Upload
ina-metalidis
View
365
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
LEREND NETWERK - ONDERNEMEN 3.0
Philip Moyersoen – MOPurbandesign
20/01/2015 Een GEINTEGREERDE benadering
van LEEGSTAND in de stad
LEREND NETWERK - ONDERNEMEN 3.0
INHOUD
• Wat doen pop-up’s fundamenteel?
De stad als een complex geheel met vele aspecten
stedelijke authenticiteit en verweving
• Een geïntegreerde methodologie
ecosystemische benadering
gecontroleerd en gedragen proces
• Case: Kortrijk
vijf acties om het winkelgebied
rond K te herwaarderen
Een bredere kijk
naar het belang van de stedelijke context
en van een geïntegreerde benadering
POP-UP’s creëren quick-wins
Pop-ups creëren kansen:
• Ze kunnen een dam vormen tegen leegstand
• Ze geven startende, creatieve ondernemers een kans
• Ze brengen pit en innovatie in de winkelstraat
Veranderen POP-UP’s de stad structureel?
HOE VER KAN JE GAAN MET TIJDELIJKE ACTIES ZOALS POP-UPS?
Wat is het effect op lange termijn?
Verhelpen ze leegstand of helpen ze de ware discussie vermijden?
Schuiven ze het probleem enkel op de lange baan?
POP-UP ≠ magie!
Veranderen POP-UP’s de stad structureel?
HET BELANG VAN SCHAAL
Hoeveel pop-ups kunnen werken in 1 stad?
Pop-up winkel, pop-up straat, pop-up stad?
?
Veranderen POP-UP’s de stad structureel?
Pop-Up winkelstraat
als tijdelijk event
Pop Up winkelstraat Brugge
Korte Zoutstraat, Aalst Pop-up event
Kan tijdelijk gebruik beter worden gezien?
• Traditionele instrumenten van architectuur en stedenbouw bieden geen oplossing voor
hedendaagse uitdagingen
• Effect van (bottom-up) tijdelijk gebruik van leegstaande terreinen en gebouwen in de stad
• Begrijpen en leren van ongeplande processen
URBAN CATALYST – the power of temporary use Philipp Oswalt,
Klaus Overmeyer Philipp Misselwitz
Quick-wins als onderdeel van strategische visie
POP-UP’s kunnen deel vormen van een strategische visie
• Impact maximaliseren
• Eenmalig of herhaald
• Quick-win als onderdeel van lange-termijn beleid
Hoe de stad fundamenteel begrijpen en veranderen?
DE STAD ALS ECOSYSTEEM
Stedelijke ruimte en handel zijn COMPLEX,
Alle facetten GEINTEGREERD benaderen
Om te komen tot een OVERKOEPELENDE VISIE met CONCRETE ACTIES
Meer dan het commerciële alleen
Inspelen op de UNIEKE KWALITEITEN van de stad
AUTHENTICITEIT, beleving, uniciteit
Stedelijke mix, DENSITEIT
VERWEVENHEID van functies, wonen + winkelen + werken + cultuur + recreatie + …
EEN GOEDE WINKELSTRAAT HEEFT MEER TE BIEDEN DAN ALLEEN HET COMMERCIËLE
Hoe de stad fundamenteel begrijpen en veranderen?
Authenticiteit hangt samen met onderliggende ORGANISATIESTRUCTUUR
Daarom ook vanuit BELEID de handel in de stad GEINTEGREERD benaderen
Intensief DEBAT en INTERACTIE tussen verschillende domeinen om tot een sterke
STEDELIJKE VISIE te komen
Authenticiteit - cultuur
Ruimtelijke beleving:
• Complex, gevarieerd, gelaagd stadsweefsel
• Monofunctioneel en gestandaardiseerd commercieel complex
Traject door Antwerpen Shopping center
Authenticiteit - cultuur
• Parken, pleintjes, groen: aangename openbare ruimte
• Unieke winkels, bars, restaurants, terrasjes
• Ambacht, creatieve ontwerpers en ondernemers, lokale specialiteiten
• Straatartiesten, bezienswaardigheden, unieke plekken, cultuur
Park Spoor Noord Antwerpen
Graslei, Gent
Terrasje, Antwerpen
Wasbar, Gent
Straatartiest
Authenticiteit - cultuur
Ook buiten het centrum: voorbeeld GENK
• Wijken en straten met een specifiek karakter,
die inzetten op een unieke ervaring: multiculturaliteit, drive-in, verse producten
Authenticiteit - cultuur
Ook buiten het centrum: voorbeeld GENK
• Vennestraat, Stalenstraat, Hoevenzavellaan
Vennestraat – straat van de zintuigen Vijf-daags evenement: Vollebak Vennestraat
Stedelijke mix – verwevenheid
Voorbeeld BARCELONA:
In plan en in 3D: dense mix van wonen, werken, winkelen, toerisme
Barcelona, Paseig de Gracia
Voorbeeld BARCELONA:
Mix van verschillende functies binnen 1 bouwblok
museum Vinçon: Life style shop:
toegelaten voor honden,
sigaretten, te drinken en
te eten
kantoren
wonen
Museum-shop
kantoren
Unieke combinatie van stedelijke mix op 100 m
Stedelijke mix – verwevenheid
Stedelijke mix - verwevenheid
TREKKERS die het handelscentrum ZUURSTOF geven
• Kantoren, musea, congresruimte, handelsapparaat, station, stadhuis, universiteit,
bibliotheek, hotel, restaurant
Stad als mix van functies: Gent
TREKKERS die het handelscentrum ZUURSTOF geven
• Kantoren, musea, congresruimte, handelsapparaat, station, stadhuis, universiteit,
bibliotheek, hotel, restaurant
Stad als mix van functies: Lille
Stedelijke mix - verwevenheid
UNIEKE STEDELIJKE STAPSTENEN
Diversiteit van functies als stapstenen langsheen een lus,
geven het handelsapparaat zuurstof
Stedelijke mix - verwevenheid
Oostende Lus met stedelijke functies
UNIEKE STEDELIJKE STAPSTENEN
Diversiteit van functies als stapstenen langsheen een lus,
geven het handelsapparaat zuurstof
Een dag in Oostende
Stedelijke mix - verwevenheid
OPLADEN van WINKELAS door middel van STEDELIJKE STAPSTENEN:
Stadhuis, bibliotheek, project aan de Leie, hoekpand Carrefour - Dorsoo
Project Deinze
Stedelijke mix - verwevenheid
MAAR wat in AANLOOPSTRATEN?
Allereerst: BEPERKEN om te VERSTERKEN
Maar ook hier: inzetten op publieke ruimte, mobiliteit, verwevenheid
En bovenal: AUTHENTIEKE BELEVING
Stedelijke mix - verwevenheid
MAAR wat in AANLOOPSTRATEN?
Lagere densiteit, meer inzetten op wonen, diensten, recreatieve functies?
Maar ook lagere huurprijzen – broedplaats voor startende ondernemers en nieuwe formules
Recreatief winkelen, horeca, doelbewust aankopen doen, speciaalzaken
Goede autobereikbaarheid
Stedelijke mix - verwevenheid
Leren van het buitenland
Nederland, VS, Duitsland
Nieuwe vormen van landschap, sociale inovatie, urban agriculture, recreatie, …
Stedelijke mix - verwevenheid
Revitaliseren van aanloopstraten in Nederland
Onderzoek naar shrinking cities in Duitsland
Ervaring met shrinking cities in de VS (Buffalo, Cleveland, Detroit, …)
Stedelijke densiteit
Voor een sterk en gevarieerd handelsapparaat is densiteit dé troef
• Verticale densiteit in grootsteden
• Horizontale densiteit in kleinere steden
Vertikale densiteit
Horizontale densiteit:
- centreren op assen met winkelen, werken en cultuur in de sokkel
- achterliggend: wonen op de centrumas gericht
handel / horeca handel / horeca
kantoren
wonen
wonen
kantoren
kantoren
wonen
wonen
wonen wonen handel / horeca / vrij beroep / … wonen wonen
Stedelijke densiteit
Densiteit en verwevenheid in kleinere steden – voorbeeld Deinze
• Lagere densiteit
• Competitie met retail buiten het centrum: baanwinkels, shoppingcentra, …
Stedelijke densiteit
Deinze
• Maximaal inzetten op horizontale densiteit
• Achterliggende woonbuurten richten op de winkel-as
• Niet puur retail maar stedelijke functies, vrije beroepen, diensten, cultuur, …
Horizontale densiteit:
- centreren op assen met winkelen, werken en cultuur in de sokkel
- achterliggend: wonen op de centrumas gericht
wonen wonen handel / horeca / vrij beroep / … wonen wonen
Deinze: Alternatieve densiteit
afstemmen van de stadsstructuur op de winkel-as
Stedelijke densiteit
Deinze
• BEPERKEN om te VERSTERKEN
• Kleinere stad heeft niet de densiteit/aantrekkingskracht voor een te groot winkelgebied
Deinze: BEPERKEN OM TE VERSTERKEN
Densiteit - wonen boven winkelen
FLEXIBELE STAD
• Inkomlobby: identiteit los van winkelfunctie, breedte, representatie
• Bereikbaarheid: auto ‘s avond toegelaten in voetgangerszone winkelstraten
Stadsplein Genk
Barcelona
FLEXIBELE STAD
• Inkomlobby: identiteit los van winkelfunctie, breedte, representatie
• Bereikbaarheid: auto ‘s avond toegelaten in voetgangerszone winkelstraten
Parijse binnenstad – flexibel gebruik van de straat
Madrid – overdag autovrij, bereikbaar voor bewoners ‘s avonds
Densiteit - wonen boven winkelen
WINKELSTRATEN OPNIEUW STEDELIJKHEID GEVEN
Woonprojecten in winkelstraten
Veldstraat Gent: project mix wonen en winkelen
Densiteit - wonen boven winkelen
Mobiliteit: modal split
• Voetgangerskwaliteiten
• Sterk fietsbereik
• Efficiënt openbaar vervoer
• Autobereik en parkeerbeleid
Fietsdelen, Antwerpen
Multimodaal station Oostende trein, tram, bus
Parkeerbeleid, Gent
Comfortabele ruimte voor voetgangers, Champs Elysees, Parijs
VOETGANGERSKWALITEITEN
STERK FIETSBEREIK
EFFICIENT OPENBAAR VERVOER
AUTOBEREIK EN PARKEERBELEID
Mobiliteit: aangepast ontwerp
• Brede, comfortabele voetpaden zonder obstakels
• Barrieres vermijden
• Aangename publieke ruimte
Stationstraat, Sint-Niklaas, Grontmij
Communicatie, marketing, centrummanagement
Centrummanagement
Marketing en communicatie
Ook specifiek voor aanloopstraten
Communicatie, marketing, centrummanagement
• Innovatieve signalisatie en communicatie van routes
• ‘branding’, coherente aanpak communicatie binnen de stad en haar zones
Communicatie, marketing, centrummanagement
Voorbeeld MILAAN
• Inzetten op verschillende wijken in de stad,
elk met eigen identiteit, specifiek aanbod en karakter
Communicatie, marketing, centrummanagement
Voorbeeld MILAAN
• Inzetten op verschillende wijken in de stad,
elk met eigen identiteit, specifiek aanbod en karakter
• Elk met eigen beheer, communicatiestrategie, huisstijl
Ruimtelijke kwaliteit: stedelijk ontwerp
Ontwerp van de winkelpuien – hoogte vs. openbare ruimte
Hautekeete, Markt Deinze Rogierlaan, Oostende
Ruimtelijke kwaliteit: stedelijk ontwerp
Identiteit van hoekpanden:
-> creëren van poorten naar het handelscentrum
K in Kortrijk, veemarkt Kortrijk
Renovatie van een verwaarloosd winkelpand op de hoek, AG Vespa, Antwerpen
Duurzaamheid en stedelijke innovatie
Nieuwe concepten die inspelen op linken tussen winkelen, werken, wonen, ontspannen
Wasbar, Gent ontspannen + wassen
Eataly winkelen + tafelen + leren + koken
Duurzaamheid en stedelijke innovatie
Case MERCADO SANTA CATERINA, Barcelona
Santa Caterina overdekte markt en sociale woningen, 1997-2005
Stedelijke innovatie
Case MERCADO SANTA CATERINA, Barcelona
Coherent ontwerp interieur
Lokale producten, sfeer
Duurzame stedelijke ontwikkeling
Hoe kan je een DUURZAAM, GEDRAGEN, REALISTISCH, ACTIEGERICHT stedelijk project
opbouwen?
Welke aspecten zijn belangrijk bij de aanpak?
Hoe kan je alle invalshoeken samen behandelen van bij het begin?
Duurzame stedelijke ontwikkeling
GEINTEGREERDE METHODOLOGIE
• Ecosysteem
• Gecontroleerd en stap voor stap proces
• Systeem – integratie – detail
SYSTEEM
INTEGRATIE DETAIL + +
Duurzame stedelijke ontwikkeling
Werken volgens een ECOSYSTEEM
• Een project benaderen met een MULTIDISCIPLINAIR team,
om alle aspecten van bij het begin van het proces mee te kunnen nemen
om te komen tot een GEINTEGREERDE en HAALBARE visie
Duurzame stedelijke ontwikkeling
GECONTROLEERD PROCESS
• Inbouwen van BESLISSINGSMOMENTEN
om sterke terugval in het proces te vermijden
Duurzame stedelijke ontwikkeling
GECONTROLEERD en STAP voor STAP proces
• Inbouwen van BESLISSINGSMOMENTEN
om sterke terugval in het proces te vermijden
Klassieke aanpak
Gecontroleerde stap-voor stap aanpak
Duurzame stedelijke ontwikkeling
SYSTEEM – INTEGRATIE – DETAIL
• Ontwerpend onderzoek op verschillende schalen tegelijk,
van strategie tot detail
SYSTEEM
INTEGRATIE DETAIL
Duurzame stedelijke ontwikkeling
OPSPLITSBARE VISIE
Overkoepelende strategie opsplitsen in beheersbare onderdelen
Zodat het falen van 1 deelproject niet het geheel vertraagt
Case KORTRIJK
Kwalitatief integreren van commercieel centrum in stadsweefsel
• Commercieel centrum als uniek stadsvernieuwingsproject
• Boost voor stadskern
• Maar zorgde ook voor leegstand in andere centrumstraten
Case KORTRIJK
Is K de oorzaak van leegstand in het centrum van Kortrijk?
Zal het de andere handel kapot concurreren door panden met erg hoge standaard te
introduceren?
Hoe kunnen de andere straten en pleinen opgewaardeerd worden?
Case KORTRIJK
Kwalitatief integreren van commercieel centrum in stadsweefsel
• Commercieel centrum als uniek stadsvernieuwingsproject
• Boost voor stadskern
• Maar zorgde ook voor leegstand in andere centrumstraten
Case KORTRIJK – zuurstof voor het handelsapparaat
Verweving van stedelijke functies
Case KORTRIJK – zuurstof voor het handelsapparaat
Boost voor het stadscentrum
Nood aan vernieuwing van het handelsapparaat rond K:
• Concurrentie van winkelpanden volgens nieuwste standaard
MARKT
X
K
actieradius met Vincentiussite als derde
aantrekkingspool
evenwaardige handelszaken rond K
Case KORTRIJK – zuurstof voor het handelsapparaat
Analyse looplijnen en samenhang commerciële centrum en cultuurhistorische site
netwerk van straten en wandelroutes versterkt de
relatie tussen commerciële en cultuurhistorische
site.
Case KORTRIJK – zuurstof voor het handelsapparaat
5 CONRETE ACTIES om het HART van Kortrijk OP te WAARDEREN
• GROTE KRING inrichten als
VERBLIJFSPLEIN
• OVERBEKEPLEIN als essentiële
SCHAKEL met historisch Kortrijk
• OPWAARDEREN STEENPOORT
(inclusief wonen boven winkels)
• Creëren STEDELIJKE DENSITEIT
(kantoren, studentenhuisvesting, woningen,
niet enkel winkels)
• Geografische afbakening kernwinkelgebied:
BEPERKEN om te VERSTERKEN
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: Groene schakels
• GROTE KRING: extravert – groen, stedelijk, ambiance plein, ontmoetingsplek
• OVERBEKEPLEIN: introvert – oase van rust, gericht op de bewoners
• BOEREN HOL: historisch/cultureel – in de kijker zetten zonder zelf aandacht op te eisen
Grote Kring
Overbekeplein
Boeren Hol
Steenpoort
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: Groene schakels
• GROTE KRING: extravert – groen, stedelijk, ambiance plein
Optredens
Nachtelijke beleving
Speeltuin
Stedelijke tuin
Terrassen
Zomer strand
Amiens, Frankrijk
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: Groene schakels
• OVERBEKEPLEIN: introvert – oase van rust, gericht op de bewoners
Patio De Los Naranjos, Sevilla, Granada, Spanje
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: Groene schakels
• BOEREN HOL: historisch/cultureel – in de kijker zetten zonder zelf aandacht op te eisen
Sint Salvatorskerk, Brugge Plein accentueert historische kader
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: verbinding Grote Kring en Overbekeplein
• Opheffen inwendige galerij
• Doorgang naar Van Overbekeplein vergroten
Grotere doorgang tussen Grote Kring en Overbekeplein
Duidelijke visuele relatie
Opheffen inwendige galerij
Toename handelsopp. 11%
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: verbinding Grote Kring en Overbekeplein
• Opheffen inwendige galerij
• Doorgang naar Van Overbekeplein vergroten
Voor Na
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: verbinding Grote Kring / Overbekeplein met Begijnhof
• Terugtrekken gebouwen SOK
• Doorsteek Begijnhofpark en Overbekeplein
Versterken relaties Overbekeplein met omgeving
Achteruit trekken gebouwen aangekocht door SOK
Verschuiven doorsteek tussen Begijnhofpark en Overbekeplein
Looplijnen en handelspanden meer op Overbekeplein gericht
Case KORTRIJK – concrete acties
Voor Na
Ruimtelijke ingrepen: verbinding Grote Kring / Overbekeplein met Begijnhof
• Terugtrekken gebouwen SOK
• Doorsteek Begijnhofpark en Overbekeplein
Voor Na
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen:
• Galerij Overbekeplein
Opheffen Galerij Overbekeplein
Case KORTRIJK – concrete acties
Voor Na
Voor Na
Ruimtelijke ingrepen:
• Galerij Overbekeplein
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: Steenpoort
• Zwakke panden transformeren: winkelpuien uitstraling geven, wonen op de
bovenverdiepingen kwaliteit geven
• Grote Kring als TREKKER zien
+
1
+
1
+
1
+
1
+
1
+
1
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: Steenpoort
• Facades Zuid
Bestaande toestand
Facelift
Wonen eigen identiteit Groene gevels en daken Hoekpanden met identiteit
Case KORTRIJK – concrete acties
Ruimtelijke ingrepen: Steenpoort
• Facades Noord
Bestaande toestand
Facelift