Upload
sanka-indranath
View
181
Download
73
Embed Size (px)
Citation preview
YS% ,xldfõYS% ,xldfõ wd¾Ól wd¾Ólhh
ì%;dkH cd;slhka úiska ks¾udKh lrk ,o jeú,s wd¾Ól flakaø lr .;a wd¾Ól jHqyhla iu. 1948 § ksoyi ,nd .ekSu
úYd, úfaY úksuh j;alï ^tla j¾Ihl wdkhk úhoug iudk jq& N=la;s ú§u iy wdishdkq l,dmh ;=, ;dlaIKslj cmdkh muKla fojeks jqk wd¾Ól ;;a;ajhla mej;su'
1952 jk úg ixÑ; wyssñ úu" wd¾Ól w¾nqoh" foaYmd,ksl fkdikaiqka nj yd wdydr i,dl iSudùu‘
1956 foaYmd,ksl fjkialï" cki;=lrKh m%;sm;a;s j,g fhduqùu iy wd¾Òlh ;=, rcfha iyNd.S;ajh mqM,aùu‘
1965 rch lDISld¾ñl ixj¾Okh" úfoaY úksuh md,k w¾O ,sys,a lsÍu“
1970 md¾,sfïka;=fõ 2$3 l nyq;rhla iys; rchla ioyd n,h ysóúu" m%:u jHjia:d ixfYdaOkh"
1971 le/,a," 1972 wdydr$f;,a w¾nqoh" wd¾Ólh ;=, rcfha N+ñld ;jÿrg;a ;yjqre ùu" wdhd; wdfoaYk m%;sm;a;s mqM,a ùu" úksuh md,k l%u" wdydr i,l l%uh yd rcfha fnodteßfï m%uh mqM,aùu yd iSud mqM,aùu'
ksoyiska miq YS% ,xldfõ m%Odk ksoyiska miq YS% ,xldfõ m%Odk ixêia:dkixêia:dk
• 1977 md¾,sfïka;=fõ 5$6 l nyq;rhla iys; rchla ioyd jq foaYmd,ksl n, fmr,sh 1978 úOdhl ckdêm;s l%uh iys; jq jHjia:d ixfYdaOk" fm!oa.,SlrKh" fm!oa.,sl wxY m%uqL wdra:sl ixjraOkh ioyd jq fr.=,dis ,sys,a lsrSu yd kj ,snr,ajdoS fj<om, wdra:slh m%fõYh" 1980 uyd jev j¾ckh" 1983 le/,a, iu. jHdma; jq W;=f¾ ;%ia;jdoh 1987 bkaÿ - ,xld .súiqu" 1988 m<d;a iNd msysgqùu" wdydr i,dl l%uh fjkqjg wdydr uqoaor l%uh‘
• 1989 rch fm!oa.,SlrK ;Sre nÿ m%;sixialrK jevms<sfj, bÈßhg f.k hdu" foaYmd,k >d;k yd W;=f¾ ;%ia;jd§ l%shd mqM,a ùu' ckiúh §ukd" .ïWod jevigyk foaYmd,k >d;k yd W;=f¾ ;%ia;jd§ l%shd mqM,a ùu' ckiúh §ukd" .ïWod jevigyka" 1992 úfoaY úksuh iSud bj;aùu'
• 1994 - iduh iy udkqIsl uqyqKqqjrlska wd¾Ólh ixj¾Okh yd NSIKfhka f;dr md,khla ioyd jq f;audj ;=, rchla msysgqùu" W;=f¾ ;%ia;jdoS .eg,q mqM,aúu" fm!oa.,SlrKh" fj<om, m%;sixialrK bosrshg f.khdu" jHjia:d ixfYdaOk ìojeáu wdydr uqoaor yd ckiúh fjkqjg iu!oaê jevigyk" rdcH fiajfha nojd .ekSï iSudõu" 1999 bkaoq - ,xld ksoyia fj<o .súiqu‘
• 2002-2004 š—iduh iy iS>% ixj¾Ok˜ f;audj lr .;a kj ,snr,ajdoS m%;sixialrK rchla msysgqùu" igka ùrdu .súiqu yd isõ iu iyNd.S;ajh yryd jq iduh f.dvke.Su ioyd wka;¾ cd;sl ueosy;aúu u.ska iduh yd wd¾:sl ixj¾Ok jevms<sfj, cd;Hka;rl¾Khúsu" fgdalsfhda iuqMj" foaYmd,ksl fkdikaiqka nj" fm!oa.,SlrKh yd rdcH fiajd iSud lsrSu yd ,snr,ajdoS wd¾:sl m%;sixialrK ioyd úfrdaOh mqM,aúu‘
• 2004 md¾,sfïka;= ue;sjrKfhka iqM nyq;rhla iys; fmdoq fmruqK rchla ìysúu'2004 iqkdñ jHhikh- mqoa.,hska iy foam< w;s úYd, f,i wysñúu'
uyskao Ñka;k bosrs oelau kj Y%S ,xldjlauyskao Ñka;k bosrs oelau kj Y%S ,xldjla
2005 ckêm;sjrKh- .egqñ iu. jq wNsfhda. Yd ;%ia;jdoS m%ydr" oq¾j, há;, myiqlï iu. wd¾:sluh miq nEulg ,lajq foaYfhys —uyskao Ñka;k bosrs oelau kj Y%S ,xldjla˜ ;=,ska tf;la mej;s .uka u.g úl,amhla ioyd w;s.re uyskao rdcmlaI ue;s;=ud hgf;a kj rchla msysgqúu'
ixlS¾K jq ukao.dó wd¾:sl yd iudc ixlS¾K jq ukao.dó wd¾:sl yd iudc mrsirhlamrsirhla
• 1948 - 2004 foaYmd,k wia:djr;ajh" 30 wjqreoaola ;rï ld,hlg hgjq ìysiqKq ;%ia;jdoh yd wfmalaId iqkajq mßirhl rcfha úhoï M,odhs f,i fhdod .ekSfï oqIAlr;djh yd iqNidOk yd iykdOdr udkisl;ajh ;=, cSjfkdamdh yd jHjidh ixj¾Okh wvmK úu" foaYmd,ksl jYfhka ;r.ldrs f,i tu jevigyka j,g ysrúu" os.= oelaula fkdue;s rchka w;r jeh ;=,khl .ukla‘
• 1977 ,snr,ajdoS wd¾:slh m%;sm;a;s j,ska úksuh yd wdkhk iSudj,a bj;a jqj;a ta yd iu.dñj foaYSh wd¾:slfha ksIamdokhg wjysrj mej;s kS;srS;s" kshduk l%u ir,úula isÿ jqfKa keye' m<d;a iNd msysgqúu yd rdcH wdh;k fukau kj mk;a we;súu iu. foaYSh wd¾:sl ksIamdok lghq;= lsrSu wiSre jqKd‘
• wOHdmkh wd¾:sl wjYH;djkag wkql=,j m%;sixialrK fkdúu;a" ksmqK;d wOHdmkh yd Wiia wOHdmk wjia:d mqM,a fkdúu;a fukau úYajúoHd, j,ska msgjk ixLHdjkaf.ka 1$2 lg jvd rcfha /lshd yer fjk;a úl,amhla fmkqfka නැහැ.
• රුපියල්විදේ�ශවිනිමයඉතිරිකිරීමරුපියලක්විදේ�ශවිනිමයඉපුයීම දේමන්මවුදගත්බව දේත්රුම් දේ�ොදේග�ආයොතආදේ�ශප්රතිපත්තිදේයන්
මුඵමනින්මබුහුර වුණනිසො සිදේමන්ති, වොදේන්,ටයර්, ගෘහභොණ්ඩ වුනිබුරකර්මොන්තනිෂ්පොද�යත්, කිරි, සත්ත්වආහොර, සීනි, ධො�්ය
නිෂ්පොද�යත්, දේපොදේහොර, ඖෂධ, සහල්ආදියආ�ය�දේයන්සපයො ගුනීමනිසොනිෂ්පොද�ආර්ථිකයබිදවුටීමත්, විදේ�ශසුපයුමමත පුවතිවිදුලිඋත්පොද�ත්නිසො දේවළදහිගය ( විදේ�ශවිනිමයහිගය)
පුළුල්වීමත්එමගින්ආර්ථිකයඅස්ථොවරවීමත් දක්�ටලුබුණො.
• නිදහසටත්වඩො පුරණිනිදහස් දේසෞඛ්යය, අධ්යොප�යවදේMමඅවුරුදු30 ක්යු�ධයසදහො වියදම්කලත්දේ�ශියවඑමදේස්වොආශිOත
කර්මොන්තදේගොඩ�ුගුදේන්�ුහු. සියල්ලආ�ය�යමතරදො පවත්� වුඩසටහ�ක්වුණො.
• විදුලිය, මහොමොර්ග, වොරිමොර්, පොනීයජලය, වරොය, ගුවන්දේතොටුදේපොලවුනිමුලිකයටිතලපහසුකම්දේ�ොමුතිවසංවර්ධ�යගු�සුලසුම්කලනිසොආර්ථිකවර්ධ�යසියයට5 ඉක්මව�මට්ටමක්පවත්වොගුනීමදුෂ්කරවුණො.
ආර්ථිකය ඒක පු�ගලආදොයම
(ඇ.එ.ජ. දේඩොලර්)
රොජ්ය ණය/ද.දේ�.නි
මිල උ�ධම�ය (%)
විදේ�ශ වත්කම්
(ඇ.එ.ජ. දේඩොලර් )
1950 100 16.9 237.6 (12 මාස)
1960 142 34.0 114.0 (3.2 මාස)
1970 184 63.6 67.6 (2.1 මාස)
1980 273 77.2 379.9 ( 2.2 මාස)
1990 472 96.6 856.7 (3.8 මාස)
2000 869 96.9 2,131.2 (3.5 මාස)
අවුරුදු 50 ක්පුරොවටආර්ථිකය• අඩුසංවර්ධනයකින්යුතුවුඅතර ( ඒකපුද්ගල
ආදායමඇ.එ.ජ.ඩ#ා.1,000 අඩු) • විශාලණයබරකින් ( ජාතිකආදායමින් 103% ක්) හාආනයනමතරදා පැවතුණු,
• ආර්ථිකමයඅස්ථායි, ද්වී අගයකින්යුතුඉහළ උද්ධමනය (15% ඉක්මවු) සහ
• මිලඅස්ථායීතාවයකින්, • තරැණකණ්#ායම් අතරවුසියයට 22 කටවැඩි
හා සමස්ත ඩස්වා වියුක්තිය 12% ඉක්මවීමසහ පසුගාමීග්රාමීයආර්ථිකයකින් ද දිළිදු අනුපාතය
15% ඉක්මවු රටක්වපැවතීම.
2005 2005 ටදේපරටදේපර - - දේකොන්වුදේ�ශයදේකොන්වුදේ�ශය• එල්.ටී.ටී.ඊ. ත්රස්තවොදය දිවයි�පුරො පුඵල්වීම.• සු�ොමිව්යවස�ය.• විදුලිජ��ධොරිතොවසීමොවීමහොපුය12 විදුලිබලඇ�හිටීම.• ග්රොමීයජ�තොවටවිදුලියලබොගුනීමසදහො ප්රදේ_ශවීදේම්අපහසුතොවය.
• වරොයපහසුකම්පසුබුසීම.• ජොතිකමොර්ගජොලයප්රතිසංස්කරණයපුඵල් දේ�ොවීම.• මොර්ගඅවහිරයහොආරක්ෂකඅවදො�ම්සොමො�්ය ජිවිතදේaදේකොටසක්වීම.
• ඉහලඅයවුයහිගයන්, උ�ධම�යසහණයවුඩිවීම.• රොජ්ය දේස්වොවන්සීමොවීම.• පසුබෑපලොත්/ ගම්මො�නිසොආර්ථිකසංවර්ධ�දේකොළඹටසීමොවීම.
• ආ�ය�යමතදේගොඩ�ුගුණුආර්ථිකයනිසො දේවළදහිගයත්, පරිදේභෝජ�වියදම්මතවුරොජ්ය වියදමනිසො අයවුයහිගයත්පුඵල්
වුණො.• සියයට4.5 ක්වුමන්දගොමීආර්ථිකවර්ධ�ය.
දුක්මදුක්ම• දිගුදුක්මකින්හොජොතිකඋපොයමොර්ගසහිතවුඩපිළිදේවලක්පුවතීමසංවර්ධ�යවුජපො�ය, දකුණුදේකොරියොව, සිංගප්පුරුව, මුදේල්සියොව, චී�යවුනිරටවලින්දුකියහුකිය.
• දේමවුනිසංවර්ධිතරටවල දේපොදුදේ_ දුකියහුකිප්රධො� ලක්ෂණකිහිපයක්ඇත.
• දිගුකොලී�දුක්මක්තුලජොතිකආර්ථිකයදේපළගුස්වීම.
• මුලිකයටිතලපහසුකම්සංවර්ධ�යසදහො රොජ්ය ආදේයෝජ�ය දේයොමුකිරීම.
• අප�ය�යටහොකොර්යක්ෂමආ�ය�ආදේ�ශ�මගින්(value chain) දේගොඩ�ුගීම.
• පර්දේaෂණ, තොක්ෂණහොමො�වසංවර්ධ�යමගින්නිෂ්පොද�යආර්ථිකයශක්තිමත්කිරීම.
• දුඩි දේස්කුප වු දේ�ශපොල��ොයකත්වයතුලඅභිමො�වත් ජොතික�ුගිම්පුඵල්කිරීමමගින්සියලුපොර්ශවයන්සදහො
ආර්ථිකප්රතිලොභපුඵල්කිරීම. (Inclusive Development)
ශ්රීOලංකොවටදුක්මක්ශ්රීOලංකොවටදුක්මක්• මහින්දචින්ත�ය-අලුත්ශ්රීOලංකොවක්සදහොවුදුක්ම-රජදේaදසඅවුරුදුසංවර්ධ�රොමුව(2006-2016)ඒකපු�ගලආදොයමදේඩොලර්1,000සිට2013දේඩොලර්4,000කටලගොකරවීම.
• ශ්රීOලංකොව-ආසියොදේ_�ුගිඑ�ආශ්චර්යය-මහින්දචින්ත�ඉදිරිදුක්ම(2010-2015)ඒකපු�ගලආදොයමදේඩොලර්2,000සිට4,000දක්වොසංවර්ධ�යසිඝ්රකිරීමහොදිළිදුබවින්දේතොරරටක්ඇතිකරගුනීම.
• තිරසොරශ්රීOලංකොව-පහළමුදආදොයදේම්සිටඉහළමුදිආදොයම්ආර්ථිකයකටපරිවර්ත�යවීම(Unstoppable Sri Lanka)-2020ඒකපු�ගලආදොයමදේඩොලර්8,500ටලගොකරවීම.
• 2025ශ්රීOලංකොවඉහළමුදිආදොයම්රටකසිටසංවර්ධිතරටකටප්රදේ_ශකිරීමසදහොදේගොඩ�ුගුයටිතලපහසුකම්ආශ්රීOත�වආර්ථිකයක්දේගොඩ�ුගීම.
මහින්දචින්ත�ඉදිරිදුක්මමහින්දචින්ත�ඉදිරිදුක්ම--පුවතිලිබරල්වොදීපුවතිලිබරල්වොදීආර්ථිකප්රතිපත්තියටවිකල්පයක්ආර්ථිකප්රතිපත්තියටවිකල්පයක්
• ගමබලසම්පන්�කිරීම. • දේ�ශියආර්ථිකයශක්තිමත්කිරිම.• රුපියල්350/දේපොදේහොරසහ�ොධොරය.• ධීවරවරොයහොධීවරකර්මොන්තයශකිතිමත්කිරීම.• පශුසම්පත්, කිරිහොසත්වනිෂ්පොද�දිරිගුන්වීම.• කෘෂිකොර්මිකවුඩසටහන්හොකුඩො වතුක්දේෂ්ත්රදේa දියුණුව.• රොජ්ය දේස්වයශක්තිමත්කිරීමහො අධ්යොප�ය, දේසෞඛ්යය, සමොජසංරක්ෂණය, ආගමිකහො සංස්කෘතිකදේමන්මග්රොමීයආර්ථිකය
බලසම්පන්�කිරීම.• රොජ්ය දේස්වකවිශOොම අයිතියලබො දීම. • දේපෞ�ගලීකරණයඅදේහෝසිකිරීම.• අඩුආදොයම්ලොභීන්දේMප්රතිලොභපුඵල්කිරීමහො ජීවදේ�ෝපොය
සංවර්ධ�යමගින්ජීව�වියදමටජීව�ආදොයම්මොර්ගපුඵල්කිරීම.• වුඩිහිටියන්හොසමොජදේaදුබලදේකොටස්සදහොආධොර• දහම්පොසුල්, පිරිදේවන්අධ්යොප�යහොආගමිකසංවර්ධ�ය• සංස්කෘතිකහො පුරොවිද්යො සංවර්ධ�ය
මො�වසම්පත්සංවර්ධ�යව�ඉල්ලුමසදහො විවිධ දුනුම මො�වසම්පත්සංවර්ධ�යව�ඉල්ලුමසදහො විවිධ දුනුම, , කුසලතො පිරිපුන්නිදේරෝගීජ�තොවක්සදහො රොජ්ය වියදම් කුසලතො පිරිපුන්නිදේරෝගීජ�තොවක්සදහො රොජ්ය වියදම්
දේයොමුකිරීම දේයොමුකිරීම
අංශය
2014
(රු.බිලිය�)
2015
(රු.බිලිය�)
2016
(රු.බිලිය�)
අධ්යොප�ය 118.4
125.2 132.3
කුසලතො අධ්යොප�ය 11.2 15.3 17.9
උසස් අධ්යොප�ය 34.9 39.7 41.9
පර්දේaෂණහො තොක්ෂණය 3.8 4.0 4.2
ක්රී�ඩො 3.5 3.8 3.9
දේසෞඛ්යය හො දේ�ශියවෛවද්ය විද්යොව 162.2 174.9 186.9
දිගුකොලී�උපොයමොර්ගදිගුකොලී�උපොයමොර්ග• ත්රස්තවාදය අවසන් කර ගැටුම්වලට ලක් වු ප්රඩද්ශවල
බිම්ඩබෝම්බ ඉවත් කර යළි පදිංචි කිරීම හා සීඝ්ර සංවර්ධනයකට ඩයාමු කිරීම.
• ජාතික යටිතල පහසුකම් දියුණු කිරීම සදහා රාජ්ය ආඩයෝජනය ඇති කිරීම.
• දුගී බව දුරලීම සහ ග්රාමීය ආර්ථිකය බලාත්මක කිරීම ඇතුඵ වු සංවර්ධන උපාය මාර්ග (පුද්ගලයා), පවුල සහ ප්රජාව ඩක්න්ද්ර කරගත් සංවර්ධන ප්රඩVශය දිවි නැගුම, ගම නැගුම හා පුර නැගුම.
• පාරිසරික සුරක්ෂිතතාව, ආහාර සුරක්ෂිතතාව සහ බලශක්ති සුරක්ෂිතතාව තුල සංවර්ධන උපාය මාර්ග ගැලපීම.
• ආනයන මත රදා පැවැත්ම ඩවතින් තරගකාරී ඩද්ශීය නිෂ්පාදන දිරිගැන්වීම.
• සහල්, බ# ඉරිගු, ඵෑණු, අර්තාපල්, කරවල,කුකුඵ පාලනය, සත්ව ආහාර (ආනයන එඩරහිව ඩද්ශිය නිෂ්පාදනය - ආනයන ඇ.ඩ#ා. මිලියන 10000)
• කිරි පිටි (ආනයන වලට එඩරහිව ඩද්ශීය කිරි නිෂ්පාදනය(ආනයන ඇ.ඩ#ා. මිලියන 300-400)
• සීනි ආනයන (ආනයන ඇ.ඩ#ා. මිලියන400) අවම කිරීඩම් ඩද්ශිය නිෂ්පාදන වැ#පිළිඩවල.
• අඩු පිරිවැය බලශක්ති ජනනය, බලශක්ති සංරක්ෂණය සහ පුනර්ජනනය කළ හැකි බලශක්ති ඩවත ඩයාමු වීම. (ආනයන ඇ.එ.ජ.ඩ#ා. මිලියන 5,000) මගින් ආනයන පිරිවැය අවම කිරීම හා පරිසර හිතකාමී බලශක්ති සංවර්ධනය.
• සිඩමන්ති (ඇ.එ.ජ.ඩ#ා. මිලියන 400), වාඩන්, ටයර් හා අමතර ඩකාටස් (ඇ.ඩ#ා.මිලියන 600) බැර කර්මාන්ත.
• අඩුවටිනාකමකින්යුත්ශ්රමයපදනම්වුඅපනයනවලසිටඉහළ වටිනාකමකින්යුත්කුසලතා සහතාක්ෂණයපදනම්කරගත්
නිෂ්පාදන අපනයන ඩවතප්රඩVශවීම.• කාලීනහා දැඩිතීරණ - ආනයනබදුප්රත්පත්තිහා ඩවළදහිගය,
අයවැයකළමණාකරණය, හා ජාත්යන්තරමිලගණන්වලට ඩද්ශීයආර්ථීකයකළමණාකරනයසහරජයසතුව්යාපාර වල
උග්ර පාඩුනිවැරදිකිරීමසදහා වුතීන්දුතීරණගැනීමතුලින්එම ව්යාපාරශක්තිමත්කිරීමහා ඒ ඩවනුඩවන් ඩපනීසිටීම.
• රාජ්යආඩයෝජනයඅඛන්#වසිදුකිරිමමගින්ජාතික සංවර්ධනයටඅවශ්යයටිතලපහසුකම් ඩගා#නැගීම.
•
සංවර්ධ�යසදහොයටිතලපහසුකම්දියුණුකිරීදේම්ප්රදේ_ශය
රොජ්යආදේයෝජ�දළජොතිකනිෂ්පොදිතදේයන්6%කටසහතිකවීම.•බලශක්ති•මහොමොර්ග•වරොයහොගුවන්දේතොටුපොල•වොරිමොර්ග•පොනීයජලය•�ගරසංවර්ධ�ය•ඉහළවටි�ොකමකින්යුත්නිෂ්පොදිතඅප�ය�යන්සදහොවුඅප�ය�සුකසුම්කලොපජොතිකයටිතලපහසුකම්මගින්සම්බන්ධකිරීම.•විවිධොංගීකරණයවුනිෂ්පොදි�මතසංචොරකකර්මොන්තයජොතිකආර්ථිකයක්දේලසදේගොඩ�ුගීම.•දුනුමපද�ම්වුදේස්වොඅංශදේaසංවර්ධ�ය
• මොර්ගප�ධතියදියුණුකිරීම, යටිතලපහසුකම්බ�ධකිරීමමගින්සියලුපොර්ශවයයන්ආර්ථිකකටයුතුවලටදේයොමුකිරීදේම්ආදේයෝජ�ය
• මොර්ගඅවට දේවළද සුල්, නිවොසව්යොපෘති, ප් රවොහ�පහසුකම්, විවිධ දේස්වො මධ්
යස්ථො�( දේපෞ�ගලිකදේරෝහල්, තොක්ෂණිකආයත�, ඉන්ධ�පිරවුම්හල්, දේහෝටල්ආදීය) සදහො සිදුව�ආදේයෝජ�ය
• ප්රවොහ�කටයුතුසදහො සිදුව�ආදේයෝජ�ය• මොර්ගප�ධතියගම්හො ජ�ොක්රීර්ණප්රදේ�ශ
බ�ධකිරීදේම්ආදේයෝජ�ය (I-Roads)
ජො තිකආර්ථිකය තිකආර්ථිකය- - ප්රොථමිකකෘෂිකර්මය දියුණුකිරීදේම්ප් ප්රොථමිකකෘෂිකර්මය දියුණුකිරීදේම්ප්රදේ_ශයරදේ_ශයඅරමු�අරමු�
• ආහොරසුරක්ෂිතතොවහොදේපෝෂණමට්ටම්ශක්තිමත්කරගුනීම.
• ප්රමොණවත්මට්ටදේම්අඛණ්ඩවඅත්යොවශ්යආහොරසුපයුම පවත්වොගුනීම.
• ශු�ධආහොරආ�ය�තත්වයශු�ධආහොරඅප�ය�තත්වයටපත්කිරීම.
• අවශ්යතරම්අමුද්රව්ය පද�ම්ඇතිකර (දේසෝයො, බඩඉරිගුවුනි) දේ�ශියහො විදේ�ශිය දේවළද පලඉලක්කකරගත්
කෘෂීකර්මොන්ත දියුණුකිරීම.• කෘෂිකොර්මිකයන්ත්ර හො උපකරණකර්මොන්ත දියුණුකිරීම.• ඉහලආදොයම්ලබොදේද�මල්, පළතුරුහොඑළවඵවගොවුඩිදියුණුකිරීම.
• දේගොවිජ�තොආදොයම්වුඩිකිරීම.
උපොයමොර්ග• වොරිමොර්ගහොජලකළම�ොකරණතොක්ෂණසංවර්ධ�ය• ප්රමිතිදේයන්යුත්බීජ, පුළෑටික�මය, දේපොදේහොරහො රසොයනික
ද්රව්ය පහසුමිලටලබොගුනීදේම්මොර්ගපුඵල්කිරීම.• රජදේaහොදේපෞ�ගලි�අංශදේaබීජදේගොවිපලසංවර්ධ�යහොදේ�ශියදේබෝගවුඩිදියුණුකිරීම.
• �වතොක්ෂණදේයන්යුත්උපකර්ණ, යන්ත්ර (හරිතොගොර, ජල කොන්දුවොරිමොර්ග, ගබඩො) ලබොගුනීදේම්පහසුකම්හොකෘෂී යන්ත්ර හො උපකරණනිෂ්පොද� දිරිගුන්වීම.
• විදේශ්ෂභොණ්ඩබ�ද, ඉදිරිදේවළදගිවිසුම්වුනිමොර්ගවලින්විදේශ්ෂදේයන්බීඵෑණු, අල, මුංඇට, මිරිස්, සීනිවුනිනිෂ්පොද�සදහොආකර්ෂනීයමිලක්.
• වීඅප�ය�කලොපදියුණුකිරීම.• දේවළද පලපහසුකම්පුඵල්කිරීම ( සතිදේපොළ, ආර්ථිකමධ්
යස්ථො�හොලංකො සදේතොස)
cd;sl wd¾Ólh-jeú,s lDIsl¾uhcd;sl wd¾Ólh-jeú,s lDIsl¾uhwruqKqwruqKq
• by< jákdlulska hq;a wmkhk NdKav ioyd m%ñ;sfhka Wiia f;a"rn¾"fmd,a"l=reÿ".ïñ¾ia" fldfldjd" lrouqx.= jeks ksIamdok iemhqu Yla;su;a lsßu'
• w;=re fnda. yd n,Yla;s j.djka mqM,a lsÍu'• jeú,s l¾udka;h wdY%s; ixpdrl lghq;= m
%p,s; lsÍu'•
Wmdh ud¾.Wmdh ud¾.• mi ixrlaIKh yd c, l<uKdlrkh• by< M,odjla mj;ajd .ekSu' ^kj j.d" md¨ j.djka iy kej;
j.djka&• wuqøjH jYfhka fnda. wmkhkh wffO¾h lsÍug fiia noao
fhdod .ekSu'• l=vd j;= ioyd m¾fhaIK ;dlaIK yd jHdma; fiajd mqM,a
lsÍu'• foaYsh ksIamdok mqM,a lsÍu'• È.= ld,Sk Kh uqo,a iemhSu'• j.d mßudj jeä lsÍu'• j;= lafIa;%fha wNHka;r ud¾. moaO;sh ÈhqKq lsÍu'• j;= m%foaY j, ksjdi" fi!LH"wOHdmk yd m%cd myiqlï
jeä ÈhqKq lsÍu'•
i;a;aj ksIamdokh yd mY= iïm;a ixj¾Okh
• wruqKq ( wdydr iqrCIs;j yd fmdaIKh
mj;ajd .ekSu' lsßmsá wmkhkh ^we' t' c' fvd,¾
400la muK úfoaY úksuh& fjkqjg Èhr lsß yd wdY%s; ksIamdok j,ska ^ng¾" Öia" fhda.Ü& iajhx fmdaIs; ùu'
l=l=,a uia yd wfkl=;a i;a;aj ksIamdok wdY%s; wdydr ksIamdokh jeä lr wmkhk wdodhï njg m;a lsÍu '
l=vd f.dùkaf.a wdodhï úúOdx.SlrKh yd .Dy wd¾Ólh Yla;su;a lsÍu'
Wmdh ud¾. rcfha yd fm!oa.,sl wxYfha f.dúm,j,a
ÈhqKq lsÍu' by< M,odjla we;s lsß .jhka wdkhkh lsÍu' lsß tla/ia lrk uOHia:dk mq¿,a lsÍu' wju ñ, iy;sl jk mßÈ wdkhk nÿ jHQyh
mj;ajd .ekSu' mY=" i;a;aj f.dúm, yd l¾udka; i|yd uQ,H
myiqlï iemhSu' mY= ffjoH fiajd yd jHdma; myiqlï mq¿,a
lsÍu' i;a;aj ksIamdok" lsß ksIamdok" l=l=,a yd
wfkl=;a uia ksIamdok l¾udka; ÈhqKqjg wod< Èß .ekaùï ^nÿ" hka;% iQ;% jeks&
ëjr yd c,c iïm;a• wruqKq wdydr iqrCIs;;dj yd fmdaIKh ud¿ iemhqu mq¿,a lsÍu ud¿" áka ud¿" lrj," Wïn,lv wmkhkh
fjkqjg foaYSh ksIamdok ÈhqKq lsÍu
wmkhkh jeä lsÍu ëjr fndaÜgq" ±,a" wdïmkak
l¾udka; Èß .ekaùu
Wmdh ud¾. ëjr jrdh yd f;dgqfmd< m%;sixialrKh"
kùlrKh" kj bÈlsÍï l=vd ëjr ld¾ñlhkag ±,a wdïmkak yd
fndaÜgq ñ, § .ekSfï uQ,H myiqlï mdßfNda.slhd;a" ëjrhd;a wdrCIdjk ia:djr
ñ, l%uhla lrj," áka ud¿" l,amj;akd ud¿ ilia lsÍfï
l¾udka; i|yd Èß .ekaùu fndaÜgq l¾udka;h cd;sl l¾udka;hla f,i
ÈhqKq lsÍu ud¿ megjqka" ñßÈh uiqka we;s lsÍfï
fmdl=Kq yd ud¿ ksIamdokh jeä ÈhqKq lsÍu
iqr;,a uiqka ksIamdokh yd wmkhkh
cd;sl fjf<| fmd< myiqlï• wruqKq ( ;r`.ldÍ fjf<|fmd< mßirh' fjf<|fmd< .eg¨ ksjerÈ lsÍfï rcfha
ueÈy;a ùu' ^nÿ ñ, kshduk" m%ñ;slrKh jeks&
ñ, ia:djr;ajh i|yd iemhqu;a" ksIamdolhd yd mdßfNda.sl l%shd iïnkaërKh'
Wmdh ud¾. ksIamdokh fkdjk ld,j, § nÿ ,sys,a lsÍu' i;s fmd< ixj¾Okh' fldama isá fj<| cd,h mq¿,a lsÍu' ,xld if;di cd, iq¿,a lsÍu' Tiq i, Ydld mq¿,a lsÍu' ëjr fjf<| ie,a mq¿,a lsÍu' Èú ke.=u wf<ú myiqlï uOHia:dk i|yd
uOHu mßudK fjf<| ie,a Èß .ekaùu' kd.ÍlrK wd¾Ól uOHia:dk mq¿,a lsÍu' m%udKj;a f;d. mj;ajd .ekSu'
iq¿ yd uOHu mßudK jHjidh
• 2006 isg iEu whjehlau u`.ska iq¿ yd uOHu mßudK jHjidh fCIa;%h ÈhqKq lsÍug m%uqL;ajhla § we;s w;r" ta i|yd nÿ iyk" Kh fhdackd l%u" wdkhk j,ska we;sjk ;r`.ldÍ;ajhg /ljrKh" hka;% iQ;% ,nd .ekSug myiqlï i<id we;'
• úÿ,sh" ud¾. moaO;sh" ÿrl:k fiajd mq¿,a ùu ksid;a" iq¿ yd uOHu mßudK jHjidh msßjeh" ;r`.ldÍ;ajh jeä ksid;a fuu fCIa;%h Èß .ekaù we;'
• ke.S tk l¾udka; fCIa;%fha rdYshls'
1' wdydr
•ilia l< iy,a" t<j¿" m<;=re yd wdydr j¾.•m<;=re wdY%s; îu j¾. yd cEï•l=¿ nvq" ;=kmy yd ilia l< úh<s wdydr•lrj," Wïn,lv yd l,a;nd .; yels ud¿•uia yd ì;a;r ksIamdok•lsß" fhda.Ü yd wdydr f;,a
2' ¨yq l¾udka;•lDIsld¾ñl WmlrK•;%S ù,¾ yd fudag¾ r: wu;r fldgia•f.dvke.s,s WmlrK •.Dy NdKav•mdie,a" frday,a yd ld¾hd, NdKav3' ±j l¾udka;h •.Dy yd ld¾hd, NdKav •ixpdrl fydag,a .Dy NdKav•iïm%odhsl ,S NdKav
4' ueá l¾udka;h•W¿" .fvd,a•j<x yd .Dy NdKav•u,a yd lDIs j.djka i|yd fmdaÉÑ•.Dy w,xldr yd úis;=re NdKav5 isfuka;s l¾udka;h•íf,dla .,a" fldkal%SÜ•.Dy w,xldr yd úis;=re NdKav
6 fõje,a yd mka ksIamdok•jÜá yd weiqreï ksIamdok•.Dy NdKav7 w;alï" fmfylï yd frÈms<s we`.¿ï•ldka;d yd <ud we÷ï•ixpdrl we÷ï•we| we;sß,s yd .Dy wjYH;d •Y,H f.daia•mdie,a we÷ï yd isjqre8 Ydlidr yd T!IO ksIamdokh
l¾udka; yd fjf<|fmd< Wmdhka
wdkhk wdfoaYkh yd wmkhkh
• uQ,sl wÈhr - Y%u iQCIu my< ;dCIK l¾udka;
frÈ ms<s" we`.¿ï yd yï wdydr mdk iy ÿïfld< lvodis ±j yd ,S nvq lDIsld¾ñl hka;% iQ;%
tod wms
• fojk wÈhr - my< ueÈ ;dCIK wdfhdack
rn¾ yd ma,diaála f,day ksIamdÈ; keõ ks¾udKh yd w¿;ajeähdj fudag¾ r: wu;r fldgia• f;jk wÈhr - ueÈ by< ;dCIK fudag¾ r: úÿ,s WmlrK hka;% iQ;%• isõjk wÈhr - by< ;dCIK
l¾udka; ld¾hd, yd mß.Kl WmlrK T!IO rEmjdyskS yd ikaksfõok WmlrK
wo ixl%uKh jQ Y%S ,xldfõ kj .uka u.
2014 - 16 ueo ld,Sk whjeh rduqj ;=< .ï ixj¾Okh yd Ôjk uÜgu
• .ï 1"000 ^mjq,a 100 - 200 la muK jQ tla m%foaYhla& taldnoaO ud¾. ixj¾Okh' ^cd;sl ud¾." m<d;a ud¾." m%dfoaYSh ud¾. yd .u&
• .%dóh md,ï 1"000 la bÈlrñka yqol,d .ï noaO lsÍfï jHdmD;sh'
• mqrka l=Uqre ixj¾Ok jHdmD;sh' • ÿIalr m%dfoaYSh iNdj, wdodhï ud¾." bÈlsÍï yd
kv;a;= lghq;= jHdmD;sh'• i;sfmd<" ,xld if;di" ëjr fjf<| ie,a jHdma;sh'• lsß .jhska 20"000la l=vd f.dùka w;g m;a lsÍu'• j;= m%cd ksjdi 50"000la bÈlsÍu'• merKs uy,a ksjdi m%;sixialrKh'• uyck ksfhdað;hska i|yd .kakd úúO ixj¾Ok
jHdmD;s'
ish¿fokd we;=<;a jk ixj¾Okhla i|yd Y%S ,xldj - l,dmfha bÈßfhka
• iduh yd wdrCIdj ;yjqre ùu'• m%ñ;sfhka hq;= udkj iïm;a ixj¾Okhlg m
%fõY ùu'• fyd¢ka ixj¾Okh jQ wdl¾YKSh há;, myiqlï'• jHdmdr ys;jd§ mßirhl jHdma;sh'• ffcj úúO;ajh yd mßir ys;ldó ixj¾Ok m
%fõYh'• hym;a f.da,Sh ixj¾Ok iyNd.S;ajh yd
ms<s.ekSu'• iEu uÜgul ixjdoYS,S m%;sm;a;s ieliSu yd l
%shd;aul lsÍu'• wdishdfõ by< ixj¾Okla iys; wd¾Ólhla'
Y%S ,xldj - l,dmfha bÈßfhka• idu o¾Ylh ;=< ol=Kq wdishdfõ
bÈßfhkarg 2012 2013cmdkh 5 6isx.mamQrej 23 16ol=Kq fldßhdj 42 47bkaÿkSishdj 63 54we' t' c' 88 99Ökh 89 101Y%S ,xldj 103 110;dhs,ka;h 126 130bkaÈhdj 142 141mlsia;dkh 149 157
• tlai;a cd;Skaf.a udkj ixj¾O o¾Ylh wkqj Y%S ,xldj idla rgj,a w;=ßka udkj iïm;a ixj¾Okfha by<u ia:dkh .kakd fiau cmdkh" fldßhdj" isx.mamQrej" uef,aishdj we;=<;aj bka wdishdfõ by<u rgj,a 5 w;rg o tla fõ' f,dalfha rgj,a 180 w;=ßka 92jk ia:dkh o .kS' wdishdkq ixj¾Ok nexl= idudðl rgj,a w;=ßka 16jk ia:dkh .kS'
• há;, myiqlï o¾Ylh ;=< wdishdkq ixj¾Ok nexl= idudðl rgj,a w;=ßka 16jk ia:dkh .kS'
• rgj,a 185 la w;=ßka wd¾Ól ksoyia o¾Ylh ;=< wdishdkq ixj¾Ok nexl= idudðl rgj,a w;=ßka 15jk ia:dkh .kS'
• jHdmdßl lghq;= lrf.k hdfï o¾Ylh wkqj wdishdkq ixj¾Ok nexl= idudðl rgj,a w;=ßka 20jk ia:dkh .kS'
• f.da,Sh ;r`.ldÍ o¾Ylh ;=< wdishdkq ixj¾Ok nexl= idudðl rgj,a w;=ßka 14jk ia:dkh .kS'
• jvd;a we¨ï iy.; ixpdrl uOHia:dkhla'• ±kqu uQ,sl wd¾Ól lghq;= w;=ßka f.da,Sh fiajd uOHia:dk
o¾Ylfha by<u fmrgq rgj,a 50 ;=< 21jk ia:dkh .kS' wdishdkq nexl= idudðl rgj,a w;=ßka 08jk ia:dkh .kS'
wjodkulska f;dr wd¾Ólhla f.dvk`.d .ekSu
• ishhg 7lg jvd jeä ;sridr wd¾Ól j¾Okh'• ishhg 5l uOH w.hl Woa.ukh mj;ajdf.k hdu'• kuHYS,S kuq;a ;sridr uÜgul jQ úfoaY úksuh
wkqmd;slhla mj;ajd f.k hdu'• udi 7lg jvd jeä wdkhkhka i|yd m%udKj;a úfoaY ixÑ; m
%udKhla mj;ajdf.k hdu'• nexl= moaO;sh ;sridr yd Yla;su;a mokul mj;ajdf.k
hdu i|yd uQ,H wdh;k talnoaO lsÍfï jevms<sfj, l%shd;aul lsÍu'
• cx.u .skqfï ys`.h 2008 § mej;s 9'5 isg 2013 § o'foa'ks'fhka ishhg 3'9 olajd wju lr .ekSug yels ùu'
• 2013 § ixpdrlhka ñ,shk 1'4la meñKSu;a iu`.u ixpdrl l¾udka;fha wdodhï m%udKj;a f,i ^we' fvd' ñ,shk 1700& jeä ùu ;=< 2016 § ixpdrl jHdmdrfha n,dfmdfrd;a;= jk we' fvd' ñ,shk 2500la jQ b,lalh ms<sn| hym;a n,dfmdfrd;a;= ;nd.; yels ùu'
wjodkulska f;dr wd¾Ólhla'''' • úfoaY /lshd kshqla;sh ;=<ska we'fvd' ñ,shk 6400l
j¾;udk bmehSu 2016 jk úg Ys,amSh /lshd u; mokïj we'fvd' ì,shk 10l Yla;su;a bmehSula njg m;a ùu'• YS% ,xldfõ wd¾Ól N+ o¾Ykh ±kqu mokï lr .;a wd¾Ólhla lrd fjkia ùu;a iuÕu jir 5 l ld,hla ;=< 2013 § we' fvd' ñ,shk 719 la f,i f;dr;=re ;dlaIK wmkhk wdodhu fõ.j;a f,i j¾Okh ùu'• nyqudk oßø;djh ishhg 1'8 olajd my< neiSu yd oßø;d f¾Ldfjka my< wkqmd;h ishhg 6'7 olajd wvq ùu'• f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIK /lshd m%udKh 2003 mej;s 15"586 isg 2013 jk úg 75"107 la olajd buy;a j¾Okhlg md;% ùu'• ck.ykfha idlaIr;dj ishgg 99 la muK jk w;r mß.Kl idlaIr;dj jir 8 la ;=, 2013 jk úg ishhg 40la olajd <Õd ùu'
wjodkulska f;dr wd¾Ólhla'''' • ffjoH" bxÔfkare" jdKsc" kS;"fyo iy .=re jD;a;Ska j,g
by< msùiSu;a iuÕ jr,;a .KldêlrKh ioyd f,dalfha fojk by<u YsIH ixLHdjg ysñlñ lSu'
• Y%u n,ldh ;=< /lshd kshqla;sh ishhg 95 '5 l uÜgul mj;ajd .ekSu'
• .Dy úÿ,s n, m%fõYh ishhg 96 olajd by< f.k tau yd 2015 jk úg —˝ieug úÿ,sh˜ m%.;sh w;am;a lr .ekSu'
• bkaOk u; n,Yla;s ckkh lsÍu u; úYajdih ;nkjd fjkqjg úÿ,s W;amdokfha ishhg 25 la ioyd fu.d fjdÜ 900 l .,a wÕ=re jHdmD;shla uÕska úÿ,s ckkh úúOdx.SlrKh lsÍu‘
• wdodhï ysÕh yd m%d:ñl ysÕh o' foa' k‘' fhka ishhg 0 '8 olajd iy whjeh ysÕh ishhg 5 '9 olajd wvq lsÍu ;=<ska 2016 jk úg wdodhï w;sßla;hla yd whjeh ysÕh ishhg 4 olajd wvq lsÍug lem ùu'
wjodkulska f;dr wd¾Ólhla• 2003 § o'foa'ks'fhka ishhg 102 laj mej;s rdcH
Kh wkqmd;h 2013 § ishhg 78 olajd wvq lsßu yd ;jÿrg;a 2016 § ishhg 65 olajd uÜgulg wju lsßu'
• úfoaY fiajd úhqla;sh ;=< mqyqKq fiajd kshqla;sh ishhg 24 la olajd ú;eka jQ w;r .Dy fiajdjka i|yd úfoaY.; ùu ishhg 33 lska wvq ùu'
• msßjeh M,odhs fi!LH wdrlaIK l%uhla ;=<ska iuia; Èjhsk mqrd l%shd;aul frda. je<elaùu yd ksjdrKh lsßfï jevms<sfj, ;=<ska wdhq wfmalaIdj wjqreÿ 75 la olajd j¾Okh ùug bjy,a úh'
•
•
•
•
එක්සත් ජ�පද ආර්ථිකයමන්දගොමී දේලස වර්ධ�යවූ අතරදේපඩරල් සංචිතබුංංකුව ප්රමොණොත්මක ලිහිල් කිරීදේම්වුඩසටහ� ක�මදේයන්අඩු කර� බවට නිදේ_ද�යකදේ�ය.
යුදේරෝපොකලොපය තුළ ආර්ථීකකටයුතු යම්තොක් දුරකටයථො තත්ත්වයට පත් වූ අතර ආර්ථික වර්ධ�යපහළයොදේම්අවදො�ම අඩු විය.
ජපො�දේa ආර්ථිකවර්ධ�ය2013 වසදේර්ප්රථම භොගය තුළදී ඉහළ ගිය �මුත් තුන්ව� කොර්තුදේ_දීමන්දගොමී විය.
බ්රසීලය, චී�ය,ඉන්දියොව සහ රුසියොව වුනි රටවල ආර්ථිකයවර්ධ�යසුළකිය යුතු දේලසපහත වුටීමත් සමගම �ුඟී එ� දේවළදදේපොළසහ සංවර්ධ�යදේවමින්පවති�රටවල ආර්ථිකවර්ධ�යඅනුපොතිකයන් 2010 වසදේර්සිට 3% කින් පමණ අඩු විය.
7දියුණු ආර්ථිකයන්හිආර්ථික කටයුතුවල මිශO කි�යොකොරීත්වයක්දක්�ට ලුබුණු අතර �ුඟී එ� ආර්ථිකයන්හිආර්ථිකඅදේප්ක්ෂොවන් දුර්වලමට්ටමක පුවතුණි...
•
•
දේකදේස්දේවතත්, �ුඟී එ� දේවළදදේපොළ ආර්ථිකයන්අඛණ්ඩව දේගෝලීය වර්ධ�යන්විශොල ප්රමොණයකට දොයකත්වයදක්වයි.මෑත මොසවල දී �ුඟී එ� දේවළදදේපොළආර්ථීකයන්ටබුඳුම්කරවල දේමන්ම දේකොටස්දේවළදදේපොළදේවතලුබුණප්රොMධ�ප්රවොහ සෘණ වර්ධ�යක්වොර්තොකදේ�ය.
Source: IMF, WEO Database - Oct 2013
Inde
x
1-Fe
b
1-Se
p
1-N
ov
1-Au
g
1-Ap
r
1-M
ar
1-M
ay
1-De
c
1-Ju
n
1-Ju
l
1-O
ct
1-Ja
n
100
දේගෝලීය අවිනිශ්චිතතොවයන් දකුණු ආසියොනු රටවල්දේකදේරහිද බලපෑම් ඇති කර� ලදී...
•
•
දකුණු ආසියොව විශොල ආර්ථිකකුළඹිලිවලට මුහුණ දුන් අතර දියුණුදේවමින් පවති� ආර්ථීකයන්සම්බන්ධදේයන්බල�විට කලොපීයඋ�ධම�යඉහළම අගයක පුවතුණි.දේලෝකබුංකුවසහ ජොතං්යන්තර මූල්යඅරමුදල විසින් ඉන්දියොවවර්ධ�පුදේරෝකථකයන්පහත දම� ලද අතරඑයට දේ�තුවුදේa
–––
ඉහළ උද්ධමනයප්රාග්ධන ගලායාම අධික වීමඉන්දියානු රැපියල තියුණු ඩලසඅවප්රමාණය වීම
8
Source: IMF, WEO Database - Oct 2013
124
120116
112
108
104
10096
ExchangeratevolatilityagainsttheUSDin 2013
LKR BDTINR PKR
•
•
ශ්රීO ලංකොමහ බුංකුදේ_සහ රජදේa විචක්ෂණශ්රීලී ප්රතිපත්ති සමඟ ආර්ථිකයඉහළ වර්ධ�මොවතකට �ුවතත් අවතීර්ණවිය.2006 පළමු කොර්තුවසිට ගත්කල පළමුවතොවට 2013 දේතව� කොර්තුදේ_දී සෑම පුධො�
9දේකදේස්දේවතත්, අභං�දේයෝගොත්මක දේගෝලීය වොතොවරණයන්හමුවර්වුවද ශ්රීO ලංකොආර්ථිකයශක්තිමත්වදේමන්මආරක්ෂිතමට්ටම්වල …පුවතුණි2013 වසදේර්දීආර්ථික වර්ධ�ය7.2% ක් පමණ වනු ඇත.
අංශයකම 7% කට වඩො වුඩි සුලකිය යුතු වර්ධ�යක් දේපන්නුම් කදේ�ය.
තිරසොර ආර්ථික වර්ධ� මොවතක් පපන්නුම් කරමින් 2006-2013 වසර 8 ක කොලය තුළ සොමො�ය ආර්ථිකවර්ධ�ය6.7% ක් වූ අතර එය 2010-2013 වසර 4 ක කොලය තුළ 7.5% ක් විය.
•දේමම අංශය 2013 දේතව� කොර්තුදේ_දී 7.0% කින්වර්ධ�යවිය.
-
-
-
යල කන්�දේaඉහළ අස්වුන්� දේ�තුදේවන්දේතව� කොර්තුදේ_දී වී නිෂ්පොද�ය 56.5% කින්වුඩි විය.2013 දේතව� කොර්තුදේ_දී මත්සං්ය නිෂ්පොද�ය9.9% කින් වුඩි විය.දේකදේස්දේවතත්, අහිතකර කොලගුණිකතත්ත්වයන් දේ�තුදේවන්, රබර් සහ දේපොල්නිෂ්පොද�ය පහත වුටුණි.
10ධීවර සහ වී වගො අංශවල ඉහළ වර්ධ�යසමඟකෘෂිකොර්මිකඅංශය ශක්තිමත් …විය
2013 වසදේර්දීකෘෂිකොර්මිකඅංශය 4.1% කින්වර්ධ�යවනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
Grow
th R
ate
(%)
අංශයන්හි කි�යොකොරීත්වය යහපත් මට්ටමක පුවතුණි.
11අඛණ්ඩව පස්ව� වසරටත් කොර්මිකඅංශය ඉහළමආංශික වර්ධ�යවොර්තොකදේ�ය…2013 වසදේර්දීකොර්මිකඅංශය 9.2% කින් වර්ධ�යවනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.• 2013 දේතව� කොර්තුදේ_දී කොර්මිකඅංශදේaසියලු උප
Sector
Industry
Mining and Quarrying
Manufacturing
Q3 Growth2013Y-o-Y%
8.1
12.5
6.0
Factory Industry 6.8
Electricity, Gas and Water 11.2
Construction 10.0
0
10
8
6
4
2
16
14
12
Q1 Q2 Q3 Q4*
Industry Sector Quarterly Growth Rate
2011 2012 2013
* Q4 2013 is an estimate
හිතකර සොර්ව ආර්ථික තත්ත්වයන්, ඉහළ ය� ලද ආර්ථික කි�යොකොරකම්,යටිතල පහසුකම් පුළුල්වීම සහ ප්රධො� දේවළදදේපොළ හවුල්කොර ආර්ථිකයන් ක�මපයන් යථො තත්ත්වයට පත්වීම කොර්මිකඅංශදේaවර්ධ�යසඳහො දොයක විය.
•
•
2013 දේතව� කොර්තුදේ_දී දේස්වොඅංශය7.9% කින් වර්ධ�යවිය.2013 දේතව� කොර්තුදේ_දී දේස්වොඅංශදේa්සියලුම උප අංශවල සුලකිය යුතුවර්ධ�යක් දක්�ට ලුබුණි.– දේතොග සහ සිල්ලර දේවළදොම(7.6%)– දේහොටල්සහ ආප� ශොලො (13.6%)– ප්රවොහ� සහ සන්නිදේ_ද�ය
(11.8%)– බුංකු, රක්ෂණ සහ දේ�පළදේවළදොම්ය�ොදිය (6.7%)
12
2013 වසදේර්දීදේස්වොඅංශදේaවර්ධ�යදේ_ගවත් …විය2013 වසදේර්දීදේස්වොඅංශ ය 6.7% කින් වර්ධ�ය වනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර් .
13
අඩු සංවර්ධිත පළොත්වල දොයකත්වය ඉහළ යොමත් සමඟ ආර්ථිකවර්ධ�යපුළුල් පද�මකින් සහ සර්ව සහභොගීත්වයකින් යුක්ත …විය• ආර්ථික වර්ධ�යට ඉහළම දොයකත්වය ලබො දුන් බස්�ොහිර පළොදේත් දොයකත්වයඅඩුදේවමින්පවති� අතර ද.ප�.නි.යට අ�කුත් පළොත්වල දොයකත්වය ඉහළ යමින්පවතී.
Note: The size of the bubble represents the GDP of the Province
දේස්වො වියුක්තිය හො දරිද්රතොවය අඛණ්ඩව පහළ මට්ටමක…පුවතුණි
• ආර්ථික කටයුතු ප්රස ංොරණය වීමදේ�තුදේවන්රැකියො උත්පොද�ය තවදුරටත්වර්ධ�යවිය.
• ආර්ථිකදේaසියලුම ප්රධො�අංශවල හොසියලු රැකියො කොණ්ඩයන්හිදේස්වොනියුක්තිය ඉහළ ගිදේaය.
• ශOමබලකොදේaකොන්තො සහභොගීත්වයඉහළ යොම දේ�තුදේවන්, ශOමබලකොසහභොගීත්ව අනුපොතය 54.2% දක්වො
සුලකිය යුතු දේලස ඉහළ ගිදේaය.• දේකදේස්දේවතත්, �ව රැකියොඅදේප්ක්ෂකයන්ශOම දේවළදදේපොළටපිවිසීම දේ�තුදේවන් 2013 වසදේර්ප්රථමභොගය තුළ දී දේස්වොවියුක්ති අනුපොතය4.5% දක්වො ඉහළ ගිදේaය.
14
Unemployment
අත්කර ගුනීමට ද උ�ධම�පීඩ�ය පොල�ය කිරීමට දඋපකොරී වනු ඇත.
ශOම ඵලදොයීතොවද, අඛණ්ඩවම ඉහළ ගිදේaය...• පසුගිය වසර කිහිපය තුළසමස්ත ඵලදොයීතොව වර්ධ�යවිය.
• දේමම වර්ධ�යආර්ථිකදේaසියලුම ප්රධො� අංශයන්හිදක්�ට ලුබුණි.
• ඉහළ ඵලදොයීතොව හොතුලිත ආර්ථික වර්ධ�යක්
15
Sri Lanka
India
Pakistan
Bangladesh
Source: APO productivity Database 2013
දේගෝලීය දේසෞභොගං්යතො දර්ශකය මඟින් ගණ�ය කරනුලබ දේසෞභොගං්යය සහ මො�ව සංවර්ධ�දර්ශකයවුඩිදියුණු …විය
16
ශ්රීO ලංකොවට දේගෝලීයදේසෞභොගං්යතො දර්ශකදේa60 ව� ස්ථො�ය හිමිවී තිබර්.• දකුණු ආසියොදේ_ඉහළම ස්ථො�ය
ශ්රීO ලංකොවට මො�ව සංවර්ධ�දර්ශකදේa92 ව� ස්ථො�ය හිමි වී තිදේ¡.• දකුණු ආසියොදේ_රටවල් අතරින් ශ්රීO ලංකොවටඉහළම ස්ථො�ය.
• ශ්රීOලංකොව මධ්යම මො�ව සංවර්ධ�කොණ්ඩදේaසිට ඉහළ මො�ව සංවර්ධ�කොණ්ඩය දක්වො උසස් කර ඇත.
Source: UNDP
17විදේ�ශ්රීයඅංශයර්, භොණ්ඩ අප�ය� ආදොයම 2012 වසදේර්දී පහළයොමක් දේපන්නුම් කළ ද, 2013 වසදේර්දීශක්තිමත් දේලස යථොතත්ත්වයට පත් විය...
• 2013 ජූනි මස සිට අප�ය� ආදොයමඅඛණ්ඩව ඉහළ ගිදේaය.– ප්රධො�අප�ය� ගම�ොන්ත ක�මිකව යථොතත්ත්වයට පත්වීම.
– කෘෂිකොර්මිකඅප�ය� පරිමොව ඉහළ යොම සහසතුටුදොයක මිල ගණන් පුවතීම.
• 2013 වසදේර්ජ�වොරි සිට දේ�ොවුම්බර් මසදක්වො කොලපරිච්දේංඡ්දයතුළ සමුච්චිත අප�ය�ආදොයම එ.ජ. දේඩොලර් මිලිය� 9,400 ක් දක්වො5.6% කින් වර්ධ�යවිය.– කොර්මිකඅප�ය� 4.1% කින් වර්ධ�යවිය.– කෘෂිකොර්මිකඅප�ය� 10.6% කින් වර්ධ�යවිය.
2013 වසර තුළ අප�ය� ආදොයම එ.ජ.දේඩොලර්මිලිය� 10,452 ක් පමණ වනු ඇතුයි ඇස්තමර්න්තුකර ඇති අතර එය 6.9% ක වර්ධ�යකි.
ප්රධො� උපොයමොර්ගිකමුදිහත්වීම් දේ�තුදේවන් වසරතුළදී ආ�ය� වියදම අඩු …විය
•
•
18
ආ�ය� වියදම අඩු විය.– ආ�ය� පොල�ය කිරීමට 2012 වසදේර්දීහඳුන්වො දුන් ප්රතිපත්තිමය කං¥�යොමොර්ගයන්දේMබලපෑම සතුටුදොයක විය.
– ජොතං්යන්තර දේවළදදේපොදේලහිභොණ්ඩ මිල පහළමට්ටමක පුවතීම.
– හිතකර කොලගුණික තත්ත්වයන්2013 වසදේර්පළමු මොස 11 තුළදී ආ�ය�වියදම එ.ජ. දේඩොලර් මිලිය� 17,231 ක් දක්වො2.5% කින් අඩු විය.– පොරිදේභෝගික භොණ්ඩ 4.5% කින් ඉහළ ගිදේaය.– අන්තර් භොණ්ඩ 2.8% කින් පහළ ගිදේaය.– ආදේයෝජ�භොණ්ඩ 5.9% කින් පහළ ගිදේaය.
2013 වසර තුළ ආ�ය� වියදම එ.ජ.දේඩොලර්මිලිය� 19,046 ක් පමණ වනු ඇතුයිඇස්තදේම්�තුකර ඇති අතර එය 0.7% කඅඩුවීමකි.
දේමම වර්ධ�යන් පිළිබිඹු කරමින් දේවළදදේපොළශර්ෂයඉලක්කගත මට්ටමට අඩු …විය
•
19
•
2013 වසදේර්පළමු මොස 11 තුළදීදේවළදදේපොළ ගිණුම්හිඟය 2012අනුරෑප කොලපරිච්යර්දයටසොපර්ක්ෂව, එ.ජ. දේඩොලර්මිලිය� 7,831 ක් දක්වො 10.7%කින් අඩු විය.
2013 වසදේර්දී දේවළදදේපොළගිණුම් හිඟය එ.ජ. දේඩොලර්මිලිය� 8,594 ක් දක්වොඅඩුවනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්. (ද.ප�.නි.යර්ප්රතිශතයක් දේලස 12.8% )
Projection for Dec. 2013
2013
(Est
)20
12
2013 වසදේර්ජ�වොරි සිට දේ�ොවුම්බර් දක්වො කොල පරිච්දේඡ්දය තුළ, 1.4 US$ bn1,170,000 arrivals
පුමිණීම් සුලකිය යුතු දේලස වර්ධ�යවිය .– බටහිර යුපදේරෝපය සංචොරකපුමිණීම්හි ප්රධො�මූලොශOය දේලස අඛන්ඩව පුවතුණි.
20
1.0 US$ bn1,005,605 arrivals
සංචොරකපුමිණීම් සහ ඉපුයීම් අඛණ්ඩව වර්ධ�ය…විය Earnings from tourism
– සංචොරකපුමිණීම් 1,016,228 ක් දක්වො 15% කින් වර්ධ�යවිය.– සංචොරකඉපුයීම් එ.ජ.දේඩොලර් මිලිය� 1,120 ක් දක්වො 24% කින් වර්ධ�යවිය.– චී�ය සහ රුසියොව වුනි සොම්ප්රදොයික දේ�ොව�දේවළදදේපොළවලින් වූ සංචොරක
“Best place to visit in 2013”– Lonely Planet
“Best destination to visit in 2013”– British Airways
171,675
111,184
75,230
56,106
54,577
176,340
114,218
71,642
56,863
47,572
Tourist arrivals by country2012 2013 (Jan-Nov)
2013
(Est
)20
12පරිගණක සහ දේතොරතුරැ දේස්වොලුබීම්, සර්වොදේවළදොමවර්ධ�යකිරීමට උපකොරී විය...
•
•
21
පරිගණක සහ දේතොරතුරු දේස්වොවන්තවදුරටත්ඉහළ වර්ධ�යක් ලබොගත හුකි අංශයක් දේලසදුක්විය හුක.
දු�ට, දේතොරතුරු තොක්ෂණය, ව්යොපොරකි�යොවලිබොහිර මූලොශO පවතී. පුවරීම (BPO) සහ දුනුමපද�ම් කරගත් කි�යොවලි බොහිර මූලොශO පවතං̈.පුවරීම (KPO) ය� දේස්වො සපය� ආයත�300 කට වුඩි ප්රමොණයක් ශ්රීO ලොංකිකයන්60,000 කට වුඩි ප්රමොණයකට රැකියො අවස්ථොසපයො දී ඇත.
471 US$ mn‘Outsourcing Destination of the year’ in 2012-2013
- National Outsourcing Association (NOA), UK
‘Ranks among top 25 Global Outsourcing Destinations in 2011’- AT Kearney
436 US$ mn
(Excluding KPO Services)
2013
(Est
)20
12
27,535
1,733
22
1,181
4,139
37,300
2,455
1,716
61,240
4,137
4,0673,205
66,957
4,3003,985
3,182
-
70,00
-
6,000
5,000
4,2324,000
3,000
2,000
1,000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013E
2013 වසදේර්දීප්රවොහ� දේස්වොතුළින් ඉපුයීම්දසුලකිය යුතු දේලස වර්ධ�යවිය...
Transportation Services – Freight and Other Port Related Services
418 US$ mn
254 US$ mn
2013
(Est
)20
12
දේස්වොනියුක්තිකයින්දේMදේප්රෂණඑහි ඉහළ වර්ධ�වර්ගයතවදුරටත් පවත්වොදේග�ගිදේaය...
දේමම වර්ධ�යට බලපෑ ප්රධො�සොධක:• පුහුණු සහ වෘත්තීමය අංශයන්ට අයත්රැකියො සඳහො වූ සංක�මණිකයන් ඉහළයොම.
• විධිමත් මොර්ගඔස්දේස් මුදල් දේප්රෂණයමඟින් ඇතිව� වොසි පිළිබඳ අවදේබෝධයවුඩි වීම.
• ශ්රීO ලංකොවට ඉතො ඉක්මනින් මුදල්එවීමට පහසුකම් සුලසීම සඳහො
23
•
•
2013 පළමු මොස �වය තුළදී විදේ�ශරැකියො සඳහො පිටත්වයෑම් 221,760 ක් දේලස වොර්තොවූ අතර දේමය5.6% කවුඩිවීමකි.
පුහුණු සහ වෘත්තීමය අංශයන්ට අයත් රැකියො සඳහො පිටත්වගිය ශOමිකයින් සංඛ්යොව28% කින් වර්ධ�යවිය.
Workers’ Remittances
අන්තර්ජොලයපද�ම් කරගත් �ව මුදල්සම්පදේප්රෂණක�ම හඳුන්වො දීම.
6.7 US$ bn
6.0 US$ bn
දේමම වර්ධ�යන්හිප්රතිඵලයක් දේලස , 2013 වසදේර්දීජංගමගිණුම්හිඟය අදේප්ක්ෂීත මට්ටම දක්වො අඩු විය...
ජංගමගිණුම්හිඟය 2012 පුවති 6.6% ක සිට 2013 වසදේර්දීඑ.ජ. දේඩොලර්බිලිය� 2.6 ක් දක්වො එ�ම් ද.ප�.නි.දේaප්රතිශතයක් දේලස 3.9% කින් අඩු වනුඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
24
මීට අමතරව, ප්රංොMධ�හො මුල්යගිණුම දේවතවූ ලුබීම්හිසුලකිය යුතු වර්ධ�යක් දේපන්නුම් දේකරිණ...
•
•
•
•
••
•
විදේ�ශසෘජු ආදේයෝජ�ලුබීම්: (2013 ජ�වොරි සිට සුප්තුම්බර්මස දක්වො) එ.ජ. දේඩොලර් මිලිය�870 (2012 වසදේර්ජ�වොරි සිට සුප්තුම්බර් මස දක්වො විදේ�ශසෘජු ආදේයෝජ�ලුබීම් එ.ජ. දේඩොලර්මිලිය� 615 ක් විය.)දේකොටස්දේවළදදේපොළදේවත වූ ශු�ධආදේයෝජ� ලුබීම් : (2013 ජ�වොරි සිට දේදසුම්බර් මසදක්වො) එ.ජ.දේඩොලර් මිලිය� 270– ප්රොථමික දේවළදදේපොළ : එ.ජ.දේඩොලර් මිලිය� 91 සහ �විතීයික දේවළදදේපොළ: එ.ජ.දේඩොලර්මිලිය� 179
රජයට ලුබුණු වං්යොපෘති ණය: (2013 වසදේර්ජ�වොරි සිට ඔක්පදේතෝබර් මස දක්වො) එ.ජ.දේඩොලර්බිලිය� 1.5රංොජ්යසුරැකුම්පත් දේවත වූ ශු�ධ විදේ�ශලුබීම්: භොණ්ඩොගොර බිල්පත් සහ භොණ්ඩොගොර බුඳුම්කර(2013 වසදේර්ජ�වොරි සිට දේදසුම්බර් දක්වො) එ.ජ.දේඩොලර් මිලිය� 493රජයට ලුබුණු ප්රදො�: (2013 වසදේර්ජ�වොරි සිට ඔක්දේතෝම්බර් මස දක්වො) එ.ජ.දේඩොලර් මිලිය� 24බුංකු විසින් ලබොගත් විදේ�ශ්රීයණය : (2013 ජ�වොරි සිට ඔක්පදේතෝබර් මස දක්වො) එ.ජ. දේඩොලර්මිලිය� 1,548සංස්ථො පිත අංශ ය දේවත ලුබීම්: (2013 ජ�වොරි සිට සුප්තුම්බර්මස දක්වො) එ.ජ. දේඩොලර් මිලිය�650
25
US$
bn
විදේ�ශඅංශදේaසිදු වූ දේමම ධ�ොත්මකප්රවණතොවයන්හිප්රතිඵලයක් දේලස 2013 වසදේර්දීදේගවුම්තුල�යතවදුරටත් වුඩිදියුණු …විය
2012 වසදේර්එ.ජ.දේඩොලර් මිලිය� 151වූ දේගවුම් තුල�අතිරික්තය 2013වසදේර්දීඑ.ජ. දේඩොලර්මිලිය� 700 කට වඩොවුඩි අතිරික්තයක්දක්වො වර්ධ�යවිය.
26
-2.0
3.0
2.0
1.0
0.0
-1.0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013E
Overall Balance
වසර තුළදී දළ නිල සංචිත ශක්තිමත් මට්ටමකපවත්වො ගනු ලුබීය...
•විවිධ මූලොශO මගින් (දේපෞ�ගලික ආයත�, බුංකු) විශොල වශදේයන් විදේ�ශවිනිමය ලුබීම් 2013 වසර අගව�විට ශ්රීO ලංකොදේ_විදේ�ශ්රීයසංචිත එ.ජ. දේඩොලර් බිලිය� 7.1 මට්ටදේම්පවත්වොදේග� යොමට උපකොරීවිය.
•
•
විදේ�ශසංචිත මට්ටම, ජොතයන්තරවපිළිගත් සම්මතය ව� මොස 3 සමඟසුසඳීදේම්දී, ආ�යනික මොස 4.5 කටසමො� විය.
ජොත්යන්තරමුල්යඅරමුදල විසින්ඉදිරිපත් කළ අවදො�ම් මත බරතුබීදේම්�ව ක�මය අනුව විදේ�ශසංචිතවල ප්රමොණොත්මක භොවය(අවදො�ම් සොධකසඳහො විදේශ්ෂිතබරතුබීමක් සහිතව) , ශ්රීO ලංකොදේ_වි�ශසංචිත ප්රමොණය100% සම්මතමට්ටමට වඩො ඉහළ අගයක් දේග�ඇත.ඉතිරිකිරීම්-ආදේයෝජ� පරතරය පියවො ගුනීමට විදේ�ශ මුලොශOමඟින් අරමුදල් ලුබීම් අඛණ්ඩව දිරිමත්කිරීම දේ�තුදේවන්විදේ�ශමුලොශOවලින් ලද ලුබීම් ශක්තිමත් විදේ�ශ්රීය සංචිත මට්ටමක් පවත්වො ගුනීමටඋපකොරී විය.
28
4.5months
US$7.1 bn
දේගෝලීය දේවළදදේපොළ විචල�ය හමුදේa වුවදවිදේ�ශ්රීයසංචිත කොර්යක්ෂමදේලස කළම�ොකරණයකර� ලදී...• දේගෝලීය මුල්යදේවළදදේපොළ තුළ පුවති අවිනිශ්චිත තොවයන් හමුදේaවුවදවිදේ�ශ්රීයසංචිත ඵලදොයී දේලස කළම�ොකරණය කිරීම තුළින් ලොභ උපයොගුනීමට මහ බුංකුව සමත් විය.
29
Absolute 2 Year US Govt
Year
2010
2011
2012
2013
Return(US$ mn)
341.0
430.0
222.7
197.0
CBSL Return(%)
6.2
6.6
4.0
3.3
Treasuries AverageReturn (%)
0.7
0.4
0.3
0.3
31
වසර 5 ක් මුලුල්දේල් උ�ධම�ය තනි අංකයකපුවතීම තුළින් මිල ස්ථොයිතොවට �ව අරුතක් ලබො දීඇත...
59months
32
ඉදිරි දුක්මක් සහිත රොමුවක සිට මුදල් ප්රතිපත්ති තීරණගුනීදේමහිඵලදොයී බව ස�ොථ වී …ඇත
2012 යදස ම්බර්
ප්රතිමිලදී ගුනුම් අනුපොතිකය සහප්රතිවිකුණුම් අනුපොතිකය පද�ම් අංක25
බලපත්ර ලොභී බුංකු දේවත පණව� ලද ණයසඳහො වූ සීමොව ඉවත් කිරීම.
බුගින් පහළ දම� ලදී.
2013 මැැයි
ප්රතිමිලදී ගුනුම් අනුපොතිකය සහ ප්රතිවිකුණුම් අනුපොතිකයපද�ම් අංක50 බුගින් පහළ දම� ලදී.
2013 ජූලි
වොණිජ බුංකුවල සියලුම රරුපියල් තුන්පතු වගකම් මත ව� වයවස්ථොපිතසංචිත අවශ්යතොව ප්රතිශතොුංක 2 කින් 6% දක්වො පහළ දම� ලදී.
2013 ඔක්යඩතෝබර්
ප්රතිමිලදීගුනුම් අනුපොතිකය සහ ප්රතිවිකුණුම් අනුපොතිකයපද�ම් අංක50 බුගින් පහළ දම� ලදී.
Perc
ent
Per c
ent
Jan-
11Fe
b-11
Mar
-11
Apr-
11M
ay-1
1Ju
n-11
Jul-1
1Au
g-11
Sep-
11O
ct-1
1N
ov-1
1De
c-11
Jan-
12Fe
b-12
Mar
-12
Apr-
12M
ay-1
2Ju
n-12
Jul-1
2Au
g-12
Sep-
12O
ct-1
2N
ov-1
2De
c-12
Jan-
13Fe
b-13
Mar
-13
Apr-
13M
ay-1
3Ju
n-13
Jul-1
3Au
g-13
Sep-
13O
ct-1
3N
ov-1
3De
c-13
Apr-
11M
ay-1
1Ju
n-11
Jul-1
1Au
g-11
Sep-
11O
ct-1
1N
ov-1
1De
c-11
Jan-
12Fe
b-12
Mar
-12
Apr-
12M
ay-1
2Ju
n-12
Jul-1
2Au
g-12
Sep-
12O
ct-1
2N
ov-1
2De
c-12
Jan-
13Fe
b-13
Mar
-13
Apr-
13M
ay-1
3Ju
n-13
Jul-1
3Au
g-13
Sep-
13O
ct-1
3N
ov-1
3De
c-13
දේවළදදේපොළ දේපොලී අනුපොතික මුදල් ප්රතිපත්ති ලිහිල්කිරීමට දේයෝගය ප්රතිචොර දක්ව� …ලදී
• තුන්පතු මත ව� දේවළදදේපොළ දේපොලීඅනුපොතික 2013 දේ�ොවුම්බර් අවසො�යව�විට ක�මදේයන් පහළ ගිදේaය.
• ප්රමුඛ ණය දීදේම්අනුපොතිකද මුදල් ප්රතිපත්තිලිහිල්වීමට ක්ෂණික ප්රතිචොරදක්වමින් පහළගිදේaය.
• දේකදේස්වුවද, වසදේර්ප්රථමභොගය තුළ දී පහතබුසීදේම්දෘඪතොවයක් පුවති වොණිජ බුංකුවලදිගුකොලී� ණය දේපොලී අනුපොතික, දේදව�භොගය තුළ දී අඩුවීමට පටන් ගත්පත්ය.
• ද්රවශ්රීලතො මට්ටම් ඉහළ යොම සහ විදේ�ශ්රීයආදේයෝජකයන්දේaකුමුත්ත වුඩිදියුණුවීම,රොජ්යසුරැකුම්පත්හි ඵලදො අනුපොතික ඉහළයොම තුළින් ම�ොව පිළිබිඹු විය.
33
17
15
13
11
9
7
5
Movement ofSelected Market Interest Rates
Repo RevRepo MonthlyAWPR
14
12
10
8
6
AWDR AWFDR AWLR
Treasury BillRatesand Policy Interest Rates
91-DayTreasurybillRepo364- DayTreasurybill
Reverse Repo182- DayTreasurybill
අ�කුත් රොජ්යවං්යවසොයන්හි කි�යොකොරීත්වය දසතුටුදොයක මට්ටමක …පුවතුණිශ්රීO ලංකොවරොය අධිකොරිය
• ප්රති�ංු_ගත කිරීදේම්දේමදේහයුම්සුලකිය යුතු දේලස ඉහළගිදේaය.
• ප්රමුඛ ජොත්යන්තරවරොයයන් හො සම මට්ටදේම්පහසුකම්වලින් සමන්විත දේකොළඹ දකුණු වරොය 2013අදේගෝස්තු මස විවෘත දේකරිණි.
• ගිණං�දේකොණ දිග ප්රදේ�ශය හරහො වඩො පහසුදේවන්හො අඩුපිරිවුයකින් භොණ්ඩ සුපයීදේම්හුකියොව සලසමින් 2013සුර්තුම්බර් මොසදේaදී ඔලුවිල් වරොය විවෘත දේකරිණි.
• දේකොළඹ හො හම්බන්දේතොට �ව වරොයයන්, නිදහස් වරොයයන්දේලස ප්රකොශයට පත් දේකරිණි.
ශ්රීO ලංකොගම�ොගම� මණ්ඩලය
• ‘ගුමි ’සුරිය හො ‘සිසු ’සුරිය දේස්වොඅඛණ්ඩව කි�යොත්මක විය.• ජොතික ගම�ොගම� දේකොමිසම විසින් අන්තර් පළොත් බස්දේස්වොවන්ටඅදොළ ප්රමිතීන් කිහිපයක් සම්පොද� දේකරිණි.
39
ශ්රීO ලංකොදුම්රිය දේස්වය
• මඟී ප්රවොහ� කටයුතු සුලකිය යුතු දේලස ඉහළ ගිදේaය.• ඩීසල් බලදේ_ග කට්ටල 2 ක්, �ව දුම්රිය එන්ජින් 3 ක් හොපු�රුත්ථොප�ය කර� ලද මඟී ප්රවොහ� මුදිරි 15 ක් දුම්රියඇණියට එක් දේකරිණි.
• සුර්තුම්බර් මස මුද දී උතුරු දුම්රිය මොර්ගය ඕමන්දේත් සිටකිලිදේ�ොච්චිය දක්වො දේකොටස නිම කර� ලදී.
• මඟීන්ට අමතර සුවපහසුවක් සුලසීම සඳහො දුම්රිය ස්ථො�සංවර්ධ�යකිරීම.
• සංචොරකයන්ට හො දේ�ශ්රීය මඟීන්ට පහසුකම් සුලසීම සඳහොසුපදේඛෝපදේභෝගී මඟී දේස්වොවන්ක�මදේයන් ඉහළ �ුංංවීම.
ශ්රීO ලංකන් ගුවන් දේස්වය• සංචොරකහො වයොපොරික කටයුතු ආශිOත ඉල්ලුම ඉහළ යොමපිළිබිඹු කරමින් ගුවන් මඟීන් සංඛයොව හො භොණ්ඩ පං¥වොහ�යඉහළ ගිදේaය.
• සංචොරකහො ගුවන් දේස්වොක්ෂ්ත්රදේaශ්රීඝ්ර සංවර්ධ�යසඳහොඋපකොරී වීමට ගුවන්යො�ො 13 ක් මිල දී ගුනීමට සුලසුම්දේකොට ඇත.
දේකොළඹ දේකොටස් හුවමොරුදේ_දේවළදදේපොළ කටයුතු වර්ධ�යසඳහො දේකොටස් හුවමොරු දේකොමිසම සහ දේකොළඹ දේකොටස්හුවමොරුව දේග� ඇති පියවර ප්රශංංසනීයයි...• 2013 වසදේර්දීසමස්ත දේකොටස් මිල දර්ශකයසහ එස් ඇන්ඩ් පී එස් එල් 20 දර්ශකය 2012වසර අවසො�ය හො සුසඳීදේම්දී පිළිදේවළින්4.8% කින් හො 5.8%, කින් ඉහළ ගිදේaය.
• දේවළදදේපොළ ප්රොර්ධ්නීකරණය 2012 වසරඅවසො�දේaදී පුවති රුපියල් ටි°ලිය� 2.2 ටසොදේප්ක්ෂව2013 වසර අවසො�දේaදීරුපියල් ටි°ලිය� 2.5 ක් දක්වො වර්ධ�යවිය.
• 2013 වසර තුළදී මහජ� අර්පණ එකක්තුළින් රුපියල් මිලිය� 494.4 ක් ලුබූ අතරහිමිකම් නිකුතූන් 9 ක් හරහරුපියල් බිලිය�25.5 ක් එක්රැස් කරගන්�ො ලදී.
• දේකොළඹ දේකොටස් හුවමොරුව දේවත වූ ශු�ධසමුච්චිත විදේ�ශ්රීයලුබීම් එ.ජ.දේඩොලර්මිලිය� 264 ක් විය.
61
Net Cumulative Foreign Purchases at the CSE - 2013
Holdings in CDS (% Share)
End 2013
32.1
67.9
End 2012
30.3
69.7
Domestic Foreign
% o
f GDP
2013
E
2006
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2007
2008
2009
2010
2011
2012
66
(9.5)(10.4)
(8.5)
(7.3) (7.5)(7.0) (7.0) (6.9) (7.0)
(9.9)
(8.0)
(6.9)(6.4)
(5.8)
-12.0
-10.0
-6.0
-8.0
රොජ්යමූල්යඅංශය සලකො බුලීදේම්දී, අයවුය හිඟය අඩු කිරීමටරජය ගත් කි�යොමොර්ග ආර්ථිකදේaශක්තිමත්භොවය ඉහළ �ංුංවීමටසහ මුදල් කළම�ොකරණයට ප්රධො�වශදේයන් දේ�තු …විය• ද.ප�.නි.දේaප්රතිශතයක් දේලස සමස්ත අයවුය හිඟය 2012 වසදේර්දී6.4% සිට
2013 වසදේර්දී5.8% දක්වො තවදුරටත් අඩුවනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
Budget Deficit0.0
-2.0
-4.0
% o
f GDP
2000
2009
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2010
2011
2012
2013
E
•
•
2012 වසදේර්දී ද.ප�.නි.පයන් 20.5% ක් වූ මුළු වියදම් සහ ශු�ධ ණය දීම් 2013 වසදේර්දීද.ප�.නි.පයන් 19.7% ක් දක්වො අඩුවනු ඇතුයි ඇස්තදේම්�තුකර ඇත.2006 සිට 2013 දක්වො වසර අටක කොලය තුළ සිදු කර� ලද රොජ්යආදේයෝජ�වල සොමො�යයද.ප�.නි.පයන් 6.2% ක් විය.
67
අඩුවුවත් රොජ්යආදේයෝජ�ද.ප�.නි.දේaප්රතිශතයක් දේලස 6% ටආසන්� මට්ටමක පවත්වොදේග� …ඇත
6.4
5.9
4.64.8
5.1
6.1 6.06.4
6.0
6.86.4 6.5
5.9 5.8
4
2
0
6
8Public Investment
රොජ්යඅයවුය හිඟය සඳහො ව� ඉලක්ක ළඟොකරගුනීමට රජයට සහයවීදේම්අරමුණින් මහ බුංකුව රජයදේවත සුලකිය යුතු ලොභ පුවරීම් සිදුකර …ඇත
68
•
•
1977 - 2055 අතර අවුරුදු 29 ක කොලපරිච්ඡදේaදී මහ බුංකුව රුපියල් බිලිය� 61.0 ක් ලොභපුවරුම් දේලස රජයට ලබො දේද� ලදී.දේකදේස්දේවතත්, 2006 සිට පසුගිය වසර 8 ක කොලය තුළදී මහ බුංකුව රුපියල් බිලිය� 138.4 කපමණ මුදලක් ලොභ පුවරුම් දේලස රජයට ලබො දේද�ලදී.
* Final appropriation to be done in March 2014
- දේකටිකොලී� ණය අඩු පිරිවුයක්සහිත දීර්ඝකොලී� ණයවලටපරිවර්ත�ය කිරීම.
- ඉතිහොසදේaප්රථම වතොවට වසර30 ක පරිණත කොලයක් සහිතභොණ්ඩොගොර බුඳුම්කර නිකුත්කිරීම.
69
ප්රමොණය පරිණත වී දේම්සොමො�ය කොලය දීර්ඝ වීමට දේ�තු…විය ATM of Monthly Domestic Debt Issuance in 2013 - (in Years)
මහ බුංකුව රුපියල් ටි°ලිය�6.8 ක රොජ්යණයකළම�ොකරණය කරයි.• ප්රථම වතොවට දේ�ශ්රීය ණයපරිණතවීදේම්සොමො�ය කොලයවසර 5 ක් දක්වො දීර්ඝ දේකරිණි:
Average Time to Maturity
ණය සර්වොකරණ වියදමද ශ්රීඝ්රදේයන් …අඩුවිය
• උපොයමොර්ගික ණය කළම�ොකරණප්රයත්�යන් දේ�තුදේවන්2012 වසදේර්දීද.ප�.නි.දේaප්රතිශතයක්දේලස 5.4% ක්වූ දේපොලී පිරිවුය 2013 වසදේර්දී4.2%ක් විය :
-
-
විදේ�ශආදේයෝජ�කොර්යක්ෂමවභොවිතො කිරීමශ්රීO ලංකොසංවර්ධ�බුඳුම්කර මඟින්අරමුදල් ලබොගුනීම-මුදදේපරදිග බුංකුවලින් සමීපස්ථණය පහසුකම් ලබොගුනීම
•ශ්රීO ලංකොරජයට දේපොලී දේගවීම්වලින්ලුදේබ�ශු�ධ ඉතිරිය ඉදිරි වසර 30සඳහො රුපියල් බිලිය� 80 ක් පමණවනු ඇතුයි ඇස්තදේම්න්තුදේකදේර්.
70
Secondary market One-Year T-bill yield rate(January – November 2013)
Interest Cost as a % of GDP
දළ දේ�ශ්රීය නිෂ්පොදිතදේaප්රතිශතයක් දේලස රොජ්යණයඅඛණ්ඩවම වුඩිදියුණු …විය
71
ද.ප�.නි.දේaප්රතිශතයක් දේලස රොජ්යණය 2012 වසදේර්වූ 79.1% ට සොදේප්ක්ෂව2013 වසදේර්දී 78% ක් දක්වො අඩුවනු ඇතුයි ඇස්තදේම්න්තුදේකදේර්.• දේලෝකදේaඅ�කුත් රටවල් දේබොදේහොමයක 2013 වසදේර්දීද.ප�.නි.දේaප්රතිශතයක්දේලසණය ඉහළ ය� තත්ත්වයක් තුළ ශිOලංකොව දේමම වුඩිදියුණුවීම වොර්තොකර ඇත.
Outstanding Government Debt(As a % of GDP) – Sri Lanka Selected Countries’ Debt to GDP Ratio Estimates for 2013
රජදේaසුරැකුම්පත් දේවළදදේපොදේලහි වුඩි දියුණු කිරීම්රැසක් සිදුකර� …ලදී• ප්රොථමික දේවන්දේ�සීක�මදේaකොර්යක්ෂමතොවඉහළ �ංව�ලදී.
– අර්ධවොර්ෂිකභොණ්ඩොගොර බුඳුම්කර දි� දර්ශ�ය දුන් ප්රකොශයට පත්කර ඇත.– ප්රොථමික දේවන්දේ�සි ක�මදේaසහභොගීත්වය ඉහළ �ුංවමින් එහි තරඟකොරීත්වය ඉහළ�ංව�ලදී.
• �විතීයික දේවළදදේපොළ පුළුල් කිරීමට දේමන්ම විනිවිදභොවය ඉහළ �ුංංවීමටද�ව කි�යොමොර්ග ගන්�ො ලදී– ඉදේලක්දේට°ොනික දේවළඳොම් ප�ධතියක් දියුණු කිරීම ආරම්භ කර� ලදී.– රජදේaසුරැකුම්පත්, ලුයිස්තුගත ණය උපකරණ සහ දේකොටස් සඳහො ශු�ධ පියවීමං්ක�මයමත සහතික කළ මධ්යම නිෂ්කොශ� සුලසුමක වුඩකටයුතු ආරම්භ කර� ලදී.
– දේවළදදේපොළ ප්රමිතිමිලදී ගුනුම් සහ ඉදිරි විකුණුම් සඳහො අවශ්යසම්මත ලියකියවිලි සකස්කිරීම ආරම්භ කර� ලදී.
– මුදදේපරදිග දේවළදදේපොළවලට පිවිසුම් ස්ථොපිත කර� ලදී.– ඉදිරි විකුණුම් පහසුකම් හඳුන්වො දේද�ලදී.
72
දේම්අතරතුර, රජය තම මහො පරිමොණ යටිතල පහසුකම් සුලුස්ම තවදුරටත්කි�යොත්මක කළ අතර, එය රදේට් ඵලදොයී ශක්යතොව සුලකිය යුතු දේලස ඉහළ�ංවො
…ඇත
73
මොර්ග සංවර්ධ�ව්යොපෘතිදක්ෂිණ අධිදේ_ගී මොර්ග ව්යොපෘතිය - කි.මී. 126
• පළමු අදියර - නිමකර ඇත• දේදව� අදියර - 2014 ආරම්භයර්දී නිම කිරීමට නියමිතයි.
උතුරු දුම්රිය මොර්ගය - කි.මී. 146• ඕමන්දේත් සිට කිලිදේ�ොච්චි දක්වො දුම්රිය මොර්ගය (කි.මී. 63 )
2013 සුප්තුම්බර් මස දී විවෘත දේකරිණී.දේකොළඹ කටු�ොයක අධීදේ_ගී මොර්ග ව්යොපෘතිය - කි.මී. 26
• 2013 ඔක්දේතෝම්බර් මස දී විවෘත දේකරිණී.දේකොළඹ පිටත වට රවුම් මහො මොර්ග ව්යොපෘතිය - කි.මී. 29
• පළමු අදියර - 2014 ආරම්භයර්දී නිම කිරීමට
උතුරු අධිදේ_ගී මොර්ගය• ශක්යතො අධයය�යසිදු කරමින් පවතී
දේකොළඹ - බදුල්ල විකල්ප මහොමොර්ග ව්යොපෘතිය - කි.මී. 34• ශකයතො අධ්යය�ය සිදු කර ඇත.
බලශක්ති ව්යොපෘතිදේමගොදේවොට්900 ක දේ�ොපදේරොච්දේචෝදේල්ගල් අඟුරු බලොගොරය
• පළමු අදියර ( දේමගො දේවොට්300 ) – අවසන්• දේදව� අදියර පළමු ඒකකය (දේමගොදේවොට්300 ) – 2014 ආරම්භයර්දී නිම
කිරීමටදේදව� ඒකකය (දේමගොදේවොට්300) – 2014 අපප්රර්ල්
මසදී නිම කිරීමට
දේමගොදේවොට් 120 ක උමො ඔය ජල විදුලිබල ව්යොපෘතිය• 2015 දී නිම කිරීමට
දේමගොදේවොට් 500 ක සොමුපූර් ගල් අඟුරු බලොගොර ව්යොපෘතිය• 2018 දී නිම කිරීමට
දේමගොදේවොට් 20 ක දේමොරගහකන්ද සහ කළු ගඟ ජලොශ ව්යොපෘතිය• ඉදිදේවමින්පවතී
වරොය සංවර්ධ�ව්යොපෘතිදේකොළඹ දකුණු වරොය ව්යොපෘතිය
• පළමු අදියර -2013 අපදේගෝස්තු මස දී විවෘත දේකරිණී.හම්බන්දේතොටවරොය සංවර්ධ�ව්යොපෘතිය
• පළමු අදියර - අවසන්• දේදව� –අදියර 2015 දී නිම කිරීමට නියමිතයි
ඔලුවිල් වරොය සංවර්ධ� ව්යොපෘතිය• 2013 සුර්තුම්බර් මසදී විවෘත දේකරිණී.
කන්කසන්තුදේaවරොය සංවර්ධ�ව්යොපෘතිය• ඉදි දේවමින් පවතී
ගුවන්පදේතොටුපදේපොළ සංවර්ධ�ව්යොපෘතිමත්තල දේදව� ජොත්යන්තරගුව� ංද්ේතොටුපළ
• 2013 මොර්තු මසදී විවෘත දේකරිණී.බණ්ඩොරණොයක ජොත්යන්තරගුවන් දේතොටුපදේපොළ පුළුල් කිරීදේම්ව්යොපෘතිය
• 2017 දේපබරවොරිමසදී නිම කිරීමටඅභයන්තර ගුවන්දේතොටුපළසංවර්ධ�ය– අම්පොර, දේකොර්ගල, චී�වරොය, යොප�ය සහ රත්මලො�
• ඉදිදේවමින්පවතී
සිදුපවමින් පවති� ග්රොමීය යටිතල පහසුකම් සංවර්ධ�ව්යොපෘතිගම �ුගුම, මග �ුගුම, කුඩො වොරිමොර්ග ව්යොපෘති සහ කිරි ගම්මො�ව්යොපෘති
මහො පරිමොණ දේහෝටල් ව්යොපෘති කිහිපයක්, මහල් නිවොස, සොප්පුසංකං̈ර්ණ, උතුරු සහ �ුදේග�හිර පළොත් සංවර්ධ�යසහ ජලසම්පොද� ව්යොපෘති.
දේමම යටිතල පහසුකම් සංවර්ධ�ව්යොපෘති දේ�තුදේවන්ආර්ථිකයට ප්රතිලොභ රැසක් අත්දේ_…
74
ශ්රීO ලංකොදේ_සර්ව සහභොගීත්වයක් සහිත තිරසොර ආර්ථික සංවර්ධ�යමහින්ද චින්ත�ය යටදේත් හඳුන්වො දුන් 5+1 දේක්න්ද්රසංකල්පයමඟින් දේ_ගවත්දේකොටඇත...
• ශී්ර ලංකාව කළාපීය ඩවරළ වාණිජ ඩස්වා සපයනප්රමුඛතම මධයස්ථානයක් බවට පත්කිරීම
• ර්
• පුණර්ජනනීය බලශක්ති ප්රභව සංවර්ධනය• ඛනිජ ඩතල් ගයර්ෂණය සහ නිෂ්පාදනය
- සමුද්රය ඩද්රෝණි 3 ක් හදුනාඩගන ඇත(මන්නාරම්, කායර්රී, සහ දක්ෂිණ)
• ගෑස් ඇ තුලු ඛණිජ ඩතල් ඩවළදාමආශී්රත අනුබද්ධ ඩස්වා සංවර්ධනය
• ඩකාළඹ වරැාය-කන් ඩ|නර් සඳහා මහාපරිමාණ මධයස්ථානය
• හම්බන්ඩතාට වරැාය - නිදහස් වරැාය,ඩස්වා,කාර්මික වරැාය නිදහස්වරැායක් ඩලස ප්රකාශයටපත් කරත ඇත
• ගාල්ල වරැාය- වියර්ක වරාය• ති්රකුණාමලය- වරැාය ආශි්රත
කර්මාන්ත සහ වරාය නගරය• ඔලුවිල් වරැාය - වාණිජ සහ ධීවර• කන්කසන්තඩර් සහ ඩ�දුරැතුඩුවඩද්ශිය වරැායන්
•පරිගණක සාක්ෂරතතාව හා අන්තර්ජාල්යට ප්ර ඩVශවීඩම් හැැකියාව සියළුම ඩදනාට ලබාදීමටඉලක්ක කිරීම
• දැැනුම ඩක්න්ද්ර ඩකාටගත් රැකීරක්ෂා ඇති කිරීම හාපර්ඩ�ෂණ සහ නව නිපැැයුම් ප්රවර්ධනය කිරීම
• ශී්ර ලැංකාව විඩද්ශ සිසුන් සඳහා දැැනුම් ඩක්න්ද්රස්ථානයක් බවටපත්කිරීම
• පිළිගත් විඩද්ශ විශ්ව විද්යාලවලට ශී්ර ලැංකාඩV ශාඛා ආරම්භ කිරීමටඅවස්ථාව සැැලසීම
සංචාරක හා වරැාය ක්යෂත්රයන්හි සංවර්ධනයන්සමඟ ශී්ර ලංකා වාණිජ අංශඩ� දියුණුවටනිරැායාසඩයන්ම ඩ�තු වනු ඇත.
• ඩදවන ජාතයන්තර ගුවන්ඩතාටුඩපාළ මත්තලදී ඉදිකිරීම
• බණ්#ාරණායක ජාතයන්තරගුවන්ඩතාටුඩපාළ නවීකරණයකිරීම සහ ඩදවන ධාවන පථයඉදිකිරීම
• අභ්යන්තර ගුවන් ඩතාටුඩපාළසංවර්ධනය හා නවීකරණය
• ඩකාළඹ, සැැපයුම් සහ ඩස්වාඩක්න්ද්රයක් ඩලස සංවර්ධනයකිරීම සහ අඩු පිරිවැැය ගුවන්ගමන් සඳහා ඩක්න්ද්රස්ථානයක්කිරීම
• 2016 වනවිට සංචාරක පැැමිණීම්මිලියන 2.5 දක්වා ඉහළ නැැංවීම
• 2016 වනවිට සංචාරක ඉපයීම් එ.ජ.ය ඩ#ාලර්බිලියන 3.1 දක්වා ඉහළ නැැංවීම
75
B+
76
• ෆිච් සහ ස්ටෑන්ඩර්ඩ් සහ පූව(ර්)ස්දේශ්Oණිගත කිරීම් දේ�ොදේව�ස්වපුවතුණි.
• විදේ�ශ්රීයඅංශදේaසංවර්ධ�යප්රමොණවත් දේ�ොවූබව සහ රොජ්යමූල්යඒකොග්රතොවයමන්දගොමීව පුවති බවසඳහන් කරමින් මූඩීස් ආයත�දේaදේශ්Oණිගතකිරීදේම්දුක්ම 2013 ජූලිමොසදේaදී “ධ�ොත්මක” සිට “ ”ස්ථොවරදක්වො සංදේශෝධ�යකර� ලදී.
• මූඩීස් ආයත�දේaනිගම�ය සොවදය බවස�ොථ කරමින් 2013 අවසො�ය ව�විටජංගමගිණුම්හිඟය අඩු වීම, දේගවුම්තුල�දේaඅතිරික්තය ඉහළ යොම,විදේ�ශසංචිත ඉහළ යොම තුළින් රදේටහිවිදේ�ශ්රීයඅංශදේaපුහුදිලි වර්ධ�යක්පිළිබිඹු වූ අතර රොජ්යමූල්යහිඟයද.ප�.නි.දේaප්රතිශයක් දේලස පසුගියවසදේර්වොර්තොකළ සියයට 6.4% සිටදේමම වසදේර්දී ඉලක්ක කළ පරිදිසියයට 5.8% ක් දක්වො අඩු විය.
සමස්තයක් දේලස, ස්වවරීත්ව ණයදේශ්Oණිගතකිරීම ස්ථොවරමට්ටමක පවත්වො ගනු ලුබූ �මුත් එය ඉහළ දේශ්Oණියකටඋසස්විය යුතු බව විශ්වොස දේකදේර්... Sovereign Downgrades during
2012/2013Fitch Ratings
Spain A to BBBCyprus BBB to BB-Belgium AA+ to AAGreeceCCC to CSlovenia A Negative to BBB+ negativeEgypt B+ to B- negativeJapan AA+ to A+ stable
Standard & Poor’sFrance AAA to AA+ NegativeSpain AA- to BB-Portugal BBB- to BB NegativeSlovenia AA- to ASouth AfricaA- to BBB negativeItaly BBB+ to BB negativeCyprus B to C stableEgypt B to CCC+ stableArgentina B- to B- negativeEuropean Union AAA to AA+
Moody’sSouth AfricaA3 to Baa1France Aaa (Negative) to Aa1Spain A3 to Baa3Cyprus Ba1 to B3GreeceCa to CPakistan B3 to Caa1Italy Baa2 to Baa2 (Negative)Egypt B3 to Caa1 (Negative)
B+stable
2010
B+stable
2013
Fitch Ratings
BB- BB- BB-stable stable stable
positive
2010 2011 2012 2013
Standard & Poor’s
B1stable
2010
B1positive
2011
B1positive
2012
B1stable
2013
B+positive B+
stable
2011 2012
Moody’s
OverallDBScore 2013 2014 Change
Absolute 60.87 61.83 0.96
2014 ව්යොපොරපවත්වොදේග� යොදේම්පහසුව දේශ්Oණිගත කිරීමඅනුව ශ්රීO ලංකොව දකුණු ආසිදේaවිශිෂ්ටතම රට දේලස දේශ්Oණිගත විය...
•
•
ශ්රීO ලංකොවට 2014 වසදේර්දී85 ව�ස්ථො�ය හිමිවිය.මෑතකදී සිදු වූ පහත ප්රතිසංස්කරණදේලෝක බුංකුව පිළිදේග� තිදේ¡:– ඉදිකිරීම් බලපත්ර සම්බන්ධදේයන්කටයුතු කිරීම
– බදු දේගවීම්– විදුලිය ලබො ගුනීම– දේ�ශසීමො හරහො සිදුව� දේවළදොම
•ශ්රීO ලංකොදේ_ව්යොපොරපවත්වොදේග� යොදේම්
77
Source: Doing Business database
පහසුව දේශ්Oණිගත කිරීදේම්නිරයර්ක්ෂඅගයද වර්ධ�යවී ඇත.
Sri Lanka fared reasonably well in some other international indices as well:
දේකදේස්දේවතත්, දේමම දේශ්Oණිගත කිරීම තුළ �ම් සඳහන්දේ�ොකර� ලද පු�ගලයන්යර්මතිමතොන්තර අඩංංගු ව� බවවිදේශ්ෂදේයන්මසඳහන් කළයුතුය.
දේමමසංවර්ධ�යත්සමඟ
ඒක පු�ගලආදොයමඅදේප්ක්ෂිතඉලක්කසමඟඅනුරෑපවපවතියි
83
$899 2000
$1,241 2005
$2,057 2009
$2,400
2012
$3,282
$2,923
$2,836 2011
2010
2013
86
මුදිකොලී�ව 8% ඉක්ම වූ ස්ථොයී මූර්ත ආර්ථිකවර්ධ�යක් ඉලක්කගත දේකදේර්...
5.0%4.9%
ස්ථොයී ආර්ථික වර්ධ�යක් සඳහො අවශ්ය ව� විවිධංොංංගීකරණකටයුතු, 5 + 1 දේක්න්ද්රසංකල්පය මත පද�ම්ව තවදුරටත්කි�යොත්මක වනු …ඇත
87
දුනුම
වොණිජ බලශක්තිය
සමුද්රීයගුවන්සර්වො
පළොත්සංවර්ධ�
පදේසෞඛය
යහපත් සොර්වආර්ථිකමූලධ්ර්ම
දරිද්රතොවය අඩුකිරීම
සුළු හො මධ්යපරිමොණවයවසොයයන් හොකොන්තොවන් ඉලක්ක
පදේකොටගත් සංවර්ධ�
සංචොරක
දේමම පද�ම යටපත්, පක්න්ද්ර - කි�යොකොරකම් පද�ම් කරගත් ආර්ථික වර්ධ�යකටඅනුග්රහය දුක්වීම සඳහො රජය විසින් ඉලක්කගත මොර්ගයකට අවතීර්ණවනු ඇත.
ඉහළ ඵලදොයීතොව
දේමදේතක්භොවිතයට දේ�ොගත් සොගර සම්පත් භොවිතයට ගුනීමපිළිබඳව සමුද්රීය දේක්න්ද්රයමගින් අවධංො�යදේයොමු කරනු …ඇත
• දේමම ක්දේෂ්ත්රදේaසිදුකර� සුලකිය යුතුආදේයෝජ�දේ�තුදේවන්ශ්රීO ලංකොවට, හුදු භොණ්ඩදේමදේහයුම් කරුවකුදේMතත්ත් වදේයන් මිදී සමස්තදේස්වොසුපයුම්කරුවකු බවට පත්වීම සඳහොඅ�විතීය අවස්ථොවක් හිමි වී ඇත.
• දේම්අනුව, සමුද්රීය සංවර්ධ�දේaදේදව�අවස්ථොදේ_දීපහත කරුණු සම්බන්ධදේයන්අවධංො�යදේයොමුකරනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.– �ු_දේවළදොම– මූල්යකටයුතු– නීති දේස්වොසහ
– �ු_දේස්වොකයන්පුහුණු කිරීම
සමුද්රීය අංශය සංවර්ධ�යකිරීමසඳහො අයවුය මගින් සිදුකළදේයෝජ�ො…• දේ�ශ්රීය දේබෝට්ටු නිෂ්පොද�කර්මොන්තසංවර්ධ�යකිරීමසඳහො දේබෝට්ටු ආ�ය�ය සඳහොව� තීරුබදු ඉහළ දුමීම.
• දේමම කර්මොන්තදේaදේ�ශ්රීයවෘත්තිකයන් පුහුණු කිරීමදිරිගුන්වීම සඳහො �ු_සමොගම්,�ු_ගතකරන්�න් හො දේස්වොසුපයුම් කර්මොන්තවලලොභ මතව� බදු අඩුකිරීම.
සමුද්රීය අංශදේaඇතිදේවමින්පවති� අවස්ථොවන් සඳහො දේපෞ�ගලික අංශය දප්රතිචොර දක්වො ඇත
88
89
ගුවන් දේක්න්ද්රස්ථො�යබවට පත්වීම සඳහො දේ_ගවත්ඉදිරි ගම�ක් සකස් දේකදේරනු ඇත. …ශක්තිමත් හො දේ_ගවත්වර්ධ�යකින් යුතු කලොපීය ගමන් මොර්ගදේaපිහිටීම නිසො ගුවන් දේක්න්ද්රයබවට පත්වීදේම්ඉහළ හුකියොවක් පවතී.
ගුවන්යො�ො පුදවීම පිළිබඳ දුනුම ලබො දේද� පොසල් (Flying schools ) සහ වොයු අවකොශ ඉංංජිදේන්රුපොසල්(AerospaceEngineering schools)
පිරිසිදු හො සුහුල්ලු ගුවන් කටයුතු සම්බන්ධනිෂ්පොද�
බණ්ඩොර�ොයක ජොත්යන්තරගුවන් දේතොටුපදේපොළ සහ මත්තල රොජපක්ෂ ජොත්යන්තරගුවන් දේතොටුපදේපොළ පුළුල්කිරීදේම්කටයුතු 2017 ව� විට නිම දේකදේරනු ඇති අතර, එමඟින් මගීන් මිලිය� 20 ක් හුසිරවීදේම්ධංොරිතොවයක් හිමිවනු ඇත.මත්තල රොජපක්ෂ ජොත්යන්තරගුවන් දේතොටුපදේපොළ නිදහස් වරොයක් ව� බුවින්, එය ආසන්�දේaආදේයෝජ�අවස්ථොරැසක් පවතී.
රත්මලො� ගුවන් දේතොටුපදේපොළ �ොගරික ගුවන් දේතොටුපදේපොළක් දේලස සංවර්ධ�යදේකදේර� අතර ජොත්යන්තරගුවන් ගමන්හි දේයදේද�දේපෞ�ගලික දේජට්යො�ො�වතො තුබීමට ද එමඟින් පහසුකම් සුලදේසනුඇත.
ගුවන් ක්දේෂ්ත්රදේaවර්ධ�යට තවදුරටත් �ොයකත්වය සුපයීම සඳහො ශ්රීO ලංකන් ගුවන් දේස්වදේaසිදුකිරීමට දේයොජිතපුළුල්කිරීම්• දකුණු ආසියොනු කලොපය සඳහො පිළිගත් ගුවන් යො�ො �ඩත්තු, අලුත්වුඩියො සහ පිරිවුඩියො පහසුකම් නිර්මොණය කිරීම• 2013 වසදේර්දී ශ්රීO ලංකන් ගුවන් දේස්වයතම �වතම ගුවන් යො�ො A 320 අංංග�යකටයුතු ආරම්භ කදේ�ය.• කොර්යක්ෂමතොවහො ලොභදොයිත්වය ඉහළ �ංවනු දේලස ඉන්ධ�ඉතිරි කර� තොක්ෂණදේයන්සමන්විත �ව ගුවන්යො�ො සමූහයක් එකකු �රනු ඇත.
ගුවන් ක්දේෂ්දේත්රaමීළඟ ආදේයෝජ�අවස්ථොවන් දේපෞ�ගලික අංශදේaආදේයෝජ�යන් තුළින් දේමදේහයවනු ඇත.
• ජොත්යන්තරසිවිල් ගුවන් දේස්වොසංවිධ්ංො�යර්කොලී� ආරක්ෂණ විගණ�යට අනුව ශ්රීOලංකොව, ආසියො පුසිෆික් කලොපදේaසිර්ව�ස්ථො�ය හිමිකර දේග� ඇත.
2013 වසදේර්දී ගුවන්ක්දේෂ්ත්රදේaඅත්කර ගත්
ජයග්රහණ
• ඉදිකිරීම් ආරම්භ කිරීම
• ගල්අඟුරු දේගොඩබෑදේම්වරොයඉදිකිරීදේම්කටයුතු නිමකිරීම
• විදුලි බලොගොරය ආරම්භ කිරීම
2014 ඔක්දේතෝබර් මොසයටදේපර
2018 මුද භොගයට දේපර
2018 අවසො�යට දේපර
සිදුකිරීමට නියමිත ස්ථිර ආදේයෝජ�දේ�තුදේවන්බලශක්ති සුරක්ෂිතතොව තහවුරු 90
දේකදේරනු ඇති අතර එමඟින් �ුගී එ� බලශක්ති දේක්�ද්රයශක්තිමත් වනු …ඇතදේමගොදේවොට්500 ධංොරිතොවයකින්යුත් ගල්අගුරු විදුලි බලොගොරය ඉදිකිරීමට
නියමිතය.
• දේ�ොදේරොච්දේචෝදේල්ගල් අඟුරු බලොගොරය මඟින්දේමගොදේවොට්600 ක් ජොතික විදුලිබල ප�ධතියට එක්කිරීම
• උමො ඔය ජල විදුලි බලොගොරපයන් දේමගොදේවොට්120 ක්එක්කිරීම
2014 මුද භොගය
2015 අවසො�යට පපර
�ව විදුලි ව්යොපෘති එක්කිරීම දේ�තුදේවන්2018 වසර අවසො�ය ව� විට රදේට්සමස්තස්ථොපිත ධංොරිතොවය දේමගොදේවොට්4,575 ක් දක්වො 36% කින් පමණ ඉහළ යනු ඇත
ශ්රීO ලංකොදේ_වොයු ක්දේෂ්ත්රයන්හි ප්රථම වොණිජ නිෂ්පොද�ය 2016 වසදේර්දී ආරම්භ කිරීමටඅදේප්ක්ෂොදේකදේර්
ශ්රීO ලංකොදේ_පතල් දේවළදොමසම්බන්ධඅ�කුත් දේස්වොසුපයීම සඳහො අවශ්යකටයුතුසිදු කරමින් පවතී.
සපුගස්කන්ද පතල් පිරිපහදුදේ_වර්තමො� ධංොරිතොවය වුඩි දේකදේරනු ඇත.
නර්වල් සිට මුතුරාජඩවල දක්වා පැ�වාහනය කරන යටිතල් පහසුකම් වැැඩිදියුණුඩකඩරනු ඇත.
අ�කුත් ප්රධො�ව්යොපෘති
2012
2013
(Est
)20
16 (P
roj)
සංචොරකපක්න්ද්රයක් බවට පත් කිරීදේම්දී තිරසොරසංචොරකසංවර්ධ�ය, මූලික ඉලක්කය වනු …ඇත
91
• වොණිජ කටයුතු, යටිතල පහසුකම්,දේසෞඛය හො අධ්යොප� පහසුකම් වුඩිදියුණුවීමත් සමඟ දිගුකොලයක් දේමරටතුළ රැඳී සිටි� සංචොරකයන් සංඛයොවඉහළ යනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
• දේමම �ුඹුරුව අඛණ්ඩව පවතිනු ඇතිඅතර, ඒ දේ�තුදේවන්ඉදිරි කොලදේaදීසංචොරකඉපුයීම් සුලකිය යුතු දේලසඉහළ යනු ඇත.
• 2013 ජූනි අවසො�ය ව�විට ව්යොපෘති268 ක් කි�යොත්මකකිරීමට නියමිත වූඅතර , එයින් ව්යොපෘති 136 ක් සඳහොඅවසො� අනුමුතිය ලබො දේද�ලදී.
• 2016 ව�විට පුදේරෝකථ�ය කර� ලදසංචොරකපුමිණීම්වලට සරිල� පරිදිසංචොරකක්ෂ්දේත්රaදු�ට පවති�දේහෝටල් කොමර සංඛං්යොවට කොමර22,500 ක් පමණ එකතු කළ යුතු වනුඇත.
1.0 US$ bn1,005,605 arrivals
1.4 US$ bn1,170,000 arrivals
3.1 US$ bn2,500,000 arrivals
�ුඟී එ� ක්දේෂ්ත්රයන් සඳහො නිපුණතො සංවර්ධ�යකිරීම,දුනුම් පක්න්ද්රය බවට පත්වීම සඳහො උපකොරී වනු …ඇත
•
•
•
•
•
•
•
සොක්ෂරතොව ඉහළ මට්ටමක පුවතීම, ප්රොථමික ඇතුළත්වීදේම්අනුපොතයන් සහස්තී්ර/පුරුෂ සමො�ොත්මතොව, ගතික අධ්යොප� අංශයක් සඳහො මංංදේපත්විවර කරනුඇත.විශ්වවිදං්යොල අධ්යොප�ය දක්වො නිදහස් අධ්යොප�ය ලබොදීමට අමතරව, දේ�ශ්රීයඅධ්යොප� ආයත�වල ගුණොත්මකභොවය ඉහළ �ුංංවීමසඳහො ශක්තිමත්සුලුස්මක් කි�යොත්මක කරනු ඇත.�විතීයික පොසල් 1,000 සහ ප්රොථමික පොසල් 5,000 වුඩසටහන් හරහො ග්රොමීය හො�ොගරික පොසල් අතර සම්පත් දේබදීයොදේම්පවති� අසමො�තො අවම කිරීම.�විතීයික පොසල් 1,000 සඳහො “මහින්දේදෝදය තොක්ෂණික විදං්යො ”ගොර ලබොදීමතුළින් දේතොරතුරු තොක්ෂණ අධ්යොප�ය සඳහො විදේශ්ෂඅවධංො�යක්දේයොමු කිරීම හොඋසස් දේපළසඳහො “ ”තොක්ෂණ විෂය ධංොරොවහඳුන්වො දීම.�ව අධ්යය� පීඨ පිහිටුවීම, පවති� අධ්යය� පීඨවල ධංොරිතොව පුළුල් කිරීම සහඋසස් උපොධි පොඨමොලො ඇති කිරීම ඇතුළත් “මධ්යකොලී� සංවර්ධ� ”වුඩසටහ�කි�යොත්මක කිරීම සඳහො රජදේaඅයවුය මඟින් සිදු කර� දේවන්කිරීමඉහළ දුමීම.අධ්යොප� ක්දේෂ්ත්රය සඳහො ව� දේපෞ�ගලික අංශදේaආදේයෝජ� වුදගත්කොර්යභොරයක් ඉටු කිරීම.පවති� විශ්වවිදං්යොල ජොත්යන්තරමට්ටදේම්විශ්වවිද්යොල බවට පරිවර්ත�ය කිරීමමගින් ශ්රීO ලංකොව අධ්යොප� දේස්වොසම්බන්ධදේයන්ශු�ධ අප�ය�කරුවකුබවටපත්වනු ඇත.
92
93
දේමම දේක්න්ද්රස්ථො�යසියල්ලටම අදොළ කි�යොකොරකම්තුළින් රට වොණිජ සහ වං්යොපොරික දේක්න්ද්රයක්බවටපරිවර්ත�ය කරනු ඇත …• ජොත්යන්තරආයත�වල කලොපීය දේමදේහයුම්මූලස්ථො� හො කලොපීය කොර්යොල �ුවත ස්ථො�ගතකිරීමට දේපදේළඹනුඇත.හම්බන්දේතොට හො දේකොළඹ දකුණු වරොයනිදහස් වරොයන් දේලස පං¥කොශයටපත්කිරීමත්සමඟ දේපෞ�ගලික අංශදේaආදේයෝජ�සුලකිය යුතු ප්රමොණයක් ආකර්ෂණයකරගුනීමට අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
යටිතල පහසුකම් හො මහජ� උපදේයෝගීතො සංවර්ධ�යදේමන්මකුසලතො සංවර්ධ�යතුළින්ද වොණිජ දේක්�ද්රයසඳහො පහසුකම් සලසනු …ඇත
•
•
•
•
අධිදේ_ගී මොර්ග හො මොර්ග සංවර්ධ�ව්යොපෘති කඩි�ම් කිරීමදේ�තුදේවන්ප්රවොහ� පිරිවුය අඩුව� අතර, �ොගරික - ග්රොමීයසම්බන්ධතොවවුඩිදියුණු වීම හරහො දේවළදදේපොළ ප්රයර්ශය ද ඉහළ�ුංංදේ_.ඉහළ ජංගමදුරකථ� ඝණත්වයක් පුවතීමට, අන්තර්ජොලඝණත්වය ශ්රීඝ්රදේංදේයන් වර්ධ�යවීම සහ ජංගමදුරකථ� ආශිOතවිද්යුත් - වොණිජය කි�යොකොරකම්වල විභවතොව ඉහළ යොම විදුලිසංදේ�ශඅංශදේaයහපත් වර්ධ�යට දේ�තුවිය.දේකොළඹ �ගරය, �ුඟී එ� ජොත්යන්තරමට්ටදේම්�ගරයක්බවටපත්කිරීමට පහසුකම් සුලසීම සඳහො මහජ� උපදේයෝගීතොසංවර්ධ�යකරමින් පවතී.නිදහස් අධ්යොප�ය හො දේසෞඛය සඳහො ඇති රජදේaකුපවීමදේ�තුදේවන්වෘත්තිකයන් විශොල ප්රමොණයකින් සුදුම්ලත් ඵලදොයී හොනිපුණ ශOම බලකොයක් සිටී� අතර එය දුනුම මත පද�ම් වූආර්ථිකයක් නිර්මොණය කිරීමට දේ�තුවනුඇත.
94
දේසෞඛං්යසම්පන්� ජොතියක් බිහිකිරීමට උපකොරී දේවමින්ඉහළමට්ටදේම්දේසෞඛය දේස්වොවන්සුපයීමට හුකිව� දේලස දේසෞඛයක්දේෂ්ත්රය ක�මදේයෝපොයන්හුඩගුස්වීම අවශ්ය වනු ඇත…
•
•
•
රජදේaදේරෝහල් 593 ක් හො දේපෞ�ගලික දේරෝහල් 197 ක් හරහො රටපුරො වං්යොර්ත වූ දේසෞඛය දේස්වොවන්පවතී.දේබෝව� දේරෝග හො ආසොදිත දේරෝගවල වං්යොප්තියඅඩුවීම, ශ්රීO ලංකොදේ_දේසෞඛය ක්දේෂ්ත්රදේaසොර්ථකත්වය දේපන්නුම්කරයි.අ�ොගතදේaදී වවදය පක්න්ද්රයක් දේලස �ුඟී සිටීමට ඇති හුකියොව පහත කරුණු මඟින් දේපන්නුම්කරයි.
-
--
95
උපොයමොර්ගී හො දේයෝගය පිහිටීම දේ�තුදේවන්මුදදේපරදිග, �ුදේග�හිර අපි්රකොව සහ ඈත අපරදිගරටවලටදේසෞඛය දේස්වො සුපයිය හුක.ජොත්යන්තරසුදුසුකම්ලත් විදේශ්ෂඥවෛවද්යවරුන්දේMදේස්වොසුපයීමවුඩි වීම.දේසෞඛය ක්දේෂ්ත්රය �ඟොසිටුවීම හො �වීකරණය කිරීම සඳහො 2014 රජදේaඅයවුය මගින් පහත කරුණු දේකදේරහිඅවධංො�යදේයොමු කර ඇත.o උසස් මට්ටදේම්පර්දේaෂණසහ උසස් වවදය අධ්යය� සිදුකිරීම දිරිගුන්වීම සඳහො වවදය විදයොව පිළිබඳපශ්චොත් උපොධි ආයත�දේaදු�ට සිදුකර� බඳවොගුනීම් සංඛයොව ඉහළ �ුංංවීම හො දු�ට පවති�විෂයයන් පුළුල් කිරීම.
o උසස් මට්ටදේම්විදේශ්ෂඥවෛවද්යවරුන්දේMමධ්යස්ථො�යක් පිහිටුවීම හරහො විදේශ්ෂඥවෛවද්යවරුන්දේMදේස්වොසුපයීම පුළුල් කිරීම.o දේබෝදේ�ොව�දේරෝග, මන්ද දේපෝෂණය හො වකුගඩු දේරෝග වුනි නූත� දේසෞඛය තත්වයන්ටප්රතිකොරකිරීමසඳහො අව්යශ විදේශ්ෂඥවෛවද්යවරුන්දේMප්රමොණය වුඩිකිරීම සඳහො විදේශ්ෂප්රමුඛතොවක්ලබොදීම.
දේසෞඛය දේස්වොඅප�ය�ය තුළින්සුලකිය යුතු විදේ�ශවිනිමය ඉපුයීම්ප්රමොණයක් ලබොගත හුකි වනු ඇත.
•
•
“පරිණත බව කරො ගමන් ”කිරීම * පිළිබිඹු කරමින්, දේපරපටන් කොර්මිකවිවිධොංගීකරණය පිළිබඳ යම් සලකුණුකිහිපයක් මතුපවමින් පවති� බව දේපදේන්…මයිපදේක�ෝ දේමෝටර් රථ
•සුසංහිත දේමෝටර් රථ හො වෑන් රථවල සිට සං¿දේඛෝපදේභෝගී SUV රථහො ප්රයිම් මුවර් රථ දක්වො ව� සියලු වොහ� කොණ්ඩ එකලස් කිරීම.
දේබෝට්ටු තුනීම•රටපුරො ඇති සක්රී�ය දේබෝට්ටු අංංග�20-25 මගින් දේ�ශ්රීය හොජොත්යන්තරදේවළදදේපොළ සඳහො අවශ්ය විවිධ දේබෝට්ටු වර්ගනිෂ්පොද�ය කිරීම.
පරිගණක එකලස් කිරීදේම්කර්මොන්තය ශොලොව•හම්බන්දේතොට පිහිටි දේපෞ�ගලික පරිගණක එකලස් කිරීදේම්
කර්මොන්තය ශොලොව 2013 දේ�ොවුම්බර් මසදී නිල වශදේයන්විවෘතදේකරිණි.
ජංගමදුරකථ� නිෂ්පොද�•
96
ශ්රීO ලංකොඉතිහොසදේaප්රථම වරට 2013 දේ�ොවුම්බර් මස දී නියමුව්යොපෘතියක් දේලස ස්මොර්ට් ජංගමදුරකථ� එකලස් කිරීම.ඇඟළුම් කර්මොන්තයය වුනි දු�ට ස්ථොපිත කර්මොන්තය අතර අතරඒකොබ�ධවීම්දු�ටමත් ආරම්භ දේකොට ඇත.වඩොත් �වී� කර්මොන්තය රට තුළට ආකර්ෂණය කර ගුනීමට නිදහස් වරොය පරිශං¥යඋපකොරී වනු ඇත.
* W.W.Rostow, Stages of Economic Growth
•
•
97
දේමම කි�යොවලීන් ආර්ථික වර්ධ�ය, දේස්වොනියුක්තිය සහඉපුයීම් මත සුලකිය යුතු මට්ටමක ඍජු හො වක� බලපෑම්ඇති කරනු …ඇත
• දේම්සමඟම, ඵලදොයීතොව ඉහළ �ුංංවීම සඳහොඅවධංො�දේයන්යුතුව කි�යොකිරීම සමස්ත සොර්වආර්ථික ං්ප්රතිපත්තිරොමුදේ_ප්රධො�සහඅනිවොර්ය අංංගයක්වනු ඇත.�ව රැකියො අවස්ථොවන් ඇතිව� විටකෘෂිකොර්මිකදේහෝ අවිධිමත් අංශදේaසිට �ුඟීඑ� අංශය දේවත ශOම සංක�මණිය වීම සිදුව�බුවින් එමඟින් සියලුම අංශවල ශOමඵලදොයීතොව ඉහළ �ුංදේවනු ඇත.ප්රොMධ�දේaඵලදොයිතොවය ඉහළ ය�විට ඉහළආර්ථික වර්ධ�යක් ළඟොකර ගුනීමට අවශ්යව� ආදේයෝජ�/ ද.ප�.නි. අනුපොතය අඩුවනුඇත.
Source: APO productivityDatabase 2013
එ.ජ.ප දේඩො.බිලිය� 100 ක ආර්ථිකයකට ළඟොවීදේම්දී වර්තමො� ශOම බලකොදේaඵලදොයීතොමට්ටම්වල සුලකිය යුතු වර්ධ�යක් අවශ්ය වනු ඇත.
2012 2013E 2014P 2015P 2016P
Exports 9,774 10,452 12,050 14,100 16,920
Imports 19,183 19,046 21,020 23,180 25,498
TradeBalance -9,409 -8,594 -8,970 -9,080 -8,578
%ofGDP -15.8 -12.8 -11.6 -10.2 -8.4
98
එම පසුබිම හමුදේ_, දේවළදදේපොළශං�ර්ෂය ශක්තිමත් කරමින්දේවළදදේපොළ භොණ්ඩ අප�ය� වර්ධ�යවනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්...අප�ය� වර්ධ�යකිරීම සඳහො ව්යුහොත්මක දේව�සක්ම්සිදුකිරීම.• දේ�ොනිමි අප�ය� සඳහො වටි�ොකම එකතු කිරීම ප්රවර්ධ�යකිරීම. (උදො. පත්, රබර්, කුරුදු)
• දේපරදේමදේහයුම්සම්බන්ධතො (Backward Linkages)දිරිගුන්වීම .
• අන්තර්ජොල දේවළඳොම් දිරිගන්වමින් දේකොළඹ සහ හම්බන්දේතොටවරොයන්, නිදහස් වරොයන් දේලස ප්රකොශයට පත් කිරීම .
• අප�ය� සඳහො ව� භොණ්ඩ නිෂ්පොද� කි�යොවලිය සඳහොදේයොදො ගන්�ො දේතෝරොගත් අමුද්රවය සහ යන්පදේත්රෝපකරණ මතශු�ය බදු පු�වීම දේහෝ බදුවලින් නිදහස් කිරීම .
• අප�ය�කරුවන්ට සහ ඒ ආශිOත පර්දේaෂණසහ සංවර්ධ�කටයුතුවලට බදු සහ� ලබොදීම .
• ශ්රීO ලංකොව වොණිජමය දේක්න්ද්රස්ථො�යක්බවට පරිවර්ත�යකිරීම සඳහො 2012 අංක12 දරණ මූල්ප�තසම්මත කරගුනීම .
• විභවතොව සහිත දේවළදදේපොළ හවුල්කරුවන් සමඟ �විපොර්ශවීයගිවිසුම්වලට එළඹීම.
• වරණීය දේවළදදේපොළ ගිවිසුම් ඇති කිරීම .
දේවළදදේපොළශං�ර්ෂය, ද.ප�.නි.පයහි ප්රතිශතයක් දේලස 2013වසදේර්දී12.8% ක් ද, 2014 වසදේර්දී11.6% ක් ද ව�දේලස වර්ධ�යවනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
Projectionsfor Merchandise TradeUS$ mn
2016
(Pro
j)20
16 (P
roj)
2012
2013
(Est
) 2
012
2013
(Est
)99
ය� අංශයන්හි එකක්2016 ව�විට එ.ජ.දේඩොලර් බිලිය�යඉක්මවො යනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
1,513 US$ mn
661 US$ mn
දේම්අතරම, මූර්ත අංශදේaසිදු වූ අ�කුත් සංවර්ධ�යන්යර්ප්රතිඵලයක් දේලස දේස්වොපවපළඳොපමහි ද ශ්රීඝ්ර ඉහළ යොමක්අදේප්ක්ෂොදේකදේර්...Computer and Information Services(ExcludingKPO Services)
436 US$ mn
471 US$ mn
Transportation Services – Freight andOther Port Related Services
254 US$ mn
418 US$ mn
දුනුම පද�ම් කරගත් කි�යොවලි බොහිර මූලොශO දේවත පුවරීම(KPO) ඇතුළුව දේතොරතුරු තොක්ෂණය සහ ව්යොපොර කි�යොවලිබොහිර මූලොශO දේවත පුවරීදේම්අංශය (BPO) සහ ප්රවොහ� අංශය
Transportation Services – Freight andOther Port Related Services
2016
(Pro
j)
2013
(Es
t)
2012
විදේ�ශදේස්වොනියුක්තිකයන්දේMදේප්්රෂණ, විදේ�ශ්රීයඅංශය අඛණ්ඩවමසවිමත් කරනු ඇති අතර දේස්වොනියුක්තිය වුඩි කිරීමට ඵලදොයීමූලොශOයක් දේලස පවතිනු ඇත...
•
•
2017 වසර ව�විට දේස්වොනියුක්තිකයන්දේMදේප්රෂණඑ.ජ. දේඩොලර් බිලිය� 10 ඉක්මවනු ඇතුයිඅදේප්ක්ෂොදේකදේර්.ආර්ථිකදේaපවති� ව්යුහොත්මකදේව�ස්කම්දේ�තුදේවන්ඉදිරි කොලදේaදී දේස්වොනියුක්තිකයන්දේMලුබීම් සොදේප්ක්ෂවඅඩුවනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.– ඩස්වා ආශි්රත ආර්ථික කටයුතුවල වර්ධනයන් (ව්යාපාර කි�යාවලි බාහිර මූලැාශ්ර ඩවත පැැවරීම සහ දැැනුම
පදනම් කරගත් කි�යාවලැ� බාහි ර මුලාශ්ර ඩවත පැැවරීම/සංචාරක/වරැාය) මගින් විඩද්ශ ඩස්වා නියුක්තියසඳහා වන ඉල්ලුම අඩු කරනු ඇත.
– රඩටහි නව රැකියා අවස්ථාවන් බිහිවීම.– ගෘහ ඩස්විකාවන්හි අඩු පුහුණු ශ්රමික සංක�මණ පහත වැැටීමක් අඩ�ක්ෂාය කරන නමුත් පුහුණු
ශ්රමිකයන්ඩග් සංක�මණ යඩ�ුරයවන් යසර්වකයයකු සඳහා වන යඩප්රෂණ ඉහළ යනු ඇත.
6.0 US$ bn
[10.1% of GDP]
9.0 US$ bn
[8.9% of GDP]
6.6 US$ bn
[9.9% of GDP]
100
2011 2012 2013E 2014P 2015P 2016P
US$mn -4,615 -3,915 -2,650 -1,872 -858 74
%ofGDP -7.8 -6.6 -3.9 -2.4 -1.0 0.1
101
පමහි ප්රතිඵලයක් දේලස අතීතදේaදි අදේප්ක්ෂොකළ මට්ටමටවඩො වුඩි දේ_ගයකින්ජංගමගිණුම්පශර්ෂය වර්ධ�යවනුඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්...• දේස්වොනියුක්තිකයන්දේMදේප්රෂණ, සංචොරකඉපුයීම් සහ දේස්වොඅප�ය�යන් ආදිය ඉහළයොම දේවළදදේපොළ හිඟයබලපෑම අඩු කරනු ඇත.
Projections for the Current Account
ඉතිරිකිරීම්-ආදේයෝජ�පරතරය මධ්යකොලී�ව ක�මිකව අඩුවනුඇති �මුත් එම පරතරය පියවීම සඳහො විදේ�ශමූල්ය�යතවදුරටත් පවතිනු ඇත...
•
•
පදේපොලී අනුපොතික පහළ මට්ටමක පුවතීපම්වොතොවරණයක් හමුදේaවුවද ඉතුරුම් ප්රතිලොභධ්�ොත්මක ඉහළ මට්ටමක පුවතීම තුළින්දේ�ශ්රීය ඉතුරුම් දිරිමත් දේකදේරනු ඇත.2013 සහ 2014 අයවුපයහි දුක්වූ පරිදි ණය
102
සහ දේකොටස් දේවළදදේපොළ සඳහො අඛණ්ඩවදිරිගුන්වීම ලබොපද� අතර වි�ශයන්පගන්අරමුදල් රැස් කිරීම සඳහො පදේපෞ�ගලික අංශයතවදුරටත් දිරිමත් දේකදේරනු ඇත.
සොුංගමික අංශයට ද ජොත්යන්තරදේවළදදේපොළදේවත ප්රයර්ශ වී, දේ�ශ්රීය වශපයන් පමන්මඅන්තර් ජොතික වශපයන් ප්රසොරණය වීම සඳහොඅරමුදල් රැස් කිරීමට කොලය එළඹ ඇත.
ජංගමගිණුම වුඩිදියුණු වීම සමඟම අයර්ක්ෂිතප්රොMධ� ප්රවොහයන් ලුබීපමහි ප්රතිඵලයක් දේලස පගවුම්තුල�ය අඛණ්ඩව හිතකර වනු ඇත...• ඒ අනුව, 2016 ව�විට එ.ජ.දේඩොලර් බිලිය� 3.7 ක පමණ පගවුම්තුල� අතිරික්තයක් අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
103
දේමම පුපදේරෝකථ�යන් පපන්නුම් කරමින් මුදිකොලී�වශ්රීO ලංකොරුපියල ශක්තිමත් වීම සහ විදේ�ශසංචිතඉහළ යොම අදේප්ක්ෂොදේකදේර්...
•
•
104
ශ්රීO ලංකොරුපියපල් ස්ථොයීතොව පකපරහි ඇතිඅවදො�ම් හඳු�ො ගුනීමට ශ්රීO ලංකොමහබුංකුව දේ�ශ්රීය පමන්ම, ජොත්යන්තරවි�ශවිනිමය දේවළදදේපොළවල ප්රවණතොවන්අඛණ්ඩව ඇගයීමට ලක් කරනු ඇත.මහ බුංකුදේ_මුදිහත්වීම් අවම මට්ටමකපවතිනු ඇති අතර, අධික විචල�යන් ඇතිදේaයුයි සලකනු ඇති අවස්ථොවල පමණක්අවශ්ය වූ විට දේවළදදේපොළපදේපොපළන් වි�ශවිනිමය අවපදේශෝෂණය කර ගුනීම පදේහෝදේවළදදේපොළට විදේ�ශවිනිමය සුපයීම සිදුකරනු ඇත.විදේ�ශසංචිත පදේයෝගය මට්ටමක පවත්වො ගුනීපමන්මහ බුංකුවට දේවළදදේපොළ විචලතොවයන් සහඕ�ෑම වියහුකි අවදො�ම් විචක්ෂණශ්රීලීවකළම�ොකරණය කිරීමට හුකිවනු ඇත.
105
දළ නිල සංචිත කළම�ොකරණය කිරීම බහුවිධ්උපොයමොර්ග කිහිපයක් මත රඳො පවතිනු ඇත...• විදේ�ශසංචිත කළම�ොකරණදේaප්රධො�අරමුණු තු�කි:
– හිතකර මට්ටමක විදේ�ශසංචිත පවත්වො ගුනීම.– ආකර්ෂණීය ප්රතිලොභ ලබො ගුනීම.– අවම විචල�යකින් යුත් විනිමය අනුපොතිකයක් පවත්වො ගුනීම.
• දේම්සඳහො ව� උපොයමොර්ගයන්ට පහත සඳහන් දෑ ඇතුළත්ය:– �ව දේවළදදේපොළවළ සහ �ව උපකරණ තුළින් සංචිතකළම�ොකරණ තවදුරටත් විවිධොංගීකරණය කිරීම.
– කලොපීය සහපදේයෝගීතොව ශක්තිමත් කිරීම සහ විදේ�ශසමීපස්ථචක්රී�කරණ ගනුදේදනු (round tripping) අවම කිරීම.
ආසියොව සම්පත් නිර්මොණය කර, ඒවො බටහිර රටවල ආදේයෝජ�ය කරයි. �මුත්,ආසියොවට එම අරමුදල් නිරතුරුවම ඉහළ පදේපොලී අනුපොතිකයකට බටහිරආදේයෝජකයන්පගන් ණය දේලස ලබො ගුනීමට සිදුව ඇත !!!
106දේම්වොතොවරණය තුළ, සමීපස්ථ චක්රී�කරණ ගනුදේදනුවල(round tripping) බලපෑම අඩු කිරීම සඳහො මහ බුංකුවආසියොදේ_අදේ�කුත් මහ බුංකු සමඟ එක්ව කටයුතු කරනුඇත...
ඉහළ මට්ටමකින් සමීපස්ථවචක්රී�කරණය වීම වුලුක්වීදේම්වොසි
•
•
•
•
•
සංචිත සහ ද්රවශ්රීලතො මට්ටම ඉහළයොමඉහළ ප්රතිලොභ ආකර්ෂණය කරගුනීමවිවිධොංගීකරණය තුළින් අවදො�මඅඩුකර ගුනීමපුළුල් පරොසයක වූදේවළදදේපොළවලට පිවිසීමට ඇතිහුකියොවසම්බන්ධතොවයන්ශක්තිමත් කරගුනීම සහ හුකියොවන් වර්ධ�යටඋපකොරී වීම
ආසියොතික රටවල් බටහිර රටවලඅපදේයෝජ�ය කර�විට එය “ආසියොයර්ආදේයෝජ�”දේලස හඳුන්වයි.බටහිර රටවල් ආසියොතික රටවල
ආදේයෝජ�ය කර� විට එය “ආසියොයර්”ණයගුනිම් දේලස හඳුන්වනු ලබයි.
ආසියොතික අරමුදල් මත ප්රතිලොභය 0.1% ක් පමණක් ව�බටහිර රටවල ආසියොනු රටවල් ආදේයෝජ�ය කරයි
ණයගුනීම් සඳහො පදේපොලී අනුපොතිකය 3%-9% පමණ ව�ආසියොතික රටවල බටහිර රටවල් අපදේයෝජ�ය කරයි
කලොපදේaප්රධො�මහ බුංකුවලසමස්ත නිල සංචිත
එ.ජ.දේඩොලර්ටි°ලිය� 6
රොජ්යමූල්යඅංශය තුළ, මෑතකොලී�ව සිදුකර� ලද ප්රධො�ප්රතිසංස්කරණ ආදොයම් එක්රැස්කිරීම් ඉහළ �ංවනු ඇතුයිඅදේප්ක්ෂොදේකදේර්…
• 2013 වසදේර්රජදේaආදොයම ද.ප�.නි.පයහි ප්රතිශතයක් දේලස 13.6% ක් වනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොකර�අතර, එය 2012 වසදේර්වූ ද.ප�.නි.පයහි ප්රතිශතයක් දේලස 13.9% කට සොදේප්ක්ෂවඅඩු අගයකි. දේකදේස්දේවතත්, රජදේa ආදොයම් පහළ යොදේම්ප්රවණතොව 2013 වසදේර්දේදව� භොගය තුළදී දේව�ස් දේවමින් ඉහළයොමක් දේපන්නුම් කදේ�ය.
• බදු පද�දේම්සහ බදු පරිපොල�දේaඅදේප්ක්ෂිතවර්ධ�යන් සහ ඉහළ බදු අනුකූලතොව සමඟ රජදේaආදොයම මුදිකොලී�ව ද.ප�.නි.පයහි ප්රතිශතයක් දේලස 15% - 16% අතර අගයක් ගනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
2014 අයවුය මගින් බදු ආදොයමඉහළ �ුංවීමටතවදුරටත් කි�යොමොර්ගගන්�ො ලදී:• බදු පද�ම පුළුල් කිරීම.• බදු අක�මකිතොසඳහො ඇති අවස්ථොඅවම කිරීම.
• කොර්යක්ෂමතොවහො සරල බවවුඩිකිරීම.
• බදු අනුපොත තොර්කකරණය කිරීම.
107
109
රොජ්යආදේයෝජ�සතුටුදොයක මට්ටමක පවත්වො ගන්�ො අතරතුරවුවද, රොජ්යමූල්යඒකොග්රතො කි�යොවලිය සොර්ථකව සිදුකිරීම
…සතුටුදොයකය• රොජ්යආදේයෝජ�මුදිකොලී�ව ද.ප�.නි.පයන්
6% කට වඩො වුඩි මට්ටමක පවත්වො ගනු ඇත.• වර්ත� ගිණුම්අතිරික්තය රොජ්යආදේයෝජ�වුඩසටහනින් පදේකොටසක් මූල්ය�ය කිරීමටදේයොදොගනු ඇති අතර එමඟින් ණය ගුනීදේම්අවශ්යතොව අඩු වනු ඇත.
• උපොයමොර්ගික මහො පරිමොණ යටිතල පහසුකම්සංවර්ධ�ව්යොපෘති, පසුගොමී දේප්රදේ�ශවලටඅවශ්යයටිතල පහසුකම්, අධං්යොප� හො දේසෞඛය ය�අංශ දේකදේරහි වුඩි අවධංො�යක්දේයොමු කරනුඇත.
රොජ්යආදේයෝජ�වුඩසටහ�, මුදිකොලී�ව සමස්ත ආදේයෝජ� මට්ටමද.ප�.නි.පයන් 33% ක් පමණ දක්වො වුඩිකර ගුනීමට උපකොරී වනු ඇතුයිඅදේප්ක්ෂොදේකදේර්.
දේමම තත්ත්වය යටදේත්, අයවුය හිඟය සුලකිය යුතුදේලස අඩුවනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්...
•
•
අයවුය හිඟය ද.දේ�.නි.දේaප්රතිශතයක් දේලස 2013 වසදේර්අදේප්ක්ෂිත 5.8% සිට 2014වසදේර්දී5.2% ක් දක්වො තවදුරටත් අඩුවනු ඇතුයි අදේප්ක්ෂොදේකදේර්.2016 ව� විට අයවුය හිඟය ද.දේ�.නි.දේයන් 4% කට වඩො අඩු මට්ටමකට අඩුවනු ඇත.
අයවුය මූල්ය� අවශ්යතොවයන් පහළ මට්ටමක පුවතීම බුංකුඅංශදේයන් ණය ගුනිම මත රඳො පුවතිදේම්අවශ්යතොවය අඩු කරනු ඇති අතර, එමඟින් මහ බුංකුවට මුදල් ප්රසොරණය අභිමත මට්ටදේම්පවත්වොගුනීමට ඉඩ ලබො දේදමින් දේපෞ�ගලික ආදේයෝජ�අඩුවීමට ව� ඉඩකඩ (Crowding out) අඩු කරමින්උ�ධම�ය මත ඉල්ලුදේමන් ඇතිව� පීඩ�ය අඩු කරනු ඇත.
110
•
•
2014 වසර තුළදී පුවතිය යුතු උචිත උ�ධම� පරොසය වන්දේන්4% - 6% ඩV.ඉන්පසුව, 2016 ව�තුරු පුවතිය යුතු උචිත උ�ධම� පරොසය 3% - 5% ක්දේ_.
112
මුදිකොලී�ව උ�ධම�ය 5% ක පමණ දේහෝඊට වඩො පහළමට්ටමක පවතිනු ඇතුයි මහ බුංකුවවිශ්වොස කරයි...
Dec-12 Dec-13(Est)
Dec-14(Proj)
BroadMoney
y-o-y%change 17.6 16.0 14.0
ReserveMoney
y-o-y%change 10.2 0.9* 14.0
CredittothePrivateSector
y-o-y%change 17.6 8.0 16.0
උ�ධම� අදේප්ක්ෂොවන් කළමණොකරණය කිරීම මත දුඩිඅවධංො�යක් දේයොමු කරමින් මුදල් ප්රතිපත්තිය හුසිරවීම මුදල් සමස්තඉලක්ක කරගත් රොමුවක් මත පද�ම්ව අඛණ්ඩවම සිදු කරනු ඇත...
මුදල් ප්රතිපත්තිය ලිහිල්කිරීම සඳහො ව� රීතීන්
•
•
•
උ�ධම�ය හොඋ�ධම� අදේප්ක්ෂොවන්අඩුවීම.
ආර්ථික වර්ධ�යවිභවමට්ටමට වඩො අඩුදේවන්පුවතීම.අඩු සමොහොර ඉල්ලුමක්පුවතීම.
• මුදල් හො ණයප්රසොරණයපං¿දේරෝකථ�ය කළමට්ටමට වඩො පහළමට්ටමක පුවතීම.
මුදල් ප්රතිපත්තිය දුඩිකිරීම සඳහො ව� රීතීන්
•
•
ඉල්ලුදේමන් ඇදුණුඋ�ධම�ය සහඅහිතකර උ�ධම�අදේප්ක්ෂොවන් වුඩිවීම.
ආර්ථිකදේaඅධිවර්ධ� ඩVගයක්පුවතීදේම්සලකුණුදේපන්වීම.
•
•
සමොහොර ඉල්ලුමඉහළ දේ_ගයකින්වර්ධ�යවීම.අධික මුදල් සහ ණයප්රසොරණයක් පුවතීම.
113
* Actual. The sharp decline is due to the reduction inSRR effective 1st July 2013.
Monetary Projections
දේම්අතර, ශ්රීOලංකොමහ බුංකුදේවහි ශක්තිමත් භොවය සහ 114
ස්ථොයීතොව පිළිබිඹු කිරීම සඳහො එහි ප්රොMධ�ය රු. බිලිය� 50 දක්වොඉහළ �ංවීමටරජය විසින් දු�ටමත් තීරණය දේකොට තිදේ¡...• 2008 සිට මහ බැංකුඩV
ප්රාග්ධන අරමුදල් සැලකියයුතු ඩලස ඉහළ නංවා ඇත.
• මහ බැංකුඩV වගකීම් සහමෑත කාලීන ආර්ථික පැ�වණතාසැැලකිල්ලට ගනිමින්, 2014රජය ඩයෝජනාකළ පරිදි මහ බැංකුඩVපැ�ාග්ධනය, එහි සංචිත
ඩයාදාගනිමින් තවදුරතටත් බිලියන 50 දක්වා ඉහළ නංවනුඇත.
* Proposed
1949 අංංක 58 දර� මුදල් නීති ප�තට අනුව, මහ බුංකුදේ_දොයකත්ව ප්රොMධ�යරුපියල් මිලිය� 15 කි. 2008 සහ 2012 මුදල් මණ්ඩල තීරණ අනුව මහ බුංකුදේ_සංචිත අරමුදල්වලින් දේකොටසක් ප්රොMධ�ය දේලස �ම් කරමින් මහ බුංකුදේ_ප්රොMධ�ය 2013 අවසො�ය ව� විට රුපියල් බිලිය� 35 ක් දක්වො ඉහළ �ංංවො ඇත.
High
Gro
wth
Low
Gro
wth
අ�ොගතදේaදී පවො, තීරණ ගුනීදේම්දී තුළිත ප්රදේ_ශයක් පවත්වො ගුනීම සඳහො සොර්ව ආර්ථීකප්රතිපත්තීන්පගන් විවිධ විචලයයන්ට ව� බලපෑම පිළිබඳව නිසි අවධ්ංො�ය පදේයොමු කරනු ඇත.
119
1977 න් පසුව ඉහළ ආර්ථික වර්ධ�යක් සහ පහළඋ�ධම�යක් පුවති වසර 5 තුළ පසුගිය වසර 4පුවතීම ද සතුටට කරුණකි...
Low Inflation High Inflation
මූල්යදේපොලීඅනුපොතික
ඉහළ ගියඉතුරුම්
විධිමත්ආදේයෝජ�පං¥වොහ
අඩුඅයවුයහිඟය
අඩු ණයමට්ටම්
තිරසොරවර්ධ�ය
ශ්රීOලංකොව වර්තමො�දේ_දී හිතකර චක�දේaපං¥තිලොභ අත්විඳිමින් සිටී
පහළඋ�ධම�ය
ශ්රීOලංකොව දශක 5 කට වඩො වුඩිකොලයක්“විෂම චක�දේa” උඟුලට මුදිවී සිටිදේaය
ඉහළඋ�ධම�ය
ඉහළපදේපොලීඅනුපොතික
පහළආපදේයෝජ�විශ්වොසය
ආදේයෝජ�අඩුවීම
වර්ධ�යඅඩුවීම
ඉහළඅයවුයහිඟය
ඉහලණයමට්ටම්
ප්රධො�ස්ථොයීකරණ
උපොය
මොර්ග
ඍජු
මුදල්
ප්රතිපත්ති
උපකරණ
ප්රධො�ස්ථොයීකරණ
උපොය
මොර්ග
ඍජු
මුදල්
ප්රතිපත්ති
උපකරණ
ප්රතිපත්ති
ප්රමුඛතොවයන්
විදේ�ශ්රීයසොධක
ප්රතිපත්ති
ප්රමුඛතොවයන්
විදේ�ශ්රීයසොධක
විදේ�ශ අංශදේaගිණුම්වල ප්රධො� සුදුසු පරිදි වුටුදේප් උ�ධම� අඩු කිරීම සඳහොඅංංගවලට බලපෑම් කිරීම අවශ්ය කි�යොමොර්ග ගුනීම දිරිමත් කිරීමදේකටිකොලී� දේපොලී අනුපොතික සඳහො මොර්දේගෝපදර්ශ�ය සලසමින් ප්රතිපත්ති දේපොලීඅනුපොතික දේකොරිදේඩෝව ඇතුළුව මුදල් සමස්ත ඉලක්ක කරගත් කි�යොමොර්ග සමඟද්රවශ්රීලතොව කළම�ොකරණය කිරීම සඳහො වං්යවස්ථොපිත සංචිත අවශ්යතොව සහ වං�විධ
දේවළදදේපොළ කටයුතු දේයොදොගුනීම
• උ�ධම�ය මුද තනි අංංකයක මට්ටදේම්පවත්වොගුනීම
• අඛණ්ඩ ඉහළ ආර්ථික වර්ධ�යක්තහවුරු කිරීම
• පහළ දේස්වොවියුක්තියක් පවත්වොගුනීම
• විනිමය අනුපොතිකදේයහි �ම්යශ්රීලී බවසහ ස්ථොයිතොව පවත්වො ගුනීම
අඛණ්ඩ පං¥තිපත්තිමය සංංවොදයන් සහ සවිමත් සන්�ං�දේ_ද� පතිපත්ති හරහොඋ�ධම� අදේප්ක්ෂොවන් කළම�ොකරණය කිරීම
අඛණ්ඩවම මූල්යඒකොගං¥තොවයඵලදොයීතො වුඩිදියුණු කිරීම් අඛණ්ඩවම පවත්වො ගුනීම සහ රොජ්යණය
දිරිගුන්වීම කළම�ොකරණය විචක්ෂණශ්රීලීවසිදුකිරීම දිරිගුන්වීම
බලශක්තිය හො ආහොර වුනි ජොත්යන්තර දේවළදදේපොළභොණ්ඩ මිල ගණන්
මූල්යප�ධතිස්ථොයීතොව
මූල්යණය
සඳහොඋ�ධම�කොරීදේ�ොව�ප්රභවයන්
දේයොදොගුනීමටපහසුකම්සුලසීම
තිරසොරබලශක්තිපරිචයන්සඳහො
උපදේ�ශ�යන්සුපයීම
121
විනිමයඅනුපොතිකයටබලපෑම්ඇතිකර�කි�යොකොරකම්වලටපහසුකම්සුපයීම
දේස්වොනියුක්තියවුඩි කිරීම
රොජ්යව්යවසොයකයන්වුඩිදියුණු කිරීම
දරිද්රතොව අඩුකිරීම
ඒ අනුව, මුදල් ප්රතිපත්ති තීරණ ගුනීම සඳහො බහුවිධප්රදේ�ශයතවදුරටත්කි�යොත්මක වනු ඇත ...
ආර්ථික වර්ධ�ය, උ�ධම�ය, විනිමය අනුපොතික සහ දියුණු රටවල තරඟකොරී ආර්ථිකයන්දේMසහ දේවළදදේපොළ හවුල්කොර ආර්ථිකයන්දේMප්රතිපත්ති තීරණ
124
දේම්අතර 2014 වසදේර්දී, ජොත්යන්තරමූල්යඅරමුදල්විදේශ්ෂදත්ත දේබදොහුරීදේම්ප්රමිතීන්(SDDS) දත්ත වොර්තොකරණකොණ්ඩදේaරටක් බවට ශ්රීOලංකොව පත්වනු ඇත...
• ආර්ථිකදේaසියලුම අංශවලට අයත් රදේටහි සංංඛයො� දත්ත ආවරණය පුළුල්කිරීපමන්, නියමිත කොලයට ඉදිරිපත් කිරීපමන් සහදේයෝගයතොවය වුඩිදියුණුකිරීපමන් 2014 වසදේර්සිට දත්ත දේබදොහුරීම සඳහො සොමංො�්ය දත්තදේබදොහුරීදේම්ප්රමිතීන් (GDDS) දේවනුවටවිදේශ්ෂදත්ත දේබදොහුරීදේම්ප්රමිතීන්(SDDS) අනුගම�ය කිරීමට සුලසුම් කර ඇත.
• SDDS දත්ත වොර්තොකරණයට අනුගත වීම නිසො අත්ව� පං¥තිලොභ:– වසවරීත්වදේශ්Oණිගත කිරීම් වුඩිදියුණු වීම– වසවරීත්ව ණය පිරිවුය අඩුවීම– සොංංගමික ණය පිරිවුය අඩුවීම සහ– දේ�ශ්රීය මූල්යදේවළදදේපොදේලහිකං¥�යොකොරිත්වය වුඩිදියුණු වීම
SDDS දත්ත වොර්තොකරණයට අනුගතවීම තුළින් විශ්දේල්ෂකයන්ට ශ්රීOලංකොදේ_ ආර්ථික උන්�තිය පිළිබඳව වඩොත් සමීපව අවදේබෝධකරගුනීමට හුකියොව ලුදේබනු ඇත.
ආර්ථිකදේaධ�ොත්මක ඉදිරි දුක්ම තිරසොර කරගුනීමට සහමූල්යප�ධති ස්ථොයීතොව සහතික කිරීමට, බුංකුඅංශයට 2016ව� විට �ව දුක්මක් පුවතීම අවශ්ය වනු ඇත...• අවම වශදේයන් ශ්රීOලංකොදේ_බුංකු5 ක වත්කම් රුපියල් ටි°ලිය�යක් දේහෝඊට වඩොවුඩිවනු ඇති අතර එම බුංකුවල ශක්තිමත් ප්රොදේ�ශ්රීයව්යොර්තියක්ද පවතිනු ඇත.
• ඒකොබ�ධකිරීම් සහ අත්පත්කර ගුනීම් හරහො සමස්ත බුංකුසංංඛ්යොව අඩුවනු ඇත.• රදේටහි බුංකුකටයුතු වර්ධ�යකිරීම සඳහො ඉහළ දොයකත්වයක් සපයමින් විශොලසංවර්ධ�බුංකුවක් පිහිටුවනු ඇත.
• බුංකු�ව සහ ඵලදොයී දේතොරතුරු තොක්ෂණ භොවිතයන් දේයොදොගනු ඇත.• කොර්යක්ෂමතොවඉහළ �ුංංවීම සහ විචක්ෂණශ්රීලී වත්කම් වගකම් කළම�ොකරණයහරහො බුංකුවිසින් සුලකිය යුතු දේලස පහළ දේපොලී ආන්තිකයක් පවත්වොගනු ඇත.
• ශ්රීOලංකොදේ_විදේ�ශ්රීයබුංකුආර්ථික කටයුතුවලට ඉහළ සහභොගීත්වයක් දුක්වීමසහ ආර්ථිකයට ඉහළ දොයකත්වයක් දක්වනු ඇත.
125
ඒ අනුව ඉදිරි වසර කිහිපය තුළදී මූල්යඅංශය දේමම�ව දුක්ම දේවත ගමන් කිරීමට දිරිමත් කරනු ඇත...
126
ං්
• මහ බුංකුදේ_ප්රතිපත්තීන් ඉදිරි දුක්මකින් යුතු ව� අතර දේලොවපුරො ඇති වියහුකි ප්රතිපත්තීන්ට සමො�ව ක්ෂණික විචල�යන්ට ගුලදේප� දේලස දේව�ස්කරමින් නිර්මොණය කරනු ඇත.
• දේගෝලීය ආර්ථික අවපොතය තුළදී, ආදේයෝජ� විභවතොව කුපකිරීමකින් දේතොරව වං්යොපොරික චක�ය පවත්වොගුනීම සඳහො ශ්රීOලංකොදේ_ මූල්යඅංශයසූදො�ම් කිරීමට ප්රමොණවත් ප්රොMධ�යක් සහ අදේ�කුත් අවදේරෝධක පවත්වොගනු ඇත.
• ඉහළ ඒකොබ�ධතොව සහ සමස්ත ආංශික ඒකොබ�ධකරණය මූල්ය අංශයවඩොත් තිරසොර වර්ධ� ආකෘතියක් දේලස ඉදිරියට දේග�යොම සඳහො අවශ්යදුඩි සහදේයෝගය ලබොදේදනු ඇත.
එම නිසො මහ බුංකුදේ_ කොර්යභොරය වනුදේa එහි සමසං්ථඅරමුණ ව� මූල්යප�ධතිස්ථොයීතොව තහවුරු කර ගුනීමට පං¥ොදේයෝගිකව බල� කළ ඇති විය හුකි ප�ධතිමයඅවධංො�ම අවම කර� අතරම �වං්යතො දිරිමත් කිරීමට මොර්පදේගෝදේ�ශණ සුපයීමයි.
•
•
•
සංවර්ධ�බුංකුකටයුතු පුළුල්කිරීම සඳහො සංවර්ධ�බුංකුදේදක එ�ම්NDB සහ DFCC ඒකොබ�ධකිරීම දිරිමත් කරනු ඇත.විදේ�ශ්රීයබුංකුආර්ථිකයසඳහො ඉහළ සහභොගීත්වයක් සහ දොයකත්වයක්දුක්වීම සඳහො දිරිගන්වනු ඇත.2016 සිට, �ව විදේ�ශ්රීයබුංකුදේ�ශ්රීයව සංස්ථොප�ය කළ සමොගමක්දේලස පුවතිය යුතුවනු ඇත.
130
රුපියල් බිලිය� 100 ට අඩු වත්කම් ඇති දේපෞ�ගලික බුංකුඇතුළතින්ජ��ය කර� ලද වත්කම් දේහෝ අදේ�කුත් බුංකුදේහෝ මූල්යසමොගම් සමඟඑකතු වී දේහෝසොධොරණකොලසීමොවක් තුලදී තම වත්කම් රුපියල් බිලිය�100 ක් ඉක්මවො වර්ධ�යකර ගුනීමට පියවර ගතයුතුය...
දේමම දුක්ම අනුව යමින්, ආර්ථික කටයුතුවලට ඉහළ දොයකත්වයක් සුපයීම සඳහොඅදොළ බුංකු2014 ජූනි 30 ව� විට අත්පත් කර ගුනීම සහ ඒකොබ�ධකිරීම් පිළිබඳවපුළුල් සුලසුම් ඉදිරිපත් කළයුතුය.
ප්රොදේ�ශ්රීයසංවර්ධ� උපොයමොර්ග මඟින් පහත කටයුතුසඳහො ඉහළ මට්ටදේම්සහදේයෝගයක් ලබංොදේදනු ඇත ...• කොන්තො ව්යවසොයකයන් , තරුණ ව්යවසොයකයන් සහ �දේවෝත්පොද� සිදු කර�ව්යවසොයකයන් ආවරණය කරමින් සුළු හො මධ්යපරිමොණ ව්යොපොරඅංශය �වමොවතකට රැදේග� යොම සඳහො දිරිමත් කරනු ඇත.
• අප�ය� කෘෂිකර්මොන්තය, විදං්යොත්මක දේගොවිපළ ක�ම දේගොවිපළකි�යොකොරකම් යොන්තී්රකරණ වුඩිදියුණු කිරීම මඟින් කෘෂිකොර්මිකඅංශයවිවිධොංගීකරණය කිරීම සඳහො පහසුකම් සලසනු ඇති අතර එමඟින් කෘෂිකොර්මිකඅංශදේaඵලදොයිතොව වර්ධ�යවනු ඇත.
• කිරිවලින් රට ස්වයංංදේපෝෂණය කිරීම සඳහො කිරි පට්ටි සුපයුම් ජොලය ආශං¥�තසියලුමකි�යොකොරකම්වල ඵලදොයිතොව වුඩිදියුණු කිරීම සහ වොණිජ මට්ටදේම්කිරිපට්ටි කර්මොන්තයය �වීකරණය කිරීමට පහසුකම් සපයනු ඇත.
• සුළු හො මධ්යපරිමොණ ව්යොපොරවලට උපකොරී වීමට ව්යොපොරඅනුග්රහකඒකක සහව්යොපොරපු�රුත්ථොප� ඒකකවලට පහසුකම් සුපයීම.
152
Programme NoofProgrammes
ExpectedNo.of
Participants
FinancialLiteracy/SchoolLeavers/LoanBeneficiaries
120 11,000
EntrepreneurshipDevelopment 620 27,300
TrainingofTrainersandBankers 50 2,500
PostandPreHarvestTechnology 16 800
BusinessStart-up 12 1,200
BusinessRevival 12 1,200
Total 830 44,000
Sector AmountRsMn
Beneficiaries
Agriculture 9,800 117,000
SME 8,050 23,180
Microfinance 1,485 20,600
Dairy 2,000 400
Total 21,335 161,180
අඩු දියුණු ප්රදේ�ශ හො අවශ්ය අංශයන් පිළිබඳව අවධොරණයදේයොමුකරමින් සුළු හොමධ්යපරිමොණ ව්යොපොරඅංශයට අවශ්ය මූල්යපහසුකම් සහ�දොයී දේපොලීඅනුපොතිකයක් යටදේත්ලබොදීම සඳහො ප්රොදේ�ශ්රීයසංවර්ධ�කි�යොකොරකම් දේයොමුවනුඇත...
153
• මහ බුංකුවවිසින් කි�යොත්මක කර�සහ�දොයී මූල්යණය දේයෝජ�ො ක�මහරහො රුපියල් බිලිය� 21.3 කවටි�ොකමින් යුතු ණය ප්රමොණයක්
2014 වසදේර්දීලබොදීමට ඉලක්කගතකර ඇත.
•සුළු හො මධ්යපරිමොණ ව්යොපොරසඳහොදුනුවත් කිරීදේම්සහ පුහුණු කිරීදේම්වුඩසටහන් 2014 වසදේර්දීදඅඛණ්ඩවම සිදුකරනු ඇත.
කොන්තොවන් සවිබල ගුන්වීම සහ මූල්යඅන්තර්ගතභොවයසඳහො 2014 වසදේර්දී ඉහළ ප්රමුඛතොවයක් ලබොදේදනු ඇත...
154
2013 වසදේර්දීගනු ලුබූ කි�යොමොර්ග• යොප�දේa කොන්තො වං්යවසොයකයන්දේ_නිෂ්පොද� විකුණො ගුනීම සඳහො ඔවුන් සුපිරිදේවළදදේපොළවල් සමඟ සම්බන්ධකර� ලදී.
• වන්නි ප්රදර්ශදේa කොන්තො ව්යවසොයකයින්දේMනිෂ්පොද� අදේලවිකිරීම සඳහො ඔවුන් දේකොළඹදේතොග ගුනුම්කරුවන් හො සම්බන්ධකර� ලදී.
• කොන්තොවන්දේMහුකියො මට්ටම් සුලකිය යුතුදේලස ඉහළ මට්ටමක පවති� ප්රදර්ශයන්සඳහො �ව ව්යොපෘති හඳුන්වො දීම.
• රුපියල් මිලිය� 10 ක් දක්වො ප්රොMධ�යක්සහිත කොන්තො ව්යවසොයක ආයත�වලට ණයදීමට ආදේයෝජ� අරමුදල් ගිණුම භොවිතොකිරීමට බුංකුවලට අවසර දී ඇත.
2014 වසදේර්දී සහ ඉන් ඔ¡බට ගනු ලබ� �වකි�යොමොර්ග...
• ක්ෂුද්ර මූල්යකි�යොකොරකම් සඳහො �ොයකත්වයදුරීම සඳහො කොන්තොවන් දිරිමත් කරනු
ඇත.− සමහර ක්ෂුද්ර මූල්ය _
යොපෘතිවලකොන්තො සහභොගීත්වය 80%
මට්ටදේම්පවතී.
කුසලතො සහ හුකියොව ඇති කොන්තොව්යවසොයකයින් හඳු�ො දේග� ඔවුන්
ක්ෂුද්ර ව්යොපෘති මට්ටදේම්සිට සුළු හො මධ්යපරිමොණව්යොපොර මට්ටම දක්වො ඉහළ
�ුංංවීමටකටයුතු කරනු ඇත.
• �ව කුසලතො සහ තොක්ෂණික ක�ම
හඳුන්වොදීම සඳහො කොන්තො ව්යවසොයකයින්ට වි
ශර්ෂවුඩමුළු පවත්වනු ඇත.
•
•
පොසුල් හුරගිය කොන්තොවන් �ව ව්යොපොරපිහිටුවීම සඳහො දිරිමත් කරනු ලුබර්.දේංදේසෞභොගයො ණය වුඩසටහනින් 50% ක්කොන්තො ව්යවසොයකයන් සඳහො ඉලක්කකරනු ඇත.