Türkiye Sermaye Piyasaları
Aralık 2020
2
İÇİNDEKİLER
58
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği
Yatırım Kuruluşları
Türkiye Sermaye Piyasaları
Yatırımcı Profili
3
35
11
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ
4
SERMAYE PİYASASI KURUMLARI
4
Takasbank
Sermaye Piyasası Kurulu
BankaAracı Kurum
Yatırım Ortak.
Port. Yön. Şti.
Türkiye Sermaye Piyasaları
Birliği
Borsa İstanbul
Merkezi Kayıt Kuruluşu
Halka Açık Şirketler
Kote Şirketler
Derece. Şti.
Bağ. Denetim Şti.
Sermaye Piyasası
Lisanslama Sicil ve Eğitim
Kuruluşu
Takasbank
Sermaye Piyasası Kurulu
Banka
Aracı Kurum
Yatırım Ortak.
Port. Yön. Şti.
Türkiye Sermaye
Piyasaları BirliğiBorsa İstanbul
Merkezi Kayıt Kuruluşu
Halka Açık Şirketler
Kote Şirketler
Derecelendirme
Şti.
Bağ. Denetim Şti.
Sermaye Piyasası
Lisanslama Sicil ve Eğitim
Kuruluşu
5
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ
5
• Sermaye piyasalarını temsil eden, kamu tüzel kişiliğine haiz,
özdüzenleyici bir meslek örgütüdür.
• Nisan 2001’de kurulmuş, 2014 yılında yeniden yapılanarak
üyelik tabanı genişlemiştir.
• Sermaye Piyasası Kurulu denetimi altındadır.
• Üyeleri sermaye piyasalarında faaliyette bulunan tüm banka,
aracı kurum, portföy yönetim şirketleri ve yatırım
ortaklıklarıdır.
• Üyelik zorunludur.
6
ÜYELER
6
88 80 78 74 71
4344 44 44 45
5250 56 54 50
4848 49 49
49
2016 2017 2018 2019 2020/12
Yatırım Ortaklığı Portföy Yönetim Şirketi Banka Aracı Kurum
221227222
215
231
7
KISACA TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ
7
Amaçlarımız
• Sermaye piyasalarını geliştirmek
• Üyelerimiz için güven ve dayanışma içinde bir ortam yaratmak
• Meslek disiplini ve ahlakını güçlendirmek
Faaliyetlerimiz
• Üyelerimizin faaliyetlerinin adil ve dürüst olması için düzenlemeler yapmak, bu düzenlemeleri yürütmek ve denetlemek
• Kamu kurum ve kuruluşları nezdinde girişimlerde bulunmak
• Sermaye piyasasının gelişmesini sağlamak üzere istatistikler derlemek, araştırma raporları yayınlamak.
• Mesleki, yasal ve yönetsel düzenlemeleri takip ederek, gelişmeleri üyeler ile paylaşmak
• Üyelerimizin müşterilerine verdikleri hizmetlerle ilgili olarak yapılan şikayetleri değerlendirmek ve uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak
• Sektörümüzün gelişmesi ve derinleşmesine yönelik etkinlikler yapmak
• Sektör çalışanlarına yönelik eğitim programları düzenlemek
• Kamuoyunu finansal konularda aydınlatmak
• Yabancı ülkelerdeki dengimiz kuruluşlar ile sermaye piyasaları konusunda işbirliği yapmak
8
KURUMSAL YAPI
8
Başkan(Yönetim Kurulu)
Genel Sekreter
Genel Sekreter Yardımcısı
Denetleme Kurulu
Araştırma ve İstatistik
Bilgi Teknolojileri
Kurumsal İletişim
Eğitimİnceleme ve
GözetimHukuk İşleri
Personel, İdari ve Mali İşler
Genel Sekreter Yardımcısı
Üye İşleri
Genel Sekreter Yardımcısı
Disiplin Komitesi
99
ULUSLARARASI ÜYELİKLER
9
• Asya Menkul Kıymetler Forumu (Asia Securities Forum - ASF), 2009 yılından
itibaren üye.
• OECD Uluslararası Finansal Eğitim Ağı (International Network on Financial
Education – INFE) 2015 yılından itibaren yardımcı üye.
• Uluslararası Menkul Kıymet Birlikleri Konseyi (International Council of Securities
Associations - ICSA), 2006 yılından itibaren üye.
• Uluslararası Sermaye Piyasaları Düzenleyicileri Örgütü (International Organization
of Securities Commissions - IOSCO), 2003 yılından itibaren gözlemci üye
• Uluslararası Yatırımcı Eğitimi Forumu (International Forum for Investor Education -
IFIE), 2009 yılından itibaren üye. 2010’dan itibaren IFIE/Asya Grubu kurucu üye.
10
İŞTİRAKLER
MERKEZİ KAYIT KURULUŞU
• %5 pay
• 8 üyeli yönetim kurulunda 1 üye
BORSA İSTANBUL
• %1,3 pay
SERMAYE PİYASASI LİSANSLAMA SİCİL VE EĞİTİM KURULUŞU
• %49 pay
• 7 üyeli yönetim kurulunda 2 üye
JCR AVRASYA DERECELENDİRME
• %6 pay
BİRLEŞİK İPOTEK FİNANSMANI
• %5 pay
• 7 üyeli yönetim kurulunda 1 üye
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI
BIST-100 ENDEKSİ VE İŞLEM HACMİ
12
Kaynak: Borsa İstanbul
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
45.0
50.0
0
200
400
600
800
1,000
1,200
1,40001-1
8
02-1
8
03-1
8
05-1
8
06-1
8
08-1
8
09-1
8
11-1
8
12-1
8
01-1
9
03-1
9
05-1
9
06-1
9
07-1
9
09-1
9
10-1
9
12-1
9
01-2
0
03-2
0
04-2
0
06-2
0
07-2
0
09-2
0
İşlem Hacmi BIST-100
myr. TL
BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ (MİLYAR TL)
13
Kaynak: Borsa İstanbul
614
880 795 1,1091,469
2016 2017 2018 2019 2020-09
BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ SEKTÖREL DAĞILIM
14
Kaynak: Borsa İstanbul
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2015 2016 2017 2018 2019
Teknoloji
Mali
Hizmetler
Sınai
BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ YOĞUNLAŞMASI
15
Kaynak: Borsa İstanbul
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2015 2016 2017 2018 2019
1-10 11-25 26-50 51-100 100+
Şirket Sayısı
13,002
6,191
24,097
185
0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000
NYSENasdaq OMX
TokyoŞanghay
Hong KongEuronext
Londra GrubuŞenzhen
Toronto MXSuudi ArabistanBombay Borsası
HindistanDeutsche Börse
İsviçreAvustralya
Güney KoreOMX Nordic
TayvanBrezilya
Johannesburgİspanya
MoskovaTaylandMeksikaMalezyaTahran
FilipinlerOslo Bors
Tel AvivŞili
Borsa İstanbulKatar
HoChiMinhVarşova
Kolombiya
5,106
PİYASA DEĞERİ* (2019, MİLYAR $)
16
Kaynak: WFE* WFE tanımı yatırım fonları, borsa yatırım fonları, yatırım ortaklıkları,
kote olmayan şirketleri ve holding şirketlerini içermemektedir.
Sıra: 31
25%
0% 40% 80% 120% 160% 200%
Hong KongSuudi Arabistan
JohannesburgİsviçreTayvan
Toronto MXTokyoNYSE
MalezyaOMX NordicAvustralya
EuronextTaylandJamaika
Güney KoreLondra Grubu
KatarFilipinler
Bombay BorsasıHindistanBahreynTahran
ŞiliBarbados
BrezilyaOslo Bors
Tel AvivNasdaq OMX
Mauritiusİspanya
LüksemburgKazablankaHoChiMinh
Yeni ZelandaDeutsche Börse
MoskovaLima
KolombiyaŞanghay
MaltaHırvatistan
MeksikaAmman
AtinaBorsa İstanbul
PanamaŞenzhenVarşova
KazakistanMuscat
1,314%309%273%255%208%
PİYASA DEĞERİ/GSYH (2019)
17
*Yalnızca ana pazarlar
Sıra: 45
Kaynak: WFE, IMF
BORSA İSTANBUL PAY PİYASASINDAKİ MENKUL KIYMET SAYISI
18
Kaynak: Borsa İstanbulŞirketler: Yıldız Pazar, Ana Pazar
Diğer Şirketler: Yakın İzleme Pazarı, Nitelikli Yatırımcı İşlem Pazarı, Gelişen İşletmeler Piyasası ve Piyasa Öncesi İşlem Platformu
336 336 343 344 345
69 66 62 6460
13 9 9 4 11
2016 2017 2018 2019 2020-09
GYO ve GSYO / Fon
BYF
Diğer Şirketler
Şirket
418 411 414 412 416
5,0823,7083,4133,1403,036
379
0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000
Bombay BorsasıTokyo
Toronto MXNasdaq OMX
İspanyaHong Kong
Londra GrubuNYSE
Güney KoreŞenzhen
AvustralyaHindistanŞanghayEuronext
OMX NordicTayvan
MalezyaVarşova
TaipeiSingapurTayland
EndonezyaDeutsche Börse
Tel AvivBorsa İstanbul
HoChiMinhHanoi
TahranBrezilya
Bangladeş
BORSALARA KOTE OLAN ŞİRKET SAYISI (2019)
19
Kaynak: WFE
Sıra: 25
Borsa İstanbul verileri yatırım fonları, menkul kıymet yatırım ortaklıkları ve Piyasa Öncesi İşlem Platformu hariçtir.
BORSA İSTANBUL PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
20
Kaynak: Borsa İstanbul
1,014
1,468
1,993 2,130
4,112
2016 2017 2018 2019 2020-09
350
0 2,000 4,000 6,000 8,000
Nasdaq OMX
NYSE
BATS ADB
Şenzhen
Şanghay
Tokyo
BATS Chi-x Avrupa
Londra Grubu
Hong Kong
Güney Kore
Euronext
Toronto MX
Deutsche Börse
Hindistan
Brezilya
Avustralya
Tayvan
İsviçre
OMX Nordic
İspanya
Tayland
Borsa İstanbul
Johannesburg
Taipei
Suudi Arabistan
39,683
15,432
11,28813,150
PAY SENEDİ İŞLEM HACMİ (2019, MİLYAR $)
21
Kaynak: WFE
Sıra: 22
305%222%
189%
0% 50% 100% 150% 200%
ŞenzhenNasdaq OMX
TaipeiBorsa İstanbul
ŞanghayGüney Kore
Londra GrubuTokyo
BrezilyaTayvan
AvustralyaTayland
NYSEDeutsche Börse
Toronto MXHindistan
İspanyaAtinaİran
İsviçreOMX NordicHong KongBangladeşOslo Bors
JohannesburgHoChiMinh
Tel AvivEuronext
MacaristanMalezyaVarşovaMoskova
MısırBuenos AiresYeni Zelanda
331%
PAY PİYASALARINDA DEVİR HIZI (2019, İşlem Hacmi/Piyasa Değeri)
22
Kaynak: WFE, Borsa İstanbul
Sıra: 4
ÖDÜNÇ PAY PİYASASI İŞLEMLERİ (MİLYAR TL)
23
Kaynak: Takasbank
7.4
13.014.2
22.0
11.9
2016 2017 2018 2019 2020/09
24
AÇIĞA SATIŞ İŞLEMLERİ
24
Kaynak: Borsa İstanbul
170 184 185 135 194
17%
13%
9%
6%
5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
0
4
8
12
16
20
24
28
32
36
40
44
48
52
56
60
64
68
72
76
80
84
88
92
96
100
104
108
112
116
120
124
128
132
136
140
144
148
152
156
160
164
168
172
176
180
184
188
192
196
200
204
208
2016 2017 2018 2019 2020/09
Açığa Satış İşlem Hacmi (myr. TL)
Toplam İşlem Hacmindeki Payı
KREDİLİ İŞLEMLER
25
Kaynak: TSPB
1.5 2.1 1.8 2.8 5.8
9,390
10,670
12,10111,895
21,481
2016 2017 2018 2019 2020/09
Kredi Hacmi (mlr. TL) Kredi Kullanan Hesap Sayısı
26
BORSA İSTANBUL VADELİ İŞLEM HACMİ
26
Kaynak: Borsa İstanbul
580
829
1,259 1,435 1,900100
139
232
389
889
2016 2017 2018 2019 2020/09
Vadeli İşlem Hacmi (myr. TL)
Kontrat Sayısı (mn. adet)
1,392,947
314,373
244,897
241
0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000
Şikago Ticaret Borsası
ICE Türev (Avrupa)
Saint Petersburg
Deutsche
ASX Grubu
BM&F Bovespa
Londra Metal Borsası
Şanghay Tür. Bor.
Tokyo Borsası
Hong Kong
CFFEX-Çin
Kore Borsası
Dalian EB-Çin
NSE-Hindistan
TAIFEX
ICE Türev (ABD)
Euronext
OMX Nordic
Moskova
MCX-Hindistan
İspanya
Johannesburg Borsası
Bombay Borsası
Zhengzhou EB-Çin
Borsa İstanbul
98,397
46,309
27
VADELİ İŞLEM HACMİ (2019, MİLYAR $)
Kaynak: WFE
Sıra: 25
BORSA İSTANBUL’A KOTE OLAN ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI
28
Kaynak: WFE
519
662611
511
586
2016 2017 2018 2019 2020/09
8,561
6,602
3,166
511
0 1,000 2,000
Şanghay
Güney Kore
Londra Grubu
Deutsche Börse
Hindistan
Şenzhen
Moskova
Buenos Aires
Taipei
İsviçre
Panama
Tel Aviv
Kolombiya
Hong Kong
Borsa İstanbul
OMX Nordic
Lima
Brezilya
Tunus
Kazakistan
Kosta Rika
Varşova
Kolombo
Yeni Zelanda
Macaristan
11,386
2,620
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI (2019)
29
Kaynak: WFE
Sıra: 15
BORÇLANMA ARACI KESİN ALIM SATIM İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
30
Kaynak: Borsa İstanbul
634581 594
635
485
26
38 71
71
67
32
22
32
46
58
2016 2017 2018 2019 2020/09
Eurobond ÖSBA Kamu BA 752
610
556
642
698
BIST REPO-TERS REPO VE TAKASBANK PARA PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
31
Kaynak: Borsa İstanbul, Takasbank
7,064
4,733 4,706
16,471 15,872428
609 856
557453
2016 2017 2018 2019 2020/09
Takasbank Para Piyasası BIST Repo-Ters Repo
5,562
17,028
7,492
5,342
16,326
PAY SENEDİ HALKA ARZLARI
32
Kaynak: Borsa İstanbul
343
1,254
5,419 263144
2
3
9
6
4
2016 2017 2018 2019 2020/09
Tutar (mn. TL) Halka Arz Sayısı
ÖZKAYNAK FİNANSMANI
33
Kaynak: Borsa İstanbul
0.3 1.3
5.4
0.30.1
1.6
3.8
9.6
6.1
16.9
2016 2017 2018 2019 2020/09
Bedelli Sermaye Artırımı + İkincil Halka Arz (myr. TL)
Birincil Halka Arz (myr. TL)
2.0
5.1
15.0
6.3
17.0
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI İHRAÇLARI
34
Kaynak: Borsa İstanbul Tahsisli satışlar hariçtir.
90 130 179 210 176
621
1,217
1,3851,330
1,080
2016 2017 2018 2019 2020/09
ÖSBA İhraç Miktarı (myr. TL) Borçlanma Aracı Sayısı
YATIRIM KURULUŞLARI
YATIRIM KURULUŞLARININ BORÇLANMA ARACI KESİN ALIM-SATIM HACMİ (MİLYAR TL)
36
Kaynak: Borsa İstanbul TCMB ve Takasbank verileri hariç.Tescil işlemleri dahil.
1,1251,027
1,095 1,146
862
184
196193
194
206
2016 2017 2018 2019 2020/09
Aracı Kurum Banka
1,3081,223
1,2891,341
1,068
YATIRIM KURULUŞLARININ REPO-TERS REPO HACMİ (MİLYAR TL)
37
Kaynak: TSPBTCMB ve Takasbank verileri hariç.
Tescil işlemleri dahil.
13,546
6,177 5,512
21,68819,143
1,331
1,1771,138
5,659
5,043
2016 2017 2018 2019 2020/09
Aracı Kurum Banka
14,877
7,3546,650
27,346
24,186
YATIRIM KURULUŞLARININ PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
38
Kaynak: Borsa İstanbul
2,0272,773
3,626 3,906
7,841
163
361354
411
2016 2017 2018 2019 2020-09
Banka
Aracı Kurum
3,9874,260
2,936
2,027
8,252
YATIRIM KURULUŞLARININ VADELİ İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
39
Kaynak: Borsa İstanbul
1,154
1,628
2,4242,684
3,611
4
6
31
74
119
2016 2017 2018 2019 2020/09
Banka
Aracı Kurum
1,160
1,658
2,499
2,803
3,783
KALDIRAÇLI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL)
40
Kaynak: TSPB
12,245
4,667 4,494 4,1215,132
9,604
3,9125,211
3,611
4,109
2016 2017 2018 2019 2020/09
Likidite Sağlayıcı Müşteri
7,732
9,705
8,578
21,850
9,241
İŞLEM HACİMLERİNDE YOĞUNLAŞMA (OCAK-EYLÜL 2020)
41
Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB
62% 64% 65%
80%
25% 24% 23%
18%13% 12% 12%
2%
Pay SGMK Vadeli İşlemler Kaldıraçlı İşlemler
(Müşteri)
51+ 21-50 11-20 1-10Yatırım Kuruluşu Sayısı
PİYASALARDAKİ İLK ON YATIRIM KURULUŞU (OCAK-EYLÜL 2020)
42
Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB
SGMK işlemleri TCMB ve Takasbank verileri hariç.Tescil işlemleri dahil.
Pay Piyasası Vadeli İşlemler
1 YAPI KREDİ YATIRIM 14% 1 YAPI KREDİ YATIRIM 17%
2 İŞ YATIRIM 10% 2 İŞ YATIRIM 9%
3 GARANTİ YATIRIM 6% 3 QNB FİNANS YATIRIM 6%
4 AK YATIRIM 6% 4 GARANTİ YATIRIM 6%
5 GEDİK YATIRIM 5% 5 İNFO YATIRIM 5%
6 MERRILL LYNCH YATIRIM BANK 5% 6 DENİZ YATIRIM 5%
7 QNB FİNANS YATIRIM 5% 7 TACİRLER 5%
8 VAKIF YATIRIM 4% 8 AK YATIRIM 5%
9 İNFO YATIRIM 4% 9 TEB YATIRIM 4%
10 A1 CAPITAL YATIRIM 4% 10 GEDİK YATIRIM 4%
Toplam (myr. TL) 8,252 Toplam (myr. TL) 3,783
SGMK Kesin Alım-Satım Kaldıraçlı İşlemler (Müşteri)
1 HSBC BANK 11% 1 AK YATIRIM 17%
2 TÜRKİYE GARANTİ BANKASI 10% 2 GCM 12%
3 TÜRK EKONOMİ BANKASI 8% 3 İŞ YATIRIM 12%
4 AK YATIRIM 6% 4 MEKSA YATIRIM 12%
5 AKBANK 6% 5 INTEGRAL YATIRIM 8%
6 TÜRKİYE İŞ BANKASI 6% 6 İNFO YATIRIM 4%
7 YAPI VE KREDİ BANKASI 5% 7 GEDİK YATIRIM 4%
8 TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI 5% 8 IŞIK 4%
9 JPMORGAN CHASE 4% 9 DENİZ YATIRIM 3%
10 YAPI KREDİ YATIRIM 4% 10 ALB 3%
Toplam (myr. TL) 1,068 Toplam (myr. TL) 5,132
TAMAMLANAN KURUMSAL FİNANSMAN PROJE SAYISI (SADECE ARACI KURUMLAR)
43
Kaynak: TSPB
702
1,020
1,2161,145
857
90
96
97113
8572
80
8875
412
4
176
3
15
22
23
19
12
2016 2017 2018 2019 2020/09
Diğer Finansmana Aracılık
Özelleştirme
Birleşme-Ortaklık
Pay Halka Arzı
Sermaye Art.-Temettü Dağ.
Diğer Danışmanlık
Tahvil İhracı
1,228
883
1,4571,362
1,006
KURUMSAL YATIRIMCILARIN PORTFÖY BÜYÜKLÜĞÜ (MİLYAR TL)
44
Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB
44 59 57
127153
5880 93
128
159
0.3
0.40.3
0.7
1.5
24
27 18
28
44
1.1
2.6 1.5
3.0
5.1
2016 2017 2018 2019 2020/09
GSYO GYO MK Yat. Ort. EYF YF
170
363
128
287
169
ARACI KURUMLARDA VARLIK YÖNETİMİ
45
Kaynak: TSPB
1.3 1.9 2.1 3.8 3.5
2,6494,085
4,331
4,9305,079
2016 2017 2018 2019 2020/09
Portföy Büyüklüğü (myr. TL)
Yatırımcı Sayısı
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNDE VARLIK YÖNETİMİ
46
Kaynak: SPK, TSPB
122 158 173 284 351
3,0823,344
3,475 3,386
4,016
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
3,500
4,000
4,500
2016 2017 2018 2019 2020/09
Portföy Büyüklüğü (myr. TL)
Yatırımcı Sayısı
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNDE YOĞUNLAŞMA (2020 EYLÜL)
47
Kaynak: TSPB
14%
3% 4% 0%
20%
14% 9%8%
66%
83% 87%92%
Yatırım Fonu Emeklilik Yat. Fonu Özel Portföy Yön. Yatırım Ortaklığı
1-5 6-10 10+No. of IntermediariesPortföy Yön. Şirketi Sayısı
48
Kaynak: TSPB
FAALİYETE GÖRE İLK 5 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETİ (2020 EYLÜL)
Yatırım Fonu Emeklilik Yatırım Fonu
1 İŞ PORTFÖY 18% 1 ZİRAAT PORTFÖY 21%
2 ZİRAAT PORTFÖY 15% 2 AK PORTFÖY 19%
3 AK PORTFÖY 13% 3 İŞ PORTFÖY 17%
4 YAPI KREDİ PORTFÖY 13% 4 YAPI KREDİ PORTFÖY 13%
5 GARANTİ PORTFÖY 7% 5 GARANTİ PORTFÖY 13%Toplam (milyar TL) 153.0 Toplam (milyar TL) 159.5
Özel Portföy Yönetimi Yatırım Ortaklığı
1 ZİRAAT PORTFÖY 23% 1 METRO PORTFÖY 40%
2 AK PORTFÖY 23% 2 İŞ PORTFÖY 32%
3 AZİMUT PORTFÖY 18% 3 HEDEF PORTFÖY 11%
4 İŞ PORTFÖY 16% 4 GARANTİ PORTFÖY 5%
5 İSTANBUL PORTFÖY 7% 5 OYAK PORTFÖY 4%Toplam (milyar TL) 38.1 Toplam (milyar TL) 0.76
ARACI KURUMLARIN ŞUBE AĞI
49
Kaynak: TSPB
9,261 9,361 9,387 9,332 9,318
310291 289 277 272
5940 46 64 84
2016 2017 2018 2019 2020/09
Acente Şubesi Şube İrtibat Bürosu
9,6739,6929,6309,722
9,674
ARACI KURUMLARIN ÇALIŞAN SAYISI
50
Kaynak: TSPB
3,735
2,811 2,841 2,852 3,069
2,743
1,940 2,075 2,1122,162
2016 2017 2018 2019 2020/09
Erkek Çalışan Sayısı Kadın Çalışan Sayısı
4,9644,9164,751
6,478
5,231
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN ÇALIŞAN SAYISI
51
Kaynak: TSPB
445 475498 474 494
275260
279264
268
2016 2017 2018 2019 2020/09
Erkek Çalışan Sayısı Kadın Çalışan Sayısı
762738777
735720
ARACI KURUMLARIN BİLANÇOSU (MİLYAR TL)
52
Kaynak: TSPB
20.121.9
20.4
25.1
32.2
21.223.1
21.9
27.2
34.5
4.3 4.76.2
7.6
10.1
2016 2017 2018 2019 2020/09
Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye
ARACI KURUMLARIN GELİR TABLOSU (MİLYON TL)
53
Kaynak: TSPB
2,175
2,510
3,557
4,264
5,654
332
774
1,422
1,842
3,440
483799
1,343
1,728
3,027
2016 2017 2018 2019 2020/09
Toplam Gelir Faaliyet Karı Net Kar
ARACI KURUMLARIN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL)
54
Kaynak: TSPB
1,511 1,4351,928 1,986
3,582106 302
343
900
918
164240
323
344
239
358485
904
967
863
2016 2017 2018 2019 2020/09
Komisyon Gelirleri Kurum Portföyü Kar/Zararları
Kurumsal Finansman Gelirleri Varlık Yönetimi Gelirleri
Diğer Gelirler
4,264
3,557
2,510
2,175
5,654
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN BİLANÇOSU (MİLYON TL)
55
Kaynak: TSPB
571
698
863
1,034
1,352
609
740
918
1,139
1,431
552
664
809
982
1,224
2016 2017 2018 2019 2020/09
Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR TABLOSU (MİLYON TL)
56
Kaynak: TSPB
347
439
517
666
790
105
165188
290
449
111
165
232
336
470
2016 2017 2018 2019 2020/09
Toplam Gelir Faaliyet Karı Net Kar
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL)
57
Kaynak: TSPB
211282
358
488
63399
121
99
108
99
4
4
5
4
3
20
24
32
40
30
2016 2017 2018 2019 2020/09
Özel Portföy Yönetimi DiğerYatırım Danışmanlığı Yatırım Ortaklığı YönetimiEmeklilik Yatırım Fonu Yönetimi Yatırım Fonu Yönetimi
666
517
439
347
790
YATIRIMCI PROFİLİ
YURTİÇİ TASARRUFLARIN DAĞILIMI (MİLYAR TL)
59
Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları
1,4531,711
2,0362,567
3,444627
734
830
1,145
1,679
247
355
315
476
608
2016 2017 2018 2019 2020/09
Pay Senedi
Tahvil-Bono
Mevduat
2,327
2,800
3,181
5,731
4,188
YURTİÇİ YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ
60
Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları Yurtiçi yerleşiklerin toplam tasarrufu: 5,2 trilyon TL (2020 Eylül)
69% 68% 69% 66% 62%
27% 26% 27% 29%32%
5% 5% 4% 5% 6%
2016 2017 2018 2019 2020/09
Pay Senedi
Tahvil-Bono
Mevduat
YURTDIŞI YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ
61
Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları Yurtdışı yerleşiklerin toplam tasarrufu: 667 milyar TL (2020 Eylül)
27% 27%33% 32%
40%
28% 25%
22%17%
8%
45% 48% 45%52% 52%
2016 2017 2018 2019 2020/09
Pay Senedi
Tahvil-Bono
Mevduat
PAY SENEDİ YATIRIMCI SAYISI
62
Pay Senedi Yatırımcı Sayısı
(bin) 2016 2017 2018 2019 2020/09
Yurtiçi Yatırımcılar 1,049.2 1,031.3 1,081.3 1,193.7 1,750.1
1,043.5 1,025.9 1,076.1 1,188.1 1,743.8
5.0 4.7 4.6 4.9 5.6
0.7 0.7 0.7 0.7 0.8
Yurtdışı Yatırımcılar 9.8 9.5 9.6 9.7 11.4
6.2 6.2 6.2 6.6 8.6
1.5 1.4 1.5 1.4 1.3
2.1 1.9 1.9 1.7 1.5
Toplam 1,059.0 1,040.8 1,090.9 1,203.4 1,761.5
Kaynak: MKK
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Bireysel
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Kurumsal
Yurtdışı Kurumsal
PAY SENEDİ PORTFÖYÜ DAĞILIMI (MİLYAR TL)
63
Kaynak: MKK, Borsa İstanbul
89 123 111186
315157232 204
290
293368
525479
633
852
2016 2017 2018 2019 2020/09
Halka Kapalı Kısım
Yabancı
Yerli
1,460
614
880
795
1,109
PAY PİYASASINDA YABANCI YATIRIMCILAR
64
Kaynak: MKK, Borsa İstanbul
0%
4%
8%
12%
16%
20%
24%
28%
32%
36%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
2016 2017 2018 2019 2020/09
Saklama Payı (sol) İşlem Hacmi Payı (sağ)
Saklama İşlem Hacmi
PAY SENEDİ PORTFÖY DAĞILIMI
65
Kaynak: MKK Halka açık pay senedi portföyü: 608 milyar TL (2020 Eylül)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2016 2017 2018 2019 2020/09
Yurtdışı Diğer
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Diğer
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Bireysel
YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
66
Kaynak: TSPB
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2016 2017 2018 2019 2020/09
Yurtdışı Kurumsal
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Kurumsal
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Bireysel
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI YATIRIMCI SAYISI
67
2016 2017 2018 2019 2020/09
Yurtiçi Yatırımcılar 96,771 81,865 77,671 65,998 56,630
93,217 78,954 75,361 64,010 54,535
2,886 2,292 1,660 1,344 1,462
668 619 650 644 633
Yurtdışı Yatırımcılar 705 622 662 453 465
677 594 641 431 439
25 24 18 19 21
3 4 3 3 5
Toplam 97,476 82,487 78,333 66,451 57,095
Yurtiçi Kurumlar
Kaynak: MKK
Yurtiçi Kurumsal
Yurtdışı Bireysel
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Kurumsal
Yurtiçi Bireysel
ÖSBA Yatırımcı Sayısı
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI PORTFÖY DAĞILIMI
68
Kaynak: MKK ÖSBA portföy büyüklüğü: 171 milyar TL (2020 Eylül)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2016 2017 2018 2019 2020/09
Yurtdışı Diğer
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Diğer
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Bireysel
YATIRIM FONU YATIRIMCILARI
69
Kaynak: MKK
45.1 56.4 52.8 122.7 146.7
2.9
3.0
2.9
3.0
3.1
2.5
2.6
2.7
2.8
2.9
3.0
3.1
-
20
40
60
80
100
120
140
160
2016 2017 2018 2019 2020/09
Portföy Değeri (myr. TL)
Yatırımcı Sayısı (mn.)
EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI YATIRIMCILARI
70
Kaynak: EGMEYF: Emeklilik Yatırım Fonu
Otomatik Katılım Portföy büyüklüğü devlet katkılarını içermektedir.
61 78 89 119 134
2
5
8
11
6.9 6.9 6.9 6.9
3.4
5.0 5.4
5.7
6.6
9.4
10.8 11.4
-
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
-
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
2016 2017 2018 2019 2020/09
EYF Portföy Değeri - Otomatik Katılım (myr. TL)
EYF Portföy Değeri - Bireysel Emeklilik (myr. TL)
EYF Yatırımcı Sayısı (mn.)
OKS Yatırımcı Sayısı (mn.)
Ünik Yatırımcı Sayısı (mn.)
VADELİ İŞLEMLER YATIRIMCI DAĞILIMI*
71
Kaynak: TSPB *Sadece aracı kurumlar ve yatırım bankaları
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2016 2017 2018 2019 2020/09
Yurtdışı Kurumsal
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Kurumsal
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Bireysel
KALDIRAÇLI İŞLEM YATIRIMCI DAĞILIMI
72
Kaynak: TSPB
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2016 2017 2018 2019 2020/09
Yurtdışı Kurumsal
Yurtdışı Kurumlar
Yurtdışı Bireysel
Yurtiçi Kurumsal
Yurtiçi Kurumlar
Yurtiçi Bireysel
www.tspb.org.tr