ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

(1025-1453) Μετά το θάνατο του Βασιλείου Β' (1025) κρίση

ενθρόνιση των Κομνηνών (1081) ανασυγκρότηση του κράτους

Δυναστεία Αγγέλων το Βυζάντιο καταλύθηκε από τους σταυροφόρους (1204)

Στη διάρκεια του 14ου αι. άρχισε η αποσύνθεση του Βυζαντίου

I. Η ΕΞΑΣΘΕΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΜΕ ΤΗ ΔΥΣΗ 1. Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας

κατά τον 11ο αιώνα (1025-1081)

Όροι – κλειδιά της ενότητας

Μισθοφόροι;;;;;;

φόροι

μάχη Ματζικέρτ

α. Η εσωτερική κρίση

Ποια ήταν τα μέτρα που οδήγησαν στην αποστρατικοποίηση του Βυζαντίου;

Την περίοδο 1025-1081 ο βυζαντινός στρατός αποδυναμώθηκε και μεγάλο μέρος του αντικαταστάθηκε από μισθοφόρους. Στην εικόνα, στρατιώτες. Μικρογραφία χειρογράφου, 13ος αιώνας. 'Aγιο Όρος, Μονή Βατοπεδίου, κώδ. 602 (Οκτάτευχος), φ. 372α.

Βυζαντινή πανοπλία, τοιχογραφία από τον Όσιο Λουκά Βοιωτίας, 12ος-13ος αι.

Ποια γεγονότα οδήγησαν σε κοινωνικές ταραχές και σε εξεγέρσεις των αγροτικών πληθυσμών;

Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Γ' Αργυρός (1028-1034), σύζυγος της κόρης του Κωνσταντίνου Η' Ζωής, σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, δολοφονήθηκε από τη σύζυγό του και τον εραστή της, ο οποίος στη συνέχεια έγινε ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Δ'. Η σκηνή της δολοφονίας του εικονογραφείται και εδώ, στο Χρονικό του Ιωάννη Σκυλίτζη. Τέλη 12ου-αρχές 13ου αιώνα. Madrid, Biblioteca Nacional, fol. 206va.

Πολιτική αστάθεια

Σε λιγότερο από εξήντα χρόνια 14 αυτοκράτορες ανέβηκαν στο βυζαντινό θρόνο.

β. Οι στρατιωτικές αποτυχίες

Η μάχη του Μαντζικέρτ. Γαλλική μινιατούρα, 15ος αι http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%81%CF%84

Η μάχη του Μαντζικέρτ Πού; Πότε; Ποιοι; Ποια η σημασία της;

Η μάχη του Ματζικέρτ 1071

Ο Αλπ Αρσλάν εξευτελίζει τον Ρωμανό Διογένη (γαλλική μινιατούρα του 15ου αι.)

Μάχη του Μαντζικέρτ

Η μεγάλη αυτοκρατορία των Σελτζούκων το 1092 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%B6%CE%BF%CF%8D%CE%BA%CE%BF%CE%B9 Σελτζούκοι Τούρκοι

Ποια η καταγωγή των Νορμανδών και πώς απείλησαν το Βυζάντιο;

Γιατί το 1071 αποτελεί μια δραματική χρονιά για το Βυζάντιο;

Η στέψη του Ροβέρτου Γυισκάρδου των Νορμανδών

The Varangian guard.

Mεσαιωνική απεικόνιση Νορμανδικών πλοίων

Ο στρατός του Ρωμανού Δ' Διογένη, που ηττήθηκε στη μάχη του Ματζικέρτ

Ο αυτοκράτορας ξεκίνησε για την εκστρατεία βιαστικά, με στρατό που δεν άρμοζε σε αυτοκράτορα των Ρωμαίων αλλά ήταν χαρακτηριστικός των καιρών, αφού αποτελούνταν από Βουλγάρους, Όζους και άλλους ξένους που έτυχε να βρίσκονται εκεί, όπως Φράγκους και Βαράγγους. Όλοι αυτοί [...] δεν ήταν παρά λίγοι άντρες τσακισμένοι από τη φτώχεια και το άγχος και άοπλοι [...]. Επειδή για πολλά χρόνια κανένας αυτοκράτορας δεν είχε επιχειρήσει εκστρατεία, οι στρατιώτες ήταν άσχετοι και άχρηστοι και στερημένοι από μισθό και τις συνηθισμένες προμήθειες. Ήταν δειλοί και φυγόμαχοι και φαίνονταν ανίκανοι για οποιαδήποτε γενναία πράξη [...]. Αντίθετα οι στρατιώτες του εχθρού ήταν τολμηροί, επίμονοι, πεπειραμένοι και γενικά κατάλληλοι για πόλεμο. Κεδρηνός II, 668-669.