24
Warszawa, 28 sierpnia 2014 r. Czy firmy z Europy Środkowej są w martwym punkcie swojego rozwoju? Prezentacja wyników badania największych firm w Europie Środkowej

Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Embed Size (px)

DESCRIPTION

W najlepszej kondycji w regionie znajduje się branża przemysłowa. Przychody największych firm w Europie Środkowej i na Ukrainie w 2013 r. są na podobnym poziomie co w roku poprzednim, co jest oznaką stagnacji i wyhamowania dynamiki wzrostu przychodów. Rok wcześniej przychody wzrosły średnio o 3,3 proc. W tym roku spadek przychodów odnotowała niemal połowa z 500 analizowanych przez firmę doradczą Deloitte spółek (45 proc. względem 40 proc. w 2012 r.). Jedynym wyróżniającym się sektorem pod względem relatywnie wysokiego wzrostu przychodów jest branża wyrobów przemysłowych, która odnotowała średni wzrost na poziomie 2,9 proc. (najwyższy spośród analizowanych branż). Zdaniem ekspertów Deloitte niestabilna sytuacja na Ukrainie i wprowadzone rosyjskie sankcje gospodarcze mogą się przyczynić do dalszego pogorszenia uwarunkowań gospodarczych w regionie, co przełoży się na dalsze wyhamowanie rozwoju największych środkowoeuropejskich spółek.

Citation preview

Page 1: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Warszawa, 28 sierpnia 2014 r.

Czy firmy z Europy Środkowej są w martwym punkcie swojego rozwoju?Prezentacja wyników badania największych firm w Europie Środkowej

Page 2: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

1. Sytuacja makroekonomiczna regionu

2. W których sektorach odnotowano największe wzrosty przychodów?

3. Które branże straciły?

4. Które kraje najlepiej radzą sobie w czasach niepewności?

5. Polska a region CE – spojrzenie historyczne i perspektywy

6. Podsumowanie

Agenda

2

Page 3: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Metodologia badania

3

• To już ósma edycja badania największych przedsiębiorstw Europy Środkowej. • W tym roku ranking obejmuje 18 krajów Europy Środkowej oraz Ukrainę.• Analizujemy przychody największych przedsiębiorstw za 2013 rok oraz I kwartał 2014 roku

wyrażone w euro po kursie średnim z danego okresu.• W przypadku największych banków regionu bierzemy pod uwagę aktywa, a w przypadku spółek

ubezpieczeniowych składkę przypisaną brutto.• Prezentowane średnie zmiany zostały wyznaczone poprzez wyliczenie mediany zmian.

Page 4: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Brak wyraźnej poprawy wyników w stosunku do 2012 roku.

Źródło: MFW

• W 2013 roku, tylko dwie z pięciu największych gospodarek regionu (Węgry i Rumunia) rozwijały się w szybszym tempie niż w 2012 roku.

• Pozostałe trzy kraje (Polska, Czechy i Ukraina) kontynuowały wyniki z 2012 roku.

• Gospodarka Czech kontynuowała spadek PKB w 2013 roku (0,9% względem spadku o 1% w 2012), natomiast na Ukrainie kontynuowana była stagnacja.

• Podczas gdy w 2011 roku Polska i Ukraina rozwijały się dynamicznie (odpowiednio 4,5% i 5,2% wzrostu PKB), to obecnie zmagają się z oznakami pogarszającej się koniunktury gospodarczej.

Zmiana PKB 2012 rok Zmiana PKB 2013 rok

4

Chorwacja

Słowenia

Estonia

Bułgaria

Słowacja

BiH

Serbia

Macedonia

Litwa

Łotwa

Czechy

Ukraina

Węgry

Polska

Rumunia

-3% -2% -1% 0% 1% 2% 3% 4% 5% 6%

-1.9%

-2.5%

3.9%

0.6%

1.8%

-1.2%

-1.5%

-0.4%

3.7%

5.2%

-1.0%

0.2%

-1.7%

1.9%

0.7%

Chorwacja

Słowenia

Estonia

Bułgaria

Słowacja

BiH

Serbia

Macedonia

Litwa

Łotwa

Czechy

Ukraina

Węgry

Polska

Rumunia

-4% -2% 0% 2% 4% 6%

-1.1%

-1.1%

0.8%

0.9%

0.9%

1.2%

2.5%

3.1%

3.3%

4.1%

-0.9%

0.0%

1.1%

1.6%

3.5%

Page 5: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Rynek nieruchomości

Technologie, media i telekomunikacja

Sektor publiczny

Energia i zasoby naturalne

Średnia

Dobra konsumpcyjne i transport

Farmaceutyki i ochrona zdrowia

Wyroby przemysłowe

-20.0% -15.0% -10.0% -5.0% 0.0% 5.0% 10.0%

-15.7%

-4.9%

-3.1%

-1.8%

0.0%

1.1%

2.6%

2.9%

-11.7%

-3.2%

-1.6%

3.5%

3.3%

4.8%

0.0%

4.0%

2012 2013

Wśród najliczniej reprezentowanych sektorów relatywnie wysokim wzrostem przychodów wyróżniał się sektor wyrobów przemysłowych

• Mediana wzrostu przychodów wyniosła 0% w porównaniu do 3,3% rok temu co jest wyraźną oznaką spowolnienia.

• Na wzrost sektora wyrobów przemysłowych na poziomie 2,9% wpływ miał dobry wynik podsektora motoryzacji (średnio wzrost przychodów o 5,8%).

• Branża technologie, media i komunikacja kontynuuje od kilku lat spadek średnich przychodów (w 2013 roku - 4,9%).

• Drugi rok z rzędu sektorem, który odnotował największy spadek przychodów (-15,7%) jest branża budowlana.

5

Źródło: Analiza Deloitte

Średnia zmiana przychodów w EUR w ujęciu rocznym2013 oraz 2012 rok

Page 6: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Rynek nieruchomości

Sektor Publiczny

Energia i zasoby naturalne

Technologie, media i telekomunikacja

Średnia

Farmaceutyki i ochrona zdrowia

Wyroby przemysłowe

Dobra konsumpcyjne i transport

-15% -10% -5% 0% 5%

-13.1%

-12.1%

-8.3%

-6.0%

-3.1%

-0.3%

0.6%

1.6%

Wyniki za I kwartał 2014 prezentują dalsze spowolnienie

• Średnia zmiana przychodów spółek z rankingu za pierwszy kwartał 2014 była ujemna i wyniosła -3,1% w porównaniu do -0,5% w I kw. 2013 r.

• Sektor wyrobów przemysłowych w pierwszym kwartale 2014 roku odnotował wyhamowanie dobrej koniunktury z 2013 r.

• Wyniki spółek w pierwszym kwartale 2014 roku wskazują na wzrost przychodów w sektorze dóbr konsumpcyjnych i transportu (1,6%).

6

Źródło: Analiza Deloitte

Średnia zmiana przychodów w EUR w ujęciu kwartalnym I kw. 2014 do I kw. 2013

Page 7: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

2008 2009 2010 2011 2012* 20130

100

200

300

400

500

600

700

800

Rynek nieruchomości

Sektor publiczny

Farmaceutyki i ochrona zdrowia

Technologie, media i telekomunikacja

Wyroby przemysłowe

Dobra konsumpcyjne i transport

Energetyka i zasoby naturalne

Wyhamowanie dynamiki przychodów w 2013

Suma przychodów największych spółek na liście największych przedsiębiorstw

• W 2013 roku suma przychodów największych przedsiębiorstw Europy Środkowej wyniosła 712 mld EUR (0,4% poniżej wyniku z poprzedniego roku).

• Sektor energetyczny charakteryzuje się dużą skalą przychodów, co powoduje, że za 42% sumy przychodów spółek odpowiada 146 (29%) spółek.

• Przychody najmniejszej spółki w badaniu spadły z 483 mln EUR w 2012 roku do 477 mln EUR w 2013 roku.7

Źródło: Analiza Deloitte

666

525

627

715707 712

5%

21%

21%

23%

21%24% 22%

23%

26%

25%

27%24% 27%

40%40% 40%

43%41% 42%

10%

8%

7%

5%6%

mld EUR

* Dane skorygowane

Page 8: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Reprezentacja ilościowa poszczególnych sektorów w Top 500

Udział ilościowy największych spółek według sektorów

• W porównaniu z rokiem 2012, w 2013 roku nie doszło do większych zmian w reprezentacji sektorów. Sektory dóbr konsumpcyjnych i transportu oraz farmaceutyków i ochrony zdrowia otrzymały po jednym miejscu na liście więcej niż w roku poprzednim.

• Liczba spółek z sektora wyrobów przemysłowych pozostała na zeszłorocznym poziomie (ponad 23% udział w liście)

• Tak jak przed rokiem słabo wypada sektor budowlany, który w tym roku reprezentowany jest jedynie przez 7 spółek w porównaniu z 10 spółkami w 2012 roku (1,4% udziału w liście).

• Reprezentacja sektora TMT spada od 2008 roku z 48 spółek do 30 w tym roku (6% udziału w liście).

8

Źródło: Analiza Deloitte* Dane skorygowane

2008 2009 2010 2011 2012* 20130%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

30% 34%28% 30%

36% 36%

30%29%

33% 30%29% 29%

23% 20% 24% 26%23% 23%

10% 9% 7% 7% 6% 6%4% 4% 5% 4% 3% 4%3% 3% 2% 2% 1% 1%

Sektor publiczny

Rynek nieruchomości

Farmaceutyki i ochrona zdrowia

Technologie, media i telekomunikacja

Wyroby przemysłowe

Energetyka i zasoby naturalne

Dobra konsumpcyjne i transport

Page 9: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Łotwa Bułgaria Czechy Słowenia Węgry Słowacja Średnia Ukraina Chorwacja Polska Estonia Serbia Rumunia Litwa-6.0%

-4.0%

-2.0%

0.0%

2.0%

4.0%

6.0%

8.0%

-4.6%

-2.1%-1.5% -1.3%

-0.7% -0.5%

0.0% 0.0%

1.2% 1.5% 1.7%

3.9%4.7%

6.0%

Mediana wzrostu przychodów w EUR

Wyhamowanie wzrostu we wszystkich krajach regionu

Średnia roczna dynamika przychodów 2013 oraz 2012

• Wyniki badania największych spółek z regionu wykazują niższy średni wzrost przychodów niż przed rokiem prawie we wszystkich krajach regionu.

• Największe gospodarki regionu CE rozwijały się wolniej niż w 2012, wpływ na to miała m.in. niska konsumpcja prywatna. Czynnikiem podtrzymującym wzrost gospodarczy w 2013 r. był eksport wynikający z ożywienia w strefie euro.

• Na tle rocznej dynamiki przychodów w 2012 roku najlepiej wypada Litwa (6,0%), reprezentowana zaledwie przez 13 spółek, i zaraz za nią Rumunia (4,7%). Wzrost spółek rumuńskich częściowo wynikał jednak z aprecjacji leja – wzrosty w walucie lokalnej wyniosły 3,5%.

9

Źródło: Analiza Deloitte

Page 10: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Ukraina Bułgaria Łotwa Chorwacja Litwa Czechy Węgry Średnia Estonia Polska Słowenia Rumunia-25.0%

-20.0%

-15.0%

-10.0%

-5.0%

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

-19.3%

-14.7% -14.0%

-9.9%

-4.4% -3.3% -3.3% -3.1%-1.3% -0.7%

3.6%

20.5%

Dalszy spadek dynamiki przychodów w I kwartale 2014

Średnia zmiana przychodów w ujęciu kwartalnym I kw. 2014 do I kw. 2013

• W pierwszym kwartale 2014 roku odnotowaliśmy średni spadek przychodów na poziomie -3,1% (na podstawie danych dla 139 spółek).

• Największy spadek dynamiki przychodów za I kwartał 2014 o -19,3% odnotowała Ukraina.

• Średni spadek przychodów polskich spółek wyniósł -0,7% i był niższy od średniej dla regionu (w analogicznym okresie 2013 roku średni spadek dla Polski wynosił -1,9%, a dla regionu -0,5%).

• Z krajów najliczniej reprezentowanych w zestawieniu najlepiej radzą sobie spółki rumuńskie (jednak dane za I kw. 2014 były dostępne jedynie dla 6 spółek).

10

Źródło: Analiza Deloitte

Page 11: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Zauważalne tendencje stagnacyjne

• W 2009 roku widoczny był efekt kulminacji kryzysu gospodarczego.• Dynamiczne ożywienie gospodarcze w 2010 roku.• Stopniowe wyhamowanie wzrostów w kolejnych latach.• Przychody przedsiębiorstw ukraińskich odnotowały największe średnie zmiany przychodów.

Historyczna średnia zmiana przychodów spółek z największych krajów regionu

Źródło: Deloitte

11

2008 2009 2010 2011 2012 2013-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

17%

-7%

7%

4%

-1% -2%

6%

-13%

5%

9%

3%

-1%

16%

-16%

16%

9%

3%1%

3%

-18%

9%

17%

0%

5%

16%

-28%

30%

24%

16%

0%

Czechy

Węgry

Polska

Rumunia

Ukraina

Page 12: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Dominacja 5 krajów w regionie

• W okresie 2008-2013 liczba spółek reprezentowanych przez największe kraje pozostaje na zbliżonym poziomie około 80% miejsc w CE Top 500.

• Widoczny jest nieznaczny, spadkowy trend liczby polskich podmiotów (spadek o 27 firm w okresie 2008-2013).• Od 2008 roku wzrosła liczba spółek Czeskich i Rumuńskich (odpowiednio o 10 i 8).

Udział ilościowy spółek z poszczególnych krajów w Top 500 w ujęciu historycznym

Źródło: Deloitte

12

* Dane skorygowane

2008 2009 2010 2011 2012* 20130

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

188 180 173 167 166 161

69 73 80 84 87 79

60 63 68 58 6263

52 39 43 50 5153

3432

38 37 35 42

97 113 98 104 99 102

Pozostałe kraje

Rumunia

Ukraina

Węgry

Czechy

Polska

Page 13: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

2008 2009 2010 2011 2012* 2013540

560

580

600

620

640

660

680

700

612.6

595.2

626.5 626.6

660.5

678.7

Niewielki wzrost sumy aktywów banków TOP 50 w 2013

Suma aktywów banków TOP 50 (mld EUR)

• W 2013 roku suma aktywów banków z listy TOP 50 wzrosła o 2,8% (wobec 5,4% w 2012 roku).

• Mediana wzrostu dla wszystkich 50 banków z listy wyniosła 1,3% i była niższa od ubiegłorocznego wzrostu na poziomie 4,9%.

• 29 spośród 50 analizowanych instytucji finansowych odnotowało wzrost aktywów w 2013 roku (37 w 2012 roku).

• Tak jak ubiegłym roku najliczniejszą reprezentację wśród 50 największych banków nadal posiada Polska, której udział w liście wynosi 30%. Kolejnymi krajami są Czechy i Węgry z udziałem 14%.

• Największe wzrosty aktywów osiągnęły banki z Ukrainy oraz Bułgarii, odpowiednio 16% i 7%.

• Średni zwrot na kapitale własnym w 2013 roku wyniósł 8,5% wobec 9,5% w 2012 roku.

2,8%

Źródło: Analiza Deloitte

13

* Dane skorygowane

Page 14: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Struktura Top 50 banków według państw

Procentowy udział krajów w TOP 50 (wg liczby spółek) w 2013 roku

Procentowy udział krajów w TOP 50 (wg wartości aktywów) w 2013 roku

Procentowy udział krajów w TOP 50 (wg liczby spółek) w 2012 roku

Procentowy udział krajów w TOP 50 (wg wartości aktywów) w 2012 roku

26%

16%

14%

12%

8%

6%

6%

4%4%

2% 2%

Polska

Czechy

Węgry

Rumunia

Słowacja

Chorwacja

Ukraina

Litwa

Słowenia

Bułgaria

Estonia

35%

22%

12%

8%

6%

5%

5%

3% 2% 1% 1%

Polska

Czechy

Węgry

Rumunia

Słowacja

Chorwacja

Ukraina

Litwa

Słowenia

Bułgaria

Estonia

30%

14%

14%

12%

8%

6%

6%

4%

2% 2% 2%

Polska

Czechy

Węgry

Rumunia

Słowacja

Chorwacja

Ukraina

Litwa

Bułgaria

Estonia

Słowenia

38%

21%

11%

8%

6%

5%

5%

2% 2% 1% 1%

Polska

Czechy

Węgry

Rumunia

Słowacja

Ukraina

Chorwacja

Litwa

Słowenia

Estonia

Bułgaria

14

Page 15: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

2008 2009 2010 2011 2012* 20130

5

10

15

20

25

3027.7

21.3 21.6

23.524.2

23.5

Suma składki przypisanej brutto TOP 50 (mld EUR)

• W 2013 roku średni spadek składki przypisanej brutto dla ubezpieczycieli wyniósł 0,8%. Oznacza to dalszy spadek w porównaniu do 2012 roku (spadek o 0,2%) oraz odwrócenie trendu po 1,5% średniego wzrostu odnotowanego w 2011 roku. Suma składki przypisanej brutto spadła dla spółek uwzględnionych w rankingu o 3,0%.

• W liście TOP 50 ubezpieczycieli ponad połowa spółek (26 instytucji) odnotowała spadek składki przypisanej brutto (bez zmian w porównaniu do 2012 roku).

• Wynik średniego spadku składki przypisanej brutto świadczy o stagnacji w sektorze ubezpieczeniowym.

Dominacja Polski i Czech w sektorze ubezpieczeniowym

-3,0%

Źródło: Analiza Deloitte

15

* Dane skorygowane

Page 16: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

49%

22%

8%

8%

6%4%

2%1%1%

Polska

Czechy

Słowenia

Węgry

Słowacja

Rumunia

Chorwacja

Łotwa

Serbia

Struktura Top 50 spółek ubezpieczeniowych według państw

Procentowy udział krajów w TOP 50(wg liczby spółek) w 2012 roku

Procentowy udział krajów w TOP 50(wg sumy składek przypisanych brutto) w 2012 roku

Procentowy udział krajów w TOP 50(wg liczby spółek) w 2013 roku

Procentowy udział krajów w TOP 50(wg sumy składek przypisanych brutto) w 2013 roku

32%

22%12%

10%

8%

8%

4%

2% 2%

Polska

Czechy

Węgry

Słowenia

Rumunia

Słowacja

Chorwacja

Łotwa

Serbia

48%

22%

9%

8%

6%

3%

2%1%1%

Polska

Czechy

Słowenia

Węgry

Słowacja

Rumunia

Chorwacja

Łotwa

Serbia

32%

22%12%

10%

8%

8%

4%

2% 2%

Polska

Czechy

Węgry

Słowenia

Rumunia

Słowacja

Chorwacja

Łotwa

Serbia

16

Page 17: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Polska a region –

spojrzenie historyczne i perspektywy

17

Page 18: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Polska liderem wzrostu w Europie

• Polska rozpoczęła reformy jako pierwsza z krajów socjalistycznych.

• Po 25 latach od rozpoczęcia transformacji skumulowany wzrost gospodarczy Polski wyniósł 230%

• W innych krajach regionu wzrost był o 1/3-1/2 niższy.

• W dalszym ciągu polski PKB per capita jest dużo niższy od średniej unijnej (40 %).

• Gospodarki regionu są wyraźnie mniejsze od największych gospodarek Unii Europejskiej.

Rozwój gospodarczy w Europie w latach 1990-2013

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat

50

100

150

200

250

0 20 40 60 80 100 120 140 160

dynamika PKB (1990-2013)1990 = 100

PKB per capitaEU-28=100 (na 1 mieszkańca)

IT

FR

UKSP

GE

PL

RU

UA

HU

SL

CZ

LTLV

EESL

RSRO

HR

BG

18

Page 19: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Społeczne koszty transformacji

• Społeczne koszty transformacji dla Polski nie były wyższe niż w innych krajach.

• Rozwarstwienia dochodów gospodarstw domowych w Polsce (mierzone współczynnikiem Giniego) jest na poziomie średniej europejskiej (31).

• Średni poziom bezrobocia oraz oczekiwana długość życia również znajdują się blisko europejskiej średniej.

• W regionie w najmniejszym stopniu społeczne koszty transformacji dotknęły Czechy.

Współczynnik Giniego, stopa bezrobocia i oczekiwana długość życia (rok 2012)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat

19

Page 20: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Polska największym beneficjentem Polityki Spójności UE

• Polska w nowej perspektywie budżetowej ponownie została największym beneficjentem unijnej Polityki Spójności.• Środki europejskie są znaczącym czynnikiem akceleracji gospodarczej w krajach regionu.

Alokacja środków Polityki Spójności UE dla krajów Europy Środkowej w perspektywach budżetowych 2007-2013 i 2014-2020

Źródło: Komisja Europejska, MIiR

20

Bułgaria Chorwacja Czechy Estonia Węgry Łotwa Litwa Polska Rumunia Słowacja Słowenia0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

7

0

27

3

25

57

67

19

11

4

10 11

24

4

25

68

83

31

16

4

2007-2013

2014-2020

mil

iard

y E

UR

Page 21: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Ograniczenia w rozwoju przedsiębiorczości

• Barierą wzrostu w naszym regionie jest m.in. uciążliwy i skomplikowany system podatkowy.• Polska w porównaniu z innymi dużymi krajami UE wciąż wypada bardzo słabo – plasuje się na miejscu 45, gdy Francja

znajduje się na 38, Niemcy na 21, a Anglia na 10.• W rankingu płacenia podatków Polska zajmuje odległe 113 miejsce na 189 krajów.

Niemcy FrancjaAnglia

Hiszpania

Włochy

Polska

Czechy

Słowacja

Węgry

Litwa

Łotwa

EstoniaRosjaUkraina

Serbia

BH

Kosowo

Montenegro

Chorwacja

Słowenia

Macedonia

Bułgaria

Rumunia

MołdawiaAlbania

0

30

60

90

120

150

180

Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej

Płacenie podatków

Ranking Doing Business, swoboda prowadzenia działalności gospodarczej oraz płacenie podatków w roku 2014

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Światowego

21

Page 22: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Sytuacja geopolityczna w regionie CE

Europa w świetle sankcji gospodarczych nałożonych przez Rosję w związku z konfliktem na Ukrainie

Kraj Produkty eksportowaneWartość eksportu w 2013 [mld USD] Produkty importowane

Wartość importu w 2013 [mld USD]

Bułgaria produkty farmaceutyczne 0,2 ropa naftowa i gaz ziemny 5,2Chorwacja produkty farmaceutyczne 0,1 ropa naftowa i gaz ziemny 0,1Czechy sprzęt IT 0,9 ropa naftowa i gaz ziemny 6,3Estonia maszyny i urządzenia 1,3 ropa naftowa i gaz ziemny 7,9Litwa maszyny i urządzenia 1 ropa naftowa i gaz ziemny 9Łotwa produkty spożywcze 0,6 ropa naftowa i gaz ziemny 0,6Polska maszyny i urządzenia 1,3 ropa naftowa i gaz ziemny 16,9Rumunia samochody 0,8 ropa naftowa i gaz ziemny 2,3Słowacja samochody 1,8 ropa naftowa i gaz ziemny 7,2Słowenia produkty farmaceutyczne 0,6 ropa naftowa i gaz ziemny 0,3Węgry produkty farmaceutyczne 0,8 ropa naftowa i gaz ziemny 6,8

Wymiana handlowa między krajami CE a Rosją według najważniejszych grup produktów

• W związku z sytuacją na Ukrainie sankcje wobec Rosji wprowadziły m.in. Stany Zjednoczone, Unia Europejska, Kanada, a także Japonia.

• Rosja wprowadziła zakaz importu produktów rolnych i spożywczych z USA, Kanady, Australii, Norwegii i krajów UE.

• Najwięksi eksporterzy żywności z regionu CE do Rosji w 2013 r.: Ukraina (2 mld USD), Polska (1,6 mld EUR).

• 40% konsumpcji gazu oraz 33% ropy naftowej w całej Europie pochodzi z Rosji.

22

Page 23: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Podsumowanie

• Wyniki spółek z regionu Europy Środkowej i Ukrainy odnotowały wyhamowanie tempa wzrostów w 2013 roku (0% wobec 3,3% w 2012).

• Analiza zebranych danych wykazała spadek przychodów dla 45% spółek zakwalifikowanych do rankingu.

• Suma przychodów 500 największych przedsiębiorstw spadła w porównaniu do 2012 roku o 0,4% i wyniosła 712 mld EUR.

• W 2013 roku odnotowaliśmy spowolnienie w większości sektorów i krajów z regionu CE (za wyjątkiem krajów bałtyckich, Rumunii i Serbii).

• Wyróżniającym się sektorem pod względem relatywnie wysokiego wzrostu przychodów jest sektor wyrobów przemysłowych, który odnotował średni wzrost przychodów w EUR na poziomie 2,9%.

• Sektor bankowy odnotował średni wzrost sumy aktywów o 1,3% w 2013.

• O wyhamowaniu w sektorze ubezpieczeniowym świadczy średni spadek składki przypisanej brutto, wynoszący w tym roku -0,8%.

• Spadki średnich przychodów w I kwartale 2014 roku o 3,1% rok do roku.

• Niestabilna sytuacja na Ukrainie i wprowadzone w związku z tym sankcje gospodarcze mogą się przyczynić do dalszego pogorszenia uwarunkowań gospodarczych w regionie.

• Od początku 2014 r. wskaźnik PMI dla polskiego przemysłu spadał, i w lipcu osiągnął wartość recesyjną.

23

Page 24: Największe firmy Europy Środkowej - ich rozwój pod znakiem zapytania ze względu na spowolnienie gospodarcze i sytuację na Ukrainie

Deloitte jest największą na świecie firmą świadczącą profesjonalne usługi doradcze. W Polsce Deloitte rozpoczął swoją działalność w roku 1990. Nasze główne biuro mieści się w Warszawie, a sieć biur lokalnych obejmuje największe miasta polskie: Kraków, Gdańsk, Łódź, Wrocław, Katowice, Poznań, Szczecin oraz Rzeszów. W Polsce zatrudniamy łącznie ponad 1000 pracowników, którzy świadczą usługi w obszarach:

• audyt• konsulting• zarządzanie ryzykiem• doradztwo finansowe• doradztwo podatkowe• kancelaria prawnicza

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/pl/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms.