Makro iktisat - özet

1

BARTIN ÜNİVERSİTESİ

Hazırlayan: Abdullah cihan

2

MİLLİ GELİRİN GENEL DENGESİ

• para veya mal dengesinde denge: Faiz oranı ve milli gelirin denge seviyesi arasındaki ilişkiler IS-LM modeli denilen bir yöntemle belirlenmiştir.

• Burada I=S olarak kabul ediliyor• I=yatırım • S=tasarruf• L=likitide tercih• M=para miktarı

3

• PİYASA• 1-mal piyasası: mal alınıp satılabildiği piyasa.• ÖRNEK: Beyaz eşya alım satımı• Toplam talep(tüketim)• Toplam arz (üretim)• 2-para piyasası: Paranın alınıp satıldığı piyasa• ÖRNEK: Borsa• Para arzı( piyasadaki para)• Para talebi (halkın para isteği)

4

• Mal Piyasası: Toplam talep ile toplam arzın karşılaştırıldığı piyasadır.

• Para Piyasası: Para arzı ve para talebinin karşılaştırıldığı piyasadır.

• Her iki piyasanın aynı anda dengeye geldiği durumda ekonominin yeni milli gelirin denge *geliyesi oluşturmaktadır.

• Mal piyasasındaki yatırım malları ve kamu hizmetlerinin üretildiği piyasadan söz ediyoruz.

5

ENFLASYON

• Bir ülkede fiyatlar genel düzeyindeki sürekli artıştır.

• Enflasyon paranın satın alma gücünün düşmesidir.

• Fiyatların artış derecesine göre enflasyon çeşitleri.

1-ılımlı enflasyon2-Yüksek enflasyon3-Hiper enflasyon

6

1-ILIMLI ENFLASYON

(Rahvan,sürünen,sinsi) adlarını da alır.Ilımlı enflasyon fiyatlar artışlarının düşük

oranlarda seyrettiği enflasyon oranını ifade eder.

Bu oran gelişmekte olan ülkeler için yüzde 6 gelişmiş ülkeler için ise yüzde 4 ün altındaki enflasyon oranını ifade etmektedir.

7

2-YÜKSEK ENFLASYON

Bu enflasyon türüne 4 nala enflasyon da denilmektedir.

Fiyat artışları iki rakamlı hatta üç rakamlıdır.Aylık fiyat artışlarının yüzde 10 a ve hatta

yüzde 15 e eriştiği bu tür enflasyonda ev halkı ve firmalar paranın değer kaybına karşı kendilerini koruyabilmek için büyük mücadele verirler. Para likit olarak tutunmak istenmez.

8

3-HİPER ENFLASYON

• Bu enflasyon türünde fiyatlar artışı o kadar büyük ve hızlıdır ki fiyatlar artışı gün aşırı hatta aynı gün içinde bile yaşanabilir.

• Hiper enflasyon banknot hacmini kontrolsüz bir şekilde artırılması sonucu oluşur.

• Para tasarruf olmaktan çıkar.• Trampaya dönüşür.

9

NEDENLERİNE GÖRE ENFLASYON TÜRLERİ

• 1-Talep enflasyonu

• 2-Arz enflasyonu

10

1-Talep enflasyonu

• Cari fiyatlar düzeyinde üretilen mal ve hizmetlerin toplam talebi karşılayamaması ve fiyatların yükselmesi durumunu ifade eder.

11

2-Arz enflasyonu

• Arzda yaşanan bir azalma sonucu meydana gelir.

• Hem milli geliri düşürür hem de fiyatlar genel düzeyinin yükselmesine yol açar ve bu duruma stagfrasyon denir.

12

ENFLASYONUN ETKİLERİ

• Düşük oranda enflasyonun sağlanması durumunda faiz düşüşleri görülür yatırımlar artar ve milli gelir ile birlikte istihdam düzeyi artmış olur.

• Eksik öngörülen enflasyonun gelir dağılımı üzerindeki etkisi: ücretli ve maaşla çalışan kesim eğer enflasyon beklentisi beklenenin üzerinde gerçekleşirse bu kesimin reel gelirinde bir azalma meydana gelir.

13

• Toplumda gelir dağılımı adaletsiz bir şekil alır.• Eksik ön görmenin yatırım ve tasarrufa etkisi:• öngörülmeyen bir enflasyon beklentisi düşük

ve orta gelirli kesimleri tasarruftan uzaklaştırır.• Zengin kesim daha çok tasarruf yapar.

14

Eksik öngörülen enflasyonun ödemeler dengesi üzerindeki etkisi

• Eğer enflasyon eksik öngörülmüşse bu durumda ülkede ithalat artar ihracat azalır sonuçta ödemeler dengesi bozulur.

• KAYNAK TAHSİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ• Tasarruflar kısa vadeli spekülatif yatırımlara

yönelir.• Uzun vadeli yatırımlar cazip olmaktan çıkar

kaynak israfı ortaya çıkar.

15

TAM ÖNGÖRÜLEN ENFLASYONUN ETKİLERİ

• Eğer enflasyon tahmin edildiği gibi çıkarsa borç alan ve verenler bir kayıp ya da kazanca uğramayacaklardır.

• Tam ön görülen bir enflasyon durumunda vergi bozulmalarının önüne geçilmiş olur.

• Bununla beraber tam öngörülen enflasyonda bir takım olumsuzluklarda görülebilir.

16

• Bunlardan biri paranın değerini korumak isteyen kişiler fiyatlar konusunda bilgi sahibi olmak için sürekli döviz bürolarına gelip-giderler bu duruma ekonomide ayakkabı-deri maliyeti denir.

• Değişen fiyatlar nedeniyle üretim ve satış fiyatları sürekli gözden geçirilir.

• Buna ise menü maliyeti denilmektedir.

17

ENFLASYONLA MÜCADELE

• Toplam arzı artırmak suretiyle para arzını artırmadan yatırımı artırmak bir politika olabilir.

• Bunun yolu vergi indirimleri ve teşviklerdir.• Eğer arz enflasyonu bu durumda enflasyon

eğer ücretlerin artışından meydana gelmiş ise ücretleri dondurmak söz konusu olabilir.

18

• Bunun dışında aksayan rekabet varsa kontrol edilmeli girdi fiyatları düşürülmelidir.

• Diğer yandan toplam talebi kısmaya yönelik politika olarak kamu harcamalarını azaltmak para arzını düşürmek gerekir.

• Kısaca enflasyonla mücadelede herkesi enflasyonun devam etmeyeceği konusunda inandırmak gerekir.

19

İSTİHDAM VE İŞSİZLİK

• Geniş anlamda tam istihdam bir ekonomide tüm üretim faktörlerinin üretime koşulmasıdır.

• Dar anlamda ise tam istihdam bir ekonomide çalışmak istek ve arzusunda olan tüm yetişkin (15-65) insanların iş bulup çalışmasını ister.

• Uygun bir işi bulana kadar bazı nedenlerden dolayı belirli bir süre işsiz kalınması durumuna friksiyona işsizlik denir.

20

• İş gücünün niteliklerinin düşmesiyle ortaya çıkan işsizlik türüne ise yapısal işsizlik denir.

• Eksik istihdam kavramı ise dar anlamıyla bir ekonomide çalışmak istediği halde iş bulamayanların sayısını ifade eder. Cari ücret düzeyinde çalışmak istediği halde iş bulamayan 16-65 yaş arası yetişkinlere işsiz denilir.

21

• Reel büyüme hızının yüzde 2,25 in üzerine çıktığı yıllarda reel milli geliri bu oranın üzerindeki her yüzde 1lik artışın işsizlik oranına yüzde 0,5 lik azalma sahası durumuna okun yasası denir.

• Büyüme ile işsizlik arasındaki ilişkiyi açıklar.• Çalışır göründüğü halde toplam üretime

katkısı olmayan iş gücüne gizli işsizlik denir.

22

• Yetişkin kişilerin cari ücret düzeyinde çalışma olanaklarına sahip olmalarına rağmen bazı sebeplerden dolayı çalışmamalarına işsiz duruma düşmelerine iradi işsizlik denir.

• Konjokturel işsizlik: Ekonomik dalgalanmaların ve deflasyonların olduğu dönemde görülen işsizlik türüdür.

• Mevsimsel işsizlik: Bazı sektörlerde belirli mevsimler iş gücü talebi artarken diğer dönemler iş gücü çok düşük düzeylere inebilmektedir.

23

• Bu dönemlerde mevsimsel işsizlik görülmektedir.

• Ülkemizde kırsal kesimde inşaat sektöründe ve turizm sektörlerinde mevsimsel işsizlik görülmektedir.

• (*)Enflasyonla işsizlik arasındaki ilişki Philip eğrisi ile açıklanır.

24

• Bu eğri kısa dönemde işsizlik ile enflasyon arasında ters ilişki olduğunu göstermektedir.

25

İŞSİZLİKLE MÜCADELE

• Fiziksel işsizlik durumunda bilgilendirme çok iyi yapılandırması gerekir.

• Yapısal işsizlik durumunda beceri ve kurs programları açmak bölgesel politikalar geliştirmek gerekir.

• Gizli işsizlik halinde ise yeni istihdam alanları sağlayacak sanayi politikaları izlemek gerekir.

26

KONJOKTUREL İŞSİZLİK

• Dalgalanmalarda dip noktasından sonra zirveye kadar olan döneme canlanma ya da refah dönemi , zirveden dibe vurduğu dibe ise gerileme dönemi olarak ifade edilir.

• Eğer bir ülkede yaşanan gerileme 6 aydan fazla sürerse resesyon 2 yıldan fazla sürerse depresyon yaşanıyor demektir.

27

• Dalgalanmaların nedenleri toplam talepten kaynaklanan nedenlerdir bunlar;

Tüketim harcamasındaki değişimlerYatırım harcamasındaki değişmelerKamu harcamasındaki değişmeler veNet ihracattaki değişmelerdir.• Toplam arz dalgalanmalarının nedenleri ise

girdi fiyatlarındaki artışlardır.

28




29




30




31

TÜRKİYEDEKİ EKONOMİK İSTİHDAM POLİTİKALARI

• Bütçe , hükümetin belli bir yılda toplayacağı gelirleri yapacağı harcamaların yer aldığı bir belgedir.

• Bütçe açığı veya fazlasıyla maliye politikası ilgilenmektedir.

• Klasik iktisatçılar denk bütçe prensibini savunurlar.

• Keynes ise bütçe dalgalanmalarına göre bütçe açığı veya fazlası olabilir.

32

• Resepsiyonla mücadelede maliye politikası uygulanırken gelirlerin kısılmasını mı yoksa harcamaların artırılması mı gerektiğine iyi karar verilmelidir.

• Enflasyonla mücadelede daraltıcı maliye politikası izlenmelidir.

• Yani kamu harcamalarını kısıp gelirleri artırma yoluna gidilmelidir.

33

DIŞ TİCARET TEORİSİ

• Ülkeler arasında dış ticaretin nedenleri iki başlık altında toplanabilir.

• 1-) Ülkelerin ürettiği üretim miktarlarının kendisine yeterli olmaması

• 2-)Ülkeler arasında doğal kaynakların dağılımı bakımından farklılıklar olması

34

• 1 e örnek: Ülkelerin sahip olduğu üretim tekniklerinin farklı olmasıdır.

• Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle gelişmiş ülkelerin aynı teknolojik yapı ve sermayeye sahip olmadığı gibi.

• 2 e örnek: Bazı ülkelerin bazı malların üretiminde uzmanlaşmış olması bazı ülkeler diğer ülkelerden daha kaliteli mal üretebilir.

• Bazı malların üretiminde uzmanlaşmış olabilir.

35

*KLASİK DIŞ TİCARET TEORİLERİ

• Klasik dış ticaret teorileri hangi ülkelerin hangi mallar üretiminde uzmanlaşmış olduğu üzerinde durur.

• Adam Smith : mutlak üstünlük teorisi• David ricada : Mukayeseli üstünlük teorisi

36

• Adam smitin mutlak üstünlük teorisine göre; bir ülke daha ucuza ürettiği malın üretiminde uzmanlaşarak bu malların ihraç etmenin ve ülkeye göre daha pahalı ürettiği malı ise ithal edilir.

• Bu şekilde her bir ülke mutlak üstünlüğe sahip olduğu malların üretiminde uzmanlaşarak daha karlı ticaret yapmaktadır.

37

• Ricardonun mukayeseli üstünlük teorisine göre: Mutlak üstünlüğe sahip olmaması gerekmektedir.

• Karşılaştırmalı olarak hangi malı daha ucuza üretiyorsa o malın üretiminde uzmanlaşmaya gitmeli pahalıya üreteceği bir malı ise ithal etmelidir.

38

*DIŞ TİCARET HADLERİ VE AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERİN ALEYHİNE İŞLEMESİ SORUNU• Hükümetlerin dış ticarete müdahale nedenleri:• Ekonomik nedenler: Dış ödemeler bilançosunun

istikrasızlıklarının azaltılması bunun için ihracatı arttırıcı ithalatı azaltıcı tedbirler alırlar

• Yerli endüstriyi dış rekabete karşı koruma: Yerli endüstriyi rekabet edebilecek düzeye gelinceye kadar dış rekabete karşı korumak bu koruma bebek endüstrilerin korunmasıdır.

39

• Sanayileşme stratejisine müdahaleler: Gelişmekte olan ülkeler tarımsal üretim yanında sanayi üretimine de yer vererek sanayileşme stratejisi geliştirirler ithal ettikleri sanayi ürünlerini yurt içinde üretmeye çalışırlar bu şekildeki sanayileşme stratejisi ithal ikamesine bağlı sanayileşme stratejisi denir.

40

• İşsizlikle mücadelede ithalatın kısılması ithal malların yurt içinde üretilmesi diğer ülkelerin ihracatının düşmesine ve bu ülkelerde işsizliğin artmasına neden olabilir.

• Bir ülkenin işsizlik sorununu çözerken başka ülkelerde işsizliğin ortaya çıkmasına işsizliğin ihracı politikası denir

41

• Kendi kendine yeterlilik: Bazı durumlarda özellikle savaş dönemlerinde bazı ülkelerin kendi kendine yeterli olmanın daha iyi olduğunu düşünürler.

• Kalkınmanın finansmanı için kamu gelirlerine kamu gelirlerini sağlamak için bazı durumlarda ihraç malları üzerine vergi konulabilir.

42

• Piyasalarda tekelleşme eğiliminin kırılması:• Piyasalarda monopolü gücü ellerinde

bulunduran firmanın malın ithalatını kolaylaştırmak için varsa ithal sınırlamaları kaldırmalıdır.

43

• Dış ticarete ekonomik olmayan nedenlerle müdahale: Bu tür müdahaleleri ülke güvenliği ve politik nedenler olmak üzere 2 başlık altında inceleyebiliriz. ülke güvenliğinin önemli olduğu durumlarda özellikle savunma stratejisi yüksek olan malların ithalatı sınırlandırılabilir ya da yasaklanabilir.

• Bazı hükümetler kayırmak istedikleri bazı üreticilerin malın ithalatına siyasi nedenlerle sınırlamalar getirilebilir.

44

DIŞ TİCARETE MÜDAHALE ARAÇLARI

• 1-gümrük tarifeleri: Bir ülkeye ithal edilen ya da ihraç edilen malların ülkeye giriş ya da çıkışlarında alınacak vergi oranını gösteren bir cetveldir bu vergiler spesifik ve advalorem vergiler ithal edilen malın değerini belirli bir oranı üzerinden alınan vergilerdir.

• Spesifik vergi ithal edilen malın gümrük başına alındığı vergidir.

45

• Advalorem ithal edilen malın değerinin belirli bir oranın üzerinden alınan vergidir.

• İthal TV başına ya da TV nin değerine göre alınan vergi gibi.

46

• Gümrük tarifelerini uygulayan ülkeye 4 önemli faydası bulunmaktadır.

• Bunlar;• 1-Himaye etkisi: Yerli endüstriyi dış rekabete

karşı koruma.• 2-Gelir etkisi: Hazineye gelir sağlama • 3-Tüketim etkisi: ithalatın kısılmasıyla ülkeden

çıkan dövizin azalması.

47

• 4-Dönüşüm etkisi: Gelirin tüketiciden üreticiye yönelmesi

48

2-İTHALAT MİKTARINI KISITLAYICI ARAÇLAR

• Bunlar ;• ithalat kotaları: ithal edilecek mal miktarlarını

hükümet tarafından üst sınırlamaların belirlenmesi durumudur.

• İthalat yasakları: Bu yasaklar belirli malların ülkeye girişlerini engellemeyi ifade eder.

49

TARİFE DIŞI İTHALAT MİKTARINI KISITLAYICI ARAÇLAR

• DÖVİZ KONTROLÜ: Kambiyo denetimde denmektedir.

• Döviz alım satım yetkisinin merkez bankası ve bazı ticari bankalara bırakılmasıdır.

• Bir ülkede dış ödemeler dengesi açık veriyorsa ve bu açıklık süreklilik arz ediyorsa açığın kapatılması için böyle bir yola başvurulabilir.

50

DIŞ ÖDEMELER BİLANÇOSU VE DÖVİZ PİYASASI

• Dış ödemeler bilançosu:• Bir ülkenin belirli bir dönemde (genellikle bir

yılda ) dış alemden sağladığı gelirle dış aleme yaptığı ödemelerin yer aldığı bir tablodur.

• Dış ödemeler bilançosunun açık vermesi ülkede döviz açığı olduğunu ve ülke parasının yabancı para karşısında değer kaybettiğini gösterir.

51

• ithalat ve ihracat arasındaki fark dış ticaret dengesini ifade eder. Dış ödemeler bilançosu çift kayıtlı muhasebe sistemi esasına göre tutulur.

52

DIŞ ÖDEMELER BİLANÇOSUNUN KALEMLERİ

• Üç tanedir.• 1-cari işlemler hesabı: Bir ülkenin ihracat ve

ithalat miktarını gösterir.• 2-sermaye ve finansman Hesapları: ülke

sakinlerinin diğer ülkelerle yaptıkları kısa ve uzun süreli yatırım ve kredi akışını kapsar.

• 3-rezerv hareketleri: Bir ülkenin uluslar arası rezerv hareketlerini gösterir.(altın döviz gibi)

53

• *Not: Eğer giderler-gelirleri aşıyorsa ödemeler dengesi bilançosu açık veriyor demektir.

• Tersi durumda gelirler giderleri aşıyorsa ödemeler dengesi bilançosu fazlalık veriyor demektir.

• Eşit ise ödemeler dengesi denktir.

54

DIŞ ÖDEMELER BİLANÇOSUNUN AÇIK VERME SEBEPLERİ

• 1-YAPISAL NEDENLER: Enflasyon ve artan fiyatlar sonucunda ulusal paranın aşırı değerlenmesi eğer bir ülkede resmi döviz kurları enflasyon oranının altında kalırsa yabancı para cinsinden ithal malların fiyatları ucuzlar.

• İhraç malların fiyatları ise yükselir.• Sonuçta ihracat azalır, ithalat artar ve dış

ödemeler açığı ortaya çıkmış olur

55

• ithal ikamesine dayalı endüstrileşme politikası: Bu politika gereği gelişmekte olan ülkeler dışarıdan satın aldıkları malı ülke içinde üretmesi yoluna gitmelerini ifade eder.

• Hammadde bakımından dışarıya bağımlılık: Bu durumda girdi fiyatları yükselir döviz kaybı söz konusu olur.

56

• lüks ithal mallara düşkünlük: Bu tür mallar moda haline gelirse bu malların ithalatı artar.

• 2-KONjOKTUREL NEDENLER: konjonktürün gerileme dönemine girmesi durumunda o ülkeye mal ihraç eden ülkelerin ihracatı azalır , ödemeler bilançosunda açıklar ortaya çıkar.

57

• 3-ARİZİ(GEÇİCİ) NEDENLER: Savaş ambargo , olumsuz hava koşulları ve beklenmedik durumlarda bir ülkenin bilançosu açık verebilir.

58

DIŞ ÖDEMELER BİLANÇOSUNUN AÇIKLARINI KAPATMAYA YÖNELİK POLİTİKALAR

• 1-açıkları finanse etmeye yönelik politikalar: Kısa vadede resmi döviz rezervleri daha sonra dış krediler kullanılarak dış açık kapatılmaya çalışılır.

• 2-ithalatı kısıtlayıcı önlemler: Bu önlemler gümrük vergisinin yükseltilmesi kotalar ve bazı malların ithalatının yasaklanması şeklinde olabilir.

59

• 3-Tedavi edici politikalar: Uzun vadede ihracatın arttırılmasına yönelik politikalardır. İhracatçının eğitilmesi ihracatçılara düşük faizle kredi verilmesi ucuz girdi temin edilmesi ihracat formalitelerinin basitleştirilmesi sağlanmalıdır.

60

DÖVİZ PİYASASI

• Milli paraların birbirlerine çevrildiği piyasadır.• Döviz fiyatları döviz arz ve talebin karşılaşması

sonucu oluşur.• Döviz uluslararası ödemelerde geçerli paradır.• Döviz nakit yabancı para ile yabancı para

cinsinden ifade edilen tüm ödeme araçlarını kapsar yabancı paranın nakit şeklinde olmasına efestik döviz denir.

61

• Bir ülke parasının diğer bir ülke parası cinsinden değerine döviz kuru ya da kambiyo kuru denir.

• Üçüncü bir ülke parası cinsinden iki ülke parası arasındaki kura çapraz kur denir.

62

• spekülatörlere kur farklarından yararlanmak için dövizi kurun düşük olduğu piyasadan alıp kurun yüksek olduğu piyasaya satmasına döviz arbitrajı denir.

• döviz kurunun yükselmesi milli paranın değerinin düştüğünün döviz kurunun düşmesi ise milli paranın değer kazandığını gösterir.

63

DÖVİZ KURU SİSTEMLERİ

• 1-sabit döviz kur sistemi: Bu sistemde döviz arz ve talebi ne olursa olsun döviz kuru o ülkenin hükümeti tarafından belirlenir.

• 2-esnek kur sistemi: döviz kuru döviz piyasasında döviz arzı ve talebi tarafından belirlenir.

• Dış ödemeler dengesi açık verirse ithalat ihracattan daha fazla olur ve döviz kuru yükselir.

• ithalat azalır ihracat artar.

64

DEVÜLASYON(İhracatı artırmak için )

• Hükümetin aldığı bir kararla döviz kurunu yükselterek milli paranın değerinin düşürülmesidir.

• Bu işlemin tersine revalüasyon denir.• KONVERTİBİLİTE• Bir ülke parasının diğer ülke paralarıyla hiçbir

sınırlama olmaksızın değiştirilmesine denir.• Örn:ABD doları

65

EKONOMİK BÜYÜME VE KALKINMA

• Ekonomik büyüme: reel gayri safi milli hasılatındaki artıştır.

• ekonomik büyüme oranı: reel gayri safi milli hasıla bir önceki döneme göre meydana gelen yüzdelik artıştır.

• kişi başına reel GSMH: reel gayri safi milli hasılanın nüfusa bölünmesiyle bulunan değerdir.

66

• Büyümeyi belirleyen faktörler: Bir ekonominin uzun dönemdeki büyümesini belirleyen faktörler ülkenin sahip olduğu üretken kaynaklardaki artış ve teknolojideki ilerlemelerdir.

• Ekonomik büyüme iş gücü miktarı ve kalitesini yeterli sermayeye doğal kaynakların en iyi şekilde kullanılmasına teknolojinin en etkin şekilde kullanılmasına bağlıdır.

67

• Kısacası ekonomik büyüme ülkenin üretim hacmindeki artıştır.

• Bir ülkede daha fazla mal ve hizmetin üretildiğini ifade eder.

• EKOMOMİK KALKINMA• Toplumun yaşam standartlarında üretilen malların

kalitesinde iyileşmeler yaşanması durumudur.• Gelişmekte olan ülkelerde nüfus artış hızı yüksektir.• Kişi başına GSMH düşüktür.

68

KALKINMANIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER

• Politik engeller , sosyal engeller olmak üzere 2 ye ayrılır.

• POLİTİK ENGELLER• kamu yönetimindeki yetersizlikler :Devletin iyi

organize olmayışı ve yeterli kadroya sahip olmamasıdır.

• Politik istikrarsızlık ve risk: bir ülkede yatırımların yapılabilmesi için siyasi istikrarsızlık ve risk unsuru olmaması gerekir.

69

• iktisat politikasına değişikliklerine direnme.• Sosyal engeller olarak ise: girişimci ruhu

eksikliği ve hızlı nüfus artışı.• KALKINMA STRATEJİLERİ• İçe dönük kalkınma stratejileri: mal ve

hizmetlerin ihraç edilmesinden çok yurt içi piyasalar için üretilmesidir.

70

• Amaç: ithal edilen malların yerine ,yurt içinde üretilen malları kullanmaktır. Buna ithal ikamesi de denilmektedir.

• Dışa dönük kalkınma stratejileri: Bu strateji ise ihraç malların ikamesidir.

• Mevcut kaynakların yurt içinde tüketilmesi yerine ,ihraç ürünlerinde kullanılmasıdır.

71

BÜYÜMENİN YARARLARI

• Yaşam standartı:Büyüme yaşam standartlarında yükselmeyi gösterir. Bu da yüksek büyüme hızının hedeflenmesiyle sağlanabilir.

• Ulusal savunma ve prestij: ülkeler sahip oldukları uluslar arası prestiji korumak ve yükseltmek isterler.

72

• Büyüme ve gelirin yeniden dağılımı: Gelirin yeniden dağıtılmasında adaletin sağlanmasıdır.

• Büyüme ve yaşam tarzı: Büyüme ile birlikte dünya görüşü ve yaşam tarzı değişen halk ilgili kişilerden daha fazla hizmet isteyecektir.

73

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN ÖZELLİKLERİ

• Ekonomik özellikler: Bu ülkelerde nüfusun büyük kısmı tarımda çalışmaktadır. Kendi tüketimine yönelik üretim yapılmaktadır. Sanayi sektörü gelişmemiştir.

• İhraç ürünleri daha çok tarımsal ürünlerden oluşur.

74

• Küçük ölçekli işletmeler yaygındır.• Gelir dağılımdan adaletsizlik görülür. Toplam

harcamalar içinde gıda maddeleri tüketimi fazladır. Büyük kentlere göç ve konut sorunu yaşanmaktadır.

• Demografik özellikler: nüfus artış hızı , ölüm oranları genç nüfus fazladır. Ortalama ömür kısadır.

• sos yo-kültürel özelikler: artan nüfusa göre eğitim olanakları bulunamamaktadır. Toplum yeniliklere kapalı daha çok gelenekler ön plandadır.

75

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE İKTİSADİ KALKINMAYI ENGELLEYEN FAKTÖRLER

Hızlı nüfus artışıYetersiz insan kaynaklarıDoğal kaynakların yetersizliğiYetersiz sermaye birikimiGelişmemiş maddi kaynaklarKültürel ,sosyal, dini engeller

Economy & Finance

Makro iktisat - özet