Raport o sytuacji gospodarczej w Europie

1

Wpływ średnich przedsiębiorstw na sytuację gospodarczą UE

www.midmarketimpact.com

w Europie

Raport o sytuacji

Gospodarczej

2

WprowadzenieZnaczenie średniej wielkości przedsiębiorstw jest w Europie niedostatecznie doceniane. Jedynie niemiecki sektor małych i średnich przedsiębiorstw (tzw. Mittelstand) dysponuje biznesową i kulturową platformą, powszechnie uznawaną przez decydentów politycznych, liderów biznesu i ogół społeczeństwa.

Nawet powierzchowne badania wykazują, że średnie przedsiębiorstwa odgrywają kluczową rolę w gospodarce europejskiej i zatrudniają miliony ludzi. Brakuje jednak definitywnego badania, które zbierałoby różnorodne elementy by zapewnić kompleksowe i wiarygodne spojrzenie na wpływ tego sektora, jego charakterystykę i sukcesy.

W Sage, bardzo dbamy o naszych klientów zarówno należących do średnich firm, jak i do dużych korporacji. Naszym celem jest zapewnianie im czegoś więcej niż tylko doskonałe oprogramowanie i wsparcie. Rozumiemy ich aspiracje i staramy się zapewnić im wszystkie potrzebne informacje do skutecznego prowadzenia ich działalności.

Jako orędownik naszych klientów i całego rynku średnich przedsiębiorstw chcemy wpłynąć na wzrost świadomości jak niezwykle ważny jest ten segment gospodarki europejskiej. Chcemy by decydenci, media, konsumenci, przedstawiciela świata biznesu i samych średnich przedsiębiorstw rozumieli i doceniali potencjał wzrostu tego segmentu i to, jak można zapewnić mu dalsze wsparcie.Wierzymy, że europejskie średnie przedsiębiorstwa są cichymi bohaterami gospodarki, czego niniejszy raport dowodzi.

Dyrektor Generalny Sage ds. Średnich Przedsiębiorstw, Jayne Archbold

3

Treść

Wprowadzenie

Streszczenie

Podsumowanie międzynarodowe

Porównania międzynarodowe

Perspektywy na rynkach średnich przedsiębiorstw

Prezentacja fragmentów europejskiego rynku średnich przedsiębiorstw

Wielka Brytania

Irlandia

Niemcy

Hiszpania

Francja

Portugalia

Włochy

Holandia

Belgia

Polska

Słowacja

Republika Czeska

Podsumowanie

Załącznik techniczny

O firmie Sage

2

4

6

13

16

20

24

30

35

42

48

54

61

69

76

82

89

96

104

106

110

Prawa autorskie i podziękowania

W opracowaniu niniejszego raportu pomagała Cebr – niezależna firma doradcza specjalizująca się w kwestiach gospodarki i biznesu, założona w 1992 roku. Raport w znacznej mierze opiera się na ich niezależnych badaniach. Badanie obejmuje 12 głównych gospodarek europejskich.

Dodatkowo przy sporządzaniu raportu wykorzystano wyniki ankiet wypełnionych przez 814 osób odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji biznesowych z 12 krajów europejskich. Wywiady przeprowadzono online w grudniu 2014 r. Realizowała je firma Redshift Research, która wykorzystała rozsyłane pocztą elektroniczną zaproszenia i internetową ankietę.

Poglądy wyrażone w niniejszym dokumencie przedstawiają zdanie jego autorów i są oparte na przeprowadzonych przez nich badaniach. Treść raportu może odbiegać od poglądów firmy Sage.

4

Na przestrzeni ostatniego trudnego okresu w gospodarce europejskiej trwała dyskusja na temat potencjalnych źródeł wzrostu w wiodących gospodarkach Europy. Decydenci polityczni i komentatorzy koncentrowali się raczej na roli startupów i dużych przedsiębiorstw.

Celem niniejszego raportu jest przedstawienie przedsiębiorstw plasujących się pomiędzy owymi kategoriami, zbyt dużych na rolę tradycyjnej małej firmy a zarazem mniejsze od, dominujących w wiadomościach gospodarczych, spółek notowanych na giełdach.

Firma Sage zleciła Centre for Economics and Business Research (Cebr) zbadanie charakterystyki gospodarczej średnich przedsiębiorstw (które dalej w tekście nazywamy „średnimi przedsiębiorstwami“) w 12 wybranych gospodarkach europejskich, które łącznie składają się na 86% PKB UE. Celem niniejszego opracowania jest podkreślenie znaczenia wkładu średnich przedsiębiorstw w gospodarkę europejską. Niniejszy raport przedstawia wyniki badań i powiązanego z nim zbierania informacji.

W dyskusjach ekonomicznych i politycznych często przeocza się średnie przedsiębiorstwa, koncentrując się na dużych korporacjach i małych firmach / startupach. Jednak, jak wykaże ten raport, średnie przedsiębiorstwa są kluczowym elementem działalności gospodarczej w całej Europie.

W 2014 roku, w krajach objętych analizą, średnie

przedsiębiorstwa stanowiły zaledwie 1% wszystkich firm z gospodarki przedsiębiorstw, jednak wypracowały 20% obrotów, wygenerowały 18% wartości dodanej brutto (WDB)* i zapewniły zatrudnienie dla 17% siły roboczej.

W tym roku średnie przedsiębiorstwa zatrudniały łącznie 18.7 mln osób. Jest to znaczny wkład w całkowite zatrudnienie na kontynencie, na którym powszechnie jest podwyższone bezrobocie i powolne tworzenie miejsc pracy. Jednak także średnie przedsiębiorstwa zostały, w ostatnich latach, dotknięte zakłóceniami na europejskim rynku pracy, na którym poziom bezrobocia pozostał bez zmian w okresie lat 2009-13.

Dopiero w 2014 r. odnotowano wzrost zatrudnienia o 0.8%. Niemal połowę tego wzrostu zapewniło tworzenie miejsc pracy przez średnie przedsiębiorstwa z Wielkiej Brytanii. W dalszej perspektywie liczy się na równomierny wzrost. Przewiduje się, że do 2019 r. średnie przedsiębiorstwa będą zwiększać zatrudnienie o około 124 tysięcy osób rocznie, całkowite zatrudnienie wyniesie wówczas 19.3 miliona pracowników.

W obrębie badanych krajów udział średnich przedsiębiorstw w generowaniu WDB wynosił od 15% a 23% łącznej wartości generowanej przez gospodarkę przedsiębiorstw. W wartościach bezwzględnych, szacuje się, że niemieckie średnie przedsiębiorstwa wygenerowały w 2014 r. 298 mld EUR, czyli równowartość około 20% WDB całej gospodarki przedsiębiorstw.

Streszczenie

“Oczekuje się, że WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa osiągnie w 2015 r. około 1.06 biliona €, co będzie stanowićwzrost o średnio 3%, zaś w roku 2019 osiągnie 1.2 biliona €”

5

WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa wzrosła zaledwie z878 miliardów € w 2009 roku do szacowanego 1.03 biliona euro w 2014 roku (w przeliczeniu na obecne ceny).

W przyszłości oczekuje się dalszego wzrostu, wspomaganego przez stopniowe odradzanie się popytu oraz złagodzenie finansowych ograniczeń dotykających średniej wielkości przedsiębiorstwa. Oczekuje się, że WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa osiągnie w 2015 r. około 1.06 biliona €, co będzie stanowić wzrost o średnio 3%, zaś w roku 2019 osiągnie 1.2 biliona €.

Niezależnie od powyższego wkładu w gospodarkę, średnie przedsiębiorstwa są ważnym motorem eksportu. W badanych krajach odpowiadały za 17% całego eksportu towarów. W obrębie dwunastu krajów objętych badaniem średnie firmy eksportowały w 2012 r. towary o łącznej wartości 634 miliardów €. Eksporterzy zapewnili cenny impuls popytu dla krajowych gospodarek, które na skutek polityki oszczędnościowe i wysokiego zadłużenia gospodarstw domowych, borykają się ze słabym popytem krajowym.

Dodatkowo średnie przedsiębiorstwa są istotnym motorem postępu. Blisko dwie trzecie ze średnich przedsiębiorstw działa innowacyjnie (63%), rozwija i przyjmuje nowe produkty i praktyki biznesowe. Co więcej we wszystkich badanych krajach innowacyjność średnich firm była wyższa od przeciętnej dla danej gospodarki.

W 9 z 12 analizowanych krajów wartość dodana, generowana przez pracowników średnich przedsiębiorstw

jest wyższa od średniej krajowej. Jedynie w Irlandii, Niemczech i Francji produktywność średnich przedsiębiorstw jest niższa od średniej krajowej gospodarki przedsiębiorstw.

W badanych 12 krajach firmy te finansują 15% wydatków na badania i rozwój, co dodatkowo podkreśla to jak średnie przedsiębiorstwa pomagają w napędzaniu postępu technologicznego i zwiększeniu zasobów wiedzy.

* WDB jest miarą produkcji gospodarczej obejmującą towary i usługi. Mniej więcej porównywalna do

PKB, może być traktowane jako dochód/obrót, pozostały po odjęciu kosztu ich pozyskania.

Patrz załącznik techniczny.

6

1. Podsumowanie międzynarodowe

W 2014 r. Średnie firmy wygenerowały 1.0 biliona EUR WDB

W obrębie badanych krajów udział średnich przedsiębiorstw w generowaniu WDB wynosił od 15% do 23% łącznej wartości generowanej przez gospodarkę przedsiębiorczą. W wartościach bezwzględnych, szacuje się, że niemieckie średnie przedsiębiorstwa wygenerowały w 2014 r. 298 mld EUR, czyli równowartość 20% WDB całej gospodarki przedsiębiorstw.

Średnie przedsiębiorstwa w większych, bardziej dojrzałych gospodarkach, jak np. brytyjska, francuska, włoska i hiszpańska generują proporcjonalnie mniejszy odsetek całkowitej WDB.

Naturalną cechą mniejszych gospodarek jest mniejszy potencjał średnich przedsiębiorstw, jednak zazwyczaj generują one większą część WDB całej gospodarki przedsiębiorstw (np. kraje widniejące po prawej stronie Wykres 1 - naprzeciw)

Średnie przedsiębiorstwa obejmują 180 000 firm

Liczba średnich przedsiębiorstw w poszczególnych krajach objętych analizą jest bardzo różna. W Niemczech działa 57 000 średnich przedsiębiorstw, co stanowi 32% wszystkich średnich przedsiębiorstw w badanych krajach.

Niemieckie i brytyjskie firmy stanowią 46% średnich przedsiębiorstw z 12 krajów przedstawionych na sąsiednim rysunku.

Na Słowacji działa około 2150 średnich przedsiębiorstw, czyli mniej niż 4% takich przedsiębiorstw działających w Niemczech.

300

250

200

150

100

50

0

350

Wykres 1: Wartość dodana brutto (WDB) generowana przez średnie przedsiębiorstwa, w wartościach bezwzględnych (miliardy euro) i jako procent WDB całej gospodarki przedsiębiorstw (2014 r.)

25%

20%

15%

10%

5%

0%

Źródło: Eurostat SBS, analiza Cebr


Udział w całej WDB(prawa oś)

WDB w mld euro (lewa oś)

298

205

139

10674 73

40 3717 16 14 6

60.000

Wykres 2: Porównanie liczby średnich przedsiębiorstw działających w 2014 r.

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

57.400

26.60019.500

18.90015.300 14.000

8.7006.700

4.500 2.1502.6004.300

70.000

Niem

cy

Francja

Belgia

Holandia

Portugalia

Irlandia

Wielka Brytania

Hiszpania

Polska

Włochy

Czechy

Słowacja

Niemcy

Francja

Belgia

Holandia

Portugalia

Irlandia

WB

Hiszpania

Polska

Włochy

Czechy

Słowacja

7

Słowacja

“W obrębie badanych krajów udział średnich przedsiębiorstw w generowaniu WDB wynosił od 15% do 23% łącznej wartości generowanej przez gospodarkę przedsiębiorczą.”

15%

23%

8

Średnie przedsiębiorstwa wnoszą znaczący wkład w produkcjęi zatrudnienie

W Portugalii średnie przedsiębiorstwa – pomimo iż jest ich zaledwie 4500 – generują 22% WDB całej gospodarki przedsiębiorstw, zatrudniając zaledwie 16% wszystkich pracowników.

Nieproporcjonalnie duży wkład w WDB (w stosunku do zatrudnienia) obserwuje się także w Holandii, jak i również w innych gospodarkach z Południa Europy, np. w Hiszpanii i Włoszech.

W Niemczech średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za jedną piątą zarówno WDB jak i zatrudnienia Wśród krajów objętych badaniem jedynie w Holandii, Portugalii, Polsce i Czechach średnie przedsiębiorstwa mają wyższy udział w całkowitej WDB.

Średnie przedsiębiorstwa zatrudniają w całej Europie 18,7 mln osób

Wśród krajów objętych badaniem najwięcej pracowników zatrudniają niemieckie średnie przedsiębiorstwa, w których pracuje 5,5 mln pracowników.

W czterech krajach o największym sektorze średnich przedsiębiorstw pracują przeszło dwie trzecie wszystkich pracowników europejskich średnich przedsiębiorstw – 12.7 mln osób.

Pomimo, że PKB Polski wynosi około 40% hiszpańskiego, polskie średnie przedsiębiorstwa zatrudniają więcej pracowników niż hiszpańskie. Odzwierciedla to niższą produktywność polskich średnich przedsiębiorstw, jak również gwałtowny spadek zatrudnienia, jaki wystąpił w ostatnich latach w Hiszpanii.

22%

20%

18%

16%

14%

12%

10%

24%

Wykres 3: Udział średnich przedsiębiorstw w krajowej wartości dodanej brutto (WDB) i całkowitym zatrudnieniu w 2014 r.

Belgia

WB

Francja

Włochy

Hiszpania

Holandia

Polska

Niem

cy

Czechy

Irlandia

Portugalia

Słowacja



WDB Zatrudnienie22%22%

21% 21%20%

19%17% 17% 17% 17% 17%

15%16%

19% 19% 19%20%

15%

13%

16%

21%

13%

16%15%

6.000

Wykres 4: Zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach (w tysiącach), 2014 r.

Belgia

WB

Francja

Włochy

Hiszpania

Holandia

Polska

Niem

cy

Czechy

Irlandia

Portugalia

Słowacja

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0

5.481

3.022

2.361

1.8011.508

1.428985

675 467223241425

9

W 9 z 12 analizowanych krajów wartość dodana, generowana przez pracowników średnich przedsiębiorstw jest wyższa od średniej krajowej

Jedynie w Irlandii, Niemczech i Francji produktywność średnich przedsiębiorstw jest niższa od średniej krajowej gospodarki przedsiębiorstw.

Pracownicy średnich przedsiębiorstw w Belgii uzyskują najwyższą średnią wartość WDB na pracownika – wynosiła ona w okresie 2009-2014 średnio 82,900 euro na pracownika.

W Hiszpanii, Portugalii i Włoszech, WDB generowana przez pracowników średnich przedsiębiorstw jest co najmniej o 25% wyższa od średniej dla całych gospodarek tych krajów. Pokazuje to jak średnie przedsiębiorstwa pomagają w zwiększaniu produktywności w tych, borykających się z problemami, gospodarkach.

Średnie przedsiębiorstwa wyeksportowały w 2012 r. towary o wartości 634 miliardów euro

W obrębie dwunastu krajów objętych badaniem średnie przedsiębiorstwa eksportowały w 2012 r. towary o łącznej wartości 634 miliardów €. Odpowiada to za 17% całego eksportu towarów w owym roku.

Udział niemieckiego eksportu towarów eksportowanych przez średnie przedsiębiorstwa należy do najniższych – wynosi zaledwie 12%. Jednak w wartościach bezwzględnych niemieckie średnie przedsiębiorstwa pozostają największym eksporterem spośród krajów objętych badaniem. W 2012 r. niemieckie średnie przedsiębiorstwa wyeksportowały towary o wartości 219 miliardów euro.

Włoskie średnie przedsiębiorstwa mają największy udział w krajowym eksporcie towarów, w 2012 roku ów udział wyniósł 27% co przekładało się na 105 miliarda euro.

Belgia

Belgia

WB

WB

Francja

Francja

Włochy

Włochy

Hiszpania

Hiszpania

Holandia

Holandia

Polska

Polska

Niem

cy

Niem

cyC

zechy

Czechy

Irlandia

Irlandia

Portugalia

Portugalia

Słowacja

Słowacja

80

70

60

50

40

30

20

90

Wykres A: Produktywność pracowników (w tysiącach euro rocznej WDB na pracownika), średnia z lat 2009-14

Średnie przedsiębiorstwa

10

0

Gospodarka przedsiębiorstw

30%

Wykres 5: Udział średnich przedsiębiorstw w całym krajowym eksporcie towarów, w 2012 r.

25%

20%

15%

10%

5%

27%

25% 25%24%

20%

17%

15%14%

12%11%11%

12%



10

“We wszystkich badanych krajach innowacyjność średnich firm była wyższa, niz jest to w przypadku przeciętnej gospodarki”

11

Średnie przedsiębiorstwa, częściej niż typowe firmy, wprowadzają innowacje

We wszystkich badanych krajach innowacyjność średnich firm była wyższa, niz jest to w przypadku przeciętnej gospodarki. W 2012 roku we wszystkich krajach oprócz

Polski i Słowacji, przeszło połowa średnich firm wprowadziła innowacje. W Irlandii i Niemczech odsetek ten zbliżał się do trzech czwartych.

We Włoszech, a także w Hiszpanii i Portugalii średnie przedsiębiorstwa wprowadzają innowacje znacznie częściej niż inne podmioty. Prawdopodobnie przyczynia się to do obserwowanej tam wyższej produktywności.

W 2013 r. Średnie przedsiębiorstwa zainwestowały w badania i rozwój 22 miliardy euro

W 2013 r. europejskie średnie przedsiębiorstwa wydały na badania i rozwój 22,4 miliarda euro; odpowiada to za 15% wydatków poniesionych na ten cel przez wszystkie przedsiębiorstwa.

Niemieckie średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za przeszło połowę tej sumy – ich wydatki wyniosły €5,9 miliarda euro; jednakże stanowiło to zaledwie 11% całkowitych niemieckich wydatków na badania i rozwój w owym roku.

Równocześnie w mniejszych gospodarkach średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za znacznie wyższy odsetek wydatków na badania i rozwój.

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

90%

Wykres 6: Odsetek firm, które w 2012 r. wprowadzały innowacje.

Źródło: Badanie wspólnotowe na temat innowacji (CIS), analiza Cebr


10%

Wszystkie przedsiębiorstwa74%74%

71% 69% 67% 66% 66%

58% 57% 56%

40%36%

67%59%

56% 56% 55%53%

51% 44% 50%

34%34% 23%

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0

7.000

Wykres 7: Wydatki na badania i rozwój (w milionach € – lewa oś) i udział całości wydatków przedsiębiorstw na badania i rozwój

(prawa oś), 2013 r.

45%40%

35%

30%

25%

20%

Źródło: Eurostat – Wydatki firm na badania i rozwój, baza danych (BERD), analiza Cebr

Wydatki na B+R (lewa oś)

15%

10%

5%

0%

Udział wydatków na B+R (prawa oś)

Belgia

Belgia

WB

WB

Francja

FrancjaW

łochy

Włochy

Hiszpania

Hiszpania

Holandia

Holandia

Polska

Polska

Niem

cy

Niem

cy

Czechy

Czechy

Irlandia

Irlandia

Portugalia

Portugalia

Słowacja

Słowacja

12

“Brytyjskie średnie przedsiębiorstwa osiągnęły najbardziej dynamiczny wzrost od czasu kryzysu z 2009 r”

13

2. Porównania międzynarodowe

Od recesji z roku 2009, największy powrót koniunktury odnotowano w wielkiej brytanii.

Brytyjskie średnie przedsiębiorstwa osiągnęły najbardziej dynamiczny wzrost od czasu kryzysu z 2009 r. Jednakże, jako że wzrost liczony jest w pieniądzu, skala wzrostu jest zawyżona ze względu na stosunkowo wysoką inflację, w okresie 2010-12.

Również Niemcy i Polska odnotowały wysoki wzrost, WDB w tych krajach osiągnął 20%, wśród średnich przedsiębiorstw, w okresie pięciu lat do 2014 r.

Tymczasem peryferyjne gospodarki, takie jak Irlandia, Portugalia i Hiszpania odnotowały w 2014 niższą WDB niż w roku 2009. Odzwierciedla to przeciągające się zaburzenia w gospodarce, do jakich doszło w tych krajach, w latach objętych analizą.

Wpływ europejskiego kryzysu zatrudnienia na średnie przedsiębiorstwa

W większości krajach objętych analizą, w okresie pięciu lat do 2014 r. zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach zmalało. Odzwierciedlato skalę redukcji miejsc pracy w trakcie kryzysu finansowego i po nim, a także podwyższony poziom bezrobocia będący skutkiem polityki „oszczędnościowej“ stosowanej w wielu peryferyjnych gospodarkach.

Głównymi wyjątkami są Wielka Brytania – która doświadczyła w ostatnich kilku latach gwałtownego wzrostu zatrudnienia – oraz Niemcy, w których zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach od 2005 r. utrzymuje się na stałym poziomie lub rośnie.

-20% -10%0

40%30%20%10%



Wykres 8: Skumulowane zmiany w nominalnej WDB wśród średnich przedsiębiorstw, mierzonej w lokalnej walucie w latach 2009-14.

-13%

-11%

-8%

5%

10%

11%

13%

15%

16%

18%

19%

33%

Hiszpania

Czechy

-20% -15% -10% 5% 10%-5% 0% 15%

-18%-13%

-7%

-5%

-4%

-4%

-3%

-2%0%

5%

9%

10%

Wykres 9: Skumulowane zmiany w zatrudnieniu w średnich przedsiębiorstwach (w osobach) w okresie 2009-14.

Irlandia

Irlandia

Portugalia

Portugalia

HiszpaniaHolandia

Holandia

Włochy

Włochy

Francja

Francja

Czechy

Belgia

Belgia

Słowacja

Słowacja

Niemcy

Niemcy

Polska

Polska

WB

WB

14

“W porównaniu z wkładem wnoszonym w WDB przez małe i duże przedsiębiorstwa, średnie przedsiębiorstwa, w okresie pięciu lat do roku 2014, jedynie w Czechach uzyskały wzrost szybszy od nich”

15

Jedynie w czechach średnie przedsiębiorstwa doznały wzrostu

W porównaniu z wkładem wnoszonym w WDB przez małe i duże przedsiębiorstwa, średnie przedsiębiorstwa, w okresie pięciu lat do roku 2014, jedynie w Czechach uzyskały wzrost szybszy od nich.

W Polsce, Holandii i Irlandii, średnie przedsiębiorstwa uzyskały najniższy wzrost wśród wszystkich trzech kategorii przedsiębiorstw.

W większości krajów (8 z 12) duże przedsiębiorstwa uzyskały najwyższy wzrost WDB spośród wspomnianych trzech segmentów ryku.

W połowie krajów objętych badaniem zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach było niższe od oczekiwanego

Diagram po prawej porównuje wzrost zatrudnienia w latach 2009-14 w różnych segmentach gospodarek poszczególnych krajów. Jeżeli chodzi o zatrudnienie w owym okresie, średnie przedsiębiorstwa w większości krajach (7 z 12) osiągnęły wyniki gorsze niż inne kategorie przedsiębiorstw.

Średnie przedsiębiorstwa w Hiszpanii, Irlandii, Polsce, Czechach, Belgii i Niemczech uzyskiwały wolniejszy wzrost zatrudnienia (lub nawet doznawały znaczącego spadku) w porównaniu do dużych i małych przedsiębiorstw należących do gospodarki przedsiębiorstw.

Jedynym krajem, w którym średnie przedsiębiorstwa doswiadczyly najszybszego wzrostu w okresie pięciu lat do roku 2014 była Wielka Brytania. Dane te mogą być mylące, gdyż zostały wyciągniete z badan prowadzonych wśród zarejestrowanych przedsiębiorstw i nie uwzględniają gwałtownego wzrostu zatrudnienia wśród niezarejestrowanych mikroprzedsiębiorstw, jaki miał miejsce w ostatnich latach w Wielkiej Brytanii.

Wykres 10: Skumulowane zmiany w WDB w gospodarce przedsiębiorstw, wg rozmiaru przedsiębiorstwa, mierzonej w lokalnej

walucie w latach 2009-14.

Irlandia

Portugalia

Hiszpania

Holandia

Włochy

Francja

Czechy

Belgia

Słowacja

Niemcy

Polska

Wielka Bryt.

Irlandia

Portugalia

Hiszpania

Holandia

Włochy

Francja

Czechy

Belgia

Słowacja

Niemcy

Polska

Wielka Bryt.

-30% -20% 10% 20%-10% 0% 30% 40%

Źródło: Eurostat SBS, analiza Cebr.

Źródło: Eurostat SBS, analiza Cebr.

Duże

Duże

Średnie

Średnie

Małe

Małe

Wykres 11: Skumulowane zmiany w gospodarce przedsiębiorstw z rozbiciem na rozmiar przedsiębiorstwa (w liczbie osób)

w latach 2009-14.

-20%-15% 5% 10%-5% 0% 15%-10% 20%

16

3. Perspectywy na rynkachśrednich przedsiębiorstwOczekuje się, że do 2019 r. Średnie przedsiębiorstwa będą generować WDB 1,2 biliona euro

Po kilku słabszych latach, europejskie średnie przedsiębiorstwa uzyskują wyrównany wzrost. Oczekuje się, że ich w 2015 r. ich wkład w WDB wyniesie około 1.06 biliona euro, co będzie oznaczać roczny wzrost o około 3.0%.

Do 2019 r. oczekuje się, że roczny wkład średnich przedsiębiorstw w WDB wzrośnie o dodatkowe 146 miliardów euro co zwiększy całkowitą wartość WDB do przeszło 1.2 biliona euro w roku 2019.

Do 2019 r. Roczny obrót średnich przedsiębiorstw wzrośnie do 5,4 biliona euro

Europejskie średnie przedsiębiorstwa osiągnęły w 2014 r. szacowany obrót na 4.6 biliona euro, co oznacza wzrost o przeszło jedną piątą z 3.8 biliona euro w 2009 roku.

Oczekuje się, że ów wkład w gospodarkę europejską wzrośnie w 2015 r. osiągając 4.7 biliona euro. Także w kolejnych latach oczekuje się wyrównanego wzrostu, prognozuje się, że w 2019 r. obrót wyniesie około 5.4 biliona euro.

Wykres 13: Nominalny obrót wygenerowany przez średnie przedsiębiorstwa, w miliardach euro, w latach 2008-19.

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

5.800

5.300

4.800

4.300

3.800

1.800

1.300

4.183

3.7763.977

4.3034.485 4.481 4.585 4.711 4.852

4.9945.186

5.356

3.300

2.800

2.300

800

Wykes 12: Nominalna WDB wygenerowana przez średnie przedsiębiorstwa, w miliardach euro, w latach 2008-19.


2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

1.400

1.200

1.000

800

600

946

878925

978977 995

1.0251.056 1.088

1.1201.163

1.202

400

200

0


17

Wykes 12: Nominalna WDB wygenerowana przez średnie przedsiębiorstwa, w miliardach euro, w latach 2008-19.

“Europejskie średnie przedsiębiorstwa osiągnęły w 2014 r. szacowany obrót na 4.6 biliona euro, co oznacza wzrost o przeszło jedną piątą z 3.8 biliona euro w 2009 roku”

18

Oczekuje się, że w 2019 r. Na rynku działać będzie 188 300 średnich przedsiębiorstw

Liczba średnich przedsiębiorstw na rynku w latach 2008-14 była mniej więcej wyrównana, przy czym wywołane recesją upadki przedsiębiorstw w Europie południowej były równoważone przez rozwój firm w krajach północnej i zachodniej Europy. W 2014 r. w krajach objętych badaniem działało około 180 800 średnich przedsiębiorstw.

Oczekuje się, że w 2015 roku liczba ta nie ulegnie większym zmianom, co odzwierciedla trudne warunki z jakimi nadal boryka się Europa. Jednak oczekuje się, że do 2019 r. przybędzie 7700 firm, przewidujemy, że na rynku działać będzie 188 300 średnich przedsiębiorstw.

Zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach będzie równomiernie wzrastać, osiągając w 2019 r 19,3 miliona

W ostatnich kilku latach mieliśmy do czynienia z zastojem w zatrudnieniu w europejskich średnich przedsiębiorstwach, redukcję etatów w krajach południowych równoważyło tworzenie nowych miejsc pracy w innych częściach kontynentu. Dopiero w 2014 r. odnotowano wzrost zatrudnienia o 0.8%, niemal połowę tego wzrostu zapewniło tworzenie miejsc pracy przez średnie przedsiębiorstwa z Wielkiej Brytanii.

W dalszej perspektywie przewiduje się równomierny wzrost. Przewiduje się, że do 2019 r. średnie przedsiębiorstwa będą zwiększać zatrudnienie o około 124 tysięcy osób rocznie, całkowite zatrudnienie wyniesie wówczas 19.3 miliona pracowników.

Wykres 15: Zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach, w tysiącach w latach 2008-19

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

20.000

19.500

19.000

18.500

18.000

17.500

17.000

19.157

18.782 18.68918.784

18.87019.010

19.304

Wykres 14: Liczba średnich przedsiębiorstw w tysiącach w latach 2008-19



2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

200

195

190

185

180

175

165

182

82 180 181 179 179181

181182

183186

188

170

160

18.561 18.67418.59418.53818.540

19

“Liczba średnich przedsiębiorstw na rynku w latach 2008-14 była mniej więcej wyrównana, przy czym wywołane recesją upadki przedsiębiorstw w Europie południowej były równoważone przez rozwój firm w krajach północnej i zachodniej Europy”

20

Rzut oka na europejskie średnie przedsiębiorstwaZ jakimi tendencjami mamy obecnie do czynienia w średnich przedsiębiorstwach? Chcieliśmy przedstawić priorytety, obawy i działalność średnich przedsiębiorstw w całej Europie poprzez bezpośrednią dyskusję z samymi firmami. Oto migawka, odzwierciedlająca wyniki ankiet przeprowadzonych wśród 814 decydentów biznesowych ze średnich przedsiębiorstw.

W całej Europie, pomimo utrzymującej się na niektórych rynkach niepewności, średnie przedsiębiorstwa wykazują odporność i optymizm. W ankiecie przeprowadzonej wśród liderów biznesu, przeważająca większość (75%) powiedziała, że oczekuje iż w ciągu kolejnych 12 miesięcy obrót ich firm pozostanie bez zmian lub wzrośnie. 39% powiedziało, że spodziewa się wzrostu obrotów nawet o 10%.

Ów optymizm przekłada się także na zatrudnienia. Średnie przedsiębiorstwa spodziewają się także, iż w przyszłym roku zwiększą zatrudnienie. 55% firm planuje zatrudnić w 2015 roku nowych pracowników, i choć w większości przypadków zakłada się na jedynie skromny wzrost zatrudnienia, to 1 na 10 przedsiębiorstw planuje zatrudnienie przeszło 25 nowych osób.

Jednak liderzy średnich przedsiębiorstw planując rozwój uwzględniają możliwość spadku koniunktury i pamiętają o wprowadzeniu zabezpieczeń. Kluczową kwestią jest efektywność. Kluczowe priorytety firm w nadchodzącym roku to kontrola kosztów (51%) oraz wzrost efektywności (48%).

Pytani o wyzwania, przed jakimi stoją ich firmy, liderzy średnich przedsiębiorstw jako najważniejsze wymieniają efektywność (34%) oraz produktywność personelu (33%).

Efektywność działalności jest także celem inwestycji dokonywanych przez średnie przedsiębiorstwa. Wraz z rozwojem nowych produktów lub usług (27%), efektywność działalności została wskazana, jako bieżący priorytet.

27% 27% 27%26% 26%

23%

18% 18% 17%15%

12%

30%

25%

20%

15%

10%

5%

0%

11%9%

Wyd

ajno

ść fi

rmy

Prod

ukty

wno

ść…

Now

y pr

oduk

t lub

…

Wzr

ost fi

rmy

Szko

leni

e/ro

zwój

…

Obs

ługa

klie

nta

Kosz

ty p

raco

wni

cze

Eksp

ansj

a…

Dos

tępn

ość…

Zarz

ądza

nie

tale

ntam

i

Fina

nsow

anie

Zgod

ność

Aud

ytow

alno

ść/i

dent

…

Wzrost

P5 Obecne inwestycje

21

Eksport

Zgodnie z danymi historycznymi, ankieta wykazała, że jedna czwarta średnich przedsiębiorstw nie sprzedaje na rynku zagranicznym. Jednak wśród prowadzących eksport blisko dla jednej trzeciej, eksport odpowiada za więcej niż 20% ich działalności. Największymi wyzwaniami dla eksporterów są przepisy (57%) i sprawy podatkowe/finansowe (47%).

Tradycyjnie średnie przedsiębiorstwa osiągały korzystną pozycję łącząc lokalne powiązania z działaniem globalnym. Oznacza to, że mogą one docierać do dalszych rynków, przy wykorzystaniu lokalnych dostawców i działań, mają też tendencję do lokalnego zachowywania większej części PKB niż przedsiębiorstwa należące do innych segmentów. Badanie wykazało, że najważniejszym rynkiem zagranicznym jest wewnętrzny rynek europejski, 71% firm wiąże dalszy rozwój eksportu z Europą. Niemcy, jako największa gospodarka europejska są rynkiem zbytu dla 47% eksporterów, drugie miejsce przypada Francji będącej rynkiem dla 39% eksporterów.

Dostęp do środków finansowych

W ostatnich, trudnych gospodarczych, czasach dostęp do środków finansowych pozostaje jednym z głównych problemów, z jakimi borykają się średnie przedsiębiorstwa. Uzyskanie środków finansowych stanowi wyzwanie dla 22% respondentów, a głównym źródłem finansowania zewnętrznego, co nie powinno zaskakiwać, są przeważnie kredyty bankowe (37%). Być może ze względu na to, oraz na niedawne problemy z dostępem do kapitału, 74% badanych rozważyło by, lub już rozważało alternatywne źródła finansowania, jak np. finansowanie kapitałowe i finansowanie społecznościowe (ang. crowdfunding).

39% liderów średnich przedsiębiorstw zgłosiło także obawy o kapitał obrotowy, mówili oni, że UE powinna zrobić więcej na rzecz poprawy struktury kredytów i obniżenia stop oprocentowania. W pierwszej kolejności jednak przedstawiciele średnich przedsiębiorstw skarżą się na biurokrację, 53% wzywa do ograniczenia biurokracji i wypełniania formularzy.

4%

0% 10%

Inne

Bariera językowa

Brak doświadczenia

Obawy walutowe

Podatki i finansowanie

Regulacje

3 największe wyzwania dla eksportu

15%

22%

29%

47%

57%

20% 30% 40% 50% 60%

22

TalTalent i życie zawodowe

Odwiecznym problemem tego sektoru jest zarządzanie talentami. W przeszłości atrakcyjne dla średnich przedsiębiorstw było przyciąganie i zatrzymywanie utalentowanych pracowników, potrzebnych do rozwoju. W badaniu liderzy biznesu powiedzieli, że głównym wyzwaniem dla zarządzania talentami jest zatrzymanie wartościowych pracowników (60%), pomimo występujących na niektórych rynkach problemów z bezrobociem, podczas gdy główną barierą do zatrudnienia jest płaca (59%) oraz zaoferowanie rozwoju zawodowego (50%)

Życie zawodowe jest kluczowym polem walki w wojnie o talenty. Ankieta wykazała, że 64% pracuje czasami po normalnych godzinach pracy, a 47% pracodawców umożliwia pracownikom pracę z domu. Najniższy odsetek pracowników, którzy mogą pracować z domu odnotowano na Słowacji (30%), zaś najwyższy (58%) w Wielkiej Brytanii i Irlandii.

Zapewnienie pracownikom pewnego stopnia elastyczności w organizacji życia/pracy wydaje się być kluczem do zatrzymania wykwalifikowanych pracowników, zwłaszcza z pokolenia Milenium, którzy mają tendencję do cenienia mniej restrykcyjnego stylu pracy, wspieranego przez nowocześniejsze narzędzia. Aż 62% ankietowanych liderów biznesu powiedziało, że u przyszłego pracodawcy atrakcyjne dla nich byłyby elastyczne godziny pracy. Oferta dalszych szkoleń (40%) i możliwość pracy z domu (39%) także byłyby czynnikami decydującymi o podjęciu

konkretnej pracy.

Dla niektórych frustrujące jest tempo postępu technologicznego. O ile dwu trzecim (70%) oferowano regularne szkolenia skierowane na zapoznanie z postępem technologicznym, to 40% czuło, iż są pod presją, bądź niezdolni do poradzenia sobie z nowymi produktami programistycznymi lub urządzeniami technicznymi.

Innowacja IT

Jak wykazano wcześniej, średnie przedsiębiorstwa są bardzo innowacyjne. W ankiecie 93% informowało o planowanych na 2015 r. inwestycjach w IT. W 29% przypadków inwestycje te będą znaczące (powyżej 50 000 €). Głównymi priorytetami są: zarządzanie dokumentami (30%), analiza biznesowa (28%) a także aplikacje/oprogramowanie biznesowe (28%)

Jedynie 32% twierdzi, że w pełni wykorzystują potencjał inwestycji w oprogramowanie. Ankieta wykazała, że w wykorzystaniu pełnego potencjału oprogramowania przeszkadza firmom brak zrozumienia przez użytkowników / szkolenia (27%) i niekompatybilność różnych systemów oprogramowania (23%).

Wiele średnich przedsiębiorstw nie traktuje jeszcze priorytetowo Internetu, handlu elektronicznego i docierania do klientów drogą cyfrową. 53% respondentów uważa, że transformacja cyfrowa to temat, który istotny będzie dopiero za jakiś czas.

Główne wyzwania związane z talentami

Inne

Planowanie sukcesji

Zbajdowanie utalentowanychkierowników

Zatrudnianie potrzebnychumiejętnosci

Zatrzymywanie dobrych pracowników

0% 20% 40% 60% 80%

1%

20%

35%

47%

60%

23

“W całej Europie, pomimo utrzymujących się niepewności na niektórych rynkach, przedsiębiorstwa średniej wielkości wykazują odporność i optymizm”

24

4. Wielka Brytania

Zatrudnienie w brytyjskich średnich przedsiębiorstwach przeżywa prawdziwy renesans po spowolnieniu z lat 2008-9, wzrost zatrudnienia wspiera rozwój usług biznesowych z czego korzystają głównie większe spośród średnich przedsiębiorstw. Średnie przedsiębiorstwa są w Wielkiej Brytanii motorem innowacji i w ostatnich latach zwiększyły nakłady na badania i rozwój co przełożyło się na wzrost produktywności. Patrząc w przyszłość można oczekiwać poprawy zapotrzebowania i złagodzenia sytuacji finansowej, co winno przełożyć się na solidny wzrost sektora średnich przedsiębiorstw.

Średnie przedsiębiorstwa wygenerowały w 2014 r. 165 Miliardów GBP WDB

Średnie przedsiębiorstwa wygenerowały w 2014 r. w gospodarce przedsiębiorstw Wielkiej Brytanii 165 miliardów GBP WDB, w porównaniu z 2009 r. ich wkład wzrósł o 33%.

W najbliższych latach spodziewamy się, że WDB generowany przez średnie przedsiębiorstwa wzrośnie nominalnie o kolejne 20%, osiągając w 2019 r. wartość 199 miliardów funtów.W 2014 r. średnie przedsiębiorstwa zatrudniały 3.02 miliona pracowników, na przestrzeni poprzednich pięciu lat zwiększyły zatrudnienie o 260 000 miejsc pracy.

Oczekuje się, że w najbliższych latach średnie przedsiębiorstwa stworzą kolejne 159 000 miejsc pracy i do 2019 r będą zatrudniać łącznie 3,18 miliona pracowników.

Średnie przedsiębiorstwa generują 17% WDB, pomimo iż stanowią zaledwie 1.5 wszystkich firm

Szacuje się, że w 2014 roku 26 600 średnich przedsiębiorstw stanowiło zaledwie 1,5% wszystkich firm działających w obrębie brytyjskiej gospodarki przedsiębiorstw. Pomimo tego wytworzyły one w tym roku 17% całkowitej WDB.

Średnie przedsiębiorstwa odpowiadają też za podobny procent obrotów gospodarki przedsiębiorstw (16%) – co odpowiadało w 2014 r za 575 miliardom funtów.

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

90%

10%

0%

100%

Wykres 17: Udział poszczególnych kategorii przedsiębiorstw w obrocie gospodarki przedsiębiorstw, WDB i zatrudnieniu w 2014 r.

Małe

98,2%

28%36%

37%

1.5%

16% 17%16%

0,3%

56%

46% 47%

Średnie Duże

Wykres 16: WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa (w milionach GBP, lewa oś) oraz zatrudnienie

(w osobach, prawa oś), 2008-19 r.3.300 000



WDB (lewa oś)

Przedsiębiorstwa

Obrót

WDB

Zatrudnienie

3.200 000

3.100 000

3.000 000

2.900 000

2.800 000

2.700 000

2.600 000

220.000

200.000

180.000

160.000

140.000

120.000

100.000 2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

Zatrudnienie (prawa oś)

25

Producenci motorem brytyjskiego rynku średnich przedsiębiorstw

Produkcja stanowi największą część brytyjskiego rynku średnich przedsiębiorstw w wartościach bezwzględnych (w 2014 r. wygenerowała 39 miliardów WDB), jak również w stosunku do całej branży (odpowiadała w owym roku za 24% WDB z produkcji).

Produktywność pracowników średnich przedsiębiorstw jest wyższa od średniej w wielkiej brytanii

Produktywność pracowników, mierzona w wartości WDB wygenerowanej na pracownika, zazwyczaj jest najwyższa w dużych firmach. Wynika z tego, że większe firmy zazwyczaj mogą wesprzeć działania pracowników dodatkowym kapitałem co podnosi efektywność ich pracy.

Jednakże, także średnie przedsiębiorstwa są ważnym źródłem poprawy produktywności. Wartość dodana wnoszona przez każdego pracownika średnich przedsiębiorstw jest znacząco powyżej średniej dla całej gospodarki przedsiębiorstw.

Wykres 18: Udział średnich przedsiębiorstw w WDB branży i zatrudnieniu, 2014 r.



WDBZatrudnienie25%

20%

15%

10%

30%

5%

0% Wytw

órstwo

Sprzedaż hurt i detal

Usługi profesjonalne

Łącznie

Usługi adm

inistracyjne

Budownictw

o

Zakwaterow

anie i żywność

ICT

Nieruchom

ości

Wydobyw

cza

Transport i magazynow

anie

Media

Energetyka

Wykres 19: Produktywność pracownika (WDB na pracownika) wg kategorii rozmiaru przedsiębiorstw, w GBP na pracownika,

średnia z lat 2009-14

50.00049.000

48.000

47.000

46.000

45.000

44.000

43.000

42.000

41.000Małe Średnie Duże Łącznie

44.400

48.60049.300

47.400

26

Aktywność średnich przedsiębiorstw w zakresie badań i rozwoju, gwałtownie nasiliła się w ostatnich latach

Średnie przedsiębiorstwa wydały w 2013 r. 3,8 miliarda funtów na badania i rozwój (B+R), co stanowiło w owym roku przeszło 20% całkowitych wydatków brytyjskich przedsiębiorstw na B+R.

Na przestrzeni ostatnich pięciu lat wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój wzrosły o 92%, znacznie wyprzedzając wzrost nakładów na badania i rozwój czynionych przez małe i duże przedsiębiorstwa.

Brytyjskie średnie przedsiębiorstwa są bardziej innowacyjne niż duże firmy

Pomimo, że prowadzenie jest nieznaczne, to jednak w Wielkiej Brytanii większa część średnich przedsiębiorstw wprowadza innowacje (56.7%) niż wśród dużych firm (56.2%) i wyraźnie więcej niż wynosi średnia dla całej gospodarki (50.3%).

Najczęstszą formą innowacji stosowaną przez średnie przedsiębiorstwa są innowacje organizacyjne, 37% firm średniej wielkości wdraża innowacyjne struktury i praktyki.

Jednak w porównaniu z innymi krajami europejskimi, w Wielkiej Brytanii innowacyjne firmy są mniej rozpowszechnione. Pod względem ogólnego odsetka innowacyjnych przedsiębiorstw Wielka Brytania zajmuje 8 miejsce z 12 badanych kraji.

Wykres 20: Wydatki na badania i rozwój z podziałem na klasy wielkości, 2008-13, indeks 2008 = 100

200

180

160

140

120

100

80

6020132008 2009 2010 2011 2012

Źródło: Eurostat – Wydatki firm na badania i rozwój, baza danych (BERD), analiza Cebr

MałeŚrednieDużeŁącznie

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%Dowolna

innowacjaProdukty Procesy Marketing Organizacja Brak

Źródło: CIS, analiza Cebr

57%

28%

20% 19%

37%

43%

50%

24%

14%17%

34%

50%

Wykres 21: Innowacyjne działania brytyjskich firm, % wszystkich w 2012 r.


Wszystkie przedsiębiorstwa

27

“Średnie przedsiębiorstwa wydały w 2013 r. 3,8 miliarda funtów na badania i rozwój (B+R), co stanowiło w owym roku przeszło 20% całkowitych wydatków brytyjskich przedsiębiorstw na B+R”

20%

28

W 2012 r. Średnie przedsiębiorstwa wyeksportowały towary o łącznej wartości 41 mld funtów

W 2012 r. średnie przedsiębiorstwa wyeksportowały towary o łącznej wartości 41 mld funtów, co stanowi równowartość 14% całego eksportu Wielkiej Brytanii. Z tego, 25 mld funtów przypadło na przemysł wytwórczy.

W obrębie przemysłu wytwórczego, w kilku sektorach, średnie przedsiębiorstwa są istotnym motorem napędzającym eksport. Eksport w sektorach nowoczesnych technologii, jak np. sektory komputerowy, maszynowy i elektroniki w znacznej mierze (> 20%) realizowany jest przez średnie przedsiębiorstwa.

W tych trzech sektorach znaczna część eksportowanych towarów (61%) trafia poza UE, co pomaga w budowaniu kontaktów Wielkiej Brytanii z rynkami eksportowymi na całym świecie.

Zaufanie średnich przedsiębiorstw do bezpieczeństwa inwestycji wzrosła, ale przydałaby się bardziej wspierająca polityka

Czynnikiem zwiększającym skłonność brytyjskich średnich przedsiębiorstw do inwestycji były czynniki związane z popytem (tzn. spodziewana sprzedaż).

Czynniki techniczne (takie jak dostępność siły roboczej i nowych technologii) zapewniają obecnie drugi co do znaczenia impulsu do inwestycji. Czynniki finansowe dla średnich przedsiębiorstw (koszt i dostępność zasobów i możliwości inwestycyjnych) ulegają od 2011 roku powolnej, lecz stałej poprawie.

„Inne“ czynniki (np. polityka państwa, podatki), konsekwentnie były najmniej korzystnym czynnikiem dla inwestycji w średnich przedsiębiorstwach. W rzeczy samej, były to jedyne czynniki, które nie osiągnęły w 2014 r. najwyższej wartości.

Wykres 22: Towary eksportowane przez brytyjskie średnie przedsiębiorstwa, w milionach funtów, w 2012 r.

5.000

Chem

iczna

Źródło: Eurostat ComExt, analiza Cebr

Maszynow

a

Komputery i

elektronika

Wyroby

metalow

e

Metale

podstawow

e

4.500

4.000

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500

0

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

Eksport w mln GBP (lewa oś)Łączny udział sektora (prawa oś)

Źródło: Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Gospodarczych i Finansowych , analiza Cebr

30

25

20

15

10

5

0

35

45

40

50

20132010 2011 2012 2014 2015

Wykres 23: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji w brytyjskichśrednich przedsiębiorstwach (wartości wyższe od zera wskazują na pozytywny

wpływ na inwestycje)

Popyt Finansowe Techniczne Inne

29

“W 2012 r. średnie przedsiębiorstwa wyeksportowały towary o łącznej wartości 41 mld funtów, co stanowi równowartość 14% całego eksportu Wielkiej Brytanii. Z tego, 25 mld funtów przypadło na przemysł wytwórczy.”

30

5. IrlandiaOd 2008 roku, kryzys jaki dotknął średnie przedsiębiorstwa pod względem liczby firm, obrotów, WDB i zatrudnienia był głębszy niż w pozostałych segmentach rynku. Pod wpływem trudnych warunków dla sektorów wytwórstwa, hotelarstwa, sprzedaży detalicznej i hurtowej –z których wszystkie mają duże znaczenie dla średnich przedsiębiorstw. Pomimo tych ostatnich doświadczeń, średnie przedsiębiorstwa przyczyniły się do odrodzenia irlandzkiej gospodarki, stymulując wzrost eksportu i wspierając swoją produktywność znaczną innowacyjnością. Poprawiający się klimat gospodarczy w Irlandii pozwala spodziewać się w nadchodzących latach stabilnego rozwoju średnich przedsiębiorstw.

W 2014 r. Udział irlandzkich średnich przedsiębiorstw w WDB wyniósł 15.7 miliarda euro

Gospodarka Irlandii w lat 2008-10 gwałtownie zmalała, co doprowadziło do spadku zatrudnienia i WDB generowanego przez średnie przedsiębiorstwa o ponad 20%.

Do 2014 roku średnie przedsiębiorstwa nie odzyskały jeszcze stanu sprzed kryzysu.W 2014 r. udział średnich przedsiębiorstw w WDB wyniósł 15.7 miliarda euro i nie oczekuje się, by w okresie objętym prognozą osiągnął on wartość z 2008 r.

Najniższa wartość zatrudnienia w średnich przedsiębiorstwach przypadła na 2011 r. kiedy wyniosło ono 225 000. Szacuje się, że w trzech latach do 2014 roku stworzono 16 000 miejsc pracy, co oznacza wzrost zatrudnienia o 7%. Oczekuje się, że w okresie do 2019 r. przybędzie kolejne 19 000 miejsc pracy.

Wykres 24: WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa (w milionach euro, lewa oś) oraz zatrudnienie (w osobach,

prawa oś), 2008-19 r.


WDB (lewa oś) 320.000

300.000

280.000

260.000

240.000

220.000

200.000

18.000

17.000

16.000

15.000

14.000

13.000

12.000 2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

Zatrudnienie (prawa oś)19.000

20.000

31

W ostatnich latach średnie przedsiębiorstwa nie osiągały oczekiwanych wyników

W ostatnich latach średnie przedsiębiorstwa borykały się z jeszcze większymi problemami niż inne podmioty. Diagram po prawej przedstawia zatrudnienie i wkład w WDB, w porównaniu z poziomem z 2008 r. na tle innych kategorii podmiotów gospodarki przedsiębiorstw. Podczas gdy szacowana całkowita WDB była o około 2% wyższa w 2014 r. niż w 2008, WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa była o 18% niższa.

Podobnie, podczas gdy w 2014 r. całkowite zatrudnienie było o 10% niższe niż w 2008 r. zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach było niższe o 19%.

Średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za jedną piątą obrotów i zatrudnienia

W Irlandii działa 2600 średnich przedsiębiorstw, co stanowi zaledwie 1.8% wszystkich firm działających w gospodarce przedsiębiorstw w 2014 r.

Jednakże wygenerowały one w owym roku 21% obrotów, czyli 73.7 miliarda euro. Średnie przedsiębiorstwa zatrudniając 214 000 osób odpowiadają też za podobną część całkowitego zatrudnienia.

Zatrudnienie (średnie)Zatrudnienie (łącznie)WDB (średnie)WDB (łącznie)

30

25

20

10

5

45

40

50

20112008 2009 2010 2012 2013 2014



Wykres 25: WDB i zatrudnienie w Irlandii, zestawienie dla średnich przedsiębiorstw i całej gospodarki przedsiębiorstw,

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

90%

10%0%

100%

Wykres 26: Udział poszczególnych kategorii przedsiębiorstw w obrocie gospodarczym gospodarki przedsiębiorstw, WDB

i zatrudnieniu w 2014 r.

Małe

97.9%

30%30%

50%

1.8%

21% 17% 21%

0.3%

59%53%

29%

Średnie Duże

PrzedsiębiorstwaObrótWDB

Zatrudnienie

32

“40% WDB branży (czyli 1.2 mld euro), oraz 34% zatrudnienia (57 000 osób) zapewniany jest przez średnie przedsiębiorstwa”

40%

33

Rynek średnich przedsiębiorstw dominowany jest przez firmy z branży hotelarskiej i wytwórczej

Branża hotelarska (określona w diagramie po prawej jako zakwaterowanie i jedzenie) zapewnia stosunkowo najwyższy wkład spośród średnich przedsiębiorstw.

40% WDB branży (czyli 1.2 mld euro), oraz 34% zatrudnienia (57 000 osób) zapewniany jest przez średnie przedsiębiorstwa. Odpowiadają one także za jedną czwartą całkowitego zatrudnienia w średnich przedsiębiorstwach.

W branży wytwórczej 32% pracowników pracuje w średnich przedsiębiorstwach (51 000 osób w 2014 roku), podczas gdy średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za 17% WDB tej branży (5.2 mld. euro).

Pracownicy średnich przedsiębiorstw generują średnio 66 000 euro WDB rocznie

Irlandia jest jednym z nielicznych krajów, w których produktywność średnich przedsiębiorstw jest niższa niż średnia dla całej gospodarki.

Wynika z tego, że statystyki dla całej gospodarki są zniekształcone przez niesamowicie produktywne duże przedsiębiorstwa. Prawdopodobnie skutek ten wynika z faktu, że Irlandia jest główną siedzibą wielu międzynarodowych korporacji. Sprawia to, że na kraj przypada znaczna część zysków owych firm, które w obliczeniach przypisywane są pracownikom owych dużych przedsiębiorstw.




WDBZatrudnienie

25%

20%

15%

10%

30%

5%

0%

40%

35%

45%

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

140.000

160.000

20.0000

Małe Średnie Duże Wszystkie

Wykres 28: Produktywność pracownika (WDB na pracownika) wg kategorii rozmiaru przedsiębiorstw, w euro na pracownika,


Wytw

órstwo



Łącznie

Usługi adm

inistracyjne

Budownictw

o

Zakwaterow

anie i żywność

ICT

Nieruchom

ości

Wydobyw

cza


anie

Media

Energetyka

47.000

66.800

140.300

78.700

34

Irlandzkie średnie przedsiębiorstwa nie ograniczają się do samej Europy

Średnie przedsiębiorstwa produkują 24% eksportowanych towarów, w 2012 r, odsetek ów przełożył się na 22 mld euro. Irlandzki eksport zdominowany jest przez przemysł farmaceutyczny: same średnie przedsiębiorstwa farmaceutyczne odpowiadają za 10% całego eksportu towarów z Irlandii.

Przeszło połowa towarów eksportowanych przez średnie przedsiębiorstwa (12.5 mld euro) wysyłana jest do krajów spoza UE – co pokazuje, jak eksportujące średnie przedsiębiorstwa są motorem irlandzkich powiązań z globalnymi rynkami eksportowymi. W przypadku sektoru farmaceutycznego i chemicznego, udział eksportu kierowanego do krajów spoza UE osiąga 78%.

Irlandzkie średnie przedsiębiorstwa są europejskim liderem innowacji

Irlandzkie średnie przedsiębiorstwa, wspólnie z niemieckimi, mają wyższy odsetek innowacyjnych firm (74%) niż jakikolwiek inny kraj objęty badaniem.

Innowacyjność średnich przedsiębiorstw w Irlandii ma szerokie podstawy, przeszło jedna trzecia średnich firm angażuje się w innowację w zakresie produktów, procesów, marketingu i/lub organizacji.

Wykres 29: Towary eksportowane przez irlandzkie średnie przedsiębiorstwa, w milionach euro, w 2012 r.

10.000


9.000

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

Eksport (mld euro, lewa oś)Całkowity udział sektora (prawa oś) 70%

80%

Farmaceutyczny

Chem

iczny

Żywność

Komputery

i elektronika

Maszyny

i urzadzenia

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

Wykres 30: Innowacyjne działania irlandzkich firm, % wszystkich w 2012 r.

74%

40%

28%

59%

37%

26%

43%

26%

Średnie

Wszystkie

36%38%

22%

41%

Produkty

Procesy

Marketing

Organizacja

Brak


Dow

olna innow

acja

35

6. Niemcy

Niemiecki rynek średnich przedsiębiorstw jest największy wśród krajów objętych badaniem. Jest on kluczowym czynnikiem napędzający niemiecką gospodarkę, w latach 2005-14 generował on blisko jedną czwartą wzrostu WDB. Ów wysoce innowacyjny rynek średnich przedsiębiorstw wspiera produktywność i znacząco przyczynia się do eksportu, zapewniając impuls gospodarczy w okresie dekoniunktury na rynku europejskim. Pomimo, że poziom popytu i czynniki finansowe były w ostatnich latach mniej przyjazne dla średnich przedsiębiorstw, owe trendy zmieniają się i rok 2015 będzie początkiem kolejnego okresu wzrostu.

Niemieckie średnie przedsiębiorstwa generują blisko 300 mld euro WDB

Szacuje się, że w 2014 r. średnie przedsiębiorstwa wygenerowały w niemieckiej gospodarce przedsiębiorstw 298 mld euro WDB. Wkład ten wzrósł o 18% od ostatniego „dołka“, który miał miejsce w 2009 r., gdy WDB wyniosła 252 mld euro. W najbliższych latach spodziewamy się, że WDB generowany przez średnie przedsiębiorstwa wzrośnie o kolejne 15%, osiągając w 2019 r. 342 mld euro.

W 2014 r. średnie przedsiębiorstwa zatrudniały 5.48 miliona pracowników, co oznacza wzrost o 468 000 na przestrzeni ostatnich pięciu lat. Prawdopodobnie w najbliższych latach wzrost zatrudnienia będzie wolniejszy: oczekuje się, że do 2019 r. przybędzie 129 000 miejsc pracy, co zwiększy liczbę zatrudnionych w średnich przedsiębiorstwach do 5.61 mln osób.

Wykres 31: WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa (w milionach euro, lewa oś) oraz zatrudnienie (w osobach, prawa oś),

2008-19 r.


WDB (lewa oś)6.000 000

5.800 000

5.600 000

5.400 000

5.200 000

5.000 000

4.800 000

340.000

320.000

300.000

280.000

260.000

240.000

220.000

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008


380.000

4.600 000

4.400 000

4.200 000

4.000 000200.000

36

W dłuższej perspektywie, niemiecki rynek średnich przedsiębiorstw jest motorem gospodarki

Na przestrzeni ostatniej dekady Niemcyodnotowały solidny wzrost gospodarczy, w znacznej mierze będący zasługą średnichprzedsiębiorstw. W ciągu dziesięciu lat do2014, WDB generowana przez gospodarkęprzedsiębiorstw wzrosła o 30%, podczasgdy udział średnich przedsiębiorstwwzrósł o niemal 40%. W tym samymokresie, WDB wygenerowana przez małeprzedsiębiorstwa wzrosła o 32%, a wkładdużych firm zwiększył się o zaledwie 26%.

Również wzrost liczby średnichprzedsiębiorstw wyprzedził przyrostdużych i małych przedsiębiorstw. W latach2005-14 liczba średnich przedsiębiorstwwzrosła z 42 000 do 57 000, co oznaczawzrost o 36%. W tym samym okresie liczbamałych przedsiębiorstw wzrosła o 26%, adużych o 23%.

Niemiecki rynek średnich przedsiębiorstw zdominowany jest przez wytwórców i handlowców

Firmy z sektorów mediów i energetyki mają największy udział w rynku średnich przedsiębiorstw (średnie przedsiębiorstwa składają się odpowiednio na 33% i 27% WDB tych sektorów.

Jednak pod względem wielkości istotny niemiecki sektor wytwórczy ma największy rynek średnich przedsiębiorstw. W 2014 r. średnie przedsiębiorstwa generowały przeszło 100 mld euro WDB i zapewniały 1.8 mln miejsc pracy. Segment średnich przedsiębiorstw, w obrębie sektora sprzedaży hurtowej i detalicznej jest drugi co do wielkości; wypracowuje 61 mld euro WDB i zatrudnia 1.2 mln osób.

Zarówno pod względem WDB, jak i zatrudnienia przeszło połowa niemieckich średnich przedsiębiorstw działa w branżach wytwórczej i sprzedaży hurtowej/detalicznej.

Wykres 32: WDB i zatrudnienie w Niemczech, zestawienie dla średnich przedsiębiorstw i całej gospodarki przedsiębiorstw, 2005 = 100

145

140

135

130

125

120

115

110

20132007 2008 2010 2011 2012



Przedsiębiorstwa (średnie)Przedsiębiorstwa (wszystkie)

WDB (średnie)WDB (wszystkie)

105

100

95201420092005 2006


WDBZatrudnienie

25%

20%

15%

10%

30%

5%

0% Produkcja



Łącznie

Usługi adm

inistracyjne

Budownictw

o

Zakwaterow

anie i żywność

ICT

Nieruchom

ości

Wydobyw

cza


anie

Media

Energetyka

40%

35%

37

“Na przestrzeni ostatniej dekady Niemcy odnotowały solidny wzrost gospodarczy, w znacznej mierze będący zasługą średnichprzedsiębiorstw. W ciągu dziesięciu lat do2014, WDB generowana przez gospodarkęprzedsiębiorstw wzrosła o 30%, podczasgdy udział średnich przedsiębiorstw wzrósł o niemal 40%”

38

Pod względem liczby firm, niemiecki rynek średnich przedsiębiorstw jest największy w Europie

O ile działające w Niemczech 57 400 średnich przedsiębiorstw stanowi zdecydowanie największą ich liczbę wśród krajów objętych badaniem, to nadal stanowią one zaledwie 2.7% wszystkich podmiotów prowadzących działalność w gospodarce przedsiębiorstw tego kraju.

Pomimo tego, odpowiadają one za przeszło jedną piątą obrotów, (czyli 1.3 biliona euro w 2014 roku); WDB i zatrudnienia.

Produktywność pracowników średnich przedsiębiorstw jest zbliżona do średniej dla całej gospodarki

Produktywność pracowników w średnich przedsiębiorstwach jest zbliżona do średniej dla całej gospodarki przedsiębiorstw Niemiec. W latach 2009-14, pracownicy średnich przedsiębiorstw wypracowywali średnio52 000 euro WDB rocznie.

Jest to o około 26% więcej niż WDB wypracowywana przez pracowników małych przedsiębiorstw.

100%

90%

80%

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

Wykres 34: Udział poszczególnych kategorii przedsiębiorstw w obrocie gospodarczym, WDB i zatrudnieniu w 2014 r.

96.8%

27%33%

2.7% 0.5%

52%46%

37%

22% 20% 20%

42%

Małe Średnie Duże

PrzedsiębiorstwaObrót

60.000

20.000

30.000

40.000

50.000

0

10.000

Małe Średnie Duże Łącznie

Wykres 35: Produktywność pracownika (WDB na pracownika) wg kategorii rozmiaru przedsiębiorstw, w euro na pracownika, średnia z lat 2009-14

41.600

52.400

64.500

53.600

70.000



WDBZatrudnienie

39

Prowadzona przez średnie przedsiębiorstwa działalność B+R wielkości przyspieszyła

Niemieckie przedsiębiorstwa wydały w 2013 r. na badania i rozwój (B+R) 56 miliardów euro. O ile przeważająca większość z tej kwoty przypadła na duże firmy (86% czyli 48 mld euro) to udział wniesiony przez średnichprzedsiębiorstwa znacząco wzrósł w ostatnich latach.

Szacuje się, że średnie przedsiębiorstwa wydały w 2013 roku 5.9 mld euro na badania i rozwój co stanowi wzrost o dwie trzecie w stosunku do wydatków poniesionych trzy lata wcześniej.

Jak widać na diagramie po prawej, tengwałtowny wzrost w wydatkach średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój jest znacznie szybszy niż w przypadku małych i dużych firm.

Niemcy cieszą się najbardziej innowacyjnymi średnimi przedsiębiorstwami wśród objętych badaniem krajów

Blisko trzy czwarte (74%) z niemieckich średnich przedsiębiorstw wdrożyło innowacje w 2012 r., co czyni niemieckie średnie przedsiębiorstwa najbardziej innowacyjnymi w Europie.

W szczególności, 58% średnich przedsiębiorstw wprowadziło innowacje w zakresie strategii marketingowych i/lub struktury organizacyjnej/praktyk biznesowych, które na diagramie po prawej przedstawiono odpowiednio pod hasłem „marketing“ i „organizacja“).

Pokazuje to jak niemieckie średnie przedsiębiorstwa wnoszą znaczący wkład w rozwój nowych pomysłów i rozwiązań biznesowych.

200

180

120

140

160

80

100

Małe

ŚrednieDuże

Źródło: Eurostat BERD, analiza Cebr

Wykres 36: Poniesione w okresie 2008-13 wydatki przedsiębiorstw na badania i rozwój, z rozbiciem na wielkość przedsiębiorstw

2008 2009 2010 2011 2012 2013

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

Wszystkie

innowacje

Produkty

Procesy

Marketing

Oranizacja

Brak


Średnie przedsiębiorstwaWszystkie przedsiębiorsta

Wykres 37: Proporcja przedsiębiorstw zaangażowanych w innowacje, z podziałem na rodzaj innowacji i wielkość firmy, 2012 r.

74%

43%

67%

36%

25%

34%32% 33%

35%

43% 43%

26%

80%

40

“Niemieckie średnie przedsiębiorstwa w 2012 r. wyeksportowały towary o wartości 129 mld euro”

41

Średnie przedsiębiorstwa są ważnym filarem niemieckiego eksportu

Niemieckie średnie przedsiębiorstwa w 2012 r. wyeksportowały towary o wartości 129 mld euro, najwięcej ze wszystkich krajów objętych badaniem. Stanowi to jednak zaledwie 12% niemieckiego eksportu towarów, z którego 65% przypada na duże przedsiębiorstwa.

Jednak kilka sektorów eksportujących w większym stopniu zależy od średnich przedsiębiorstw, ich przykłady wskazano w diagramie umieszczonym naprzeciw.

Co więcej, średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej tworzą ważne powiązania handlowe

Niemiec z partnerami spoza Europy, 40% ich eksportu towarów wysyłane jest poza obszar UE. W przypadku sektorów maszyn i urządzeń oraz komputerów i elektroniki, proporcja ta sięga 57%.

Czynniki po stronie popytu są mniej korzystne dla inwestycji w średnich przedsiębiorstwach niż w latach przed kryzysem

Od początku kryzysu finansowego lat 2008-9 (kiedy to potencjał inwestycyjny został ograniczony przez wiele różnych czynników) otoczenie biznesu stało się korzystniejsze dla inwestycji w średnich przedsiębiorstwach.

Jednak w ostatnich latach czynniki po stron-ie popytu (jak np. perspektywy sprzedaży) są znacznie niej korzystne niż w okresie sprzed kryzysu. Co więcej, w 2014 r. czynniki finansowe (włącznie z dostępnością i kosztami źródeł finansowania i ich oczekiwanym zwrotem) były najmniej korzystne od roku 2010.

W 2015 roku oczekuje się nieznacznej poprawy tych dwu czynników. Jednakże, inne czynniki (w tym polityka, opodatkowanie i regulacje) nadal będą niekorzystnie oddziaływać na inwestycje w średnich przedsiębiorstwach.

Wykres 38: Towary eksportowane przez niemieckie średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej, w milionach euro, w 2012 r.


10.000

6.000

20%

2.000

30%

12.000

40%

4.000

8.000

0%0

10%

Żywność

Chem

ikalia

Komputery

i elektronika

Maszyny i

urządzenia

Wyroby

metalow

e

Eksport (mln euro, lewa oś)

łączny udział sektora (prawa oś)

14.000

16.000

18.000

20.000

5%

15%

25%

35%

45%


-20

-30

0

-10

10

Wykres 39: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji w niemieckich średnich przedsiębiorstwach (wartości wyższe od zera

wskazują na pozytywny wpływ na inwestycje), 2005-155

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Popytowe Finansowe

Techniczne Inne

2014

2015

20

50

40

50

42

7. Hiszpania

Lata gospodarczych turbulencji w Hiszpanii były mocnym ciosem dla lokalnego rynku średnich przedsiębiorstw, liczba przedsiębiorstw, jak i pracowników zmalała proporcjonalnie bardziej niż w przypadku małych i dużych przedsiębiorstw. Przyczyną tego było głównie gwałtowne załamanie w sektorach budowlanym i wytwórczym (oba te sektory są ważną ostoją średnich przedsiębiorstw). W obliczu tych ponurych zmian, inwestycje średnich przedsiębiorstw w badania i rozwój oraz innowacje są spowolnione. Jednak perspektywy na najbliższe lata są bardziej optymistyczne, gdyż rosnący popyt i ułatwione pozyskiwanie środków finansowych ułatwią dokonywanie inwestycji. Pomimo tego, w okresie objętym prognozą należy się spodziewać by zatrudnienie lub WDB powróciły do poziomu sprzed kryzysu.

Wykres 40: WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa (w milionach euro, lewa oś) oraz zatrudnienie (w osobach, prawa oś), 2008-19 r.


WDB (lewa oś)2.200 000

2.000 000

1.800 000

1.600 000

90.000

85.000

80.000

75.000

70.000

65.000

60.000 2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008


100.000

1.400 000

1.200 000

1.000 000

Hiszpańskie średnie przedsiębiorstwa wygenerowały w 2014 r. 74 miliardy euro WDB

Średnie przedsiębiorstwa wygenerowały w gospodarce przedsiębiorstw Hiszpanii w 2014 r. 74 mld euro WDB.

Poziom ten pozostał na mniej więcej tym samym poziomie co w roku 2013, który poprzedziły trzy lata spadku produkcji średnich przedsiębiorstw odzwierciedlającej trudną sytuację gospodarczą, jaka miała miejsce w

ostatnich latach w Hiszpanii. Oczekuje się, że WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa osiągnie w 2019 r. 82 mld euro, co stanowi wzrost o 11%.

W 2014 roku średnie przedsiębiorstwa zatrudniały 1.43 miliona osób, ponownie jest to znaczny spadek w porównaniu do ubiegłych lat. Oczekuje się, że w najbliższych latach średnie przedsiębiorstwa stworzą kolejne 75 000 miejsc pracy i do 2019 r będą zatrudniać łącznie 1.50 miliona pracowników.

43

Hiszpańskie średnie przedsiębiorstwa zostały mocno dotknięte przez sytuację gospodarczą

Liczba działających w gospodarce przedsiębiorstw Hiszpanii przedsiębiorstw spadła w porównaniu do roku 2008 o około 11%, podczas gdy zatrudnienie spadło o 21%.

W międzyczasie liczba średnich przedsiębiorstw zmalała o prawie jedną trzecią, zmniejszając się z 20 500 do 14 000 firm.

Zatem zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach spadło proporcjonalnie bardziej niż w innych sektorach gospodarki przedsiębiorczej. Pomiędzy 2008 a 2014 liczba miejsc pracy w średnich przedsiębiorstwach zmalała z 2.0 miliona do około 1.4 mln, co przekłada się na spadek o 28%.

Wśród hiszpańskich średnich przedsiębiorstw dominują firmy z sektora wytwórczego

W wartościach bezwzględnych sektor wytwórczy ma największy udział w hiszpańskim rynku średnich przedsiębiorstw (w 2014 r. wygenerował 24 mld. euro WDB), podobnie jest w przypadku liczby zatrudnionych (24% wszystkich zatrudnionych w sektorze wytwórczym przekłada się na 408 000 osób).

Pomimo, że stanowi mniejszą część szerszego sektora, średnie przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą hurtową i detaliczną, stanowiąc drugi co do wielkości segment rynku średnich przedsiębiorstw: w 2014 r wygenerowały one 13.2 mld euro WDB i zatrudniały 287 000 osób.

Jeżeli chodzi o WDB, to na tle całej gospodarki, średnie przedsiębiorstwa mają największe znaczenie w sektorach wydobywczym i mediów, zapewniają w nich odpowiednio 30% i 26% całej WDB.


2008-19 r.


100

105

95

90

85

80

75

70

602008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

65

Przedsiębiorstwa (średnie)

Zatrudnienie (średnie)Przedsiębiorstwa (łącznie)

Zatrudnienie (łączne)

35%

30%

25%

20%

15%

10%

0%

5%



WDBZatrudnienie



Łącznie

Usługi adm

inistracyjne

Budownictw

o

Zakwaterow

anie i żywność

ICT

Nieruchom

ości

Wydobyw

cza

Wytw

órczy


anie

Media

Energetyka

44

“Nawet w obliczu trudności, z jakimi borykały się podczas ostatniej dekoniunktury, hiszpańskie średnie przedsiębiorstwa wnoszą znaczący wkład w gospodarkę przedsiębiorstw”

45

Pomimo, że średnie przedsiębiorstwa stanowią zaledwie 0,6% wszystkich hiszpańskich firm, generują 17% WDB kraju

Nawet w obliczu trudności, z jakimi borykały się podczas ostatniej dekoniunktury, hiszpańskie średnie przedsiębiorstwa wnoszą znaczący wkład w gospodarkę przedsiębiorstw.

Pomimo, iż stanowią zaledwie 0.6% wszystkich firm, generują 19% całkowitych obrotów (oszacowanych w 2014 r. na 314 mld euro), zapewniają też 17% WDB i 13% zatrudnienia.

Poziom produktywności pracowników średnich przedsiębiorstw jest zbliżony do obserwowanego w dużych przedsiębiorstwach

Wkład statystycznego pracownika hiszpańskich średnich przedsiębiorstw w gospodarkę, w okresie 2009-14 średnio wynosił 50 100 euro.

Wartość ta jest wyższa niemal o dwie trzecie (64%) od produktywności obserwowanej w małych przedsiębiorstwach i o jedną czwartą (25%) od średniej w obrębie całej gospodarki przedsiębiorstw.

Produktywność pracowników średnich przedsiębiorstw jest zaledwie o 12% mniejsza niż w dużych przedsiębiorstwach.

100%

90%

80%

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%


99.3%

43%46%

0.6% 0.1%

38% 37%

26%

19% 17%13%

60%



PrzedsiębiorstwaObrótWDBZatrudnienie

60.000

20.000

30.000

40.000

50.000

0

10.000





30.600

50.100

56.700

39.900

46

Średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za jedną czwartą wydatków hiszpańskich firm na badania i rozwój

Całkowite wydatki hiszpańskich przedsiębiorstw na badania i rozwój wyniosły w 2013 r. 6.9 mld euro , był to spadek o 14% w porównaniu z najwyższą wartością osiągniętą w roku 2008.

Blisko jedna czwarta tej sumy jest wkładem średnich przedsiębiorstw (24%), co w 2013 r. przełożyło się na 1.7 mld euro. Jednakże wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój spadły znacząco w porównaniu z ich szczytem w roku 2008, kiedy wyniosły 2.2 mld euro.

W 2013 roku poziom wydatków ponoszonych przez średnie przedsiębiorstwa był niższy (w stosunku do poziomu z 2005 roku) od wydatków tak małych, jak i dużych firm. Jest to kolejnym potwierdzeniem trudności, z jakimi borykają się średnie przedsiębiorstwa i tego jak trudno jest inwestować w postęp technologiczny, w okresie gdy kurczy się gospodarka i spada zatrudnienie.

Przedsiębiorstwa hiszpańskie są mniej innowacyjne niż podmioty z większości innych krajów europejskich

Wśród badanych krajów Hiszpania zajęła 11 miejsce w zakresie innowacyjności, niższy odsetek firm wprowadzających innowacje odnotowano jedynie w Polsce.

Prawdopodobnie jest to związane z latami dekoniunktury gospodarczej, z jaką borykały się hiszpańskie firmy (odzwierciedla to także spadek wydatków na Badania i Rozwój).

220

200

180

120

140

160

80

100

Małe

Średnie

Duże



Wykres 45: Poniesione w okresie 2005-13 wydatki przedsiębiorstw na badania i rozwój, z rozbiciem na wielkość przedsiębiorstw, indeks

2005=100

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

Dowolneinnowacje

Produkty Procesy Marketing Organizacja Brak

Średnie przedsię biorstwa



56%

23%34%

10%15% 13%

19%

66%

29%

19%

32%

44%

47

Hiszpańskie średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za 20% krajowego eksportu towarów

Hiszpańskie średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za 20% krajowego eksportu towarów, ich eksport towarów zapewnił w 2012 r. gospodarce 47 mld euro.

W przypadku sektora wytwórczego odsetek ów sięga 25%, co oznacza że średnie przedsiębiorstwa eksportowały w owym roku produkty sektora wytwórczego o wartości 36 mld euro.

Wkład przedsiębiorstw z kilku kluczowych sektorach wytwórczych był procentowo jeszcze większy, co pokazano na diagramie po prawej. Razem wzięte, średnie przedsiębiorstwa z tych pięciu podsektorów odpowiadały w 2012 r. za 15% całego eksportu hiszpańskiego sektora wytwórczego i wniosły do gospodarki przeszło 21 mld euro.

W 2015 r. Oczekuje się większej skłonności do inwestowania,na skutek czynników popytowych

W diagramie po prawej przedstawiono wyzwania stojące nadal przed średnimi przedsiębiorstwami w Hiszpanii. Od kryzysu finansowego z lat 2008-9 wszystkie wymienione czynniki nieustannie zmniejszały szanse średnich przedsiębiorstw na pozyskanie inwestycji.

Jednak w latach 2014-15, początki ożywienia gospodarczego i perspektywa wzrostu przyszłego popytu stały się pozytywnym czynnikiem sprzyjającym skłonności średnich firm do inwestycji. Pomimo tego, inne czynniki (głównie związane z polityką państwa) nadal będą spowalniać inwestycje, w większym stopniu niż w przypadku hiszpańskich małych i dużych przedsiębiorstw.

Wykres 47: Towary eksportowane przez hiszpańskie średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej, w milionach euro, w 2012 r.


70%7.000

60%6.000

20%2.000

30%3.000

40%4.000

50%5.000

0%0

10%1.000

Żywność Chemikalia Metalepodstawowe

Maszyny i urządzenia

Wyrobymetalowe

Eksport w mln euro (lewa oś)Udział w całym sektorze (prawa oś)


40

20

-60

-40

-20

0

-100

-80

Popytowe

Finansowe

TechniczneInne

Wykres 48: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji w hiszpańskich średnich przedsiębiorstwach (gdzie wartości wyższe od zera wskazują

na pozytywny wpływ na inwestycje)

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

48

8. Francja

Przeciągając się słaby wzrost gospodarczy spowodował stagnację wśród francuskich średnich przedsiębiorstw. Pomimo niskich oczekiwań co do popytu, jak również ograniczeń w zakresie polityki dotykających średnie przedsiębiorstwa bardziej niż małe i duże, segment ten z powodzeniem zwiększył w ostatnich latach nakłady na badania i rozwój. W dalszym horyzoncie czasowym, poprawa warunków finansowych winna pociągnąć umiarkowany wzrost, chociaż wyzwaniem pozostaje perspektywa osłabienia popytu.

W 2014 r. Udział francuskich średnich przedsiębiorstw w WDB wyniósł 139 miliardów euro

Od kryzysu finansowego 2008-9 francuskie średnie przedsiębiorstwa co roku zwiększały swój wkład w WDB (chociaż w latach 2013-14 ów wzrost był marginalny), w roku 2014 ów wkład osiągnął wartość 139 mld euro. Oczekuje się kontynuacji owego trendu wzrostowego do roku 2019, kiedy to wspomniany wkład wyniesie 153 mld euro.

Francuskie średnie przedsiębiorstwa w 2014 r. zatrudniały 2.36 mln osób, oznacza to wzrost o przeszło 61 000 miejsc pracy w stosunku do najniższej wartości odnotowanej w 2011 r. Jednakże pogarszająca się sytuacja na rynku pracy we Francji może doprowadzić w kolejnych latach do redukcji zatrudnienia w średnich przedsiębiorstwach.

Oczekuje się, że w 2019 r. średnie przedsiębiorstwa będą zatrudniać o 28 000 osób więcej niż w 2014, co podniesie łączne zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwachdo 2.39 miliona miejsc pracy.


160.000 2.500 000

155.000

120.000 2.250 000

125.000

130.0002.300 000

2.350 000135.000

140.0002.400 000

145.000

2.450 000150.000

110.000 2.200 000

115.000


2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2009

2008


2008-19 r.

WDB (lewa oś)

49

Średnie przedsiębiorstwa nadal zmagają się ze skutkami kryzysu finansowego

Liczba średnich przedsiębiorstw we Francji od 2008 r. zmalała o 11%, z 21 900 do około 19 500. W międzyczasie liczba małych przedsiębiorstw wzrosła o 32%, wzrost ten napędziły mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniające 0-9 pracowników).

Jednak, w tym samym okresie, wkład średnich przedsiębiorstw w WDB wzrósł o 5%, podczas gdy wkład małych przedsiębiorstw zmalał o 1%.

Sugeruje to, że pomimo spadku liczby średnich przedsiębiorstw, segment ten odnotował w ostatnim czasie wzrost, jeżeli chodzi o wkład w WDB na firmę.

Średnie przedsiębiorstwa generują przeszło 30% WDB branży wydobywczej

Produkcja stanowi największą część francuskiego rynku średnich przedsiębiorstw w wartościach bezwzględnych, w 2014 r. zapewniła ona 682 000 miejsc pracy (23% miejsc pracy w tym sektorze), wnosząc przy tym 41 mld euro WDB (21% całości).

Średnie przedsiębiorstwa z sektora sprzedaży detalicznej i hurtowej stanowią drugi co do wielkości segment rynku średnich przedsiębiorstw, w 2014 r. wniosły 29mld euro WDB i zapewniały 510 000 miejsc pracy.

Znacznie mniejszy sektor wydobywczy ma największy wśród średnich przedsiębiorstw udział w całym sektorze jako takim. Średnie przedsiębiorstwa zapewniają 31% WDB wnoszonej przez sektor wydobywczy i 24% zatrudnienia w nim.



Przedsiębiorstwa (małe)WDB (średnie przedsiębiorstwa)WDB (małe przedsiębiorstwa)

Przedsiębiorstwa (średnie)

Wykres 50: Przedsiębiorstwa i zatrudnienie w gospodarce przedsiębiorstw Francji w okresie 2008-14, z rozbiciem na wielkość przedsiębiorstwa,

indeks 2008 = 100

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

150

140

130

100

110

120

80

90

35%

30%

25%

20%

15%

10%

0%

5%

WDB

Zatrudnienie

Wydobyw

czy

Media

Nieruchom

ości

Wytw

órczy

Sprzed. hurt. i detal.

Łącznie


ICT

Usługi adm

inistracyjne

Budowniktw

o


anie

Zakwaterow

anie i wyżyw

ienie

Enrgetyczny


50

“W 2014 roku małe przedsiębiorstwa stanowiły przeszło 99% francuskiej gospodarki przedsiębiorstw, podczas gdy średnie przedsiębiorstwa stanowiły zaledwie 0.6% całości”

99%

51

Średnie przedsiębiorstwa stanowiąc zaledwie 0.6% wszystkich francuskich przedsiębiorstw, generują 15% WDB

W 2014 roku małe przedsiębiorstwa stanowiły przeszło 99% francuskiej gospodarki przedsiębiorstw, podczas gdy średnie przedsiębiorstwa stanowiły zaledwie 0.6% całości.

Pomimo tego małego udziału, średnie przedsiębiorstwa wypracowały w 2014 r. 17% (636 miliardów euro) całkowitego obrotu w gospodarce przedsiębiorstw. Średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za podobną część WDB (15%) i zatrudnienia (15%).

W latach 2009-14, pracownicy średnich przedsiębiorstw wypracowywali średnio 57 000 euro WDB rocznie

W ciągu ostatnich pięciu lat, każdy pracownik średnich przedsiębiorstw wniósł do francuskiej gospodarki średnio 57 000 euro WBD. Jest to w dużej mierze zgodne ze średnią dla całej gospodarki.

Wartość ta jest 11% większa niż w przypadku pracowników małych przedsiębiorstw, aleo 12% poniżej produktywności pracowników dużych firm.

70%

80%

90%

100%

60%

99.2%

42% 48%

0.6% 0.1%

17% 15%15%

43% 42%37%

50%

40%

30%

20%

0%

10%





60.000

65.000

70.000

30.000

35.000

40.000

45.000

50.000

55.000





51.400

57.000

64.600

57.100

40%

52

Wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój rosną, ale nie w takim stopniu co w małych firmach

W 2013 r. francuskie przedsiębiorstwa wydały na badania i rozwój 31 mld euro. Blisko trzy czwarte tej sumy (77%) było wkładem dużych przedsiębiorstw, a 13% czyli 3.8 mld euro zainwestowały średnie przedsiębiorstwa.

Wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój wzrosły w latach 2008 – 2013 o 28%, owo tempo wzrostu było szybsze niż w przypadku dużych firm. Jednakże w tym samym okresie wydatki małych firm na badania i rozwój wzrosły o dwie trzecie.

Dwie trzecie francuskich średnich przedsiębiorstw wprowadza innowacje

O ile 66% francuskich średnich przedsiębiorstw wprowadza innowacje, to jednak wśród krajów objętych badaniem utrzymują się w środku stawki (zajmując 6 pozycję zarówno pod względem powszechności, innowacji wprowadzanych przez średnie przedsiębiorstwa, jak i przez wszystkie przedsiębiorstwa).

Średnie przedsiębiorstwa we Francji częściej tworzą innowacyjne produkty, które zajmują 2 miejsce na liście najczęstszych innowacji (w porównaniu z najrzadszymi rodzajami wśród wszystkich kategorii firm).


Wykres 54: Poniesione w okresie 2008-13 wydatki na badania i rozwój, z rozbiciem na wielkość przedsiębiorstw

Małe

Średnie

Duże

2008 2009 2010 2011 2012 2013

150

160

170

140

130

100

110

120

80

90

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

Dowolnainnowacja






66%

35%

53%

24% 24%25%

34%

47%

33% 31%

41%

34%

53

W 2012 r. Francuskie średnie przedsiębiorstwa wyeksportowały towary o łącznej wartości 64 mld euro

Średnie przedsiębiorstwa eksportowały w 2012 r towary o wartości 64 mld euro (15%) całego francuskiego eksportu. Udział sektora wytwórczego wyniósł 17% całości, co przekładało się na 45 mld euro.

Jednakże odsetek jest znacznie wyższy w kilku podsektorach sektora wytwórczego. Średnie przedsiębiorstwa z sektora chemicznego wyeksportowały w 2012 r. towary o wartości 6.5 mld euro, co stanowiło 22% całego eksportu tego sektora.

Średnie przedsiębiorstwa produkujące wyroby metalowe miały znacznie większy udział w eksporcie swojego sektora – wyniósł on 40%. Ilościowa skala eksportu podkreśla kluczową rolę odgrywaną przez średnie przedsiębiorstwa w stymulowaniu eksportu.

Popyt staje się mniej korzystny dla inwestycji w średnich przedsiębiorstw we francji

Czynniki finansowe bardziej sprzyjają inwestycjom niż w okresie najgłębszego załamania w 2008 r., co wskazuje na poprawę dostępności i kosztów finansowania.

Jednak w ostatnich latach popyt, jak również czynniki techniczne i inne były mniej korzystne dla inwestycji w średnich przedsiębiorstwach niż w przypadku dużych i małych przedsiębiorstw.

Równie niepokojące jest to, że popyt wykazuje tendencję malejącą, co sugeruje dla średnich przedsiębiorstw gorsze perspektywy sprzedaży.

Wykres 56: Towary eksportowane przez francuskie średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej, w milionach euro, w 2012 r.


7.000 55%

6.000

15%2.000

25%3.000

35%

4.000

45%

5.000

-5%0

5%1.000

Chemiczny Maszyny iurządzenia

Żywność Wyrobymetalowe

Guma

Eksport (w mln euro, lewa oś)Udział całego sektora (prawa oś)

Wykres 57: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji w francuskich średnich przedsiębiorstwach (gdzie wartości wyższe

od zera wskazują na pozytywny wpływ na inwestycje)


25

45

20

40

0

5

10

30

15

35

-10

-5 Popytowe Finansowe Techniczne Inne

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

54

9. Portugalia

Od 2008 roku sytuacja średnich przedsiębiorstw była bardzo trudna, aż do 2013 r odnotowywano drastyczny spadek ich liczby, jak i wkładu w gospodarkę. Towarzyszyło temu również załamanie w działalności średnich przedsiębiorstw w zakresie badań i rozwoju, chociaż kontynuują one inne formy innowacji i pomagają w stymulowaniu eksportu Portugalii. Patrząc w przyszłość, złagodzenie ograniczeń finansowych i poprawa perspektyw popytu sugerują, iż w nadchodzących latach można się spodziewać stabilnego wzrostu średnich przedsiębiorstw.

Oczekuje się, że WDB generowana przez portugalskie średnie przedsiębiorstwa dopiero w 2019 r. Osiągnie poziom z 2009 r

Portugalskie średnie przedsiębiorstwa doznały w ostatnich latach spadku WDB, najniższą jej wartość odnotowano w latach 2012-13, kiedy wyniosła 14.4 mld euro. Szacuje się, iż w 2014 r. wartość ta wzrośnie nieznacznie do 14.5 mld euro.

Do 2019 r. ów wkład będzie stopniowo wzrastał, kiedy oczekuje się, że średnie przedsiębiorstwa wniosą do portugalskiej gospodarki przedsiębiorstw 16.7 mld euro.

Podobny trend obserwuje się w zakresie zatrudnienia. W 2014 roku średnie przedsiębiorstwa zatrudniały 467 000 osób. Oczekuje się, że w średnim okresie miejsc pracy będzie przybywać powoli, do roku 2019. Srednie przedsiębiorstwa zwiększą zatrudnienie o 24 000 miejsc pracy, zwiększając ich łączną liczbę do 491 000 miejsc pracy.

WDB (lewa oś)



20.000 580.000

500.000

560.000

480.000

540.000

460.000

420.000

520.000

440.000

400.000

19.000

13.000

14.000

15.000

16.000

17.000

18.000

12.000 2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2009

2008


2008-19 r.

55

“Portugalskie średnie przedsiębiorstwa doznały w ostatnich latach spadku WDB, najniższą jej wartość odnotowano w latach 2012-13, kiedy wyniosła 14.4 mld euro. Szacuje się, iż w 2014 r. wartość ta wzrośnie nieznacznie do 14.5 mld euro”

56

W latach 2008 – 2014 liczba średnich firm Zmalała o 23%

Od 2008 roku maleje w gospodarceprzedsiębiorstw Portugalii liczba przedsiębiorstw wszystkich rozmiarów. W roku 2014 na rynku było o 174 000 przedsiębiorstw mniej niż w 2008.

Liczna średnich przedsiębiorstw zmalałagwałtowniej niż małych i dużych firm. W latach 2008-14, liczba średnich przedsiębiorstw zmalała o 23% (z 5900 do 4500), podczas gdy małych i dużych firm ubyło odpowiednio 19% i 15%.

Przeszło połowa Portugalskich średnich przedsiębiorstw zajmuje się wytwórstwem i handlem

Podobnie jak w wielu innych krajach europejskich, największe spośród portugalskich średnich przedsiębiorstw należą do sektorów wytwórczego i sprzedaży hurtowej/detalicznej. W 2014 r. średnie przedsiębiorstwa z tych branży wygenerowały łącznie 8.1 mld euro WDB i zapewniały 271 000 miejsc pracy.

Procentowo najwięcej średnich przedsiębiorstw działa w branży mediów. W 2014 roku 46% WDB tej branży zostało wygenerowane przez średnie przedsiębiorstwa (równowartość 650 mln euro). Co więcej 41% pracowników branży mediów jest zatrudnionych przez średnie przedsiębiorstwa (13 500 osób).


Małe

Średnie

Duże

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

110

115

105

100

95

90

95

70

80

Wykres 59: Liczba przedsiębiorstw w Portugalii, w okresie 2005-14, z rozbiciem na wielkość przedsiębiorstw, indeks 2005=100

Wykres 60: Udział średnich przedsiębiorstw w WDB branży i zatrudnieniu, 2014

35%

50%

30%

45%

25%

40%

20%

15%

10%

0%

5%


WDBZatrudnienie

Media

Wytw

órczy

Sprzedaż hurt. i detal

Łącznie


ICT

Usługi adm

inistracyjne

Budowlany


anie

Zakwaterow

anie i wyżyw

ienie

Enrgetyczny

Wydobyw

czy

Nieruchom

ości

57

4500 średnich przedsiębiorstw wygenerowało 22% obrotów i WDB

Pomimo, iż w 2014 r. stanowiły zaledwie 0,6% wszystkich przedsiębiorstw w gospodarce przedsiębiorstw, 4500 portugalskich średnich przedsiębiorstw wniosło w owym roku około 22% zarówno obrotu (70 mld euro), jak i WDB (14,5 mld euro).

Średnie przedsiębiorstwa osiągnęły ów wkład przy znacznie niższym udziale zatrudnienia (16%), co sugeruje iż wkład pracowników średnich przedsiębiorstw przekracza średniej całej gospodarki przedsiębiorstw.

Produktywność pracowników średnich przedsiębiorstw jest niemal dwukrotnie wyższa od efektywności w małych firmach

W okresie pięciu lat do roku 2014, pracownicy średnich przedsiębiorstw wypracowywali średnio 31 000 euro WDB rocznie.

Wartość ta jest o 90% większa niż średnia odnotowywana w małych firmach, jak również o przeszło jedną trzecią wyższa od średnia dla całej gospodarki (o 37%), która to wynosiła w tym samym okresie 23 000 euro.

Źródło: Statystyki strukturalne gospodarki, analiza Cebr

100%

90%

80%

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

99.3%

48%45%

0.6% 0.1%

22% 22%29%

34%

16%

22%

63%




30.000

35.000

40.000

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000



16.600

31.500

36.300

23.000


58

Gwałtownie rosnące do roku 2008 wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój wyraźnie zmalały

W 2013 r. portugalskie przedsiębiorstwa zainwestowały 1,1 mld euro w badania i rozwój, podczas gdy w najlepszym roku 2009 kwota ta wyniosła 1,3 mld euro.

Z kwoty tej 23% (lub 250 mln euro) wniosły średnie przedsiębiorstwa. Jednakże wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój zmalały o ponad jedną czwartą (27%) od rekordowych 342 mln euro.

Osiągnięty w 2008 r. szczyt wydatków był skutkiem ich wzrostu o 300%, jaki miał miejsce w latach 2004-8, kiedy to średnie przedsiębiorstwa wyprzedziły pod względem dynamiki wzrostu nakładów zarówno duże, jak i małe firmy.

W portugalskich średnich przedsiębiorstw powszechnie wprowadza się innowacji procesowe

Skłonność portugalskich firm do innowacji znacznie przekracza średnią dla ogółu przedsiębiorstw, 67% średnich przedsiębiorstw podejmuje co najmniej jeden z czterech rodzajów innowacji wymienionych po prawej.

Firmy wprowadzające innowacje procesowe (te przedsiębiorstwa, które znacząco poprawiają swoje procesy produkcyjne) należą do najpowszechniejszych rodzajów innowatorów, zalicza się do nich 47% średnich firm. Jest to niezwykle wysoki wskaźnik w porównaniu ze średnimi przedsiębiorstwami w innych krajach europejskich.



Małe

Średnie

Duże

2008 2009 2010 2011 2012 2013

130

140

120

110

80

90

100

60

70



70%

80%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

Marketing


Wszystkie przedsiębiorstwa67%

37%

47%

39%42%

33%

55%

26%

33% 33% 33%

45%

Dowolneinnowacje

Produkty Procesy Organizacja Brak

59

“W 2013 r. portugalskie przedsiębiorstwa zainwestowały 1,1 mld euro w badania i rozwój, podczas gdy w najlepszym roku 2009 kwota ta wyniosła 1,3 mld euro”

60

Średnie przedsiębiorstwa wnoszą znaczny wkład w eksport ważnych sektorów

Średnie przedsiębiorstwa z portugalskiego sektora wytwórczego wyeksportowały w 2012 roku towary o wartości 10 mld euro. Stanowiło to 31% całego eksportu wyprodukowanych towarów.

Jednakże średnie przedsiębiorstwa mają jeszcze większe znaczenie dla eksportu w podsektorach wymienionych w diagramie po prawej. Łącznie, przeszło połowa towarów eksportowanych przez te sektory została w 2012 r. wysłana przez średnie przedsiębiorstwa.

Szczególnie ważną rolą średnich przedsiębiorstw jest łączenie Portugalii z jej europejskimi partnerami handlowymi. W 2012 roku 77% jej eksportu towarów były przeznaczone dla krajów UE (odsetek ten wzrasta do 82% dla pięciu sektorów wymienionych w diagramie), dla porównania średnia dla całej gospodarki wyniosła 71%.

Zapowiada się, że w roku 2015 klimat inwestycyjny będzie bardziej przyjazny dla średnich przedsiębiorstw

Na przestrzeni ostatniej dekady, finansowe i inne czynniki powstrzymywały rozwój portugalskich średnich przedsiębiorstw, a czynniki popytowe uległy pogorszeniu w okresie do 2012 r.

Jednak w ostatnim czasie dostępność środków finansowych pozytywnie wpływała na zamierzenia inwestycyjne, zaś popyt (tzn. oczekiwania co do rozmiarów sprzedaży) poprawił się bardziej, niż w jakimkolwiek innym okresie ostatniej dekady.


Wykres 65: Towary eksportowane przez portugalskie średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej, w milionach euro, w 2012 r.

1.400

1.200

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

400

600

800

1.000

0%0

10%200

Odzież ChemiaŻywność Wyrobymetalowe

Produkty zeskóry

Eksport (w mln euro, lewa oś)


25

30

20

0

5

10

15

-10

-5

Wykres 66: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji w portugalskich średnich przedsiębiorstwach (gdzie wartości wyższe


2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Udział całego sektora (prawa oś)

PopytoweFinansowe

TechniczneInne

61

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

0%

10%

10. Włochy

Ekonomiczne zawirowania we Włoszech stały się wyzwaniem dla średnich przedsiębiorstw, których liczba zmalała po 2008 roku bardziej niż w innych segmentach rynku. Potrzeba poprawienia konkurencyjności okazała się trudnym problemem dla średnich przedsiębiorstw, pomimo wdrażania innowacji przez wiele firm i ostatniej intensyfikacji nakładów na badania i rozwój. Perspektywa średnioterminowa jest raczej umiarkowana, czynniki finansowe powstrzymują inwestycje, a znaczące zwiększenie liczby miejsc pracy może okazać się w kolejnych kilku latach trudne.

Włoskie średnie przedsiębiorstwa dopiero w 2018 r. przekroczą WDB z 2011 r

Ocenia się, że WDB włoskich średnich przedsiębiorstw osiągnęła najniższą wartość w 2013 r. (105 mld euro), wzrastając nieznacznie do 106 mld euro w 2014 r. Wyzwania stojące przez włoską gospodarką będą obciążać w najbliższych latach działalność średnich przedsiębiorstw. Oczekuje się, że wkład średnich przedsiębiorstw w WDB całej gospodarki będzie rósł powoli, w 2019 r. osiągając wartość 118 mld euro.

Jeśli chodzi o zatrudnienie, liczba miejsc pracy w średnich przedsiębiorstwach zmalała z 2 milionów w 2008 r. do około 1,8 mln w 2014 r. Kolejnego niewielkiego spadku oczekuje się w roku 2015, ale spodziewa się, iż średnie przedsiębiorstwa zwiększą w latach 2015-19 zatrudnienie o około 48 000 miejsc pracy, osiągając w owym roku 1,85 miliona pracownikow.

WDB (lewa oś)


130.000

1.650 000

1.700 000

1.750 000

1.800 000

1.850 000

1.900 000

1.950 000

2.000 000

2.050 000

1.600 000

125.000

95.000

100.000

105.000

110.000

115.000

120.000

90.000 2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2009

2008


2008-19 r.


62

63

WDB na średnie przedsiębiorstwo wzrósł pomimo spadku średniej wartości dla całej gospodarki

W latach od roku 2008, liczba średnich przedsiębiorstw zmalała o 9% (z 20 700 do 18 900). Spadek ten był dynamiczniejszy niż w skali wszystkich przedsiębiorstw (których liczba zmalała w tym okresie o 3%).

Jednak, WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa zmalała jedynie o 2%, czyli mniej niż 5% spadek zaobserwowany w całej gospodarce przedsiębiorstw.

Sugeruje to, że w trudnym klimacie gospodarczym lat 2008-14, średnim przedsiębiorstwom udało się zwiększyć WDB generowaną na firmę (o 7%), pomimo iż w skali całej gospodarki wartość ta spadła o 2% ).

Firmy z branży wytwórczej odpowiadają za przeszło połowę wkładu w gospodarkę wnoszonego przez średnie przedsiębiorstwa

Średnie przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją wnoszą przeszło połowę (51%) z WDB generowanej we Włoszech przez średnie przedsiębiorstwa, w 2014 r, było to około 54 mld euro. Jest tak pomimo, iż jedynie 33% średnich przedsiębiorstw zajmuje się produkcją. Średnie przedsiębiorstwa z sektora produkcji zatrudniały w 2014 r. także 46% pracowników wszystkich średnich przedsiębiorstw czyli 831 000 osób.

W znacznie mniejszym sektorze mediów 28% WDB i zatrudnienia zapewniane jest przez średnie przedsiębiorstwa.



WDB (średnie przedsiębiorstwa)WDB Wszystkie


Wykres 68: Przedsiębiorstwa i zatrudnienie w gospodarce przedsiębiorstw Włoch, w okresie 2008-14, z rozbiciem na wielkość

przedsiębiorstwa, indeks 2008 = 100

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

115

110

95

100

105

85

90


30%

25%

20%

15%

10%

0%

5%


WDBZatrudnienie

Media

Wytw

órczy


Łącznie


ICT

Usługi adm

inistracyjne

Budownictw

o


anie

Zakwaterow

anie i wyżyw

ienie

Enrgetyczny

Wydobyw

czy

Nieruchom

ości

64

18 900 średnich przedsiębiorstw odpowiada za jedną piątą całego obrotu

Pomimo, że liczebnie średnie przedsiębiorstwa stanowią zaledwie 0.5% działających we Włoszech firm, w 2014 r wygenerowały 20% wszystkich obrotów gospodarki. Odpowiadało to 576 mld euro.

Średnie przedsiębiorstwa wypracowują ów obrót, a także 17% całkowitej WDB, pomimo, iż zatrudniają zaledwie 13% pracowników zatrudnionych we Włoszech.

Wskazuje to na wysoką produktywność włoskich średnich przedsiębiorstw w porównaniu do średniej całej gospodarki.

Produktywność pracowników średnich przedsiębiorstw jest o jedną trzecią wyższa od średniej

W latach 2009-14, każdy pracownik włoskich średnich przedsiębiorstw wypracował średnio 57 600 euro WDB rocznie.

Było to o przeszło trzy czwarte więcej (76%) niż średnia produktywność uzyskiwana w małych firmach. Było to także o jedną trzecią (33%) niż średnia wartość uzyskiwana w skali całej gospodarki, która wynosiła 43 000 euro. Pokazuje to dlaczego średnie przedsiębiorstwa są ważnym źródłem kapitału zwiększającego

produktywność włoskiej gospodarki.


100%

90%

80%

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

99.4%

48%51%

0.5% 0.1%

20% 20%

32% 33%

17%13%

67%




30.000

60.000

40.000

70.000

50.000

80.000

0

10.000

20.000



32.700

57.600

70.700

43.400

Wykres 71: Produktywność pracownika (WDB na pracownika) wg kategorii rozmiaru przedsiębiorstw, w euro na pracownika, średnia

z lat 2009-14

Zatrudnienie

65


“W latach 2009-14, każdy pracownik włoskich średnich przedsiębiorstw wypracował średnio 57 600 euro WDB rocznie”

66

Wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój przekraczają nakłady małych i dużych firm

Włoskie przedsiębiorstwa wydały w 2013 roku 10,9 mld euro na badania i rozwój, z tego 14% 1,5 mld euro przypadło na średnie przedsiębiorstwa.

Wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój rosną bardzo dynamicznie, w ostatnich latach tempo wzrostu było szybsze niż w przypadku małych i dużych firm. W ciągu pięciu lat do 2013 r. wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój wzrosły o 21%, w porównaniu do odpowiednio 13% i 4% w przypadku małych i dużych firm.

Średnie przedsiębiorstwa są też najmniej zależne od państwowego finansowania nakładów na badania i rozwój: udział środków na B+R pozyskiwane z sektora rządowego w średnich przedsiębiorstwach jest najniższy i wynosi zaledwie 4% (w porównaniu do 11% i 7% w przypadku małych i dużych firm.

Włochy cieszą się trzecim najbardziej innowacyjnym rynkiem średnich przedsiębiorstw wśród objętych badaniem krajów

Jeżeli chodzi o innowacyjność, włoskie średnie przedsiębiorstwa ustępują jedynie niemieckim i irlandzkim, 71% średnich przedsiębiorstw podejmuje co najmniej jeden z czterech rodzajów innowacji wymienionych po prawej.

Co najmniej 40% średnich przedsiębiorstw zgłasza podejmowanie poszczególnych kategorii innowacji, do najczęstszych należą innowacje w zakresie organizacji i produktów.



Małe

Średnie

Duże

20082007 2009 2010 2011 2012 2013

130

120

125

110

115

105

95

100


Wykres 73: Proporcja przedsiębiorstw zaangażowanych w in-nowacje, z podziałem na rodzaj innowacji i wielkość firmy, 2012 r.

70%

80%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

Dowolne innowacjeProdukty

Procesy

Marketing

Organizacja

Brak

Średnie przedsiębiorstwaWszystkie przedsiębiorstwa

71%

46%42% 40%

48%

29%

56%

29% 30% 31%33%

44%

67

Średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za przeszło jedną czwartą włoskiego eksportu towarów

Włoskie średnie przedsiębiorstwa, w 2012 r. odpowiadały za 27% całego eksportu towarów (105 mld euro). Ow Udział wzrasta do 30% (92 mld euro) jeżeli rozpatruje się tylko sam sektor wytwórczy.

W przypadku podsektorów wytwórczych wymienionych w diagramie po prawej, średnie przedsiębiorstwa są jeszcze ważniejszym motorem eksportu. Średnie przedsiębiorstwa z tych sześciu podsektorów wyeksportowały w 2012 r. towary o wartości 57 mld euro, co odpowiadało za 15% całego włoskiego eksportu towarów z tego roku.

Jako, że eksport będzie w kolejnych latach stanowić dla włoskich firm ważne źródło popytu, średnie przedsiębiorstwa będą odgrywać ważną rolę w napędzaniu tego wzrostu.

W ostatnich latach inwestorzy wykazywali się znaczną nieufnością

Włoskie średnie przedsiębiorstwa regularnie zgłaszają znaczne bariery dla inwestycji w przyszły rozwój.

Po recesji z lat 2008-9, klimat inwestycyjny wydaje się nieco poprawiać. Jednakże powtórny spadek gospodarczy w 2012 jeszcze bardziej zaburzył zaufanie inwestorów, w ostatnim roku, dla którego dysponujemy informacjami o inwestycjach (2013 r.) średnie przedsiębiorstwa informowały o kolejnym pogorszeniu dostępności inwestycji.

Co istotne w owym roku, czynniki finansowe były jak dotąd najmniej sprzyjające, co spotęgowało trudności z jakimi borykają się włoskie średnie przedsiębiorstwa.

Co więcej, w ostatnich trzech latach, dla których dysponujemy danymi (2011-13), techniczne i finansowe ograniczenia były dotkliwsze dla średnich przedsiębiorstw niż dla małych i dużych firm.


Wykres 74: Towary eksportowane przez włoskie średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej, w milionach euro,

w 2012 r.

25.000

20.000

20%

30%

40%

50%

60%

10.000

15.000

0%0

10%5.000

Elektrycznysprzęt

Eksport (w mln euro, lewa oś)Udział w całym sektorze (prawa oś)


-20

-30

-40

-50

0

10

-10

Wykres 75: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji we włoskich średnich przedsiębiorstwach (gdzie wartości wyższe od zera wskazują na

pozytywny wpływ na inwestycje)

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Żywność

Chem

ikalia

Metale

podstawow

e

Maszyny i

urządzenia

Wyroby

metalow

e

Popytowe

Finansowe

Techniczne

Inne

68

69

11. Holandia

Pomimo występującego w ostatnich latach niepewnego wzrostu i utraty miejsc pracy, w okresie 2005-14, holenderskie średnie przedsiębiorstwa pod względem obrotu, WDB i wzrostu zatrudnienia, wykazały się lepszymi efektami niż małe i duże firmy. Ich nakłady na badania i rozwój oraz wdrażane innowacje pomogły im zachować wyższą produktywność na pracownika od obserwowanej w dużych firmach. W połączeniu z przewidywanym w 2015 r. lepszym klimatem dla inwestycji, perspektywy wzrostu w średnim okresie wydają się być dobre.

Holenderskie średnie przedsiębiorstwa wygenerowały w 2014 r. 73 miliardy Euro WDB

Wkład średnich przedsiębiorstw w WDB przez kilka lat do roku 2013 pozostawał w przybliżeniu na stałym poziomie, jednak w 2015 r. wzrósł on do 73 mld euro. Oczekuje się, iż będzie on nadal rósł, aby w 2019 r osiągnąć 81 mld euro.

Po trzech latach spadku liczby miejsc pracy, w 2014 r średnie przedsiębiorstwa zatrudniały 985 000 osób. Oczekuje się, że w najbliższych latach średnie przedsiębiorstwa stworzą kolejne 36 000 miejsc i do 2019 r będą zatrudniać łącznie 1,02 miliona pracowników.

WDB (lewa oś)


920.000

940.000

960.000

980.000

1.000 000

1.020 000

1.040 000

1.060 000

1.080 000

900.000

90.000

60.000

65.000

70.000

75.000

80.000

85.000

55.000 2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2009

2008



70

Pomimo, że holenderskie średnie przedsiębiorstwa stanowią zaledwie 1% wszystkich firm, odpowiadają one za 28% całego obrotu gospodarki

8700 średnich przedsiębiorstw stanowi zaledwie 1,0% zarejestrowanych w Holandii przedsiębiorstw, jednak na firmy te przypadło w 2014 r. 28% wszystkich obrotów szacowanych na około 400 mld euro i 23% całej WDB.

Średnie przedsiębiorstwa osiągają to zatrudniając zaledwie 19% całej holenderskiej siły roboczej, co wskazuje że ich produktywność jest wyższa od średniej dla całej holenderskiej gospodarki.

Segment średnich przedsiębiorstw dominowany jest przez przedsiębiorstwa handlowe

W wartościach bezwzględnych największym rynkiem, na którym działają średnie przedsiębiorstwa jest sprzedaż hurtowa i detaliczna, w roku 2014 zapewniał on 242 000 miejsc pracy i generował 17,7 mld euro WDB. Jednak dane te stanowią zaledwie odpowiednio 16% i 25% całej branży.

Proporcjonalnie znaczenie wyników średnich przedsiębiorstw jest największe w sektorach nieruchomości i mediów. Średnie przedsiębiorstwa wnoszą w tych sektorach odpowiednio 32% i 31% WDB.

Zaś w sektorze wydobywczym 45% całego zatrudnienia przypada na średnie przedsiębiorstwa (4200 osób).


100%

90%

80%

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

98.9%

35%

1.0% 0.2%

28%33%

37% 37%

23%19%

40%


Przedsiębiorstwa

ObrótWDB


48%

Wykres 78: Udział średnich przedsiębiorstw w WDB branży i zatrudnieniu, 2014 r


WDBZatrudnienie

25%

20%

15%

10%

0%

5%

35%

30%

45%

40%

50%

Zatrudnienie

Media

Wytw

órczy


Łącznie


ICT

Usługi adm

inistracyjne

Budownictw

o


anie

Zakwaterow

anie i wyżyw

ienie

Enrgetyczny

Wydobyw

czy

Nieruchom

ości

71

Pracownicy średnich przedsiębiorstw są najproduktywniejsi

W okresie pięciu lat do roku 2014, pracownicy średnich przedsiębiorstw wypracowywali średnio 70 500 euro WDB rocznie.

Było to o 23% (lub 13 000 euro) powyżej średniej dla wszystkich pracowników, a 9% (lub 5900 euro) więcej niż w przypadku pracowników dużych firm.

Liderami tej wysokiej produktywności są takie sektory jak sprzedaże hurtowe i detaliczne oraz nieruchomości, w których produktywność średnich przedsiębiorstw jest znacznie wyższa, nawet od osiąganej przez duże firmy.

Wzrost wydatków średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój jest szybszy niż średnia dla całej gospodarki

W 2013 roku holenderskie przedsiębiorstwa wydały 7,3 mld euro na badania i rozwój, z czego 25% (lub 1,8 mld euro) wyłożyły średnie przedsiębiorstwa.

W 2013 roku wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój były przeszło dwukrotnie wyższe niż w roku 2007, wzrosły w tym okresie o 117%. Wzrost ten był znacznie szybszy od średniego wzrostu wydatków na badania i rozwój, który dla okresu 2007-13 wyniósł 33%.

Jednak nakłady małych przedsiębiorstw na badania i rozwój rosły jeszcze szybciej, zwiększyły się z 379 milionów w 2007 r. do 1,5 mld euro w 2013, czyli o 296%.

30.000

60.000

40.000

70.000

50.000

80.000

0

10.000

20.000



47.400

70.500

64.600

57.500


z lat 2009-14



Małe

Średnie

Duże

20082007 2009 2010 2011 2012 2013

430

330

380

230

280

180

80

130

72

“W latach 2010-12 innowacje wprowadziło 66% holenderskich średnich przedsiębiorstw. Co znamienne innowacje w zakresie produktów wprowadził większy odsetek średnich przedsiębiorstw (42%) niż dużych (41%)”

%66

%

73

Dwie trzecie holenderskich średnich przedsiębiorstw wprowadza innowacje

W latach 2010-12 innowacje wprowadziło 66% holenderskich średnich przedsiębiorstw. Co znamienne innowacje w zakresie produktów wprowadził większy odsetek średnich przedsiębiorstw (42%) niż dużych (41%).

Podkreśla to ponadprzeciętny wkład holenderskich średnich przedsiębiorstw w rozwój nowych towarów i usług na potrzeby rynku.

Holenderskie średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za jedną czwartą krajowego eksportu

Średnie przedsiębiorstwa działające w Przemyśle (co obejmuje wytwórstwo) wyeksportowały w 2012 roku towary o wartości 41 mld euro, co stanowiło 30% całego eksportu towarów przemysłowych.

Średnie przedsiębiorstwa z sektora handlu (obejmuje handel hurtowy i detaliczny) wyeksportowały w tym samym roku towary o wartości 44 mld euro – co stanowiło 36% całego eksportu tego sektora.

W 2012 roku 79% towarów wyeksportowanych przez średnie przedsiębiorstwa sprzedano do innych krajów UE, co pokazuje jak średnie przedsiębiorstwa pomagają Holandii utrzymać pozycję kluczowego europejskiego pośrednika w handlu.



70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

Dowolne innowacje




66%

42%

34%29%

38%

34%

51%

32%

26%23%

27%

49%


Wykres 82: Towary eksportowane przez holenderskie średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej, w milionach euro, w 2012 r.

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

20%

30%

35%

40%

45%

50%

10.000

0%0

10%

5%

15%

25%

Branża Handel

Eksport do UE

Eksport poza UE

Udział w połowie rynku ogółem (lewa oś)

74

Warunki finansowe dla średnich przedsiębiorstw najkorzystniejsze od 10 lat

Od kryzysu 2008-9, wszystkie czynniki wymienione w diagramie po prawej miały ogólnie pozytywny wpływ na zamierzenia inwestycyjne średnich przedsiębiorstw.

Jednak w latach 2011-13, czynniki te stały się nieco mniej korzystne dla inwestycji,

co przełożyło się na niewielkie pogorszenie warunków działania średnich przedsiębiorstw.

Jednak w latach 2014-15 czynniki te ponownie ulegają poprawie, co sugeruje poprawę perspektywy rynku średnich przedsiębiorstw w najbliższych latach (w porównaniu do ostatnich lat). W szczególności wpływ czynników finansowych jest bardziej pozytywny niż w jakimkolwiek innym okresie po 2005 r.


-20

-30

-40

-50

0

10

20

30

40

50

-10

Wykres 83: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji w holenderskich średnich przedsiębiorstwach (gdzie wartości wyższe od zera wskazują na pozytywny wpływ na inwestycje)

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Popytowe

Finansowe

Techniczne

Inne

75

76

12. Belgia

Od 2008 roku w Belgii rośnie liczba i wkład w gospodarkę średnich przedsiębiorstw, chociaż dynamiczniejszym wzrostem wykazują się tam mniejsze firmy. W najbliższych latach można spodziewać się stabilnego wzrostu wysoce produktywnych średnich przedsiębiorstw wspieranego przez innowacyjne firmy i rozległe powiązania eksportowe.

Belgijskie średnie przedsiębiorstwa generują blisko 37 mld euro PKB

Od 2005 r. wkład belgijskiego rynku średnich przedsiębiorstw rośnie corocznie. Szacuje się, że w 2014 r. średnie przedsiębiorstwa wygenerowały w gospodarce Belgii 37 mld euro WDB. Oczekuje się kontynuacji tego trendu do 2019 r., kiedy to jak się szacuje wkład średnich przedsiębiorstw w gospodarkę wyniesie 42 mld euro.

W 2014 r. średnie przedsiębiorstwa zatrudniały 425 000 pracowników, co oznacza wzrost o 61 000 na przestrzeni ostatnich dziewięciu lat. Prawdopodobnie w najbliższych latach wzrost zatrudnienia będzie wolniejszy: oczekuje się, że do 2019 r. przybędzie 11 000 miejsc pracy, co zwiększy liczbę zatrudnionych w średnich przedsiębiorstwach do 436 000 osób.

WDB (lewa oś)Zatrudnienie (prawa oś)

390.000

400.000

410.000

420.000

400.000

440.000

450.000

460.000

470.000

480.000

380.000

27.000

29.000

31.000

33.000

35.000

37.000

39.000

41.000

43.000

45.000

25.000 2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2009

2008


2008-19 r.


77

78

0,7% przedsiębiorstw wygenerowało w Belgii 19% WDB

W Belgii działa 4 300 średnich przedsiębiorstw, co stanowi zaledwie 0,7% wszystkich firm działających na rynku.

Pomimo stosunkowo niewielkiej liczby, firmy te generują 18% całkowitego obrotu (w 2014 r. było to ok 188 mld euro), odpowiadają także za 19% WDB i 15% całkowitego zatrudnienia w gospodarce.

Firmy z sektora wytwórczego i handlu odpowiadają za połowę wkładu w gospodarkę Belgii wnoszonego przez średnie przedsiębiorstwa

W wartościach bezwzględnych najwyższy procentowo wkład średnie przedsiębiorstwa wnoszą w sektorze wytwórczym. W 2014 roku średnie przedsiębiorstwa zatrudniały 129 tysięcy osób i wnosiły do WDB sektora wytwórczego 11 mld euro.

Największy rynek średnich przedsiębiorstw występuje w sektorze sprzedaży hurtowej i detalicznej, generują one w obrębie tego sektora 8 mld euro WDB, zatrudniają zaś 79 000 osób.

W ujęciu względnym najbardziej uzależniony od średnich przedsiębiorstw jest sektor wydobywczy. Średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za 55% WDB i 45% zatrudnienia w tym sektorze.


100%

90%

80%

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

99.1%

45%44%

0.7% 0.1%

18%

36%

19%

37%

15%

30%

54%





60%

50%

40%

30%

20%

0%

10%


WDBZatrudnienie

Zatrudnienie

Media

Wytw

órczy


Łącznie


ICT

Usługi adm

inistracyjne

Budownictw

o


anie

Zakwaterow

anie i wyżyw

ienie

Enrgetyczny

Wydobyw

czy

Nieruchom

ości

79

Produktywność pracowników średnich przedsiębiorstw jest porównywalna do uzyskiwanej w dużych firmach

Produktywność pracowników w średnich przedsiębiorstwach znacznie przekracza średnią całej gospodarki Belgii. W latach 2009-14, pracownicy średnich przedsiębiorstw wypracowywali średnio 82 900 euro WDB rocznie.

Kwota ta jest o przeszło 50% wyższa od uzyskiwanej w małych firmach i jedynie o 3% niższa niż w dużych firmach.

Średnie przedsiębiorstwa nadal intensyfikują działania w zakresie B+R

Belgijskie przedsiębiorstwa wydały w 2013 r. na badania i rozwój (B+R) 6,2 mld euro. O ile duże firmy odpowiadają za dwie trzecie tej kwoty (4,1 mld euro) to średnie przedsiębiorstwa wniosły blisko jedną czwartą, co w 2013 r odpowiadało 1,4 mld euro. Kwota ta oznacza wzrost o dwie trzecie w porównaniu do wydatków poniesionych w 2004 r

Jak widać na diagramie po prawej wydatki małych firm na badania i rozwój rosły wolniej niż w średnich i dużych przedsiębiorstwach.

30.000

60.000

40.000

70.000

50.000

80.000

90.000

0

10.000

20.000



55.000

82.90085.700

68.800




Małe

ŚrednieDuże

20082005 20072004 20092006 2010 2011 2012 2013

200

160

180

120

140

100

60

80

80



70%

80%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

Marketing

Średnie przedsiębiorstwa69%

42% 41%

27%

40%

31%

56%

32% 31%

22%

29%

44%

Innowacja wdraża blisko 7 na 10 belgijskich średnich przedsiębiorstw

Wśród krajów objętych badaniem belgijskie średnie przedsiębiorstwa zajmują 4 miejsce na 12 pod względem odsetka firm wprowadzających innowacje, ich odsetek wynosi 69%.

Belgijskie średnie przedsiębiorstwa są znacznie bardziej skłonne do wprowadzania innowacji

w zakresie swoich produktów, procesów i organizacji niż działań marketingowych.

Ta innowacyjna działalność prawdopodobnie przyczynia się do wysokiej produktywności (w porównaniu do dużych firm), jaką obserwuje się w belgijskich średnich przedsiębiorstwach.

Dowolne innowacje

Produkty Procesy Organizacja Brak


81

Średnie przedsiębiorstwa są ważnym pośrednikiem w wymianie z pozaeuropejskimi rynkami eksportowymi

W 2012 r. belgijskie średnie przedsiębiorstwa wyeksportowały towary o wartości 57 mld euro, co stanowiło 17% eksportu towaru belgijskiego.

Jednak kilka sektorów eksportujących w większym stopniu zależy od średnich przedsiębiorstw, ich przykłady wskazano w diagramie umieszczonym naprzeciw. Średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za 24% eksportu tych sektorów ujętych wspólnie.

Średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej tworzą ważne powiązania handlowe Belgii z partnerami spoza Europy, 43% ich eksportu towarów wysyłane jest poza obszar UE. Odsetek ten w przypadku małych i dużych firm wynosi zaledwie 27%.

W 2015 r. średnie przedsiębiorstwa mogą oczekiwać korzystnego popytu

W ostatnich dziesięciu latach czynniki wpływające na perspektywy inwestycyjne belgijskich średnich przedsiębiorstw były stosunkowo stałe.

W latach 2007-9 odnotowano nieco mniej korzystne czynniki jednak od tego czasu czynniki techniczne i popytowe powróciły do poziomu sprzed kryzysu. W rzeczy samej perspektywy dla popytu sprzyjają najbardziej właśnie inwestycjom w średnich przedsiębiorstwach, bardziej niż w przypadku małych i dużych firm.


Wykres 90: Towary eksportowane przez belgijskie średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej, w milionach euro, w 2012 r.

5.000

6.000

4.000

20%

30%

40%

50%

60%

2.000

3.000

0%0

10%1.000

Maszyny i urzadzenia

ChemikaliaŻywność Wyroby z gumy

Metale podstawowe

Eksport (w mln euro, lewa oś)Udział w całym sektorze (prawa oś)


0

10

20

30

40

60

50

70

Wykres 91: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji w belgijskich średnich przedsiębiorstwach (gdzie wartości wyższe


2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Popytowe

Finansowe

Techniczne

Inne

82

13. Polska

Wydajność średnich przedsiębiorstw była w ostatnich latach spowolniona, co odzwierciedlało podwyższone bezrobocie, spowolnienie gospodarcze i ponury klimat gospodarczy w całej Europie (będącej ważnym źródłem popytu dla polskich średnich przedsiębiorstw). Jednak powolna poprawa sytuacji finansowej i rosnący w ostatnich latach popyt stopniowo przekładają się na odrodzenie rynku średnich przedsiębiorstw.

Zakłada się, że do 2019 r. WDB generowana przez polskie średnie przedsiębiorstwa wzrośnie o 24% osiągając 210 mld PLN

Od 2008 roku WDB generowana przez polskie średnie przedsiębiorstwa rośnie z roku na rok, w 2014 r. osiągnęła ona około 169 miliardów złotych. Oczekuje się kontynuacji owego trendu wzrostowego do roku 2019, kiedy to wspomniany wkład wyniesie 210 mld PLN co oznacza wzrost o 25%.

Polskie średnie przedsiębiorstwa w 2014 r. zatrudniały 1,58 mln osób, oznacza to wzrost o przeszło 29 000 miejsc pracy w stosunku do 2012 r.

Oczekuje się, że w 2019 r. średnie przedsiębiorstwa będą zatrudniać o 55 000 osób więcej niż w 2014, co podniesie łączne zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach do 1,64 miliona miejsc pracy.

WDB (lewa oś)

Zatrudnienie (prawa oś )

1.500 000

1.580 000

1.520 000

1.600 000

1.540 000

1.620 000

1.560 000

1.640 000

1.660 000

120.000

140.000

160.000

180.000

200.000

220.000

100.000 2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2009

2008

Wykres 92: WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa (w milionach PLN, lewa oś) oraz zatrudnienie (w osobach, prawa oś), 2008-19 r.


83

W dłuższej perspektywie tempo rozwoju polskich średnich przedsiębiorstw jest szybsze niż całej gospodarki

Liczba polskich średnich przedsiębiorstw wzrosła z 13 700 w roku 2005 do około 15 300 w roku 2014, co stanowi wzrost o 12%. Ów wzrost procentowo odpowiadał wzrostowi liczby wszystkich przedsiębiorstw, która to wzrosła w owym okresie o 13%.

Jednak WDB wnoszona przez średnie przedsiębiorstwa rośnie szybciej niż średnia dla całej gospodarki, w latach 2005-14 wzrosła ona ze 101 do 169 mld PLN.

Ów wzrost o 68% przekroczył średni wzrost WDB całej gospodarki, która w tym samym okresie czasu wzrosła zaledwie o 59% (z 497 do 789 mld PLN.

Polski rynek średnich przedsiębiorstw zdominowany jest przez firmy z sektorów wytwórczego i handlu

Produkcja stanowi największą część polskiego rynku średnich przedsiębiorstw, w 2014 r. zapewniła ona 694 000 miejsc pracy (29% miejsc pracy w tym sektorze), wnosząc przy tym 64 mld PLN WDB (25% całości). Drugi co do wielkości jest sektor sprzedaży hurtowej i detalicznej, który zatrudnia 305 000 osób i generuje 33 miliardy zł WDB.

Łącznie te dwa sektory obejmują przeszło połowę polskich średnich przedsiębiorstw, tak pod względem WDB, jak i zatrudnienia.

W ujęciu względnym, najbardziej na średnich przedsiębiorstwach polega sektor mediów, w którym generują one 43% WDB i 45% zatrudnienia.


Wszystkie przedsiębiorstwaWDB (średnie przedsiębiorstwa)


Wykres 93: Przedsiębiorstwa i WDB w gospodarce Polski, w okresie 2010-14, z rozbiciem na wielkość przedsiębiorstwa, indeks 2010 = 100

20082005 20092006 20102007 2011 2012 2013 2014

130

170

140

180

100

110

150

120

160

80

90

Wykres 94: Udział średnich przedsiębiorstw w WDB branży i zatrudnieniu, 2014 r.50%

40%

45%

30%

35%

20%

25%

0%

5%

10%

15%

Source: Eurostat SBS, Cebr analysis

WDBZatrudnienie

WDB Wszystkie

Media

Wytw

órczy


Łącznie


ICT

Usługi adm

inistracyjne

Budownictw

o


anie

Zakwaterow

anie i wyżyw

ienie

Enrgetyczny

Wydobyw

czy

Nieruchom

ości

84

“1% polskich przedsiębiorstw generuje jedną piątą obrotów i zatrudnienia”

1%

85

1% polskich przedsiębiorstw generuje jedną piątą obrotów i zatrudnienia

W 2014 roku małe przedsiębiorstwa stanowiły 98,8% polskiej gospodarki, podczas gdy średnie przedsiębiorstwa stanowiły zaledwie 1,0% całości, obejmując zaledwie 15 300 przedsiębiorstw.

Pomimo tego małego udziału, średnie przedsiębiorstwa wypracowały w 2014 r. 21% (807 miliardów PLN) całkowitego obrotu w gospodarce, i taki sam procent WDB (169 mld PLN).

Średnie przedsiębiorstwa zatrudniały w 2014 r podobny procent siły roboczej (19% czyli 1,58 miliona osób).

Produktywność pracowników średnich przedsiębiorstw jest niemal dwukrotnie wyższa niż w małych firmach

Wkład statystycznego pracownika polskich średnich przedsiębiorstw w WDB całej gospodarki, w okresie 2009-14 wynosił średnio 96 900 PLN.

Wartość ta jest niemal dwukrotnie wyższa (94%) od produktywności obserwowanej w małych przedsiębiorstwach i o 11 000 zł wyższa od średniej w obrębie całej gospodarki.

Podkreśla to znaczenia wkładu średnich przedsiębiorstw w produktywność polskiej gospodarki.


100%

90%

80%

70%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

99.8%

34%

29%

50%

1.0%

21% 21%19%

0.2%

45%

50%

31%




60.000

40.000

80.000

100.000

120.000

140.000

160.000

0

20.000



50.000

96.900

135.600

85.700

Wykres 96: Produktywność pracownika (WDB na pracownika) wg kategorii rozmiaru przedsiębiorstw, w PLN na pracownika, średnia

z lat 2009-14

86

Skala działań średnich przedsiębiorstw w zakresie badań i rozwoju jest mniejsza niż w przypadku małych i dużych firm

Polskie przedsiębiorstwa wydały w 2013 r. na badania i rozwój 6,3 mld PLN. Z kwoty tej 23% (lub 1,4 mld PLN) wniosły średnie przedsiębiorstwa.

Jednak wzrost w wydatkach średnich przedsiębiorstw na B + R jest wolniejszy niż w małych i dużych firmach. W ciągu pięciu lat do 2013 r. wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój wzrosły o 135%, w porównaniu do odpowiednio 204% i 167% w przypadku małych i dużych firm.

Finansowanie badań i rozwoju przez polskie średnie przedsiębiorstwa jest bardziej uzależnione od środków pozyskiwanych z zagranicy i środków państwowych niż w przypadku dużych i małych firm. Z tych źródeł pochodziło 36% środków wydatkowanych na badania i rozwój przez średnie przedsiębiorstwa, w porównaniu z 28% i 10% dla odpowiednio małych i dużych firm.

Na polu innowacji Polskie średnie przedsiębiorstwa pozostają w tyle za europejskimi sąsiadami

Wśród krajów objętych badaniem polskie średnie przedsiębiorstwa zajmują ostatnie miejsce pod względem odsetka firm innowacyjnych.

Nieco ponad jedna trzecia (36%) z średnich przedsiębiorstw w latach 2010-12 wprowadziła innowacje, najczęściej były to innowacje dotyczące procesów (jak rozwój nowych metod produkcji i dystrybucji).



Małe

Średnie

Duże

2008 2009 2010 2011 2012 2013

240

290

340

190

140

40

90



70%

80%

60%

20%

30%

40%

50%

0%

10%

Dowolneinnowacje



36%

17%20%

14% 16%

64%

23%

9% 11% 11% 10%

77%

87

Średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za 12% polskiego eksportu towarów

W 2012 r. średnie przedsiębiorstwa wyeksportowały towary o wartości 73 mld PLN co odpowiadało zaledwie 12% całości.

Jednak eksport kilku sektorów w większym stopniu zależy od średnich przedsiębiorstw, ich przykłady wskazano w diagramie po prawej. Producenci żywności eksportowali w owym roku towary o wartości 7,8 mld PLN, podczas gdy wytwórcy produktów z metalu oraz z gumy i tworzyw sztucznych eksportowali produkty o wartości 11,6 mld złotych.

W 2012 roku około 80% polskiego eksportu trafiło na rynek UE. Ten poziom integracji sugeruje, że bieżące zawirowania gospodarcze na kontynencie wywierają znaczący negatywny wpływ na polskie średnie przedsiębiorstwa.

W 2015 r. spodziewa się niewielkiej poprawy czynników wpływających na inwestycje

Od 2009 roku, wszystkie czynniki wymienione po prawej były znacznie mniej sprzyjające dla decyzji o inwestycjach w średnich przedsiębiorstwach. W szczególności „inne“ czynniki (głównie dotyczące polityki państwa) wywierały negatywny wpływ.

Pomimo wyraźnie gorszych perspektyw niż w latach przed kryzysem finansowym, czynniki popytowe (obejmujące perspektywę przyszłych sprzedaży) oraz finansowe (dotyczące dostępności i kosztów źródeł finansowania inwestycji) u progu roku 2015 bardziej sprzyjają zamiarom inwestycyjnym.


Wykres 99: Towary eksportowane przez polskie średnie przedsiębiorst-wa z branży wytwórczej, w milionach PLN, w 2012 r.

5.000

8.000

6.000

9.000

4.000

7.000

10%

15%

20%

25%

30%

2.000

3.000

0%0

5%1.000

Maszyny i urządzenia

ChemicznyŻywność Wyroby z gumy

i tworzyws tucznych

Wyrobymetalowe

Eksport (w mln PLN, lewa oś)Udział w całym sektorze (prawa oś)


-20

-40

0

20

40

60

80

Wykres 100: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji w polskich średnich przedsiębiorstwach (gdzie wartości wyższe od zera wskazują

tna pozytywny wpływ na inwestycje)

2005

2002

2006

2003

2007

2004

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Popytowe

Finansowe

Techniczne

Inne

88

89

14. SłowacjaSłowackie średnie przedsiębiorstwa przeżyły w ostatnich latach okres dekoniunktury, powracając do wzrostu po recesji z 2009 roku wolniej niż małe i duże przedsiębiorstwa. Powolny wzrost w dominujących wśród średnich przedsiębiorstw sektorach produkcji, sprzedaży hurtowej/detalicznej i budownictwie negatywnie wpłynął na wyniki tego segmentu. Patrząc w przyszłość , poprawa perspektyw inwestycyjnych sugeruje, w najbliższych latach lepsze perspektywy dla średnich przedsiębiorstw.

W 2014 r. udział słowackich średnich przedsiębiorstw w WDB wyniósł 5,6 mld Euro

Wkład słowackich średnich przedsiębiorstw w 2013 r. pozostał na wcześniejszym poziomie, jednak w 2014 r wzrósł do 5,6 mld euro. Oczekuje się kontynuacji stabilnego wzrostu do 2019 r. kiedy wkład średnich

przedsiębiorstw w WDB winien osiągnąć około 6,8 mld euro, co będzie stanowić wzrost o 20% od 2014 r.

Od 2008 r. zatrudnienie w średnich przedsiębiorstwach zmalało o 7% i w 2014 r wyniosło 223 000 osób. W najbliższych latach oczekuje się powolnego wzrostu zatrudnienia, które w 2019 r. osiągnie 232 000 osób.




240.000

235.000

230.000

225.000

220.000

215.000

210.000

205.000

200.000

6.500

6.000

5.500

5.000

4.500

4.000 2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008


7.000

90

Pomimo spadku liczby średnich przedsiębiorstw, ich wkład w WDB wzrasta

W 2010 r. na Słowacji działało 2300 średnich przedsiębiorstw. Do 2014 roku liczba ta spadła do około 2150; co oznacza spadek o 7%.

Pomimo tego spadku liczby średnich przedsiębiorstw, ich wkład w WDB wzrósł w tym samym okresie o 4%. Oznacza to, że w tym okresie wkład statystycznego średniego przedsiębiorstwa w WDB wzrósł.

Dwie trzecie pracowników średnich przedsiębiorstw to „wytwórcy i handlowcy“

W wartościach bezwzględnych, rynek średnich przedsiębiorstw jest zdominowany przez branżę wytwórczą. W 2014 roku średnie przedsiębiorstwa z branży wytwórczej zatrudniały 104 000 pracowników, i generowały 2,2 mld euro WDB.

Druga co do znaczenia jest branża sprzedaży hurtowej i detalicznej, w 2014 r. wygenerowała ona 1 mld euro WDB i zatrudniała 38 000 pracowników.

Te dwie branże zatrudniały w 2014 r. blisko dwie trzecie (64%) wszystkich pracowników średnich przedsiębiorstw.

W ujęciu względnym najbardziej zależna od średnich przedsiębiorstw jest branża energetyczna. Średnie przedsiębiorstwa generują 22% WDB tej branży (530 mln euro w 2014 r.), zatrudniając zaledwie 3700 osób (20% wszystkich).



WDB

Zatrudnienie25%

20%

15%

10%

5%

0%

30%


110

105

100

95

90

85

80

115

20132010 2011 2012 2014

Wykres 102: Przedsiębiorstwa i WDB w gospodarce Słowacji, w okresie 2010-14, z rozbiciem na wielkość przedsiębiorstwa,

indeks 2010 = 100


WDB (średnie przedsiębiorstwa)WDB (wszystkie przedsiębiorstwa)

Media

Wytw

órczy


Łącznie


ICT

Usługi adm

inistracyjne

Budownictw

o


anie

Zakwaterow

anie i wyżyw

ienie

Enrgetyczny

Wydobyw

czy

Nieruchom

ości

91

2150 słowackich firm odpowiada za jedną piątą całego obrotu

Pomimo, iż stanowią zaledwie 0,5% wszystkich słowackich przedsiębiorstw, w 2014 r. średnie przedsiębiorstwa odpowiadały za 19% całego obrotu (co w owym roku przekładało się na 32 mld euro).

Średnie przedsiębiorstwa wygenerowały także 17% WDB całej gospodarki (5,6 mld euro), zatrudniając zaledwie 16% siły roboczej (w 2014 r. było to 223 000 osób).

Produktywność pracowników średnich przedsiębiorstw jest wyższa od średniej

Na Słowacji produktywność pracowników jest najwyższa w dużych firmach, w okresie 2009-14 pracownicy wypracowywali średnio 29 200 euro WDB rocznie. Zazwyczaj większe firmy mogą pozyskać więcej kapitału, co stymuluje produktywność ich pracowników.

Niemniej jednak, średnie przedsiębiorstwa są dla słowackiej gospodarki ważnym źródłem produktywności. Średni roczny wkład w WDB wnoszony przez każdego pracownika średnich przedsiębiorstw wyniósł w okresie 2009-14 23 000 euro. Było on o 5% wyższy od średniej dla całej gospodarki i o 29% wyższy od poziomu obserwowanego w małych firmach.

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

90%

10%

0%

100%



Małe

99.4%

36%44%

54%

0.5%

19% 17% 16%

0.1%

45%39%

30%

Średnie Duże

Przedsiębiorstwa

WDB

Obrót

Zatrudnienie

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

35.000

5.000

18.500

23.900

29.200

22.700

0Małe Średnie Duże Wszystkie


z lat 2009-14


92

Wzrost działań słowackich średnich przedsiębiorstw w zakresie badań i rozwoju jest stosunkowo ospały

W 2013 roku słowackie przedsiębiorstwa wydały na badania i rozwój 283 miliony euro, z czego 24% (lub 68 mln euro) jest wkładem średnich przedsiębiorstw.

Jednak wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój rosły w ostatnich pięciu latach wolniej niż małych i dużych firm. Podczas gdy wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój wzrosły o 58%, w skali całej gospodarki wzrosły one o 116%.

W 2013 r. średnie przedsiębiorstwa pozyskały 22% środków finansowych na badania i rozwój za granicą. W przypadku dużych i małych przedsiębiorstw było to zaś odpowiednio 6 i 18%. Może to sprawić, że innowacyjna działalność średnich przedsiębiorstw będzie bardziej uzależniona od sytuacji międzynarodowej.

Stosunkowo niewiele wśród słowackich średnich przedsiębiorstw wprowadza innowacje

W porównaniu do innych krajów objętych badaniem niewiele spośród słowackich średnich przedsiębiorstw wprowadza innowacje.

Zaledwie 40% średnich przedsiębiorstw wprowadza innowacje w porównaniu do 62% dużych firm.

Do najczęstszych form innowacji wprowadzanych przez średnie przedsiębiorstwa należą innowacje organizacyjne i marketingowe. Jednak niski odsetek wszystkich rodzajów innowacji każe oczekiwać w przyszłych latach problemów z konkurencyjnością.

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%


40%

17%14%

34%

17%14%

21%

60%



19%22%

19%

66%

Dowolneinnowacje




300

250

200

150

100

50

350

20112008 2009 2010 2012 2013


MałeŚrednieDuże

93

“W 2013 roku słowackie przedsiębiorstwa wydały na badania i rozwój 283 miliony euro, z czego 24% (lub 68 mln euro) jest wkładem średnich przedsiębiorstw”

94

W 2012 r. słowackie średnie przedsiębiorstwa odpowiadały za 11% całego eksportu towarów

W 2012 r. słowackie średnie przedsiębiorstwa wyeksportowały 11% całego eksportu towarów, co przekładało się na około 6,7 mld euro. W sektorze wytwórczym udział średnich przedsiębiorstw w całym eksporcie wyniósł w owym roku 14%, co przekładało się na towary o wartości 5,1 mld euro.

Jednak w kilku podsektorach sektora wytwórczego wkład średnich przedsiębiorstw był bardziej znaczący. W pięciu podsektorach wymienionych w diagramie po prawej, średnie przedsiębiorstwa odpowiadały za 31% eksportu towarów, ich łączna wartość wyniosła 3,3 mld euro.

Eksport słowackich średnich przedsiębiorstw w przeważającej części koncentruje się na rynkach europejskich, 90% eksportowanych towarów trafiło w 2012 r. do innych krajów UE.

Średnioterminowa perspektywa dla średnich przedsiębiorstw uległa poprawie

U progu 2015 r. prognozowane czynniki popytowe i techniczne są dla słowackich średnich przedsiębiorstw najkorzystniejsze.

Również czynniki finansowe stały się korzystniejsze i bardziej sprzyjają inwestycyjnym zamiarom średnich przedsiębiorstw. Czynniki finansowe, które były w latach 2010-11 najbardziej niekorzystne dla średnich przedsiębiorstw (w porównaniu do małych i dużych firm), od 2013 r. sprzyjają średnim przedsiębiorstwom bardziej niż innym.

60

50

40

30

20

10

0

70

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Wykres 109: Czynniki stymulujące (+) lub ograniczające (-) inwestycje w słowackich średnich przedsiębiorstwach,2005-15


Wykres 108: Towary eksportowane przez słowackie średnie przedsiębiorstwa, w milionach euro, w 2012 r.

900

Wyroby

metalow

e


Maszyny i

urządzeniat

Urzadzenia

elektryczne

Żywność

Wyroby zgum

y itw

orzywsztucznych

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

0

70%

50%

60%

40%

30%

20%

10%

0%

Eksport (w milionach euro, lewa oś)Udział w całym sektorze (prawa oś)

Popytowe

Finansowe

Techniczne

Inne

95

96

15. Republika Czeska

Od 2005 roku na rynku średnich przedsiębiorstw doszło do licznych upadków firm i zwolnień, segment ten osiągał wyniki poniżej średniej dla całej gospodarki. Jednak w tym samym okresie, wkład średnich przedsiębiorstw w WDB rósł szybciej (o 35% od 2005 roku licząc w CZK) niż małych i dużych przedsiębiorstw. Oznacza to, że mniejsza liczba średnich przedsiębiorstw osiąga wyższą wydajność zatrudniających mniej osób; co osiąga poprzez solidne badania i rozwój, innowacyjność i poprawę klimatu inwestycyjnego.

W latach 2014-19 wkład średnich przedsiębiorstw w WDB wzrośnie o 17%

W latach 2011-13 WDB generowana przez czeskie średnie przedsiębiorstwa nie podlegała większym zmianom. Jednak szacuje się, że w 2014 r ich wkład w WDB wzrósł do 464 miliardów koron (CZK). Oczekuje się kontynuacji tego wzrostu do 2019 r., kiedy to jak się szacuje

wkład średnich przedsiębiorstw w WDB wyniesie 543 mld CZK.

Jeśli chodzi o zatrudnienie, średnie przedsiębiorstwa zatrudniały w 2008 r. 740 000 osób. W następstwie kryzysu finansowego liczba ta zmalała do 675 000 w 2014 r. Oczekuje się, że średnie przedsiębiorstwa w ciągu najbliższych lat będą zwiększać zatrudnienie, które w 2019 r osiągnie 702 000 miejsc.

Wykres 110: WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa (w milionach CZK, lewa oś) oraz zatrudnienie (w osobach, prawa oś), 2008-19 r.



740.000

720.000

700.000

680.000

660.000

640.000

620.000

600.000

550.000

500.000

450.000

400.000

350.000

300.000 2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008


650.000

600.000

97

Rośnie produktywność średnich przedsiębiorstw

O ile od 2005 r. ogólna liczba działających w Czechach firm rośnie corocznie, liczba średnich przedsiębiorstw zmalała w 2009 r. o 7% i z grubsza zatrzymała się na stałym poziomie. Szacuje się, że w 2014 r. w Czechach działało 6700 średnich przedsiębiorstw, czyli znacznie poniżej 7300, jakie działały przed kryzysem.

Pomimo tego, WDB generowana przez średnie przedsiębiorstwa rośnie szybciej od średniej dla całej gospodarki. Sugeruje to, że średnie przedsiębiorstwa z powodzeniem zwiększyły wkład w WDB przypadający na jedną firmę.

Czeski rynek średnich przedsiębiorstw zdominowały firmy z branży wytwórczej

W 2014 r. średnie przedsiębiorstwa wygenerowały 29% WDB sektoru usług administracyjnych, czyli 22 mld CZK. Odpowiadają one także za 28% zatrudnienien w tym sektorze, co przekłada się na 58 000 osób.

W wartościach bezwzględnych największe znaczenie dla średnich przedsiębiorstw ma branża wytwórcza. Generuje ona 44% całej WDB czeskich średnich przedsiębiorstw (206 mld CZK w 2014 r.) i wspiera zatrudnienie 324 tysięcy osób (48% wszystkich pracowników średnich przedsiębiorstw).


130

125

120

115

110

105

100

95

140

135

2011 20122005 2006 2007 2008 2009 2010 2013 2014

Wykres 111: Przedsiębiorstwa i WDB w gospodarce Republiki Czeskiej, w okresie 2005-14, z rozbiciem na wielkość przedsiębiorstwa,

indeks 2005 = 100


WDB (wszystkie przedsiębiorstwa)


WDB (średnie przedsiębiorstwa)



WDB

Zatrudnienie25%

20%

15%

10%

5%

0% Media

Usługi adm

inistracyjne

35%

30%

Wytw

órczy


Łącznie


ICT

Budownictw

o


anie

Zakwaterow

anie i wyżyw

ienie

Enrgetyczny

Wydobyw

czy

Nieruchom

ości

98

“Czeskie przedsiębiorstwa wydały w 2013 r. na badania i rozwój (B+R) 42,1 mld CZK. 30% tej kwoty (12,7 mld CZK) jest wkładem średnich przedsiębiorstw”

Turnoveraccrued

30%

99

Średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za przeszło jedną piątą WDB i obrotu

W 2014 r. 6 700 średnich przedsiębiorstw stanowiło zaledwie 0,6% wszystkich firm działających w Czechach.

Niemniej jednak odpowiadały one za przeszło jedną piątą całego osiągniętego w owym roku obrotu (2,5 biliona CZK) i podobną część WDB (464 mld CZK).

Produktywność pracowników średnich przedsiębiorstw jest o 7% wyższa od średniej

Produktywność pracowników czeskich średnich przedsiębiorstw jest wyższa od średniej obserwowanej w całej gospodarce. W latach 2009-14, pracownicy średnich przedsiębiorstw wypracowywali średnio 647 300 CZK rocznie.

Było to o 41 000 CZK więcej niż średnia dla całe gospodarki (więcej o 7%) oraz o 226 000 CZK więcej (więcej o 54%) niż porównywalna kwota dla pracowników małych firm. Pokazuje to jak średnie przedsiębiorstwa wspierają produktywność gospodarki Republiki Czeskiej.

700.000600.000500.000400.000300.000200.000

1000.000

800.000

100.000

421,000

647,300

887,900

606,300

0Małe Średnie Duże Wszystkie

Wykres 114: Produktywność pracownika (WDB na pracownika) wg kategorii rozmiaru przedsiębiorstw, w CZK na pracownika,



900.000

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

90%

10%

0%

100%



Małe

99.2%

36%35%

50%

0.6%

21% 21% 19%

0.1%

43% 44%

30%

Średnie Duże

Przedsiębiorstwa

Obrót

WDB

Zatrudnienie

100

Średnie przedsiębiorstwa przyczyniają się do silnego wzrostu nakładów na badania i rozwój

Czeskie przedsiębiorstwa wydały w 2013 r. na badania i rozwój (B+R) 42,1 mld CZK. 30% tej kwoty (12,7 mld CZK) jest wkładem średnich przedsiębiorstw.

W wartościach bezwzględnych wydatki średnich przedsiębiorstw na badania i rozwój wzrosły od 2008 roku o 48%.

W tym okresie, całe wydatki przedsiębiorstw na badania i rozwój wzrosły o 44%, co stanowi wzrost o 12,8 mld CZK. Blisko jedna trzecia tego wzrostu (32%) jest wkładem średnich przedsiębiorstw

Czeskie średnie przedsiębiorstwa wprowadzające innowacje koncentrują się na kwestiach produktów i procesów

58% czeskich średnich przedsiębiorstw wprowadza innowacje, najczęściej dotyczą one produktów i procesów.

Owe podejmowane przez średnie przedsiębiorstwa działania innowacyjne wspierają ich ponadprzeciętną produktywność stanowią ważny wkład we wdrażanie w gospodarce Republiki Czeskiej nowych pomysłów i koncepcji.

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%


58%

35%

25%

44%

35%

24%29%

42%



22%

30%

20%

56%

Dow

olneinnow

acje

Produkty

Procesy

Marketing

Organizacja

Brak



150

130

110

90

70

170

20112008 2009 2010 2012 2013


MałeŚrednieDuże

101

102

Wykres 117: 5 najważniejszych towarów eksportowanych przez czeskie średnie przedsiębiorstwa, w milionach CZK, w 2012 r.

Wyroby

metalow

e


Maszyny i

urzadzenia

Wyroby z gum

yi tw

orzywsztucznych

Pojazdy

Urządzenia

elektryczne

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

Eksport (w mln CZK, lewa oś)

Udział w całym sektorze (prawa oś)

Czeskie średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za 21% eksportu produktów branży wytwórczej

O ile czeskie średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za 11% całego eksportu towarów z kraju, w sektorze wytwórczym ów udział wynosi 21%.

Producenci wyrobów metalowych wyeksportowali, wytworzone przez średnie przedsiębiorstwa, towary o wartości 60,5 mld CZK, co stanowiło 42% całkowitego eksportu tego sektora.

Średnie przedsiębiorstwa produkujące maszyny i urządzenia odpowiadały za 27% całego eksportu tego sektora, podczas gdy udział średnich przedsiębiorstw w eksporcie produktów z gumy i tworzyw sztucznych wyniósł 36%.

Eksport pojazdów mechanicznych przez średnie przedsiębiorstwa wyniósł 27 mld CZK, co jednak stanowiło zaledwie 5% całego eksportu tego podsektora.

103

Na progu 2015 r. wzrasta zaufanie do inwestycji w średnie przedsiębiorstwa

W następstwie kryzysu finansowego z 2009 r. wszystkie czynniki wymienione na diagramie po prawej stały się mniej korzystne dla średnich przedsiębiorstw, przy czym czynniki finansowe były dla nich bardziej niesprzyjające niż dla małych i dużych firm. Po częściowej poprawie, spadek gospodarczy z lat 2012-13 sprawił, że czynniki popytowe i finansowe raz jeszcze zaczęły ograniczać możliwości inwestycyjne.

W kolejnych latach sytuacja uległa poprawie, czynniki finansowe (koszt i dostępność środków finansowych oraz

okazje inwestycyjne) stały się znacznie korzystniejsze dla średnich przedsiębiorstw. Jednak zdecydowanie największą poprawę w ciągu ostatnich pięciu lat zaobserwowano w obrębie „innych“ czynników (obejmujących politykę państwa i opodatkowanie).

Te tendencje wzrostowe rokują w najbliższych latach pozytywne perspektywy dla średnich przedsiębiorstw.

60

50

40

30

20

10

0

70

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Wykres 118: Czynniki wpływające na bilans netto inwestycji w czeskich średnich przedsiębiorstwach (gdzie wartości wyższe od zera wskazują na pozytywny

wpływ na inwestycje)

Popytowe Finansowe Techniczne Inne


104

Podsumowanie

Średnie przedsiębiorstwa zasługują na nasze wsparcie

Średnie przedsiębiorstwa stanowią główny filar gospodarek, a rozpatrywane wspólnie są sercem europejskiej gospodarki. Statystyki przedstawione w niniejszym raporcie pokazują, jak ważne i (co jest niezwykle istotne) jak wydajne i innowacyjne są średnie przedsiębiorstwa.

Najważniejsze wiadomości robią duże wrażenie: w 2014 roku, w krajach objętych analizą średnie przedsiębiorstwa stanowiły zaledwie 1% wszystkich firm, jednak wypracowały 20% obrotów, wygenerowały 18% wartości dodanej brutto (WDB) i zapewniły zatrudnienie dla 17% siły roboczej. Średnie przedsiębiorstwa w całej Europie zatrudniają 18,7 miliona osób.

Firma Sage zleciła Centre for Economics and Business Research (Cebr) przeprowadzenie tego badania mającego określić ilościowy wpływ średnich przedsiębiorstw, gdyż mieliśmy przeczucie, iż są one cichym bohaterem gospodarki europejskiej. Powyższe dane świadczą, iż doprawdy przedsiębiorstwa te dają z siebie więcej niż można od nich oczekiwać.

Średnie przedsiębiorstwa są ważnym źródłem poprawy produktywności. Wartość dodana wnoszona przez każdego pracownika średnich przedsiębiorstw jest znacząco powyżej średniej dla całych gospodarek.

Średnie przedsiębiorstwa stanowią również jedne z najdynamiczniejszych inkubatorów innowacji, coś co widziałem regularnie podczas spotkań z klientami. We wszystkich badanych krajach innowacyjność średnich przedsiębiorstw była wyższa od przeciętnej dla danej gospodarki.

Dobrą wiadomością jest też to, iż po trudnych latach na niektórych rynkach, średnie przedsiębiorstwa z optymistycznym nastawieniem wchodzą w kolejny rok. Nasze badanie liderów biznesu pokazało, iż powszechne jest myślenie o wzroście i zwiększeniu zatrudnienia.

Jednym z silnych obszarów w nadchodzącym roku będzie eksport, w ramach którego średnie przedsiębiorstwa mogą działać globalnie, nie zatracając więzi ze swą lokalną bazą. W obrębie krajów objętych badaniem średnie firmy eksportowały w 2012 r. towary o łącznej wartości 634 miliardów euro. Odpowiada to 17% całego eksportu towarów w owym roku

Oczywiście eksportowanie wiąże się z wyzwaniami. Liderzy biznesu wskazali na regulacje, jako największą barierą dla eksportu. W tym obszarze, podobnie jak i w innych jak np. biurokracja i dostęp do środków finansowych, decydenci działający na szczeblu europejskim i krajowym, winni wysłuchać, zgłaszanych przez średnie przedsiębiorstwa, próśb o pomoc.

Statystyki dotyczące innowacji są dla mnie szczególnie znamienne w kontekście talentu i zatrudniania w tym sektorze. Z mojego doświadczenia wynika, że średnie przedsiębiorstwa powstają na fundamencie ciężkiej pracy ich pracowników i kluczowe znaczenie ma dla nich prawidłowe rozwiązanie kwestii zarządzanie talentami. Tradycyjnie możliwości pozyskiwania nowych pracowników przez średnie przedsiębiorstwa ogranicza a jednej strony atrakcyjność startupów, a z drugiej finansowe i zawodowe okazje oferowane przez większe przedsiębiorstwa.

Fakt, że innowacyjność jest w samym sercu tego sektora, jak i to że średnie przedsiębiorstwa inwestują miliardy w badania i rozwój stanowi czytelną wiadomość dla ambitnych, wykwalifikowanych specjalistów, iż mogą oni znaleźć tu zawodowe spełnienie i role wymagające postępowego myślenia.

Średnie przedsiębiorstwa są kluczowym elementem działalności gospodarczej w całej Europie i zasługują na uznanie za ważny środek do uzyskania wzrostu i ożywienia gospodarczego.

WDB wygenerowany przez średnie przedsiębiorstwa w całej Europie w 2014 r. szacuje się na 1,03 biliona euro – jest to kwota porównywalna np. z całkowitą produkcją gospodarczą Hiszpanii. Szacuje się, że do 2019 r. ów wkład wzrośnie do 1,2 biliona euro. Średnie przedsiębiorstwa zasługują na nasze wsparcie.

Jayne Archbold Dyrektor Generalny Sage ds. Średnich Przedsiębiorstw

Cyfrowa wersja tego raportu jest dostępna pod adresem:

www.midmarketimpact.com

105

106

Rozmiary przedsiębiorstw

Niniejszy raport analizuje wkład wnoszony w gospodarki UE przez średnie przedsiębiorstwa. W całym raporcie firmy dzieli się na kategorie wielkości odpowiednio do ich poziomów zatrudnienia, są one określone następująco (zgodnie z wytycznymi OECD i Eurostatu):• Małe przedsiębiorstwa: od 0 do 49 pracowników• Średnie przedsiębiorstwa: od 50 do 249 pracowników

(określane również niekiedy jako: „rynek średnich przedsiębiorstw“)

• Duże przedsiębiorstwa: 250 pracowników lub więcej

Zmienne ekonomiczne: definicje i źródła

Głównym źródłem danych użytym na potrzeby analizy średnich jest baza danych Strukturalne statystyki gospodarcze (SBS) Eurostatu. Owa baza danych jest kompletowana przy użyciu ankietowania przedsiębiorstw, ankiet administracyjnych i rejestrów przedsiębiorstw. SBS opisują strukturę, zachowanie i wyniki działalności gospodarczej, aż do poziomu szczegółowości przedstawiającego podział na branże, włącznie z rozbiciem statystyk gospodarczych wg rozmiaru firmy. Wkład średnich przedsiębiorstw w gospodarkę był oceniany pod kątem:

• Liczby przedsiębiorstw: Liczba przedsiębiorstw aktywnych w ciągu co najmniej części danego okresu referencyjnego (zazwyczaj jest to analizowany rok kalendarzowy).

• Obrót: sprzedaż rynkowa towarów i/lub usług dostarczanych podmiotom trzecim, włącznie z naliczonymi cłami i podatkami, za wyjątkiem związanych z obrotem podatków podlegających odliczeniu (jak np. VAT).

• Wartość dodana brutto (WDB): dokreślona przez Eurostat, jako „wartość dodana w cenach czynników produkcji“. Oblicza się ja jako obrót po odjęciu kosztu zewnętrznych zakupów czynników produkcji potrzebnych do produkcji tych towarów i usług; po uwzględnieniu dopłat i podatków pośrednich.

• Liczba osób zatrudnionych: łączna liczba osób pracujących w obserwowanych przedsiębiorstwach (włącznie z pracującymi właścicielami, partnerami i nieopłacanymi członkami rodziny). Nie obejmuje siły roboczej dostarczanej przez inne przedsiębiorstwa (np. podwykonawców).

• Produktywność: Produktywność pracowników określa się, jako średni wkład w WDB na pracownika (jedne i drugie dane pozyskane z SBS). Ze względu na zmienność tych danych do porównywania kategorii przedsiębiorstw wykorzystano średnie z okresu 5 lat.

• Dane dotyczące eksportu:wykorzystano dane z portalu ComExt Eurostatu, który udostępnia dane o eksporcie z rozbiciem na wielkość przedsiębiorstwa. Proporcje wkładu średnich przedsiębiorstw w eksport obliczono, jako ich udział w całym eksporcie, w roku

2012.

Ceny i kursy walut

Statystyki gospodarcze dla każdego kraju są zbierane i analizowane na podstawie walut krajowych, wg obecnych cen (tzn. bez poprawki na inflację). Łączne dane międzynarodowe są sumowane w euro (€), odpowiednio do aktualnych kursów wymiany.

Gospodarka przedsiębiorstw: definicja

Analiza koncentruje się przede wszystkim na „gospodarce przedsiębiorstw“. Pojęcie to opisuje sektory i branże dla których dostępne są łatwo mierzalne dane strukturalne (włącznie ze wskaźnikami ekonomicznymi z rozbiciem na rozmiar przedsiębiorstwa). Wyłącza to rolnictwo, finanse i działania w dużej mierze nierynkowe, jak administracja publiczna, edukacja i zdrowie. Branże, które są zawarte w naszej definicji gospodarki przedsiębiorstw wymieniono poniżej. Podano także ich klasyfikacje przemysłowe wg kodów NACE (statystyczna klasyfikacja działalności gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej).

Załącznik techniczny

107

Tabela 1. Branże objęte definicją gospodarki przedsiębiorstw

Pełna nazwa sektora NACE Rev. 2 code Nazwa stosowana w całym raporcie

Górnictwo i kopalnictwo

Wytwórczy

Dostawy elektryczności, gazu, pary i klimatyzacji

Dostawy wody; gospodarowanie ściekami i odpadami i rekultywacja

Budowlany

Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych

Transport i magazynowanie

Zakwaterowanie i usługi gastronomiczne

Informacja i komunikacja

Działania w zakresie nieruchomości

Działania profesjonalne, naukowe i techniczne

Administracja i usługi wspierające

B

C

D

E

F

G

H

I

J

L

M

N

Wydobywczy

Wytwórczy

Energetyczny

Media

Budowlany

Sprzedaż hurtowa i detaliczna

Transport i magazynowanie

Zakwaterowanie i jedzenie

Informatyka (ICT)

Nieruchomości


Usługi administracyjne

Źródło: Eurostat, analiza Cebr

108

Szacunki i prognozy: metodyka

Ostatni rok, dla którego dostępne szczegółowe dane i porównywalne statystyki gospodarcze z rozbiciem na wielkości firmy to 2012. Używamy stóp wzrostu obserwowanych w bardziej aktualnych danych (wg kraju i branży), aby zaktualizować odpowiednie zmienne dla roku 2014. Źródła tych informacji obejmują rachunki narodowe i Labour Force Survey (LFS), jedno i drugie dostępne poprzez Eurostat. Najnowsze kwartalne rachunki narodowe i dane LFS dotyczą 3 kwartału 2014 r., ze wzrostem dla roku kalendarzowego interpolowanym na podstawie wzrostu obserwowanego w pierwszych trzech kwartałach owego roku. Liczbę firm szacuje się przez rozszerzenie tendencji i związków obserwowanych w stosunku do średniego obrotu na przedsiębiorstwo.

WDB i prognozy zatrudnienia są napędzane przez perspektywy PKB i zatrudnienia, w obrębie każdego kraju, pozyskane z globalnego modelu makroekonomicznego Cebr. Zakłada się, że obrót pozostaje proporcjonalny do WDB. Prognozy dotyczące liczby firm przygotowane są z użyciem prognozy obrotu i poddane ekstrapolacji ostatnich trendów historycznych w stosunku obrotu do liczby przedsiębiorstw.

Badania i rozwój: definicje i źródła

Statystyki dla badań i rozwoju (B+R) pozyskane zostały z pakietu danych statystycznych Eurostatu BERD (Business Enterprise R&D). Ów pakiet danych rozkłada wydatki na badania i rozwój odpowiednio do sektora krajowego (zgodnie z NACE wersja 2), a także klasą rozmiaru przedsiębiorstwa. Dane są zbierane w drodze ankiet, rejestrów administracyjnych lub ich kombinacji, a gromadzone corocznie przez Eurostat.

Badania i rozwój definiuje się, jako Usługi badawcze i eksperymentalno-rozwojowe, obejmujące systematycznie podejmowaną kreatywną pracę, w celu zwiększenia zasobu wiedzy ludzkiej, kultury i społeczeństwa, a także wykorzystania owego zasobu wiedzy do znajdowania nowych zastosowań.

Innowacja: definicje i źródła

Statystyki innowacji są pobierane z Badania wspólnotowego na temat innowacji (CIS), z 2012 r., które odnosi się do okresu 2010-12. Zebrane przez Eurostat badanie CIS 2012 zapewnia statystyki innowacji z rozbiciem na kraje, rodzaje innowatorów, działalność gospodarczą i klasę wielkości. Badanie objęło całą UE i obecnie prowadzi się je co dwa lata. Obejmuje się niż przedsiębiorstwa zatrudniające co najmniej 10 pracowników, działające w kluczowych kategoriach NACE, wersji 2: B, C, D, E, F, G (tylko handel hurtowy), H, J, K oraz część M.

„Innowację“ definiuje się jako wdrożenie nowego, znacząco ulepszonego produktu (towaru lub usługi), procesu, nowej metody marketingu lub nowej metody organizacyjnej. Obejmuje to cały szereg innowacji, a każda konkretna innowacja może być zaliczona do kilku kategorii. Obejmuje to innowacje, które dana firma rozwinęła jako pierwsza, a także przejęte od innych firm lub organizacji. Przedsiębiorstwa są klasyfikowane jako innowacyjne, w następujących obszarach:• Produkt: firmy, które wprowadziły nowe lub znacząco

ulepszone towary lub usługi, pod kątem ich możliwości, przyjazności dla użytkownika, składników lub podzespołów. Do innowacji nie zalicza się zmian o charakterze wyłącznie estetycznym ani odsprzedaży nowych towarów / usług nabytych od innych przedsiębiorstw.

• Proces: firmy, które wdrożyły nowe lub znacząco ulepszone procesy produkcji, dystrybucji lub organizacji dostaw.

• Organizacyjne: przedsiębiorstwa, które wdrożyły nowe metody organizacyjne w swoich praktykach biznesowych, organizacji miejsca pracy lub stosunkach zewnętrznych.

• Marketingowe: przedsiębiorstwa, które wdrożyły nowe pomysły lub strategie marketingowe, które są znacząco różne od dotychczasowych metod marketingowych przedsiębiorstwa i które nie były stosowane wcześniej. Wymaga znaczących zmian we wzorze produktu lub opakowania, lokowaniu produktu, promocji produktu lub polityce cenowej – nie obejmuje to sezonowych, regularnych i innych rutynowych zmian w metodach marketingu.

109

Czynniki wpływające na inwestycje: definicje i źródeł

Dane te są dostępne poprzez Wspólne, zharmonizowane badanie inwestycji w UE, przeprowadzane przez Dyrekcję Generalną Komisji Europejskiej ds. Gospodarczych i Finansowych (EC DG ECFIN). W badaniu tym, w którego wyniki dostępne są z rozbiciem na rozmiar firmy, pytano firmy o czynników wpływających na inwestycje w danym roku oraz w roku następnym. Rodzaje czynników:

• Popyt: obejmuje stopień wykorzystania mocy produkcyjnych i przyszłe perspektywy sprzedaży.

• Finansowe: obejmują dostępność środków na inwestycje (i ich koszty), wraz z oczekiwanym zwrotem z inwestycji oraz możliwości firmy do wykorzystania jej zasobów bardziej opłacalnego niż w drodze inwestycji (zwłaszcza

w drodze operacji czysto finansowych).• Techniczne: obejmują rozwój technologiczny, dostępność

wykwalifikowanej siły roboczej i jej stosunek do nowych technologii i warunki techniczne narzucane dla inwestycji przez władze publiczne.

• Inne: w tym polityki władz publicznych, zwłaszcza dotyczące kwestii podatków, a także to czy można przenieść produkcję za granicę.

Metodologia ankiety Redshift Research

Ankietę przeprowadzano wśród 814 decydentów biznesowych z 9 krajów, pracujących w europejskich średnich przedsiębiorstwach (zatrudniających od 50 do 499 pracowników).

Wywiady przeprowadzono online w grudniu 2014 r. i styczniu 2015 r. Realizowała je firma Redshift Research, która wykorzystała rozsyłane pocztą elektroniczną zaproszenia i internetową ankietę.

Wyznaczono limity mające zapewnić wiarygodny i precyzyjny obraz całej populacji powyżej 17 roku życia. Wyniki każdej próbki mogą być objęte wyrywkową kontrolą. Skala różnic jest mierzalne i zależy od liczby wywiadów i poziomu odsetku wyrażającego wyniki. W tym konkretnym badaniu, jest prawdopodobieństwo jak 95 do 100, że wynik badania nie zmieni się w żadną stronę o więcej niż 3,6 punktu procentowego. w stosunku do wyniku, jaki uzyskano by przeprowadzając wywiad z wszystkimi osobami na świecie należącymi do kategorii osób objętych badaniem. Próba została dobrana z paneli partnerskich Crowdology & Crowdology. Crowdology™ to panel internetowy posiadany

i obsługiwany przez Redshift Research. Panel Crowdology™ jest zrównoważony pod względem regionu, wieku i płci uczestników, jest on reprezentatywny narodowo dla populacji

Wielkiej Brytanii. Przed przyjęciem do naszego panelu każdy respondent wypełnia 120 pytań profilujących. Często prowadzimy zarządzanie jakością panelu aby zapewnić wiarygodność badań.

Wyłączenie odpowiedzialności

Pomimo, że dołożono wszelkiej staranności by zapewnić dokładność materiałów zawartych w niniejszym dokumencie, to jednak ani Centre for Economics and Business Research Ltd ani autorzy raportu nie będą ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek straty lub szkody poniesione na skutek korzystania z tego raportu.

Raport zawiera pewne stwierdzenia dotyczące przyszłości. Z racji samej ich natury, stwierdzenia te obarczone są niepewnością, gdyż przyszłe wydarzenia i okoliczności mogą doprowadzić do skutków i rozwoju sytuacji zasadniczo odmiennych od przewidywanych. Stwierdzenia dotyczące przyszłości odzwierciedlają wiedzę i informacje dostępne w czasie przygotowywania tego raportu i Sage Group Plc nie zobowiązuje się do aktualizowania owych stwierdzeń dotyczących przyszłości. Żadne informacje zawarte w niniejszym raporcie nie mogą być traktowane jako prognozy zysku.

Londyn, styczeń 2015 r.

110

Zapewniamy małym i średnim organizacjom gamę łatwych w użyciu, bezpiecznych i wydajnych programów i usług do zarządzania przedsiębiorstwem. Od zasobów ludzkich i płac, przez planowanie zasobów przedsiębiorstwa po zarządzanie relacjami z klientami. Nasi klienci mają nieustannie dostęp do rad i wsparcie zapewnianych przez globalną sieć lokalnych ekspertów, które pomagają klientom w rozwiązywaniu ich problemów biznesowych, dając im pewność potrzebną do realizacji ich ambicji biznesowych.

Firma Sage została założona w 1981 r., w 1989 r. została wprowadzona na Londyńską Giełdę Papierów Wartościowych, a w 1999 r. trafiła na indeks FTSE. Sage ma miliony klientów i 12 975 pracowników w 23 krajach, w tym w Wielkiej Brytanii i Irlandii, Europie kontynentalnej, Ameryce Północnej, Południowej Afryce, Australii, Azji i Brazylii. Więcej informacji można znaleźć na stronie www.sage.com

O firmie Sage

Sage, the Sage logo and other Sage logos and brands are either registered trademarks or trademarks of Sage (UK) Limited or its holding company, The Sage Group PLC. All other proprietary marks are owned by their respective owners whose rights are acknowledged. © Sage (UK) Limited, 2015. All rights reserved.

Economy & Finance

Raport o sytuacji gospodarczej w Europie