VroegtijdigeVroegtijdige herkenningherkenning & & behandelingbehandeling van van ondervoedingondervoeding
bij volwassen patiënten van de verpleegafdelingen
OnderwerpenOnderwerpen
1. Wat is ondervoeding?
2. Overheid en ondervoeding
3. Screeningsinstrument
4. Implementatie van screening op de afdeling
5. Behandelplan
6. Resultaten pilotproject in AMC 2006
7. Wie doet wat bij ondervoeding
8. casuïstiek
Wat is ondervoeding?Wat is ondervoeding?
Slechte voedingstoestand BMI < 18,5 > 10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6
maanden 5-10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste
maand
Matige voedingstoestand 5-10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6
maanden
!
Wat zijn de gevolgen van Wat zijn de gevolgen van ondervoeding?ondervoeding?
Bij ziekte is daling van gewicht een verlies van Bij ziekte is daling van gewicht een verlies van spierweefsel en geen vetweefselspierweefsel en geen vetweefsel
Slechte wondgenezing Verhoogde kans op complicaties Verhoogde kans op decubitus Verminderde weerstand Grotere kans op infecties Lusteloosheid, vermoeidheid, depressiviteit Langere opnameduur Verminderde kwaliteit van leven Verhoging van kosten voor gezondheidszorg!
incidentie ondervoedingincidentie ondervoeding
Ziekenhuizen 25-40 % Polikliniek 10-15 % Verpleeghuis/verzorgingshuis 20-30 % Thuiszorg 10-15 %
Herkenning (en dus ook behandeling) van ondervoede patiënten in ziekenhuizen is 50 %
Bron: LPZ 2004, 2005, 2006 Kruizinga ea. Clinical Nutrition april 2003
Signalering ondervoeding?Signalering ondervoeding?
Overheid en ondervoedingOverheid en ondervoeding
Project implementatie screening en behandeling ondervoeding in het ziekenhuis in 2006 Pilot in AMC: F6noord, G6noord, F7zuid,
G7noord Ook pilot in: AVL (Amsterdam), Gelre ziekenhuizen (Apeldoorn,
Zutphen), Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg), Maxima Medisch Centrum (Eindhoven / Veldhoven), UMC Groningen
Prestatie indicator identificatie & behandeling ondervoeding ingaande 2007
Streven: in 2008 70% van NL ziekenhuizen screenen met uitrol naar poliklinieken en thuiszorg
Zie ook: www.snellerbeter.nl/ondervoeding
screeningsinstrumentscreeningsinstrument
Ontwikkeld in VUMC Gevalideerd in VUMC Alleen volwassenen SNAQ is een van de snelste
en makkelijkste screeningsinstrumenten voor herkennen ondervoeding (L.van Venrooij/AMC)
Aanpassing aan AMC situatie
Aanvraag voeding
formulier 33340(3)
Patiëntgegevens
Datum Afdeling Kamernummer Bednummer
Screening voedingstoestand:o : Ongewenst gewichtsverlies > 6 kg binnen 6 mnd o : Ongewenst gewichtsverlies > 3 kg binnen 1 mnd o : Had u de afgelopen maand een verminderde eetlust? o : Drink en/of sondevoeding gebruikt in de afgelopen maand
______________+ Totaal score
Actie bij score: Aankruisen0 of : Optimale voeding en extra verstrekkingen o : Optimale voeding en extra verstrekkingen + eiwitrijke extra verstrekking + brochure ondervoeding o of meer : Optimale voeding en extra verstrekkingen + eiwitrijke extra verstrekking + consult bij diëtist o
Vanaf _____-_____uur, datum_____-_____-_____
Tot _____-_____uur, datum_____-_____-_____
Vanaf _____-_____uur, datum_____-_____-_____
Tot _____-_____uur, datum_____-_____-_____
Wit en geel exemplaar: afdelingskeuken, rose exemplaar: verpleegkundige status
Patiënt is nuchter:
Patiënt gaat met weekendverlof:
Naam verpleegkundige (blokletters)
Patiënt is NPO:
Aanvullende gegevens voeding / dieet:
Algemeen: Vet (niet in combinatie optimale voeding): Bijzondere voeding: o va) varkensvleesvrij o (ch) matig vetbeperkt / cholesterolbeperkt o (ka) kiemarm o (rv) rundvleesvrij o (vb) sterk vetbeperkt o (vm) metabool standaarddieet o (vg) vegetarisch o (mc) MCT verrijkt o jodiumbeperkt o pancreasdieet stap _____
Energie: Koolhydraten: Gewijzigde consistentie: o (en) energiebeperkt o (db) diabetes o (v6) helder vloeibaar
o (sb) saccharosebeperkt o (v1) dun vloeibare voedingo (lb) lactosebeperkt o (v2) vloeibare voedingo (lv) lactosevrij o (v3) uitgebreid vloeibare voedingo (vv) voedingsvezelbeperkt o (v4) dik vloeibaar (slikklachten)o (v+) voedingsvezelverrijkt o (v5) half gepureerd (neurologie)
o (gp) gepureerde voeding
Eiwit: Mineralen: Allergie voor: o (eb) eiwitbeperkt o (n1) licht natriumbeperkt o (ak) azokleurstoffen o (gl) glutenvrij o (n2) matig natriumbeperkt o (cm) conserveermiddelen o (pk) fenylalaninebeperkt o (n3) sterk natriumbeperkt o (ke) kippenei-eiwit
o (km) koemelkeiwito (se) sojaeiwit
Overig namelijk: _______________________________________________________________________________________________________
Vanaf _____-_____uur, datum_____-_____-_____
Tot _____-_____uur, datum_____-_____-_____
Handtekening
Implementatie van screening op de Implementatie van screening op de verpleegafdelingenverpleegafdelingen
Screening dmv SNAQ behandelplan Screeningsformulier
combinatie met aanvraag voeding
Altijd invullen behalve bij NPO/Nuchter/helder vlb
voedingsassistent direct op de hoogte van behoefte aan voeding
Consult diëtist bij ondervoeding
Uitwerking resultaten SNAQ naar Uitwerking resultaten SNAQ naar behandelplan AMCbehandelplan AMC
Algemeen: vermelding voedingstoestand in verpleegkundige en medische status
Score 0/1: 3 x per dag extra verstrekking
Score 2: 3 x per dag extra eiwitrijke verstrekking Brochure ondervoeding Multivitamine Evaluatie inname
Score 3: Idem score 2 Consult diëtist
Behandelplan ondervoedingBehandelplan ondervoeding
Knelpunten: Patiënt krijgt wel
extra’s maar geeft ze weg
Patiënt krijgt extra’s maar laat ze staan
Evaluatie inname, niet alleen evaluatie verstrekking!
Resultaten 3 maanden Resultaten 3 maanden screening pilotafdelingenscreening pilotafdelingen
resultaten alle afdelingen (n=1010)
60
11
20
11
score0/1
score2
score3
missing
Invullen screening: Invullen screening: streven < 10% missingstreven < 10% missing
resultaten missing
0
10
20
30
40
50
60
70
2/10 - 23/10 05/11-12/11 13/11 - 28/11 29/11- 18/12 18/12 - 18/01
periode
N
%
Lineair (%)
Casuïstiek mw. ACasuïstiek mw. A Huidig gewicht: 70 kg, 1 maand geleden 75 kg Lengte:1.70 m Gewichtsverlies ongewenst in 1 maand 4 kg (score ) Verminderde eetlust (score )
Score 3 punten, dus acties:
Schakel de diëtist in (verpleegkundige en/of arts) Verstrek 3 keer per dag een tussendoortje
(voedingsassistent / verpleegkundige evalueert inname) Diëtist stelt behandelplan met evaluatiemomenten op Aanvraag voeding: optimaal plus
Huidig gewicht: 60 kg, 6 maanden geleden 67 kg Lengte: 1.80 m Gewichtsverlies 6 maanden 4 kg ( score --) Verminderde eetlust ( score ) Op advies huisarts gestart met drinkvoeding ( score )
Score 2 punten, dus acties: Verstrek 3 keer per dag een eiwitrijk tussendoortje
(voedingsassistent / verpleegkundige) Uitdelen brochure ondervoeding Arts schrijft vitaminepreparaat voor Aanvraag optimale voeding Evaluatie inname voeding, wekelijks wegen
Casuïstiek dhr. BCasuïstiek dhr. B
Educatie patiëntEducatie patiënt
Patiëntenbrochure waarin uitleg over ontstaan en risico’s van ondervoeding en behandeling in het ziekenhuis en thuis
Op menukaart
tussendoortjes wordt
gewerkt met stippen
om hoeveelheid
eiwit aan te geven
Extra verstrekkingen top 10Extra verstrekkingen top 10
ProductProduct gram eiwitgram eiwit1. Drinkyoghurt 52. Bosvruchtenkwark 153. Yoghurt boordevol perzik 54. Kaasblokjes 55. Zakje chips 26. Stroopwafel 27. Appel fruitkick 28. Fortimel vanille / banaan 209. Huzarensalade 510. Cracker zalmsalade 5
Rolverdeling:Rolverdeling:iedereen heeft een taak!iedereen heeft een taak!
voedings-voedings-teamteam
zorg-zorg-assistentassistent
voedings-voedings-assistentassistent diëtistdiëtist
verplegingverpleging
artsarts
logopedistlogopedist
PatiëntPatiënt
Ziet Ziet uu voeding als onderdeel van voeding als onderdeel van de behandeling?de behandeling?
Zijn er vragen?Zijn er vragen?