Zabawy z naszego dzieciństwa
przygotowujące do nauki czytania i pisania
Czytanie i pisanie to podstawowe środki komunikacji społecznej!
Czytania i pisania możemy uczyć dopiero wtedy, gdy dziecko opanuje mowę werbalną oraz
osiągnie niezbędny poziom dojrzałości psychofizycznej i intelektualnej
Zarówno czytanie jak i pisanie angażują ten sam zespół podstawowych funkcji psychofizycznych:
słuchową, artykulacyjną,
wzrokowo-przestrzenną, motoryczną,
które wspólnie zapewniają im prawidłowy przebieg
Zarówno czytanie jak i pisanie angażują ten sam zespół podstawowych funkcji psychofizycznych:
słuchową, artykulacyjną,
wzrokowo-przestrzenną, motoryczną,
które wspólnie zapewniają im prawidłowy przebieg
Przygotowanie do nauki czytania i pisania koncentruje się na rozwijaniu sprawności psychomotorycznych oraz
pozytywnych nastawień emocjonalno-społecznych dzieci.
Percepcja słuchowaPercepcja słuchowa angażuje trzy rodzaje słuchu:
słuch fizyczny - pozwala na odbieranie wrażeń słuchowych i daje podstawę do rozwoju pozostałych rodzajów słuchu
słuch muzyczny - umożliwia identyfikację wysokości dźwięków, ich jakości
słuch fonematyczny - umiejętność prawidłowego różnicowania dźwięków mowy ludzkiej czyli fonemów
- analiza słuchowa - synteza słuchowa - pamięć słuchowa
Dzieci z zaburzonym słuchem fonematycznym
mogą prawidłowo słyszeć poszczególne dźwięki,
ale nie potrafią wyróżnić ich z potoku słów.
Dzieci z zaburzoną lub słabo rozwiniętą percepcją słuchową mają trudności w zakresie:
rozumienia złożonych instrukcji i poleceń słownych
zapamiętywania, powtarzania trudnych wyrazów i dłuższych zdań
zapamiętywania ciągów słownych, np. dni tygodnia, nazw miesięcy oraz treści wierszy i piosenek
nauki czytania
nauki pisania
Przykłady zabaw z naszego dzieciństwa usprawniające percepcję słuchową: zabawa w "głuchy telefon"
zabawa w „Coś w pobliżu na literę …”
zabawa w wymyślanie wyrazów zaczynających się na tę głoskę, na którą skończył się wyraz poprzedni
zabawa w „Państwa, miasta”
wyliczanki
Przykłady innych zabaw usprawniających percepcję słuchową:
rozpoznawanie przedmiotów na podstawie dźwięków (pęk kluczy, garnek, klocki drewniane, szklanka, folia itp.)
dobieranie w pary przedmiotów o jednakowym brzmieniu - np. puszki słuchowe
rozpoznawanie dźwięków z otoczenia, np. tramwaj, samochód, odkurzacz itp.odtwarzanie określonego rytmu poprzez klaskanie, wystukiwanie, tupanie
wyodrębnianie słów na początku, w środku i na końcu zdania liczenie wyrazów w zdaniu
rozwijanie i układanie zdań
Przykłady innych zabaw usprawniających percepcję słuchową:
odgadywanie słownych zagadek:
„Co powstanie gdy od słowa kra(n) odetniemy ostatnia głoskę?" „Co powstanie gdy do sylaby my dodamy głoskę sz ?"itp. „Jaki dźwięk jest po a w wyrazie szafa?"
wypowiadanie głoskami słowa przedstawionego na obrazku (głoskowanie)
wyszukiwanie wyrazów lub nazw obrazków zawierających w nazwie daną głoskę
wysłuchiwanie i liczenie samogłosek w wypowiadanych słowach
podział wyrazów na sylaby (za pomocą klaskania, wystukiwania itp.)
liczenie sylab w wyrazach
tworzenie wyrazów rozpoczynających się daną sylabą
Percepcja wzrokowa
Zdolność rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych oraz umiejętność ich interpretowania.
Percepcja wzrokowa rozwija się pod wpływem uczenia się i doświadczeń ze środowiska,
dlatego należy się jej uczyć podobnie jak wszelkich innych umiejętności.
Dzieci z zaburzoną lub słabo rozwiniętą percepcją wzrokową mają trudności w zakresie:
- uczenia się, różnicowania, zapamiętywania i odtwarzania figur geometrycznych i liter
- poprawnego odtwarzania wzorów w układankach i mozaikach
- tworzenia rysunków bogatych w szczegóły
- używania określeń dotyczących stosunków przestrzennych i poprawnego ich spostrzegania
Statki
Memory – szukanie par obrazków
Piotruś Pan
Przykłady zabaw z naszego dzieciństwa usprawniające percepcję wzrokową:
Puzzle
Układanki geometryczne
Szyfry
Przykłady innych zabaw usprawniających percepcję wzrokową:
Zabawa w przebieranki (rodzic zakłada na siebie różne części garderoby, np. czapkę pasek, skarpetki zegarek, dziecko zapamiętuje i gdy zamyka oczy rodzic zmienia swój wygląd, np. zakłada inną czapkę lub zakłada zegarek na drugą rękę; gdy dziecko otworzy oczy musi powiedzieć co się zmieniło)
Zabawa „W krainie rękawiczek” (zabawa przeznaczona dla maluszków, zadaniem dziecka jest połączenie par rękawiczek, jeśli nie mamy dużej ilości rękawiczek możemy użyć, np. skarpetek)
Zabawa „Zgadnij, co zmieniło swoje zdjęcie” (układamy przed dzieckiem kilka przedmiotów lub obrazków, dziecko zapamiętuje, zamyka oczy, a my zamieniamy dwa przedmioty miejscami; gdy dziecko otworzy musi powiedzieć co zmieniło swoje miejsce)
Zabawa „Zgadnij, czego brakuje” (układamy przed dzieckiem kilka przedmiotów lub obrazków, dziecko zapamiętuje, zamyka oczy, a my zabieramy jeden przedmiot; gdy dziecko otworzy musi powiedzieć czego brakuje)
Przykłady innych zabaw usprawniających percepcję wzrokową:
wyszukiwanie szczegółów na ilustracjach
Loteryjki obrazkowe i literowe
wyodrębnianie różnic między obrazkami
składanie pociętych obrazków (od prostych dwuczęściowych, do skomplikowanych puzzli z ulubionymi bohaterami z bajek)
odwzorowywanie figur z klocków i patyczków
Motoryka
Motoryka duża - sprawność ruchowa całego ciała;
Motoryka mała - sprawność ruchowa rąk w zakresie szybkościruchów, ich precyzji; czynności manualne niezbędne podczas samoobsługi, rysowania, pisania;
Motoryka narządów mowy – sprawność ruchowa narządów mowy, która decyduje o poprawności wymowy.
Sprawności motoryczne to umiejętności wymagające bardzo precyzyjnej koordynacji (np. posługiwanie się sztućcami,
jazda na rowerze, gra w piłkę).
ubierania się,
prawidłowego chwytania i rzucania piłki,
utrzymywania równowagi przy staniu na jednej nodze, skakania,
posługiwania się podstawowymi narzędziami i przedmiotami codziennego użytku,
wykonywania prac plastycznych takich jak: rysowanie, wycinanie, wydzieranie, naklejanie,
nauki pisania (utrzymywanie się w liniaturze zeszytu, silny nacisk ołówka lub długopisu),
zabaw manipulacyjnych
Dzieci z zaburzoną lub słabo rozwiniętą koordynacją mają trudności w zakresie:
Przykłady zabaw z naszego dzieciństwa usprawniające
koordynacje ruchową, motorykę dużą:
Zabawa „Król Skoczków”
Wyklaskiwanki
Zabawa w „Szczura”
Gra w klasy
Skakanie na skakance i w gumę
Zabawy z hula hop
Gra w badmintona
Przykłady zabaw z naszego dzieciństwa usprawniające
koordynacje ruchową, motorykę małą:
Gra w „Bierki”
Zabawa z Jojo
Rysowanie za pomocą szablonów
Gra w „Kapsle”
Stemplowanie
Przykłady innych zabaw usprawniających motorykę dużą:
różne rodzaje zabaw rzutnych
zabawy rytmiczne polegające na wyrażaniu ruchem muzyki, zachęcanie do swobodnejekspresji ruchowej
udział w różnego rodzaju zawodach
ćwiczenia tułowia, skłony i skręty w różnych kierunkach, przód, tył, w prawo, w lewo
zabawy z piłką- toczenie piłki po podłodze przez dwoje dzieci, strzelanie do bramki, podrzuty piłki do góry, chwyt rękami w leżeniu na podłodze
nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, tasiemek, sznurowadeł przez różne rzeczy i otwory
wycinanie najpierw prostych, potem nieco bardziej skomplikowanych kształtów z papieru kolorowego
ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu
modelowanie z plasteliny, modeliny, masy papierowe
rysowanie w liniach wzorów literopodobnych i szlaczków
podbijanie balonika wyłącznie palcami
wypuszczanie piłeczki tenisowej z ręki w dół i próby chwytania jej w locie, samymi palcami
zwijanie palcami chusteczek, apaszek
Przykłady innych zabaw usprawniających motorykę małą:
zamalowywanie obrazków w książeczkach do malowania
kalkowanie obrazków
Pozostałe, ogólnorozwojowe zabawy z naszego dzieciństwa:
Zabawy tematyczne, np.. w dom, w sklep
Zabawy w teatrzyk
Zabawa „Pomidor”
Zabawa „Kolory”
Zabawa w „Chowanego”
Zabawa w „Ciuciubabkę”
Zabawa w „Ciepło – zimno”
Zabawa w „Krowę”
"Jeżeli planujesz na rok - sadź ryż;Jeżeli planujesz na 10 lat - sadź drzewa;
Jeżeli planujesz na setki lat - kształć swoje dzieci."
Justyna Pietrzak