Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
1
Van dossier naar examen binnen het dossier
Agroproductie, Handel en Technologie
Een uitwerking van een tweedaagse, gehouden 27 en 28 januari 2016
Auteurs:
Margriet Cornelisse (www.geefacht.nl)
Scilla van Cuijlenborg (MBO raad / AOC raad)
Dagvoorzitter en visueel verslag:
Hans-Jan Rijbering (www.businesscartooning.nl)
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
2
Inhoudsopgave
1. Inleiding
2. Kennismaking 2.1 Werkwijze
2.2 Presentatie agrocluster 2.3 Presentatie Alinda Huistra GroenEnorm
3. Verslag werksessies
3.1 Activiteit Lagerhuis
3.2 Werksessie 2 aan de slag met scenario’s 3.3 Werksessie 4 onderwijsmodel bij scenario ontwikkelen
4. Evaluatie opbrengst tweedaagse
5. Samenvatting
Bijlage I Onderweg naar tweedaagse van dossier naar examen
Bijlage II Werkopdracht tweedaagse 2016
Bijlage III Bespreekformulier scenario’s Bijlage IV Uitgewerkte bespreekformulieren
Bijlage V Evaluatie
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
3
1. Inleiding
Op 27 en 28 januari 2016 vond een tweedaagse plaats met de titel “van dossier naar examen binnen het dossier Agroproductie, Handel en Technologie”.
De MBO raad initieerde deze tweedaagse, waarbij ruim dertig medewerkers van
verschillende AOC’s aanwezig waren. Vanuit vrijwel alle1 AOC’s, waren er
vertegenwoordigers met verschillende functies. Vanuit het onderwijscluster
Groen is geconstateerd dat de implementatie van de HKS dossiers veel vragen en onduidelijkheden oproepen.
Samen hebben de deelnemers gewerkt aan vier scenario’s voor de vertaalslag
van dossier naar examen. In dit document vindt u de resultaten hiervan. Dit
document kan ingezet worden als handreiking bij keuzes die gemaakt moeten worden bij het vormgeven van het onderwijs binnen het agrocluster.
Opzet tweedaagse
De deelnemers aan de tweedaagse hebben de vier scenario’s op de eerste dag verkend, onder andere in de vorm van activerende opdrachten. Tevens hebben
de vertegenwoordigers van de MBO raad verduidelijking gegeven over HKS.
Examenleverancier de GroenEnorm heeft een presentatie gegeven met een
voorbeeld van een uitgewerkt examen op niveau 3, binnen het agrocluster, zodat
deelnemers een helder beeld hebben kregen van dit product. Om tot goede en kwalitatief hoogwaardige examinering te komen is het van belang dat hier
heldere keuzes aan ten grondslag liggen.
Tijdens de tweedaagse hebben de deelnemers de scenario’s samen verder
uitgewerkt tot een eerste ontwerp voor een opleiding binnen dit agrocluster. Van hieruit kan iedere school de opleiding verder ontwerpen, met examinering en een
curriculum dat past bij de eigen situatie.
1 met uitzondering van Edudelta
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
4
Het kwalificatiedossier Agroproductie, Handel en Technologie
Binnen het kwalificatiedossier Agroproductie, Handel en Technologie hebben de
scholen te maken met een heel breed dossier waarin 13 kwalificaties opgenomen
zijn.
Nummer
profiel
Naam profiel Mbo niveau
1
Medewerker teelt 2
2 Medewerker agrarisch
loonwerk
2
3 Medewerker agrohandel
en logistiek
2
4 Medewerker veehouderij
2
5 Vakbekwaam medewerker
teelt
2
6 Vakbekwaam medewerker
agrarisch loonwerk
3
7 Vakbekwaam medewerker
agrohandel en logistiek
3
8 Vakbekwaam medewerker
veehouderij
3
9 Vakexpert teelt en groene
technologie
4
10 Vakexpert agrarisch loonwerk
4
11 Vakexpert agrohandel en
logistiek
4
12 Vakexpert veehouderij
4
13 Vakexpert biologisch-
dynamische landbouw
4
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
5
Opbouw kwalificatiedossier:
Dit kwalificatiedossier bevat de kwalificatie-eisen voor één of meerdere mbo-
beroepen en bestaat uit:
1. Het Basisdeel, dat gevormd wordt door:
Beroepsspecifieke onderdelen. Dit betreft gemeenschappelijke kerntaken en werkprocessen voor het gehele kwalificatiedossier.
Met evt. aanvullende eisen per profiel.
De generieke onderdelen. De generieke onderdelen zijn door de
landelijke overheid geformuleerd. Het betreft de onderdelen: o Nederlandse taal
o Rekenen
o Loopbaan en burgerschap
o Voor zover het niveau 4 betreft: Engels
2. Het Profieldeel
Profielen bestaan uit kerntaken (K) en werkprocessen (W)
waarop de kwalificaties in dit kwalificatiedossier van elkaar
verschillen.
Basisdeel dossier:
B1-K1 Zorgdragen voor het agrobussinessproduct
B1-K1-W1 Draagt zorg voor de kwaliteit van het agrobussinessproduct
B1-K1-W2 Draagt zorg voor machines, apparatuur en technische installaties
B1-K1-W3 Draagt zorg voor bedrijfsgebouwen en terreinen
B1-K1-W4 Draagt zorg voor informatie in de keten
Profieldeel dossier:
P1 Medewerker Teelt
P1-K1 Telen product/gewas
P2 Medewerker agrarisch loonwerk P2-K1 Verzorgen agrarisch loonwerk
P3 Medewerker agrohandel en logistiek
P3-K1 Verzorgen aangeleverd en af te leveren product
P4 Medewerker veehouderij P4-K1 Verzorgen productie en veehouderij
P5 Vakbekwaam medewerker teelt
P5-K1 Telen product/gewas
P6 Vakbekwaam medewerker agrarisch loonwerk
P6-K1 Verzorgen agrarisch loonwerk
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
6
P7 Vakbekwaam medewerker agrohandel en logistiek P7-K1 Verzorgen aangeleverd en af te leveren product
P8 Vakbekwaam medewerker veehouderij
P8-K1 Verzorgen productie en veehouderij
P9 Vakexpert teelt en groene technologie P9-K1 Telen product en gewas
P9-K2 Optimaliseren bedrijsactiviteiten
P10 Vakexpert agrarisch loonwerk
P10-K1 Verzorgen agrarisch loonwerk P10-K2 Organiseren van het werk in het agrarisch loonwerk
P11 Vakexpert agrohandel en logistiek
P11-K1 Verzorgen aangeleverd en af te leveren product
P11-K2 Optimaliseren bedrijfsactiviteiten
P12 Vakexpert veehouderij
P12-K1 Verzorgen productie en veehouderij
P12-K2 Optimaliseren bedrijfsactiviteiten
P13 Vakexpert biologisch-dynamische landbouw
P13-K1 Verzorgen biologisch-dynamische productie
P13-K2 Optimaliseren bedrijfsactiviteiten
Tijdens de tweedaagse is er gericht gewerkt aan de gearceerde delen. Niveau 2
en 3 en de keuzedelen komen eventueel in een ander project naar voren.
Zie Bijlage I Onderweg naar tweedaagse van dossier naar examen, deze hebben
deelnemers gekregen bij aanvang tweedaagse.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
7
Verantwoording
Het materiaal in dit document is met grote zorgvuldigheid gemaakt en bewerkt tot producten die door AOC’s kunnen worden ingezet. Ook hebben de ruim dertig
deelnemers als “meelezers” de eerst conceptversie beoordeeld. Dit tevens om
onderwerpen die tijdens de sessies besproken zijn ook naar voren te laten
komen in dit document.
Wij zijn er van overtuigd dat dit product een waardevolle bijdrage kan leveren aan de discussie binnen de school, om te komen tot een weloverwogen
implementatie van het kwalificatiedossier Agroproductie, Handel en Technologie.
Scilla van Cuijlenborg (beleidsadviseur, MBO raad / AOC raad)
Margriet Cornelisse (projectleider, www.geefacht.nl)
Januari 2016
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
8
2.Kennismaking
Eén van de doelen van de tweedaagse is het verbinden van de deelnemers,
zodat ook op een langere termijn een netwerk ontstaat van onderwijsgevers- en
ondersteuners, die zich bezighouden met curriculumbouw en de verankering van
examinering. Om dit te bereiken is tijdens de tweedaagse veel aandacht besteed
aan het samenwerken tussen de deelnemers. Hiervoor is een aantal interactieve activiteiten opgezet.
2.1 Werkwijze
De dagvoorzitter laat aan de hand van een symbolische Chinese muur
deelnemers antwoord geven op vragen als: hoe lang zit je in het onderwijs? hoe lang heb je al ervaring met dit dossier?
Deelnemers gaan met elkaar in overleg en er ontstaat een (visueel uitgewerkt)
beeld hoe bovenstaande vragen beantwoord worden. Mensen hebben vragen
over onderwerpen die tijdens de tweedaagse behandeld gaan worden. Hierbij
ontstaat ook ruimte voor opmerkingen die niet direct gelinkt zijn aan het thema, maar een meer algemeen gevoel weergeven, bijvoorbeeld:
“rust op het front zou nu weleens lekker zijn. Want om de vier
tot vijf jaar komt er weer een nieuw model”.
“Als wij in de flow zitten wordt er weer iets nieuws verzonnen”. “Bedrijfsleven is erg belangrijk”.
Agrocluster is complex door de hoeveelheid.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
9
2.2 Presentatie agrocluster
Als inleiding voor de deelnemers zijn twee presentaties gegeven. De eerste door
Gerard Oud van het Clusius college en de tweede door Scilla van Cuijlenborg.
Aanleiding agrocluster hoe is deze ontstaan?
Ongeveer zes jaar terug ontstond de behoefte aan nieuwe clusters, die zouden leiden tot robuuste opleidingen, die tevens verkort en geïntensiveerd zijn.
Dit betekent voor de scholen vaak een substantiële verandering van de inrichting
van het onderwijs. Waar in de oude situatie soms sprake was van versplintering,
worden in de nieuwe situatie complete opleidingen nagestreefd.
Bij het Clusius College is gekozen om deze transitie niet stapsgewijs te laten
verlopen, maar voor een gelijktijdige invoer. Daarbij is centraal per opleiding een
brede basis gelegd, zodat er snel kon worden overgeschakeld naar opleiden in
profieldelen. Een knelpunt hierbij is de beschikbaarheid en vindbaarheid van het
juiste onderwijsmateriaal. Jan van Driel van het Ontwikkelcentrum geeft aan dat werken via thema’s kan bijdragen aan het AOC’s overstijgend maken van deze
onderwijsmaterialen.
Hierbij is het belangrijk om goed te kijken naar de verschillende niveaus. De
individuele AOC’s hoeven hierbij niet afzonderlijk materiaal te ontwikkelen, maar kunnen samenwerken in een landelijk verband. Het Ontwikkelcentrum kan hierbij
optreden als regisseur, voor het bundelen en distribueren van de materialen.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
10
2.3 Presentatie Alinda Huistra GroenEnorm
In deze presentatie gaf Alinda een beeld van de procesarchitectuur examinering
in het MBO. Een belangrijk onderdeel is de scheiding van de verschillende rollen,
zodat voor iedereen helder is wie wat doet en welke verantwoordelijkheid heeft.
Ook werden de examenproducten van HKS belicht. Aan de hand van een
grafische weergave van ZLTO, werd de koppeling gelegd naar het bedrijfsleven.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
11
3. Verslag werksessies Het grootste deel van de tweedaagse wordt gevormd, door een aantal
activerende werksessies. Hierbij zijn de deelnemers aan de slag gegaan met
gerichte opdrachten, die moesten leiden tot meer concrete uitwerking van de scenario’s en waar mogelijk een eerste aanzet voor het ontwerp van onderwijs
en examinering.
Zie voor werkopdrachten hieronder beschreven Bijlage I: werkopdracht
tweedaagse 2016
3.1 Activiteit Lagerhuis
Het uitwisselen van argumenten scherpt je eigen mening en geeft inzicht in de denkwijze van mensen met een andere mening. De werkvorm “lagerhuis” is heel
geschikt om deze argumenten op een relatief snelle manier uit te wisselen, in
een ontspannen setting. Om te bevorderen dat de deelnemers alle argumenten
wegen, is gekozen om stellingen te laten verdedigen die niet bij voorbaat de
eigen mening van de deelnemer vertegenwoordigd. Tijdens de sessie ontstond zodoende een levendige discussie, waarbij de deelnemers heel goed instaat
waren ook stelling te verdedigen die niet direct aansloten bij hun eigen mening.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
12
Scenario 1, gedurende opleiding eerst basis aanbieden verderop in de opleiding
profiel deel aanbieden, geen mix
Scenario 2, eerst profiel en dan basis aanbieden
Scenario 3, vanaf start opleiding basis en profiel gemixt aanbieden
Scenario 4, brede basis van alle agroprofielen, daarna kiezen
Scenario 1 Leerlingen zijn nog jong, dus is het fijn als keuzes uitgesteld kunnen
worden. Eerst een basis leggen, waardoor tijd ontstaat om zich te ontwikkelen.
Daarna kunnen zijn voor profielen kiezen. Voor de organisatie is het prettig dat
er grotere groepen gemaakt kunnen worden.
Scenario 2 No-nonsens robuuste opleiding sluiten aan bij deze sector. Eerst aan
de gang met leereffecten en hierbij een goed gevoel meegeven zodat de
leerlingen weten waarom zij voor deze opleiding hebben gekozen.
Scenario 3 Studenten kiezen voor agro. Scholen leiden graag op met een groen
hart voor agro. Het samen oppakken is beter voor de student. Bepaalde scholen
moeten in dit scenario meer samenwerken.
Scenario 4 eerst brede basis, keuzes worden uitgesteld. Beroepsbasis is zeer belangrijk. In het beroepsdeel meerdere studenten bij elkaar zetten. Hierbij zijn
sectorale kenmerken belangrijk. Ook bedrijfsmatig levert dit voordelen op.
Deelnemers konden zich zeer goed inleven, scenariokenmerken kwamen naar
voren, zodat mensen aan het einde van de opdracht meer beelden hebben bij de
vier verschillende scenario’s.
Na de lagerhuis-sessie is een pole gehouden onder de deelnemers, om hun
voorkeur voor een bepaald scenario te inventariseren.
Uitslag pole voorkeursscenario 20 % kiest voor scenario 1
0% kiest voor scenario 2
70 % kiest voor scenario 3
10 % kies voor scenario 4
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
13
3.2 Werksessie 2 aan de slag met scenario’s
Het doel van deze opdracht is het onderzoeken van de scenario’s als eerste stap
om uiteindelijk concreet te gaan werken aan een onderwijsmodel, aan de hand
van de bespreekscenario’s.
Zie Bijlage 3 Bespreekformulier scenario’s
In Bijlage 4 zijn de uitgewerkte bespreekformulieren te vinden.
De groep bestaat uit deelnemers die verschillende taken/rollen hebben in het
onderwijsveld. Zij zijn bewust als groep bij elkaar geplaatst
Zij zijn onder andere met de onderstaande vragen aan de slag gegaan:
Welke student wordt het beste bediend in dit scenario?
Wordt het werkveld optimaal bediend in dit scenario?
Worden de arbeidsmarktkansen voor studenten in dit scenario verhoogd
t.o.v. de huidige situatie? Beschrijf eventuele verschillen tussen regio's indien dit relevant is.
Wat zijn sterke punten van dit scenario? Welke kansen biedt dit scenario?
Wat zijn zwakke punten van dit scenario? Welke risico's zijn er in dit
scenario?
Welke overige vragen of opmerkingen zijn er ten aanzien van dit scenario?
Groep groen scenario 1 (eerst basis dan profiel)
Groep groen bestaat uit 7 personen
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
14
Een van de conclusies van Groep groen, was dat het van belang is om andere
doelgroepen binnen te houden. Ook is het belangrijk dat de focus ligt op het
zorgdragen voor de productie van voedsel en andere landbouwproducten.
Combinatie competenties
Onze belangrijkste opdracht is het zorgdragen voor teelt, vee, loonwerk en
handel. Hierin is de samenwerking tussen de verschillende onderdelen van groot belang.
LTO kan een rol spelen in het borgen van de kwaliteit in samenhang tussen de
verschillende onderdelen. De PDCA cyclus kan hierbij behulpzaam zijn.
Voor loonwerkers is het van belang om ook inzicht te krijgen over de cultuur en
werkwijze van andere sectoren. Dit zal soms een verandering en verbreding
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
15
moeten betekenen van de eigen belevingswereld. Daarbij komen ook
veranderingen kijken door technologische ontwikkelingen zoals robotisering, bijvoorbeeld in de vorm van drones.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
16
Groep blauw scenario 2 (eerst profiel aanbieden, dan basis)
Groep blauw bestaat uit 6 personen
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
17
De groep heeft de basis uitgebreid besproken en is wat meer tijd kwijt geweest
met het profiel dan vooraf bedacht. De inhoudelijke discussie was sterk en er zijn veel verschillende argumenten uitgewisseld.
Een van de zaken die uit Groep groen naar voren komt, is het feit dat binnen dit
scenario een zoon/dochter van bijvoorbeeld een akkerbouwen met zijn of haar
achtergrondkennis en vaardigheden prima kan presteren binnen een dergelijke
opleiding. Door de student die bij wijze van spreken van “driehoog achter” komt, zal een grote kloof met de andere studenten worden ervaren. Als opleiding moet
je daarop inspelen, omdat er anders een tekort kan ontstaan aan opvolgers
binnen de sector.
Voor het groene VMBO geldt dat goed naar de doelgroep moet worden gekeken
om te komen tot context- en inhoudsrijk, maar zeker ook uitdagend onderwijs.
Daarbij moet een goede balans worden gezocht in het leggen van een degelijk
basis (kennis en vaardigheden), maar daarbinnen moet voldoende ruimte blijven
om de breedte van het multifunctionele bedrijf aan de orde te laten komen. Wanneer deze balans niet voldoende is, zou dit leerlingen kunnen afschrikken.
De groep heeft vier werkprocessen bekeken. Daaruit kwam naar voren dat brede
inzetbaarheid van belang is. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt door studenten
in een commerciële opleiding, ook kennis te laten maken met het programma van de studenten dier en omgekeerd.
Bij de vraag hoe dit scenario uit zou pakken binnen de verschillende leerwegen,
heeft de groep twijfels over hoe dit gaat in een BBL opleiding. Het scenario lijkt
hen meer geschikt voor BOL.
Binnen de opleiding moet ook voldoende aandacht zijn voor zaken als milieu,
duurzame energie en duurzaamheid in brede zin. Bij de perifere “oude” vakken
zit men nu te springen om mensen. Ook hier geldt weer dat de focus niet alleen
moet liggen op de traditionele opvolgers, maar ook op een nieuwe doelgroep.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
18
Groep geel scenario 3
(vanaf start opleiding basis en profiel gemixt aanbieden)
Groep geel bestaat uit 7 personen
De discussie in deze groep heeft zich deels gericht op de verhouding tussen
bedrijfsleven en onderwijs. Dit moet goed in balans zijn. Enerzijds is hierbij een
nauwe band met het bedrijfsleven vereist, maar ook het goed volgen van
leerlingen tijdens het leren in de praktijk. Dit zorgt voor meer tevredenheid bij de studenten, maar deze betrokkenheid heeft ook een positief effect op de relatie
met de opleidingsbedrijven.
Maar, zegt Groep geel, houdt daarbij wel voldoende oog voor de pure basis. In
het moderne melkbedrijf zal het accent meer liggen op een hoogwaardig
technologische melkmethode, waardoor een vaardigheid als handmelken vrijwel
zeker ondergesneeuwd raakt. Het onderwijs heeft de taak om de overdracht van
dergelijke basisvaardigheden te bewaken.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
19
Groep rood scenario 4 (brede basis alle agroprofielen, daarna kiezen)
Groep rood bestaat uit 8 personen
“Context zoeken en levendig maken in agrosector.”
Groep rood vraagt zich af of een brede basis altijd wel voordelig zal uitpakken.
Enerzijds is het voor studenten aantrekkelijk om het hele beeld te zien, waarbij
alle factoren van een bepaalde opleiding aangestipt worden. Anderzijds bestaat
het gevaar dat zij zich niet meer herkennen in het beeld dat zij hadden op het
moment dat gekozen werd voor de opleiding. Het gevaar voor uitval ligt dan op de loer. Een oplossing kan zijn om te beginnen met grotere groepen, waarbij je
zo snel mogelijk toewerkt naar kleinere groepen die meer de diepte ingaan.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
20
De vraag hierbij zal steeds zijn: “hoe houd je leerlingen geïnteresseerd?”. Het bedrijfsleven is er niet op tegen, omdat een breed opgeleide medewerker meer
flexibel kan worden ingezet. Daarbij blijft nog wel de vraag over hoe moet
worden omgegaan met studenten die beschikken over eerder verworven kennis
en vaardigheden. Bestaat dan de mogelijkheid om de basis (deels) over te slaan
en verder te gaan met het profieldeel.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
21
3.3 Werksessie 4 onderwijsmodel bij scenario ontwikkelen
In opdracht vier zijn de deelnemers dieper ingegaan op de verschillende
scenario’s. Hierbij is de opdracht iets aangepast, omdat de wens binnen de
groepen bestond een eigen scenario te kiezen, in plaats van een scenario
toegewezen te krijgen. In de bijlage is de oorspronkelijke opdracht te vinden.
De volgende groepen zijn samengesteld:
Groep mix scenario 3 (6 mensen)
Groep mix scenario 3 ( 4 mensen)
Groep breed scenario 4 ( 5 mensen)
Groep scenario 1 (7 mensen)
Hier zie je dat mensen elkaar veel materialen laten zien van de scholen. Wisselen
veel informatie en documenten uit.
Over de grenzen heen kijken is heel belangrijk. Er wordt heel veel gedeeld ook
curriculum van scholen.
Globaal ontwerp
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
22
Tijdens de sessie is door de scholen veel informatie uitgewisseld, zowel
mondeling als in de vorm van documenten, zoals het curriculum. Het over de grenzen heen kijken, wordt door de deelnemers als belangrijk en interessant
ervaren.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
23
Groep scenario 4
De deelnemers zouden dit scenario het liefst gekoppeld zien aan scenario 1. Een
inventarisatie van de vaardigheden kan een rode draad vormen. Zo ontstaan de
mogelijkheden om het geheel te linken aan de verschillende sectoren.
Vervolgens kunnen deze sectorspecifiek worden ingekleurd, als basis voor de
opleiding.
Leerjaar 1 in 3 jarige opleiding niv 4 is:
Het eerste leerjaar van de 3 jarige opleiding (niv 4) zal voornamelijk bestaan uit:
loopbaanoriëntatie, Engels, Nederlands en een aantal brede gemeenschappelijke
leereenheden. Na leerjaar 1 kunnen de studenten een profiel met keuzedeel kiezen.
Leerjaar 2 is deels generiek en bereid ook al voor op het examen.
In Leerjaar 3 ligt het accent vooral op de projecten die onderdeel vormen van de Proeve van Bekwaamheid.
Omdat er in het eerste leerjaar kan worden geleerd in grote groepen, ontstaat
financiële ruimte om in de leerjaren 2 en 3 in kleinere groepen te werken.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
24
Groep scenario 1 eerst basis dan profiel
Bij binnenkomst kiest de student een uitstroomprofiel. Dit start met het
aanbieden van een brede basis, waarin direct aandacht wordt besteed aan de
uitstroomprofielen. Door het gemeenschappelijk aanbieden van de vier profielen,
krijgt een leerling van elk profiel een beeld.
Leerlingen volgen gemeenschappelijk lessen, waardoor zij bijvoorbeeld soms een loonwerk les volgen en op een andere moment weer een les plant.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
25
De “driehoog achter student” kan exemplarisch zijn voor de invulling van de
lessen.
Er bestaat ook een mogelijkheid om de BPV te doen in een andere sector. Door
de individuele ontwikkeling ontstaat meer binding met het vak en de opleiding.
Het agrocluster bindt van nature, door de gemeenschappelijk thema’s.
Mix 1 groep (Profiel en basis gemixt)
De groep heeft elkaar uitleg hoe de verschillende scholen dit aanpakken.
School 1: soort DNA profiel met integrale opdrachten.
School 2: heeft experimenten gedaan met BITEC modules, een aantal
internationale onderwijs units rondom thema’s als melken en voeren. Dit alles
binnen de beroepscontext op niveau 4 en gegeven in het Engels.
School 3: heeft de opleiding verdeeld in vijf periodes met integrale opdrachten.
Deze worden “thema’s” genoemd. Deze bestaan zowel uit profielopdrachten, als
uit basis-opdrachten.
School 4: werkt ook met integrale opdrachten, echter zijn deze verdeeld in 4 periodes van 10 weken. Binnen de opdrachten is een belangrijke rol weggelegd
voor de onderwerpen teelt en techniek. De werkprocessen zijn afgestemd op het
seizoen, om een zo realistisch mogelijke opdracht te krijgen.
School 5: kent 5 periodes met vakkenlijn, elk met een thema. Dit is een meer
traditionele opzet.
Mix 2 groep
In deze opleiding zijn de blokken opgedeeld in 4 weken. Hierbinnen worden verschillende vakken gecombineerd, waarbij ook accenten worden gelegd op
bijvoorbeeld commerciële aspecten. In periode 4 zit een aantal modules.
Teeltondersteuning word gegeven in verzamelgroepen. De basis is opgesteld
vanuit de inhoud van verschillende opleidingen. Bij nadere bestudering van de
invulling, komt dan onder andere naar voren dat economie op dezelfde manier wordt gegeven.
De verschillende modules zijn inhoudelijk uitgewerkt. Op basis van deze
uitwerking wordt vervolgens lesstof ontwikkeld. Het Agrocluster heeft drie
opleidingen die als maatwerk kunnen worden aangeboden. Door deze indeling
ontstaat er kwetsbaarheid, bijvoorbeeld op het gebied van personele bezetting en beschikbaarheid van lokalen. De eerste stap voor realisatie is een brede basis
en gemixt werken waar mogelijk.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
26
4. Evaluatie opbrengst tweedaagse
Aan het eind van de tweedaagse is in de groep is een evaluatie gedaan, waarin
de deelnemers aangeven hoe zij deze bijeenkomst hebben ervaren.
Deze evaluatie geeft een beeld, van hoe de deelnemers de tweedaagse hebben
beleefd. Deze opmerkingen en waarderingen van de enquête kunnen worden gebruikt als input voor toekomstige bijeenkomsten.
De enquête is anoniem afgenomen. De response is afkomstig van alle 27
deelnemers. In de uitkomst van de enquête worden de opmerkingen van de
deelnemers genoemd. Opmerkingen met een gelijke strekking worden slechts eenmaal vermeld. De opmerkingen zijn letterlijk overgenomen. Wanneer een
respondent aangeeft bij een bepaalde vraag geen opmerking te hebben, wordt
dit niet vermeld.
1. Wat is volgens de belangrijkste opbrengst van deze tweedaagse?
Uitwisseling van ervaringen, oplossingen, keuzes, dilemma’s en meningen.
Uit eigen “focus” en daarbij behorende belemmeringen. Inbreng experts groene e-norm.
Diploma’s zijn scherper geworden voor mij.
Gedeelde zorgen worden collectieve zorgen.
Inzicht in verschillende zienswijze.
Informatie over HKS, examens en voorbeelden onderwijs. Netwerken
Het kennisnemen van elkaars schoolsituatie inzake HKS.
De keuzes die volgen uit verschillende uitgangspunten verder
aanscherpen.
Inzicht in de scenario’s.
Meer achtergrondinformatie gekregen en argumenten . Overzicht van werkwijze en mogelijkheden.
Commitment, samen verder.
Inzicht gekregen in vormgeving van het onderwijs.
Verschillende concepten doornemen en gedwongen worden ook de
“weerstand scenario’s” door te nemen. Out of box denken, door gedwongen scenario’s uit te werken.
Argumenten uitwisselen vanuit gedwongen standpunt.
Waarom vraag vanuit bedrijfsleven is duidelijk en goed geland.
Weer kritisch kijken naar je eigen proces.
Verschillende invalshoeken, die goed uitgewerkt en bediscussieerd zijn. Breed scala aan mogelijkheden en varianten.
Bij vraag 1 wordt vooral het uitwisseling en het netwerken door een groot aantal
respondenten genoemd.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
27
2. Wat is voor jou als individu, de belangrijkste opbrengst, inzicht of voornemen na deze tweedaagse?
Item Aantal keer genoemd
Tijd 1
Omringd door professionals van
hetzelfde niveau
16 (score nummer 1)
Gewaardeerde expertise door
werkgever, tijd om dit te doen
2
Inzicht gekregen in materie 7
Andere zienswijze opgebouwd 15 (score nummer 2)
Versterkt mijn mening 13 (score nummer 3)
3. Welke tip of wens heb je voor het vervolg met de ontwikkelde scenario’s?
Elkaar in de uitvoering op de hoogte houden en knelpunten met elkaar bespreken.
Deel met elkaar de “echte” scenario’s van de deelnemers in relatie met de
examens E-norm.
Eén scenario (onderwijsmodel + uitvoering) kritisch belichten geeft meer
concreetheid. Welk AOC gaat daadwerkelijk een scenario uitvoeren + welke, wat zij de
ervaringen na 1 schooljaar.
Meer informatie vooraf en voorbereiding voor opdrachten.
Vervolg bijeenkomsten.
Scholen hebben in principe scenario’s al uitgewerkt. Vervolg: hoe pakt het uit. Voldoet de aan de verwachtingen (ten opzichte van red.) toen keuzes
gemaakt werden.
Goede vertaling/weergave van de sessie, zodat daar op voortgeborduurd
kan worden.
Onderling overleggen/samenkomen blijven, ook in de toekomst. Blijven delen in deze groep d.m.v. bijeenkomsten, dus niet alleen
documenten. Wat die betekenen niets zonder de toelichting. Bedrijfsleven
en studenten er op een bepaald moment bij betrekken, maar dan wel heel
goed afspreken welke vragen we ze stellen.
Ik ga met nog meer achtergrondinformatie en overtuiging aan de slag met
het vormgeven van het agro-onderwijs op eigen locatie. In beeld brengen, voorkeuren groep weergeven.
Verder werk maken van de scenario’s. Bedrijfsleven hierbij uitnodigen.
Aanbevelingen (doen red.) t.a.v. doelmatigheid.
Platform zien te behouden.
Concrete zaken behandelen als bijvoorbeeld beoordeling examenproducten.
Elke school levert bestuurder, teamleider en docent.
Diepgaander kijken naar onderwijsaanpak.
Bespreken met de bestuurders hun visie en mening.
Meer aandacht voor keuzedelen. Daar moet nog veel aan gebeuren terwijl structuur van de opleiding nu al (moet) staan.
Investeer in docenten.
Bestaande concepten delen.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
28
Opbrengsten koppelen aan acties op strategisch niveau.
Veel gehoorde opmerkingen in de reactie op deze vraag zijn: “betrek het
bedrijfsleven” en “blijf met elkaar samenkomen en uitwisselen”.
4. Wat vind je van de opdrachten gedurende de tweedaagse? (1 = heel slecht, 10= geweldig goed)
Gemiddelde score voor de opdrachten = 8
(laagste cijfer 6, hoogste cijfer 9)
Enkele bijgeschreven opmerkingen:
Lagerhuis werkvorm is goed!
Meer tijd om een verdiepingsslag te maken.
Het brengt je gedwongen met elkaar in gesprek (positief, want 8 red.).
Prima! Leuke afwisselende werkvormen.
Voldoende ruimte voor overleg en improvisatie. De rode draad van de scenario’s hebben tot denken aangezet. Het geeft
nog meer houvast voor de richting die we al ingeslagen zijn.
Te weinig tijd voor inhoudelijke onderbouwing (over sessie 4 red.).
Afwisselend, actieve vorm is uitnodigend.
Prima systeem! Goede mix. Ik dacht dat we ook invloed zouden hebben op vormgeving van de
examinering / proeve.
Wellicht iets meer tijd. Het heet tweedaagse, maar is in werkelijkheid 1
dag.
Duidelijker scenario’s eerst toelichten.
5. Wat had je graag anders willen zien?
Bedrijfsleven betrekken, doelen van iedere vorm, hele dag per individu.
Gedurende de tweedaagse n.a.v. doelen evalueren.
Mijn verwachting was dat examinering in relatie met HKS centraal zou
staan.
Wellicht meer inkijk geven in uitgewerkte eigen modellen.
Meer over examinering gedachten uitwisselen. Dat we dit eerder hadden gedaan.
Goede aftrap voor netwerk!
Soms wat losser komen van eigen beelden en aannames.
Meer uitwisselen waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt en hoe IHKS
wordt geïmplementeerd. Vooraf was het handig geweest om meer concrete informatie te verkrijgen
over werkopdrachten (niveau 4 was een verrassing).
Concrete afspraken. Samen optrekken!
Startpresentaties waren wat lang.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
29
6. Wat is je rapportcijfer voor deze tweedaagse als geheel?
Gemiddelde score voor het geheel is = 8
(laagste cijfer 7,5, hoogste cijfer 9)
Losse opmerkingen, opgeschreven buiten de vragen om:
Fijne groep en goede organisatie. Dank!
Zichtbaar visueel resultaat! Dankjewel!
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
30
5. Samenvatting
Volgt.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
31
Bijlage I Onderweg naar tweedaagse van dossier naar examen
Onderweg naar tweedaagse van dossier naar examen
“ Pilot examinering opleidingen binnen het dossier Agro Productie, Handel en Technologie”
Vanuit het onderwijscluster Groen is er geconstateerd dat de implementatie van de HKS dossiers veel vragen en onduidelijkheden oproepen. In dit dossier hebben wij te maken met een heel breed dossier Agro productie handel en technologie, waarin 13 kwalificaties opgenomen zijn. Hieronder een overzicht van het kwalificatiedossier:
Om tot een goede en kwalitatieve examinering te komen is het van belang dat hier heldere keuzes aan ten grondslag liggen. Uitgangssituatie is als volgt:
De AOC’s hebben de stichting Groene norm de opdracht gegeven de examens voor het vmbo en mbo aan te leveren
De meeste AOC’s starten in 2016 met de HKS, 1 AOC start voor alle opleidingen in het vrijwillig jaar en een paar opleidingen, verspreid over verschillende AOC’s, starten eveneens is 2015 (zie lijst www.ihks.nl)
De AOC’s hebben te maken met kleine leerlingenaantallen, hierdoor moeten de opleidingen doelmatig worden ingericht.
Oplossing:
Goede examineringsproducten (profiel en keuzedelen) passend bij de opleidingen binnen dit zeer brede dossier.
Activiteit:
Nummer profiel Naam profiel Mbo niveau
1 Medewerker teelt 2
2 Medewerker agrarisch loonwerk 2
3 Medewerker agrohandel en logistiek
2
4 Medewerker veehouderij 2
5 Vakbekwaam medewerker teelt 2
6 Vakbekwaam medewerker agrarisch loonwerk
3
7 Vakbekwaam medewerker agrohandel en logistiek
3
8 Vakbekwaam medewerker veehouderij
3
9 Vakexpert teelt en groene technologie
4
10 Vakexpert agrarisch loonwerk 4
11 Vakexpert agrohandel en logistiek 4
12 Vakexpert veehouderij 4
13 Vakexpert biologisch-dynamische landbouw
4
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
32
Van dossier naar examen voor het dossier Agro productie, handel en technologie. Het eventueel samen programmeren, op verschillende niveaus. De impact op inhoud, uitvoering en organisatie in kaart brengen voor de examinering, ondersteund door mensen van de stichting Groene norm. In een tweedaagse van dossier naar examen met aangedragen vertegenwoordigers vanuit de AOC’s. Samen met de deelnemers worden de producten gemaakt en uitgewerkt. Met als doel om de examenkwaliteit van het gehele proces te verankeren, binnen het dossier en het nieuwe toezichtkader van de inspectie. De focus ligt hierbij op het stellen van gedragen en collectieve uitgangspunten.
Voor het borgen van de uitkomsten zijn de volgende activiteiten voorzien:
De activiteiten hebben een hoge prioriteit bij de AOC’s, hierdoor worden de juiste mensen afgevaardigd naar de werkgroepen.
De activiteiten vinden plaats in samenspraak met de nieuwe stichting Groene Norm.
De resultaten worden vastgesteld in het onderwijscluster Groen.
De resultaten worden ook na de projectperiode geëvalueerd.
De resultaten worden vergeleken met andere projecten uit andere BTG’s om ervan te leren en, waar zinvol, bij te stellen.
Een gedragen kader (met verschillende uitvoeringsvarianten) voor de examinering van dossier en keuzedelen binnen dit dossier.
Resultaten In producten:
Een kader voor de examinering van de opleidingen binnen dit specifieke dossier (advies opzet en inhoud van de examens per opleiding binnen dit dossier op basis waarvan de stichting Groene Norm verder kan met het ontwikkelingen van de examenproducten).
Uitwerking van mogelijke uitvoering scenario’s (horizontaal versus verticaal inclusief een paar keuzedelen die veel ingezet gaan worden).
Opleveren van impactanalyse voor het onderwijs en examinerings-plan (aangeven welke keuzes gemaakt moeten worden t.a.v. onderwijs en examinering om de kwaliteit te kunnen waarborgen).
Bovenstaande punten leveren een rapport op waarin dit alles is weergeven (digitaal en hardcopy). In professionalisering:
Deelnemers aan de tweedaagse kennen de ontwikkelingen binnen de HKS en kunnen dit in hun eigen school verder uitdragen.
Deelnemers zijn in staat om de keuzes die gemaakt worden binnen dit dossier te doorzien en kennen de impact hiervan op de examens.
Deelnemers zijn in staat de opbrengsten van deze pilot te vertalen naar hun eigen schoolsituatie en het daar te implementeren.
De AOC’s hebben afgesproken dat:
de deelnemers een rol krijgen bij de implementatie van deze opleidingen;
het rapport gedragen wordt en besproken wordt;
er op bestuurlijk niveau kennisdeling wordt georganiseerd rondom de HKS en de uitkomsten van deze pilot;
de evaluatie en terugkoppeling gedaan zal worden in april 2016 om ervan te leren en zo nodig bij te sturen;
de examenproducten van Groene Norm worden gebruikt en te monitoren.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
33
Opbouw kwalificatiedossier: Dit kwalificatiedossier bevat de kwalificatie-eisen voor een of meerdere mbo-beroepen en bestaat uit:
3. Het Basisdeel, dat gevormd wordt door:
Beroepsspecifieke onderdelen. Dit betreft gemeenschappelijke kerntaken en werkprocessen voor het gehele kwalificatiedossier. Met evt. aanvullende eisen per profiel.
De generieke onderdelen. De generieke onderdelen zijn door de landelijke overheid geformuleerd. Het betreft de onderdelen:
o Nederlandse taal o Rekenen o Loopbaan en burgerschap o Voor zover het niveau 4 betreft: Engels
4. Het Profieldeel
Profielen bestaan uit kerntaken (K) en werkprocessen (W) waarop de kwalificaties in dit kwalificatiedossier van elkaar verschillen.
Basisdeel dossier: B1-K1 Zorgdragen voor het agrobussinessproduct B1-K1-W1 Draagt zorg voor de kwaliteit van het agrobussinessproduct B1-K1-W2 Draagt zorg voor machines, apparatuur en technische installaties B1-K1-W3 Draagt zorg voor bedrijfsgebouwen en terreinen B1-K1-W4 Draagt zorg voor informatie in de keten Profieldeel dossier: P1 Medewerker Teelt P1-K1 Telen product/gewas P2 Medewerker agrarisch loonwerk P2-K1 Verzorgen agrarisch loonwerk P3 Medewerker agrohandel en logistiek P3-K1 Verzorgen aangeleverd en af te leveren product
Nummer profiel Naam profiel Mbo niveau
1 Medewerker teelt 2
2 Medewerker agrarisch loonwerk 2
3 Medewerker agrohandel en logistiek
2
4 Medewerker veehouderij 2
5 Vakbekwaam medewerker teelt 2
6 Vakbekwaam medewerker agrarisch loonwerk
3
7 Vakbekwaam medewerker agrohandel en logistiek
3
8 Vakbekwaam medewerker veehouderij
3
9 Vakexpert teelt en groene technologie
4
10 Vakexpert agrarisch loonwerk 4
11 Vakexpert agrohandel en logistiek 4
12 Vakexpert veehouderij 4
13 Vakexpert biologisch-dynamische landbouw
4
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
34
P4 Medewerker veehouderij P4-K1 Verzorgen productie en veehouderij P5 Vakbekwaam medewerker teelt P5-K1 Telen product/gewas P6 Vakbekwaam medewerker agrarisch loonwerk P6-K1 Verzorgen agrarisch loonwerk P7 Vakbekwaam medewerker agrohandel en logistiek P7-K1 Verzorgen aangeleverd en af te leveren product P8 Vakbekwaam medewerker veehouderij P8-K1 Verzorgen productie en veehouderij P9 Vakexpert teelt en groene technologie P9-K1 Telen product en gewas P9-K2 Optimaliseren bedrijsactiviteiten P10 Vakexpert agrarisch loonwerk P10-K1 Verzorgen agrarisch loonwerk P10-K2 Organiseren van het werk in het agrarisch loonwerk P11 Vakexpert agrohandel en logistiek P11-K1 Verzorgen aangeleverd en af te leveren product P11-K2 Optimaliseren bedrijfsactiviteiten P12 Vakexpert veehouderij P12-K1 Verzorgen productie en veehouderij P12-K2 Optimaliseren bedrijfsactiviteiten P13 Vakexpert biologisch-dynamische landbouw P13-K1 Verzorgen biologisch-dynamische productie P13-K2 Optimaliseren bedrijfsactiviteiten Tijdens de tweedaagse gaan wij ons richten op de gearceerde delen. Niveau 2 en 3 komen evt. in een ander project naar voren. Dit geldt tevens voor keuzedelen.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
35
Indeling tweedaagse:
Woensdag 27 januari 2016
Activiteit
15.00 uur Ontvangst, voorstellen Uitleg tweedaagse met tijden, Wifi, doel tweedaagse Uitleg drankjes
15.30 uur Plenair mevr. Scilla van Cuijlenborg, AOC Raad Uitleg HKS, onderwerpen uit document van dossier naar examen Plenair Dhr. G. Oud, Clusius deelt met ons zijn ervaringen over de aanpak van Clusius op dit thema.
16.30 uur Plenair mevr. Alinda Huistra, Groene norm in samenwerking met Jan Boerman en Jan Jacobs Presentatie Groene norm, uitleg examen
17.30 uur Diner
19.00 uur Plenair Sessie 1 Activiteit Lagerhuis Zie werkopdracht in Bijlage I
20.00 uur Sessie 2 werken in groepen aan de slag met de scenario’s Groep 1 scenario 1, gedurende opleiding eerst basis aanbieden verderop in de opleiding profiel deel aanbieden, Geen mix Groep 2 scenario 2 eerst profiel en dan basis aanbieden Groep 3 scenario 3 vanaf start opleiding basis en profiel gemixt aanbieden Groep 4 scenario 4 brede basis van alle agroprofielen daarna kiezen en daarin examen afleggen Zie werkopdracht in Bijlage II
21.30 uur Afsluiting dag
Donderdag 28 januari 2016
Activiteit
8.00 uur Ontbijt
9.00 uur Sessie 3 vertegenwoordiger groep presenteert kort (5 min.) opbrengsten vorige avond, plenair. Andere groepen geven tips direct na korte presentatie. Hans Jan, dagvoorzitter doet dit op zijn eigen manier
9.40 uur Sessie 4: onderwijsmodel bij scenario ontwikkelen.
10.30 uur Pauze koffie en thee
10.45 uur Laatste hand aan sessie 4
11.00 uur Groepen bereiden presentatie voor.
11.30 uur Presentatie alle groepen aan elkaar, 10 minuten.
12.30 uur Afsluitende lunch. Bekijken tekeningen en opbrengsten door Hans Jan. Invullen vragenlijst.
13.00 uur Vertrek
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
36
Bijlage II Werkopdracht tweedaagse 2016
Sessie 1: activiteit Lagerhuis
Sessie 1: activiteit Lagerhuis deelnemers verdedigen een scenario, ook als zij het er niet mee eens zijn. Dagvoorzitter leidt de discussie. Dit vindt plenair plaats. Deelnemers leren/onderzoeken over de inhoud van de scenario’s door het uitwisselen van argumenten.
Verdedig jouw stelling, juist ook als je het hier niet mee eens bent.
Dagvoorzitter maakt 4 groepen.
Afsluiting opdracht: geef je voorkeur aan een scenario via de dagvoorzitter. Gebruik hiervoor het document Deelnemerslijst behorend bij opdracht bijlage I
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
37
Sessie 2: aan de slag met de scenario’s
Doel: het onderzoeken van de scenario's is de eerste stap om uiteindelijk op dag 2 concreet te gaan werken aan een onderwijsmodel. Voor deze avondsessie gaan jullie als scenariogroep met elkaar in gesprek, om te komen tot een stevige typering en onderbouwing.
Tijd: jullie werken aan deze opdracht ongeveer tussen 20.00 uur en 21.30 uur. De uitwerkingen zet je op papier, deze heb je morgen weer nodig.
Groep: maak een groep aan de hand van jouw kleur werkmap (zie hieronder). Je kunt kiezen uit twee ruimtes.
Groen is scenario 1 Scenario 1, gedurende opleiding eerst basis aanbieden verderop in de opleiding profiel deel aanbieden, geen mix
Blauw is scenario 2
Scenario 2, eerst profiel en dan basis aanbieden
Geel is scenario 3
Scenario 3, vanaf start opleiding basis en profiel gemixt aanbieden
Rood is scenario 4 Scenario 4, brede basis van alle agroprofielen, daarna kiezen
Aanpak: omdat jullie ruim een uur aan de slag gaan helpt het wellicht om wat stappen te onderscheiden voor jullie scenario. Werk onderstaand schema stap voor stap uit.
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
38
Stap 1: individueel beeldvorming
Neem de tijd om individueel te kijken naar onderstaande punten;
Hoe ziet het curriculum in de verschillende scenario’s eruit?
Kenmerken van scenario
Voor welke student?
Werkveld en arbeidsmarkt?
Kansen en risico’s
Voorbeeld uitwerking onderwijs en examenplanning? Gebruik hiervoor document Bespreekformulier scenario's behorend bij Bijlage II
Schrijf je eerste ideeën op voor jezelf.
Stap 2: gespreksleider
Wijs in de groep 1 gespreksleider aan. Deze zorgt ervoor dat jullie gesprek gestructureerd verloopt en dat iedereen gelegenheid krijgt om zijn of haar visie en/of vragen te delen.
Stap 3: groepsgesprek &
filmpjes
Ga met elkaar in gesprek over deze punten. Neem de tijd om een echte inhoudelijke discussie of uitwisseling te houden.
Neem indien gewenst de tijd om met elkaar naar onderstaande sites te kijken
https://www.s-bb.nl
http://www.ihks.nl
http://www.herzieningmbo.nl
Op deze sites zijn tevens filmpjes te vinden als verduidelijking.
Stap 4: presentatie voorbereiden
Morgen na het ontbijt geeft een van jullie een korte presentatie van 5 minuten om de bevindingen van deze avond met de hele groep te delen in de plenaire zaal.
De presentatievorm is vrij.
Tevens laat Hans Jan ons zijn visie zien van deze dag.
Stap 5: Mail jullie opbrengsten evt met gemaakte foto’s naar Margriet:
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
40
Sessie 3: aan de slag met de scenario’s
Doel: vertegenwoordiger van de groep presenteert kort in 5 minuten de opbrengsten van de vorige avond. Andere groepen geven tips direct na de korte presentatie. Dagvoorzitter leidt deze plenaire sessie.
Tijd: jullie presenteren tussen 9.00 uur en 9.40 uur.
Afsluiting: Hans Jan cartoonist presenteert de opbrengsten van de vorige dag op zijn eigen manier
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
41
Sessie 4: onderwijsmodel bij scenario ontwikkelen
Doel: vandaag gaan jullie als scenariogroep verder aan de slag om te komen tot een onderwijsmodel.
Tijd: jullie werken aan deze opdracht van 09.40 uur tot 11.00 uur, groepsverband
Groepen bereiden presentatie voor van 11.00 uur tot 11.30 uur, groepsverband
Daarna geven alle groepen een 10 minuten durende presentatie aan elkaar van 11.30 uur tot 12.30 uur, plenair
Aanpak: de volgende stappen kunnen jullie helpen in het proces:
Stap 1: lezen stappenplan
Lees het document “Stappenplan ontwerpen opleiding” door. Dit is een servicedocument dat terug te vinden is op www.ihks.nl.
Download: stappenplan ontwerpen opleiding - versie maart 2015.docx
Zie ook: http://procesarchitectuur.ihks.nl/procesarcitectuur-herziening/
Stap 2: gespreksleider
Wijs in de groep één gespreksleider aan. Deze zorgt ervoor dat jullie gesprek gestructureerd verloopt en dat iedereen gelegenheid krijgt om zijn of haar visie en/of vragen te delen.
Stap 3: groepsgesprek
Ga met elkaar in gesprek over het stappenplan en jullie ideeën voor een onderwijsmodel, passend bij het scenario.
Voor deze opdracht voer je in ieder geval stap 1, 2 en 3 uit:
1. faseer de opleiding
2. bepaal de inhoud van de opleiding per fase
3. bepaal examen- en voortgangsmomenten
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
42
Ontwerp met elkaar een schets die straks mét inhoudelijke onderbouwing te presenteren is aan de andere groepen.
Maak op hoofdlijnen een onderwijs- en (examen)model bij je scenario, vormgeven in Excel.
Geef bij de vastlegging van jullie ontwerpen ook de onderbouwing en uitleg weer.
Mochten jullie als groep verder komen in het stappenplan: dat mag!
Stap 4: presentatie voorbereiden
Na de koffie- en theepauze krijgen jullie als groep nog tijd om een korte presentatie van jullie onderwijsmodel en de onderbouwing ervan voor te bereiden. Daarna vinden de presentaties plaats in de plenaire zaal.
Afsluiting: Na de presentaties vullen wij een vragenlijst in. Deze graag ingevuld aan Margriet geven.
Tijdens de lunch presenteert Hans Jan de opbrengsten van deze tweedaagse. Bloopers zijn welkom
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
43
Bijlage III Bespreekformulier scenario’s
Gespreksthema's Beeldvorming rondom thema (meerdere opties aankruisen mag) Toelichting bij beeldvorming
Welke student wordt het beste bediend in dit
scenario?
0 de student die geen idee of een vaag idee heeft weet van wat hij wil
0 de student die doelgericht gekozen heeft voor dit niveau
0 de student die specialistisch opgeleid wil worden
0 de student die zo breed mogelijk opgeleid wil worden
0 de student die uit is op doorstroom richting HBO
0 de student die 'afstroomt' vanuit dit niveau
Wordt het werkveld optimaal bediend in dit
scenario?
0 het werkveld wordt wel optimaal bediend
0 het werkveld wordt niet optimaal bediend
Worden de arbeidsmarktkansen voor studenten in dit scenario
verhoogd t.o.v. de huidige situatie?
Beschrijf eventuele verschillen tussen regio's
indien dit relevant is.
0 verhoogt de kansen wel
0 verhoogt de kansen niet
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
44
Gespreksthema's Beeldvorming (meerdere opties aankruisen mag) Toelichting bij beeldvorming
Wat zijn sterke punten van dit scenario? Welke kansen biedt dit scenario?
Wat zijn zwakke punten van dit scenario? Welke risico's zijn er in dit scenario?
Welke overige vragen of opmerkingen zijn er ten aanzien van dit scenario?
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
45
Bijlage IV Uitwerking bespreekformulier scenario’s bij opdracht 2
Vraag bij scenario Antwoord bij scenario 1
Opmerkingen bij antwoorden scenario 1
Antwoord bij scenario 2
Opmerkingen bij antwoorden scenario 2
Antwoord bij scenario 3
Opmerkingen bij antwoorden scenario 3
Antwoord bij scenario 4
Opmerkingen bij antwoorden scenario 4
Welke student wordt het beste bediend in dit scenario?
De student die geen idee of een vaag idee heeft weet van hij wil ( 2 x genoemd)
Geen verticale clustering Basis wordt niet herhaald
De student die doelgericht gekozen heeft voor dit niveau (2 x genoemd)
Binnen Agro kiest de meerderheid bewust voor het vak en deze student herkent zijn keuze in het aanbod door de school wordt aangeboden
De student die doelgericht heeft gekozen
Gelijk opdr passen bij beroepsconteext Keuzedelen
De student die geen idee of een vaag idee heeft weet van hij wil (5 x genoemd)
Wij hebben een directeur die dat wil, welk advies geven we
De student die zo breed mogelijk opgeleid wil worden ( 2 x genoemd)
De student die specialistisch opgeleid wil worden
( 2 x genoemd)
De leerling (af
vmbo) wil concreet met het
vak
De student die specialistisch opgeleid wil worden
keuzedelen De student die zo breed mogelijk opgeleid wil worden( 5 x genoemd)
De student die uit is op doorstroom richting HBO ( 2x genoemd)
De student die zo breed mogelijk opgeleid wil worden
De student die zo breed mogelijk opgeleid wil worden
De student die uit is op doorstroom richting HBO ( 2x genoemd)
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
46
De student die afstroomt vanuit dit niveau
De student die uit op doorstroom richting HBO
Keuzedeel omdat basis eind vd opleiding ook aan bod komt, 30 % valt uit in HBO
De student die afstroomt vanuit dit niveau (5 x genoemd)
Wordt het werkveld optimaal bediend in dit scenario?
Het werkveld wordt wel optimaal bediend ( 2 x genoemd)
Bij BOL
Het werkveld wordt wel optimaal bediend (3 x genoemd)
Het gehele dossier komt nog steeds aan bod, Werkveld wil ook in leerjaar 1 een leerling hebben die profieldelen uitvoert op het bedrijf. Eerst de primaire processen, profieldeel Wat wil het werkveld, breed georiënteerde medewerkers of smal georiënteerde medewerkers.
Het werkveld wordt wel optimaal bediend ( 5 x genoemd)
BOL
Het werkveld wordt niet optimaal bediend ( 1x genoemd)
Bij BBL Het werkveld wordt niet optimaal bediend ( 1 x genoemd)
Geen uitgangspunt om het bedrijfsopl. te bedienen.
Het werkveld wordt niet optimaal bediend
Student onvoorbereid aan de slag met profiel in BPV
Het werkveld wordt niet optimaal bediend ( 5x genoemd)
BBL
Worden de arbeidsmarktkansen voor
Verhoogt de kansen wel (2 x genoemd)
3 x nee genoemd Het agrocluster zorgdragen voor
Opmerking algemeen arbeidskansen: Dit
Moet wel gedurende de opleiding
Verhoogt de kansen wel (4 x genoemd)
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
47
studenten in dit scenario verhoogd t.o.v. de huidige situatie?
combi van profielen Nee, de mogelijkheden worden niet vergroot iedereen ( elk profiel) blijft in z’n eigen straatje geen crossovers met andere profielen. Niet breed opleiden maar smal in eigen profiel
scenario werkt alleen als bedrijfsleven en onderwijs samenwerken
onderscheid basis- en profiel gemaakt worden
nvt Regionale kernactiviteiten kunnen in keuzedelen aangeboden worden.
Verhoogt de kansen niet
Want worden smaller opgeleid omdat student specifiek voor beroep wordt opgeleid.
Wat zijn de sterke punten van dit scenario?
Brede basis daarna specialisatie. Bewustere keuze voor profiel, hoger instromen bij bewezen basiskennis. Groepsgrootte en de basis zorgt voor
Er kan gelijk met de kern van het vak gestart worden (profiel). De core-business krijgen de leerlingen gelijk mee. De basis wordt daarna in de juiste context aangeboden.
De leerling krijgt waar hij/zij voor komt.
Samenhang tussen de onderwijseenheden herkenbaarheid specialistisch. Sneller voorbereiding eindproeve. Basis en profiel gecombineerd
Brede basis/blik op het werkveld, bewustere keuze na eerste jaar, hogere instroom mogelijk op basis van eigen basiskennis
Groepsgrootte in de basis biedt ruimte in het profiel
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
48
investeringsruimte in de verdieping.
De context is waar de leerling voor komt.
Brede blik op cluster, daarna optimalisatie, uitstellen keuze moment, versnellensmogelijkheid bij basisbeheersing, groepsgrootte in de basis zorgt voor investeringsruimte Bredere basis is breder blikveld, daarna specifiekere keuze, uitstellen keuze, via intake hoger instromen, economisch voordeliger door groter groepen.
Wat zijn de zwakke punten van dit scenario?
Motivatie student eerste leerjaar geeft
Geen crossovers met andere profielen. Smal
Dat basis onvoldoende aan bod komt.
Motivatie eerste leerjaar,
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
49
Welke risico’s zijn er in dit scenario?
hogere ongediplomeerde uitstroom. Herkenbaarheid voor sector. Hoe in de BBL?
opleiden. Clustering van klassen is hierdoor minimaal mogelijk Basisvaardigheden die in de BPV ontbreken vormen een gatenkaas
Hierdoor wordt student niet breed opgeleid en verkleint de kansen op de arbeidsmarkt niet efficient, niet te betalen.
herkenbaarheid, hogere uitstroom Motivatie eerste leerjaar, herkenbaarheid? Hogere uitstroom leerjaar, BBL werkt niet. Motivatie in eerste jaar, herkenbaarheid voor sector, Vroegtijdig schoolverlaters, BBL werkt niet
Welke overige vragen of opmerkingen zijn er t.o.v. dit scenario?
Wat is de brede basis? Hoe organiseren plannen? Wat doe je met BBL?
Het concentrisch model geef je dan op?
Hoe zorg je dat basis niet ondersneeuwt? Hoe/waar bied je keuzedelen aan? Inspelen op actualiteit Niet vol te houden via keuzedelen Basis en profiel abstract en ruimte houden.
Eigen brede basis of vanuit kd? Wat is de brede basis? KD of eigen geformuleerd. Wat is de brede kennis, wat zijn de kaders
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
50
Van dossier naar examen binnen Agroproductie, Handel en Technologie
51
Bijlage V Evaluatie
Evaluatie tweedaagse Agro productie en handel en technologie Januari 2016 Opbrengsten tweedaagse
Wat is volgens jou de belangrijkste opbrengst van deze tweedaagse?
Wat is voor jou, als individu, de belangrijkste opbrengst, inzicht of voornemen na deze tweedaagse?
o Tijd o Omringd door professionals van hetzelfde niveau o Gewaardeerde expertise door werkgever, tijd om dit te doen o Inzicht gekregen in materie o Andere zienswijze opgebouwd o Versterkt mijn mening
Welke tip of wens heb je voor het vervolg met de ontwikkelde scenario's?
Werkwijze en waardering tweedaagse
Wat vond je van de opdrachten gedurende de tweedaagse? (1= heel slecht, 10 = geweldig goed)
Wat had je graag anders willen zien?
Wat is je rapportcijfer voor deze tweedaagse als geheel? (1= heel slecht, 10 = geweldig goed)