เปิ/น นระผู้"�องอาจ้ อ�นเทวด่าแล่ะภ�กษ�สุงฆ์(แวด่ล่�อมปิระท�บอย"� ณ ปิระเทศ หั�มว�นต( เวล่าน�)น เราเปิ/นนาคราช ม#นามช6+อว�าวร�ณแปิล่งร"ปิอ�นน�าใคร� ได่�ต�างๆ อาศ�ยอย"�ในทะเล่ใหัญ� เราล่ะหัม"�นาคซุ้7+งเปิ/นบร�วารท�)งสุ�)น มาต�)งวงด่นตร#ในกาล่น�)น หัม"�นางนาคแวด่ล่�อมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าปิระโคมอย"� เม6+อด่นตร#ขุองมน�ษย(แล่ะนาคปิระโคมอย"� ด่นตร#ขุองเทวด่าก.ปิระโคมพระพ�ทธเจ้�าทรงสุด่�บเสุ#ยงด่นตร#ท�)งสุองฝ้Nายแล่�ว ทรงต6+นบรรทม เราน�มนต(พระสุ�มพ�ทธเจ้�า ท"ล่เช�ญใหั�เสุด่.จ้เขุ�าไปิย�งภพขุองเรา เราปิ"ล่าด่ อาสุนะแล่�วกราบท"ล่เวล่าเสุวยพระกระยาหัาร พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�นายกขุองโล่ก อ�นพระขุ#ณาสุพพ�นหัน7+งแวด่ล่�อมแล่�ว ทรงย�งท�ศท�กท�ศใหั�สุว�างไสุว เสุด่.จ้มาย�งภพขุองเรา เวล่าน�)น เราย�งพระมหัาว#รเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า เปิ/นนระผู้"�องอาจ้ ซุ้7+งเสุด่.จ้เขุ�ามา (พร�อม) ก�บภ�กษ�สุงฆ์(ใหั�อ�+มหัน-าด่�วยขุ�าวแล่ะน-)า พระมหัาว#รเจ้�าผู้"�เปิ/นสุย�มภ"อ�ครบ�คคล่ทรงอน�โมทนาแล่�ว ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ได่�บ"ชา สุงฆ์(แล่ะได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�นายกขุองโล่ก ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุ ผู้"�น�)น จ้�กไปิสุ"�เทวโล่ก จ้�กเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�สุ�)น ๓๓ คร�)ง จ้�กเสุวยราชสุมบ�ต� ในแผู้�นด่�น ครอบครองพสุ�ธา ๑๐๘ คร�)ง แล่ะจ้ะเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕๕ คร�)ง โภคสุมบ�ต�อ�นน�บไม�ถ�วน จ้�กบ�งเก�ด่แก�ผู้"�น�)นในขุณะน�)น ใน ก�ล่ปิSน�บไม�ถ�วน แต�ก�ล่ปิSน#) พระศาสุด่าพระนามว�าโคด่มโด่ยพระโคตร ซุ้7+ง สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ขุ7)นในโล่ก ผู้"�น�)นเคล่6+อนจ้าก นรกแล่�ว จ้�กถ7งความเปิ/นมน�ษย( จ้�กเปิ/นบ�ตรพราหัมณ( ม#นามว�าโกล่�ตะ ภายหัล่�งอ�นก�ศล่ม"ล่

ต�กเต6อนแล่�วเขุาจ้�กออกบวช จ้�กได่�เปิ/นพระสุาวกองค(ท#+สุองขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม จ้�กปิรารภความเพ#ยรมอบกายถวายช#ว�ต ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งฤทธ�L ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะจ้�กปิร�น�พพาน จ้�กอาศ�ยม�ตรผู้"�ล่ามกตกอย"�ในอ-านาจ้กามราคะ ม#ใจ้อ�นโทษปิระท�ษร�ายแล่�ว ฆ์�ามารด่าแล่ะแม�บ�ด่าได่� เราไม�ได่�เขุ�าถ7งนรก หัร6อความเปิ/นมน�ษย( อ�นพร�+งพร�อมด่�วยกรรมล่ามก ย�งต�องศ#รษะแตกตายน#)เปิ/นกรรมคร�)งหัล่�งสุ�ด่ขุองเรา ภพท#+สุ�ด่ย�อมเปิ/นไปิ กรรมเช�นน#)จ้�กม#แก�เรา ในเวล่าใกล่�จ้ะตายแม�ในท#+น#) เราหัม�+นปิระกอบในว�เวก ย�นด่#ในสุมาธ� ภาวนา ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวง เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� แม�แผู้�นด่�นอ�นล่7ก ซุ้7)ง หันาอ�นอะไรขุจ้�ด่ได่�ยาก เราผู้"�ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งฤทธ�Lพ7งใหั�ไหัวได่�ด่�วยน�)ว แม�ม6อซุ้�าย เราไม�เหั.นอ�สุม#มานะ มานะขุองเราไม�ม# (เราไม�ม#มานะ) เรากระท-าความย-าเกรงอย�างหัน�กแม�ท#+สุ�ด่ในสุามเณร ในก�ล่ปิSอ�นปิระมาณ ม�ได่�แต�ก�ล่ปิSน#) เราสุ�+งสุมกรรมใด่ไว� เราบรรล่�ถ7งภ"ม�แหั�งกรรมน�)น เปิ/นผู้"� บรรล่�ถ7งธรรมเคร6+องสุ�)นอาสุวะแล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#)ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บมหัาโมคค�ล่ล่านเถราปิทาน ----------

มหัาก�สุสุปิเถราปิทานท#+ ๕ (๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุร�างพ�ทธเจ้ด่#ย( -2 1 0 0 0 -150 41 0 0 0

[๕] ในกาล่เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตตระเชฏฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ผู้"�เปิ/นนาถะขุองโล่ก น�พพานแล่�ว ชนท�)งหัล่ายท-าการบ"ชาพระศาสุด่า หัม"�ชนม#จ้�ตร�าเร�ง เบ�กบาน บ�นเท�ง เม6+อเขุาเหัล่�าน�)นเก�ด่ความสุ�งเวช ปิIต�ย�อมเก�ด่ แก�เรา เราปิระช�มญาต�แล่ะม�ตรแล่�ว ได่�กล่�าวค-าน#)ว�า พระมหัาว#รเจ้�า ปิร�น�พพานแล่�ว เช�ญเรามาท-าการบ"ชาก�นเถ�ด่ พวกเขุาร�บค-าว�าสุาธ�แล่�ว ท-าความร�าเร�งใหั�เก�ด่แก�เราอย�างย�+งว�า พวกเราจ้�กท-าทานก�อสุร�างบ�ญ ใน พระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนาถะขุองโล่ก เราได่�สุร�างเจ้ด่#ย(อ�นม#ค�าท-าอย�างเร#ยบร�อย สุ"งร�อยศอก สุร�างปิราสุาทร�อยหั�าสุ�บศอก สุ"งจ้รด่ท�องฟ้Aา คร�)นสุร�างเจ้ด่#ย(อ�นม#ค�างด่งามด่�วยระเบ#ยบอ�นด่#ไว�ท#+น�)นแล่�ว ได่�ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุบ"ชาเจ้ด่#ย(อ�นอ�ด่ม ปิราสุาทย�อมร� �งเร6อง ด่�งกองไฟ้โพล่งอย"�ในอากาศ เช�นพระยาร�งก-าล่�งด่อกบาน ย�อมสุว�างจ้�าท�+วสุ#+ท�ศเหัม6อนสุายฟ้Aาในอากาศ เรา ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในหั�องพระบรมธาต�น�)น ก�อสุร�างก�ศล่เปิ/นอ�นมาก ระล่7กถ7งกรรมเก�าแล่�ว ได่�เขุ�าถ7งไตรทศ เราอย"�บนยานท�พย(อ�นเท#ยมด่�วยม�าสุ�นธพพ�นต�ว ว�มานขุองเราสุ"งตระหัง�าน สุ"งสุ�ด่เจ้.ด่ช�)น ก"ฏาคาร (ปิราสุาท) พ�นหัน7+ง สุ-าเร.จ้ด่�วยทองค-าล่�วน ย�อมร� �งเร6อง ย�งท�ศท�)งปิวงใหั�สุว�างไสุว ด่�วยเด่ชขุองตน ในกาล่น�)น ศาล่าหัน�าม�ขุแม�เหัล่�าอ6+นอ�นสุ-าเร.จ้ด่�วยแก�วมณ#ม#อย"� แม�ศาล่า

หัน�าม�ขุเหัล่�าน�)นก.โชต�ช�วงด่�วยร�ศม#ท�+วสุ#+ท�ศโด่ยรอบก"ฏาคารอ�นบ�งเก�ด่ขุ7)นด่�วยบ�ญกรรม อ�นบ�ญกรรมน�รม�ตไว�เร#ยบร�อย สุ-าเร.จ้ด่�วย แก�วมณ#โชต�ช�วงท�+วท�ศน�อยท�ศใหัญ�โด่ยรอบ โอภาสุแหั�งก"ฏาคารอ�นโชต�ช�วง อย"�เหัล่�าน�)น เปิ/นสุ�+งไพบ"ล่ย( เราย�อมครอบง-าเทวด่าท�)งปิวงได่� น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งบ�ญกรรม เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ครอบครองแผู้�นด่�น ม#สุม�ทร สุาครสุ#+เปิ/นขุอบเขุต ในหักหัม6+นก�ล่ปิS ในภ�ทรก�ล่ปิSน#) เราได่�เปิ/นเหัม6อน อย�างน�)น ๓๓ คร�)ง เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้"�ม#ก-าล่�งมาก ย�นด่#ในกรรมขุองตนสุมบ"รณ(ด่�วยร�ตนะ ๗ ปิระการ เปิ/นใหัญ�ในทว#ปิท�)ง ๔ ในคร�)งน�)น ปิราสุาท ขุองเราสุว�างไสุวด่�งสุายฟ้Aา ด่�านยาว ๒๔ โยชน( ด่�านกว�าง ๑๒ โยชน( พระนครช6+อร�มมกะ ม#ก-าแพงแล่ะค�ายม�+นคงด่�านยาว ๕๐๐ โยชน( ด่�านกว�าง ๒๕๐ โยชน( ค�บค�+งด่�วยหัม"�ชน เหัม6อนเทพนครขุองชาวไตรทศ เขุ.ม ๒๕ เล่�ม เขุาใสุ�ไว�ในกล่�องเขุ.ม ย�อมกระทบก�นแล่ะก�น เบ#ยด่เสุ#ยด่ก�นเปิ/นน�จ้ ฉั�นใด่แม�นครขุองเราก.ฉั�นน�)น เกล่6+อนด่�วยช�างม�าแล่ะรถ ค�บค�+งด่�วยหัม"�มน�ษย( น�าร6+นรมย( เปิ/นนครอ�ด่ม เราก�นแล่ะด่6+มอย"�ในนครน�)น แล่�วไปิเก�ด่เปิ/น เทวด่าอ#กในภพท#+สุ�ด่ ก�ศล่สุมบ�ต�ได่�ม#แล่�วแก�เรา เราสุมภพในสุก�ล่พราหัมณ( สุ�+งสุมร�ตนะมาก ล่ะเง�นปิระมาณ ๘๐ โกฏ� เสุ#ยแล่�วออกบวช ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระมหัาก�สุสุปิเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#)ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บมหัาก�สุสุปิเถราปิทาน. ----------

อน�ร�ทธเถราปิทานท#+ ๖ (๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ-2 1 0 0 0 -160 27 0 0 0

[๖] เราได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�เมธเชฏฐบ�ร�ษขุองโล่ก เปิ/นนระผู้"� องอาจ้ ผู้"�นายกขุองโล่ก เสุด่.จ้หัล่#กออกเร�นอย"� จ้7งได่�เขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�เมธ สุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�นายกขุองโล่ก แล่�วได่�ปิระคองอ�ญชล่#ท"ล่อ�อนวอนพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ว�า ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�าผู้"�เชฏฐบ�ร�ษขุองโล่ก เปิ/นนระ ผู้"�องอาจ้ ขุอจ้งทรงอน�เคราะหั(เถ�ด่ ขุ�าพระองค(ขุอถวายปิระท#ปิแก� พระองค(ผู้"�เขุ�าฌานอย"�ท#+ควงไม� พระสุย�มภ"ผู้"�ปิระเสุร�ฐธ#รเจ้�าน�)น ทรงร�บค-า แล่�ว เราจ้7งหั�อยไว�ท#+ต�นไม�ปิระกอบยนต(ในกาล่น�)น ได่�ถวายไสุ�ตะเก#ยง น-)าม�นพ�นหัน7+ง แก�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�เผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก ปิระท#ปิโพล่งอย"�ตล่อด่ ๗ ว�นแล่�วด่�บไปิเอง ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น แล่ะด่�วยการต�)งเจ้ตนาไว� เรา ล่ะกายมน�ษย(แล่�ว ได่�เขุ�าถ7งว�มาน เม6+อเราเขุ�าถ7งความเปิ/นเทวด่า ว�มานอ�นบ�ญก�ศล่น�รม�ตไว�เร#ยบร�อย ย�อมร� �งโรจ้น(โด่ยรอบ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๒๘ คร�)ง เวล่าน�)น เรามองเหั.นได่� ตล่อด่โยชน(หัน7+งโด่ยรอบ ท�)งกล่างว�นกล่างค6น เราย�อมไพโรจ้น(ท�+วโยชน(หัน7+งโด่ยรอบ ในกาล่น�)น

ย�อมครอบง-าเทวด่าท�)งปิวงได่� น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ เราได่�เหั.นจ้อมเทวด่าเสุวยราชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๓๐ ก�ล่ปิ ใครๆ ย�อมด่"หัม�+นเราได่� น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ เราได่�บรรล่�ท�พยจ้�กษ� ย�อมมองเหั.นได่�ด่�วยญาณตล่อด่พ�นโล่ก ในศาสุนาขุองพระพ�ทธเจ้�า น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าสุ�เมธ เสุด่.จ้อ�บ�ต�ในสุามหัม6+นก�ล่ปิแต�ก�ล่ปิน#) เราม#จ้�ตผู้�องใสุ ได่�ถวายปิระท#ปิแก� พระองค( ค�ณว�เศษค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระอน�ร�ทธเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บอน�ร�ทธเถราปิทาน ----------

ปิ�ณณม�นตาน#ปิ�ตตเถราปิทานท#+ ๗ (๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการแสุด่งธรรม -2 1 0 0 0 -170 19 0 0 0

[๗] เราเปิ/นพราหัมณ(ผู้"�เล่�าเร#ยน ทรงจ้-ามนต( ร" �จ้บไตรเพท พวกศ�ษย(หั�อมล่�อม แล่�ว ได่�เขุ�าไปิเฝ้Aาพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�อ�ด่มบ�คคล่ พระมหัาม�น# พระนามว�า ปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก ทรงร�บเคร6+องบ"ชาแล่�ว ทรงปิระกาศกรรมขุองเรา โด่ยย�อ เราได่�ฟ้;งธรรมน�)นแล่�ว ได่�บ�งคมพระศาสุด่าปิระคองอ�ญชล่# ม��งหัน�าเฉัพาะท�ศท�กษ�ณกล่�บไปิ คร�)นได่�ฟ้;งโด่ยย�อแล่�ว แสุด่งได่�โด่ยพ�สุด่าร ศ�ษย(ท�กท�านด่#ใจ้ ฟ้;งค-าเราผู้"�กล่�าวอย"� บรรเทาท�ฏฐ�ขุองตนแล่�ว ย�งจ้�ตใหั� เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�า เปิร#ยบเหัม6อนเราแม�ฟ้;งโด่ยย�อ ก.แสุด่งได่�โด่ย พ�สุด่าร ฉัะน�)น เราเปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในน�ยแหั�งพระอภ�ธรรม เปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในความ หัมด่จ้ด่แหั�งกถาว�ตถ� ย�งปิวงชนใหั�ร" �แจ้�งแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ใน ก�ล่ปิท#+ ๕๐๐ แต�ภ�ทรก�ล่ปิน#) ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค(ผู้"�ปิรากฏด่�วยด่#ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยร�ตนะ ๗ ปิระการ เปิ/นใหัญ�ใน ๔ ทว#ปิ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธ ศาสุนาท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่.ทราบว�า ท�านพระปิ�ณณม�นตาน#ปิ�ตตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บปิ�ณณม�นตาน#ปิ�ตตเถราปิทาน ----------

อ�ปิาล่#เถราปิทานท#+ ๘ (๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุร�างสุ�งฆ์าราม -2 1 0 0 0 -180 282 0 0 0

[๘] ในพระนครหังสุวด่# ม#พราหัมณ(ช6+อว�าสุ�ชาต สุ�+งสุมทร�พย(ไว�ปิระมาณ ๘๐ โกฏ�ม#ทร�พย(แล่ะขุ�าวเปิล่6อกมากมาย เปิ/นผู้"�เล่�าเร#ยน ทรงจ้-ามนต( ผู้"�จ้บไตรเพทถ7งท#+สุ�ด่ในต-าราท-านายล่�กษณะค�มภ#ร(อ�ต�หัาสุะ แล่ะในค�มภ#ร(พราหัมณ( ใน กาล่น�)น ปิร�พาชกผู้"�ม��นผู้มรวมก�น สุาวกขุอง

พระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(พระอาท�ตย( แล่ะด่าบสุผู้"�สุ6บขุ�าว เท#+ยวไปิในพ6)นแผู้�นด่�น แม�พวกเขุาก. หั�อมล่�อมขุ�าพระองค( ด่�วยค�ด่ว�า เปิ/นพราหัมณ(ม#ช6+อเสุ#ยง ชนเปิ/นอ�นมาก บ"ชาขุ�าพระองค( แต�ขุ�าพระองค(ไม�บ"ชาใครๆ เพราะขุ�าพระองค(ไม�เหั.นใคร ท#+ควรบ"ชา เวล่าน�)น ขุ�าพระองค(ม#มานะจ้�ด่ ค-าว�าพ�ทโธ ย�งไม�ม# ตล่อด่เวล่า ท#+พระช�นเจ้�าย�งไม�อ�บ�ต�โด่ยกาล่ล่�วงว�นแล่ะค6นไปิ พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า ปิท�ม�ตระผู้"�เปิ/นนายกทรงบ�นเทาความม6ด่ท�)งปิวงแล่�ว เสุด่.จ้อ�บ�ต�ขุ7)นในโล่ก ในศาสุนาขุองพระองค( ม#หัม"�ชนแพร�หัล่ายมากมาย แน�นหันา เวล่าน�)นพระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้เขุ�าไปิสุ"�พระนครหังสุวด่# พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#จ้�กษ� ทรงแสุด่ง ธรรมเพ6+อปิระโยชน(แก�พระพ�ทธธ�ด่า ในกาล่น�)น บร�ษ�ทโด่ยรอบปิระมาณโยชน(หัน7+ง ในกาล่น�)น ด่าบสุช6+อสุ�น�นทะอ�นหัม"�มน�ษย(สุมมต�แล่�ว (ว�าเล่�ศ) ได่�เอาด่อกไม�ท-าร�มบ�งแด่ด่ใหั�ท�+วพ�ทธบร�ษ�ท พระพ�ทธเจ้�าทรงปิระกาศสุ�จ้จ้ะ ๔ ภายใต�มณฑูปิด่อกไม�อ�นปิระเสุร�ฐ ธรรมาภ�สุม�ยได่�ม#แก�สุ�ตว(ปิระมาณแสุน โกฏ� พระพ�ทธเจ้�าทรงย�งเมล่.ด่ฝ้น ค6อ ธรรมใหั�ตกตล่อด่ ๗ ค6น ๗ ว�น เม6+อถ7งว�นท#+ ๘ พระช�นเจ้�าทรงพยากรณ(สุ�น�นทะด่าบสุว�า ท�านผู้"�น#)เม6+อท�อง เท#+ยวอย"�ในเทวโล่กหัร6อในมน�ษย( จ้�กเปิ/นคนปิระเสุร�ฐกว�าเขุาท�)งหัมด่ ท�องเท#+ยวไปิในภพ ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าม#พระนามว�าโคด่ม ม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น#)เปิ/นบ�ตรขุองนางม�นตาน#ช6+อปิ�ณณะ จ้�กเปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น จ้�กเปิ/นโอรสุ ผู้"�ร �บมรด่กในธรรมท�)งหัล่าย อ�นธรรมน�รม�ตแล่�ว เวล่าน�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงย�งชนท�)งปิวงใหั�ร�าเร�ง ทรงแสุด่งพระก-าล่�งขุองพระองค( พยากรณ(สุ�น�นทด่าบสุด่�วยปิระการอย�างน#) ชนท�)งหัล่ายปิระนมอ�ญชล่#นม�สุการสุ�น�นทด่าบสุ ในการน�)น คร�)นสุ�น�นทด่าบสุท-าสุ�กการะในพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว จ้7งช-าระคต� ขุองตน เพราะขุ�าพระองค(ได่�ฟ้;งด่-าร�สุขุองพระม�น# จ้7งได่�ม#ความด่-าร� ณ ท#+ น�)นว�า เราจ้�กก�อสุร�างบ�ญสุมภาร ขุณะท#+ก-าล่�งเหั.นพระโคด่มอย"� คร�)นขุ�าพระองค(ค�ด่อย�างน#)แล่�ว จ้7งค�ด่ถ7งบ�ญก�ร�ยาว�า เราจ้ะพ7งก�อสุร�างอย�างไร จ้ะ ปิระพฤต�กรรมอะไร ในบ�ญเขุตอ�นยอด่เย#+ยม ก.ภ�กษ�น#)ช-านาญบาล่#ท�)งปิวงในศาสุนา พระศาสุด่าทรงต�)งไว�เปิ/นเล่�ศฝ้Nายว�น�ย เราพ7งปิรารถนาฐานะ น�)นเถ�ด่ โภคสุมบ�ต�ขุองขุ�าพระองค(ปิระมาณม�ได่� เปิร#ยบด่�งสุาครอ�นอะไรใหั�กระเพ6+อมไม�ได่� ขุ�าพระองค(ได่�สุร�างอารามถวายแก�พระพ�ทธเจ้�า ด่�วย โภคสุมบ�ต�น�)น ได่�ซุ้6)ออารามนามว�าโสุภณ ณ เบ6)องหัน�าพระนคร ด่�วยทร�พย(แสุนหัน7+ง ถวายใหั�เปิ/นสุ�งฆ์าราม ขุ�าพระองค(ได่�สุร�างเร6อนยอด่ ปิราสุาท มณฑูปิ เร6อนโล่�น แล่ะถ-)าอย�างสุวยงาม ไว�ในท#+จ้งกรม ใกล่�สุ�งฆ์าราม ได่�สุร�างเร6อนไฟ้ โรงไฟ้ หัม�อน-)า แล่ะหั�องอาบน-)าแล่�ว ได่�ถวายแก� ภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ถวายเก�าอ#)นอน ต�+ง ภาชนะเคร6+องใช�สุอย คนเฝ้Aาอารามแล่ะเภสุ�ชน�)นท�กๆ อย�าง ได่�ต�)งอาร�กขุาไว�แล่�ว ใหั�สุร�างก-าแพงอย�างม�+นคงด่�วยหัว�งว�า ใครๆ อย�าเบ#ยด่เบ#ยนสุ�งฆ์ารามขุองท�านผู้"�ม#จ้�ตระง�บ ผู้"�คงท#+เล่ย ได่�ใหั�สุร�างก�ฏ#ท#+อย"� ๑๐๐ หัล่�งไว�ในสุ�งฆ์าราม คร�)นใหั�สุร�างสุ-าเร.จ้ไพบ"ล่ย( แล่�ว น�อมถวายกะพระสุ�มพ�ทธเจ้�าว�า ขุ�าแต�พระม�น# ขุ�าพระองค(สุร�างอาราม

สุ-าเร.จ้แล่�ว ขุอพระองค(โปิรด่ทรงร�บเถ�ด่ ขุ�าแต�พระธ#รเจ้�า ขุ�าพระองค( มอบถวายพระองค( ขุอได่�โปิรด่ทรงร�บเถ�ด่พระเจ้�าขุ�า พระพ�ทธเจ้�าพระนาม ว�าปิท�ม�ตระผู้"�ทรงร" �แจ้�งโล่ก เปิ/นนายกขุองโล่ก ทรงควรร�บเคร6+องบ"ชา ทรง ทราบความด่-าร�ขุองขุ�าพระองค(แล่�ว ได่�ทรงร�บสุ�งฆ์าราม ขุ�าพระองค(ทราบว�า พระสุ�พพ�ญญู"ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นย�+งใหัญ� ทรงร�บแล่�ว ใหั�ตระเตร#ยมโภชนะเสุร.จ้แล่�ว จ้7งกราบท"ล่เวล่าเสุวย เม6+อขุ�าพระองค(กราบท"ล่เวล่าเสุวยแล่�วพระปิท�ม�ตระผู้"�นายกขุองโล่ก เสุด่.จ้มาสุ"�อารามขุองขุ�าพระองค( พร�อมด่�วยพระขุ#ณาสุพพ�นหัน7+ง ขุ�าพระองค(ทราบเวล่าว�าพระองค(ปิระท�บน�+งแล่�ว ได่� เล่#)ยงด่"ใหั�อ�+มหัน-าด่�วยขุ�าวน-)า คร�)นได่�ทราบเวล่าเสุวยเสุร.จ้แล่�ว ได่�กราบท"ล่ ด่�งน#)ว�า ขุ�าพระองค(ซุ้6)ออารามช6+อ โสุภณ ด่�วยทร�พย(แสุนหัน7+ง ได่�สุร�างจ้น เสุร.จ้ด่�วยทร�พย(เท�าน�)นเหัม6อนก�น ขุอได่�โปิรด่ทรงร�บเถ�ด่พระม�น# ด่�วยการ ถวายอารามน#) แล่ะด่�วยการต�)งเจ้ตนาไว� เม6+อขุ�าพระองค(เก�ด่อย"�ในภพ ย�อม ได่�สุ�+งท#+ปิรารถนา พระสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงร�บสุ�งฆ์ารามท#+ขุ�าพระองค(สุร�างเสุร.จ้แล่�ว ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระด่-าร�สุน#)ว�า ผู้"�ใด่ได่�ถวายสุ�งฆ์ารามท#+สุร�างสุ-าเร.จ้แล่�วแด่�พระพ�ทธเจ้�า เราจ้ะพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�าน ท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว จ้ต�รงคเสุนา ค6อ พล่ช�าง พล่ม�า พล่รถ พล่ราบจ้ะแวด่ล่�อมผู้"�น#)อย"�เปิ/นน�จ้ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายสุ�งฆ์าราม ด่นตร#หักหัม6+น แล่ะเภร#อ�นปิระด่�บปิระด่าสุวยงาม จ้ะแวด่ล่�อมผู้"�น#)อย"�เปิ/นน�จ้ น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการถวายสุ�งฆ์าราม นางนาร#แปิด่หัม6+นหักพ�น อ�นตกแต�งงด่งาม ม#ผู้�า แล่ะอาภรณ(อ�นว�จ้�ตร สุวมสุอด่แก�วมณ#แล่ะก�ณฑูล่ ม#หัน�าแฉัล่�ม ย�)มแย�ม ตะโพกผู้7+งผู้าย เอวเล่.กเอวบาง จ้ะแวด่ล่�อมผู้"�น#)อย"�เปิ/นน�จ้ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง การถวายสุ�งฆ์าราม ผู้"�น#)จ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่ก ตล่อด่สุามหัม6+นก�ล่ปิ จ้�กเปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยราชสุมบ�ต�ในเทวโล่กพ�นคร�)ง จ้�กได่�ขุองท�กอย�างท#+ ท�าวเทวราชจ้ะพ7งได่� จ้�กเปิ/นผู้"�ม#โภคสุมบ�ต�ไม�ร" �จ้�กพร�อง เสุวยเทวราชสุมบ�ต� อย"� จ้�กเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�อย"�ในแว�นแคว�นพ�นคร�)ง จ้�กเปิ/นพระราชาอ�นไพบ"ล่ย(ในแผู้�นด่�นโด่ยจ้ะคณาน�บไม�ถ�วน ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าพระนาม ว�า โคด่มโด่ยพระโคตร ซุ้7+งสุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้ อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น เปิ/นโอรสุผู้"�ร �บมรด่กในธรรม อ�นธรรมน�รม�ต ม#นามช6+อว�า อ�บาล่# จ้�กถ7งท#+สุ�ด่ในพระว�น�ย ฉัล่าด่ในฐานะแล่ะม�ใช�ฐานะ ด่-ารงพระศาสุนาขุองพระช�นเจ้�า ไม�ม#อาสุวะอย"�พระโคด่มศากยบ�ตรผู้"�ปิระเสุร�ฐ ได่�ทรงทราบขุ�อน#)ท�)งสุ�)นแล่�วปิระท�บน�+งใน ท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( จ้�กทรงต�)งไว�ในเอตท�คคะสุถาน ขุ�าพระองค(อาศ�ยบ�ญก�ศล่ อ�นปิระมาณม�ได่� ย�อมปิรารถนา (ว�าพ7งเปิ/นภ�กษ�ผู้"�เล่�ศกว�าบรรด่าภ�กษ�ผู้"�ทรง พระว�น�ย)

ในศาสุนาขุองพระองค( ปิระโยชน( ค6อ ความสุ�)นสุ�งโยชน(ท�)งปิวงน�)น ขุ�าพระองค(บรรล่�แล่�วเปิร#ยบเหัม6อนคนอ�นพระราชอาญาค�กคาม ถ"กเสุ#ยบด่�วยหัล่าว ไม�ได่�ความสุ�ขุท#+หัล่าวปิรารถนาจ้ะพ�นไปิอย�างเด่#ยว ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า ขุ�าพระองค(ก.ฉั�นน�)น อ�นอาญา ค6อ ภพค�กคามแล่�ว ถ"กเสุ#ยบด่�วยหัล่าว ค6อ กรรม ถ"กเวทนา ค6อ ความกระหัายบ#บค�)น ไม�ได่�

ความสุ�ขุในภพ ถ"กไฟ้ ๓ กองแผู้ด่เผู้าอย"� ย�อมแสุวงหัาอ�บายเคร6+องพ�น ด่�งคนแสุวงหัาอ�บายเม6+อฆ์�ายาพ�ษ พ7งแสุวงหัายา เม6+อแสุวงหัาอย"� พ7งพบยาเคร6+องฆ์�ายาพ�ษ ด่6+มยาน�)นแล่�วพ7งม#สุ�ขุ เพราะพ�นจ้ากพ�ษฉั�นใด่ ขุ�าแต� พระมหัาว#รเจ้�า ขุ�าพระองค(ก.เหัม6อนคนอ�นยาพ�ษบ#บค�)น ฉั�นน�)น ถ"กอว�ชชา บ#บค�)นแล่�ว ก.พ7งแสุวงหัายา ค6อ สุ�ทธรรม เม6+อแสุวงหัายา ค6อธรรมอย"�ได่�พบศาสุนาขุองพระองค(ผู้"�ศากยบ�ตร อ�นเปิ/นขุองจ้ร�งอย�างเล่�ศสุ�ด่ยอด่ โอสุถ เปิ/นเคร6+องบรรเทาล่"กศรท�)งปิวง ขุ�าพระองค(ด่6+มยา ค6อ ธรรมแล่�ว ถอนยาพ�ษ ค6อ สุ�งสุารท�กขุ(ได่�หัมด่แล่�ว ขุ�าพระองค(ได่�พบน�พพานอ�น ไม�แก�ไม�ตาย เปิ/นธรรมชาต�เย.นสุน�ท เปิร#ยบเหัม6อนคนถ"กผู้#ค�กคาม ได่�ร�บท�กขุ(เพราะผู้#สุ�ง พ7งแสุวงหัาหัมอผู้#เพ6+อจ้ะพ�นจ้ากผู้# เม6+อแสุวงหัาไปิ ก.พ7ง พบหัมอฉัล่าด่ในว�ชาไล่�ผู้# หัมอน�)นพ7งขุ�บผู้#ใหั�แก�คนน�)น แล่ะพ7งใหั�พ�นาศ(ขุ�บไล่�ไปิ) พร�อมท�)งราก ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า ขุ�าพระองค(ก.ฉั�นน�)น ได่� ร�บท�กขุ(เพราะความม6ด่เขุ�าจ้�บ จ้7งต�องแสุวงหัาแสุงสุว�าง ค6อ ญาณเพ6+อจ้ะ พ�นจ้ากความม6ด่ ท#+น�)นจ้7งได่�พบพระศากยม�น# ผู้"�ช-าระความม6ด่ ค6อ ก�เล่สุ ใหั�หัมด่จ้ด่ (สุว�าง) ได่� พระองค(ทรงบรรเทาความม6ด่ใหั�ขุ�าพระองค(แล่�ว ด่�งหัมอผู้#ขุ�บไล่�ผู้#ไปิได่� ฉัะน�)น ขุ�าพระองค(ต�ด่กระแสุสุงสุารได่�แล่�ว หั�าม กระแสุต�ณหัาได่�แล่�ว ถอนภพได่�สุ�)นเช�งเหัม6อนหัมอผู้#ขุ�บไล่�ผู้#พร�อมท�)งถอน ราก ฉัะน�)น เปิร#ยบเหัม6อนพระยาคร�ฑู โฉับล่งเพ6+อจ้�บนาคอ�นเปิ/นเหัย6+อ ขุองตน ย�อมย�งน-)าในสุระใหัญ�ใหั�กระเพ6+อมตล่อด่ร�อยโยชน(โด่ยรอบ คร�)น ม�นจ้�บนาคได่�แล่�ว หั�อยหั�วนาคไว�เบ6)องต-+าท-าใหั�ล่-าบาก คร�ฑูน�)นพาเอานาคไปิได่�ตามความปิรารถนา ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า ขุ�าพระองค(แสุวงหัาอสุ�งขุตธรรม เหัม6อนคร�ฑูม#ก-าล่�งบ�นแสุวงหัานาค ฉัะน�)น ขุ�าพระองค(ได่�คายโทษท�)งหัล่ายแล่�ว ขุ�าพระองค(เหั.นธรรมอ�นปิระเสุร�ฐ เปิ/นสุ�นต�บทไม�ม#ธรรมอ6+นย�+งกว�า ขุ�าพระองค(ถ6อเอาธรรมน#)อย"� เหัม6อนคร�ฑูจ้�บนาคบ�นไปิ ฉัะน�)น เถาว�ล่ย(ช6+ออาสุาวด่# เก�ด่ในสุวนจ้�ตล่ด่า โด่ยล่�วงไปิพ�นปิI จ้7งเผู้ล่.ด่ผู้ล่ๆ หัน7+ง เทวด่าท�)งหัล่ายได่�ใช�สุอยผู้ล่อาสุวด่#น�)น ซุ้7+งม#ผู้ล่คราวหัน7+ง นานเพ#ยงน�)น เถาว�ล่ย(อาสุวด่#น�)นม#ผู้ล่อ�ด่ม เปิ/นท#+ร �กขุองเทวด่าท�)งหัล่ายอย�างน#) ขุ�าพระองค(อาศ�ยแสุนปิI จ้7งได่�เท#+ยวมาใกล่�พระองค(ผู้"�เปิ/นม�น# ได่� นม�สุการท�)งเวล่าเย.นเวล่าเช�า เหัม6อนเทวด่าเชยชมผู้ล่อาสุวด่# ฉัะน�)น การได่�มาใกล่�ไม�เปิ/นหัม�น แล่ะการนม�สุการไม�เปิ/นโมฆ์ะ แม�ขุ�าพระองค(จ้ะมาแต�ท#+ไกล่ ขุณะก.ไม�ล่�วงเล่ยขุ�าพระองค(ไปิ ขุ�าพระองค(ค�นคว�าหัาปิฏ�สุนธ� ในภพก.ไม�พบ ฉัะน�)น ขุ�าพระองค(จ้7งไม�ม#อ�ปิธ� พ�นว�เศษแล่�ว สุงบระง�บ เท#+ยวไปิ เปิร#ยบเหัม6อนด่อกปิท�ม ย�อมบานเพราะร�ศม#พระอาท�ตย(ถ"กต�องฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า ขุ�าพระองค(ก.ฉั�นน�)น บานแล่�วเพราะร�ศม#พระพ�ทธเจ้�า เปิร#ยบเหัม6อนนกยางต�วผู้"� ย�อมไม�ม#ในก-าเน�ด่นกยางท�กเม6+อเม6+อเมฆ์ร�องกระหั7+ม นกยางม�นย�อมม#ครรภ(ท�กเม6+อ พวกม�นย�อมทรงครรภ(อย"�แม�นาน ตล่อด่เวล่าท#+สุายฝ้นย�งไม�ตก พวกม�นย�อมพ�นจ้ากการทรงครรภ(เม6+อเวล่าท#+สุายฝ้นตก ฉั�นใด่ ขุ�าพระองค(ก.ฉั�นน�)น เม6+อพระพ�ทธเจ้�าทรง พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงปิระกาศก7กก�องด่�วย

เมฆ์ ค6อ ธรรม ได่�ถ6อเอาครรภ( ค6อ ธรรม ด่�วยเสุ#ยงแหั�งเมฆ์ ค6อ ธรรม ขุ�าพระองค(อาศ�ยแสุนก�ล่ปิทรงครรภ( ค6อ บ�ญอย"� ย�งไม�พ�นจ้ากภาระ ค6อ สุงสุาร ตล่อด่เวล่าท#+สุายฝ้น ค6อ ธรรมย�งไม�ตก ขุ�าแต�พระศากยม�น# เม6+อเวล่าท#+พระองค(ทรงปิระกาศก7กก�องด่�วยสุายฝ้น ค6อ ธรรม ในพระนครกบ�ล่พ�ศด่�( อ�นน�าร6+นรมย( ขุ�า พระองค(จ้7งได่�พ�นจ้ากภาระ ค6อ สุงสุาร ขุ�าพระองค(สุะสุาง (ช-าระ) ธรรม ค6อสุ�ญญตว�โมกขุ( อน�ม�ตตว�โมกขุ( อ�ปิปิณ�หั�ตว�โมกขุ( แล่ะผู้ล่ ๔ ท�)งหัมด่แม�น�)น (สุะอาด่) ได่�แล่�ว.

จ้บท�ต�ยภาณวาร. ขุ�าพระองค(ปิรารถนาศาสุนาขุองพระองค( ต�)งต�นแต�ก�ล่ปิอ�นปิระมาณม�ได่� ปิระโยชน(น�)น ขุ�าพระองค(ถ7งแล่�ว สุ�นต�บทอ�นยอด่เย#+ยมขุ�าพระองค(บรรล่� แล่�ว ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�เล่�ศ เหัม6อนภ�กษ�ผู้"�ช-านาญพระบาล่#ถ7งท#+สุ�ด่ใน พระน�ย ฉัะน�)น ไม�ม#ใครเสุมอด่�วยขุ�าพระองค( ขุ�าพระองค(ย�อมทรง พระศาสุนาไว� ขุ�าพระองค(ไม�ม#ความสุงสุ�ยในว�น�ยขุ�นธกะ ค�มภ#ร(บร�วารในอ�กขุระหัร6อพย�ญชนะ ในว�น�ยปิฎกน#)เล่ย ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในการขุ�ม ในการแก�ไขุในฐานะแล่ะม�ใช�ฐานะในการช�กเขุ�าหัม"�แล่ะในการใหั�ออกจ้าก อาบ�ต� ถ7งท#+สุ�ด่ในว�น�ยกรรมท�)งปิวง ขุ�าพระองค(ต�)งบทไว�ในว�น�ยขุ�นธกะ แล่ะในอ�ภโตว�ภ�งค(แล่�ว พ7งช�กเขุ�าหัม"� (ปิระช�ม) จ้ากก�จ้ ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในน�ร�ต� แล่ะเฉั#ยบแหัล่มในปิระโยชน( แล่ะม�ใช�ปิระโยชน( ขุ�าพระองค(จ้ะไม�ร" �น�)นไม�ม# ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ม#จ้�ตม#อารมณ(เด่#ยวในพ�ทธศาสุนา ว�นน#) ขุ�าพระองค(บรรเทาความเคล่6อบแคล่งได่�ท�)งสุ�)น ต�ด่ความ สุงสุ�ยได่�ท�)งหัมด่ ในคราวต�ด่สุ�นว�น�ย ในศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาค ศากยบ�ตร ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในฐานะท�)งปิวง ค6อ บ�ญญ�ต� อน�บ�ญญ�ต�อ�กขุระ พย�ญชนะ น�ทาน แล่ะปิร�โยสุาน เปิร#ยบเหัม6อนพระราชาผู้"�ทรง พระก-าล่�ง ทรงก-าจ้�ด่เสุนาขุองพระราชาอ6+นแล่�ว ท-าใหั�เด่6อด่ร�อนชนะสุงครามแล่�ว สุร�างนครไว� ณ ท#+น�)นร�บสุ�+งใหั�สุร�างก-าแพง ค" เสุาระเน#ยด่ซุ้� �มปิระต" แล่ะปิAอมต�างๆ ไว�ในนครเปิ/นอ�นมาก พ7งร�บสุ�+งใหั�สุร�างถนนวงเว#ยน ร�านตล่าด่อ�นจ้�ด่ไว�เร#ยบร�อย แล่ะสุภาไว�ในนครน�)น เพ6+อว�น�จ้ฉั�ย คด่#แล่ะม�ใช�คด่# เพ6+อจ้ะปิAองก�นพวกศ�ตร" เพ6+อจ้ะร" �จ้�กโทษแล่ะม�ใช�โทษ แล่ะเพ6+อจ้ะร�กษาพล่กาย พระองค(จ้7งโปิรด่ต�)งเสุนาบด่#ไว� เพ6+อปิระสุงค(จ้ะ ทรงร�กษาสุ�+งขุอง พระองค(จ้7งโปิรด่ต�)งขุ�นคล่�งไว�ในหัน�าท#+ร �กษาสุ�+งขุอง โด่ยทรงหัว�งว�า สุ�+งขุองขุองเราอย�าฉั�บหัายเสุ#ยเล่ย เขุาเปิ/นผู้"�สุาม�คค#ก�บพระราชาปิรารถนาความเจ้ร�ญแก�ผู้"�ใด่ ย�อมใหั�อธ�กรณ(แก�ผู้"�น�)น เพ6+อปิฏ�บ�ต�ต�อม�ตร(โด่ยไม�ม#ว�วาท) พระองค(โปิรด่ต�)งคนผู้"�ฉัล่าด่ในล่างด่#ล่างร�ายในน�ม�ต แล่ะ ต-าราท-านายล่�กษณะ ผู้"�เล่�าเร#ยนทรงจ้-ามนต( ไว�ในต-าแหัน�งปิ�โรหั�ตพระราชาน�)นทรงสุมบ"รณ(ด่�วยองค(เหัล่�าน#) มหัาชนย�อมเร#ยกว�า กษ�ตร�ย( เสุนาบด่#เปิ/นต�นเหัล่�าน#)ย�อมร�กษาพระราชาท�กเม6+อ ด่�งนกจ้�กพรากร�กษานกผู้"�เปิ/นญาต�ขุองตนท#+ได่�ท�กขุ( ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า พระองค(ก.ฉั�นน�)น มหัาชนย�อมกล่�าวว�า พระธรรมราชาขุองโล่กพร�อมท�)งเทวโล่ก เช�นพระราชา ทรงก-าจ้�ด่ศ�ตร"ได่�แล่�ว มหัาชนเร#ยกว�า กษ�ตร�ย( ฉัะน�)น พระองค(ทรง ปิราบพวกเด่#ยรถ#ย( ทรงก-าจ้�ด่มารพร�อมท�)ง

เสุนาแล่ะความม6ด่มนอนธการ แล่�ว ได่�ทรงสุร�างนครธรรมไว� ขุ�าแต�พระธ#รเจ้�า ในนครธรรมน�)น ม#ศ#ล่เปิ/นก-าแพง พระญาณขุองพระองค(เปิ/นซุ้� �มปิระต" ศร�ทธาขุองพระองค(เปิ/นเสุาระเน#ยด่ แล่ะสุ�งวรขุองพระองค(เปิ/นนายปิระต" ขุ�าแต�พระม�น# สุต� ปิ;ฏฐานขุองพระองค(เปิ/นปิAอม ปิ;ญญาขุองพระองค(เปิ/นทางสุ#+แพร�ง อ�ทธ�บาท เปิ/นทางสุามแพร�ง ธรรมว�ถ#พระองค(ทรงสุร�างไว�สุวยงาม พระว�น�ย พระ สุ"ตร พระอภ�ธรรม แล่ะพระพ�ทธพจ้น(อ�นม#องค( ๙ ท�)งสุ�)นน#) เปิ/นธรรม สุภาในนครธรรมขุองพระองค( ว�หัารธรรม ค6อ สุ�ญญตว�โมกขุ( อน�ม�ตต ว�โมกขุ( อ�ปิปิณ�หั�ตว�โมกขุ( อเนญชสุมาบ�ต� แล่ะน�โรธน#)เปิ/นธรรมก�ฎ#ในนครธรรมขุองพระองค( ธรรมเสุนาบด่#ขุองพระองค( ม#นามช6+อว�าพระสุาร#บ�ตร ทรงต�)งไว�ว�า เปิ/นผู้"�เล่�ศด่�วยปิ;ญญาแล่ะว�าฉัล่าด่ในปิฏ�ภาณ ขุ�าแต� พระม�น# ปิ�โรหั�ตขุองพระองค(ม#นามช6+อว�าพระโกล่�ตะ ผู้"�ฉัล่าด่ในจ้�ต�แล่ะอ�ปิบ�ต� ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งฤทธ�L, ขุ�าแต�พระม�น# พระมหัาก�สุสุปิเถระผู้"�ด่-ารง วงศ(โบราณ ม#เด่ชร� �งเร6อง หัาผู้"�เสุมอได่�ยาก เล่�ศในธ�ด่งคค�ณ เปิ/นผู้"�พ�พากษา ขุองพระองค( ขุ�าแต�พระม�น# พระเถระขุ�นคล่�งธรรมขุองพระองค( ม#นามช6+อว�าพระอานนท( เปิ/นพหั"สุ"ต ทรงธรรม แล่ะช-านาญในพระบาล่#ท�)งหัมด่ใน ศาสุนา พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นมากแก�ขุ�าพระองค( ทรงต�)ง พระเถระท�)งหัมด่น#)แล่�ว ทรงปิระทานการว�น�จ้ฉั�ยในพระว�น�ย อ�นภ�กษ�ผู้"�ร" � แจ้�งแสุด่งแล่�ว แก�ขุ�าพระองค( ภ�กษ�สุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�าบางร"ปิ ถามปิ;ญหัาในว�น�ย ในปิ;ญหัาน�)นขุ�าพระองค(ไม�ต�องค�ด่ ย�อมแก�เน6)อความน�)นได่� ท�นท# ตล่อด่ในพระพ�ทธเขุต เว�นพระมหัาม�น#เสุ#ย ไม�ม#ใครเสุมอก�บขุ�าพระองค(ในว�น�ย ท#+ไหันจ้ะม#ย�+งกว�า พระโคด่มปิระท�บน�+งในท�ามกล่างสุงฆ์( แล่�ว ทรงปิระกาศอย�างน#)ว�า ไม�ม#ใครจ้ะเสุมอก�บพระอ�บาล่# ในว�น�ยแล่ะในขุ�นธกะ เรากล่�าวสุ�ตถ�ศาสุน(ม#องค( ๙ ตล่อด่ถ7งท#+พระพ�ทธเจ้�าตร�สุแล่�ว ท�)งหัมด่ ไว�ในว�น�ยแก�บ�คคล่ผู้"�เหั.นม"ล่พระว�น�ย พระโคด่มศากยบ�ตรผู้"�ปิระเสุร�ฐ ทรงระล่7กถ7งกรรมขุองเรา ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างสุงฆ์( ทรงต�)งเราไว�ในเอตท�คคะสุถาน เราได่�ปิรารถนาต-าแหัน�งน#)ไว� ต�)งต�นแต�แสุนก�ล่ปิ ปิระโยชน(น�)นเราได่�ถ7งแล่�ว เราถ7งท#+สุ�ด่ในพระว�น�ย เม6+อก�อนเราเปิ/นช�างก�ล่บกผู้"�ย�งความย�นด่#ใหั�เก�ด่แก�เจ้�าศากยะท�)งหัล่าย เราล่ะชาต�น�)นแล่�ว เก�ด่ เปิ/นบ�ตรขุองพระมเหัสุ#ในก�ล่ปิท#+สุองแต�ภ�ทรก�ปิน#) พระมหัากษ�ตร�ย(เจ้�า แผู้�นด่�นพระนามว�าอ�ญชสุะ ม#พระเด่ชาน�ภาพสุ"งสุ�ด่ ม#บร�วารปิระมาณม�ได่�ม#ทร�พย(มากมาย เราเปิ/นกษ�ตร�ย(พระนามว�าจ้�นทนะ เปิ/นโอรสุขุองพระราชา พระองค(น�)น เปิ/นคนกระด่�างเพราะความเมาด่�วยชาต� แล่ะเพราะความเมา ด่�วยยศแล่ะโภคะ ช�างแสุนหัน7+ง อ�นปิระด่�บด่�วยเคร6+องอล่�งการท�กอย�าง เปิ/นช�างตกม�นโด่ยฐานะสุาม เก�ด่ในตระก"ล่มาต�งคะ หั�อมล่�อมเราอย"�ท�ก เม6+อ เราหั�อมล่�อมด่�วยพล่ขุองตน ปิระสุงค(จ้ะปิระพาสุอ�ทยาน จ้7งขุ7)นช�าง ช6+อศ�ร�แล่�ว ออกจ้ากนครในกาล่น�)น พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�านามว�าเทวล่ะสุมบ"รณ(ด่�วยจ้รณะ ค��มครองทวาร แล่ะสุ-ารวมเปิ/นอ�นด่# เด่�นมาขุ�างหัน�า เรา เวล่าน�)นเราได่�ไสุช�างศ�ร�นาคไปิใหั�จ้�บพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า ล่-าด่�บน�)นช�าง

ท-าเหัม6อนเก�ด่ความโกรธ แต�ไม�ยกเท�าขุ7)น เราเหั.นช�างร�องไหั� ได่�ท-าความโกรธในพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า เราเบ#ยด่เบ#ยนพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�ไปิสุ"�อ�ทยาน ณ ท#+น�)นเรา ไม�ได่�ความสุ�ขุเสุ#ยเล่ย เหัม6อนไฟ้โพล่งอย"�บน ศ#รษะ แล่ะย�อมเด่6อด่ร�อนด่�วยความเร�าร�อนด่�งปิล่าต�ด่เบ.ด่ แผู้�นด่�นม#สุม�ทรสุาครเปิ/นท#+สุ�ด่ ปิรากฏเหัม6อนไฟ้ต�ด่ท�+วแก�เรา เราเขุ�าไปิเฝ้Aาพระชนกแล่�ว ได่�กราบท"ล่ด่�งน#)ว�า หัม�อมฉั�นได่�ไสุช�างอ�นซุ้�บม�น ด่�งอสุรพ�ษโกรธ ด่�ง กองไฟ้ไหัม�ล่ามมา ผู้"�ฝ้Tกแล่�ว ไปิใหั�จ้�บพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า หัม�อมฉั�นร�กรานพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นพระช�นเจ้�า ม#เด่ชร� �งเร6องพ7งกล่�ว (พระ ชนกตร�สุว�า) พวกเราชาวบ�ร#ท�)งหัมด่จ้�กพ�นาศ เราจ้ะขุอขุมาพระม�น#น�)น ถ�าเราจ้ะไม�ขุมาท�านผู้"�ม#ตนอ�นฝ้Tกแล่�ว ม#จ้�ตต�)งม�+น ภายในว�นท#+ ๗ แว�นแคว�นขุองเราจ้�กพ�นาศ สุ�เมขุล่ราชา โกสุ�ยราชา สุ�คควราชา แล่ะสุ�ตตกราชา ได่�ร�กรานฤาษ#ท�)งหัล่าย ท�านเหัล่�าน�)นพร�อมท�)งเสุนาตกยาก (ถ7งความพ�นาศ) ฤาษ#ท�)งหัล่ายผู้"�สุ-ารวมแล่�ว ปิระพฤต�พรหัมจ้รรย( โกรธเค6อง เม6+อใด่ เม6+อน�)น ท�านย�อมย�งมน�ษย(โล่กพร�อมท�)งเทวโล่ก สุาครแล่ะภ"เขุาใหั�พ�นาศ เราจ้7งสุ�+งใหั�ปิระช�มบ�ร�ษท�)งหัล่ายในปิระเทศ ปิระมาณสุามพ�น โยชน( เพ6+อต�องการจ้ะแสุด่งโทษ จ้7งได่�เขุ�าไปิหัาพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า เราท�)งหัมด่ม#ผู้�าเปิIยก ม#ศ#รษะเปิIยก ปิระนมอ�ญชล่# พาก�นหัมอบล่งแทบเท�า ขุองพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า แล่�วได่�เร#ยนท�านด่�งน#)ว�า ขุ�าแต�พระมหัาว#ระ ขุอเจ้�าปิระค�ณได่�โปิรด่อด่โทษเถ�ด่ มหัาชนอ�อนวอนเจ้�าปิระค�ณ ขุอเจ้�า ปิระค�ณได่�โปิรด่บรรเทาความเร�าร�อน แล่ะขุออย�าใหั�แว�นแคว�นพ�นาศ เสุ#ยเล่ย มน�ษย(พร�อมท�)งเทวด่า อสุ"ร แล่ะผู้#เสุ6)อท�)งหัมด่ พ7งต�อยศ#รษะ ขุองกระผู้มด่�วยฆ์�อนเหัล่.กท�กเม6+อ (พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�ากล่�าวว�า) ไฟ้ไม�ต�)ง อย"�ในน-)า พ6ชไม�งอกบนหั�นล่�วน ก�ม�ชาต�ไม�ด่-ารงอย"�ในยาพ�ษฉั�นใด่ ความ โกรธย�อมไม�เก�ด่ในพระพ�ทธะฉั�นน�)น อน7+ง พ6)นด่�นไม�หัว� +นไหัว สุม�ทรสุาครปิระมาณไม�ได่� แล่ะอากาศไม�ม#ท#+สุ�ด่ ฉั�นใด่ พระพ�ทธะใครๆ ใหั� ก-าเร�บไม�ได่� ฉั�นน�)น พระมหัาว#รเจ้�าท�)งหัล่ายม#ตนฝ้Tกแล่�ว อด่ทน แล่ะ ม#ตบะ เจ้�าปิระค�ณท�)งหัล่ายผู้"�อด่ทน ปิระกอบด่�วยความอด่ทน จ้ะไม�ม#การ ไปิ พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�ากล่�าวด่�งน#)แล่�ว ได่�บรรเทาความเร�าร�อนใหั�หัมด่ไปิ เวล่าน�)น เราได่�เหัาะขุ7)นสุ"�อากาศขุ�างหัน�าขุองมหัาชน กล่�าวว�า ขุ�าแต�พระว#รเจ้�า เพราะกรรมน�)น ขุ�าพระองค(ได่�เขุ�าถ7งความเล่วทราม ล่�วงชาต� น�)นแล่�ว จ้7งได่�เขุ�าสุ"�บ�ร #อ�นไม�ม#ภ�ย ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า แม�ในกาล่น�)น พระองค(ก.ได่�บรรเทาความเร�าร�อนอ�นต�)งอย"�ด่�วยด่# ใหั�แก�ขุ�าพระองค(ผู้"�เด่6อด่ร�อนอย"� แล่ะขุ�าพระองค(ก.ได่�ขุมาพระสุย�มภ"แล่�ว ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�าแม�ว�นน#) พระองค(ได่�ด่�บไฟ้ ๓ กองใหั�ขุ�าพระองค(ผู้"�ถ"กไฟ้ ๓ กองเผู้าอย"� แล่ะขุ�าพระองค(ได่�ถ7งความเย.นแล่�ว ท�านเหัล่�าใด่ม#การเง#+ยโสุตล่งฟ้;ง ขุอ ท�านเหัล่�าน�)นจ้งฟ้;งเรากล่�าว เราจ้�กบอกเน6)อความแก�ท�านตามบทท#+เราเหั.น แล่�ว เราด่"หัม�+นพระสุย�มภ" (พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า) ผู้"�ม#จ้�ตสุงบระง�บ ม#ใจ้ม�+นคงน�)นแล่�ว เพราะกรรมน�)น ว�นน#) จ้7งได่�เก�ด่ในก-าเน�ด่ต-+าทราม ขุณะอย�าพล่าด่ (ล่�วงเล่ย) ท�านท�)งหัล่ายไปิเสุ#ย เพราะผู้"�ท#+ล่�วงขุณะย�อมเศร�าโศก ท�านท�)งหัล่ายพ7งพยายาม

ในปิระโยชน(ขุองตน ท�านท�)งหัล่ายจ้งจ้งเก.บขุณะไว� ยาสุ-ารอกขุองบ�คคล่บางพวก เปิ/นยาถ�ายขุองบ�คคล่บางพวก,ยาพ�ษแขุ.งกล่�าร�ายขุองคนบางพวก เปิ/นยาถ�ายขุองคนบางพวก, ยาพ�ษกล่�าร�ายแรงขุองคนบางพวก เปิ/นยาร�กษาโรคขุองคนบางพวก, (พระผู้"�ม# พระภาคทรงทราบแล่�วโด่ยล่-าด่�บ) ได่�ตร�สุบอกอาการเปิล่6)องสุงสุารแก�ผู้"�ปิฏ�บ�ต�การถอนออกจ้ากสุงสุารแก�ผู้"�ต�)งอย"�ในผู้ล่ ตร�สุบอกโอสุถแก�ผู้"�ได่�ผู้ล่ ตร�สุบอกบ�ญเขุตแก�ผู้"�แสุวงหัา ตร�สุบอกยาพ�ษอ�นกล่�าแขุ.งแก�บ�คคล่ผู้"�เปิ/น ปิฏ�ปิ;กขุ(ต�อพระศาสุนา อบายสุ#+ย�อมเผู้านระน�)น เหัม6อนอสุรพ�ษม#พ�ษร�ายฉัะน�)น ยาพ�ษอ�นกล่�าแขุ.งท#+บ�คคล่ด่6+มแล่�วย�อมย�งช#ว�ตใหั�พ�นาศคร�)งเด่#ยวคนผู้�ด่ในพระศาสุนาแล่�ว ย�อมถ"กไฟ้เผู้าในโกฏ�ก�ปิ พระพ�ทธะน�)นย�อม ขุ�ามโล่กพร�อมท�)งเทวโล่กได่�เพราะขุ�นต� อว�หั�งสุา แล่ะเพราะม#จ้�ตเมตตาฉัะน�)น พระพ�ทธเจ้�าเหัล่�าน�)น ใครๆ ใหั�พ�โรธไม�ได่� เพราะพระพ�ทธเจ้�า ท�)งหัล่ายเช�นก�บแผู้�นด่�นไม�ขุ�องอย"�ในล่าภแล่ะความเสุ6+อมล่าภ ในความ สุรรเสุร�ญแล่ะด่"หัม�+น ฉัะน�)น พระพ�ทธเจ้�าเหัล่�าน�)น ใครๆ ใหั�พ�โรธไม�ได่�พระม�น#ม#จ้�ตเสุมอในสุรรพสุ�ตว( ค6อ ในพระเทวท�ต นายขุม�งธน"องค�ล่�มาล่โจ้ร พระราหั�ล่ แล่ะในช�างธนบาล่ พระพ�ทธเจ้�าเหัล่�าน#)ย�อมไม�ม#ความโกรธ ไม�ม#ความก-าหัน�ด่ พระพ�ทธเจ้�าม#จ้�ตเสุมอในชนท�)งปิวง ค6อในผู้"�ฆ์�าแล่ะโอรสุ ใครๆ เหั.นผู้�ากาสุาวะอ�นเขุาท�)งไว�ท#+หันทางเปิV) อน ขุองไม�สุะอาด่ อ�นเปิ/นธงช�ยขุองฤาษ# พ7งยกกรอ�ญชล่#เหัน6อเศ#ยรเกล่�าไหัว�พระพ�ทธเจ้�าในอด่#ตก.ด่# ปิ;จ้จ้�บ�นก.ด่# อนาคตก.ด่# ย�อมบร�สุ�ทธ�Lด่�วยธงช�ยน�)น เพราะฉัะน�)น พระพ�ทธเจ้�าเหัล่�าน#)ควรนม�สุการ เราย�อมทรง พระว�น�ยอ�นงามเช�นก�บพระศาสุด่าไว�ด่�วยหัท�ย เราจ้�กนม�สุการพระว�น�ยใน กาล่ท�กเม6+อ พระว�น�ยเปิ/นท#+อาศ�ยขุองเรา พระว�น�ยเปิ/นท#+ย6นเด่�นขุองเรา เราจ้ะสุ-าเร.จ้การอย"�ในพระว�น�ย พระว�น�ยเปิ/นโคจ้รขุองเรา ขุ�าแต�พระมหัา ว#รเจ้�า เพราะฉัะน�)น พระอ�บาล่#ผู้"�ถ7งท#+สุ�ด่ในพระว�น�ย แล่ะฉัล่าด่ในสุมถะ ถวายบ�งคมพระบาทขุองพระศาสุด่า ขุ�าพระองค(น�)น จ้ะไปิจ้ากบ�านน#)สุ"� บ�านโน�น จ้ากบ�ร#น#)สุ"�บ�ร #โน�น เท#+ยวนม�สุการพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่ะพระ ธรรมอ�นพระผู้"�ม#พระภาคทรงแสุด่งด่#แล่�ว ขุ�าพระองค(เผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว อาสุวะท�)งปิวงสุ�)นไปิแล่�ว บ�ด่น#) ภพใหัม�ไม�ม# ขุ�าพระองค(ได่�มาในสุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ ขุ�าพระองค(บรรล่�แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ได่�ท-าใหั�แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค( ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่.

ทราบว�า ท�านพระอ�บาล่#เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ปิาล่#เถราปิทาน ----------

อ�ญญาโกณฑู�ญญเถราปิทานท#+ ๙ (๗)ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายปิฐมภ�ตแก�พระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -190 33 0 0 0

[๙] เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก เปิ/น นายกอย�างว�เศษ บรรล่�พ�ทธภ"ม�แล่�ว เปิ/นคร�)งแรก เทวด่าปิระมาณเท�าไร มาปิระช�มก�นท#+ควงไม�โพธ�ท�)งหัมด่ แวด่ล่�อมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าปิระนมกรอ�ญชล่#ไหัว�อย"� เทวด่าท�)งปิวงม#ใจ้ย�นด่# เท#+ยวปิระกาศไปิในอากาศว�า พระพ�ทธเจ้�าน#)ทรงบรรเทาความม6ด่มนอนธกาล่แล่�ว ทรงบรรล่�แล่�ว เสุ#ยงบ�นล่6อล่�+นขุองเทวด่าผู้"�ปิระกอบด่�วยความร�าเร�งเหัล่�าน�)นได่�เปิ/น ไปิว�า เราจ้�กเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่าย ในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า เราร" � (ได่�ฟ้;ง) เสุ#ยงอ�นเทวด่าท�)งหัล่ายเปิล่�งแล่�วด่�วยวาจ้า ร�าเร�งแล่�ว ม#จ้�ตย�นด่# ได่�ถวายภ�กษาก�อน พระศาสุด่าผู้"�สุ"งสุ�ด่ในโล่ก ทรงทราบความด่-าร�ขุองเรา แล่�วปิระท�บน�+ง ณ ท�ามกล่างหัม"�เทวด่า ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า เรา ออกบวชได่� ๗ ว�นแล่�ว จ้7งได่�บรรล่�พระโพธ�ญาณ ภ�ตอ�นเปิ/นปิฐมขุองเรา น#)เปิ/นเคร6+องย�งช#ว�ตใหั�เปิ/นไปิขุองผู้"�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรย( เทพบ�ตรได่�จ้าก ด่�สุ�ตมา ณ ท#+น#) ได่�ถวายภ�กษาแก�เรา เราจ้�กพยากรณ(เทพบ�ตรน�)น ท�าน ท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กเสุวยเทวราชสุมบ�ต�อย"�ปิระมาณ ๓ หัม6+นก�ล่ปิS จ้�กครอบครองไตรท�พย( ครอบง-าเทวด่าท�)งหัมด่ เคล่6+อนจ้ากเทวโล่ก แล่�ว จ้�กถ7งความเปิ/นมน�ษย( จ้�กเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� เสุวยราชสุมบ�ต�ใน มน�ษย(โล่กน�บพ�นคร�)ง ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าพระนามว�าโคด่ม โด่ย พระโคตร ซุ้7+งสุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น�)นเคล่6+อนจ้ากไตรทศแล่�ว จ้�กถ7งความเปิ/นมน�ษย( จ้�กออกบวชเปิ/น บรรพช�ตอย"� ๖ ปิI แต�น�)นในปิIท#+ ๗ พระพ�ทธเจ้�าจ้�กตร�สุจ้ต�ราร�ยสุ�จ้ ภ�กษ�ม#นามช6+อว�าโกณฑู�ญญะ จ้�กท-าใหั�แจ้�งเปิ/นปิฐม เม6+อเราออกบวช ได่�บวช ตามพระโพธ�สุ�ตว( ความเพ#ยรเราท-าด่#แล่�ว เราบวชเปิ/นบรรพช�ตเพ6+อต�องการจ้ะเผู้าก�เล่สุ พระสุ�พพ�ญญู"พ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้มา ต#กล่องอมฤตในโล่ก พร�อมท�)งเทวโล่กในปิNาใหัญ�ก�บเราด่�วยน#) บ�ด่น#) เราบรรล่�อมตบทอ�นสุงบ ระง�บ อ�นยอด่เย#+ยมน�)นแล่�ว เราก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว ไม�ม#อาสุวะ อย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่.ทราบว�า ท�านพระอ�ญญาโกณฑู�ญญเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ญญาโกณฑู�ญญเถราปิทาน ----------

ปิณโฑูภารทวาชเถราปิทานท#+ ๑๐ (๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกปิท�ม -2 1 0 0 0 -1100 31 0 0 0

[๑๐] พระสุย�มภ"ช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ เปิ/นบ�คคล่ผู้"�เล่�ศปิระท�บอย"�บนยอด่ ภ"เขุาจ้�ตก"ฏขุ�างหัน�าภ"เขุาหั�มว�นต( เราเปิ/นพระยาเน6)อผู้"�ไม�ม#ความกล่�วสุามารถจ้ะไปิได่�ในท�ศท�)ง ๔ อย"� ณ ท#+น�)น สุ�ตว(เปิ/นอ�นมากได่�ฟ้;งเสุ#ยงขุองเราแล่�วย�อมคร�)นคร�าม เราคาบด่อกปิท�มท#+บาน เขุ�าไปิหัาพระนราสุภ ได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าซุ้7+งเสุด่.จ้ออกจ้ากสุมาธ� เวล่าน�)น

เรานม�สุการพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ"งสุ�ด่กว�านระในสุ#+ท�ศ ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุแล่�วได่�บ�นล่6อสุ#หันาท พระปิท�ม�ตรพ�ทธเจ้�าผู้"�ทรงร" �แจ้�งโล่ก ทรงร�บเคร6+องบ"ชา ขุองเรา แล่�วปิระท�บน�+งบนอาสุนะขุองพระองค(ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ทวยเทพท�)งปิวงได่�ทราบพระด่-าร�สุขุองพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว มาปิระช�มก�นกล่�าวก�นว�า พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐจ้�กเสุด่.จ้มาแล่�ว เราท�)งหัล่ายจ้�กฟ้;งธรรมน�)นพระมหัาม�น#ทรงเหั.นกาล่ยาวผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ทรงปิระกาศเสุ#ยงขุองเรา ขุ�างหัน�าขุองทวยเทพแล่ะมน�ษย(ผู้"�ปิระกอบด่�วยความร�าเร�งเหัล่�าน�)นว�า ผู้"�ใด่ ได่�ถวายปิท�มน#) แล่ะได่�บ�นล่6อสุ#หันาท เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่าย จ้งฟ้;งเรากล่�าว ในก�ล่ปิท#+ ๘ แต�ภ�ทรก�ล่ปิน#) ผู้"�น�)นจ้�กเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� สุมบ"รณ(ด่�วยร�ตนะ ๗ ปิระการ เปิ/นใหัญ�ในทว#ปิท�)ง ๔ จ้�กเสุวยความ เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น ๖๔ ชาต� จ้�กเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ทรงก-าล่�ง ม#พระนามช6+อว�าปิท�ม ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าพระนามว�าโคด่มโด่ย พระโคตร ซุ้7+งสุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก เม6+อพระศาสุด่าพระองค(น�)นทรงปิระกาศพระศาสุนาแล่�ว พระยาสุ#หัะน#)จ้�ก เปิ/นบ�ตรขุองพราหัมณ( จ้�กออกจ้ากสุก�ล่พราหัมณ(แล่�วบวชในพระศาสุนา ขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น เขุาม#ตนสุ�งไปิแล่�วเพ6+อความเพ#ยร สุงบระง�บ ไม�ม#อ�ปิธ� ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะน�พพาน ณ เสุนาสุนะอ�นสุง�ด่ ปิราศจ้ากชนเกล่6+อนกล่�นด่�วยเน6)อร�าย ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งแล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระปิณโฑูภารทวาชเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิณโฑูภารทวาชเถราปิทาน ----------

ขุท�รวน�ยเรวตเถราปิทานท#+ ๑๑ (๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการจ้�ด่เร6อน-าขุ�ามฟ้าก -2 1 0 0 0 -1110 29 0 0 0

[๑๑] แม�น-)าคงคาช6+อภาค#รสุ# เก�ด่แต�ปิระเทศหั�มว�นต( เราเปิ/นนายเร6ออย"�ท#+ท�าอ�น ขุร�ขุระ ขุ�ามสุ�งคนจ้ากฝ้;+ งน#)ไปิฝ้;+ งโน�น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�นายกขุองโล่ก สุ"งสุ�ด่กว�าสุรรพสุ�ตว( ก�บพระขุ#ณาสุพหัน7+งแสุน จ้�ก ขุ�ามกระแสุแม�น-)าคงคา เราน-าเร6อมารวมไว�เปิ/นอ�นมากแล่�วน-าปิระท�นเร6อท#+นายช�างตกแต�งเปิ/นอ�นด่#ไว�ต�อนร�บพระนราสุภ ก.สุ�มพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้มา แล่�วเสุด่.จ้ขุ7)นเร6อ พระศาสุด่าปิระท�บย6น ณ ท�ามกล่างน-)า (เม6+อเร6อถ7งกล่างน-)าพระศาสุด่าปิระท�บย6น) ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ขุ�ามสุ�ง พระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่ะพระสุงฆ์(ผู้"�ไม�ม#อาสุวะ ผู้"�น�)นจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่ก ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น ว�มานอ�นบ�ญกรรมท-าไว�อย�างสุวยงามม#สุ�ณฐานด่�ง เร6อ จ้�กเก�ด่แก�ท�าน หัล่�งคาด่อกไม�จ้�กก�)นอย"�บนอากาศท�กเม6+อ ในก�ล่ปิท#+ ๕๔ ผู้"�น#)จ้�กได่�เปิ/นกษ�ตร�ย(พระนามว�าตารณะ จ้�กเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ทรงครอบครองแผู้�นด่�น ม#

สุม�ทรสุาครเปิ/นท#+ล่�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๕๗ จ้�กได่�เปิ/น กษ�ตร�ย(พระนามว�าจ้�มพกะ ทรงพระก-าล่�งมาก จ้�กร� �งเร6อง ด่�งพระอาท�ตย( อ�ท�ย ฉัะน�)น ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าพระนามว�าโคด่มโด่ยพระโคตร ซุ้7+ง สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราชจ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น#)เคล่6+อนจ้าก ไตรทศแล่�ว จ้�กถ7งความเปิ/นมน�ษย( จ้�กเปิ/นบ�ตรแหั�งพราหัมณ( ม#นาม ช6+อว�าเรวตะ อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กออกจ้ากเร6อนบวชในศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม ภายหัล่�งเขุาบวชแล่�ว จ้�กปิระกอบ ความเพ#ยร เจ้ร�ญว�ปิ;สุสุนาก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะ น�พพาน เราม#ความเพ#ยรอ�นน-าไปิซุ้7+งธ�ระ อ�นน-ามาซุ้7+งธรรมเปิ/นแด่นเกษมจ้ากโยคะ เราทรงกายอ�นม#ในท#+สุ�ด่ ในศาสุนาแหั�งพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่.ทราบว�า ท�านพระขุท�รวน�ยเรวตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ขุท�รวน�ยเรวตเถราปิทาน. ----------

อาน�นทเถราปิทานท#+ ๑๒ (๑๐)ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการกางฉั�ตรถวายพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -1120 48 0 0 0

[๑๒] พระมหัาม�น#พระนามว�าปิท�ม�ตระ เสุด่.จ้ออกจ้ากปิระต"พระอารามแล่�ว ทรง ย�งเมล่.ด่ฝ้นอมฤตใหั�ตกอย"� ย�งมหัาชนใหั�เย.นสุบาย พระขุ#ณาสุพผู้"�เปิ/น น�กปิราชญ(เหัล่�าน�)นปิระมาณต�)งแสุน ได่�อภ�ญญา ๖ ม#ฤทธ�Lมาก แวด่ล่�อม พระสุ�มพ�ทธเจ้�า ด่�จ้พระฉัายาตามพระองค( ฉัะน�)น เวล่าน�)น เราอย"�บน คอช�าง ทรงไว�ซุ้7+งฉั�ตรขุาวอ�นปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ปิIต�ย�อมเก�ด่แก�เราเพราะได่� เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#ร"ปิงาม เราล่งจ้ากคอช�างแล่�วเขุ�าไปิเฝ้Aาพระนราสุภ ได่�ก�)นฉั�ตรแก�วขุองเราถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ พระมหัาฤาษ# พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงทราบความด่-าร�ขุองเราแล่�ว ทรงหัย�ด่กถาน�)นไว�แล่�วตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ได่�ก�)นฉั�ตรอ�นปิระด่�บด่�วยเคร6+องอล่�งการ ทอง เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว สุ�ตว(ผู้"�น#)ไปิจ้าก มน�ษยโล่กแล่�ว จ้�กครอบครองด่�สุ�ต จ้�กเสุวยราชสุมบ�ต� ม#นางอ�ปิสุรท�)งหัล่ายแวด่ล่�อม จ้�กเสุวยเทวราชสุมบ�ต� ๓๔ คร�)ง จ้�กเปิ/นอธ�บด่#แหั�งชนครอบครองแผู้�นด่�น ๘๐๐ คร�)ง จ้�กเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕๘ คร�)ง จ้�ก เสุวยราชสุมบ�ต�ในปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(ในแผู้�นด่�น ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าพระนามว�าโคด่มโด่ยพระโคตร ซุ้7+งสุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราชจ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นโอรสุแหั�งพระญาต�ขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/น ธงช�ย แหั�งสุก�ล่ศากยะ จ้�กเปิ/นพ�ทธอ�ปิ;ฏฐาก ม#นามช6+อว�าอานนท( จ้�กม#ความเพ#ยร ปิระกอบด่�วยปิ;ญญา ฉัล่าด่ในพาหั�สุ�จ้จ้ะ ม#ความ ปิระพฤต�อ�อนน�อม ไม�กระด่�าง ช-านาญในบาล่#ท�)งปิวง พระอานนท(น�)นม# ตนสุ�งไปิแล่�วเพ6+อความเพ#ยร สุงบระง�บ ไม�ม#อ�ปิธ� จ้�กก-าหันด่ร" �

อาสุวะ ท�)งปิวงแล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะน�พพาน ม#ช�างก�ญชรอย"�ในปิNา อาย� ๖๐ ปิIตกม�นสุามคร�)ง เก�ด่ในตระก"ล่ช�างมาต�งคะ ม#งางอนงาม ควรเปิ/นราชพาหันะฉั�นใด่ แม�บ�ณฑู�ตท�)งหัล่ายก.ฉั�นน�)น ปิระมาณได่�หัล่ายแสุน ม#ฤทธ�Lมาก ท�)งหัมด่น�)น ขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ เปิ/นผู้"�ไม�ม#ก�เล่สุ เราจ้�กมน�สุการท�)งในยามต�น ในยามกล่าง แล่ะในยามสุ�ด่ เราม#จ้�ต ผู้�องใสุ ปิล่6)มใจ้ บ-าร�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เราม#ความเพ#ยรปิระกอบด่�วยปิ;ญญา ม#สุต�สุ�มปิช�ญญะ บรรล่�โสุด่าปิ;ตต�ผู้ล่ ฉัล่าด่ในเสุขุภ"ม� ในแสุนก�ล่ปิแต�ล่ะก�ล่ปิน#) เราก�อสุร�างกรรมใด่ เราบรรล่�ถ7ง ภ"ม�แหั�งกรรมน�)นแล่�ว ศร�ทธาต�)งม�+นม#ผู้ล่มาก การมาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ขุองเรา เปิ/นการมาด่#หันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระอาน�นทเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อาน�นทเถราปิทาน. ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. พ�ทธาปิทาน๒. ปิ;จ้เจ้กพ�ทธาปิทาน๓. สุาร#ปิ�ตตเถราปิทาน๔. มหัาโมคค�ล่ล่านเถราปิทาน๕.

มหัาก�สุสุปิเถราปิทาน ๖. อน�ร�ทธเถราปิทาน๗. ปิ�ณณม�นตาน#ปิ�ตตเถราปิทาน ๘. อ�ปิาล่#เถราปิทาน ๙. อ�ญญาโกณฑู�ญญเถราปิทาน ๑๐. ปิณโฑูภารทวาชเถราปิทาน ๑๑. ขุท�รวน�ยเรวตเถราปิทาน ๑๒. อาน�นทเถราปิทาน ท�านรวบรวมคาถาท�)งหัมด่ได่� ๖๕๐ คาถา. จ้บ อปิทานพ�ทธวรรคท#+ ๑ ----------

สุ#หัาสุน�วรรคท#+ ๒ สุ#หัาสุนทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๑๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายราชอาสุน(ทองค-า -2 1 0 0 0 -1130 25 0 0 0

[๑๓] เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�าสุ�ตว(น�พพานแล่�ว เม6+อ พระศาสุด่า (แผู้�) กว�างขุวาง เม6+อพระศาสุนาม#ท�านผู้"�ร" � (พระขุ#ณาสุพ) มาก เราม#จ้�ตผู้�องใสุ ใจ้ผู้�องแผู้�ว ได่�ท-าราชอาสุน(ทองค-า คร�)นท-า ราชอาสุน(ทองค-าแล่�ว ได่�ท-าต�+งสุ-าหัร�บรองเท�า ได่�สุร�างเร6อนสุ-าหัร�บเก.บ ราชอาสุน(ทองค-าน�)นในฤด่"ฝ้นด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น เราได่�บ�งเก�ด่ในภพ ด่�สุ�ตว�มานโด่ยยาว ๒๔ โยชน( โด่ยกว�าง ๑๔ โยชน( อ�นบ�ญกรรมสุร�าง อย�างงด่งามม#อย"�ในภพสุ�ด่�ตน�)นเพ6+อเรา นางเทพก�ญญา ๗ หัม6+นแวด่ล่�อม เราอย"�ท�กเม6+อ แล่ะบ�ล่ล่�งก(ทองท#+สุร�างอย�างว�จ้�ตร ม#อย"�ในว�มานขุองเรายานช�าง ยานม�า ยานท�พย( ต�)งไว�คอยร�บเรา ปิราสุาทแล่ะวอย�อมบ�งเก�ด่ตามความปิรารถนา บ�ล่ล่�งก(แก�ว แล่ะบ�ล่ล่�งก(ไม�แก�นอย�างอ6+นเปิ/นอ�นมาก ย�อมเก�ด่แก�เราท�กอย�าง น#)เปิ/นผู้ล่

แหั�ง (การถวาย) ราชอาสุน(ทองค-า เราสุวมรองเท�าท-าด่�วยทองค-า ท-าด่�วยเง�น ท-าด่�วยแก�วผู้ล่7ก ท-าด่�วยแก�ว ไพฑู"รย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายต�+งรองเท�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยผู้ล่กรรมน�)น เราไม�ร" �ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม ในก�ล่ปิท#+ ๗๓ แต�ก�ล่ปิน#) ม#คน ๓ คน ช6+ออ�นท( ในก�ล่ปิท#+ ๗๒ แต�ก�ล่ปิน#) ม#คน ๓ คน ช6+อสุ�มนะ ในก�ล่ปิท#+ ๗๐ ม#คน ๓ คน ช6+อวร�ณ สุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ เปิ/นใหัญ�ในทว#ปิท�)ง ๔ ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระสุ#หัาสุนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ#หัาสุนทายกเถราปิทาน ----------

เอกถ�มภ�กเถราปิทานท#+ ๒ (๑๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเสุาต�นเด่#ยว -2 1 0 0 0 -1140 28 0 0 0

[๑๔] ได่�ม#การปิระช�มมหัาอ�บาสุกขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ แล่ะ อ�บาสุกเหัล่�าน�)นถ7งพระพ�ทธเจ้�าเปิ/นสุรณะเช6+อพระตถาคต อ�บาสุกท�)งหัมด่ มาปิระช�มปิร7กษาก�นจ้ะสุร�างศาล่าถวายแด่�พระศาสุด่า ย�งไม�ได่�เสุาอ#กต�น หัน7+ง จ้7งพาก�นเท#+ยวหัาอย"�ในปิNาใหัญ� เราพบอ�บาสุกเหัล่�าน�)นในปิNาแล่�ว จ้7งเขุ�าไปิหัาคณะอ�บาสุกในเวล่าน�)น เราปิระนมอ�ญชล่#สุอบถามคณะอ�บาสุกอ�บาสุกผู้"�ม#ศ#ล่เหัล่�าน�)นอ�นเราถามแล่�วตอบใหั�ทราบว�า เราต�องการจ้ะสุร�าง ศาล่า ย�งหัาเสุาไม�ได่�อ#กต�นหัน7+ง ขุอท�านจ้งใหั�เสุากะเราต�นหัน7+งเถ�ด่ ฉั�นจ้�กถวายแด่�พระศาสุด่า ฉั�นจ้�กน-าเสุามาใหั�ท�านท�)งหัล่ายไม�ต�องขุวนขุวาย หัา อ�บาสุกเหัล่�าน�)นเล่6+อมใสุม#ใจ้ย�นด่#ใหั�เสุาแก�เรา แล่�วกล่�บจ้ากปิNาน�)นมา สุ"�เร6อนขุองตนๆ เม6+อคณะอ�บาสุกไปิแล่�วไม�นาน เราได่�ถวายเสุาในกาล่น�)น เราย�นด่# ม#จ้�ตร�าเร�ง ยกเสุาขุ7)นก�อนเขุา ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)นเราได่�เก�ด่ในว�มาน ภพขุองเราต�)งอย"�โด่ด่เด่#+ยว ๗ ช�)น สุ"งตระหัง�าน เม6+อ กล่องด่�งกระหั7+มอย"� เราบ-าเรออย"�ท�กเม6+อ ใน ๕๕ ก�ล่ปิ เราได่�เปิ/นพระราชา พระนามว�ายโสุธร แม�ในกาล่น�)น ภพขุองเราก.สุ"งสุ�ด่ ๗ ช�)น ปิระกอบ ด่�วยเร6อนยอด่อ�นปิระเสุร�ฐ ม#เสุาต�นหัน7+งเปิ/นท#+ร 6+นรมย(แหั�งใน ใน ๒๑ ก�ล่ปิ เราเปิ/นกษ�ตร�ย(พระนามว�าอ�เทน แม�ในกาล่น�)น ภพขุองเราก.ม# ๗ ช�)น ปิระด่�บอย�างสุวยงาม เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อ ความเปิ/นเทวด่าหัร6อความเปิ/นมน�ษย( เราย�อมเสุวยผู้ล่น�)นๆ ท�)งหัมด่ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง (การถวาย) เสุาต�นเด่#ยว ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แก�ก�ล่ปิน#) ในกาล่น�)นเราได่�ใหั�เสุา ใด่ ด่�วยบ�ญกรรมน�)น เราไม�ร" �สุ7กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง (การถวาย) เสุา ต�นเด่#ยว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�วฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระเอกถ�มภ�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกถ�มภ�กเถราปิทาน. ----------

น�นทเถราปิทานท#+ ๓ (๑๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�า -2 1 0 0 0 -1150 19 0 0 0

[๑๕] เราได่�ถวายผู้�าทอด่�วยเปิล่6อกไม� แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�า ปิท�ม�ตระ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่กผู้"�ม�+นคง ตร�สุร" �เอง แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง พระพ�ทธ เจ้�าผู้"�เปิ/นนายกพระนามว�า ปิท�ม�ตระ ทรงพยากรณ(เราน�)นว�า ด่�วยการถวายผู้�าน#) ท�านจ้�กเปิ/นผู้"�ม#ผู้�วพรรณด่�งทองค-า ได่�เสุวยสุมบ�ต�ท�)งสุองแล่�วอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อน จ้�กได่�เปิ/นพระอน�ชาขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม ท�านอ�นราคะย�อมแล่�ว ม#ปิกต�สุ�ขุ ปิระกอบด่�วยความก-าหัน�ด่ในกาม เปิ/นผู้"�อ�นพระพ�ทธเจ้�าต�กเต6อนแล่�ว แต�น�)นจ้�กบวช คร�)นบวชใน พระศาสุนาขุองพระโคด่มน�)นแล่�ว อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อน จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวง ไม�ม#อาสุวะน�พพาน ในแสุนก�ล่ปิ ม#คน ๔ คน ช6+อเจ้ล่ะ ใน ๖ หัม6+นก�ล่ปิ ม#คน ๔ คน ช6+ออ�ปิเจ้ล่ะ ใน ๕ หัม6+นก�ล่ปิ ม#คน ๔ คนช6+อ เจ้ล่ะเหัม6อนก�น สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ เปิ/นใหัญ�ในทว#ปิท�)ง ๔ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระน�นทเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ น�นทเถราปิทาน ----------

จ้�ล่ล่ปิ;นถกเถราปิทานท#+ ๔ (๑๔)

ว�าด่�วยพระจ้�ล่ล่ปิ;นถกปิ;ญญาเขุล่า -2 1 0 0 0 -1160 37 0 0 0

[๑๖] เวล่าน�)น พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร�บเคร6+องบ"ชาแล่�ว พระองค(เสุด่.จ้หัล่#กออกจ้ากหัม"� ปิระท�บอย"� ณ ภ"เขุาหั�มว�นต( แม�เวล่าน�)นเราก.อย"� ในอาศรมใกล่�ภ"เขุาหั�มว�นต( เราได่�เขุ�าไปิเฝ้Aาพระมหัาว#รเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุอง โล่ก ซุ้7+งเสุด่.จ้มาไม�นาน เราถ6อเอาฉั�ตรอ�นปิระด่�บด่�วยด่อกไม� เขุ�าไปิเฝ้Aา พระนราสุภ เราได่�ท-าอ�นตรายแก�พระผู้"�ม#พระภาคซุ้7+งก-าล่�งเสุด่.จ้เขุ�าสุมาธ� เราปิระคองฉั�ตรด่อกไม�ด่�วยม6อท�)งสุองถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระผู้"�ม#พระภาคมหัาม�น#พระนามว�าปิท�ม�ตระทรงร�บแล่�ว เทวด่าท�)งปิวงม#ใจ้ช6+นบาน เขุ�ามาสุ"�ภ"เขุาหั�มว�นต( ย�งสุาธ�การใหั�เปิ/นไปิว�า พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ม#จ้�กษ� ทรงอน�โมทนา คร�)นเทวด่าเหัล่�าน#)กล่�าวเช�นน#)แล่�วได่�เขุ�าไปิเฝ้Aาพระผู้"�ม#พระ ภาคผู้"�สุ"งสุ�ด่ว�านระ เม6+อเราก�)นฉั�ตรด่อกบ�วอ�นอ�ด่มอย"�ในอากาศ (พระผู้"�ม#พระภาคตร�สุว�า) ด่าบสุได่�ปิระคองฉั�ตรใบบ�ว ๗ ใบใหั�แก�เรา เราจ้�ก พยากรณ(ด่าบสุน�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ด่าบสุน#)จ้�กเสุวยเทวร�ช สุมบ�ต�อย"�ตล่อด่ ๒๕ ก�ล่ปิS

แล่ะจ้�กเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓๔ คร�)ง จ้ะท�องเท#+ยวสุ"�ก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อ ความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)นๆจ้�กทรงไว�ซุ้7+งด่อกปิท�มอ�นต�)งอย"�ในอากาศ ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าพระนามว�าโคด่ม โด่ยพระโคตร ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�ก เสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก เม6+อพระศาสุด่าทรงปิระกาศพระศาสุนา ด่าบสุผู้"�จ้�กได่� ความเปิ/นมน�ษย( เราจ้�กเปิ/นผู้"�อ�ด่มในกายอ�นบ�งเก�ด่แล่�วด่�วยใจ้ จ้�กม#พ#+น�องชายสุองคนม#ช6+อว�าปิ;นถก แม�ท�)งสุองคนเสุวยปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่แล่�ว จ้�กย�งพระศาสุนาใหั�ร� �งเร6อง เราน�)นม#อาย� ๑๘ ปิI ออกบวชเปิ/นบรรพช�ต เราย�งไม�ได่�ค�ณว�เศษในศาสุนาขุองพระศากยบ�ตร เราม#ปิ;ญญาเขุล่า เพราะ เราอบรมอย"�ในบ�ร# พระพ#+ชายจ้7งขุ�บไล่�เราว�า จ้งไปิสุ"�เร6อนเด่#Xยวน#) เราถ"ก พระพ#+ชายขุ�บไล่�แล่�วน�อยใจ้ ได่�ย6นอย"�ท#+ซุ้� �มปิระต"สุ�งฆ์าราม ไม�หัว�งในความเปิ/นสุมณะ ล่-าด่�บน�)น พระศาสุด่าเสุด่.จ้มา ณ ท#+น�)น ทรงล่"บศ#รษะเรา ทรงจ้�บเราท#+แขุน พาเขุ�าไปิในสุ�งฆ์าราม พระศาสุด่าได่�ทรงอน�เคราะหั(ปิระทานผู้�าเช.ด่พระบาทใหั�แก�เราว�า จ้งอธ�ษฐานผู้�าอ�นสุะอาด่อย�างน#)วางไว�ณ สุ�วนขุ�างหัน7+ง เราจ้�บผู้�าน�)นด่�วยม6อท�)งสุองแล่�วจ้7งระล่7กถ7งด่อกบ�วได่� จ้�ตขุองเราปิล่�อยไปิในด่อกบ�วน�)น เราจ้7งได่�บรรล่�อรหั�ต เราถ7งท#+สุ�ด่ในฌานท�)งปิวง ในกายอ�นบ�งเก�ด่แล่�วแต�ใจ้ ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�วไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มปิภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่.

ทราบว�า ท�านพระจ้�ล่ล่ปิ;นถกได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�ล่ล่ปิ;นถกเถราปิทาน ----------

ปิล่�นทว�จ้ฉัเถราปิทานท#+ ๕ (๑๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการไล่�ทาขุองหัอม -2 1 0 0 0 -1170 27 0 0 0

[๑๗] เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าสุ�เมธ เปิ/นบ�คคล่ผู้"�เล่�ศ น�พพานแล่�ว เราม# จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�ท-าการบ"ชาพระสุถ"ปิในสุมาคมน�)น ม#พระ ขุ#ณาสุพผู้"�ได่�อภ�ญญา ๖ ม#ฤทธ�มากเท�าใด่ เราน�มนต(พระขุ#ณาสุพเหัล่�าน�)น มาปิระช�มก�นในสุมาคมน�)นแล่�ว ได่�ท-าสุ�งฆ์ภ�ตถวาย เวล่าน�)น ม#ภ�กษ�อ�ปิ;ฏฐากขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�เมธ ท�านม#นามช6+อว�าสุ�เมธ ได่� อน�โมทนาในเวล่าน�)น ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น เราได่�เขุ�าถ7งว�มาน นาง อ�ปิสุรแปิด่หัม6+นหักพ�นได่�ม#แก�เรา นางอ�ปิสุรเหัล่�าน�)น ย�อมอน�ว�ตตาม ความปิระสุงค(ท�กอย�างขุองเราเสุมอ เราย�อมครอบง-าเทวด่าเหัล่�าอ6+น น#) เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรมในก�ล่ปิท#+ ๒๕ เราเปิ/นกษ�ตร�ย( พระนามว�าวร�ณ ใน กาล่น�)นเราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�เสุวยโภชนะอ�นขุาวผู้�อง ชนเหัล่�าน�)น ไม�ต�องหัว�านพ6ช แล่ะไม�ต�องน-าไถไปิไถ มน�ษย(ท�)งหัล่ายย�อมบร�โภคขุ�าวสุาล่#อ�นเก�ด่เองสุ�กเองในท#+ไม�ได่�ไถ เราเสุวยราชสุมบ�ต�ในภพน�)นแล่�ว ได่�ถ7งความเปิ/นเทวด่าอ#ก ถ7งเวล่าน�)น โภคสุมบ�ต�เช�นน#)ก.บ�งเก�ด่แก�เราสุ�ตว(ท�)งปิวงซุ้7+งเปิ/นม�ตร หัร6อม�ใช�ม�ตร

ย�อมไม�เบ#ยด่เบ#ยนเรา เราเปิ/น ท#+ร �กขุองสุ�ตว(ท�กจ้-าพวก น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งกรรม ในก�ล่ปิท#+ ๓ หัม6+น เราได่�ใหั� ทานใด่ในกาล่น�)น ด่�วยการใหั�ทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการไล่�ทาด่�วยขุองหัอม ในภ�ทก�ปิน#) เราผู้"�เด่#ยวได่�เปิ/นอธ�บด่#ขุองคน ได่�เปิ/นราชฤาษ#ผู้"�ม#อาน�ภาพมาก ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#พล่มาก เรา น�)นต�)งอย"�ในศ#ล่ ๕ ได่�ย�งหัม"�ชนเปิ/นอ�นมากใหั�ถ7งสุ�คต� ได่�เปิ/นท#+ร �กขุอง เทวด่าท�)งหัล่าย ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๕ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระปิล่�นทว�จ้ฉัเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิล่�นทว�จ้ฉัเถราปิทาน. ----------

ราหั�ล่เถราปิทานท#+ ๖ (๑๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเคร6+องล่าด่-2 1 0 0 0 -1180 33 0 0 0

[๑๘] เราได่�ถวายเคร6+องล่าด่ในปิระสุาท ๗ ช�)น แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�า ปิท�ม�ตระ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ พระมหัาม�น#ผู้"�เปิ/นจ้อมแหั�งชนเปิ/น นระผู้"�ปิระเสุร�ฐ อ�นพระขุ#ณาสุพพ�นหัน7+งแวด่ล่�อมแล่�ว เสุด่.จ้เขุ�าพระ ค�นธก�ฎ# พระศาสุด่าผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า เปิ/นนระผู้"�องอาจ้ ทรงย�งพระค�นธก�ฎ#ใหั�ร� �งเร6อง ปิระท�บย6นในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถา เหัล่�าน#)ว�า ท#+นอนน#)ผู้"�ใด่ใหั�โชต�ช�วงแล่�ว ด่�งกระจ้กเงาอ�นขุ�ด่ด่#แล่�ว เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ปิระสุาททองอ�นงด่งาม หัร6อปิระสุาทแก�วไพฑู"รย(เปิ/นท#+ร �กแหั�งใจ้จ้�กบ�งเก�ด่แก�ผู้"�น�)น ผู้"�น�)นจ้�กเปิ/นจ้อม เทวด่า เสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�อย"� ๖๔ คร�)ง ในก�ล่ปิท#+ ๒๑ จ้�กได่�เปิ/นกษ�ตร�ย( พระนามว�าว�มล่ จ้�กเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ทรงครอบครองแผู้�นด่�นม#สุม�ทรสุาคร ๔ เปิ/นขุอบเขุต พระนครช6+อเรณ�วด่#สุร�างด่�วยแผู้�นอ�ฐ โด่ยยาว ๓๐๐ โยชน( สุ#+เหัล่#+ยมจ้ต�ร�สุ ปิระสุาทช6+อสุ�ท�สุนะ อ�นว�สุสุ�กรรมเทพบ�ตร น�รม�ตใหั� ปิระกอบด่�วยเร6อนยอด่อ�นปิระเสุร�ฐ ปิระด่�บด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ว�ทยาธรม#เสุ#ยงสุ�บอย�างต�างๆ ก�น มาเกล่6+อนกล่�นอย"� เหัม6อนจ้�กเปิ/นนครช6+อสุ�ท�สุนะขุองเหัล่�าเทวด่า ร�ศม#แหั�งนครน�)น เปิล่�งปิล่�+งด่�ง เม6+อพระอาท�ตย(อ�ท�ย นครน�)นจ้�กร� �งเร6องจ้�าโด่ยรอบ ๘ โยชน(อย"�เปิ/นน�จ้ ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าทรงพระนามว�าโคด่มโด่ยพระโคตร ซุ้7+งม#สุมภพ ในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น�)นอ�นก�ศล่ม"ล่ต�ก เต6อนแล่�ว จ้�กเคล่6+อนจ้ากภพด่�สุ�ต จ้�กได่�เปิ/นพระราชโอรสุขุองพระผู้"�ม# พระภาคพระนามว�าโคด่ม ถ�าจ้ะพ7งอย"�ครองเร6อนผู้"�น�)นพ7งได่�เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่� แต�ขุ�อท#+เขุาจ้ะคงท#+ถ7งความย�นด่#ในเร6อนน�)น ไม�เปิ/นฐานะท#+จ้ะม#ได่� เขุาจ้�กออกบวชเปิ/นบรรพช�ต เปิ/นผู้"�ม#ว�ตรอ�นงาม จ้�กได่�เปิ/นพระอรหั�นต(ม#นามช6+อว�าราหั�ล่ พระมหัาม�น#ทรงพยากรณ(เราว�า ม#ปิ;ญญา สุมบ"รณ(ด่�วยศ#ล่ เหัม6อนนกต�อยต�ว�ด่ร�กษาไขุ� ด่�งจ้ามร#ร�กษาขุนหัาง เราร" �ท�+วถ7งธรรมขุองพระองค(แล่�ว

ย�นด่#อย"�ในศาสุนา เราก-าหันด่ร" �อาสุวะ ท�)งปิวงแล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระราหั�ล่เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยการฉัะน#)แล่.

จ้บ ราหั�ล่เถราปิทาน. ----------

อ�ปิเสุนว�งค�นตปิ�ตตเถราปิทานท#+ ๗ (๑๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกก�ณณ�การ( -2 1 0 0 0 -1190 24 0 0 0

[๑๙] เราได่�เขุ�าเฝ้Aาพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าปิท�ม�ตระเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก เปิ/นนระผู้"�ปิระเสุร�ฐ สุ"งสุ�ด่กว�านระ ปิระท�บน�+งอย"�ท#+เง6)อมเขุา เวล่าน�)นเราได่� เหั.นด่อกก�ณณ�การ(ก-าล่�งบานจ้7งเด่.ด่ขุ�)วม�นแล่�ว เอามาปิระด่�บท#+ฉั�ตร โปิรย(ก�)น) ถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�า แล่ะเราได่�ถวายบ�ณฑูบาตม#ขุ�าวช�)นพ�เศษ ท#+จ้�ด่ว�าเปิ/นโภชนะอย�างด่# ได่�น�มนต(พระ ๘ ร"ปิ เปิ/น ๙ ร"ปิ ท�)งพระพ�ทธเจ้�าใหั�ฉั�นท#+บร�เวณน�)น พระสุย�มภ"มหัาว#รเจ้�าผู้"�เปิ/นบ�คคล่ผู้"�เล่�ศ ทรง อน�โมทนาว�า ด่�วยการถวายฉั�ตรน#) (แล่ะ) ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุในการถวายขุ�าวช�)นพ�เศษน�)น ท�านจ้�กได่�เสุวยสุมบ�ต� จ้�กเปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวย เทวร�ชสุมบ�ต� ๓๐ คร�)ง แล่ะจ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๒๑ คร�)ง จ้�กได่� เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย( โด่ยคณาน�บไม�ถ�วนในแสุนก�ล่ปิแต� ก�ล่ปิน#) วงศ(พระเจ้�าโอกกากราชจ้�กสุมภพ ด่าบสุผู้"�ม#ปิ;ญญากว�างขุวางเสุมอด่�วยแผู้�นด่�น ม#ปิ;ญญาด่# มหัาชนเร#ยกว�าสุ�เมธ จ้�กเปิ/นพระพ�ทธเจ้�าพระ นามว�าโคด่มโด่ยพระโคตร เม6+อพระศาสุนาก-าล่�งร� �งเร6อง ผู้"�น#)จ้�กถ7งความเปิ/นมน�ษย(จ้�กได่�เปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่า ม#นามว�าอ�ปิเสุนะ เม6+อกาล่เปิ/นไปิ ถ7งท#+สุ�ด่ เราถอนภพได่�ท�)งหัมด่ เราชนะมารพร�อมท�)งพาหันะแล่�ว ทรงกายอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่ไว� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระอ�ปิเสุนว�งค�นตปิ�ตตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ปิเสุนว�งค�นตปิ�ตตเถราปิทาน.

จ้บ ภาณวารท#+ ๓. ----------

ร�ฐปิาล่เถราปิทานท#+ ๘ (๑๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายช�าง-2 1 0 0 0 -1200 30 0 0 0

[๒๐] เราได่�ถวายช�างต�วปิระเสุร�ฐ ม#งางอนงามควรเปิ/นราชพาหันะพร�อมท�)งล่"กช�างอ�นงามม#เคร6+องหั�ตถาล่�งการ ก�)นฉั�ตรขุาวแด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�า ปิท�ม�ตระ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่กผู้"�คงท#+ เราซุ้6)อสุถานท#+น�)นท�)งหัมด่แล่�ว ได่�ใหั�สุร�างอารามถวายแก�สุงฆ์( ได่�ใหั�สุร�าง

ปิราสุาทไว�ภายในว�หัารน�)น ๕๔,๐๐๐หัล่�ง ได่�ท-าทานด่�งหั�วงน-)าใหัญ�แล่�ว มอบถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�า พระสุย�มภ"มหัาว#รเจ้�าผู้"�เปิ/นอ�ครบ�คคล่ ทรงอน�โมทนา ทรงย�งชนท�)งหัมด่ใหั�ร�าเร�ง ทรงแสุด่งอมตบท พระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกพระนามว�าปิท�ม�ตระทรงท-าผู้ล่บ�ญท#+เราท-าแล่�วน�)นใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว ปิระท�บน�+ง ณ ท�ามกล่างภ�กษ� สุงฆ์(ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�น#)ได่�ใหั�สุร�างปิราสุาท ๕๔,๐๐๐ หัล่�ง เราจ้�กแสุด่งว�บากขุองผู้"�น#) ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ก"ฏาคารหัม6+นแปิด่พ�นจ้�กม#แก�ผู้"�น#) แล่ะก"ฏาคารเหัล่�าน�)นสุ-าเร.จ้ด่�วยทองล่�วน เก�ด่ในว�มานอ�นอ�ด่ม ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต� ๕๐ คร�)ง แล่ะจ้�กเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕๘ คร�)ง ในก�ล่ปิท#+แสุน พระศาสุด่าพระนามว�าโคด่มโด่ยพระ โคตรซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น#)อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กเคล่6+อนจ้ากเทวโล่ก ไปิบ�งเก�ด่ในสุก�ล่ท#+เจ้ร�ญม# โภคสุมบ�ต�มาก ภายหัล่�ง เขุาอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กบวช จ้�กได่�เปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่า ม#นามว�าร�ฐปิาล่ะ เขุาม#ตนสุ�งไปิแล่�ว เพ6+อ ความเพ#ยรสุงบระง�บ ไม�ม#อ�ปิธ� จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว ไม�ม# อาสุวะน�พพาน เราล่�กขุ7)นแล่�ว ล่ะโภคสุมบ�ต�ออกบวช ความร�กในโภค สุมบ�ต�เหัม6อนก�อนเขุฬะไม�ม#แก�เรา เราม#ความเพ#ยรอ�นน-าธ�ระไปิ อ�นน-ามาซุ้7+งธรรมเปิ/นเด่นเกษมจ้ากโยคะ เราทรงไว�ซุ้7+งกายอ�นม#ในท#+สุ�ด่ในศาสุนา พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระร�ฐปิาล่เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ร�ฐปิาล่เถราปิทาน. ----------

โสุปิากเถราปิทาน ท#+ ๙ (๑๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอาสุนะด่อกไม�-2 1 0 0 0 -1210 25 0 0 0

[๒๑] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เสุด่.จ้มาย�งสุ-าน�กขุองเราซุ้7+งก-าล่�งช-าระเง6)อมเขุาอย"�ท#+ภ"เขุาสุ"งอ�นปิระเสุร�ฐ เราเหั.นพระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้เขุ�ามา ได่�ตกแต�งเคร6+องล่าด่แล่�ว ได่�ปิ"ล่าด่อาสุนะด่อกไม�ถวายแด่�พระโล่กเชษฐ(ผู้"�คงท#+ พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะนายกขุองโล่กปิระท�บน�+งบนอาสุนะ ด่อกไม�แล่�ว ทรงทราบคต�ขุองเรา ได่�ตร�สุความเปิ/นอน�จ้จ้-ว�า สุ�งขุาร ท�)งหัล่ายไม�เท#+ยงหันอ ม#ความเก�ด่ขุ7)นแล่ะเสุ6+อมไปิเปิ/นธรรมด่า เก�ด่ขุ7)น แล่�วย�อมด่�บไปิ ความท#+สุ�งขุารเหัล่�าน�)นสุงบระง�บเปิ/นสุ�ขุ พระสุ�พพ�ญญู"เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก เปิ/นพระผู้"�ปิระเสุร�ฐ ทรงเปิ/นน�กปิราชญ( ตร�สุด่�งน#) แล่�ว เสุด่.จ้เหัาะขุ7)นในอากาสุ ด่�งพระยาหังสุ(ในอ�มพร เราล่ะท�ฏฐ�ขุอง ตนแล่�วเจ้ร�ญอน�จ้จ้สุ�ญญา คร�)นเราเจ้ร�ญอน�จ้จ้สุ�ญญาได่�ว�นเด่#ยวก.ท-ากาล่ะ ณ ท#+น�)นเอง เราเสุวยสุมบ�ต�ท�)งสุอง อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�วเก�ด่ในภพ ท#+สุ�ด่ เขุ�าถ7งก-าเน�ด่พ�อคร�ว เราออก

จ้ากเร6อนบวชเปิ/นบรรพช�ต เราม# กาล่ฝ้น ๗ โด่ยก-าเน�ด่ ได่�บรรล่�อรหั�ต เราปิรารภความเพ#ยร ม#ใจ้แน�วแน� ต�)งม�+นอย"�ในศ#ล่ด่�วยด่# ย�งพระมหัานาคใหั�ทรงย�นด่#แล่�ว ได่�อ�ปิสุมบทในก�ล่ปิ ท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยผู้ล่แหั�งกรรมน�)น เรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายอาสุนะด่อกไม�ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�เจ้ร�ญสุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น เราเจ้ร�ญสุ�ญญาน�)นอย"� ได่�บรรล่� อาสุวขุ�ยแล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระโสุปิากเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โสุปิากเถราปิทาน. ----------------------

สุ�ม�งคล่เถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอาหัาร-2 1 0 0 0 -1220 43 0 0 0

[๒๒] เราปิระสุงค(จ้ะบ"ชาเคร6+องเสุ�นสุรวง จ้7งใหั�ตกแต�งโภชนาหัารย6นอย"�ท#+โรงใหัญ� คอยต�อนร�บพราหัมณ(ท�)งหัล่าย คร�)งน�)นเราได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาค สุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิยท�สุสุ#ทรงม#ยศมาก ทรงน-าโล่กท�)งปิวงใหั�ว�เศษเปิ/นสุย�มภ"อ�ครบ�คคล่ผู้"�โชต�ช�วง อ�นพระสุาวกท�)งหัล่ายแวด่ล่�อม ร� �งเร6องด่�งพระอาท�ตย( เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิในถนน จ้7งปิระนมอ�ญชล่#ย�งจ้�ตขุองตนใหั� เล่6+อมใสุ น�มนต(ด่�วยใจ้เท�าน�)นว�า ขุอเช�ญพระมหัาม�น#เสุด่.จ้มา พระศาสุด่าผู้"�ยอด่เย#+ยมในโล่ก ทรงทราบความด่-าร�ขุองเราเสุด่.จ้มาสุ"�ปิระต" (เร6อน) เราก�บพระขุ#ณาสุพหัน7+งพ�น (เราท"ล่ว�า) ขุอนอบน�อมแด่�พระองค(ผู้"�บ�ร�ษอาชาไนย ขุอนอบน�อมแด่�พระองค(ผู้"�อ�ด่มบ�ร�ษ ขุอเช�ญเสุด่.จ้ขุ7)นปิราสุาท ปิระท�บน�+งบนอาสุนะอ�นอ�ด่มเถ�ด่ พระเจ้�าขุ�า พระผู้"�ม#พระภาคทรงฝ้Tกพระองค(แล่�ว ม#บร�วารอ�นฝ้Tกแล่�วทรงขุ�ามพ�นแล่�ว ปิระเสุร�ฐกว�าบรรด่าผู้"�ขุ�ามเสุด่.จ้ขุ7)นปิราสุาทแล่�ว ปิระท�บน�+งบนอาสุนะอ�นปิระเสุร�ฐ อาม�สุใด่ท#+เรา รวบรวมไว�อ�นม#อย"�ในเร6อนตน เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ได่�ถวายอาม�สุน�)น แด่� พระพ�ทธเจ้�าด่�วยม6อท�)งสุองขุองตนโด่ยเคารพ เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้ผู้�องแผู้�ว เก�ด่โสุมน�สุ ปิระนมอ�ญชล่#นม�สุการพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ว�า โอ พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ ในระหัว�างพระอร�ยบ�คคล่ ๘ น�+งฉั�นอย"� ม#พระขุ#ณาสุพเปิ/นอ�นมาก อาน�ภาพน#)ขุองท�านท�)งหัล่าย เราน�บถ6อพระผู้"�ม# พระภาคน�)นเปิ/นสุรณะ พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิยท�สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่กปิระเสุร�ฐกว�านระ ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�วได่�ตร�สุ พระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ได่�น�มนต(สุงฆ์(ผู้"�ซุ้6+อตรง ม#จ้�ตม�+นคง แล่ะพระตถาคตสุ�มพ�ทธเจ้�าใหั�ฉั�น เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรา กล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กได่�เสุวยเทวราชสุมบ�ต� ๒๗ คร�)ง จ้�กปิรารภในกรรมขุองตน ร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่ก จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๘๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/น พระราชาในแผู้�นด่�นครอบครองพสุ�ธา ๕๐๐ คร�)ง เราเขุ�าปิNาไพรว�นอ�น

สุ�ตว( ร�าย (เสุ6อโคร�ง) อาศ�ยอย"� เร�+มต�)งความเพ#ยรแล่�ว เผู้าก�เล่สุได่� ในก�ล่ปิ ท#+ ๑๘๐๐ เราได่�ใหั�ทานใด่ในเวล่าน�)น ด่�วยผู้ล่แหั�งทานน�)น เราไม�ร" �ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายอาหัาร ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระสุ�ม�งคล่เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ม�งคล่เถราปิทาน ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. สุ#หัาสุนทายกเถราปิทาน๒. เอกถ�มภ�กเถราปิทาน ๓. น�นทเถราปิทาน๔. จ้�ล่ล่ปิ;นถกเถราปิทาน ๕. ปิล่�นทว�จ้ฉัเถราปิทาน ๖. ราหั�ล่เถราปิทาน๗. อ�ปิเสุนว�งค�นตปิ�ตตเถราปิทาน ๘. ร�ฏฐปิาล่เถราปิทาน๙. โสุปิากเถราปิทาน๑๐. สุ�ม�งคล่เถราปิทาน ในวรรคน#)ท�านปิระกาศคาถาไว� ๑๓๗ คาถา. จ้บ สุ#หัาสุน�ยวรรคท#+ ๒. ----------

สุ�ภ"ต�วรรคท#+ ๓ สุ�ภ"ต�เถราปิทานท#+ ๑ (๒๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการเจ้ร�ญพ�ทธาน�สุสุต� -2 1 0 0 0 -1230 93 0 0 0

[๒๓] ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( ม#ภ"เขุาช6+อน�สุภะ เราได่�สุร�างอาศรมไว�ท#+ภ"เขุาน�สุภะน�)นอย�างสุวยงาม สุร�างบรรณศาล่าไว� ในกาล่น�)น เราเปิ/นชฎ�ล่ม#นาม ช6+อว�าโกล่�ยะ ม#เด่ชร� �งเร6อง ผู้"�เด่#ยว ไม�ม#เพ6+อน อย"�ท#+ภ"เขุาน�สุภะ เวล่าน�)น เราไม�บร�โภคผู้ล่ไม� เหัง�าม�นแล่ะใบไม� ในกาล่น�)น เราอาศ�ยใบไม�เปิ/นต�น ท#+เก�ด่เองแล่ะหัล่�นเองเล่#)ยงช#ว�ต เราย�อมไม�ย�งอาช#พใหั�ก-าเร�บ แม�จ้ะสุล่ะ ช#ว�ต ย�อมย�งจ้�ตขุองตนใหั�ย�นด่# เว�นอเนสุนา จ้�ตสุ�มปิย�ตด่�วยราคะเก�ด่ขุ7)น แก�เรา เม6+อใด่ เม6+อน�)น เราบอกตนเองว�า เราผู้"�เด่#ยวทรมานจ้�ตน�)น ท�าน ก-าหัน�ด่ในอารมณ(เปิ/นท#+ต�)งแหั�งความก-าหัน�ด่ ขุ�ด่เค6องในอารมณ(เปิ/นท#+ต�)ง แหั�งความขุ�ด่เค6อง แล่ะหัล่งใหัล่ในอารมณ(เปิ/นท#+ต�)งแหั�งความหัล่งใหัล่ จ้ง ออกไปิเสุ#ยจ้ากปิNา ท#+อย"�น#)เปิ/นขุองท�านผู้"�บร�สุ�ทธ�L ไม�ม#มล่ท�น ม#ตบะท�านอย�าปิระท�ษร�ายผู้"�บร�สุ�ทธ�Lเล่ย จ้งออกไปิเสุ#ยจ้ากปิNาเถ�ด่ ท�านจ้�กเปิ/น เจ้�าเร6อนได่�สุ�+งท#+ควรได่�เม6+อใด่ ท�านอย�าย�นด่#แม�ท�)งสุองอย�างน�)นเล่ย จ้งออก ไปิจ้ากปิNาเถ�ด่ เปิร#ยบเหัม6อนฟ้Vนเผู้าศพ ไม�ใช�ท-าก�จ้อะไรท#+ไหันๆ ไม�น�)น เขุาไม�ได่�สุมมต�ว�า เปิ/นไม�ในบ�านหัร6อในปิNา ฉั�นใด่ ท�านก.เปิร#ยบเหัม6อน ฟ้Vนเผู้าศพ ฉั�นน�)น ไม�ใช�คฤหั�สุถ( สุมณะก.ไม�ใช� ว�นน#) ท�านพ�นจ้าก เพศท�)งสุอง จ้งออกจ้ากปิNาไปิเสุ#ยเถ�ด่ ขุ�อน#)พ7งม#แก�ท�านหัร6อหันอ ใครจ้ะร" � ขุ�อน#)ขุองท�าน ใครจ้ะน-าธ�ระขุองเราไปิโด่ยเร.ว เพราะท�านมากด่�วยความ เก#ยจ้คร�าน ว�ญญู"ชนจ้�กเกล่#ยด่ท�าน เหัม6อนชาวเม6องเกล่#ยด่ขุองไม�สุะอาด่ฉัะน�)น ฤาษ#ท�)งหัล่าย จ้�กคร�า ท�านมาโจ้ทท�วง ท�กเม6+อ ว�ญญู"ชนจ้�กปิระกาศ ท�านว�าม#ศาสุนาอ�นก�าว

ล่�วงแล่�ว ก.เม6+อไม�ได่�สุ�งวาสุ ท�านจ้�กเปิ/นอย"�อย�างไรช�างม#ก-าล่�ง เขุ�าไปิหัาช�างก�ญชรตกม�น ๓ คร�)ง เก�ด่ในสุก�ล่ช�างมาต�งคะ ม#อาย� ๖๐ ถอยก-าล่�งแล่�ว น-า (ขุ�บ) ออกจ้ากโขุล่ง ม�นถ"กขุ�บจ้ากโขุล่ง แล่�ว ย�อมไม�ได่�ความสุ�ขุสุ-าราญ ม�นเปิ/นสุ�ตว(ม#ท�กขุ(เศร�าใจ้ ซุ้บเซุ้า หัว� +นไหัวอย"� ฉั�นใด่ ชฎ�ล่ท�)งหัล่ายจ้�กน-า (ขุ�บ) แม�ท�านผู้"�ม#ปิ;ญญาทรามออก ท�านถ"กชฎ�ล่เหัล่�าน�)นขุ�บไล่�แล่�ว จ้�กไม�ได่�ความสุ�ขุสุ-าราญ ฉั�นน�)น ท�าน เพร#ยบพร�อมแล่�วด่�วยล่"กศร ค6อ ความโศก ท�)งกล่างว�นแล่ะกล่างค6น จ้�ก ถ"กความเร�าร�อนแผู้ด่เผู้า เหัม6อนช�างถ"กขุ�บจ้ากโขุล่ง ฉัะน�)น หัม�อน-)าทองย�อมไม�ไปิในท#+ไหันๆ ฉั�นใด่ ท�านม#ศ#ล่อ�นเสุ6+อมแล่�ว ก.ฉั�นน�)น จ้�กไม�ไปิในท#+ไหันๆ แม�ท�านอย"�ครองเร6อน ก.จ้�กเปิ/นอย"�อย�างไร ทร�พย(อ�นเปิ/น ขุองมารด่า แล่ะแม�ขุองบ�ด่าท#+ฝ้;งไว�ขุองท�านไม�ม# ท�านจ้�กต�องท-าการงานขุองตน จ้ะต�องอาบเหัง6+อต�างน-)า จ้�กเปิ/นอย"�ในเร6อนอย�างน#) กรรมท#+ด่#น�)นท�านไม�ชอบ เราหั�ามใจ้อ�นหัม�กหัมมด่�วยสุ�งก�เล่สุอย�างน#) ในท#+น�)น เราได่� ธรรมกถาต�างๆ หั�ามจ้�ตจ้ากบาปิธรรม เม6+อเราม#ปิกต�อย"�ด่�วยความไม�ปิระมาทอย�างน#) เวล่า ๓ หัม6+นปิIล่�วงเราไปิ (ผู้"�อย"�) ในปิNาใหัญ� พระสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงเหั.นเราผู้"�ไม�ปิระมาท ผู้"�แสุวงหัาปิระโยชน(อ�นอ�ด่ม จ้7งเสุด่.จ้มาย�งสุ-าน�กขุองเรา พระพ�ทธเจ้�าม#พระร�ศม#ด่�งสุ#ทองชมพ"น�ท ปิระมาณม�ได่� ไม�ม#ใครเปิร#ยบ ไม�ม#ใครเสุมอด่�วยพระร"ปิ เสุด่.จ้จ้งกรมอย"�ในอากาศในเวล่าน�)น พระพ�ทธเจ้�าไม�ม#ใครเสุมอด่�วยพระญาณ เสุด่.จ้ จ้งกรมอย"�ในอากาศในกาล่น�)น ด่�งพระยาร�งม#ด่อกบานสุะพร�+ง เหัม6อนสุายฟ้Aา ในระหัว�างกล่#บเมฆ์ พระองค(เสุด่.จ้จ้งกรมอย"�ในอากาศในเวล่าน�)น ด่�งราชสุ#หั(ผู้"�ไม�กล่�ว ด่�จ้พญาช�างร�าเร�ง เหัม6อนพญาเสุ6อโคร�งผู้"�ไม�คร�+นคร�าน พระ พ�ทธเจ้�าม#พระร�ศม#ด่�งแท�งทองสุ�งค# เปิร#ยบด่�วยถ�านเพล่�งไม�ตะเค#ยน ม#พระร�ศม#โชต�ช�วงด่�งด่วงแก�วมณ#เสุด่.จ้จ้งกรมอย"�ในอากาศในกาล่น�)น พระพ�ทธ เจ้�าม#พระร�ศม#เปิร#ยบด่�งเขุา (แก�วใสุ)

ไกรล่าสุอ�นบร�สุ�ทธ�L เสุด่.จ้จ้งกรม อย"�ในอากาศในเวล่าน�)น ด่�งพระจ้�นทร(ในว�นเพ.ญ ด่�จ้พระอาท�ตย(เวล่าเท#+ยง เวล่าน�)น เราได่�เหั.นพระองค(เสุด่.จ้จ้งกรมอย"�ในอากาศ จ้7งค�ด่อย�างน#)ว�า สุ�ตว(ผู้"�น�)นเปิ/นเทวด่าหัร6อว�าเปิ/นมน�ษย( นระเช�นน#) เราไม�เคยได่�ฟ้;งหัร6อเหั.น ในแผู้�นด่�น บทมนต(จ้ะม#อย"�บ�างกระม�ง ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นพระศาสุด่า คร�)นเราค�ด่ อย�างน#)แล่�ว ได่�ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ เรารวบรวมด่อกไม�แล่ะขุองหัอมต�างๆ ไว�ในเวล่าน�)น ได่�ปิ"ล่าด่อาสุนะด่อกไม�อ�นว�จ้�ตรด่#เปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้ แล่�วได่�กล่�าวค-าน#)กะพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เล่�ศกว�านระผู้"�เปิ/นสุารถ#ว�า ขุ�าแต�พระว#ร เจ้�า อาสุนะอ�นสุมควรแก�พระองค(น#) ขุ�าพระองค(จ้�ด่ไว�ถวายแล่�ว ขุอได่�โปิรด่ทรงย�งจ้�ตขุองขุ�าพระองค(ใหั�ร�าเร�ง ปิระท�บน�+งบนอาสุนะด่อกโกสุ�มเถ�ด่ พระผู้"�ม#พระภาคพ�ทธเจ้�าไม�ทรงตกพระท�ย ด่�งพญาไกรสุร ปิระท�บน�+งบน อาสุนะด่อกโกสุ�มอ�นปิระเสุร�ฐน�)น ๗ ค6น ๗ ว�น เราก.ได่�นม�สุการพระองค(๗ ค6น ๗ ว�น พระศาสุด่าผู้"�ยอด่เย#+ยมในโล่ก เสุด่.จ้ออกจ้ากสุมาธ�แล่�ว เม6+อทรงพยากรณ(กรรมขุองเรา ได่�ตร�สุพระด่-าร�สุด่�งน#)ว�า ท�านจ้งเจ้ร�ญ พ�ทธาน�สุสุต�อ�นยอด่เย#+ยมกว�าภาวนาท�)งหัล่าย ท�านเจ้ร�ญพ�ทธาน�สุ

สุต�น#)แล่�ว จ้�กย�งใจ้ใหั�เต.มเปิI+ ยมได่� จ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ จ้�ก ได่�เปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�อย"� ๘๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� อย"�ในแว�นแคว�น ๑๐๐๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บม�ได่� จ้�กได่�เสุวยสุมบ�ต�น�)นท�)งหัมด่ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง (การเจ้ร�ญ) พ�ทธาน�สุสุต� เม6+อท�องเท#+ยวอย"�ในภพน�อยภพใหัญ� จ้�กได่�โภคสุมบ�ต�เปิ/น อ�นมาก จ้ะไม�ม#ความบกพร�องด่�วยโภคะ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง (การเจ้ร�ญ) พ�ทธาน�สุสุต� ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าทรงพระนามว�าโคด่มโด่ยพระโคตร ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ท�านจ้�กท�)ง ทร�พย( ๘๐ โกฏ� ทาสุแล่ะกรรมกรเปิ/นอ�นมาก จ้�กบวชในพระศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม จ้�กย�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าโคด่มศากยบ�ตรผู้"�ปิระเสุร�ฐใหั�ทรงย�นด่# จ้�กได่�เปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่า ม#นามช6+อว�าสุ�ภ"ต� พระศาสุด่าพระนามว�าโคด่ม ปิระท�บน�+ง ณ ท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว จ้�กทรงต�)งท�านว�าเปิ/นผู้"�เล่�ศใน ๒ ต-าแหัน�ง ค6อ ในคณะพระท�กขุ�ไณยบ�คคล่ ๑ ในการอย"�โด่ยไม�ม#ขุ�าศ7ก ๑ พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ร� �งเร6อง ทรงเปิ/นนายกสุ"งสุ�ด่ เปิ/นน�กปิราชญ( คร�)นตร�สุอย�างน#)แล่�ว เสุด่.จ้เหัาะขุ7)นสุ"�อากาศ ด่�งพญาหังสุ( ในอ�มพร เราอ�นพระโล่กนาถทรงพร-+าสุอนแล่�ว นม�สุการพระตถาคต ม#จ้�ต เบ�กบาน เจ้ร�ญพระพ�ทธาน�สุสุต�อ�นอ�ด่มท�กเม6+อ ด่�วยก�ศล่กรรมท#+เราท-าด่# แล่�วน�)น แล่ะด่�วยการต�)งเจ้ตนาไว� เราล่ะกายมน�ษย(แล่�ว ได่�ไปิสุ"�ภพ ด่าวด่7งสุ( ได่�เปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยท�พยสุมบ�ต� ๘๐ คร�)ง แล่ะได่�เปิ/นพระ เจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๐๐๐ คร�)ง ได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย( โด่ยคณาน�บ ม�ได่� ได่�เสุวยสุมบ�ต�เปิ/นอ�นด่# น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง (การเจ้ร�ญ) พ�ทธาน�สุสุต� เม6+อท�องเท#+ยวอย"�ในภพน�อยภพใหัญ� เราย�อมได่�โภคสุมบ�ต�เปิ/นอ�นมาก เรา ไม�ม#ความบกพร�องโภคะเล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง (การเจ้ร�ญ) พ�ทธาน�สุสุต�ในแสุนก�ล่ปิแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมอ�นใด่ไว�ในกาล่น�)น ด่�วยผู้ล่แหั�งกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง (การเจ้ร�ญ) พ�ทธาน�สุสุต�ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระสุ"ภ"ต�เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ภ"ต�เถราปิทาน. ----------

อ�ปิวาณเถราปิทานท#+ ๒ (๒๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายธง -2 1 0 0 0 -1240 96 0 0 0

[๒๔] พระสุ�มพ�ทธช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �จ้บธรรมท�)งปิวง ทรงร� �งเร6อง ด่�งกองไฟ้ เสุด่.จ้ปิร�น�พพานแล่�ว มหัาชนมาปิระช�มก�นบ"ชาพระตถาคต กระท-าจ้�ตกาธารอย�างสุวยงามแล่�วปิล่งพระสุร#ระ มหัาชนท�)งหัมด่พร�อมท�)ง เทวด่าแล่ะมน�ษย( ท-าสุร#รก�จ้เสุร.จ้แล่�ว รวบรวมพระธาต�ไว� ณ ท#+น�)น ได่� สุร�างพระพ�ทธสุถ"ปิไว�ช�)นท#+ ๑ แหั�งพระ

พ�ทธสุถ"ปิน�)นสุ-าเร.จ้ด่�วยทอง ช�)นท#+ ๒ สุ-าเร.จ้ด่�วยแก�วมณ# ช�)นท#+ ๓ สุ-าเร.จ้ด่�วยเง�น ช�)นท#+ ๔ สุ-าเร.จ้ด่�วยแก�วผู้ล่7ก ช�)นท#+ ๕ ในพระพ�ทธสุถ"ปิน�)น สุ-าเร.จ้ด่�วยแก�วท�บท�ม ช�)นท#+ ๖ สุ-าเร.จ้ด่�วยแก�วล่าย (เพชรตาแมว) ช�)นบนสุ-าเร.จ้ด่�วยร�ตนล่�วน ทางเด่�นสุ-าเร.จ้ด่�วย แก�วมณ# ไพรท#สุ-าเร.จ้ด่�วยร�ตนะ พระสุถ"ปิสุ-าเร.จ้ด่�วยทองล่�วนๆ สุ"งสุ�ด่ หัน7+งโยชน( เวล่าน�)น เทวด่าท�)งหัล่ายมาร�วมปิระช�มปิร7กษาก�น ณ ท#+น�)นว�า แม�พวกเราก.จ้�กสุร�างพระสุถ"ปิถวายแด่�พระโล่กนาถผู้"�คงท#+ พระธาต�จ้ะได่�ไม�เร#+ยราย พระสุร#ระจ้ะรวมก�นเปิ/นอ�นเด่#ยว เราท�)งหัล่ายจ้�กท-าก�ญแจ้ใสุ�ใน พระพ�ทธสุถ"ปิน#) เทวด่าท�)งหัล่ายจ้7งย�งโยชน(อ6+นใหั�เจ้ร�ญด่�วยร�ตนะ ๗ ปิระการ(เทวด่าท�)งหัล่ายจ้7งน�รม�ตพระสุถ"ปิใหั�สุ"งเพ�+มขุ7)นอ#กโยชน(หัน7+ง ด่�วยร�ตนะ ๗ ปิระการ) พระสุถ"ปิจ้7งสุ"ง ๒ โยชน( สุว�างไหัวขุจ้�ด่ความม6ด่ได่� นาค ท�)งหัล่ายมาปิระช�มร�วมปิร7กษาก�น ณ ท#+น�)นในเวล่าน�)นว�า มน�ษย(แล่ะเทวด่า ได่�สุร�างพระพ�ทธสุถ"ปิแล่�ว เราท�)งหัล่ายอย�าได่�ปิระมาทเล่ย ด่�งมน�ษย(ก�บ เทวด่าไม�ปิระมาท แม�พวกเราก.จ้�กสุร�างพระสุถ"ปิถวายแด่�พระโล่กนาถผู้"�คงท#+ นาคเหัล่�าน�)น จ้7งร�วมก�นรวบรวมแก�วอ�นทน�ล่ แก�วมหัาน�ล่ แล่ะแก�วมณ# ม#ร�ศม#โชต�ช�วงปิกปิด่พระพ�ทธสุถ"ปิ พระพ�ทธเจ้ด่#ย(ปิระมาณเท�าน�)น สุ-าเร.จ้ด่�วยแก�วมณ#ล่�วน สุ"งสุ�ด่ ๓ โยชน( สุ�งแสุงสุว�างไสุวในเวล่าน�)น ฝ้"งคร�ฑูมาปิระช�มร�วมปิร7กษาก�นในเวล่าน�)นว�า มน�ษย(เทวด่าแล่ะนาคได่�สุร�างพระ พ�ทธสุถ"ปิแล่�ว เราท�)งหัล่ายอย�าปิระมาทเล่ย ด่�งมน�ษย(เปิ/นต�นก�บเทวด่า ไม�ปิระมาท แม�พวกเราก.จ้�กสุร�างสุถ"ปิถวายแด่�พระโล่กนาถผู้"�คงท#+ ฝ้"งคร�ฑู จ้7งได่�สุร�างสุถ"ปิอ�นสุ-าเร.จ้ด่�วยแก�วมณ#ล่�วน แล่ะก�ญแจ้ก.เช�นน�)น ได่�สุร�าง พระพ�ทธเจ้ด่#ย(ต�อขุ7)นไปิใหั�สุ"งอ#กโยชน(หัน7+ง พระพ�ทธสุถ"ปิสุ"งสุ�ด่ ๔ โยชน( ร� �งเร6องอย"� ย�งท�ศท�)งปิวงใหั�สุว�างไสุว ด่�งพระอาท�ตย(อ�ท�ยฉัะน�)น แล่ะพวก ก�มภ�ณฑู(ก.มาปิระช�มร�วมปิร7กษาก�นในเวล่าน�)นว�า พวกมน�ษย(แล่ะพวกเทวด่า ฝ้"งนาคแล่ะฝ้"งคร�ฑู ได่�สุร�างสุถ"ปิอ�นอ�ด่ม ถวายเฉัพาะแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ พวกเราอย�าได่�ปิระมาทเล่ย ด่�งมน�ษย(เปิ/นต�นก�บเทวด่าไม� ปิระมาท แม�พวกเราก.จ้�กสุร�างสุถ"ปิถวาย แต�พระโล่กนาถผู้"�คงท#+ พวก เราจ้�กปิกปิด่พระพ�ทธเจ้ด่#ย(ต�อขุ7)นไปิด่�วยร�ตนะ พวกก�มภ�ณฑู(ได่�สุร�าง พระพ�ทธเจ้ด่#ย(ต�อขุ7)นไปิในท#+สุ�ด่อ#กโยชน(หัน7+ง เวล่าน�)นพระสุถ"ปิสุ"งสุ�ด่ ๕ โยชน( สุว�างไสุวอย"� พวกย�กษ(มาปิระช�มร�วมปิร7กษาก�น ณ ท#+น�)นใน เวล่าน�)นว�า เวล่าน�)น มน�ษย( เทวด่า นาค ก�มภ�ณฑู( (แล่ะ) คร�ฑูได่�พาก�นสุร�างสุถ"ปิอ�นอ�ด่มถวายเฉัพาะแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ พวก เราอย�าได่�ปิระมาทเล่ย ด่�งมน�ษย(เปิ/นต�น พร�อมก�บเทวด่าไม�ปิระมาท แม�พวกเราก.จ้�กสุร�างสุถ"ปิถวายแด่�พระโล่กนาถผู้"�คงท#+ พวกเราจ้�กปิกปิด่ พระพ�ทธเจ้ด่#ย(ต�อขุ7)นไปิด่�วยแก�วผู้ล่7ก พวกย�กษ(จ้7งสุร�างพระพ�ทธเจ้ด่#ย( ต�อขุ7)นไปิ ในท#+สุ�ด่อ#กโยชน(หัน7+ง เวล่าน�)น พระสุถ"ปิจ้7งสุ"งสุ�ด่ ๖ โยชน( สุว�างไสุวอย"� พวกคนธรรพ(พาก�นมาปิระช�มร�วมปิร7กษาก�นในเวล่าน�)นว�า สุ�ตว(ท�)งปิวง ค6อ มน�ษย( เทวด่า นาค คร�ฑู ก�มภ�ณฑู(แล่ะย�กษ( พาก�นสุร�างพระสุถ"ปิแล่�ว บรรด่าสุ�ตว(เหัล่�าน#) พวกเราย�งไม�ได่�สุร�าง แม�พวก

เราก.จ้�กสุร�างสุถ"ปิถวายต�อพระโล่กนาถผู้"�คงท#+ พวกคนธรรพ( จ้7งพาก�นสุร�างไพรท# ๗ ช�)น ได่�สุร�างตล่อด่ทางเด่�น เวล่าน�)น พวก คนธรรพ(ได่�สุร�างสุถ"ปิสุ-าเร.จ้ด่�วยทองค-าล่�วน ในกาล่น�)น พระสุถ"ปิจ้7ง สุ"งสุ�ด่ ๗ โยชน( สุว�างไสุวอย"� กล่างค6นกล่างว�นไม�ปิรากฏ แสุงสุว�างม#อย"�เสุมอไปิ พระจ้�นทร(พระอาท�ตย(พร�อมท�)งด่าวครอบง-าร�ศม#พระ สุถ"ปิน�)นไม�ได่� ก.แสุงสุว�างโพล่งไปิไกล่ร�อยโยชน(โด่ยรอบ (พระสุถ"ปิ) ในเวล่าน�)น มน�ษย(เหัล่�าใด่จ้ะบ"ชาพระสุถ"ปิ พวกเขุาไม�ต�องขุ7)นพระสุถ"ปิ พวกเขุายกขุ7)นไว�ในอากาศ ย�กษ(ตนหัน7+งพวกเทวด่าต�)งไว� ช6+อว�าอภ�สุมมต ม�นยกธงหัร6อพวงด่อกไม�ขุ7)นไปิในเบ6)องสุ"ง มน�ษย(เหัล่�าน�)นมองไม�เหั.นย�กษ( เหั.นแต�พวงด่อกไม�ขุ7)นไปิ คร�)นเหั.นเช�นน#)แล่�วกล่�บไปิ มน�ษย(ท�)งหัมด่ย�อมไปิสุ"�สุ�คต� มน�ษย(เหัล่�าใด่ชอบใจ้ในปิาพจ้น( แล่ะเหัล่�าใด่เล่6+อมใสุในพระศาสุนา ต�องการจ้ะเหั.นปิาฏ�หัาร�ย( ย�อมบ"ชาพระสุถ"ปิ เวล่าน�)น เราเปิ/นคนยากไร�อย"�ในเม6องหังสุวด่# เราได่�เหั.นหัม"�ชนเบ�กบาน จ้7งค�ด่อย�างน#)ในเวล่าน�)นว�า เร6อนพระธาต�เช�นน#) ขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระองค(ใด่ พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น#)โอฬาร ก.หัม"�ชนเหัล่�าน#)ม#ใจ้ย�นด่#ไม�ร" �จ้�กอ�+มใน สุ�กการะท#+ท-าอย"� แม�เราก.จ้�กท-าสุ�กการะแด่�พระโล่กนาถผู้"�คงท#+บ�าง เราจ้�กเปิ/นทายาทในธรรมขุองพระองค(ในอนาคต เราจ้7งเอาเช6อกผู้"กผู้�าหั�มขุองเราอ�น ซุ้�กขุาวสุะอาด่แล่�ว คล่�องไว�ท#+ยอด่ไม�ไผู้� ยกเปิ/นธงขุ7)นไว�ในอากาศ ย�กษ( อภ�สุมมตจ้�บธงขุองเราน-าขุ7)นไปิในอ�มพร เราเหั.นธงอ�นล่มสุะบ�ด่ ได่�เก�ด่ ความย�นด่#อย�างย�+ง เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระสุถ"ปิน�)นแล่�ว เขุ�าไปิหัา ภ�กษ�ร"ปิหัน7+ง กราบไหัว�ภ�กษ�น�)นแล่�ว ได่�สุอบถามถ7งผู้ล่ในการถวายธง ท�านย�งความเพล่�ด่เพล่�นแล่ะปิIต�ใหั�เก�ด่แก�เรา กล่�าวแก�เราว�า ท�านจ้�กได่� เสุวยว�บากขุองธงน�)นในกาล่ท�)งปิวง จ้ต�รงคเสุนา ค6อ พล่ช�าง พล่ม�า พล่รถ แล่ะพล่เด่�นเท�า จ้�กแวด่ล่�อมท�านอย"�เปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายธง ด่นตร#ล่ะ ๖ หัม6+น แล่ะกล่องเภร#อ�นปิระด่�บสุวยงามจ้ะปิระโคมแวด่ล่�อมท�านเปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายธง หัญ�งสุาวแปิด่หัม6+น หักพ�น อ�นปิระด่�บงด่งาม ม#ผู้�าแล่ะอาภรณ(ว�จ้�ตร สุวมใสุ�แก�วมณ# แล่ะก�ณฑูล่ หัน�าแฉัล่�ม แย�มย�)ม ม#ตะโพกผู้7+งผู้าย เอวเล่.ก เอวบาง จ้�กแวด่ล่�อม (บ-าเรอ) ท�านเปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายธง ท�านจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�อย"� ๘๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๐๐๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�า ปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บม�ได่� ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าทรง พระนามว�าโคด่ม ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต� ในโล่ก ท�านอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อน เคล่6+อนจ้ากเทวโล่กแล่�ว ปิระกอบ ด่�วยบ�ญกรรม จ้�กเก�ด่เปิ/นบ�ตรพราหัมณ( ท�านจ้�กล่ะทร�พย( ๘๐ โกฏ� ทาสุแล่ะกรรมกร เปิ/นอ�นมากออกบวชในพระศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าโคด่ม ท�านจ้�กย�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าโคด่มศากยบ�ตรผู้"�ปิระเสุร�ฐใหั�โปิรด่ปิราณแล่�ว จ้�กได่�เปิ/นพระสุาวกขุองพระศาสุด่า ม#ช6+อ ว�าอ�ปิวาณะ กรรมท#+เราท-าแล่�วในแสุนก�ล่ปิ ใหั�ผู้ล่แก�เราในท#+น#)แล่�วเราเผู้าก�เล่สุขุองเราแล่�ว ด่�จ้ก-าล่�งล่"กศรพ�นแล่�งไปิแล่�ว

เม6+อเราเปิ/น พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� เปิ/นใหัญ�ในทว#ปิท�)ง ๔ เธอท�)งหัล่ายจ้�กยกขุ7)นโด่ยรอบ ๓ โยชน(ท�กเม6+อ ในแสุนก�ล่ปิแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ไว�ในเวล่าน�)นด่�วยผู้ล่แหั�งกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายธง ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะแม�อภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่ทราบว�า ท�านพระอ�ปิวาณเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการ ฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ปิวาณเถราปิทาน. ----------

ต#ณ�สุรณาคมน#ยเถราปิทานท#+ ๓ (๒๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการร�บสุรณะ ๓-2 1 0 0 0 -1250 49 0 0 0

[๒๕] เราเปิ/นคนบ-าร�งมารด่าบ�ด่า อย"�ในนครจ้�นทวด่#เวล่าน�)น เราเล่#)ยงด่"มารด่า บ�ด่าขุองเราผู้"�ตาบอด่ เราน�+งอย"�ในท#+ล่�บ ค�ด่อย�างน#)ในเวล่าน�)นว�า เรา เล่#)ยงด่"มารด่าบ�ด่าอย"� จ้7งไม�ได่�บวช โล่กท�)งหัล่ายอ�นความม6ด่มนอนธการ ปิด่แล่�ว ย�อมถ"กไฟ้ ๓ กองเผู้า เม6+อเราเก�ด่แล่�วในภพเช�นน#) ไม�ม#ใครจ้ะ เปิ/นผู้"�แนะน-า พระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้อ�บ�ต�แล่�วในโล่ก บ�ด่น#) พระพ�ทธศาสุนา ก-าล่�งร� �งเร6อง สุ�ตว(ผู้"�ใคร�บ�ญอาจ้ร6)อถอนตนขุ7)นได่� เราจ้ะร�บสุรณะ ๓ แล่�วจ้ะร�กษาใหั�บร�บ"รณ( ด่�วยก�ศล่กรรมท#+ได่�ท-าแล่�วน�)น เราจ้ะพ�นท�คต�ได่� เราได่�เขุ�าไปิหัาท�านพระสุมณะช6+อน�สุภะ อ�ครสุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว ร�บสุรณคมน( ในคร�)งน�)นเราม#อาย�ได่�แสุนปิI ได่�ร�กษาสุรณคมน(ใหั�บร�บ"รณ(ตล่อด่เวล่าเท�าน�)น เม6+อกาล่ท#+สุ�ด่ล่�วงไปิ เราได่�ระล่7กถ7งสุรณคมน( ด่�วย ก�ศล่กรรมท#+ได่�ท-าแล่�วน�)น เราได่�ไปิสุ"�ภพด่าวด่7งสุ( เม6+อเราย�งอย"�ในเทวโล่ก ปิระกอบแต�บ�ญกรรม เราอ�บ�ต� ณ ปิระเทศใด่ๆ เราย�อมได่�เหัต� ๘ ปิระการ ค6อ ในปิระเทศน�)นๆ เราเปิ/นผู้"�อ�นเขุาบ"ชาท�กท�ศ ๑ เปิ/นผู้"�ม#ปิ;ญญาคมกล่�า ๑ เทวด่าท�)งปิวงย�อมปิระพฤต�ตามเรา ๑ เราย�อมได่�โภคสุมบ�ต�ไม�ขุาด่สุาย ๑ เปิ/นผู้"�ม#ผู้�วพรรณด่�งทอง ๑ เปิ/นผู้"�ม#ปิฏ�ภาณในท#+ท�)งปิวง ๑ เปิ/นผู้"�ไม�หัว� +นไหัวต�อม�ตร ๑ ยศขุองเราสุ"งสุ�ด่ ๑ เราได่�เปิ/น จ้อมเทวด่าเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�อย"� ๘๐ คร�)ง อ�นนางอ�ปิสุรแวด่ล่�อมเสุวยสุ�ขุอ�นเปิ/นท�พย( เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗๕ คร�)ง ได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณนาน�บม�ได่� เม6+อถ7งภพท#+สุ�ด่ เราปิระกอบ ด่�วยบ�ญกรรม เก�ด่ในสุก�ล่พราหัมณ(มหัาศาล่ม�+งค�+งท#+สุ�ด่ในนครสุาว�ตถ# เวล่าเย.น (ว�นหัน7+ง) เราต�องการจ้ะเล่�น แวด่ล่�อมด่�วยพวกเด่.ก ออก จ้ากนครแล่�ว เขุ�าไปิสุ"�สุ�งฆ์าราม ณ ท#+น�)น เราได่�เหั.นพระสุมณะผู้"�พ�นว�เศษ แล่�ว ไม�ม#อ�ปิธ� ท�านแสุด่งธรรมแก�เรา แล่ะได่�ใหั�สุรณะแก�เรา เรา น�)นฟ้;งสุรณะแล่�ว ระล่7กถ7งสุรณะขุองเราได่� น�+งอย"�บนอาสุนะอ�นหัน7+ง ได่�บรรล่�อรหั�ต เราได่�บรรล่�อรหั�ตน�บแต�เก�ด่ได่�เจ้.ด่ปิI พระพ�ทธเจ้�าม#พระ จ้�กษ� ทรงร" �ค�ณขุองเราแล่�ว ทรงปิระทานอ�ปิสุมบทในก�ล่ปิอ�นปิระมาณม�ได่�แต�ก�ล่ปิน#) เรา

ได่�ถ7งสุรณะ กรรมท#+เราท-าด่#แล่�วเพ#ยงน�)น ได่�ใหั�ผู้ล่แก�เรา ณ ท#+น#) สุรณะเราร�กษาด่#แล่�ว ความปิรารถนาแหั�งใจ้เราน�)นต�)งไว�ด่# แล่�ว เราได่�เสุวยยศท�กอย�างแล่�ว ได่�บรรล่�บทอ�นไม�หัว� +นไหัว ท�านเหัล่�า ใด่ม#ความต�องการฟ้;ง ท�านเหัล่�าน�)นจ้งฟ้;งเรากล่�าว เราจ้�กบอกความแหั�งบทท#+เราเหั.นเองแก�ท�านท�)งหัล่าย พระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้อ�บ�ต�แล่�ว ในโล่กศาสุนาขุองพระช�นเจ้�าเปิ/นไปิอย"� พระองค(ทรงต#กล่องอมฤต อ�นเปิ/นเคร6+องบรรเทาล่"กศร ค6อความโศกได่� ท�านท�)งหัล่ายพ7งท-าสุ�กการะอ�นย�+งในบ�ญเขุตอ�นยอด่เย#+ยม ตามก-าล่�งขุองตน ท�านท�)งหัล่ายจ้�กพบน�พพาน ท�านท�)งหัล่ายจ้งร�บไตรสุรณคมน( จ้งร�กษาศ#ล่ ๕ ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว จ้�กท-าท#+สุ�ด่ท�กขุ(ได่� ท�านท�)งหัล่ายจ้งยกเราเปิ/นต�วอย�าง ร�กษาศ#ล่แล่�ว แม�ท�กท�านก.จ้�ก ได่�บรรล่�อรหั�ตโด่ยไม�นานเล่ยเราเปิ/นผู้"� ม#ว�ชชา ๓ บรรล่�อ�ทธ�ว�ธ# ฉัล่าด่ในเจ้โตปิร�ยญาณ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า ขุ�าพระองค(เปิ/นสุาวกขุองพระองค( ขุอถวายบ�งคม จ้รณะขุองพระศาสุด่า ในก�ล่ปิอ�นปิระมาณม�ได่�แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�น�บถ6อพระพ�ทธเจ้�าเปิ/นสุรณะ เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ในการถ7งสุรณคมน( ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระต#สุรณาคมน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต#ณ�สุรณาคมน�ยเถราปิทาน. ----------

เบญจ้สุ#ล่สุมาทานน�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๒๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการร�กษาเบญจ้ศ#ล่ -2 1 0 0 0 -1260 40 0 0 0

[๒๖] เวล่าน�)น เราเปิ/นคนท-าการร�บจ้�างอย"�ในนครจ้�นทวด่# เราม�วปิระกอบ ในการน-ามาซุ้7+งการงานขุองผู้"�อ6+น จ้7งไม�ได่�บวช โล่กท�)งหัล่ายถ"กความม6ด่ ใหัญ�หัล่วงปิด่บ�งแล่�ว ย�อมถ"กไฟ้ ๓ กองเผู้า เราควรจ้ะปิระกอบด่�วย อ�บายอะไรหันอ ไทยธรรมขุองเราไม�ม# แล่ะเราเปิ/นคนยากไร�ท-าการร�บ จ้�างอย"� ผู้�ฉัะน�)น เราพ7งร�กษาเบญจ้ศ#ล่ใหั�บร�บ"รณ(เถ�ด่ เราจ้7งเขุ�าไปิหัาพระภ�กษ�ช6+อน�สุภะ ผู้"�เปิ/นสุาวกขุองพระม�น#พระนามว�าอโนมท�สุสุ# แล่�ว ได่�ร�บสุ�กขุาบท ๕ เวล่าน�)นเราม#อาย�แสุนปิI เราร�กษาเบญจ้ศ#ล่ใหั�บร�บ"รณ( ตล่อด่เวล่าเท�าน�)น เม6+อเวล่าใกล่�ตายมาถ7งเขุ�า ทวยเทพย�อมย�งเราใหั�ช6+นชม (เช6)อเช�ญเรา) ว�า ท�านผู้"�น�รท�กขุ( รถอ�นเท#ยมด่�วยม�าพ�นหัน7+งน#)ปิรากฏ แล่�วเพ6+อท�าน เม6+อจ้�ตด่วงหัล่�งเปิ/นไปิ เราได่�ระล่7กถ7งศ#ล่ขุองเรา ด่�วย ก�ศล่กรรมท#+ได่�ท-าแล่�วน�)น เราได่�ไปิสุ"�ภพด่าวด่7งสุ( ได่�เปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยราชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๓๐ คร�)ง แวด่ล่�อมด่�วยนางอ�ปิสุรท�)งหัล่าย เสุวย สุ�ขุอ�นเปิ/นท�พย(อย"� แล่ะได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗๕ คร�)ง ได่�เปิ/นพระเจ้�า ปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บม�ได่� เราอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว เคล่6+อนจ้ากเทวโล่ก มาเก�ด่ในสุก�ล่พราหัมณ(มหัาศาล่อ�นม�+งค�+งในนคร ไพสุาล่# เม6+อศาสุนาขุองพระช�นเจ้�าย�งร� �งเร6อง

อย"� มารด่าแล่ะบ�ด่าขุองเราได่� ร�บสุ�กขุาบท ๕ ในเวล่าใกล่�พรรษา เราฟ้;งศ#ล่อย"�พร�อมก�บมารด่าแล่ะบ�ด่า จ้7งระล่7กถ7งศ#ล่ขุองเราได่� เราน�+งอย"�บนอาสุนะอ�นเด่#ยว ได่�บรรล่�อรหั�ตแล่�ว เราได่�บรรล่�อรหั�ตน�บแต�เก�ด่ได่� ๕ ปิI พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#จ้�กษ�ทรงทราบค�ณขุองเราแล่�ว ได่�ปิระทานอ�ปิสุมบทใหั�เรา เราร�กษาสุ�กขุาบท ๕ ใหั�บร�บ"รณ(แล่�ว ไม�ได่�ไปิสุ"�ว�น�บาตเล่ย ตล่อด่ก�ล่ปิหัาปิระมาณม�ได่�แต�ก�ล่ปิน#) เราน�)นได่�เสุวยยศเพราะก-าล่�งแหั�งศ#ล่เหัล่�าน�)น เม6+อจ้ะปิระกาศผู้ล่ขุองศ#ล่ท#+เราได่�เสุวยแล่�ว โด่ยจ้ะน-ามาปิระกาศตล่อด่โกฏ�ก�ล่ปิ ก.พ7งปิระกาศได่�เพ#ยงเอกเทศ เราร�กษาเบญจ้ศ#ล่แล่�ว ย�อมได่�เหัต� ๓ ปิระการ ค6อ เราเปิ/นผู้"�ม#อาย�ย6น นาน ๑ ม#โภคสุมบ�ต�มาก ๑ ม#ปิ;ญญาคมกล่�า ๑ เม6+อเราปิระกาศผู้ล่ขุอง ศ#ล่ท�)งปิวงกะหัม"�มน�ษย(อ�นม#ปิระมาณย�+ง เราท�องเท#+ยวอย"�ในภพน�อยใหัญ� ย�อมได่�ฐานะเหัล่�าน#) พระสุาวกขุองพระช�นเจ้�าท�)งหัล่าย ปิระพฤต�อย"�ในศ#ล่หัา ปิระมาณม�ได่� ถ�าจ้ะพ7งย�นด่#อย"�ในภพ จ้ะพ7งม#ผู้ล่เช�นไร เบญจ้ศ#ล่อ�นเราผู้"�เปิ/นคนร�บจ้�าง ม#ความเพ#ยรปิระพฤต�ด่#แล่�ว เราพ�นจ้ากเคร6+องผู้"กท�)งปิวงได่� ในว�นน#) ด่�วยศ#ล่น�)น ในก�ล่ปิอ�นปิระมาณม�ได่� แต�ก�ล่ปิน#) เราร�กษาเบญจ้ศ#ล่ แล่�ว ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง (การร�กษา) เบญจ้ศ#ล่ ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะแม�อภ�ญญา ๖ เราพ7งท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระเบญจ้ศ#ล่สุมาทาน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เบญจ้สุ#ล่สุมาทาน�ยเถราปิทาน. ----------

อ�นนสุ�งสุาวกเถราปิทานท#+ ๕ (๒๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายภ�กษา-2 1 0 0 0 -1270 18 0 0 0

[๒๗] เราได่�ปิIต�อย�างย�+ง เพราะได่�เหั.นสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ในระหัว�างตล่าด่ เช�นก�บเสุาค�ายทอง ม#พระล่�กษณะปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการ ด่�งด่วงปิระท#ปิสุ�องโล่กใหั�โชต�ช�วงหัาปิระมาณม�ได่� ไม�ม#ใครเปิร#ยบ ฝ้Tกพระองค(แล่�ว ทรงความร� �งเร6องเราถวายอภ�วาทสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว น�มนต(พระองค(ผู้"�มหัาม�น#ใหั�เสุวย พระม�น# ผู้"�ปิระกอบด่�วยกร�ณาในโล่ก ทรงอน�โมทนาแก�เราในกาล่น�)น เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ทรงพระมหัากร�ณาพระองค(น�)น ทรงท-าความช6+น ชมอย�างย�+งแล่�ว บ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิหัน7+ง ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ในเวล่าน�)น ด่�วยผู้ล่แหั�งทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายภ�กษา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่.

ทราบว�า ท�านพระอ�นนสุ�งสุาวกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#)ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�นนสุ�งสุาวกเถราปิทาน. ----------

ธ"ปิทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๒๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายธ"ปิ -2 1 0 0 0 -1280 13 0 0 0

[๒๘] เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ได่�ถวายธ"ปิไว�ในพระค�นธก�ฎ#ขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)นๆ เราย�อมเปิ/นท#+ร �กขุองชนแม� ท�)งหัมด่ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายธ"ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� ถวายธ"ปิใด่ในเวล่าน�)น ด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายธ"ปิน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายธ"ปิ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระธ"ปิทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ธ"ปิทายกเถราปิทาน ----------

ปิ�ฬิ�นปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๗ (๒๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการเกล่#+ยทราย -2 1 0 0 0 -1290 13 0 0 0

[๒๙] เราขุนเอาทรายเก�าท#+โพธ�มณฑูล่อ�นอ�ด่ม แหั�งพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�า ว�าว�ปิ;สุสุ#ออกท�)ง แล่�วเกล่#+ยทรายอ�นสุะอาด่ไว�ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�ถวายทรายใด่ ด่�วยผู้ล่การถวายทรายน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายทราย ในก�ล่ปิท#+ ๕๓ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระราชา ครอบครองคน ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#ก-าล่�งมาก ม#พระนามว�ามหัาปิ�ฬิ�นะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่.ทราบว�า ท�านพระปิ�ฬิ�นปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ฬิ�นปิ"ชกเถราปิทาน. ----------

อ�ตต�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๒๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุ�งขุ�ามฟ้าก -2 1 0 0 0 -1300 24 0 0 0

[๓๐] เวล่าน�)น เราเปิ/นจ้ระเขุ�อย"�ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา เราขุวนขุวายหัาเหัย6+อขุอง ตน ได่�ไปิย�งท�าน-)า สุม�ยน�)น พระสุย�มภ"ผู้"�อ�ครบ�คคล่พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ พระองค(ปิระสุงค(จ้ะเสุด่.จ้ขุ�ามแม�น-)า จ้7งเสุด่.จ้เขุ�ามาสุ"�ท�าน-)า ก.เม6+อพระสุ�มพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้มาถ7ง แม�เราก.มาถ7งท#+ท�าน-)าน�)น เราได่�เขุ�าไปิใกล่� พระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�กราบท"ล่ด่�งน#)ว�า เช�ญ

เสุด่.จ้ขุ7)น (หัล่�งขุ�าพระองค()เถ�ด่พระมหัาว#รเจ้�า ขุ�าพระองค(จ้�กขุ�ามสุ�งพระองค( ขุอพระองค(ทรงอน� เคราะหั(ว�สุ�ยขุองบ�ด่าขุ�าพระองค(เถ�ด่ พระมหัาม�น# พระมหัาม�น#ทรงสุด่�บ ค-าท"ล่เช�ญขุองเราแล่�วเสุด่.จ้ขุ7)น (หัล่�ง)

เราร�าเร�ง ม#จ้�ตย�นด่# ได่�ขุ�าม สุ�งพระผู้"�ม#พระภาค ผู้"�นายกขุองโล่ก ท#+ฝ้;+ งแม�น-)าโน�น พระผู้"�ม#พระภาค สุ�ทธ�ตถะนายกขุองโล่ก ทรงย�งเราใหั�พอใจ้ ณ ท#+น�)นว�า ท�านจ้�กได่�บรรล่� อมตธรรม เราเคล่6+อนจ้ากกายน�)นแล่�ว ได่�ไปิสุ"�เทวโล่ก แวด่ล่�อมด่�วย นางอ�ปิสุร เสุวยสุ�ขุอ�นเปิ/นท�พย(อย"� เราได่�เปิ/นจ้อมเทวด่า เสุวยเทวร�ช สุมบ�ต�อย"� ๗ คร�)ง ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้"�เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น ๓ คร�)ง เราขุวนขุวายในว�เวก ม#ปิ;ญญาแล่ะสุ-ารวมแล่�วด่�วยด่# ทรงกายอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่อย"�ในศาสุนาพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เรา ได่�ขุ�ามสุ�งพระนราสุภ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการขุ�ามสุ�งพระนราสุภ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่.ทราบว�า ท�านพระอ�ตต�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ตต�ยเถราปิทาน. ----------

เอก�ญชล่�กเถราปิทานท#+ ๙ (๒๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการปิระนมอ�ญชล่# -2 1 0 0 0 -1310 13 0 0 0

[๓๑] เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�ม#พระฉัว#วรรณเปิล่�งปิล่�+งด่�งทองพระนามว�า ว�ปิ;สุสุ# เล่�ศกว�าผู้"�น-าหัม"� เปิ/นนระผู้"�แกล่�วกล่�า ทรงแนะน-าด่# ทรงทรมานผู้"� ท#+ย�งม�ได่�ทรมาน ผู้"�คงท#+ ทรงม#วาทะมาก ม#มต�มาก เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิ ระหัว�างตล่าด่ จ้7งม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�ปิระนมอ�ญชล่#ไหัว� ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ปิระนมอ�ญชล่#ไหัว�อ�นใด่ ในเวล่าน�)น ด่�วย กรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการปิระนมอ�ญชล่#ไหัว� ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�ง ช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอก�ญชล่�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอก�ญชล่�กเถราปิทาน. ----------

โขุมทายกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าโขุมะ -2 1 0 0 0 -1320 23 0 0 0

[๓๒] เวล่าน�)น เราเปิ/นพ�อค�าอย"�ในนครพ�นธ�มด่# ด่�วยการค�าขุายน�)น เราได่�เล่#)ยง ด่"ภร�ยา แล่ะก�อสุร�างก�ศล่สุมบ�ต� เราต�องการก�ศล่ ได่�ถวายผู้�าโขุมะผู้6น หัน7+งแด่�พระศาสุด่าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�ทรงแสุวงหัาค�ณใหัญ�หัล่วง เสุด่.จ้ ด่-าเน�นอย"�ในถนน ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เวล่า

น�)น เราได่�ถวายผู้�าโขุมะใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่การถวายผู้�าโขุมะในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) เราเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระนามว�า สุ�นธวสุ�นทนะ สุมบ"รณ(ด่�วยร�ตนะ ๗ ปิระการ เปิ/นใหัญ�ในทว#ปิท�)ง ๔ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระโขุมทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โขุมทายกเถราปิทาน. ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. สุ�ภ"ต�เถราปิทาน๒. อ�ปิวาณเถราปิทาน ๓. ต#ณ�สุรณาคมน�ยเถราปิทาน ๔. เบญจ้สุ#ล่สุมาทานน�ยเถราปิทาน ๕. อ�นนสุ�งสุาวกเถราปิทาน๖. ธ"ปิทายกเถราปิทาน ๗.

ปิ�ฬิ�นปิ"ชกเถราปิทาน๘. อ�ตต�ยเถราปิทาน ๙. เอก�ญชล่�กเถราปิทาน ๑๐.

โขุมทายกเถราปิทาน คาถารวมท�)งหัมด่ท#+ท�านกล่�าวไว�ม# ๑๘๕ คาถา. จ้บ สุ�ภ"ต�วรรคท#+ ๓.

จ้บ ภาณวารท#+ ๔. ----------

ก�ณฑูธานวรรคท#+ ๔ ก�ณฑูธานเถราปิทาน ๑ (๓๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่กล่�วย -2 1 0 0 0 -1330 31 0 0 0

[๓๓] เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�บ-าร�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ตร�สุร" �เอง เปิ/นอ�ครบ�คคล่ ซุ้7+งทรงหัล่#กเร�นอย"�ตล่อด่ ๗ ว�น เราร" �เวล่าท#+พระองค(เสุด่.จ้ออกจ้ากท#+หัล่#กเร�น ได่�ถ6อผู้ล่กล่�วยใหัญ�เขุ�าไปิถวายพระมหัาม�น#พระนามว�า ปิท�ม�ตระ พระผู้"�ม#พระภาคสุ�พพ�ญญผู้"�น-าขุองโล่ก เปิ/นมหัาม�น# ทรงย�งจ้�ตขุองเราใหั�เล่6+อมใสุ ทรงร�บไว�แล่�วเสุวย พระสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�ทรงน-า หัม"�ช� )นยอด่เย#+ยมเสุวยแล่�ว ปิระท�บน�+งบนอาสุนะขุองพระองค( ได่�ตร�สุ พระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ย�กษ(เหัล่�าใด่ปิระช�มก�นอย"�ท#+ภ"เขุาน#) แล่ะคณะภ"ตในปิNา ท�)งหัมด่น�)น จ้งฟ้;งค-าเรา ผู้"�ใด่บ-าร�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เท#+ยง ด่�งไกรสุรราชสุ#หั(เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กได่�เปิ/นท�าว เทวราช ๑๑ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓๔ คร�)ง ในก�ล่ปิท#+แสุน พระศาสุด่าทรงพระนามว�าโคด่มโด่ยพระโคตร ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�า โอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น�)นได่�ด่�าสุมณะท�)งหัล่ายผู้"�ม#ศ#ล่ หัาอาสุวะม�ได่� จ้�กได่�ช6+อ (อ�นเหัมาะสุม) ด่�วยว�บากแหั�งกรรมอ�นล่ามก เขุาจ้�กได่�เปิ/นโอรสุทายาทในธรรมขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น อ�นธรรม น�รม�ตแล่�ว จ้�กเปิ/นสุาวกม#ช6+อว�าก�ณฑูธานะ เราปิระกอบเน6องๆ ซุ้7+งความสุง�ด่ เพ�งฌาน ย�นด่#ในฌาน ย�งพระศาสุด่าใหั�ทรงโปิรด่ปิราน ไม�ม#อาสุวะอย"� พระช�นเจ้�าอ�นพระสุาวกท�)งหัล่ายแวด่ล่�อม หั�อมล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( ปิระท�บน�+ง ณ ท�ามกล่างสุงฆ์(แล่�ว ทรงใหั�เราร�บการแจ้กสุล่าก เราหั�มผู้�าเฉัว#ยงบ�าขุ�างหัน7+ง ถวาย

บ�งคมพระศาสุด่าผู้"�น-าขุองโล่ก เม6+อภ�กษ� ท�)งหัล่ายว�ากล่�าวอย"� ได่�ร�บสุล่ากท#+หัน7+งไว�ขุ�างหัน�าขุองผู้"�ปิระเสุร�ฐ ด่�วย กรรมน�)น พระผู้"�ม#พระภาคทรงย�งหัม6+นโล่กธาต�ใหั�หัว� +นไหัว ปิระท�บน�+ง ณ ท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ทรงต�)งเราไว�ในอ�ครฐาน เราม#ความเพ#ยรอ�นน-าซุ้7+งธ�ระ น-าความเกษมจ้ากโยคะมาใหั� เราทรงกายเปิ/นท#+สุ�ด่ไว�ในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระก�ณฑูธานเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�ณฑูธานเถราปิทาน. ----------

สุาคตเถราปิทานท#+ ๒ (๓๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญพระพ�ทธเจ้�า-2 1 0 0 0 -1340 29 0 0 0

[๓๔] ในกาล่น�)น เราเปิ/นพราหัมณ(ม#นามช6+อว�า โสุภ�ตะ อ�นบร�วารพร�อมด่�วย ศ�ษย(แวด่ล่�อมแล่�ว ได่�ไปิย�งอาราม สุม�ยน�)นพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�อ�ด่มบ�ร�ษ แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( เสุด่.จ้ออกจ้ากปิระต"พระอารามแล่�วปิระท�บย6นอย"� เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ผู้"�ฝ้Tกพระองค(แล่�ว แวด่ล่�อมด่�วย ภ�กษ�สุงฆ์(ผู้"�ฝ้Tกตนแล่�ว จ้7งย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุแล่�วเชยชมพระองค(ผู้"�น-า ขุองโล่กว�า ต�นไม�ท�กชน�ด่น�)น งอกงามบนแผู้�นด่�น ฉั�นใด่ สุ�ตว(ผู้"�ม#ความร" �ก.ฉั�นน�)น ย�อมงอกงามในศาสุนาขุองพระช�นเจ้�า พระองค(สุ�พพ�ญญู"ผู้"�ทรงน-าหัม"�แสุวงหัาค�ณอ�นย�+งใหัญ� ทรงถอนคนเปิ/นอ�นมากออกจ้ากทางผู้�ด่แล่�ว ตร�สุบอกทางท#+ถ"ก พระองค(ฝ้Tกพระองค(แล่�วแวด่ล่�อมด่�วยผู้"�ฝ้Tกตนแล่�ว ทรงเพ�งฌาน แวด่ล่�อมด่�วยผู้"�เพ�งฌาน ทรงม#ความเพ#ยร แวด่ ล่�อมด่�วยผู้"�สุ�งตนไปิแล่�ว ผู้"�สุงบระง�บแล่ะผู้"�คงท#+ ปิระด่�บด่�วยบร�ษ�ท ย�อม งามด่�วยพระญาณอ�นเก�ด่แต�บ�ญ ร�ศม#ขุองพระองค(ร� �งเร6อง ด่�งพระอาท�ตย( อ�ท�ยฉัะน�)น พระศาสุด่าพระนามว�า ปิท�ม�ตระ ผู้"�ทรงแสุวงหัาค�ณใหัญ� ทอด่พระเนตรเหั.นเราผู้"�ม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ปิระท�บย6นท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่� ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า พราหัมณ(ใด่ย�งความร�าเร�งใหั�เก�ด่แล่�ว สุรรเสุร�ญเรา พราหัมณ(น�)นจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่แสุนก�ล่ปิ อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กเคล่6+อนจ้ากสุวรรค(ช�)นด่�สุ�ต แล่�วจ้�กบวชในศาสุนาขุอง พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม คร�)นบวชในศาสุนาแล่�วจ้�กได่�ความย�นด่# แล่ะความร�าเร�ง จ้�กเปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่าม#นามช6+อว�าสุาคตะ เราบวช แล่�วเว�นกรรมอ�นล่ามกด่�วยกาย ล่ะวจ้#ท�จ้ร�ต ย�งอาช#พใหั�บร�สุ�ทธ�L เราเปิ/นอย"�อย�างน#) เปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในเตโชธาต� ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�วเปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุาคตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บสุาคตเถราปิทาน.

----------

มหัาก�จ้จ้ายนเถราปิทานท#+ ๓ (๓๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการทาทองพระเจ้ด่#ย(-2 1 0 0 0 -1350 33 0 0 0

[๓๕] เราได่�ใหั�ท-าแผู้�นศ�ล่าไว�แล่�ว ได่�เอาทองฉัาบทาพระเจ้ด่#ย(ช6+อปิท�ม ขุองพระ ผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นท#+พ7+งขุองโล่กพระนามว�าปิท�ม�ตระ แล่ะได่�ก�)นฉั�ตรอ�นสุ-าเร.จ้ด่�วยแก�ว แล่�วเอาพ�ด่วาล่ว�ชน#พ�ด่ถวายพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�( ขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ ภ"มเทวด่าม#ปิระมาณเท�าไร มาปิระช�มก�นท�)งหัมด่ในเวล่าน�)น ด่�วยความหัว�งว�า พระศาสุด่าจ้�กตร�สุผู้ล่แหั�งอาสุนะแล่ะฉั�ตรแก�ว พวกเราจ้�กฟ้;งพระศาสุด่าตร�สุท�)งหัมด่น�)น พ7งย�งความร�าเร�งใหั�เก�ด่อย�างย�+งในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า พระสุย�มภ"ผู้"�อ�ครบ�คคล่ปิระท�บน�+งบนอาสุนะทองแล่�ว แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ ได่�ถวายอาสุนะอ�นสุ-าเร.จ้ด่�วยทองแล่ะแก�วน#) เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�าน ท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กเปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�อย"� ๓๐ ก�ล่ปิ จ้�กม#ร�ศม#แผู้�ไปิโด่ยรอบตล่อด่ร�อยโยชน( มาสุ"�มน�ษยโล่กแล่�ว จ้�ก ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#พระนามว�าปิภ�สุสุระ จ้�กเปิ/นผู้"�ม#เด่ชอ�นร� �งเร6องจ้�กได่�เปิ/นกษ�ตร�ย( ม#ร�ตนะ ๘ ปิระการ โชต�ช�วงอย"�โด่ยรอบ ท�)งกล่างค6นกล่างว�น ด่�งพระอาท�ตย(อ�ท�ยฉัะน�)น ในก�ล่ปิท#+แสุน พระศาสุด่าม#พระนาม ช6+อว�าโคด่มซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่กผู้"�น�)นอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กเคล่6+อนจ้ากภพด่�สุ�ต จ้�กเปิ/นบ�ตร พราหัมณ( ม#นามช6+อว�าก�จ้จ้านะ ภายหัล่�ง เขุาบวชแล่�วจ้�กตร�สุร" � ไม�ม# อาสุวะอย"� พระโคด่มผู้"�สุ�องโล่กใหั�โชต�ช�วงจ้�กทรงต�)งไว�ในต-าแหัน�งอ�นเล่�ศ ผู้"�น�)น จ้�กกล่�าวปิ;ญหัาท#+ถ"กถามแล่�วโด่ยย�อใหั�พ�สุด่าร แล่ะเม6+อกล่�าวปิ;ญหัา น�)น จ้�กย�งอ�ธยาศ�ยใหั�เต.ม พราหัมณ(ผู้"�เปิ/นอภ�ชาตบ�ตรในสุก�ล่อ�นม�+งค�+ง เร#ยนจ้บมนต( ล่ะทร�พย(แล่ะขุ�าวเปิล่6อกแล่�ว บวชเปิ/นบรรพช�ต เม6+อถ"ก ถามปิ;ญหัาแม�โด่ยย�อ เราก.กล่�าวแก�ได่�โด่ยพ�สุด่าร เราย�อมย�งอ�ธยาศ�ย ขุองชนเหัล่�าน�)นใหั�เต.ม ย�อมย�งพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�สุ"งกว�าสุ�ตว(ใหั�โปิรด่ปิรานพระมหัาว#รเจ้�าผู้"�ตร�สุร" �เอง เปิ/นอ�ครบ�คคล่ ทรงโปิรด่ปิรานเรา ปิระท�บน�+งณ ท�ามกล่างสุงฆ์(แล่�ว ทรงต�)งเราไว�ในเอตท�คคสุถาน ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระมหัาก�จ้จ้ายนเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ มหัาก�จ้จ้ายนเถราปิทาน. ----------

กาฬ�ทาย#เถราปิทานท#+ ๔ (๓๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายขุ�าวช�)นพ�เศษ-2 1 0 0 0 -1360 31 0 0 0

[๓๖] เม6+อพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+เสุด่.จ้ด่-าเน�นทางไกล่ เท#+ยวจ้าร�กไปิ ในเวล่าน�)น เราได่�ถ6อเอาด่อกปิท�ม ด่อก อ�บล่ แล่ะด่อกมะล่�ซุ้�อนอ�นบานสุะพร�+ง แล่ะถ6อขุ�าว (สุ�ก)

ช�)นพ�เศษมา ถวายแด่�พระศาสุด่า พระมหัาว#รช�นเจ้�า ทองเสุวยขุ�าวช�)นพ�เศษอ�นเปิ/นโภชนะด่# แล่ะทรงร�บด่อกไม�น�)นแล่�ว ทรงย�งเราใหั�ร6+นเร�งว�า ผู้"�ใด่ได่� ถวายด่อกปิท�มอ�นอ�ด่ม เปิ/นท#+ปิรารถนา เปิ/นท#+ใคร�ในโล่กน#)แก�เรา ผู้"�น�)น ท-ากรรมท#+ท-าได่�ยากน�ก ผู้"�ใด่ได่�บ"ชาด่อกไม� แล่ะได่�ถวายขุ�าวช�)นพ�เศษแก�เรา เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กได่�เสุวย เทวร�ชสุมบ�ต� ๑๘ คร�)ง ด่อกอ�บล่ ด่อกปิท�ม แล่ะด่อกมะล่�ซุ้�อน จ้ะม#ใน เบ6)องบนผู้"�น�)นด่�วยผู้ล่แหั�งบ�ญน�)น ผู้"�น�)นจ้�กสุร�างหัล่�งคาอ�นปิระกอบด่�วย ขุองหัอมอ�นเปิ/นท�พย(ไว�ในอากาศ จ้�กทรงไว�ในเวล่าน�)น จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๒๕ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระราชาในแผู้�นด่�นครอบครองพสุ�ธา ๕๐๐ คร�)ง ในก�ล่ปิท#+แสุน พระศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ซุ้7+งม#สุมภพใน วงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น�)นปิรารถนาในกรรมขุอง ตน อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กได่�เปิ/นบ�ตรผู้"�ม#ช6+อเสุ#ยง ท-าความเพล่�ด่เพล่�นใหั�เก�ด่แก�เจ้�าศากยะท�)งหัล่ายแต�ภายหัล่�ง ผู้"�น�)นอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อน แล่�วจ้�กบวช จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�วไม�ม#อาสุวะน�พพาน พระ โคด่มผู้"�เผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก จ้�กทรงต�)งผู้"�น�)นซุ้7+งบรรล่�ปิฏ�สุ�มภ�ทา ได่�ท-าก�จ้ท#+ควรท-าเสุร.จ้แล่�ว ไม�ม#อาสุวะ ในเอตท�คคสุถาน ผู้"�น�)นม#ตนสุ�งไปิแล่�วเพ6+อความเพ#ยร สุงบระง�บ ไม�ม#อ�ปิธ� จ้�กเปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่าม#นามช6+อว�าอ�ทาย# เราก-าจ้�ด่ราคะ โทสุะ โมหัะ มานะ แล่ะม�กขุะ ได่�แล่�ว ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� เราย�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าใหั�ทรงโปิรด่ปิราน ม#ความเพ#ยร ม#ปิ;ญญา แล่ะพระสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงเล่6+อมใสุ ทรงต�)งเราไว�ในเอตท�คคสุถาน ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระกาฬ�ทาย#เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ กาฬ�ทาย#เถราปิทาน. ----------

โมฆ์ราชเถราปิทานท#+ ๕ (๓๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�งคมพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -1370 39 0 0 0

[๓๗] ก.พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�สุย�มภ" พระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# ไม�ทรงแพ�อะไรๆ แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิในถนน เราแวด่ล่�อมด่�วยพวกศ�ษย( ท�)งหัล่ายออกจ้ากเร6อนไปิ คร�)นแล่�วได่�พบพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นนายกขุอง โล่กท#+ถนนน�)น เราได่�ปิระนมอ�ญชล่#บนเศ#ยรเกล่�าถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุแล่�ว เชยชมพระองค(ผู้"�นายกขุองโล่ก สุ�ตว(ม#ร"ปิก.ด่# ม#สุ�ญญาก.ด่# ไม�ม#สุ�ญญาก.ด่# ปิระมาณเท�าใด่ สุ�ตว(เหัล่�าน�)นย�อม เขุ�าไปิภายในพระญาณขุองพระองค( ท�)งหัมด่เปิร#ยบ

เหัม6อนสุ�ตว(ในน-)าเหัล่�า ใด่เหัล่�าหัน7+ง สุ�ตว(เหัล่�าน�)นย�อมต�ด่อย"�ภายในขุ�ายขุองคนท#+เอาขุ�ายตาเล่.กๆเหัว#+ยงล่งในน-)าฉัะน�)น อน7+งสุ�ตว(เหัล่�าใด่ค6อ สุ�ตว(ม#ร"ปิ แล่ะไม�ม#ร"ปิ ม#เจ้ตนา(ความต�)งใจ้) สุ�ตว(เหัล่�าน�)นย�อมเขุ�าไปิภายในพระญาณขุองพระองค(ท�)งหัมด่ พระองค(ทรงถอนโล่กอ�นอาก"ล่ด่�วยความม6ด่น#)ขุ7)นได่�แล่�ว สุ�ตว(เหัล่�าน�)นได่�ฟ้;ง ธรรมขุองพระองค(แล่�ว ย�อมขุ�ามกระแสุความสุงสุ�ยได่� โล่กอ�นอว�ชชาหั�อหั��มแล่�ว อ�นความม6ด่ท�วมท�บ โล่กก-าจ้�ด่ความม6ด่ได่� สุ�งแสุงโชต�ช�วงอย"� เพราะพระญาณขุองพระองค( พระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ�เปิ/นผู้"�ทรงบรรเทาความม6ด่มน ขุองสุ�ตว(ท�)งปิวง ชนเปิ/นอ�นมากฟ้;งธรรมขุองพระองค(แล่�ว จ้�กน�พพาน ด่�งน#)แล่�ว เราเอาน-)าผู้7)งรวงอ�นไม�ม#ต�วผู้7)งใสุ�เต.มหัม�อแล่�ว ปิระคองด่�วยม6อ ท�)งสุอง น�อมถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระมหัาว#รเจ้�าผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�น ใหัญ�หัล่วง ทรงร�บด่�วยพระหั�ตถ(อ�นงาม ก.พระสุ�พพ�ญญู"เสุวยน-)าผู้7)งน�)น แล่�ว เสุด่.จ้เหัาะขุ7)นสุ"�นภากาศ พระศาสุด่าพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ#นราสุภ ปิระท�บอย"�ในอากาศ ทรงย�งจ้�ตขุองเราใหั�เล่6+อมใสุ ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#) ว�า ผู้"�ใด่ชมเชยญาณน#) แล่ะชมเชยพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ด่�วยจ้�ตอ�น เล่6+อมใสุน�)น ผู้"�น�)นจ้ะไม�ไปิสุ"�ท�คต�แล่ะผู้"�น�)นจ้�กเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต� ๔๖ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชครอบครองแผู้�นด่�น ๘๐๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/น พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕๐๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชเสุวยสุมบ�ต�อย"�ในแผู้�นด่�นน�บไม�ถ�วน จ้�กเปิ/นผู้"�เล่�าเร#ยน ทรงจ้-ามนต( ร" �จ้บไตรเพท จ้�กบวชในศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม จ้�กพ�จ้ารณาอรรถ อ�นล่7กซุ้7)งอ�นล่ะเอ#ยด่ได่�ด่�วยญาณ จ้�กเปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่า ม#นามช6+อว�าโมฆ์ราช จ้�กถ7งพร�อมด่�วยว�ชชา ๓ ท-าก�จ้ท#+ควรท-าเสุร.จ้แล่�ว ไม�ม# อาสุวะ พระโคด่มผู้"�ทรงเปิ/นยอด่ขุองผู้"�น-าหัม"� จ้�กทรงต�)งผู้"�น�)นไว�ในเอต ท�คคสุถาน เราล่ะก�เล่สุเคร6+องปิระกอบขุองมน�ษย( ต�ด่เคร6+องผู้"กพ�นในภพ ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธ ศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระโมฆ์ราชเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โมฆ์ราชเถราปิทาน. ----------

อธ�ม�ตตกเถราปิทานท#+ ๖ (๓๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอ�อย-2 1 0 0 0 -1380 14 0 0 0

[๓๘] เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# ผู้"�เปิ/นอ�ด่มบ�คคล่เสุด่.จ้น�พพานแล่�ว เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ น�มนต(ภ�กษ�สุงฆ์( เราท-ามณฑูปิด่�วยอ�อยแล่�ว น�มนต( สุ�งฆ์ร�ตนะ ผู้"�ซุ้6+อตรง ม#จ้�ตต�)งม�+นเปิ/นสุงฆ์(ผู้"�อ�ด่ม ใหั�ฉั�นอ�อย เราเขุ�าถ7ง ก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)นๆ เราย�อม ครอบง-าสุ�ตว(ท�)งปิวง น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม ในก�ล่ปิท#+ ๑,๘๐๐ เราได่� ใหั�ทานใด่ในเวล่าน�)น ด่�วยผู้ล่แหั�งทานน�)น เราไม�ร" �จ้�ก

ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการถวายอ�อย ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่�ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านอธ�ม�ตตกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อธ�ม�ตตกเถราปิทาน. ----------

ล่สุ�ณทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๓๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายกระเท#ยม -2 1 0 0 0 -1390 14 0 0 0

[๓๙] ในกาล่น�)น เราเปิ/นด่าบสุอย"�ท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( เราอาศ�ยกระเท#ยม เล่#)ยงช#ว�ต กระเท#ยมเปิ/นอาหัารขุองเรา เราใสุ�กระเท#ยมเต.มหัาบแล่�ว ได่� ไปิสุ"�อารามสุงฆ์( เราร�าเร�ง ม#จ้�ตโสุมน�สุ ได่�ถวายกระเท#ยมแก�สุงฆ์(คร�)นถวายกระเท#ยมแก�สุงฆ์(ผู้"�ใหั�เก�ด่ความย�นด่#เหัล่6อเก�นในศาสุนาพระว�ปิ;สุ สุ#ผู้"�เล่�ศกว�านรชนแล่�ว ได่�บ�นเท�งในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�ใหั�กระเท#ยมใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#) เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายกระเท#ยม ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระล่สุ�ณทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ล่สุ�ณทายกเถราปิทาน. ----------

อายาตทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๓๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุร�างศาล่าโรงฉั�น -2 1 0 0 0 -1400 19 0 0 0

[๔๐] เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าพวกคนผู้"�กล่�าว (ยกย�อง ตน) น�พพานแล่�ว เราร�าเร�ง ม#จ้�ตโสุมน�สุ ได่�ไหัว�พระสุถ"ปิอ�นอ�ด่ม ในกาล่น�)น เราร�าเร�ง ม#จ้�ตโสุมน�สุ ใหั�คนไปิบอกก�บนายช�าง ใหั�ทร�พย(แล่�ว จ้�างใหั�ท-าศาล่า (ล่#) โรงฉั�น เราอย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๘ ก�ล่ปิโด่ยไม�สุ�บสุนก�นเล่ย ในก�ล่ปิท#+เหัล่6อ เราท�องเท#+ยวไปิสุ�บสุนก�น ยาพ�ษ ย�อมไม�กล่-)ากล่ายในกายเรา แล่ะศาตราไม�กระทบกายเรา เราไม�พ7งตายใน น-)า น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุร�างศาล่าโรงฉั�น เราปิรารถนาฝ้นเม6+อใด่ มหัาเมฆ์ ย�อมย�งฝ้นใหั�ตกเม6+อน�)น แม�เทวด่าท�)งหัล่ายก.ตกอย"�ในอ-านาจ้เรา น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ๓๐ คร�)ง ใครๆ ย�อมไม�ด่"หัม�+นเรา น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม ในก�ล่ปิท#+ ๓๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ใหั�สุร�างศาล่าโรงฉั�นใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุร�างศาล่าโรงฉั�น ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอายาตทายก

เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อายาตทายกเถราปิทาน. ----------

ธรรมจ้�กก�กเถราปิทานท#+ ๙ (๓๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการต�)งธรรมจ้�กรบ"ชา-2 1 0 0 0 -1410 16 0 0 0

[๔๑] เราได่�ต�)งธรรมจ้�กรน#) ท-าอย�างสุวยงาม อ�นว�ญญู"ชนชมเชย (บ"ชา) ไว� ขุ�างหัน�าอาสุนะอ�นปิระเสุร�ฐ แหั�งพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะเราย�อมร� �งเร6องกว�าวรรณะท�)งสุ#+ ม#คนใช� พล่ทหัารแล่ะพาหันะ คนเปิ/น อ�นมากย�อมต�ด่ตามหั�อมล่�อมเราเปิ/นน�ตย( เราแวด่ล่�อมด่�วยด่นตร#หักหัม6+นท�กเม6+อ เราย�อมงามด่�วยบร�วาร น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม ในก�ล่ปิท#+ ๙๔แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ต�)งธรรมจ้�กรใด่บ"ชา ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ยน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการต�)งธรรมจ้�กรบ"ชา พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�หัล่ายพระองค( ม#พล่ มาก ม#พระนามว�า สุหั�สุสุราชา ผู้"�เปิ/นใหัญ�กว�าชน ได่�ม#ปิรากฏตล่อด่ ๑๑ ก�ล่ปิ แต�ก�ล่ปิน#) ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระธรรมจ้�กก�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ธรรมจ้�กก�กเถราปิทาน. ----------

ก�ปิปิร�กขุ�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๔๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการต�)งต�นก�ล่ปิพฤกษ(บ"ชา -2 1 0 0 0 -1420 24 0 0 0

[๔๒] เราได่�คล่�องผู้�าอ�นว�จ้�ตรหัล่ายผู้6นไว�ตรงหัน�าพระสุถ"ปิอ�นปิระเสุร�ฐ ขุอง พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ แล่�วต�)งต�นก�ล่ปิพฤกษ(ไว� เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อ ความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย(ในก-าเน�ด่น�)นๆ ต�นก�ล่ปิพฤกษ(อ�นงาม ย�อมปิระด่�ษฐานอย"�ใกล่�ปิระต"เรา เวล่าน�)น เราเอง บร�ษ�ทเพ6+อนแล่ะคนค��นเคย ได่�ถ6อเอาผู้�าจ้ากต�นก�ล่ปิพฤกษ(น�)นมาน��งหั�ม ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ต�)งต�นก�ล่ปิพฤกษ(ใด่ไว� ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการต�)งต�นก�ล่ปิพฤกษ( แล่ะในก�ล่ปิท#+ ๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓ องค( ทรงพระนามว�าสุ�เจ้ล่ะ ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระก�ปิปิร�กขุ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�ปิปิร�กขุ�ยเถราปิทาน. ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. ก�ณฑูธานเถราปิทาน ๒. สุาคตเถราปิทาน ๓. มหัาก�จ้จ้ายนเถราปิทาน ๔. กาฬ�ทาย#เถราปิ

ทาน๕. โมฆ์ราชเถราปิทาน ๖. อธ�ม�ตตกเถราปิทาน ๗. ล่สุ�ณทายกเถราปิทาน ๘. อายาตทายกเถราปิทาน ๙. ธรรมจ้�กก�กเถราปิทาน ๑๐.

ก�ปิปิร�กขุ�ยเถราปิทานแล่ะม#คาถา ๑๑๒ คาถา. จ้บ ก�ณฑูธานวรรคท#+ ๔ ----------

อ�ปิาล่#วรรคท#+ ๕ อ�ปิาล่#เถราปิทานท#+ ๑ (๔๑)

ว�าด่�วยพระอ�บาล่#ปิรารภกรรมขุองตน-2 1 0 0 0 -1430 47 0 0 0

[๔๓] พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก แวด่ล่�อมด่�วยพระขุ#ณาสุพหัน7+งพ�นพระองค(ทรงปิระกอบความสุง�ด่ เสุด่.จ้ไปิเพ6+ออย"�ในท#+ล่�บ เราน��งหั�มหัน�ง สุ�ตว( ถ6อไม�เท�าสุามง�ามเท#+ยวไปิ ได่�พบพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�น-าขุองโล่ก แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( จ้7งท-าหัน�งสุ�ตว(เฉัว#ยงบ�าขุ�างหัน7+ง ปิระนมอ�ญชล่# เหัน6อเศ#ยรเกล่�า ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�า แล่�วชมเชยพระองค(ผู้"�น-า ขุองโล่กว�า สุ�ตว(ท�)งหัล่ายท#+เก�ด่ในไขุ� เก�ด่ในเถ�าไคล่ เก�ด่ผู้�ด่ขุ7)น เก�ด่ในครรภ( แล่ะนกม#กาเปิ/นต�นท�)งหัมด่ ย�อมเท#+ยวไปิในอากาศท�กเม6+อ ฉั�นใด่ สุ�ตว(เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน7+ง ม#สุ�ญญาก.ตาม ไม�ม#สุ�ญญาก.ตาม สุ�ตว(เหัล่�าน�)น ก.ฉั�นน�)น ย�อมเขุ�าไปิภายในพระญาณขุองพระองค(ท�)งหัมด่ อน7+ง กล่�+นหัอมอ�นม#อย"�ท#+ภ"เขุา ณ ภ"เขุาหั�มว�นต(อ�นเปิ/นภ"เขุาสุ"งสุ�ด่ กล่�+นหัอม ท�)งหัมด่น�)น ย�อมไม�ถ7งแม�สุ�วนเสุ#)ยวในศ#ล่ขุองพระองค( โล่กน#)พร�อมท�)งเทวโล่ก แล่�นไปิเขุ�าความม6ด่มนใหัญ� โล่กก-าจ้�ด่ความม6ด่ได่�สุ�งแสุงโชต� ช�วงอย"� เพราะพระญาณขุองพระองค( เปิร#ยบเหัม6อนพระอาท�ตย(อ�สุด่งคตแล่�ว โล่กก.ถ7งความม6ด่ ฉั�นใด่ เม6+อพระพ�ทธเจ้�าย�งไม�เสุด่.จ้อ�บ�ต� สุ�ตว(โล่กถ7งความม6ด่ ฉั�นน�)น (อน7+ง) เปิร#ยบเหัม6อนเม6+อพระอาท�ตย(อ�ท�ย ย�อม ขุจ้�ด่ความม6ด่ได่�ท�กเม6+อ ฉั�นใด่ พระองค(ผู้"�เปิ/นพระพ�ทธเจ้�าอ�นปิระเสุร�ฐ สุ�ด่ ก.ขุจ้�ด่ความม6ด่ได่�ท�กเม6+อ ฉั�นน�)น พระองค(ทรงสุ�งพระองค(ไปิเพ6+อ ความเพ#ยร ได่�เปิ/นพระพ�ทธเจ้�าในโล่ก พร�อมท�)งเทวโล่ก ทรงย�งหัม"�ชน เปิ/นอ�นมากใหั�ย�นด่#ด่�วยการปิรารภกรรมขุองพระองค( พระมหัาม�น#พระนาม ว�าปิท�ม�ตระผู้"�เปิ/นน�กปิราชญ( ทรงสุด่�บค-าน�)นแล่�ว ทรงอน�โมทนา แล่�ว เสุด่.จ้เหัาะขุ7)นในอากาศ ด่�งพระยาหังสุ(ในอ�มพร พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�แสุวง หัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง พระนามว�าปิท�ม�ตระ เปิ/นศาสุด่าขุองเทวด่าแล่ะ มน�ษย(ท�)งหัล่าย ทรงเหัาะขุ7)นไปิปิระท�บอย"�ในอากาศ ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่เชยชมญาณอ�นปิระกอบด่�วยขุ�ออ�ปิมาท�)งหัล่ายน#) เราจ้�ก พยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว เขุาจ้�กได่�เปิ/นท�าวเทวราช ๑๘ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระราชาในแผู้�นด่�นครอบครองพสุ�ธา ๓๐๐ คร�)ง จ้�ก ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๒๕ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยจ้ะคณาน�บม�ได่� ในก�ล่ปิท#+แสุน พระศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่มซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก เขุาอ�นก�ศล่ม"ล่

ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กเคล่6+อนจ้ากภพด่�สุ�ต จ้�กเปิ/นผู้"�ต-+าโด่ยชาต� (ม#ชาต�ต-+า)ม#ช6+อว�าอ�บาล่#แล่ะภายหัล่�งเขุาบวชแล่�ว หัน�ายกรรมอ�นล่ามก ก-าหันด่ร" � อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะน�พพาน พระโคด่มพ�ทธเจ้�าผู้"�ศากยบ�ตรม#ยศใหัญ� จ้�กทรงโปิรด่ต�)งเขุาไว�ในเอตท�คคสุถานทางบรรล่� (ผู้"�ย�+งด่�วย)

ว�น�ย เราบวชด่�วยศร�ทธา ท-าก�จ้ท#+ควรท-าเสุร.จ้แล่�ว ไม�ม#อาสุวะก-าหันด่ ร" �อาสุวะท�)งปิวง ไม�ม#อาสุวะอย"� แล่ะพระผู้"�ม#พระภาคทรงอน�เคราะหั(เราว�า เราแกล่�วกล่�าในว�น�ย เราปิรารภในกรรมขุองตน ไม�ม#อาสุวะอย"� เราสุ-ารวมในพระปิาต�โมกขุ(แล่ะในอ�นทร#ย( ๕ ทรงพระว�น�ยอ�นเปิ/นบ�อเก�ด่ร�ตนะไว�ได่�หัมด่ท�)งสุ�)น พระศาสุด่าผู้"�ไม�ม#ใครเท#ยบถ7งในโล่ก ทรงร" �ค�ณขุองเราแล่�ว ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างสุงฆ์( ทรงต�)งเราไว�ในเอตท�คคสุถาน ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�บาล่#เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ปิาล่#เถราปิทาน. ----------------------

โสุณโกฏ�ยเวสุสุเถราปิทานท#+ ๒ (๔๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท-าท#+จ้งกรม -2 1 0 0 0 -1440 53 0 0 0

[๔๔] เราได่�ใหั�ท-าท#+จ้งกรม ซุ้7+งท-าการฉัาบทาด่�วยปิ"นขุาว ถวายแด่�พระม�น#พระนามว�าอโนมท�สุสุ#เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ เราได่�เอาด่อกไม�ต�างๆ สุ#ล่าด่ท#+จ้งกรม ท-าเพด่านบนอากาศ แล่�วท"ล่เช�ญพระพ�ทธเจ้�าผู้"�สุ"งสุ�ด่ใหั�ทรง ใช�สุอย เวล่าน�)น เราปิระนมอ�ญชล่#ถวายบ�งคมพระองค(ผู้"�ม#ว�ตรอ�น งาม แล่�วมอบถวายศาล่าล่#แด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นศาสุด่ายอด่เย#+ยมในโล่ก ม#พระจ้�กษ� ทรงร" �ความด่-าร�ขุองเรา จ้7งอน�เคราะหั( ร�บไว� พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นท�กขุ�ไณยบ�คคล่ในโล่ก พร�อมท�)งเทวโล่ก คร�)นทรงร�บแล่�ว ปิระท�บน�+ง ณ ท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว ตร�สุพระคาถา เหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ม#จ้�ตโสุมน�สุ ได่�ถวายศาล่าล่#แก�เรา เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)นท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว รถอ�นเท#ยมด่�วยม�าพ�นหัน7+ง จ้�กปิรากฏแก�ผู้"�น#)พร�อมเพร#ยงด่�วยบ�ญกรรม ในเวล่าใกล่�ตาย ผู้"�น#)จ้�กไปิสุ"�เทวโล่กด่�วยยาน น�)น เทวด่าท�)งหัล่ายจ้�กพล่อยบ�นเท�ง ในเม6+อผู้"�น#)ไปิถ7งภพอ�นด่# ว�มานอ�น ควรค�ามาก เปิ/นว�มานปิระเสุร�ฐฉัาบทาด่�วยด่�นแก�ว ปิระกอบด่�วยปิราสุาทอ�นปิระเสุร�ฐ จ้�กครอบง-าว�มานอ6+น ผู้"�น#)จ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓หัม6+นก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นท�าวเทวราชตล่อด่ ๒๕ ก�ล่ปิ แล่ะจ้�กได่�เปิ/นพระ เจ้�าจ้�กรพรรด่�ตล่อด่ ๗๗ ก�ล่ปิ พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�น�)นแม�ท�)งหัมด่ม#พระนาม เด่#ยวก�นว�ายโสุธร ผู้"�น#)ได่�เสุวยสุมบ�ต�ท�)งสุองแล่�ว ก�อสุร�างสุ�+งสุมบ�ญ จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ใน ๒๘ ก�ล่ปิ (อ#ก) แม�ในภพน�)น จ้�กม#ว�มานอ�นปิระเสุร�ฐ ท#+ว�สุสุ�กรรมเทพบ�ตรน�รม�ตใหั�ผู้"�น#)จ้�กครองบ�ร#ซุ้7+งม#เสุ#ยง ๑๐ อย�างต�างๆ ก�น ในก�ล่ปิจ้ะน�บปิระมาณม�ได่� แต�ก�ล่ปิน#) ผู้"�น#)จ้�กได่� เปิ/นพระราชาร�กษาแผู้�นด่�น ม#ฤทธ�Lมาก ม#พระนามช6+อ

ว�าโอกกากะ อย"�ใน แว�นแคว�น นางกษ�ตร�ย(ผู้"�ม#ว�ยอ�นปิระเสุร�ฐ ม#ชาต�สุ"งกว�าหัญ�ง ๖ หัม6+นท�)งหัมด่ จ้�กปิระสุ"ต�พระราชบ�ตรแล่ะพระราชบ�ตร# ๙ พระองค( คร�)น ปิระสุ"ต�พระราชบ�ตรแล่ะพระราชบ�ตร# ๙ พระองค(แล่�ว จ้�กสุ�)นพระชนม(พระเจ้�าโอกกากราชจ้�กทรงอภ�เษกนางก�ญญาผู้"�เปิ/นท#+ร �ก ก-าล่�งร� �นเปิ/นมเหัสุ# พระนางจ้�กย�งพระเจ้�าโอกกากราชใหั�โปิรด่ปิรานแล่�วได่�พร คร�)นพระนางได่�พรแล่�ว จ้�กใหั�ขุ�บไล่�พระราชบ�ตรแล่ะพระราชบ�ตร# พระราชบ�ตรแล่ะพระราชบ�ตร#ท�)งหัมด่น�)นถ"กขุ�บไล่�แล่�ว จ้�กไปิย�งภ"เขุา เพราะกล่�วความแตกชาต� พระราชบ�ตรท�)งหัมด่จ้�กสุมสุ"�ก�บพระกน�ษฐภค�น# สุ�วนพระเชษฐภค�น#พระองค(หัน7+งจ้�กเปิ/นโรคพยาธ� กษ�ตร�ย(ท�)งหัล่ายจ้�กต�)ง (ใจ้) ล่งม�+นว�าชาต�ขุองเราอย�าแตกแยกเล่ย กษ�ตร�ย(จ้7งน-ามาสุมสุ"�ก�บพระเชษฐภค�น#น�)นความเก�ด่แหั�งสุก�ล่โอกกากะจ้�กแตกแยก โอรสุขุองกษ�ตร�ย(เหัล่�าน�)นจ้�กม# พระนามว�าโล่ก�ยะ โด่ยชาต�จ้�กได่�เสุวยโภคสุมบ�ต� อ�นเปิ/นขุองมน�ษย(ม�ใช� น�อยในภพน�)น ผู้"�น#)เคล่6+อนจ้ากกายน�)นแล่�วจ้�กไปิสุ"�เทวโล่ก แม�ในเทวโล่กน�)น จ้�กได่�ว�มานอ�นปิระเสุร�ฐ เปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้ ผู้"�น#)อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อน แล่�ว จ้�กเคล่6+อนจ้ากเทวโล่กมาสุ"�ความเปิ/นมน�ษย( จ้�กม#ช6+อว�าโสุณะ จ้�ก ปิรารภความเพ#ยร ม#ใจ้แน�วแน� ต�)งความเพ#ยรในศาสุนาขุองพระศาสุด่า ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะน�พพาน พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�า โคด่มศากยบ�ตร ผู้"�ปิระเสุร�ฐ ผู้"�ร" �ว�เศษ เปิ/นมหัาว#ระ ทรง เหั.นค�ณอน�นต(จ้�กต�)งไว�ในต-าแหัน�งเล่�ศเม6+อฝ้นตกในท#+ปิระมาณ ๔ น�)ว หัญ�าปิระมาณ ๔ น�)ว ล่มซุ้�ด่ เว�น พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�คงท#+ ซุ้7+งทรงปิระกอบความเพ#ยร ความถ7งท#+สุ�ด่ ไม�ม#ย�+งขุ7)นไปิกว�าน�)น เราม#ตนฝ้Tกแล่�วในการฝ้Tกอ�นอ�ด่ม เราต�)งจ้�ตไว�ด่#แล่�ว เราปิล่งภาระท�)งปิวง ล่งแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะด่�บแล่�ว พระอ�งค#รสุมหัานาค ม#พระชาต�สุ"ง ด่�งพระยาไกรสุร ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ทรงต�)งเราไว�ในเอตท�คคสุถาน ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระโสุณโกฏ�ยเวสุสุเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#)ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โสุณโกฏ�ยเวสุสุเถราปิทาน ----------------------- ภ�ทท�ยกาฬิ�โคธายปิ�ตตเถราปิทานท#+ ๓ (๔๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอาสุนะทอง -2 1 0 0 0 -1450 34 0 0 0

[๔๕] หัม"�ชนท�)งปิวงเขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงม#จ้�ตเมตตา เปิ/นมหัาม�น#อ�ครนายกขุองโล่กท�)งปิวง ชนท�)งปิวงย�อมถวายอาม�สุ ค6อ สุ�ตต�ก�อน สุ�ตต�ผู้ง น-)าแล่ะขุ�าวแก�พระศาสุด่า แล่ะในสุงฆ์(ผู้"�เปิ/นนาบ�ญ ไม�ม#นาบ�ญอ6+นย�+งกว�า แม�เราก.จ้�กน�มนต(พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่ะสุงฆ์(ผู้"�ยอด่เย#+ยมแล่�ว จ้�กถวายทาน แก�พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า ผู้"�คงท#+ คนเหัล่�าน#)เราสุ�งไปิใหั�น�มนต(พระ

ตถาคต แล่ะภ�กษ�สุงฆ์(ท�)งสุ�)น ผู้"�เปิ/นนาบ�ญ ไม�ม#นาบ�ญอ6+นย�+งกว�า บ�ล่ล่�งก(ทอง ๑ แสุน ล่าด่ด่�วย เคร6+องล่าด่ว�เศษม#ขุนยาว ด่�วยเคร6+องล่าด่ย�ด่น��น เคร6+องล่าด่ม#ร"ปิด่อกไม�ผู้�าเปิล่6อกไม�แล่ะผู้�าฝ้Aาย เราได่�ใหั�จ้�ด่ต�)งอาสุนะอ�นควรค�ามาก สุมควรแด่� พระพ�ทธเจ้�า พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระผู้"�ทรงร" �แจ้�งโล่ก ปิระเสุร�ฐ กว�าเทวด่า ผู้"�องอาจ้กว�านระ แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( เสุด่.จ้เขุ�ามาสุ"�ปิระต"บ�านเรา เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ต�อนร�บพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนาถะ ขุองโล่ก ทรงม#ยศ แล่�วน-าเสุด่.จ้มาสุ"�เร6อนขุองตน เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ อ�งคาสุภ�กษ� ๖ แสุน แล่ะพระพ�ทธเจ้�าผู้"�นายกขุองโล่ก ใหั�อ�+มหัน-าด่�วยขุ�าวช�)นพ�เศษ พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�ทรงร" �แจ้�ง โล่ก ทรงร�บเคร6+องบ"ชาแล่�ว ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ถวายอาสุนะทองอ�นล่าด่ด่�วยเคร6+องล่าด่ว�เศษม#ขุน ยาวน#) เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กได่�เปิ/น ท�าวเทวราช อ�นนางอ�ปิสุรแวด่ล่�อม เสุวยสุมบ�ต�อย"� ๗๔ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/น พระเจ้�าปิระเทศราช ครอบครองพสุ�ธา ๑๐๐๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ๕๑ คร�)ง จ้�กเปิ/นผู้"�ม#สุก�ล่สุ"งในก-าเน�ด่แล่ะภพท�)งปิวง ภายหัล่�งผู้"�น�)นอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�วจ้�กบวช จ้�กได่�เปิ/นพระสุาวกขุองพระศาสุด่า ม#นามช6+อว�า ภ�ทท�ยะ เราเปิ/นผู้"�ขุวนขุวายภายในว�เวก ม#ปิกต�อย"�ใน เสุนาสุนะอ�นสุง�ด่ ผู้ล่ท�)งปิวงเราบรรล่�แล่�ว ว�นน#) เราเปิ/นผู้"�ไม�ม#ความเศร�าหัมองจ้�ต พระสุ�พพ�ญญู"ผู้"�นายกขุองโล่ก ทรงทราบค�ณท�)งปิวงขุองเรา แล่�ว ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ทรงต�)งเราไว�ในเอตท�คคสุถาน ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระภ�ทท�ยกาฬิ�โคธายปิ�ตตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการ ฉัะน#)แล่.

จ้บ ภ�ทท�ยกาฬิ�โคธายปิ�ตตเถราปิทาน ---------------------------

สุ�นน�ฏฐาปิกเถราปิทานท#+ ๔ (๔๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่แฟ้ง-2 1 0 0 0 -1460 17 0 0 0

[๔๖] เราท-ากระท�อมไว�ในปิNา อย"�ในระหัว�างภ"เขุา ย�นด่#ด่�วยล่าภแล่ะความเสุ6+อม ล่าภ ด่�วยยศแล่ะความเสุ6+อมยศ พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระผู้"�ร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�ควรร�บเคร6+องบ"ชา เสุด่.จ้มาในสุ-าน�กเราพร�อมด่�วยภ�กษ� ๑ แสุนเม6+อพระมหัานาคทรงพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�อ�ด่มเสุด่.จ้เขุ�ามา เราได่�ปิ"ล่าด่ เคร6+องล่าด่หัญ�าถวายแด่�พระศาสุด่า เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่� ถวายผู้ล่แฟ้งแล่ะน-)าฉั�นแด่�พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ซุ้6+อตรง ด่�วยใจ้อ�นผู้�องใสุ ในแสุนก�ล่ปิแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่แฟ้ง ในก�ล่ปิท#+ ๔๑ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระองค(หัน7+ง พระนามว�าอร�นทมะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา

๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�นน�ฏฐาปิกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�นน�ฏฐาปิกเถราปิทาน. ------------------------

ปิ;ญจ้หั�ตถยเถราปิทานท#+ ๕ (๔๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกบ�ว ๕ ก-า-2 1 0 0 0 -1470 16 0 0 0

[๔๗] พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�เมธ ผู้"�ม#พระจ้�กษ�ทอด่ล่ง ตร�สุพอปิระมาณ ม#สุต� ทรงสุ-ารวมอ�นทร#ย( เสุด่.จ้มาในแถวตล่าด่ ด่อกอ�บล่หั�าก-าม#อย"�ในบ�อน-)าขุ��นขุองเรา เราเล่6+อมใสุได่�เอาด่อกอ�บล่น�)นบ"ชาพระพ�ทธเจ้�า ด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน แล่ะด่อกไม�เหัล่�าน�)นเรายกขุ7)นเปิ/นหัล่�งคาแหั�งพระศาสุด่าน�)น เราทรงด่อกไม�ถวายพระมหัานาค ด่�งศ�ษย(ก�)นร�มถวายอาจ้ารย( ฉัะน�)น ใน ก�ล่ปิท#+ ๓ หัม6+น เราได่�ยกด่อกไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ยน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ใน ๒ พ�นก�ล่ปิแต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้"� เปิ/นกษ�ตร�ย( ๕ พระองค( ทรงพล่มาก ม#พระนามช6+อว�าหั�ตถ�ยะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ;ญจ้หั�ตถ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;ญจ้หั�ตถ�ยเถราปิทาน. -------------------------

ปิท�มฉัทน�ยเถราปิทานท#+ ๖ (๔๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการก�)นร�มเปิ/นพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -1480 14 0 0 0

[๔๘] เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�อ�ครบ�คคล่เสุด่.จ้น�พพานแล่�ว เราถ6อด่อกปิท�มอ�นบานด่#ยกขุ7)นขุ7)นบ"ชาท#+จ้�ตกาธาร ในเม6+อมหัาชนยกพระศพขุ7)น จ้�ตกาธาร จ้�ตกาธารสุ"งขุ7)นไปิจ้รด่นภากาศ เราได่�ท-าร�มไว�ในอากาศ ก�)นไว� จ้�ตกาธาร ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ยกด่อกไม�ใด่บ"ชา ด่�วยกรรม น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๔๗ แต� ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�นามว�าปิท�ม�สุระ เปิ/นใหัญ� ม#พล่มากครอบครองแผู้�นด่�นม#สุม�ทรสุาคร ๔ เปิ/นท#+สุ�ด่ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิท�มฉัทน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิท�มฉัทน�ยเถราปิทาน -------------------------

สุยนทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๔๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายท#+นอน

-2 1 0 0 0 -1490 14 0 0 0

[๔๙] เราได่�ถวายท#+นอนอย�างด่#เล่�ศ ล่าด่ด่�วยก�ณฑูะ ค6อผู้�า แด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ม#จ้�ตเมตตา ผู้"�คงท#+ พระผู้"�ม#พระภาคช�นเจ้�า ทรงร�บท#+นอนอ�นเปิ/นก�ปิปิยะแล่�ว เสุด่.จ้ล่�กจ้ากท#+นอนน�)น เหัาะขุ7)นสุ"�อากาศในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายท#+นอนใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายท#+นอน ในก�ล่ปิท#+ ๕๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม# พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ม#พระนามว�าวร�ณเทพ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยร�ตนะ ๗ ปิระการ ม#ก-าล่�งพล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�วด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุยนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุยนทายกเถราปิทาน. -------------------------

จ้�งกมทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๔๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายท#+จ้งกรม-2 1 0 0 0 -1500 19 0 0 0

[๕๐] เราได่�ใหั�ท-าสุถานท#+จ้งกรมก�อด่�วยอ�ฐ ถวายแด่�พระม�น#พระนามว�าอ�ตถท�สุสุ#ผู้"�เปิ/นเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ สุถานท#+จ้งกรมสุร�างสุ-าเร.จ้ด่#แล่�ว โด่ยสุ"ง ๕ ศอก โด่ยยาว ๑๐๐ ศอก ควรเปิ/นท#+เจ้ร�ญภาวนา น�าร6+นรมย(ใจ้ พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ#ผู้"�เปิ/นนระอ�ด่มทรงร�บแล่�ว ทรง ก-าทรายด่�วย (ฝ้Nา) พระหั�ตถ(แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ด่�วยการถวายทรายน#) แล่ะด่�วยการถวายท#+จ้งกรมอ�นท-าเสุร.จ้ด่#แล่�ว ผู้"�น�)นจ้�กได่� เสุวยทรายอ�นปิระกอบด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ จ้�กเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�ในเทวด่าท�)งหัล่ายตล่อด่ ๓ ก�ล่ปิ อ�นนางอ�ปิสุรแวด่ล่�อมแล่�วเสุวยสุมบ�ต�เขุามาสุ"�มน�ษย(โล่กแล่�ว จ้�กได่�เปิ/นพระราชาในแว�นแคว�น แล่ะจ้�กได่�เปิ/น พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ในแผู้�นด่�น ๓ คร�)ง ในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐ เราได่�ท-ากรรมใด่ในเวล่าน�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายท#+ จ้งกรม ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระจ้�งกมทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�งกมทายกเถราปิทาน. --------------------------

สุ�ภ�ททเถราปิทานท#+ ๙ (๔๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยผู้อบไม�จ้�นทน( -2 1 0 0 0 -1510 49 0 0 0

[๕๑] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�ควร

ร�บเคร6+องบ"ชาผู้"�ม#ยศมาก ทรงถอนหัม"�ชนขุ7)นแล่�ว จ้ะเสุด่.จ้น�พพาน ก.เม6+อพระสุ�มพ�ทธ เจ้�าทรงย�งหัม6+นโล่กธาต�ใหั�หัว� +นไหัวแล่�ว จ้ะเสุด่.จ้น�พพาน หัม"�ชนแล่ะ เทวด่าเปิ/นอ�นมากได่�ปิระช�มก�นในเวล่าน�)น เราเอากฤษณาแล่ะด่อกมะล่� ซุ้�อนใสุ�ผู้อบไม�จ้�นทน(เต.มแล่�ว ร�าเร�ง ม#จ้�ตโสุมน�สุ ยกขุ7)นบ"ชาพระผู้"�ม#ม#พระภาคผู้"�เปิ/นนระอ�ด่ม พระศาสุด่าสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ยอด่เย#+ยมใน โล่ก ทรงทราบความด่-าร�ขุองเรา ทรงบรรทมอย"�น�+นแล่ ได่�ตร�สุพระคาถา เหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่เอา (ร�ม) กฤษณาแล่ะมะล่�ซุ้�อนบ�งร�มใหั�เราในกาล่ท#+สุ�ด่เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว บ�คคล่ผู้"�น#)เคล่6+อนจ้ากโล่ก น#)แล่�ว จ้�กไปิสุ"�หัม"�เทวด่าช�)นด่�สุ�ต เขุาได่�เสุวยร�ชสุมบ�ต�ในช�)นด่�สุ�ต น�)นแล่�ว จ้�กไปิสุ"�ช� )นน�มมานรด่# เขุาถวายด่อกมะล่�ซุ้�อนอ�นปิระเสุร�ฐสุ�ด่ด่�วยอ�บายน#)แล่�ว จ้�กปิรารภกรรมขุองตนเสุวยสุมบ�ต� บ�คคล่ผู้"�น#)จ้�กบ�งเก�ด่ในช�)นด่�สุ�ตน�)นอ#ก เคล่6+อนจ้ากช�)นน�)นแล่�ว จ้�กไปิสุ"�ความเปิ/นมน�ษย( พระมหัานาคศากยบ�ตรผู้"�เล่�ศในโล่กพร�อมท�)งเทวโล่ก ผู้"�ม#พระจ้�กษ� ทรงย�งสุ�ตว( ใหั�ตร�สุร" �เปิ/นอ�นมากแล่�ว จ้�กเสุด่.จ้น�พพานในกาล่น�)น เขุาอ�นก�ศล่ม"ล่ ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กเขุ�าไปิเฝ้Aา คร�)นเขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว จ้�กท"ล่ ถามปิ;ญหัาในกาล่น�)น พระสุ�พพ�ญญู"สุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ทรง ใหั�ร�าเร�ง ทรงทราบบ�รพกรรมแล่�ว จ้�กทรงเปิด่เผู้ย (แสุด่ง) สุ�จ้จ้ะท�)งหัล่าย เขุาย�นด่#ว�า ปิ;ญหัาน#) พระศาสุด่าทรงปิรารภ (แก�) แล่�วม#ใจ้ช6+นชม ถวายบ�งคมพระศาสุด่าแล่�วจ้�กท"ล่ขุอบวช พระพ�ทธเจ้�าพระองค( น�)น ทรงฉัล่าด่ในธรรมอ�นเล่�ศ ทรงเหั.นว�าเขุาม#ใจ้เล่6+อมใสุ ย�นด่#ด่�วย กรรมขุองตน จ้�กทรงใหั�บวช บ�คคล่ผู้"�น#)พยายามแล่�ว จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะ ท�)งปิวงได่� แล่�วจ้�กไม�ม#อาสุวะน�พพานในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า. จ้บ ภาณวารท#+ ๕เราปิระกอบด่�วยบ�พกรรม ม#จ้�ตช6+นชม ต�)งม�+นด่�วยด่# เปิ/นบ�ตรผู้"�เก�ด่แต�พระหัท�ยขุองพระพ�ทธเจ้�า อ�นธรรมน�รม�ตด่#แล่�ว เราเขุ�าไปิเฝ้Aาพระธรรมราชาแล่�ว ได่�ท"ล่ถามปิ;ญหัาอ�นสุ"งสุ�ด่ แล่ะเม6+อพระผู้"�ม#พระภาคจ้ะทรงแก�ปิ;ญหัา ขุองเราได่�ตร�สุกระแสุธรรม เราร" �ท�+วถ7งธรรมขุองพระองค(แล่�ว ย�นด่#ใน ศาสุนาอย"� ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� ในแสุนก�ล่ปิ แต�ก�ล่ปิน#) พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระผู้"�นายกอ�ด่ม ไม�ทรงม#อ�ปิาทานเสุด่.จ้น�พพานแล่�ว ด่�งปิระท#ปิด่�บเพราะสุ�)นน-)าม�น ฉัะน�)น พระสุถ"ปิแก�ว ขุองพระผู้"�ม#พระภาคสุ"งปิระมาณ ๗ โยชน( เราได่�ท-าธงสุวยงามกว�าธงท�)งปิวง เปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้ บ"ชาไว�ท#+พระสุถ"ปิน�)น พระอ�ครสุาวกช6+อต�สุสุะ ขุอง พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าก�สุสุปิ เปิ/นบ�ตรผู้"�เก�ด่ในหัท�ยขุองเรา เปิ/นทายาทในพระพ�ทธศาสุนา เราม#ใจ้เล่วทรามได่�กล่�าววาจ้าอ�นไม�เจ้ร�ญแก�พระอ�ครสุาวกน�)น ด่�วยผู้ล่แหั�งกรรมน�)น ความเจ้ร�ญจ้7งได่�ม#แก�เราในภายหัล่�งพระ ม�น#มหัาว#รช�นเจ้�า ผู้"�ทรงเก6)อก"ล่ปิระกอบด่�วยพระกร�ณา ทรงปิระทานบรรพชาแก�เราบนท#+บรรทมคร�)งสุ�ด่ ณ ศาล่ว�นอ�นเปิ/นท#+เว#ยนมาแหั�งม�ล่ล่กษ�ตร�ย(ท�)งหัล่าย บรรพชาก.ม#ในว�นน#)เด่#Xยวน#)เอง อ�ปิสุมบทก.ในว�นน#)เอง ปิร�น�พพาน ก.ในว�นน#)เอง เฉัพาะพระพ�กตร(ขุองพระผู้"�ม#พระ

ภาคผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�าสุ�ตว( ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�ภ�ททเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บสุ�ภ�ททเถราปิทาน. -----------------------

จ้�นทเถราปิทานท#+ ๑๐ (๕๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกไม� -2 1 0 0 0 -1520 45 0 0 0

[๕๒] เราได่�ใหั�ท-าด่อกไม�อ�นเปิ/นว�ตถ�ควรบ"ชา เพ6+อถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะเชษฐบ�ร�ษขุองโล่กผู้"�คงท#+ แล่�วปิกปิด่ด่�วยด่อกมะล่� เรา ใหั�ท-าด่อกไม�น�)นสุ-าเร.จ้แล่�ว น�อมเขุ�าไปิถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�า แล่ะถ6อเอา ด่อกไม�ท#+เหัล่6อไปิบ"ชาพระพ�ทธเจ้�า เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ น-าเอา ด่อกไม�เขุ�าไปิบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เช�นก�บทองค-าม#ค�า เปิ/นอ�ครนายกขุองโล่กพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ทรงขุ�ามความสุงสุ�ยแล่�ว ผู้"�ขุ�ามหั�วงก�เล่สุได่�แล่�ว แวด่ล่�อมด่�วยพระขุ#ณาสุพ ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�าผู้"�ใด่ได่�ถวายด่อกไม�ม#ค�า ม#กล่�+นหัอมฟ้� Aงแก�เรา เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�าน ท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว บ�คคล่ผู้"�น#)เคล่6+อนจ้ากโล่กน#)แล่�ว จ้�กแวด่ล่�อมด่�วย หัม"�เทวด่า เกล่6+อนกล่�นด่�วยด่อกมะล่� จ้�กไปิสุ"�เทวโล่ก ภพขุองบ�คคล่น�)น (สุ"ง) น�าหัวาด่เสุ#ยว สุ-าเร.จ้ด่�วยทองแล่ะแก�วมณ# ว�มานท�)งหัล่ายอ�นเก�ด่ด่�วยกรรม จ้�กปิรากฏ เขุาจ้�กได่�เสุวยเทวร�ชสุมบ�ต� ๗๔ คร�)ง จ้�กแวด่ล่�อมด่�วยนางอ�ปิสุรเสุวยสุมบ�ต� จ้�กได่�เปิ/นพระราชาในแผู้�นด่�น ครอบครอง พสุ�ธา ๓๐๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗๕ คร�)ง จ้�กเปิ/นใหัญ�กว�า มน�ษย( ม#นามช6+อว�าท�ชชยะ เสุวยบ�ญน�)นปิระกอบด่�วยกรรมขุองตน ไม�ไปิสุ"� ว�น�บาต จ้�กไปิสุ"�ความเปิ/นมน�ษย( เง�นท#+บ�คคล่น�)นสุ�+งสุมไว�แล่�ว แม�ร�อยโกฏ�ม�ใช�น�อย บ�คคล่น�)นจ้�กบ�งเก�ด่ในก-าเน�ด่เปิ/นพราหัมณ( เปิ/นบ�ตรผู้"�ม#ปิ;ญญา ขุองว�งค�นตพราหัมณ( เปิ/นโอรสุผู้"�เปิ/นท#+ร �กขุองนางสุาร#พราหัมณ# แล่ะภายหัล่�ง เขุาจ้�กบวชในศาสุนาขุองพระอ�งค#รสุ จ้�กได่�เปิ/นพระสุาวกขุองพระศาสุด่า ม#นามช6+อว�า จ้"ฬจ้�นทะ เขุาจ้�กได่�เปิ/นพระขุ#ณาสุพแต�ย�งเปิ/นสุามเณรท#เด่#ยว ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะน�พพาน เราได่�บ-าร�งพระมหัาว#รเจ้�าแล่ะพระสุาวกอ6+นๆ ผู้"�ม#ศ#ล่เปิ/นอ�นมาก แล่ะบ-าร�งพระเถระผู้"�พ#+ชายขุองเรา เพ6+อบรรล่�ปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่ คร�)นเราบ-าร�งพระเถระผู้"�พ#+ชายขุองเราแล่�ว ได่� เอาธาต�ใสุ�ไว�ในบาตร น-าเขุ�าไปิถวายพระสุ�มพ�ทธเจ้�าเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"� นราสุภ พระพ�ทธเจ้�าในโล่กพร�อมท�)งเทวโล่ก ทรงร�บธาต�น�)นด่�วยพระหั�ตถ( ท�)งสุอง แล่�วจ้�กทรงพระโอวาท จ้7งทรงปิระกาศพระอ�ครสุาวก จ้�ตขุองเราพ�นว�เศษด่#แล่�ว แล่ะศร�ทธาขุองเราต�)งม�+นด่#แล่�ว เราก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวง แล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ

อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระจ้�นทเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บจ้�นทเถราปิทาน. -------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. อ�ปิาล่#เถราปิทาน ๒.

โสุณโกฏ�ยเวสุสุเถราปิทาน ๓. ภ�ทท�ยกาฬิ�โคธายปิ�ตตเถราปิทาน ๔.

สุ�นน�ฏฐาปิกเถราปิทาน ๕. ปิ;ญจ้หั�ตถ�ยเถราปิทาน ๖. ปิท�มฉัทน�ยเถราปิทาน ๗. สุยนทายกเถราปิทาน ๘. จ้�งกมทายกเถราปิทาน๙. สุ�ภ�ททเถราปิทาน๑๐. จ้�นทเถราปิทานคาถาในวรรคน�)นม# ๑๔๔ คาถา จ้บอ�บาล่#วรรคท#+ ๕. -------------------------

ว#ชน#วรรคท#+ ๖ ว�ธ"ปินทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๕๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายพ�ด่ -2 1 0 0 0 -1530 16 0 0 0

[๕๓] เราได่�ถวายพ�ด่เล่�มหัน7+ง แด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ เชษฐบ�ร�ษขุอง โล่ก ผู้"�คงท#+ ผู้"�เปิ/นจ้อมแหั�งสุ�ตว( ม�+นคง เราย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ แล่�ว ปิระนมอ�ญชล่#ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�า บ�ายหัน�าไปิทางท�ศอ�ด่รหัล่#กไปิ พระศาสุด่าผู้"�อ�ครนายกขุองโล่กทรงร�บพ�ด่ว�ชน#แล่�ว ปิระท�บย6นณ ท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ด่�วยการถวายพ�ด่น#)แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตไว� ผู้"�น#)จ้�กไม�ไปิสุ"�ว�น�บาตตล่อด่แสุนก�ล่ปิ เราปิรารภ ความเพ#ยร ม#จ้�ตแน�วแน� ม#ใจ้ต�)งม�+นในเจ้โตค�ณ (ค�ณค6อการก-าหันด่ร" �ใจ้ ผู้"�อ6+น) ม#อาย� ๗ ปิI โด่ยก-าเน�ด่ได่�บรรล่�อรหั�ต ใน ๖ หัม6+นก�ล่ปิ ได่�ม# พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระองค( ทรงก-าล่�งมากพระนามเหัม6อนก�นว�า พ�ชชมานะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระว�ธ"ปินทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ว�ธ"ปินทายกเถราปิทาน สุตร�งสุ�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๕๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการชมเชยพระผู้"�โล่กนายก -2 1 0 0 0 -1540 25 0 0 0

[๕๔] พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�อ�ด่มบ�ร�ษ เสุด่.จ้ขุ7)นภ"เขุาอ�นสุ"งสุ�ด่แล่�ว ปิระท�บน�+งอย"�เราเปิ/นพราหัมณ(ผู้"�เร#ยนจ้บมนต( อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุา ได่�เขุ�าไปิเฝ้Aาพระ มหัาว#รเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า เปิ/นนราสุภ ปิระนมกรอ�ญชล่#แล่�ว ชมเชย พระผู้"�นายกขุองโล่กว�า พระมหัาว#รพ�ทธเจ้�าพระองค(น#) ทรงปิระกาศธรรม อ�นปิระเสุร�ฐ แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( ทรงร� �ง

เร6องด่�งกองไฟ้ พระผู้"�ม# พระภาคผู้"�ม#พระจ้�กษ� ไม�ทรงก-าเร�บด่�งมหัาสุม�ทร หัาผู้"�ต�านทานได่�ยาก ด่�จ้อรรณพ ไม�ทรงคร�+นคร�ามเหัม6อนราชสุ#หั(ทรงแสุด่งธรรม พระศาสุด่า พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงทราบความด่-าร�ขุองเรา ปิระท�บย6นในท�ามกล่าง ภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ได่�ถวายอ�ญชล่#น#) แล่ะเชยชมพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ผู้"�น�)นจ้�กได่�เสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�ตล่อด่ ๖ หัม6+นก�ล่ปิ ในแสุนก�ล่ปิ พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าอ�งค#รสุะ ผู้"�ม#ก�เล่สุด่�งหัล่�งคา เปิด่ จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในภพน�)น ผู้"�น�)นจ้�กเปิ/นโอรสุผู้"�ร �บมรด่กในธรรมขุอง พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)นอ�นธรรมน�รม�ตแล่�ว จ้�กเปิ/นพระอรหั�นต(ม#ช6+อว�าสุตร�งสุ# เราม#อาย� ๗ ปิIโด่ยก-าเน�ด่ ออกบวชเปิ/นบรรพช�ตม#ช6+อว�าสุตร�งสุ# ร�ศม#ขุองเราแผู้�ออกไปิ เราม�กเพ�งฌานย�นด่#ในฌานอย"�ท#+มณฑูปิหัร6อโคนไม� เราทรงกายอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่ อย"�ในศาสุนาพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ตล่อด่ ๖ หัม6+นก�ล่ปิ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ทรงพระนามว�าโรมะทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุตร�งสุ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุตร�งสุ�ยเถราปิทาน สุยนทายกเถราปิทานท#+ ๓ (๕๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายท#+นอน -2 1 0 0 0 -1550 13 0 0 0

[๕๕] เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ได่�ถวายท#+นอนแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�ทรงอน�เคราะหั(โล่กท�)งปิวง พระองค(น�)น ด่�วยการถวายท#+นอนน�)นโภคสุมบ�ต�ย�อมเก�ด่แก�เรา เปิร#ยบเหัม6อนพ6ช (ขุ�าวกล่�า) สุ-าเร.จ้ในนาด่#น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายท#+นอน เราย�อมสุ-าเร.จ้การนอนในอากาศ ย�อมทรง แผู้�นด่�นน#)ไว� เราเปิ/นใหัญ�ในสุ�ตว(ท�)งหัล่าย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายท#+นอน ใน ๕ พ�นก�ล่ปิ ได่�ม#พระมหัาว#ระ ๘ พระองค( ในก�ล่ปิท#+ ๓๕๐๐ ได่�ม# พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้"�ม#พล่มาก ๔ พระองค( ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุยนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุยนทายกเถราปิทาน ค�นโธทกทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๕๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายหัม�อน-)าหัอม-2 1 0 0 0 -1560 17 0 0 0

[๕๖] ในกาล่น�)น ได่�ม#การฉัล่องพระมหัาโพธ�Lแหั�งพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�า ปิท�ม�ตระ เราได่�ถ6อเอาหัม�ออ�นว�จ้�ตร บรรจ้�เต.มด่�วยน-)าหัอมแล่�วได่�ถวาย ก.ในเวล่าสุรงน-)าไม�โพธ�Lมหัาเมฆ์ย�งฝ้นใหั�ตก แล่ะได่�ม#

เสุ#ยงบ�นล่6อด่�งล่�+น ในเม6+อสุายฟ้Aาผู้�า ด่�วยก-าล่�งสุายฟ้Aาน�)นแล่ เราท-ากาล่ะ ณ ท#+น�)น เราอย"�ในเทวโล่ก ได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#)ว�า โอ พระพ�ทธเจ้�า โอ พระธรรม โอ พระค�ณสุมบ�ต� แหั�งพระศาสุด่าขุองเราท�)งหัล่าย ซุ้ากศพขุองเราตก ล่ง เราร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่ก ภพขุองเรา ๗ ช�)น สุ"งสุ�ด่น�าหัวาด่เสุ#ยว นางเทพก�ญญา ๑ แสุนแวด่ล่�อมเราเสุมอ ความปิNวยไขุ�ไม�ม#แก�เรา ความ เศร�าโศกไม�ม#แก�เรา เราไม�เหั.นความเด่6อด่ร�อนเล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม ในก�ล่ปิท#+ ๒๘๐๐ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�าสุ�งวสุ�ตะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระค�นโธทกทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ค�นโธทกทายกเถราปิทาน.

โอปิว�ยหัเถราปิทานท#+ ๕ (๕๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายม�าอาชาไนย-2 1 0 0 0 -1570 21 0 0 0

[๕๗] เราได่�ถวายม�าอาชาไนย แด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ คร�)นมอบ ถวายในพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�กล่�บไปิเร6อนขุองตน พระอ�ครสุาวกขุอง พระศาสุด่าม#นามช6+อว�าเทว�ล่ ผู้"�เปิ/นทายาทแหั�งธรรมอ�นปิระเสุร�ฐ ได่�มาสุ"�สุ-าน�กขุองเรา (กล่�าวว�า) พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�น-าปิระโยชน(ท�)งปิวง ม�า อาชาไนยไม�ควร พระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ�ทรงทราบความด่-าร�ขุองท�าน จ้7งทรงร�บไว� เราจ้7งต#ราคาม�าสุ�นธพซุ้7+งม#ก-าล่�งว�+งเร.วด่�งล่ม เปิ/นพาหันะเร.ว แล่�ว ได่�ถวายขุองท#+ควรแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ ใด่ๆ ค6อ ความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ม�าอาชาไนยอ�นม#ก-าล่�งว�+งเร.วด่�งล่ม เปิ/นท#+ย�นด่# ย�อมเก�ด่แก�เรา (เราด่-าร�ว�า) ชนเหัล่�าใด่ได่�อ�ปิสุมบทชนเหัล่�าน�)นได่�ด่#แล่�วหันอ เราพ7งเขุ�าไปิเฝ้Aาบ�อยๆ ถ�าพระพ�ทธเจ้�าม#ใน โล่ก เราได่�เปิ/นพระราชาผู้"�ม#พล่มาก ครอบครองแผู้�นด่�นม#สุม�ทร ๔ เปิ/น ท#+สุ�ด่ เปิ/นใหัญ�แหั�งชนชาวชมพ"ทว#ปิ ๒๘ คร�)ง ภพท#+สุ�ด่ย�อมเปิ/นไปิแก�เรา น#)เปิ/นคร�)งหัล่�งสุ�ด่ เราล่ะความชนะแล่ะความแพ�แล่�ว ได่�ถ7งฐานะอ�น ไม�หัว� +นไหัว ในก�ล่ปิท#+ ๓๕๐๐ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้"�เปิ/นกษ�ตร�ย(ม#เด่ช มาก ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระโอปิว�ยหัเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โอปิว�ยหัเถราปิทาน สุปิร�วาราสุนเถราปิทานท#+ ๖ (๕๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�ณฑูบาต -2 1 0 0 0 -1580 15 0 0 0

[๕๘] เราไปิสุ"�สุถานท#+อ�นไม�เศร�าหัมอง ปิระด่�บด่�วยมะล่�ซุ้�อน

แล่�วได่�ถวาย บ�ณฑูบาตแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ พระพ�ทธเจ้�าผู้"�อ�ครนายก ขุองโล่ก ผู้"�ซุ้6+อตรง ม#พระหัฤท�ยม�+นคง ปิระท�บน�+งบนอาสุนะน�)น ทรงปิระกาศอาน�สุงสุ(บ�ณฑูบาตว�า พ6ชแม�จ้ะน�อยท#+ชาวนาปิล่"กล่งในนาด่#มหัาเมฆ์สุายฝ้นใหั�ตกเสุมอ ผู้ล่ย�อมย�งชาวนาใหั�ย�นด่# ฉั�นใด่ บ�ณฑูบาตน#) ท�านปิล่"กล่งในนาด่# ผู้ล่จ้�กย�งท�านใหั�ย�นด่#ในภพท#+เก�ด่ ฉั�นน�)น พระ สุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระผู้"�อ�ด่ม ตร�สุด่�งน#)แล่�ว ทรงร�บบ�ณฑูบาต แล่�วบ�ายพระพ�กตร(ทางท�ศอ�ด่รเสุด่.จ้ไปิ เราสุ-ารวมในพระปิาต�โมกขุ(แล่ะใน อ�นทร#ย( ๕ ขุวนขุวายในว�เวกไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุปิร�วาราสุนเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุปิร�วาราสุนเถราปิทาน.

ปิ;ญจ้ท#ปิกเถราปิทานท#+ ๗ (๕๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ -2 1 0 0 0 -1590 16 0 0 0

[๕๙] เราเช6+อสุน�ทในพระสุ�ทธรรม ขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า ปิท�ม�ตระผู้"�ทรงอน�เคราะหั(สุ�ตว(ท�)งปิวง เปิ/นผู้"�ม#ความเหั.นตรง เราได่�ถวายปิระท#ปิ(ท-าการบ"ชาด่�วยปิระท#ปิ) แวด่ล่�อมไว�ท#+ไม�โพธ�L ในคร�)งน�)นเราเช6+อ จ้7งได่� ท-าการบ"ชาด่�วยปิระท#ปิท#+ไม�โพธ�L เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อ ความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)นๆ เทวด่าท�)งหัล่ายย�อมทรงด่วงไฟ้ไว� ในอากาศ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยปิระท#ปิ เราย�อมมองเหั.นได่�ภายใน หัม�อ ภายในหั�นล่�วน ตล่อด่ล่�วงภ"เขุาในท#+ร �อยโยชน(โด่ยรอบ ด่�วยกรรมท#+เหัล่6ออย"�น�)น เราเปิ/นผู้"�บรรล่�ความสุ�)นอาสุวะ เราทรงกายอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่น#) อย"�ในศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�จ้อมสุ�ตว(ในก�ล่ปิท#+ ๓๔๐๐ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระนามว�าสุตจ้�กขุ� ม#พระเด่ชาน�ภาพมาก ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ;ญจ้ท#ปิกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;ญจ้ท#ปิกเถราปิทาน.

ธชทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๕๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายธงแล่ะบ-าร�ง-2 1 0 0 0 -1600 21 0 0 0

[๖๐] เราร�าเร�ง ม#จ้�ตโสุมน�สุ ได่�ยกธงขุ7)นปิ;กไว�ท#+ไม�โพธ�Lอ�นเปิ/นต�นไม�อ�ด่ม แหั�ง พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ เราเก.บใบโพธ�Lท#+หัล่�นเอาไปิท�)งภายนอก ได่�ไหัว�ไม�โพธ�Lอ�นอ�ด่ม ด่�งได่�ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�หัมด่จ้ด่ท�)งกาย ในภายนอก ทรงพ�นว�เศษแล่�ว ไม�ม#อาสุวะเหัม6อนด่�งเฉัพาะพระพ�กตร( พระศาสุด่าพระนามว�าปิท�ม�ตระทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�ควรร�บเคร6+องบ"ชาปิระท�บ ย6นท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระ

คาถาเหัล่�าน#)ว�า ด่�วยการถวายธงแล่ะด่�วยการบ-าร�งท�)งสุองน#)เขุาจ้ะไม�ไปิสุ"�ท�คต�ตล่อด่แสุนก�ล่ปิ จ้�กได่�เสุวยความเปิ/นเทวด่าร"ปิงามไม�น�อยในเทวด่าท�)งหัล่าย จ้�กได่�เปิ/นพระราชาในแว�น แคว�นหัล่ายร�อยคร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#พระนามช6+อว�าอ�คคตะคร�)นเสุวยสุมบ�ต�แล่�ว อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อน จ้�กย�นด่#ย�+งในพระศาสุนาขุอง พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม เราเปิ/นผู้"�ม#จ้�ตแน�วแน�เพ6+อความเพ#ยรสุงบ ระง�บไม�ม#อ�ปิธ� ทรงกายอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่อย"�ในพระศาสุนาขุองพระสุ�มพ�ทธเจ้�าในก�ล่ปิท#+ ๕๑๐๐ ได่�ม#กษ�ตร�ย(หัล่ายพระองค( พระนามว�าอ�คคตะ ม#เสุนา ปิระมาณ ๕ หัม6+น ม#ช6+อว�าเขุมะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระธชทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บธชทายกเถราปิทาน.

ปิท�มเถราปิทานท#+ ๙ (๕๙) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกปิท�มพร�อมด่�วยธง -2 1 0 0 0 -1610 24 0 0 0

[๖๑] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ ก-าล่�งทรงปิระกาศสุ�จ้จ้ะ ๔ ทรงย�งธรรมอ�นปิระเสุร�ฐใหั�เปิ/นไปิ ทรงย�งสุายฝ้นอมฤตใหั�ตก ด่�บความเร�าร�อน มหัาชนอย"� เราย6นถ6อด่อกปิท�มพร�อมด่�วยธงอย"�ท#+ไกล่ ๒๕๐ ช�+วธน" ม#ความโสุมน�สุได่�โยนด่อกปิท�มพร�อมด่�วยธงขุ7)นไปิบนอากาศ เพ6+อบ"ชาพระ ม�น#พระนามว�าปิท�ม�ตระ แล่ะเม6+อด่อกปิท�มก-าล่�งมา ความอ�ศจ้รรย(ก.เก�ด่ม# ในขุณะน�)น พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าบรรด่าคน ทรงทราบความ ด่-าร�ขุองเรา ทรงร�บไว� พระศาสุด่าทรงร�บด่อกปิท�มอ�นอ�ด่มด่�วยพระหั�ตถ( อ�นปิระเสุร�ฐแล่�ว ปิระท�บย6นในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถา เหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่โยนด่อกปิท�มน#)มาในพระสุ�พพ�ญญู" ผู้"�นายกอ�ด่ม เราจ้�ก พยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กเปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวย เทวร�ชสุมบ�ต�ตล่อด่ ๓๐ ก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นพระราชาในแผู้�นด่�นครอบครอง พสุ�ธาอย"� ๗๐๐ ก�ล่ปิ จ้�กถ6อเอาอ�ตภาพในภพน�)นแล่�ว จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ในกาล่น�)น สุายฝ้นด่อกปิท�มจ้�กตกจ้ากอากาศมากมาย ในแสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ซุ้7+งสุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น�)นจ้�กเปิ/นโอรสุผู้"�เปิ/นทายาทในธรรมขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น อ�นธรรมน�รม�ต ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะน�พพาน เราออกจ้ากครรภ(แล่�วม#สุต�สุ�มปิช�ญญะ ม#อาย� ๕ ปิI โด่ยก-าเน�ด่ ได่�บรรล่�อรหั�ต ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่�ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิท�มเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บปิท�มเถราปิทาน.

อสุนโพธ�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๖๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการปิล่"กไม�โพธ�L-2 1 0 0 0 -1620 40 0 0 0

[๖๒] เราม#อาย� ๗ ปิIโด่ยก-าเน�ด่ ได่�พบพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก เรา ม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�เขุ�าไปิเฝ้Aาพระองค(ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านรชน เราร�าเร�ง ม#จ้�ตโสุมน�สุได่�ปิล่"กไม�โพธ�Lอ�นอ�ด่ม ถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าด่�สุสุะเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ ต�นไม�อ�นงอกขุ7)นบนแผู้�นด่�น โด่ยนามบ�ญญ�ต�ช6+อว�าอสุนะ (ปิระด่"�) เราบ-าร�งโพธ�Lช6+ออสุนะอ�นอ�ด่มน#)อย"�๕ ปิI จ้7งได่�เหั.นต�นไม�ม#ด่อกบานน�าอ�ศจ้รรย( เปิ/นเหัต�ใหั�ขุนพองสุยอง เกล่�า เม6+อจ้ะปิระกาศกรรมขุองตน จ้7งเขุ�าไปิเฝ้Aาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เวล่าน�)น องค(พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าต�สุสุะเปิ/นสุย�มภ"อ�ครบ�คคล่ ปิระ ท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( แล่�วได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ปิล่"กต�นโพธ�Lน#) แล่ะกระท-าพ�ทธบ"ชาโด่ยเคารพ เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�าน ท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กได่�เสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�ในเทวด่าท�)งหัล่ายตล่อด่ ๓๐ ก�ล่ปิ แล่ะจ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๖๔ คร�)ง เคล่6+อนจ้าก ด่�สุ�ตภพแล่�ว อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อน เสุวยสุมบ�ต�ท�)งสุองแล่�ว จ้�กร6+นรมย( อย"�ในความเปิ/นมน�ษย( ผู้"�น�)นม#ใจ้แน�วแน�เพ6+อความเพ#ยร สุงบระง�บ ไม�ม# อ�ปิธ� ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะน�พพาน เราปิระกอบว�เวกเน6องๆ เปิ/นผู้"�สุงบระง�บ ไม�ม#อ�ปิธ� ต�ด่เคร6+องผู้"กด่�งช�างท-าล่ายปิล่อก แล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ปิล่"กต�นโพธ�Lในเวล่า น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการปิล่"กต�นโพธ�L ในก�ล่ปิท#+ ๗๕ แต�ก�ล่ปิน#) เวล่าน�)นได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ทรงสุมบ"รณ(ด่�วย แก�ว ๗ ปิระการ ม#นามปิรากฏว�าท�ณฑูเสุน ในก�ล่ปิท#+ ๗๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( ผู้"�เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น ม#พระนามว�า สุม�นตเนม� ในก�ล่ปิท#+ ๒๐ ถ�วนแต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#กษ�ตร�ย(พระนามว�าปิ�ณณกะเปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอสุนโพธ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บอสุนโพธ�ยเถราปิทาน. ----------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. ว�ธ"ปินทายกเถราปิทาน ๒. สุตร�งสุ�ยเถราปิทาน๓. สุยนทายกเถราปิทาน๔. ค�นโธทกทายกเถราปิทาน ๕. โอปิว�ยหัเถราปิทาน ๖. สุปิร�วาราสุนเถราปิทาน ๗. ปิ;ญจ้ท#ปิกเถราปิทาน ๘. ธชทายกเถราปิทาน ๙. ปิท�มเถราปิทาน๑๐. อสุนโพธ�ยเถราปิทาน ม#คาถา ๙๒ คาถา. จ้บ ว#ชน#วรรคท#+ ๖. ----------------------

สุกจ้�ตตน�ยวรรคท#+ ๗ สุกจ้�ตตน�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๖๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายสุถ"ปิ-2 1 0 0 0 -1630 15 0 0 0

[๖๓] เราได่�เหั.นปิNาช�ฏใหัญ�สุง�ด่เสุ#ยง ปิราศจ้ากอ�นตราย เปิ/นท#+อย"�อาศ�ยขุอง พวกฤาษ# ด่�งก�บจ้ะร�บเคร6+องบ"ชา เราจ้7งเอาไม�ไผู้�มาท-าเปิ/นสุถ"ปิ แล่�วเกล่#+ย (โปิรย) ด่อกไม�ต�างๆ ได่�ไหัว�พระสุถ"ปิ ด่�จ้ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ซุ้7+งย�งทรงพระชนม(อย"�เฉัพาะพระพ�กตร( เราได่�เปิ/นพระราชา สุมบ"รณ(ด่�วยร�ตนะ ๗ ปิระการ เปิ/นใหัญ�ในแว�นแคว�นปิรารภด่�วยกรรม ขุองตน น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม� ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#)เราโปิรยด่อกไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง พ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๘๐ เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ม#ยศอน�นต( สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ เปิ/นใหัญ�ในทว#ปิท�)ง ๔ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุกจ้�ตตน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุกจ้�ตตน�ยเถราปิทาน.

อาโปิปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๖๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกไม�บ"ชา-2 1 0 0 0 -1640 16 0 0 0

[๖๔] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ขุ# เสุด่.จ้ออกจ้ากว�หัาร แล่�วขุ7)นท#+จ้งกรม ทรง ปิระกาศสุ�จ้จ้ะ ๔ ทรงแสุด่งอมฤตบท ณ ท#+จ้งกรมน�)น ขุ�าพระองค(ร" � (ได่�ฟ้;ง) พระสุ�รเสุ#ยงขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่พระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�คงท#+ แล่�ว จ้�บด่อกไม�ต�างๆ โยนขุ7)นไปิในอากาศ ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่กผู้"�นราสุภ ด่�วยกรรมน�)น ขุ�าพระองค(ผู้"�ล่ะความชนะแล่ะ แพ�แล่�ว ได่�บรรล่�ถ7งฐานะอ�นไม�ไหัวหัว�+น ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) ขุ�า พระองค(โปิรด่ด่อกไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)น ขุ�าพระองค(ไม�ร" �ท�คต�เล่ย น#)เปิ/น ผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม� ในก�ล่ปิท#+ ๒๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#กษ�ตร�ย( พระนามว�าสุ�เมธ เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้ แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอาโปิปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อาโปิปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ปิ;จ้จ้าคมน�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๖๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกสุาหัร�าย-2 1 0 0 0 -1650 16 0 0 0

[๖๕] ในกาล่น�)น เราเปิ/นนกจ้�กรพรากอย"�ท#+ฝ้;+ งแม�น-)าสุ�นธ" เราม#สุาหัร�ายล่�วนๆ เปิ/นภ�กษาแล่ะสุ-ารวมด่#ในสุ�ตว(ท�)งหัล่าย เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่#เสุด่.จ้ไปิในอากาศ จ้7งเอาจ้ะงอยปิากคาบด่อกสุาหัร�าย บ"ชาแด่�พระผู้"�ม# พระภาคพระนามว�าปิ;สุสุ# ผู้"�ใด่ต�)งศร�ทธาอ�นไม�หัว� +นไหัวไว�ด่�วยด่# ในพระ ตถาคตด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น ผู้"�น�)นจ้ะไม�ไปิสุ"�ท�คต� การท#+เราได่�มาใน สุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐเปิ/นการมาด่#หันอ เราเปิ/นนกจ้�กรพรากได่� ปิล่"กพ6ชไว�ด่#แล่�ว ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระผู้"�ม#พระภาคด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๑๗ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๘ พระองค( ม#พล่มาก ทรงพระนาม เด่#ยวก�นว�าสุ�จ้าร�ท�สุสุนะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิ;จ้จ้าคมน#ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;จ้จ้าคมน#ยเถราปิทาน.

ปิร�ปิปิสุาทกเถราปิทานท#+ ๔ (๖๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญ-2 1 0 0 0 -1660 20 0 0 0

[๖๖] ใครได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�องอาจ้ ผู้"�ปิระเสุร�ฐ ผู้"�แกล่�วกล่�า ผู้"�แสุวงหัา ค�ณใหัญ� ทรงชนะผู้"�ว�เศษ ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองแล่�ว จ้ะไม�เล่6+อมใสุเล่�าใครเหั.นพระฌานขุองพระพ�ทธเจ้�า (อ�น) เปิร#ยบเหัม6อนภ"เขุาหั�มว�นต(อ�น ปิระมาณไม�ได่� ด่�งสุาครอ�นขุ�ามได่�ยาก แล่�วจ้ะไม�เล่6+อมใสุเล่�า ใครเหั.นศ#ล่ขุองพระพ�ทธเจ้�า ซุ้7+งเปิร#ยบเหัม6อนแผู้�นด่�นอ�นปิระมาณม�ได่� ด่�จ้มาล่�ย ปิระด่�บศ#รษะอ�นว�จ้�ตร ฉัะน�)น แล่�วจ้ะไม�เล่6+อมใสุเล่�า ใครเหั.นพระญาณขุองพระพ�ทธเจ้�า ซุ้7+งเปิร#ยบด่�งอากาศอ�นไม�ก-าเร�บ ด่�จ้อากาศอ�นน�บไม�ได่�ฉัะน�)น แล่�วจ้ะไม�เล่6+อมใสุเล่�า พราหัมณ(ว�าโสุนะ ได่�สุรรเสุร�ญพระ พ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ไม�ทรงแพ�อะไร ด่�วยคาถา ๔ คาถาน#)แล่�ว ไม�ได่�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่ ๙๔ ก�ล่ปิ เราได่�เสุวยสุมบ�ต� อ�นด่#งามม�ใช�น�อยในสุ�คต�ท�)งหัล่าย ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราสุรรเสุร�ญ พระพ�ทธเจ้�าผู้"�น-าขุองโล่กแล่�ว ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุรร เสุร�ญ ในก�ล่ปิท#+ ๑๔ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ผู้"�สุ"ง ศ�กด่�Lทรงสุมบ"รณ(ด่�วยร�ตนะ ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณสุมบ�ต�เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิร�ปิปิสุาทกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิร�ปิปิสุาทกเถราปิทาน.

ภ�สุทายกเถราปิทานท#+ ๕ (๖๕)ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเหัง�าม�นแล่ะรากบ�ว -2 1 0 0 0 -1670 18 0 0 0

[๖๗] พระผู้"�ม#พระภาคม#พระนามช6+อว�าเวสุสุภ" เปิ/นองค(ท#+ ๓ แหั�งพระผู้"�ม#พระภาค ผู้"�เปิ/นฤาษ#ท�)งหัล่าย พระองค(ผู้"�เปิ/นอ�ด่มบ�ร�ษเสุด่.จ้เขุ�าปิNาช�ฏแล่�วปิระท�บอย"�เราได่�ถ6อเอาเหัง�าม�นแล่ะรากบ�วไปิในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า แล่ะเราม#จ้�ตเล่6+อม ใสุ ได่�ถวายเหัง�าม�นแล่ะรากบ�วน�)น แด่�พระพ�ทธเจ้�าด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน ก.ทานท#+เราถวายน�)น พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าเวสุสุภ" ผู้"�ม#พระปิ;ญญาอ�นปิระเสุร�ฐ ทรงล่"บคล่-าด่�วยพระหั�ตถ( เราไม�ร" �สุ7กว�าจ้ะม#ความสุ�ขุอ�นเสุมอ ด่�วยสุ�ขุน�)น ท#+ไหันจ้ะม#ความสุ�ขุย�+งไปิกว�าน�)น อ�ตภาพท#+สุ�ด่ย�อมเปิ/นไปิแก�เรา เราถอนภพขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่เคร6+องผู้"กขุาด่ด่�งช�างท-าล่ายปิล่อก แล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายเหัง�าม�นแล่ะราก บ�ว ในก�ล่ปิท#+ ๑๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�รวม ๑๖ พระองค(เปิ/นใหัญ�กว�ามน�ษย( ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระภ�สุทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ภ�สุทายกเถราปิทาน สุ�จ้�นต�ตเถราปิทานท#+ ๖ (๖๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเน6)อด่# -2 1 0 0 0 -1680 19 0 0 0

[๖๘] เราเปิ/นผู้"�เท#+ยวอย"�ท#+ภ"เขุา ด่�งไกรสุรราชสุ#หั(ผู้"�เปิ/นอภ�ชาตสุ�ตว( เราฆ์�าหัม"�เน6)อเล่#)ยงช#ว�ตอย"�ระหัว�างภ"เขุา ก.พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ#สุ�พพ�ญญู" ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าบรรด่าคน พระองค(ทรงปิระสุงค(จ้ะถอนเราขุ7)น จ้7งเสุด่.จ้มาย�งภ"เขุาสุ"ง เราฆ์�าเน6)อฟ้านแล่�วน-ามาเพ6+อก�น สุม�ยน�)น พระผู้"�ม#พระภาคเสุด่.จ้เขุ�ามาภ�กษาจ้าร เราได่�เล่6อกหัย�บเอาเน6)อด่#ถวายแด่�พระศาสุด่าพระองค(น�)น ในกาล่น�)น พระมหัาว#รเจ้�าจ้ะทรงย�งเราใหั�เย.น จ้7งทรงอน�โมทนา ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น เราเขุ�าไปิในระหัว�างภ"เขุา ย�งปิIต�ใหั�เก�ด่ขุ7)นแล่�ว ท-ากาล่ะ ณ ท#+น�)น ด่�วยการถวายเน6)อน�)น แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตไว�ด่# เราร6+นรมย( อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๑๕๐๐ ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท�)งหัล่ายท#+เหัล่6อ เราท-าก�ศล่ ด่�วยการถวายเน6)อน�)น แล่ะด่�วยการอน�สุรณ(ถ7งพระพ�ทธเจ้�าในก�ล่ปิท#+ ๓๘ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๘ พระองค( พระนามว�าท#ฆ์าย� ในก�ล่ปิท#+ ๖๐๐๐ แต�ก�ล่ปิน#)ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๒ พระองค( พระนามว�าสุรณะ ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�วพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�จ้�นต�ตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�จ้�นต�ตเถราปิทาน.

ว�ตถทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๖๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าผู้6นหัน7+ง -2 1 0 0 0 -1

690 17 0 0 0

[๖๙] ในกาล่น�)นเราเก�ด่เปิ/นพระยาคร�ฑูสุ�บรรณ เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศ จ้ากธ�ล่# เสุด่.จ้ไปิสุ"�ภ"เขุาค�นธมาทน( เราล่ะเพศนกคร�ฑูแล่�วแปิล่งเปิ/นมาณพเราถวายผู้�าผู้6นหัน7+งแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�คงท#+ พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ศาสุด่าอ�ครนายก ขุองโล่กทรงร�บผู้�าผู้6นน�)นแล่�ว ปิระท�บย6นอย"�ในอากาศ ได่�ตร�สุพระคาถาน#)ว�า ด่�วยการถวายผู้�าน#)แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตไว� (ด่#) ผู้"�น#)ล่ะก-าเน�ด่นกคร�ฑูแล่�ว จ้�ก ร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่ก ก.พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# เชษฐบ�ร�ษ ขุองโล่ก ผู้"�นราสุภ ทรงสุรรเสุร�ญการถวายผู้�าเปิ/นทานแล่�ว บ�ายพระพ�กตร( ทางท�ศอ�ด่รเสุด่.จ้ไปิ ในภพท#+เราเก�ด่ เราม#ผู้�าสุมบ"รณ( ผู้�าเปิ/นหัล่�งคา บ�งร�มอย"�ในอากาศ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้�า ในก�ล่ปิท#+ ๓๖ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( ม#พระนามว�าอร�ณสุะ ม#พล่มาก เปิ/น ใหัญ�กว�ามน�ษย( ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระว�ตถทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ว�ตถทายกเถราปิทาน.

อ�มพทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๖๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายมะม�วงสุ�ก-2 1 0 0 0 -1700 21 0 0 0

[๗๐] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอโนมท�สุสุ# ผู้"�ไม�ม#อ�ปิธ� ปิระท�บน�+งอย"� ณระหัว�างภ"เขุา ได่�ทรงแผู้�เมตตาไปิในโล่กอ�นม#สุ�ตว( หัากปิระมาณม�ได่� ใน กาล่น�)น เราเปิ/นพระยาวานรอย"�ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต(อ�นสุ"งสุ�ด่ ได่�เหั.นพระ พ�ทธเจ้�าผู้"�ม#พระค�ณไม�ทรามผู้"�ย�+งใหัญ� จ้7งย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�า เวล่าน�)นต�นมะม�วงก-าล่�งเผู้ล่.ด่ผู้ล่ ม#อย"�ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( เราได่�ไปิเก.บ ผู้ล่มะม�วงสุ�กจ้ากต�นน�)นมาถวายพร�อมด่�วยน-)าผู้7)ง พระพ�ทธเจ้�ามหัาม�น# พระนามว�าอโนมท�สุสุ# ทรงพยากรณ(เราน�)น ว�าด่�วยการถวายน-)าผู้7)ง แล่ะด่�วยการถวายน-)ามะม�วงท�)งสุองน#) ผู้"�น#)จ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๕๗ ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท�)งหัล่ายท#+เหัล่6อ จ้�กท�องเท#+ยวสุ�บสุนก�นไปิ จ้�กใช�กรรมอ�นล่ามก ใหั�สุ�)นแล่�ว เม6+อความเจ้ร�ญแก�งอม จ้�กมาจ้ากท�คต�ม#ว�บาตเปิ/นต�นแล่�ว จ้�กเผู้าก�เล่สุใหั�ไหัม� เราเปิ/นผู้"�อ�นพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�แสุวงหัาค�ณย�+งใหัญ�ทรงฝ้Tกแล่�วด่�วยการฝ้Tกอ�นอ�ด่ม เราเปิ/นผู้"�ล่ะความชนะแล่ะความแพ�แล่�ว บรรล่�ถ7งฐานะอ�นไม�หัว� +นไหัว ในก�ล่ปิท#+ ๗๗๐๐ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�๑๔ พระองค( ท�กพระองค(ม#พระนามว�าอ�มพ�ฏฐช�ย ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�มพทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�มพทายกเถราปิทาน.

สุม�นเถราปิทานท#+ ๙ (๖๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกมะล่� -2 1 0 0 0 -1710 14 0 0 0

[๗๑] ในกาล่น�)น เราเปิ/นนายมาล่าการม#นามช6+อว�าสุ�มนะ ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# ทรงสุมควรร�บเคร6+องบ"ชาขุองโล่ก จ้7งเอาม6อท�)งสุองปิระคองด่อกมะล่�ท#+บานด่#บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก ด่�วยการบ"ชาด่อกไม�น#) แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตไว� เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/น ผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วย ด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๖ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ผู้"�ม#พระยศมาก ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่�ท-าแจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�มนเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�มนเถราปิทาน.

ปิ�ปิผู้จ้�งโกฏ�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๗๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้อบด่อกอ�งกาบ -2 1 0 0 0 -1720 29 0 0 0

[๗๒] ขุ�าพระองค(เอาด่อกอ�งกาบอ�นบานด่# ใสุ�ในผู้อบจ้นเต.มแล่�ว ได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ขุ#ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ผู้"�ไม�ทรงคร�)นคร�ามด่�งสุ#หัะ เหัม6อนพระยาคร�ฑู งามปิระเสุร�ฐด่�จ้พระยาเสุ6อโคร�ง ม#พระชาต�ด่#เหัม6อนไกรสุร ราชสุ#หั( เปิ/นสุรณะขุองโล่กสุาม ผู้"�ไม�หัว� +นไหัว ไม�ทรงแพ�อะไรๆ ผู้"� เล่�ศกว�าบรรด่าผู้"�ฆ์�าก�เล่สุ ปิระท�บน�+งแวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( พร�อมท�)งผู้อบ ใหัญ� ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�จ้อมสุ�ตว( ผู้"�นราสุภ ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ล่ะความชนะแล่ะแพ�แล่�ว บรรล่�ถ7งฐานะอ�นไม�หัว� +นไหัว ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(ได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรม น�)น ขุ�าพระองค(ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๓๐ ถ�วนแต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕ พระองค( ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พระนามว�าเทวภ"ต�เหัม6อนก�น ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนา ขุ�าพระองค(ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ�ปิผู้จ้�งโกฏ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ปิผู้จ้�งโกฏ�ยเถราปิทาน. ----------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. สุกจ้�ตตน�ยเถราปิทาน๒. อาโปิปิ�ผู้ผู้�ยเถราปิทาน ๓. ปิ;จ้จ้าคมน�ยเถราปิทาน ๔. ปิร�ปิปิสุาทกเถราปิทาน ๕. ภ�สุทายกเถราปิทาน ๖. สุ�จ้�นต�ตเถราปิทาน ๗. ว�ตถ

ทายกเถราปิทาน๘. อ�มพทายกเถราปิทาน ๙. สุ�มนเถราปิทาน๑๐. ปิ�ปิผู้จ้�งโกฏ�ยเถราปิทาน คาถาอ�นแสุด่งอรรถท#+ท�านกล่�าวแล่�วน�บได่� ๗๑ คาถา ฉัะน#)แล่.

จ้บ สุกจ้�ตตน�ยวรรคท#+ ๗. -----------------------

นาคสุมาล่วรรคท#+ ๘ นาคสุมาล่เถราปิทานท#+ ๑ (๗๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาสุถ"ปิด่�วยด่อกแคฝ้อย -2 1 0 0 0 -1730 12 0 0 0

[๗๓] เราถ6อเอาด่อกแคฝ้อยไปิบ"ชาท#+พระสุถ"ปิ ซุ้7+งมหัาชนสุร�างไว�ท#+หันทางใหัญ�ขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ขุ#ผู้"�เผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระสุถ"ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๑๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( พระนามว�าปิ�ปิผู้�ยะทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเรา ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระนาคสุมาล่เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ นาคสุมาล่เถราปิทาน.

ปิทสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๒ (๗๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการเล่6+อมใสุรอยพระบาท -2 1 0 0 0 -1740 12 0 0 0

[๗๔] ก.เราได่�เหั.นรอยพระบาทท#+พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�( พระอาท�ตย( ทรงเหัย#ยบไว� เปิ/นผู้"�ม#ใจ้ร�าเร�งโสุมน�สุ ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุใน รอยพระบาท ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในรอยพระบาท ในก�ล่ปิท#+ ๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�า สุ�เมธ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิทสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิทสุ�ญญกเถราปิทาน.

สุ�สุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๓ (๗๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการไหัว�ผู้�าบ�งสุ�ก�ล่จ้#วร -2 1 0 0 0 -1750 12 0 0 0

[๗๕] เราได่�เหั.นผู้�าบ�งสุ�ก�ล่จ้#วรขุองพระศาสุด่าหั�อยอย"�บนยอด่ไม�

แล่�วได่�ปิระนม อ�ญชล่#ไปิทางน�)นไหัว�บ�งสุ�ก�ล่จ้#วร ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-า กรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในบ�งสุ�ก�ล่จ้#วร ในก�ล่ปิท#+ ๔ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�าท�มหัระ ทรงครอบครองแผู้�นด่�นม#สุม�ทรสุาคร ๔ เปิ/นท#+สุ�ด่ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�สุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�สุ�ญญกเถราปิทาน.

ภ�สุาล่วทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๗๔) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเหัง�าม�นผู้ล่ไม�แล่ะน-)า-2 1 0 0 0 -1760 14 0 0 0

[๗๖] เราเขุ�าไปิย�งปิNาช�ฏอย"�ในปิNาใหัญ� ได่�พบพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"� สุมควรร�บเคร6+องบ"ชาจ้7งได่�ถวายเหัง�าม�น ผู้ล่ไม�แล่ะน-)าสุ-าหัร�บล่�างพระหั�ตถ( ถวายบ�งคมพระบาทด่�วยเศ#ยรเกล่�าแล่�ว ม��งหัน�าทางท�ศอ�ด่รหัล่#กไปิ ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายเหัง�าม�นแล่ะผู้ล่ไม�ในกาล่น�)น ด่�วย กรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม แล่ะในก�ล่ปิท#+ ๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( พระนามว�าภ�สุสุมมต ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระภ�สุาล่�วทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ภ�สุาล่�วทายกเถราปิทาน จ้บ ภาณวารท#+ ๖ เอกสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๕ (๗๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายภ�กษาท�พพ#หัน7+ง -2 1 0 0 0 -1770 12 0 0 0

[๗๗] ขุ�าพระองค(ได่�ถวายภ�กษาท�พพ#หัน7+ง แก�พระอ�ครสุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ม#นามช6+อว�าขุ�ณฑูะ ผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชาขุองโล่กขุ�าแต�พระองค(ผู้"�จ้อมสุ�ตว(นราสุภ ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น ขุ�าพระองค(ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายภ�กษาท�พพ#หัน7+ง ในก�ล่ปิท#+ ๔๐ แต� ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�าวร�ณ ทรงสุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา ขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอกสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกสุ�ญญกเถราปิทาน.

ต�ณสุ�นถารทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๗๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการล่าด่หัญ�ามาล่าถวาย-2 1 0 0 0 -1780 18 0 0 0

[๗๘] ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( ม#สุระใหัญ�อย"�สุระหัน7+ง ด่าด่าษไปิด่�วยด่อกปิท�ม เปิ/นท#+อาศ�ยขุองนกต�างๆ เราอาบแล่ะด่6+มน-)าในสุระน�)นแล่�ว อย"�ในท#+ไม� ไกล่ ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�เล่�ศกว�าสุมณะเสุด่.จ้ไปิในอากาศ พระศาสุด่า ผู้"�ยอด่เย#+ยมในโล่ก ทรงทราบความด่-าร�ขุองเรา เสุด่.จ้ล่งจ้ากอากาศแล่�ว ปิระท�บย6นอย"�ท#+พ6)นด่�นในขุณะน�)น เราได่�เก#+ยวหัญ�ามาล่าด่ถวายเปิ/นท#+ ปิระท�บน�+ง พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นใหัญ�ในโล่ก ๓ เปิ/นนายกปิระท�บน�+งบน น�)น เราย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุแล่�ว ได่�ถวายบ�งคมพระองค(ผู้"�นายกขุอง โล่ก น�+งกระเย�งเพ�งด่"พระมหัาม�น#ไม�กระพร�บตา ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)นเราเขุ�าถ7งภพช�)นน�มมานรด่# เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่การถวายเคร6+อง ล่าด่หัญ�า ในก�ล่ปิท#+ ๒ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�าม�ตตสุมมต ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระต�ณสุ�นถารทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ณสุ�นถารทายกเถราปิทาน สุ"จ้�ทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๗๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเขุ.ม-2 1 0 0 0 -1790 14 0 0 0

[๗๙] ในก�ล่ปิท#+ ๓ หัม6+น แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายเขุ.ม ๕ เล่�ม แต�พระพ�ทธเจ้�า ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ม#พระนามช6+อว�าสุ�เมธ ม#พระล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการ ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ เพ6+อ ต�องการเย.บจ้#วร ด่�วยการถวายเขุ.มน�)นแล่ ญาณเปิ/นเคร6+องเหั.นแจ้�ง อรรถ อ�นล่ะเอ#ยด่ คมกล่�า เก�ด่ขุ7)นแก�เรารวด่เร.วแล่ะสุะด่วก เราเผู้าก�เล่สุ ท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นแล่�ว เราทรงกายคร�)งท#+สุ�ด่อย"�ในศาสุนา พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ทรงพระนาม ว�าท�ปิทาธ�บด่# ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ"จ้�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ"จ้�ทายกเถราปิทาน ปิาฏล่�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๗๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกแคฝ้อย -2 1 0 0 0 -1800 15 0 0 0

[๘๐] ในกาล่น�)น เราเปิ/นบ�ตรเศรษฐ#สุ�ขุ�มาล่ชาต� ต�)งอย"�ในความสุ�ขุ

ได่�เอาด่อกแคฝ้อยหั�อพกไปิบ"ชาพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-าเช�นก�บแท�งทองค-าอ�นม#ค�า ม#พระล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการ ก-าล่�งเสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ในล่ะแวกตล่าด่ เราร�าเร�ง ม#จ้�ตโสุมน�สุ บ"ชาพระองค( ด่�วยด่อกไม� ถวายนม�สุการพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าต�สุสุะ ทรงร" �แจ้�งโล่ก เปิ/นนาถะขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง การบ"ชาด่�วยด่อกไม� ในก�ล่ปิท#+ ๖๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#พระนามว�าอภ�สุมมต ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มากค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#) ทราบว�า ท�านพระปิาฏล่�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิาฏล่�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ฐ�ต�ญชล่�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๗๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการปิระนมกรอ�ญชล่#-2 1 0 0 0 -1810 15 0 0 0

[๘๑] เม6+อก�อน เราเปิ/นพรานเน6)ออย"�ในปิNาช�ฏ ได่�พบพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#พระ ล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการ ในปิNาน�)น ณ ท#+น�)น เราปิระนมกร อ�ญชล่#แล่�ว เด่�นบ�ายหัน�าไปิทางท�ศปิราจ้#น ขุณะเม6+อเราน�+งอย"�บนเคร6+องล่าด่ใบไม�ท#+เราน-ามาในท#+ไม�ไกล่ อสุน#บาตตกล่งบนกระหัม�อมขุองเราใน เวล่าน�)น ในเวล่าใกล่�ตาย เราได่�ปิระนมกรอ�ญชล่#อ#กคร�)งหัน7+ง ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-าอ�ญชล่#ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการท-าอ�ญชล่#ในก�ล่ปิท#+ ๕๔ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ม#พระนามว�าม�คเกต� ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่ มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระฐ�ต�ญชล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ฐ�ต�ญชล่�ยเถราปิทาน.

ต#ณ�ปิท�ม�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๘๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกปิท�ม ๓ ด่อก -2 1 0 0 0 -1820 57 0 0 0

[๘๒] ในกาล่น�)น พระช�นเจ้�าพระนามปิท�ม�ตระ ทรงร" �จ้บธรรมท�)งปิวง ทรงฝ้Tก พระองค(เองแล่�ว ทรงแวด่ล่�อมด่�วยพระสุาวกผู้"�ฝ้Tกตนแล่�ว เสุด่.จ้ออกจ้ากนคร เวล่าน�)น เราเปิ/นช�างด่อกไม� อย"�ในพระนครหังสุวด่# เราถ6อด่อก ปิท�ม ๓ ด่อก อย�างด่#เล่�ศ (จ้ะไปิ) ในพระนครน�)น ได่�พบพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# เสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ในล่ะแวกตล่าด่ พร�อมก�บได่�เหั.นพระ สุ�มพ�ทธเจ้�า เราได่�ค�ด่อย�างน#)ในกาล่น�)นว�า จ้ะม#ปิระโยชน(อะไรแก�เราด่�วย ด่อกไม�เหัล่�าน#) ท#+เราบ-าร�งพระราชา เราจ้ะพ7งได่�บ�าน

หัร6อคามเขุตหัร6อทร�พย(พ�นหัน7+ง (เท�าน�)น) เราบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ฝ้Tกคนท#+ม�ได่�ฝ้Tกตน ผู้"�แกล่�ว กล่�า ทรงน-าสุ�ขุมาใหั�แก�สุ�ตว(ท�)งปิวง เปิ/นนาถะขุองโล่กแล่�ว จ้�กได่� ทร�พย(อ�นไม�ตาย คร�)นเราค�ด่อย�างน#)แล่�ว จ้7งย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ แล่�วจ้�บด่อกปิท�ม ๓ ด่อกโยนขุ7)นไปิบนอากาศ ในกาล่น�)น พอเราโยนขุ7)น ไปิ ด่อกปิท�มเหัล่�าน�)นก.แผู้� (บาน) อย"�ในอากาศ ม#ขุ�)วขุ7)นขุ�างบน ด่อกล่งขุ�างล่�าง ทรงอย"�เหัน6อพระเศ#ยรในอากาศ มน�ษย(เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน7+ง เหั.นแล่�ว พาก�นโหั�ร�องเกร#ยวกราว ทวยเทพเจ้�าในอากาศพาก�นซุ้�องสุาธ� การว�า ความอ�ศจ้รรย(เก�ด่ขุ7)นแล่�วในโล่ก เราท�)งหัล่ายจ้�กน-าด่อกไม�มาบ"ชา พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เราท�)งหัมด่จ้�กฟ้;งธรรม จ้�กน-าด่อกไม�มาบ"ชา พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�ทรงร" �แจ้�งโล่ก ทรงสุมควรร�บเคร6+อง บ"ชา ปิระท�บย6นอย"�ท#+ถนนน�+นเอง ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า มาณพใด่ ได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกบ�วแด่ง เราจ้�กพยากรณ(มาณพน�)น ท�าน ท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว มาณพน�)นจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+น ก�ล่ปิ แล่ะจ้�กได่�เปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�อย"� ๓๐ คร�)ง จ้�กม# ว�มานช6+อมหัาว�ตถาร�กะในเทวโล่กน�)นสุ"ง ๓๐๐ โยชน( กว�าง ๑๕๐ โยชน( พวงด่อกไม� ๑๔๐,๐๐๐ พวงท#+เทวด่าน�รม�ตอย�างสุวยงามหั�อยอย"�ท#+ปิราสุาทอ�นปิระเสุร�ฐ แล่ะปิระด่�บท#+นอนใหัญ� นางอ�ปิสุรแสุนโกฏ� ม#ร"ปิอ�ด่มฉัล่าด่ในการฟ้Aอน การขุ�บร-าแล่ะการปิระโคม จ้�กแวด่ล่�อมอย"�โด่ยรอบ ในกาล่น�)น ฝ้นด่อกไม�ท�พย(ม#สุ#แด่ง จ้�กตกล่งในว�มานปิระเสุร�ฐ อ�นเกล่6+อนกล่�นด่�วยหัม"�เทพนาร#เช�นน#) แก�วปิท�มราคะโตปิระมาณเท�าจ้�กร จ้�กหั�อยอย"�ท#+ตะปิ"ฝ้าท#+ไม�ฟ้;นนาค ท#+บานปิระต" แล่ะท#+เสุาระเน#ยด่ ท#+ว�มานน�)น นางเทพอ�ปิสุรท�)งหัล่ายจ้�กล่าด่ จ้�กหั�มด่�วยใบบ�ว นอนอย"�ภายในว�มานอ�น ปิระเสุร�ฐซุ้7+งด่าด่าษด่�วยใบบ�ว ด่อกบ�วแด่งล่�วนเหัล่�าน�)น แวด่ล่�อมภพ สุ�งกล่�+นหัอมตล่บไปิปิระมาณร�อยโยชน(โด่ยรอบ มาณพน#)จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ๗๕ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บ ม�ได่� ได่�เสุวยสุมบ�ต�ท�)ง ๒ แล่�ว หัาก�งวล่ม�ได่� ไม�ม#อ�นตราย เม6+อกาล่ เปิ/นท#+สุ�ด่มาถ7งแล่�ว จ้�กได่�บรรล่�น�พพาน พระพ�ทธเจ้�าเราได่�เหั.นด่#แล่�ว หันอ การค�าเราปิระกอบแล่�ว เราบ"ชา (พระพ�ทธเจ้�าด่�วย) ด่อกบ�ว ๓ ด่อกแล่�ว ได่�เสุวยสุมบ�ต� ๓ ด่อกบ�วแด่งอ�นบานงาม จ้�กทรงไว�บนกระหัม�อมขุองเราผู้"�บรรล่�ธรรม พ�นว�เศษแล่�วโด่ยปิระการท�)งปิวงในว�นน#)เม6+อพระปิท�ม�ตรบรมศาสุด่าตร�สุกรรมขุองเราอย"� ธรรมาภ�สุม�ยได่�ม#แก�สุ�ตว(หัล่ายแสุน ในก�ล่ปิท#+หัน7+งแสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง (การบ"ชาด่�วย) ด่อกบ�ว ๓ ด่อก เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นแล่�วอาสุวะท�)งหัมด่สุ�)นรอบแล่�ว บ�ด่น#) ภพใหัม�ไม�ม# ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�วพระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต#ณ�ปิท�ม�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต#ณ�ปิท�ม�ยเถราปิทาน. ----------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. นาคสุมาล่เถราปิทาน๒.

ปิทสุ�ญญกเถราปิทาน๓. สุ�สุ�ญญกเถราปิทาน ๔. ภ�สุาล่�วทายกเถราปิทาน๕. เอกสุ�ญญกเถราปิทาน๖. ต�ณสุ�นถารทายกเถราปิทาน ๗. สุ"จ้�ทายกเถราปิทาน ๘. ปิาฏล่�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน๙. ฐ�ต�ญชล่�ยเถราปิทาน๑๐.

ต#ณ�ปิท�ม�ยเถราปิทานม#คาถา ๗๕ คาถา จ้บ นาคสุมาล่วรรคท#+ ๘. ----------------------

ต�ม�รปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๙ ต�ม�รปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๘๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกด่#หัม# -2 1 0 0 0 -1830 22 0 0 0

[๘๓] เรา (เท#+ยว) ไปิตามกระแสุน-)าใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา ได่�เหั.นพระสุมณะซุ้7+งปิระท�บน�+งอย"� ผู้"�ผู้�องใสุ ไม�ขุ��นม�ว เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระสุมณะน�)น แล่�วใหั�ค�ด่อย�างน#)ในกาล่น�)นว�า พระผู้"�ม#พระภาคน#)ทรงขุ�ามเองแล่�ว จ้�กทรงย�งสุรรพสุ�ตว(ใหั�ขุ�าม ทรงทรมานเองแล่�ว จ้�กทรงทรมานสุรรพสุ�ตว( ทรงเบาพระท�ยเองแล่�ว จ้�กทรงย�งสุรรพสุ�ตว(ใหั�เบาใจ้ ทรงสุงบเองแล่�ว จ้�กทรง ย�งสุรรพสุ�ตว(ใหั�สุงบ ทรงพ�นเองแล่�ว จ้�กทรงย�งสุรรพสุ�ตว(ใหั�พ�น ทรงด่�บ เองแล่�ว จ้�กทรงย�งสุรรพสุ�ตว(ใหั�ด่�บ คร�)นเราค�ด่อย�างน#)แล่�ว ได่�ถ6อเอาด่อกด่#หัม# มาโปิรยล่งบนพระเศ#ยรแหั�งพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ในกาล่น�)น (บ"ชา) แล่�วปิระนมอ�ญชล่# ท-าปิระท�กษ�ณ พระองค( แล่ะถวายบ�งคมพระบาทพระศาสุด่าแล่�ว กล่�บไปิทางท�ศอ6+น พอ เราไปิแล่�วไม�นาน พระยาเน6)อได่�เบ#ยด่เบ#ยนเรา เราเด่�นไปิตามร�มเหัว ได่�ตกล่งในเหัวน�)นน�+นเอง ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๕๖ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( พระนามว�ามหัารหัะ ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#), ทราบว�า ท�านพระต�ม�รปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ม�รปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

คตสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๒ (๘๒) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกกรรณ�การ( ๗ ด่อก -2 1 0 0 0 -1840 15 0 0 0

[๘๔] เราม#อาย� ๗ ปิIโด่ยก-าเน�ด่ บรรพชาเปิ/นสุามเณร ม#ใจ้เล่6+อมใสุ ได่�ถวายบ�งคมพระบาทขุองพระศาสุด่าได่�โยนด่อกไม�กรรณ�การ( ๗ ด่อกขุ7)นไปิในอากาศอ�ท�ศเฉัพาะพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�ทรงค�ณอน�นต(ด่�งสุาคร ม#ใจ้ ย�นด่#แล่ะเล่6+อมใสุบ"ชาหันทางท#+

พระสุ�คตเสุด่.จ้ด่-าเน�น ได่�กระท-าอ�ญชล่#ด่�วย ม6อท�)งสุองขุองตน ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)นด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๘ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓ พระองค( ม#พระนามว�าอ�คค�สุ�ขุะ ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระคตสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ คตสุ�ญญกเถราปิทาน.

น�ปิ;นน�ญชล่�กเถราปิทานท#+ ๓ (๘๓) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการปิระนมอ�ญชล่#ด่�วยจ้�ตเล่6+อมใสุ-2 1 0 0 0 -1850 14 0 0 0

[๘๕] เราเปิ/นไขุ�หัน�กน�+งอย"�ท#+โคนไม� ในปิNาช�ฏใหัญ� เปิ/นผู้"�ควรได่�ร�บความกร�ณา อย�างย�+ง พระศาสุด่าพระนามว�าต�สุสุะ ทรงอน�เคราะหั(เสุด่.จ้มาหัาเรา เราน�)นนอนอย"� ได่�ปิระนมอ�ญชล่#เหัน6อเศ#ยรเกล่�า เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�าสุรรพสุ�ตว( แล่�วได่�ท-ากาล่ะ ณ ท#+น�)นในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราถวายบ�งคมพระพ�ทธเจ้�าผู้"�อ�ด่มบ�ร�ษ ด่�วยกรรม น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายบ�งคม ในก�ล่ปิท#+ ๕ แต� ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕ พระองค( ม#พระนามว�ามหัาสุ�ขุะ ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระน�ปิ;นน�ญชล่�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ น�ปิ;นน�ญชล่�กเถราปิทาน.

อโธปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๘๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกไม�บ"ชา-2 1 0 0 0 -1860 17 0 0 0

[๘๖] ภ�กษ�ช6+ออภ�ภ" เปิ/นอ�ครสุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าสุ�ขุ# ม#อาน�ภาพมาก บรรล่�ว�ชชา ๓ เขุ�ามาสุ"�ภ"เขุาหั�มว�นต(ในกาล่น�)น แม�เราก.เปิ/นฤาษ#ผู้"�ช-านาญในอ�ปิปิม�ญญาแล่ะฤทธ�Lอย"�ในอาศรมรมณ�ยสุถาน ใกล่�ภ"เขุาหั�มว�นต( เรา ปิรารถนาภ"เขุาอย�างย�+ง เปิร#ยบเหัม6อนนกในอากาศปิรารถนาอากาศ ฉัะน�)น เราเก.บด่อกไม�ท#+เช�งเขุาแล่�ว มาสุ"�ภ"เขุา หัย�บด่อกไม� ๗ ด่อกโปิรยล่งบนพระเศ#ยร เราอ�นพระว#ระแล่ด่"แล่�ว เด่�นบ�ายหัน�าไปิทางท�ศปิราจ้#น เราม��ง ไปิสุ"�ท#+อย"� ถ7งอาศรมแล่�ว เก.บหัาบเคร6+องบร�ขุาร แล่�วเด่�นไปิตามระหัว�าง ภ"เขุา ง"เหัล่6อมเปิ/นสุ�ตว(ร�ายกาจ้ ม#ก-าล่�งมาก ร�ด่เรา เราระล่7กถ7งบ�รพกรรม ได่�ท-ากาล่ะ ณ ท#+น�)น ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราโปิรยด่อกไม�ใด่ ด่�วย กรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔

ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอโธปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อโธปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ร�งสุ�สุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๕ (๘๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�งคม-2 1 0 0 0 -1870 13 0 0 0

[๘๗] เม6+อก�อน เราสุ-าเร.จ้การอย"�ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต( เราน��งหั�มหัน�งสุ�ตว(อย"�ในระหัว�างภ"เขุา เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า ด่�จ้พระอาท�ตย( แผู้ด่แสุง เสุด่.จ้เขุ�าปิNา งามเหัม6อนพระยาร�งม#ด่อกบาน จ้7งย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในร�ศม#แล่�วน�+งกระโหัย�ง ปิระนมอ�ญชล่# ถวายบ�งคมแด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ด่�วยเศ#ยรเกล่�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-า กรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญา ในร�ศม# ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระร�งสุ�สุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ร�งสุ�สุ�ญญกเถราปิทาน.

ร�งสุ�สุ�ญญ�กเถราปิทานท#+ ๖ (๘๖) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท-าจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพ�ทธร�ศม#-2 1 0 0 0 -1880 12 0 0 0

[๘๘] เราทรงผู้�าเปิล่6อกไม�คากรองอย"�ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต( ขุ7)นสุ"�ท#+จ้งกรมแล่�วน�+งผู้�นหัน�าไปิทางท�ศปิราจ้#น เราได่�เหั.นพระสุ�คตเจ้�าพระนามว�าผู้�สุสุะ ผู้"�ย�นด่#ในฌาน ท�กเม6+อ (เสุด่.จ้มา) บนภ"เขุา จ้7งปิระนมอ�ญชล่#แล่�วย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระ ร�ศม# ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระร�ศม# ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระร�งสุ�สุ�ญญ�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ร�งสุ�สุ�ญญ�กเถราปิทาน.

ผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๘๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม�-2 1 0 0 0 -1890 11 0 0 0

[๘๙] เราทรงหัน�งสุ�ตว(หัยาบอย"�ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต( ได่�เหั.นพระช�นเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ พระนามว�าผู้�สุสุะ จ้7งถ6อผู้ล่ไม�ไปิถวาย เราม#ใจ้ผู้�องใสุ ได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ ผู้ล่ไม�น�)นบ�งเก�ด่แก�เราในภพท#+เราเก�ด่แล่�ว ในก�ล่ปิท#+ ๙๒

แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� ถวายผู้ล่ไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�ช�ด่แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

สุ�ททสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๘ (๘๘) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการเล่6+อมใสุตามเสุ#ยงแสุด่งธรรม-2 1 0 0 0 -1900 10 0 0 0

[๙๐] เราอย"�บนเคร6+องล่าด่ใบไม� ณ ภ"เขุาหั�มว�นต( ได่�ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระสุ�รเสุ#ยง ขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าผู้�สุสุะ ก-าล่�งทรงแสุด่งธรรม ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�ททสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ททสุ�ญญกเถราปิทาน.

โพธ�สุ�ญจ้กเถราปิทานท#+ ๙ (๘๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการรด่น-)าโพธ�พฤกษ( -2 1 0 0 0 -1910 14 0 0 0

[๙๑] ได่�ม#การฉัล่องพระมหัาโพธ�แหั�งพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ในกาล่น�)นเราบวชอย"�ได่�ถ6อเอาด่อกโกสุ�มเขุ�าไปิบ"ชา แล่�วเอาน-)าเขุ�าไปิรด่ท#+โพธ�พฤกษ( ด่�วยกล่�าวว�า พระผู้"�ม#พระภาคทรงพ�นแล่�ว จ้�กทรงย�งสุรรพสุ�ตว(ใหั�พ�น ทรงด่�บแล่�ว จ้�กทรงย�งสุรรพสุ�ตว(ใหั�ด่�บหันอ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�รด่น-)าโพธ�พฤกษ(ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการ รด่น-)าไม�โพธ�L ในก�ล่ปิท#+ ๓๓ อ�นก-าล่�งเปิ/นไปิ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ผู้"�เปิ/น จ้อมชนรวม ๘ พระองค( ทรงพระนามว�าอ�ทกาเสุจ้นะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระโพธ�สุ�ญจ้กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โพธ�สุ�ญจ้กเถราปิทาน.

ปิท�มปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๙๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโยนด่อกปิท�มขุ7)นบ"ชา-2 1 0 0 0 -1920 23 0 0 0

[๙๒] เราเขุ�าไปิย�งปิNาบ�ว บร�โภคเหัง�าบ�วอย"� ได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าผู้�สุสุะ ม#พระล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการ เราจ้�บ

ด่อกปิท�มโยนขุ7)นไปิ ในอากาศ เราระล่7กถ7งกรรมอ�นล่ามกแล่�ว ออกบวชเปิ/นบรรพช�ต คร�)น บวชแล่�ว ม#กายแล่ะใจ้อ�นสุ-ารวมแล่�ว ล่ะวจ้#ท�จ้ร�ต ช-าระอาช#พใหั�บร�สุ�ทธ�L แต�ก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชา (พระพ�ทธเจ้�าด่�วย) ด่อกไม�ใด่ ด่�วยกรรม น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ได่�ม#พระเจ้�าแผู้�นด่�น (จ้�กรพรรด่�) ๑๘ พระองค( ทรงพระนามเหัม6อนก�นว�า ปิท�มภาสุ ในก�ล่ปิท#+ ๑๘ ได่�ม#พระเจ้�าแผู้�นด่�น ๔๘ พระองค( ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่� ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิท�มปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิท�มปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน. ----------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. ต�ม�รปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน๒. คตสุ�ญญกเถราปิทาน ๓. น�ปิ;นน�ญชล่�กเถราปิทาน ๔. อโธปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน๕. ร�งสุ�สุ�ญญกเถราปิทาน๖. ร�งสุ�สุ�ญญ�กเถราปิทาน ๗.

ผู้ล่ทายกเถราปิทาน ๘. สุ�ททสุ�ญญกเถราปิทาน ๙. โพธ�สุ�ญจ้กเถราปิทาน ๑๐. ปิท�มปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน แล่ะท�านปิระกาศคาถาไว� ๕๖ คาถา. จ้บ ต�ม�รปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๙ ----------------------

สุ�ธาวรรคท#+ ๑๐ สุ�ธาปิณฑู�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๙๑)

ว�าด่�วยผู้ล่บ�ญขุองผู้"�บ"ชาไม�อาจ้น�บได่� -2 1 0 0 0 -1930 18 0 0 0

[๙๓] ใครๆ ไม�อาจ้จ้ะน�บบ�ญขุองบ�คคล่ผู้"�บ"ชา พระพ�ทธเจ้�า พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า หัร6อพระสุาวก ผู้"�สุมควรบ"ชา ผู้"�ล่�วงธรรมเคร6+องใหั�เน�+นช�า ผู้"�ขุ�ามความโศกแล่ะความร-+าไรแล่�ว ว�าบ�ญน#)ม#ปิระมาณเท�าน#)ได่� ใครๆ ไม�อาจ้จ้ะน�บบ�ญ ขุองบ�คคล่ผู้"�บ"ชาปิ"ชารหับ�คคล่เหัล่�าน�)น เช�นน�)น ผู้"�ด่�บแล่�ว ไม�ม#ภ�ย แต� ท#+ไหันๆ ว�าบ�ญน#)ม#ปิระมาณเท�าน#)ได่� การท#+บ�คคล่ในโล่กน#) พ7งใหั�ท-าความ เปิ/นใหัญ�ในทว#ปิท�)ง ๔ น#) ไม�ถ7งเสุ#)ยวท#+ ๑๖ แหั�งการบ"ชาน#) เราม#ใจ้ผู้�องใสุได่�ใสุ�ก�อนปิ"นขุาวในระหัว�างแผู้�นอ�ฐ ท#+พระเจ้ด่#ย( แหั�งพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�เล่�ศกว�านระ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-า กรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการปิฏ�สุ�งขุรณ( ในก�ล่ปิท#+ ๓๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๓ พระองค( ทรงพระนามว�าปิฏ�สุ�งขุาระ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�ธาปิณฑู�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ธาปิณฑู�ยเถราปิทาน.

สุ�ปิIฐ�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๙๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายต�+ง-2 1 0 0 0 -1940 15 0 0 0

[๙๔] เราย�นด่#ม#จ้�ตโสุมน�สุ ได่�ถวายต�+งอ�นสุวยงามแด่�พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�า ต�สุสุะ ผู้"�เปิ/นนาถะขุองโล่ก เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(พระอาท�ตย( ในก�ล่ปิท#+ ๓๘ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระราชาพระนามว�ามหัาร�จ้� โภคสุมบ�ต�อ�นไพบ"ล่ย( แล่ะ ท#+นอนม�ใช�น�อย ได่�ม#แล่�วแก�เรา เราม#ใจ้ผู้�องใสุได่�ถวายต�+งแก�พระพ�ทธเจ้�า แล่�ว ย�อมเสุวยกรรมขุองตน ท#+ตนได่�ท-าไว�ด่#แล่�วในกาล่ก�อน ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายต�+งใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายต�+ง ในก�ล่ปิท#+ ๓๘ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ๓ พระองค( องค(ท#+ ๑ พระนามว�าร�จ้� องค(ท#+ ๒ พระนามว�าอ�ปิร�จ้� องค(ท#+ ๓ พระนามว�ามหัาร�จ้� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เรา ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�ปิIฐ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ปิIฐ�ยเถราปิทาน.

อ�ฑูฒเจ้ล่กเถราปิทานท#+ ๓ (๙๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าคร7+งท�อน -2 1 0 0 0 -1950 13 0 0 0

[๙๕] เราเปิ/นคนเขุ.ญใจ้ สุมควรได่�ร�บความการ�ญอย�างย�+ง ได่�ถวายผู้�าคร7+งท�อนแด่� พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าต�สุสุะ คร�)นถวายผู้�าคร7+งท�อนแล่�ว บ�นเท�งอย"�ใน สุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิหัน7+ง แล่ะในก�ล่ปิท�)งหัล่ายท#+เหัล่6อ เราได่�ท-าก�ศล่ ในก�ล่ปิ ท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้�าใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้�า ในก�ล่ปิท#+ ๕๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�หัล่ายพระองค( พระนามว�าสุม�นตาโอทนะ เปิ/นกษ�ตร�ย(จ้อมชน ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�ช�ด่แจ้�งแล่�วพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�ฑูฒเจ้ล่กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ฑูฒเจ้ล่กเถราปิทาน.

สุ"จ้�ทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๙๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเขุ.ม-2 1 0 0 0 -1960 14 0 0 0

[๙๖] เม6+อก�อน เราเปิ/นช�างทองอย"�ในพระนครพ�นธ�มะ อ�นปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เราได่� ถวายเขุ.มแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ญาณขุองเราเสุมอด่�วยแก�วว�เช#ยรอ�นเล่�ศ เปิ/นเช�นน�)นเพราะกรรม เราเปิ/นผู้"�ปิราศจ้ากราคะ พ�นว�เศษ แล่�ว บรรล่�ถ7งธรรมเปิ/นท#+สุ�)นอาสุวะ ภพท�)งปิวงท�)งท#+เปิ/นอด่#ต อนาคตแล่ะ ปิ;จ้จ้�บ�น เราค�นคว�า (พ�จ้ารณา) ได่�ด่�วย

ญาณ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายเขุ.ม ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( ทรงพระนาม ว�า วช�ราสุมะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ"จ้�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ"จ้�ทายกเถราปิทาน.

ค�นธมาล่�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๙๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายสุถ"ปิไม�หัอม-2 1 0 0 0 -1970 17 0 0 0

[๙๗] เราได่�ท-าสุถ"ปิไม�หัอมคล่�ม (ปิด่) ด่�วยด่อกมะล่� อ�นสุมควรแก�พระพ�ทธเจ้�าถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ได่�ถวายบ�งคมพระพ�ทธเจ้�า อ�ครนายกขุองโล่ก เช�นก�บทองค-าม#ค�า ผู้"�ร� �งเร6องด่�งน�ล่อ�บล่ แผู้ด่แสุงด่�ง พระอาท�ตย( ผู้"�องอาจ้ด่�งพระยาเสุ6อโคร�ง ผู้"�ปิระเสุร�ฐ ม#ชาต�ย�+งเหัม6อน ไกรสุร ผู้"�เล่�ศกว�าสุมณะท�)งหัล่าย ปิระท�บน�+งแวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( เรา ถวายบ�งคมพระบาทขุองพระศาสุด่าแล่�ว บ�ายหัน�าทางท�ศอ�ด่รหัล่#กไปิ ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายขุองหัอมแล่ะด่อกไม� ด่�วยผู้ล่แหั�ง สุ�กการะท#+ท-าแล่�วในพระพ�ทธเจ้�าโด่ยพ�เศษน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/น ผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๓๙ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระ องค( พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�เหัล่�าน�)น ม#พระนามเหัม6อนก�นว�าเทวค�นธะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระค�นธมาล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ค�นธมาล่�ยเถราปิทาน.

ต�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๖ (๙๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการเก.บใบแคฝ้อยท�)ง -2 1 0 0 0 -1980 15 0 0 0

[๙๘] เม6+อก�อน เราเปิ/นพรานเน6)ออย"�ในปิNาช�ฏใหัญ� เราเหั.นไม�แคฝ้อยอ�นเขุ#ยวสุด่ อ�นเปิ/นไม�โพธ�L ขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# จ้7งบ"ชาด่�วยด่อกไม� ๓ ด่อก เวล่าน�)น เราเก.บใบแคฝ้อยท#+แหั�งๆ ไปิท�)งในภายนอก เรากราบไหัว�ไม�แคฝ้อย ด่�งถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# นายกขุองโล่ก ผู้"�บร�สุ�ทธ�Lท�)งภายในภายนอก ผู้"�พ�นว�เศษแล่�วไม�ม#อาสุวะ เฉัพาะพระพ�กตร( แล่�วท-ากาล่ะ ณ ท#+น�)นเอง ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� บ"ชาไม�โพธ�Lใด่ ด่�วยกรรมน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชา ไม�โพธ�พฤกษ( ในก�ล่ปิท#+ ๓๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๓ พระองค(ทรงพระนามว�าสุม�นตปิาสุาท�กะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖

เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระต�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

มธ�ปิณฑู�กเถราปิทานท#+ ๗ (๙๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายน-)าผู้7)ง -2 1 0 0 0 -1990 19 0 0 0

[๙๙] ความย�นด่#เปิ/นอ�นมากได่�ม#แก�เรา เพราะได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าบรรด่าฤาษ# ผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ผู้"�ด่�บแล่�ว เปิ/นมหัานาค ผู้"�องอาจ้ด่�งม�าอาชาไนย ผู้"�ร� �งโรจ้น(เหัม6อนด่าวปิระกายพฤกษ( อ�นหัม"�เทวด่านม�สุการอย"� ในปิNาช�ฏสุง�ด่เสุ#ยงไม�อาก"ล่ ญาณเก�ด่ขุ7)นแล่�ว ในขุณะน�)น เราได่�ถวายน-)าผู้7)งแด่�พระศาสุด่าผู้"�เสุด่.จ้ออกจ้ากสุมาธ� เราม#ใจ้ ผู้�องใสุถวายบ�งคมพระบาทขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ด่�วยเศ#ยรเกล่�า แล่�วบ�ายหัน�ากล่�บไปิทางท�ศปิระจ้�ม ในก�ล่ปิท#+ ๓๔ แต�ก�ล่ปิ น#) เราได่�เปิ/นพระราชาพระนามว�าสุ�ท�สุสุนะ ในกาล่น�)น น-)าผู้7)งออกจ้าก รากไม�ไหัล่ล่งในโภชนาหัารขุองเรา ฝ้นน-)าผู้7)งตกล่ง น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�รพกรรมในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายน-)าผู้7)งใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)นเรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายน-)าผู้7)ง ในก�ล่ปิท#+ ๓๔ แต�ก�ล่ปิน#)ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ม#พระนามว�าสุ�ท�สุสุนะ ทรงสุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระมธ�ปิณฑู�กเถระได่�กล่�าวพระคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ มธ�ปิณฑู�กเถราปิทาน.

เสุนาสุนทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๙๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเคร6+องล่าด่ใบไม� -2 1 0 0 0 -11000 15 0 0 0

[๑๐๐] เราได่�ถวายเคร6+องล่าด่ใบไม� แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ แล่ะ ได่�เอาเคร6+องอ�ปิการะแล่ะด่อกโกสุ�มโปิรยล่งโด่ยรอบ เราได่�เสุวยถ-)า (หั�อง) อ�นร6+นรมย(ควรค�ามากในปิราสุาท ด่อกไม�ม#ค�ามากได่�ตกล่งบนท#+นอนขุอง เรา เราย�อมนอนบนท#+นอนอ�นว�จ้�ตรล่าด่ด่�วยด่อกไม� แล่ะฝ้นด่อกไม�ตก ล่งบนท#+นอนขุองเราในกาล่น�)น ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายเคร6+อง ล่าด่ใบไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวาย เคร6+องล่าด่ พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( พระนามว�าฐ�ตาสุ�นถารกะ เปิ/นจ้อมแหั�งชน อ�บ�ต�แล่�วในก�ล่ปิท#+ ๕ แต�ก�ล่ปิน#) ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเสุนาสุนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เสุนาสุนทายกเถราปิทาน.

เวยยาว�จ้จ้กเถราปิทานท#+ ๙ (๙๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งความเปิ/นไวยาว�จ้กร -2 1 0 0 0 -11010 13 0 0 0

[๑๐๑] ได่�ม#การปิระช�มใหัญ� (มหัาสุ�นน�บาต) แหั�งพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# เราได่�เปิ/นไวยาว�จ้กรผู้"�ร �บใช�ในก�จ้ท�กอย�าง ก.ไทยธรรมท#+จ้ะถวาย แด่�พระสุ�คตเจ้�า ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ�ขุองเราไม�ม# เราม#จ้�ตผู้�องใสุ ได่�ถวาย บ�งคมพระบาทขุองพระศาสุด่า ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�กระท-า ไวยาว�จ้กร ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการท-า ไวยาว�จ้กร ในก�ล่ปิท#+ ๘ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�าสุ�จ้�นต�ยะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�า น#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระไวยาว�จ้จ้กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ไวยาว�จ้จ้กเถราปิทาน.

พ�ทธ�ปิ;ฏฐากเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๐๐) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการเปิNาสุ�งขุ(บ"ชาพระผู้"�ม#พระภาค -2 1 0 0 0 -11020 29 0 0 0

[๑๐๒] เราเปิ/นผู้"�เปิNาสุ�งขุ(บ"ชาแด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# เปิ/นผู้"�ปิระกอบการบ-าร�งพระสุ�คตเจ้�า ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ�เปิ/นน�ตย( เราเหั.นผู้ล่การ บ-าร�งพระโล่กนาถผู้"�คงท#+ ด่นตร# ๖ หัม6+นหั�อมล่�อมเราท�กเม6+อ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ-าร�งพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ-าร�ง ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระองค( ทรงพระนามว�ามหัาน�โฆ์ษ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระพ�ทธ�ปิ;ฏฐากเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�ทธ�ปิ;ฏฐากเถราปิทาน. ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. สุ�ธาปิณฑู�ยเถราปิทาน ๒. สุ�ปิIฐ�ยเถราปิทาน ๓. อ�ฑูฒเจ้ล่กเถราปิทาน ๔. สุ"จ้�ทายกเถราปิทาน ๕. ค�นธมาล่�ยเถราปิทาน ๖. ต�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๗. มธ�ปิณฑู�กเถราปิทาน๘. เสุนาสุนทายกเถราปิทาน ๙. ไวยาว�จ้จ้กเถราปิทาน๑๐. พ�ทธ�ปิ;ฏฐากเถราปิทาน ท�านปิระกาศคาถาไว� ๖๐ คาถาก7+ง.

จ้บ สุ�ธาวรรคท#+ ๑๐. ----------

อน7+ง รวมวรรคม# ๑๐ วรรค ค6อ พ�ทธวรรคท#+ ๑ สุ#หัาสุน�ย

วรรคท#+ ๒ สุ�ภ"ต�วรรคท#+ ๓ ก�ณฑูธานวรรคท#+ ๔ อ�ปิาล่�วรรคท#+ ๕ว#ชน#วรรคท#+ ๖ สุกจ้�ตตน�ยวรรคท#+ ๗นาคสุมาล่วรรคท#+ ๘ ต�ม#รปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๙ เปิ/น ๑๐ ท�)งสุ�ธาวรรค รวมคาถาได่� ๑,๔๕๕ คาถา. จ้บ หัมวด่ ๑๐ แหั�งพ�ทธวรรค.

จ้บ หัมวด่ ๑๐๐ ท#+ ๑. ----------

ภ�กขุทาย�วรรคท#+ ๑๑ ภ�กขุทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๑๐๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายภ�กษาท�พพ#หัน7+ง -2 1 0 0 0 -11030 15 0 0 0

[๑๐๓] เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�ม#พระฉัว#วรรณด่�งทอง สุมควรร�บเคร6+องบ"ชาเสุด่.จ้ออกจ้ากปิNาอ�นสุง�ด่ จ้ากต�ณหัาเคร6+องร�ด่มาสุ"�ความด่�บ จ้7งถวายภ�กษา ท�พพ#หัน7+ง แต�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ม#ปิ;ญญา ผู้"�สุงบระง�บ ผู้"�แกล่�วกล่�ามาก ผู้"�คงท#+ เราตามเสุด่.จ้พระองค( ผู้"�ทรงย�งมหัาชนใหั�ด่�บ เราม#ความย�นด่#เปิ/นอ�นมากในพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(พระอาท�ตย( ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายภ�กษา ในก�ล่ปิท#+ ๘๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( ม#พระนามเหัม6อนก�นว�ามหัาเรณ� ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ(๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้ แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระภ�กขุทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ภ�กขุทายกเถราปิทาน ญาณสุ�ญญ�กเถราปิทานท#+ ๒ (๑๐๒)ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุถวายบ�งคม-2 1 0 0 0 -11040 16 0 0 0

[๑๐๔] เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�ม#พระฉัว#วรรณด่�งทอง ผู้"�องอาจ้ด่�จ้ม�าอาชาไนย ด่�งช�างมาต�งคะตกม�น ๓ คร�)ง ผู้"�แสุวงหัาค�ณย�+งใหัญ� ทรงย�งท�ศท�)งปิวงใหั� สุว�างไสุว เหัม6อนพระยาร�ง ม#ด่อกบาน เปิ/นเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก สุ"งสุ�ด่ กว�านระ เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิในถนน จ้7งย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระญาณ ปิระ นมอ�ญชล่# ม#จ้�ตเล่6+อมใสุม#ใจ้โสุมน�สุ ถวายบ�งคมพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระญาณ ใน ก�ล่ปิน#) ๗๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระองค( ม#พระนามว�านร�ตตมะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระญาณสุ�ญญ�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการ

ฉัะน#)แล่.

จ้บ ญาณสุ�ญญ�กเถราปิทาน อ�ปิล่หั�ตถ�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๑๐๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกอ�บล่ก-าม6อหัน7+ง-2 1 0 0 0 -11050 15 0 0 0

[๑๐๕] ในกาล่น�)น เราเปิ/นช�างด่อกไม�อาศ�ยอย"�ในนครต�วรา ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ อ�นชาวโล่กบ"ชา ม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�ถวายด่อกอ�บล่ก-าม6อหัน7+ง เราอ�บ�ต�ในภพใด่ๆ เพราะผู้ล่ขุอง กรรมน�)น เราได่�เสุวยผู้ล่อ�นน�าปิรารถนา ท#+ตนท-าไว�ด่#แล่�วในปิางก�อนแวด่ล่�อมด่�วยพวกน�กมวยช�)นเย#+ยม น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาขุองตน ในก�ล่ปิ ท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิใกล่�เค#ยงท#+ ๙๔ เว�นก�ล่ปิ ปิ;จ้จ้�บ�น ได่�ม#พระราชา ๕๐๐ พระองค( ม#พระนามเหัม6อนก�นว�าน�ชช�ปิมะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�ปิล่หั�ตถ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ปิล่หั�ตถ�ยเถราปิทาน ปิทปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๔ (๑๐๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกมะล่� -2 1 0 0 0 -11060 14 0 0 0

[๑๐๖] เราได่�ถวายด่อกมะล่�แด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ด่อกมะล่� ๗ ด่อก เราโปิรยล่งท#+ใกล่�พระบาทด่�วยความย�นด่# ด่�วยกรรมน�)น ว�นน#)เราได่� เสุวยความไม�ตาย เราทรงกายท#+สุ�ด่อย"�ในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม� ในก�ล่ปิท#+ ๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๓ พระองค( ม#พระนามว�าสุม�นตค�นธะ ครอบครองแผู้�นด่�นม#สุม�ทรสุาคร ๔ เปิ/นท#+สุ�ด่ เปิ/นจ้อมแหั�งหัม"�ชน ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิทปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิทปิ"ชกเถราปิทาน ม�ฏฐ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๑๐๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกมะล่� -2 1 0 0 0 -11070 12 0 0 0

[๑๐๗] ในกาล่น�)น เราเปิ/นนายมาล่าการม#ช6+อว�าสุ�ท�สุสุนะ ได่�เหั.น

พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ เราม#จ้�กษ�บร�สุ�ทธ�Lม#ใจ้โสุมน�สุ ถ6อด่อกมะล่�ไปิบ"ชาพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�ม# จ้�กษ�ท�พย(ม#ม�ธย�สุถ( ด่�วยพ�ทธบ"ชาน#) แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตไว� เราไม�เขุ�าถ7ง ท�คต�เล่ย ตล่อด่แสุนก�ล่ปิในก�ล่ปิท#+ ๓๖ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระองค( ม#พระนามเหัม6อนก�นว�าเทพอ�ตตระ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระม�ฏฐ�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�ฏฐ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน อ�ทกปิ"ชกเถราปิานท#+ ๖ (๑๐๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายน-)า-2 1 0 0 0 -11080 17 0 0 0

[๑๐๘] ขุ�าพระองค(ได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าม#พระฉัว#วรรณด่�งทอง ผู้"�ร� �งเร6องด่�งกองไฟ้ เหัม6อนพระอาท�ตย( เปิ/นท#+รองร�บเคร6+องบ"ชา เสุด่.จ้ไปิในอากาศ จ้7งเอาม6อท�)งสุองกอบน-)าแล่�วโยนขุ7)นไปิในอากาศ พระพ�ทธเจ้�ามหัาว#ระม#พระกร�ณาในขุ�าพระองค( ทรงร�บไว� พระศาสุด่าม#พระนามว�าปิท�ม�ตระ ปิระ ท�บย6นอย"�ในอากาศทรงทราบความด่-าร�ขุองขุ�าพระองค( จ้7งได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ด่�วยการถวายน-)าน#)แล่ะด่�วยเก�ด่ปิIต� เขุาจ้ะไม�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยใน แสุนก�ล่ปิ ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�นราสุภ ด่�วยกรรมน�)น ขุ�าพระองค(ล่ะความแพ�แล่ะความชนะแล่�ว บรรล่�ถ7งฐานะ อ�นไม�หัว� +นไหัว ในก�ล่ปิท#+ ๖๕๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓ พระองค( ม#พระนามว�าสุหั�สุสุราช เปิ/นจ้อมชน ปิกครองแผู้�นด่�น ม#สุม�ทรสุาคร ๔ เปิ/นท#+สุ�ด่ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค(ได่� ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�ทกปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ทกปิ"ชกเถราปิทาน.

นฬมาล่�ยเถราปิทานท#+ ๗ (๑๐๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายพ�ด่ด่อกอ�อ -2 1 0 0 0 -11090 23 0 0 0

[๑๐๙] เม6+อพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่กผู้"�คงท#+ สุงบระง�บม�+นคง ปิระท�บน�+งบนเคร6+องล่าด่หัญ�า เราเอาด่อกอ�อมาผู้"กเปิ/นพ�ด่ แล่�วน�อมถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ พระสุ�พพ�ญญู"ผู้"�นายก ขุองโล่ก ทรงร�บพ�ด่แล่�ว ทรงทราบความด่-าร�ขุองเรา ได่�ตร�สุพระคาถาน#)ว�า กายขุองเรา ด่�บ (ร�อน) แล่�ว ความเร�าร�อนไม�ม# ฉั�นใด่ จ้�ตขุองท�านจ้ะหัล่�ด่พ�นจ้ากกองไฟ้ ๓ กอง ฉั�นน�)น เทวด่าบางเหัล่�าท#+อาศ�ยต�นไม�อย"� มาปิระช�มก�นท�)งหัมด่ ด่�วยหัว�งว�า จ้�กได่�ฟ้;งพระพ�ทธพจ้น(อ�นย�งทายกใหั�ย�นด่# พระผู้"�ม#พระภาคปิระท�บน�+ง ณ ท#+น�)น แวด่

ล่�อมด่�วยหัม"�เทวด่า เม6+อจ้ะทรงย�งทายกใหั�ร6+นเร�ง จ้7งได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ด่�วยการถวายพ�ด่น#) แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตไว� ผู้"�น#)จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ม#พระนามช6+อ ว�าสุ�พพตะ ด่�วยกรรมท#+เหัล่6อน�)น อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กได่�เปิ/น พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#พระนามช6+อว�ามาล่�ตะ ด่�วยการถวายพ�ด่น#) แล่ะด่�วยการน�บถ6ออ�นไพบ"ล่ย( ผู้"�น#)จ้ะไม�เขุ�าถ7งท�คต�ในแสุนก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๓ หัม6+น จ้�กม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓๘ พระองค( ม#พระนามว�าสุ�พพตะ ใน ๓ หัม6+น ก�ล่ปิ จ้�กม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๘ พระองค( พระนามว�ามาล่�ตะ ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระนฬมาล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ นฬมาล่�ยเถราปิทาน.

จ้บ ภาณวารท#+ ๗.

อาสุน�ปิ;ฏฐายกเถราปิทานท#+ ๘ (๑๐๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอาสุนะทอง -2 1 0 0 0 -11100 16 0 0 0

[๑๑๐] ขุ�าพระองค(เขุ�าปิNาช�ฏสุง�ด่เสุ#ยง ไม�อาก"ล่ ได่�ถวายอาสุนะทองแด่�พระผู้"�ม# พระภาคพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# ผู้"�คงท#+ ขุ�าพระองค(ถ6อด่อกไม�ก-าม6อหัน7+งแล่�วท-าปิระท�กษ�ณพระองค( เขุ�าไปิเฝ้Aาพระศาสุด่าแล่�ว กล่�บม��งหัน�าไปิทางท�ศอ�ด่ร ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�า นระ ด่�วยกรรมน�)น ขุ�าพระองค(ย�อมย�งตนใหั�ด่�บ ถอนภพได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐ ขุ�าพระองค(ได่�ถวายทานใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)นขุ�าพระองค(ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายอาสุนะทอง ในก�ล่ปิ ท#+ ๗๐๐ ก�ล่ปิ แต�ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( พระนามว�าสุ�นน�พาปิกะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา ขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอาสุน�ปิ;ฏฐายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อาสุน�ปิ;ฏฐายกเถราปิทาน.

พ�ฬาล่�ทายกเถราปิทานท#+ ๙ (๑๐๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายม�นม6อเสุ6อ -2 1 0 0 0 -11110 19 0 0 0

[๑๑๑] เราอย"�บนเคร6+องล่าด่ใบไม� ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( ในกาล่น�)น (ถ�า) เราอยากอาหัารก.ม�กนอนเสุ#ย เราขุ�ด่จ้าวมะพร�าว ม�นอ�อน ม�นม6อเสุ6อแล่ะม�นนกมาไว� เราน-าเอาผู้ล่พ�ทรา ไม�ร�กด่-า ผู้ล่มะต"ม มาจ้�ด่แจ้งไว� พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควรร�บเคร6+อง บ"ชา ทรงทราบความด่-าร�ขุองเราแล่�ว เสุด่.จ้มาสุ"�สุ-าน�กขุองเรา เรา

ได่�เหั.นพระองค(ผู้"�มหัานาค ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า เปิ/นนราสุภ เสุด่.จ้มาแล่�ว จ้7งหัย�บเอาม�นม6อเสุ6อมาใสุ�ล่งในบาตร ในกาล่น�)น พระสุ�พพ�ญญู"มหัาว#รเจ้�า จ้ะทรงย�งเราใหั�ย�นด่#จ้7งเสุวย คร�)นเสุวยเสุร.จ้แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาน#)ว�า ท�านย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุแล่�ว ได่�ถวายม�นม6อเสุ6อแก�เรา ท�านจ้ะไม�เขุ�า ถ7งท�คต�ตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ภพท#+สุ�ด่ย�อมเปิ/นไปิแก�เรา เราถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว เราทรงกายท#+สุ�ด่ไว�ในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๕๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระนามว�าสุ�เมขุล่�มะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระพ�ฬาล่�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�ฬาล่�ทายกเถราปิทาน.

เรณ�ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๑๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่อกกระถ�นพ�มาน -2 1 0 0 0 -11120 23 0 0 0

[๑๑๒] เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า ม#พระร�ศม#เปิล่�งปิล่�+ง ด่�จ้พระอาท�ตย(ย�งท�ศท�)งปิวงใหั�สุว�างไสุว ด่�งพระจ้�นทร(ว�นเพ.ญ อ�นพระ สุาวกท�)งหัล่ายแวด่ล่�อม ด่�จ้แผู้�นด่�นอ�นแวด่ล่�อมด่�วยสุาคร จ้7งถ6อเอา ด่อกกระถ�นพ�มานไปิบ"ชา พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิ;สุสุ# ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกกระถ�นพ�มานใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๔๕ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(ม#พระนามว�าเรณ� สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเรณ�ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เรณ�ปิ"ชกเถราปิทาน ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. ภ�กขุาทายกเถราปิทาน๒. ญาณสุ�ญญ�กเถราปิทาน ๓. อ�ปิล่หั�ตถ�ยเถราปิทาน ๔. ปิทปิ"ชกเถราปิทาน๕. ม�ฏฐ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๖. อ�ทกปิ"ชกเถราปิทาน๗. นฬมาล่�ยเถราปิทาน ๘. อาสุน�ปิ;ฏฐายกเถราปิทาน ๙. พ�ฬาล่�ทายกเถราปิทาน ๑๐. เรณ�ปิ"ชกเถราปิทาน ม#คาถา ๖๖ คาถา จ้บ ภ�กขุาทาย�วรรคท#+ ๑๑ ------------------------------------------------------------

มหัาปิร�วารวรรคท#+ ๑๒ มหัาปิร�วารเถราปิทานท#+ ๑ (๑๑๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าพ�มพ( -2 1 0 0 0 -1113

0 22 0 0 0

[๑๑๓] ในการน�)น พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ#เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�เปิ/นนระผู้"�องอาจ้ ก�บภ�กษ�สุงฆ์( ๖๘,๐๐๐ เสุด่.จ้เขุ�าไปิสุ"�พ�นธ�มว�หัาร เราออกจ้าก นครแล่�ว ได่�ไปิท#+ท#ปิเจ้ด่#ย( ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศธ�ล่# สุมควรร�บ เคร6+องบ"ชาพวกย�กขุ(ในสุ-าน�กขุองเรา ม#ปิระมาณ ๘๔,๐๐๐ บ-าร�งเราโด่ยเคารพ ด่�งหัม"�เทวด่าชาวไตรทศบ-าร�งพระอ�นทร(โด่ยเคารพ ฉัะน�)น เวล่าน�)น เราถ6อผู้�าท�พย(ออกจ้ากท#+อย"� ไปิถวายอภ�วาทด่�วยเศ#ยรเกล่�า แล่ะได่�ถวาย ผู้�าท�พย(น�)น แด่�พระพ�ทธเจ้�า โอ พระพ�ทธเจ้�า โอ พระธรรม โอ ความถ7งพร�อมแหั�งพระศาสุด่าหันอ ด่�วยอาน�ภาพแหั�งพระพ�ทธเจ้�าแผู้�นด่�นน#)หัว� +นไหัว เราเหั.นความอ�ศจ้รรย(อ�นไม�เคยม# ขุนพองสุยอง เกล่�าน�)นแล่�ว จ้7งย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ เราน�)นคร�)นย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุ แล่ะถวายผู้�าท�พย(แด่�พระศาสุด่าแล่�ว พร�อมท�)งอ-ามาตย(แล่ะบร�วารชน ยอมน�บถ6อพระพ�ทธเจ้�าเปิ/นสุรณะ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�กระท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�น#)เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๑๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระองค( ม#พระนามว�าวาหันะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระมหัาปิร�วารเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ มหัาปิร�วารเถราปิทาน.

สุ�ม�งคล่เถราปิทานท#+ ๒ (๑๑๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่นตร#เคร6+อง ๕ -2 1 0 0 0 -11140 21 0 0 0

[๑๑๔] พระช�นวรพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ เสุด่.จ้ออกจ้ากพระว�หัารแล่�ว เสุด่.จ้เขุ�าไปิใกล่�สุระน-)า พระผู้"�ม#พระภาคสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงสุรงสุนานแล่ะด่6+มแล่�ว ทรงหั�มจ้#วรผู้6นเด่#ยวเฉัว#ยงพระอ�งศา ปิระท�บย6นเหัล่#ยวด่"ท�ศน�อยใหัญ�อย"� ณ ท#+น�)น ในกาล่น�)น เราเขุ�าไปิในท#+อย"� ได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�นายกขุองโล่ก เราม#จ้�ตร�าเร�งโสุมน�สุได่�ปิรบม6อ เราปิระกาศฟ้Aอน การขุ�บร�องแล่ะด่นตร#เคร6+อง ๕ ถวายพระองค(ผู้"�โชต�ช�วงด่�งด่วงอาท�ตย( สุ�งแสุงเร6องเหัล่6องด่�งทองค-า เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ๆค6อ ความเปิ/นเทวด่า หัร6อมน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)นๆ ย�อมครอบง-าสุ�ตว( ท�)งปิวง ยศขุองเราม#ไพบ"ล่ย( ขุอนอบน�อมแด่�พระองค( บ�ร�ษอาชาไนย ขุอนอบน�อมแด่�พระองค( อ�ด่มบ�ร�ษ พระองค(ผู้"�เปิ/นม�น#ทรงย�งพระองค(ใหั� ย�นด่#แล่�ว ทรงย�งผู้"�อ6+นใหั�ย�นด่#อ#กเล่�า เราก-าหันด่ถ6อเอาแล่�ว น�+งแล่�วท-าความร�าเร�ง ม#ว�ตรอ�นด่# บ-าร�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว เขุ�าถ7งช�)นด่�สุ�ตในก�ล่ปิท#+ ๑๖๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�หัล่ายพระองค( ม# พระนามเหัม6อนก�นว�า ทว�นวเอกจ้�นต�ตะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ

ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�ม�งคล่เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ม�งคล่เถราปิทาน.

สุรณคมน�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๑๑๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถ7งศาสุด่าเปิ/นสุรณะ -2 1 0 0 0 -11150 23 0 0 0

[๑๑๕] สุงครามปิรากฏแก�ท�าวเทวราชท�)งสุอง (พระยาย�กษ() กองท�พปิระช�ด่ก�นเปิ/นหัม"�ๆ เสุ#ยงอ�นด่�งก7กก�องได่�เปิ/นไปิ พระศาสุด่าพระนามว�าปิท�ม�ตระทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ปิระท�บย6นอย"�ในอากาศ ทรงย�ง มหัาชนใหั�เก�ด่สุ�งเวช เทวด่าท�)งปิวงม#ใจ้ย�นด่#ต�างวางเกราะแล่ะอาว�ธถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�า รวมเปิ/นอ�นเด่#ยวก�นได่�ในขุณะน�)น พระ ศาสุด่าผู้"�ทรงอน�เคราะหั( ทรงร" �แจ้�งโล่ก ทรงทราบความด่-าร�ขุองเราแล่�ว ทรงเปิล่�งวาจ้าสุ�ตบ�ร�ษ ทรงย�งมหัาชนใหั�เย.นใจ้ว�า ผู้"�เก�ด่เปิ/นมน�ษย(ม#จ้�ต ปิระท�ษร�าย เบ#ยด่เบ#ยนสุ�ตว(เพ#ยงต�วหัน7+ง จ้ะต�องเขุ�าถ7งอบายเพราะจ้�ต ปิระท�ษร�ายน�)น เปิร#ยบเหัม6อนช�างในค�ายสุงคราม เบ#ยด่เบ#ยนสุ�ตว(เปิ/นอ�นมาก ท�านท�)งหัล่ายจ้งด่�บ (ระง�บ) จ้�ตขุองตน อย�าเด่6อด่ร�อนบ�อยๆเล่ย แม�พวกเสุนาขุองพระยาย�กษ(ท�)งสุอง ได่�ปิระช�มก�น น�บถ6อพระโล่กเชษฐผู้"�คงท#+เปิ/นอ�นด่# เปิ/นสุรณะ สุ�วนพระศาสุด่าผู้"�ม#จ้�กษ� ทรงย�งหัม"�ชนใหั�ย�นยอมแล่�ว ทรงเพ�งด่"ในเบ6)องบนจ้ากเทวด่าท�)งหัล่าย บ�ายพระพ�กตร(ทางท�ศอ�ด่รเสุด่.จ้กล่�บไปิ เราได่�น�บถ6อพระองค(ผู้"�จ้อมสุ�ตว(ผู้"�คงท#+เปิ/นสุรณะ ก�อนใครๆ เราไม�ได่�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ใน ๓ หัม6+นก�ล่ปิ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระองค( ม#พระนามว�า มหัาจ้�นทภ� แล่ะพระนามว�ารเถสุภะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุรณคมน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุรณคมน�ยเถราปิทาน.

เอกาสุน�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๑๑๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการปิระโคมด่นตร#ไม�โพธ�L -2 1 0 0 0 -11160 20 0 0 0

[๑๑๖] ในกาล่น�)น เราเปิ/นท�าวเทวราชม#นามช6+อว�าวร�ณ พร�อมด่�วยยาน พล่ทหัารแล่ะพาหันะ บ-าร�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�า เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�าสุ�ตว(เสุด่.จ้น�พพานแล่�ว เราได่�ถ6อเอาด่นตร#ท�)งปิวงไปิปิระโคมไม�โพธ�Lอ�นอ�ด่ม เราปิระกอบด่�วยการปิระโคม การฟ้Aอนร-า แล่ะก�งสุด่าน ท�กอย�าง บ-าร�งไม�โพธ�พฤกษ(อ�นอ�ด่มด่�งบ-าร�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าเฉัพาะพระ พ�กตร( คร�)นบ-าร�งโพธ�พฤกษ(อ�นงอกขุ7)นท#+ด่�นด่6+มรสุด่�วยรากน�)นแล่�ว น�+งค"� บ�ล่ล่�งก( แล่�วท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)นเอง เรา

ปิรารภกรรมขุองตน เล่6+อม ใสุในโพธ�พฤกษ(อ�นอ�ด่ม ได่�เขุ�าถ7งย�งช�)นน�มมานรด่#ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)นด่นตร# ๖ หัม6+น แวด่ล่�อมเราท�กเม6+อ เปิ/นไปิในภพน�อยใหัญ� ท�)งใน มน�ษย(แล่ะในเทวด่า ไฟ้ ๓ กองขุองเราด่�บแล่�ว ภพท�)งปิวงเราถอนขุ7)น ได่�แล่�ว เราทรงกายท#+สุ�ด่ในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๕๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( ๓๔ พระองค( ม#พระ นามช6+อว�า สุ�พาหั� ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเอกาสุน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกาสุน�ยเถราปิทาน.

สุ�วรรณปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๑๑๔) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกไม�ทอง ๔ ด่อก-2 1 0 0 0 -11170 19 0 0 0

[๑๑๗] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ปิระท�บน�+งแสุด่งอมตบทแก�หัม"�ชนอย"� เราฟ้;งธรรมขุองพระองค(ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว(คงท#+แล่�ว ได่�โปิรยด่อกไม�ทอง ๔ ด่อก บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ด่อกไม�ทองน�)นกล่ายเปิ/นหัล่�งคาทองบ�งร�มตล่อด่ท�+วบร�ษ�ท ในกาล่น�)น ร�ศม#ขุองพระพ�ทธเจ้�าแล่ะร�ศม#ทองรวมเปิ/นแสุงสุว�างอ�นไพบ"ล่ย( เราม#จ้�ตเบ�กบานด่#ใจ้ เก�ด่โสุมน�สุ ปิระนมกรอ�ญชล่# เก�ด่ปิIต� เปิ/นผู้"�น-าความสุ�ขุในปิ;จ้จ้�บ�นมาใหั�แก�ชนเหัล่�าน�)น เราท"ล่ว�งวอนพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่ะถวายบ�งคมพระองค(ผู้"�ม#ว�ตรงาม ย�งความปิราโมทย(ใหั�เก�ด่แล่�ว กล่�บเขุ�าสุ"�ภพขุองตน คร�)นกล่�บเขุ�าสุ"�ภพแล่�ว ย�งระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่อย"� ด่�วย จ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น เราได่�เขุ�าถ7งช�)นด่�สุ�ต ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ทองใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๔๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ราช ๑๖ พระองค( ทรงพระนามว�าเนม�สุมมต ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�วรรณปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�วรรณปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๖ (๑๑๖) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาคว�นด่นตร#แล่ะด่อกไม�-2 1 0 0 0 -11180 19 0 0 0

[๑๑๘] ขุ�าพระองค( (เปิ/นร�กขุเทวด่า) พร�อมด่�วยอ-ามาตย(แล่ะบร�วารอย"�ท#+ไม�เกต�เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก ปิร�น�พพานแล่�ว ขุ�าพระองค(ม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�ไปิสุ"�พระจ้�ตกาธาร ปิระโคม ด่นตร# ณ ท#+น�)นโปิรยขุองหัอมแล่ะด่อกไม�บ"ชา ขุ�า

พระองค(ม#จ้�ตเล่6+อมใสุ โสุมน�สุ ท-าการบ"ชาท#+พระจ้�ตกาธาร ไหัว�พระจ้�ตกาธารแล่�วกล่�บมาสุ"�ภพ ขุองตน ขุ�าพระองค(เขุ�าไปิในภพแล่�ว ย�งระล่7กถ7งการบ"ชาพระจ้�ตกาธารขุ�าแต�พระองค(ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว(เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ด่�วย กรรมน�)น ขุ�าพระองค(ได่�เสุวยสุมบ�ต�ในเทวด่าแล่ะมน�ษย(แล่�ว ล่ะความ ชนะแล่ะความแพ�แล่�ว บรรล่�ถ7งฐานะอ�นไม�หัว� +นไหัว ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต� ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(บ"ชาพระจ้�ตกาธารด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)น ขุ�าพระองค(ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระจ้�ตกาธาร ในก�ล่ปิท#+ ๒๙ แต�ก�ล่ปิน#)ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๖ พระองค( ม#พระนามช6+อว�าอ�คคตะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�วด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระจ้�ตกปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน พ�ทธสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๗ (๑๑๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการปิระกาศพ�ทธาภาพ -2 1 0 0 0 -11190 20 0 0 0

[๑๑๙] เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�เล่�ศในโล่ก ทรงปิล่งพระชนมาย� สุ�งขุารน�)น พ6)นแผู้�นด่�นแล่ะน-)าก.หัว� +นไหัว ฟ้Aาก.คนอง แม�ภพ ช6+อปิปิ;ญจ้กะอ�นสุวยงามน�าปิล่6)มใจ้ สุะอาด่ ว�จ้�ตร ขุองเราก.หัว� +นไหัว ในขุณะพระ พ�ทธเจ้�าทรงปิล่งพระชนมาย� เม6+อภพหัว�+นไหัวแล่�ว ความสุะด่��งเก�ด่ขุ7)นแก� เราว�า ความหัว�+นไหัวเก�ด่ขุ7)นเพ6+ออะไรหันอ แสุงสุว�างอ�นไพบ"ล่ย(ได่�ม#แล่�ว ท�าวเวสุสุ�ว�ณมา ณ ท#+น#)แล่�ว ย�งมหัาชนใหั�หัายความเศร�าโศกว�า สุ�ตว(ไม�ม#ภ�ย ท�านท�)งหัล่ายจ้งม#ความต�)งใจ้เคารพเถ�ด่ เราปิระกาศพระพ�ทธา น�ภาพว�า โอ พระพ�ทธเจ้�า โอ พระธรรม โอ ความถ7งพร�อมแหั�งสุ�ตถ� ศาสุน(หันอ เม6+อพระพ�ทธเจ้�าอ�บ�ต� แผู้�นด่�นก.หัว� +นไหัวด่�งน#)แล่�ว บ�นเท�ง อย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท�)งหัล่ายท#+เหัล่6อ เราได่�ท-าก�ศล่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๑๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ผู้"�ปิระเสุร�ฐ ม#นามช6+อว�าสุม�ตะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระพ�ทธสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�ทธสุ�ญญกเถราปิทาน.

ม�คคสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๘ (๑๑๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบอกทางใหั�แก�พระสุาวก -2 1 0 0 0 -11200 15 0 0 0

[๑๒๐] พระสุาวกท�)งหัล่ายขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า ปิท�ม�ตระ

เท#+ยวไปิในปิNา เปิ/นผู้"�หัล่งทางเหัม6อนคนตาบอด่เท#+ยวอย"�ในปิNาใหัญ� บ�ตรขุองพระม�น#เหัล่�าน�)นระล่7กถ7งพระสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก หัล่งทางอย"�ในปิNาใหัญ� ขุ�าพระองค( (เปิ/นเทพบ�ตร)

ล่งจ้ากภพมาใน สุ-าน�กขุองภ�กษ� บอกทางใหั�แก�พระสุาวกเหัล่�าน�)น แล่ะได่�ถวายโภชนาหัาร ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�จ้อมสุ�ตว( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ด่�วย กรรมน�)น ขุ�าพระองค(ได่�บรรล่�อรหั�ตแต�อาย� ๗ ปิIโด่ยก-าเน�ด่ ในก�ล่ปิท#+๕๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๒ พระองค( ม#พระนามช6+อว�าสุจ้�กขุ� ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระม�คคสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�คคสุ�ญญกเถราปิทาน.

ปิ;จ้จ้�ปิ;ฏฐานสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๙ (๑๑๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท-ากรรมท#+ได่�โด่ยยาก -2 1 0 0 0 -11210 24 0 0 0

[๑๒๑] ในล่-าด่�บกาล่ เม6+อพระสุ�คตเจ้�าพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ#เสุด่.จ้น�พพาน ใน กาล่น�)น ขุ�าพระองค(เขุ�าถ7งก-าเน�ด่ย�กษ(แล่ะบรรล่�ถ7งยศ ขุ�าพระองค(ค�ด่ว�า ความได่�ด่�วยยาก แสุงสุว�างด่�วยยาก การต�)งขุ7)นยาก ได่�ม#แก�เรา แล่�วหันอ เม6+อโภคสุมบ�ต�ขุองเราม#อย"� พระสุ�คตเจ้�าผู้"�ม#พระจ้�กษ�ปิร�น�พพาน เสุ#ยแล่�ว ด่�งน#) พระสุาวกนามว�าสุาคระ ร" �ความด่-าร�ขุองขุ�าพระองค( ท�านต�องการจ้ะถอนขุ�าพระองค(ขุ7)น จ้7งมาในสุ-าน�กขุองขุ�าพระองค( กล่�าวว�า จ้ะโศกเศร�าท-าไมหันอ อย�ากล่�วเล่ย จ้งปิระพฤต�ธรรมเถ�ด่ ท�านผู้"�ม#เมธาด่#พระพ�ทธเจ้�าทรงสุ�งเสุร�มว�ทยาสุมบ�ต�ขุองชนท�)งปิวงว�า ผู้"�ใด่พ7งบ"ชาพระ สุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ย�งด่-ารงพระชนม(อย"�ก.ด่# พ7งบ"ชาพระธาต�แม�ปิระมาณเท�าเมล่.ด่ผู้�กกาด่ขุองพระพ�ทธเจ้�า แม�น�พพานแล่�วก.ด่# เม6+อ จ้�ตอ�นเล่6+อมใสุขุองผู้"�น�)นเสุมอก�น บ�ญก.ม#ผู้ล่มากเสุมอก�น เพราะฉัะน�)นท�านจ้งท-าสุถ"ปิบ"ชาพระธาต�ขุองพระช�นเจ้�าเถ�ด่ ขุ�าพระองค(ได่�ฟ้;งวาจ้าขุอง ท�านสุาคระแล่�ว ได่�ท-าพ�ทธสุถ"ปิ ขุ�าพระองค(บ-าร�งพระสุถ"ปิอ�นอ�ด่มขุองพระม�น#อย"� ๕ ปิI ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�จ้อมสุ�ตว( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ด่�วยกรรมน�)น ขุ�าพระองค(เสุวยสุมบ�ต�แล่�ว ได่�บรรล่�อรหั�ต ในก�ล่ปิท#+ ๗๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ม#พระนามว�าภ"ร�ปิ;ญญา ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา ขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ;จ้จ้�ปิ;ฏฐานสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;จ้จ้�ปิ;ฏฐานสุ�ญญกเถราปิทาน.

ชาต�ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๒๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระชาต�

-2 1 0 0 0 -11220 30 0 0 0

[๑๒๒] เม6+อพระว�ปิ;สุสุ#โพธ�สุ�ตว(ปิระสุ"ต�จ้ากพระครรภ( แสุงสุว�างได่�ม#อย�างไพบ"ล่ย( แล่ะพ6)นแผู้�นด่�น พร�อมท�)งสุม�ทรสุาครแล่ะภ"เขุาก.หัว� +นไหัว อน7+ง พวก หัมอด่"พยากรณ(ว�า พระพ�ทธเจ้�าจ้�กม#ในโล่ก เปิ/นผู้"�เล่�ศกว�าสุรรพสุ�ตว( จ้�กร6)อถอนหัม"�ชน (จ้ากสุ�งสุารท�กขุ() เราได่�ฟ้;งค-าขุองพวกหัมอด่"แล่�วได่�ท-าการบ"ชาพระชาต�ด่�วยความด่-าร�ว�า การบ"ชาพระชาต�เช�นน#)น�)นไม�ม# (อ#ก) เรารวบรวมก�ศล่แล่�ว ได่�ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ คร�)นเราท-าการบ"ชาพระชาต�แล่�วท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อ ความ เปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)นๆ เราย�อมล่�วงสุรรพสุ�ตว( น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการบ"ชาพระชาต� แม�นมท�)งหัล่ายย�อมบ-าร�งเราเปิ/นไปิตามอ-านาจ้จ้�ต ขุองเรา เขุาไม�อาจ้ย�งเราใหั�โกรธเค6อง น#)เปิ/นผู้ล่การบ"ชาพระชาต� ในก�ล่ปิ ท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-าการบ"ชาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยการบ"ชาน�)น เรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่การบ"ชาพระชาต� ในก�ล่ปิท#+ ๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม# พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓๔ พระองค( เปิ/นจ้อมแหั�งชน ม#พระนามว�าสุ�ปิาร�จ้ร�ยะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะแม�อภ�ญญา ๑ เราท-าใหั�ช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�วด่�งน#) ทราบว�า ท�านพระชาต�ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ชาต�ปิ"ชกเถราปิทาน. ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. มหัาปิร�วารเถราปิทาน๒. สุ�ม�งคล่เถราปิทาน ๓. สุรณคมน�ยเถราปิทาน ๔. เอกาสุน�ยเถราปิทาน๕. สุ�วรรณปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๖. จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน ๗. พ�ทธสุ�ญญกเถราปิทาน ๘. ม�คคสุ�ญญกเถราปิทาน ๙. ปิ;จ้จ้�ปิ;ฏฐานสุ�ญญกเถราปิทาน ๑๐. ชาต�ปิ"ชกเถราปิทานบ�ณฑู�ตท�)งหัล่าย กล่�าวรวมคาถาไว� ๙๐ คาถา ฉัะน#)แล่.

จ้บ มหัาปิร�วารวรรคท#+ ๑๒ ----------

เสุเรยยกวรรคท#+ ๑๓ เสุเรยยเถราปิทานท#+ ๑ (๑๒๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการคว�นด่อกไม�ซุ้7ก -2 1 0 0 0 -11230 20 0 0 0

[๑๒๓] เราเปิ/นพราหัมณ(ผู้"�เล่�าเร#ยน ทรงจ้-ามนต( ร" �จ้บไตรเพท ย6นอย"�ท#+โอกาสุแจ้�ง ได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�น-าขุองโล่ก เสุด่.จ้เท#+ยวอย"�ในปิNาด่�งราชสุ#หั( ไม� ทรงสุะด่��งกล่�วด่�งพระยาเสุ6อโคร�ง ทรงแสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง ด่�งช�าง ก�ญชรมาต�งคะซุ้�บม�น ๓ คร�)ง เราจ้7งหัย�บเอาด่อกไม�ซุ้7กโยนขุ7)นไปิ (บ"ชา) ในอากาศ ด่�วยพ�ทธาน�ภาพ ด่อกไม�ซุ้7กท�)งหัล่ายแวด่ล่�อมอย"�โด่ยปิระการท�)งปิวง พระสุ�พพ�ญญู"มหัาว#รเจ้�าผู้"�น-าขุองโล่ก

ทรงอธ�ษฐานว�า จ้งเปิ/น หัล่�งคาด่อกไม�โด่ยรอบ ชนท�)งหัล่ายได่�บ"ชาพระนราสุภ ในล่-าด่�บน�)น แผู้�นด่อกไม�น�)นม#ขุ�)วขุ�างใน ม#ด่อกขุ�างนอก เปิ/นเพด่านบ�งร�มอย"�ตล่อด่๗ ว�นแล่�วหัายไปิจ้ากท#+น�)น เราได่�เหั.นความอ�ศจ้รรย(อ�นไม�เคยม# น�าขุนพอง สุยองเกล่�าน�)นแล่�ว ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธสุ�คตเจ้�า ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น เราอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว ไม�ได่�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๑๕,๐๐๐ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กร พรรด่� ๒๕ พระองค( ทรงพระนามเหัม6อนก�นว�าว�ล่ามาล่า ม#พล่มากค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะแม�อภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเสุเรยยกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เสุเรยยกเถราปิทาน.

ปิ�ปิผู้ถ"ปิยเถราปิทานท#+ ๒ (๑๒๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยสุถ"ปิด่อกไม� -2 1 0 0 0 -11240 31 0 0 0

[๑๒๔] ม#ภ"เขุาช6+อก�กก�ระอย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( (เราเปิ/น)

พราหัมณ(ผู้"�ร" �จ้บมนต(อย"�ในท�ามกล่างภ"เขุาน�)น ศ�ษย( ๕๐๐๐ คน แวด่ล่�อมเราอย"�ท�กเม6+อแล่ะ เขุาเหัล่�าน�)นเปิ/นผู้"�ล่�กขุ7)นก�อน (นอนท#หัล่�ง) แกล่�วกล่�าในมนต(ท�)งหัล่ายพราหัมณ(ผู้"�ร" �จ้บมนต( ได่�ฟ้;งค-าขุองพวกศ�ษย(ว�า พระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้อ�บ�ต�ขุ7)นแล่�วในโล่ก ขุอท�านจ้งร" �พระพ�ทธเจ้�าน�)นว�าม#จ้ร�งหัร6อไม� พระองค(ม#พย�ญ ชนะ ๘๐ ม#พระล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการ พระช�นวรม#พระร�ศม# แผู้�ไปิขุ�างล่ะวา ย�อมร� �งโรจ้น(ด่�งพระอาท�ตย( ด่�งน#) พราหัมณ(ออกจ้าก อาศรมแล่�ว ถามถ7งท�ศท#+พระพ�ทธเจ้�าปิระท�บอย"�ว�า พระมหัาว#รเจ้�าผู้"�น-าขุอง โล่กปิระท�บอย"� ณ ปิระเทศใด่ เราเหั.นปิระเทศน�)นแล่�ว จ้�กนม�สุการพระ ช�นเจ้�า ผู้"�ไม�ม#บ�คคล่เปิร#ยบ เราม#จ้�ตเบ�กบาน ม#ใจ้โสุมน�สุ บ"ชาพระตถาคต น�)น มาเถ�ด่ศ�ษย(ท�)งหัล่าย เราจ้�กไปิเฝ้Aาพระตถาคต จ้�กถวายบ�งคมพระ ย�คล่บาทขุองพระศาสุด่าแล่�ว จ้�กฟ้;งค-าสุ�+งสุอนขุองพระองค( เราออกจ้าก อาศรมไปิได่� ว�นหัน7+งก.ได่�ปิNวยไขุ� เปิ/นผู้"�ถ"กความปิNวยไขุ�เบ#ยด่เบ#ยนจ้7งไปินอน ณ ท#+สุ�ด่ศาล่า (ไม�ร�ง) ปิระช�มศ�ษย(ท�)งปิวงแล่�ว ได่�ถามเขุาเหัล่�าน�)นถ7งพระตถาคตว�า พระค�ณขุองโล่กนาถผู้"�ม#ปิ;ญญา เคร6+องตร�สุร" � อย�างย�+งเปิ/นเช�นไร พวกศ�ษย(เหัล่�าน�)นอ�นเราถามแล่�วพยากรณ(เหัม6อนบ�คคล่ผู้"�เหั.นแจ้�ง แสุด่งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐน�)นแก�เราด่�จ้ม#อย"�ตรงหัน�าโด่ยเคารพ เราฟ้;งค-าขุองศ�ษย(เหัล่�าน�)นแล่�ว ท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น ศ�ษย(เหัล่�าน�)นเผู้าสุร#ระขุองเราแล่�ว ได่�ไปิในสุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�า ปิระนมกร อ�ญชล่#ถวายบ�งคมพระศาสุด่า เราเอาด่อกไม�ท-าสุถ"ปิแหั�งพระสุ�คต ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วงแล่�ว ไม�ได่�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๔๐,๐๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( ๑๖ พระองค(ม#พระนามช6+อว�า อ�คค�สุมะ ม#พล่มาก ใน ๒ หัม6+นก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๓๘ พระ

องค( เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น พระนามว�า ฆ์ฏาสุนสุมะค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ�ปิผู้ถ"ปิยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ปิผู้ถ"ปิยเถราปิทาน.

ปิายาสุทายกเถราปิทานท#+ ๓ (๑๒๓) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายขุ�าวปิายาสุใสุ�ถาด่สุ-าร�ด่ -2 1 0 0 0 -11250 21 0 0 0

[๑๒๕] เราต�องการจ้ะบวงสุรวงบ"ชาย�ญ จ้7งคด่ขุ�าวปิายาสุใสุ�ในถาด่สุ-าร�ด่ด่�วยม6อ ขุองตน แล่�วไปิสุ"�ปิNาง�)ว ได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า ม#พระล่�กษณะปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการ แวด่ล่�อมด่�วยพระภ�กษ�สุงฆ์( เสุด่.จ้ ออกจ้ากปิNาใหัญ� สุม�ยน�)น พระผู้"�ม#พระภาคเชษฐบ�ร�ษขุองโล่กปิระเสุร�ฐกว�า นระ เสุด่.จ้ขุ7)นเด่�นจ้งกรมในอากาศอ�นเปิ/นทางล่ม เราเหั.นความอ�ศจ้รรย( อ�นไม�เคยเปิ/นขุนล่�กช"ช�นน�)นแล่�ว วางถาด่สุ-าร�ด่ล่งถวายบ�งคมพระผู้"�ม# พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ท"ล่ว�า ขุ�าแต�พระมหัาม�น# พระองค(เปิ/นพระ สุ�พพ�ญญู"พ�ทธเจ้�าในโล่ก พร�อมท�)งเทวโล่กแล่ะมน�ษยโล่ก ขุอจ้งทรง อน�เคราะหั(ร�บขุ�าวปิายาสุขุองขุ�าพระองค(เถ�ด่ พระผู้"�ม#พระภาคสุ�พพ�ญญู"ผู้"�น-า ขุองโล่ก เปิ/นศาสุด่าผู้"�ยอด่เย#+ยมในโล่ก ทรงทราบความด่-าร�ขุองเราแล่�ว ทรงร�บ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายขุ�าวปิายาสุในก�ล่ปิท#+ ๔๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( พระนามว�าพ�ทโธ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิายาสุทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิายาสุทายกเถราปิทาน ค�นโธทก�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๑๒๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการปิระพรมน-)าหัอม-2 1 0 0 0 -11260 15 0 0 0

[๑๒๖] เราน�+งอย"�ในปิราสุาทอ�นปิระเสุร�ฐ ได่�เหั.นพระช�นเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# งามด่�งไม�รกฟ้Aาผู้"�เปิ/นสุ�พพ�ญญู" เปิ/นผู้"�น-าอ�นอ�ด่ม พระองค(ผู้"�น-าขุองโล่ก เสุด่.จ้ด่-าเน�นในท#+ไม�ไกล่ปิราสุาท ร�ศม#ขุองพระองค(สุว�างไสุว ในเม6+อพระอาท�ตย(อ�สุด่งคตแล่�ว เราปิระคองน-)าหัอม ปิระพรม (บ"ชา) พระ พ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น เราท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ปิะพรมน-)าหัอมใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( พระนามว�าสุ�คนธ( ทรง

สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านค�นโธทก�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ค�นโธทก�ยเถราปิทาน.

สุ�มม�ขุาถว�กเถราปิทานท#+ ๕ (๑๒๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการชมเชยพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -11270 49 0 0 0

[๑๒๗] เม6+อพระว�ปิ;สุสุ#โพธ�สุ�ตว(ปิระสุ"ต� เราได่�พยากรณ(น�ม�ตว�า จ้�กย�งหัม"�ชนใหั�ด่�บ จ้�กเปิ/นพระพ�ทธเจ้�าในโล่ก เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระองค(ใด่ปิระสุ"ต�หัม6+นโล่กธาต�ย�อมหัว�+นไหัว บ�ด่น#) พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น�)น เปิ/น ศาสุด่าผู้"�ม#พระจ้�กษ� ทรงแสุด่งธรรมอย"� เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระองค(ใด่ปิระสุ"ต� ได่�ม#แสุงสุว�างอ�นไพบ"ล่ย( บ�ด่น#) พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น�)น เปิ/นศาสุด่าผู้"�ม#พระจ้�กษ� ทรงแสุด่งธรรมอย"� เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระองค(ใด่ ปิระสุ"ต� แม�น-)าท�)งหัล่ายไม�ไหัล่ บ�ด่น#) พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น�)น เปิ/นศาสุด่าผู้"�ม#พระจ้�กษ� ทรงแสุด่งธรรมอย"� เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระองค(ใด่ปิระสุ"ต�ไฟ้ในอเวจ้#นรกไม�ล่�กโพล่ง บ�ด่น#) พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น�)นเปิ/นศาสุด่า ผู้"�ม#พระจ้�กษ� ทรงแสุด่งธรรมอย"� เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระองค(ใด่ปิระสุ"ต� หัม"�นกไม�สุ�ญจ้รไปิ บ�ด่น#) พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น�)น เปิ/นศาสุด่าผู้"�ม#พระ จ้�กษ� ทรงแสุด่งธรรมอย"� เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระองค(ใด่ปิระสุ"ต� กองล่มย�อมไม�พ�ด่ฟ้� Aงไปิ บ�ด่น#) พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น�)น เปิ/นศาสุด่าผู้"�ม# พระจ้�กษ� ทรงแสุด่งธรรมอย"� เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระองค(ใด่ปิระสุ"ต�แก�วท�กชน�ด่สุ�งแสุงโชต�ช�วง บ�ด่น#) พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น�)น เปิ/นศาสุด่า ผู้"�ม#พระจ้�กษ� ทรงแสุด่งธรรมอย"� เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระองค(ใด่ปิระสุ"ต� ทรงย�างพระบาทก�าวไปิ ๗ ก�าว บ�ด่น#) พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น�)น เปิ/น ศาสุด่าผู้"�ม#พระจ้�กษ� ทรงแสุด่งธรรมอย"� พอพระสุ�มพ�ทธเจ้�าปิระสุ"ต�แล่�ว เท�าน�)น ก.ทรงเหัล่#ยวแล่ด่"ท�ศท�)งปิวง ทรงเปิล่�งอาสุภ�วาจ้า น#)เปิ/นธรรมด่าขุองพระพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่าย เราย�งหัม"�ชนใหั�เก�ด่สุ�งเวช เชยชมพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�น-าขุองโล่ก ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว บ�ายหัน�ากล่�บไปิทางท�ศปิราจ้#น ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราเชยชมพระพ�ทธเจ้�าใด่ ด่�วยการเชยชมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการเชยชม ในก�ล่ปิท#+ ๙๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#นามว�าสุ�มม�ขุาถว�กะ ทรงสุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๙๘ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ม#นามว�าปิฐว#ท�นท�ภ� สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๘๘ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� จ้อมกษ�ตร�ย(ม#นาม ว�าโอภาสุ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๘๗ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ม#นามว�าสุร�จ้เฉัทนะ สุมบ"รณ(ด่�วย แก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๘๖ แต�ก�ล่ปิน#)

เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#นามว�า อ�คค�น�พพาปินะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม# พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๘๕ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#นามว�า วาตสุมะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๘๔ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชม#นามว�า คต�ปิ;จ้เฉัทนะ สุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๘๓ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#นามว�า ร�ตนปิ;ชชล่ะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๘๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชม#นาม ว�า ปิทว�กกมนะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๘๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชม#นามว�า ว�โล่กนะ สุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ในก�ล่ปิท#+ ๘๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#นามว�า ค�ร�สุาระ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�มม�ขุาถว�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�มม�ขุาถว�กเถราปิทาน.

ก�สุ�มาสุน�ยเถราปิทานท#+ ๖ (๑๒๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอาม�สุพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -11280 22 0 0 0

[๑๒๘] ในกาล่น�)น เราเปิ/นพราหัมณ(อย"�ในนครธ�ญญวด่# ร" �จ้บไตรเพท เปิ/นผู้"�เขุ�าใจ้ต�วบท เขุ�าใจ้ไวยากรณ( เปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในต-ารา ท-านายล่�กษณะค�มภ#ร(อ�ต�หัาสุะ แล่ะต-าราท-านายน�ม�ต พร�อมท�)งค�มภ#ร(น�ฆ์�ณฑู�แล่ะค�มภ#ร(เกฏุ\ภะบอกมนต(กะศ�ษย(ท�)งหัล่าย เราวางด่อกอ�บล่ ๕ ก-าไว�บนหัล่�ง เราปิระสุงค( จ้ะบวงสุรวงบ"ชาย�ญในสุมาคมบ�ด่ามารด่า ในกาล่น�)น พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ#ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( ทรงย�งท�ศ ท�)งปิวงใหั�สุว�างไสุวเสุด่.จ้มา เราปิ"ล่าด่อาสุนะแล่�ว ล่าด่ด่อกอ�บล่น�)น แล่�วน�มนต(พระมหัาม�น# น-ามาสุ"�เร6อนขุองตน อาม�สุอ�นใด่ท#+เราตระเตร#ยม ไว� ม#อย"�ในเร6อนขุองตน เราเล่6+อมใสุได่�ถวายอาม�สุน�)น แด่�พระพ�ทธเจ้�า ด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน เราทราบเวล่าท#+พระผู้"�ม#พระภาคเสุวยแล่�ว ได่�ถวาย ด่อกอ�บล่ก-าหัน7+ง พระสุ�พพ�ญญู"ทรงอน�โมทนาแล่�ว บ�ายพระพ�กตร(กล่�บ ไปิย�งท�ศอ�ด่ร ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายด่อกไม�ใด่ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายด่อกไม�น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายด่อกไม�ในก�ล่ปิล่-าด่�บ ต�อแต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชพระนามว�า วรท�สุสุนะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�วพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#) ทราบว�า ท�านพระก�สุ�มาสุน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�สุ�มาสุน�ยเถราปิทาน.

ผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๑๒๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเมล่.ด่บ�ว-2 1 0 0 0 -11290 19 0 0 0

[๑๒๙] เรา (เปิ/นพราหัมณ() ผู้"�เล่�าเร#ยน ทรงจ้-ามนต(ร" �จ้บไตรเพทอย"�ในอาศรมใน ท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( เคร6+องบ"ชาไฟ้เมล่.ด่บ�วขุาวขุองเราม#อย"� เราใสุ�ไว�ใน หั�อแล่�วหั�อยไว�บนยอด่ไม� พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�ง โล่ก สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา พระองค(ทรงปิระสุงค(จ้ะถอนเราขุ7)น จ้7งเสุด่.จ้ มาภ�กขุาเรา เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�ถวายเมล่.ด่บ�วแด่�พระ พ�ทธเจ้�า พระศาสุด่าสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า สุมควร ร�บเคร6+องบ"ชา ทรงย�งปิIต�ใหั�เก�ด่แก�เรา ทรงน-าสุ�ขุมาใหั�ในปิ;จ้จ้�บ�น ปิระ ท�บย6นอย"�ในอากาศได่�ตร�สุพระคาถาน#)ว�า ด่�วยการถวายเมล่.ด่บ�วน#) แล่ะ ด่�วยการต�)งเจ้ตนาไว� ผู้"�น#)จ้ะไม�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ด่�วยก�ศล่ม"ล่น�)นน�+นแล่ เราได่�เสุวยสุมบ�ต�แล่�ว ล่ะความชนะแล่ะความแพ� บรรล่�ถ7งฐานะอ�นไม�หัว� +นไหัว ในก�ล่ปิท#+ ๗๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่�ราชม#นามว�าสุ�มงคล่ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

ญาณสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๘ (๑๒๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการได่�สุ�ญญา -2 1 0 0 0 -11300 17 0 0 0

[๑๓๐] เราอย"�ในระหัว�างภ"เขุาใกล่�ภ"เขุาหั�มว�นต( ได่�เหั.นกองทรายอ�นงามแล่�ว ระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ไม�ม#อะไรเปิร#ยบได่�ในพระญาณ สุงคราม ไม�ม#แก�พระศาสุด่า พระศาสุด่าทรงร" �ท�+วถ7งธรรมท�)งปิวงแล่�ว ทรงน�อมไปิ(หัล่�ด่พ�น) ด่�วยญาณ ขุอนอบน�อมแด่�พระองค( บ�ร�ษอาชาไนย ขุอนอบ น�อมแด่�พระองค( อ�ด่มบ�ร�ษ ไม�ม#ใครเสุมอด่�วยพระญาณขุองพระองค(พระญาณสุ"งสุ�ด่พ�นจ้ะปิระมาณ เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระญาณแล่�วบ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิในก�ล่ปิท�)งหัล่ายท#+เหัล่6อ เราท-าก�ศล่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระญาณ ในก�ล่ปิท#+ ๗๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+งม#นามว�าปิ�ฬิ�นปิ�ปิผู้�ยะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระญาณสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ญาณสุ�ญญกเถราปิทาน

ค�นธปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๑๒๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่อกไม�ต�างๆ -2 1 0 0 0 -11310 15 0 0 0

[๑๓๑] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า ผู้"�ควรแก�ท�กษ�ณา แวด่ล่�อมด่�วยพระสุาวกเปิ/นอ�นมาก เสุด่.จ้ออกจ้ากพระอาราม เราได่�เหั.น พระสุ�พพ�ญญู"พ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่หัาอาสุวะม�ได่� ม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้ โสุมน�สุ ได่�บ"ชาทางท#+เสุด่.จ้ด่-าเน�น ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุในพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว(ผู้"�คงท#+น�)น เราร�าเร�ง ม#จ้�ตโสุมน�สุ ถวายบ�งคมพระตถาคต อ#ก ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๔๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(ม#นามว�าวร�ณ สุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระค�นธปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ค�นธปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ปิท�มปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๓๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา-2 1 0 0 0 -11320 30 0 0 0

[๑๓๒] ในท#+ไม�ไกล่ต�อภ"เขุาหั�มว�นต( ม#ภ"เขุาช6+อโคตมะด่าด่าษด่�วยต�นไม�ต�างชน�ด่ เปิ/นท#+อย"�ขุองหัม"�มหัาภ"ต (ย�กษ() ในท�ามกล่างภ"เขุาน�)นม#อาศรมท#+เราสุร�างไว� เราแวด่ล่�อมด่�วยพวกศ�ษย(ขุองตน อย"�ในอาศรม (น�)น) ได่�สุ�+งศ�ษย(ท�)งหัล่าย ว�า คณะศ�ษย(ขุองเรา (เม6+อมาหัาเรา) ขุอจ้งน-าเอาด่อกบ�วมาใหั�เรา เรา จ้�กท-าพ�ทธบ"ชาแด่�พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�จ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ ศ�ษย(เหัล่�าน�)นร�บค-า ท#+เราสุ�+งอย�างน#)แล่�ว น-าเอาด่อกบ�วมาใหั�เรา เรากระท-าเคร6+องหัมายอย�างน�)น บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าในกาล่น�)น เราปิระช�มศ�ษย(ท�)งหัล่ายแล่�ว พร-+าสุอน ด่�วยด่#ว�า ท�านท�)งหัล่ายอย�าปิระมาทนะ เพราะว�าความไม�ปิระมาทน-าสุ�ขุมาใหั� คร�)นเราพร-+าสุอนบรรด่าศ�ษย(ขุองตน ผู้"�อด่ทนต�อค-าสุอนอย�างน#)แล่�ว ปิระกอบตนในค�ณ ค6อ ความไม�ปิระมาท ได่�ท-ากาล่ะในกาล่น�)น ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๕๑ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชม#นามว�าชล่�ตตมะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิท�มปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิท�มปิ"ชกเถราปิทาน. ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. เสุเรยยกเถราปิทาน ๒. ปิ�ปิผู้ถ"ปิยเถราปิทาน ๓. ปิายาสุทายกเถราปิทาน๔. ค�นโธทก�ยเถราปิทาน ๕. สุ�มม�ขุาถว�กเถราปิทาน ๖. ก�สุ�มาสุน�ยเถราปิทาน ๗. ผู้ล่ทายกเถราปิทาน๘. ญาณสุ�ญญกเถราปิทาน๙. ค�นธปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๑๐. ปิท�มปิ"ชกเถราปิทานบ�ณฑู�ตผู้"�เหั.นแจ้�งอรรถรวมคาถาไว� ๑๐๕ คาถา. จ้บ เสุเรยยกวรรคท#+ ๑๓ ----------

โสุภ�ตวรรคท#+ ๑๔ โสุภ�ตเถราปิทานท#+ ๑ (๑๓๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการฟ้;งอาสุภ�วาจ้า-2 1 0 0 0 -11330 24 0 0 0

[๑๓๓] พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ทรง แสุด่งอมตบทแก�หัม"�ชนเปิ/นอ�นมาก เวล่าน�)นเราได่�ฟ้;งพระด่-าร�สุอาสุภ�วาจ้าท#+พระองค(เปิล่�งแล่�ว ปิระนมกรอ�ญชล่# เปิ/นผู้"�ม#ใจ้เปิ/นอารมณ(เด่#ยว(กล่�าวว�า) สุม�ทรเล่�ศกว�าทะเล่ท�)งหัล่าย เขุา สุ�เมร�ปิระเสุร�ฐกว�าเขุาท�)งหัล่าย เปิ/นท#+สุ� +งสุมหั�น ฉั�นใด่ ชนเหัล่�าใด่ ย�อมเปิ/นไปิตามอ-านาจ้จ้�ต ชน เหัล่�าน�)นย�อมไม�เขุ�าถ7งเสุ#)ยวแหั�ง พระพ�ทธญาณ ฉั�นน�)น พระพ�ทธเจ้�าทรงเปิ/นฤาษ#ปิระกอบด่�วยพระกร�ณาทรงหัย�ด่การแสุด่งธรรม ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างสุงฆ์(แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่สุรร เสุร�ญณาณใน (ขุอง) พระพ�ทธเจ้�าผู้"�น-าขุองโล่ก ผู้"�น�)นจ้ะต�องไม�ไปิสุ"�ท�คต�ตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ผู้"�น�)นจ้�กเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายได่�แล่�วจ้�กเปิ/นผู้"�ม#อารมณ(เด่#ยว ม#จ้�ตม�+นคง จ้�กได่�เปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่า ม#นามช6+อว�าโสุภ�ตะ เราเผู้าก�เล่สุได่�แล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�ว พระพ�ทธ ศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ในก�ล่ปิท#+ ๕๐,๐๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( ทรงพระนามว�าสุม�คคตะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระโสุภ�ตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โสุภ�ตเถราปิทาน.

สุ�ท�สุสุนเถราปิทานท#+ ๒ (๑๓๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม�เกต-2 1 0 0 0 -11340 18 0 0 0

[๑๓๔] ไม�การเกตก-าล่�งม#ด่อก ม#อย"�ท#+ฝ้;+ งแม�น-)าอ�นกว�างใหัญ� ขุ�า

พระองค(แสุวงหัา ต�นการเกตน�)นอย"� ได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�น-าขุองโล่ก ในกาล่น�)น ขุ�า พระองค(เหั.นการเกตม#ด่อกบาน จ้7งต�ด่ท#+ขุ� )วแล่�วบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระ นามว�าสุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก ขุ�าแต�พระมหัาม�น#พ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ พระองค(ทรงบรรล่�อมตบทอ�นไม�เคล่6+อนด่�วยพระญาณใด่ ขุ�าพระองค(บ"ชาพระญาณน�)น ขุ�าพระองค(ท-าการบ"ชาพระญาณแล่�ว ได่�เหั.นด่อกการเกตขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ได่�สุ�ญญาน�)น น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระญาณ ในก�ล่ปิท#+๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(บ"ชาพระพ�ทธญาณด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชา น�)น ขุ�าพระองค(ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่การบ"ชาพระญาณ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๒ พระองค( ทรงพระนามว�า พล่�คคตะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�ท�สุสุนเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ท�สุสุนเถราปิทาน จ้�นทนปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๓ (๑๓๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยแก�นจ้�นทน(หัอม-2 1 0 0 0 -11350 21 0 0 0

[๑๓๕] เวล่าน�)น เราเปิ/นก�นนรอย"�ท#+ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา แล่ะเราม#ด่อกไม�เปิ/นภ�กษา เปิ/นผู้"�ก�นด่อกไม� ก.พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุอง โล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านรชนเสุด่.จ้เหัาะไปิบนยอด่ปิNา ด่�งพระยาหังสุ(ในอ�มพร (เรากล่�าวว�า) ขุอความนอบน�อมจ้งม# แด่�พระองค(บ�ร�ษอาชาไนย จ้�ตขุอง พระองค(บร�สุ�ทธ�Lด่# พระองค(ม#สุ#พระพ�กตร(ผู้�องใสุ พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ม#พระ ปิ;ญญาด่�งแผู้�นด่�น ม#เมธาด่# เสุด่.จ้ล่งจ้ากอากาศทรงปิ"ล่าด่ผู้�าสุ�งฆ์าฏ�แล่�ว ปิระท�บน�+งโด่ยบ�ล่ล่�งก( (ขุ�ด่สุมาธ�) เราถ6อเอาแก�นจ้�นทน(หัอมไปิในสุ-าน�ก พระช�นเจ้�า เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าถวาย บ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ย�งความ ปิราโมทย(ใหั�เก�ด่แล่�ว บ�ายหัน�ากล่�บไปิทางท�ศอ�ด่ร ในก�ล่ปิท#+ ๑,๘๐๐ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยแก�นจ้�นทน(ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม� ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ใน ๑,๔๐๐ ก�ล่ปิ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม# พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓ พระองค( ม#พระนามช6+อว�าโรหั�น# ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระจ้�นทนปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�นทนปิ"ชกเถราปิทาน.

จ้บ ภาณวารท#+ ๘.

ปิ�ปิผู้ฉัทน�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๑๓๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกไม�เปิ/นหัล่�งคา

-2 1 0 0 0 -11360 18 0 0 0

[๑๓๖] (เราเปิ/น) พราหัมณ(ม#นามช6+อว�าสุ�น�นทะ ผู้"�ร" �จ้บมนต( เปิ/นผู้"�เล่�าเร#ยนเปิ/นผู้"�ควรขุอ ได่�บ"ชาย�ญช6+อวาชเปิยยะ ในกาล่น�)น พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระผู้"�ทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�เล่�ศ เปิ/นพระฤาษ#กอปิรด่�วยพระกร�ณาทรงเอ.นด่"หัม"�ชน เสุด่.จ้จ้งกรมอย"�ในอากาศ พระสุ�พพ�ญญู"สุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก เสุด่.จ้จ้งกรมแล่�ว ทรงแผู้�เมตตาไปิในบรรด่าสุ�ตว(หัาปิระมาณม�ได่� ไม�ม#อ�ปิธ� พราหัมณ(ผู้"�ร" �จ้บมนต(เด่.ด่ด่อกไม�ท#+ขุ� )วแล่�ว ปิระช�ม ศ�ษย(ท�)งหัมด่ ใหั�ศ�ษย(ช�วยก�นโยนด่อกไม�ขุ7)นไปิในอากาศ ในกาล่น�)นหัล่�งคาด่อกไม�ได่�ม#ตล่อด่ท�+วพระนครไม�หัายไปิ (คงม#อย"�) ตล่อด่ ๗ ว�น ด่�วยพ�ทธาน�ภาพ ด่�วยก�ศล่ม"ล่น�)น พราหัมณ(ผู้"�ร" �จ้บมนต(ได่�เสุวยสุมบ�ต�แล่�ว ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวง ขุ�ามโล่ก ๓ แล่ะต�ณหัาได่�แล่�ว ในก�ล่ปิท#+ ๑๑๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( ๓๔ พระองค( ม#พระนามเหัม6อนก�นว�าอ�มพร�งสุะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิ�ปิผู้ฉัทน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ปิผู้ฉัทน�ยเถราปิทาน.

รโหัสุ�ญญ�กเถราปิทานท#+ ๕ (๑๓๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุ�ญญาในการเล่6+อมใสุ -2 1 0 0 0 -11370 16 0 0 0

[๑๓๗] ภ"เขุาช6+อวสุภะ ม#อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต(ท#+เช�งเขุาวสุภะน�)น ม#อาศรม ท#+เราสุร�างไว�ในกาล่น�)น เราเปิ/นพราหัมณ(บอกมนต(กะศ�ษย(ปิระมาณ ๓๐๐๐เราสุ�+งสุอนศ�ษย(เหัล่�าน�)นแล่�วเขุ�าอย"� (ในท#+สุง�ด่)

ณ ท#+สุมควรขุ�างหัน7+ง พราหัมณ(ผู้"�ร" �จ้บมนต( น�+งอย"� ณ ท#+สุมควรสุ�วนขุ�างหัน7+งแล่�ว แสุวงหัาเพศพระพ�ทธเจ้�าย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระญาณ คร�)นเราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระ ญาณแล่�ว น�+งค"�บ�ล่ล่�งก(อย"�บนเคร6+องล่าด่หัญ�า กระท-าการก�ร�ยา ณ ท#+น�)น ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระญาณ ในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิ น#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชทรงพระนามว�าสุ�ร#ธร ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระรโหัสุ�ญญ�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ รโหัสุ�ญญ�กเถราปิทาน.

จ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๖ (๑๓๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกจ้-าปิา -2 1 0 0 0 -11380 15 0 0 0

[๑๓๘] เราได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าเวสุสุภ" ผู้"�โชต�ช�วงด่�งด่อกกรรณ�การ(ปิระท�บน�+งอย"�ท#+ระหัว�างภ"เขุา ทรงย�งท�ศท�)งปิวงใหั�สุว�างด่�งด่าวปิระกายพฤกษ( ม#มาณพ ๓ คนเปิ/นผู้"�ศ7กษาด่#ในศ�ล่ปิขุองตน หัาบสุ�+งขุองเต.มหัาบไปิต�)งขุ�าง หัล่�งเรา เราผู้"�ม#ตบะใสุ�ด่อกจ้-าปิา ๗ ด่อกไว�ในหั�อ ถ6อด่อกจ้-าปิาเหัล่�าน�)นบ"ชา ในพระญาณขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าเวสุสุภ" ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระพ�ทธญาณด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระญาณ ในก�ล่ปิท#+ ๒๙ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#พระนามว�าว�หัตาภา ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระ การ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระจ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อ�ตถสุ�นท�สุสุกเถราปิทานท#+ ๗ (๑๓๗) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการชมเชยพระพ�ทธเจ้�า ๓ คาถา-2 1 0 0 0 -11390 19 0 0 0

[๑๓๙] เราน�+งอย"�ในโรงอ�นกว�างใหัญ� ได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ผู้"�ม#อาสุวะสุ�)นแล่�ว ผู้"�บรรล่�พล่ธรรมแวด่ล่�อมด่�วย ภ�กษ�สุงฆ์( ภ�กษ�สุงฆ์(ปิระมาณ ๑ แสุน ผู้"�บรรล่�ว�ชชา ๓ ได่�อภ�ญญา ๖ ม#ฤทธ�Lมาก แวด่ล่�อมพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ใครเหั.นแล่�วจ้ะไม�เล่6+อมใสุ ในมน�ษยโล่กพร�อมท�)งเทวโล่กไม�ม#อะไรเปิร#ยบ ในพระญาณขุองพระสุ�มพ�ทธ เจ้�าองค(ใด่ ใครได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ผู้"�ม#พระญาณไม�สุ�)นสุ�ด่ แล่�ว จ้ะไม�เล่6+อมใสุเล่�า ชนท�)งหัล่ายแสุด่งธรรมกาย แล่ะไม�อาจ้ท-า ร�ตนากรท�)งสุ�)นใหั�ก-าเร�บได่� ใครได่�เหั.นแล่�วจ้ะไม�เล่6+อมใสุเล่�า พราหัมณ( นารทะน�)นชมเชยพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระผู้"�ไม�แพ�ด่�วย ๓ คาถา น#)แล่�วเด่�นไปิขุ�างหัน�า ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุแล่ะด่�อยการชมเชยพระพ�ทธเจ้�าน�)น เราไม�ได่�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๓๐๐๐ แต�ก�ล่ปิน#)ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�าสุ�ม�ตตะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�ตถสุ�นท�สุสุกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ตถสุ�นท�สุสุกเถราปิทาน.

เอกร�งสุน�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๑๓๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการเล่6+อมใสุในการฟ้;งธรรม -2 1 0 0 0 -11400 13 0 0 0

[๑๔๐] ชนท�)งหัล่ายร" �จ้�กเราว�า เกสุวะ โด่ยนามช6+อว�านารทะ เราแสุวงหัาก�ศล่ แล่ะอก�ศล่อย"� ได่�ไปิสุ"�สุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า พระมหัาม�น#

พระนามว�าอ�ตถท�สุสุ#ทรงม#จ้�ตเมตตา ปิระกอบด่�วยพระกร�ณา พระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ� เม6+อทรงปิล่อบสุ�ตว(ท�)งหัล่ายใหั�เบาใจ้ ทรงแสุด่งธรรมอย"� เราย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุปิระนมกรอ�ญชล่#บนเศ#ยรเกล่�า ถวายบ�งคมพระศาสุด่าแล่�ว บ�ายหัน�ากล่�บไปิทางท�ศปิระจ้�ม ในก�ล่ปิท#+ ๑๗๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น พระนามว�า อม�ตตตปินะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอกร�งสุน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกร�งสุน�ยเถราปิทาน สุาล่าทารกเถราปิทานท#+ ๙ (๑๓๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกร�ง -2 1 0 0 0 -11410 15 0 0 0

[๑๔๑] เวล่าน�)น เราเปิ/นราชสุ#หั(พระยาเน6)อม#สุก�ล่ เราแสุวงหัาหั�วง (บ�อ) น-)าบนเขุา ได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก จ้7งด่-าร�ว�า พระมหัาว#รเจ้�าพระองค(น#) ย�อมย�งมหัาชนใหั�ด่�บได่� ถ�าเช�นน�)น เราพ7งเขุ�าไปิเฝ้Aา พระองค(ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า ผู้"�องอาจ้กว�านระเถ�ด่ เราจ้7งหั�กก�+งร�งแล่�ว แล่�วน-าเอาด่อกมาพร�อมด่�วยกระออมน-)า (ใสุ�กระออมน-)ามา) เขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�ถวายด่อกร�งอ�นงาม ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายด่อกไม� แล่ะในก�ล่ปิท#+ ๙ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ๓ พระองค( ทรงพระนามว�าว�โรจ้นะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุาล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุาล่ทายกเถราปิทาน.

ผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๔๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะหัาด่ -2 1 0 0 0 -11420 27 0 0 0

[๑๔๒] ในกาล่น�)น เราเปิ/นพรานเท#+ยวฆ์�าสุ�ตว(อ6+นเปิ/นอย�างมาก สุ-าเร.จ้การนอนอย"� ท#+เง6)อมเขุา ไม�ไกล่พระศาสุด่าพระนามว�าสุ�ขุ# เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�า อ�ครนายกขุองโล่ก ท�)งเวล่าเย.น เวล่าเช�า ก.เราไม�ม#ไทยธรรมสุ-าหัร�บถวายแด่�พระศาสุด่าผู้"�จ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ เราได่�ถ6อเอาผู้ล่มะหัาด่ไปิสุ"�สุ-าน�ก พระพ�ทธเจ้�า พระผู้"�ม#พระภาคเชษฐบ�ร�ษขุองโล่กผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระทรงร�บ ต�อแต�น�)น เราได่�ถ6อผู้ล่มะหัาด่ไปิปิวารณา พระองค(ผู้"�น-าว�เศษ ด่�วยจ้�ต อ�นเล่6+อมใสุน�)น เราได่�ท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)นเอง ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่มะหัาด่ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� ในก�ล่ปิท#+ ๑๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓ พระองค( ทรงพระนามว�ามาล่ภ� ทรงสุมบ"รณ(

ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม# พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ผู้ล่ทายกเถราปิทาน. ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. โสุภ�ตเถราปิทาน ๒.

สุ�ท�สุสุนเถราปิทาน๓. จ้�นทนปิ"ชกเถราปิทาน ๔. ปิ�ปิผู้ฉัทน�ยเถราปิทาน๕. รโหัสุ�นท�สุสุกเถราปิทาน๖. จ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๗. อ�ตถสุ�นท�สุสุกเถราปิทาน๘. เอกร�งสุน�ยเถราปิทาน ๙. สุาล่ทายกเถราปิทาน ๑๐. ผู้ล่ทายกเถราปิทาน บ�ณฑู�ตท�)งหัล่ายรวมคาถาได่� ๗๒ คาถา ฉัะน#)แล่.

จ้บ โสุภ�ตวรรคท#+ ๑๔. ----------

ฉั�ตตวรรคท#+ ๑๕ อธ�ฉั�ตต�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๑๔๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยฉั�ตร -2 1 0 0 0 -11430 11 0 0 0

[๑๔๓] เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านระ ปิร�น�พพานแล่�ว เราใหั�ช�างท-าฉั�ตรเปิ/นช�)นๆ บ"ชาไว�ท#+พระสุถ"ปิ ได่�มานม�สุการพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ตามกาล่อ�นสุมควร (แล่ะ) ได่�ท-าหัล่�งคาด่อกไม�บ"ชา(ยกขุ7)น) ไว�ท#+ฉั�ตร ใน ๑๗๐๐ ก�ล่ปิ เราได่�เสุวยเทวร�ชสุมบ�ต� ไม�ไปิสุ"� ความเปิ/นมน�ษย(เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระสุถ"ปิ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านอธ�ฉั�ตต�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อธ�ฉั�ตต�ยเถราปิทาน.

ถ�มภาโรปิกเถราปิทานท#+ ๒ (๑๔๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการยกเสุาธง-2 1 0 0 0 -11440 13 0 0 0

[๑๔๔] เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าธรรมท�สุสุ# ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ น�พพานแล่�ว เราได่�ยกเสุาธงขุ7)นไว�ท#+เจ้ด่#ย( แหั�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ใหั�นายช�าง สุร�างบ�นได่สุ-าหัร�บปิระชาชน จ้ะได่�ขุ7)นสุ"�สุถ"ปิอ�นปิระเสุร�ฐ แล่�วถ6อเอา ด่อกมะล่�ไปิโปิรยบ"ชาท#+พระสุถ"ปิ โอ พระพ�ทธเจ้�า โอ พระธรรม โอ ความถ7งพร�อมแหั�งพระศาสุด่าหันอ เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง การบ"ชาพระสุถ"ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#)ได่� ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๖พระองค( ทรงพระนามว�า ถ"ปิสุ�ขุะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา

ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระถ�มภาโรปิกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ถ�มภาโรปิกเถราปิทาน เวท�การกเถราปิทานท#+ ๓ (๑๔๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการกระท-าท#+บ"ชา -2 1 0 0 0 -11450 13 0 0 0

[๑๔๕] เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าปิยท�สุสุ# ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านระน�พพานแล่�ว เราม# จ้�ตเล่6+อมใสุม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�กระท-าท#+บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าแวด่ล่�อมด่�วยแก�วมณ#แล่�ว ได่�กระท-าการฉัล่องอย�างมโหัฬาร คร�)นท-าการฉัล่องท#+บ"ชาแล่�ว เรา ได่�ท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อ ความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)นๆ เทวด่าท�)งหัล่าย ย�อมทรงแก�วมณ#ไว�ในอากาศ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม ในก�ล่ปิท#+ ๑๖๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ราช ๓๒ พระองค( ทรงพระนามว�ามณ�ปิภา ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเวท�การกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เวท�การกเถราปิทาน.

สุปิร�วาร�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๑๔๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายไพรท#ไม�จ้�นทน( -2 1 0 0 0 -11460 15 0 0 0

[๑๔๖] พระช�นสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�า นระ ร� �งเร6องด่�งกองอ�คค# ปิร�น�พพานแล่�ว เม6+อพระมหัาว#รเจ้�าน�พพานแล่�ว ได่�ม#สุถ"ปิอ�นกว�างใหัญ� ชนท�)งหัล่าย เอาสุ�+งขุองอ�นจ้ะพ7งถวายเขุ�าไปิต�)งไว� ท#+สุถ"ปิ ในหั�องพระธาต�อ�นปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ในกาล่น�)น เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุได่�ท-าไพรท#+ไม�จ้�นทน(อ�นหัน7+ง อ�นสุมบ"รณ(แก�สุถ"ปิแล่ะถวายธ"ปิแล่ะขุองหัอม ในภพท#+เราเก�ด่ ค6อ ในความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( เราไม� เหั.นความท#+เราเปิ/นผู้"�ต-+าทรามเล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรมในก�ล่ปิท#+ ๑๕๐๐แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๘ พระองค( ทรงพระนามว�า สุม�ตตะ ท�กพระองค( ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุปิร�วาร�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุปิร�วาร�ยเถราปิทาน.

อ�มมาปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๑๔๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่อกผู้�กตบ-2 1 0 0 0 -11470 14 0 0 0

[๑๔๗] เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ทรงเก6)อก"ล่แก�

โล่ก สุมควรร�บเคร6+องร�บบ"ชา น�พพานแล่�ว ได่�ม#การฉัล่องพระสุถ"ปิอย�างมโหัฬาร เม6+อ การฉัล่องพระสุถ"ปิแหั�งพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�แสุวงหัา ค�ณอ�นย�+งใหัญ�เปิ/นไปิอย"� เราเอาด่อกผู้�กตบไปิบ"ชาท#+พระสุถ"ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระสุถ"ปิด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระสุถ"ปิด่�วยด่อกไม� ในก�ล่ปิท#+ ๙ แต� ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๘๕ พระองค( ทรงพระนามเหัม6อนก�นว�า โสุมเทวะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�ปิมาปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�มมาปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อน�โล่มทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๑๔๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการกระท-าไพรท#โพธ�พฤกษ( -2 1 0 0 0 -11480 15 0 0 0

[๑๔๘] เราได่�ท-าไพรท#ท#+โพธ�พฤกษ(แหั�งพระม�น#พระนามว�าอโนมท�สุสุ# เราใสุ�ก�อน ปิ"นขุาวแล่�ว ได่�ท-ากรรมด่�วยม6อตนเอง พระศาสุด่าพระนามว�าอโนมท�สุสุ# ผู้"�อ�ด่มกว�านระ ทอด่พระเนตรเหั.นก�ศล่กรรมท#+เราท-าแล่�วน�)น ปิระท�บอย"� ในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถาน#)ว�า ด่�วยกรรม ค6อ การใสุ�ปิ"นขุาวน#) แล่ะด่�วยการต�)งเจ้ตนาไว� ผู้"�น#)จ้ะได่�เสุวยสุมบ�ต�แล่�ว จ้�กท-าท#+สุ�ด่ ท�กขุ(ได่� เราเปิ/นผู้"�ม#สุ#หัน�าผู้�องใสุ ม#อารมณ(เด่#ยว ม#จ้�ตม�+นคง ทรงกายท#+สุ�ด่ไว�ในพระศาสุนาแหั�งพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๑๐๐ แต�ก�ล่ปิ น#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชพระนามว�าสุ�มปิ;สุสุนะ บร�บ"รณ( ไม� บกพร�อง ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอน�โล่มทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อน�โล่มทายกเถราปิทาน.

มรรคทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๑๔๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการกระท-าหันทาง -2 1 0 0 0 -11490 13 0 0 0

[๑๔๙] พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#พระจ้�กษ�เสุด่.จ้ขุ7)นสุ"�ท�าน-)าแล่�ว เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิสุ"�ปิNา เรา ได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�า สุ�ทธ�ตถะ ม#พระล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ พระองค(น�)น จ้7งได่�ถ6อเอาจ้อบแล่ะปิ�Aงก#Xมาปิราบหันทางใหั�ราบเร#ยบ เราได่�บ�งคมพระศาสุด่าแล่�ว ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย ในก�ล่ปิท#+ ๕๗ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมปิระชาชนพระองค(หัน7+ง ม# พระนามว�าสุ�ปิปิพ�ทธะ เปิ/นผู้"�น-า เปิ/นใหัญ�กว�านระ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖

เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านมรรคทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ มรรคทายกเถราปิทาน.

ผู้ล่กทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๑๔๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายแผู้�นกระด่าน -2 1 0 0 0 -11500 16 0 0 0

[๑๕๐] เราเปิ/นนายช�างท-ายานอย"�ในเม6อง เปิ/นผู้"�ศ7กษาด่#ในกรรมขุองช�างไม� เราได่� ท-าแผู้�นกระด่านด่�วยไม�จ้�นทน( ถวายแด่�พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุอง โล่ก ว�มานอ�นบ�ญกรรมน�รม�ตด่#แล่�วด่�วยทองค-าน#) ย�อมสุว�างไสุว ยานช�าง ยานม�า อ�นเปิ/นยานท�พย( ปิรากฏแก�เรา ปิราสุาทแล่ะวอ แล่ะ แก�วอ�นปิระมาณม�ได่� ย�อมบ�งเก�ด่แก�เราตามปิรารถนา น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายแผู้�นกระด่าน ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายแผู้�นกระด่านใด่ ด่�วยการถวายแผู้�นกระด่านน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวาย แผู้�นกระด่านในก�ล่ปิท#+ ๕๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ทรงพระนามว�าภวน�มม�ตะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มากค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่� ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ผู้ล่กทายกเถราปิทาน.

วฏ�งสุก�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๑๔๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยพวงมาล่�ย-2 1 0 0 0 -11510 13 0 0 0

[๑๕๑] พระสุย�มภ"ผู้"�ไม�พ�ายแพ� ม#พระนามช6+อว�าสุ�เมธ เม6+อทรงพอกพ"นว�เวก จ้7ง เสุด่.จ้เขุ�าปิNาใหัญ� เราเหั.นด่อกไม�ช�างน�าวก-าล่�งบาน จ้7งเอามาร�อยเปิ/นพวงมาล่�ย บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่กเฉัพาะพระพ�กตร( ใน ก�ล่ปิท#+ ๓ หัม6+น แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วย การบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๑๙๐๐แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระองค( ทรงพระนามว�าน�มม�ตะทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระวฏ�งสุก�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ วฏ�งสุก�ยเถราปิทาน.

ปิ;ล่ล่�งกทายกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๕๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�ล่ล่�งก( -2 1 0 0 0 -11520 23 0 0 0

[๑๕๒] ก.เราได่�ถวายบ�ล่ล่�งก(พร�อมท�)งผู้�าสุ-าหัร�บปิด่เบ6)องบน (เพด่าน) แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�เมธ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ ในกาล่น�)น บ�ล่ล่�งก( น�)น ได่�เปิ/นบ�ล่ล่�งก(ปิระกอบด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ร" �ความด่-าร�ขุองเรา ย�อมเก�ด่ขุ7)นแก�เราท�กเม6+อ ใน ๓ หัม6+นก�ล่ปิแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายบ�ล่ล่�งก( ใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่การถวาย บ�ล่ล่�งก( ในก�ล่ปิท#+ ๒ หัม6+น แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓ พระองค(ทรงพระนามว�าสุ�วรรณภา ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิ;ล่ล่�งกทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;ล่ล่�งกทายกเถราปิทาน. ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. อธ�ฉั�ตต�ยเถราปิทาน๒.

ถ�มภาโรปิกเถราปิทาน ๓. เวท�การกเถราปิทาน ๔. สุปิร�วาร�ยเถราปิทาน ๕. อ�มมาปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๖. อน�โล่มทายกเถราปิทาน ๗. มรรคทายกเถราปิทาน ๘. ผู้ล่กทายกเถราปิทาน ๙. วฏ�งสุก�ยเถราปิทาน ๑๐.

ปิ;ล่ล่�งกทายกเถราปิทาน บ�ณฑู�ตปิระกาศคาถา ๕๖ คาถา. จ้บ ฉั�ตตวรรคท#+ ๑๕. ----------

พ�นธ�ช#วกวรรคท#+ ๑๖ พ�นธ�ช#วกเถราปิทานท#+ ๑ (๑๕๑)ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยพวงมาล่�ยด่อกชะบา-2 1 0 0 0 -11530 15 0 0 0

[๑๕๓] เราได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�ปิราศจ้ากมล่ท�นบร�สุ�ทธ�Lผู้�องใสุ ไม�ขุ��นม�วด่�งพระจ้�นทร( ม#ความเพล่�ด่เพล่�นแล่ะภพสุ�)นแล่�ว ทรงขุ�ามต�ณหัา ในโล่กแล่�ว ผู้"�ย�งหัม"�ชนใหั�ด่�บ ทรงขุ�ามเองแล่�วย�งหัม"�ชนใหั�ขุ�าม เปิ/นม�น# เพ�งฌานอย"�ในปิNา ม#จ้�ตเปิ/นอารมณ(เด่#ยวต�)งม�+นด่�วยด่# เราร�อยด่อกชะบาหัล่ายด่อกไว�ในเสุ�นด่�ายแล่�ว บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า สุ�ขุ#ผู้"�เปิ/นเผู้�า พ�นธ�(ขุองโล่ก ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมในกาล่น�)น ด่�วยกรรม น�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๗ แต�ก�ล่ปิน#) เรา ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�าสุม�นตจ้�กษ� เปิ/นจ้อมมน�ษย( ม#บร�วารมาก ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระพ�นธ�ช#วกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�นธ�ช#วกเถราปิทาน.

ต�มพปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๑๕๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท-าความสุะอาด่ต�นโพธ�L -2 1 0 0 0 -1

1540 17 0 0 0

[๑๕๔] เราเปิ/นผู้"�ปิระกอบในการท-ากรรมขุองบ�คคล่อ6+น ได่�ท-าความผู้�ด่เพ#ยบพร�อม ด่�วยภ�ยแล่ะเวร จ้7งว�+งหัน#ไปิตามชายปิNา ได่�เหั.นต�นไม�ม#ด่อกเปิ/นกล่��มก�อน บานสุะพร�+ง จ้7งถ6อเอาด่อกม�นแด่งไปิเกล่#+ยล่งท#+โพธ�ฤกษ( ได่�กวาด่ไม�แคฝ้อย อ�นเปิ/นไม�โพธ�Lอ�นอ�ด่มน�)นแล่�ว เขุ�าไปิน�+งค"�บ�ล่ล่�งก( (ขุ�ด่สุมาธ�) ท#+ โคนโพธ�L ชนท�)งหัล่ายแสุวงหัาทางไปิอย"� ได่�มาสุ"�ท#+ใกล่�เรา แล่ะเราเหั.นชนเหัล่�าน�)น ณ ท#+น�)นแล่�ว ค-าน7งถ7งโพธ�พฤกษ(อ�นอ�ด่มแล่ะเราม#ใจ้ผู้�องใสุ ไหัว�โพธ�พฤกษ(แล่�ว ตกล่งในเหัวท#+น�ากล่�วอ�นล่7กหัล่ายช�+วล่-าตาล่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาโพธ�พฤกษ(ด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาโพธ�พฤกษ( แล่ะในก�ล่ปิท#+ ๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ทรงพระนามว�าสุ�มมสุ�ตะ ทรงสุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระต�มพปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�มพปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ว#ถ�สุ�มม�ชชกเถราปิทานท#+ ๓ (๑๕๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการกวาด่ถนนยกธง -2 1 0 0 0 -11550 14 0 0 0

[๑๕๕] เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�น-าขุองโล่ก เปิ/นจ้อมสุ�ตว(ปิระเสุร�ฐกว�านระ ม#พระร�ศม#เปิล่�งปิล่�+งด่�งพระอาท�ตย(อ�ท�ยเหัล่6องอร�ามเหัม6อนพระจ้�นทร( เสุด่.จ้ ด่-าเน�นไปิเหัม6อนพระจ้�นทร(ในว�นเพ.ญ ภ�กษ�สุงฆ์( ๖๘๐๐๐ ล่�วนเปิ/นพระขุ#ณาสุพแวด่ล่�อม เราจ้7งกวาด่ถนนน�)น ในเม6+อพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�น-าขุองโล่ก เสุด่.จ้ไปิ ได่�ยกธงขุ7)นท#+ถนนน�)น ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�ยกธงใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการ ถวายธงในก�ล่ปิท#+ ๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระราชาม#พล่มาก สุมบ"รณ( ด่�วยอาการท�)งปิวง ปิรากฏช6+อว�าสุ�ธชะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระว#ถ�สุ�มม�ชชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ว#ถ�สุ�มม�ชชกเถราปิทาน.

ก�กการ�ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๔ (๑๕๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกฟ้;กท�พย( -2 1 0 0 0 -11560 12 0 0 0

[๑๕๖] เราเปิ/นเทพบ�ตร ได่�บ"ชาพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นนายกพระนามว�าสุ�ขุ# ได่�ถ6อ เอาด่อกฟ้;กท�พย(ไปิบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เรา

ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#) เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา แล่ะในก�ล่ปิท#+ ๙ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชม#พระนามว�าสุ�ตต�ตตมะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระก�กการ�ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการ ฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�กการ�ปิ"ชกเถราปิทาน.

ม�นทารวปิ�ปิผู้ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๕ (๑๕๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกมนทาว�น -2 1 0 0 0 -11570 13 0 0 0

[๑๕๗] เราเปิ/นเทพบ�ตร ได่�บ"ชาพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นนายกพระนามว�าสุ�ขุ# ได่�บ"ชา แด่�พระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกมนทารพ พวงมาล่�ยท�พย(เปิ/นหัล่�งคาบ�งร�มในพระ ตถาคตตล่อด่ ๗ ว�น ชนท�)งปิวงมาปิระช�มก�นมน�สุการพระตถาคต ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๑๐ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชม#นามว�าช�ต�นธระ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระม�นทารวปิ�ปิผู้ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�นทารวปิ�ปิผู้ปิ"ชกเถราปิทาน.

กท�มพปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๖ (๑๕๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกกระท��ม -2 1 0 0 0 -11580 14 0 0 0

[๑๕๘] ม#ภ"เขุาช6+อก�กก�ฏะอย"�ในท#+ไม�ไกล่แต�ภ"เขุาหั�มว�นต( พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า ๗องค(อย"�ใกล่�เช�งภ"เขุาน�)น เราเหั.นต�นกระท��มม#ด่อกบาน ด่�งพระจ้�นทร(ขุ7)นไปิ บนท�องฟ้Aา จ้7งปิระคองด่�วยม6อท�)งสุอง บ"ชาพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าท�)ง ๗ องค(ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( ทรงพระนามว�าปิ�ปิผู้ะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระกท�มพปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ กท�มพปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ต�ณสุ"ล่กเถราปิทานท#+ ๗ (๑๕๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกมะล่�ซุ้�อน

-2 1 0 0 0 -11590 12 0 0 0

[๑๕๙] ม#ภ"เขุาช6+อภ"ตคณะอย"�ในท#+ไม�ไกล่แต�ภ"เขุาหั�มว�นต( พระช�นปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าองค(หัน7+ง สุล่ะโล่กแล่�วมาอย"� ณ ภ"เขุาน�)น เราถ6อเอาด่อกมะล่�ซุ้�อนไปิบ"ชา แด่�พระพ�ทธเจ้�า เราไม�ตกล่งในจ้ต�ราบายตล่อด่ ๙ หัม6+นก�ล่ปิ (แสุนก�ล่ปิหัย�อนหัน7+ง) ในก�ล่ปิท#+ ๑๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระองค(หัน7+ง ม#พระนามว�าธรณ#ร�หัะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่ มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระต�ณสุ"ล่กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ณสุ"ล่กเถราปิทาน.

นาคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๑๕๘) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกสุารภ#ท#+ทางเสุด่.จ้-2 1 0 0 0 -11600 16 0 0 0

[๑๖๐] (เราเปิ/น) พราหัมณ(ม#นามช6+อว�าสุ�ว�จ้ฉัะ เปิ/นผู้"�ร" �จ้บมนต(แวด่ล่�อมด่�วยพวก ศ�ษย(ขุองตน อย"� ณ ระหัว�างภ"เขุา พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"� สุมควรร�บเคร6+องบ"ชาพระองค(ทรงปิระสุงค(จ้ะร6)อถอน (ช�วยเหัล่6อ) เรา จ้7งเสุด่.จ้มาย�งสุ-าน�กเรา เสุด่.จ้จ้งกรมอย"�บนเวหัาสุ เหัม6อนปิระท#ปิอ�นโพล่งฉัะน�)น ทรงทราบว�าเราย�นด่#แล่�ว บ�ายพระพ�กตร(กล่�บไปิทางท�ศปิระจ้�ม ก.เราได่�เหั.นความอ�ศจ้รรย(อ�นไม�เคยม# ขุนพองสุยองเกล่�าน�)นแล่�ว ได่�เก.บเอาด่อกสุารภ#ไปิโปิรยล่งท#+ทางเสุด่.จ้ไปิ ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราโปิรยด่อกไม�ใด่ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น เราไม�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ย ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ม#พระนามว�ามหัารถะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ฉัะน#)แล่. ทราบว�า ท�านพระนาคปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ นาคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ปิ�นนาคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๑๕๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกบ�นนาค -2 1 0 0 0 -11610 13 0 0 0

[๑๖๑] เราเปิ/นนายพรานเขุ�าไปิสุ"�ปิNาใหัญ� ได่�เหั.นด่อกบ�นนาคก-าล่�งบาน จ้7งระล่7ก ถ7งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ได่�เก.บเอาด่อกบ�นนาคน�)นอ�นม#กล่�+นหัอม ตระหัล่บอบอวล่แล่�ว ได่�ก�อสุถ"ปิท#+กองทรายบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิ ท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เรา ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง

ม#นามว�าตโมน�ทะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิ�นนาคปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�นนาคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ก�ม�ททายกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๖๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกบ�วโกม�ท -2 1 0 0 0 -11620 25 0 0 0

[๑๖๒] ณ ท#+ใกล่�ภ"เขุาหั�มว�นต( ม#สุระใหัญ�สุระหัน7+ง (สุระธรรมชาต�) ด่าด่าษด่�วย ด่อกปิท�ม (บ�วหัล่วง) แล่ะด่อกอ�บล่ (บ�วเขุ#ยว)

สุะพร�+งด่�วยด่อกปิ�ณฑูร�ก (บ�วขุาว) ในกาล่น�)น เราเปิ/นนกม#นามช6+อว�าก�กก�ฏะ อาศ�ยอย"� ใกล่�สุระน�)น เปิ/นผู้"�ม#ศ#ล่สุมบ"รณ(ด่�วยว�ตร ฉัล่าด่ในบ�ญแล่ะม�ใช�บ�ญ พระ มหัาม�น#พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา เสุด่.จ้ สุ�ญจ้รไปิในท#+ไม�ไกล่สุระน�)น เราหั�กด่อกบ�วโกม�ทน�อมถวายแด่�พระองค( พระองค(ทรงทราบความด่-าร�ขุองเราแล่�วทรงร�บไว� คร�)นเราถวายทานแล่�ว แล่ะอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อน เราไม�ได่�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ในก�ล่ปิ ท#+ ๑๖๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๘ พระองค( พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� เหัล่�าน#)ม#พระนามว�าวร�ณ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระก�ม�ททายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�ม�ททายกเถราปิทาน. -----------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. พ�นธ�ช#วกเถราปิทาน ๒. ต�มพปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน๓. ว#ถ�สุ�มม�ชชกเถราปิทาน ๔. ก�กการ�ปิ"ชกเถราปิทาน ๕. ม�นทาวรปิ�ปิผู้ปิ"ชกเถราปิทาน ๖. กท�มพปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๗. ต�ณสุ"ล่กเถราปิทาน ๘. นาคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๙. ปิ�นนาคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน๑๐. ก�ม�ททายกเถราปิทาน บ�ณฑู�ตกล่�าวคาถาไว� ๕๖ คาถา. จ้บ พ�นธ�ช#วกวรรคท#+ ๑๖. ----------------------

สุ�ปิาร�จ้ร�ยวรรคท#+ ๑๗ สุ�ปิาร�จ้ร�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๑๖๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ-าร�งพระศาสุด่า -2 1 0 0 0 -11630 15 0 0 0

[๑๖๓] พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ปิระเสุร�ฐกว�านระ ม#พระนามว�าปิท�ม ผู้"� ม#พระจ้�กษ� เสุด่.จ้ออกจ้ากปิNาใหัญ�แล่�ว ทรงแสุด่งธรรมอย"� ในขุณะน�)น ได่�ม#การปิระช�มแหั�งเทวด่าท�)งหัล่าย ในท#+ไม�ไกล่พระผู้"�ม#พระภาค เทวด่าท�)งหัล่ายมาปิระช�มก�นด่�วยก�จ้บางอย�าง ได่�เหั.นอย�างแจ้�ง

ช�ด่ เราได่�ทราบ (ได่�ย�น) พระสุ�รเสุ#ยงท#+ทรงแสุด่งอมฤตธรรมขุองพระพ�ทธเจ้�า ม#จ้�ต เล่6+อมใสุม#ใจ้โสุมน�สุ ปิรบม6อแล่�วเขุ�าไปิบ-าร�ง เราเหั.นผู้ล่แหั�งการบ-าร�ง พระศาสุด่าท#+ปิระพฤต�ด่�วยด่# ใน ๓๐,๐๐๐ ก�ล่ปิ เราไม�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ย ใน ก�ล่ปิท#+ ๒,๙๐๐ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ม#นามว�าสุมล่�งกตะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณสุมบ�ต�เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�ปิาร�จ้ร�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ปิาร�จ้ร�ยเถราปิทาน.

กณเวรปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๑๖๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกชบาถวาย -2 1 0 0 0 -11640 15 0 0 0

[๑๖๔] พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�า สุ�ทธ�ตถะเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�า นระ แวด่ล่�อมด่�วยพระสุาวกท�)งหัล่าย เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิสุ"�พระนคร เราเปิ/นผู้"�ได่�ร�บแต�งต�)งใหั�เปิ/นผู้"�ค��มครองในภายในพระราชว�ง เราเขุ�าไปิใน ปิราสุาท ได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�น-าขุองโล่ก จ้7งถ6อ (เก.บ) เอาด่อกชบาไปิโปิรยล่งในภ�กษ�สุงฆ์( แยกพระพ�ทธเจ้�าไว�แผู้นกหัน7+ง โปิรยด่อกชบาล่ง บ"ชาย�+งกว�าน�)น ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิ ท#+ ๘๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ทรงพระนามว�ามหั�ทธ�กะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระกณเวรปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ กณเวรปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ขุ�ชชทายกเถราปิทานท#+ ๓ (๑๖๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายมะพร�าว -2 1 0 0 0 -11650 14 0 0 0

[๑๖๕] ในปิางก�อน เราได่�ถวายผู้ล่ไม�แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าต�สุสุะ แล่ะได่�ถวายผู้ล่มะพร�าวท#+สุมตต�ก�นว�าควรเค#)ยว คร�)นถวายผู้ล่มะพร�าวน�)นแด่�พระ พ�ทธเจ้�า พระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วงแล่�ว ย�อมบ�นเท�งม#ความปิระสุงค(สุ�+งท#+ต�องการก.เขุ�าถ7ง (ได่�) ตามปิรารถนา ในก�ล่ปิท#+ ๙๒แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กร พรรด่�ราช ม#พระนามว�าอ�นทสุมะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม# พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#) ทราบว�า ท�านพระขุ�ชชทายกเถระได่�

กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ขุ�ชชทายกเถราปิทาน.

เทสุปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๔ (๑๖๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาสุถานท#+ -2 1 0 0 0 -11660 13 0 0 0

[๑๖๖] ก.พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ เสุด่.จ้ขุ7)นสุ"�เวหัาสุ เสุด่.จ้ไปิในอากาศ พระศาสุด่ามหัาม�น# เหัาะขุ7)น ไปิปิระท�บอย"� ณ ปิระเทศใด่ เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุได่�บ"ชาปิระเทศน�)น ด่�วยม6อ ท�)งสุองขุองตน ในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เหั.นพระมหัาม�น#ใด่ ด่�วยการเหั.นน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาปิระเทศ ในก�ล่ปิท#+ ๑๑๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระนามว�า โคสุ�ชาต ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเทสุปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เทสุปิ"ชกเถราปิทาน กณ�การฉัทน�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๑๖๕)ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยร�มด่อกกรรณ�การ(-2 1 0 0 0 -11670 13 0 0 0

[๑๖๗] พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าเวสุสุภ" เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�า นระ เปิ/นม�น# เสุด่.จ้เขุ�าปิNาใหัญ�เพ6+อทรงพ�กกล่างว�น เวล่าน�)น เราเก.บ เอาด่อกกรรณ�การ(มาท-าเปิ/นร�ม ได่�ท-าหัล่�งคา (เพด่าน) ด่อกไม�บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( ๘ พระองค( ทรงพระนามว�าโสุณณาภา ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระกณ�การฉัทน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ กณ�การฉัทน�ยเถราปิทาน.

สุ�ปิปิทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๑๖๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเนยใสุ-2 1 0 0 0 -11680 13 0 0 0

[๑๖๘] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าผู้�สุสุะ ผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชาผู้"�ปิระเสุร�ฐ ทรงย�งมหัาชนใหั�ด่�บ เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิตามถนน พระผู้"�ม#พระภาคเสุด่.จ้มาถ7ง สุ-าน�กขุองเราโด่ยล่-าด่�บ ล่-าด่�บน�)น เราร�บบาตรแล่�ว ได่�ถวายเนยใสุแล่ะน-)าม�น ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายเนยใสุใด่ใน

กาล่น�)นด่�วยการถวายเนยใสุน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายเนย ใสุ ในก�ล่ปิท#+ ๕๖ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง พระนามว�าสุโมทกะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�ปิปิทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ปิปิทายกเถราปิทาน.

ย�ธ�กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๗ (๑๖๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกเขุ.ม -2 1 0 0 0 -11690 13 0 0 0

[๑๖๙] เราเท#+ยวไปิตามกระแสุน-)า ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา ณ ท#+น�)น เราได่�เหั.นพระสุย�มภ"ผู้"�ด่�งพระยาไม�ร�งก-าล่�งม#ด่อกบาน เราจ้7งถ6อเอาด่อกเขุ.มเขุ�าไปิเฝ้Aาพระมหัาม�น# เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการ บ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๖๗ แต� ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+งทรงพระนามว�า สุาม�ทธระ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธ ศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระย�ธ�กพ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ย�ธ�กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ท�สุสุทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๑๖๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�า -2 1 0 0 0 -11700 16 0 0 0

[๑๗๐] ในกาล่น�)น เราเปิ/นพระราชโอรสุอย"�ในพระนครอ�นร6+นรมย( ช6+อต�วรา เราได่�ผู้�าอ�นเปิ/นเคร6+องบรรณาการแล่�ว ได่�ถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�สุงบระง�บ พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�า สุ�ทธ�ตถะทรงร�บแล่�ว ทรงล่"บคล่-าผู้�า ด่�วยพระหั�ตถ( คร�)นทรงร�บแล่�ว เสุด่.จ้เหัาะขุ7)นสุ"�นภากาศ เม6+อพระผู้"�ม# พระภาคเสุด่.จ้ไปิ ผู้�าตามไปิเบ6)องหัล่�งพระปิฤษฎางค( เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุ ในพระองค(ว�า พระพ�ทธเจ้�าเปิ/นอ�ครบ�คคล่หันอ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้�าใด่ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายผู้�าน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้�า ในก�ล่ปิท#+ ๖๗ แต�ก�ล่ปิน#) ในกาล่น�)นได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้"�เปิ/นจ้อมมน�ษย( ม#พระนามว�าบร�สุ�ทธ�L ม#พล่มากค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระท�สุสุทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ท�สุสุทายกเถราปิทาน.

สุมาทปิกเถราปิทานท#+ ๙ (๑๖๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเร6อนยอด่ -2 1 0 0 0 -11710 16 0 0 0

[๑๗๑] ได่�ม#การปิระช�มอ�บาสุกเปิ/นอ�นมากในพระนครพ�นธ�มด่# เราเปิ/นหั�วหัน�า ขุองอ�บาสุกเหัล่�าน�)น อ�บาสุกเหัล่�าน�)นปิระพฤต�ตามปิรารถนาขุองเรา เรา ปิระช�มอ�บาสุกท�)งหัมด่น�)น แล่�วช�กชวนในการท-าบ�ญว�า เราท�)งหัล่ายจ้�ก ท-าเร6อนยอด่เด่#ยว (ศาล่า) ถวายแก�สุงฆ์(ผู้"�เปิ/นบ�ญเขุตอ�นสุ"งสุ�ด่ เขุาเหัล่�าน�)นร�บค-าแล่�ว ได่�กระท-าไปิตามอ-านาจ้ความพอใจ้ขุองเรา เราท�)งหัล่ายช�วยก�นสุร�างเร6อนยอด่เด่#ยวน�)นสุ-าเร.จ้แล่�ว ได่�ถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายเร6อนยอด่เด่#ยวใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวาย เร6อนยอด่เด่#ยว ในก�ล่ปิท#+ ๕๙ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ผู้"�เปิ/น จ้อมชนพระองค(หัน7+ง ม#พระนามช6+อว�าอเวล่ะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุมาทปิกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุมาทปิกเถราปิทาน.

ปิ;ญจ้�งค�ล่�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๗๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยขุองหัอม-2 1 0 0 0 -11720 23 0 0 0

[๑๗๒] เราได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคมหัาม�น# พระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�เปิ/นนาถะขุอง โล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระก-าล่�งเสุด่.จ้เขุ�าพระค�นธก�ฎ# อ�นเปิ/นพระว�หัารสุวยงาม จ้7งถ6อเอาขุองหัอมแล่ะพวงด่อกไม�ไปิสุ"�สุ-าน�กพระช�นเจ้�า แล่ะเราเปิ/น ผู้"�ม#ศร�ทธาน�อยในสุ�มพ�ทธเจ้�า ได่�ถวายบ�งคม ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยขุองหัอมใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายบ�งคม ในก�ล่ปิท#+ ๗๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/น พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชม#นามว�าสุย�มปิกะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม# พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ;ญจ้�งค�ล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;ญจ้�งค�ล่�ยเถราปิทาน. -------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. สุ�ปิาร�จ้ร�ยเถราปิทาน ๒. กณเวรปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน๓. ขุ�ชชทายกเถราปิทาน ๔. เทสุปิ"ชกเถราปิทาน๕. กณ�การฉัทน�ยเถราปิทาน๖. สุ�ปิปิทายกเถราปิทาน๗. ย�ธ�กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๘. ท�สุสุทายกเถราปิทาน ๙. สุมาทปิกเถราปิทาน ๑๐. ปิ;ญจ้�งค�ล่�ยเถราปิทานม#คาถา ๕๔ คาถา ฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ปิาร�จ้ร�ยวรรคท#+ ๑๗ -------------------------

ก�ม�ทวรรคท#+ ๑๘ ก�ม�ทมาล่�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๑๗๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกบ�วโกม�ท -2 1 0 0 0 -11730 19 0 0 0

[๑๗๓] ณ ท#+ใกล่�ภ"เขุาหั�มว�นต( ม#สุระใหัญ�อย"�แหั�งหัน7+ง (ตามธรรมชาต�) เราเปิ/น ผู้#เสุ6)อน-)าท#+ด่�ร�าย ม#ก-าล่�งมาก อย"�ในสุระใหัญ�น�)น ด่อกโกม�ทอ�นบานโต ปิระมาณเท�าจ้�กร เก�ด่อย"�ในสุระใหัญ�น�)น แล่ะในกาล่น�)น เราเก.บด่อกโกม�ท (ท#+ม#เมล่.ด่ไว�) อ�นเปิ/นท#+ปิระช�มแหั�งเมล่.ด่ไว� ก.พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# ผู้"�จ้อมสุ�ตว( ปิระเสุร�ฐกว�านระ ทรงเหั.นด่อกโกม�ท อ�นหัด่หั"� (งอ) จ้7งเสุด่.จ้มาในสุ-าน�กขุองเรา เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่าแล่ะมน�ษย(เสุด่.จ้เขุ�ามา จ้7งหัย�บด่อกโกม�ทท�)งหัมด่บ"ชา (ถวาย) แด่�พระพ�ทธเจ้�า ในกาล่น�)น ด่อกไม�ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต(ม#อย"�เท�าใด่พระตถาคตปิระกอบด่�วยด่อกไม�เท�าน�)นเปิ/นหัล่�งคาบ�งร�มเสุด่.จ้ไปิ ในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๑๕ แต�ก�ล่ปิน#)ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้"�เปิ/นจ้อมชน ทรงพระนามว�า สุหั�สุสุรถะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระก�ม�ทมาล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�ม�ทมาล่�ยเถราปิทาน.

น�สุเสุณ#ทายกเถราปิทานท#+ ๒ (๑๗๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุร�างบ�นได่ -2 1 0 0 0 -11740 11 0 0 0

[๑๗๔] เราได่�สุร�างบ�นได่สุ-าหัร�บเสุด่.จ้ขุ7)นปิราสุาทถวาย แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโกณฑู�ญญะ ผู้"�เปิ/นนาถะขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น เราได่�เสุวยสุมบ�ต�แล่�ว ทรงกายอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่ไว�ในพระพ�ทธศาสุนา ขุอง สุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๓๑,๐๐๐ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๓ พระองค( ทรงพระนามว�าสุ�มพหั�ล่ะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระน�สุเสุณ#ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ น�สุเสุณ#ทายกเถราปิทาน.

ร�ตต�ยปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๑๓๗)

ว�าด่�วยผู้ล่การถวายด่อกอ�ญช�ญ-2 1 0 0 0 -1175

0 14 0 0 0

[๑๗๕] ในกาล่ก�อน เราเปิ/นนายพรานเน6)ออย"�ในปิNาใหัญ� ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่าแล่ะมน�ษย( เราเหั.นต�นอ�ญช�ญเขุ#ยวท#+ขุ7)นอย"�บนแผู้�นด่�น ม#ด่อกบานอย"�กล่างค6น จ้7งถอนขุ7)นพร�อมท�)งราก น�อมเขุ�าไปิถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายด่อกไม�ใด่ ด่�วยการถวายด่อกไม�น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายด่อกไม� แล่ะในก�ล่ปิท#+ ๘ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม# พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ทรงพระนามว�าสุ�ปิปิสุ�นนะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณสุมบ�ต�เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระร�ตต�ยปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ร�ตต�ยปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อ�ทปิานทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๑๔๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�อน-)า -2 1 0 0 0 -11760 10 0 0 0

[๑๗๖] เราได่�ท-า (ขุ�ด่) บ�อน-)าถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�า ว�ปิ;สุสุ# แล่ะในกาล่น�)น เราได่�ถ6อเอาบ�ณฑูบาตไปิมอบถวาย ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายบ�อน-)า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�ทปิานทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ทปิานทายกเถราปิทาน.

สุ#หัาสุนทายกเถราปิทานท#+ ๕ (๑๗๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาขุองหัอม -2 1 0 0 0 -11770 14 0 0 0

[๑๗๗] เม6+อพระโล่กนาถผู้"�เปิ/นนายกพระนามว�าปิท�ม�ตระ เสุด่.จ้น�พพานแล่�ว เรา ม#จ้�ตเล่6+อมใสุม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�ถวายอาสุนะทอง แล่ะได่�บ"ชาด่�วยขุองหัอมแล่ะด่อกไม�เปิ/นอ�นมาก ด่�วยค�ด่ว�า พระผู้"�ม#พระภาคทรงน-าสุ�ขุในปิรโล่กมาใหั� ชนเปิ/นอ�นมากท-าการบ"ชาในพระองค(แล่�ว ย�อมด่�บ (เย.นใจ้)เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุม#ใจ้โสุมน�สุ ไหัว�โพธ�พฤกษ(อ�นอ�ด่มแล่�ว ไม�ได่�เขุ�าถ7ง ท�คต�เล่ย ตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๑๕๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ๘ พระองค( พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชเหัล่�าน�)น ทรงพระนาม เหัม6อนก�นว�า สุ�ล่�จ้จ้ยะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ#หัาสุนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่

จ้บ สุ#หัาสุนทายกเถราปิทาน.

ม�คคท�ตต�กเถราปิทานท#+ ๖ (๑๗๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกไม� -2 1 0 0 0 -11780 12 0 0 0

[๑๗๘] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�า อโนมท�สุสุ# ผู้"�จ้อมสุ�ตว(ปิระเสุร�ฐกว�านระเสุด่.จ้จ้งกรมอย"�ในท#+แจ้�ง เพ6+อปิระโยชน(สุ�ขุในปิ;จ้จ้�บ�น เม6+อพระผู้"�ม#พระภาค ยกพระบาทขุ7)น ด่อกไม�ต�)งอย"�บนพระเศ#ยรแหั�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�งาม เราม#จ้�ต เล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ถวายบ�งคมแล่�วโปิรยด่อกไม�ในก�ล่ปิท#+ ๒ หัม6+นแต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕ พระองค(ทรงพระนามว�า ปิ�ปิผู้ฉัทน�ยะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระม�คคท�ตต�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�คคคท�ตต�กเถราปิทาน เอกท#ปิยเถราปิทานท#+ ๗ (๑๗๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ -2 1 0 0 0 -11790 11 0 0 0

[๑๗๙] เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�ถวายปิระท#ปิด่วงหัน7+งไว�ท#+ไม�สุนอ�นเปิ/นโพธ�พฤกษ(อ�นอ�ด่ม ขุองพระม�น#พระนามว�าปิท�ม�ตระ ในภพท#+เก�ด่ เม6+อ การสุ�+งสุมบ�ญเก�ด่แล่�ว เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๑๖๐๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ทรง พระนามว�าจ้�นทาภา ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอกท#ปิยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกท#ปิยเถราปิทาน.

มณ�ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๘ (๑๗๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -11800 13 0 0 0

[๑๘๐] แม�น-)าสุายหัน7+งไหัล่ผู้�านไปิภายในภ"เขุาหั�มว�นต( ในกาล่น�)น พระสุย�มภ"พ�ทธเจ้�าปิระท�บอย"�ในเขุตใกล่�แม�น-)าน�)น เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�เอา บ�ล่ล่�งก(แก�วอ�นว�จ้�ตรด่�วยด่# เปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้ ไปิบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาบ�ล่ล่�งก(แก�วใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา แล่ะในก�ล่ปิท#+ ๑๒ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๘ พระองค( ทรงพระนามเหัม6อนก�นว�าสุตร�งสุ# ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�

ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า พระมณ�ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บมณ�ปิ"ชกเถราปิทาน.

ต�ก�จ้ฉักเถราปิทานท#+ ๙ (๑๗๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายยา -2 1 0 0 0 -11810 15 0 0 0

[๑๘๑] เราเปิ/นหัมอผู้"�ศ7กษาด่# อย"�ในนครพ�นธ�มด่# เปิ/นผู้"�น-าสุ�ขุมาใหั�แก�มหัาชน ผู้"�ได่�ร�บความท�กขุ(เด่6อด่ร�อน (กระสุ�บกระสุ�าย) ในกาล่น�)น เราเหั.นพระ สุมณะผู้"�ม#ศ#ล่ ผู้"�ร� �งเร6องใหัญ� ปิNวยไขุ� ม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�ถวาย ยาบ-าบ�ด่ไขุ� พระสุมณะผู้"�สุ-ารวมอ�นทร#ย(อ�ปิ;ฏฐากขุองพระว�ปิ;สุสุ#สุ�มมาสุ�ม พ�ทธเจ้�า ม#นามช6+อว�าพระอโสุก หัายจ้ากโรคด่�วยยาน�)นแล่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายยาใด่ ด่�วยการถวายยาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายยา แล่ะในก�ล่ปิท#+ ๘ แต�ภ�ทรก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก พระนามว�า สุ�พโพสุถ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�ก�จ้ฉักเถระได่�กล่�าวคาถาน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ก�จ้ฉักเถราปิทาน.

สุ�งฆ์�ปิ;ฏฐากเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๘๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการอ�ปิ;ฏฐาก -2 1 0 0 0 -11820 21 0 0 0

[๑๘๒] เราเปิ/นคนร�กษาอาราม ในพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# เราม#จ้�ต เล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�อ�ปิ;ฏฐากพระสุงฆ์(ผู้"�อ�ด่ม ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งอ�ปิ;ฏฐาก ในก�ล่ปิท#+ ๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก พระนามว�าสุโมตถกะ ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่ แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�งฆ์�ปิ;ฏฐากเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บสุ�งฆ์�ปิ;ฏฐากเถราปิทาน. --------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. ก�ม�ทมาล่�ยเถราปิทาน ๒. น�สุเสุณ#ทายกเถราปิทาน๓. ร�ตต�ยปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๔. อ�ทปิานทายกเถราปิทาน๕. สุ#หัาสุนทายกเถราปิทาน๖. ม�คคท�ตต�กเถราปิทาน๗. เอกท#ปิยเถราปิทาน๘. มณ�ปิ"ชกเถราปิทาน ๙. ต�ก�จ้ฉักเถราปิทาน๑๐. สุ�งฆ์�ปิ;ฏฐากเถราปิทาน ม#คาถา ๔๙ คาถา ฉัะน#)แล่

จ้บก�ม�ทวรรคท#+ ๑๘. --------------------

ก�ฏปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๑๙ ก�ฏชปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๑๘๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -11830 13 0 0 0

[๑๘๓] เราเหั.นพระผู้�สุสุสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#ร�ศม#เปิล่�งปิล่�+งด่�งทองค-า สุว�างไสุวไปิท�+วท�ศ ด่�งพระอาท�ตย(ผู้"�อ�ด่ม เสุด่.จ้ไปิในอากาศ จ้7งเล่6อกเก.บด่อกโมกหัล่วงท#+บาน ท�)งด่อกใหัญ�แล่ะเล่.ก เอามาจ้ากต�น มาบ"ชาแด่�พระองค( เพราะเราเอาด่อกไม� บ"ชาในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ภ�ทรก�ล่ปิน#) เราจ้7งไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๑๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓ พระองค( พระนามว�าปิ�ปิผู้�ตะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระก�ฏชปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บก�ฏชปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

พ�นธ�ช#วกเถราปิทานท#+ ๒ (๑๘๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกชะบา -2 1 0 0 0 -11840 14 0 0 0

[๑๘๔] พระสุย�มภ"สุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าโสุภ�ตะ ผู้"�อ�นสุ�ตบ�ร�ษ สุรรเสุร�ญ พระองค( ปิระท�บน�+งเขุ�าสุมาธ�อย"� ณ ระหัว�างภ"เขุา เราแสุวงหัาด่อกบ�วอย�างด่#อย"�ในสุระ ได่�เหั.นด่อกชะบาอย"�ในท#+ใกล่� เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ เอาม6อท�)งสุองปิระคองเขุ�าไปิเฝ้Aาพระโสุภ�ตมหัาม�น# แล่�วบ"ชาแด่�พระองค( เพราะเราได่�เอา ด่อกไม�บ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราจ้7งไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๑๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง ผู้"�เปิ/นจ้อมคน ม#พล่มาก พระนามว�าสุม�ทรก�ปิปิะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระพ�นธ�ช#วกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�นธ�ช#วกเถราปิทาน.

โกต�มพร�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๑๘๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -11850 14 0 0 0

[๑๘๕] เราม#จ้�ตร�าเร�งย�นด่# เขุ�าไปิเฝ้Aาพระผู้"�ม#พระภาคผู้"�อ�ด่มกว�านรชน ซุ้7+งปิระท�บน�+งอย"� ณ ระหัว�างภ"เขุา โชต�ช�วงด่�งด่อกกรรณ�การ( ม#

พระค�ณปิระมาณม�ได่�เหัม6อนทะเล่ เฟ้V+ องฟ้"ด่�จ้แผู้�นด่�น อ�นหัม"�เทวด่าหั�อมล่�อม ปิระหัน7+งจ้ะเขุ�า ไปิขุอแบ�งสุ�+งขุอง เราถ6อด่อกไม� ๗ ด่อกแล่ะผู้�าขุนสุ�ตว(อย�างด่# เขุ�าไปิบ"ชา แด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(แหั�งโล่ก เพราะเราได่�เอา ด่อกไม�บ"ชาในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราจ้7งไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง พ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง ม#นามว�ามหัาเนล่ะ ม#เด่ชมาก ม#ก-าล่�งมาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระโกต�มพร�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โกต�มพร�ยเถราปิทาน.

ปิ;ญจ้หั�ตถ�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๑๘๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -11860 15 0 0 0

[๑๘๖] พระผู้"�ม#พระภาคเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านรชน พระนามว�าต�สุสุะ แวด่ล่�อมด่�วยพระสุาวก เสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ในถนน เราเปิ/นบ�ตรเพ6+อความสุ-าเร.จ้ปิระโยชน( ถ6อด่อกอ�บล่ ๕ ด่อกย6นอย"�ท#+ทางสุ#+แยก ปิระสุงค(จ้ะใหั�เคร6+องบ"ชาอ�นพระพ�ทธร�ศม#ถ"กต�องแล่�ว ได่�บ"ชาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�อ�ด่มกว�า สุ�ตว( ม#พระร�ศม#ด่�งทองค-า ก-าล่�งเสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ระหัว�างตล่าด่ เพราะเรา เอาด่อกไม�บ"ชาในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราจ้7งไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๑๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕ พระองค( พระนามว�าสุ�ล่ภสุมมต ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#ก-าล่�งมาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ;ญจ้หั�ตถ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;ญจ้หั�ตถ�ยเถราปิทาน.

อ�สุ�ม�คคทายกเถราปิทานท#+ ๕ (๑๘๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายน-)าผู้7)ง -2 1 0 0 0 -11870 15 0 0 0

[๑๘๗] เราแม�จ้ะอย"�ในปิราสุาท ก.น�มนต(พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�ม#พระร�ศม#เปิล่�งปิล่�+งด่�งพระอาท�ตย(อ�ท�ย ม#พระร�ศม#เหัล่6องอร�ามเหัม6อนพระจ้�นทร( สุ�กสุะกาวราวก�บด่อกก��ม ใหั�เสุวยถ�+วฤาษ# แล่�วได่�ถวายน-)าผู้7)งอ�นไม�ม#ต�ว แด่�พระองค(ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก เอาน-)าผู้7)งใสุ�บาตรขุองพระสุาวก แหั�งพระพ�ทธเจ้�าซุ้7+งม#ปิระมาณแสุนแปิด่หัม6+น จ้นเต.มท�กๆ ร"ปิ ได่�ถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�ามากกว�าน�)น เราอ�นความเล่6+อมใสุแหั�งจ้�ตน�)นซุ้7+งเปิ/นก�ศล่ม"ล่ ต�กเต6อนแล่�ว ไม�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๘๓๘๐๐ ได่�ม# พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้"�ม#พล่มาก พระนามว�ามหั�สุม�นตะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘

แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่�ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�สุ�ม�คคทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�สุ�ม�คคทายกเถราปิทาน.

โพธ�อ�ปิ;ฏฐายกเถราปิทานท#+ ๖ (๑๘๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ-าร�งไม�โพธ�L -2 1 0 0 0 -11880 10 0 0 0

[๑๘๘] เราเปิ/นคนต#ตะโพนอย"�ในนครร�มมวด่# เปิ/นผู้"�ปิระกอบการบ-าร�งไม�โพธ�Lอ�น อ�ด่มเปิ/นน�ตย( เราบ-าร�ง ท�)งเวล่าเย.น ท�)งเวล่าเช�า อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว ไม�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่ ๑๘๐๐ ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๑๕๐๐ เราได่�เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่�ผู้"�เปิ/นอธ�บด่#แหั�งชน ม#พล่มาก ม#นามว�าทมถะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระโพธ�อ�ปิ;ฏฐายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โพธ�อ�ปิ;ฏฐายกเถราปิทาน.

เอกจ้�นต�กเถราปิทานท#+ ๗ (๑๘๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท#+ก�ศล่ต�กเต6อน -2 1 0 0 0 -11890 24 0 0 0

[๑๘๙] ในกาล่ใด่ เทวด่าจ้ะจ้�ต�จ้ากหัม"�เทพเพราะสุ�)นอาย� ในกาล่น�)น เทวด่าผู้"� พล่อยย�นด่#ย�อมเปิล่�งเสุ#ยงออก ๓ ปิระการว�า ด่"กรท�านผู้"�เจ้ร�ญ ท�านจ้ากน#+จ้งไปิสุ"�สุ�คต� จ้งได่�ความเปิ/นมน�ษย( เปิ/นมน�ษย(แล่�ว จ้งได่�ศร�ทธาช�)นเย#+ยมในสุ�ทธรรม ศร�ทธาขุองท�านผู้"�ต�)งม�+นแล่�วน�)นจ้งม�+นคงเปิ/นม"ล่ไว� อย�าคล่อนแคล่นในสุ�ทธรรมท#+พระอร�ยเจ้�าปิระกาศด่#แล่�ว ตล่อด่ช#ว�ต ท�านจ้งกระท-า ก�ศล่อ�นไม�ม#ความเบ#ยด่เบ#ยน ไม�ม#อ�ปิธ�ด่�วยกาย ด่�วยวาจ้า ด่�วยใจ้ ใหั�มาก แต�น�)นท�านก�อสุร�างบ�ญ ท-าบ�ญน�)นด่�วยทานใหั�มาก จ้งแนะน-าแม�สุ�ตว(อ6+นๆใหั�ต�)งอย"�ในพรหัมจ้รรย(ในสุ�ทธรรม สุ�ตว(อ6+นๆ ผู้"�ร" �ตามความเปิ/นจ้ร�ง พล่อยย�นด่#ตามท�าน ผู้"�เปิ/นเทวด่าล่�วงเทวด่า เพราะความอน�เคราะหั(น#) ขุอท�าน จ้งกล่�บมาบ�อยๆ นะในกาล่น�)น เราเปิ/นผู้"�สุล่ด่ใจ้อย"�ในหัม"�เทวด่าท#+มาปิระช�ม ก�น ด่�วยค�ด่ว�า เราเปิ/นอะไรเล่�า จ้�ต�จ้ากน#+แล่�วจ้7งจ้�กไปิย�งก-าเน�ด่มน�ษย(ได่�ในกาล่น�)น พระสุมณะสุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�อบรมอ�นทร#ย(แล่�ว ม#นามช6+อว�าสุ�มนะ ร" �ความสุล่ด่ใจ้ขุองเรา ปิรารถนาจ้ะช�วยเหัล่6อเรา ท�านจ้7งมาในสุ-าน�กขุองเรา พร-+าสุอนอรรถธรรมแล่�ว ย�งเราใหั� สุล่ด่ใจ้ เราได่�ฟ้;งค-าขุองท�านแล่�ว ท-าใหั�จ้�ตเล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�า เราเพ#ยง แต�ได่�ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น เราน�)นอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว ได่�อ�ปิบ�ต�ในเทวโล่กน�)นเอง ไม�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่ แสุนก�ล่ปิ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบ

ว�า ท�านพระเอกจ้�นต�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกจ้�นต�กเถราปิทาน.

ต�กรรณ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๑๘๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกเจ้ต-2 1 0 0 0 -11900 13 0 0 0

[๑๙๐] เราเปิ/นเทวด่าแวด่ล่�อมด่�วยหัม"�นางอ�ปิสุร ระล่7กถ7งบ�รพกรรมได่� จ้7งระล่7กถ7ง พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เราย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ ถ6อด่อกเจ้ตภ�งค#๓ ด่อก ไปิบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านรชนเพราะ เราได่�เอาด่อกไม�บ"ชาในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราจ้7งไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๗๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( เปิ/นผู้"�อ�ด่ม ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�กรรณ�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�กรรณ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

เอกจ้าร�ยเถราปิทานท#+ ๙ ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกมนทารพ -2 1 0 0 0 -11910 14 0 0 0

[๑๙๑] ในการน�)น ได่�ม#เสุ#ยงปิระกาศก7กก�องในหัม"�เทพเทวด่าช�)นด่าวด่7งสุ(ว�าพระ พ�ทธเจ้�าจ้ะเสุด่.จ้น�พพานในโล่ก แล่ะพวกเราก.ย�งม#ราคะในเทวด่าผู้"�เก�ด่ความ สุ�งเวช เพร#ยบพร�อมด่�วยล่"กศร ค6อความโศกเหัล่�าน�)น เราเปิ/นผู้"�ม#ใจ้แขุ.งด่�วยก-าล่�งขุองตน ได่�ไปิในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า เราถ6อด่อกมนทารพท#+น�รม�ตรวบรวมไว�ไปิบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในเวล่าใกล่�จ้ะปิร�น�พพาน ในกาล่น�)น เทวด่าแล่ะนางอ�ปิสุรท�)งปิวงอน�โมทนาเรา เราไม�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ในหักหัม6+นก�ล่ปิ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ องค( ม#พล่ มาก พระนามว�ามหัาม�ล่ล่ชน ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอกจ้าร�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกจ้าร�ยเถราปิทาน.

ต�ว�ณฏ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๑๙๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกไม�ต�างๆ -2 1 0 0 0 -11920 23 0 0 0

[๑๙๒] เราท�กคนน�)นปิระช�มก�น เขุ�าไปิเพ�งโทษพระเถระช6+ออภ�ภ" ความเร�าร�อน ได่�เก�ด่แก�พวกเราผู้"�เขุ�าไปิเพ�งโทษ ในกาล่น�)น พระเถระม#นามช6+อว�าสุ�น�นทะเปิ/นสุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าธรรมท�สุสุ#ผู้"�

เปิ/นม�น#มาในสุ-าน�กขุอง เรา ในกาล่น�)น ชนท�)งหัล่ายท#+อย"�ในสุ-าน�กขุองเรา ได่�เอาด่อกไม�มาใหั�เรา เราได่�เอาด่อกไม�น�)นบ"ชาพระสุาวกท�)งหัล่าย เราท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น แล่�ว ก.เก�ด่ขุ7)นอ#ก เราไม�ได่�ไปิสุ"�ว�น�บาตเล่ยตล่อด่ ๑๘๐๐ ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๑๓๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๘ พระองค( พระนามว�าธ"มเกต� ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเรา ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�ว�ณฏ�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ว�ณฏ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน. ----------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. ก�ฏชปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๒. พ�นธ�ช#วกเถราปิทาน ๓. โกต�มพร�ยเถราปิทาน ๔. ปิ;ญจ้หั�ตถ�ยเถราปิทาน ๕. อ�สุ�ม�คคทายกเถราปิทาน๖. โพธ�อ�ปิ;ฏฐากเถราปิทาน ๗.

เอกจ้�นต�กเถราปิทาน ๘. ต�กรรณ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๙. เอกจ้าร�ยเถราปิทาน ๑๐. ต�ว�ณฏ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท�านปิระกาศคาถาไว� ๖๐ คาถา จ้บ ก�ฏชปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๙. -----------------------------

ตมาล่ปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๒๐ ตมาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๑๙๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกค"ณ -2 1 0 0 0 -11930 12 0 0 0

[๑๙๓] ว�มานขุองเราท#+บ�ญกรรมน�รม�ตใหั� เปิร#ยบด่�วยไม�เท�าขุองเทวด่า ม#เสุาทอง๘๔๐๐๐ เสุา เราม#จ้�ตผู้�องใสุ ถ6อเอาด่อกค"ณไปิบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่กในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรม ใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง ทรงพระนาม ว�าจ้�นทต�ตตะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระตมาล่ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ตมาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ต�ณสุ�นถารทายกเถราปิทานท#+ ๒ (๑๙๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท-าหัล่�งคา-2 1 0 0 0 -11940 15 0 0 0

[๑๙๔] ในกาล่เม6+อเราบวชเปิ/นฤาษ#อย"�ในปิNา ได่�เก#+ยวหัญ�าถวายแด่�พระศาสุด่า หัญ�า ท�)งหัมด่น�)นเว#ยนไปิทางเบ6)องขุวาแล่�วตกล่งท#+แผู้�นด่�น เราถ6อเอาหัญ�าน�)นมา ล่าด่ล่งท#+แผู้�นด่�นด่อนๆ แล่ะน-าเอาใบตาล่ ๓ ใบมาท-าเปิ/นหัล่�งคา ถวายแด่�พระศาสุด่าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะเทวด่าแล่ะ

มน�ษย( ณ ท#+น�)นทรง (บ"ชา) พระศาสุด่าตล่อด่ ๗ ว�น ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายหัญ�าใด่ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายหัญ�าน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายหัญ�า ใน ก�ล่ปิท#+ ๖๕ แต�ก�ล่ปิน#)ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ทรงพระนามว�า มหั�ทธนะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�ณสุ�นถารทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ณสุ�นถารทายกเถราปิทาน.

ขุ�ณฑูผู้�ล่ล่�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๑๙๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท-าท#+ขุร�ขุระใหั�เร#ยบ-2 1 0 0 0 -11950 14 0 0 0

[๑๙๕] พระสุถ"ปิขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าผู้�สุสุะ ม#อย"�ท#+ปิNามหัาว�น ในกาล่น�)น ต�นไม�งอกขุ7)น ณ ท#+น�)น ฝ้"งช�างพาก�นมาหั�กก�น เราได่�ท-าท#+ขุร�ขุระใหั� ราบเร#ยบ แล่�วได่�ใสุ�ก�อนปิ"นขุาว เราย�นด่#ด่�วยค�ณขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระ องค(น�)น ผู้"�เปิ/นท#+เคารพขุองโล่ก ๓ ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-า กรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการ ใสุ�ก�อนปิ"นขุาว ในก�ล่ปิท#+ ๗๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระ องค( ทรงพระนามว�าช�ตเสุนะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มากค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระขุ�ณฑูผู้�ล่ล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ขุ�ณฑูผู้�ล่ล่�ยเถราปิทาน อโสุกปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๔ (๑๙๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกอโศก -2 1 0 0 0 -11960 15 0 0 0

[๑๙๖] ในกาล่น�)น ม#พระราชอ�ทยานอย"�ในพระนครต�ปิ�ระ อ�นน�าร6+นรมย( เราเปิ/นคน ร�กษาพระราชอ�ทยานอย"�ในนครน�)น เปิ/นคนร�บใช�ขุองพระราชา พระสุย�มภ"ม#พระนามช6+อว�าปิท�ม เปิ/นง�อยเปิล่#)ย (สุปิ]ปิโต)

พระฉัายาไม�ล่ะพระองค(ผู้"�เปิ/นม�น# ซุ้7+งปิระท�บน�+งบนด่อกบ�วขุาว เราเหั.นอโศก ม#ด่อกบานเปิ/นกล่��มๆ (พวงช�อ) น�าด่"น�ก จ้7ง (หั�ก) บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม ผู้"�อ�ด่ม ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการ บ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๗๐ แต� ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๑๖ พระองค( ทรงพระนามว�าอรณ�ญชหัะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า

ท�านพระอโสุกปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อโสุกปิ"ชกเถราปิทาน.

อ�งโกล่กเถราปิทานท#+ ๕ (๑๙๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกปิร" -2 1 0 0 0 -11970 13 0 0 0

[๑๙๗] เราเหั.นต�นปิร" ม#ด่อกบานสุะพร�+ง ด่อกสุวยงามเปิ/นพวงๆ จ้7งได่�เก.บด่อกไม� น�)นไปิในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า สุม�ยน�)น พระมหัาม�น#พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ทรงหัล่#กเร�นอย"�ในท#+ล่�บ เราจ้7งบ"ชาเคร6+องบ"ชาแล่�ว โปิรยด่อกไม�ล่งในถ-)า ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๓๖ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง ทรงพระนามว�าเทวค�ชช�ตะ ทรงสุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่�ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�งโกล่กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�งโกล่กเถราปิทาน.

ก�สุล่ยปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๖ (๑๙๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยใบไม�อ�อน-2 1 0 0 0 -11980 18 0 0 0

[๑๙๘] สุวนด่อกไม�ขุองเราม#อย"�ในนครทวารวด่# ในสุวนด่อกไม� น�)นม#บ�อน-)า แล่ะ เปิ/นท#+งอกงามแหั�งต�นไม�ท�)งหัล่าย พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะผู้"�กล่�าแขุ.งด่�วยก-าล่�งขุองพระองค( ไม�ทรงพ�ายแพ�อะไรๆ พระองค(จ้ะทรง อน�เคราะหั(เรา จ้7งเสุด่.จ้ไปิในอากาศ เราไม�เหั.นอะไรๆ อ6+นอ�นควรจ้ะบ"ชา แด่�พระองค(ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง เหั.นแต�ใบอ�อนขุองต�นอโศก จ้7ง เอาโยนขุ7)นไปิบนอากาศ ก�าน ขุ�)ว ใบอ�อนเหัล่�าน�)น ตามไปิเบ6)องพระปิฤษฎางค(ขุองพระพ�ทธเจ้�าซุ้7+งเสุด่.จ้ไปิ เราเหั.นด่�งน�)นแล่�วเก�ด่สุล่ด่ใจ้ว�า โอ พระพ�ทธเจ้�าม#พระค�ณใหัญ�หัล่วง ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระ พ�ทธเจ้�าด่�วยใบไม�อ�อน ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค( หัน7+ง ทรงพระนามว�าเอก�สุสุระ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระก�สุล่ยปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�สุล่ยปิ"ชกเถราปิทาน.

ต�นท�กทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๑๙๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะพล่�บ -2 1 0 0 0 -1

1990 17 0 0 0

[๑๙๙] เราเปิ/นล่�ง ม#ก-าล่�งแขุ.งแรง เท#+ยวไปิตามซุ้อกหั�วยแล่ะธารเขุา ได่�เหั.นต�น มะพล่�บอ�นม#ผู้ล่ จ้7งระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ออกค�นหัาพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�เปิ/นนายกขุอง โล่ก ถ7งท#+สุ�ด่ภพสุาม ๒-๓ ว�น พระศาสุด่าผู้"�ยอด่เย#+ยมในโล่ก ทรงทราบความด่-าร�ขุองเรา จ้7งเสุด่.จ้มาในสุ-าน�กขุองเรา พร�อมด่�วยพระขุ#ณาสุพหัล่ายพ�น เราเก�ด่ความปิราโมทย(แล่�ว ถ6อผู้ล่มะพล่�บเขุ�าไปิเฝ้Aา พระผู้"�ม# ภาคสุ�พพ�ญญู" ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าบรรด่าเจ้�าล่�ทธ�ทรงร�บ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายผู้ล่ไม�น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ยน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� ในก�ล่ปิท#+ ๕๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง ทรงพระนามว�าอ�ปิน�นทะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระต�นท�กทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�นท�กทายกเถราปิทาน.

ค�ร�เนล่ม�ฏฐ�ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๘ (๑๙๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม� -2 1 0 0 0 -12000 13 0 0 0

[๒๐๐] พระผู้"�ม#พระภาคช�นเจ้�าพระนามว�าสุ�เมธ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�า นระ ทรงต�)งความเพ#ยรเพ6+อทรงอน�เคราะหั(หัม"�ชนผู้"�เก�ด่ภายหัล่�ง เราบ"ชาด่อกไม�หัล่ายก-าแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ ไม�ม# โทษด่�งภ"เขุา ก-าล่�งจ้งกรมอย"� เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�วไม�ได่�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ยตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๒,๓๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง พระนามว�าสุ�เนล่ะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ(๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้ ๘ แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระค�ร�เนล่ม�ฏฐ�ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ค�ร�เนล่ม�ฏฐ�ปิ"ชกเถราปิทาน.

ต�ก�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๑๙๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกคล่�า -2 1 0 0 0 -12010 15 0 0 0

[๒๐๑] พระสุย�มภ"ช�นเจ้�า ผู้"�ไม�ทรงพ�ายแพ�อะไรๆ ม#พระนามว�าสุ�ม�งคล่ะ เสุด่.จ้ ออกจ้ากปิNาใหัญ� เขุ�าสุ"�พระนคร พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นม�น#พระองค(น�)น เสุด่.จ้เท#+ยวบ�ณฑูบาตแล่�วเสุด่.จ้ออกจ้ากนคร ทรงท-าภ�ตก�จ้เสุร.จ้แล่�ว ปิระ ท�บอย"�ในระหัว�างปิNา เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ถ6อ

ด่อกคล่�า ๓ ด่อก ไปิบ"ชาแด่�พระสุย�มภ"พ�ทธเจ้�า ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง ในก�ล่ปิท#+ ๙๔แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๘๖ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่� (พระองค(หัน7+ง) ทรงพระนามว�าอเปิสุล่ะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�ก�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ก�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ย"ถ�กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๐๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกค�ด่เค�า-2 1 0 0 0 -12020 27 0 0 0

[๒๐๒] พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ม#พระจ้�กษ� ทรง ออกจ้ากปิNาใหัญ� เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิสุ"�พระว�หัาร เราเอาม6อท�)งสุองปิระคอง ด่อกค�ด่เค�า (เขุ.ม) อ�นสุวยงามไปิบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ม#พระหัฤท�ยเมตตาผู้"�คงท#+ ด่�วยจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น เราเสุวยสุมบ�ต�แล่�ว ไม�ได่�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ย ตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๕๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค( หัน7+ง เปิ/นจ้อมแหั�งชน พระนามว�าสุม�ตน�นทนะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระย"ถ�กปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ย"ถ�กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน. --------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. ตมาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๒. ต�ณสุ�นถารทายกเถราปิทาน ๓. ขุ�ณฑูผู้�ล่ล่�ยเถราปิทาน ๔. อโสุกปิ"ชกเถราปิทาน๕. อ�งโกล่กเถราปิทาน๖. ก�สุล่ยปิ"ชกเถราปิทาน ๗. ต�นท�กทายกเถราปิทาน ๘. ค�ร�เนล่ม�ฏฐ�ปิ"ชกเถราปิทาน ๙. ต�ก�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๑๐. ย"ถ�กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน แล่ะม#คาถา ๕๘ คาถา. จ้บ ตมาล่ปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๒๐. --------------------------

แล่ะรวมวรรคม# ๑๐ วรรค ค6อ ๑. ภ�กขุทาย�วรรค ๒. มหัาปิร�วารวรรค๓. เสุเรยยวรรค ๔. โสุภ�ตวรรค๕. ฉั�ตตวรรค ๖. พ�นธ�ช#วกวรรค ๗. สุ�ปิาร�จ้ร�ยวรรค ๘. ก�ม�ทวรรค๙. ก�ฏชปิ�ปิผู้�ยวรรค ตมาล่ปิ�ปิผู้�ยวรรคเปิ/นท#+ ๑๐. ท�านท-าไว�ใน ๑๐ วรรคน#)ม# คาถา ๖๖๖ คาถา. จ้บ หัมวด่ ๑๐ แหั�งภ�กขุวรรค เปิ/นหัมวด่ ๑๐๐ ท#+ ๒. -------------------------

กณ�การปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๒๑ กณ�การปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๒๐๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกกรรณ�การ( -2 1 0 0 0 -1

2030 12 0 0 0

[๒๐๓] ในกาล่น�)น เราเหั.นต�นกรรณ�การ( ม#ด่อกบานสุะพร�+ง จ้7งเก.บมาบ"ชาแด่�พระผู้"� ม#พระภาคพระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�ขุ�ามโอฆ์ะแล่�ว ผู้"�คงท#+ ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๓๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ปิรากฏพระนามว�าอร�ณปิาล่ะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระกณ�การปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ กณ�การปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ม�เนล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๒๐๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกเท#ยนขุาว-2 1 0 0 0 -12040 13 0 0 0

[๒๐๔] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ขุ# ม#พระฉัว#วรรณด่�งทอง ม#พระร�ศม#อ�นปิระ เสุร�ฐด่�งพระอาท�ตย( ม#พระหัฤท�ยเมตตา ม#พระสุต� เสุด่.จ้ขุ7)นท#+จ้งกรม เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ชมเชยพระญาณอ�นอ�ด่มแล่�ว ถ6อด่อกเท#ยน ขุาวไปิบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง พ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๙ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#พระนามว�า สุ�เมฆ์ฆ์นะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระม�เนล่ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�เนล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ก�งกณ�กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๒๐๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกหังอนไก�-2 1 0 0 0 -12050 13 0 0 0

[๒๐๕] พระสุ�พพ�ญญู"ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก เช�นก�บด่�วยทองค-าม#ค�า พระองค(ผู้"�น-าขุองโล่ก ร�อนพระกาย จ้7งเสุด่.จ้ล่งน-)าสุรงสุนานอย"� เราม#จ้�ตเบ�กบาน ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�ถ6อเอาด่อกหังอนไก�ไปิบ"ชาแด่�พระสุ�พพ�ญญู"พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�จ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วย ด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชพระนามว�าภ�มรถะทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระก�งกณ�ก

ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�งกณ�กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ตรณ�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๒๐๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการขุ�ามสุ�งพระพ�ทธเจ้�า-2 1 0 0 0 -12060 14 0 0 0

[๒๐๖] ก.พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# ผู้"�จ้อมสุ�ตว( ปิระเสุร�ฐกว�านระ แวด่ล่�อมด่�วยพระสุาวกท�)งหัล่าย เสุด่.จ้ไปิสุ"�ฝ้;+ งแม�น-)าคงคา แม�น-)าคงคา เต.มเปิI+ ยมเสุมอขุอบฝ้;+ ง กาว�กน-)าด่6+มได่� ขุ�ามได่�ยาก เราขุ�ามสุ�งพระพ�ทธ เจ้�าผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�าสุ�ตว(แล่ะภ�กษ�สุงฆ์( ในก�ล่ปิท#+ ๑,๘๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-า กรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง การขุ�ามสุ�งพระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๑,๓๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ๕ พระองค( ทรงพระนามว�าสุ�พโพภวะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระตรณ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ตรณ�ยเถราปิทาน.

น�คค�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๒๐๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกยางทราย -2 1 0 0 0 -12070 12 0 0 0

[๒๐๗] เราเปิ/นคนเฝ้Aาพระอารามขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ได่�ถ6อเอา ด่อกไม�ยางทราย ไปิบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๓๕ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง เปิ/นจ้อมแหั�งชน ม#นามว�ามหัาปิตาปิะ ม#พล่มากค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระน�คค�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ น�คค�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อ�ทกทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๒๐๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายน-)า -2 1 0 0 0 -12080 13 0 0 0

[๒๐๘] เราเหั.นพระสุมณะ ผู้"�ผู้�องใสุ ไม�ขุ��นม�ว ก-าล่�งบร�โภคอย"� ได่�เอาน-)าในหัม�อถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ว�นน#) (น�)น) เราเปิ/น ผู้"�ไม�เศร�าหัมอง ปิราศจ้ากมล่ท�น สุ�)นสุงสุ�ย ผู้ล่ย�อมเก�ด่แก�เราในภพท#+ เก�ด่อย"� ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายน-)า ในกาล่น�)น

ด่�วยการ ถวายน-)าน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายน-)า ในก�ล่ปิท#+ ๖๑แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง ทรงพระนามว�าว�มล่ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�ทกทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ทกทายกเถราปิทาน สุล่ฬมาล่�ยเถราปิทานท#+ ๗ (๒๐๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกไม�พร�อมท�)งขุ�)ว -2 1 0 0 0 -12090 14 0 0 0

[๒๐๙] เราได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เปิ/นสุารถ#ฝ้Tกนระ ผู้"�โชต�ช�วงด่�งด่อกกรรณ�การ( ปิระท�บน�+งในระหัว�างภ"เขุา ย�งท�ศท�)งปิวงใหั�สุว�าง อย"� ในกาล่น�)น เราเอาธน"พาด่สุายแล่�ว ย�งล่"กธน"ไปิ ต�ด่ด่อกไม� พร�อมท�)งขุ�)ว บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชา พระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#) เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๕๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระองค(หัน7+ง ทรงพระนามว�าช�ต�นธระ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุล่ฬมาล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุล่ฬมาล่�ยเถราปิทาน โกร�ณฑูปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๒๐๘) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกหังอนไก�พร�อมท�)งราก -2 1 0 0 0 -12100 14 0 0 0

[๒๑๐] เราได่�เหั.นรอยพระบาท อ�นปิระด่�บด่�วยจ้�กร แล่ะเคร6+องอล่�งการท#+พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� ทรงเหัย#ยบไว� จ้7งเด่�นตามรอยพระบาทไปิ เราได่�เหั.นต�นหังอนไก� ม#ด่อกบาน จ้7งเอาบ"ชาพร�อมท�)งราก เราร�าเร�ง ม#จ้�ตโสุมน�สุ ได่�ไหัว�รอยพระบาทอ�นอ�ด่ม ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชารอยพระพ�ทธบาทด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๕๗ ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง ทรงพระนามว�าว#ตมล่ะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระโกร�ณฑูปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โกร�ณฑูปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อาธารทายถเถราปิทานท#+ ๙ (๒๐๙)

ว�าด่�วยการถวายเช�งรองบาตร-2 1 0 0 0 -12110 12 0 0 0

[๒๑๑] เราได่�ถวายเช�งรองบาตรแด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก เราทรง (ครอบครอง) พ6)นแผู้�นพระสุ�ธาน#)ท�)งหัมด่สุ�)น เราเผู้า ก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว เราทรงกายอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่ อย"�ในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ทรงม#พระนามว�าสุม�นตวร�ณ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอาธารทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อาธารทายกเถราปิทาน.

ปิาปิน�วาร�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๑๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการหั�ามบาปิ -2 1 0 0 0 -12120 23 0 0 0

[๒๑๒] ก.เราม#ใจ้ผู้�องใสุ ได่�ถวายร�มค�นหัน7+งแด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า ผู้"�คงท#+ เราหั�ามบาปิเสุ#ยแล่�ว ก�อสุร�างก�ศล่ เทวด่าท�)งหัล่ายก�)นร�มไว�ในอากาศ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�รพกรรม ภพท#+สุ�ด่ ย�อมเปิ/นไปิแก�เรา เราถอนภพขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ทรงกายอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่อย"�ใน ศาสุนาขุองพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายร�มใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายร�มน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายร�ม ในก�ล่ปิท#+ ๗๒ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ผู้"�เปิ/นจ้อม แหั�งชน ๘ พระองค( ม#พระนามว�ามหัาน�ทานะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�วพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิาปิน�วาร�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิาปิน�วาร�ยเถราปิทาน. ---------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. กณ�การปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๒. ม�เนล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๓. ก�งกณ�กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๔. ตรณ�ยเถราปิทาน๕. น�คค�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๖. อ�ทกทายกเถราปิทาน ๗. สุล่ฬมาล่�ยเถราปิทาน ๘. โกร�ณฑูปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๙. อาธารทายกเถราปิทาน ๑๐. ปิาปิน�วาร�ยเถราปิทาน ม#คาถา ๔๘ คาถา จ้บ กณ�การปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๒๑ --------------------------

หั�ตถ�วรรคท#+ ๒๒ หั�ตถ�ทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๒๑๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายช�างงา -2 1 0 0 0 -1

2130 14 0 0 0

[๒๑๓] เราได่�ถวายช�างต�วปิระเสุร�ฐ ม#งาอ�นงอนงาม เจ้ร�ญด่�วยก-าล่�งเร.วแล่ะ กล่�าแขุ.ง แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ เราได่�เสุวยสุ�นต�บทอ�นเปิ/นปิระโยชน(สุ"งสุ�ด่อ�นยอด่เย#+ยม (เพราะ) เราได่� ถวายช�างแด่�พระผู้"�ม#พระภาค ผู้"�แสุวงหัาปิระโยชน(ใหั�แก�โล่กท�)งปิวง ในก�ล่ปิท#+ ๔๙ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายช�างใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายช�างน�)น เรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายช�าง ในก�ล่ปิท#+ ๗๘ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( ๑๖ พระองค( ทรงพระนามว�าสุม�นตปิาสุาท�กะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระหั�ตถ�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ หั�ตถ�ทายกเถราปิทาน.

ปิานธ�ทายกเถราปิทานท#+ ๒ (๒๑๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายรองเท�า -2 1 0 0 0 -12140 14 0 0 0

[๒๑๔] ขุ�าพระองค(ได่�ถวายรองเท�าแด่�พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ปิระท�บอย"�ในปิNา เพ�งฌาน ม#พระหัฤท�ยเมตตา ม#เด่ช ทรงธรรม อบรมพระองค(แล่�ว ขุ�าแต�พระองค( ผู้"�จ้อมสุ�ตว( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ด่�วยกรรมน�)น ขุ�าพระองค( ได่�เสุวยยานท�พย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�รพกรรม ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(ได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น เพราะกรรมน�)น ขุ�าพระองค(ไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายรองเท�า ในก�ล่ปิท#+ ๗๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่� ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( ๘ พระองค( ม#พระนามว�าสุ�ยานะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิานธ�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิานธ�ทายกเถราปิทาน.

สุ�จ้จ้สุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๓ (๒๑๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งสุ�จ้จ้สุ�ญญา -2 1 0 0 0 -12150 14 0 0 0

[๒๑๕] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าเวสุสุภ" ทรงแวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( เม6+อทรง ย�งมหัาชนใหั�ด่�บ (ร�อน) จ้7งแสุด่งอร�ยสุ�จ้ เราเปิ/นผู้"�สุมควรได่�ร�บความ กร�ณาอย�างย�+ง ได่�ไปิสุ"�ท#+ปิระช�ม เราน�)น ได่�น�+งฟ้;งธรรมขุองพระศาสุด่าคร�)นเราฟ้;งธรรมขุองพระศาสุด่าน�)นแล่�ว ได่�ไปิสุ"�เทวโล่ก เราได่�อย"�ในเทพ บ�ร#น�)นตล่อด่ ๓๐ ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญา ในกาล่น�)นด่�วยการได่�สุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/น

ผู้ล่แหั�งสุ�จ้สุ�ญญา ใน ก�ล่ปิท#+ ๒๖ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง เปิ/นจ้อม แหั�งชน ม#นามว�าเอกผู้�สุสุ�ตะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�จ้จ้สุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�จ้จ้สุ�ญญกเถราปิทาน.

เอกสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๔ (๒๑๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการไหัว�ผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ -2 1 0 0 0 -12160 11 0 0 0

[๒๑๖] เราได่�เหั.นผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ขุองพระศาสุด่าอ�นหั�อยอย"�บนยอด่ไม� จ้7งได่�ปิระนมกร อ�ญชล่#ไหัว�ผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ ในกาล่ น�)น ด่�วยการได่�สุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๕ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง เปิ/นจ้อมแหั�งชน ม#นามว�าอม�ตาภะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอกสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกสุ�ญญกเถราปิทาน.

ร�งสุ�สุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๕ (๒๑๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการได่�สุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -12170 15 0 0 0

[๒๑๗] เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าสุว�างจ้�าด่�งพระอาท�ตย(อ�ท�ย เปิล่�งปิล่�+งด่�งพระจ้�นทร( องอาจ้ด่�งเสุ6อโคร�ง ปิระเสุร�ฐ ม#สุก�ล่ ในระหัว�างภ"เขุา อาน�ภาพขุอง พระพ�ทธเจ้�าร� �งเร6องอย"�ในระหัว�างภ"เขุา เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระร�ศม#แล่�ว บ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+เหัล่6อ เราก�อสุร�างก�ศล่ด่�วยจ้�ตเล่6+อมใสุน�)น แล่ะด่�วยการระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�า ใน ๓ หัม6+นก�ล่ปิ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการได่�สุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการได่�สุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๕๗ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง เปิ/นจ้อมแหั�งชนม#นามว�าสุ�ชาต� ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระร�งสุ�สุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ร�งสุ�สุ�ญญกเถราปิทาน.

สุ�นธ�ตเถราปิทานท#+ ๖ (๒๑๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการได่�สุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -12180 12 0 0 0

[๒๑๘] เราม#สุต�เก�ด่ขุ7)นเฉัพาะหัน�า ได่�สุ�ญญาอ�นไปิในพระพ�ทธเจ้�าอย�างหัน7+ง ท#+ไม�อ�สุสุ�ตถพฤกษ( อ�นม#ร�ศม#เขุ#ยวสุด่ งด่งามด่# ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ ในกาล่น�)น เพราะการได่�สุ�ญญาน�)นเปิ/นเหัต�น-ามา เราได่�บรรล่�ความสุ�)นอาสุวะ ในก�ล่ปิท#+ ๑๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�าวน�ทธะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่ มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�นธ�ตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�นธ�ตเถราปิทาน.

ตาล่ว�ณฏทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๒๑๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายพ�ด่ใบตาล่ -2 1 0 0 0 -12190 15 0 0 0

[๒๑๙] เราได่�ถวายพ�ด่ใบตาล่แด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�ม#จ้�กษ�ท�พย( เพ6+อ ต�องการใหั�ระง�บร�อนในฤด่"ร�อน เพ6+อระง�บความเร�าร�อน เราด่�บได่�สุน�ทซุ้7+งไฟ้ ค6อ ราคะ ไฟ้ ค6อ โทสุะ แล่ะด่�บได่�สุน�ทซุ้7+งไฟ้ ค6อ โมหัะ อ�นย�+งกว�า ความร�อนน�)น น#)เปิ/นผู้ล่การถวายพ�ด่ใบตาล่ เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายได่�แล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ทรงกายอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่อย"�ในศาสุนาขุองพระสุ�มมา สุ�มพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วย กรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายพ�ด่ใบตาล่ ในก�ล่ปิ ท#+ ๖๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�ามหัารามะ ทรงสุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระตาล่ว�ณฏทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ตาล่ว�ณฏทายกเถราปิทาน.

อ�กก�นตสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๘ (๒๑๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการปิ"ผู้�าใหั�ทรงเหัย#ยบ-2 1 0 0 0 -12200 17 0 0 0

[๒๒๐] เราถ6อผู้�าสุาฎกผู้6นน�อย ในผู้�าหั�มขุองท�านอ�ปิ;ชฌาย( พร-+าศ7กษามนต(อย"� เพ6+อบรรล่�ถ7งปิระเภทว�ชาล่"กศร ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# สุมควรร�บ เคร6+องบ"ชา ผู้"�องอาจ้ ปิระเสุร�ฐ เล่�ศ พระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�ตร�สุร" �แล่�ว ด่�งคชสุารต�วปิระเสุร�ฐ ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านระ ผู้"�เล่�ศล่อย เปิ/นมหัาว#ระ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ทรงเหัย#ยบผู้�าสุาฎกผู้6นน�อยท#+เราล่าด่ไว� คร�)น เราได่�เหั.นพระองค(ผู้"�สุ�องแสุงสุว�างในโล่ก ปิราศจ้ากมล่ท�นเช�นก�บพระจ้�นทร(ม#ใจ้ผู้�องใสุ ได่�ถวายบ�งคมพระบาทขุองพระศาสุด่า ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้�าสุาฎกผู้6นน�อยใด่ ด่�วยการถวายผู้�าสุาฎกน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการ

ถวายผู้�าสุาฎกผู้6นน�อย ในก�ล่ปิท#+ ๓๗ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง เปิ/นจ้อมแหั�งชน ม#นามว�าสุ�น�นทะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�กก�นตสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�กก�นตสุ�ญญกเถราปิทาน.

สุ�ปิปิทายกเถราปิทานท#+ ๙ (๒๑๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเนยใสุแล่ะน-)าม�น -2 1 0 0 0 -12210 18 0 0 0

[๒๒๑] เราน�+งอย"�ในปิราสุาทอ�นปิระเสุร�ฐ แวด่ล่�อมด่�วยหัม"�นาร# ได่�เหั.นพระสุมณะ ผู้"�ทรงปิระชวร จ้7งน�อมนม�สุการพระมหัาว#รเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า ปิระเสุร�ฐกว�านระ ซุ้7+งเสุด่.จ้เขุ�ามาสุ"�เร6อน (ขุองเรา) เราได่�ถวายเนยใสุแล่ะ น-)าม�นแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�คงท#+ เราได่�เหั.นพระองค(ผู้"�ม#ความกระวนกระวายสุงบระง�บ ม#อ�นทร#ย( ค6อ พระพ�กตร(ผู้�องใสุ จ้7งถวาย บ�งคมพระบาทขุองพระศาสุด่า แล่�วใหั�ปิระกาศไปิในบ�ร# พระว#รเจ้�าผู้"�ถ7งท#+สุ�ด่ แหั�งฤทธ�L ทรงเหั.นเราผู้"�เล่6+อมใสุด่# จ้7งเสุด่.จ้เหัาะขุ7)นสุ"�นภากาศ ด่�งพระยาหังสุ(ในอ�มพร ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายเนยใสุแล่ะน-)าม�น ในก�ล่ปิท#+ ๑๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง ทรงพระนามว�าท�ต�เทพ ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�ปิปิทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ปิปิทายกเถราปิทาน.

ปิาปิน�วาร�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๒๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการแต�งท#+จ้งกรม-2 1 0 0 0 -12220 20 0 0 0

[๒๒๒] เราแผู้�วถางท#+จ้งกรมขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิยท�สุสุ# ม�งบ�งด่�วยไม�อ�อปิAองก�นล่มแล่ะแด่ด่ เราก�อสุร�างก�ศล่เพ6+อต�องการเว�นบาปิ ต�)งความเพ#ยร ในศาสุนาขุองพระศาสุด่า เพ6+อล่ะก�เล่สุท�)งหัล่าย ในก�ล่ปิท#+ ๑๑ แต�ก�ล่ปิน#)ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง ปิรากฏพระนามว�าอ�คค�เตชะ ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิาปิน�วาร�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิาปิน�วาร�ยเถราปิทาน. -------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. หั�ตถ�ทายกเถราปิทาน๒. ปิานธ�ทายกเถราปิทาน ๓. สุ�จ้จ้สุ�ญญกเถราปิทาน๔. เอกสุ�ญญกเถราปิทาน๕. ร�งสุ�สุ�ญญกเถราปิทาน๖. สุ�นธ�ตเถราปิทาน ๗.

ตาล่ว�ณฏทายกเถราปิทาน๘. อ�กก�นตสุ�ญญกเถราปิทาน๙. สุ�ปิปิทายกเถราปิทาน ๑๐. ปิาปิน�วาร�ยเถราปิทาน ม#คาถา ๕๔ คาถา ฉัะน#)แล่.

จ้บ หั�ตถ�วรรคท#+ ๒๒ ----------------------

อาล่�มพนทายกวรรคท#+ ๒๓ อาล่�มพนทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๒๒๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายราวสุะพาน -2 1 0 0 0 -12230 13 0 0 0

[๒๒๓] เราได่�ถวายท#+หัน�วงเหัน#+ยว (ราวสุะพาน) แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ เปิ/นจ้อมขุองสุ�ตว( เราเด่�นไปิ (ปิกครอง)ตล่อด่แผู้�นด่�นอ�นกว�างขุวางจ้ด่ฝ้;+ งสุาคร ย�งความเปิ/นอ�สุระใหั�เปิ/นไปิในสุ�ตว(ท�)งหัล่ายแล่ะในแผู้�นด่�น เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่าย แล่�วถอนภพขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ในก�ล่ปิท#+ ๖๒แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( ๓ พระองค( ทรงพระนามว�าเอกาท�สุสุ�ตะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอาล่�มพนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อาล่�มพนทายกเถราปิทาน.

อช�นทายกเถราปิทานท#+ ๒ (๒๒๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายท�อนหัน�ง -2 1 0 0 0 -12240 16 0 0 0

[๒๒๔] ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(เปิ/นคนคอยต�อนร�บหัม"�คณะ ได่�เหั.น พระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�จ้อมสุ�ตว( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ขุ�าพระองค(ได่�ถวายท�อนหัน�งแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก เพราะกรรมน�)น ขุ�าพระองค(เสุวยสุมบ�ต�แล่�ว เผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ขุ�าพระองค(ทรงกายอ�น เปิ/นท#+สุ�ด่อย"�ในศาสุนาขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(ได่�ถวายหัน�งสุ�ตว(ใด่ ด่�วยการถวายหัน�งสุ�ตว(น�)น ขุ�าพระองค( ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายหัน�งสุ�ตว( ในก�ล่ปิท#+ ๕๐ แต�ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชนามว�าสุ�ทายกะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค( ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอช�นทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อช�นทายกเถราปิทาน.

เทวร�ตน�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๒๒๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเน6)อ -2 1 0 0 0 -12250 17 0 0 0

[๒๒๕] เม6+อก�อนน#) เราเปิ/นพรานเน6)อ ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ในปิNาใหัญ� เราจ้7งถวายช�)นเน6)อแด่�พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�า ว�ปิ;สุสุ# ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� เราได่�เสุวยอ�สุร�ยยศในโล่ก (น#)) พร�อมท�)ง เทวโล่ก ด่�วยการถวายเน6)อน#) ร�ตนะย�อมบ�งเก�ด่แก�เรา ร�ตนะ ๒ ปิระการ เก�ด่แก�เราในโล่ก เพ6+อบรรล่�ธรรมในปิ;จ้จ้�บ�น เราย�อมเสุวยร�ตนะท�)งหัมด่ น�)น เพราะผู้ล่แหั�งการถวายเน6)อ ต�วขุองเราอ�อนแล่ะปิ;ญญาขุองเราร" �ได่� ล่ะเอ#ยด่ล่ะออ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายเน6)อใด่ ในกาล่น�)นด่�วยการถวายเน6)อน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายเน6)อ ใน ก�ล่ปิท#+ ๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง เปิ/นจ้อมแหั�งชน ม#นามว�ามหัาโรหั�ตะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเทวร�ตน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เทวร�ตน�ยเถราปิทาน.

จ้บ ภาณวารท#+ ๑๐ อาร�กขุทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๒๒๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุร�างไพรท# -2 1 0 0 0 -12260 13 0 0 0

[๒๒๖] เราได่�ใหั�สุร�างไพรท#ถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ แล่ะได่� ถวายอาร�กขุาแด่�พระสุ�คตเจ้�า ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง ด่�วยกรรมพ�เศษน�)น เราไม�เหั.นภ�ยท#+น�าหัวาด่เสุ#ยวเล่ย ความสุะด่��งกล่�วไม�ม#แก�เราผู้"�เก�ด่แล่�ว ในภพไหันๆ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ใหั�สุร�างไพรท#ใด่ ในกาล่ก�อน ด่�วยการสุร�างไพรท#น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุร�างไพรท#ถวาย ในก�ล่ปิท#+ ๖ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�าอปิ;สุเสุนะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�วพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอาร�กขุทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อาร�กขุทายกเถราปิทาน.

อพยาธ�กเถราปิทานท#+ ๕ (๒๒๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายโรงไฟ้-2 1 0 0 0 -12270 13 0 0 0

[๒๒๗] เราได่�ถวายโรงไฟ้แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ#

ได่�ถวายอาวาสุแล่ะ เคร6+องรองร�บน-)าร�อนแก�ภ�กษ�อาพาธ ด่�วยกรรมน�)น อ�ตภาพขุองเราอ�นผู้"�ม# ฤทธ�Lน�รม�ตด่#แล่�ว เราไม�ร" �สุ7กปิNวยไขุ�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม ในก�ล่ปิ ท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายโรงไฟ้ ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายโรงไฟ้น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายโรงไฟ้ แล่ะในก�ล่ปิท#+ ๗ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง เปิ/นจ้อมแหั�งชน สุมบ"รณ( ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอพยาธ�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อพยาธ�กเถราปิทาน.

วก�ล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๖ (๒๒๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกพ�ก�ล่ -2 1 0 0 0 -12280 13 0 0 0

[๒๒๘] ชนท�)งหัล่ายร" �จ้�กช6+อเราว�านารทะ ร" �จ้�กเราว�าก�สุสุปิะ เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�านามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�เล่�ศกว�าบรรด่าสุมณะ อ�นเทวด่าสุ�กการะ ทรงไว�ซุ้7+ง อน�พย�ญชนะ สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา เราถ6อเอาด่อกพ�ก�ล่ไปิบ"ชาแด่�พระ พ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๗๔ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระมหัากษ�ตร�ย(พระนามว�าโรมสุะ ทรงสุวมพวงด่อกไม�เปิ/นอาภรณ( ม#ยาน พล่ แล่ะพาหันะพร�+งพร�อม ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระวก�ล่ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ วก�ล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

โสุวรรณวฏ�งสุก�ยเถราปิทานท#+ ๗ (๒๒๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายพวงมาล่�ย -2 1 0 0 0 -12290 13 0 0 0

[๒๒๙] เราเด่�นอย"�ตามพ6)นท#+สุวน ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก เราได่�ถ6อ มาล่�ยปิระด่�บศ#รษะท#+ท-าด่�วยทอง อ�นสุร�าง (ตกแต�ง)

อย�างด่# ขุ7)นคอช�าง ไปิอย�างร#บด่�วน บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการ บ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง เปิ/นจ้อมแหั�งชนม#นามว�ามหัาปิตาปิะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระโสุวรรณวฏ�งสุก�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โสุวรรณวฏ�งสุก�ยเถราปิทาน.

ม�ญชวฏ�งสุก�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๒๒๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาโพธ�พฤกษ(-2 1 0 0 0 -12300 12 0 0 0

[๒๓๐] เม6+อพระโล่กนาถ พระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าบรรด่าเจ้�าล่�ทธ� เสุด่.จ้ น�พพานแล่�ว เราได่�ท-าการบ"ชาโพธ�พฤกษ( อ�นเกล่6+อนกล่�นด่�วยมาล่�ยปิระด่�บ ศ#รษะ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-าการบ"ชาใด่ ในกาล่น�)น ด่�วย การบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาโพธ�พฤกษ( ในก�ล่ปิท#+ ๒๖ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� (พระองค(หัน7+ง) ทรงพระนาม ว�าเมฆ์�พภะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระม�ญชวฏ�งสุก�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�ญชวฏ�งสุก�ยเถราปิทาน.

สุ�กตาเวฬิ�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๒๒๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายพวงมาล่�ย -2 1 0 0 0 -12310 13 0 0 0

[๒๓๑] ในกาล่น�)น เราเปิ/นนายมาล่าการม#นามว�าอสุ�ตะ ได่�ถ6อเอาพวงมาล่�ยไปิเพ6+อน�อมเกล่�าถวายแด่�พระราชา ย�งไม�ท�นถ7งพระราชา ก.ได่�พบพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�น-าขุองโล่ก พระนามว�าสุ�ขุ# เราร�าเร�งม#จ้�ตโสุมน�สุ ได่�บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วย การบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๕ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ม#ก-าล่�งมาก ม#นามว�าเวภาระม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�กตาเวฬิ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�กตาเวฬิ�ยเถราปิทาน.

เอกว�นทน�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๓๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�งคม-2 1 0 0 0 -12320 22 0 0 0

[๒๓๒] เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�ถวายบ�งคมพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่พระนามว�าเวสุสุภ" ผู้"�องอาจ้ สุามารถ ม#ความเพ#ยร ผู้"�ทรงช-านะว�เศษ ใน ก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายบ�งคม ในก�ล่ปิท#+ ๒๔ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ทรงพระนามว�าว�คตาน�นทะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเรา

ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอกว�นทน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกว�นทน�ยเถราปิทาน. ---------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. อาล่�มพนทายกเถราปิทาน๒. อช�นทายกเถราปิทาน ๓. เทวร�ตน�ยเถราปิทาน๔. อาร�กขุทายกเถราปิทาน ๕. อพยาธ�กเถราปิทาน ๖. วก�ล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๗.

โสุวรรณวฏ�งสุก�ยเถราปิทาน ๘. ม�ญชวฏ�งสุก�ยเถราปิทาน ๙. สุ�กตาเวฬิ�ยเถราปิทาน ๑๐. เอกว�นทน�ยเถราปิทาน ท�านผู้"�เหั.นปิระโยชน(ท�)งหัล่ายค-านวณคาถาได่� ๕๕ คาถา ฉัะน#)แล่.

จ้บ อาล่�มพนทายกวรรคท#+ ๒๓. -----------------------------

อ�ทกาสุนทาย�วรรคท#+ ๒๔ อ�ทกาสุนทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๒๓๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอาสุนะต�)งน-)า -2 1 0 0 0 -12330 12 0 0 0

[๒๓๓] เราออกจ้ากปิระต"อารามแล่�ว ได่�ล่าด่แผู้�นกระด่าน (สุ-าหัร�บน�+ง) ไว� แล่ะ ได่�ต�)งน-)า (ฉั�นน-)าใช�) ไว� เพ6+อบรรล่�ปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ยน#)เปิ/นผู้ล่เพราะล่าด่อาสุนะแล่ะต�)งน-)า ในก�ล่ปิท#+ ๑๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระ เจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�าอภ�สุามะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�ทกาสุนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ทกาสุนทายกเถราปิทาน.

ภาชนทายกเถราปิทานท#+ ๒ (๒๓๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายภาชนะ-2 1 0 0 0 -12340 11 0 0 0

[๒๓๔] ในกาล่น�)น เราเปิ/นช�างหัม�ออย"�ในนครพ�นธ�มด่# เราได่�แบ�งภาชนะถวายแก� ภ�กษ�สุงฆ์(ในนครน�)นเสุมอๆ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�แบ�งภาชนะถวายภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายภาชนะ ในก�ล่ปิท#+ ๕๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�าอน�นตชล่� ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระภาชนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ภาชนทายกเถราปิทาน.

สุาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๒๓๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกสุาล่ะ -2 1 0 0 0 -12350 13 0 0 0

[๒๓๕] ในกาล่น�)น เราเปิ/นคนท-าขุนมขุายอย"�ในนครอร�ณวด่# เราได่�เหั.นพระช�นเจ้�า พระนามว�าสุ�ขุ# เสุด่.จ้ไปิทางปิระต"บ�านเรา เราม#ใจ้ผู้�องใสุร�บบาตรขุองพระพ�ทธเจ้�าซุ้7+งเสุด่.จ้มาถ7งพอด่# แล่�วได่�ถวายด่อกสุาล่ะแก�พระองค( ในก�ล่ปิท#+๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายด่อกไม�ใด่ ด่�วยการถวายด่อกไม�น�)น เราไม�ร" � จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายด่อกสุาล่ะ ในก�ล่ปิท#+ ๑๔ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ม#นามว�าอม�ต�ญชล่ะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุาล่ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ก�ล่�ญชทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๒๓๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการใหั�เสุ6+อล่-าแพน-2 1 0 0 0 -12360 13 0 0 0

[๒๓๖] ในกาล่น�)น เราเปิ/นช�างสุานอย"�ในนครต�วรา อ�นน�าร6+นรมย( หัม"�ชนในนครน�)นเล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�สุ�องโล่กใหั�สุว�างไสุว หัม"� ชนเท#+ยวแสุวงหัาเสุ6+อล่-าแพนเพ6+อบ"ชาพระโล่กนาถ เราได่�ใหั�เสุ6+อล่-าแพนแก� ชนท�)งหัล่ายผู้"�ท-าพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการใหั�เสุ6+อล่-าแพน ในก�ล่ปิท#+ ๗๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�าชล่�นธระ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระก�ล่�ญชทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�ล่�ญชทายกเถราปิทาน เวท�ทายกเถราปิทานท#+ ๕ (๒๓๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุร�างไพรท# -2 1 0 0 0 -12370 11 0 0 0

[๒๓๗] เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ ได่�ใหั�ช�างก�อสุร�างไพรท#ไว�ท#+ไม�โพธ�พฤกษ(อ�นเปิ/นไม�อ�ด่มขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# เพราะเราได่�ใหั�ช�างก�อสุร�างไพรท# ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุร�างไพรท# ในก�ล่ปิท#+ ๑๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ม#นามว�าสุ"ร�ยสุมะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖

เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเวท�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เวท�ทายกเถราปิทาน.

วรรณการเถราปิทานท#+ ๖ (๒๓๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการใหั�สุ# -2 1 0 0 0 -12380 11 0 0 0

[๒๓๘] ในกาล่น�)น เราเปิ/นช�างย�อมอย"�ในนครอร�ณวด่# เราย�อมภ�ณฑูะ ค6อ ผู้�าท#+ พระเจ้ด่#ย(ใหั�ม#สุ#ต�างๆ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราย�อมสุ#ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการย�อมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการใหั�สุ# ในก�ล่ปิท#+ ๒๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�าจ้�นทสุมะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระวรรณการกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ วรรณการกเถราปิทาน.

ปิยาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๗ (๒๓๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกมะหัาด่ -2 1 0 0 0 -12390 11 0 0 0

[๒๓๙] ในกาล่ก�อน เราเปิ/นพรานเน6)อ (เท#+ยว) อย"�ในปิNาช�ฏ เราเหั.นต�นมะหัาด่ ม#ด่อกบาน จ้7งเก.บมาโยน โรย ล่งท#+ทางเด่�น เราม#ใจ้ผู้�องใสุ ร�บบาตรขุองพระพ�ทธเจ้�าซุ้7+งก-าล่�งเสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ท#+ทาง แล่�วได่�ถวายมะหัาด่แก�พระ องค( ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วย การบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่�ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิยาล่ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิยาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อ�มพยาคทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๒๓๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะม�วง -2 1 0 0 0 -12400 10 0 0 0

[๒๔๐] เราเปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในศ�ล่ปิะขุองตน ได่�ไปิสุ"�ปิNาช�ฏ ได่�พบพระพ�ทธเจ้�าก-าล่�งเสุด่.จ้ ด่-าเน�นอย"� จ้7งถวายผู้ล่มะม�วง ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะม�วง ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�มพยาคทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�มพยาคทายกเถราปิทาน.

ชคต�การกเถราปิทานท#+ ๙ (๒๓๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุร�างล่านด่�น -2 1 0 0 0 -12410 10 0 0 0

[๒๔๑] เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านระ เสุด่.จ้น�พพานแล่�ว เราได่�ใหั�สุร�างล่านด่�นไว�ท#+พระสุถ"ปิอ�นอ�ด่มขุองพระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๑,๘๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ไว� ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" � จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุร�างล่านด่�น ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระชคต�การกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ชคต�การกเถราปิทาน.

วาสุ�ทายกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๔๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายม#ด่ -2 1 0 0 0 -12420 19 0 0 0

[๒๔๒] ในกาล่ก�อน เราเปิ/นช�างทองอย"�ในต�วรานครอ�นอ�ด่ม เราได่�ถวายม#ด่เล่�มหัน7+งแด่�พระสุย�มภ" ผู้"�ไม�ทรงแพ�อะไรๆ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายม#ด่ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายม#ด่น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/น ผู้ล่แหั�งการถวายม#ด่ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระวาสุ�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ วาสุ�ทายกเถราปิทาน. --------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. อ�ทกาสุนทายกเถราปิทาน ๒. ภาชนทายกเถราปิทาน ๓. สุาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๔. ก�ล่�ญชทายกเถราปิทาน ๕. เวท�ทายกเถราปิทาน ๖. วรรณการกเถราปิทาน ๗. ปิยาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๘. อ�มพยาคทายกเถราปิทาน๙. ชคต�การกเถราปิทาน ๑๐. วาสุ�ทายกเถราปิทาน แล่ะม#คาถา ๓๘ คาถา ฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ทกาสุนทาย�วรรคท#+ ๒๔. ---------------------------

ต�วรทาย�วรรคท#+ ๒๕ ต�วร�ฏฐ�ทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๒๔๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายก�อนด่�นแด่ง-2 1 0 0 0 -12430 10 0 0 0

[๒๔๓] ในกาล่ก�อน เราเปิ/นนายพรานเน6)อ (เท#+ยว) อย"�ในปิNาใหัญ� เราเหั.นด่�นแด่ง จ้7งถ6อเอามาถวายแก�สุงฆ์( ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�

ถวายทาน ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายก�อนด่�นแด่ง ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระต�วร�ฏฐ�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�วร�ฏฐ�ทายกเถราปิทาน.

นาคเกสุร�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๒๔๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกบ�นนาค -2 1 0 0 0 -12440 13 0 0 0

[๒๔๔] เราใสุ�ล่"กธน"ไว�ในแล่�งแล่�ว เขุ�าไปิย�งท�ามกล่างปิNา ได่�เหั.นต�นบ�นนาคม# ด่อกเปิ/นพวง อ�นขุ7)นอย"�ใกล่�ทางเด่�น จ้7งปิระคองด่�วยม6อท�)งสุอง ปิระนมกร อ�ญชล่#บนเศ#ยรเกล่�า บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�เปิ/นเผู้�า พ�นธ�(ขุองโล่ก ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อก ไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ใน ก�ล่ปิท#+ ๗๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระนามว�าสุโมกขุรณะ ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระนาคเกสุร�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ นาคเกสุร�ยเถราปิทาน.

นฬิ�นเกสุร�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๒๔๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกบ�ว -2 1 0 0 0 -12450 13 0 0 0

[๒๔๕] เราเปิ/นนกกาน-)า เท#+ยวอย"�ในท�ามกล่างชาตสุระ คร�)งน�)น เราได่�เหั.นพระ พ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า เสุด่.จ้ไปิในอากาศ เราม#ใจ้ผู้�องใสุ เอา จ้ะงอยปิากคาบด่อกบ�วบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�เปิ/นเผู้�า พ�นธ�(ขุองโล่ก ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อก ไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ใน ก�ล่ปิท#+ ๗๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระนามว�า สุ�ตตปิ;ตตะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�ช�ด่แจ้�งแล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระนฬิ�นเกสุร�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ นฬิ�นเกสุร�ยเถราปิทาน.

ว�รว�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๒๔๔) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกท�าวยายม�อม -2 1 0 0 0 -12460 10 0 0 0

[๒๔๖] พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�น-าขุองโล่ก เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิพร�อมด่�วยพระขุ#ณาสุพหัล่าย พ�น เราเก.บด่อกท�าวยายม�อมบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระว�รว�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ว�รว�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ก�ฏ�ธ"ปิกเถราปิทานท#+ ๕ (๒๔๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการใหั�เคร6+องอบ-2 1 0 0 0 -12470 11 0 0 0

[๒๔๗] เราเปิ/นคนร�กษาพระค�นธก�ฎ#ขุองพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เรา ม#จ้�ตเล่6+อมใสุ อบพระค�นธก�ฎ#ใหั�หัอมด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน ตามกาล่อ�น สุมควร ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการใหั�เคร6+องอบกล่�+นหัอม ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#)ทราบว�า ท�านพระก�ฏ�ธ"ปิกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�ฏ�ธ"ปิกเถราปิทาน.

ปิ;ตตทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๒๔๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบาตร -2 1 0 0 0 -12480 10 0 0 0

[๒๔๘] ด่�วยการฝ้Tกอย�างด่#เย#+ยม เราได่�ถวายบาตรแด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�า สุ�ทธ�ตถะ ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ� ผู้"�ตรง ผู้"�คงท#+ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการถวายบาตร ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ;ตตทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;ตตทายกเถราปิทาน ธาต�ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๗ (๒๔๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ-าร�งพระธาต� -2 1 0 0 0 -12490 12 0 0 0

[๒๔๙] เม6+อพระโล่กนาถพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านระ เสุด่.จ้น�พพานแล่�ว เราได่�พระธาต�องค(หัน7+ง ขุองพระผู้"�ม#พระภาคจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ เราเก.บพระธาต�ขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ(พระอาท�ตย(

น�)นไว�บ"ชาตล่อด่ ๕ปิI ด่�งพระองค(ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านระย�งด่-ารงอย"� ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เรา ได่�บ"ชาพระธาต�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่เพราะ บ-าร�งพระธาต� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระธาต�ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ธาต�ปิ"ชกเถราปิทาน.

สุ�ตตสุ�ตตล่�ปิ�ปิผู้ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๘ (๒๔๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกมะล่� -2 1 0 0 0 -12500 10 0 0 0

[๒๕๐] ในกาล่น�)น เราได่�วางด่อกมะล่�ซุ้�อน ๗ ด่อกไว�บนศ#รษะ บ"ชาแด่�พระ พ�ทธเจ้�าพระนามว�าเวสุสุภ" ผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านระ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�ตตสุ�ตตล่�ปิ�ปิผู้ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการ ฉัะน#)แล่ จ้บ สุ�ตตสุ�ตตล่�ปิ�ปิผู้ปิ"ชกเถราปิทาน พ�มพ�ชาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๒๔๙) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกมะกล่-+าหัล่วง -2 1 0 0 0 -12510 11 0 0 0

[๒๕๑] พระสุย�มภ"ช�นเจ้�าผู้"�อ�ครบ�คคล่ พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงปิระกาศสุ�จ้จ้ะ ๔ทรงแสุด่งอมฤตบท ในกาล่น�)น เราท-าด่อกมะกล่-+าหัล่วงใหั�แน�น บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�จ้อมสุ�ตว( ผู้"�คง ท#+ในก�ล่ปิท#+ ๖๘ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค( ทรงพระนามว�าก�ญชไกรสุร ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระพ�มพ�ชาล่ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�มพ�ชาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อ�ททาล่ทายกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๕๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกค"น -2 1 0 0 0 -12520 21 0 0 0

[๒๕๒] พระสุย�มภ"ผู้"�ไม�ทรงแพ�อะไรๆ ม#พระนามช6+อว�าก�กก�ธะ เสุด่.จ้ออกจ้ากปิNา ช�ฏ เสุด่.จ้ถ7งแม�น-)าใหัญ� ในกาล่น�)น เราม#ใจ้เล่6+อมใสุ ได่�ถ6อเอาด่อกค"นมาถวายแด่�พระสุย�มภ" ผู้"�สุ-ารวมอ�นทร#ย(เปิ/นอ�นด่# ผู้"�ซุ้6+อตรง ในก�ล่ปิท#+ ๓๑แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการ

บ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายด่อกไม� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#) ทราบว�า ท�านพระอ�ททาล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ททาล่ทายกเถราปิทาน. ----------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. ต�วร�ฏฐ�ทายกเถราปิทาน ๒. นาคเกสุร�ยเถราปิทาน๓. นฬิ�นเกสุร�ยเถราปิทาน๔. ว�รว�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๕. ก�ฏ�ธ"ปิกเถราปิทาน๖. ปิ;ตตทายกเถราปิทาน ๗. ธาต�ปิ"ชกเถราปิทาน ๘. สุ�ตตสุ�ตตล่�ปิ�ปิผู้ปิ"ชกเถราปิทาน ๙. พ�มพ�ชาล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน๑๐. อ�ททาล่ทายกเถราปิทาน บ�ณฑู�ตท�)งหัล่ายน�บคาถาได่� ๓๗ คาถา ฉัะน#)แล่ จ้บ ต�วรทาย�วรรคท#+ ๒๕. -------------------------

โถมกวรรคท#+ ๒๖ โถมกเถราปิทานท#+ ๑ (๒๕๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญ-2 1 0 0 0 -12530 12 0 0 0

[๒๕๓] เราอย"�ในเทวโล่ก ได่�ฟ้;งธรรมขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า ว�ปิ;สุสุ# ผู้"� แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง แล่�วเบ�กบานใจ้ได่�กล่�าวค-าน#)ว�า ขุอนอบน�อมแด่�พระองค( บ�ร�ษอาชาไนย ขุอนอบน�อมแด่�พระองค( บ�ร�ษสุ"งสุ�ด่ พระองค(ทรงแสุด่งอมฤตบท ทรงย�งชนเปิ/นอ�นมากใหั�ขุ�ามได่� ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�กล่�าววาจ้าใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการกล่�าววาจ้าน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระโถมกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โถมกเถราปิทาน.

เอกาสุนทายกเถราปิทานท#+ ๒ (๒๕๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�ณฑูบาต -2 1 0 0 0 -12540 12 0 0 0

[๒๕๔] เราก�บภร�ยาต�องการจ้ะก�อสุร�างก�ศล่สุมภาร ในศาสุนาขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้"� ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ จ้7งล่ะเพศเทวด่ามาในมน�ษย(โล่กน#) เราม#ใจ้ผู้�องใสุ ได่�ถวายภ�กษาแก�พระเถระ ผู้"�เปิ/นสุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ม#นาม ช6+อว�าเทวล่ะ ในก�ล่ปิท#+หัน7+งแสุนก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายบ�ณฑูบาต ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้

แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอกาสุนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกาสุนทายกเถราปิทาน.

จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๓ (๒๕๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท-าพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -12550 11 0 0 0

[๒๕๕] พระสุย�มภ"สุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ไม�แพ�อะไรๆ พระนามว�าอาน�นทะ เสุด่.จ้ปิร�น�พพานแล่�วในปิNาช�ฏอ�นปิราศจ้ากมน�ษย( ในกาล่น�)น เราจ้ากเทวโล่กมาในมน�ษย(โล่กน#) ได่�ท-าจ้�ตกาธารแล่�วถวายพระเพล่�งพระสุร#ระ ณ ท#+น�)น แล่ะได่�ท-าสุ�กการะ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระจ้�ตตปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน.

จ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิานท#+ ๔ (๒๕๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกจ้-าปิา -2 1 0 0 0 -12560 11 0 0 0

[๒๕๖] ม#ภ"เขุาช6+อว�าว�กนะ อย"�ท#+ไม�ไกล่ต�อภ"เขุาหั�มว�นต( พระสุมณเจ้�าผู้"�ม#อ�นทร#ย(อ�น อบรมแล่�ว ปิระท�บอย"� ณ ท�ามกล่างภ"เขุาน�)น เราได่�เหั.นพระองค(ท�านสุงบ ระง�บ ม#ใจ้ผู้�องใสุ ได่�ถ6อเอาด่อกจ้-าปิา ๓ ด่อก โปิรยล่งบ"ชา ในก�ล่ปิท#+๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระจ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน สุ�ตตปิาฏล่�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๒๕๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกแคฝ้อย -2 1 0 0 0 -12570 10 0 0 0

[๒๕๗] เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ร� �งเร6องโชต�ช�วง ด่�งด่อกกรรณ�การ( ปิระท�บน�+ง อย"�ท#+ระหัว�างภ"เขุา จ้7งได่�เก.บด่อกแคฝ้อยมาบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิ ท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�ตตปิาฏล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ตตปิาฏล่�ยเถราปิทาน.

อ�ปิหันทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๒๕๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายรองเท�า -2 1 0 0 0 -12580 11 0 0 0

[๒๕๘] ในกาล่น�)น เราช6+อว�าจ้�นทนะ เปิ/นบ�ตรขุองพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า เราได่� ถวายรองเท�าค"�หัน7+ง (ด่�วยความปิรารถนาว�า) ท�านจ้งย�งความตร�สุร" �ใหั�สุ-าเร.จ้ แก�เรา ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายรองเท�าใด่ ในกาล่น�)น ด่�วย การถวายรองเท�าน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายรองเท�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�ปิาหันทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ปิหันทายกเถราปิทาน.

ม�ญชร�ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๗ (๒๕๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม�ต�างๆ -2 1 0 0 0 -12590 13 0 0 0

[๒๕๙] เราท-าพ� �มด่อกไม�แล่�ว เด่�นไปิในถนน ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เล่�ศกว�า สุมณะท�)งหัล่าย แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุ แล่ะม#ปิต�อย�างย�+ง จ้7งปิระคองด่อกไม�ด่�วยม6อท�)งสุองบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วย การบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม� ในก�ล่ปิท#+ ๗๓ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น ม#นามช6+อว�าโชต�ยะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระม�ญชร�ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�ญชร�ปิ"ชกเถราปิทาน.

ปิรรณทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๒๕๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายใบไม�-2 1 0 0 0 -12600 14 0 0 0

[๒๖๐] เราเปิ/นผู้"�ทรง (น��งหั�ม) ผู้�าเปิล่6อกไม�กรองอย"�ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต( เปิ/นผู้"�ม#ขุอง ไม�เค.มแล่ะใบไม�เปิ/นอาหัาร แล่ะสุ-ารวมในศ#ล่ท�)งหัล่าย เม6+อถ7งเวล่าอาหัาร เช�า พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เสุด่.จ้มาหัาเรา เราเล่6+อมใสุ ได่� ถวายอาหัารน�)นแด่�พระพ�ทธเจ้�าด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายใบไม�ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายใบไม� ในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/น พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราชพระนามว�ายท�ตถ�ยะ

สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม# พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิรรณทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิรรณทายกเถราปิทาน.

ก�ฏ�ทายกเถราปิทานท#+ ๙ (๒๕๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยก�ฎ#-2 1 0 0 0 -12610 12 0 0 0

[๒๖๑] ในกาล่น�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้เท#+ยวไปิสุ"�ปิNา ปิระท�บอย"�ท#+โคนไม� เรา ได่�สุร�างบรรณศาล่าถวายแด่�พระองค(ผู้"�ไม�ทรงแพ�อะไรๆ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายก�ฎ#ใบไม�ใด่ ด่�วยการถวายก�ฎ#น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายก�ฎ# ในก�ล่ปิท#+ ๓๘ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๖ พระองค( มหัาชนขุนานพระนามว�า สุ�พพ�ตถอภ�ว�สุสุ# ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระก�ฏ�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�ฏ�ทายกเถราปิทาน.

อ�คคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๖๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกค�นทรง -2 1 0 0 0 -12620 22 0 0 0

[๒๖๒] เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ขุ# ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า ปิระท�บน�+งอย"�ในระหัว�างภ"เขุา ร� �งเร6องด่�วยพระร�ศม#ด่�งกองเพล่�ง เราถ6อเอา ด่อกค�นทรง เขุ�าไปิเฝ้Aาพระองค(ผู้"�อ�ด่มกว�านระ ม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ม#ใจ้โสุมน�สุบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�า ด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๒๕ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระนาม ว�าม�ตตฆ์าตกะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�คคปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�คคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน. --------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. โถมกเถราปิทาน ๒.

เอกาสุนทายกเถราปิทาน ๓. จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน๔. จ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๕. สุ�ตตปิาฏล่�ยเถราปิทาน ๖. อ�ปิหันทายกเถราปิทาน๗. ม�ญชร�ปิ"ชกเถราปิทาน ๘. ปิรรณทายกเถราปิทาน๙. ก�ฏ�ทายกเถราปิทาน ๑๐.

อ�คคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน แล่ะในวรรคน#) น�บคาถาได่� ๔๑ คาถา.

จ้บ โถมกวรรคท#+ ๒๖. ----------------------

ปิท�ม�กเขุปิวรรคท#+ ๒๗ อากาสุ�กขุ�ปิยเถราปิทานท#+ ๑ (๒๖๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกบ�ว -2 1 0 0 0 -12630 14 0 0 0

[๒๖๓] เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า เสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ในระหัว�างตล่าด่ จ้7งถ6อเอาด่อกบ�วงาม ๒ ด่อกเขุ�าไปิเฝ้Aาพระองค(ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ เราวางด่อกบ�วด่อกหัน7+งไว�แทบพระบาทขุอง พระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ อ#กด่อกหัน7+งเราหัย�บโยนขุ7)นไปิในอากาศ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการ บ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายด่อกไม� ในก�ล่ปิท#+๓๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง เปิ/นใหัญ�ในแผู้�น ด่�น พระนามว�าอ�นตล่�กขุกร ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#)ทราบว�า ท�านพระอากาสุ�กขุ�ปิยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อากาสุ�กขุ�ปิยเถราปิทาน.

เตล่ม�กขุ�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๒๖๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยการทาน-)าม�น -2 1 0 0 0 -12640 12 0 0 0

[๒๖๔] เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ น�พพาน แล่�ว ในกาล่น�)น เราเอาน-)าม�นทาท#+ไพรท#แหั�งโพธ�พฤกษ( ในก�ล่ปิท#+ ๙๔แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ทาน-)าม�นใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการทาน-)าม�นน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการทาน-)าม�น ในก�ล่ปิท#+ ๒๔ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�าสุ�ฉัว# ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเตล่ม�กขุ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#). จ้บ เตล่ม�กขุ�ยเถราปิทาน.

อ�ฑูฒจ้�นท�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๒๖๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาโพธ�Lพฤกษ( -2 1 0 0 0 -12650 12 0 0 0

[๒๖๕] เราได่�ถวายอ�ฑูฒจ้�นท(ไว�ท#+ไม�โพธ�พฤกษ(อ�นอ�ด่ม แหั�งพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าต�สุสุะ ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาไม�โพธ�พฤกษ(ด่�วย อ�ฑูฒจ้�นท(ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)

เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาโพธ�พฤกษ( ในก�ล่ปิท#+ ๒๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�าเทวล่ะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�ฑูฒจ้�นท�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ฑูฒจ้�นท�ยเถราปิทาน.

ท#ปิทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๒๖๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ -2 1 0 0 0 -12660 12 0 0 0

[๒๖๖] ในกาล่น�)น เราเปิ/นเทพบ�ตร ล่งมาสุ"�แผู้�นด่�น ม#ใจ้เล่6+อมใสุได่�ถวายปิระท#ปิ ๕ ด่วง ด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายปิระท#ปิใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายปิระท#ปิน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการถวายปิระท#ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๕๕ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระองค(หัน7+ง เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น ม#นามว�าสุม�นตจ้�กขุ� ม#พล่มากค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระท#ปิทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ท#ปิทายกเถราปิทาน ว�ฬาล่�ทายกเถราปิทานท#+ ๕ (๒๖๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายม�นม6อเสุ6อ -2 1 0 0 0 -12670 12 0 0 0

[๒๖๗] ม#ภ"เขุาช6+อโรมสุะ อย"�ในท#+ไม�ไกล่ต�อภ"เขุาหั�มว�นต( พระสุมณเจ้�าผู้"�ม#อ�นทร#ย(อ�นอบรมแล่�ว อย"�ท#+เช�งเขุาน�)น เราได่�ถ6อเอาม�นม6อเสุ6อไปิถวายแด่�พระ สุมณเจ้�า พระสุย�มภ"มหัาว#รเจ้�าผู้"�ไม�แพ�อะไรๆ ตร�สุอน�โมทนาว�า ท�านม#ใจ้ผู้�องใสุ ถวายม�นม6อเสุ6อแก�เรา ผู้ล่จ้ะบ�งเก�ด่แก�ท�านในภพท#+ท�านเก�ด่ ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายม�นม6อเสุ6อใด่ ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายม�นม6อเสุ6อ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระว�ฬาล่�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ว�ฬาล่�ทายกเถราปิทาน.

ม�จ้ฉัทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๒๖๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายปิล่า -2 1 0 0 0 -12680 10 0 0 0

[๒๖๘] ในกาล่น�)น เราเปิ/นนกออก อย"�ท#+ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา เราได่�

คาบปิล่าต�วใหัญ� มาถวายแด่�พระม�น#พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� ถวายปิล่าใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายปิล่า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระม�จ้ฉัทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�จ้ฉัทายกเถราปิทาน.

ชวหั�งสุกเถราปิทานท#+ ๗ (๒๖๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�งคม-2 1 0 0 0 -12690 12 0 0 0

[๒๖๙] ในกาล่น�)น เราเปิ/นพรานปิNาอย"�ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา เราได่�เหั.นพระพ�ทธ เจ้�า พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เสุด่.จ้ไปิในอากาศ เราปิระนมกรอ�ญชล่#แล่ด่" พระมหัาม�น#อย"� ได่�ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุแล่�ว ถวายบ�งคมพระองค(ผู้"� น-าโล่ก ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายบ�งคมพระนราสุภใด่ ด่�วยการถวายบ�งคมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายบ�งคมค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระชวหั�งสุกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ชวหั�งสุกเถราปิทาน.

สุล่ฬปิ�ปิผู้�กเถราปิทานท#+ ๘ (๒๖๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกสุน-2 1 0 0 0 -12700 11 0 0 0

[๒๗๐] ในกาล่น�)น เราเปิ/นก�นนรอย"�ท#+ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา เราได่�เหั.นพระ พ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�ร� �งเร6องผู้�องใสุด่�วยร�ศม# เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุม#ใจ้โสุมน�สุ แล่ะม#ปิIต�อย�างย�+ง ถ6อเอาด่อกสุนมาโปิรยล่งบ"ชาแด่�พระว�ปิ;สุสุ#พ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุล่ฬปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุล่ฬปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อ�ปิาคตหัาสุน�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๒๖๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�งคม-2 1 0 0 0 -12710 14 0 0 0

[๒๗๑] ม#สุระท#+สุร�างอย�างด่#อย"�ท#+ท�ามกล่างภ"เขุาหั�มว�นต( เราเปิ/นผู้#เสุ6)อน-)าม#ศ#รษะอย"� เบ6)องล่�างน�ากล่�ว อย"�ในสุระน�)น พระพ�ทธเจ้�าพระ

นามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�อน�เคราะหั( ปิระกอบด่�วยพระกร�ณา ผู้"�น-าขุองโล่ก พระองค(ปิระสุงค(จ้ะช�วยเหัล่6อเรา จ้7งเสุด่.จ้มาในสุ-าน�กขุองเรา เราได่�เหั.นพระมหัาว#รเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า เล่�ศกว�านระ เสุด่.จ้เขุ�ามา จ้7งออกจ้ากท#+อย"�อาศ�ยแล่�วได่�ถวายบ�งคมแด่� พระศาสุด่า ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายบ�งคมพระศาสุด่า ผู้"�เปิ/น อ�ด่มบ�ร�ษใด่ ด่�วยการถวายบ�งคมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง การถวายบ�งคม ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�ปิาคตหัาสุน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ปิาคตหัาสุน�ยเถราปิทาน.

ตรณ�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๗๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการขุ�ามสุ�ง-2 1 0 0 0 -12720 21 0 0 0

[๒๗๒] พระศาสุด่าสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า ผู้"�น-าโล่ก แวด่ล่�อมด่�วยพระภ�กษ�สุงฆ์( ปิระท�บย6นอย"�ท#+ฝ้;+ งแม�น-)า เร6อ สุ-าหัร�บจ้ะขุ�ามในหั�วงมหัรรณพน�)นไม�ม# เราจ้7งออกจ้ากแม�น-)า ขุ�ามสุ�งพระศาสุด่าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราขุ�ามสุ�งพระศาสุด่าผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านระใด่ ด่�วยการขุ�ามสุ�งน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/น ผู้ล่แหั�งการขุ�ามสุ�ง ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระตรณ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ตรณ�ยเถราปิทาน -----------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. อากาสุ�กขุ�ปิยเถราปิทาน๒. เตล่ม�กขุ�ยเถราปิทาน ๓. อ�ฑูฒจ้�นท�ยเถราปิทาน ๔. ท#ปิทายกเถราปิทาน ๕. ว�ฬาล่�ทายกเถราปิทาน ๖. ม�จ้ฉัทายกเถราปิทาน ๗. ชวหั�งสุกเถราปิทาน๘. สุล่ฬปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๙. อ�ปิาคตหัาสุน�ยเถราปิทาน ๑๐. ตรณ�ยเถราปิทาน แล่ะในวรรคน#)น�บคาถาได่� ๔๑ คาถา. จ้บ ปิท�ม�กเขุปิวรรคท#+ ๒๗. ---------------------------

สุ�วรรณพ�มโพหันวรรคท#+ ๒๘ สุ�วรรณพ�มโพหัน�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๒๗๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายหัมอน -2 1 0 0 0 -12730 12 0 0 0

[๒๗๓] เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ได่�ถวายอาสุนะหัน7+งอาสุนะ แล่ะได่�ถวายหัมอนด่�วยม6อท�)ง สุองขุองตน เพ6+อบรรล่�ปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เรา ได่�ถวายหัมอน ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�

เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวาย หัมอน ในก�ล่ปิท#+ ๖๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(พระนาม ว�าอสุมะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�วรรณพ�มโพหัน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�วรรณพ�มโพหัน�ยเถราปิทาน.

ต�ล่ม�ฏฐ�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๒๗๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายงา -2 1 0 0 0 -12740 13 0 0 0

[๒๗๔] พระศาสุด่าอ�ครนายกขุองโล่ก ทรงทราบความด่-าร�ขุองเรา ม#พระกายอ�น สุ-าเร.จ้ด่�วยพระท�ย เสุด่.จ้เขุ�ามาด่�วยฤทธ�L เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ถวาย บ�งคมพระศาสุด่าผู้"�อ�ด่มบ�ร�ษซุ้7+งเสุด่.จ้เขุ�ามา แล่�วได่�ถวายงาก-าม6อหัน7+ง ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายงาก-าม6อหัน7+ง ในก�ล่ปิท#+ ๑๖ แต�ก�ล่ปิ น#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�าค�นธ�ยะ สุมบ"รณ(ด่�วย แก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�ล่ม�ฏฐ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ล่ม�ฏฐ�ยเถราปิทาน.

จ้�งโกฏก�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๒๗๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้อบด่อกไม� -2 1 0 0 0 -12750 13 0 0 0

[๒๗๕] พระศาสุด่าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ปิระท�บอย"�ในระหัว�างภ"เขุาใกล่�มหัาสุม�ทร เราเขุ�าไปิเฝ้Aาแล่�ว ท-าบ�ญม#การกราบไหัว�เปิ/นต�น ได่�ถวายผู้อบด่อกไม�คร�)นเราถวายผู้อบด่อกไม� แด่�พระสุย�มภ" พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�แสุวงหัา ค�ณอ�นย�+งใหัญ� ผู้"�อน�เคราะหั( แล่�วบ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิหัน7+ง ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้อบด่อกไม�ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้อบด่อกไม� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�วพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระจ้�งโกฏก�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�งโกฏก�ยเถราปิทาน อ�พภ�ญชนทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๒๗๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายยาหัยอด่ตา -2 1 0 0 0 -1

2760 14 0 0 0

[๒๗๖] เราได่�ถวายยาหัยอด่ตาแด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าโกณฑู�ญญะ ผู้"�ปิราศ จ้ากราคะ ผู้"�คงท#+ ม#พระหัฤท�ยไม�ร�ายกาจ้ ไม�ทรงม#ธรรมเคร6+องเน�+นช�า ม# ปิกต�เพ�งฌาน เปิ/นไปิล่�วงโมหัะท�)งปิวง ทรงแสุวงหัาปิระโยชน(แก�โล่กท�)งมวล่ ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�ม�+นคง ในก�ล่ปิอ�นหัาปิระมาณม�ได่� แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายยาหัยอด่ตา ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง การถวายยาหัยอด่ตา ในก�ล่ปิท#+ ๑๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อม กษ�ตร�ย(พระนามว�าว�ร�ปิปิะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มากค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่� ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�พภ�ญชนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�พภ�ญชนทายกเถราปิทาน.

เอก�ญชล่�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๒๗๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเคร6+องล่าด่-2 1 0 0 0 -12770 14 0 0 0

[๒๗๗] เม6+อเรามอบถวายเคร6+องล่าด่ใบไม�แด่�พระผู้"�ม#พระภาค ซุ้7+งปิระท�บอย"�ท#+โคน มะเด่6+อ แล่�วถวายโอกาสุท#+อย"�แด่�พระสุมณะ ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง เราปิระนมกรอ�ญชล่#แล่�ว ล่าด่เคร6+องล่าด่ด่อกไม�ถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( เปิ/นนาถะขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ ในก�ล่ปิ ท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-าเคร6+องล่าด่ด่อกไม�ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" � จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายเคร6+องล่าด่ ในก�ล่ปิท#+ ๑๔ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ผู้"�เปิ/นจ้อมมน�ษย( พระนามว�าเอกอ�ญชล่�กะม#พล่มากค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่�ท-าใหั�ช�ด่แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเอก�ญชล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอก�ญชล่�ยเถราปิทาน.

โปิตถทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๒๗๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าเปิล่6อกไม� -2 1 0 0 0 -12780 10 0 0 0

[๒๗๘] เราปิรารภพระศาสุด่า พระธรรม แล่ะพระสุงฆ์( ถวายผู้�าเปิล่6อกไม� แด่� พระผู้"�ม#พระภาค ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง เปิ/นท�กขุ�เณยบ�คคล่ผู้"�เล่�ศในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าเปิล่6อกไม� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�าน

พระโปิตถทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โปิตถทายกเถราปิทาน.

จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๗ (๒๗๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาจ้�ตกาธาร -2 1 0 0 0 -12790 11 0 0 0

[๒๗๙] เราเท#+ยวไปิตามกระแสุน-)า ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา เราเก.บด่อกย�านทราย ๗ ด่อก มาบ"ชาจ้�ตกาธาร ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาจ้�ตกาธารใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาจ้�ตกาธาร ใน ก�ล่ปิท#+ ๖๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระนามว�าปิฏ�ช�คคะ ทรง สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเรา ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระจ้�ตกปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน อาล่�วทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๒๗๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเหัง�าม�น -2 1 0 0 0 -12800 12 0 0 0

[๒๘๐] ม#แม�น-)าใหัญ�อ�นสุวยงามน�าด่" อย"�ใกล่�ภ"เขุาหั�มว�นต( ท#+ใกล่�แม�น-)าน�)น เรา ได่�เหั.นพระอรหั�นต(ผู้"�ปิราศจ้ากราคะ ม#ร�ศม#สุ�กใสุน�าใคร�เหั.น เราเหั.นท�าน ปิระกอบในความสุงบระง�บอย�างย�+งแล่�ว ม#ใจ้ช6+นบาน เล่6+อมใสุ ได่�ถวาย เหัง�าม�นแก�ท�านด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� ถวายเหัง�าม�นใด่ ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวาย เหัง�าม�น ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอาล่�วทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อาล่�วทายกเถราปิทาน.

ปิ�ณฑูร#กเถราปิทานท#+ ๙ (๒๗๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกบ�วขุาว -2 1 0 0 0 -12810 10 0 0 0

[๒๘๑] ในกาล่น�)น พระสุย�มภ"ผู้"�ม#ร�ศม# ม#นามว�าโรมสุะ เราม#จ้�ตผู้�องใสุ ได่�ถวาย ด่อกบ�วขุาวแด่�ท�าน ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายด่อกบ�วขุาวใน กาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายด่อก บ�วขุาว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ�ณฑูร#กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ณฑูร#กเถราปิทาน.

ตรณ�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๘๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายสุะพาน-2 1 0 0 0 -12820 21 0 0 0

[๒๘๒] เราม#ใจ้เล่6+อมใสุ ได่�ท-าสุะพานด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน ไว�ท#+ทางใหัญ�อ�นไม� ราบเร#ยบ เพ6+อต�องการใหั�ชาวโล่กขุ�าม ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-า สุะพานใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการใหั� สุะพาน ในก�ล่ปิท#+ ๕๕ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง พระนามว�าสุโมคตะ สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระตรณ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ตรณ�ยเถราปิทาน. ----------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. สุ�วรรณพ�มโพหัน�ยเถราปิทาน๒. ต�ล่ม�ฏฐ�ยเถราปิทาน ๓. จ้�งโกฏก�ยเถราปิทาน ๔. อ�พภ�ญชนทายกเถราปิทาน๕. เอก�ญชล่�ยเถราปิทาน ๖. โปิตถทายกเถราปิทาน ๗. จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน๘. อาล่�วทายกเถราปิทาน๙. ปิ�ณฑูร#กเถราปิทาน๑๐. ตรณ�ยเถราปิทาน บ�ณฑู�ตน�บคาถาได่� ๔๒ คาถา จ้บ สุ�วรรณพ�มโพหันวรรคท#+ ๒๘ จ้บ ภาณวารท#+ ๑๑ ---------------------

ปิรรณทายกวรรคท#+ ๒๙ ปิรรณทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๒๘๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�ก -2 1 0 0 0 -12830 11 0 0 0

[๒๘๓] เราน�+งอย"�ในบรรณศาล่า บร�โภคโภชนะ ค6อ ผู้�ก พระมหัาฤาษ#พระนาม ว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�สุ�องโล่กใหั�สุว�าง ทรงเย#ยวยาโล่กท�)งปิวง เสุด่.จ้มาหัาเราผู้"� เขุ�าไปิอย"�ในบรรณศาล่า เราได่�ถวายผู้�กแก�พระองค( ซุ้7+งปิระท�บน�+งบนเคร6+อง ล่าด่ใบไม� ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้�กใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้�ก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิรรณทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิรรณทายกเถราปิทาน.

ผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๒ (๒๘๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม�-2 1 0 0 0 -1284

0 15 0 0 0

[๒๘๔] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ทรงสุ�นโด่ษเสุมอด่�วยเขุาสุ�เนร� ทรง ไว�เช�นก�บธรณ# เสุด่.จ้ออกจ้ากสุมาธ�แล่�ว เขุ�ามาหัาเราเพ6+อภ�กษา เราม#ใจ้ ผู้�องใสุ ได่�ถวายผู้ล่สุมอ มะขุามปิAอม มะม�วง ชมพ" � สุมอพ�เภก กระเบา กระบาก มะต"ม แล่ะผู้ล่มะปิรางท�)งหัมด่ แด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนาม ว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง ทรงอน�เคราะหั(โล่กท�)งปิวง ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� ในก�ล่ปิท#+ ๕๗ แต�ก�ล่ปิ น#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย(พระนามว�าเอก�ชฌะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วย แก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ผู้ล่ทายกเถราปิทาน ปิ;จ้จ้�คคมน�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๒๘๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการต�อนร�บ-2 1 0 0 0 -12850 13 0 0 0

[๒๘๕] เราม#ใจ้ผู้�องใสุ ได่�ท-าการต�อนร�บพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ สุ�องโล่กใหั�สุว�างไสุว ทรงเย#ยวยาโล่กท�)งปิวง เสุด่.จ้ เท#+ยวอย"�ในปิNาด่�งราชสุ#หั( องอาจ้ด่�งม�าอาชาไนย สุวยงามด่�งต�นรกฟ้Aา ซุ้7+ง ก-าล่�งเสุด่.จ้มา ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ต�อนร�บพระผู้"�ม#พระภาค ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการต�อนร�บ ในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� พระองค(หัน7+ง เปิ/นจ้อมแหั�งชน ม#นามว�าปิร�วาระ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#) ทราบว�า ท�านพระปิ;จ้จ้�คคมน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;จ้จ้�คคมน�ยเถราปิทาน เอกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๒๘๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกไม� -2 1 0 0 0 -12860 12 0 0 0

[๒๘๖] ในกาล่น�)น เราเปิ/นปิIศาจ้อย"�ท#+ปิระต"เม6องด่�านท�ศท�กษ�ณ เราได่�เหั.นพระ พ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# ม#ร�ศม#สุ�กใสุด่�งพระจ้�นทร( เราได่�ถวายด่อกไม�ด่อก หัน7+ง แด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�เล่�ศกว�านระ ทรงแสุวงหัา ปิระโยชน(ใหั�แก�โล่กท�)งปิวง เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ ในก�ล่ปิท#+ ๑๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายด่อกไม�ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเรา

ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอกปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

มฆ์วปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๒๘๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกด่#หัม# -2 1 0 0 0 -12870 11 0 0 0

[๒๘๗] พระสุย�มภ"ผู้"�ไม�แพ�อะไรๆ ท�านม#อ�นทร#ย(ผู้�องใสุไม�ขุ��นม�ว เขุ�าสุมาธ�อย"�ใน ท#+ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าน�มมทานท# ในกาล่น�)น เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ไม�แพ� อะไรๆ แล่�ว เก�ด่เล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�บ"ชาองค(พระสุย�มภ"ด่�วยด่อกด่#หัม# ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการ บ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระมฆ์วปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ มฆ์วปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อ�ปิ;ฏฐาย�กเถราปิทานท#+ ๖ (๒๘๖)

ว�าด่�วยการบ"ชาด่�วยการถวายคนอ�ปิ;ฏฐาก-2 1 0 0 0 -12880 16 0 0 0

[๒๘๘] เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ควรร�บเคร6+องบ"ชา เปิ/นจ้อม สุ�ตว( เปิ/นมหัานาคเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ เสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ท#+ถนน เราได่�ถวายคนอ�ปิ;ฏฐากแก�พระองค( ผู้"�ทรงแสุวงหัาปิระโยชน(เก6)อก"ล่แก�โล่กท�)งปิวง ทรงแสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง ซุ้7+งเราใหั�คนไปิท"ล่เช�ญเสุด่.จ้ มา พระมหัาม�น#สุ�มพ�ทธเจ้�าทรงร�บแล่�วมอบ (ค6น) ใหั�เสุด่.จ้ล่�กขุ7)นจ้าก อาสุนะน�)นแล่�ว เสุด่.จ้กล่�บม��งตรงไปิทางท�ศปิ;จ้จ้�ม ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายคนอ�ปิ;ฏฐากในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายคนอ�ปิ;ฏฐาก ในก�ล่ปิท#+ ๕๗ แต�ก�ล่ปิน#)ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระนามว�าพล่เสุน สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�ปิ;ฏฐาย�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ปิ;ฏฐาย�กเถราปิทาน.

อปิทาน�ยเถราปิทานท#+ ๗ (๒๘๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญ-2 1 0 0 0 -12890 11 0 0 0

[๒๘๙] เราม#ใจ้เล่6+อมใสุ ได่�สุรรเสุร�ญปิ�พจ้รรยาขุองพระสุ�คตเจ้�าท�)งหัล่าย ผู้"�แสุวง หัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง แล่ะได่�ถวายบ�งคมพระบาทด่�วย

เศ#ยรเกล่�า แล่ะด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุรรเสุร�ญปิ�พจ้รรยาขุอง พระสุ�คตด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอปิทาน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อปิทาน�ยเถราปิทาน.

สุ�ตตาหัปิ;พพช�ตเถราปิทานท#+ ๘ (๒๘๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบวช-2 1 0 0 0 -12900 13 0 0 0

[๒๙๐] พระสุงฆ์(สุาวกขุองพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# อ�นมหัาชนสุ�กการะน�บถ6อ ในกาล่ก�อนเราถ7งความว�บ�ต� แตกจ้ากญาต� ด่�วยความใคร�ในสุ�ตถ�ศาสุนา เราจ้7งเขุ�าบวชในศาสุนาเพ6+อระง�บความว�บ�ต� ย�นด่#อย"�ใน การบวช ๗ ว�น ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บวชในกาล่น�)น ด่�วยการบวชน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบวช ในก�ล่ปิท#+ ๖๗ แต� ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( ปิรากฏพระนามว�า สุ�เนกขุ�มมะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�ตตาหัปิ;พพช�ตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ตตาหัปิ;พพช�ตเถราปิทาน.

พ�ทธ�ปิ;ฏฐาย�กเถราปิทานท#+ ๙ (๒๘๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ-าร�ง -2 1 0 0 0 -12910 14 0 0 0

[๒๙๑] ในกาล่น�)น ช6+อขุองเราว�าเวธ�มภ�น# (แล่ะ) เปิ/นช6+อบ�ด่าขุองเรา (ด่�วย) บ�ด่าจ้�บม6อขุองเราพาไปิมอบถวาย พระมหัาม�น#พระพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่ายผู้"�เปิ/น อ�ครนายกขุองโล่กเหัล่�าน#) ทรงม��งหัมายเอาเรา เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ ได่�บ-าร�งพระพ�ทธเจ้�าเหัล่�าน�)นโด่ยเคารพด่�วยม6อขุองตน ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ-าร�งพระพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่ายในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ-าร�ง ในก�ล่ปิท#+ ๒๓ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�า จ้�กรพรรด่� จ้อมกษ�ตร�ย( ๔ พระองค( ทรงพระนามว�าสุมณ�ปิ;ฏฐาก ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระพ�ทธปิ;ฏฐาย�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�ทธ�ปิ;ฏฐาย�กเถราปิทาน.

ปิ�พพ�งคมน�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๒๙๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุ-ารวม

-2 1 0 0 0 -12920 23 0 0 0

[๒๙๒] พวกเรา ๘๔,๐๐๐ คน ไม�ม#ความก�งวล่จ้7งออกบวช เพ6+อบรรล่�ปิระโยชน( อ�นสุ"งสุ�ด่ เราเปิ/นหั�วหัน�าขุองพวกเหัล่�าน�)น ศ�ษย(เหัล่�าน�)นย�งม#ราคะแล่ะโมหัะ แต�จ้�ตผู้�องใสุไม�ขุ��นม�ว ม#จ้�ตเล่6+อมใสุบ-าร�งเราโด่ยเคารพด่�วยม6อท�)ง สุองขุองตนๆ พระสุย�มภ"ผู้"�ขุ#ณาสุพท�)งหัล่ายคายโทสุะแล่�ว ท-าก�จ้ท#+ควร ท-าเสุร.จ้แล่�ว ไม�ม#อาสุวะ ไม�แพ�อะไรๆ แผู้�เมตตาจ้�ตไปิ พวกเรา บ-าร�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าเหัล่�าน�)น เปิ/นผู้"�ม#สุต�ท-ากาล่ก�ร�ยาแล่�ว ได่�ไปิสุ"�ความเปิ/นเทวด่าในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ร�กษาศ#ล่ใด่ ด่�วยการร�กษาศ#ล่ น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุ-ารวม ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ�พพ�งคมน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�พพ�งคมน�ยเถราปิทาน. ---------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. ปิรรณทายกเถราปิทาน ๒. ผู้ล่ทายกเถราปิทาน ๓. ปิ;จ้จ้�คคมน�ยเถราปิทาน ๔. เอกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๕. มฆ์วปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๖. อ�ปิ;ฏฐาย�กเถราปิทาน ๗. อปิทาน�ยเถราปิทาน๘. สุ�ตตาหัปิ;พพช�ตเถราปิทาน๙. พ�ทธ�ปิ;ฏฐาย�กเถราปิทาน ๑๐. ปิ�พพ�งคมน�ยเถราปิทาน แล่ะท�านได่�กล่�าวคาถาไว� ๓๘ คาถา. จ้บ ปิรรณทายกวรรท#+ ๒๙ --------------------------

จ้�ตกปิ"ชกวรรคท#+ ๓๐ จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๑ (๒๙๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม�ต�างๆ -2 1 0 0 0 -12930 13 0 0 0

[๒๙๓] ในกาล่น�)น เราเปิ/นพราหัมณ(ม#นามช6+อว�า อช�ตะ เราปิระสุงค(จ้ะท-าการบ"ชา จ้7งรวบรวมด่อกไม�ต�างๆ ไว� เราได่�เหั.นจ้�ตกาธารขุองพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�า สุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่กอ�นร� �งเร6องอย"� จ้7งน-าเอาด่อกไม�น�)นมาบ"ชาท#+จ้�ตกาธาร ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ใน ก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� จ้อมมน�ษย( ๗ พระองค(ทรงพระนามว�า สุ�ปิ;ชชล่�ตะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระจ้�ตกปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน.

ปิ�ปิผู้ธารกเถราปิทานท#+ ๒ (๒๙๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการยกด่อกไม�ขุ7)นบ"ชา -2 1 0 0 0 -1

2940 13 0 0 0

[๒๙๔] เราเปิ/นผู้"�น��งผู้�าเปิล่6อกไม�คากรอง หั�มหัน�งสุ�ตว(เฉัว#ยงบ�าขุ�างซุ้�าย ย�งอภ�ญ ญา ๕ ใหั�บ�งเก�ด่แล่�ว เปิ/นผู้"�ล่"บคล่-าพระจ้�นทร(ได่� เราได่�เหั.นพระศาสุด่าพระ นามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�สุ�องโล่กใหั�สุว�างไสุว ซุ้7+งเสุด่.จ้มาถ7งสุ-าน�กเรา เราจ้7งยก ด่อกแคฝ้อยขุ7)นบ"ชาแด่�พระองค( ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ยกด่อกไม� ใด่ขุ7)นบ"ชา ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการยกด่อกไม�ขุ7)นบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๘๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+งเปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น พระนามว�า สุม�นตธรณะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ�ปิผู้ธารกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ปิผู้ธารกเถราปิทาน.

ฉั�ตตทายกเถราปิทานท#+ ๓ (๒๙๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายฉั�ตร-2 1 0 0 0 -12950 15 0 0 0

[๒๙๕] ในกาล่น�)น บ�ตรขุองเราบวชแล่�ว น��งหั�มผู้�ากาสุายะ แล่�วท�านน�)นบรรล่�ถ7ง ความเปิ/นพระพ�ทธะ อ�นชาวโล่กบ"ชา น�พพานแล่�ว เราค�นหัาบ�ตรขุองตน ไปิทางเบ6)องหัล่�งอาราม ได่�ไปิถ7งจ้�ตกาธารแหั�งบ�ตรขุองเราผู้"�ด่�บแล่�ว เปิ/นผู้"�ใหัญ� เราปิระนมกรอ�ญชล่# ไหัว�จ้�ตกาธารท#+ปิNาช�าน�)น แล่ะยกฉั�ตรขุาวขุ7)น ต�)งปิระด่�ษฐานไว� (บ"ชา) ในกาล่น�)น ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� ยกฉั�ตรขุ7)น (บ"ชา) ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการถวายฉั�ตร ในก�ล่ปิท#+ ๒๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗พระองค( เปิ/นจ้อมแหั�งชน ม#พระนามว�ามหัารหัะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระฉั�ตตทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ฉั�ตตทายกเถราปิทาน.

สุ�ททสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๔ (๒๙๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการได่�สุ�ททสุ�ญญา-2 1 0 0 0 -12960 12 0 0 0

[๒๙๖] เม6+อพระอาท�ตย(ย�งไม�ขุ7)น ความเล่6+อมใสุขุองเราม#อย�างไพบ"ล่ย( ความปิรากฏ แหั�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� ได่�ม#ในโล่ก เราได่� ฟ้;งแต�เสุ#ยงในความปิรากฏน�)น แต�ไม�ได่�เหั.นพระช�นเจ้�า เม6+อเราจ้ะท-ากาล่ก�ร�ยา ได่�ระล่7กถ7งความจ้-าหัมายในพระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ

ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�ททสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ททสุ�ญญกเถราปิทาน โคสุ#สุน�กเขุปิกเถราปิทานท#+ ๕ (๒๙๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการล่าด่ไม�จ้�นทน(ขุาว -2 1 0 0 0 -12970 14 0 0 0

[๒๙๗] เราออกจ้ากปิระต"พระอารามแล่�ว ได่�ล่าด่ (ทอด่) ไม�จ้�นทน(ขุาวไว� (เพ6+อ ใหั�สุงฆ์(เด่�น) เราได่�เสุวยกรรมขุองตน น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�รพกรรม ม�า สุ�นธพอาชาไนย ม#ก-าล่�งว�+งเร.วด่�งล่ม เปิ/นพาหันะเร.ว เราได่�เสุวยผู้ล่น�)น ท�)งหัมด่ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการล่าด่ไม�จ้�นทน(ขุาว โอ ก�ศล่สุมภารน�อย (กล่�บ)ใหั�ผู้ล่มากมาย เราท-าด่#ในเขุตด่# ผู้ล่อ6+นไม�ได่�เสุ#)ยวแหั�งก�ศล่ สุมภารท#+เรา ท-าในสุงฆ์( ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ล่าด่ไม�จ้�นทร(ขุาว ในก�ล่ปิท#+ ๗๕ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง ม#นามว�าสุ�ปิต�ฏฐ�ตะ ม#เด่ชมาก ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระโคสุ#สุน�กเขุปิกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โคสุ#สุน�กเขุปิกเถราปิทาน.

ปิทปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๖ (๒๙๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระบาท -2 1 0 0 0 -12980 11 0 0 0

[๒๙๘] ในกาล่น�)น เราเปิ/นก�นนรอย"�ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต( เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"� ปิราศจ้ากธ�ล่# ม#ร�ศม#ผู้�ด่ผู้�องด่�งพระจ้�นทร( เวล่าน�)น เราได่�เขุ�าเฝ้Aาพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�น-าโล่กแล่�วได่�เอา (น-)า) แก�นจ้�นทน(แล่ะกฤษณารด่ล่งท#+พระบาท ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระบาทใด่ ด่�วย การบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระบาท ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิทปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิทปิ"ชกเถราปิทาน.

เทสุก�ตต�กเถราปิทานท#+ ๗ (๒๙๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญ-2 1 0 0 0 -12990 14 0 0 0

[๒๙๙] ในกาล่น�)น เราเปิ/นพราหัมณ(ม#นามว�าอ�ปิสุาล่หักะ เราเขุ�าไปิย�งปิNาช�ฏ ได่� เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนาถะขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ผู้"�ควรร�บเคร6+อง บ"ชาขุองโล่ก แล่�วได่�ถวายบ�งคมแทบพระบาท พระ

พ�ทธเจ้�าทรงทราบว�าเรา ม#จ้�ตเล่6+อมใสุแล่�ว ทรงหัายไปิ เราออกจ้ากปิNาแล่�ว ระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เราสุรรเสุร�ญปิระเทศน�)นแล่�ว บ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุรรเสุร�ญปิระเทศใด่ ด่�วยการ สุรรเสุร�ญน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญ ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเทสุก�ตต�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เทสุก�ตต�กเถราปิทาน.

สุรณคมน�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๒๙๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถ7งสุรณะ -2 1 0 0 0 -13000 11 0 0 0

[๓๐๐] ในกาล่น�)น เราเปิ/นพรานอย"�ใกล่�ภ"เขุาหั�มว�นต( เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ได่�เขุ�าเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ท-าไวยาว�จ้กร ได่�เขุ�าถ7งพระองค(ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+เปิ/นสุรณะ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถ7งสุรณะใด่ ด่�วยการถ7งสุรณะน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถ7งสุรณะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุรณคมน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุรณคมน�ยเถราปิทาน.

อ�มพปิณฑู�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๒๙๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะม�วง -2 1 0 0 0 -13010 10 0 0 0

[๓๐๑] เราปิรากฏว�าเปิ/นทานพ (อสุ"ร) ม#นามช6+อว�าโรมสุะ เราได่�ถวายผู้ล่มะม�วงแก�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� ก�ล่ปิน#) ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่มะม�วงใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะม�วง ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�มพปิณฑู�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�มพปิณฑู�ยเถราปิทาน.

อน�สุ�งสุาวกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๐๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการปิระกาศค�ณว�เศษ-2 1 0 0 0 -13020 27 0 0 0

[๓๐๒] เราได่�เหั.นพระช�นเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ก-าล่�งเสุด่.จ้เท#+ยวบ�ณฑูบาต จ้7งได่� ถวายภ�กษาท�พพ#หัน7+งแก�พระองค(ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+

ในกาล่น�)น เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุได่�ถวายบ�งคม (แล่ะ) ได่�ปิระกาศพระพ�ทธเจ้�าใหั�มหัาชน ทราบ เพ6+อบรรล่�ปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ปิระกาศใหั�มหัาชนทราบ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการปิระกาศ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอน�สุ�งสุาวกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อน�สุ�งสุาวกเถราปิทาน. ----------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน ๒. ปิ�ปิผู้ธารกเถราปิทาน๓. ฉั�ตตทายกเถราปิทาน๔. สุ�ททสุ�ญญกเถราปิทาน๕. โคสุ#สุน�กเขุปิกเถราปิทาน๖. ปิทปิ"ชกเถราปิทาน ๗. เทสุก�ตต�กเถราปิทาน๘. สุรณคมน�ยเถราปิทาน๙. อ�มพปิณฑู�ยเถราปิทาน ๑๐. อน�สุ�งสุาวกเถราปิทานบ�ณฑู�ตค-านวนคาถาได่� ๔๗ คาถา. จ้บ จ้�ตกปิ"ชกวรรคท#+ ๓๐. --------------------------

อน7+ง รวมวรรคได่� ๓๐ วรรค ค6อ ๑. กณ�การปิ�ปิผู้�ยวรรค ๒. หั�ตถ�วรรค๓. อาล่�มพนทายกวรรค ๔. อ�ทกาสุนทาย�วรรค ๕. ต�วรทาย�วรรค ๖. โถมกวรรค ๗. ปิท�ม�กเขุปิวรรค ๘. สุ�วรรณพ�มโพหันวรรค ๙. ปิรรณทายวรรค๑๐. จ้�ตกปิ"ชกวรรคคาถาท�)งหัมด่ม# ๔๕๑ คาถา บ�ณฑู�ตผู้"�แสุด่งอรรถ ค-านวณบทท�)งหัมด่ได่� ๕๕๗๒ บท.

จ้บหัมวด่ร�อยท#+ ๓.

ปิท�มเกสุร�ยวรรคท#+ ๓๑ ปิท�มเกสุร�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๓๐๑) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยการโปิรยเกสุรด่อกบ�ว -2 1 0 0 0 -13030 13 0 0 0

[๓๐๓] ในกาล่ก�อน เราเปิ/นช�างพล่ายมาต�งคะ อย"�ในท#+ใกล่�หัม"�ฤาษ#ปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า เราม#ความเล่6+อมใสุ ได่�เอาเกสุรด่อกบ�ว โปิรยล่งบ"ชาแด่�พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�า ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ สุ�ด่ ก-าจ้�ด่ราคะแล่�ว ผู้"�คงท#+เหัล่�าน�)น แล่�วบ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�โปิรยเกสุรด่อกบ�วบ"ชาในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิท�มเกสุร�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิท�มเกสุร�ยเถราปิทาน.

สุรรพค�นธ�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๓๐๒) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายขุองหัอมแล่ะด่อกไม� -2 1 0 0 0 -1

3040 12 0 0 0

[๓๐๔] เราได่�ถวายขุองหัอมแล่ะด่อกไม�แก�พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� ได่�ถวายผู้�าโกสุ�ยอย�างด่#แก�พระองค(ผู้"�ซุ้6+อตรง ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายขุองหัอมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม� ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายขุองหัอม ในก�ล่ปิท#+ ๑๕ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( พระนามว�าสุ�เวล่ะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุรรพค�นธ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุรรพค�นธ�ยเถราปิทาน.

ปิรม�นนทายกเถราปิทานท#+ ๓ (๓๐๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายขุ�าวอย�างด่# -2 1 0 0 0 -13050 12 0 0 0

[๓๐๕] เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�โชต�ช�วงด่�งด่อกกรรณ�การ( ม# ร�ศม#ร� �งเร6องด่�งอาท�ตย(อ�ท�ย เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ เรา ปิระนมกรอ�ญชล่#แล่�ว น-าเสุด่.จ้มาสุ"�เร6อนขุองตน คร�)นน-าเสุด่.จ้พระสุ�มพ�ทธเจ้�ามาถ7งแล่�ว ได่�ถวายขุ�าวอย�างด่#เย#+ยม ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�ถวายขุ�าวอย�างด่#เย#+ยมในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ยน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายขุ�าวอย�างด่#เย#+ยม ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เรา ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิรม�นนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิรม�นนทายกเถราปิทาน.

ธรรมสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๔ (๓๐๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการฟ้;งธรรม -2 1 0 0 0 -13060 17 0 0 0

[๓๐๖] ได่�ม#การฉัล่องพระมหัาโพธ�แหั�งพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# พระ สุ�มพ�ทธเจ้�าเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ปิรากฏเหัม6อนว�าปิระ ท�บอย"� ณ โคนไม�โพธ� สุม�ยน�)น พระผู้"�ม#พระภาคแวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( ทรงปิระกาศ (อร�ย) สุ�จ้จ้ะ ๔ ทรงเปิล่�งอาสุภ�วาจ้า พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ม# ก�เล่สุด่�งหัล่�งคาเปิด่ ทรงแสุด่งโด่ยย�อ แล่ะทรงแสุด่งโด่ยพ�สุด่ารแล่�ว ทรงย�งมหัาชนใหั�ด่�บร�อน เราได่�ฟ้;งธรรมขุองพระองค( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ ถวายบ�งคมแทบพระบาทขุองพระศาสุด่าแล่�ว บ�ายหัน�ากล่�บไปิทางท�ศอ�ด่ร ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ฟ้;งธรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยการ ฟ้;งธรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการฟ้;งธรรม ในก�ล่ปิท#+ ๓๓แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เปิ/นพระเจ้�า

จ้�กรพรรด่�องค(หัน7+ง เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น ม# นามช6+อว�าสุ�ตวา ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระธรรมสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ธรรมสุ�ญญกเถราปิทาน ผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๕ (๓๐๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม�-2 1 0 0 0 -13070 11 0 0 0

[๓๐๗] ในกาล่น�)น ม#อาศรมอย"�ท#+ฝ้;+ งแม�น-)าภาค#รสุ# เราถ6อผู้ล่ไม�เด่�นมาสุ"�อาศรมน�)น ช�าๆ ณ ท#+น�)น เราได่�พบพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�ม#ร�ศม#ร� �งเร6อง ด่�งพระจ้�นทร( เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ขุองเราท#+ม#อย"�ท�)งหัมด่แด่�พระศาสุด่า ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�วพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ผู้ล่ทายกเถราปิทาน สุ�มปิสุาท�กเถราปิทานท#+ ๖ (๓๐๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งความเล่6+อมใสุค�ณว�เศษ-2 1 0 0 0 -13080 19 0 0 0

[๓๐๘] ขุอนอบน�อมแด่�พระองค(ผู้"�เปิ/นพระพ�ทธว#รเจ้�า พระองค(พ�นแล่�วในท#+ท�)งปิวง ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ถ7งความว�บ�ต� ขุอพระองค(ได่�โปิรด่เปิ/นท#+พ7+งขุองขุ�าพระองค( น�)นเถ�ด่ พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เปิ/นบ�คคล่ไม�ม#ใครเปิร#ยบในโล่กทรงพยากรณ(แก�เราว�า พระสุงฆ์(เสุมอด่�วยมหัาสุม�ทรปิระมาณม�ได่� สุ"งสุ�ด่ ท�านจ้งย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระสุงฆ์(น�)น ผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# เปิ/นเขุตบ�ญท#+ใหั�ผู้ล่ ไม�สุ�)นสุ�ด่ ด่�งปิล่"กพ6ชท#+ด่#ไว�ฉัะน�)น พระสุ�พพ�ญญู"เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ตร�สุด่�งน#) ทรงพร-+าสุอนเราอย�างน#)แล่�ว เสุด่.จ้เหัาะ ขุ7)นสุ"�พ6)นเวหัาสุ เม6+อพระสุ�พพ�ญญู"ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ พอเสุด่.จ้ไปิไม� นาน เราก.ถ7งกาล่ก�ร�ยา แล่�วได่�อ�บ�ต�ย�งช�)นด่�สุ�ตในกาล่น�)น เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระสุงฆ์(ผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# เปิ/นเขุตบ�ญท#+ใหั�ผู้ล่ไม�สุ�)นสุ�ด่ แล่�ว บ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ความ เล่6+อมใสุในกาล่น�)น ด่�วยความเล่6+อมใสุน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/น ผู้ล่แหั�งความเล่6+อมใสุ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�มปิสุาท�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�มปิสุาท�กเถราปิทาน.

อารามทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๓๐๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอาราม-2 1 0 0 0 -13090 16 0 0 0

[๓๐๙] เราได่�ปิล่"กสุร�างอารามถวายแด่�พระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ใกล่� หัม"�ไม�ม#เงาร�มเย.น ม#ฝ้"งนกเขุ�าอย"�อาศ�ย เราได่�พบพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้าก ธ�ล่# สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา เราจ้7งน�อมถวายอารามกะพระองค( ผู้"�เปิ/น เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ เราม#จ้�ตโสุมน�สุย�นด่# ได่�ถวายผู้ล่ไม� แล่ะด่อกไม� แล่ะล่-าด่�บน�)น เราเก�ด่ความเล่6+อมใสุ น�อมถวายทานน�)น เราได่�ถวายทานแด่�พระพ�ทธเจ้�าด่�วยใจ้อ�นผู้�องใสุ ผู้ล่ย�อมบ�งเก�ด่แก�เราใน ภพท#+เก�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายอารามใด่ในกาล่น�)นด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายอาราม ในก�ล่ปิ ท#+ ๓๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗ พระองค( ทรงพระนามว�า ม�ท�สุ#ตล่ะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอารามทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อารามทายกเถราปิทาน.

อน�เล่ปิทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๓๐๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการฉัาบสุ#-2 1 0 0 0 -13100 12 0 0 0

[๓๑๐] เราได่�เหั.นพระสุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า อ�ตถท�สุสุ# ผู้"�เปิ/นม�น# เราได่�เขุ�าไปิหัาท�านซุ้7+งก-าล่�งท-านวกรรมอย"�ท#+สุ#มา แล่ะเม6+อนวกรรมสุ-าเร.จ้ แล่�ว เราได่�ใหั�การไล่�ทา (ได่�ใหั�สุ#สุ-าหัร�บทา) เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ในพระสุงฆ์(สุาวกผู้"�เปิ/นบ�ญเขุตอ�นยอด่เย#+ยมในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการฉัาบสุ# ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอน�เล่ปิทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อน�เล่ปิทายกเถราปิทาน.

พ�ทธสุ�ญญ�กเถราปิทานท#+ ๙ (๓๐๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -13110 12 0 0 0

[๓๑๑] เราได่�ฝ้;นเหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�เปิล่�งปิล่�+งด่�งพระอาท�ตย( อ�ท�ย ม#ร�ศม#ร� �งเร6องด่�งพระจ้�นทร( เปิ/นเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�า นระ เปิ/นนายกขุองโล่ก ก-าล่�งเสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิในล่ะแวกปิNา จ้7งย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระองค( แล่�วได่�เขุ�าถ7งสุ�คต� ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เรา ได่�สุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�ก

ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราได่�ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระพ�ทธสุ�ญญ�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�ทธสุ�ญญ�กเถราปิทาน.

ปิ;พภารทายกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๑๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการช-าระแล่ะต�)งหัม�อน-)า-2 1 0 0 0 -13120 22 0 0 0

[๓๑๒] เราได่�ช-าระ (กวาด่ ล่�าง ถ") ถ-)าขุองพระผู้"�ม#พระภาค พระนามว�าปิยท�สุสุ# แล่ะได่�ต�)งหัม�อน-)าสุ-าหัร�บฉั�นไว�ถวายแด่�พระองค(ผู้"�คงท#+ พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิยท�สุสุ#ผู้"�มหัาม�น#ทรงพยากรณ(เราว�า ล่"กศรพ�นหัน7+ง ล่"กคล่#ร�อย หัน7+ง คนถ6อธงสุ#เหัล่6อง ปิราสุาทแล่ะแก�วอ�นปิระมาณม�ได่� จ้�กบ�งเก�ด่คร�)นเราถวายทานการช-าระถ-)าแล่�ว บ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๓๒ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( พระนามว�า สุ�พ�ทธะทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิ;พภารทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;พภารทายกเถราปิทาน ----------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. ปิท�มเกสุร�ยเถราปิทาน ๒. สุรรพค�นธ�ยเถราปิทาน ๓. ปิรม�นนทายกเถราปิทาน๔. ธรรมสุ�ญญกเถราปิทาน ๕. ผู้ล่ทายกเถราปิทาน๖. สุ�มปิสุาท�กเถราปิทาน ๗.

อารามทายกเถราปิทาน๘. อน�เล่ปิเถราปิทาน ๙. พ�ทธสุ�ญญ�กเถราปิทาน ๑๐. ปิ;พภารทายกเถราปิทาน แล่ะท�านกล่�าวคาถาไว� ๕๑ คาถา. จ้บ ปิท�มเกสุร�ยวรรคท#+ ๓๑. ----------------------------

อาร�กขุทายกวรรคท#+ ๓๒ อาร�กขุทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๓๑๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอาร�กขุา -2 1 0 0 0 -13130 10 0 0 0

[๓๑๓] เราได่�ใหั�ท-าร�)วถวายแก�พระม�น#พระนามว�าธรรมท�สุสุ# แล่ะได่�ถวายอาร�กขุา แก�พระองค(ผู้"�จ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ ในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-า กรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยผู้ล่กรรมท#+เหัล่6อน�)น เราได่�บรรล่�ถ7งความสุ�)น อาสุวะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอาร�กขุทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อาร�กขุทายกเถราปิทาน.

โภชนทายกเถราปิทานท#+ ๒ (๓๑๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายโภชนะ-2 1 0 0 0 -13140 15 0 0 0

[๓๑๔] พระช�นเจ้�าย�อมร� �งโรจ้น(ท�กเม6+อ ด่�งหัน�อไม�ร�งท#+เก�ด่ด่# เช�นไม�อ�ญช�นก-าล่�ง ขุ7)นงาม เหัม6อนล่ายร� �งในอากาศ เราม#ใจ้ผู้�องใสุ ได่�ถวายโภชนะแด่�พระ องค(ผู้"�เปิ/นเทวด่าล่�วงเทวด่า พระนามว�าเวสุสุภ" ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ� หัล่วง พระสุย�มภ"พ�ทธเจ้�าผู้"�ไม�แพ�อะไร ทรงอน�โมทนาทานขุองเราน�)นว�าผู้ล่จ้งเก�ด่แก�ท�านในภพท#+เก�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายโภชนะ ในก�ล่ปิท#+ ๒๕ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�เหั.นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง พระนามว�า อม�ตตกะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่ มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระโภชนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โภชนทายกเถราปิทาน.

คตสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๓ (๓๑๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -13150 12 0 0 0

[๓๑๕] ในอากาศไม�ม#รอยเท�า เราได่�เหั.นพระช�นเจ้�าพระนามว�า สุ�ทธ�ตถะ เสุด่.จ้ ไปิสุ"�หัม"�ไตรท�พทางอากาศ เราม#ความปิล่6)มใจ้เปิ/นอ�นมาก เพราะได่�เหั.นจ้#วรขุองพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าอ�นสุะบ�ด่ชายพล่�)วด่�วยล่ม เท�าก�บได่�เหั.นพระม�น#เสุด่.จ้ไปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�าค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระคตสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ คตสุ�ญญกเถราปิทาน.

สุ�ตตปิท�ม�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๓๑๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -13160 15 0 0 0

[๓๑๖] เราเปิ/นพราหัมณ(นามว�าเนสุาท อย"�ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)า เรากวาด่อาศรมด่�วย ด่อกไม� (ด่อกปิท�ม) ม#กล่#บ ๗ กล่#บ ความช6+นชมเก�ด่ขุ7)นแก�เรา เพราะได่� เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า เปิ/น นายกขุองโล่ก ก-าล่�งเสุด่.จ้ไปิทางปิNา เราต�อนร�บพระ

สุ�มพ�ทธเจ้�าเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ น-าพระองค(มาย�งอาศรมแล่�ว บ"ชาด่�วย ด่อกบ�วอ�นสุวยงาม ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�า ด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๔ พระองค(ทรงพระนามว�ามหัาปิาสุภะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�ตตปิท�ม�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ตตปิท�ม�ยเถราปิทาน.

ปิ�ปิผู้าสุนทายกเถราปิทานท#+ ๕ (๓๑๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายอาสุนะด่อกไม�-2 1 0 0 0 -13170 16 0 0 0

[๓๑๗] เราได่�ต�อนร�บพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ไม�ทรงแพ�อะไรๆ ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า พระร�ศม#เปิล่�งปิล่�+งด่�งพระอาท�ตย( เสุด่.จ้ด่-าเน�น อย"�ในท#+ไม�ไกล่ เช�ญเสุด่.จ้ใหั�เขุ�ามาย�งอาศรมแล่�ว ได่�ถวายอาสุนะด่อกไม� ด่�วยใจ้อ�นผู้�องใสุ ในกาล่น�)น เราปิระนมกรอ�ญชล่#แล่�ว เก�ด่ความปิล่6)มใจ้ ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว น�อมกรรมน�)นไปิด่�วยความปิรารถนา ว�า บ�ญก�ศล่อ�นใด่ม#อย"� ท#+เราได่�ท-ากะพระสุย�มภ"ผู้"�ไม�แพ�อะไรๆ ด่�วย บ�ญก�ศล่ท�)งปิวงน�)น ขุอเราจ้งเปิ/นผู้"�ปิราศจ้ากมล่ท�นในศาสุนา ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายอาสุนะด่อกไม�ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายอาสุนะด่อกไม� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ�ปิผู้าสุนทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ปิผู้าสุนทายกเถราปิทาน.

อาสุนถว�กเถราปิทานท#+ ๖ (๓๑๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญ-2 1 0 0 0 -13180 20 0 0 0

[๓๑๘] ในกาล่น�)น เราเท#+ยวค�นหัาพระเจ้ด่#ย( อ�นช6+อว�าอ�ตตมะ ขุองพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าสุ�ขุ# ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก ในไพรว�นอ�นเปิ/นปิNาใหัญ� เรา ออกจ้ากปิNาใหัญ� จ้7งได่�พบพระท#+น�+งทอง เราท-าหัน�งสุ�ตว(เฉัว#ยงบ�าขุ�างหัน7+ง ปิระนมกรอ�ญชล่#สุรรเสุร�ญพระพ�ทธเจ้�าผู้"�นายกขุองโล่ก คร�)นสุรรเสุร�ญ พระพ�ทธเจ้�าผู้"�อ�ครนายกขุองโล่กในสุ�วนกล่างว�นแล่�ว ม#จ้�ตโสุมน�สุย�นด่# ได่�เปิล่�งวาจ้าน#)ว�า ขุอนอบน�อมแด่�พระองค( บ�ร�ษอาชาไนย ขุอนอบน�อม แด่�พระองค( อ�ด่มบ�ร�ษ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ พระองค(เปิ/นสุ�พพ�ญญู" คร�)นเราสุรรเสุร�ญพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ขุ# ด่�วยการท-าน�ม�ตกราบไหัว�อาสุนะ

แล่�ว บ�ายหัน�ากล่�บไปิทางท�ศอ�ด่ร ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุรรเสุร�ญพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าชน ด่�วยการสุรรเสุร�ญน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการสุรรเสุร�ญ ในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗พระองค( ทรงพระนามว�าอด่�ล่ยะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอาสุนถว�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อาสุนถว�กเถราปิทาน.

สุ�ททสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๗ (๓๑๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -13190 14 0 0 0

[๓๑๙] พระมหัาว#รเจ้�าผู้"�ม#พระร"ปิพระโฉัมสุวยงามน�าด่" ทรงแสุด่งอมตบทอย"� พระองค(แวด่ล่�อมด่�วยหัม"�พระสุาวก ปิระท�บอย"� ณ ว�หัารอ�นอ�ด่ม ทรงสุง เคราะหั(มหัาชนด่�วยพระวาจ้าอ�นไพเราะ ได่�ม#เสุ#ยงก7กก�องแผู้�ไปิกว�างขุวาง แผู้�ไปิในเทวด่าแล่ะมน�ษย( เราได่�ฟ้;งเสุ#ยงนฤโฆ์ษแล่�ว ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระสุ�รเสุ#ยงขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� ได่�ถวายบ�งคมพระองค(ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#)เราได่�สุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�ททสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ททสุ�ญญกเถราปิทาน.

ต�ร�งสุ�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๓๑๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งความสุรรเสุร�ญ-2 1 0 0 0 -13200 20 0 0 0

[๓๒๐] ปิต�เก�ด่ขุ7)นแก�เรา เพราะได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า สุ�ทธ�ตถะ ผู้"� องอาจ้ด่�งพระยาราชสุ#หั( ปิระท�บน�+งอย"� ณ ระหัว�างภ"เขุา ย�งท�ศใหั�สุว�าง ไสุว ด่�งกองไฟ้ท#+ภ"เขุา แล่ะเพราะได่�เหั.นแสุงสุว�างขุองพระอาท�ตย(แสุงสุว�างขุองพระจ้�นทร( แล่ะแสุงสุว�างขุองพระพ�ทธเจ้�า คร�)นเราได่�เหั.น แสุงสุว�าง ๓ ปิระการ แล่ะเหั.นพระสุาวกอ�นอ�ด่มแล่�ว จ้7งท-าหัน�งสุ�ตว( เฉัว#ยงบ�าขุ�างหัน7+ง แล่�วสุรรเสุร�ญพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่กว�า พระจ้�นทร( พระอาท�ตย( แล่ะพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ๓ อย�างน#)แล่ สุ�องแสุงสุว�างในโล่ก เปิ/นผู้"�บรรเทาความม6ด่ขุองโล่ก เรายกขุ�อ อ�ปิมาขุ7)นสุรรเสุร�ญพระมหัาม�น# คร�)นเราสุรรเสุร�ญพระค�ณขุองพระพ�ทธเจ้�า แล่�ว บ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุรรเสุร�ญพระพ�ทธเจ้�าใด่ ด่�วยการสุรรเสุร�ญน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�

เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งความสุรรเสุร�ญ ในก�ล่ปิท#+ ๖๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กร พรรด่�พระองค(หัน7+ง ทรงพระนามว�าญาณวระ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�ร�งสุ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ร�งสุ�ยเถราปิทาน.

นาล่�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๓๑๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกบ�ว ๗ ด่อก -2 1 0 0 0 -13210 16 0 0 0

[๓๒๑] ในกาล่น�)น เราเปิ/นชาวนาอย"� ณ ท#+ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าสุ�นธ� ปิระกอบ ในแหัล่�งการงานขุองผู้"�อ6+น อาศ�ยอาหัารขุองผู้"�อ6+น เราเท#+ยวไปิตามแม�น-)าสุ�นธ� ได่�เหั.นพระช�นเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ก-าล่�งปิระท�บน�+งเขุ�าสุมาธ�อย"� ด่�ง ด่อกบ�วบานฉัะน�)น ในกาล่น�)น เราจ้7งเด่.ด่ด่อกบ�ว ๗ ด่อกท#+ขุ� )ว โปิรยบ"ชา ท#+พระเศ#ยรขุองพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(พระอาท�ตย( เราเขุ�าเฝ้Aาองค( พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า ม#พระหัฤท�ยม�+นคง ในการ อน�ก"ล่ ยากท#+จ้ะเขุ�าใกล่�ได่� ด่�งช�างมาต�งคะตกม�น ๓ คร�)ง ม#พระปิ;ญญา ทรงอบรมอ�นทร#ย(แล่�ว ได่�ปิระนมกรอ�ญชล่#ถวายบ�งคมแด่�พระศาสุด่า ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการ บ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระนาล่�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ นาล่�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ก�ม�ทมาล่�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๒๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยพวงโกม�ท -2 1 0 0 0 -13220 20 0 0 0

[๓๒๒] เราได่�เหั.นพระมหัาว#รเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�ปิระเสุร�ฐแกล่�วกล่�า ทรงชนะว�เศษ แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วง องอาจ้ ด่�งพระยาราชสุ#หั(ผู้"�ควรร�บเคร6+องบ"ชา เสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ในถนน เราจ้7งถ6อเอาพวงโกม�ท ไปิ บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชา พระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#) เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระก�ม�ทมาล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�ม�ทมาล่�ยเถราปิทาน.

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. อาร�กขุทายกเถราปิ

ทาน ๒. โภชนทายกเถราปิทาน ๓. คตสุ�ญญกเถราปิทาน ๔. สุ�ตตปิท�ม�ยเถราปิทาน ๕. ปิ�ปิผู้าสุนทายกเถราปิทาน๖. อาสุนถว�กเถราปิทาน ๗. สุ�ททสุ�ญญกเถราปิทาน๘. ต�ร�งสุ�ยเถราปิทาน๙. นาล่�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๑๐. ก�ม�ทมาล่�ยเถราปิทานม#คาถา ๕๗ คาถา. จ้บ อาร�กขุทายกวรรคท#+ ๓๒. ---------------------

อ�มมาปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๓๓ อ�มมาปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๓๒๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกผู้�กตบ -2 1 0 0 0 -13230 15 0 0 0

[๓๒๓] เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ไม�แพ�อะไรๆ สุ"งสุ�ด่กว�า นระ ม#พระหัท�ยม�+น ไม�หัว� +นไหัว ก-าล่�งเขุ�าสุมาธ� เราจ้7งได่�ถ6อเอาด่อกผู้�กตบไปิบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ด่อกผู้�กตบท�)งหัมด่ม#ยอด่รวมก�น ม#ขุ�)ว ขุ�างบน ม#หัน�าขุ�างล่�าง เปิ/นเหัม6อนม#จ้�ตด่# เปิ/นเคร6+องล่าด่ด่อกไม�ปิระด่�ษ ฐานอย"�ในอากาศ ด่�วยความเล่6+อมใสุแหั�งจ้�ตน�)น เราได่�เขุ�าถ7งช�)นด่�สุ�ต ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๕๕ แต� ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น ทรงพระนามว�าสุม�นตฉัทนะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�มมาปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�มมาปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ปิ�ฬิ�นปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๒ (๓๒๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยทราย -2 1 0 0 0 -13240 15 0 0 0

[๓๒๔] เราได่�เหั.นพระศาสุด่าผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ สุวยงามด่�งด่อกรกฟ้Aา องอาจ้เหัม6อนม�าอาชาไนย ร� �งเร6องสุว�างไสุวด่�งด่าวปิระกายพฤกษ( เราจ้7งได่�ปิระนมกรอ�ญชล่#ถวายบ�งคมแด่�พระศาสุด่า เราสุรรเสุร�ญพระศาสุด่า ย�นด่#อย"�ด่�วย กรรมขุองตน เราม#ใจ้ผู้�องใสุ เอาทรายขุาวบร�สุ�ทธ�L ก-าม6อหัน7+งหั�อพก มาโปิรยล่งท#+ทางเสุด่.จ้ด่-าเน�น แหั�งพระศาสุด่าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�แสุวง หัาค�ณใหัญ� แต�น�)น เราเอาทรายคร7+งหัน7+งโปิรยล่งในท#+พ�กกล่างว�นขุอง พระองค(ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�โปิรยทรายใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการโปิรยทราย ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิ�ฬิ�นปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ฬิ�นปิ"ชกเถราปิทาน.

หัาสุชนกเถราปิทานท#+ ๓ (๓๒๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -13250 11 0 0 0

[๓๒๕] เราได่�เหั.นผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ขุองพระศาสุด่าอ�นหั�อยอย"�ท#+ยอด่ไม� จ้7งปิระนมกรอ�ญชล่# แล่�วเปิล่�งวาจ้าด่�ง ความย�นด่#เก�ด่ขุ7)นแก�เราเพราะได่�เหั.นแต�ไกล่ เราปิระนมกรอ�ญชล่#แล่�ว ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุโด่ยย�+ง ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ยน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระหัาสุชนกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ หัาสุชนกเถราปิทาน.

ย�ญญสุาม�กเถราปิทานท#+ ๔ (๓๒๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -13260 24 0 0 0

[๓๒๖] เราม#อาย�ได่� ๗ ปิIแต�ก-าเน�ด่ เปิ/นผู้"�ร" �จ้บมนต( ได่�ด่-ารงวงศ(สุก�ล่ เราตระเตร#ยมพ�ธ#บ"ชาย�ญในกาล่น�)น เราจ้ะฆ์�าสุ�ตว(เล่#)ยง ๘๔,๐๐๐ ต�ว แล่ะ ใหั�ผู้"กเขุ�าไว�ท#+หัล่�กไม�แก�น ตระเตร#ยมเพ6+อปิระโยชน(แก�ย�ญ พระสุ�มพ�ทธ เจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ม#พระปิระสุงค(สุ-าเร.จ้ท�กอย�าง ทรงม#ปิระโยชน( ใหัญ�หัล่วงแก�โล่ก ๓ ร�าเร�งด่�งปิากเบ�า ม#พระร�ศม#สุ�กสุะกาวเช�นก�บถ�าน เพล่�งไม�ตะเค#ยน ด่�งพระอาท�ตย(อ�ท�ย เหัม6อนพระจ้�นทร(ว�นเพ.ญ เสุด่.จ้เขุ�ามาหัา (เรา) แล่�วได่�ตร�สุพระด่-าร�สุน#)ว�า ด่"กรก�มาร ความไม�เบ#ยด่เบ#ยนสุ�ตว(ท�)งปิวง การงด่เว�นจ้ากความเปิ/นขุโมย การปิระพฤต�นอกใจ้ แล่ะการด่6+มน-)าเมา ความย�นด่#ในการปิระพฤต�สุม-+าเสุมอ พาหั�สุ�จ้จ้ะ แล่ะความเปิ/นผู้"�กต�ญญู" เราชอบใจ้ธรรมเหัล่�าน#) บ�ณฑู�ตพ7งสุรรเสุร�ญท�)งใน ปิ;จ้จ้�บ�นแล่ะอนาคต ท�านเจ้ร�ญธรรมเหัล่�าน#) ย�นด่#ในความเก6)อก"ล่แก�สุ�ตว(ท�)งปิวง ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว จ้งเจ้ร�ญมรรคอ�นสุ"งสุ�ด่พระสุ�พพ�ญญู" เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ตร�สุด่�งน#) คร�)นทรงพร-+าสุอนเราอย�างน#)แล่�ว เสุด่.จ้เหัาะขุ7)นสุ"�เวหัาสุไปิ เราช-าระจ้�ตใหั�บร�สุ�ทธ�Lก�อนแล่�ว ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในภายหัล่�ง ด่�วยความเล่6+อมใสุแหั�ง จ้�ตน�)น เราได่�เขุ�าถ7งช�)นด่�สุ�ต ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราย�งจ้�ตใหั� เล่6+อมใสุในกาล่ใด่ ด่�วยกรรมในกาล่น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระย�ญญสุาม�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ย�ญญสุาม�กเถราปิทาน.

น�ม�ตตสุ�ญญกเถราปิทานท#+ ๕ (๓๒๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า -2 1 0 0 0 -13270 15 0 0 0

[๓๒๗] เราอย"�ในอาศรมใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา เราได่�เหั.นกวางทองก-าล่�งเท#+ยว เด่�นอย"�ในไพรว�น จ้7งย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในกวางทอง แล่�วจ้7งระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เจ้ร�ญท#+สุ�ด่ในโล่ก เราระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�าเหัล่�าอ6+น ค6อ พระ พ�ทธเจ้�าในอด่#ต ในปิ;จ้จ้�บ�น แล่ะในอนาคต ด่�วยจ้�ตเล่6+อมใสุน�)นว�า พระพ�ทธเจ้�า ๓ จ้-าพวกน�)นย�อมไพโรจ้น( ด่�งพระยาเน6)อ ฉัะน�)น ในก�ล่ปิ ท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุ�ญญาใด่ในกาล่น�)น ด่�วยสุ�ญญาน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งสุ�ญญาในพระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๒๗ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+ง เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�น ม#พระนามว�าอร�ญญสุ�ตตะ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระน�ม�ตตสุ�ญญกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ น�ม�ตตสุ�ญญกเถราปิทาน.

อ�นนสุ�งสุาวกเถราปิทานท#+ ๖ (๓๒๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายภ�กษา-2 1 0 0 0 -13280 15 0 0 0

[๓๒๘] เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า เช�นก�บแท�งทองค-า อ�นม#ค�า ม#พระล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการ เสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ระหัว�าง ตล่าด่ เราจ้7งนม�สุการพระสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�ม#พระปิระสุงค(สุ-าเร.จ้ท�กอย�าง ไม�ทรงหัว�+นไหัว ไม�ทรงแพ�อะไร แล่�วน�มนต(พระมหัาม�น# น�)นใหั�เสุวยโภชนาหัาร ในกาล่น�)น พระม�น#ผู้"�ม#พระกร�ณาในโล่กได่�ตร�สุกะ เรา เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว บ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายภ�กษา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�นนสุ�งสุาวกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�นนสุ�งสุาวกเถราปิทาน.

น�คค�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๗ (๓๒๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งกรรมด่#-2 1 0 0 0 -13290 48 0 0 0

[๓๒๙] เม6+อใด่เทวด่าจ้ะจ้�ต�จ้ากหัม"�เทวด่าเพราะสุ�)นอาย� เม6+อน�)น เทวด่าท�)งหัล่ายผู้"� พล่อยย�นด่#ก.เปิล่�งเสุ#ยง ๓ ปิระการว�า ท�านผู้"�เจ้ร�ญ

ท�านจ้ากน#)จ้งไปิสุ"�สุ�คต�สุ"�ความเปิ/นสุหัายขุองมน�ษย( เปิ/นมน�ษย(แล่�ว จ้งได่�ศร�ทธาอ�นยอด่เย#+ยมในพระสุ�ทธรรม ศร�ทธาขุองท�าน ต�)งม�+นล่งแล่�ว จ้ะเก�ด่เปิ/นม"ล่เค�า เปิ/นท#+พ7+ง จ้งม�+นคงในพระสุ�ทธรรมอ�นพระผู้"�ม#พระภาคปิระกาศด่#แล่�ว ตล่อด่ช#ว�ตจ้งท-าก�ศล่ด่�วยกาย จ้งท-าก�ศล่ด่�วยวาจ้า จ้งท-าก�ศล่ด่�วยใจ้ ใหั�มาก จ้งท-าความ ไม�เบ#ยด่เบ#ยน จ้งท-าความไม�ม#อ�ปิธ� จ้งท-าบ�ญใหั�ย�+งไปิกว�าน�)นด่�วยการใหั� ทานใหั�มาก จ้งช�กชวนผู้"�อ6+นใหั�ต�)งม�+นในพรหัมจ้รรย( อ�นเปิ/นสุ�ทธรรมอย�าง ปิระเสุร�ฐ หัม"�เทวด่าย�อมอน�โมทนากะเทวด่าผู้"�จ้ะจ้�ต�ด่�วยความอน�เคราะหั( น#)สุ� +งว�า จ้งมาบ�อยๆ นะเทวด่า ด่�งท�านผู้"�ร" �แจ้�งอน�โมทนากะพระพ�ทธเจ้�า ฉัะน�)น ในกาล่น�)น เม6+อหัม"�เทวด่ามาปิระช�มก�น ขุ�าพระองค(เก�ด่ความ สุล่ด่ใจ้ว�า เราจ้�ต�จ้ากน#)แล่�ว จ้�กไปิสุ"�ก-าเน�ด่อะไรหันอ พระสุมณะผู้"�ม# อ�นทร#ย(อ�นอบรมแล่�ว ท�านม#นามช6+อว�าสุ�มนะ เปิ/นสุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิท�ม�ตระ ร" �ความสุล่ด่ใจ้ขุองขุ�าพระองค( ปิระสุงค(จ้ะช�วยเหัล่6อ จ้7งมาสุ"�สุ-าน�กขุองขุ�าพระองค( พร-+าสุอนอรรถธรรมแล่�ว ย�งขุ�าพระองค(ใหั�สุ�งเวชในกาล่น�)น.

จ้บ ภาณวารท#+ ๑๒. ขุ�าพระองค(ฟ้;งค-าขุองท�านแล่�ว ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธเจ้�า อภ�วาทท�าน ผู้"�เปิ/นน�กปิราชญ(แล่�ว ท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น ขุ�าพระองค(น�)น อ�นก�ศล่ม"ล่ ต�กเต6อนแล่�ว อ�บ�ต�ในภพน�)นแล่ อย"�ในครรภ(มารด่า ทรงอย"�ในมารด่าอ#ก ขุ�าพระองค(จ้�ต�จ้ากกายน�)นแล่�ว ได่�อ�บ�ต�ในไตรทศ (ด่าวด่7งสุ() ใน ระหัว�างน#) ขุ�าพระองค(ไม�เหั.นความโทมน�สุในกาล่น�)นเล่ย ขุ�าพระองค(เคล่6+อน จ้ากด่าวด่7งสุ(แล่�ว ล่งสุ"�ครรภ(มารด่า ออกจ้ากครรภ(มารด่าแล่�ว ไม�ร" �ท�กขุ( อะไรๆ ขุ�าพระองค(ม#อาย� ๗ ปิI แก�ก-าเน�ด่ ได่�เขุ�าสุ"�อารามขุองพระผู้"�ม# พระภาคพระนามว�า โคด่มศากยบ�ตร ผู้"�คงท#+ ได่�เหั.นภ�กษ�ท�)งหัล่ายผู้"�ท-าตามค-าสุอนขุองพระศาสุด่า ในปิาพจ้น(อ�นพ�สุด่าร ในศาสุนาอ�นเก6)อก"ล่ แก�ชนเปิ/นอ�นมากน�)น พระนครช6+อว�าสุาว�ตถ# พระเจ้�าโกศล่เปิ/นใหัญ�ใน นครน�)น พระองค(เสุด่.จ้ไปิสุ"�โพธ�พฤกษ(อ�นอ�ด่มด่�วยรถอ�นเท#ยมด่�วยช�างพล่าย ขุ�าพระองค(เหั.นช�างพล่ายขุองพระเจ้�าโกศล่น�)นแล่�ว ระล่7กถ7งบ�พกรรมปิระนมกรอ�ญชล่#แล่�วได่�ไปิสุ"�ท#+ปิระช�ม ขุ�าพระองค(ม#อาย� ๗ ปิIแต�ก-าเน�ด่ ได่�บวชเปิ/นบรรพช�ต พระเถระช6+ออานนท( เปิ/นพระสุาวกอ�ปิ;ฏฐานพระ พ�ทธเจ้�า ท�านม#คต� ม#ธ�ต� ม#สุต� เปิ/นพหั"สุ"ต ม#ความร� �งเร6องมาก ย�งจ้�ต ขุองพระราชาใหั�ทรงเล่6+อมใสุสุ�งกล่�บไปิ ขุ�าพระองค(ได่�ฟ้;งธรรมขุองท�าน พระอานนท(แล่�ว ระล่7กถ7งบ�รพกรรมอย"�ในท#+น�)นเอง ได่�บรรล่�อรหั�ตขุ�าพระองค(หั�มจ้#วรเฉัว#ยงบ�า ปิระนมกรอ�ญชล่#บนเศ#ยรเกล่�า ถวายบ�งคม พระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�เปิล่�งวาจ้าน#) ขุ�าพระองค(ถ6อเอาด่อกไม�ย�านทราย ไปิวางท#+อาสุนะทองขุองพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�เปิ/นจ้อมสุ�ตว( ผู้"�คงท#+ ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�จ้อมสุ�ตว( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ด่�วยกรรมน�)น ขุ�าพระองค(ล่ะความชนะแล่ะความแพ�แล่�ว บรรล่�ถ7งฐานะอ�น ไม�หัว� +นไหัว ในก�ล่ปิท#+ ๒๕๐๐๐ (แต�ก�ล่ปิน#)) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อม กษ�ตร�ย(แปิด่หัม6+นแปิด่ร�อยล่�านพระองค( ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ

ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระน�คค�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ น�คค�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

สุ�มนาเวฬิ�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๓๒๘) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยพวงมาล่�ยด่อกมะล่�-2 1 0 0 0 -13300 20 0 0 0

[๓๓๐] ชนท�)งปิวงมาปิระช�มก�นท-าการบ"ชาใหัญ� แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าเวสุสุภ" ผู้"�เปิ/นเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ในกาล่น�)น เราใสุ�ก�อนปิ"นขุาวแล่�ว วางพวงมาล่�ยด่อกมะล่�ไว�บ"ชาขุ�างหัน�าแหั�งอาสุนะทอง ชนท�)งปิวงมาม�งด่" ด่อกไม�อ�นอ�ด่มด่�วยด่-าร�ว�า ใครบ"ชาด่อกไม�น#)แก�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ผู้"�คงท#+ เราได่�เขุ�าถ7งช�)นน�มมานรด่# เพราะจ้�ตอ�นเล่6+อมใสุน�)น ได่�เสุวย กรรมขุองตน ท#+ตนท-าไว�ด่#ในกาล่ก�อน เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อ ความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ย�อมเปิ/นท#+ร �กขุองปิวงชน น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกไม� เราไม�ร" �จ้�กท�คต�ด่�วยกาย ด่�วยวาจ้า หัร6อด่�วยใจ้เล่ย เราท-าการบ-าร�งแก�ภ�กษ�ท�)งหัล่ายผู้"�สุ-ารวมแล่�ว ผู้"�ม#ตบะ ด่�วยความปิระพฤต�ชอบน�)น แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตม�+น เราเปิ/นผู้"�ท#+ปิวงชนบ"ชา น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการไม�ด่�า ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๑๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�จ้อมกษ�ตร�ย( ทรงพระนามว�า สุหั�สุสุาระ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�มนาเวฬิ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�มนาเวฬิ�ยเถราปิทาน.

ปิ�ปิผู้ฉั�ตต�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๓๒๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยฉั�ตรด่อกบ�ว-2 1 0 0 0 -13310 20 0 0 0

[๓๓๑] เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ ทรง ปิระกาศสุ�จ้จ้ะ ย�งสุ�ตว(ท�)งหัล่ายใหั�ด่�บอย"� เราน-าด่อกบ�วซุ้7+งเก�ด่ในน-)า เปิ/น ท#+ร 6+นรมย(ใจ้ มาเปิ/นท-าเปิ/นฉั�ตรด่อกไม�บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ก.พระศาสุด่า พระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ทรงร" �แจ้�งโล่ก เปิ/นผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ปิระท�บอย"�ณ ท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุคาถาน#)ว�า ผู้"�ใด่ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุ ได่�ก�)นฉั�ตรด่อกไม�ใหั�เรา ด่�วยความเล่6+อมใสุแหั�งจ้�ตน�)น ผู้"�น�)นจ้ะไม�ไปิสุ"�ท�คต�เล่ยพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก คร�)นตร�สุด่�งน#) แล่�ว ทรงสุ�งบร�ษ�ทไปิแล่�วเสุด่.จ้เหัาะขุ7)นนภากาศ เม6+อพระพ�ทธเจ้�าผู้"� ปิระเสุร�ฐกว�านระ เสุด่.จ้ล่�กขุ7)น แม�ฉั�ตรขุาวก.ต�)งขุ7)น ฉั�ตรอ�นอ�ด่มไปิขุ�างหัน�าแหั�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ใน

ก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยฉั�ตรใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยฉั�ตรด่อกไม� ในก�ล่ปิท#+ ๗๔ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๘ พระองค( ทรงม#พระนามว�าชล่สุ�ขุะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ� สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิ�ปิผู้ฉั�ตต�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ปิผู้ฉั�ตต�ยเถราปิทาน. สุปิร�วารฉั�ตตทายกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๓๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายฉั�ตร-2 1 0 0 0 -13320 53 0 0 0

[๓๓๒] พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ทรงย�งฝ้นค6อธรรมใหั�ตกอย"� เหัม6อนน-)าฝ้นในอากาศ ขุ�าพระองค(ได่�เหั.น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ทรงแสุด่งอมฤตบทอย"� ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อม ใสุแล่�วได่�ไปิสุ"�เร6อนขุองตน ขุ�าพระองค(ถ6อเอาฉั�ตรท#+ปิระด่�บแล่�ว เขุ�าไปิ เฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�อ�ด่มกว�านระ ขุ�าพระองค(ม#จ้�ตโสุมน�สุย�นด่#โยนฉั�ตรขุ7)นไปิบนอากาศ บรรด่าพระสุาวกผู้"�สุงเคราะหั(ด่# พระสุาวกผู้"�อ�ด่มฝ้Tกตนแล่�วเขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ต�)งฉั�ตรไว�เหัน6อพระเศ#ยร พระพ�ทธเจ้�าผู้"�อน�เคราะหั( กอปิรด่�วยพระกร�ณา อ�ครนายกขุองโล่ก ปิระท�บน�+งท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ถวายฉั�ตรอ�นปิระด่�บแล่�วเปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้น#) ด่�วยความเล่6+อมใสุแหั�งจ้�ตน�)น ผู้"�น�)นจ้ะไม�ไปิสุ"� ท�คต�เล่ย จ้�กได่�เสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�ในเทวด่า ๗ คร�)ง แล่ะจ้ะได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๓๒ คร�)ง ในแสุนก�ล่ปิ แต�ก�ล่ปิน#) พระศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น�)นจ้�กเปิ/นโอรสุผู้"�ร �บมรด่กในธรรมขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น อ�นธรรม น�รม�ต จ้�กร" �ท�+วถ7งพระด่-าร�สุท#+พระพ�ทธเจ้�าเปิล่�งเปิ/นอาสุภ�วาจ้า ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว จ้�กเปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะน�พพาน ขุ�าพระองค(ม#จ้�ตเล่6+อมใสุ โสุมน�สุ ย�งความย�นด่#ใหั�เก�ด่โด่ยย�+ง ขุ�าพระองค(ล่ะก-าเน�ด่มน�ษย(แล่�ว ได่�ไปิสุ"�ก-าเน�ด่ท�พย( ว�มานขุองขุ�าพระองค(สุวยงาม สุ"งเย#+ยม เปิ/นท#+ ร6+นรมย(ใจ้ เม6+อขุ�าพระองค(ออกจ้ากว�มาน เทวด่าท�)งหัล่ายย�อมก�)นฉั�ตรขุาวใหั�ขุ�าพระองค(กล่�บได่�สุ�ญญาในกาล่น�)น น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�รพกรรม ขุ�าพระ องค(จ้�ต�จ้ากเทวโล่กแล่�ว ได่�มาสุ"�ความเปิ/นมน�ษย( ในก�ล่ปิท#+ ๗๐๐ แต� ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓๖ คร�)ง จ้�ต�จ้ากกายน�)นแล่�วได่�ไปิสุ"�ไตรทศบ�ร# ท�องเท#+ยวไปิโด่ยล่-าด่�บแล่�ว ได่�มาสุ"�ความเปิ/นมน�ษย( อ#ก ชนท�)งหัล่ายได่�ก�)นฉั�ตรขุาวใหั�ขุ�าพระองค(ผู้"�ล่งสุ"�ครรภ(มารด่า ขุ�าพระองค( ม#อาย� ๗ ปิIแต�ก-าเน�ด่ ออกบวชเปิ/นบรรพช�ต พราหัมณ( ม#นามว�าสุ�น�นทะ ร" �จ้บมนต( เขุาได่�ถ6อเอาฉั�ตรม#สุ#ด่�งแก�วผู้ล่7กมาถวายแก�อ�ครสุาวก พระสุาร#บ�ตรมหัาว#ระ ผู้"�ม#วาจ้าน�าบ"ชา อน�โมทนา ขุ�าพระองค(ฟ้;งอน�โมทนา

ขุอง ท�านแล่�ว ระล่7กถ7งบ�รพกรรมได่� จ้7งปิระนมกรอ�ญชล่# ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ ระล่7กถ7งกรรมเก�าได่�แล่�วได่�บรรล่�อรหั�ต ล่�กจ้ากอาสุนะน�)นแล่�ว ปิระนมกรอ�ญชล่#เหัน6อเศ#ยร ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว เปิล่�งวาจ้า น#)ว�า ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค(ได่�ถวายฉั�ตรอ�นว�จ้�ตรปิระด่�บสุวยงามแด่�พระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ยอด่เย#+ยมในโล่ก พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา พระสุย�มภ"อ�ครบ�คคล่ทรงร�บด่�วยพระหั�ตถ( ท�)งสุอง โอ พระพ�ทธเจ้�า โอ พระธรรม โอหันอ ความถ7งพร�อมแหั�ง ศาสุด่า ด่�วยการถวายฉั�ตรค�นหัน7+ง ขุ�าพระองค(ไม�เขุ�าถ7งท�คต�เล่ย ขุ�าพระองค(เผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�แล่�ว ก-าหันด่ร" �อาสุวะ ท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุปิร�วารฉั�ตตทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุปิร�วารฉั�ตตทายกเถราปิทาน. ----------------------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. อ�มมาปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๒. ปิ�ฬิ�นปิ"ชกเถราปิทาน ๓. หัาสุชนกเถราปิทาน ๔. ย�ญญสุาม�กเถราปิทาน ๕. น�ม�ตตสุ�ญญกเถราปิทาน ๖. อ�นนสุ�งสุาวกเถราปิทาน ๗. น�ค�ณฑู�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๘. สุ�มนาเวฬิ�ยเถราปิทาน ๙. ปิ�ปิผู้ฉั�ตต�ยเถราปิทาน ๑๐. สุปิร�วารฉั�ตตทายกเถราปิทาน ม#คาถา ๑๐๗ คาถา. จ้บ อ�มมาปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๓๓ ---------------------------

ค�นโธทกวรรคท#+ ๓๔ ค�นธธ"ปิยเถราปิทานท#+ ๑ (๓๓๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายธ"ปิหัอม -2 1 0 0 0 -13330 15 0 0 0

[๓๓๓] เราได่�ถวายธ"ปิหัอมอ�นหั��มด่�วยด่อกมะล่� สุมควรแก�พระพ�ทธเจ้�า แด่�พระ ผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�า เช�นก�บแท�ง ทองค-าอ�นม#ค�า อ�ครนายกขุองโล่ก ร� �งเร6องด่�งด่อกอ�บล่เขุ#ยว เหัม6อนด่วงไฟ้ใหัญ� องอาจ้ย�+งด่�งเสุ6อโคร�ง ม#สุก�ล่ด่�งราชสุ#หั( เล่�ศกว�าสุมณะ ท�)งหัล่าย ปิระท�บน�+งแวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ ปิระนมกรอ�ญชล่#ถวายบ�งคมแทบพระบาทพระศาสุด่า แล่�วบ�ายหัน�ากล่�บไปิ ทางท�ศอ�ด่ร ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายธ"ปิหัอมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยธ"ปิหัอมค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระค�นธธ"ปิยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ค�นธธ"ปิยเถราปิทาน.

อ�ทกปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๒ (๓๓๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายน-)า -2 1 0 0 0 -13340 17 0 0 0

[๓๓๔] ขุ�าพระองค(ได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า เสุด่.จ้ไปิใน อากาศ เหัม6อนด่วงไฟ้ล่�กโพล่ง เหัม6อนด่วงอาท�ตย( ขุ�าพระองค(จ้7งเอา ฝ้Nาม6อกอบน-)าโยนขุ7)นไปิบนอากาศ พระพ�ทธเจ้�าผู้"�มหัาว#ระ ทรงปิระกอบด่�วยพระกร�ณาเปิ/นฤาษ#ทรงร�บแล่�ว พระศาสุด่าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ปิระท�บย6นอย"�ในอากาศ ทรงทราบความด่-าร�ขุองขุ�าพระองค( จ้7งได่�ตร�สุพระคาถา น#)ว�า ด่�วยการถวายน-)าน#) แล่ะด่�วยการย�งปิIต�ใหั�เก�ด่ขุ7)น ท�านจ้ะไม�ต�อง เขุ�าถ7งท�คต�เล่ย แม�ตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�จ้อมสุ�ตว( เชษฐบ�ร�ษ ขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ด่�วยกรรมน�)น ขุ�าพระองค(ล่ะความชนะแล่ะแพ� แล่�วบรรล่�ถ7งฐานะอ�นไม�หัว� +นไหัว ในก�ล่ปิท#+ ๖๕๐๐ ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๓ พระองค( ม#พระนามว�าสุหั�สุสุราช ม#สุม�ทรสุาครสุ#+เปิ/นท#+สุ�ด่ เปิ/นใหัญ�กว�าชน ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระองค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�วด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�ทกปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ทกปิ"ชกเถราปิทาน.

ปิ�นนาคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๓๓๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกบ�นนาค -2 1 0 0 0 -13350 13 0 0 0

[๓๓๕] เราเปิ/นพรานเขุ�าไปิ (หัย�+งล่ง) ย�งปิNาใหัญ� เราได่�พบต�นบ�นนาคม#ด่อกบาน จ้7งระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ได่�เล่6อกเก.บด่อกบ�นนาคน�)น เอาแต�ท#+ม#กล่�+นหัอมสุวยงามแล่�ว ก�อสุถ"ปิบนเน�นทราย บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วย การบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) ได่�ม#พระเจ้�าจ้�กรพรรด่�พระองค(หัน7+งทรงพระนามว�า ตโมน�ทะ ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�วพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ�นนาคปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�นนาคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

เอกท�สุสุทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๓๓๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าผู้6นเด่#ยว -2 1 0 0 0 -13360 37 0 0 0

[๓๓๖] เราเปิ/นคนเก#+ยวหัญ�าขุายอย"�ในพระนครหังสุาวด่#เล่#)ยงช#ว�ต แล่ะเล่#)ยงภรรยา ด่�วยการเก#+ยวหัญ�าขุายน�)น พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�

ตระ ทรงร" �จ้บธรรม ท�)งปิวง เปิ/นนายกขุองโล่ก เสุด่.จ้อ�บ�ต�ขุ7)นท-าล่ายความม6ด่มนใหั�พ�นาศในกาล่น�)น เราน�+งอย"�ในเร6อนขุองตน ค�ด่อย�างน#)ว�า พระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้อ�บ�ต� ขุ7)นในโล่กแล่�ว แต�ไทยธรรมขุองเราไม�ม# เราม#แต�ผู้�าสุาฎกผู้6นเด่#ยวไม�ม# ใครใหั� (อะไร) แก�เรา การถ"กต�องนรก เปิ/นท�กขุ( เราจ้�กปิล่"กฝ้;ง ท�กษ�ณาทาน คร�)นเราค�ด่อย�างน#)แล่�ว จ้7งย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ ได่�ถ6อเอา ผู้�าผู้6นหัน7+ง ไปิถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ คร�)นถวายผู้�าผู้6นหัน7+ง แล่�วได่�ปิระกาศก�องขุ7)นว�า ขุ�าแต�พระมหัาม�น#ว#รเจ้�า ถ�าพระองค(เปิ/นพระพ�ทธเจ้�า ขุอได่�ทรงโปิรด่ช�วยขุ�าพระองค(ใหั�ขุ�ามได่�เถ�ด่ พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา เม6+อทรงสุรรเสุร�ญทานขุองเรา ได่�ทรงท-าอน�โมทนาแก�เราว�า ด่�วย (การถวาย) ผู้�า ผู้6นหัน7+งน#) แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตม�+น ผู้"�น#)จ้ะไม�ไปิสุ"�ท�คต�เล่ยตล่อด่แสุนก�ล่ปิจ้�กได่�เปิ/นท�าวสุ�กกะจ้อมเทพ ๓๖ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๓๓ คร�)ง จ้�กเปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บม�ได่� ท�าน เม6+อท�องเท#+ยวอย"� ในเทวโล่กหัร6อในมน�ษย(โล่ก จ้�กเปิ/นผู้"�ม#ร"ปิงาม สุมบ"รณ( ด่�วยค�ณสุมบ�ต� ม#กายน�าใคร�ย�+งน�ก ผู้�าอ�นหัาปิระมาณม�ได่� จ้�กม#ตามความปิรารถนา พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�เปิ/นน�กปิราชญ( คร�)นตร�สุด่�งน#)แล่�ว เสุด่.จ้ขุ7)นสุ"�นภากาศ ด่�งพระยาหังสุ(ในอ�มพร เราเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อ ความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ความพร�องในโภคสุมบ�ต� ไม�ม#แก�เราเล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าผู้6นเด่#ยว ผู้�าย�อมบ�งเก�ด่แก�เรา สุ-าหัร�บรองเท�าท�กๆ ย�าง เราปิระด่�ษฐานอย"�ภายใต�ผู้�า ผู้�าเปิ/นหัล่�งคา อย"�เบ6)องบนเรา ว�นน#) ถ�าเราปิรารถนาจ้ะถ6อเอาจ้�กรวาล่พร�อมท�)งปิNา พร�อมท�)งภ"เขุา ก.พ7งปิกปิด่ด่�วยผู้�าท�)งหัล่ายได่� ด่�วย (การถวาย) ผู้�าผู้6นเด่#ยว น�)นน�+นแล่ เม6+อเราท�องเท#+ยวไปิในภพน�อยใหัญ� ย�อมเปิ/นผู้"�ม#ผู้�วพรรณด่�ง ทองค-า ท�องเท#+ยวไปิในภพน�อยใหัญ� ผู้ล่แหั�งผู้�าผู้6นเด่#ยว ไม�ถ7งความ สุ�)นไปิในท#+ไหันๆ ชาต�น#)เปิ/นท#+สุ�ด่ขุองเรา ผู้�าย�อมใหั�ผู้ล่แก�เราแม�ในชาต�น#) ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้�าใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าผู้6นเด่#ยว เราเผู้า ก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กขุาด่ด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอกท�สุสุทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกท�สุสุทายกเถราปิทาน.

ผู้�สุสุ�ตก�มม�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๓๓๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการต�กน-)าในบ7งถวาย -2 1 0 0 0 -13370 28 0 0 0

[๓๓๗] ในกาล่น�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระ เสุร�ฐกว�านระ พร�อมด่�วยพระขุ#ณาสุพท�)งหัล่าย ปิระท�บน�+งอย"� ณ สุ�งฆ์าราม พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก

พระองค(เสุด่.จ้ออก จ้ากปิระต"อาราม พร�อมด่�วยพระขุ#ณาสุพ ๘ แสุน เราน��งหัน�งสุ�ตว( แล่ะ ทรง (หั�ม) ผู้�าเปิล่6อกไม�กรอง ต�กเอาน-)าในบ7งแล่�ว เขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ เก�ด่โสุมน�สุ ปิระนมกรอ�ญชล่# ต�กเอาน-)าในบ7งไปิปิะพรมพระพ�ทธเจ้�า ด่�วยกรรมน�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�อ�ด่ม ทรงสุรรเสุร�ญกรรมขุองเราแล่�ว ได่�เสุด่.จ้ไปิ ตามพระปิระสุงค( เราได่�บ"ชาพระช�นเจ้�าด่�วยน-)าอ�นก-าหันด่ว�า ๕๐๐๐ หัยด่ เราได่�เสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�เพราะน-)า ๒๕๐๐ หัยด่ ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กร พรรด่�เพราะน-)า ๒๕๐๐ หัยด่ เราได่�บรรล่�อรหั�ตด่�วยกรรมท#+เหัล่6อ เม6+อใด่เราเปิ/นท�าวเทวราช เม6+อน�)น เราได่�เปิ/นอธ�บด่#ขุองมน�ษย(ด่�วย ช6+อน�)นแล่ เปิ/นช6+อขุองเรา เราม#ช6+อว�าผู้�สุสุ�ตะ เม6+อเราเปิ/นเทวด่าหัร6อแม�เปิ/นมน�ษย(เมล่.ด่ฝ้นย�อมตกโด่ยรอบ ขุ�างล่ะวา เราถอนภพท�)งหัล่ายขุ7)นได่�แล่�ว เผู้าก�เล่สุ ท�)งหัล่ายเสุ#ยแล่�ว เปิ/นผู้"�ม#อาสุวะท�)งปิวงสุ�)นแล่�ว น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งหัยาด่น-)า ฝ้น น-)าฝ้นขุองเราม#กล่�+นด่�งกล่�+นจ้�นทน( กล่�+นย�อมฟ้� Aงไปิเหัม6อนอย�างน�)นกล่�+นหัอมท#+ซุ้�านออกจ้ากสุร#ระขุองเรา ฟ้� Aงไปิ ๒๕๐ ช�+วธน" ชนท�)งหัล่ายสุ"ด่ กล่�+นหัอมอบอวล่อ�นปิระกอบด่�วยบ�ญกรรมแล่�ว ย�อมร" �ท�นท#ว�า พระเจ้�า ผู้�สุสุ�ตะเสุด่.จ้มา ณ ท#+น#) ก�+งไม� ใบไม� ท�อนไม� แล่ะแม�หัญ�า ท�กชน�ด่ (ด่�งจ้ะ) ร" �ความด่-าร�ขุองเรา ย�อมสุ-าเร.จ้เปิ/นกล่�+นหัอมท�นท# ในก�ล่ปิท#+แสุน แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาไม�จ้�นทน( ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต� เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยหัยาด่น-)า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระผู้�สุสุ�ตก�มม�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ผู้�สุสุ�ตก�มม�ยเถราปิทาน.

ปิภ�งกรเถราปิทานท#+ ๖ (๓๓๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการช-าระพระสุถ"ปิ -2 1 0 0 0 -13380 39 0 0 0

[๓๓๘] พระเจ้ด่#ย(ขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ ม#อย"�ในปิNาช�ฏ อ�นเกล่6+อนกล่�นด่�วยเน6)อร�าย ใครๆ ไม�อาจ้จ้ะไปิ เพ6+อกราบไหัว�พระเจ้ด่#ย( พระเจ้ด่#ย(อ�นหัญ�า ต�นไม� แล่ะเถาว�ล่ย(ปิกคล่�ม หั�ก พ�ง ในกาล่น�)น เราเปิ/นคนท-าการงานในปิNา ด่�วยการงานขุองบ�ด่าแล่ะปิ"N เราได่�เหั.นพระสุถ"ปิอ�นหั�กพ�ง หัญ�าแล่ะเถาว�ล่ย(ปิกคล่�ม ในปิNาใหัญ� คร�)นได่�เหั.นพระสุถ"ปิแหั�งพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว ต�)งจ้�ตเคารพไว�ว�า พระสุถ"ปิน#) แหั�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ หั�กพ�งอย"�ในปิNา พระสุถ"ปิไม�ม#อะไร บ�งแด่ด่ฝ้น ไม�สุมควรแก�คนท#+ร" �ค�ณแล่ะม�ใช�ค�ณ เราได่�แผู้�วถางพระสุถ"ปิแหั�งพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว จ้7งจ้ะปิระกอบการงานอ6+น คร�)นเราแผู้�วถางหัญ�าต�นไม� แล่ะเถาว�ล่ย(ท#+พระเจ้ด่#ย(ไหัว�นบครบ ๘ คร�)งแล่�ว กล่�บไปิย�งท#+อย"�ขุองตนด่�วยกรรมท#+เราท-าด่#แล่�วน�)น แล่ะด่�วยการต�)งเจ้ตนาม�+น เราล่ะกายมน�ษย( แล่�ว ได่�ไปิสุ"�ช� )นด่าวด่7งสุ( ว�มานทองอ�นบ�ญกรรมท-าไว�ในช�)นด่าวด่7งสุ(น�)น สุวยงามเล่6+อมปิระภ�สุสุร สุ"ง ๖๐ โยชน(

กว�าง ๓๐ โยชน( เราได่�เสุวย ร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๓๐๐ คร�)ง แล่ะได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๒๕ คร�)งเม6+อเราท�องเท#+ยวอย"�ในภพน�อยใหัญ� ย�อมได่�โภคสุมบ�ต�มาก ความพร�อง ในโภคสุมบ�ต�ไม�ม#แก�เราเล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการแผู้�วทาง เม6+อเราไปิในปิNา ใหัญ�ด่�วยคานหัามหัร6อด่�วยคอช�าง เราไปิสุ"�ท�ศใด่ๆ ในท�ศน�)นๆ ปิNา ย�อมสุ-าเร.จ้เปิ/นท#+พ7+ง เราไม�เหั.นตอหัร6อแม�หันามด่�วยจ้�กษ�เล่ย เราปิระกอบ ด่�วยบ�ญกรรม บ�ญกรรมย�อมน-าปิราศไปิเอง โรคเร6)อน ฝ้I กล่าก โรค ล่มบ�าหัม" ค�ด่ทะราด่ หั�ด่เปิV+ อย แล่ะหั�ด่ด่�าน ไม�ม#แก�เรา น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง การแผู้�วถาง เพราะเราแผู้�วถางท#+พระสุถ"ปิพระพ�ทธเจ้�า ความอ�ศจ้รรย(อย�าง อ6+นย�งม#อ#ก เราไม�ร" �สุ7กว�า ต�อมฝ้Iม#หัยาด่น-)าเหัล่6องเก�ด่ในกายขุองเราเล่ย เพราะเราแผู้�วถางท#+พระสุถ"ปิพระพ�ทธเจ้�า ความอ�ศจ้รรย(อย�างอ6+นย�งม#อ#กเราได่�ท�องเท#+ยวอย"�ในภพ ๒ ภพ ค6อ ในความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( เพราะเราแผู้�วถางท#+พระสุถ"ปิพระพ�ทธเจ้�า ความอ�ศจ้รรย(อย�างอ6+นย�งม#อ#กเราเปิ/นผู้"�ม#ผู้�วพรรณด่�งทองค-า เปิ/นผู้"�ม#ร�ศม#ในท#+ท�)งปิวง เพราะเราแผู้�วถาง ท#+พระสุถ"ปิพระพ�ทธเจ้�า ความอ�ศจ้รรย(อย�างอ6+นย�งม#อ#ก สุ�+งท#+ไม�ชอบใจ้ ไม�ม# สุ�+งท#+ชอบใจ้เขุ�ามาต�)งไว� เพราะเราแผู้�วถางท#+พระสุถ"ปิพระพ�ทธเจ้�า ความอ�ศจ้รรย(อย�างอ6+นย�งม#อ#ก จ้�ตขุองเราเปิ/นธรรมชาต�บร�สุ�ทธ�L ม#อารมณ(เด่#ยวต�)งม�+นด่�วยด่# เพราะเราแผู้�วถางท#+พระสุถ"ปิพระพ�ทธเจ้�า ความอ�ศจ้รรย(อย�างอ6+นย�งม#อ#ก เราน�+งบนอาสุนะเด่#ยว ได่�บรรล่�อรหั�ต ในก�ล่ปิท#+แสุน แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการแผู้�วถาง ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิภ�งกรเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิภ�งกรเถราปิทาน.

ต�ณก�ฏ�ทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๓๓๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายก�ฎ#หัญ�า-2 1 0 0 0 -13390 31 0 0 0

[๓๓๙] เราเปิ/นคนร�บจ้�างท-าการงานขุองคนอ6+น ขุวนขุวายในทางเก�ด่การงานขุองคน อ6+น อาศ�ยอาหัารขุองผู้"�อ6+น อย"�ในนครพ�นธ�มด่# ในกาล่น�)น เราน�+งอย"�ในท#+ ล่�บแล่�ว ค�ด่อย�างน#)ว�า พระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้อ�บ�ต�ขุ7)นแล่�วในโล่ก แต�การก�อ สุร�างบ�ญก�ศล่ขุองเราไม�ม# บ�ด่น#) เปิ/นเวล่าสุมควรท#+เราจ้ะช-าระคต� ถ7งเวล่า ขุองเราแล่�ว การถ"กต�องนรกเปิ/นท�กขุ(แก�สุ�ตว(ท�)งหัล่ายผู้"�ไม�ม#บ�ญเปิ/นแน�แท� คร�)นเราค�ด่อย�างน#)แล่�ว จ้7งเขุ�าไปิหัาเจ้�าขุองงาน ขุอหัย�ด่การงานว�นหัน7+งแล่�วเขุ�าปิNาใหัญ� ในกาล่น�)น เราขุนเอาหัญ�า ไม�แล่ะเถาว�ล่ย(มาแล่�ว ต�)ง เสุาไม�ขุ7)นสุามต�น ได่�สุร�างเปิ/นก�ฎ#หัญ�า เราได่�มอบถวายก�ฎ#น�)นเพ6+อ ปิระโยชน(แก�สุงฆ์( แล่�วกล่�บมาหัาเจ้�าขุอง การงานในว�นน�)นน�+นแล่ ด่�วย ก�ศล่กรรมท#+เราท-าแล่�วน�)น เราได่�ไปิสุ"�ด่าวด่7งสุ( ว�มานอ�นบ�ญกรรมสุร�างใหั� แก�เราอย�างด่#ในด่าวด่7งสุ(น�)น น�รม�ตใหั�เพราะก�ฎ#หัญ�า เคร6+องปิระด่�บพ�น หัน7+ง ล่"กคล่#หัน�ง ๑๐๐ ล่"ก ธงสุ#

เขุ#ยว พวงด่อกไม�หัน7+งแสุนพวง ปิรากฏ อย"�ในว�มานขุองเรา เราอ�บ�ต� ณ ก-าเน�ด่ใด่ๆ ค6อ ความเปิ/นเทวด่าหัร6อ มน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)นๆ ปิราสุาท (ด่�งจ้ะ) ร" �ความด่-าร�ขุองเรา ผู้�ด่ขุ7)นต�)ง อย"� ความกล่�ว ความคร�+นคร�าม หัร6อขุนล่�กช"ช�น ย�อมไม�ม#แก�เรา เราไม�ร" �สุ7กความสุะด่��งหัวาด่เสุ#ยวเล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายก�ฏ#หัญ�า ราชสุ#หั( เสุ6อโคร�ง เสุ6อเหัล่6อง หัม# หัมาปิNา แล่ะเสุ6อด่าว ท�)งปิวง ย�อมล่ะเว�น เรา น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายก�ฏ#หัญ�า สุ�ตว(เสุ6อกคล่าน ภ"ตผู้#ปิIศาจ้ ง" ก�มภ�ณฑู( แล่ะผู้#เสุ6)อย�กษ( แม�เหัล่�าน�)น ก.ย�อมล่ะเว�นเรา น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการ ถวายก�ฏ#หัญ�า เราระล่7กไม�ได่�ว�า ได่�ฝ้;นเหั.นล่ามกเล่ย สุต�ขุองเราต�)งม�+นน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายก�ฏ#หัญ�า เราได่�เสุวยสุมบ�ต�เพราะการถวายก�ฏ#หัญ�า น�)นแล่�ว ได่�กระท-าธรรมขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม ใหั�แจ้�งช�ด่ แล่�ว ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรม น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายก�ฏ#หัญ�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�ณก�ฏ�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ณก�ฏ�ทายกเถราปิทาน.

อ�ตตเรยยทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๓๓๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้�า -2 1 0 0 0 -13400 37 0 0 0

[๓๔๐] ในกาล่น�)น เราเปิ/นพราหัมณ(ผู้"�เล่�าเร#ยน ทรงจ้-ามนต( ร" �จ้บไตรเพท อย"�ใน นครหังสุวด่# เวล่าน�)น เราแวด่ล่�อมด่�วยพวกศ�ษย(ขุองตน เปิ/นคนม#สุก�ล่ ศ7กษาด่# ออกไปิจ้ากนคร เพ6+อต�องการจ้ะรด่น-)า พระช�นเจ้�าพระนามว�า ปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก ทรงร" �จ้บมนต(ท�)งปิวง เสุด่.จ้เขุ�ามาย�งพระนครพร�อมก�บพระขุ#ณาสุพหัล่ายพ�น เราเหั.นพระองค(ม#พระร"ปิงามย�+งน�ก ไม� หัว� +นไหัวเหัม6อนเขุาท-า (หัล่�อ) ไว� แวด่ล่�อมด่�วยพระอรหั�นต(ท�)งหัล่ายคร�)นแล่�วได่�ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุ เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ปิระนมกรอ�ญชล่#เหัน6อเศ#ยรเกล่�า นม�สุการพระองค(ม#ว�ตรอ�นงาม ได่�ถวายผู้�าหั�ม เราปิระคองผู้�าสุาฎกด่�วยม6อท�)งสุองแล่�วยกขุ7)น ผู้�าสุาฎกปิกปิด่ (บ�งแด่ด่ฝ้น) ตล่อด่ท�+วพ�ทธบร�ษ�ท เม6+อหัม"�ภ�กษ�เปิ/นต�นเปิ/นอ�นมาก เท#+ยวจ้าร�กไปิบ�ณฑูบาต เวล่าน�)น ผู้�าสุาฎกได่�ก�)นเปิ/นหัล่�งคา ย�งเราใหั�เก�ด่โสุมน�สุ เม6+อหัม"�ภ�กษ� เปิ/นต�นจ้ะออกจ้ากเร6อน พระศาสุด่าผู้"�สุย�มภ" เปิ/นบ�คคล่ผู้"�เล่�ศ ปิระท�บย6น อย"�ท#+ถนนได่�ทรงท-าอน�โมทนาว�า ผู้"�ใด่ม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�ถวายผู้�า สุาฎกแก�เรา เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กร6+นรมย( อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ จ้�กเปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยเทวร�ชสุมบ�ต�อย"� ในเทวโล่ก ๕๐ คร�)ง เม6+อเขุาผู้"�พร�อมพร�+งด่�วยบ�ญกรรมอย"�ในเทวโล่ก จ้�กม# ผู้�าเปิ/นหัล่�งคาบ�งแด่ด่ฝ้นตล่อด่ร�อยโยชน(โด่ยรอบ แล่ะจ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่�ราช ๓๖ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย( โด่ยจ้ะ คณาน�บม�ได่� เม6+อเขุาผู้"�

พร�+งพร�อมด่�วยบ�ญกรรม ท�องเท#+ยวอย"�ในภพ สุ�+งท#+เขุา ปิรารถนาด่�วยใจ้ท�กอย�างจ้�กบ�งเก�ด่ขุ7)นท�นท# คนผู้"�น#)จ้�กได่�ผู้�าไหัม ผู้�าขุนสุ�ตว( ผู้�าเปิล่6อกไม� (ผู้�าปิNาน) ผู้�าฝ้Aาย แล่ะผู้�าท�)งหัล่ายอ�นม#ค�ามาก คนผู้"�น#)จ้�กได่�สุ�+งท#+ตนปิรารถนาด่�วยใจ้ท�กอย�าง จ้�กเสุวยว�บากแหั�งผู้�าผู้6นเด่#ยว ในกาล่ท�กเม6+อ ภายหัล่�งเขุาอ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กบวช จ้�กกระท-าธรรมขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�า โคด่มใหั�แจ้�งช�ด่ โอ ก�ศล่กรรม เราได่�ท-าแล่�วแก�พระสุ�ม พ�ทธเจ้�าผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� เราได่�บรรล่�อมฤตบทเพราะได่�ถวายผู้�าสุาฎกผู้6น เด่#ยวผู้�าเปิ/นหัล่�งคาก�นแด่ด่ฝ้นใหั�แก�เรา ผู้"�อย"�ในมณฑูปิ ท#+โคนไม� หัร6อในเร6อนว�าง โด่ยรอบขุ�างล่ะวา เราน��งหั�มปิ;จ้จ้�ยค6อจ้#วร อ�นไม�ได่�ท-าว�ญญ�ต� แล่ะ ได่�ขุ�าวแล่ะน-)า น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้�าหั�ม ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เรา ได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการถวายผู้�า ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�ตตเรยยทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ตตเรยยทายกเถราปิทาน.

ธรรมสุวน�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๓๓๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการฟ้;งธรรม -2 1 0 0 0 -13410 33 0 0 0

[๓๔๑] พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �จ้บธรรมท�)งปิวง ทรงปิระกาศสุ�จ้จ้ะ ๔ ย�งชนเปิ/นอ�นมากใหั�ขุ�ามพ�น (ท�กขุ() สุม�ยน�)น เราเปิ/นชฎ�ล่ผู้"�ม#ตบะอ�น สุ"งเด่�น สุล่�ด่ผู้�าเปิล่6อกไม�กรอง (ผู้�าคากรอง) เหัาะไปิในอ�มพรในบ�ด่น�)นแต�เราไม�อาจ้จ้ะไปิในเบ6)องบนแหั�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ได่� เวล่าน�)น เราเปิ/นเหัม6อนนกกระทบภ"เขุาหั�นไปิไม�ได่� ความเปิ/นไปิท#+ผู้�ด่แปิล่กเช�นน#)ไม� เคยม#แก�เราเล่ย เราเหัาะไปิในอ�มพร เหัม6อนด่�งหัล่�บตาไปิในน-)า ก.มน�ษย(ซุ้7+งเปิ/นผู้"�ปิระเสุร�ฐจ้�กม#อย"�ภายใต�น#)กระม�งหันอ ถ�าเช�นน�)นเราจ้�กค�นหัาเขุาบางท#จ้ะพ7งได่�ปิระโยชน(บ�างเม6+อเราล่งจ้ากอากาศ ได่�ฟ้;งเสุ#ยงขุองพระศาสุด่าซุ้7+งก-าล่�งตร�สุอน�จ้จ้ตาอย"� เราจ้7งเร#ยนอน�จ้จ้าตาน�)นในขุณะน�)น คร�)นเร#ยน อน�จ้จ้สุ�ญญาแล่�ว ได่�กล่�บไปิสุ"�อาศรมขุองเรา เราอย"�ตล่อด่ก-าหันด่อาย�แล่�วท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น เม6+อภพท#+สุ�ด่ย�งเปิ/นไปิอย"� เราระล่7กถ7งการฟ้;งธรรม น�)นได่� ด่�วยก�ศล่กรรมท#+เราท-าแล่�วน�)น เราได่�ไปิสุ"�ด่าวด่7งสุ( เราร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ ได่�เสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๕๑ คร�)ง ได่� เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗๑ คร�)ง แล่ะได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยจ้ะคณนาน�บม�ได่� พระสุมณะผู้"�ม#อ�นทร#ย(อ�นอบรมแล่�ว น�+งบนเร6อน ขุองบ�ด่า แสุด่งด่�วยคาถา เปิล่�งวาจ้าถ7งเร6+องไม�เท#+ยง เราระล่7กถ7งสุ�ญญาน�)นได่� ท�องเท#+ยวอย"�ในภพน�อยใหัญ� แทงตล่อด่ซุ้7+งท#+สุ�ด่ค6อ น�พพาน อ�น เปิ/นบทไม�เคล่6+อน ย�งไม�ได่� สุ�งขุารท�)งหัล่ายไม�เท#+ยงหันอ ม#ความเก�ด่ขุ7)น แล่ะเสุ6+อมไปิเปิ/นธรรมด่า เก�ด่ขุ7)นแล่�วย�อมด่�บไปิ ความท#+สุ�งขุารเหัล่�า

น�)นสุงบระง�บเปิ/นสุ�ขุ เราระล่7กถ7งบ�รพกรรมได่� พร�อมก�บได่�ฟ้;งคาถา เราน�+ง อย"�บนอาสุนะเด่#ยวน�+นเอง ได่�บรรล่�อรหั�ต เราม#อาย� ๗ ปิI แต�ก-าเน�ด่ ได่�บรรล่�อรหั�ต พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#จ้�กษ�ทรงร" �ค�ณแล่�ว ใหั�เราอ�ปิสุมบท ก�จ้อะไร ท#+เราพ7งท-าในว�นน#) ในศาสุนาขุองพระศากยบ�ตร เราย�งเปิ/นเด่.กอย"�เท#+ยวได่�ท-าก�จ้ท#+พ7งท-าน�)นสุ-าเร.จ้แล่�ว ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ใน กาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่เพราะการฟ้;งธรรมค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระธรรมสุวน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ธรรมสุวน�ยเถราปิทาน.

อ�กขุ�ตตปิท�ม�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๔๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายด่อกปิท�มด่อกเด่#ยว-2 1 0 0 0 -13420 39 0 0 0

[๓๔๒] ในกาล่น�)น เราเปิ/นช�างด่อกไม�อย"�ในพระนครหังสุวด่# เราล่งสุ"�สุระปิท�ม เล่6อกเก.บด่อกบ�วอย"� พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �จ้บธรรมท�)งปิวง เปิ/นอ�ด่มบ�ร�ษ ทรงแสุวงหัาความเจ้ร�ญแก�เรา จ้7งเสุด่.จ้มาพร�อมด่�วยพระ ขุ#ณาสุพต�)งแสุน ผู้"�ม#จ้�ตสุงบระง�บ ผู้"�คงท#+ บร�สุ�ทธ�Lได่�อภ�ญญา ๖ เพ�งฌาณ เราได่�เหั.นพระสุย�มภ"ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า เปิ/นนายกขุองโล่ก จ้7งเด่.ด่ ด่อกบ�วท#+ก�านแล่�วโยนขุ7)นไปิ [บ"ชา] ในอากาศในขุณะน�)น ด่�วยเปิล่�งวาจ้า [ว�า] ขุ�าแต�พระธ#รเจ้�า ถ�าพระองค(เปิ/นพระพ�ทธเจ้�าเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ขุอด่อกบ�วจ้งไปิต�)งอย"�เหัน6อพระเศ#ยรขุองพระพ�ทธเจ้�าเองเถ�ด่ พระมหัาว#รเจ้�าเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ ทรงอธ�ฐาน แล่�ว ด่อกบ�วเหัล่�าน�)นได่�ต�)งอย"�เหัน6อพระเศ#ยรด่�วยพระพ�ทธาน�ภาพ ด่�วยก�ศล่กรรมท#+เราท-ามาแล่�วน�)น แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตม�+น เราล่ะกายมน�ษย(แล่�ว ได่�ไปิสุ"�ช� )นด่าวด่7งสุ( ในช�)นด่าวด่7งสุ(น�)น ว�มานขุองเราบ�ญกรรมสุร�างใหั�อย�างสุวยงาม เร#ยกช6+อว�า สุ�ตตปิ;ตตะ สุ"ง ๖๐ โยชน( กว�าง ๓๐ โยชน( เราได่�เปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยร�ชสุมบ�ต� ในเทวโล่กพ�นคร�)ง ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗๕ คร�)ง แล่ะเปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย( โด่ยคณนาน�บม�ได่� เราเสุวยกรรมขุองตนท#+ตนท-าไว�ด่#แล่�วในปิางก�อน ด่�วยด่อกปิท�ม ด่อกเด่#ยวน�)นแล่ เราได่�เสุวยสุมบ�ต�แล่�ว ได่�กระท-าธรรมขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�า โคด่มใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพ ขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว เราต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กขุาด่เหัม6อนช�าง ต�ด่เช6อกได่�แล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งด่อกปิท�มด่อกเด่#ยว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�กขุ�ตตปิท�ม�ย

เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�กขุ�ตตปิท�ม�ยเถราปิทาน. -----------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. ค�นธธ"ปิยเถราปิทาน ๒.

อ�ทกปิ"ชกเถราปิทาน ๓. ปิ�นนาคปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๔. เอกท�สุสุทายกเถราปิทาน ๕. ผู้�สุสุ�ตก�มม�ยเถราปิทาน ๖. ปิภ�งกรเถราปิทาน๗. ต�ณก�ฏ�ทายกเถราปิทาน ๘. อ�ตตเรยยทายกเถราปิทาน ๙. ธรรมสุวน�ยเถราปิทาน ๑๐. อ�กขุ�ตตปิท�ม�ยเถราปิทาน ท�านรวบรวมคาถาท�)งหัมด่ได่� ๑๔๔ คาถา. จ้บ ค�นโธทกวรรคท#+ ๓๔ -------------------------

เอกปิท�มวรรคท#+ ๓๕ เอกปิท�ม�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๓๔๑)ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกบ�ว -2 1 0 0 0 -13430 21 0 0 0

[๓๔๓] พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �จ้บธรรมท�)งปิวง ทรงท-าใหั�แจ้�งซุ้7+ง ภพน�อยใหัญ� ทรงย�งปิระช�มชนเปิ/นอ�นมากใหั�ขุ�าม (ท�กขุ() ได่� ในกาล่น�)น เราเปิ/นพระยาหังสุ( ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านกท�)งหัล่าย เราโผู้ล่งย�งสุระน-)าแล่�วเล่�นน-)าอย"�อย�างสุ-าราญใจ้ ในขุณะน�)น พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา เสุด่.จ้ (เหัาะ) มาเหัน6อสุระน-)าเราได่�เหั.นพระสุย�มภ"ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่า เปิ/นนายกขุองโล่ก จ้7งหั�กด่อก บ�วหัล่วงอ�นเปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้ท#+ก�านแล่�ว เอาจ้ะงอยปิากคาบโยนขุ7)นไปิใน อากาศ ได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ด่�วยใจ้อ�นเล่6+อมใสุย�+งน�ก พระ ศาสุด่าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ปิระ ท�บอย"�ในอากาศ ได่�ทรงท-าอน�โมทนาว�า ด่�วยด่อกปิท�มด่อกเด่#ยวน#) แล่ะ ด่�วยการต�)งจ้�ตม�+น ท�านจ้ะไม�ต�องไปิสุ"�ว�น�บาตตล่อด่แสุนก�ล่ปิ พระสุ�ม พ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระผู้"�อ�ด่ม คร�)นตร�สุอย�างน#) ทรงสุรรเสุร�ญกรรมขุองเราแล่�ว ได่�เสุด่.จ้ไปิตามพระปิระสุงค( ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่� ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธ บ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเอกปิท�ม�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกปิท�ม�ยเถราปิทาน ต#ณ�ปิล่มาล่�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๓๔๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกอ�บล่ ๓ ด่อก -2 1 0 0 0 -13440 19 0 0 0

[๓๔๔] ในกาล่น�)น เราเปิ/นวานรอย"�ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา เราได่�

เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่# ปิระท�บน�+งอย"� ณ ระหัว�างภ"เขุา ทรงย�งท�ศท�)งปิวงใหั�สุว�างไสุว ด่�งพระยาร�งม#ด่อกบาน ปิระกอบด่�วยพระล่�กษณะแล่ะพย�ญชนะ คร�)นได่�เหั.นแล่�วม#ความปิล่6)มใจ้ ม#จ้�ตเบ�กบานโสุมน�สุ ม#ใจ้ร�าเร�งด่�วยปิIต� ได่�โปิรยด่อกอ�บล่ ๓ ด่อกเหัน6อพระเศ#ยร คร�)นบ"ชาด่อกไม�แก�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� เคารพนบนอบแล่�ว บ�ายหัน�ากล่�บ ไปิทางท�ศอ�ด่ร เม6+อเราก-าล่�งเด่�นกล่�บด่�วยใจ้อ�นผู้�องใสุ ตกล่งในระหัว�างภ"เขุาหั�น ถ7งความสุ�)นช#ว�ต ด่�วยก�ศล่กรรมท#+เราท-าแล่�วน�)น แล่ะด่�วยการ ต�)งจ้�ตม�+น เราล่ะกายมน�ษย(แล่�ว ได่�ไปิสุ"�ช� )นด่าวด่7งสุ( เราได่�เสุวยร�ชสุมบ�ต� ในเทวโล่ก ๓๐๐ คร�)ง แล่ะได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕๐๐ คร�)ง ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)นเราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#)ทราบว�า ท�านพระต#ณ�ปิล่มาล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต#ณ�ปิล่มาล่�ยเถราปิทาน.

ธชทายกเถราปิทานท#+ ๓ (๓๔๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายธง -2 1 0 0 0 -13450 16 0 0 0

[๓๔๕] เราเหั.นความสุ�)นไปิแหั�งอ�ปิธ�ท�)ง ๓ จ้7งใหั�ยกธงขุ7)นบ"ชาพระศาสุด่าพระนาม ว�าต�สุสุะ เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ ด่�วยก�ศล่กรรมท#+เราท-า แล่�วน�)น แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตม�+น เราล่ะกายมน�ษย(แล่�ว ได่�ไปิสุ"�ช� )นด่าวด่7งสุ( ได่�เสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๓๐๐ คร�)ง ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕๐๐ คร�)ง แล่ะได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย( โด่ยคณนาน�บม�ได่� เรา ได่�เสุวยกรรมขุองตนท#+ตนท-าไว�ด่#แล่�วในกาล่ก�อน ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการถวายธง ว�นน#)ถ�าเราปิรารถนาก.พ7งเอาผู้�าโขุมะปิกปิด่แผู้�นด่�นพร�อม ท�)งปิNาแล่ะภ"เขุาได่� น#)เปิ/นผู้ล่เพราะกรรมท#+เราท-าในกาล่น�)น ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�วพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระธชทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ธชทายกเถราปิทาน.

ต#ณ�ก�งกณ�ปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๔ (๓๔๔) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกหังอนไก� ๓ ด่อก-2 1 0 0 0 -13460 11 0 0 0

[๓๔๖] ม#ภ"เขุาช6+อภ"ตคณะ อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( ท#+ภ"เขุาน�)น เราได่�เหั.นผู้�า บ�งสุ�ก�ล่แขุวนหั�อยอย"�บนยอด่ไม� ขุณะน�)นเราได่�เล่6อกเก.บ

เอาด่อกหังอนไก� ๓ ด่อก มาบ"ชาผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ด่�วยจ้�ตโสุมน�สุย�นด่# ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งด่อกไม� ๓ ด่อก ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต#ณ�ก�งกณ�ปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต#ณ�ก�งกณ�ปิ"ชกเถราปิทาน.

นฬาคาร�กเถราปิทานท#+ ๕ (๓๔๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งถวายท#+จ้งกรม -2 1 0 0 0 -13470 17 0 0 0

[๓๔๗] ม#ภ"เขุาช6+อหัาร�กะ อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( พระภ�กษ�ม#นามช6+อสุย�มภ" อย"�ท#+โคนไม� ในกาล่น�)น เราได่�ท-าเร6อนไม�อ�อ (ไม�รวก)

ม�งบ�งด่�วยหัญ�า แผู้�วถางท#+จ้งกรมแล่�ว ได่�ถวายแก�พระสุย�มภ" ในก�ล่ปิท#+ ๑๔ เราร6+นรมย( อย"�ในเทวโล่ก ได่�เสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๗๔ คร�)ง ได่�เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่� ๗๗ คร�)ง แล่ะได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคนาน�บ ม�ได่� ภพขุองเราสุ"งเย#+ยม เหัม6อนไม�เท�าพระอ�นทร( ว�มานขุองเราม#เสุาพ�นต�น ไม�ม#ช6+อ ม#สุ#เล่6+อมปิระภ�สุสุร (ไม�ม#ว�มานอ6+นเหัม6อน) เราเสุวยสุมบ�ต�ท�)งสุองแล่�ว อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนจ้7งออกบวชในศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม เราเปิ/นผู้"�ท-าความเพ#ยร ม#ตนสุ�งไปิแล่�ว สุงบ ระง�บ ไม�ม#อ�ปิธ� ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"ก เหัม6อนช�างต�ด่เช6อกแล่�ว ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระนฬาคาร�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ นฬาคาร�กเถราปิทาน จ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๖ (๓๔๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -13480 13 0 0 0

[๓๔๘] ม#ภ"เขุาช6+อฉัาปิล่ะ อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ท�สุสุนะ ปิระท�บอย"�ในระหัว�างภ"เขุา เราถ6อด่อกจ้-าปิาเหัาะไปิทางอากาศ ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่# ผู้"�ขุ�ามพ�นโอฆ์ะ ไม�ม#อาสุวะขุณะน�)นเราวางด่อกจ้-าปิา ๗ ด่อกไว�บนศ#รษะ บ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�สุย�มภ" ผู้"�ทรงแสุวงหัาปิระโยชน(อ�นใหัญ�หัล่วง ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#) เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระจ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ปิท�มปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๗ (๓๔๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -13490 12 0 0 0

[๓๔๙] ม#ภ"เขุาช6+อโรมสุะ อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( ก.เวล่าน�)น พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าโสุภ�ตะ ปิระท�บอย"� ณ ท#+แจ้�ง เราออกจ้ากท#+อย"�มาก�)นด่อกบ�ว หัล่วง (บ�งแด่ด่) ถวาย คร�)นก�)นอย"�ว�นหัน7+งแล่�ว จ้7งกล่�บมาสุ"�ท#+อย"�อ#ก ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการ บ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิท�มปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิท�มปิ"ชกเถราปิทาน.

จ้บภาณวารท#+ ๑๓ ต�ณม�ฏฐ�ทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๓๔๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายหัญ�าก-าม6อเด่#ยว-2 1 0 0 0 -13500 23 0 0 0

[๓๕๐] ม#ภ"เขุาช6+อล่�มพกะ อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�า อ�ปิต�สุสุะ เสุด่.จ้จ้งกรมอย"�ในท#+แจ้�ง ในกาล่ก�อนเราเปิ/นพรานเน6)ออย"� (เท#+ยวไปิ) ในปิNาใหัญ� ได่�พบพระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�า เทวด่า เปิ/นสุย�มภ"ผู้"�ไม�แพ�อะไรๆ ขุณะน�)น เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุย�+งน�ก ได่�ถวายหัญ�าก-าม6อหัน7+งสุ-าหัร�บปิระท�บน�+ง แด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�น ใหัญ�หัล่วงพระองค(น�)น คร�)นถวายแก�พระองค(ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�าเทวด่าแล่�วย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุอย�างย�+ง ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�า แล่�วบ�ายหัน�ากล่�บไปิทางท�ศอ�ด่ร พอเราไปิได่�ไม�นานสุ#หัะได่�เบ#ยด่เบ#ยนเรา เราถ"กสุ#หัะท-าใหั�ล่�มล่งแล่�ว ท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น (เพราะ) กรรมท#+เราท-าแล่�วในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ ไม�ม#อาสุวะ เราได่�ไปิสุ"�เทวโล่ก เหัม6อนก-าล่�งล่"กศร พ�นจ้ากแล่�ง ในเทวโล่กน�)น ม#ปิราสุาทงามอ�นบ�ญกรรมน�รม�ต (ใน ปิราสุาทน�)น) ม#เคร6+องปิระด่�บพ�นหัน7+ง ล่"กคล่#หัน�ง ๗ ล่"ก ธงสุ#เขุ#ยว ร�ศม#ขุองปิราสุาทน�)นพ� �งออกขุ7)นไปิสุ"งเหัม6อนพระจ้�นทร( เราเกล่6+อนกล่�น ด่�วยนางเทพก�ญญา เบ�กบานด่�วยว�ตถ�กามแล่ะก�เล่สุกาม เราอ�นก�ศล่ม"ล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�ต�จ้ากเทวโล่กมาสุ"�ความเปิ/นมน�ษย(แล่�ว ได่�บรรล่�ความ สุ�)นอาสุวะ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายท#+น�+ง ด่�วยทานน�)น เรา ไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งหัญ�าก-าม6อเด่#ยว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�ณม�ฎฐ�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ณม�ฏฐ�ทายกเถราปิทาน.

ต�นท�กผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๙ (๓๔๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะพล่�บ -2 1 0 0 0 -13510 12 0 0 0

[๓๕๑] เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�โชต�ช�วงด่�งด่อกกรรณ�การ( ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่# ขุ�ามโอฆ์ะได่�แล่�ว ไม�ม#อาสุวะ ปิระท�บน�+งในระหัว�างภ"เขุา เราเหั.นต�น มะพล่�บก-าล่�งม#ผู้ล่ จ้7งหั�กเอามาพร�อมท�)งก�าน ม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่� ถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าเวสุสุภ" ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่� ถวายผู้ล่ไม�ใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง การถวายผู้ล่ไม� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�นท�กผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่ จ้บ ต�นท�กผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

เอก�ญชล่�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๕๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งอ�ญชล่#กร -2 1 0 0 0 -13520 22 0 0 0

[๓๕๒] ในกาล่น�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าเรวตะ ปิระท�บอย"�ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าเราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่# ม#ร�ศม#ร� �งเร6องด่�งพระจ้�นทร(ม# พระพ�กตร(เบ�กบานด่�งปิากเบ�า ม#ร�ศม#สุ�กสุะกาวเช�นก�บถ�านเพล่�งไม�ตะเค#ยน ร� �งโรจ้น(เหัม6อนด่าวปิระกายพฤกษ( เราได่�ปิระนมกรอ�ญชล่# ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ปิระนมกรอ�ญชล่#ใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ยน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการปิระนมกรอ�ญชล่# ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าแจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเอก�ญชล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอก�ญชล่�ยเถราปิทาน. --------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. เอกปิท�ม�ยเถราปิทาน ๒. ต#ณ�ปิล่มาล่�ยเถราปิทาน ๓. ธชทายกเถราปิทาน๔. ต#ณ�ก�งกณ�ปิ"ชกเถราปิทาน๕. นฬาคาร�กเถราปิทาน ๖. จ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๗. ปิท�มปิ"ชกเถราปิทาน๘. ต�ณม�ฏฐ�ทายกเถราปิทาน๙. ต�นท�กผู้ล่ทายกเถราปิทาน ๑๐. เอก�ญชล่�ยเถราปิทานบ�ณฑู�ตท�)งหัล่ายค-านวณคาถาได่� ๖๖ คาถา. จ้บ เอกปิท�มวรรคท#+ ๓๕. --------------------------

สุ�ททสุ�ญญ�กวรรคท#+ ๓๖ สุ�ททสุ�ญญ�กเถราปิทานท#+ ๑ (๓๕๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งความเล่6+อมใสุ -2 1 0 0 0 -1

3530 14 0 0 0

[๓๕๓] คร�)งก�อน เราเปิ/นพรานเน6)อ (เท#+ยว) อย"�ในปิNาใหัญ� ได่�พบพระสุ�มพ�ทธเจ้�าอ�นแวด่ล่�อมด่�วยสุงฆ์(สุองฝ้NายในปิNาน�)น ซุ้7+งก-าล่�งทรงปิระกาศสุ�จ้จ้ะ ๔ทรงร6)อถอน (ช�วยเหัล่6อ) มหัาชน เราได่�ฟ้;งพระวาจ้าอ�นไพเราะเปิร#ยบด่�วยเสุ#ยงนกการะเวกขุองมหัาม�น#พระนามว�าสุ�ขุ# ม#พระสุ-าเน#ยงด่�งพรหัม เปิ/นเผู้�าพ�นธ�(ขุองโล่ก เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระสุ-าเน#ยงแล่�ว ได่�บรรล่�ความสุ�)นอาสุวะ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งความเล่6+อมใสุ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�ททสุ�ญญ�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ททสุ�ญญ�กเถราปิทาน.

ยวกล่าปิยเถราปิทานท#+ ๒ (๓๕๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการล่าด่หัญ�า -2 1 0 0 0 -13540 14 0 0 0

[๓๕๔] ในกาล่น�)น เราเปิ/นคนเก#+ยวหัญ�าอย"�ในนครอร�ณวด่# ได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ท#+หันทาง จ้7งล่าด่ก-าหัญ�าถวาย (ใหั�ปิระท�บ) พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า สุ�ขุ# ผู้"�ทรงอน�เคราะหั( ทรงม#พระกร�ณา เปิ/นอ�ครนายกขุองโล่ก ทรงทราบ ความด่-าร�ขุองเรา จ้7งปิระท�บน�+งบนล่าด่หัญ�า เราเหั.นพระองค(ผู้"�ปิราศจ้าก มล่ท�น ผู้"�เพ�งพ�น�จ้มาก เปิ/นผู้"�แนะน-าด่# เก�ด่ความปิราโมทย(แล่�ว ท-ากาล่ก�ร�ยา ณ ท#+น�)น ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่เพราะล่าด่หัญ�า ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระยวกล่าปิยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ยวกล่าปิยเถราปิทาน.

ก�งสุ�กปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๓ (๓๕๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกทองกวาว -2 1 0 0 0 -13550 10 0 0 0

[๓๕๕] เราได่�เหั.นต�นทองกวาวก-าล่�งด่อกบาน จ้7งปิระนมกรอ�ญชล่#ระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ จ้7งบ"ชาในอากาศ ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระก�งสุ�กปิ"ชกเถระได่�

กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�งสุ�กปิ"ชกเถราปิทาน. สุโกฏกโกร�ณฑูทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๓๕๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาจ้�กรท#+รอยพระบาท -2 1 0 0 0 -13560 12 0 0 0

[๓๕๖] เราได่�พบรอยพระบาทท#+พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าสุ�ขุ#ผู้"�เปิ/นเผู้�าพ�นธ(ขุองโล่ก ทรงเหัย#ยบไว� จ้7งหั�มหัน�งเสุ6อเฉัว#ยงบ�าขุ�างหัน7+ง ได่�ไหัว�รอยพระพ�ทธบาทอ�นปิระเสุร�ฐแล่�ว เหั.นต�นหังอนไก�อ�นขุ7)นอย"�บนด่�นม#ด่อกบาน จ้7งถ6อเอา มาพร�อมท�)งก�าน ได่�บ"ชาล่ายจ้�กรท#+รอยพระบาท ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#) เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุโกฏกโกร�ณฑูทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุโกฏกโกร�ณฑูทายกเถราปิทาน.

ท�ณฑูทายกเถราปิทานท#+ ๕ (๓๕๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายไม�ขุอ-2 1 0 0 0 -13570 12 0 0 0

[๓๕๗] ในกาล่น�)น เราเขุ�าไปิสุ"�ปิNาใหัญ� ต�ด่ไม�ไผู้� ได่�ถ6อเอาไม�ขุอสุ-าหัร�บหั�อย สุ�+งขุองมาถวายแก�สุงฆ์( เรากราบไหัว�ภ�กษ�ท�)งหัล่ายผู้"�ม#ว�ตรงาม ด่�วยความเล่6+อมใสุแหั�งจ้�ตน�)น แล่ะคร�)นถวายไม�ขุอสุ-าหัร�บหั�อยแล่�ว บ�ายหัน�ากล่�บ ไปิทางท�ศอ�ด่ร ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายไม�ขุอใด่ในกาล่น�)นน�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายไม�ขุอ ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระท�ณฑูทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ท�ณฑูทายกเถราปิทาน.

อ�มพยาค�ทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๓๕๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายมะม�วงแล่ะยาค" -2 1 0 0 0 -13580 12 0 0 0

[๓๕๘] พระปิ;จ้เจ้กสุ�มพ�ทธเจ้�านามว�าสุตร�งสุ# ผู้"�ไม�แพ�อะไรๆ ออกจ้ากสุมาธ�แล่�ว เขุ�ามาหัาเราเพ6+อภ�กษา เราเหั.นพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าแล่�ว ม#ใจ้เล่6+อมใสุย�+งน�ก ได่�ใหั�คนเอามะม�วงแล่ะขุ�าวยาค"ไปิถวายแด่�ท�านผู้"�ผู้�องใสุไม�ม#ท#+สุ�ด่ ในก�ล่ปิ ท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายมะม�วงแล่ะยาค" ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ

อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�มพยาค�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�มพยาค�ทายกเถราปิทาน.

ปิ�ฏกปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๗ (๓๕๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายกระเท#ยม -2 1 0 0 0 -13590 12 0 0 0

[๓๕๙] พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก เสุด่.จ้ออกจ้ากท#+พ�กกล่างว�นแล่�ว พระองค(เสุด่.จ้เท#+ยวภ�กษาเขุ�ามาถ7งสุ-าน�กเรา ล่-าด่�บน�)น เราม# ปิIต�โสุมน�สุ ถวายกระเท#ยมหั�อหัน7+งแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ผู้"�คงท#+ แล่�วบ�นเท�งอย"�ในสุวรรค(ตล่อด่ก�ล่ปิ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายหั�อกระเท#ยมใด่ ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายกระ เท#ยมหั�อหัน7+ง ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ�ฏกปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ฏกปิ"ชกเถราปิทาน ว�จ้ฉัทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๓๕๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายล่"กว�ว -2 1 0 0 0 -13600 11 0 0 0

[๓๖๐] เราม#ใจ้เล่6+อมใสุ ได่�ถวายล่"กว�วต�วหัน7+งด่�วยม6อขุองตนเอง แด่�พระผู้"�ม#พระ ภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�คงท#+ เราถ7งพร�อม (ด่�วย)ยานช�าง ยานม�า แล่ะยานท�พย( เพราะการถวายล่"กว�วน�)น เราได่�บรรล่� ถ7งความสุ�)นอาสุวะ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายล่"กว�วใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายล่"กว�ว ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระว�จ้ฉัทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ว�จ้ฉัทายกเถราปิทาน.

สุรณาคมน�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๓๕๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถ7งสุรณะ -2 1 0 0 0 -13610 10 0 0 0

[๓๖๑] ในกาล่น�)น พระภ�กษ�แล่ะเราผู้"�เปิ/นอาช#วกขุ7)นเร6อไปิด่�วยก�น เม6+อเร6อก-าล่�งจ้ะแตก พระภ�กษ�ได่�ใหั�สุรณะแก�เรา ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) พระภ�กษ�ได่�ใหั�สุรณะแก�เรา ด่�วยสุรณะน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นเพราะการถ7งสุรณะ ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว

ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุรณาคมน�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุรณาคมน�ยเถราปิทาน.

ปิณฑูปิาต�กเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๖๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายบ�ณฑูบาต -2 1 0 0 0 -13620 21 0 0 0

[๓๖๒] ในกาล่น�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าต�สุสุะ ปิระท�บอย"�ในปิNาใหัญ� เรา จ้ากด่�สุ�ตพ�ภพมาในมน�ษย(โล่กน#) ได่�ถวายบ�ณฑูบาต ได่�ถวายบ�งคมพระ สุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าต�สุสุะ ผู้"�ม#ยศใหัญ� ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุแล่�ว กล่�บไปิย�งภพด่�สุ�ต ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ในกาล่ น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายบ�ณฑูบาต ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิณฑูปิาต�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิณฑูปิาต�กเถราปิทาน. ---------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. สุ�ททสุ�ญญ�กเถราปิทาน๒. ยวกล่าปิยเถราปิทาน ๓. ก�งสุ�กปิ"ชกเถราปิทาน๔. สุโกฏกโกร�ณฑูทายกเถราปิทาน ๕. ท�ณฑูทายกเถราปิทาน๖. อ�มพยาค�ทายกเถราปิทาน๗. ปิ"ฏกปิ"ชกเถราปิทาน ๘. ว�จ้ฉัทายกเถราปิทาน๙. สุรณาคมน�ยเถราปิทาน ๑๐. ปิณฑูปิาต�กเถราปิทานแล่ะม#คาถา ๔๐ คาถา. จ้บ สุ�ททสุ�ญญ�กวรรคท#+ ๓๖ --------------------------

ม�นทารวปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๓๗ ม�นทารว�ยเถราปิทานท#+ ๑ (๓๖๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกมนทารพ -2 1 0 0 0 -13630 12 0 0 0

[๓๖๓] เรา (แปิล่งเพศ) เปิ/นมาณพ ช6+อมงคล่ จ้ากภพด่�สุ�ตมาในมน�ษย(โล่กน#) ถ6อเอาด่อกมนทารพมาก�)นแด่ด่ล่มไว�เหัน6อพระเศ#ยรแหั�งพระพ�ทธเจ้�า พระ นามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� ปิระท�บน�+งสุมาธ�อย"� เราก�)นอย"�ตล่อด่๗ ว�นแล่�ว กล่�บมาสุ"�เทวโล่ก ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ยน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระม�นทารว�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�นทารว�ยเถราปิทาน.

ก�กการ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๓๖๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกฟ้;กท�พย( -2 1 0 0 0 -13640 11 0 0 0

[๓๖๔] เราจ้ากเทวโล่กช�)นยามามาในมน�ษยโล่กน#) เพ6+อมาเฝ้Aาพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า โคด่ม ผู้"�เปิ/นพระโอรสุขุองพระเจ้�าสุ�ร�สุ�ทโธทนะ ได่�ถ6อเอาด่อกฟ้;กท�พย( มาบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธ บ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระก�กการ�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ก�กการ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ภ�สุม�ฬาล่ทายกเถราปิทานท#+ ๓ (๓๖๓)ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเหัง�าม�นแล่ะรากบ�ว -2 1 0 0 0 -13650 12 0 0 0

[๓๖๕] พระสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงพระนามว�าผู้�สุสุะ ทรงร" �จ้บธรรมท�)งปิวง ผู้"�ใคร�ในว�เวกม#พระปิ;ญญา เสุด่.จ้มาในสุ-าน�กขุองเรา เราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระองค( ช�นเจ้�า ผู้"�ปิระกอบด่�วยพระมหัากร�ณา ได่�ถ6อเอาเหัง�าม�นแล่ะรากบ�วมาถวาย แด่�พระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวาย เหัง�าม�นแล่ะรากบ�วใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายเหัง�าม�นแล่ะรากบ�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระภ�สุม�ฬาล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ภ�สุม�ฬาล่ทายกเถราปิทาน.

เกสุรปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๓๖๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกบ�ว ๓ ด่อก -2 1 0 0 0 -13660 11 0 0 0

[๓๖๖] ในกาล่น�)น เราเปิ/นว�ทยาธรอย"�ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต( ได่�พบพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิราศ จ้ากก�เล่สุธ�ล่# ม#ยศมาก ก-าล่�งเสุด่.จ้จ้งกรมอย"� ในกาล่น�)น เราวางด่อกบ�ว๓ ด่อกไว�บนศ#รษะ แล่�วเขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าเวสุสุภ" แล่�ว ได่�บ"ชา ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วย กรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเกสุรปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เกสุรปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อ�งโกล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๓๖๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกปิร" -2 1 0 0 0 -13670 12 0 0 0

[๓๖๗] ในกาล่น�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม ปิระท�บอย"�ท#+ภ"เขุาจ้�ตก"ฏ เราได่�เหั.นพระสุย�มภ"พ�ทธเจ้�าพระองค(น�)นแล่�วจ้7งเขุ�าไปิเฝ้Aา ขุณะน�)น เราได่� เหั.นต�นปิร"ม#ด่อกบาน จ้7งเล่6อกเก.บแล่�ว เอาเขุ�ามาบ"ชาพระช�นสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#)ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�งโกล่ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�งโกล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

กท�มพปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๖ (๓๖๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกกระท��ม-2 1 0 0 0 -13680 12 0 0 0

[๓๖๘] เราน�+งอย"�ในปิราสุาทอ�นปิระเสุร�ฐ ได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#พระฉัว#วรรณ ด่�งทอง เช�นก�บทองค-าอ�นม#ค�า ม#พระล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการเปิ/นนายกขุองโล่ก เสุด่.จ้ในระหัว�างตล่าด่ เราจ้7งถ6อเอาด่อกกระท��มไปิบ"ชา พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธ บ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระกท�มพปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ กท�มพปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

อ�ททาล่กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๗ (๓๖๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกค"น -2 1 0 0 0 -13690 10 0 0 0

[๓๖๙] ในกาล่น�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�ชาตะ ปิระท�บอย"�ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)า คงคา เราได่�ถ6อเอาด่อกค"นไปิบ"ชาพระองค(ผู้"�ไม�แพ�อะไรๆ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม� ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�ททาล่กปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ททาล่กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

เอกจ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๓๖๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกจ้-าปิา -2 1 0 0 0 -13700 12 0 0 0

[๓๗๐] ก.พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�สุงบระง�บ อาศ�ยอย"�ในระหัว�างภ"เขุา เราถ6อเอาด่อก จ้-าปิาด่อกหัน7+ง เขุ�าไปิหัาท�านผู้"�สุ"งสุ�ด่กว�านระ ม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ปิระ คองด่�วยม6อท�)งสุอง บ"ชาพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นม�น#อ�นอ�ด่ม ไม�แพ�อะไรๆในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเอกจ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เอกจ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ต�ม�รปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๓๖๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกด่#หัม# -2 1 0 0 0 -13710 12 0 0 0

[๓๗๑] เราเท#+ยวไปิตามกระแสุน-)าใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา ได่�เหั.นพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่# เหัม6อนพระยาร�งม#ด่อกบาน เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ถ6อเอาด่อกด่#หัม#มาโปิรยล่งเหัน6อศร#ษะ บ"ชาพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นม�น# อ�นอ�ด่ม ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระต�ม�รปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�ม�รปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

สุล่ฬปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๗๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกช�างน�าว -2 1 0 0 0 -13720 25 0 0 0

[๓๗๒] ในกาล่น�)น เราเปิ/นก�นนรอย"�ท#+ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา คร�)งน�)น เราได่�เหั.น พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระเสุด่.จ้จ้งกรมอย"� เราได่�เล่6อกเก.บด่อกไม�ช�างน�าวมาถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ พระมหัาว#รเจ้�าทรงสุ"ด่กล่�+นด่อกช�างน�าวม#กล่�+นหัอมด่�งด่อกไม�ท�พย( เม6+อขุณะท#+เราด่"อย"�น�)น พระมหัาว#รสุ�ม พ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ทรงร�บแล่�ว ทรงสุ"ด่กล่�+น เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ถวายบ�งคมพระองค(ผู้"�อ�ด่มกว�าสุ�ตว( ปิระนมกรอ�ญชล่#แล่�ว กล่�บขุ7)นสุ"�ภ"เขุาอ#ก ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระ พ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น

เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุล่ฬปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุล่ฬปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน. ---------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. ม�นทารว�ยปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๒. ก�กการ�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๓. ภ�สุม�ฬาล่ทายกเถราปิทาน๔.

เกสุรปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๕. อ�งโกล่ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๖. กท�มพปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๗. อ�ททาล่กปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน๘. เอกจ้�มปิกปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๙. ต�ม�รปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๑๐. สุล่ฬปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานแล่ะม#คาถา ๔๐ คาถา. จ้บ ม�นทรวปิ�ปิผู้�ยวรรคท#+ ๓๗. -----------------------------

โพธ�ว�นทกวรรคท#+ ๓๘ โพธ�ว�นทกเถราปิทานท#+ ๑ (๓๗๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการไหัว� -2 1 0 0 0 -13730 12 0 0 0

[๓๗๓] เราได่�เหั.นต�นแคฝ้อยอ�นงอกขุ7)นบนพ6)นด่�นงามร� �งเร6อง จ้7งปิระนมกรอ�ญชล่#เฉัว#ยงบ�าเบ6)องซุ้�าย ต�)งใจ้เคารพไหัว�ต�นแคฝ้อย เปิร#ยบเท#ยบเหัม6อนว�าได่� ถวายบ�งคมเฉัพาะพระพ�กตร(พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�บร�สุ�ทธ�Lท�)งภายในภายนอก หัล่�ด่พ�นด่�วยด่# ไม�ม#อาสุวะ ทรงเก6)อก"ล่โล่ก ม#พระ กร�ณาญาณด่�งสุาคร ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ไหัว�ไม�โพธ�ใด่ ด่�วย กรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการไหัว� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระโพธ�ว�นทกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โพธ�ว�นทกเถราปิทาน.

ปิาฏล่�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๒ (๓๗๒) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกแคฝ้อย ๓ ด่อก -2 1 0 0 0 -13740 17 0 0 0

[๓๗๔] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าว�ปิ;สุสุ# ผู้"�สุย�มภ" เปิ/นบ�คคล่ผู้"�เล่�ศ ทรงช-านะมาร แวด่ล่�อมด่�วยบรรด่าศ�ษย(ขุองพระองค( เสุด่.จ้เขุ�าสุ"�พ�นธ�มด่#นคร เราหั�อ ด่อกแคฝ้อย ๓ ด่อกไว�ในพก ปิระสุงค(จ้ะอาบน-)าด่-าเกล่�า จ้7งได่�ไปิสุ"�ฝ้;+ งแม�น-)า ได่�เหั.นพระองค(ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ทรงร� �งเร6องด่�งด่อกน�ล่�บล่ร� �งโรจ้น(ด่�งด่วงอาท�ตย(แล่ะด่วงไฟ้ องอาจ้ด่�งเสุ6อโคร�ง ปิระเสุร�ฐ ทรงม#สุก�ล่ ด่�งพระยาราชสุ#หั( เล่�ศกว�าบรรด่าสุมณะท�)งหัล่าย แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์( เสุด่.จ้ด่-าเน�นออกจ้ากนครพ�นธ�มด่# เรา

เล่6+อมใสุในพระสุ�คตเจ้�าผู้"�ช-าระมล่ท�น ค6อก�เล่สุพระองค(น�)น จ้7งถ6อเอาด่อกแคฝ้อย ๓ ด่อก มาบ"ชาพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อก ไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิาฏล่�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิาฏล่�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

ต#ณ�ปิล่มาล่�ยเถราปิทานท#+ ๓ (๓๗๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการโปิรยด่อกอ�บล่ ๓ ด่อก -2 1 0 0 0 -13750 19 0 0 0

[๓๗๕] ในกาล่น�)น เราเปิ/นวานรอย"�ท#+ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าจ้�นทภาคา เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่# ปิระท�บน�+งอย"�ในระหัว�างภ"เขุา ย�งท�ศท�)งปิวงใหั� สุว�างไสุว ด่�งพระยาร�งม#ด่อกบานสุะพร�+ง ทรงปิระกอบด่�วยพระล่�กษณะ แล่ะพย�ญชนะ เราเหั.นแล่�วด่#ใจ้ ม#ใจ้เบ�กบานโสุมน�สุ ม#ใจ้ร�าเร�งเพราะปิIต� จ้7งโปิรยด่อกอ�บล่ ๓ ด่อกล่งบนพระเศ#ยร (บ"ชา) คร�)นบ"ชาด่อกไม�แด่�พระ พ�ทธเจ้�าพระนามว�าผู้�สุสุะ ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�หัล่วงแล่�ว เปิ/นผู้"�ม#ความ เคารพ บ�ายหัน�ากล่�บไปิทางท�ศอ�ด่ร เม6+อเรากล่�บไปิด่�วยใจ้อ�นเล่6+อมใสุย�+งน�กได่�ตกล่งในระหัว�างเขุาหั�นถ7งความสุ�)นช#ว�ต ด่�วยก�ศล่กรรมท#+เราท-าแล่�วน�)น แล่ะด่�วยการต�)งเจ้ตนาม�+น เราล่ะชาต�เด่�มแล่�ว ได่�ไปิสุ"�ช� )นด่าวด่7งสุ( ได่�เสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๓๐๐ คร�)ง แล่ะได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๕๐๐ คร�)ง ในก�ล่ปิท#+ ๙๒ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยด่อกไม�ใด่ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระต#ณ�ปิล่มาล่�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต#ณ�ปิล่มาล่�ยเถราปิทาน.

ปิ;ตต�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทานท#+ ๔ (๓๗๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกปิระด่"�-2 1 0 0 0 -13760 15 0 0 0

[๓๗๖] ในกาล่เม6+อพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�แสุวงหัาค�ณใหัญ� พระนามว�าปิท�ม�ตระ เสุด่.จ้ น�พพานแล่�ว คนท�)งปิวงมาปิระช�มก�นน-าเอาพระสุร#ระไปิ เม6+อน-าเอาพระสุร#ระไปิ เม6+อเขุาปิระโคมกล่องเภร#อย"� เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�บ"ชา ด่�วยด่อกปิระด่"� ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่เพราะบ"ชาพระสุร#ระ การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#หันอ ว�ชชา ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพ

ท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กร�ด่ ด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ;ตต�ปิ�ปิผู้�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ;ตต�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน.

สุ�ตตปิ;ณณ�ยเถราปิทานท#+ ๕ (๓๗๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยต�นต#นเปิ/ด่ -2 1 0 0 0 -13770 14 0 0 0

[๓๗๗] พระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก พระนามว�าสุ�มนะ เสุด่.จ้อ�บ�ต�แล่�ว เราม# จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�บ"ชาต�นต#นเปิ/ด่ (อ�นเปิ/นไม�โพธ�L) ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาต�นต#นเปิ/ด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาต�นต#นเปิ/ด่ การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะ อย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระสุ�ตตปิ;ณณ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�ตตปิ;ณณ�ยเถราปิทาน.

ค�นธม�ฏฐ�ยเถราปิทานท#+ ๖ (๓๗๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาจ้�ตกาธาร -2 1 0 0 0 -13780 14 0 0 0

[๓๗๘] เม6+อมหัาชนช�วยก�นท-าจ้�ตกาธารอย"� เม6+อขุองหัอมต�างๆ มาปิระช�มแล่�ว เรา ม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�บ"ชา (จ้�ตกาธาร) ด่�วยขุองหัอมก-าม6อหัน7+ง ใน ก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาจ้�ตกาธารใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�ก ท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาจ้�ตกาธาร การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระ พ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม# อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระค�นธม�ฏฐ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ค�นธม�ฏฐ�ยเถราปิทาน.

จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทานท#+ ๗ (๓๗๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกร�ง

-2 1 0 0 0 -13790 14 0 0 0

[๓๗๙] เม6+อพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�สุ"งสุ�ด่ปิร�น�พพานแล่�ว มหัาชน ช�วยก�นยกขุ7)นบนจ้�ตกาธาร เราบ"ชาด่�วยด่อกร�ง ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาจ้�ตกาธารด่�วยด่อกไม�ใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาจ้�ตกาธาร การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กแหั�งพระพ�ทธเจ้�า ขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระจ้�ตกปิ"ชกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน.

สุ�มนตาล่ว�ณฏ�ยเถราปิทานท#+ ๘ (๓๗๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายพ�ด่ใบตาล่ -2 1 0 0 0 -13800 13 0 0 0

[๓๘๐] เราได่�ถวายพ�ด่ใบตาล่อ�นหั��มหั�อด่�วยด่อกมะล่� แด่�พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ เราทรงไว�ซุ้7+งยศใหัญ� ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายพ�ด่ใบตาล่ ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายพ�ด่ใบตาล่ การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุ ท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�าง ต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�มนตาล่ว�ณฏ�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�มนตาล่ว�ณฏ�ยเถราปิทาน.

สุ�มนทาม�ยเถราปิทานท#+ ๙ (๓๗๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยพวงด่อกมะล่�-2 1 0 0 0 -13810 14 0 0 0

[๓๘๑] เราได่�ร�อยพวงมาล่�ยด่อกมะล่�แล่�ว ย6นทรง (ถ6อ) ไว�ตรงพระพ�กตร(ขุอง พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�ทธ�ตถะ ผู้"�บร�สุ�ทธ�L (ช-าระก�เล่สุ) ม#ตบะ ใน ก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าด่�วยพวงมาล่�ยใด่ ด่�วยการ บ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยพวงมะล่� การท#+ เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุ

เคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่ เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�มนทาม�ยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�มนทาม�ยเถราปิทาน กาสุ�มาร�ผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๑๐ (๓๘๐)

ว�าด่�วยแหั�งการถวายผู้ล่มะร6+น -2 1 0 0 0 -13820 24 0 0 0

[๓๘๒] เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่# โชต�ช�วงด่�งด่อกกรรณ�การ( เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ปิระท�บอย"�ในระหัว�างภ"เขุา เราม#จ้�ต เล่6+อมใสุโสุมน�สุ ปิระนมกรอ�ญชล่#แล่�ว ได่�ถ6อเอาผู้ล่มะร6+นไปิถวายแด่� พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� การท#+เราได่�มาในศาสุนาพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุ ท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�าง ต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระกาสุ�มาร�ผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่ จ้บ กาสุ�มาร�ผู้ล่ทายกเถราปิทาน. ----------------------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. โพธ�ว�นทกเถราปิทาน ๒. ปิาฏล่�ปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๓. ต#ณ�ปิล่มาล่�ยเถราปิทาน ๔. สุ�ตตปิ�ปิผู้�ยเถราปิทาน ๕. สุ�ตตปิ;ณณ�ยเถราปิทาน ๖. ค�นธม�ฏฐ�ยเถราปิทาน ๗. จ้�ตกปิ"ชกเถราปิทาน๘. สุ�มนตาล่ว�ณฏ�ยเถราปิทาน ๙. สุ�มนทาม�ยเถราปิทาน ๑๐. กาสุ�มาร�ผู้ล่ทายกเถราปิทาน ม#คาถา ๕๙ คาถา จ้บ กาโพธ�ว�นทนวรรคท#+ ๓๘ ----------------------------

อ�มพฏผู้ล่วรรคท#+ ๓๙ อ�มพฏผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๑ (๓๘๑)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะกอก -2 1 0 0 0 -13830 15 0 0 0

[๓๘๓] พระผู้"�ม#พระภาคสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าสุตร�งสุ# ผู้"�เปิ/นเอกไม�ทรงแพ�อะไรๆ ทรงใคร�ความสุง�ด่ เสุด่.จ้ออกโคจ้รบ�ณฑูบาต เราถ6อผู้ล่ไม�อย"� ได่�เหั.น พระองค( ม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ จ้7งเขุ�าไปิเฝ้Aาพระนราสุภแล่�ว ได่�ถวายผู้ล่มะกอก ในก�ล่ปิท#+ ๙๔ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม�

การท#+เราได่�มาในศาสุนา แหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�ว โด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะ อภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระอ�มพฏผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�มพฏผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

ล่พ�ชทายกเถราปิทานท#+ ๒ (๓๘๒)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ขุน�นสุ-ามะล่อ -2 1 0 0 0 -13840 19 0 0 0

[๓๘๔] ในกาล่น�)น เราเปิ/นคนร�กษาสุวนอย"�ในพระนครพ�นธ�มด่# ได่�เหั.นพระ พ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากธ�ล่# ก-าล่�งเสุด่.จ้เหัาะไปิในอากาศ เราได่�ถ6อเอาผู้ล่ขุน�น สุ-ามะล่อไปิถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ พระองค(ผู้"�ม#ยศมากปิระท�บ ย6นอย"�ในอากาศทรงร�บทานขุองเรา น�+นเปิ/นเหัต�ใหั�ปิต�เก�ด่แก�เรา เปิ/น เคร6+องน-าสุ�ขุมาใหั�ในปิ;จ้จ้�บ�น คร�)นได่�ถวายผู้ล่ไม�แด่�พระพ�ทธเจ้�าด่�วยใจ้อ�น ผู้�องใสุแล่�ว เราได่�บรรล่�ถ7งปิIต�แล่ะอ�ด่มสุ�ขุอ�นไพบ"ล่ย(ในกาล่น�)น แก�วย�อมเก�ด่ขุ7)นแก�เราในภพท#+เราเก�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวาย ผู้ล่ไม�ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร� �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการ ถวายผู้ล่ไม� การท#+เราได่�มาในศาสุนาแหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมา ด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระล่พ�ชทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ล่พ�ชทายกเถราปิทาน.

อ�ท�มพรผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๓ (๓๘๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะเด่6+อ-2 1 0 0 0 -13850 16 0 0 0

[๓๘๕] พระพ�ทธเจ้�าผู้"�อ�ด่มบ�ร�ษ ปิระท�บอย"�ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าน�นนคา เราได่�เหั.นพระ พ�ทธเจ้�าผู้"�ปิราศจ้ากก�เล่สุธ�ล่# ม#พระหัฤท�ยม�+นคง ไม�ระสุ-+าระสุาย เราม#ใจ้เล่6+อมใสุในพระองค(ผู้"�ช-าระมล่ท�น ค6อ ก�เล่สุ จ้7งได่�ถ6อเอาผู้ล่มะเด่6+อไปิถวายแก�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวาย ผู้ล่ไม�ใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� การท#+เราได่�มาในพระศาสุนาแหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ

พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�ท�มพรผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ท�มพรผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

ม�ล่�กขุ�ผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๔ (๓๘๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ม�ล่�กขุ�-2 1 0 0 0 -13860 14 0 0 0

[๓๘๖] เราได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าอ�ตถท�สุสุ# ผู้"�ม#ยศมากในระหัว�างปิNา เราม# จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�ถวายผู้ล่ม�ล่�กขุ� ในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) เรา ได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� การท#+เราได่�มาในพระศาสุนาแหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่ แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณ ว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั� แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระม�ล่�กขุ�ผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ม�ล่�กขุ�ผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

ผู้าร�สุผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๕ (๓๘๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่มะปิราง -2 1 0 0 0 -13870 14 0 0 0

[๓๘๗] เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าม#พระฉัว#วรรณด่�งทองค-า สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา เสุด่.จ้ด่-าเน�นอย"�ในถนน จ้7งได่�ถวายผู้ล่มะปิรางแด่�พระองค( ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� การท#+เราได่�มาในพระศาสุนาแหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระผู้าร�สุผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ผู้าร�สุผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

ว�ล่ล่�ผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๖ (๓๘๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ว�ล่ล่� -2 1 0 0 0 -13880 14 0 0 0

[๓๘๘] ในกาล่น�)น ชนท�)งปิวงช�กชวนก�นมาสุ"�ปิNา เขุาเหัล่�าน�)นแสุวงหัาผู้ล่ไม� ก.หัาผู้ล่ไม�ได่� ในกาล่น�)น ในปิNาน�)น เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"� สุย�มภ" ไม�แพ�อะไรๆ เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�ถวายผู้ล่ว�ล่ล่� ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราได่�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� การท#+เราได่�มาในพระ ศาสุนาแหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่� แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�ง ช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระว�ล่ล่�ผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ว�ล่ล่�ผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

กทล่�ผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๗ (๓๘๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่กล่�วย -2 1 0 0 0 -13890 15 0 0 0

[๓๘๙] เราได่�เหั.นพระศาสุด่าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ทรงร� �งเร6องด่�งด่อกกรรณ�การ(โชต�ช�วงเหัม6อนพระจ้�นทร(ว�นเพ.ญแล่ะด่�งด่วงปิระท#ปิ เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ โสุมน�สุ ได่�ถ6อเอาผู้ล่กล่�วยไปิถวายแด่�พระศาสุด่า ถวายบ�งคมแล่�วกล่�บ ไปิ ในก�ล่ปิท#+ ๓๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทาน น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� การท#+เราได่�มาใน พระศาสุนาแหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุ ท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�าง ต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระกทล่�ผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ กทล่�ผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

ปินสุผู้ล่ทายกเถราปิทานท#+ ๘ (๓๘๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายขุน�นสุ�ก -2 1 0 0 0 -13900 15 0 0 0

[๓๙๐] ในกาล่น�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าอ�ชช�นะ ทรงถ7งพร�อมด่�วยจ้รณะแล่ะเปิ/นม�น# ผู้"�ฉัล่าด่ในสุมาธ� ปิระท�บอย"�ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต( เราถ6อเอาผู้ล่ขุน�นอ�นสุ�กสุด่ โตปิระมาณเท�าหัม�อวางไว�ท#+ต�นต#นเปิ/ด่แล่�ว ได่�ถวาย แด่�พระศาสุด่า ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายผู้ล่ไม�ใด่ใน

กาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� การท#+เรา ได่�มาในพระศาสุนาแหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุ ท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�าง ต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปินสุผู้ล่ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปินสุผู้ล่ทายกเถราปิทาน.

โสุณโกฏ�ว�สุเถราปิทานท#+ ๙ (๓๘๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายถ-)า -2 1 0 0 0 -13910 30 0 0 0

[๓๙๑] ในศาสุนาขุองพระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าว�ปิ;สุสุ# เราได่�สุร�างถ-)า (ว�หัาร) ถ-)าหัน7+ง ถวายแด่�สุงฆ์(ผู้"�มาจ้ากท�ศท�)งสุ#+ ในพ�นธ�มาราชธาน# เราบร�จ้าคผู้�า หัล่ายผู้6นไว�ล่าด่พ6)นถ-)า ในกาล่น�)น เราม#จ้�ตเบ�กบานโสุมน�สุ ได่�ท-าความ ปิรารถนาว�า ขุอเราพ7งได่�พบพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ทรงโปิรด่ปิราน พ7งได่� บรรพชาแล่ะพ7งถ"กต�อง (บรรล่�) น�พพานอ�นยอด่เย#+ยม เปิ/นอ�ด่มสุ�นต�ด่�วยก�ศล่ม"ล่น�)นน�+นแล่ เราระล่7กชาต�ได่�ตล่อด่ ๙๐ ก�ล่ปิ เราเปิ/นเทวด่า ก.ด่# เปิ/นมน�ษย(ก.ด่# เปิ/นผู้"�ก�อสุร�างบ�ญร� �งเร6องน�ก ด่�วยกรรมอ�นเหัล่6อ จ้ากน�)น ในภพหัล่�งสุ�ด่น#) เราเก�ด่เปิ/นบ�ตรคนเด่#ยวขุองอ�ครเศรษฐ#ในจ้�มปิา นคร พอบ�ด่าขุองเราได่�ฟ้;งว�าเราเก�ด่แล่�ว ก.ได่�ม#ความพอใจ้ว�า เราจ้ะใหั� ทร�พย( ๒๐๐ ล่�านแก�ก�มารไม�ใหั�หัย�อนเล่ย ขุนยาวปิระมาณ ๔ น�)ว เสุ�น ล่ะเอ#ยด่ ม#สุ�มผู้�สุอ�อนน��ม เสุมอเหัม6อนปิ�ยน��นงาม เก�ด่ท#+พ6)นเท�าท�)งสุอง ขุองเรา ขุ�อน#)เปิ/นคนพ�เศษปิระการหัน7+ง ตล่อด่ ๙๐ ก�ล่ปิท#+ล่�วงมา เรา ไม�ร" �สุ7กในเม6+อเท�าวางล่งบนภาคพ6)นท#+ไม�ม#เคร6+องล่าด่ พระสุ�มพ�ทธเจ้�าเรา พอใจ้แล่�ว เราได่�บวชเปิ/นบรรพช�ตแล่�ว เราบรรล่�อรหั�ตแล่�ว แล่ะเปิ/นผู้"� เย.น เปิ/นผู้"�ด่�บแล่�ว พระศาสุด่าผู้"�ทรงเหั.นเหัต�ท�)งปิวงทรงแสุด่งเราว�า เปิ/นผู้"�เล่�ศกว�าบรรด่าภ�กษ�ผู้"�ปิรารภความเพ#ยร เราเปิ/นพระอรหั�นตขุ#ณาสุพ ได่�อภ�ญญา ๖ ม#ฤทธ�Lมาก ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายถ-)าการท#+เราได่�มาในพระศาสุนาแหั�งพระพ�ทธเจ้�าขุองเรา เปิ/นการมาด่#แล่�ว หันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้ แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพท�)งปิวงขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว พระโสุณโกฏ�ว�สุเถระ โด่ย ฐานะ เปิ/นหั�วหัน�าขุองภ�กษ�สุงฆ์( ถ"กถามปิ;ญหัาแล่�วได่�พยากรณ(ท#+สุระใหัญ� ช6+ออโนด่าต ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระโสุณโกฏ�ว�สุเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โสุณโกฏ�ว�สุเถราปิทาน. พ�ทธาปิทานช6+อปิ�พพกรรมปิโล่ต�ท#+ ๑๐ (๓๙๐)

ว�าด่�วยบ�พจ้ร�ยาขุองพระองค(เอง -2 1 0 0 0 -13920 77 0 0 0

[๓๙๒] พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก แวด่ล่�อมด่�วยภ�กษ�สุงฆ์(เปิ/นอ�นมากปิระท�บน�+งอย"�ท#+พ6)นหั�นอ�นเปิ/นร�มณ#ยสุถานโชต�ช�วงด่�วยแก�วต�างๆ ในล่ะแวก ปิNาอ�นม#กล่�+นหัอมต�างๆ ใกล่�สุระอโนด่าต ตร�สุช#)แจ้งบ�รพกรรมท�)งหัล่าย ขุองพระองค( ณ ท#+น�)นว�า ด่"กรภ�กษ�ท�)งหัล่าย เธอท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งกรรมท#+ เราท-าแล่�วขุองเรา เราเหั.นภ�กษ�ผู้"�ถ6ออย"�ปิNาเปิ/นว�ตรร"ปิหัน7+งแล่�วได่�ถวายผู้�า เก�า เราปิรารถนาเปิ/นพระพ�ทธเจ้�าเปิ/นคร�)งแรก เพ6+อความเปิ/นพระพ�ทธ เจ้�า ในกาล่น�)น ผู้ล่แหั�งกรรม ค6อการถวายผู้�าเก�า ย�อมอ-านวยผู้ล่ใหั�เปิ/น พระพ�ทธเจ้�า ในกาล่ก�อน เราเปิ/นนายโคบาล่ ต�อนโคไปิเล่#)ยง เหั.นแม�โคก-าล่�งด่6+มน-)าขุ��นม�ว จ้7งหั�ามม�น ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น ในภพ หัล่�งสุ�ด่น#) (แม�) เราจ้ะกระหัายน-)า ก.ไม�ได่�ด่6+มน-)าตามความปิรารถนา ในชาต�อ6+นในกาล่ก�อน เราเปิ/นน�กเล่งช6+อปิ�นาล่� ได่�กล่�าวต"�พระปิ;จ้เจ้ก พ�ทธเจ้�าช6+อว�าสุ�รภ# ผู้"�ไม�ปิระท�ษร�าย (ตอบ)

ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น เราท�องเท#+ยวอย"�ในนรกเปิ/นเวล่านาน ได่�เสุวยท�กขุเวทนาแสุนสุาหั�สุ หัล่ายพ�นปิIเปิ/นอ�นมาก ด่�วยผู้ล่กรรมอ�นเหัล่6อน�)น ในภพหัล่�งสุ�ด่น#) เรา จ้7งได่�ค-ากล่�าวต"�เพราะเหัต�แหั�งนางสุ�นทร�กา เพราะการกล่�าวต"�พระเถระ นามว�าน�นทะ สุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ครอบง-าอ�นตรายท�)งปิวง เราจ้7ง ท�องเท#+ยวอย"�ในนรกสุ�)นกาล่นาน เราท�องเท#+ยวอย"�ในนรกเปิ/นเวล่านานถ7งหัม6+นปิI ได่�ความเปิ/นมน�ษย(แล่�ว ได่�การกล่�าวต"�เปิ/นอ�นมาก ด่�วยผู้ล่ กรรมท#+เหัล่6อน�)น นางจ้�ญจ้มานว�กามาก�บหัม"�ชน ได่�กล่�าวต"�เราด่�วยค-าอ�นไม�เปิ/นจ้ร�ง เม6+อก�อน เราเปิ/นพราหัมณ(ช6+อสุ�ตวา อ�นชนท�)งหัล่ายสุ�กการะบ"ชา สุอนมนต(ใหั�ก�บมาณพปิระมาณ ๕๐๐ คนในปิNาใหัญ� ก.เราได่�เหั.นฤาษ#ผู้"� น�ากล่�ว ได่�อภ�ญญา ๕ ม#ฤทธ�Lมากมาในสุ-าน�กขุองเรา เราจ้7งกล่�าวต"�ฤาษ#ผู้"� ไม�ปิระท�ษร�าย โด่ยได่�บอกกะพวกศ�ษย(ขุองเราว�า ฤาษ#พวกน#)ม�กบร�โภค กาม แม�เม6+อเราบอก (เท�าน�)น) พวกมาณพก.เช6+อฟ้;ง คร�)งน�)น มาณพ ท�)งปิวง เท#+ยวไปิภ�กษาในสุก�ล่ๆ พาก�นบอกแก�มหัาชนว�า ฤาษ#พวกน#) ม�กบร�โภคกาม ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น ภ�กษ� ๕๐๐ เหัล่�าน#) ได่�ค-า กล่�าวต"�ท�)งหัมด่ เพราะเหัต�แหั�งนางสุ�นทร�กา ในกาล่ก�อน เราได่�ฆ์�าพ#+น�องชายต�างมารด่า เพราะเหัต�แหั�งทร�พย( จ้�บใสุ�ล่งในซุ้อกเขุา แล่ะบด่ (ท�บ) ด่�วยหั�น ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น พระเทวท�ตจ้7งผู้ล่�กก�อนหั�น ก�อนหั�นกล่�)งล่งมากระทบน�)วแม�เท�าขุองเราจ้นหั�อเล่6อด่ ในกาล่ก�อน เราเปิ/นเด่.กเล่�นอย"�ท#+หันทางใหัญ� เหั.นพระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าแล่�ว ใสุ�ไฟ้เผู้า (ด่�ก) ไว�ท�+วหันทาง ด่�วยว�บากกรรมน�)น ในภพหัล่�งสุ�ด่น#) พระเทวท�ต จ้7งช�กชวนนายขุม�งธน" ผู้"�ฆ์�าคนตายมาก เพ6+อใหั�ฆ์�าเรา ในกาล่ก�อน เราเปิ/นนายควาญช�าง ได่�ไสุช�างใหั�จ้�บม�ด่พระปิ;จ้เจ้กพ�ทธเจ้�าผู้"�อ�ด่มม�น#แม� ก-าล่�งเท#+ยวบ�ณฑูบาต ด่�วยว�บาก

กรรมน�)น ช�างนาฬาค�ร#อ�นด่�ร�าย ว�+งแล่�นเขุ�าไปิในคอก (ท�อง) เขุา (วงกต)

เบ6)องหัน�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ ใน กาล่ก�อน เราเปิ/นนายทหัารราบ (เปิ/นแม�ท�พ)

ฆ์�าบ�ร�ษเปิ/นอ�นมากด่�วย หัอก ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น เราถ"กไฟ้ไหัม�อย�างเผู้.ด่ร�อนอย"�ในนรกด่�วยผู้ล่อ�นเหัล่6อแหั�งกรรมน�)น บ�ด่น#) ไฟ้น�)นย�งมาไหัม�ผู้�วหัน�งท#+เท�าขุองเราท�)งสุ�)น (อ#ก) เพราะว�ากรรมย�งไม�พ�นาศไปิ ในกาล่ก�อนเราเปิ/นเด่.ก (ล่"ก) ขุองชาวปิระมงอย"�ในบ�านเกว�ฏฏคาม เหั.นคนท�)งหัล่ายฆ์�าปิล่าแล่�ว เก�ด่ความโสุมน�สุ ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น ความท�กขุ(ท#+ศ#รษะ (ปิวด่ศ#รษะ) ได่�ม#แล่�วแก�เราในเม6+อเจ้�าศากยะท�)งหัล่ายถ"กเบ#ยด่เบ#ยน พระเจ้�าว�ฏฏุ\ภะ ฆ์�าแล่�ว เราได่�บร�ภาษพระสุาวกท�)งหัล่าย ในศาสุนาขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าผู้�สุสุะ ว�าท�านท�)งหัล่ายจ้งเค#)ยว จ้งก�นแต�ขุ�าวแด่ง แต�อย�าก�น ขุ�าวสุาล่#เล่ย ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น เราอ�นพราหัมณ(น�มนต(แล่�ว อย"� ในเม6องเวร�ญชา บร�โภคขุ�าวแด่งตล่อด่ ๓ เด่6อน ในกาล่น�)น เม6+อน�กมวย ก-าล่�งชกก�น เราได่�หั�ามบ�ตรน�กมวยปิล่-)า ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น ความ ท�กขุ(ท#+หัล่�ง (ปิวด่หัล่�ง) ได่�ม#แล่�วแก�เรา เม6+อก�อนเราเปิ/นหัมอร�กษาโรคได่�ถ�ายยาใหั�เศรษฐ#บ�ตร (ตาย) ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น โรคปิ;กขุ�นท�กา พาธจ้7งม#แก�เรา เราช6+อว�าโชต�ปิาล่ะ ได่�กล่�าวกะพระสุ�คตเจ้�าพระนามว�า ก�สุสุปิะ ในกาล่น�)นว�า จ้�กม#โพธ�มณฑูล่แต�ท#+ไหัน โพธ�ญาณท�านได่�ยากอย�างย�+ง ด่�วยว�บากแหั�งกรรมน�)น เราได่�ปิระพฤต�กรรมท#+ท-าได่�ยากมาก(ท�กกรก�ร�ยา) ท#+ต-าบล่อ�ร�เวล่าเสุนาน�คมตล่อด่ ๖ ปิI แต�น�)น จ้7งได่�บรรล่�โพธ�ญาณ แต�เราก.ม�ได่�บรรล่�โพธ�ญาณอ�นสุ"งสุ�ด่ด่�วยหันทางน#) เราอ�น บ�รพกรรมต�กเต6อนแล่�ว จ้7งแสุวงหัาโพธ�ญาณโด่ยทางท#+ผู้�ด่ (บ�ด่น#)) เราเปิ/นผู้"�สุ�)นบาปิแล่ะบ�ญ เว�นจ้ากความเร�าร�อนท�)งปิวง ไม�ม#ความเศร�าโศก ไม�ค�บแค�น เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะ จ้�กน�พพาน พระช�นเจ้�าทรงบรรล่� ก-าล่�งแหั�งอภ�ญญาท�)งปิวงแล่�ว ทรงพยากรณ(โด่ยทรงหัว�งปิระโยชน(แก�ภ�กษ�สุงฆ์( ท#+สุระใหัญ�อโนด่าต ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่. ทราบว�า พระผู้"�ม#พระภาคได่�ทรงภาษ�ตธรรมบรรยายพ�ทธาปิทานช6+อ ปิ�พพกรรมปิโล่ต� อ�นเปิ/นบ�พจ้าร#ตขุองพระองค( ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�ทธาปิทานช6+อปิ�พพกรรมปิโล่ต�. ----------------------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ๑. อ�มพฏผู้ล่ทายกเถราปิทาน๒. ล่พ�ชทายกเถราปิทาน ๓. อ�ท�มพรผู้ล่ทายกเถราปิทาน ๔. ม�ล่�กขุ�ผู้ล่ทายกเถราปิทาน ๕. ผู้าร�สุผู้ล่ทายกเถราปิทาน๖. ว�ล่ล่�ผู้ล่ทายกเถราปิทาน ๗. กทล่�ผู้ล่ทายกเถราปิทาน ๘. ปินสุผู้ล่ทายกเถราปิทาน๙.

โสุณโกฏ�ว�สุเถราปิทาน ๑๐. พ�ทธาปิทานช6+อปิ�พพกรรมปิโล่ต� บ�ณฑู�ตท�)งหัล่ายค-านวณคาถาได่� ๙๑ คาถา จ้บ อ�มพฏผู้ล่วรรคท#+ ๓๙.

จ้บ ภาณวารท#+ ๑๔. ----------------------

ปิล่�นทวรรคท#+ ๔๐

ปิล่�นทว�จ้ฉัเถราปิทานท#+ ๑ (๓๙๑)ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายไทยธรรมอ�นสุมควร -2 1 0 0 0 -13930 360 0 0 0

[๓๙๓] เราเปิ/นนายปิระต"อย"�ท#+นครหังสุวด่# เรารวบรวมโภคสุมบ�ต�เก.บไว�ใน เร6อนมากมายน�บไม�ถ�วน ในกาล่น�)น เราอย"�ในท#+ล่�บ ท-าใจ้ใหั�ร6+นเร�ง น�+ง อย"�ในปิราสุาทอ�นปิระเสุร�ฐแล่�ว ได่�ค�ด่อย�างน#)ว�า โภคสุมบ�ต�ขุองเราม#มากมากแพร�หัล่ายไปิภายในบ�ร# แม�พระราชาผู้"�เปิ/นใหัญ�ในแผู้�นด่�นพระนามว�า อานนท( ก.ทรงเช6)อเช�ญเรา พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น#) เปิ/นม�น# เสุด่.จ้ อ�บ�ต�ขุ7)นแล่�วในโล่กน#) แล่ะโภคสุมบ�ต�ขุองเราก.ม#อย"� เราจ้�กถวายทานแก�พระศาสุด่า พระราชบ�ตรพระนามว�าปิท�ม ทรงถวายทานอ�นปิระเสุร�ฐค6อ ช�างต�วปิระเสุร�ฐ บ�ล่ล่�งก(แล่ะพน�กพ�ง ม#ปิระมาณไม�น�อย ในพระช�นเจ้�า แม�เราก.จ้�กถวายทานในสุงฆ์(อ�นเปิ/นหัม"�คณะท#+ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ทานอ�นปิระเสุร�ฐท#+ใครย�งไม�เคยถวาย เราจ้�กเปิ/นคนแรกในทานน�)น เรา ค�ด่ท#+จ้ะถวายทานหัล่ายว�ธ# สุ�ขุเปิ/นผู้ล่เพราะการบ"ชาทานใด่ จ้7งได่�เหั.นการ ถวายบร�ขุาร อ�นจ้ะเปิ/นเคร6+องท-าความด่-าร�ขุองเราใหั�เต.ม เราจ้�กถวาย บร�ขุาร ในสุงฆ์(อ�นเปิ/นหัม"�คณะท#+ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ การถวายบร�ขุารคนอ6+น ย�งไม�เคยถวาย เราจ้�กเปิ/นคนแรก ในขุณะน�)น เราจ้7งเขุ�าไปิหัาช�างจ้�ก สุาน จ้�างใหั�ท-าฉั�ตร ได่�รวบรวมฉั�ตรไว�หัน7+งแสุนค�น ได่�รวบรวมผู้�าไว� หัน7+งแสุนผู้6น จ้�างช�างใหั�ท-าม#ด่ (โกน) พร�า เขุ.ม แล่ะม#ด่สุ-าหัร�บต�ด่เล่.บ อ�นสุมควร แล่�วใหั�วางไว�ภายใต�ฉั�ตรท�)งหัล่าย จ้�างช�างใหั�ท-าพ�ด่ ใบตาล่ พ�ด่ขุนปิIกนกย"ง พ�ด่จ้ามร ผู้�ากรองน-)า แล่ะภาชนะน-)าม�น อ�นสุมควร จ้�างช�างใหั�ท-ากล่�องเขุ.ม ผู้�าอ�งสุะ ปิระคตเอวแล่ะเช�งรองบาตรท#+ท-าอย�างสุวยงาม อ�นสุมควร ใหั�เอาเภสุ�ชใสุ�ในภาชนะสุ-าหัร�บใสุ�ขุอง บร�โภคแล่ะในขุ�นสุ-าร�ด่ใหั�เต.มแล่�ว ใหั�วางไว�ภายใต�ฉั�ตร ใหั�ใสุ�ว�านน-)า หัญ�าคา ชะเอม ด่#ปิล่# พร�ก ผู้ล่สุมอ แล่ะขุ�งสุด่ ใหั�เต.มในภาชนะ ท�กๆ อย�าง จ้�างช�างใหั�ท-ารองเท�า เขุ#ยงเท�า ผู้�าสุ-าหัร�บเช.ด่น-)า แล่ะ ไม�เท�าคนแก� ใหั�ท-าอย�างสุวยงาม อ�นสุมควร จ้�างช�างใหั�ท-ายาร�กษาไขุ� ยาหัยอด่ตา ไม�ปิAายยาตา ธรรมก�ตตรา ก�ญแจ้ แล่ะกล่�องก�ญแจ้อ�นเย.บด่�วยด่�าย ท-าสุ# สุายโยค กล่�องเปิNาคว�นไฟ้ ตะเก#ยงต�)ง คนโทน-)าแล่ะผู้อบ อ�นสุมควรก�น จ้�างช�างใหั�ท-าค#ม กรรไกร ผู้�าสุ-าหัร�บเช.ด่ สุน�มแล่ะถ�งสุ-าหัร�บเภสุ�ชอ�นสุมควรก�น จ้�างช�างใหั�ท-าเก�าอ#)นอน ต�+ง บ�ล่ล่�งก(อ�นม#เท�าสุ#+ใหั�สุมควร แล่�วใหั�ต�)งไว�ภายใต�ฉั�ตร จ้�างช�างใหั�ท-าฟ้"ก ย�ด่ด่�วยน��น ฟ้"กน�+ง แล่ะหัมอนใหั�ท-าอย�างด่# อ�นสุมควรก�น จ้�างช�างใหั�ท-าก�ร�ว�นเท (ท�บท�ม) มธ�สุ�ต]เถ (ขุ#)ผู้7)ง) เตล่หัตถปิตาปิก- สุ�เวฏ�ผู้ล่ปิก- สุ�จ้7 เต#+ยงพร�อมด่�วยเคร6+องล่าด่ เสุนาสุนะ ผู้�าสุ-าหัร�บเช.ด่เท�า ท#+นอนท#+น�+ง ไม�เท�า ไม�ช-าระฟ้;น (แปิรงฟ้;น) กระเบ6)อง ขุองหัอมสุ-าหัร�บไล่� ทาศ#รษะ ไม�สุ#ไฟ้ ด่�+งแผู้�นกระด่าน ฝ้าบาตร ถ�งบาตร กระบวยต�กน-)า เคร6+องอบ (สุ#ผู้งย�อมผู้�า) รางย�อมผู้�า ไม�กวาด่ ผู้�าอาบน-)า ผู้�าอาบน-)าฝ้น ผู้�าน�สุ#ทนะ ผู้�าปิด่ฝ้I ผู้�าอ�นตรวาสุก ผู้�าอ�ตราสุงค( ผู้�าสุ�งฆ์าฏ� ยาน�ตถ�( ผู้�าเช.ด่หัน�า น-)าสุ�ม น-)า

ปิล่า น-)าผู้7)ง นมสุ�ม น-)าปิานะ ขุ#)ผู้7)ง ผู้�าเก�าผู้�าเช.ด่ปิาก ด่�าย สุ�+งใด่ช6+อว�าเปิ/นขุองควรใหั�ทานม#อย"� แล่ะสุมควรแก�พระศาสุด่า เรารวบรวมสุ�+งน�)นท�)งหัมด่แล่�วเขุ�าเฝ้Aาพระเจ้�าอานนท( คร�)น เขุ�าไปิเฝ้Aาพระราชาผู้"�น-าหัม"�ชน ม#ยศมาก ถวายบ�งคมด่�วยเศ#ยรเกล่�าแล่�วได่� กราบท"ล่ว�า เราท�)งสุองเจ้ร�ญโด่ยชาต�ร�วมก�น ม#ยศร�วมก�น ท�+วไปิในสุ�ขุ ในท�กขุ( แล่ะปิระพฤต�ตามก�น ท�กขุ(ทางใจ้ม#อย"� ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�ปิราบ ขุ�าศ7ก ขุ�าพระองค(พ7งทรงไว�ซุ้7+งท�กขุ(น�)น ขุ�าแต�กษ�ตร�ย( ถ�าพระองค( สุามารถก.ขุอได่�ทรงพระกร�ณาบรรเทาท�กษ(น�)นเถ�ด่. พระราชาตร�สุว�า ท�กขุ(ขุองท�านก.เปิ/นท�กขุ(ขุองเรา เราท�)งสุองม#ใจ้ร�วมก�น ท�านย�อมร" �ว�าสุ-าเร.จ้ ถ�าท�านพ7งเปิล่6)องท�กขุ(น�)น.

ขุ�าแต�พระราชาผู้"�ใหัญ� ขุอจ้งทรงทราบท�กขุ(ขุองขุ�าพระองค(บรรเทาได่�ยาก.ท�านค-ารนมากไปิ สุ�+งท#+ม#อย"�ในแว�นแคว�นปิระมาณเท�าใด่ ช#ว�ตขุองเรา ปิระมาณเท�าใด่ สุ�+งน�)น (แม�) เปิ/นทร�พย(ท#+ท�านสุล่ะได่�ยาก ถ�าท�าน ต�องการสุ�+งเหัล่�าน#) เราก.จ้�กใหั�ไม�หัว� +นไหัวเท#ยว.ขุอเด่ชะ พระองค(ทรงบ�นล่6อแล่�ว การบ�นล่6อมากน�)นผู้�ด่ ขุ�าพระองค( จ้�กทราบด่�วยเกล่�าว�าว�นน#) พระองค(ทรงด่-ารงอย"�ในธรรมท�)งปิวง พระองค( จ้งทรงบ#บค�)นหัน�กน�ก เม6+อขุ�าพระองค(ใหั� (ขุอ). ท�านจ้ะต�องการด่�วยการพ"ด่ไปิท-าไปิ ท�านปิรารถนาสุ�+งใด่จ้งบอกแก�เรา. ขุ�าแต�พระราชาผู้"�ใหัญ� ขุ�าพระองค(ปิรารถนาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐย�+ง ขุ�าพระองค(จ้�กน�มนต(พระสุ�มพ�ทธเจ้�าใหั�เสุวย ช#ว�ตขุองขุ�าพระองค(อย�าเปิ/น โทษ. เราจ้ะใหั�พรอย�างอ6+นแก�ท�าน ท�านอย�าขุอพระตถาคตเล่ย ใครไม�พ7งใหั� พระพ�ทธเจ้�า เปิร#ยบเหัม6อนแก�วมณ#ร�ศม#ร� �งเร6อง. ขุอเด่ชะ พระองค(ทรงบ�นล่6อแล่�วม�ใช�หัร6อว�าตล่อด่ถ7งช#ว�ตอ�นม#อย"� เม6+อพระองค(ปิระทานช#ว�ตได่� ก.ควรพระราชทานพระตถาคตได่�.พระมหัาว#รเจ้�าควรงด่ไว� เพราะใครๆ ไม�พ7งใหั�พระช�นเจ้�า พระพ�ทธเจ้�าร�บใหั�ไม�ได่� ท�านจ้งร�บเอาทร�พย(จ้นน�บไม�ถ�วนเถ�ด่.

เราจ้ะต�องถ7งการว�น�จ้ฉั�ย จ้�กถามผู้"�ว�น�จ้ฉั�ยท�)งหัล่าย ผู้"�ว�น�จ้ฉั�ยจ้�กต�ด่สุ�น ล่ะเอ#ยด่ ฉั�นใด่ เราสุอบถามขุ�อน�)น ฉั�นน�)น.เราได่�จ้�บท#+พระหั�ตถ(ขุองพระราชา พาก�นไปิสุ"�ศาล่พ�พากษา เราได่�กล่�าวค-าน#)ตรงหัน�าขุองต�ล่าการแล่ะผู้"�พ�พากษาท�)งหัล่ายว�า ขุอต�ล่าการแล่ะผู้"� พ�พากษาจ้งฟ้;งเรา พระราชาได่�พระราชทานพรแก�เราว�า เราไม�ยกเว�น อะไรๆ แม�ช#ว�ตก.ปิวารณาใหั�ได่� เม6+อเราขุอพระราชทานพร เราจ้7งขุอ พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ พระพ�ทธเจ้�าเปิ/นอ�นพระราชทานแก�เราด่�วยด่# ท�านท�)งหัล่ายจ้งต�ด่ความสุงสุ�ยขุองเรา เราท�)งหัล่ายจ้ะเช6+อฟ้;งค-าท�านผู้"�เปิ/น พระราชาร�กษาแผู้�นด่�น เราท�)งหัล่ายฟ้;งค-าขุองท�)งสุองฝ้Nายแล่�ว จ้�กต�ด่ ความสุงสุ�ยในขุ�อน#).ขุอเด่ชะ พระองค(พระราชทานสุ�+งท�)งปิวง ท�านผู้"�น#)เปิ/นอ�นถ6อเอาสุ�+ง ท�)งปิวงหัร6อ พระเจ้�าขุ�า. เราไม�ยกเว�นอะไรๆ ปิวารณาแม�ช#ว�ต เปิ/นผู้"�ถ7งความยากตล่อด่ช#ว�ตเปิ/นอย�างย�+งเท#ยว เราร" �ว�าผู้"�น#)ท�กขุ(ด่�วยด่# จ้7งได่�ใหั�ถ6อเอาสุ�+งท�)งปิวง.ขุอเด่ชะ พระองค(เปิ/นผู้"�แพ� ควรพระราชทานพระตถาคต เราต�ด่ความ สุงสุ�ยขุองท�)งสุองฝ้Nายแล่�ว เหัม6อนท�านท�)งสุองต�)งอย"�ในค-าม�+น. พระราชาปิระท�บอย"� ณ ท#+น�)นแล่ ได่�ตร�สุกะต�ล่าการแล่ะผู้"�พ�พากษาว�า ท�าน ท�)งหัล่ายพ7งใหั�แม�แก�เราโด่ยชอบ เราพ7งได่�พระ

พ�ทธเจ้�าอ#ก.ท�านย�งความด่-าร�ขุองท�านใหั�เต.ม น�มนต(พระตถาคตใหั�เสุวยแล่�ว พ7งค6น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าใหั�แก�พระเจ้�าอานนท(ผู้"�ม#ยศอ#ก. เราไหัว�ต�ล่าการแล่ะผู้"�พ�พากษา แล่ะถวายบ�งคมพระเจ้�าอานนท( จ้อมกษ�ตร�ย( เปิ/นผู้"�ย�นด่#ปิราโมทย( เขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�า คร�)นเขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�ม พ�ทธเจ้�าผู้"�ขุ�ามโอฆ์ะ ผู้"�ไม�ม#อาสุวะ ถวายบ�งคมด่�วยเศ#ยรเกล่�าแล่�ว ได่� กราบท"ล่ด่�งน#)ว�า. ขุอพระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ�พร�อมด่�วยพระอรหั�นต(หัน7+งแสุนโปิรด่ทรงร�บน�มนต( ขุอ จ้งทรงย�งจ้�ตขุองขุ�าพระองค(ใหั�ร6+นเร�ง เสุด่.จ้เขุ�าน�เวศน(ขุองขุ�าพระองค( พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ผู้"�ม#จ้�กษ�ทรงร" �ความด่-าร�ขุองเรา จ้7งทรงร�บน�มนต( (ด่�วยด่�ษณ#ภาพ) เราทราบว�า พระองค(ทรงร�บน�มนต(แล่�ว ถวายบ�งคมแด่�พระศาสุด่า ม#จ้�ตร�าเร�ง เบ�กบาน เขุ�ามาย�งน�เวศน(ขุองตน ปิระช�มม�ตรแล่ะอ-ามาตย(แล่�ว ได่�กล่�าวด่�งน#)ว�า เราได่�สุ�+งท#+ได่�โด่ยยากน�กแล่�ว เปิร#ยบเหัม6อนแก�วมณ#ม#ร�ศม#โชต�ช�วง เราจ้�กบ"ชาองค(พระพ�ทธเจ้�าด่�วยอะไร พระช�นเจ้�าม#ค�ณหัาปิระมาณม�ได่� หัาท#+เปิร#ยบม�ได่� ไม�ม#ใครเสุมอเหัม6อน เปิ/นน�กปิราชญ( ไม�ม#บ�คคล่เปิร#ยบ หัาผู้"�เสุมอเหัม6อนเช�นน�)นม�ได่� ไม�ม#ท#+สุอง ปิระเสุร�ฐกว�านระก.อธ�การอ�นสุมควรแก�พระพ�ทธเจ้�า เราท-าได่�โด่ยยาก เราท�)งหัล่ายจ้ง รวบรวมด่อกไม�ต�างๆ เอามาท-ามณฑูปิด่อกไม�เถ�ด่ สุ�+งน#)ย�อมสุมควรแก� พระพ�ทธเจ้�า จ้�กเปิ/นอ�นบ"ชาด่�วยสุ�+งท�)งปิวง เราจ้7งใหั�ท-าด่อกบ�วเผู้6+อน ด่อก บ�วหัล่วง ด่อกมะล่� ด่อกล่-าด่วน ด่อกจ้-าปิา ด่อกกถ�นพ�มาน ใหั�เปิ/น มณฑูปิ ปิ"ล่าด่อาสุนะหัน7+งแสุนท#+ไว�ภายในเงาฉั�ตร อาสุนะขุองเราม#ค�า ย�+งกว�าร�อยม#อย"�เบ6)องหัล่�ง ปิ"ล่าด่อาสุนะหัน7+งแสุนท#+ไว�ภายในเงาฉั�ตร จ้�ด่แจ้ง ขุ�าวแล่ะน-)าเสุร.จ้ แล่�วใหั�คนไปิท"ล่เวล่าภ�ตกาล่ เม6+อคนไปิท"ล่ภ�ตกาล่แล่�วพระมหัาม�น#พระนามว�าปิท�ม�ตระ พร�อมด่�วยพระอรหั�นต(หัน7+งแสุนเสุด่.จ้เขุ�า มาสุ"�น�เวศน(ขุองเรา ฉั�ตรทรงอย"�ในเบ6)องบน ในมณฑูปิด่อกไม�อ�นบานด่# พระพ�ทธเจ้�าผู้"�อ�ด่มบ�ร�ษ ปิระท�บน�+งพร�อมด่�วยพระอรหั�นต(หัน7+งแสุน (เราท"ล่ว�า) ขุอพระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ� โปิรด่ทรงร�บฉั�ตรหัน7+งแสุนแล่ะอาสุนะหัน7+ง แสุน อ�นควรแล่ะไม�ม#โทษเถ�ด่ พระมหัาม�น#พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�ควรร�บเคร6+องบ"ชา พระองค(ปิระสุงค(จ้ะช�วยเหัล่6อเรา จ้7งทรงร�บไว� เราได่�ถวายบาตรแก�ภ�กษ�เฉัพาะร"ปิล่ะหัน7+งบาตร ภ�กษ�ท�)งหัล่ายล่ะบาตรท#+ จ้�ด่เอง ทรงบาตรเหัล่.ก พระพ�ทธเจ้�าปิระท�บน�+งอย"�ในมณฑูปิด่อกไม�ตล่อด่ ๗ ค6น ๗ ว�น ทรงย�งสุ�ตว(เปิ/นอ�นมากใหั�ตร�สุร" � ทรงปิระกาศพระธรรมจ้�กร เม6+อทรงปิระกาศพระธรรมจ้�กรภายใต�มณฑูปิด่อกไม� ธรรมาภ�สุม�ยได่�ม#แก� เทวด่าแล่ะมน�ษย( ๘๔๐๐๐ เม6+อถ7งว�นท#+ ๗ พระมหัาม�น# พระนามว�า ปิท�ม�ตระ ปิระท�บน�+งอย"�ภายในเงาฉั�ตร ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า มาณพผู้"�ใด่ได่�ถวายทานอ�นปิระเสุร�ฐ ไม�พร�องแก�เรา เราจ้�กพยากรณ(มาณพน�)นท�านท�)งหัล่าย จ้งฟ้;งเรากล่�าว จ้ต�รงค�น#เสุนา ค6อ พล่ช�าง พล่ม�า พล่รถ แล่ะพล่เด่�นเท�า จ้�กแวด่ล่�อมมาณพน�)นเปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการใหั�สุ�+ง ท�)งปิวง ยานช�าง ยานม�า วอจ้ะไหัล่มาเทมา ชนท�)งหัล่ายจ้�กบ-าร�งมาณพ น�)นเน6องน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการใหั�สุ�+งท�)งปิวง รถ ๖ หัม6+น อ�น

ปิระด่�บด่�วยเคร6+องอล่�งการท�)งปิวง จ้�กแวด่ล่�อมมาณพน�)นเปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�ง การใหั�สุ�+งท�)งปิวง ด่นตร# ๖ หัม6+น กล่องเภร#ท�)งหัล่ายอ�นปิระด่�บด่#แล่�วจ้�กปิระโคมมาณพน�)นเปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการใหั�สุ�+งท�)งปิวง นางนาร# ๘๖๐๐๐ อ�นปิระด่�บปิระด่าสุวยงาม ม#ผู้�าแล่ะอาภรณ(อย�างว�จ้�ตร สุวมใสุ� แก�วมณ#แล่ะก�ณฑูล่ ม#หัน�าแฉัล่�ม ย�)มแย�ม ตะโพกผู้7+งผู้าย เอวเล่.กเอวบางจ้�ด่แวด่ล่�อมมาณพน�)นเปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการใหั�สุ�+งท�)งปิวง มาณพน�)น จ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวย ร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๑๐๐๐ คร�)ง แล่ะจ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๐๐๐คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย( โด่ยคณนาน�บม�ได่� เม6+อ มาณพน#)อย"�ในเทวโล่ก พร�+งพร�อมด่�วยบ�ญกรรม เทวด่าจ้�กทรงฉั�ตรแก�วไว� ในท#+สุ�ด่แหั�งเทวโล่ก มาณพน#)จ้�กปิรารถนาเม6+อใด่ ฉั�ตรอ�นเก�ด่แต�ผู้�าแล่ะ ด่อกไม� (ด่�งจ้ะ) ร" �จ้�ตขุองมาณพน#) จ้�กก�)นอย"�เน6องน�ตย(เม6+อน�)น มาณพน#) จ้�ต�จ้ากเทวโล่กแล่�ว อ�นก�ศล่ต�กเต6อนปิระกอบด่�วยบ�ญกรรม จ้�กเก�ด่เปิ/น บ�ตรพราหัมณ(ใน (อ#ก)

แสุนก�ล่ปิ พระศาสุด่าม#พระนามว�าโคด่ม ซุ้7+งม# สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราชจ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก พระศากยโคด่มผู้"�ปิระเสุร�ฐ ทรงทราบค�ณขุ�อน#)ท�)งหัมด่แล่�ว จ้�กปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ� สุงฆ์( ทรงต�)งไว�ในเอตท�คสุถาน มาณพผู้"�น#)จ้�กได่�เปิ/นพระสุาวกขุองพระ ศาสุด่า ม#ช6+อว�าปิล่�นทว�จ้ฉัะ จ้�กเปิ/นผู้"�อ�นเทวด่า อสุ"ร คนธรรพ( ภ�กษ� ภ�กษ�ณ# แล่ะคฤหั�สุถ(ท�)งหัล่าย สุ�กการะ จ้�กเปิ/นท#+ร �กขุองคนท�)งปิวง จ้�ก ไม�ม#อาสุวะ น�พพาน กรรมท#+เราท-าแล่�วในแสุนก�ล่ปิ ได่�ใหั�ผู้ล่แก�เราแล่�ว ในภพน#) เราหัล่�ด่พ�นด่# ด่�งก-าล่�งล่"กศร เผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว โอ ก�ศล่กรรม เราได่�ท-าแล่�ว ในบ�ญเขุตอ�นยอด่เย#+ยมอ�นเปิ/นฐานะท#+เราท-าก�ศล่กรรม แล่�ว ได่�บรรล่�บทอ�นไม�หัว� +นไหัว ก.มาณพใด่ได่�ใหั�ทานอ�นปิระเสุร�ฐไม� บกพร�อง มาณพน�)นได่�เปิ/นหั�วหัน�า น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งทานน�)น เราได่�ถวายฉั�ตรในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๘ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราไม�ร" �สุ7กหันาว ๑ ไม�ร" �สุ7ก ร�อน ๑ ล่ะอองแล่ะธ�ล่#ไม�แปิด่เปิV) อน ๑ เราเปิ/นผู้"�ไม�ม#อ�นตราย ๑ ไม�ม# จ้�ญไร ๑ อ�นมหัาชนย-าเกรงท�กเม6+อ ๑ เปิ/นผู้"�ม#ผู้�วพรรณล่ะเอ#ยด่ ๑ เปิ/นผู้"�ม#ใจ้กว�างขุวาง (ไม�หัด่หั"�) ๑ เม6+อเราท�องเท#+ยวอย"�ในภพ ฉั�ตรหัน7+งแสุนค�นอ�นปิระกอบด่�วยเคร6+องปิระด่�บท�กอย�าง เว�นชาต�น#)แล่�ว ทรงไว�เหัน6อศ#รษะ ขุองเรา เพราะผู้ล่แหั�งกรรมน�)น เพราะฉัะน�)น ในชาต�น#) การทรงฉั�ตรจ้7ง ไม�ม#แก�เรา กรรมท�)งปิวงท#+เราท-าแล่�ว เพราะผู้ล่บ�ญแหั�งฉั�ตรหัล่�ด่พ�นไปิ เราได่�ถวายผู้�าในพระสุ�คตเจ้�า แล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อม ได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๘ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราเปิ/นผู้"�ม#ผู้�วพรรณเปิล่�งปิล่�+งด่�งทอง ๑ ปิราศจ้ากธ�ล่# ๑ ม#ร�ศม#ผู้�องใสุ ๑ ม#เด่ช ๑ต�วขุองเราล่ะเอ#ยด่อ�อน ๑ เม6+อเราท�องเท#+ยวอย"�ในภพ ม#ผู้�าสุ#ขุาวแสุนผู้6น ๑ สุ#เหัล่6องแสุนผู้6น ๑ สุ#แด่งแสุนผู้6น ๑ ทรงอย"�เหัน6อศ#รษะขุองเรา น#)เปิ/น ผู้ล่แหั�งการถวายผู้�า เราย�อมได่�ผู้�าไหัม ผู้�าก�มพล่ ผู้�าปิNาน แล่ะผู้�าฝ้Aาย ในท#+ท�กแหั�ง เพราะผู้ล่อ�นหัล่�+งออกแหั�งการถวายผู้�าน�)น เราได่�ถวายบาตร

ในพระสุ�คตเจ้�า แล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๑๐ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อมบร�โภคโภชนาหัารในภาชนะทองค-า ภาชนะแก�วมณ# ภาชนะเง�น แล่ะภาชนะท#+ท-าด่�วยท�บท�ม ในกาล่ท�)งปิวง ๑ เราเปิ/นผู้"�ไม�ม#อ�นตราย ๑ ไม�ม#จ้�ญไร ๑ มหัาชนย-าเกรง ท�กเม6+อ ๑ เปิ/นผู้"�ได่�ขุ�าว น-)า ผู้�า แล่ะท#+นอน เปิ/นปิกต� ๑ โภคสุมบ�ต� ขุองเราไม�พ�นาศ ๑ เราเปิ/นผู้"�ม#จ้�ตม�+นคง ๑ เปิ/นผู้"�ใคร�ธรรมท�กเม6+อ ๑ เปิ/น ผู้"�ไม�ม#ก�เล่สุ ๑ ไม�ม#อาสุวะ ๑ ค�ณเหัล่�าน#) ต�ด่ตามเราไปิท�)งในเทวโล่ก แล่ะมน�ษยโล่ก ย�อมไม�ล่ะเราในท#+ท�กแหั�ง เปิร#ยบเหัม6อนเงาไม�ล่ะร"ปิ ฉัะน�)น เราได่�ถวายม#ด่โกนท#+ท-าอย�างสุวยงาม อ�นเน6+องด่�วยเคร6+องผู้"กอย�างว�จ้�ตร มากมาย แก�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่ะแก�พระสุงฆ์(แล่�ว ย�อมได่�เสุวย อาน�สุงสุ( ๘ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราเปิ/นผู้"�กล่�า ๑เปิ/นผู้"�ไม�ม#ความเด่6อด่ร�อน ๑ ถ7งท#+สุ�ด่ในเวสุาร�ชธรรม ๑ เปิ/นผู้"�ม#ธ�ต� ๑ ม#ความเพ#ยร ๑ ม#ใจ้อ�นปิระคองไว�ท�กเม6+อ ๑ ย�อมได่�ญาณอ�นสุ�ขุ�มเคร6+องต�ด่ก�เล่สุ ๑ ความบร�สุ�ทธ�Lอ�นช�+งไม�ได่� ๑ ในท#+ท�)งปิวง เพราะผู้ล่อ�นหัล่�+ง ออกแหั�งกรรมขุองเราน�)น เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุได่�ถวายพร�าอ�นราบเร#ยบ ไม� หัยาบ ไม�ต�องขุ�ด่ถ" เปิ/นอ�นมากในพระพ�ทธเจ้�าแล่ะในสุงฆ์(แล่�ว ย�อมได่� เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อเราย�อมได่�ความ เพ#ยรอ�นเปิ/นก�ล่ยาณม�ตร ๑ ขุ�นต� ๑ ศาตราค6อความไมตร# ๑ ศาตราค6อ ปิ;ญญาอ�นย�+งเพราะต�ด่ล่"กศรค6อต�ณหัา ๑ ญาณอ�นเสุมอด่�วยแก�วว�เช#ยร ๑เพราะผู้ล่อ�นหัล่�+งออกแหั�งกรรมเหัล่�าน�)น เราได่�ถวายเขุ.มในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เม6+อเราท�องเท#+ยวอย"�ในภพน�อยใหัญ� ย�อม เปิ/นผู้"�อ�นมหัาชนนอบน�อม ๑ ต�ด่ความสุงสุ�ยได่� ๑ ม#ร"ปิงาม ๑ ม#โภค สุมบ�ต� ๑ ม#ปิ;ญญากล่�า ๑ ท�กเม6+อ เราพ�จ้ารณาเหั.นอรรถอ�นเปิ/นฐานะ ล่ะเอ#ยด่ล่7กซุ้7)งด่�วยญาณ ญาณขุองเราเสุมอด่�วยแก�วว�เช#ยรอ�นเล่�ศ เปิ/น เคร6+องก-าจ้�ด่ความม6ด่ เราได่�ถวายม#ด่ต�ด่เล่.บในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์( ผู้"�ปิระเสุร�ฐแล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อมได่�ทาสุชายหัญ�ง ว�วแล่ะม�า ล่"กจ้�าง คนฟ้Aอนร-า ช�างต�ด่ผู้ม พ�อคร�วผู้"�ท-าอาหัารเปิ/นอ�นมาก ในท#+ท�)งปิวง เราได่�ถวายพ�ด่ใบตาล่อ�นงามในพระสุ�คตเจ้�าแล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�น สุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อเราย�อมไม�ร" �สุ7กหันาว ๑ ร�อน ๑ ความเร�าร�อน ไม�ม#แก�เรา ๑ ไม�ร" �สุ7กความกระวนกระวาย ๑ ไม�ร" �สุ7กความเด่6อด่ร�อนจ้�ตขุองเรา ๑ เราด่�บไฟ้ ค6อ ราคะ โทสุะ โมหัะ มานะ ท�ฏฐ� แล่ะไฟ้ ท�)งปิวงได่�แล่�ว เพราะผู้ล่อ�นหัล่�+งออกแหั�งกรรมน�)นขุองเรา เราได่�ถวายพ�ด่ จ้ามร# ม#ขุนนกย"งเปิ/นด่�ามในคณะสุงฆ์(ผู้"�สุ"งสุ�ด่แล่�ว ย�อมเปิ/นผู้"�ม#ก�เล่สุสุงบ ระง�บ ไม�ม#ก�เล่สุเคร6+องย�+วยวนอย"� เราได่�ถวายผู้�ากรองน-)าแล่ะธรรมก�ตตระ ในพระสุ�คตเจ้�าแล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรม ขุองเรา ค6อ เราก�าวล่�วงอ�นตรายท�)งปิวง ๑ ย�อมได่�อาย�อ�นเปิ/นท�พย( ๑ เปิ/นผู้"�อ�นโจ้รหัร6อขุ�าศ7กไม�ขุ�มขุ#+ในกาล่ท�กเม6+อ ๑ ศาตราหัร6อยาพ�ษย�อมไม�ท-า

ความเบ#ยด่เบ#ยนเรา ๑ ไม�ม#ความตายในระหัว�าง ๑ เพราะผู้ล่อ�นหัล่�+งออก แหั�งกรรมน�)นขุองเรา เราได่�ถวายภาชนะน-)าม�น ในพระสุ�คตเจ้�า แล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราเปิ/นผู้"�ม#ร"ปิสุวยงาม ๑ ม#ความเจ้ร�ญด่# ๑ ม#ใจ้ เบ�กบานด่# ๑ ม#ใจ้ไม�ฟ้� Aงซุ้�าน ๑ เปิ/นผู้"�อ�นอาร�กขุาท�)งปิวงร�กษาแล่�ว ๑ เราได่�ถวายกล่�องเขุ.มในพระสุ�คตเจ้�า แล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�วย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๓ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อม ได่�ค�ณท�)งหัล่ายน#) ค6อ ความสุ�ขุใจ้ ๑ ความสุ�ขุกาย ๑ ความสุ�ขุเก�ด่แต� อ�ร�ยาบถ ๑ เพราะผู้ล่อ�นหัล่�+งออกแหั�งกรรมน�)น เราได่�ถวายผู้�าอ�งสุะใน พระช�นเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�อาน�สุงสุ( ๔ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อมได่�ความหัน�กในพระสุ�ทธรรม ๑ ย�อมระล่7กถ7งภพท#+สุองได่� ๑ เปิ/นผู้"�ม#ฉัว#วรรณงามในท#+ท�)งปิวง ๑ เพราะผู้ล่ อ�นหัล่�+งออกแหั�งกรรมน�)น เราได่�ถวายปิระคตเอวในพระช�นเจ้�าแล่ะในคณะ สุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๖ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อมไม�หัว� +นไหัวในสุมาธ� ๑ เปิ/นผู้"�ม#ความช-านาญในสุมาธ� ๑ ม#บร�ษ�ทไม�แตกก�น ๑ ม#ถ�อยค-าอ�นมหัาชนเช6+อถ6อท�กเม6+อ ๑ ม#สุต�ต�)งม�+น ๑ ความสุะด่��งกล่�วไม�ม#แก�เรา ๑ ค�ณเหัล่�าน#) ต�ด่ตามเราไปิท�)ง ในเทวโล่กแล่ะมน�ษยโล่ก เราได่�ถวายเช�งรองบาตรในพระช�นเจ้�าแล่ะใน คณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมเปิ/นผู้"�ไม�ม#ภ�ยในเพราะวรรณะ ๕ ไม�หัว� +นไหัวด่�วยอะไรๆ ธรรมเหัล่�าใด่เหัล่�าหัน7+งอ�นเปิ/นเคร6+องตร�สุร" �ญาณด่�วย สุต� เราฟ้;งแล่�ว ธรรมท#+เราทรงไว�ย�อมไม�พ�นาศ เปิ/นอ�นว�น�จ้ฉั�ยด่#แล่�ว เราได่�ถวายภาชนะ แล่ะเคร6+องบร�โภคในพระพ�ทธเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�อ�ด่ม แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๓ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อมได่�ภาชนะทองค-า ภาชนะแก�วมณ# ภาชนะแก�วผู้ล่7ก แล่ะภาชนะ แก�วท�บท�ม ๑ ภร�ยา คนใช�ชายหัญ�ง พล่ช�าง พล่ม�า พล่รถ พล่เด่�นเท�าแล่ะหัญ�ง ม#ว�ตร ย-าเกรงนาย ๑ ได่�เคร6+องบร�โภคท�กเวล่า ๑ ว�ชาในบท มนต( แล่ะในอาคมต�างๆ เปิ/นอ�นมาก เราย�อมใคร�ครวญศ�ล่ปิะท�)งปิวง ใช�ได่�ท�กเวล่า เราได่�ถวายขุ�นในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๓ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อมได่�ขุ�นทองค-า ขุ�นแก�วมณ# ขุ�นแก�วผู้ล่7ก แล่ะขุ�นแก�วท�บท�ม ย�อมได่�ขุ�น อสุ]สุฏ เก ผู้ล่มเย อโถ โปิก]ขุรปิต]ตเก มธ�ปิานกสุง]€

เขุ จ้ย�อมได่�ค�ณเหัล่�าน#) ค6อ ขุ�อปิฏ�บ�ต�ในว�ตรอ�นงาม ในอาจ้าระแล่ะก�ร�ยาเพราะผู้ล่อ�นหัล่�+งออกแหั�งกรรมน�)น เราได่�ถวายเภสุ�ชในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะ ในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�อาน�สุงสุ( ๑๐ ปิระการ อ�นสุมควร แก�กรรมขุองเรา ค6อ เราเปิ/นผู้"�ม#อาย�ย6น ๑ ม#ก-าล่�ง ๑ ม#ปิ;ญญา ๑ ม# วรรณะ ๑ ม#ยศ ๑ ม#สุ�ขุ ๑ ไม�ม#อ�นตราย ๑ ไม�ม#จ้�ญไร ๑ มหัาชนย-า เกรงท�กเม6+อ ๑ เราไม�ม#ความพล่�ด่พรากจ้ากขุองท#+ร �ก ๑ เพราะกรรมน�)นใหั�ผู้ล่แก�เรา เราได่�ถวายรองเท�าในพระช�นเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ แล่�ว ย�อมได่�อาน�สุงสุ( ๓ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ ยาน

ช�าง ยานม�า วอ ย�อมไหัล่มาเทมา ๑ รถ ๖ หัม6+นค�นแวด่ล่�อมเราท�กเม6+อ ๑ เม6+อเราท�องเท#+ยวอย"�ในภพ รองเท�าแก�วมณ# รองเท�าทองแด่ง รองเท�าทองค-า รองเท�าเง�น ย�อมเก�ด่ขุ7)นในขุณะท#+ยกเท�าขุ7)น ๑ บ�ญกรรมท�)งหัล่ายย�อมช�วยช-าระอาจ้ารค�ณใหั�สุะอาด่แน�นอน เราย�อมได่�ค�ณเหัล่�าน#) เพราะ กรรมน�)นใหั�ผู้ล่ เราได่�ถวายเขุ#ยงเท�าในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์( ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ได่�สุวมเขุ#ยงเท�าม#ฤทธ�Lแล่�วอย"�ได่�ตามปิรารถนา เราได่�ถวายผู้�าเช.ด่หัน�าในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราเปิ/นผู้"�ม#ผู้�วพรรณด่�จ้ทองค-าปิราศจ้ากธ�ล่# ๑ ม#ร�ศม#ผู้�องใสุ ๑ ม#เด่ช ๑ ต�วขุองเรา ล่ะเอ#ยด่อ�อน ๑ ฝ้�Nนล่ะอองไม�ต�ด่ต�วเรา ๑ เราได่�ค�ณเหัล่�าน#)เพราะกรรมน�)น ใหั�ผู้ล่ เราได่�ถวายไม�เท�าคนแก�ในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐ สุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�อาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราม#บ�ตรมาก ๑ เราไม�ม#ความสุะด่��งกล่�ว ๑ เปิ/นผู้"�อ�นอาร�กขุาท�กอย�างร�กษา ไว� ใครๆ ขุ�มขุ#+ไม�ได่�ท�กเม6+อ ๑ ย�อมไม�ร" �สุ7กความพล่�)งพล่าด่ ๑ ใจ้ขุองเราไม�ขุล่าด่กล่�ว ๑ เราได่�ถวายยาหัยอด่ตาในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๘ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เรา เปิ/นผู้"�ม#น�ยน(ตากว�างใหัญ� ๑ โล่หั�ตขุองเราขุาว ๑ เหัล่6อง ๑ เปิ/นผู้"�ม#น�ยน(ตา ไม�ม�ว ๑ ม#น�ยน(ตาแจ้�มใสุ ๑ เว�นจ้ากโล่กตาท�)งปิวง ๑ ย�อมได่�ตาท�พย( ๑ ได่�ปิ;ญญาจ้�กษ�อ�นสุ"งสุ�ด่ ๑ เราได่�ค�ณเหัล่�าน#)เพราะกรรมน�)นใหั�ผู้ล่ เราได่� ถวายล่"กก�ญแจ้ในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�ล่"กก�ญแจ้ ค6อ ญาณอ�นเปิ/นเคร6+องเปิด่ทวารธรรม เราได่�ถวายเร6อนก�ญแจ้ในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๒ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เม6+อเราท�องเท#+ยวอย"�ในภพ เปิ/นผู้"�ม#ความโกรธ น�อย ๑ ไม�ม#ความค�บแค�น ๑ เราได่�ถวายสุายโยคในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อมไม�หัว� +นไหัวในสุมาธ� ๑ ม#ความช-านาญใน สุมาธ� ๑ ม#บร�ษ�ทไม�แตกก�น ๑ ม#ถ�อยค-าอ�นมหัาชนเช6+อถ6อท�กเม6+อ ๑ โภคสุมบ�ต�ย�อมเก�ด่แก�เรา เม6+อท�องเท#+ยวอย"�ในภพ ๑ เราได่�ถวายกล่�องเปิNาคว�น ในพระช�นเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๓ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ สุต�ขุองเราเปิ/นธรรมชาต�ตรง ๑ เสุ�นเอ.นขุองเราต�อเน6+องก�นด่# ๑ เราย�อมได่�ตาท�พย( ๑ เพราะกรรมน�)นใหั�ผู้ล่เราได่�ถวายตะเก#ยงต�)งในพระช�นเจ้�า แล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๓ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เรา เปิ/นผู้"�ม#สุก�ล่ ๑ ม#อว�ยสุมบ"รณ( ๑ ม#ปิ;ญญาอ�นพระพ�ทธเจ้�าสุรรเสุร�ญ ๑เราได่�ค�ณเหัล่�าน#)เพราะกรรมน�)นใหั�ผู้ล่ เราได่�ถวายคนโทน-)าแล่ะผู้อบใน พระพ�ทธเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�อ�ด่มแล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๑๐ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ ในกาล่น�)น เราได่�เปิ/นผู้"�ค��มครองแล่�ว ๑ พร�อมพร�+งด่�วยสุ�ขุ ๑ ม#ยศมาก ๑ ม#คต� ๑ ม#ต�วอ�นจ้-าแนกไปิ ๑ เปิ/นสุ�ขุ�มาล่ชาต� ๑ เว�นจ้ากอ�นตรายท�)งปิวง ๑ เปิ/นผู้"�ได่� ค�ณอ�นไพบ"ล่ย(

๑ หัว�+นไหัวด่�วยความน�บถ6อ ๑ ม#ความหัวาด่เสุ#ยวอ�น เว�นด่#แล่�ว ๑ เพราะการถวายคนโทน-)าแล่ะผู้อบ เราได่�วรรณะ ๔ ช�างแก�วแล่ะม�าแก�ว ค�ณขุองเราเหัล่�าน�)นไม�พ�นาศ ผู้ล่น#) เพราะถวายคนโท น-)าแล่ะผู้อบ เราได่�ถวาย หัต]ถล่#ล่ง]คเก ในพระพ�ทธเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์( ผู้"�อ�ด่มแล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุอง ขุองเรา ค6อ เราเปิ/นผู้"�ถ7งพร�อมด่�วยล่�กษณะท�)งปิวง ๑ ม#อาย�ย6น ๑ ม#ปิ;ญญา ๑ จ้�ตม�+นคง ๑ กายขุองเราพ�นแล่�วจ้ากความยากล่-าบากท�กอย�าง ในกาล่ท�)งปิวง ๑ เราได่�ถวายม#ด่บางอ�นล่�บคมด่#แล่ะกรรไกรในสุงฆ์(แล่�วย�อมได่�ญาณเปิ/นเคร6+องต�ด่ก�เล่สุ อ�นหัาน-)าหัน�กม�ได่� สุะอาด่ เราได่�ถวายค#มพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�ญาณ เปิ/นเคร6+องถอนก�เล่สุอ�นหัาน-)าหัน�กม�ได่� สุะอาด่ เราได่�ถวายยาน�ตถ�(ในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๘ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ ศร�ทธา ๑ ศ#ล่ ๑ หั�ร� ๑โอตต�ปิปิะ ๑ สุ�ตะ ๑ จ้าคะ ๑ ขุ�นต� ๑ แล่ะปิ;ญญาเปิ/นค�ณขุ�อท#+ ๘ ขุองเรา เราได่�ถวายต�+งในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เรา ย�อมเก�ด่ในสุก�ล่สุ"ง เปิ/นผู้"�ม#โภคสุมบ�ต�มาก ๑ ชนท�)งปิวงย-าเกรงเรา ๑ ช6+อเสุ#ยงขุองเราฟ้� Aงไปิ ๑ บ�ล่ล่�งก(สุ#+เหัล่#+ยมจ้�ต�ร�สุ ย�อมแวด่ล่�อมเราเปิ/น น�ตย(ตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ๑ เราเปิ/นผู้"�ย�นด่#ในการจ้-าแนกทาน ๑ เราได่�ถวายท#+นอนในพระสุ�คตเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวย อาน�สุงสุ( ๖ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราม#ร�างกายสุมสุ�วน อ�นบ�ญกรรมก�อใหั� เปิ/นผู้"�อ�อนโยน ม#ร"ปิงาม น�าด่" (ด่"ไม�เบ6+อ) เราย�อมได่�ญาณอ�นปิระเสุร�ฐ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายท#+นอน เราย�อมได่�นวม ผู้�าล่วด่ล่ายร"ปิสุ�ตว( ผู้�าล่าด่ทอด่�วยไหัม ผู้�าล่าด่อ�นว�จ้�ตร ผู้�าล่าด่อย�างด่#แล่ะผู้�าก�มพล่ต�างๆ เปิ/นอ�นมาก ย�อมได่�ผู้�าปิาวารก(ม#ขุนอ�อนน��ม ผู้�าท-าด่�วยขุนสุ�ตว(อ�อนน��ม ในท#+ต�างๆ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายท#+นอน เม6+อใด่ เราระล่7กถ7งตน เม6+อใด่ เราเปิ/นผู้"�ร" �เด่#ยงสุา เม6+อน�)น เราเปิ/นผู้"�ไม�เปิล่�า ม#ฌานเปิ/นเต#ยงนอน น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายท#+นอน เราได่�ถวายหัมอน ในพระช�นเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๖ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อมย�งศ#รษะขุองเรา ใหั�หัน�นบนหัมอนอ�นย�ด่ด่�วยขุนสุ�ตว( หัมอนย�ด่ด่�วยเกษรบ�วหัล่วง แล่ะย�ด่ด่�วยจ้�นทน(แด่งท�กเม6+อ ๑ เราย�งญาณใหั�เก�ด่ในอ�ฏฐ�งค�กมรรคอ�นปิระ เสุร�ฐ แล่ะในสุาม�ญผู้ล่ ๔ เหัล่�าน�)นแล่�ว ย�อมอย"�ตล่อด่กาล่เปิ/นน�ตย( ๑ ย�งญาณใหั�เก�ด่ในทาน ทมะ สุ�ญญมะ อ�ปิปิม�ญญา แล่ะร"ปิฌานเหัล่�าน�)น แล่�ว ย�อมอย"�ตล่อด่กาล่ท�)งปิวง ๑ ย�งญาณใหั�เก�ด่ในว�ตรค�ณ ร"ปิปิฏ�มา แล่ะในอาจ้ารก�ร�ยาแล่�ว ย�อมอย"�ในกาล่ท�)งปิวง ๑ ย�งญาณใหั�เก�ด่ในการจ้งกรม ความเพ#ยรอ�นเปิ/นปิระธาน แล่ะในโพธ�ปิ;กขุ�ยธรรมเหัล่�าน�)นแล่�ว ย�อมอย"�ตามปิรารถนา ๑ ย�งญาณใหั�เก�ด่ในศ#ล่ สุมาธ� ปิ;ญญา ว�ม�ต� แล่ะในว�ม�ตต�ญาณท�สุสุนะเหัล่�าน�)นแล่�ว ย�อมอย"�เปิ/นสุ�ขุ ๑ เราได่�ถวายต�+งแผู้�นกระด่านในพระช�นเจ้�า แล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ(

๒ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เรา ย�อมได่�บ�ล่ล่�งก(อ�นปิระเสุร�ฐ อ�นท-าด่�วยทอง แก�วมณ# แล่ะท-าด่�วยงาช�างสุารเปิ/นอ�นมาก น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายต�+งแผู้�นกระด่าน เราได่�ถวายต�+งรองเท�า ในพระช�นเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่� เสุวยอาน�สุงสุ( ๒ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราย�อมได่� ยวด่ยานเปิ/นอ�นมาก น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายต�+งรองเท�า ๑ ทาสุหัญ�งชาย ภรรยา แล่ะคนอาศ�ยเล่#)ยงช#ว�ตเหัล่�าอ6+น ย�อมบ-าเรอเราโด่ยชอบ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายต�+งรองเท�า ๑ เราได่�ถวายน-)าม�นสุ-าหัร�บทาเท�าในคณะสุงฆ์( ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก� กรรมขุองเรา ค6อ ความท#+เราเปิ/นผู้"�ไม�ปิNวยไขุ� ๑ ม#ร"ปิงาม ๑ เสุ�นเอ.น (ปิระสุาท) ร�บรสุได่�เร.ว ๑ ความได่�ขุ�าวแล่ะน-)า ๑ ได่�อาย�ย6นนานเปิ/นท#+ หั�า ๑ เราได่�ถวายเนยใสุแล่ะน-)าม�นในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อม ได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราเปิ/นผู้"� ม#ก-าล่�ง ๑ ม#ร"ปิสุมบ"รณ( ๑ เปิ/นผู้"�ร �าเร�งท�กเม6+อ ๑ ม#บ�ตรท�กเม6+อ ๑ แล่ะ เปิ/นผู้"�ไม�ปิNวยไขุ�ท�กเม6+อ ๑ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายเนยใสุแล่ะน-)าม�น เราได่�ถวายน-)าบ�วนปิากในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๕ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อ เราเปิ/นผู้"�ม#ล่-าคอบร�สุ�ทธ�L ๑ ม#เสุ#ยงไพเราะ ๑ เว�นจ้ากโรคไอ ๑ โรคหั6ด่ ๑ กล่�+นด่อกอ�บล่ฟ้� Aงออกจ้าก ปิากขุองเราท�กเม6+อ ๑ เราได่�ถวายนมสุ�มอย�างด่#ในพระพ�ทธเจ้�าแล่ะคณะสุงฆ์( ผู้"�อ�ด่มแล่�ว ได่�บร�โภคภ�ตอ�นไม�ขุาด่สุาย ค6อ กายคตาสุต�อ�นปิระเสุร�ฐ เรา ได่�ถวายน-)าผู้7)งอ�นปิระกอบด่�วยสุ# กล่�+นแล่ะรสุในพระช�นเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(แล่�วย�อมได่�รสุ ค6อ ว�ม�ต�อ�นไม�ม#รสุอ6+นเปิร#ยบ ไม�เปิ/นอย�างอ6+น เราได่�ถวายรสุตามเปิ/นจ้ร�งในพระพ�ทธเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�อ�ด่มแล่�ว ย�อมได่� เสุวยผู้ล่ ๔ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา เราได่�ถวายขุ�าวแล่ะน-)า ในพระพ�ทธเจ้�าแล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�อ�ด่มแล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๑๐ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อเราเปิ/นผู้"�ม#อาย�ย6น ๑ ม#ก-าล่�ง ๑เปิ/นน�กปิราชญ( ๑ ม#วรรณะ ๑ ม#ยศ ๑ ม#สุ�ขุ ๑ เปิ/นผู้"�ได่�ขุ�าว ๑ น-)า ๑เปิ/นคนกล่�า ๑ ม#ญาณร" �ท�+ว ๑ เม6+อเราท�องเท#+ยวอย"�ในภพ ย�อมได่�ค�ณ เหัล่�าน#) เราได่�ถวายธ"ปิในพระสุ�คตเจ้�า แล่ะในคณะสุงฆ์(ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ แล่�ว ย�อมได่�เสุวยอาน�สุงสุ( ๑๐ ปิระการ อ�นสุมควรแก�กรรมขุองเรา ค6อเม6+อเราท�องเท#+ยวอย"�ในภพน�อยใหัญ� เปิ/นผู้"�ม#กล่�+นต�วหัอมฟ้� Aง ๑ ม#ยศ ๑ ม#ปิ;ญญาเร.ว ๑ ม#ช6+อเสุ#ยง ๑ ม#ปิ;ญญาคมกล่�า ๑ ม#ปิ;ญญากว�างขุวาง ๑ ม#ปิ;ญญาร�าเร�ง ๑ ม#ปิ;ญญาล่7กซุ้7)ง ๑ ม#ปิ;ญญาเคร6+องแล่�นไปิไพบ"ล่ย( ๑เพราะผู้ล่การถวายธ"ปิน�)น บ�ด่น#) เราเปิ/นผู้"�บรรล่�น�พพานอ�นเปิ/นสุ�นต�สุ�ขุ ๑ การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว เราเผู้าก�เล่สุ ท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�จ้ช�างต�ด่ เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระปิล่�นทว�จ้ฉัเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�า

น#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิล่�นทว�จ้ฉัเถราปิทาน.

เสุล่เถราปิทานท#+ ๒ (๓๙๒)

ว�าด่�วยการปิระพฤต�ธรรม -2 1 0 0 0 -13940 179 0 0 0

[๓๙๔] ขุ�าพระองค(เปิ/นเจ้�าขุองถนนอย"�ในนครหังสุวด่# ได่�ปิระช�มบรรด่าญาต�ขุอง ขุ�าพระองค(แล่�ว ได่�กล่�าวด่�งน#)ว�า พระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้อ�บ�ต�ขุ7)นแล่�วในโล่ก เปิ/นบ�ญเขุตอ�นสุ"งสุ�ด่ พระองค(เปิ/นผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชาขุองโล่กท�)งปิวงกษ�ตร�ย(ก.ด่# ชาวน�คมก.ด่# พราหัมณ(มหัาศาล่ก.ด่# ล่�วนม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมเปิ/นอ�นมาก พล่ช�าง พล่ม�า พล่รถ พล่เด่�นเท�า ล่�วนม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมเปิ/นอ�นมาก คนคร7+ง ชาต� (ล่"กกษ�ตร�ย(แม�เปิ/นศ"ทร) ก.ด่# ราชบ�ตรก.ด่# พ�อค�าก.ด่# พราหัมณ( ก.ด่# ล่�วนม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมเปิ/นอ�นมาก พ�อ คร�วก.ด่# คนร�บจ้�างก.ด่# คนร�บใช�อาบน-)าก.ด่# ช�างกรองด่อกไม�ก.ด่# ล่�วน ม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมเปิ/นอ�นมาก ช�างย�อมก.ด่# ช�างหั"กก.ด่# ช�างเย.บผู้�าก.ด่# ช�างก�ล่บกก.ด่# ล่�วนม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมเปิ/นอ�นมาก ช�างศรก.ด่# ช�างกล่7งก.ด่# ช�างหัน�งก.ด่#ช�างถากก.ด่# ล่�วนม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมเปิ/นอ�น มาก ช�างเหัล่.กก.ด่# ช�างทองก.ด่# ช�างด่#บ�กแล่ะช�างทองแด่งก.ด่# ล่�วนม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมเปิ/นอ�นมาก ล่"กจ้�างก.ด่# ช�าง ซุ้�กร#ด่ก.ด่# ทาสุแล่ะกรรมกรก.ด่# เปิ/นอ�นมากได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมตามก-าล่�งขุองตนๆ คนต�กน-)าขุายก.ด่# คนขุนไม�ก.ด่# ชาวนาก.ด่# คนเก#+ยวหัญ�าก.ด่#ได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมตามก-าล่�งขุองตนๆ คนขุายด่อกไม� คนขุายพวงมาล่�ย คนขุายใบไม� แล่ะคนขุายผู้ล่ไม� ได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมตามก-าล่�ง ขุองตนๆ หัญ�งแพศยา นางก�มภทาสุ# คนขุายขุนม แล่ะคนขุายปิล่า ได่�พาก�นปิระพฤต�ธรรมตามก-าล่�งขุองตนๆ เราท�)งหัมด่น#)มาปิระช�มร�วมเปิ/นพวกเด่#ยวก�นแล่�ว จ้�กท-าบ�ญก�ศล่ ในพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นเขุตบ�ญอย�างยอด่เย#+ยม ญาต�เหัล่�าน�)นฟ้;งค-าขุองขุ�าพระองค(แล่�ว ร�วมก�นเปิ/นคณะในขุณะน�)นกล่�าวว�า พวกเราควรใหั�สุร�างโรงฉั�นอ�นท-าอย�างสุวยงามถวายแด่�ภ�กษ�สุงฆ์( ขุ�าพระองค(ใหั�สุร�างโรงฉั�นน�)นสุ-าเร.จ้แล่�ว ม#ใจ้เบ�กบานย�นด่# แวด่ล่�อมด่�วยญาต�ท�)งหัมด่น�)น เขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�า คร�)นเขุ�าเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนาถะขุองโล่ก ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ ถวายบ�งคมแทบพระบาทขุอง พระศาสุด่าแล่�ว ได่�กราบท"ล่ด่�งน#)ว�า ขุ�าแต�พระว#รม�น# บ�ร�ษปิระมาณ ๓๐๐ คนน#) ร�วมก�นเปิ/นคณะ ขุอมอบถวายโรงฉั�นอ�นสุร�างอย�างสุวยงาม แด่�พระองค( ขุอพระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ� ผู้"�เปิ/นปิระธานขุองภ�กษ�สุงฆ์( โปิรด่ทรง ร�บเถ�ด่ พระผู้"�ม#พระภาค ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ต�อหัน�าบ�ร�ษ ๓๐๐ คน ว�า บ�ร�ษท�)ง ๓๐๐ คนแล่ะผู้"�เปิ/นหั�วหัน�า ร�วมก�นปิระพฤต� ท�านท�)งปิวง พาก�นท-าแล่�ว จ้�กได่�เสุวยสุมบ�ต� เม6+อถ7งภพหัล่�งสุ�ด่ ท�านท�)งหัล่ายจ้�ก เหั.นน�พพาน อ�น

เปิ/นภาวะเย.นยอด่เย#+ยม ไม�แก�ไม�ตาย เปิ/นแด่น เกษม พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ยอด่เย#+ยมกว�าผู้"�ร" �ธรรมท�)งปิวง ทรงพยากรณ(อย�างน#) ขุ�าพระองค(ได่�ฟ้;งพระพ�ทธพจ้น(แล่�ว ได่�เสุวยโสุมน�สุ ขุ�าพระองค(ร6+นรมย( อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ เปิ/นใหัญ�กว�าเทวด่า เสุวยร�ชสุมบ�ต�อย"�ในเทวโล่ก ๕๐๐ ก�ล่ปิ ได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๐๐๐ คร�)ง ได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บม�ได่� ในร�ชสุมบ�ต�ในมน�ษย( น#) ม#พวกญาต�เปิ/นบร�ษ�ท ในภพอ�นเปิ/นท#+สุ�ด่ท#+ถ7งน#) ขุ�าพระองค(เปิ/นบ�ตรพราหัมณ(ช6+อว�าวาเสุฏฐะ ผู้"�สุ� +งสุมสุมบ�ต�ไว�ปิระมาณ ๘๐ โกฏ� ขุ�าพระองค( ม#ช6+อว�าเสุล่ะ ถ7งท#+สุ�ด่ในองค( ๖ แวด่ล่�อมด่�วยพวกศ�ษย(ขุองตน เด่�น เท#+ยวไปิสุ"�ว�หัารได่�เหั.นด่าบสุช6+อเกน�ยะ ผู้"�เต.มไปิด่�วยภาระค6อชฏา จ้�ด่แจ้ง เคร6+องบ"ชา จ้7งได่�ถามด่�งน#)ว�า ท�านจ้�กท-าอาวาหัมงคล่ ว�วาหัมงคล่ หัร6อ ท�านเช6)อเช�ญพระราชา.เกน�ยด่าบสุตอบว�าเราใคร�จ้ะบวงสุรวงเคร6+องบ"ชา ในพราหัมณ(ท#+สุมมต�ก�นว�าปิระเสุร�ฐ เราไม�ได่�เช6)อเช�ญพระราชา ไม�ม#การบวงสุรวง อาวาหัมงคล่ขุองเราไม�ม# แล่ะว�วาหัมงคล่ขุองเราไม�ม# พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ใหั�เก�ด่ความย�นด่#แก�ศากยะท�)งหัล่าย ปิระเสุร�ฐท#+สุ�ด่ในโล่กพร�อมท�)งเทวโล่ก ทรงท-าปิระโยชน(เก6)อก"ล่แก�โล่ก ท�)งปิวง น-าสุ�ขุมาใหั�แก�สุรรพสุ�ตว( ว�นน#) เราน�มนต(พระองค( เราจ้�ด่แจ้ง เคร6+องบ"ชาน#)เพ6+อพระองค( พระพ�ทธเจ้�าม#พระร�ศม#ด่�จ้สุ#มะพล่�บ ม#พระค�ณ หัาปิระมาณม�ได่� ไม�ม#ผู้"�เปิร#ยบ ไม�ม#ใครเสุมอด่�วยพระร"ปิ เราน�มนต(เพ6+อเสุวย ณ ว�นพร� �งน#)แล่ะพระองค(ม#พระพ�กตร(ร�าเร�งด่�งปิากเบ�า สุ�กใสุเช�นก�บถ�านเพล่�งไม�ตะเค#ยน เปิร#ยบด่�วยสุายฟ้Aา เปิ/นมหัาว#ระ เปิ/นนาถะขุองโล่ก เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น เปิร#ยบเหัม6อนไฟ้ บนยอด่ภ"เขุา ด่�งพระจ้�นทร(ว�นเพ.ญ เช�นก�บสุ#แหั�งไฟ้ไหัม�อ�อ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ผู้"�ไม�ทรงคร�+นคร�ามล่�วงภ�ยได่�แล่�ว ทรง ท-าใหั�เปิ/นผู้"�เจ้ร�ญ เปิ/นม�น#เปิร#ยบด่�วยสุ#หัะ เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�วพระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ทรงฉัล่าด่ในธรรมขุองผู้"�ตร�สุร" � ผู้"�อ6+นขุ�มขุ#+ไม�ได่�เปิร#ยบด่�วยช�างต�วปิระเสุร�ฐ เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ทรงฉัล่าด่ในฝ้;+ งค6อ สุ�ทธรรม เปิ/นพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐไม�ม#ใครเปิร#ยบ เปิร#ยบด่�วยโคอ�สุภราช เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�วพระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)นม#วรรณะไม�สุ�ด่ ม#ยศน�บม�ได่� ม#ล่�กษณะท�)งปิวง ว�จ้�ตร เปิร#ยบด่�วยท�าวสุ�กกะ เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธ เจ้�าพระองค(น�)น ทรงม#ความช-านาญ เปิ/นผู้"�น-าหัม"� ม#ตบะ ม#เด่ชคร�าได่�ยาก เปิร#ยบด่�วยพรหัม เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ม#ธรรมเล่�ศน�าบ"ชา เปิ/นพระทศพล่ ถ7งท#+สุ�ด่ ก-าล่�งล่�วงก-าล่�งเปิร#ยบด่�วยแผู้�นด่�น เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น. ทรงเกล่6+อนกล่�นด่�วยศ#ล่แล่ะปิ;ญญา มากด่�วยการทรงร" �แจ้�งธรรม เปิร#ยบ ด่�วยทะเล่ เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)นยากท#+จ้ะคร�าไปิได่� ยากท#+จ้ะขุ�มขุ#+ไม�ทรงหัว�+นไหัว เล่�ศกว�าพรหัม เปิร#ยบด่�วยเขุาสุ�เมร� เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ม#ญาณไม�สุ�)นสุ�ด่ ไม�ม#ผู้"�เสุมอ ไม�ม#ผู้"�เท#ยบเท�า ถ7งความเปิ/นยอด่ เปิร#ยบ ด่�วยท�องฟ้Aา เปิ/น

มหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว.

จ้บ ภาณวารท#+ ๑๕. พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น เปิ/นท#+พ7+งขุองบรรด่าผู้"�กล่�วภ�ย เปิ/นท#+ต�านทาน ขุองบรรด่าผู้"�ถ7งสุรณะ เปิ/นท#+เบาใจ้ เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระ พ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น เปิ/นท#+อาศ�ยแหั�งมนต(ค6อความร" � เปิ/นบ�ญเขุตขุองผู้"� แสุวงหัาสุ�ขุ เปิ/นบ�อเก�ด่แหั�งร�ตนะ เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น เปิ/นผู้"�ใหั�เบาใจ้ เปิ/นผู้"�ท-าใหั�ปิระเสุร�ฐ เปิ/นผู้"� ปิระทานสุาม�ญผู้ล่เปิร#ยบด่�วยเมฆ์ เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น เปิ/นว#ระท#+เขุายกย�องในโล่ก เปิ/นผู้"�บรรเทาความม6ด่ท�)งปิวง เปิร#ยบด่�วยพระอาท�ตย( เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ทรงแสุด่งสุภาพในอารมณ(แล่ะว�ม�ต� เปิ/นม�น# เปิร#ยบ ด่�วยพระจ้�นทร( เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ตร�สุร" �แล่�ว เขุายกย�องในโล่กปิระด่�บด่�วยล่�กษณะท�)งหัล่าย หัาปิระมาณ ม�ได่� เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ม#พระญาณหัาปิระมาณม�ได่� ม#ศ#ล่ไม�ม#เคร6+องเปิร#ยบ ม#ว�ม�ต� ไม�ม#อะไรเท#ยมท�น เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ม#ธ�ต�ไม�ม#อะไรเหัม6อน ม#ก-าล่�งอ�นไม�ควรค�ด่ ม#ความบากบ�+นอ�นปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เราน�มนต(แล่�ว พระ พ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น ทรงถอนราคะ โทสุะ โมหัะ แล่ะยาพ�ษท�)งปิวง แล่�ว เปิร#ยบด่�วยยา เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าพระ องค(น�)น ทรงบรรเทาพยาธ�ค6อก�เล่สุแล่ะท�กขุ(เปิ/นอ�นมาก เปิร#ยบเหัม6อน โอสุถ เปิร#ยบด่�วยสุายฟ้Aา เปิ/นมหัาว#ระ เราน�มนต(แล่�ว เกน�ยพราหัมณ(กล่�าวปิระกาศว�า พ�ทโธ เสุ#ยงปิระกาศน�)นขุ�าพระองค(ได่�แสุนยาก เพราะ ได่�ฟ้;งเสุ#ยงปิระกาศว�า พ�ทโธ ปิIต�ย�อมเก�ด่แก�ขุ�าพระองค( ปิIต�ขุองขุ�า พระองค(ไม�จ้�บอย"�เฉัพาะภายใน แผู้�ซุ้�านออกภายนอก ขุ�าพระองค(ม#ใจ้ ปิต� ได่�กล่�าวด่�งน#)ว�า พระผู้"�ม#พระภาคพระองค(น�)น ผู้"�เปิ/นเชษฐบ�ร�ษขุอง โล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ปิระท�บอย"�ท#+ไหัน เราจ้�กไปินม�สุการพระองค(ผู้"� ปิระทานสุาม�ญผู้ล่ ณ ท#+น�)น ขุอท�านผู้"�เก�ด่โสุมน�สุปิระนมกรอ�ญชล่# โปิรด่ ยกหั�ตถ(เบ6)องขุวาขุ7)นช#)บอกพระธรรมราชาผู้"�บรรเทาล่"กศร ค6อความโศกเศร�า แก�ขุ�าพเจ้�าเถ�ด่. ท�านย�อมเหั.นปิNาใหัญ�อ�นเขุ#ยวขุจ้# ด่�งมหัาเมฆ์ท#+ขุ7)นล่อยอย"�เสุมอด่�วยด่อก อ�ญช�น ปิรากฏด่�จ้สุาคร พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ฝ้Tกบ�คคล่ท#+ย�งม�ได่�ฝ้Tก เปิ/น ม�น# ทรงแนะน-าเวไนยสุ�ตว( ใหั�ตร�สุร" �ในโพธ�ปิ;กขุ�ยธรรม พระองค(น�)น ปิระท�บอย"�ท#+น�+น ขุ�าพระองค(ค�นหัาพระช�นเจ้�า เปิร#ยบเหัม6อนคนกระหัายน-)า หัาน-)า เช�นด่�งคนหั�วขุ�าวหัาขุ�าว ปิานด่�งแม�โคร�กล่"กค�นหัาล่"ก ฉัะน�)น ขุ�าพระองค(ผู้"�ร" �อาจ้าระแล่ะอ�ปิจ้าระ สุ-ารวมตามสุมควรแก�ธรรม ใหั�พวกศ�ษย(ขุองตนผู้"�จ้ะไปิย�งสุ-าน�กพระช�นเจ้�าศ7กษาว�า พระผู้"�ม#พระภาคท�)งหัล่ายใครๆ คร�าไปิได่�ยาก เสุด่.จ้เท#+ยวอย"�พระองค(เด่#ยว เปิร#ยบเหัม6อน ราชสุ#หั( ท�านมาณพท�)งหัล่ายควรเด่�นเร#ยงล่-าด่�บก�นมา พระพ�ทธเจ้�าท�)ง หัล่าย ยากท#+ใครๆ จ้ะคร�าไปิ เปิร#ยบเหัม6อนอสุรพ�ษร�าย ด่�จ้ไกรสุรมฤคราช ด่�งช�างก�ญชรท#+ฝ้Tกแล่�วตกม�น ฉัะน�)น ท�านมาณพท�)งหัล่าย จ้งอย�าจ้าม แล่ะอย�าไอ เด่�นเร#ยงล่-าด่�บก�นเขุ�าไปิสุ"�สุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�า เถ�ด่ พระพ�ทธเจ้�าท�)งหัล่ายทรง

เปิ/นผู้"�หัน�กในการอย"�ในท#+เร�น ชอบเง#ยบ เสุ#ยง ยากท#+จ้ะคร�าไปิได่� ยากท#+จ้ะเขุ�าเฝ้Aา เปิ/นคร"ในมน�ษยโล่กพร�อมท�)ง เทวโล่ก เราท"ล่ถามปิ;ญหัาใด่ หัร6อได่�ปิราศ�ยโต�ตอบอย"� ขุณะน�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งเง#ยบเสุ#ยงหัย�ด่น�+งอย"� พระองค(ทรงแสุด่งพระสุ�ทธรรม อ�นเปิ/น แด่นเกษมเพ6+อบรรล่�น�พพาน ท�านท�)งหัล่ายจ้งใคร�ครวญเน6)อความแหั�งธรรมน�)น เพราะการฟ้;งสุ�ทธรรมเปิ/นความงาม ขุ�าพระองค(ได่�เขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�ม พ�ทธเจ้�าได่�ปิราศ�ยก�บพระม�น# คร�)นผู้�านการปิราศ�ยไปิแล่�ว จ้7งตรวจ้ด่" พระล่�กษณะท�)งหัล่าย ไม�เหั.นพระล่�กษณะ ๒ ปิระการ เหั.นแต�พระล่�กษณะ๓๐ ปิระการ พระม�น#ทรงแสุด่งพระค�ยหัฐานอ�นเร�นอย"�ในฝ้;กด่�วยฤทธ�L แล่ะพระช�นเจ้�าทรงแสุด่งพระช�วหัาสุอด่เขุ�าช�องพระกรรณแล่ะพระนาสุ�กทรงแผู้�พระช�วหัาปิกปิด่ถ7งท#+สุ�ด่พระนล่าฏท�)งสุ�)น ขุ�าพระองค(ได่�เหั.น พระล่�กษณะขุองพระองค( บร�บ"รณ(พร�อมด่�วยพย�ญชนะ จ้7งล่งความสุ�นน�ษ ฐานว�าเปิ/นพระพ�ทธเจ้�าแน� แล่�วบวชพร�อมด่�วยพวกศ�ษย( ขุ�าพระองค(พร�อมด่�วยศ�ษย( ๓๐๐ คนออกบวชเปิ/นบรรพช�ต เม6+อขุ�าพระองค(ท�)งหัล่าย บวชแล่�วย�งไม�ถ7งก7+งเด่6อน ได่�บรรล่�ถ7งความด่�บท�กขุ(ท�)งหัมด่ ขุ�าพระองค( ท�)งหัล่ายร�วมก�นท-ากรรม ในบ�ญเขุตอ�นยอด่เย#+ยม ท�องเท#+ยวไปิร�วมก�น คล่ายก�เล่สุได่�ร�วมก�น เพราะได่�ถวายไม�กล่อนท�)งหัล่าย ขุ�าพระองค(จ้7งอย"� ในธรรมเปิ/นอ�นมาก เพราะก�ศล่กรรมท#+ได่�ท-าแล่�วน�)น ขุ�าพระองค(ย�อมได่� เหัต� ๘ ปิระการ ค6อ ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�อ�นเขุาบ"ชาในท�ศท�)งหัล่าย ๑ โภค สุมบ�ต�ขุองขุ�าพระองค(น�บไม�ถ�วน ๑ ขุ�าพระองค(เปิ/นท#+พ7+งขุองคนท�)งปิวง ๑ ความสุะด่��งหัวาด่เสุ#ยวไม�ม#แก�ขุ�าพระองค( ๑ ความปิNวยไขุ�ไม�ม#แก�ขุ�าพระ องค( ๑ ขุ�าพระองค(ย�อมร�กษาอาย�ย6นนาน ๑ ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ม#ผู้�วพรรณ ล่ะเอ#ยด่อ�อน เม6+ออย"�ในท#+ฝ้นตก ๑ เพราะได่�ถวายไม�กล่อน ๘ อ�น ขุ�าพระองค(จ้7งได่�อย"�ในหัมวด่ธรรมอ#กขุ�อหัน7+ง ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทาแล่ะอรหั�ต น#)เปิ/นขุ�อท#+ ๘ ขุองขุ�าพระองค( ขุ�าแต�พระมหัาม�น# ขุ�าพระองค(ม#ธรรมเคร6+องอย"�อ�นอย"�จ้บหัมด่แล่�ว ท-าก�จ้เสุร.จ้แล่�ว ไม�ม#อาสุวะ เปิ/นบ�ตรขุอง พระองค(ช6+อว�าอ�ฏฐโคปิานสุ# เพราะได่�ถวายเสุา ๕ ต�น ขุ�าพระองค( จ้7งได่�อย"�ในธรรมเปิ/นอ�นมาก ด่�วยก�ศล่กรรมท#+ท-าแล่�วน�)น ขุ�าพระองค(ย�อมได่�เหัต� ๕ ปิระการ ค6อ ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ไม�หัว� +นไหัวด่�วยเมตตา ๑ ม#โภคสุมบ�ต�ไม�ร" �จ้�กพร�อง ๑ ม#ถ�อยค-าควรเช6+อถ6อได่� ด่�งขุ�าพระองค( ไม�จ้-าก�ด่ ๑ จ้�ตขุองขุ�าพระองค(ไม�หัวาด่กล่�ว ๑ ขุ�าพระองค(ไม�เปิ/นเสุ#)ยน หันามต�อใครๆ ๑ ด่�วยก�ศล่กรรมท#+ท-าแล่�วน�)น ขุ�าพระองค(เปิ/นผู้"�ปิราศจ้าก มล่ท�นในศาสุนา ขุ�าแต�พระม�น#มหัาว#รเจ้�า ภ�กษ�สุาวกขุองพระองค(ม#ความ เคารพ ม#ความย-าเกรงได่�ท-าก�จ้เสุร.จ้แล่�ว ไม�ม#อาสุวะ ถวายบ�งคมพระองค(ขุ�าพระองค(ได่�ท-าบ�ล่ล่�งก(อ�นท-าอย�างสุวยงามแล่�ว จ้�ด่ต�)งไว�ในศาล่าด่�วยก�ศล่ กรรมท#+ท-าแล่�วน�)น ขุ�าพระองค(ย�อมได่�เหัต� ๕ ปิระการ ค6อ ย�อมเก�ด่ในสุก�ล่สุ"ง ๑ เปิ/นผู้"�ม#โภคสุมบ�ต�มาก ๑ เปิ/นผู้"�ม#สุมบ�ต�ท�)งปิวง ๑ ไม�ม#ความ ตระหัน#+ ๑ เม6+อขุ�าพระองค(ปิรารถนาจ้ะไปิ บ�ล่ล่�งก(ย�อมสุ�)งรออย"� ๑ ย�อมไปิสุ"�ท#+ปิรารถนาพร�อมด่�วยบ�ล่ล่�งก(อ�นปิระเสุร�ฐ ๑ เพราะการถวายบ�ล่ล่�งก(น�)น ขุ�าพระองค(ก-าจ้�ด่ความม6ด่ได่�

หัมด่ ขุ�าแต�พระมหัาม�น# พระเถระผู้"� บรรล่�อภ�ญญาแล่ะพล่ะท�)งปิวงถวายบ�งคมพระองค( ขุ�าพระองค(ท-าก�จ้ท�)งปิวงอ�นเปิ/นก�จ้ขุองผู้"�อ6+นแล่ะขุองตนสุ-าเร.จ้แล่�ว ด่�วยก�ศล่กรรมท#+ท-าแล่�วน�)น ขุ�าพระองค(ได่�เขุ�าไปิสุ"�บ�ร#อ�นไม�ม#ภ�ย ขุ�าพระองค(ได่�ถวายเคร6+องบร�โภคใน ศาล่าท#+สุร�างสุ-าเร.จ้แล่�ว ด่�วยก�ศล่กรรมท#+ท-าแล่�วน�)น ขุ�าพระองค(ได่�เขุ�าถ7งความเปิ/นผู้"�ปิระเสุร�ฐ ผู้"�ฝ้Tกเหัล่�าใด่เหัล่�าหัน7+งในโล่ก ผู้"�ฝ้Tกเหัล่�าน�)นย�อม ฝ้Tกช�างแล่ะม�า ย�อมใหั�ท-าเหัต�ต�างๆ นานา แล่�วฝ้Tกด่�วยความทาร�ณ ขุ�าแต� พระมหัาว#รเจ้�า พระองค(หัาได่�ฝ้Tกชายแล่ะหัญ�งเหัม6อนอย�างน�)นไม� พระองค( ทรงฝ้Tกในว�ธ#ฝ้Tกอ�นสุ"งสุ�ด่ ด่�วยไม�ต�องใช�อาชญาไม�ใช�ศาตรา พระม�น#ทรงสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งทาน ทรงฉัล่าด่ในเทศนา แล่ะพระม�น#ตร�สุปิ;ญหัาขุ�อ เด่#ยวย�งคน ๓๐๐ คน ใหั�ตร�สุร" �ได่� ขุ�าพระองค(ท�)งหัล่าย อ�นพระองค(ผู้"�เปิ/น สุารถ#ฝ้Tกแล่�ว พ�นว�เศษแล่�ว ไม�ม#อาสุวะ บรรล่�อภ�ญญาแล่ะพล่ะท�)งปิวง ด่�บแล่�วในธรรม เปิ/นท#+สุ�)นอ�ปิธ� ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) ขุ�าพระองค( ได่�ถวายทานใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น ภ�ยท�)งปิวงล่�วงพ�นไปิแล่�ว น#)เปิ/น ผู้ล่แหั�งการถวายศาล่า การท#+ขุ�าพระองค(ได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าน#)เปิ/น การมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ ขุ�าพระองค(บรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ขุ�าพระองค(เผู้าก�เล่สุท�)งหัล่าย ถอนภพขุ7)นได่�ท�)ง หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ ขุ�าพระ องค(ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาขุ�าพระองค(ได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเสุล่เถระพร�อมด่�วยบร�ษ�ทได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ในสุ-าน�กขุองพระผู้"�ม#พระภาค ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เสุล่เถราปิทาน.

สุรรพก�ตต�กเถราปิทานท#+ ๓ (๓๙๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญธรรม -2 1 0 0 0 -13950 55 0 0 0

[๓๙๕] เราเปิ/นพราหัมณ(ผู้"�ทรงชฏาแล่ะหัน�งสุ�ตว( เปิ/นผู้"�ซุ้6+อตรง ม#ตบะ ได่�เหั.นพระ พ�ทธเจ้�าผู้"�นายกขุองโล่ก ทรงร� �งเร6องด่�งด่อกกรรณ�การ( โชต�ช�วงด่�งด่วงไฟ้ร� �งโรจ้น(ด่�งด่าวปิระกายพฤกษ( เปิร#ยบเหัม6อนสุายฟ้Aาในอากาศ ไม�ทรงคร�+น คร�าม ไม�ทรงสุะด่��งกล่�ว ด่�งพระยาไกรสุรราชสุ#หั( ทรงปิระกาศแสุงสุว�าง แหั�งพระญาณ ทรงย-+าย#พวกเด่#ยรถ#ย( ทรงช�วยเหัล่6อสุ�ตว(โล่กน#) ทรงต�ด่ ความสุงสุ�ยท�)งปิวง ไม�ทรงหัวาด่หัว�+นด่�งพระยาเน6)อ จ้7งถ6อเอาผู้�าเปิล่6อกไม� กรองล่าด่ล่ง ณ ท#+ใกล่�พระบาท หัย�บเอากะล่-าพ�กมาชะโล่มทาพระตถาคตคร�)นชะโล่มทาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�ชมเชยพระองค(ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่กว�า ขุ�าแต�พระมหัาม�น# พระองค(ทรงขุ�ามพ�นโอฆ์ะแล่�ว ทรงย�งโล่กน#)ใหั�ขุ�ามพ�น โชต�ช�วงด่�วยแสุงสุว�างแหั�งพระญาณ พระญาณปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ทรง ปิระกาศธรรมจ้�กร ทรงย-+าย#เด่#ยรถ#ย(อ6+น ทรงเปิ/นผู้"�กล่�าหัาญ ทรงชนะ สุงครามแล่�ว ย�งแผู้�นด่�นใหั�หัว� +นไหัว คล่6+นในมหัาสุม�ทรย�อมแตกในท#+สุ�ด่ฝ้;+ ง ฉั�น

ใด่ ท�ฏฐ�ท�)งปิวงย�อมแตกท-าล่ายในเพราะพระญาณขุองพระองค( ฉั�นน�)น ขุ�ายตาเล่.กๆ ท#+เขุาเหัว#+ยงล่งไปิในสุระแล่�ว สุ�ตว(ท�)งหัล่ายท#+อย"� ภายในขุ�าย เปิ/นผู้"�ถ"กบ#บค�)นในขุณะน�)น ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�น�รท�กขุ( พวกเด่#ยรถ#ย(ในโล่กเปิ/นผู้"�หัล่งงมงายไม�อาศ�ยสุ�จ้จ้ะ ย�อมเปิ/นไปิภายในพระ ญาณอ�นปิระเสุร�ฐขุองพระองค( ฉั�นน�)น พระองค(เท�าน�)นเปิ/นท#+พ7+งขุองผู้"�ท#+ ว�ายอย"�ในหั�วงน-)า เปิ/นนาถะขุองผู้"�ไม�ม#เผู้�าพ�นธ�( เปิ/นสุรณะขุองผู้"�ท#+ต�)งอย"� ในภ�ย เปิ/นผู้"�น-าหัน�าขุองผู้"�ต�องการความพ�น เสุด่.จ้เท#+ยวไปิผู้"�เด่#ยว ไม�ม# ใครเหัม6อน ทรงปิระกอบด่�วยพระเมตตากร�ณา ทรงม#ปิ;ญญา ปิระกอบการสุล่ะ ม#ความช-านาญ คงท#+ เปิ/นท#+อย"�แหั�งค�ณ เปิ/นน�กปิราชญ( ปิราศจ้าก ความหัล่ง ไม�ทรงหัว�+นไหัว ไม�ม#ความสุงสุ�ย เปิ/นผู้"�พอพระท�ย ม#โทสุะอ�นคายแล่�ว ไม�ม#มล่ท�น ทรงสุ-ารวม ม#ความสุะอาด่ ล่�วงธรรมเคร6+อง ขุ�อง ม#ความเมาไปิปิราศแล่�ว ได่�ว�ชชา ๓ ถ7งความเจ้ร�ญ ทรงถ7งเขุตแด่น เปิ/นผู้"�หัน�กในธรรม ม#ปิระโยชน(อ�นถ7งแล่�ว ทรงหัว�านปิระโยชน( ทรงย�ง สุ�ตว(ใหั�ขุ�ามเปิร#ยบเหัม6อนเร6อ ทรงม#ขุ�มทร�พย( ทรงท-าความเบาใจ้ ไม�ทรง คร�+นคร�ามด่�งราชสุ#หั( เหัม6อนพระยาคชสุารอ�นฝ้Tกแล่�ว ในกาล่น�)น คร�)นเราสุรรเสุร�ญพระมหัาม�น#พระนามว�าปิท�ม�ตระด่�วยคาถา ๑๐ คาถา ถวาย บ�งคมพระบาทพระศาสุด่าแล่�ว ได่�ย6นน�+งอย"� พระศาสุด่าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�ร" �แจ้�งโล่ก สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ปิระท�บอย"�ท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์( ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่สุรรเสุร�ญศ#ล่ ปิ;ญญา แล่ะธรรมขุองเรา เราจ้�ก พยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่ก ตล่อด่ ๖ หัม6+นก�ล่ปิ จ้�กเสุวยความเปิ/นอ�สุระครอบง-าเทวด่าเหัล่�าอ6+น ภายหัล่�ง อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว เขุาจ้�กออกบวชในพระศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาค ม#พระนามว�าโคด่ม คร�)นบวชแล่�ว เว�นบาปิกรรมด่�วยกาย ก-าหันด่ร" �อาสุวะ ท�)งปิวงแล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะ น�พพาน เมฆ์ครางกระหั7+ม ย�อมย�งพ6)นด่�นน#) ใหั�อ�+ม ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระมหัาว#รเจ้�า พระองค(ทรงย�งขุ�าพระองค( ใหั�อ�+ม ด่�วยธรรม ฉั�นน�)น คร�)นเราเชยชมศ#ล่ ปิ;ญญา ธรรม แล่ะพระนายกขุอง โล่กแล่�ว ได่�บรรล่�น�พพานอ�นเปิ/นธรรมระง�บอย�างย�+ง เปิ/นบทไม�เคล่6+อน โอหันอ พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ม#จ้�กษ�พระองค(น�)น พ7งด่-ารงอย"�นานแน� เราก.พ7งร" � แจ้�งธรรมท#+ย�งไม�ร" �แจ้�ง พ7งเหั.นอมตบท ชาต�น#)เปิ/นชาต�ท#+สุ�ด่ขุองเรา เราถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�สุรรเสุร�ญพระพ�ทธเจ้�าใด่ ด่�วยกรรม น�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการสุรรเสุร�ญ เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่าย แล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว อาสุวะท�)งปิวงสุ�)นรอบแล่�ว บ�ด่น#) ภพ ใหัม�ไม�ม# การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�ว หันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุรรพก�ตต�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุรรพก�ตต�กเถราปิทาน.

มธ�ทายกเถราทานท#+ ๔ (๓๙๔)ว�าด่�วยอาน�สุงสุ(การถวายน-)าผู้7)งแล่ะล่าด่หัญ�า-2 1 0 0 0 -13960 42 0 0 0

[๓๙๖] เราได่�สุร�างอาศรมอย�างสุวยงามไว�ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าสุ�นธ� เราบอกค�มภ#ร(อ�ต�หัาสุะ พร�อมท�)งต-าราทายล่�กษณะ กะพวกศ�ษย(ท#+อาศรมน�)น ศ�ษย(เหัล่�าน�)นเปิ/นผู้"� ใคร�ธรรม เราแนะน-าด่# เปิ/นผู้"�ใคร�ฟ้;งค-าสุ�+งสุอนด่# ถ7งท#+สุ�ด่ในองค( ๖ ปิระการ อย"�ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)าสุ�นธ" เปิ/นผู้"�ฉัล่าด่ในการท-านายการมาเก�ด่ แล่ะในล่�กษณะท�)งหัล่าย แสุวงหัาปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่อย"�ในปิNาใหัญ� ในกาล่น�)น คร�)งน�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�เมธ เสุด่.จ้อ�บ�ต�ขุ7)นในโล่ก พระองค(ผู้"�ทรงแนะน-าใหั�ว�เศษ จ้ะทรงอน�เคราะหั(พวกเรา จ้7งเสุด่.จ้เขุ�ามา เราได่�เหั.นมหัาว#ระ พระนามว�าสุ�เมธ ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก เสุด่.จ้เขุ�ามา จ้7งได่�เอาหัญ�าล่าด่ ถวายแด่�พระองค(ผู้"�เปิ/นเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก เราถ6อเอาน-)าผู้7)งจ้ากปิNาใหัญ� มาถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ พระสุ�มพ�ทธเจ้�าเสุวยแล่�ว ได่�ตร�สุพระด่-าร�สุน#)ว�า ผู้"�ใด่ม#ความเล่6+อมใสุ ได่�ถวายน-)าผู้7)งแก�เราด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ด่�วยการถวาย น-)าผู้7)ง แล่ะด่�วยการล่าด่หัญ�าถวายน#) ผู้"�น�)นจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ ใน ๓ หัม6+นก�ล่ปิ พระศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ทรง สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น�)นจ้�กเปิ/นทายาทในธรรมขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น จ้�กเปิ/นโอรสุอ�นธรรมน�รม�ต จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะน�พพาน เม6+อเราจ้ากเทวโล่กมาในมน�ษยโล่กน#) เขุ�าอย"�ในครรภ(มารด่า เมล่.ด่ฝ้นน-)าผู้7)งได่�ตกปิกปิด่ แผู้�นด่�นด่�วยน-)าผู้7)ง แม�ในขุณะเม6+อเราพอออกจ้ากครรภ(น�)น ฝ้นน-)าผู้7)งก.ตกใหั�แก�เรา เต.มเปิI+ ยมหัม�อตล่อด่กาล่เปิ/นน�ตย( เม6+อเราออกจ้ากเร6อนบวชเปิ/นบรรพช�ตแล่�ว ย�อมได่�ขุ�าวแล่ะน-)า น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายน-)าผู้7)ง เรา เก�ด่ในเทวด่าแล่ะมน�ษย( เปิ/นผู้"�บร�บ"รณ(ด่�วยกามท�)งปิวง ได่�บรรล่�ความสุ�)น อาสุวะ เพราะการถวายน-)าผู้7)งน�)นแล่.

เม6+อฝ้นตกแล่�ว หัญ�างอกยาว ๔ น�)ว เม6+อต�นไม�ในแถวฝ้;+ งน-)าม# ด่อกบานสุะพร�+ง เราผู้"�ไม�ม#อาสุวะเปิ/นสุ�ขุอย"�เปิ/นน�ตย( ในเร6อน ว�างเปิล่�า ท#+มณฑูปิแล่ะโคนไม�เราก�าวล่�วงภพเหัล่�าใด่ ภพเหัล่�าน�)นขุองเราพ7งม#ในท�ามกล่าง อาสุวะท�)งหัล่าย ขุองเราสุ�)นไปิแล่�วในว�นน#) บ�ด่น#) ภพใหัม�ม�ได่�ม#อ#ก ใน ๓ หัม6+นก�ล่ปิ (แต� ก�ล่ปิน#)) เราได่�ถวายทานใด่ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ยน#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายน-)าผู้7)ง เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่� ท�)งหัมด่แล่�ว อาสุวะท�)งปิวงสุ�)นรอบแล่�ว บ�ด่น#) ภพใหัม�ม�ได่�ม# การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ

ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระมธ�ทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ มธ�ทายกเถราปิทาน.

ปิท�มก"ฏาคาร�กเถราปิทานท#+ ๕ (๓๙๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท-าพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -13970 56 0 0 0

[๓๙๗] พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิยท�สุสุ# ผู้"�สุย�มภ" เปิ/นนายกขุองโล่ก ตร�สุร" �แล่�ว เอง ทรงใคร�ในว�เวก ฉัล่าด่ในสุมาธ� เปิ/นม�น# พระมหัาม�น#พระนามว�า ปิยท�สุสุ# ผู้"�อ�ด่มบ�ร�ษ เสุด่.จ้ไปิสุ"�ไพรสุณฑู( ทรงล่าด่ผู้�าบ�งสุ�ก�ล่แล่�วปิระท�บน�+ง อย"� ในกาล่ก�อน เราเปิ/นพรานเน6)ออย"�ในปิNาใหัญ�ในกาล่น�)น เราเท#+ยวแสุวง หัาเน6)อฟ้านอย"�ในปิNาน�)น เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ขุ�ามโอฆ์ะแล่�ว ไม�ม#อาสุวะ เปิร#ยบเหัม6อนพระยาร�งม#ด่อกบาน เหัม6อนพระอาท�ตย(อ�ท�ย คร�)น เหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิยท�สุสุ#ผู้"�ม#ยศมากแล่�ว เราจ้7งล่งไปิสุ"�สุระบ�วน-าเอาด่อกปิท�มมาในขุณะน�)น คร�)นน-าเอาด่อกปิท�มอ�นเปิ/นท#+ร 6+นรมย(ใจ้มาแล่�ว จ้7งสุร�างเร6อนม#ยอด่ (ปิราสุาท) แล่�วม�งบ�งด่�วยด่อกปิท�ม พระพ�ทธ ช�นเจ้�าพระนามว�าปิยท�สุสุ#เปิ/นมหัาม�น# ผู้"�ทรงอน�เคราะหั(ปิระกอบด่�วยพระ กร�ณา ปิระท�บอย"�ในก"ฏาคาร ๗ ค6น ๗ ว�น เราเอาด่อกปิท�มท#+เก�าๆ ท�)งเสุ#ย แล่�ว ม�งบ�งด่�วยด่อกปิท�มใหัม� ขุณะน�)นเราได่�ย6นปิระนมกรอ�ญชล่#อย"�พระมหัาม�น#พระนามว�าปิยท�สุสุ# ร" �เปิ/นนายกขุองโล่ก เสุด่.จ้ออกจ้ากสุมาธ� แล่�วปิระท�บน�+งเหัล่#ยวแล่ด่"ท�ศอย"� ในกาล่น�)น พระเถระผู้"�อ�ปิ;ฏฐากนามว�าสุ�ท�สุสุนะ ม#ฤทธ�Lมาก ร" �พระด่-าร�ขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิยท�สุสุ#ผู้"� ศาสุด่า อ�นภ�กษ� ๘ หัม6+นแวด่ล่�อมแล่�ว เขุ�าไปิเฝ้Aาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ซุ้7+งปิระท�บน�+งทรงพระสุ-าราญอย"�ท#+ชายปิNา แล่ะในกาล่น�)น เทวด่า ผู้"�สุ�งสุถ�ตอย"�ในไพรสุณฑู(ปิระมาณเท�าใด่ เทวด่าเหัล่�าน�)นทราบพระพ�ทธด่-าร� แล่�ว พาก�นมาปิระช�มท�)งหัมด่ เม6+อพวกย�กษ( ก�มภ�ณฑู( พร�อมท�)งผู้#เสุ6)อน-)า มาพร�อมก�น แล่ะเม6+อภ�กษ�สุงฆ์(มาถ7งพร�อมแล่�ว พระช�นเจ้�าได่�ตร�สุพระคาถา ว�า ผู้"�ใด่บ"ชาเราตล่อด่ ๗ ว�น แล่ะได่�สุร�างอาวาสุถวายเรา เราจ้�กพยากรณ( ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว เราจ้�กพยากรณ(สุ�+งท#+เหั.นได่�ยากน�ก ล่ะเอ#ยด่น�ก ล่7กซุ้7)ง ปิรากฏด่#ด่�วยญาณ ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)น จ้�กได่�เสุวยราชสุมบ�ต�ในเทวโล่กตล่อด่ ๑๔ ก�ล่ปิ เทวด่าท�)งหัล่ายจ้�กทรง ก"ฏาคาร อ�นปิระเสุร�ฐท#+ม�งบ�งด่�วยด่อกปิท�มไว�แก�ผู้"�น�)นในอากาศ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�รพกรรม เขุาจ้�กท�องเท#+ยวสุ�บสุนอย"�ตล่อด่ ๑๔๐๐ ก�ล่ปิ ใน ๑๔๐๐ก�ล่ปิน�)น ว�มานด่อกไม�จ้�กทรงอย"�ในอากาศ น-)าย�อมไม�ต�ด่ในใบบ�ว ฉั�นใด่ ก�เล่สุก.ไม�ต�ด่อย"�ในญาณขุองผู้"�น�)น ฉั�นน�)น ผู้"�น#)หัม�นกล่�บน�วรณ( ๕ ออกไปิด่�วยใจ้ ย�งจ้�ตใหั�เก�ด่ในเนกขุ�มมะแล่�ว จ้�กออกบวช ในกาล่น�)น ว�มานด่อกไม�อ�นทรงอย"�ก.จ้�กออกไปิด่�วย เม6+อผู้"�น�)นผู้"�ม#ปิ;ญญา ม#สุต� อย"�ท#+โคนไม� ท#+โคนไม�น�)น ว�มานด่อกไม�จ้�กทรงอย"�เหัน6อ

ศ#รษะผู้"�น�)น จ้�กถวายจ้#วร บ�ณฑูบาตค�ล่านปิ;จ้จ้�ย ท#+นอนแล่ะท#+น�+งแก�ภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว จ้�กไม�ม#อาสุวะ น�พพาน เม6+อผู้"�น�)นเท#+ยวไปิพร�อมด่�วยก"ฏาคารออกบวชแล่�ว ก"ฏาคารย�อม ทรงผู้"�น�)นแม�อย"�ท#+โคนไม� เจ้ตนาในจ้#วรแล่ะบ�ณฑูบาตย�อมไม�ม#แก�เรา เรา ปิระกอบด่�วยบ�ญกรรม จ้7งได่�จ้#วรแล่ะบ�ณฑูบาตท#+สุ-าเร.จ้แล่�ว พระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่กล่�วงเราไปิเปิล่�าๆ พ�นไปิแล่�วด่�วยด่#ตล่อด่โกฏ�ก�ล่ปิเปิ/นอ�นมากโด่ยจ้ะน�บจ้ะปิระมาณม�ได่� ในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐ แต�ก�ล่ปิน#) เราจ้7งได่� เฝ้Aาพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิยท�สุสุ# ผู้"�แนะน-าใหั�ว�เศษ แล่�วจ้7งเขุ�าถ7ง ก-าเน�ด่น#) เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าอโนมะ ผู้"�ม#จ้�กษ� ได่�เขุ�า เฝ้Aาพระองค(แล่�ว บวชเปิ/นบรรพช�ต พระพ�ทธช�นเจ้�าผู้"�ทรงท-าท#+สุ�ด่ท�กขุ(ได่� ทรงแสุด่งพระสุ�ทธรรม เราได่�ฟ้;งธรรมขุองพระองค(แล่�ว ได่�บรรล่�บทอ�น ไม�หัว� +นไหัว เราย�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าโคด่มศากยบ�ตรใหั�ทรงโปิรด่ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าใด่ ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�วอาสุวะท�)งปิวงขุองเราสุ�)นรอบแล่�ว บ�ด่น#) ภพใหัม�ม�ได่�ม# การท#+เราได่�มาใน สุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�ว โด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าสุ-าเร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�ช�ด่แจ้�งแล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิท�มก"ฏาคาร�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิท�มก"ฏาคาร�กเถราปิทาน.

พ�กก�ล่เถราปิทานท#+ ๖ (๓๙๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายยา -2 1 0 0 0 -13980 58 0 0 0

[๓๙๘] ภ"เขุาช6+อโสุภ�ตะ ม#อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( พวกศ�ษย(ขุองเราช�วยก�นสุร�าง อาศรมอย�างสุวยงามใหั�เราท#+ใกล่�ภ"เขุาน�)น ท#+ใกล่�อาศรมน�)น ม#มณฑูปิเปิ/นอ�นมาก ไม�ยางทรายก-าล่�งด่อกบาน ไม�มะขุว�ด่ ต�นจ้-าปิา ไม�กากะท�งไม�เกต ม#เปิ/นอ�นมาก ม#ไม�ยางทราย ต�นพ�ทรา แล่ะต�นมะขุามปิAอม เปิ/น อ�นมาก ม#ต�นมะปิราง น-)าเต�า แล่ะบ�วขุาว ก-าล่�งม#ด่อกบาน ม#ต�นร�กขุาว ต�นมะต"ม ต�นกล่�วย แล่ะต�นมะง�+ว (มะนาว) ต�นสุะท�อน ต�นรกฟ้Aาขุาวแล่ะต�นปิระยงค( ม#อย"�มาก ม#ต�นค-าไม�สุน ต�นกระท��ม ต�นไทร แล่ะ มะกอก อาศรมขุองเราเปิ/นเช�นน#) เราพร�อมด่�วยศ�ษย(อย"�ท#+อาศรมน�)น พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�สุย�มภ" พระนามว�าอโนมท�สุสุ# เปิ/นนายกขุองโล่ก ทรงแสุวงหัา ท#+เร�น เสุด่.จ้เขุ�าสุ"�อาศรมขุองเรา แล่ะเม6+อเราเขุ�าไปิเฝ้Aา พระมหัาว#ระพระนาม ว�าอโนมท�สุสุ# ผู้"�ม#ยศมาก โรคล่มก.เก�ด่ขุ7)นแก�พระโล่กนาถ โด่ยฉั�บพล่�น เราเท#+ยวไปิในปิNา ได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ผู้"�ม#จ้�กษ� ม#ยศมาก จ้7งได่�เขุ�าไปิเฝ้Aา คร�)นได่�เหั.นพระอ�ร�ยาบถเขุ�าก.เขุ�าใจ้ได่�ในท�นท#ว�า โรคเก�ด่ขุ7)นแก�พระพ�ทธ

เจ้�าแน�แล่�ว เราจ้7งร#บกล่�บมาอาศรม ในสุ-าน�กขุอง พวกศ�ษย(เรา ขุณะน�)นเราปิร7กษาศ�ษย(ว�า เราต�องการท-ายา ศ�ษย(ท�)งหัมด่ผู้"�ม#ความเคารพ ร�บค-าขุองเราแล่�วร�วมปิระช�มก�นเพราะเคารพในเราผู้"�เปิ/นคร"เราร#บขุ7)นภ"เขุาไปิเก.บยาท�กสุ�+งมาปิร�ง ได่�ปิร�งเปิ/นยาต�มแล่�ว ร�นเอาน-)ายามาถวายพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ เม6+อพระมหัาว#ระผู้"�สุ�พพ�ญญู" เปิ/นนายก ขุองโล่ก เสุวยแล่�ว โรคล่มขุองพระสุ�คตเจ้�าผู้"�แสุวงหัาค�ณย�+งใหัญ�ก.สุงบล่ง ฉั�บพล่�น พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าอโนมท�สุสุ# ผู้"�ม#ยศมาก ทรงเหั.นความ กระวนกระวายสุงบแล่�ว ปิระท�บน�+งบนอาสุนะขุองพระองค( ได่�ตร�สุพระ คาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ได่�ถวายยาแก�เรา แล่ะระง�บโรคขุองเราได่� เราจ้�ก พยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่ก ตล่อด่แสุนก�ล่ปิ ผู้"�น#)จ้�กบ�นเท�งอย"�ในเทวโล่กน�)น อ�นม#ด่นตร#ปิระโคมอย"� ท�กเม6+อ มาสุ"�มน�ษยโล่กแล่�ว อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อน จ้�กได่�เปิ/นจ้�กรพรรด่�ราช ๑๐๐๐ คร�)ง ใน ๕๕ ก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นกษ�ตร�ย(พระนามว�าอโนม� ทรงช-านะ ว�เศษ ม#สุม�ทรสุาคร ๔ เปิ/นขุอบเขุต เปิ/นใหัญ�ในชมพ"ทว#ปิ เปิ/นพระเจ้�า จ้�กรพรรด่�สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#พล่มาก จ้�กย�งด่าวด่7งสุ(ใหั� กระฉั�อนแล่�ว จ้�กเสุวยความเปิ/นใหัญ� เปิ/นเทวด่าหัร6อเปิ/นมน�ษย( จ้�กเปิ/นผู้"�ไม�อาพาธ จ้�กเว�นความเร�าร�อนแล่�ว ขุ�ามพ�นความปิNวยไขุ�ได่�ในโล่ก ใน ก�ล่ปิอ�นปิระมาณม�ได่�แต�ก�ล่ปิน#) พระศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก เขุาจ้�กเปิ/นทายาท ในธรรมขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น เปิ/นโอรสุอ�นธรรมน�รม�ต ก-าหันด่ร" � อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว จ้�กเปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะ น�พพาน จ้�กเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ขุ�ามพ�นกระแสุต�ณหัาได่� จ้�กเปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่าม#นามช6+อว�าพ�กก�ล่ะ พระโคด่มศากยบ�ตร ทรงร" �ค�ณท�)งปิวงน#)แล่�ว ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(จ้�กทรงต�)งไว�ในเอตท�คคสุถาน พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าอโนมท�สุสุ# ผู้"�สุย�มภ" เปิ/นนายกขุองโล่ก ผู้"�ต�องการความว�เวก จ้7งเสุด่.จ้มาย�งอาศรมขุองเรา เราม#ความเล่6+อมใสุ ได่�ย�งพระมหัาว#ระ ผู้"�สุ�พพ�ญญู" เปิ/นนายก ขุองโล่ก ซุ้7+งเสุด่.จ้เขุ�ามา ใหั�อ�+มหัน-าด่�วยโอสุถท�)งปิวง ด่�วยม6อขุองตน เราน�)นได่�ท-ากรรมด่#แล่�วในเขุตท#+ด่# สุมบ"รณ(ด่�วยพ6ช ก.ในกาล่น�)น เราไม�อาจ้ใหั�กรรมท#+เราท-าแล่�วสุ�)นไปิได่�เล่ย การท#+เราได่�เหั.นพระผู้"�ม#พระภาค ผู้"�เปิ/นนายกน�)น เปิ/นล่าภท#+เราได่�ด่#แล่�ว ด่�วยกรรมอ�นเหัล่6อน�)น เราได่�บรรล่�บทอ�นไม�หัว� +นไหัว พระโคด่มศากยบ�ตรทรงทราบค�ณท�)งหัมด่น#)ปิระท�บน�+งในท�ามภ�กษ�สุงหั( ทรงต�)งเราไว�ในเอตท�คคสุถาน ในก�ล่ปิอ�น ปิระมาณม�ได่�แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม� ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายยา เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอน ภพขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ม#อาสุวะท�)งปิวงสุ�)นไปิแล่�ว บ�ด่น#) ภพใหัม�ขุองเราม�ได่�ม# การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระพ�กก�ล่เถระได่�กล่�าว

คาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ พ�กก�ล่เถราปิทาน.

ค�ร�มาน�นทเถราปิทานท#+ ๗ (๓๙๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการท-าพ�ทธบ"ชา -2 1 0 0 0 -13990 56 0 0 0

[๓๙๙] ภร�ยาขุองเราท-ากาล่ะแล่�ว บ�ตรขุองเราก.ไปิสุ"�ปิNาช�า มารด่า บ�ด่า แล่ะพ#+ชายเราเผู้าท#+เช�งตะกอนเด่#ยวก�น เพราะความเศร�าโศกน�)น เราเปิ/นผู้"�เร�าร�อน เปิ/นผู้"�ผู้อมเหัล่6อง จ้�ตขุองเราฟ้� Aงซุ้�าน เพราะเราปิระกอบด่�วยความเศร�าโศก น�)น เรามากด่�วยล่"กศรค6อความโศกจ้7งเขุ�าไปิสุ"�ชายปิNา บร�โภคผู้ล่ไม�ท#+หัล่�น เองอย"�ท#+โคนต�นไม� พระสุ�มพ�ทธช�นเจ้�าพระนามว�าสุ�เมธ ผู้"�กระท-าท#+สุ�ด่ท�กขุ( พระองค(ปิระสุงค(จ้ะช�วยเหัล่6อเรา จ้7งเสุด่.จ้มาในสุ-าน�กขุองเรา เราได่�ย�นเสุ#ยง พระบาทขุองพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า สุ�เมธ ผู้"�แสุวงหัาค�ณอ�นใหัญ�ย�+ง จ้7งชะเง�อศ#รษะด่"พระมหัาม�น# พระมหัาว#รเจ้�าเสุด่.จ้เขุ�ามา ปิIต�เก�ด่ขุ7)นแก�เรา ในกาล่น�)น เราได่�เหั.นพระองค(ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่กแล่�วม#ใจ้ไม�ฟ้� Aงซุ้�านกล่�บได่�สุต� แล่�วได่�ถวายใบไม�ก-าม6อหัน7+ง พระผู้"�ม#พระภาคผู้"�ม#จ้�กษ�ปิระท�บ น�+งบนใบไม�น�)น ด่�วยความอน�เคราะหั( พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�เมธผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่ก ผู้"�ตร�สุร" �แล่�ว คร�)นปิระท�บน�+งบนใบไม�น�)นแล่�ว ทรง แสุด่งธรรมเคร6+องบรรเทาล่"กศร ค6อความโศกแก�เราว�า ชนเหัล่�าน�)น ใคร ม�ได่�เช6)อเช�ญใหั�มาก.มาจ้ากปิรโล่กน�)นเอง ใครม�ได่�อน�ญาตใหั�ไปิก.ไปิจ้าก มน�ษยโล่กน#)แล่�ว เขุามาแล่�วฉั�นใด่ ก.ไปิฉั�นน�)น จ้ะปิร�เทวนาไปิท-าไมใน การตายขุองเขุาน�)น สุ�ตว(ม#เท�า เม6+อฝ้นตกล่งมา เขุาก.เขุ�าไปิอาศ�ยในโรง เพราะฝ้นตก เม6+อฝ้นหัายแล่�ว เขุาก.ไปิตามปิรารถนาฉั�นใด่ มารด่าบ�ด่าขุองท�านก.ฉั�นน�)น จ้ะปิร�เทวนาไปิท-าไมในการตายขุองเขุาน�)น แขุกผู้"�จ้รมา เปิ/นผู้"�สุ� +นหัว� +นไหัว ฉั�นใด่ มารด่าบ�ด่าขุองท�านก.ฉั�นน�)น จ้ะปิร�เทวนาไปิ ท-าไมในการตายขุองเขุาน�)น ง"ล่ะคราบเก�าแล่�ว ย�อมไปิสุ"�กายเด่�ม ฉั�นใด่ มารด่าบ�ด่าขุองท�าน ก.ฉั�นน�)น จ้ะปิร�เทวนาไปิท-าไมในการตายขุองเขุาน�)น เราได่�ฟ้;งพระพ�ทธเจ้�าตร�สุแล่�ว เว�นล่"กศรค6อความโศกได่� ย�งความปิราโมทย( ใหั�เก�ด่แล่�ว ได่�ถวายบ�งคมพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ คร�)นถวายบ�งคมแล่�ว ได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ล่�วงพ�นภ"เขุาค6อก�เล่สุ เปิ/นพระมหัานาค ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยกล่�+นหัอมอ�นเปิ/นท�พย( พระนามว�าสุ�เมธ เปิ/นนายกขุองโล่ก คร�)นบ"ชาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ปิระนมกรอ�ญชล่#ขุ7)นเหัน6อเศ#ยรอน�สุรณ(ถ7งค�ณอ�นเล่�ศแล่�ว ได่�สุรรเสุร�ญพระองค(ผู้"�เปิ/นนายกขุองโล่กว�า ขุ�าแต�พระมหัาม�น# มหัาว#รเจ้�า พระองค(เปิ/นสุ�พพ�ญญู" เปิ/นนายกขุองโล่ก ทรงขุ�ามพ�นแล่�วย�งทรงร6)อขุนสุรรพสุ�ตว(ด่�วยพระญาณอ#ก ขุ�าแต�พระมหัาม�น#ผู้"�ม#พระจ้�กษ� พระองค(ต�ด่ความเคล่6อบแคล่งสุงสุ�ยแล่�ว ย�งทรงย�งมรรคใหั�เก�ด่แก�ขุ�าพระองค( ด่�วยพระญาณขุองพระองค( พระอรหั�นต(ผู้"�ถ7งความสุ-าเร.จ้ ได่� อภ�ญญา ๖ ม#ฤทธ�Lมาก เท#+ยวไปิในอากาศได่� เปิ/นน�กปิราชญ( หั�อมล่�อม อย"�ท�กขุณะ พระเสุขุะผู้"�ก-าล่�งปิฏ�บ�ต� แล่ะผู้"�ต�)ง

อย"�ในผู้ล่ เปิ/นสุาวกขุอง พระองค( สุาวกท�)งหัล่ายขุองพระองค(ย�อมบาน เหัม6อนด่อกปิท�มเม6+อพระอาท�ตย(อ�ท�ย มหัาสุม�ทรปิระมาณไม�ได่� ไม�ม#อะไรเหัม6อน ยากท#+จ้ะหั�ามได่� ฉั�นใด่ ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ� พระองค(ทรงสุมบ"รณ(ด่�วยพระญาณก.ปิระมาณ ไม�ได่� ฉั�นน�)น เราถวายบ�งคมพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ชนะโล่ก ม#จ้�กษ� ม#ยศมากนม�สุการท�+ว ๔ ท�ศแล่�วได่�กล่�บไปิ เราเคล่6+อนจ้ากเทวโล่กแล่�ว ร" �สุ7กต�ว กล่�บม#สุต� ท�องเท#+ยวอย"�ในภพน�อยใหัญ� ล่งสุ"�ครรภ(มารด่า ออกจ้ากเร6อน แล่�วบวชเปิ/นบรรพช�ต เปิ/นผู้"�ม#ความเพ#ยร ม#ปิ;ญญา ม#การหัล่#กเร�นอย"�เปิ/น อารมณ( ต�)งความเพ#ยร ย�งพระมหัาม�น#ใหั�ทรงโปิรด่ปิราน พ�นแล่�วจ้ากก�เล่สุ ด่�งพระจ้�นทร(พ�นแล่�วจ้ากกล่#บเมฆ์ อย"�ท�กเม6+อ เราเปิ/นผู้"�ขุวนขุวายในว�เวก สุงบระง�บ ไม�ม#อ�ปิธ� ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"�ในก�ล่ปิท#+ ๓ หัม6+น แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�บ"ชาพระพ�ทธเจ้�าใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�วถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว อาสุวะท�)งปิวงขุองเราสุ�)นรอบแล่�ว บ�ด่น#) ภพใหัม� ม�ได่�ม# การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระค�ร�มาน�นทเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ค�ร�มาน�นทเถราปิทาน.

สุล่ฬม�ณฑูปิยเถราปิทานท#+ ๘ (๓๙๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกสุน-2 1 0 0 0 -14000 16 0 0 0

[๔๐๐] เม6+อพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�ากก�สุ�นธะ ม#พระชาต�เปิ/นพราหัมณ( ม#ธรรมอย"� จ้บแล่�ว น�พพานแล่�ว เราได่�เก.บเอาพวงด่อกสุนมาท-าเปิ/นมณฑูปิ เราเปิ/น ผู้"�ไปิสุ"�ด่าวด่7งสุ( ย�อมได่�ว�มานอ�นอ�ด่ม ย�อมครอบง-าเทวด่าเหัล่�าอ6+น น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม เราเด่�นแล่ะย6นอย"�ในเวล่ากล่างว�นหัร6อกล่างค6น เปิ/นผู้"�อ�นด่อกสุนก-าบ�งไว� น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งบ�ญกรรม ในก�ล่ปิน#)เอง เราได่�บ"ชาพระ พ�ทธเจ้�าใด่ ด่�วยการบ"ชาน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชาเราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธ เจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุล่ฬม�ณฑูปิยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุล่ฬม�ณฑูปิยเถราปิทาน.

สุ�พพทายกเถราปิทานท#+ ๙ (๓๙๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายทานท�กสุ�+งท�กอย�าง

-2 1 0 0 0 -14010 50 0 0 0

[๔๐๑] ภพขุองเราหัย�+งล่งถ7งมหัาสุม�ทร ตกแต�งด่#แล่�ว สุระโปิกขุรณ# ตกแต�งสุวยงาม ม#นกจ้ากพรากสุ�งเสุ#ยงร�องอย"� ด่าด่าษด่�วยบ�วขุม บ�วเผู้6+อน บ�วหัล่วงแล่ะอ�บล่ ในสุระน�)นม#น-)าไหัล่ ม#ท�าน-)าราบเร#ยบ น�าร6+นรมย(ใจ้ม#ปิล่าแล่ะเต�าช�กช�ม ม#เน6)อต�างๆ ล่งก�นน-)า ม#นกย"ง นกกะเร#ยนแล่ะนกด่�เหัว�า เปิ/นต�นร-+าร�องด่�วยเสุ#ยงไพเราะ นกเขุา นกเปิ/ด่น-)า นกจ้ากพรากนกกาน-)า นกต�อยต#ว�ด่ นกสุาล่�กา นกค�อนหัอย นกโพรด่ก หังสุ( นกกะเร#ยน นกแสุกสุ�งคล่า (หัมาจ้�)งจ้อก) เท#+ยวอย"�มากมาย สุระโปิกขุรณ#สุมบ"รณ(ด่�วยแก�ว ๗ ปิระการ ม#แก�วมณ# ไขุ�ม�กแล่ะทราย ต�นไม�ท�)งหัล่ายเปิ/นสุ#ทองท�)งหัมด่ ม#กล่�+นหัอมต�างๆ ฟ้� Aงขุจ้รไปิ สุ�องภพขุองเราใหั�สุว�างไสุวตล่อด่กาล่ท�)งปิวง ท�)งกล่างว�นกล่างค6น ด่นตร# ๖ หัม6+น ปิระโคมอย"� ท�)งเวล่าเย.นเวล่าเช�า หัญ�ง ๑๖๐๐ คน หั�อมล่�อมเราอย"�ท�กเม6+อ เราออกจ้าก ภพแล่�ว ได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�เมธ ผู้"�น-าขุองโล่ก ม#จ้�ตเล่6+อมใสุ โสุมน�สุ ได่�ถวายบ�งคมพระองค(ผู้"�ม#ยศมาก คร�)นถวายบ�งคมแล่�ว ได่�ท"ล่ น�มนต( พระองค(พร�อมด่�วยศ�ษย(พระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นน�กปิราชญ( พระนามว�า สุ�เมธ ผู้"�น-าขุองโล่ก ทรงร�บ พระมหัาม�น#กล่�าวธรรมกถาแก�เราแล่�วทรงสุ�งเราไปิ เราถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�า แล่�วกล่�บเขุ�าภพขุองเรา เราเร#ยก บร�วารชนมาว�า ท�านท�)งหัมด่มาปิระช�มก�น เวล่าเช�า พระพ�ทธเจ้�าจ้ะเสุด่.จ้มาสุ"�ภพขุองเรา การท#+เราท�)งหัล่ายจ้ะได่�อย"�ในสุ-าน�กขุองพระองค( เปิ/นล่าภท#+เราท�)งหัล่ายได่�ด่#หันอ แม�เราท�)งหัล่ายจ้�กท-าการบ"ชาแด่�พระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ผู้"�ศาสุด่า เราตระเตร#ยมขุ�าวแล่ะน-)าเสุร.จ้แล่�ว จ้7งกราบท"ล่ภ�ตกาล่ พระพ�ทธเจ้�าผู้"�น-าขุองโล่ก เสุด่.จ้เขุ�ามาพร�อมด่�วยพระอรหั�นต(หัน7+งแสุน เราได่�ท-าการต�อนร�บด่�วยสุ�งค#ตแล่ะด่นตร# พระพ�ทธเจ้�าผู้"�เปิ/นอ�ด่มบ�ร�ษ ปิระท�บน�+งบนต�+งทองล่�วน ในกาล่น�)น หัล่�งคาเบ6)องบนก.ม�งด่�วยทองล่�วนๆ คนท�)งหัล่ายโบกพ�ด่ถวายในระหัว�างภ�กษ�สุงฆ์( เราได่�อ�งคาสุภ�กษ�สุงฆ์(ใหั�อ�+มหัน-าด่�วยขุ�าวแล่ะน-)าเพ#ยงพอ ได่�ถวายผู้�าแก�ภ�กษ�สุงฆ์(ร"ปิล่ะ ๑ ค"� พระพ�ทธเจ้�าท#+เขุาเร#ยกพระนามว�าสุ�เมธ ผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชาขุองโล่ก ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ อ�งคาสุเราใหั�อ�+มหัน-าด่�วยขุ�าวแล่ะน-)าท�)งปิวง เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๑๘๐๐ ก�ล่ปิจ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๐๐๐ คร�)ง ผู้"�น�)นจ้ะเขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ ค6อเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)น หัล่�งคาทองล่�วนๆ จ้�กก�)นร�มใหั�ในท�กขุณะ ใน ๓ หัม6+นก�ล่ปิ พระศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ซุ้7+งม#สุมภพใน วงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น�)นจ้�กเปิ/นทายาทในธรรมขุองพระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น เปิ/นโอรสุอ�นธรรมน�รม�ต จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะ ท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะน�พพาน จ้�กน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�วบ�นล่6อสุ#หันาท ชนท�)งหัล่ายจ้ะก�)นฉั�ตรไว�ท#+เช�งตะกอน จ้�กเผู้าภายใต�ฉั�ตร สุาม�ญผู้ล่บรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ ก�เล่สุท�)งหัล่ายเราเผู้าแล่�ว ความเร�าร�อน

ไม�ม#แก�เราท#+มณฑูปิหัร6อท#+โคนไม� ในก�ล่ปิท#+ ๓ หัม6+น แต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายทานใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยทานน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งทานท�กสุ�+งเราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"ก ด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กขุองพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�ม ภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระสุ�พพทายกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ สุ�พพทายกเถราปิทาน.

อช�ตเถราปิทานท#+ ๑๐ (๔๐๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ -2 1 0 0 0 -14020 81 0 0 0

[๔๐๒] พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �จ้บธรรมท�)งปิวง เปิ/นนายกขุองโล่ก เสุด่.จ้สุ"�ภ"เขุาหั�มว�นต( แล่�วปิระท�บน�+งอย"� เราไม�ได่� (เคย) เหั.นพระ สุ�มพ�ทธเจ้�า แม�เสุ#ยงขุองพระองค( เราก.ไม�เคยได่�ฟ้;ง เราเท#+ยวแสุวงหัา อาหัารขุองเราอย"�ในปิNา ได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าม#พระล่�กษณะอ�นปิระเสุร�ฐ ๓๒ ปิระการในปิNาน�)น คร�)นเหั.นแล่�วจ้7งได่�ค�ด่ว�า สุ�ตว(น#)พ7งช6+อว�าอะไร เรามองด่"ล่�กษณะท�)งหัล่ายแล่�ว ระล่7กถ7งความร" �ขุองเราได่� ความจ้ร�งเราได่�ย�นมาว�า ล่�กษณะน#)ขุองพระพ�ทธเจ้�า บ�ณฑู�ตท�)งหัล่ายก.กล่�าวไว� ผู้"�น#)จ้�กเปิ/น พระพ�ทธเจ้�า จ้ร�งเหัม6อนค-าขุองบ�ณฑู�ตเหัล่�าน�)น ถ�าเช�นน�)น เราควรสุ�กการะ พระองค( พระองค(จ้ะช-าระคต�ขุองเราได่� เราจ้7งร#บกล่�บมาสุ"�อาศรม ถ6อเอา น-)าผู้7)งแล่ะน-)าม�น หัย�บเอาหัม�อแล่�ว เขุ�าไปิเฝ้Aาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ทรงแนะน-าใหั� ว�เศษ ถ6อเอาไม� ๓ ท�อนไปิวางไว�ท#+โอกาสุแจ้�ง ก�อไฟ้ใหั�ล่�กโพล่งแล่�วได่� ถวายบ�งคม ๘ คร�)ง พระพ�ทธเจ้�าผู้"�อ�ด่มบ�ร�ษปิระท�บน�+งอย"�ตล่อด่ ๗ ค6น ๗ ว�น พระพ�ทธเจ้�าผู้"�น-าโล่กเสุด่.จ้ล่�กขุ7)น ในเม6+อราตร#น�)นปิราศไปิ เราม#จ้�ตเล่6+อมใสุ โสุมน�สุ ได่�ตามปิระท#ปิถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน ตล่อด่ ๗ ค6น ๗ ว�น กล่�+นหัอมท�กอย�างอ�นม#อย"�ในปิNาท#+ภ"เขุาค�นธมาทน( มาหัอม ฟ้� Aงในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า ด่�วยพ�ทธาน�ภาพ เวล่าน�)น ต�นไม�ม#ด่อกหัอม ท�กชน�ด่ ด่อกบานสุะพร�+งโชยกล่�+นมาหัอมตล่บพร�อมก�น ด่�วยพ�ทธาน�ภาพนาคแล่ะคร�ฑูท�)งสุองพวกท#+ภ"เขุาหั�มว�นต(ม#ปิระมาณเท�าใด่ นาคแล่ะคร�ฑู เหัล่�าน�)นต�องการจ้ะฟ้;งธรรม จ้7งพาก�นมาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า พระสุมณะ นามว�าเทวล่ะ เปิ/นอ�ครสุาวกขุองพระพ�ทธเจ้�า ท�านพร�อมด่�วยพระอรหั�นต( หัล่ายแสุน เขุ�ามาสุ"�สุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�ควรร�บเคร6+องบ"ชา ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ม#ความเล่6+อมใสุ ตามปิท#ปิถวายเราด่�วยม6อ ท�)งสุองขุองตน เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว เขุาจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๖ หัม6+นก�ล่ปิ

แล่ะจ้ะได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กร พรรด่�ราช ๑๐๐๐ คร�)ง.

จ้บ ภาณวารท#+ ๑๖จ้�กได่�เปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๓๖ คร�)ง จ้�กได่�เสุวยร�ชสุมบ�ต�อ�นไพบ"ล่ย(ในปิฐพ# ๗๐๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�น ไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บม�ได่� ด่�วยการตามปิระท#ปิถวายน#) จ้�กเปิ/นผู้"�ม#ท�พยจ้�กษ� ผู้"�น#)จ้�กมองเหั.นไกล่ ๒๕๐ ช�+วธน" โด่ยรอบท�กเม6+อ เม6+อเขุาจ้�ต�จ้ากเทวโล่ก บ�งเก�ด่เปิ/นคน ปิระท#ปิจ้�กทรงอย"�ตล่อด่ท�)งกล่างว�นกล่างค6น เม6+อผู้"�น#)เก�ด่ พร�+งพร�อมด่�วยบ�ญกรรม ตล่อด่ท�+วนครจ้�กโชต�ช�วง ผู้"�น#)เขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ค6อ เปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( เพราะผู้ล่แหั�งการตามปิระท#ปิถวาย ๘ ด่วงน�)น ชนท�)งหัล่ายจ้�กบ-าร�งผู้"�น#) น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการตามปิท#ปิถวาย ในแสุนก�ล่ปิ แต�ก�ล่ปิน#) พระศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�า โอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นทายาทในธรรมขุองพระศาสุด่า พระองค(น�)น จ้�กเปิ/นโอรสุอ�นธรรมน�รม�ต จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะ น�พพาน ย�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าโคด่มศากยบ�ตรใหั�ทรงโปิรด่ปิรานแล่�ว จ้�กได่�เปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่า ม#นามช6+อว�าอช�ตะ เราร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๖ หัม6+นก�ล่ปิ แม�ในเทวโล่กน�)น ปิระท#ปิ ๑๐๐ ด่วงสุ�องสุว�างใหั�แก�เราเปิ/นน�ตยกาล่ ร�ศม#ขุองเราพ� �ง (โพล่ง) ออกไปิในเทวโล่กแล่ะมน�ษยโล่ก เราระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่แล่�ว ย�งความโสุมน�สุใหั�เก�ด่ย�+ง เราจ้�ต�จ้ากเทวโล่กช�)นด่�สุ�ตแล่�ว ล่งสุ"�ครรภ( มารด่า เม6+อเราเก�ด่ได่�ม#แสุงสุว�างไพบ"ล่ย( เราออกจ้ากเร6อนแล่�ว บวช เปิ/นบรรพช�ต ได่�เขุ�าไปิหัาพราหัมณ(พาวร# ยอมตนเขุ�าเปิ/นศ�ษย( เม6+อเราอย"� ท#+ภ"เขุาหั�มว�นต( ได่�ทราบขุ�าวพระพ�ทธเจ้�าผู้"�น-าขุองโล่ก เราแสุวงหัาปิระ โยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่ จ้7งเขุ�าไปิเฝ้Aาพระองค( พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ฝ้Tก พระองค(แล่�ว ทรงฝ้Tกแม�ผู้"�อ6+น ทรงขุ�ามโอฆ์ะแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อ�ปิธ� ตร�สุบอกน�พพานเคร6+อง พ�นจ้ากท�กขุ(ท�)งปิวง กรรมขุองเราน�)นสุ-าเร.จ้ปิระโยชน( เราย�งพระมหัาม�น# ใหั�ย�นด่# ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ในก�ล่ปิท#+แสุนแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายปิระท#ปิใด่ ในกาล่น�)น ด่�วยการถวายปิระท#ปิน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิ เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"ก ด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่� แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอช�ตเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อช�ตเถราปิทาน ----------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. ปิล่�นทว�จ้ฉัเถราปิทาน ๒. เสุล่เถราปิทาน ๓. สุรรพก�ตต�กเถราปิทาน ๔. มธ�ทายกเถราปิทาน ๕. ปิท�มก"ฏาคาร�กเถราปิทาน ๖. พ�กก�ล่เถราปิทาน ๗. ค�ร�มาน�นทเถ

ราปิทาน ๘. สุล่ฬม�ณฑูปิยเถราปิทาน ๙. สุ�พพทายกเถราปิทาน ๑๐.

อช�ตเถราปิทาน ท�านน�บคาถาได่� ๒๕๐ คาถา. จ้บ ปิล่�นทวรรคท#+ ๔๐. ----------

แล่ะรวมวรรคได่� ๑๐ วรรค ค6อ ๑. ปิท�มเกสุร�ยวรรค ๒.

อาร�กขุทายกวรรค๓. อ�มมาปิ�ปิผู้�ยวรรค ๔. ค�นโธทกวรรค ๕. เอกปิท�มวรรค ๖. สุ�ททสุ�ญญ�กวรรค๗. ม�นทารวปิ�ปิผู้�ยวรรค ๘. โพธ�ว�นทกวรรค ๙. อ�มพฏผู้ล่วรรค ๑๐. ปิล่�นทวรรค แล่ะท�านค-านวณคาถาได่� ๑๑๗๕ คาถา จ้บหัมวด่ ๑๐ แหั�งปิท�มวรรค.

จ้บ หัมวด่ ๑๐๐ ท#+ ๔. ----------

เมตเตยยวรรคท#+ ๔๑ ต�สุสุเมตเตยยเถราปิทานท#+ ๑ (๔๐๑) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายปิระท#ปิแล่ะผู้ล่มะพล่�บ -2 1 0 0 0 -14030 52 0 0 0

[๔๐๓] ด่าบสุช6+อโสุภ�ตะ บร�โภคแต�ผู้ล่ไม�ท#+หัล่�นเอง อาศ�ยยอด่เง6)อมอย"�ในระหัว�างแหั�งภ"เขุา ในกาล่น�)น เราแสุวงหัาปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่ เพ6+อเขุ�าถ7ง พรหัมโล่ก จ้7งน-าเอาฟ้Vนสุ-าหัร�บต�ด่ไฟ้มาสุ�มไฟ้ใหั�ล่�กโพล่ง พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา พระองค( ปิระสุงค(จ้ะช�วยเหัล่6อเรา จ้7งเสุด่.จ้มาในสุ-าน�กเราตร�สุถามว�า ท-าอะไรหัร6อท�านผู้"�ม#บ�ญหัน�ก ขุอจ้งใหั�ฟ้Vนสุ-าหัร�บต�ด่ไฟ้แก�เรา เราจ้ะบ-าเรอไฟ้ เพราะการบ-าเรอไฟ้น�)น ความบร�สุ�ทธ�Lจ้�กม#แก�เรา? เราท"ล่ว�า ด่"กรท�านผู้"�เปิ/นมน�ษย( ท�านเปิ/นผู้"�เจ้ร�ญด่# ท�านเขุ�าใจ้เทวด่าด่# เช�ญท�าน บ-าเรอไฟ้ เช�ญท�านเอาฟ้Vนสุ-าหัร�บต�ด่ไฟ้ไปิ.ล่-าด่�บน�)น พระช�นเจ้�าทรงถ6อเอาฟ้Vนจ้ะต�ด่ไฟ้ใหั�ล่�กโพล่ง ไฟ้ไม�ต�ด่ฟ้Vน ในกองฟ้Vนน�)น เพราะพระมเหัสุ# ทรงท-าปิาฏ�หัาร�ย(.ตร�สุว�า ไฟ้ขุองท�านไม�ล่�กโพล่ง เคร6+องบ"ชาขุองท�านไม�ม# การบ-าเรอไฟ้ขุองท�าน ไร�ปิระโยชน( เช�ญท�านบ-าเรอไฟ้ขุองเราบ�างซุ้�.เราท"ล่ถามว�า ด่"กรท�านผู้"�ม#ความเพ#ยรใหัญ� ไฟ้ขุองท�านเปิ/นเช�นไร ขุอจ้งบอกไฟ้ขุอง ท�าน เม6+อบอกแก�เราแล่�ว เราท�)งสุองจ้ะบ-าเรอ? ตร�สุว�า การบ"ชาขุองเราม# ๓ ปิระการน#) ค6อ เพ6+อด่�บธรรมอ�นเปิ/นเหัต� ๑ เพ6+อเผู้าก�เล่สุ ๑ เพ6+อ (เพราะ) ล่ะความร�ษยา แล่ะตระหัน#+ ๑. เราท"ล่ถามว�า ด่"กรท�านมหัาว#ระผู้"�น�รท�กขุ( ท�านเปิ/นเช�นไร ม#โคตรอย�างไร อาจ้าระแล่ะ ขุ�อปิฏ�บ�ต�ขุอง ท�านเราชอบใจ้น�ก. ตร�สุตอบว�า เราเก�ด่ในสุก�ล่กษ�ตร�ย( ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งอภ�ญญา ม#อาสุวะท�)งปิวงสุ�)นแล่�ว บ�ด่น#) ภพใหัม�ขุองเราไม�ม#. ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�สุ�องแสุงสุว�าง ทรงบรรเทาความม6ด่ ถ�าพระองค(เปิ/นพระสุ�พพ�ญญู"พ�ทธเจ้�า ขุ�าพระองค(จ้�กขุอนม�สุการพระองค( พระองค(ผู้"�ท-า ท#+สุ�ด่ท�กขุ(.เราได่�เอาหัน�งสุ�ตว(ล่าด่ถวาย เปิ/นท#+ปิระท�บน�+ง พระสุ�พพ�ญญู"ปิระท�บน�+ง บนหัน�งสุ�ตว(น�)น เราอ�ปิ;ฏฐากพระ

องค( พระผู้"�ม#พระภาค ปิระท�บน�+งบน หัน�งสุ�ตว(ท#+เราล่าด่ถวายน�)น เราน�มนต(พระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�ไปิสุ"�ภ"เขุา เก.บผู้ล่มะพล่�บใสุ�หัาบจ้นเต.ม น-ามาคล่�กเคล่�าด่�วยน-)าผู้7)งแล่�ว ได่�ถวายแด่� พระพ�ทธเจ้�า เม6+อเรามองด่"อย"� พระช�นเจ้�าทรงเสุวยในขุณะน�)น เรามองด่"พระองค(ผู้"�น-าขุองโล่ก ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระองค( พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควรร�บเคร6+องบ"ชา ปิระท�บน�+งอย"�ใน อาศรมขุองเรา ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ม#ความเล่6+อมใสุ ได่�อ�งคาสุ เราใหั�อ�+มหัน-าด่�วยผู้ล่มะพล่�บด่�วยม6อขุองตน เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กได่�เสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๒๕ คร�)ง แล่ะจ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๐๐๐ คร�)ง ขุ�าว น-)า ผู้�า แล่ะท#+นอน อ�นสุมควรแก�ค�ามากปิระกอบด่�วยบ�ญกรรม (ด่�งจ้ะ) ร" �ความด่-าร� ขุองผู้"�น�)นผู้"�พร�อมเพร#ยงด่�วยบ�ญกรรม จ้�กบ�งเก�ด่ขุ7)นในท�นท# ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นผู้"� บ�นเท�งพร�อมแล่ะเปิ/นผู้"�ม#ความสุบายท�กเม6+อ ผู้"�น#)เขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ ค6อความเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( ในก-าเน�ด่น�)น จ้�กเปิ/นผู้"�ม#สุ�ขุท�กแหั�ง จ้�กได่�เปิ/นมน�ษย( ผู้"�น�)นเปิ/นผู้"�เล่�าเร#ยน ทรงจ้-ามนต( ร" �จ้บไตรเพท ได่�เขุ�าเฝ้Aา พระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว จ้�กเปิ/นพระอรหั�นต( เราระล่7กถ7งตนได่�ในกาล่ใด่ถ7งความเปิ/นผู้"�ร" �แจ้�ง ในกาล่ใด่ ในกาล่น�)น ความพร�องในโภคสุมบ�ต�ไม�ม#แก�เราเล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายผู้ล่ไม� เราบรรล่�ถ7งธรรมอ�นปิระเสุร�ฐ แล่�ว ถอนราคะแล่ะโทสุะขุ7)นได่�แล่�ว เปิ/นผู้"�ม#อาสุวะท�)งปิวงสุ�)นรอบแล่�วบ�ด่น#) ภพใหัม�ม�ได่�ม# เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"ก ด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เรา ได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราได่�บรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระต�สุสุเมตเตยยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ต�สุสุเมตเตยยเถราปิทาน.

ปิ�ณณกเถราปิทานท#+ ๒ (๔๐๒) ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายพระเพล่�งพ�ทธสุร#ระ -2 1 0 0 0 -14040 31 0 0 0

[๔๐๔] พระพ�ทธเจ้�าผู้"�สุย�มภ" ไม�ทรงแพ�อะไรๆ ทรงพระปิระชวร ทรงอาศ�ยยอด่เง6)อมปิระท�บอย"�ในระหัว�างภ"เขุา ขุณะน�)นได่�ม#เสุ#ยงบ�นล่6อล่�+นโด่ยรอบ อาศรมขุองเรา เม6+อพระพ�ทธเจ้�าเสุด่.จ้น�พพาน ได่�ม#แสุงสุว�างในขุณะน�)น หัม# หัมาปิNา เสุ6อด่าว เน6)อร�าย แล่ะราชสุ#หั( ม#อย"�ในไพรสุณฑู(ปิระมาณ เท�าใด่ ท�)งหัมด่น�)นได่�พาก�นสุ�งเสุ#ยงร�องขุ7)น ในขุณะน�)น เราเหั.นความ อ�ศจ้รรย(น�)นแล่�ว ได่�ไปิสุ"�เง6)อม ณ ท#+น�)น เราได่�เหั.นพระสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ไม�แพ�อะไรๆ น�พพานแล่�ว เหัม6อนพระยาร�งม#ด่อกบานสุะพร�+ง เช�นพระ อาท�ตย(อ�ท�ย ด่�งถ�านเพล่�งปิราศจ้ากเปิล่วไฟ้ ผู้"�ด่�บสุน�ทแล่�ว ไม�แพ�อะไรๆ เราน-าเอาหัญ�าแล่ะไม�มากองใหั�เต.มแล่�ว ได่�ท-าเช�ง

ตะกอนขุ7)นบนน�)น คร�)น ท-าเช�งตะกอนด่#แล่�ว ได่�ถวายพระเพล่�งพระพ�ทธสุร#ระ คร�)นถวายพระเพล่�งพระพ�ทธสุร#ระแล่�วได่�เอาน-)าอบปิะพรม ในขุณะน�)น เทวด่าย6นอย"�ในอากาศ ได่�ระบ�ช6+อว�า ท�านผู้"�เปิ/นม�น# ในกาล่ใด่ ท�านม#นามช6+อว�าปิ�ณณกะ ในกาล่ น�)น ท�านบ-าเพ.ญก�จ้น�)นแก�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�สุย�มภ"แล่�ว เราจ้�ต�จ้ากกายน�)น แล่�ว ได่�ไปิสุ"�เทวโล่ก ในเทวโล่กน�)น กล่�+นอ�นสุ-าเร.จ้ด่�วยท�พย(ย�อมตกล่ง จ้ากอากาศ แม�ในเทวโล่กน�)น เราก.ม#ช6+อว�าปิ�ณณกะ ในกาล่น�)น เรา เปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย(ย�อมย�งความด่-าร�ใหั�บร�บ"รณ( ภพน#)เปิ/นภพท#+สุ�ด่ขุองเรา ภพท#+สุ�ด่ย�อมเปิ/นไปิ แม�ในภพน#) นามขุองเราก.ย�งปิรากฏช6+อว�าปิ�ณณกะ เราย�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�า โคด่มศากยบ�ตรใหั�ทรงโปิรด่ แล่�ว ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� ในก�ล่ปิท#+ ๙๑ แต� ก�ล่ปิน#) เราได่�ท-ากรรมใด่ในกาล่น�)น ด่�วยกรรมน�)น เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายพระเพล่�งพ�ทธสุร#ระ เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอน ภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม# อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�ว หันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้ แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระปิ�ณณกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ปิ�ณณกเถราปิทาน.

เมตตค"เถราปิทานท#+ ๓ (๔๐๓)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายเนยใสุ-2 1 0 0 0 -14050 48 0 0 0

[๔๐๕] ภ"เขุาช6+ออโสุก ม#อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( ว�สุสุ�กรรมเทพบ�ตรน�รม�ต อาศรมใหั�แก�เราท#+ภ"เขุาอโสุกน�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�เมธ ผู้"�เล่�ศ ปิระกอบด่�วยพระกร�ณา เปิ/นม�น# เวล่าเช�าทรงครองผู้�าแล่�ว เสุด่.จ้เขุ�ามาใน สุ-าน�กเราเพ6+อบ�ณฑูบาต เราได่�เหั.นพระมหัาว#รเจ้�า พระนามว�าสุ�เมธ ผู้"�น-า ขุองโล่ก เสุด่.จ้เขุ�ามาแล่�ว ร�บบาตรขุองพระสุ�คตแล่�ว เอาเนยใสุแล่ะ น-)าม�นใสุ�ใหั�เต.ม ถวายในพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ พระนามว�าสุ�เมธผู้"�น-าขุองโล่ก ปิระนมกรอ�ญชล่#แล่�ว ย�งความโสุมน�สุใหั�เก�ด่โด่ยย�+ง ด่�วย การถวายเนยใสุ (แล่ะน-)าม�น) น#) แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตไว�ม�+น เราเปิ/น เทวด่าหัร6อเปิ/นมน�ษย(ย�อมได่�สุ�ขุอ�นไพบ"ล่ย( เราท�องเท#+ยวไปิในภพน�อยภพใหัญ� เว�นภพว�น�บาต ต�)งจ้�ตม�+นไว�ในพระพ�ทธเจ้�าน�)น ย�อมได่�บทอ�น ไม�หัว� +นไหัว ด่"กรพราหัมณ( การท#+ท�านได่�เหั.นเราน�)น เปิ/นล่าภท#+ท�านได่�ด่# แล่�ว ด่�วยว�า บ�คคล่อาศ�ยการเหั.นเราแล่�ว จ้�กบรรล่�ถ7งอรหั�ต ท�านจ้งเปิ/น ผู้"�เบาใจ้ ไม�ต�องกล่�ว บรรล่�ถ7งยศใหัญ� ท�านถวายเนยใสุแก�เราแล่�ว จ้�กพ�นจ้ากชาต�ท�กขุ(ได่�ด่�วยการถวายเนยใสุน#) แล่ะด่�วยการต�)งจ้�ตไว�ม�+น เราเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย(ย�อมได่�สุ�ขุอ�นไพบ"ล่ย(ด่�วยอธ�การน#) แล่ะด่�วยความ เปิ/นผู้"�ม#จ้�ตเมตตา ผู้"�น�)นจ้�กร6+น

รมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๑๘๐๐ ก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นท�าวเทวราช ๑๘ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณนาน�บม�ได่� จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ครอบครองแผู้�นด่�น ม#สุม�ทร สุาคร ๔ เปิ/นท#+สุ�ด่ ม#ความชนะว�เศษ เปิ/นใหัญ�ในชมพ"ทว#ปิมณฑูล่ ๕๑ คร�)ง มหัาสุม�ทรกระเพ6+อมไม�หัย�ด่ แล่ะแผู้�นด่�นทรงไว�ยาก ฉั�นใด่ โภคสุมบ�ต�ขุองเราจ้�กน�บปิระมาณม�ได่� ฉั�นน�)น เราถวายเง�น ๖ ล่�านแล่�วออกบวชแสุวงหัาก�ศล่อะไรอย"� จ้7งเขุ�าไปิหัาพราหัมณ(พาวร# เราเล่�าเร#ยนล่�กษณะม#องค( ๖ในมนต(น�)นอย"� ขุ�าแต�พระมหัาม�น# พระองค(เสุด่.จ้อ�บ�ต�ขุ7)นก-าจ้�ด่ความม6ด่น�)น แล่�ว ขุ�าแต�พระมหัาม�น# ขุ�าพระองค(ปิระสุงค(จ้ะเฝ้Aาพระองค(จ้7งมา ได่�ฟ้;ง ธรรมขุองพระองค(แล่�ว ได่�บรรล่�บทอ�นไม�หัว� +นไหัวในก�ล่ปิท#+ ๓ หัม6+นแต�ก�ล่ปิน#) เราได่�ถวายเนยใสุแก�พระพ�ทธเจ้�า ในระหัว�างน#) เราไม�ร" �จ้�กท�คต�เล่ย เราใหั�ขุอเนยใสุแล่�ว เนยใสุด่�งจ้ะร" �ความด่-าร�ขุองเรา ย�อมเก�ด่ตามปิรารถนา ร" �ความด่-าร�แล่�วเก�ด่ขุ7)น เราอ�งคาสุภ�กษ�ท�)งปิวงใหั�อ�+มหัน-า โอ พระพ�ทธเจ้�า โอ พระธรรม โอ สุ�ตถ�สุ�มปิทา ก.เราถวายเนยใสุหัน�อยเด่#ยวแล่�วย�อมได่�เนยใสุปิระมาณม�ได่� น-)าในมหัาสุม�ทรม#ปิระมาณถ7งยอด่เขุาสุ�เมร�เม6+อเท#ยบก�บเนยใสุขุองเรา จ้�กไม�เท�าสุ�วนแหั�งเสุ#)ยว โอกาสุแหั�งจ้�กรวาฬท#+เขุาท-าใหั�เปิ/นกองปิระมาณเท�าใด่ โอกาสุน�)น ย�อมไม�สุมก�บกองผู้�าท�)งหัล่ายท#+เก�ด่ขุ7)นแก�เรา ขุ�นเขุาหั�มว�นต(ล่�วนแต�หั�นแม�จ้ะสุ"งสุ�ด่ ก.จ้�กไม�เท�า ขุองหัอม เนยใสุ แล่ะสุ�+งอ6+นอ�นเก�ด่ในปิ;จ้จ้�บ�น แล่ะน�พพานอ�นปิ;จ้จ้�ยไม�ปิร�งแต�ง น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายเนยใสุ เราเปิ/นผู้"�ม#สุต�ปิ;ฏฐานเปิ/นท#+นอนม#สุมาธ�แล่ะฌานเปิ/นอารมณ( ว�นน#) เราเปิ/นผู้"�ย�งโพชฌงค(ใหั�เก�ด่ น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการถวายเนยใสุ เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+ เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระเมตตค"เถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เมตตค"เถราปิทาน.

โธตกเถราปิทานท#+ ๔ (๔๐๔)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายสุะพาน-2 1 0 0 0 -14060 53 0 0 0

[๔๐๖] ในกาล่น�)น แม�น-)าคงคาช6+อภาค#รสุ# ไหัล่มาจ้ากภ"เขุาหั�มว�นต( ไหัล่ผู้�านไปิทางปิระต"พระนครหังสุวด่# อารามช6+อโสุภ�ตะ มหัาชนสุร�างไว�อย�างสุวยงาม ใกล่�ฝ้;+ งแม�น-)า พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�น-าขุองโล่ก ปิระท�บ อย"�ในอารามน�)น พระผู้"�ม#พระภาคอ�นหัม"�มน�ษย(แวด่ล่�อมแล่�ว ปิระท�บน�+ง ในอารามน�)น ด่�งพระอ�นทร(จ้ากด่าวด่7งสุ( ไม�คร�+นคร�ามด่�จ้ไกรสุ#หัราช ขุ�าแต�พระมหัาม�น# ขุ�าพระองค(เปิ/นพราหัมณ(ม#นาม

ช6+อว�าฉัฬิ�งคะ อย"�ในนครหังสุวด่#ม#ช6+ออย�างน�)น ในกาล่น�)น ศ�ษย( ๑๘๐๐ คนแวด่ล่�อมขุ�าพระองค( ขุ�าพระองค(พร�อมด่�วยศ�ษย(เหัล่�าน�)นเขุ�าไปิสุ"�ฝ้;+ งแม�น-)า ณ ท#+น�)น ขุ�าพระองค( ได่�เหั.นพระหัล่ายร"ปิผู้"�ไม�คด่โกง ผู้"�ช-าระบาปิแล่�ว ก-าล่�งขุ�ามแม�น-)าภาค#รสุ#อย"� ขุณะน�)นขุ�าพระองค(ค�ด่อย�างน#)ว�า บ�ตรแหั�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#ยศมากเหัล่�าน#)ขุ�ามแม�น-)าท�)งเย.นแล่ะเช�า ย�อมท-าตนใหั�ล่-าบาก ย�อมท-าตนใหั�เด่6อด่ร�อนบ�ณฑู�ตย�อมกล่�าวสุรรเสุร�ญพระพ�ทธเจ้�าว�าเปิ/นผู้"�เล่�ศขุองโล่ก พร�อมท�)ง เทวโล่ก เคร6+องสุ�กการะสุ-าหัร�บช-าระทางค6อคต�ในท�กขุ�ณาขุองเราไม�ม# ถ�า เช�นน�)น เราพ7งท-าสุะพานขุ�ามแม�น-)าถวายแด่�พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ เถ�ด่ คร�)นเราใหั�ท-าสุะพานน#)แล่�ว จ้ะขุ�ามภพน#)ได่� ขุ�าพระองค(ได่�ใหั�ทร�พย( ๑๐๐ (บ�าง)

๑๐๐๐ (บ�าง) แล่�วใหั�ท-าสุะพาน ด่�วยขุ�าพระองค(เช6+อว�าก�ศล่ท#+เราท-าแล่�วน#)จ้�กไพบ"ล่ย( ขุ�าพระองค(ใหั�ท-าสุะพานน�)นเสุร.จ้แล่�ว ได่� เขุ�าไปิเฝ้Aาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�น-าขุองโล่ก ปิระนมอ�ญชล่#เหัน6อเศ#ยร แล่�วได่� กราบท"ล่ด่�งน#)ว�า ขุ�าพระองค(ใหั�ทร�พย( ๑๐๐ (บ�าง) ๑๐๐๐ (บ�าง) แล่�วใหั� ท-าสุะพานน#) ขุ�าแต�พระมหัาม�น# ขุอได่�โปิรด่ทรงร�บสุะพานใหัญ� เพ6+อ ปิระโยชน(แก�พระองค(เถ�ด่ พระเจ้�าขุ�า พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิท�ม�ตระทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�ควรร�บเคร6+องบ"ชา ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ม#ความเล่6+อมใสุ ได่�ใหั�ท-าสุะพานด่�วยม6อขุองตนใหั�แก�เรา เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น#)แม�ตก ล่งในเหัวก.ด่# จ้ากภ"เขุาก.ด่# จ้ากต�นไม�ก.ด่# แม�จ้�ต�แล่�วจ้�กได่�ท#+ต�)งม�+น น#) เปิ/นผู้ล่แหั�งการใหั�สุะพาน ศ�ตร"ท�)งหัล่ายย�อมขุ�มขุ#+ไม�ได่� เปิร#ยบเหัม6อนล่มขุ�มขุ#+ต�นไทรอ�นม#รากแล่ะย�านงอกงามไม�ได่� ฉัะน�)น น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายสุะพาน พวกโจ้รย�อมขุ�มเหังไม�ได่� กษ�ตร�ย(ท�)งหัล่ายย�อมไม�ด่"หัม�+นผู้"�น#)จ้�กขุ�ามพ�นศ�ตร"ท�)งปิวง น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายสุะพาน ผู้"�น#)ปิระกอบ ด่�วยบ�ญกรรม ถ7งจ้ะอย"�ในโอกาสุแจ้�ง ถ"กแด่ด่กล่�าจ้�ด่แผู้ด่เผู้า ก.จ้�กไม�ม#เวทนา ในเทวโล่กก.ด่# ในมน�ษยโล่กก.ตาม ยานช�างอ�นตกแต�งด่#แล่�วด่�งจ้ะร" �ความด่-าร�ขุองผู้"�น�)น จ้�กบ�งเก�ด่ในท�นท# ม�าสุ�นธพ ๑๐๐๐ ม�าอ�นเปิ/นพาหันะม#ก-าล่�งว�+งเร.วด่�งล่ม จ้�กคอยร�บใช�ท�)งเวล่าเย.นแล่ะเช�า น#)เปิ/นผู้ล่ แหั�งการถวายสุะพาน ผู้"�น#)มาเก�ด่เปิ/นมน�ษย( จ้�กเปิ/นผู้"�ม#ความสุ�ขุ แม�ในการเก�ด่เปิ/นมน�ษย(น#) ก.จ้�กม#ยานช�าง ในแสุนก�ล่ปิแต�ก�ล่ปิน#) พระศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�กเสุด่.จ้ อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นทายาท ในธรรมขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)น เปิ/น โอรสุอ�นธรรมน�รม�ต จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะน�พพาน โอ เราได่�ท-าก�ศล่กรรมแล่�วในพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระผู้"�อ�ด่ม เราเปิ/นผู้"�บรรล่�ความสุ�)นอาสุวะ เพราะได่�ท-าก�ศล่กรรมในพระพ�ทธ เจ้�าพระองค(น�)น เราเปิ/นผู้"�ท-าความเพ#ยร ม#ตนสุ�งไปิแล่�ว สุงบระง�บ ไม� ม#อ�ปิธ� ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� เรา เผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�า ขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�

แล่�วโด่ยล่-าด่�บพระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระโธตกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โธตกเถราปิทาน.

อ�ปิสุ#วเถราปิทานท#+ ๕ (๔๐๕)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุร�างอาศรม -2 1 0 0 0 -14070 98 0 0 0

[๔๐๗] เราสุร�างอาศรม สุร�างบรรณศาล่าอย�างสุวยงาม ณ ท#+ใกล่�ภ"เขุาช6+ออโนมะ อ�นม#อย"�ในท#+ไม�ไกล่ภ"เขุาหั�มว�นต( ณ ท#+น�)นม#แม�น-)าไหัล่อย"� ม#ท�าน-)าราบเร#ยบน�าร6+นรมย(ใจ้ กอปิท�มแล่ะกออ�บล่เปิ/นอ�นมาก ย�อมเก�ด่ท#+ท�าน-)าอ�นช��มช6)น ในแม�น-)าน�)น ม#ปิล่าสุล่าด่ ปิล่ากระบอก ปิล่าสุวาย ปิล่าเค�า ปิล่า ตะเพ#ยน แล่ะเต�าช�กช�ม ม#น-)าไหัล่อย"�ในกาล่น�)น ม#ต�นด่#หัม# ต�นอโสุก ต�นเขุ.ม ต�นชาตบ�ด่ มะง�+ว แล่ะมะนาว ม#ด่อกบาน ขุ7)นอย"�รอบอาศรม ขุองเรา ไม�ม#อ�ญช�นเขุ#ยว มะล่�ซุ้�อน ต�นร�ง ต�นสุน ต�นจ้-าปิา ขุ7)นอย"� เปิ/นหัม"�ๆ มากด่�วยก�น ม#ด่อกบาน ต�นก��ม ต�นอ�โล่ก สุล่�ด่ได่ ม# ด่อกบาน ต�นปิระด่"� แล่ะมะซุ้างหัอม ม#ด่อกบานม#อย"�ในท#+ใกล่�อาศรมขุองเรา ต�นราชพฤกษ( แคฝ้อย ต�นค�ด่เค�า ต�นปิระยงค( มะกล่-+าหัล่วงไม�ขุ�างน�าว ม#ด่าษด่าอย"�โด่ยรอบก7+งโยชน( มาตกรา ต�นชะบาซุ้�อน ต�น โล่ด่แด่ง ขุ7)นเปิ/นหัม"�อย"�ใกล่�แม�น-)า ไม�ปิร" สุมอพ�เภก ก-าล่�งด่อกบาน ม#อย"�มาก ต�นสุมอม#อย"�มาก ก-าล่�งด่อกบาน อย"�ใกล่�อาศรมขุองเรา เม6+อต�นไม�เหัล่�าน#)ม#ด่อก ต�นไม�ท�)งหัล่ายก.งามมาก โด่ยรอบท#+อาศรมขุองเราย�อมหัอมตระหัล่บไปิด่�วยกล่�+นด่อกไม�น�)น ม#ต�นสุมอไทย มะขุามปิAอม มะม�วง ไม�หัว�า สุมอพ�เภก ต�นกะเบา ต�นรกฟ้Aา ต�นมะต"ม ต�นมะปิรางต�นมะพล่�บ ต�นมะหัาด่ ต�นมะทราง ต�นมะด่"ก ต�นขุน�นสุ-ามะล่อ ต�น ขุน�น ต�นกล่�วย ต�นจ้�นทร#ผู้ล่า ต�นมะกอก ต�นว�ล่ล่�การ ผู้ล่าน� ม# มากมาย ผู้ล่ก-าล่�งสุ�กงอมหัล่�นอย"�ใกล่�อาศรมขุองเรา อาฬกา อ�สุ�ม�คคา จ้ ตโต โสุรผู้ล่า พหั"อวฏา ปิกกภร�ตา ม�ล่ก]ขุ�ท�ม]พราน� จ้ เถาด่#ปิล่#กะวาน ต�นไทร ต�นมะขุว�ด่ ต�นมะเด่6+อ ม#มากมาย ม#ผู้ล่สุ�ก ปิาร�โยต�นไม�เหัล่�าน#)แล่ะชน�ด่อ6+นม#มากมาย ก-าล่�งม#ผู้ล่ใกล่�อาศรมขุองเรา แม�ต�น ไม�ด่อกก.ม#มาก ก-าล่�งบานใกล่�อาศรมขุองเรา เช�นมะล่�ว�น ต�นกระท��มต�นนมแมว แล่ะคนทา อาล่กา แล่ะต�นปิาล่(ม ม#อย"�ใกล่�อาศรมขุองเรา ในท#+ไม�ไกล่อาศรมขุองเราน�)น ม#สุระใหัญ�ท#+เก�ด่เองสุระหัน7+ง ม#น-)าใสุแจ้ว̂จ้6ด่ เย.นสุน�ท ม#ท�าน-)าราบเร#ยบน�าร6+นรมย(ใจ้ ในสุระน�)น ม#กอปิท�ม กอ อ�บล่ แล่ะกอบ�ณฑูร�ก มากมาย ด่าษด่าด่�วยบ�วขุาวแล่ะบ�วเผู้6+อน ล่มพ�ด่ พากล่�+นหัอมต�างๆ มา กอปิท�มกอหัน7+งก-าล่�งต"ม กออ6+นๆ ม#ด่อกบานด่อกปิท�มบานแล่�ว ร�วงหัล่�นล่ง คงม#แต�ฝ้;กบ�วเปิ/นอ�นมาก น-)าหัวานท#+ไหัล่ออกจ้ากรากเหัง�าบ�ว รสุหัวานปิานด่�งน-)าผู้7)ง นมสุด่ แล่ะเนยใสุ ด่อก โกม�ทม#กล่�+นหัอมต�างๆ ด่�วยกล่�+นหัอมน�)น ม#ด่อกบานมากมาย เราเหั.นอย"�โด่ยรอบเสุมอ ท#+ใกล่�ขุอบสุระ ม#

ไม�เกตเปิ/นอ�นมาก ม#ด่อกบาน ต�นชะบาด่อกบานสุะพร�+ง อ�ญช�นขุาวด่อกม#กล่�+นหัอม จ้ระเขุ� ปิล่าฉัล่าม คหักา ย�อมเก�ด่อย"�ในสุระน�)น ในสุระน�)น ม#อ�ค]คาหักา ง"เหัล่6อมมาก ปิล่า สุล่าด่ ปิล่ากระบอก ปิล่าสุวาย ปิล่าเค�า ปิล่าตะเพ#ยน เต�า มากมาย อโถ สุปิฏเกหั� จ้ นกพ�ราบ นกค�บแค นกคว�ก นกกาน-)า นกต�อย ต#ว�ด่ นกสุาล่�กา นกค�อนหัอย นกโพระด่ก กระรอก นกเขุา เหัย#+ยวอ�ทธรา ม#อย"�มาก หัมาจ้�)งจ้อก ล่"กนกแขุกเต�า ไก�ปิNา ฟ้าน ม#อย"�มาก กาเสุน�ยา จ้ ต�ล่กา ย�อมอาศ�ยสุระน�)นเล่#)ยงช#ว�ต ราชสุ#หั( เสุ6อโคร�ง เสุ6อเหัล่6อง หัม# หัมาไน เสุ6อด่าว ล่�ง ก�นนร ปิรากฏอย"�ใกล่�อาศรมขุองเรา เราสุ"ด่กล่�+นหัอมเหัล่�าน�)น บร�โภคผู้ล่ไม� แล่ะด่6+มน-)าหัอม อย"�ในอาศรมขุองเรา เน6)อทราย หัม" เน6)อฟ้าน ขุ�ท]ทร"ปิกา อ�คค�กา (นกเขุาไฟ้) นกโชต�กร หังสุ( นกกะเร#ยน นกย"ง แล่ะปิระกอบด่�วยนกด่�เหัว�า อย"�ใกล่�อาศรมขุองเรา หัน�อไม� ไม�ก-าค"น ต�นโปิต]ถสุ#สุกา ม#อย"�มากพวกปิIศาจ้ อสุ"ร ก�มภ�ณฑู( ผู้#เสุ6)อน-)า ม#มาก พวกนกคร�ฑู ง" ย�อมอย"� ใกล่�อาศรมขุองเรา ฤาษ#ท�)งหัล่ายม#อาน�ภาพมาก ม#จ้�ตสุงบระง�บม�+นคงท�)งหัมด่ล่�วนทรงคนโทน-)า น��งหัน�งสุ�ตว( ท�+งเล่.บ สุวมชฎา แล่ะม#หัาบเต.ม อย"�ในอาศรมขุองเรา ทอด่ตาด่"ปิระมาณช�+วแอก ม#ปิ;ญญา ม#ความ ปิระพฤต�สุงบ ย�นด่#ด่�วยล่าภแล่ะความเสุ6+อมล่าภ อย"�ในอาศรมขุองเราฤาษ#เหัล่�าน�)นสุล่�ด่ผู้�าเปิล่6อกไม�กรอง เคาะหัน�งสุ�ตว( แขุ.งแรงด่�วยก-าล่�ง ขุองตน ย�อมเหัาะไปิได่�ในอากาศในกาล่น�)น น-าเอาน-)าใหัม�แล่ะไม�สุ-าหัร�บท-าฟ้Vนใสุ�ไฟ้มา แล่ะบวชเอาเอง น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งปิาฏ�หัาร�ย(ขุองตนๆ ฤาษ#เหัล่�าน�)นถ6อหัม�อโล่หัะ อย"�ในท�ามกล่างปิNา เปิร#ยบเหัม6อนช�างก�ญชรมหัานาค แล่ะไกรสุรราชสุ#หั(ผู้"�ไม�คร�+นคร�าม ฤาษ#พวกหัน7+งไปิสุ"�อ�ตตรก�ร�ทว#ปิต�างก.เหั.นก-าล่�งขุองตนๆ (ขุองก�นแล่ะก�น) ฤาษ#เหัล่�าน�)น ต�างน-าเอาอาหัารจ้ากทว#ปิน�)นๆ มาบร�โภคร�วมก�น เม6+อฤาษ#ท�)งหัมด่ผู้"�ม#เด่ชร� �งเร6อง ผู้"�คงท#+ หัล่#กไปิ ด่�วยเสุ#ยงหัน�งสุ�ตว( ปิNาย�อมม#เสุ#ยงด่�งล่�+นในกาล่น�)น ขุ�าแต�พระมหัาว#ระ พวกศ�ษย(ขุองขุ�าพระองค( เหัล่�าน�)นม#เด่ชร� �งเร6องเช�นน#)ขุ�าพระองค(แวด่ล่�อมด่�วยฤาษ#เหัล่�าน�)น อย"�ในอาศรมขุองขุ�าพระองค( ฤาษ# เหัล่�าน#)ย�นด่#ด่�วยกรรมขุองตน ขุ�าพระองค(แนะน-าแล่�วมาปิระช�มก�นเพล่�ด่เพล่�นในกรรมขุองตน ย�งขุ�าพระองค(ใหั�ย�นด่# แล่ะเปิ/นผู้"�ม#ศ#ล่ ม# ปิ;ญญา ฉัล่าด่ในอ�ปิปิม�ญญา พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�ควรร�บเคร6+องบ"ชา เปิ/นผู้"�น-าว�เศษ ทรงทราบเวล่าแล่�ว เสุด่.จ้เขุ�ามาใกล่� คร�)นพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#ความเพ#ยร ม#ปิ;ญญา เปิ/นม�น# เสุด่.จ้มาใกล่� จ้7งทรงร�บบาตร แล่�วเสุด่.จ้เขุ�ามาเพ6+อภ�กษา ขุ�าพระองค(ได่�เหั.นพระมหัาว#ระ พระนามว�าปิท�ม�ตระเสุด่.จ้เขุ�ามา จ้7งปิ"ล่าด่เคร6+องล่าด่หัญ�าแล่�วเกล่#+ยด่�วยด่อก ร�ง ท"ล่เช�ญพระสุ�มพ�ทธเจ้�าปิระท�บน�+งแล่�วท�)งด่#ใจ้แล่ะสุล่ด่ใจ้ ได่�ร#บขุ7)นไปิบนภ"เขุา น-าเอากฤษณามา ได่�เก.บเอาขุน�นอ�นม#กล่�+นหัอม ผู้ล่โต ปิระมาณเท�าหัม�อ ยกขุ7)นบ�าแบกมา เขุ�าไปิเฝ้Aาพระพ�ทธเจ้�าผู้"�น-าช�)นพ�เศษ ได่�ถวายผู้ล่ขุน�นแก�พระพ�ทธเจ้�าแล่�ว ไล่�ทากฤษณา ขุ�าพระองค(ม#จ้�ต เล่6+อมใสุโสุมน�สุ ได่�ถวายบ�งคมพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ พระพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�ทรงร" �แจ้�งโล่ก ผู้"�

ควรร�บเคร6+องบ"ชา ปิระท�บน�+งใน ท�ามกล่างพวกฤาษ# ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ได่�ถวายผู้ล่ขุน�น กฤษณาแล่ะอาสุนะแก�เรา เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว โภชนาหัารด่�งจ้ะร" �จ้�ตคนผู้"�น#) จ้�กเก�ด่ขุ7)นท�)งในบ�าน ในปิNา ท#+เง6)อมเขุาหัร6อใน ถ-)า คนผู้"�น#)บ�งเก�ด่ในเทวโล่กหัร6อในมน�ษยโล่ก จ้�กอ�+มเอ�บบร�บ"รณ(ด่�วย โภชนาหัารแล่ะผู้�าผู้�อน คนผู้"�น#)เขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ ค6อ เปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย(จ้�กเปิ/นผู้"�ม#โภคสุมบ�ต�ร�อยล่�านแสุนโกฏ�ท�องเท#+ยวไปิ จ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๐๐๐ คร�)งจ้�กเสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๗๑ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บม�ได่� ในแสุนก�ล่ปิ สุก�ล่โอกกากะจ้�กสุมภพ พระ ศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�ก เสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นทายาทในธรรมขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)นเปิ/นโอรสุอ�นธรรมน�รม�ต จ้�กได่�เปิ/นสุาวกขุองพระศาสุด่าโด่ยม#นามช6+อว�า อ�ปิสุ#วะ จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวง เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เราได่�เหั.น พระพ�ทธเจ้�า ผู้"�เปิ/นนายกน#) เปิ/นล่าภท#+เราได่�ด่#แล่�ว ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ในบ�านก.ตาม ในปิNาก.ตาม ท#+เง6)อมเขุาก.ตาม ในถ-)าก.ตาม โภชนาหัารด่�งจ้ะร" �ความด่-าร�ขุองเรา ย�อมม#แก�เราท�กเม6+อ เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มา ในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธ ศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�ปิสุ#วเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�ปิสุ#วเถราปิทาน.

น�นทกเถราปิทานท#+ ๖ (๔๐๖)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายมณฑูปิ -2 1 0 0 0 -14080 39 0 0 0

[๔๐๘] ในกาล่ก�อน เราได่�เปิ/นพรานเน6)อ (เท#+ยว) อย"�ในปิNาใหัญ� เท#+ยวแสุวงหัา เน6)อฟ้านอย"� ได่�พบพระสุย�มภ" ในกาล่น�)น พระสุย�มภ"สุ�มพ�ทธเจ้�า ผู้"�ไม� แพ�อะไรๆ พระนามว�าอน�ร�ทธะ ผู้"�เปิ/นน�กปิราชญ( ทรงพระปิระสุงค(ว�เวก จ้7งเสุด่.จ้เขุ�าปิNา เราถ6อเอาท�อนไม� ๔ ท�อนมาปิ;กล่งในท#+ ๔ ม�ม ท-าเปิ/น มณฑูปิเร#ยบร�อยแล่�ว ม�งด่�วยด่อกปิท�ม คร�)นม�งมณฑูปิแล่�ว ได่�ถวายบ�งคม พระสุย�มภ" ท�)งธน"ไว� ณ ท#+น�)นเอง แล่�วออกบวชเปิ/นบรรพช�ต เม6+อเรา บวชแล่�วไม�นานโรคก.เก�ด่ขุ7)นแก�เรา เราระล่7กถ7งบ�รพกรรมได่� ได่�ท-ากาล่ะ ณ ท#+น�)น เราปิระกอบด่�วยบ�รพกรรม จ้7งได่�ไปิสุ"�เทวโล่กช�)นด่�สุ�ต ในช�)น ด่�สุ�ตน�)นว�มานทองย�อมเก�ด่ขุ7)นแก�เราตามปิรารถนา เราอธ�ษฐานยาน อ�นเปิ/นท�พย(อ�นเท#ยมด่�วยม�าพ�นม�า ขุ7)นบนยานน�)นแล่�ว ย�อมไปิตามความ ปิรารถนา เม6+อเราอ�นบ�ญกรรม น-ามาจ้ากมน�ษยโล่ก

น�)นมาเปิ/นเทวด่ามณฑูปิย�อมทรงไว�แก�เราในท#+ร �อยโยชน(โด่ยรอบ เราน�)นนอนอย"�บนท#+นอนท#+ไม�ม#เคร6+องน��ง ล่าด่ด่�วยด่อกไม� ด่อกปิท�มท�)งหัล่ายย�อมตกล่งมาจ้ากอากาศ เปิ/นน�ตยกาล่ เม6+อพย�บแด่ด่เต�นไหัวอย"� เม6+อแด่ด่แผู้ด่เผู้าอย"� แด่ด่ย�อม ไม�แผู้ด่เผู้าเรา น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการท-ามณฑูปิถวาย เราล่�วงพ�นท�คต�แล่�ว ปิด่อบายท�)งหัล่าย (เม6+อเราอย"�) ท#+มณฑูปิหัร6อท#+โคนไม� ความร�อนย�อมไม�ม#แก�เรา เราอธ�ษฐานสุ�ญญาว�าเปิ/นแผู้�นด่�นแล่�ว ขุ�ามทะเล่ไปิก.ได่� เราน�)น ได่�ท-าก�ศล่กรรมแล่�วหันอ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา เราท-าทางในอากาศแล่�ว เหัาะไปิในอากาศก.ได่� โอ เราได่�ท-าก�ศล่กรรมแล่�ว น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา เราย�อมระล่7กชาต�ก�อนๆ ได่� ช-าระท�พยจ้�กษ�แล่�ว อาสุวะท�)งหัล่ายขุองเราสุ�)นแล่�ว น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา ชาต�ก�อนๆ เราล่ะได่�แล่�ว เราเปิ/นโอรสุ ขุองพระพ�ทธเจ้�า แล่ะทายาทในสุ�ทธรรม น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา เราเปิ/น ผู้"�ย�งพระสุ�คตเจ้�า พระนามว�าโคด่มศากยบ�ตรใหั�โปิรด่ปิรานแล่�ว เปิ/นผู้"�ทรง ธรรม เปิ/นทายาทในธรรม น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งพ�ทธบ"ชา เราบ-าร�งพระสุ�มพ�ทธ เจ้�าพระนามว�าโคด่มศากยบ�ตรแล่�ว ได่�ท"ล่ถามพระองค(ผู้"�น-าขุองโล่กถ7งทางท#+จ้ะไปิสุ"�น�พพาน พระพ�ทธเจ้�าอ�นเราท"ล่ถามแล่�ว ได่�ตร�สุบอกบทอ�นล่7กซุ้7)ง ล่ะเอ#ยด่ เราฟ้;งธรรมขุองพระองค(แล่�ว ได่�บรรล่�ความสุ�)นอาสุวะ โอ เรา ท-ากรรมด่#แล่�ว เราพ�นจ้ากชาต�ท�กขุ(แล่�ว ม#อาสุวะท�)งปิวงสุ�)นรอบแล่�ว บ�ด่น#) ภพใหัม�ม�ได่�ม# เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มา ในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระ พ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระน�นทกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ น�นทกเถราปิทาน.

เหัมกเถราปิทานท#+ ๗ (๔๐๗)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการถวายต�+งแก�ว-2 1 0 0 0 -14090 73 0 0 0

[๔๐๙] ในกาล่น�)น เราเปิ/นด่าบสุช6+ออโนมะ ท-าอาศรมอย�างสุวยงาม ไว�ใกล่�ยอด่เง6)อมเขุา อย"�ในบรรณศาล่า กรรมค6อตบะขุองเราน�)นสุ-าเร.จ้แล่�ว เราถ7ง ความสุ-าเร.จ้ในก-าล่�งขุองตน กล่�าหัาญในสุาม�ญขุองตน ม#ความเพ#ยร ม#ปิ;ญญา เปิ/นม�น# แกล่�วกล่�าในล่�ทธ�สุม�ยขุองตน ฉัล่าด่ในการโต�ตอบ ไปิได่�ท�)งบนพ6)นด่�นแล่ะในอากาศ ฉัล่าด่ในล่างร�ายด่# ปิราศจ้ากความ เศร�าโศก ไม�แขุ�งด่# ม#อาหัารน�อย ไม�โล่ภจ้�ด่ ย�นด่#ด่�วยล่าภ แล่ะความ เสุ6+อมล่าภม#ปิกต�เพ�ง ย�นด่#ในฌาน เปิ/นม�น# ในกาล่น�)น พระสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าปิยท�สุสุ# ผู้"�เล่�ศ ม#พระกร�ณา เปิ/นม�น# พระองค(ทรงปิระสุงค(จ้ะขุนสุ�ตว(ใหั�ขุ�าม จ้7งทรงแผู้�พระกร�ณาไปิ พระมหัาม�น#พระนามว�าปิยท�สุสุ# ทรงพ�จ้ารณาเหั.นคนผู้"�ควรตร�สุร" �แล่�ว ก.เสุด่.จ้ไปิ

ปิระทานโอวาทในพ�นแหั�งจ้�กรวาฬ พระองค(ทรงปิระสุงค(จ้ะช�วยเหัล่6อเรา จ้7งเสุด่.จ้เขุ�ามาสุ"�อาศรมเรา พระช�นเจ้�าเราไม�เคยเหั.นมาก�อนแล่ะไม�เคยได่�ฟ้;งมาแต�ใครๆ แม�แต�การฝ้;นเหั.นก.ไม�เคยเก�ด่แก�เรา แต�ล่�กษณะท�)งหัล่ายเราร" �ด่# เราไปิได่�ท�)งบนพ6)นด่�น แล่ะในอากาศ ฉัล่าด่ในบทน�กษ�ตร เราน�)นได่�ฟ้;งขุ�าวพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว ย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุในพระพ�ทธองค( จ้ะย6นหัร6อน�+งอย"�ก.ตาม ย�อมระล่7กถ7งเปิ/น น�ตยกาล่ เม6+อเราระล่7กอย"�อย�างน#) แม�พระผู้"�ม#พระภาคก.ทรงระล่7กถ7ง เม6+อ เราระล่7กถ7งพระพ�ทธเจ้�า ปิIต�ย�อมม#แก�เราท�กขุณะ พระมหัาม�น#ทรงรอเวล่า อ#กหัน�อยแล่�ว จ้7งเสุด่.จ้เขุ�ามาหัาเรา แม�เม6+อพระองค(เสุด่.จ้ถ7ง เราก.ไม�ร" �ว�า ผู้"�น#)เปิ/นพระพ�ทธเจ้�ามหัาม�น# พระมหัาม�น#พระนามว�าปิยท�สุสุ#ผู้"�สุงเคราะหั( ปิระกอบด่�วยพระกร�ณาทรงย�งตน (เรา) ใหั�ทราบว�า เราเปิ/นพระพ�ทธเจ้�า ในมน�ษยโล่กพร�อมท�)งเทวโล่ก คร�)นเราร" �จ้�กพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิยท�สุสุ# ผู้"�มหัาม�น#แล่�ว ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุ ได่�กราบท"ล่ด่�งน#)ว�า ขุอภ�กษ�ท�)งปิวงจ้งน�+งบนต�+ง บนบ�ล่ล่�งก( แล่ะบนอาสุ�นท� สุ�วนพระองค(ผู้"�ม# พระกร�ณาในสุ�ตว(ท�)งปิวง เช�ญปิระท�บบนอาสุนะทอง ในขุณะน�)น เราน�รม�ตต�+งอ�นสุ-าเร.จ้ด่�วยแก�วล่�วนๆ แล่�ว น�รม�ตอาสุนะด่�วยฤทธ�ถวายแด่� พระม�น#พระนามว�าปิยท�สุสุ# เม6+อพระพ�ทธเจ้�าปิระท�บน�+งบนต�+งแก�วท#+เรา น�รม�ตด่�วยฤทธ�แล่�ว เราได่�ถวายผู้ล่หัว�าโต ปิระมาณเท�าหัม�อขุ�าวท�นท# พระมหัาม�น#ทรงย�งความย�นด่# ใหั�เก�ด่แก�เราแล่�ว เสุวยผู้ล่หัว�าในกาล่น�)นเราย�งจ้�ตใหั�เล่6+อมใสุแล่�ว ถวายบ�งคมพระศาสุด่า ก.พระผู้"�ม#พระภาคพระนาม ว�าปิยท�สุสุ# เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ปิระเสุร�ฐกว�านระ ปิระท�บน�+งอย"�บนอาสุนะ แก�ว ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ ได่�ถวายต�+งแก�วแล่ะผู้ล่หัว�าแก�เรา เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น#)จ้�กร6+นรมย(อย"�ใน เทวโล่กตล่อด่ ๗๗ ก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗๕ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/น เทวด่าเสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๓๒ คร�)ง จ้�กเปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�น ไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บม�ได่� จ้�กได่�บ�ล่ล่�งก(ทองค-า แล่ะบ�ล่ล่�งก(อ�นงาม บ�ล่ล่�งก( แก�วท�บท�ม แล่ะบ�ล่ล่�งก(ร�ตนะ เปิ/นอ�นมาก ท#+ท-าอย�างสุวยงาม บ�ล่ล่�งก( มากมายอ�นเปิ/นท#+ชอบใจ้จ้�กแวด่ล่�อมผู้"�น#) ผู้"�พร�+งพร�อมด่�วยบ�ญกรรม แม�เด่�นอย"� ท�กเม6+อ ปิราสุาทอ�นเปิ/นเร6อนยอด่แล่ะท#+นอนอ�นควรค�ามาก ด่�ง จ้ะร" �จ้�ตขุองผู้"�น#) จ้�กบ�งเก�ด่ขุ7)นท�กเม6+อ ช�างพล่าย ๖ หัม6+น ปิระด่�บด่�วย เคร6+องอล่�งการท�)งปิวง ม#สุายปิระคนพานหัน�าแล่ะพานหัล่�ง แล่�วด่�วยทอง ปิระกอบด่�วยเคร6+องปิระด่�บศ#รษะแล่ะขุ�ายล่�วนเปิ/นทอง อ�นควาญช�างผู้"�ถ6อ หัอกซุ้�ด่แล่ะขุอขุ7)นอย"�บนคอ ช�างเหัล่�าน�)นจ้�กบ-าเรอผู้"�น#) น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการ ถวายต�+งแก�ว ม�าสุ�นธพอาชาไนยโด่ยก-าเน�ด่ ๖ หัม6+นม�า เปิ/นพาหันะว�+งเร.วอ�นปิระด่�บด่�วยเคร6+องอล่�งการท�)งปิวง อ�นหัมอม�าม#ม6อถ6อธน"สุวมเกราะหัน�ง ขุ7)นขุ#+อย"� ม�าเหัล่�าน�)นจ้�กบ-าเรอผู้"�น#) น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายต�+งแก�ว รถ ๖หัม6+น อ�นปิระด่�บด่�วยเคร6+องอล่�งการท�)งปิวง หั��มด่�วยหัน�งเสุ6อเหัล่6องบ�าง หั��มด่�วยหัน�งเสุ6อโคร�งบ�าง สุอด่ใสุ�เคร6+องรบ ปิ;กธงหัน�ารถ อ�นนายสุารถ# ม#ม6อถ6อธน"สุวมเกราะขุ7)นปิระจ้-ารถอย"� จ้�กแวด่ล่�อมผู้"�น#)อย"�เปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการ

ถวายต�+งแก�ว แม�โคนมแล่ะโคผู้"�ต�วงาม ๖ หัม6+นต�ว จ้�กย�งล่"กโคใหั�เก�ด่ น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายต�+งแก�ว หัญ�ง ๑๖๐๐๐ คน อ�นปิระด่�บด่�วยเคร6+องอล่�งการท�)งปิวง ม#ผู้�าแล่ะอาภรณ(อ�นว�จ้�ตร ปิระด่�บปิระด่าด่�วยมณ# แล่ะก�ณฑูล่ ม#หัน�าเบ�กบาน ย�)มแย�ม ตะโพกผู้7+งผู้าย เอวเล่.กเอวบาง จ้�กแวด่ล่�อมผู้"�น#)อย"�เปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการถวายต�+งแก�ว ในก�ล่ปิท#+ ๑๘๐๐๐ จ้�กม#พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าโคด่มผู้"�ม#จ้�กษ� ก-าจ้�ด่ความม6ด่มนอ�นธการในโล่ก ผู้"�น#)อาศ�ยการได่�เหั.นพระพ�ทธเจ้�าพระองค(น�)น จ้�กต�ด่ความ ก�งวล่ออกบวช จ้�กย�งพระศาสุด่าใหั�โปิรด่ปิรานแล่�ว ย�นด่#ย�+งอย"�ในศาสุนา ได่�ฟ้;งธรรมขุองพระศาสุด่าพระองค(น�)นแล่�ว จ้�กเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่าย จ้�กก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะน�พพาน ความเพ#ยรขุองเรา เปิ/นเคร6+องน-าไปิซุ้7+งธ�ระ น-ามาซุ้7+งความเกษมจ้ากโยคะ เราปิรารถนาปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่ อย"�ในพระศาสุนา ภพน#)เปิ/นภพท#+สุ�ด่ขุองเรา ภพสุ�ด่ท�ายย�อม เปิ/นไปิ เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�หัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-า เสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระเหัมกเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ เหัมกเถราปิทาน.

จ้บ ภาณวารท#+ ๑๘.

โตเทยยเถราปิทานท#+ ๘ (๔๐๘)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการสุร�างบรรณศาล่า -2 1 0 0 0 -14100 89 0 0 0

[๔๑๐] ในกาล่น�)น (เราเปิ/น) พระราชาพระนามว�าว�ช�ตช�ย เปิ/นผู้"�กล่�า ทรงถ7งพร�อมด่�วยความกล่�าหัาญ ปิระท�บอย"�ในท�ามกล่างพระนครเกต�มด่#อ�นอ�ด่ม ในกาล่น�)น เม6+อพระราชาพระองค(น�)นปิระมาท พ�ษร�ายขุองแว�นแคว�นก.ด่�ง ขุ7)น อ�ต]ตรา ต�ณ]ฑู�กา เจ้ว ก-าจ้�ด่แว�นแคว�นเม6+อปิ;จ้จ้�นตชนบทก-าเร�บ พระราชาจ้7งสุ�+งใหั�พล่รบแล่ะทหัารสุ6+อสุารปิระช�มก�น ร�บสุ�+งใหั�ใช�อาว�ธบ�งค�บขุ�าศ7ก ในกาล่น�)น พล่ช�าง พล่ม�า ทหัารเสุ6)อเกราะผู้"�กล่�าหัาญ พล่ธน"แล่ะพล่รถมาปิระช�มก�นท�)งหัมด่ พวกพ�อคร�ว พน�กงานเคร6+องต�น พน�กงานสุรง สุนาน ช�างด่อกไม�ผู้"�กล่�าหัาญ เคยชนะสุงคราม มาปิระช�มก�นท�)งหัมด่พวกชายฉักรรจ้(ผู้"�ถ6อแสุงขุรรค( ถ6อธน" สุวมเกราะหัน�ง เปิ/นคนแขุ.งกล่�าเคยชนะสุงคราม มาปิระช�มก�นท�)งหัมด่ ช�างมาต�งคะตกม�น ๓ คร�)งม#อาย� ๖๐ ปิI ม#สุายปิระคนพานหัน�าพานหัล่�ง แล่ะเคร6+องปิระด่�บล่�วนทอง มาปิระช�มก�นท�)งหัมด่ น�กรบอาช#พ อด่ทนต�อหันาว ร�อน อ�จ้จ้าระ ปิ;สุสุาวะ ม#กรรมอ�นท-าเสุร.จ้แล่�ว มาปิระช�มก�นท�)งหัมด่ ทหัารเหัล่�าน�)นย�นด่#ด่�วยเสุ#ยง สุ�งขุ( เสุ#ยงกล่องแล่ะด่�วยเสุ#ยงแตกต6+น มาปิระช�มก�นท�)งหัมด่ ทหัารเหัล่�าน�)นต#ก�)นด่�วยหัล่าว หัอก

แหัล่น ธน" แล่ะหัอกอย�าง ๓ เล่�ม กล่�บมาปิระช�มก�นท�)งหัมด่ ในกาล่น�)น เราสุวมเกราะแล่�ว สุ�+งใหั�จ้�บพล่รบ ๖ หัม6+น พร�อมท�)งพระราชาผู้"�ชนะ ท#+ย�งไม�เคยชนะ เสุ#ยบหัล่าว พล่รบเหัล่�าน�)น พาก�นสุ�งเสุ#ยงร�องว�า พ�ทโธ พระราชาอาธรรม( เม6+อถ"กไฟ้ไหัม�อย"�ในนรก เม6+อไรจ้�กม#ท#+สุ�ด่ ในกาล่น�)น เรานอนอย"�บนท#+นอน ย�อมเหั.นไฟ้นรก เรา นอนไม�หัล่�บตล่อด่ว�นหัน7+งค6นหัน7+ง พวกนายน�ร�ยบาล่ขุ"�เราด่�วยหัล่าว (เรา ค�ด่ว�า) ความม�วเมาร�ชสุมบ�ต� สุ�ตว(พาหันะ แล่ะพล่รบจ้ะเปิ/นปิระโยชน(อะไร สุ�+งเหัล่�าน�)นไม�สุามารถทรงไว�ได่� ย�อมย�งเราใหั�สุะด่��งท�กเม6+อ บ�ตรภรรยา แล่ะร�ชสุมบ�ต�ท�)งสุ�)น จ้ะเปิ/นปิระโยชน(อะไรแก�เรา ถ�าเช�นน�)นเราพ7งบวช พ7งช-าระทางแหั�งคต� เราไม�ม#ความหั�วงใย ปิล่�อยช�างมาต�งคะ๖ หัม6+นเช6อก อ�นปิระด่�บด่�วยเคร6+องอล่�งการท�)งปิวง ม#ร�ด่ปิระคนพานหัน�า พานหัล่�ง เคร6+องปิระด่�บศ#รษะแล่ะขุ�ายล่�วนทอง อ�นควาญช�างผู้"�ถ6อหัอกซุ้�ด่ แล่ะขุอปิระจ้-าคอ ไว�ในท#+สุนามรบ เร�าร�อน ด่�วยกรรมขุองตน จ้7งออกบวชเปิ/นบรรพช�ต เราท�)งม�าสุ�นธพอาชาไนยโด่ยก-าเน�ด่ ๖ หัม6+นม�า อ�น ปิระกอบด่�วยเคร6+องอล่�งการท�)งปิวง เปิ/นพาหันะว�+งเร.ว อ�นนายม�าม6อถ6อธน" สุวมเกราะหัน�ง ขุ7)นปิระจ้-าหัล่�งเสุ#ยท�)งหัมด่แล่�ว ออกบวชเปิ/นบรรพช�ต เราสุล่ะรถ ๖ หัม6+นค�น อ�นปิระด่�บด่�วยเคร6+องอล่�งการท�)งปิวง หั��มด่�วยหัน�งเสุ6อเหัล่6องบ�าง ด่�วยหัน�งเสุ6อโคร�งบ�าง สุอด่เคร6+องรบม#ธงปิ;กไว�หัน�า รถ ท�)งหัมด่น#)แล่�ว บวชเปิ/นบรรพช�ต เราท�)งแม�โคนม ๖ หัม6+นต�ว อ�นรอง น-)านมด่�วยขุ�นสุ-าร�ด่ ท�)งหัมด่เสุ#ยแล่�ว บวชเปิ/นบรรพช�ต เราปิล่�อยหัญ�ง ๖ หัม6+นคน ผู้"�ปิระด่�บด่�วยเคร6+องอล่�งการท�)งปิวง ม#ผู้�าแล่ะอาภรณ(อ�นว�จ้�ตร สุวมใสุ�แก�วมณ#แล่ะก�ณฑูล่ ม#หัน�าเบ�กบาน ย�)มแย�ม ตะโพกผู้7+งผู้าย เอว เล่.กเอวบาง ท�กคนคร-+าครวญอย"�ไว�แล่�ว บวชเปิ/นบรรพช�ต เราท�)งบ�าน ๖ หัม6+นหัล่�ง อ�นบร�บ"รณ(ด่�วยปิระการท�)งปิวง ซุ้7+งเปิ/นร�ชสุมบ�ต�น�)นเสุ#ยแล่�ว บวชเปิ/นบรรพช�ต เราออกจ้ากพระนครแล่�ว เขุ�าไปิสุ"�ภ"เขุาหั�มว�นต( ได่� สุร�างอาศรมไว� ณ ท#+ใกล่�แม�น-)าภาค#รสุ# ท-าบรรณศาล่าเสุร.จ้แล่�ว ท-าเร6อน สุ-าหัร�บบ"ชาไฟ้ เราปิรารถนาความเพ#ยรม#ใจ้แน�วแน� อย"�ในอาศรม เม6+อ เราเพ�งฌานอย"�ในมณฑูปิก.ด่# ท#+โคนไม�ก.ด่# ในเร6อนว�างก.ด่# ความสุะด่��ง ย�อมไม�ม#แก�เรา เราไม�เหั.นภ�ยท#+น�าหัวาด่กล่�วเล่ย ในกาล่น�)น พระสุ�ม พ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�เมธผู้"�เล่�ศ ปิระกอบด่�วยพระกร�ณาเปิ/นม�น# ทรงย�งแสุงสุว�างแหั�งญาณใหั�โชต�ช�วง เสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก โด่ยรอบอาศรมขุอง เรา ม#ย�กษ( (เทวด่า) ผู้"�ม#ฤทธ�Lอย"� เม6+อพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐ อ�บ�ต�ขุ7)นแล่�ว ย�กษ(บอกกะเราในกาล่น�)นว�า พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�เมธผู้"�ม#จ้�กษ� เสุด่.จ้ อ�บ�ต�แล่�วในโล่ก ทรงย�งหัม"�สุ�ตว(ท�)งปิวงใหั�ขุ�าม แม�ท�านพระองค(ก.จ้�กทรง ใหั�ขุ�ามได่�ขุณะน�)น เราฟ้;งค-าขุองย�กษ(แล่�วม#ความสุล่ด่ใจ้ ค�ด่อย"�ว�า พ�ทโธพ�ทโธ เก.บอาศรมไว� ท�)งฟ้Vนสุ-าหัร�บบ"ชาไฟ้ แล่ะเก.บสุ�นถ�ด่ ไหัว�อาศรม แล่�ว ออกจ้ากปิNาใหัญ�เราถ6อเอาไม�จ้�นทน(จ้ากท#+น�)น จ้ากบ�านน#)ไปิบ�านโน�น จ้ากเม6องน#)ไปิเม6องโน�น แสุวงหัาพระพ�ทธเจ้�าอย"� ได่�เขุ�าไปิเฝ้Aาพระองค( สุม�ยน�)น พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�เมธผู้"�น-าขุองโล่กทรงปิระกาศสุ�จ้จ้ะ ๔ ย�งหัม"�ชนเปิ/น

อ�นมากใหั�ตร�สุร" �อย"� เราปิระนมกรอ�ญชล่#เหัน6อเศ#ยรเกล่�า กระท-าว�นทนาการ ถวายบ�งคมพระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#)ว�า เม6+อต�นมะล่�ซุ้�อนด่อกบาน กล่�+นหัอมฟ้� Aงไปิในท#+ใกล่� ขุ�าแต�พระว#รเจ้�า พระองค(ม#กล่�+นค6อค�ณหัอมขุจ้รไปิท�+วท�ศ เม6+อต�นจ้�มปิา ต�นกะถ�นพ�มานต�นอ�โล่ก ต�นการเกต แล่ะต�นร�ง ก-าล่�งด่อกบาน กล่�+นหัอมฟ้� Aงไปิตามล่มขุ�าพระองค(สุ"ด่กล่�+นขุองพระองค(จ้ากภ"เขุาหั�มว�นต(มาจ้นถ7งท#+น#+ ขุ�าแต�พระ มหัาว#รเจ้�า ผู้"�เชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ม#ยศมาก ขุ�าพระองค(ขุอบ"ชาพระองค( เรา ไล่�ทาพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าสุ�เมธผู้"�น-าขุองโล่ก ด่�วยแก�นจ้�นทน(อ�น ปิระเสุร�ฐ ย�งจ้�ตขุองตนใหั�เล่6+อมใสุแล่�ว ได่�ย6นน�+งอย"� ณ ท#+น�+น พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าสุ�เมธเชษฐบ�ร�ษขุองโล่ก ผู้"�ปิระเสุร�ฐกว�านระ ปิระท�บ น�+ง ณ ท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่สุรรเสุร�ญ ค�ณขุองเรา แล่ะได่�บ"ชาเราด่�วยแก�นจ้�นทน( เราจ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น#)จ้�กเปิ/นผู้"�กล่�าวถ�อยค-าท#+ควรเช6+อถ6อได่� เปิ/นพรหัมเปิ/นผู้"�ซุ้6+อตรง ม#ตบะ จ้�กม#ร�ศม#อ�นสุว�างไสุวตล่อด่ ๒๕ ก�ล่ปิ จ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๒๖๐๐๐ ก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๐๐๐ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นจ้อมเทวด่าเสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๓๓ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/น พระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณาน�บม�ได่� คนผู้"�น#)จ้�ต�จ้ากเทวโล่กน�)นแล่�ว จ้�กถ7งความเปิ/นมน�ษย( ปิระกอบด่�วยบ�ญกรรม จ้�กเปิ/นบ�ตรพราหัมณ( จ้�กได่�เปิ/นศ�ษย(ขุองพราหัมณ(ช6+อว�าพาวร# ผู้"�เล่�าเร#ยนทรงจ้-ามนต( ถ7งท#+สุ�ด่แหั�งไตรเพท ถ7งพร�อมด่�วยล่�กษณะ ๓ ปิระการ จ้�กเปิ/นผู้"�ร" �จ้บมนต( เราได่� เขุ�าไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าโคด่มศากยบ�ตร ได่�ท"ล่ถามปิ;ญหัาอ�น ล่ะเอ#ยด่ ย�งใจ้ใหั�โสุมน�สุ ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะ อย"� เราด่�บไฟ้ ๓ กองได่�สุ�)นแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ก-าหันด่ร" �อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม# อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�ว หันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนา เราได่�ท-าเสุร.จ้ แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เรา ท-าใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระโตเทยยเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ โตเทยยเถราปิทาน.

ชต�ก�ณณ�กเถราปิทานท#+ ๙ (๔๐๙)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ-าร�งพระพ�ทธองค( -2 1 0 0 0 -14110 85 0 0 0

[๔๑๑] ในกาล่น�)น เราเปิ/นบ�ตรเศรษฐ#อย"�ในนครหังสุวด่# เพ#ยบพร�อมแวด่ล่�อมอย"� ด่�วยกามค�ณท�)งหัล่าย ในกาล่น�)น เราขุ7)นอย"�ในปิราสุาท ๓ หัล่�ง ใช�สุอย โภคสุมบ�ต�มากมาย แวด่ล่�อมด่�วยการฟ้Aอนร-าขุ�บร�องอย"�ในปิราสุาทน�)น น�กด่นตร#อ�นปิระกอบด่�วยเคร6+องปิระโคม

อย�างด่#มาปิระโคมเรา หัญ�งท�)งปิวง บ-าเรอเรา น-าเอาใจ้ขุองเราไปิ น�กเจ้ล่าวกา น�กวามน�กา ก��ชวาสุ#หั�มช]ฌ�ตา น�กหั�อยโหัน น�กจ้-าอวด่ ย�อมแวด่ล่�อมเราอย"�ท�กเม6+อ คนเฝ้Aายาม คนต#กล่อง น�กเต�นร-า น�กฟ้Aอนร-า ล่คร แล่ะพวกด่#ด่สุ#ต#เปิNาเปิ/นอ�นมาก แวด่ล่�อม เราอย"�ท�กเม6+อ ช�างก�ล่บก คนร�บใช�เม6+ออาบน-)า พ�อคร�ว ช�างด่อกไม� สุ�ปิาสุกา ช�างก�ล่บก แล่ะน�กมวย ท�)งหัมด่แวด่ล่�อมเราอย"�ท�กเม6+อ เม6+อคน เหัล่�าน�)นแสุด่งก#ฬาอย"� เม6+อเราช6+นชมการบ-าเรอท#+คนเหัล่�าน�)นท-า เราย�อม ไม�ร" �ค6นแล่ะว�น เปิร#ยบเหัม6อนพระอ�นทร(ในด่าวด่7งสุ( คนเด่�นทาง คนก-าพร�า คนขุอทาน น�กสุ6บ (น�กเท#+ยว) เปิ/นอ�นมาก ย�อมเขุ�ามาขุอเราจ้นถ7งเร6อนเปิ/นน�ตย( สุมณะแล่ะพราหัมณ(ท�)งหัล่ายผู้"�เปิ/นบ�ญเขุตอย�างย�+ง เม6+อจ้ะย�งบ�ญขุองเราใหั�เจ้ร�ญ ย�อมมาจ้นถ7งเร6อนเรา พวกน�ครนถ(น��งผู้�าล่ฏุ\กา เอาด่อกไม�กรองน��ง ถ6อไม� ๓ อ�น ขุมวด่ผู้มรวมก�น ท�)งปิวง ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน พวกอาช#วกถอนผู้ม ถ6อว�าตนปิระเสุร�ฐ เกล่6อกกล่�)วด่�วย ล่ะอองธ�ล่#เหัล่�าน#) ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน ปิร�วต]ตกา สุ�ท]ธปิต]ตาโกธปิ�ค]คน�กา พหั" ตปิสุ# วนจ้าร# จ้ ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน คนตาบอด่คนทม�ฬ สุาก�ฬา มล่ยาฬกา สุวรา โยนกา เจ้ว ย�อมมาหัาเราจ้นถ7ง เร6อน คน]ธกา ม�ณ]ฑูกา สุพ]เพ ก�ฏุ_ ล่า สุาน�ว�น]ทกา อาราว จ้#นรฏุ_ า จ้ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน อล่สุ€ €

น]ทกา ปิล่]ล่วกา ปิพ]พตานค]คมาร�หัา พาหั�กา เจ้ตปิ�ต]ตา จ้ ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน ชาวมธ�รร�ฐ ชาวโกศล่ ร�ฐ ชาวกาสุ# ชาวหั�ตถ�บ�ร# ชาวอ�สุ�นทร�ฐ ชาวม�กกล่ร�ฐ ย�อมมาหัาเรา จ้นถ7งเร6อน เจ้ล่าวกา อารม]พา จ้ โอภาสุา เมฆ์ล่า พหั" ขุ�ท]ทกา สุ�ท]ทกา เจ้ว ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน โรหักา สุ�น]ธวา เจ้ว จ้�ต]ตกา เอกกณ]ณ�กา สุ�รฏุ_ า อปิรน]ตาจ้ ย�อมมาหัาเราจ้น€

ถ7งเร6อน สุ�ปิารกาก�มาราจ้ มล่ยา โสุณ]ณภ"ม�กา ว�ช]ช�หัารา จ้ เต สุพ]เพ ย�อมมาหัาเรา จ้นถ7งเร6อน ช�างสุาน ช�างหั"ก ช�างหัน�ง ช�างถาก คนงาน แล่ะช�างหัม�อ ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน ช�างแก�ว ช�างเหัล่.ก ช�างทอง ช�างเย.บผู้�า แล่ะ ช�างด่#บ�ก ท�)งหัมด่น�)น ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน ช�างศร ช�างกล่7ง คนร�บใช� สุ�งขุอง ช�างปิร�งขุองหัอม ช�างย�อม แล่ะช�างช�น ย�อมมาหัาเราจ้น ถ7งเร6อน คนขุาย น-)าม�น คนหัาฟ้Vน คนหัาบน-)า คนร�บใช� คนหั�งต�ม คนต�กน-)า ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน คนเฝ้Aาปิระต" ทหัาร ช�างกรองด่อกไม� คนท�)งด่อกไม� ควาญช�าง คนเล่#)ยงช�าง ย�อมมาหัาเราจ้นถ7งเร6อน เราได่�ถวายแก�พระราชาพระนามว�าอาน�นทะท�กอย�าง เราย�งความพร�องด่�วยร�ตนะม#วรรณ ๗ ปิระการใหั�เต.ม คนท�)งหัมด่มากด่�วยก�นม#วรรณะต�างก�นเหัล่�าใด่ท#+เราต�)งไว�แล่�ว เราร" �จ้�ตขุองคนเหัล่�าน�)นแล่�วใหั�เขุาอ�+ม (พอใจ้) แม�ด่�วย ร�ตนะ เม6+อด่นตร#ม#เสุ#ยงไพเราะบรรเล่งอย"� เม6+อกล่องด่�งก�องอย"� เม6+อสุ�งขุ( เขุาเปิNาอย"� เราร6+นรมย(อย"�ในเร6อนขุองตน สุม�ยน�)น พระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าปิท�ม�ตระ พระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ� พร�อมด่�วยภ�กษ�ขุ#ณาสุพปิระมาณ แสุนร"ปิ เสุด่.จ้ด่-าเน�นไปิตามถนนด่�วยก�น ทรงย�งท�ศท�)งปิวงใหั�สุว�าง โชต�ช�วง เหัม6อนต�นไม�ปิระจ้-าทว#ปิ เม6+อพระองค(ผู้"�น-าขุองโล่กก-าล่�งเสุด่.จ้ ไปิ กล่องท�)งปิวงย�งด่�งก�องอย"� ร�ศม#ขุองพระองค(สุว�างไสุวด่�จ้พระอาท�ตย( อ�ท�ย ฉัะน�)น ขุณะน�)น แสุงสุว�างจ้�าสุ�องเขุ�าไปิ

ภายในเร6อนขุองเรา ด่�วยพระร�ศม#ท#+สุ�องเขุ�าไปิทางช�องหัน�าต�าง เราเหั.นร�ศม#ขุองพระพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�กล่�าวกะพวกบร�ษ�ทว�า พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่เสุด่.จ้มาถ7งถนนน#)แน� แล่�ว เราร#บล่งจ้ากปิราสุาทแล่�ว ได่�ไปิสุ"�ระหัว�างถนน ถวายบ�งคมพระ สุ�มพ�ทธเจ้�า ได่�กราบท"ล่ด่�งน#)ว�า ขุอพระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระทรง อน�เคราะหั(ขุ�าพระองค( พระม�น#พระองค(น�)นพร�อมด่�วยพระอรหั�นต(แสุนร"ปิ ทรงร�บน�มนต( คร�)นเราน�มนต(พระสุ�มพ�ทธเจ้�าแล่�ว ได่�น-าพระองค(มาสุ"�เร6อนขุองตน อ�งคาสุพระมหัาม�น#ใหั�ทรงอ�+มหัน-า ด่�วยขุ�าวแล่ะน-)าในเร6อนน�)นเราร" �เวล่าท#+พระพ�ทธเจ้�าผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ผู้"�คงท#+ก-าล่�งเสุวย ได่�บ-าร�งพระพ�ทธเจ้�า ผู้"�ปิระเสุร�ฐสุ�ด่ ด่�วยการขุ�บร�องแล่ะด่นตร# พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระผู้"�ทรงร" �แจ้�งโล่ก ควรร�บเคร6+องบ"ชา ปิระท�บน�+งอย"�ภายในเร6อน ได่�ตร�สุ พระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่บ-าร�งเราด่�วยด่นตร# แล่ได่�ถวายขุ�าวน-)าแก�เรา เรา จ้�กพยากรณ(ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว คนผู้"�น#)จ้�กเปิ/นผู้"�ม#อาหัารมากมาย ม#เง�น ม#โภชนะ เสุวยร�ชสุมบ�ต�ผู้"�เด่#ยวในทว#ปิท�)ง ๔ จ้�ก สุมาทานศ#ล่ ๕ ย�นด่#ในกรรมบถ ๑๐ คร�)นสุมาทานแล่�วก.ปิระพฤต� ย�งบร�ษ�ทใหั�ศ7กษา นางสุาวแสุนคน อ�นปิระด่�บปิระด่าสุวยงาม จ้�กบรรเล่งด่นตร#บ-าเรอผู้"�น#)อย"�เปิ/นน�ตย( น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ-าร�ง ผู้"�น#)จ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นจ้อมเทวด่า เสุวยร�ชสุมบ�ต�ในเทวโล่ก ๖๔ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่� ๗๔ คร�)ง จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าปิระเทศราชอ�นไพบ"ล่ย(โด่ยคณนาน�บม�ได่� ในแสุนก�ล่ปิแต�ก�ล่ปิน#) พระ ศาสุด่าม#พระนามช6+อว�าโคด่ม ซุ้7+งม#สุมภพในวงศ(พระเจ้�าโอกกากราช จ้�ก เสุด่.จ้อ�บ�ต�ในโล่ก ผู้"�น#)เขุ�าถ7งก-าเน�ด่ใด่ ค6อเปิ/นเทวด่าหัร6อมน�ษย( จ้�กเปิ/นผู้"�เล่�าเร#ยน ร" �จ้บไตรเทพ จ้�กเท#+ยวแสุวงหัาปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่อย"�ในแผู้�นด่�น ในกาล่น�)น แล่ะภายหัล่�ง เขุาบวชแล่�ว อ�นก�ศล่ม"ล่ต�กเต6อนแล่�ว จ้�กย�นด่#ย�+งในศาสุนาขุองพระผู้"�ม#พระภาคพระนามว�าโคด่ม ผู้"�น#)จ้�กย�งพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าโคด่มศากยบ�ตรใหั�โปิรด่ปิราน เผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว จ้�กได่�เปิ/นพระอรหั�นต( ว�นน#) เราเปิ/นผู้"�ไม�คร�+นคร�ามอย"�ในศาสุนาขุอง พระศากยบ�ตร เปิร#ยบเหัม6อนพระยาเสุ6อโคร�ง แล่ะพระยาไกรสุรราชสุ#หั(ใน ปิNาใหัญ� ฉัะน�)น เราไม�เหั.นการบ�งเก�ด่ขุองเราในเทวโล่กก.ด่# ในมน�ษยโล่ก ก.ด่# เปิ/นคนยากจ้นหัร6อเขุ.ญใจ้เล่ย น#)เปิ/นผู้ล่แหั�งการบ-าร�ง เราเปิ/นผู้"� ขุวนขุวายในว�เวก สุงบระง�บ ไม�ม#อ�ปิธ� ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)นได่� ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษ เหัล่�าน#) ค6อ ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-าใหั�ช�ด่ แจ้�งแล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#).ทราบว�า ท�านพระชต�ก�ณณ�กเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ ชต�ก�ณณ�กเถราปิทาน.

อ�เทนเถราปิทานท#+ ๑๐ (๔๑๐)

ว�าด่�วยผู้ล่แหั�งการบ"ชาด่�วยด่อกบ�วบาน-2 1 0 0 0 -14120 89 0 0 0

[๔๑๒] ภ"เขุาช6+อปิท�ม ต�)งอย"�ในท#+ไม�ไกล่ต�อภ"เขุาหั�มว�นต( เราท-าอาศรมสุร�างบรรณ ศาล่าอย�างด่#ไว�ใกล่�ภ"เขุาปิท�มน�)น ท#+ใกล่�ภ"เขุาน�)น ม#แม�น-)าท�าน-)าราบเร#ยบ น�าร6+นรมย(ใจ้ น-)าใสุแจ้ว̂ เย.นจ้6ด่สุน�ท น-)าไหัล่อย"�เปิ/นน�ตย( ในกาล่น�)น ปิล่าสุล่าด่ ปิล่ากะบอก ปิล่าสุวาย ปิล่าเค�า แล่ะปิล่าตะเพ#ยน อย"�ใน แม�น-)าย�อมท-าแม�น-)าใหั�งาม ด่าด่าษไปิด่�วยต�นมะม�วง ต�นหัว�า ต�นก��ม ต�นหัมากเม�า ต�นราชพฤกษ( ต�นแคฝ้อย ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ต�นปิร" ต�นมะก-+าหัล่วง ต�นกะท��ม ต�นกาหัล่ง ด่อกก-าล่�งบาน กล่�+นหัอม ฟ้� Aงไปิ ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ต�นค-า ต�นสุน ต�นกะท��ม หัต]ถปิาตา จ้ ก-าล่�งด่อกบาน กล่�+นหัอมตล่บอบอวล่ ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งามต�นสุมอ ต�นมะขุามปิAอม ต�นมะม�วง ต�นหัว�า ต�นสุมอพ�เภก ต�น พ�ทรา ต�นรกฟ้Aา ต�นมะต"ม ม#ผู้ล่มากอย"�ใกล่�อาศรมขุองเรา ต�นอ�อย ต�นกล่�วย ก-าล่�งผู้ล่�ด่อกออกผู้ล่ใกล่�อาศรมขุองเราน�)น ไม�กล่�+นหัอมตล่บ อบอวล่ ย�อมท-าใหั�อาศรมขุองเรางาม ต�นอโสุก จ้ วร# แล่ะต�นสุะเด่า ก-าล่�งด่อกบานกล่�+นหัอมตล่บอบอวล่ ย�อมท-าใหั�อาศรมขุองเรางาม ต�น มะนาว ต�นมะง�+ว ต�นด่#หัม# ม#ด่อกบาน หัอมตล่บอบอวล่ ย�อมท-าใหั� อาศรมขุองเรางาม ไม�ยางทราย ต�นคณฑู#เขุมา แล่ะต�นจ้-าปิา ม#ด่อกบาน กล่�+นหัอมตล่บอบอวล่ ย�อมท-าใหั�อาศรมขุองเรางาม ในท#+ไม�ไกล่ ม#สุระบ�ว ม#นกจ้ากพรากสุ�งเสุ#ยงร�องอย"� ด่าด่าษด่�วยบ�วขุม บ�วเผู้6+อน บ�วหัล่วง แล่ะอ�บล่ ม#น-)าใสุแจ้ว̂ เย.นจ้6ด่สุน�ท ม#ท�าน-)าราบเร#ยบน�าร6+นรมย( ใจ้ น-)าใสุสุะอาด่ เสุมอด่�วยแก�วผู้ล่7ก ย�อมท-าใหั�อาศรมขุองเรางาม ในสุระน�)น บ�วหัล่วง บ�วขุาว บ�วอ�บล่ บ�วขุม แล่ะบ�วเผู้6+อน ด่อกบาน สุะพร�+ง ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ปิล่าสุล่าด่ ปิล่ากะบอก ปิล่าสุวาย ปิล่าเค�า แล่ะปิล่าตะเพ#ยนว�ายอย"�ในสุระน�)น ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม จ้ระเขุ� ปิล่าฉัล่าม เต�า คหัาโอคหัา แล่ะง"เหัล่6อมเปิ/นอ�นมาก ย�อมท-าอาศรม ขุองเราใหั�งาม นกพ�ราบ นกเปิ/ด่น-)า นกจ้ากพราก นกกาน-)า นกต�อย ต#ว�ด่ แล่ะนกสุาล่�กา ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม มะม�วงหัอมน�าด่" ต�นล่-าเจ้#ยก ด่อกก-าล่�งบาน ม#กล่�+นหัอมอบอวล่ ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ราชสุ#หั( เสุ6อโคร�ง เสุ6อเหัล่6อง หัม# หัมาปิNา หัมาไน สุ�ญจ้รอย"�ในปิNาใหัญ� ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งาม ฤาษ#ท�)งหัล่าย (เกล่�าผู้มเปิ/นเช�ง)

สุวมชฎา ม#หัาบเต.ม น��งหั�มหัน�งสุ�ตว( สุ�ญจ้รอย"�ในปิNาใหัญ� ย�อมท-า อาศรมขุองเราใหั�งาม บางพวกทรงหัน�งเสุ6อ ม#ปิ;ญญา ม#ความปิระพฤต�สุงบ แล่ะบร�โภคอาหัารแต�น�อยท�)งหัมด่น�)น ย�อมท-าอาศรมขุองเราใหั�งามในกาล่น�)น ฤาษ#ท�)งหัล่ายเอาหัาบใสุ�บ�าเขุ�าสุ"�ปิNา ก�นเหัง�าม�นแล่ะผู้ล่ไม� อย"�อาศรม ในกาล่น�)น ฤาษ#เหัล่�าน�)นไม�ต�องน-าฟ้Vนมา น-)าสุ-าหัร�บล่�างเท�าก.ไม� ต�องน-ามา ด่�วยอาน�ภาพแหั�งฤาษ#ท�)งปิวง ฟ้Vนแล่ะน-)าย�อมน-าต�วมาเอง ฤาษ# ๘๔,๐๐๐ ตน ปิระช�มก�นอย"�ในอาศรมน�)น ท�)งหัมด่น#)เปิ/นผู้"�เพ�งฌาน แสุวงหัาปิระโยชน(อ�นสุ"งสุ�ด่ ฤาษ#เหัล่�าน�)นเปิ/นผู้"�ม#ตบะ

ปิระพฤต�พรหัม จ้รรย( ต�กเต6อนก�นแล่ะก�น เปิ/นผู้"�แน�นแฟ้Aน เหัาะไปิในอากาศได่�ท�กคน อย"�ในอาศรมปิระช�มก�นท�ก ๕ ว�น ไม�ระสุ-+าระสุาย ม#ความปิระพฤต�สุงบระง�บ อภ�วาทก�นแล่ะก�นแล่�ว จ้7งบ�ายหัน�ากล่�บไปิตามท�ศ (ท#+ตนอย"�) ในกาล่น�)น พระช�นเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ทรงร" �จ้บธรรมท�)งปิวง พระองค( เสุด่.จ้อ�บ�ต�ขุ7)นก-าจ้�ด่ความม6ด่โด่ยรอบอาศรมขุองเรา ม#ย�กษ( (เทวด่า) ผู้"�ม#ฤทธ�L ย�กษ(ตนน�)นได่�บอกขุ�าวพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�า ปิท�ม�ตระแก�เราว�า พระพ�ทธเจ้�าองค(น#)พระนามว�าปิท�ม�ตระ เปิ/นมหัาม�น# เสุด่.จ้อ�บ�ต�แล่�ว จ้งร#บไปิเฝ้Aาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าเถ�ด่ ท�านผู้"�เน#ยรท�กขุ( เราได่�ฟ้;งค-าขุองย�กษ(แล่�วม#ใจ้เล่6+อมใสุย�+งน�ก เก.บอาศรมแล่�ว ออกจ้ากปิNาในขุณะน�)น เม6+อไฟ้ก-าล่�ง ไหัม�ผู้�าอย"� เราออกจ้ากอาศรม พ�กอย"�กล่างทางค6นหัน7+งแล่�ว เขุ�าไปิเฝ้Aา พระพ�ทธเจ้�า พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�า ปิท�ม�ตระ ผู้"�ทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควร ร�บเคร6+องบ"ชา ก-าล่�งทรงปิระกาศสุ�จ้จ้ะ ๔ แสุด่งอมฤตบทอย"� เราถ6อด่อก ปิท�มอ�นบานเต.มท#+ เขุ�าไปิเฝ้Aาพระองค(แล่�ว ม#จ้�ตเล่6+อมใสุโสุมน�สุ ถวาย บ�งคมพระพ�ทธเจ้�า บ"ชาพระสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ แล่�วเอาหัน�ง สุ�ตว(หั�มเฉัว#ยงบ�าขุ�างหัน7+ง สุรรเสุร�ญพระองค(ผู้"�น-าขุองโล่กว�า พระสุ�ม พ�ทธเจ้�าผู้"�ไม�ม#อาสุวะ ปิระท�บน�+งอย"�ท#+น#)ด่�วยพระญาณใด่ เราจ้�กสุรรเสุร�ญพระญาณน�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว พระสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงต�ด่กระแสุ สุงสุารแล่�ว ทรงย�งสุรรพสุ�ตว(ใหั�ขุ�าม สุรรพสุ�ตว(น�)นฟ้;งธรรมขุองพระองค(แล่�ว ย�อมขุ�ามกระแสุต�ณหัาได่� พระองค(เปิ/นศาสุด่า เปิ/นธงช�ยเปิ/นหัล่�ก เปิ/นท#+ย7ด่หัน�วง เปิ/นท#+พ7+ง แล่ะเปิ/นปิระท#ปิขุองสุ�ตว(ท�)งหัล่ายสุ"งสุ�ด่กว�าสุ�ตว( คณาจ้ารย(ผู้"�น-าหัม"�ปิระมาณเท�าใด่ ท#+ท�านกล่�าวไว�ในโล่กพระองค(เปิ/นผู้"�ม#ปิ;ญญาเล่�ศกว�าคณาจ้ารย(เหัล่�าน�)น คณาจ้ารย(เหัล่�าน�)นน�บ เปิ/นภายในขุองพระองค( พระองค(ผู้"�ม#ปิ;ญญา ทรงย�งหัม"�ชนเปิ/นอ�นมากใหั�ขุ�ามพ�นด่�วยพระญาณขุองพระองค( หัม"�ชนอาศ�ยการได่�เฝ้Aาพระองค(แล่�วจ้�กท-าท#+สุ�ด่ท�กขุ(ได่� ขุ�าแต�พระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ� ค�นธชาต�เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน7+งหัอมฟ้� Aงไปิในโล่ก ขุ�าแต�พระมหัาม�น#ผู้"�เปิ/นนาบ�ญ ค�นธชาต�เหัล่�าน�)นท#+จ้ะเสุมอ ด่�วยกล่�+นหัอมขุองพระองค(ไม�ม# พระองค(ผู้"�ม#จ้�กษ� ขุอจ้งทรงเปิล่6)องก-าเน�ด่ด่�ร�จ้ฉัาน นรก พระองค(ทรงแสุด่งบทอ�นเปิ/นปิ;จ้จ้�ยไม�ปิร�งแต�ง สุงบระง�บ พระพ�ทธเจ้�าพระนามว�าปิท�ม�ตระ ผู้"�ทรงร" �แจ้�งโล่ก สุมควรก�บเคร6+องบ"ชา ปิระท�บน�+งในท�ามกล่างภ�กษ�สุงฆ์(แล่�ว ได่�ตร�สุพระคาถาเหัล่�าน#)ว�า ผู้"�ใด่ม# ความเล่6+อมใสุได่�บ"ชาญาณขุองเรา ด่�วยม6อท�)งสุองขุองตน เราจ้�กพยากรณ( ผู้"�น�)น ท�านท�)งหัล่ายจ้งฟ้;งเรากล่�าว ผู้"�น�)นจ้�กร6+นรมย(อย"�ในเทวโล่กตล่อด่ ๓ หัม6+นก�ล่ปิ จ้�กได่�เปิ/นพระเจ้�าจ้�กรพรรด่�ราช ๑๐๐๐ คร�)ง เราเปิ/นผู้"�ได่�ล่าภอ�นได่�ด่#แล่�ว เราย�งพระพ�ทธเจ้�าผู้"�ม#ว�ตรงามใหั�ทรงโปิรด่ ก-าหันด่อาสุวะท�)งปิวงแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะอย"� เราเผู้าก�เล่สุท�)งหัล่ายแล่�ว ถอนภพขุ7)น ได่�ท�)งหัมด่แล่�ว ต�ด่ก�เล่สุเคร6+องผู้"กด่�งช�างต�ด่เช6อกแล่�ว เปิ/นผู้"�ไม�ม#อาสุวะ อย"� การท#+เราได่�มาในสุ-าน�กพระพ�ทธเจ้�าขุองเราน#) เปิ/นการมาด่#แล่�วหันอ ว�ชชา ๓ เราบรรล่�แล่�วโด่ยล่-าด่�บ พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ค�ณว�เศษเหัล่�าน#) ค6อ

ปิฏ�สุ�มภ�ทา ๔ ว�โมกขุ( ๘ แล่ะอภ�ญญา ๖ เราท-า ใหั�แจ้�งช�ด่แล่�ว พระพ�ทธศาสุนาเราได่�ท-าเสุร.จ้แล่�ว ด่�งน#). ทราบว�า ท�านพระอ�เทนเถระได่�กล่�าวคาถาเหัล่�าน#) ด่�วยปิระการฉัะน#)แล่.

จ้บ อ�เทนเถราปิทาน. -----------------------------------

รวมอปิทานท#+ม#ในวรรคน#) ค6อ ๑. ต�สุสุเมตเตยยเถราปิทาน ๒. ปิ�ณณกเถราปิทาน ๓. เมตตค"เถราปิทาน ๔. โธตกเถราปิทาน๕. อ�ปิสุ#วเถราปิทาน ๖. น�นทกเถราปิทาน ๗. เหัมกเถราปิทาน ๘.

โตเทยยเถราปิทาน ๙. ชต�ก�ณณ�กเถราปิทาน ๑๐. อ�เทนเถราปิทาน แล่ะในวรรคน#)ม#คาถา ๓๘๓ คาถา. จ้บ เมตเตยยวรรคท#+ ๔๑. -----------------------------------