VAB’s in De Wolden
Bedrijvigheid in voormalige agrarische bebouwing
De Wolden: • Plattelandsgemeente ZW-Drenthe
• Ontstaan uit gemeenten Ruinen, Ruinerwold, de Wijk en Zuidwolde
• 17 kernen
Gemeente De Wolden:
Vooruitstrevend en vernieuwend
Verantwoordelijkheden bij inwoners
• Dorpsvisies
• Deregulering
• Burgerparticipatie
Voorbeeld burgerparticipatie: Het landschappelijk ontwikkelingskader (LOK) is samen met inwoners tot stand gekomen.
2004 onderzoek landbouw en platteland
• Grote behoefte aan woon-werk combinaties in het buitengebied
• Grote hoeveelheid vrijkomende agrarische bouwoppervlakte (12ha)
• Planologische kaders worden als belemmering beschouwd voor verdere bedrijfsontwikkeling
Toekomstvisie De Wolden 2005-2020
“De gemeente acht beleidsruimte voor nieuwe bedrijvigheid in voormalige boerderijen van groot belang”
Ontwikkeling VAB beleid
Stap 1: Beleidsnotitie
Stap 2: Doorvertaling in facetbestemmingsplan “bedrijvigheid buitengebied” (2010)
Stap 3: Facetbestemmingsplan is meegenomen in de actualisatie van het bestemmingsplan Buitengebied door middel van een beheersverordening (2013)
Voordelen beheersverordening
•Invulling bestaande bedrijfsgebouwen met afwijking (geen procedure nodig)
•Eigenaren agrarische percelen willen bij voorkeur agrarische bestemming niet kwijt; met afwijking blijft de bestemming gehandhaafd
• Snel schakelen, geringe kosten
Bouwmogelijkheid
• Bij bestaande bebouwing < 500 m2 bestaat de mogelijkheid om tot 500 m² bedrijfsgebouwen te realiseren;
Toetsingscriteria vab’s
• Alleen van toepassing op bedrijven categorieën 1, 2 en 3.1;
• Bedrijfsactiviteit moet binnen de bestaande bebouwing plaats
vinden;
• Geen agrarische bedrijven belemmeren;
• Geen aantasting van de ruimtelijke kwaliteit (liever nog
verbetering/behoud);
• Goede landschappelijke inpassing (inrichtingsplan- LOK);
• Detailhandel alleen ondergeschikt (max. tot 60 m²);
• Geen onevenredige verkeersaantrekkende werking;
• Evt. parkeerplaatsen op eigen erf;
• Bedrijven met veel buitenactiviteiten zijn niet toegestaan.
Match vraag en aanbod VAB
• Project Bedrijfshuisvesting op het platteland samen met DBF
• Doel: stimuleren plattelandseconomie en sociale economische vitaliteit
• Samenwerking met KvK, KNHM, Provincie Drenthe, Actium, LTO Noord, Drents Plateau
• 2008-2012
• Uitvoerder: stichting DBF
Het project: • Eigenaren van VAB’s informeren over
mogelijkheden
• Toekomstige gebruikers van VAB’s informeren over de VAB-regeling
• Matchen vraag en aanbod
• Samen met makelaars
• Website met informatie
• Uitwerking pilot bedrijven
Evaluatie • Diverse nieuwe bedrijfsvestigingen maar ook bestaande
bedrijven hebben een ontwikkeling doorgemaakt door het VAB beleid;
• Grote bedrijfsgebouwen worden nog niet altijd ingevuld
– Economische situatie
– Ruimte-voor-ruimte regeling
– Ruimte-voor-bedrijfsruimte
– Splitsingsregeling
– Er wordt eerder gebruik gemaakt van kleinschalige bebouwing met mogelijkheid tot bijbouwen tot 500 m²
• VAB beleid geniet landelijke bekendheid: diverse publicaties in vak- en dagbladen
Centaur Vogelaar: werken met paarden (leiderschapstraining, bedrijfstraining en
teambuilding
Pitch en putt Koekange
Kledingverhuur de bonte koe in Ruinerwold
Restaurant De Groene Lantaarn Zuidwolde
Kantoren in Zuidwolde (3 kleine bedrijven in 1 VAB)
Meer voorbeelden: • Edelsmederij
• Sauna
• Paardenkoetsen (showroom)
• Cateringbedrijf
• Trappenmaker
• Tweetal houtzagerijen
• Verhuurbedrijf van minikranen
• Bedrijf gespecialiseerd in spuittechniek in
de glastuinbouw
• Klussenbedrijf
Tot slot
Recente ontwikkeling:
woongemeenschappen in vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing
Mogelijk leidt dit tot een uitbreiding van de VAB regeling
Stichting DBF &
Kenniscentrum Herbestemming Noord
Doelstelling:
• Bevorderen leefbaarheid en
economie op het platteland
Stichting DBF Herbestemming Noord
• Bedrijvigheid en ondernemen
• Verhuur en realisatie bedrijfspanden
• Voorzieningen plattelandskernen
• Herbestemming (erfgoed)
Strategie ontwikkeling
• Projecten
• Kennisdeling
Meldpunt
• Samenbrengen vraag en aanbod
● Toenemende leegstand en onderbenutting
● Teloorgang cultuurhistorisch erfgoed
● Te weinig structurele oplossingen
● Intermediair tussen vraag en aanbod ontbreekt
Waarom Herbestemming Noord?
Ontwikkelingen in Noord Nederland
Prognose VAB
Bedrijfsgebouwen
• Nederland tot 2030: 30% van de agrarische erven komt vrij. 15 miljoen
m2 waar geen vervangende bestemming wordt gevonden (2014,
Hoks).
• Provincie Fryslân:1,3 miljoen m2 komt vrij aan bedrijfsgebouwen.
• Provincie Drenthe: 1 miljoen m2 vrij komt vrij aan bedrijfsgebouwen.
• Provincie Groningen: 0,8 miljoen m2 komt vrij aan bedrijfsgebouwen.
(Gies, 2014)
• Met name graasdierhouderijen met ligboxenstallen, minder courante
woningen en grote bedrijfsgebouwen met asbest.
VAB en Herbestemming Noord
● Gebiedsgerichte aanpak
● Leegstaande (monumentale) panden op
prominente plekken
● Reorganisatie voorzieningen en sloop?
Project Herverkaveling Balk
Karakteristiek
Niet karakteristiek
● Gemeente De Marne (10.500 inwoners)
● Gemeente Súdwest-Fryslân (83.000 inwoners)
● Regio Noardwest Fryslân (8 gemeenten)
Gebiedsgerichte aanpak -
leegstandsteam
Wongema Hornhuizen
- Sociale cohesie
- Economische vitaliteit
- Ruimtelijke Kwaliteit
Steenfabriek Oostrum
Zaanse houtloods
Zorginitiatief De Berkenhof
● November 2017
● Verhalen van initiatiefnemers
● Panel van deskundigen
Symposium VAB
Vragen?
Stellingen…
Stelling
Bedrijfshuisvesting in het
buitengebied is een bedreiging
voor de ruimtelijke kwaliteit.
Stelling
Huisvesting van MKB zorgt voor
te veel verkeer in het
buitengebied.
Stelling
Het VAB beleid vormt een
bedreiging voor
bedrijventerreinen.
Stelling
Het VAB beleid is dé oplossing
voor (alle) krimpgebieden in
Nederland.
Stelling
Het landelijk gebied moet ruimte
bieden aan alternatieve
energiebronnen.