Mentori :Dr.Sc.Ibish Mazreku

Punoi :Shkumbin Gërguri

KARAKTERISTIKAT E ORGANIZIMIT TË NVM-VE NË REPUBLIKËN E KOSOVËS ME THEKS TË VEÇANTË NË REGJIONIN E PEJËS

Organizimi marrë në përgjithësi është alfa dhe omega i çdo aktiviteti jetësor.

PERMBAJTJA

QELLIMI DHE OBJEKTIVAT E PROJEKTIT

SHTJELLIME TE PERGJITHSHME MBI NVT-TE

KLASIFIKIMI I NVM-VE

ORGANIZIMI I NVM-VE

MJEDISI BIZNESOR NE KOSOVE

ANKETA E ZHVILLUAR NE REGJIONIN E PEJES

KONKLUDIMET DHE REKOMANDIMET

LITERATURA

QËLLIMI DHE OBJEKTIVAT

Ky punim ka për qëllim të japë një trajtim teorik dhe praktik të organizimit të NVM-ve si dhe të analizojë sfidat dhe mundësitë e organizimit të ndërmarrjeve në tregun kosovar drejt tregut ndërkombëtar.

Objektivat

Njohja me mundësitë e përgjithshme të NVM-ve për të operuar në një treg konkurrues.

Impakti dhe rëndësia e NVM-ve në zhvillimin ekonomik të vendit.

Analizimi i mënyrës se organizimit të NVM-ve në Republikën e Kosovës

Nxjerrja e të dhënave dhe informatave nga hulumtimi i NVM-ve me theks të veçantë në Regjionin e Pejës.

Arritja e konkludimeve dhe dhënia e rekomandimeve modeste për një organizim sa më të mirë të mjedisit biznesor.

SHTJELLIME TË PËRGJITHSHME MBI NVM-TË

Fleksibilitet, inovacion, punësim si dhe rritje e dinamikës ekonomike.

Shtylla kurrizore e ekonomive botërore.

Përbejnë mbi 90% të ndërmarrjeve në mbarë Botën dhe të cilat kontribuojnë në 50-60% të punësimit.

Rrëzimi i sistemit centralist të ekonomisë dhe fillimi i tranzicionit ekonomik krucial për zhvillim ekonomik.

Mikro ndermarrje 1-9 punëtorë

KLASIFIKIMI I NVM-VE

Ndermarrje të Vogla 10-49 punëtorë

Ndermarrje të Mesme 50-249 punëtorë

PSE DËSHTON NJË NDËRMARRJE ?

Matematika nuk funksionon

Pronarët nuk dalin jashtë kornizave të tyre të menaxhimit

Rritja jashtë kontrollit

Menaxhimi i dobët i financave

Mungesa e keshit

Jo-efiçienca e operimit

Menaxhimi jofunksional

Mashtrimi

Konkurrenca Nepotizmi

ORGANIZIMI I NVM-VE

Organizimi sipas formës ligjore:

Biznes Individual

Shoqeri me pergjegjesi të kufizuar (SH.P.K)

Ortakëri e kufizuar

Ortakëri e përgjithshme

Shoqëri Aksionare

Ndërmarrje jo rezidente

Ligji nr. 02/l-123 për shoqëritë tregtare në Republikën e Kosovës

Organizimi sipas formës së pronësisë:

Pronësi me një pronar

Ortakëri

Korporata

SLLO

VEN

IA

BULL

GAR

IA33

58

MES

ATAR

JA (E

VRO

PA D

HE

AZIA

QEN

DRO

RE)

71

KOSO

VA

86

MJEDISI BIZNESOR NË KOSOVË

1,815,606 banorë

GNI 3.640,00 $

Largësia në vijë ajrore me detin Adriatik është rreth 100 kilometra

REPU

BLIK

A CE

KE

75

90

KRO

ACIA

SHQ

IPER

IA

89

BOSN

A D

HE

HER

CEG

OVI

NA

131

ORGANIZIMI I NVM-VE NË REGJIONIN E PEJËS

101 NVM

Tregtare, Prodhuese, Shërbyese

Fazat e Anketimit

Identifikimi i NVM-ve

Mbledhja dhe analizimi i te dhenave

Konkludimet dhe rekomandimet

VENDI KU USHTROJNË VEPRIMTARINË NDËRMARRJET

PEJE

DEC

AN

50

8

GJA

KOVE

9

ISTO

G

24

KLIN

E

2

ME

SHU

ME

SE N

JE V

END

8

VEPRIMTARIA E NDËRMARRJEVE

TREG

TI

PRO

DH

IM

33.66%

8.91%

SHER

BIM

26.73%

KOM

BIN

UAR

30.69%

STRUKTURA GJINORE E THEMELUESEVE

MES

HKU

J

FEM

RA

92.03%

7.97%

2011

MES

HKU

J

FEM

RA

92.08%

7.92%

2014

MENAXHIMI I NVM-VE

PRO

NAR

I

BASH

KEPR

ON

ARET

75.25%

9.91%

DRE

JTO

RI /

MEN

AXH

ERI

10.78%

SEBA

SHKU

4.95%

STILI I UDHËHEQJËS

AUTO

KRAT

IK

DEM

OKT

RATI

K

6.93%

41.58%

LIBE

RAL

51.49%

BIZN

ESE

IND

IVID

UAL

E

SH.P

.K

81.19%

18.81%

PËRGJEGJËSIA LIGJORE E BIZNESEVE

KONKLUDIME

NVM-të ndihmojnë punësimin e personave të papunë si dhe zhvillimin e gjithëmbarshëm të ekonomisë së vendit

Forma e organizimit të ndërmarrjeve padyshim është treguesi më i mirë i kualitetit të një ndërmarrje dhe një sistemi të tërë të ndërmarrësisë

Pozita e femrës ndërmarrëse në Kosovë është për të ardhur keq

Menyra e organizmit e lidhur ngusht me financimin e biznes planit

REKOMANDIME

Hartimi i kornizës ligjore Gjetja e burimeve alternative per financimin e Start – up bizneseve

Inkuadrimi i femrës në biznes Politika makroekonomike për rritje të NVM-ve prodhuese

Formimi i Shoqërive Aksionare Internship për të rinjtë

Menaxhim nga profesionistet Politika kreditore favorizuese për NVM-të

Decentralizimi i struktures organizativeDigjitalizimi i bizneseve

Përmirësimi i procedurave për hapje dhe mbyllje të biznesitFormalizimi i bizneseve joformale

Paul Burns: Entrepreneurship and Small Business, 2001

Bavear, G: Small Business, Entrepreneurship and Enterprise Development, Januar 2002

Cepani Ariana: Sipermarrja dhe Menaxhimi i biznesit te vogel, 2006

Colin Barrow: The Essence of Small Business, 1998

Karl M. Wiig: People-Focused Knowledge Management, 2004

James M. Kouzes and Barry: Z. Posner: The Leadership Challenge Workbook, 2003

M.Mustafa, E. Kutllovci, P. Gashi, B. Krasniqi: Biznesi i Vogël dhe i Mesëm, 2006

OECD (Organization for Economic Co-operation and Development): Financing Newly Emerging Private Enterprises in Transition Economies, 1999

Durim Hoxha, Besnik Krasniqi: Ndërmarrësia e Femrave në Kosovë segment i rëndësishëm i zhvillimit ekonomik, Shkurt 2005

The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank: Doing Business 2014 Kosovo, 2013

MTI – Kosove: Hulumtimi i 800 Ndërmarrjeve te vogla dhe te mesme, 2011

Brychan Thomas, Christopher Miller and Lindon Murphy: Innovation and Small Business, 2011

Dr. Sarwar Hobohm: Small and Medium-Sized Enterprises in Economic Development: The UNIDO Experience

LITERATURA