Γλώσσα Γ΄ - Επανάληψη 2ης ενότητας:΄΄Στο σπίτι και στη γειτονιά΄΄

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

http://kritiria.blogspot.gr/

Γλώσσα Γ΄- Επανάληψη 2ης Ενότητας:

΄΄Στο σπίτι και στη γειτονιά΄΄

Θεωρία - Γραμματική

Φύλλα εργασιών των μαθημάτων

Επαναληπτικά

http://kritiria.blogspot.gr/

Περιεχόμενα

Θεωρία - Γραμματική σελ.

Φύλλα εργασιών σελ.

Επαναληπτικά σελ.

3 - 48

49 - 180

181 - 230

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 1

Θεωρία - Γραμματική Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 2

Γραμματική της ενότητας από :

Τα κύρια ονόματα Τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα λέγονται κύρια ονόματα. Κύρια ονόματα είναι:

1. τα ονόματα των ανθρώπων: πχ: Δημήτρης, Λεωνίδας, Άννα, Παπαδόπουλος, Φωτίου

2. τα ονόματα των μηνών και των ημερών πχ: Μάρτιος, Ιούλιος, Τρίτη, Σάββατο

3. τα ονόματα των γιορτών πχ: Χριστούγεννα, Πάσχα, Θεοφάνια, Άγιος Σπυρίδωνας οι λέξεις: Χρηστός, Παναγιά, Θεός και τα συνώνυμά τους: Πανάγαθος, Μεγαλόχαρη, Παντοδύναμος

4. τα ονόματα των χωρών, των πόλεων και των δρόμων πχ: Ελλάδα, Αθήνα, Ελευσίνα, Πανεπιστημίου

5. τα εθνικά ονόματα πχ: Έλληνας, Άγγλος, Κερκυραίος, Ολλανδός αλλά ελληνικός, αγγλικός

6. τα ονόματα νησιών, των βουνών, των ποταμών και των λιμνών πχ: Ρόδος, Όλυμπος, Αχελώος, Υλίκη

7. τα ονόματα έργων τέχνης και λογοτεχνικών έργων

πχ: Παρθενώνας, Τζοκόντα, Ο Μικρός Πρίγκιπας, Άξιον Εστί


Οι πτώσεις των ουσιαστικών Οι διάφορες μορφές που παίρνει το ουσιαστικό όταν κλίνεται λέγονται πτώσεις και είναι τέσσερις: η ονομαστική, η γενική, η αιτιατική και η κλητική.

Ονομαστική Πτώση

Για να βρεις τα ουσιαστικά που είναι σε ονομαστική πτώση, απάντησε στην ερώτηση «ποιος; ποια; ποιοι; ποιες;». Π.χ.: - Ποιος γαβγίζει; Ο σκύλος. - Ποια τραγουδάει; Η αδερφή μου. - Ποιοι παίζουν; Τα παιδιά. Γενική Πτώση Η γενική πτώση μας δείχνει σε ποιον ανήκει κάτι, γι’ αυτό πολλές φορές απαντά στην ερώτηση ποιανού, ποιανής, τίνος; Π.χ.: - Η δασκάλα πήρε το χάρακα της Μαρίας. (ποιανής;) - Μας φώναξε από το παράθυρο του σπιτιού της. (τίνος;) Προσοχή: Όλα τα ουσιαστικά σχηματίζουν τη γενική πληθυντικού σε -ων. πχ: ο φρουρός - των φρουρών, η χώρα - των χωρών, το κουτί - των κουτιών

Αιτιατική Πτώση Για να βρω τα ουσιαστικά που είναι σε αιτιατική πτώση απαντώ στην ερώτηση "τι;" . Π.χ.: - Κοιτάζω τ' αστέρια. (Τι κοιτάζεις; -Τ' αστέρια) - Πήρα το μολύβι σου. (Τι πήρες; -Το μολύβι) Προσοχή: της (γενική πτώση) - τις (αιτιατική πτώση) - Βάζουμε "της" όταν μιλάμε για ένα αντικείμενο (πχ: της τσάντας). - Βάζουμε "τις" όταν μιλάμε για πολλά αντικείμενα (πχ: τις τσάντες).

Κλητική Πτώση Κλητική πτώση χρησιμοποιούμε όταν καλούμε ή προσφωνούμε κάποιον. Π.χ.: - Παιδιά, ελάτε μέσα. Τελείωσε το διάλειμμα. - Γιώργο, διάβασε την εκφώνηση της άσκησης.


Τα επίθετα Επίθετα ονομάζουμε τις λέξεις που συνοδεύουν τα ουσιαστικά και μας δίνουν πληροφορίες γι’ αυτά. Κλίνονται και στα τρία γένη. Π.χ.: ο μικρός – η μικρή – το μικρό. Τα επίθετα μπορεί να φανερώνουν: - χρώμα, πχ: Η τσάντα μου είναι κόκκινη. - μέγεθος πχ: Το μολύβι μου είναι μικρό. - αίσθηση πχ: Το λεμόνι είναι ξινό. - κατάσταση πχ: Η θάλασσα είναι γαλήνια. - σχήμα πχ: Το τετράδιο είναι ορθογώνιο. - ύλη πχ: Το ποτήρι είναι γυάλινο. - αξία πχ: Αυτό το παιχνίδι είναι ακριβό. - ιδιότητα πχ: Ο Βασίλης είναι έξυπνος

Παραθετικά Επιθέτων (βαθμοί επιθέτων) Οι βαθμοί του επιθέτου είναι τρεις: ο θετικός, ο συγκριτικός και ο υπερθετικός. Ο συγκριτικός και ο υπερθετικός βαθμός ενός επιθέτου ονομάζονται παραθετικά του επιθέτου.

Θετικός Βαθμός Επιθέτων

Ο Γιάννης είναι ψηλός. Το επίθετο «ψηλός» φανερώνει ότι ο Γιάννης έχει απλώς μια ιδιότητα, ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα (το ύψος), χωρίς να γίνεται σύγκριση με άλλο πρόσωπο.

Συγκριτικός Βαθμός Επιθέτων

Ο Γιάννης είναι ψηλότερος (ή πιο ψηλός) από τον Κώστα. Το επίθετο «ψηλότερος (ή πιο ψηλός)» φανερώνει ότι ο Γιάννης έχει το γνώρισμα ή την ιδιότητα του ύψους σε μεγαλύτερο βαθμό από τον Κώστα. Όταν λοιπόν συγκρίνονται δύο ουσιαστικά και το επίθετο φανερώνει ότι το ένα από αυτά έχει μια ιδιότητα σε μεγαλύτερο βαθμό από το άλλο, λέγεται επίθετο συγκριτικού βαθμού.


Για να συγκρίνουμε λοιπόν δύο ουσιαστικά υπάρχουν δύο τρόποι: 1ος τρόπος: Προσθέτουμε στο επίθετο την κατάληξη -ότερος, -ότερη, ότερο ή -ύτερος, -ύτερη, -ύτερο και βάζουμε δίπλα του τη λέξη «από». Π.χ.: Ο Κωνσταντίνος είναι μεγαλύτερος από τον Τάσο. Η Ερμιόνη είναι ψηλότερη από τη Σοφία. Το παιχνίδι μου είναι μεγαλύτερο από του αδερφού μου. 2ος τρόπος: Χρησιμοποιούμε το επίθετο όπως είναι, χωρίς να το αλλάξουμε, αλλά πριν από αυτό βάζουμε το επίρρημα «πιο». Π.χ.: Ο Κωνσταντίνος είναι πιο μεγάλος από τον Τάσο. Η Ερμιόνη είναι πιο ψηλή από τη Σοφία. Το παιχνίδι μου είναι πιο μεγάλο από του αδερφού μου.

Υπερθετικός Βαθμός Επιθέτων

Ο Γιάννης είναι ο ψηλότερος (ή ο πιο ψηλός) από τους φίλους του. / Ο Γιάννης είναι ψηλότατος. Οι τύποι «ο ψηλότερος (ή ο πιο ψηλός)», «ψηλότατος» φανερώνουν ότι ο Γιάννης έχει μια ιδιότητα, το ύψος, σε πολύ μεγάλο βαθμό ή στο μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τους φίλους του. Όταν λοιπόν το επίθετο φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει ένα γνώρισμα στον πιο μεγάλο βαθμό, λέγεται επίθετο υπερθετικού βαθμού. Ο υπερθετικός μπορεί να σχηματιστεί με δύο τρόπους: μονολεκτικά (δηλαδή με μία λέξη) ή περιφραστικά (δηλαδή με περισσότερες από μια λέξεις) 1ος τρόπος: Μονολεκτικά: Προσθέτουμε στο θέμα του θετικού βαθμού τις καταλήξεις: -ότατος, -ότατη, -ότατο (στα επίθετα σε -ος) πχ: ωραιότατος, ωραιότατη, ωραιότατο φρεσκότατος, φρεσκότατη, φρεσκότατο -ύτατος, -ύτατη, -ύτατο (στα επίθετα σε -ύς) πχ: βαρύτερος, βαρύτερη. βαρύτατο φαρδύτατος, φαρδύτατη, φαρδύτατο -έστατος, έστατη, -έστατο (στα επίθετα σε -ης) πχ: υγιέστατος, υγιέστατη, υγιέστατο επιεικέστατος, επιεικέστατη, επιεικέστατο 2ος τρόπος: Περιφραστικά: Βάζουμε το άρθρο ο, η, το μπροστά από το μονολεκτικό ή περιφραστικό συγκριτικό. πχ: ο μικρότερος ή ο πιο μικρός ζωηρότερες ή οι πιο ζωηρές


Σχηματισμός παραθετικών

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός ωραίος ωραιότερος ωραιότατος

πιο ωραίος ο ωραιότερος ο πιο ωραίος

βαθύς βαθύτερος βαθύτατος πιο βαθύς ο βαθύτερος

ο πιο βαθύς

σαφής σαφέστερος σαφέστατος πιο σαφής ο σαφέστερος

Ενεστώτας Ο Ενεστώτας είναι ο χρόνος που χρησιμοποιούμε για να φανερώσουμε τι κάνει κάποιος τώρα, δηλαδή στο παρόν. Πχ: Ακούω μουσική. (τώρα) Γράφω την ορθογραφία μου. (τώρα)

Ενεργητική φωνή και Παθητική Φωνή Τα ρήματα χωρίζονται σε δύο ομάδες που λέγονται φωνές: Ενεργητική φωνή: Σ’ αυτήν ανήκουν τα ρήματα που φανερώνουν ότι κάποιος ενεργεί (δηλαδή, η πράξη που γίνεται στη φωνή αυτή πηγαίνει σε κάποιον άλλον ή κάπου αλλού) και τελειώνουν στο α’ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα σε –ω, π.χ. γεμίζω, πηδώ. Παθητική φωνή: Σ’ αυτήν ανήκουν τα ρήματα που φανερώνουν ότι κάποιος παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση (δηλαδή, η πράξη που γίνεται στη φωνή αυτή γυρίζει πίσω στο πρόσωπο που την κάνει) και τελειώνουν στο α’ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα σε –μαι, π.χ. λούζομαι, γελιέμαι, φοβάμαι.


Ενεργητική Φωνή Παθητική φωνή

Ενικός Αριθμός

Εγώ λύνω λύνομαι Εσύ λύνεις λύνεσαι

Αυτός, -ή, -ό λύνει λύνεται

Πληθυντικός Αριθμός

Εμείς λύνουμε λυνόμαστε Εσείς λύνετε λύνεστε

Αυτοί, -ές, -ά λύνουν λύνονται

Π.χ.: Ο Γιάννης λύνει τα παπούτσια του. Αυτά τα παπούτσια λύνονται εύκολα. Προσοχή: "με" ή "μαι" Χρησιμοποιώ την κατάληξη ''-μαι'' στην Παθητική Φωνή στο α' πρόσωπο ενικού του ενεστώτα, δηλαδή στο "εγώ". Π.χ.: Εγώ κόβο-μαι Χρησιμοποιώ την κατάληξη ''-με'' στην Ενεργητική Φωνή στο α' πρόσωπο πληθυντικού του ενεστώτα, δηλαδή στο "εμείς". Π.χ.: Εμείς κόβου-με Προσοχή: "τε" ή "ται" Χρησιμοποιώ την κατάληξη ''-ται'' στην Παθητική Φωνή στο γ' πρόσωπο ενικού του ενεστώτα, δηλαδή στο "αυτός,-ή,-ό". Π.χ.: Αυτός κόβε-ται Χρησιμοποιώ την κατάληξη ''-τε'' στην Ενεργητική Φωνή στο α' πρόσωπο πληθυντικού του ενεστώτα, δηλαδή στο "εσείς". Π.χ.: Εσείς κόβε-τε

Το ρήμα είμαι

Το βοηθητικό ρήμα «είμαι» στον ενεστώτα:

Εγώ είμαι Εσύ είσαι

Αυτός είναι Εμείς είμαστε Εσείς είστε Αυτοί είναι


Το βοηθητικό ρήμα «είμαι» στον παρατατικό και στον

αόριστο (Κλίνεται με τον ίδιο τρόπο)

Εγώ ήμουν Εσύ ήσουν Αυτός ήταν

Εμείς ήμαστε (ήμασταν) Εσείς ήσαστε (ήσασταν)

Αυτοί ήταν

Το ρήμα έχω

Το βοηθητικό ρήμα «έχω» στον ενεστώτα:

Εγώ έχω Εσύ έχεις Αυτός έχει

Εμείς έχουμε Εσείς έχετε Αυτοί έχουν

Το βοηθητικό ρήμα «έχω» στον παρατατικό και στον αόριστο

(Κλίνεται με τον ίδιο τρόπο)

Εγώ είχα Εσύ είχες Αυτός είχε

Εμείς είχαμε Εσείς είχατε Αυτοί είχαν


Ονομασία συλλαβών και Συλλαβισμός

Ονομασία συλλαβών Ανάλογα με τη θέση που έχει μια συλλαβή μέσα στη λέξη, ονομάζεται λήγουσα, παραλήγουσα και προπαραλήγουσα. Λήγουσα λέγεται η τελευταία συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω Παραλήγουσα λέγεται η προτελευταία συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω Προπαραλήγουσα λέγεται η τρίτη από το τέλος συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω Αρχική λέγεται η πρώτη συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω Για να μπορούμε να πούμε ποια συλλαβή είναι η λήγουσα, η παραλήγουσα και η προπαραλήγουσα, πρέπει να ξέρουμε να χωρίζουμε σωστά τις λέξεις σε συλλαβές.

Συλλαβισμός Το χώρισμα μιας λέξης σε συλλαβές λέγεται συλλαβισμός. Κανόνες συλλαβισμού: Α. Για τα φωνήεντα

1. Ένα φωνήεν μπορεί μόνο του να αποτελέσει συλλαβή μιας λέξης: Π.χ.: Ι-ω-α-κείμ, α-έ-ρας, έ-χω. Αντίθετα, ένα ή περισσότερα σύμφωνα δεν μπορούν μόνα τους (χωρίς φωνήεν) να αποτελέσουν συλλαβή.

2. Τα δίψηφα φωνήεντα (ου, αι, ει, οι, υι), οι κύριοι και καταχρηστικοί δίφθογγοι και οι συνδυασμοί (αυ, ευ), στον συλλαβισμό λογαριάζονται ως ένα φωνήεν. Π.χ.: ου-ρα-νός, αί-θου-σα (δίψηφα φωνήεντα), αη-δό-νι, βόη-θα (δίφθογγοι), γυα-λί, νιώ-θω (καταχρηστικοί δίφθογγοι), αυ-το-κί-νη-το, ευ-λο-γί-α (συνδυασμοί αυ, ευ) B. Για τα σύμφωνα

1. Ένα σύμφωνο ανάμεσα σε δυο φωνήεντα συλλαβίζεται με το δεύτερο φωνήεν. Π.χ.: θέ-λω, έ-να.


2. Δύο σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, εφόσον αρχίζει απ' αυτά τα σύμφωνα ελληνική λέξη. Π.χ.: βι-βλί-ο (βλέπω), έ-στε-κε (στάση). Αλλιώς χωρίζονται και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, ενώ το δεύτερο με το ακόλουθο. Π.χ.: βαθ-μός (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από θμ), περ-πα-τώ (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρπ), έρ-χο-μαι (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρχ)

3. Τρία ή περισσότερα σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, εφόσον αρχίζει ελληνική λέξη τουλάχιστον από τα δύο πρώτα σύμφωνα. Π.χ.: ε- χθρός (αρχίζει ελληνική λέξη από χθ: χθεσινός), ά-σπρος (αρχίζει ελληνική λέξη από σπρ: σπρώχνω. Αλλιώς, χωρίζονται και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, τα δε άλλα συλλαβίζονται υποχρεωτικά με το ακόλουθο. Π.χ.: άν-θρω-πος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από νθ), παν-στρα-τιά (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από νσ).

4. 4. Τα όμοια σύμφωνα χωρίζονται, γιατί δεν αρχίζει ελληνική λέξη από δύο όμοια σύμφωνα. Π.χ.: θάρ-ρος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρρ), άλ-λος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από λλ).

5. Τα δίψηφα σύμφωνα (μπ, ντ, γκ, τσ, τζ) δεν χωρίζονται, γιατί αρχίζει ελληνική λέξη από αυτά. Π.χ.: α-μπέ-λι (μπαίνω), πέ-ντε (ντύνω), α-γκα-λιά (γκρεμίζω), κα-τσα-βί-δι (τσακίζω), τζί-τζι-κας (τζάμι).

Αντίθετες λέξεις Οι λέξεις που έχουν αντίθετη σημασία, δηλαδή εντελώς διαφορετική, λέγονται αντίθετες λέξεις ή αντίθετα.Π.χ.:

άσπρο – μαύρο κοντά – μακριά αριστερά – δεξιά κρύος – ζεστός

Σύνθετες λέξεις Σύνθεση λέγεται η ένωση δύο (ή και τριών) διαφορετικών λέξεων ώστε να σχηματιστεί μια νέα λέξη. Η νέα αυτή λέξη που θα προκύψει λέγεται σύνθετη λέξη. Π.χ.: μαχαίρια + πιρούνια: μαχαιροπίρουνα μπαίνω + βγαίνω: μπαινοβγαίνω παρά + μένω: παραμένω


Οι απλές λέξεις που ενώνονται λέγονται συνθετικά. Πχ:

βουνό (απλή λέξη) α’ συνθετικό

+ κορφή

(απλή λέξη) β’ συνθετικό

= βουνοκορφή (σύνθετη λέξη)

Προσοχή: Πολλές λέξεις όταν ενώνονται, παίρνουν ανάμεσά τους ένα φωνήεν, το -ο- , το οποίο μπαίνει στη θέση της κατάληξης της πρώτης λέξης. Π.χ.: νύχτα + λουλούδι: νυχτολούλουδο χελιδόνι + φωλιά: χελιδονοφωλιά

Προσοχή: Οι μονοσύλλαβες ή δισύλλαβες λέξεις που δε γράφονται ποτέ μόνες τους αλλά πάντοτε ως πρώτο συνθετικό σε μία σύνθετη λέξη λέγονται αχώριστα μόρια.

Οικογένειες λέξεων Όλες οι λέξεις, παράγωγες και σύνθετες, που γίνονται από μία λέξη λέγονται συγγενικές λέξεις. Οι συγγενικές λέξεις αποτελούν όλες μαζί μια οικογένεια λέξεων.Πχ:

ψάρι

Παράγωγες λέξεις Σύνθετες λέξεις ψαρεύω ψαράς

ψάρεμα

ψαραγορά ψαρόσουπα ψαροπούλι

Οικογένεια λέξεων


http://users.sch.gr/parantoniou/site/glwssa/grammar_sunthetes_lekseis2.html

http://users.sch.gr/parantoniou/site/glwssa/grammar_sunthetes_lekseis2.html

Γραμματική και Συντακτικό Γ’ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου

10

ΕΕννόόττηητταα 22ηη :: ««ΣΣττοο σσππίίττιι κκααιι σσττηη γγεειιττοοννιιάά»»

Κύρια ονόματα ........................................................................................................10 Γενική πτώση ουσιαστικών .....................................................................................11 Επίθετα....................................................................................................................11 Συγκριτικός Βαθμός επιθέτων ................................................................................11 Ενεστώτας: οριστική ενεργητικής και παθητικής φωνής .........................................12 Βοηθητικό ρήμα «είμαι» .........................................................................................13 Βοηθητικό ρήμα «έχω» ...........................................................................................13 Ονομασία συλλαβών – συλλαβισμός ......................................................................14 Αντίθετες λέξεις .......................................................................................................15 Σύνθετες λέξεις........................................................................................................16 Οικογένειες λέξεων .................................................................................................9

ΚΚύύρριιαα οοννόόμμαατταα

Τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα λέγονται κύρια ονόματα. Κύρια ονόματα είναι: 1) τα ονόματα των ανθρώπων: πχ: Δημήτρης, Λεωνίδας, Άννα, Παπαδόπουλος, Φωτίου

2) τα ονόματα των μηνών και των ημερών

πχ: Μάρτιος, Ιούλιος, Τρίτη, Σάββατο 3) τα ονόματα των γιορτών

πχ: Χριστούγεννα, Πάσχα, Θεοφάνια, Άγιος Σπυρίδωνας 4) οι λέξεις: Χρηστός, Παναγιά, Θεός

και τα συνώνυμά τους: Πανάγαθος, Μεγαλόχαρη, Παντοδύναμος 5) τα ονόματα των χωρών, των πόλεων και των δρόμων πχ: Ελλάδα, Αθήνα, Ελευσίνα, Πανεπιστημίου

6) τα εθνικά ονόματα πχ: Έλληνας, Άγγλος, Κερκυραίος, Ολλανδός αλλά ελληνικός, αγγλικός

7) τα ονόματα νησιών, των βουνών, των ποταμών και των λιμνών πχ: Ρόδος, Όλυμπος, Αχελώος, Υλίκη

8) τα ονόματα έργων τέχνης και λογοτεχνικών έργων πχ: Παρθενώνας, Τζοκόντα, Ο Μικρός Πρίγκιπας, Άξιον Εστί

Παρασκευή ΑντωνίουΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 13


11

Γενική Πτώση Η γενική πτώση μας δείχνει σε ποιον ανήκει κάτι, γι’ αυτό πολλές φορές απαντά στην ερώτηση ποιανού, ποιανής, τίνος; Πχ: Η δασκάλα πήρε το χάρακα της Μαρίας. (ποιανής;) Μας φώναξε από το παράθυρο του σπιτιού της. (τίνος;) Προσοχή: Όλα τα ουσιαστικά σχηματίζουν τη γενική πληθυντικού σε -ων. πχ: ο φρουρός - των φρουρών, η χώρα - των χωρών, το κουτί - των κουτιών

ΕΕππίίθθεετταα

Επίθετα ονομάζουμε τις λέξεις που συνοδεύουν τα ουσιαστικά και μας δίνουν πληροφορίες γι’ αυτά. Κλίνονται και στα τρία γένη. Πχ: ο μικρός – η μικρή – το μικρό. Τα επίθετα μπορεί να φανερώνουν:

χρώμα, πχ: Η τσάντα μου είναι κόκκινη. μέγεθος πχ: Το μολύβι μου είναι μικρό. αίσθηση πχ: Το λεμόνι είναι ξινό. κατάσταση πχ: Η θάλασσα είναι γαλήνια. σχήμα πχ: Το τετράδιο είναι ορθογώνιο. ύλη πχ: Το ποτήρι είναι γυάλινο. αξία πχ: Αυτό το παιχνίδι είναι ακριβό. ιδιότητα πχ: Ο Βασίλης είναι έξυπνος.

ΣΣυυγγκκρριιττιικκόόςς ΒΒααθθμμόόςς ΕΕππιιθθέέττωωνν

Για να συγκρίνουμε δύο ουσιαστικά υπάρχουν δύο τρόποι: 1ος τρόπος: Προσθέτουμε στο επίθετο την κατάληξη -ότερος, -ότερη, ότερο ή -ύτερος, -ύτερη, -ύτερο και βάζουμε δίπλα του τη λέξη «από». πχ: Ο Κωνσταντίνος είναι μεγαλύτερος από τον Τάσο.

Η Ερμιόνη είναι ψηλότερη από τη Σοφία. Το παιχνίδι μου είναι μεγαλύτερο από του αδερφού μου.



12

2ος τρόπος: Χρησιμοποιούμε το επίθετο όπως είναι, χωρίς να το αλλάξουμε, αλλά πριν από αυτό βάζουμε το επίρρημα «πιο». πχ: Ο Κωνσταντίνος είναι πιο μεγάλος από τον Τάσο.

Η Ερμιόνη είναι πιο ψηλή από τη Σοφία. Το παιχνίδι μου είναι πιο μεγάλο από του αδερφού μου.

ΕΕννεεσσττώώττααςς

Ο Ενεστώτας είναι ο χρόνος που χρησιμοποιούμε για να φανερώσουμε τι κάνει κάποιος τώρα, δηλαδή στο παρόν. Πχ: Ακούω μουσική. (τώρα) Γράφω την ορθογραφία μου. (τώρα)

ΕΕννεερργγηηττιικκήή φφωωννήή κκααιι ΠΠααθθηηττιικκήή ΦΦωωννήή

Τα ρήματα χωρίζονται σε δύο ομάδες που λέγονται φωνές: Ενεργητική φωνή: Σ’ αυτήν ανήκουν τα ρήματα που φανερώνουν ότι κάποιος ενεργεί (δηλαδή, η πράξη που γίνεται στη φωνή αυτή πηγαίνει σε κάποιον άλλον ή κάπου αλλού) και τελειώνουν στο α’ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα σε –ω, π.χ. γεμίζω, πηδώ. Παθητική φωνή: Σ’ αυτήν ανήκουν τα ρήματα που φανερώνουν ότι κάποιος παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση (δηλαδή, η πράξη που γίνεται στη φωνή αυτή γυρίζει πίσω στο πρόσωπο που την κάνει) και τελειώνουν στο α’ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα σε –μαι, π.χ. λούζομαι, γελιέμαι, φοβάμαι.


Ενικός Αριθμός

Εγώ λύνω λύνομαι

Εσύ λύνεις λύνεσαι

Αυτός, -ή, -ό λύνει λύνεται

Πληθυντικός Αριθμός

Εμείς λύνουμε λυνόμαστε

Εσείς λύνετε λύνεστε

Αυτοί, -ές, -ά λύνουν λύνονται



13

Πχ: Ο Γιάννης λύνει τα παπούτσια του.

Αυτά τα παπούτσια λύνονται εύκολα. Προσοχή: "με" ή "μαι" Χρησιμοποιώ την κατάληξη ''-μαι'' στην Παθητική Φωνή στο α' πρόσωπο ενικού

του ενεστώτα, δηλαδή στο "εγώ". πχ: Εγώ κόβο-μαι

Χρησιμοποιώ την κατάληξη ''-με'' στην Ενεργητική Φωνή στο α' πρόσωπο πληθυντικού του ενεστώτα, δηλαδή στο "εμείς". πχ: Εμείς κόβου-με

Προσοχή: "τε" ή "ται" Χρησιμοποιώ την κατάληξη ''-ται'' στην Παθητική Φωνή στο γ' πρόσωπο ενικού

του ενεστώτα, δηλαδή στο "αυτός,-ή,-ό". πχ: Αυτός κόβε-ται

Χρησιμοποιώ την κατάληξη ''-τε'' στην Ενεργητική Φωνή στο α' πρόσωπο πληθυντικού του ενεστώτα, δηλαδή στο "εσείς". πχ: Εσείς κόβε-τε

ΤΤοο ββοοηηθθηηττιικκόό ρρήήμμαα ««εείίμμααιι»» σσττοονν εεννεεσσττώώτταα

Εγώ είμαι Εσύ είσαι Αυτός είναι Εμείς είμαστε Εσείς είστε Αυτοί είναι

ΤΤοο ρρήήμμαα ««έέχχωω»» σσττοονν εεννεεσσττώώτταα

Εγώ έχω Εσύ έχεις Αυτός έχει

Εμείς έχουμε Εσείς έχετε Αυτοί έχουν



14

ΟΟννοομμαασσίίαα σσυυλλλλααββώώνν

Ανάλογα με τη θέση που έχει μια συλλαβή μέσα στη λέξη, ονομάζεται λήγουσα, παραλήγουσα και προπαραλήγουσα. Λήγουσα λέγεται η τελευταία συλλαβή μιας λέξης:

ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω Παραλήγουσα λέγεται η προτελευταία συλλαβή μιας λέξης:

ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω Προπαραλήγουσα λέγεται η τρίτη από το τέλος συλλαβή μιας λέξης:

ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω Αρχική λέγεται η πρώτη συλλαβή μιας λέξης:

ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω Για να μπορούμε να πούμε ποια συλλαβή είναι η λήγουσα, η παραλήγουσα και η προπαραλήγουσα, πρέπει να ξέρουμε να χωρίζουμε σωστά τις λέξεις σε συλλαβές.

ΣΣυυλλλλααββιισσμμόόςς

Το χώρισμα μιας λέξης σε συλλαβές λέγεται συλλαβισμός. Κανόνες συλλαβισμού:

Α. Για τα φωνήεντα 1. Ένα φωνήεν μπορεί μόνο του να αποτελέσει συλλαβή μιας λέξης: Π.χ.: Ι- ω- α- κείμ, α- έ- ρας, έ-χω. Αντίθετα, ένα ή περισσότερα σύμφωνα δεν μπορούν μόνα τους (χωρίς φωνήεν) να αποτελέσουν συλλαβή. 2. Τα δίψηφα φωνήεντα (ου, αι, ει, οι, υι), οι κύριοι και καταχρηστικοί δίφθογγοι και οι συνδυασμοί (αυ, ευ), στον συλλαβισμό λογαριάζονται ως ένα φωνήεν. Π.χ.: ου-ρα-νός, αί-θου-σα (δίψηφα φωνήεντα)

αη-δό-νι, βόη-θα (δίφθογγοι) γυα-λί, νιώ-θω (καταχρηστικοί δίφθογγοι) αυ-το-κί-νη-το, ευ-λο-γί-α (συνδυασμοί αυ, ευ)



15

B. Για τα σύμφωνα 1. Ένα σύμφωνο ανάμεσα σε δυο φωνήεντα συλλαβίζεται με το δεύτερο φωνήεν. Π.χ. θέ- λω, έ- να. 2. Δύο σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, εφόσον αρχίζει απ' αυτά τα σύμφωνα ελληνική λέξη. Π.χ.: βι- βλί- ο (βλέπω), έ- στε- κε (στάση). Αλλιώς χωρίζονται και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, ενώ το δεύτερο με το ακόλουθο. Π.χ. βαθ- μός (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από θμ)

περ- πα- τώ (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρπ) έρ- χο- μαι (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρχ)

3. Τρία ή περισσότερα σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, εφόσον αρχίζει ελληνική λέξη τουλάχιστον από τα δύο πρώτα σύμφωνα. Π.χ. ε- χθρός (αρχίζει ελληνική λέξη από χθ: χθεσινός)

ά- σπρος (αρχίζει ελληνική λέξη από σπρ: σπρώχνω)

Αλλιώς, χωρίζονται και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, τα δε άλλα συλλαβίζονται υποχρεωτικά με το ακόλουθο. Π.χ. άν-θρω-πος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από νθ).

παν-στρα-τιά (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από νσ). 4. Τα όμοια σύμφωνα χωρίζονται, γιατί δεν αρχίζει ελληνική λέξη από δύο όμοια σύμφωνα. Π.χ. θάρ- ρος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρρ).

άλ- λος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από λλ). 5. Τα δίψηφα σύμφωνα (μπ, ντ, γκ, τσ, τζ) δεν χωρίζονται, γιατί αρχίζει ελληνική λέξη από αυτά. Π.χ.: α-μπέ-λι (μπαίνω), πέ-ντε (ντύνω), α-γκα-λιά (γκρεμίζω), κα-τσα-βί-δι (τσακίζω), τζί-τζι-κας (τζάμι).

ΑΑννττίίθθεεττεεςς λλέέξξεειιςς

Οι λέξεις που έχουν αντίθετη σημασία, δηλαδή εντελώς διαφορετική, λέγονται αντίθετες λέξεις ή αντίθετα. Πχ: άσπρο – μαύρο, αριστερά – δεξιά, κοντά – μακριά, κρύος – ζεστός



16

ΣΣύύννθθεεττεεςς λλέέξξεειιςς

Σύνθεση λέγεται η ένωση δύο (ή και τριών) διαφορετικών λέξεων ώστε να σχηματιστεί μια νέα λέξη. Η νέα αυτή λέξη που θα προκύψει λέγεται σύνθετη λέξη. Πχ: μαχαίρια + πιρούνια μαχαιροπίρουνα μπαίνω + βγαίνω μπαινοβγαίνω παρά + μένω παραμένω Οι απλές λέξεις που ενώνονται λέγονται συνθετικά. Πχ: βουνό + κορφή βουνοκορφή

(απλή λέξη) (απλή λέξη) (σύνθετη λέξη)

α’ συνθετικό β’ συνθετικό Πολλές λέξεις όταν ενώνονται, παίρνουν ανάμεσά τους ένα φωνήεν, το -ο- , το οποίο μπαίνει στη θέση της κατάληξης της πρώτης λέξης. Πχ: νύχτα + λουλούδι νυχτολούλουδο χελιδόνι + φωλιά χελιδονοφωλιά Οι μονοσύλλαβες ή δισύλλαβες λέξεις που δε γράφονται ποτέ μόνες τους αλλά πάντοτε ως πρώτο συνθετικό σε μία σύνθετη λέξη λέγονται αχώριστα μόρια. Τα συνηθισμένα αχώριστα μόρια είναι: Το α- (αν-) το στερητικό που δηλώνει στέρηση. πχ: άτυχος, άκαρδος, ανήσυχος, ανάξιος

Το ανά- που σημαίνει απάνω ή πάλι πχ: αναπηδώ, ανακαλώ, ανασηκώνω

Το ξε- που σημαίνει έξω, πολύ, εντελώς ή δηλώνει στέρηση. πχ: ξεφορτώνω, ξεπουλώ, ξεκουράζομαι


20

Ασκήσεις

1. Να βάλεις τις λέξεις στην οικογένεια που ανήκουν.

ψάρι ταξίδι δρόµος

…………………………….. …………………………….. ……………………………..

…………………………….. …………………………….. ……………………………..

…………………………….. …………………………….. ……………………………..

…………………………….. …………………………….. ……………………………..

…………………………….. …………………………….. ……………………………..

2. Να σχηµατίσεις οικογένειες λέξεων για καθεµιά από τις παρακάτω

λέξεις.

κήπος: …………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………..

σπίτι: …………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………

ΑΑΑγγγαααπππηηητττόόό µµµοοουυυ ηηηµµµεεερρροοολλλόόόγγγιιιοοο

Κύρια ονόµατα ή ουσιαστικά βλ. σελ. 8

Η δοµή της πρότασης βλ. σελ. 5

Τα βοηθητικά ρήµατα έχω και είµαι

Τα ρήµατα έχω και είµαι λέγονται βοηθητικά, γιατί µας βοηθούν να

σχηµατίσουµε τους χρόνους: παρακείµενο, υπερσυντέλικο και συντελεσµένο

µέλλοντα.

πεζοδρόµιο, ταξιδεύω, ψαραγορά,

πολυταξιδεµένος, ψαράς, δροµέας,

ταξιδιώτης, ταχυδρόµος, ψαρόσουπα,

δροµολόγιο, ψαρεύω, καλοτάξιδος,

διαδροµή, ταξιδιωτικός, ψάρεµα

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 20

21

είµαι

Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας

Εγώ είµαι ήµουν θα είµαι

Εσύ είσαι ήσουν θα είσαι

Αυτός είναι ήταν θα είναι

Εµείς είµαστε ήµαστε θα είµαστε

Εσείς είστε ήσαστε θα είστε

Αυτοί είναι ήταν θα είναι

έχω

Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας

Εγώ έχω είχα θα έχω

Εσύ έχεις είχες θα έχεις

Αυτός έχει είχε θα έχει

Εµείς έχουµε είχαµε θα έχουµε

Εσείς έχετε είχατε θα έχετε

Αυτοί έχουν είχαν θα έχουν

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Το ρήµα είµαι όταν αναφέρεται στο παρόν (τώρα) και

στο µέλλον γράφεται µε ει.

π.χ. είµαι, θα είναι κλπ.

Στο παρελθόν (χτες) γράφεται µε η.

π.χ. ήµουν, ήµαστε κλπ.

ΗΗΗ φφφίίίλλληηη µµµαααςςς ηηη ΑΑΑρρργγγυυυρρρώώώ...

Οι φωνές των ρηµάτων

Τα ρήµατα κλίνονται ανάλογα µε τη φωνή στην οποία ανήκουν. Φωνές

είναι οι οµάδες στις οποίες χωρίζονται τα ρήµατα ανάλογα µε την κατάληξή

τους στο α΄ πρόσωπο του ενικού αριθµού.

Οι φωνές είναι δύο: η ενεργητική και η παθητική.


22

Ενεργητική φωνή

Στην ενεργητική φωνή ανήκουν τα ρήµατα που τελειώνουν σε –ω στον

ενεστώτα.

π.χ. πίνω, γελώ, διαβάζω κλπ.

Παθητική φωνή

Στην παθητική φωνή ανήκουν τα ρήµατα που τελειώνουν σε –µαι στον

ενεστώτα.

π.χ. κάθοµαι, κρύβοµαι, πλένοµαι.

Τα περισσότερα ρήµατα σχηµατίζονται και στις δυο φωνές.

π.χ. κόβω – κόβοµαι

Ενεστώτας ενεργητικής και παθητικής φωνής

Ενεστώτας

Ενεργητική φωνή Παθητική φωνή

Εγώ πλένω Εγώ πλένοµαι

Εσύ πλένεις Εσύ πλένεσαι

Αυτός πλένει Αυτός πλένεται

Εµείς πλένουµε Εµείς πλενόµαστε

Εσείς πλένετε Εσείς πλένεστε

Αυτοί πλένουν Αυτοί πλένονται


• ∆εν πρέπει να µπερδεύουµε τις καταλήξεις – µε

και –µαι. Την κατάληξη -µε την

χρησιµοποιούµε στο εµείς, ενώ την κατάληξη

–µαι την χρησιµοποιούµε στο εγώ.

π.χ. εµείς ντύνουµε – εγώ ντύνοµαι

εµείς λούζουµε – εγώ λούζοµαι


23

• ∆εν πρέπει να µπερδεύουµε τις καταλήξεις –τε και –ται. Την

κατάληξη –τε την χρησιµοποιούµε στο εσείς, ενώ την κατάληξη

–ται την χρησιµοποιούµε στο αυτός, αυτή, αυτό.

π.χ. εσείς ντύνετε – αυτός ντύνεται

εσείς λούζετε – αυτή λούζεται

• Όλα τα ρήµατα που τελειώνουν σε –ω γράφονται µε ω.

• Τα ρήµατα που τελειώνουν σε –ώνω και –ώνοµαι γράφονται µε

–ω.

π.χ. απλώνω, σηκώνω, σηκώνοµαι κλπ.

• Τα ρήµατα που τελειώνουν σε –αίνω και -αίνοµαι γράφονται µε

–αι.

π.χ. πηγαίνω, κατεβαίνω, ζεσταίνοµαι

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : µένω, δένω, πλένω αλλά και τα σύνθετά τους

(παραµένω, ξεπλένω, ξεδένω κλπ.)

• Τα ρήµατα που τελειώνουν σε –έρνω και –έρνοµαι γράφονται µε

–ε.

π.χ. φέρνω, γέρνω, δέρνω, σέρνοµαι κλπ.

Ε ξ α ι ρ ε ί τ α ι το παίρνω.

• Τα ρήµατα που τελειώνουν σε –εύω και – εύοµαι γράφονται µε

–ευ.

π.χ. δουλεύω, παγιδεύω, ψαρεύω, µαζεύοµαι

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : κλέβω και σέβοµαι

• Τα ρήµατα που τελειώνουν σε –άβω γράφονται µε –β.

π.χ. σκάβω, ράβω

Ε ξ α ι ρ ε ί τ α ι το παύω

• Τα ρήµατα που τελειώνουν σε – ίζω και -ίζοµαι γράφονται µε –ι.

π.χ. αρχίζω, βαδίζω, αγωνίζοµαι

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : δακρύζω, σφύζω, αναβλύζω, συγχύζω, δανείζω,

αθροίζω, πήζω, πρήζω κ.ά.


24

• Τα ρήµατα που τελειώνουν σε:

-ίνω και –ίνοµαι: πίνω, δίνω, κρίνω, γίνοµαι

-ήνω και -ήνοµαι: σβήνω, στήνω, αφήνω, ψήνοµαι

-είνω και -είνοµαι: κλείνω, κλείνοµαι

-ύνω και -ύνοµαι: λύνω, λύνοµαι, µολύνω, διευθύνω, µεγεθύνω

• Τα ρήµατα που τελειώνουν σε –ιάζω και –ιάζοµαι γράφονται µε

–ι .

π.χ. τεµπελιάζω, κοπιάζω, αγκαλιάζοµαι

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : αδειάζω, µονοιάζω, µοιάζω, νοιάζοµαι,

χρειάζοµαι κ.ά.

Ασκήσεις

1. Να γράψεις τα ρήµατα από το πλαίσιο στη σωστή στήλη.

κοιµάµαι, αγγίζω, ξύνω, ψήνοµαι, αφήνω, ράβω,

σκέφτοµαι, σκουπίζω, χτενίζοµαι, βάφοµαι, σηκώνω, πληγώνοµαι


………………………………………… …………………………………………

………………………………………… …………………………………………

………………………………………… …………………………………………

………………………………………… …………………………………………

………………………………………… …………………………………………

………………………………………… …………………………………………

3. Να συµπληρώσεις τα κενά µε –µε ή –µαι.

α) Έρχο…… να δού…… µαζί τον αγώνα.

β) Πήγα…… όλοι µαζί να αγοράσου…… ρούχα.

γ) Θα εί…… απέναντι. Πρέπει να βρού…… και τους άλλους.

4. Να συµπληρώσεις τα κενά µε –τε ή –ται.

α) Το ιατρείο βρίσκε…… κοντά στην πλατεία.

β) Από εδώ που καθόµασ…… φαίνε…… το γήπεδο.

γ) Μη µιλά…… δυνατά, γιατί κοιµά…… το µωρό.


25

Αντίθετα

Οι λέξεις που έχουν αντίθετη σηµασία, δηλαδή εντελώς διαφορετική,

λέγονται αντίθετες λέξεις ή αντίθετα.

π.χ. µαύρο – άσπρο, ψηλός – κοντός, κρύο – ζέστη

Ασκήσεις

1. Να γράψεις δίπλα από κάθε λέξη την αντίθετή της.

φτωχός ……………………………. πίσω …………………………….

εχθρός ……………………………. ζεστός…………………………….

φως ……………………………. πηγαίνω …………………………….

2. Συµπλήρωσε Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος) για τα παρακάτω ζευγάρια

αντίθετων λέξεων.

α) όµορφος – ωραίος (…) β) νύχτα – µέρα (…)

γ) κοντά – µακριά (…) δ) µισώ – αγαπώ (…)

ε) φασαρία – ησυχία (…) στ) δουλειά – εργασία (…)

Σύνθετες λέξεις

Η λέξη που δηµιουργείται αν ενώσουµε δύο απλές λέξεις λέγεται σύνθετη.

Κάθε λέξη που δεν είναι σύνθετη είναι απλή.

π.χ. παιδί (απλή λέξη)

πλούσιος + παιδί → πλουσιόπαιδο (σύνθετη λέξη)

Οι απλές λέξεις που ενώνονται λέγονται συνθετικά.

π.χ. βουνό + κορφή → βουνοκορφή

(απλή) (απλή) (σύνθετη)

α΄ συνθετικό β΄ συνθετικό


Πολλές φορές κατά τη σύνθεση δύο λέξεων γίνεται κάποια

αλλαγή. Τα δύο συνθετικά ενώνονται µε το φωνήεν ο.

π.χ. µπαλκόνι + πόρτα → µπαλκονόπορτα


26

Ασκήσεις

1. Να σχηµατίσεις σύνθετες λέξεις ενώνοντας τις παρακάτω λέξεις.

α) χελιδόνι + φωλιά ……………………………………………….

β) γλυκός + ξινός ……………………………………………….

γ) κουµπί + τρύπα ……………………………………………….

δ) τρέµω + σβήνω ……………………………………………….

2. Να γράψεις τα συνθετικά των παρακάτω λέξεων.

α) ψαρόβαρκα ……………………….. + …………………………

β) σελιδοδείκτης ……………………….. + …………………………

γ) αγριόχοιρος ……………………….. + …………………………

δ) βατραχοπέδιλα ……………………….. + …………………………

3. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τις

υπογραµµισµένες φράσεις µε τις κατάλληλες σύνθετες λέξεις.

α) Ήταν ένας γέρος µε γκρίζα µαλλιά και µαύρα µάτια.

……………………………………………………………………………………………………………………

β) Η Φωτεινή είναι ψηλή και λιγνή.

……………………………………………………………………………………………………………………

γ) Ο δρόµος είναι στενός και µακρύς.

……………………………………………………………………………………………………………………

ΤΤΤααα πππαααιιιδδδιιικκκάάά µµµοοουυυ πππαααιιιχχχνννίίίδδδιιιααα

Τα ουσιαστικά (γενική πτώση)

Όπως έχουµε πει, οι διάφορες µορφές που παίρνει το ουσιαστικό όταν

κλίνεται λέγονται πτώσεις. Οι πτώσεις των ουσιαστικών είναι τέσσερις: η

ονοµαστική, η γενική, η αιτιατική και η κλητική.

Για να βρεις τα ουσιαστικά που είναι στη γενική πτώση, απάντησε στην

ερώτηση «ποιανού; ποιανής; τίνος; ποιανών;».

π.χ. Ποιανού είναι αυτό το τετράδιο; - Του Νίκου.

Ποιανής είναι αυτή η τσάντα; - Της Αλίκης.

Τίνος είναι το καρότσι; - Του µωρού.

Ποιανών είναι τα φορέµατα; - Των κοριτσιών.


27

Τα άρθρα της γενικής

Γένος Ενικός αριθµός Πληθυντικός αριθµός

αρσενικό του επιβάτη των επιβατών

θηλυκό της συλλογής των συλλογών

ουδέτερο του σαλονιού των σαλονιών


Όλα τα ουσιαστικά (αρσενικά, θηλυκά και ουδέτερα)

σχηµατίζουν τη γενική του πληθυντικού σε –ων.

π.χ. των φρουρών, των χωρών, των κουτιών

Όλα τα αρσενικά σχηµατίζουν τη γενική του ενικού χωρίς το

τελικό –ς της ονοµαστικής.

π.χ. ο αγώνας – του αγώνα

ο φρουρός – του φρουρού

Όλα τα θηλυκά σχηµατίζουν τη γενική του ενικού προσθέτοντας ένα –ς στην

ονοµαστική του ενικού.

π.χ. η χαρά – της χαράς

η τέχνη – της τέχνης

Τα ουδέτερα σε –ος στη γενική του πληθυντικού τονίζονται στη λήγουσα.

π.χ. το δάσος – των δασών

το έδαφος – των εδαφών

Τα ουδέτερα σε –µα, -ας, -ος και –ως στη γενική του πληθυντικού τονίζονται

στην παραλήγουσα.

π.χ. το σώµα – των σωµάτων

το κρέας – των κρεάτων

το γεγονός – των γεγονότων

το φως – των φώτων


28

Ασκήσεις

1. Να γράψεις τη γενική του ενικού και του πληθυντικού των παρακάτω

ουσιαστικών.

Ονοµαστική ενικού γενική ενικού γενική πληθυντικού

α) ο άνθρωπος …..………………………….. ……………………………………….

β) το κουδούνι …..………………………….. ……………………………………….

γ) η εφηµερίδα …..………………………….. ……………………………………….

δ) η συνταγή …..………………………….. ……………………………………….

ε) ο χωριό …..………………………….. ……………………………………….

2. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω φράσεις όπως το παράδειγµα.

α) Το χρώµα του σπιτιού. Το χρώµα των σπιτιών.

β) Οι παίκτες της οµάδας. ………………………………………………………………..

γ) Τα χωράφια του αγρότη. ………………………………………………………………..

δ) Το φως του κεριού. ………………………………………………………………..

ε) Το άρωµα του καφέ. ………………………………………………………………..

3. Να συµπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων µε το κατάλληλο

ουσιαστικό από το πλαίσιο, γράφοντάς το στη γενική (ενικού ή

πληθυντικού) µαζί µε το άρθρο του.

το κοπάδι, η µητέρα, η διακοπή, το δόντι, το µοσχάρι,

το καράβι, ο µαθητής, ο δρόµος

α) Το κρέας …………………………………… είναι πολύ νόστιµο.

β) Οι ηµέρες …………………………………… σε λίγο τελειώνουν.

γ) Σήµερα δίνονται οι έλεγχοι …………………………………… .

δ) Ο σκύλος του βοσκού είναι φύλακας …………………………………… του.

ε) Οι ταχυδρόµοι ξέρουν τα ονόµατα όλων …………………………………… .

στ) Μερικά δελφίνια ακολουθούσαν την πορεία …………………………………… µας.

ζ) Το βούρτσισµα …………………………………… πρέπει να γίνεται καθηµερινά.

η) Το Μάιο γιορτάζουµε τη γιορτή …………………………………… .

Τα επίθετα

Οι λέξεις που συνοδεύουν τα ουσιαστικά και µας δίνουν πληροφορίες γι’

αυτά, δηλαδή φανερώνουν τι λογής είναι, λέγονται επίθετα.

π.χ. Ο αυστηρός δάσκαλος.


29

Τα επίθετα δεν τα βρίσκουµε ποτέ µόνα τους στο λόγο. Πάντα συνοδεύουν

και προσδιορίζουν κάποιο ουσιαστικό.

Τα επίθετα έχουν τρία γένη: αρσενικό, θηλυκό, ουδέτερο.

Κάθε επίθετο µπορεί να σχηµατιστεί και στα τρία γένη!!!

π.χ. ο καλός (αρσενικό), η καλή (θηλυκό), το καλό (ουδέτερο)

Τα επίθετα κλίνονται, όπως και τα ουσιαστικά, και στους δύο αριθµούς και

σε όλες τις πτώσεις.

Τα επίθετα βρίσκονται στο ίδιο γένος, στην ίδια πτώση και στον ίδιο αριθµό

µε τα ουσιαστικά που προσδιορίζουν.

π.χ. οι ισχυροί άνεµοι

της έξυπνης γυναίκας

τα µεγάλα σπίτια

Τα επίθετα, όταν κλίνονται, τονίζονται στην ίδια συλλαβή που τονίζεται η

ονοµαστική του αρσενικού.

π.χ. ο ωραίος

του ωραίου τονίζεται στην παραλήγουσα

τον ωραίο


Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ικος, -ικη, -ικο

γράφονται µε ι .

π.χ. µικρούτσικος, µικρούτσικη, µικρούτσικο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : δανεικός, θηλυκός, γλυκός

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ιµος, -ιµη, -ιµο

γράφονται µε ι.

π.χ. νόστιµος, νόστιµη, νόστιµο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : άσχηµος, διάσηµος, έρηµος, επίσηµος,

περίφηµος, έτοιµος, πρόθυµος, εύθυµος, ανώνυµος, επώνυµος κ.ά.


30

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ινος, -ινη, -ινο γράφονται µε ι.

π.χ. ξύλινος, ξύλινη, ξύλινο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : φτηνός, ελεεινός, σκοτεινός, βορεινός,

ανεύθυνος, επικίνδυνος κ.ά.

Τα επίθετα σε -αίος, -αία, -αίο γράφονται µε αι.

π.χ. ωραίος, ωραία, ωραίο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : νέος, ανίδεος, υπόχρεος

Τα επίθετα που τελειώνουν σε – ωπός, - ωπή, - ωπό και –ωτός,

- ωτή, -ωτό γράφονται µε ω .

π.χ. κοκκινωπός, κοκκινωπή, κοκκινωπό

στρωτός, στρωτή, στρωτό

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –λέος, -λέα, -λέο γράφονται µε ε.

π.χ. ρωµαλέος, ρωµαλέα, ρωµαλέο

Ε ξ α ι ρ ε ί τ α ι το κεφαλαίος

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ηρός, -ηρή, -ηρό γράφονται µε η.

π.χ. ζωηρός, ζωηρή, ζωηρό

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : αλµυρός, γλαφυρός, ισχυρός, αργυρός, κ.ά.

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ίσιος, -ίσια, -ίσιο γράφονται µε ι.

π.χ. βουνίσιος, βουνίσια, βουνίσιο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : γνήσιος, ηµερήσιος, ετήσιος, κ.ά.

Το θηλυκό των επιθέτων σε –ός, -ιά, -ό, γράφεται στον πληθυντικό

χωρίς το ι.

π.χ. η γλυκιά – οι γλυκές

η ξανθιά – οι ξανθές

Αρκετά επίθετα σε –ός, -ιά, -ό, σχηµατίζουν τα θηλυκά σε -ιά και σε

–ή.

π.χ. η ξανθιά – η ξανθή

η κακιά – η κακή


31

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ύς, - ιά, -ύ διατηρούν το υ της

κατάληξης µόνο στην ονοµαστική, αιτιατική και κλητική του ενικού του

αρσενικού και ουδέτερου γένους. Στις άλλες πτώσεις γράφονται µε ι.

π.χ. ο βαθύς – (του βαθιού) – το βαθύ- βαθύ

το βαθύ – (του βαθιού) – το βαθύ- βαθύ

οι βαθιοί – οι βαθιές – τα βαθιά

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ής, -ιά, -ί διατηρούν το η της

κατάληξης µόνο στην ονοµαστική, αιτιατική και κλητική του ενικού του

αρσενικού γένους. Στις άλλες πτώσεις γράφονται µε ι.

π.χ. ο σταχτής – (του σταχτιού) – το σταχτή – σταχτή

οι σταχτιοί – οι σταχτιές – τα σταχτιά

Τα παραθετικά των επιθέτων

Το επίθετο δε φανερώνει απλώς κάποιο χαρακτηριστικό γνώρισµα που έχει

ένα ουσιαστικό, αλλά και σε πιο βαθµό σε σύγκριση µε άλλα ουσιαστικά που

έχουν το ίδιο γνώρισµα. για να συγκρίνουµε δυο ουσιαστικά, υπάρχουν δύο

τρόποι.

1ος τρόπος

Προσθέτουµε στο επίθετο την κατάληξη –ότερος, -ότερη, -ότερο ή

– ύτερος, -ύτερη, -ύτερο και βάζουµε δίπλα του τη λέξη από.

π.χ. Ο ∆ήµος είναι ψηλότερος από τον Τάσο.

Η µητέρα είναι µεγαλύτερη από τη θεία.

Το γραφείο µου είναι µικρότερο από της αδερφής µου.

2ος τρόπος

Χρησιµοποιούµε το επίθετο όπως είναι, χωρίς να το αλλάξουµε, αλλά πριν

από αυτό βάζουµε το επίρρηµα πιο.

π.χ. Ο ∆ήµος είναι πιο ψηλός από τον Τάσο.

Η µητέρα είναι πιο µεγάλη από τη θεία.

Το γραφείο µου είναι πιο µικρό από της αδερφής µου.


32

∆εν πρέπει να µπερδεύουµε τους δύο τρόπους και να χρησιµοποιούµε

το επίρρηµα πιο µαζί µε την κατάληξη – ότερος.

∆ηλαδή είναι λάθος να λέµε: πιο ψηλότερος, πιο µεγαλύτερος, πιο

µικρότερο!!!!!

Το σωστό είναι : ψηλότερος ή πιο ψηλός, µεγαλύτερος ή πιο µεγάλος,

µικρότερο ή πιο µικρό!!!

Ασκήσεις

1. Να υπογραµµίσεις τα επίθετα στο κείµενο και µετά να τα γράψεις στα

3 γένη.

Τα τελευταία χρόνια ο Παναγιώτης ζει µαζί µε την οικογένειά του. Πριν

από αρκετά χρόνια οι γονείς του αντιµετώπιζαν οικονοµικές δυσκολίες και

πήραν τη µεγάλη απόφαση να µεταναστεύσουν αναζητώντας µια καλύτερη

ζωή.

Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

………………………… ………………………………… ………………………………

………………………… ………………………………… ………………………………

………………………… ………………………………… ………………………………

………………………… ………………………………… ………………………………

………………………… ………………………………… ………………………………

2. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις αλλάζοντας τις

υπογραµµισµένες λέξεις µε το κατάλληλο επίθετο.

α) Αυτό το βάζο είναι από πηλό.

……………………………………………………………………………………………….

β) Είναι από δέρµα το σακάκι του Θωµά;

……………………………………………………………………………………………….

γ) Τα παντζούρια του σπιτιού είναι από ξύλο;

……………………………………………………………………………………………….


33

3. Να συµπληρώσεις τα κενά των προτάσεων, χρησιµοποιώντας το

επίθετο της παρένθεσης, µε τον πρώτο τρόπο σύγκρισης.

α) (φωτεινός)

Αυτό το δωµάτιο είναι ………………………………………. το διπλανό.

β) (απαλός)

Αυτή η κουβέρτα είναι ………………………………………………. τη δική µου.

γ) (βαρύ)

Αυτό το κιβώτιο είναι ……………………………………………. το άλλο.

4. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αλλάζοντας τον τρόπο σύγκρισης.

α) Αυτή η παραλία είναι καθαρότερη από αυτή που πήγαµε χτες.

…………………………………………………………………………………………………………………………

β) Ο θείος µου είναι νεότερος από τον πατέρα µου.

…………………………………………………………………………………………………………………………

γ) Το αεροπλάνο είναι πιο γρήγορο από το τρένο.

…………………………………………………………………………………………………………………………

Συλλαβισµός

Κάθε λέξη αποτελείται από µικρότερα γράµµατα που λέγονται συλλαβές.

π.χ. πα–τέ-ρας

Ο χωρισµός µιας λέξης σε συλλαβές λέγεται συλλαβισµός.

Ο χωρισµός των λέξεων σε συλλαβές γίνεται µε βάση κάποιους κανόνες,

τους κανόνες συλλαβισµού.

Κανόνες συλλαβισµού

• Ένα φωνήεν µπορεί ν’ αποτελεί µόνο του µια συλλαβή σε µια λέξη.

π.χ. ά-νε-µος, γρα-φεί-ο

• ∆ύο συνεχόµενα φωνήεντα χωρίζονται.

π.χ. α-ε-τός, ή-ρω-ας

• Ένα σύµφωνο, όταν βρίσκεται ανάµεσα σε δύο φωνήεντα, πηγαίνει

στο δεύτερο φωνήεν.

π.χ. α-γά-πη, έ-χω

• ∆ύο όµοια σύµφωνα χωρίζονται.

π.χ. κόκ-κι-νο, µέ-λισ-σα

• ∆ύο σύµφωνα δεν χωρίζονται αν αρχίζει από αυτά ελληνική λέξη.

π.χ. έ-πι-πλο, ά-στε-ρι

Αν όµως δεν αρχίζει ελληνική λέξη από αυτά τότε χωρίζονται


34

π.χ. πόρ- τα, στιγ-µη

• Το ίδιο συµβαίνει και όταν έχουµε τρία σύµφωνα στη σειρά. ∆εν

χωρίζονται όταν αρχίζει ελληνική λέξη από τα δύο πρώτα.

π.χ. α- στρα-πή, ε-χθρός

Αλλά αν δεν αρχίζει ελληνική λέξη από τα δύο πρώτα σύµφωνα,

χωρίζονται.

π.χ. άν-θρω-πος, Νο-έµ-βρι-ος

• Τα δίψηφα φωνήεντα (αι, ει, οι, ου, υι), οι σύνδεσµοι αυ και ευ, τα

δίψηφα σύµφωνα (µπ, ντ, γκ, τα, τζ), οι δίφθογγοι (αη, οη, άι, όι)

και οι καταχρηστικοί δίφθογγοι (ια, ιο, ιου, ειος, εια, ειο, οιος, οια,

οιο, υα, υου) δε χωρίζονται.

π.χ. παι-δεί-α, ναυ-τι-κό, τα-µπέ-λα, κε-λαη-δά, κά-ποιος, λα-λιά,

γυά-λα, στα-χυού

Οι σύνθετες λέξεις χωρίζονται όπως και οι απλές!!!

π.χ. κα-τέ-χω, ε-πί-λο-γος

Ονοµασία λέξεων

(ανάλογα µε των αριθµό των συλλαβών)

Ανάλογα µε τον αριθµό των συλλαβών τους, οι λέξεις χωρίζονται σε :

α) µονοσύλλαβες (αυτές που έχουν µια συλλαβή)

π.χ. και, µε, ναι

β) δισύλλαβες (αυτές που έχουν δύο συλλαβές)

π.χ. ό-χι, µέ-σα, πι-κρός

γ) τρισύλλαβες (αυτές που έχουν τρεις συλλαβές)

π.χ. κα-ρέ-κλα, γρα-φεί-ο

δ) πολυσύλλαβες (αυτές που έχουν περισσότερες από τρεις συλλαβές)

π.χ. πο-δή-λα-το, φω-το-γρα-φεί-α

Ονοµασία συλλαβών

Η τελευταία συλλαβή µιας λέξης λέγεται λήγουσα.

Η προτελευταία συλλαβή λέγεται παραλήγουσα.

Η Τρίτη συλλαβή από το τέλος λέγεται προπαραλήγουσα.


35

π.χ. µε – λέ – τη

λήγουσα

παραλήγουσα

προπαραλήγουσα

Η πρώτη συλλαβή µιας λέξης λέγεται αρχική.

π.χ. κα-ρα-µε-λα

αρχική

Καµία πολυσύλλαβη λέξη δεν τονίζεται πιο πάνω από την προπαραλήγουσα!!!

Ασκήσεις

1. Να χωρίσεις σε συλλαβές τις λέξεις.

α) φαγητό ……………………………….. β) αέρας ………………………………..

γ) πέτρινος ……………………………….. δ) Ιωάννινα ………………………………..

ε) αισχρός ……………………………….. στ) αέρας ………………………………..

ζ) σταθµός ……………………………….. η) ατµοµηχανή ………………………………..

θ) γυαλιά ……………………………….. ι) ευαγγελισµός ………………………………..

2. Να γράψεις 3 λέξεις σε κάθε οµάδα.

α) µονοσύλλαβες : ………………………….., ………………………….., …………………………..

β) δισύλλαβες : ………………………….., ………………………….., …………………………..

γ) τρισύλλαβες : ………………………….., ………………………….., …………………………..

δ) πολυσύλλαβες : ………………………….., ………………………….., …………………………..

3. Να γράψεις πώς λέγεται η υπογραµµισµένη συλλαβή.

α) στεριά …………………………………………………

β) θέατρο …………………………………………………

γ) αυλόπορτα …………………………………………………

δ) καροτσάκι …………………………………………………

ε) εξοχή …………………………………………………

στ) ακρογιαλιά …………………………………………………


Τη δευτέρα τα παιδιά μίλησαν για τις διακοπές του καλοκαιριού. Η μαρία είπε πως θα πάει διακοπές στην ελλάδα.. Ο σάκης είπε πως θα πάει στο χωριό της γιαγιάς του, στη λεμεσό. Ο μιχάλης είπε πως τον αύγουστο θα πάει με τους φίλους του στο τρόοδος. -Εγώ θα περάσω τις διακοπές μου στην οδό αίγινας στη λευκωσία, είπε γελώντας ο ιωάννης! -Καλές διακοπές! ευχήθηκε η δασκάλα.




Το ξέρεις ότι το πρώτο γράμμα όλων των κύριων ουσιαστικών, δηλαδή τα ονόματα ανθρώπων, χωρών, πόλεων, οδών, βουνών, ποταμών, ημερών, μηνών και γιορτών, γράφεται με κεφαλαίο; Εξαίρεση οι εποχές, γράφονται με μικρό! Με το κόκκινό σου βάλε κεφαλαίο όπου πρέπει...




Ευρυδίκη Αννίβα Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 36

Όνομα_________________ Επώνυμο_______________ Hμ/νία 13-10-2009

1. Διάβασε το κείμενο,υπογράμμισε τα επίθετα που θα βρεις και στη συνέχεια γράψε τα στα τρία γένη στον πίνακα που ακολουθεί.

Φτιάξε κι εσύ το δικό σου μαγικό ουράνιο τόξο.

Πάρε ένα διάφανο γυάλινο ποτήρι και γέμισέ το με νερό.Βάλε το σε ένα φωτεινό σημείο, ώστε να το βλέπει ο ήλιος.Φρόντισε το ποτήρι να έχει μικρή κλίση,βάζοντας κάτω από τον πάτο του σε μια μεριά ένα σκληρό χαρτί.Βάλε ση συνέχεια ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί στο πάτωμα,εκεί όπου πέφτουν οι ακτίνες του ήλιου και θα δεις να σχηματίζεται ένα μαγικό ουράνιο τόξο.

2.Γράψε πώς λέγονται κι εσύ ,όπως το παράδειγμα.

• βιβλία από ύφασμα υφασμάτινα βιβλία • αγαλματάκι από γυαλί …………………………………………….. • σακούλες από πλαστικό ……………………………………………… • παπούτσια από δέρμα …………………………………………………. • Παιχνίδια από ξύλο ………………………………………………….. • Λουλούδι από χαρτί …………………………………………………. • Τοίχος από πέτρα …………………………………………………

3. Στις παρακάτω φράσεις υπογράμμισε τα ουσιαστικά που είναι στη γενική πτώση. Βάλε τα μετά στη σωστή θέση στον πίνακα και γράψε τα και στον άλλο αριθμό απέναντι.

Χατζημανώλη Αγγελική


Η σταγόνα της βροχής

Η αυλή του σπιτιού Το καράβι των πειρατών

Το νερό της πηγής

Το νησί των πυροτεχνημάτων

Το κάστρο των ιπποτών


Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

4. Βάλε τα ουσιαστικά που είναι μέσα στο συννεφάκι στις προτάσεις που ακολουθούν στη γενική πτώση,όπου ταιριάζει το καθένα στον αριθμό που πρέπει. Τα νερά …………………………….χύνονται στη θάλασσα. Η γιορτή …………………………………είναι το Μάιο. Τα ονόματα ……………………………….γράφονται με κεφαλαίο. Έχασα την αλυσίδα ……………………………… μου. Οι κορυφές …………………………..ήταν χιονισμένες. Την ημέρα …………………..πήγα μαζί με τον πατέρα μου για να ψηφίσει. Πήρα το ποδήλατο ……………………………..μου για να κάνω βόλτα. Ο παππούς μου δεν μπορεί να διαβάσει τα ψιλά γράμματα …………………………….. . Οι τσάντες ………………………..μερικές φορές είναι πολύ βαριές. Το άρωμα ………………………… απλώθηκε σ’όλο το δωμάτιο.

Χατζημανώλη Αγγελική

κλειδί ποταμός βουνό αδερφός μητέρα μαθητής λουλούδι ημέρα εκλογή εφημερίδα


Χρησιμοποιώ τα επίθετα της παρένθεσης και ζωντανεύω το κείμενο που ακολουθεί ( καταπράσινο, ολοστρόγγυλο ,σταχτιές, μικροί, βαθιά, καστανωποί, κοντόχοντρο, σταχτιές, καλοχτισμένη, γρήγορο, καινούρια) : Είναι νύχτα. Στο φεγγαρόφωτο γυάλιζε μια φωλιά πάνω στο κλαδί ενός πεύκου. Όλα τα πουλιά και τα δέντρα κοιμούνται μέσα στο δάσος. Οι δυο τρυποφράχτες κοιμούνται κι αυτοί τούτη τη νύχτα μέσα στη φωλιά τους και δεν μπορούν να ακούσουν τίποτα, μα τίποτα. Είχαν αποκοιμηθεί πάνω στα πέντε αυγουλάκια τους. Μόνο το φεγγάρι είδε………… Είδε τον κούκο, το πουλί με τις γραμμές, να κρατάει στο ράμφος του ένα αυγό. Ένα αυγό με βούλες. Το φεγγάρι είδε …………… Είδε τον κούκο να πηγαίνει με πέταγμα και να το αφήνει μέσα στη φωλιά, που κοιμούνται οι δυο τρυποφράχτες.

( Ελένη Βαλαβάνη : Το χρυσό ρόδι)

Αννα Μουντράκη


ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ Ειρήνη Κομνηνού Τα επίθετα είναι οι λέξεις που φανερώνουν τι λογής είναι το ουσιαστικό. Τα επίθετα δεν υπάρχουν μόνα τους, πηγαίνουν πάντα μαζί με ένα ουσιαστικό, το συνοδεύουν, γι’ αυτό και συμφωνούν μαζί του στο γένος και στον αριθμό. Δηλαδή: αν είναι αρσενικό το ουσιαστικό στο οποίο αναφέρεται το επίθετο, τότε και το επίθετο θα είναι αρσενικό. π.χ. ο μεγάλος κήπος κήπος = ουσιαστικό αρσενικό μεγάλος = επίθετο αρσενικό Αν είναι σε πληθυντικό αριθμό το ουσιαστικό που συνοδεύει το επίθετο, τότε και το επίθετο είναι σε πληθυντικό αριθμό. π.χ. οι μεγάλοι κήποι κήποι = ουσιαστικό αρσενικό σε πληθυντικό αριθμό μεγάλοι = επίθετο αρσενικό σε πληθυντικό αριθμό Τα επίθετα πλουτίζουν το λόγο μας γιατί μας πληροφορούν για τα ουσιαστικά και μας λένε για τα γνωρίσματά τους, όπως: τη μορφή, το υλικό, το μέγεθος, το σχήμα, τη θέση, το χρώμα, τη γεύση, την οσμή, την αφή, το χρόνο, την ποιότητα και άλλα χαρακτηριστικά. Τα επίθετα έχουν κάποιες καταλήξεις, που καλό είναι να θυμόμαστε πώς γράφονται: -αίος (γενναίος) -λέος (ρωμαλέος) -είος (αστείος) -ηρός (πονηρός) -ητός (αγαπητός) -ικός (ευγενικός) -ιμος (χρήσιμος) -ινός (μακρινός) -ινος (ξύλινος) -ιος (τίμιος) -ίσιος (βουνίσιος) -ωπός (κιτρινωπός) -ωτός ( μεταξωτός) -ίσιμος(νηστίσιμος) Υπάρχουν όμως και μερικές εξαιρέσεις στον παραπάνω κανόνα, δηλαδή στην ορθογραφία των καταλήξεων. Όπως: νέος, κεφαλαίος, επιπόλαιος και τελευταίος, αλμυρός, ισχυρός, δανεικός, γλυκός και θηλυκός, άσχημος, επώνυμος και ανώνυμος, συνώνυμος, διάσημος, επίσημος,έτοιμος, φτηνός, φωτεινός και σκοτεινός, ορεινός και υγιεινός, επικίνδυνος, υπεύθυνος, άδειος, τέλειος, όμοιος, υπόγειος, γνήσιος, Πελοποννήσιος και Επτανήσιος-γιατί το νησί γράφεται με: η. Τα επίθετα έχουν βαθμούς. Δηλαδή, ανάλογα με το βαθμό που γίνεται κάτι ή πόσο πολύ συμβαίνει κάτι. π.χ. Ο Γιώργος είναι εργατικός. θετικός βαθμός Ο Γιώργος είναι εργατικότερος από το Θανάση. [ λέμε και: πιο εργατικός από…] συγκριτικός βαθμός Ο Γιώργος είναι ο εργατικότερος από την τάξη του. [ λέμε και: ο πιο εργατικός από…] υπερθετικός βαθμός Βέβαια, βαθμούς έχουν όλα τα επίθετα που φανερώνουν ότι κάτι μπορεί να αλλάξει. Δηλαδή, αν μιλάμε για καταγωγή, υλικό, τόπο ή χρόνο, τότε δεν έχουμε βαθμούς. Γιατί δεν γίνεται να πούμε π.χ. το τραπέζι είναι πιο ξύλινο, ή το πιο ξύλινο! Ούτε : πιο θαλασσινός ή πιο χθεσινός!


ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ: Ειρήνη Κομνηνού Ας συμπληρώσουμε τα κενά με τη σωστή κατάληξη: κεφαλ……ος, βραδ…ός, χαρ…πός, αθλητ…κός, νόστ…μος, μακρ…νός, αγρι…πός, ευγεν…κός, τίμ…ος, ζω…ρός, υπεύθ…νος, επικίνδ…νος, διάσ…μος, αστ…..ος, μάλλ…νος, άδ…..ος, σκοτ…..νός, νηστίσ…μος, τέλ….ος, όμ….ος Να σχηματίσεις το θηλυκό και το ουδέτερο των παρακάτω επιθέτων: (γράψε μαζί και τα άρθρα η και το ) Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο ο φοβητσιάρης ………………………………………………………………………………………………………………….. ο άδειος………………………………………………………………………………………………………………………….. ο αθώος………………………………………………………………………………………………………………………….. ο εργατικός……………………………………………………………………………………………………………………… ο μεσαίος………………………………………………………………………………………………………………………... Γράψε από δύο δικά σου επίθετα που να χαρακτηρίζουν το κάθε ουσιαστικό: άνθρωπος …………………………………….. ……………………………………… θάλασσα …………………………………….. ……………………………………… βουνό …………………………………….. ……………………………………… Να μεταφέρεις σε γενική πτώση και σε αιτιατική πτώση τη φράση: ο θηλυκός αετός του……………………………………………………… το………………………………………………………..


ΠΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ, ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ Ειρήνη Κομνηνού Ο Γιώργος είναι εργατικός. Ο Γιώργος είναι εργατικότερος ( ή πιο εργατικός) από το Δημήτρη. Ο Γιώργος είναι ο εργατικότερος ( ή ο πιο εργατικός) από τους φίλους του. Ο Γιώργος είναι εργατικότατος ( ή πολύ εργατικός). Τα πρόσωπα στα παραπάνω παραδείγματα δεν είναι εργατικά στον ίδιο βαθμό. Το επίθετο φανερώνει το διαφορετικό βαθμό με ξεχωριστούς τύπους: εργατικός, εργατικότερος ( ή πιο εργατικός), ο εργατικότερος ( ή ο πιο εργατικός), εργατικότατος ( ή πολύ εργατικός). Τους τύπους αυτούς τους ονομάζουμε βαθμούς του επιθέτου.

1. εργατικός : όταν το επίθετο φανερώνει απλά πως ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα, λέγεται θετικού βαθμού επίθετο ή θετικό.

2. εργατικότερος ( ή πιο εργατικός) : όταν το επίθετο φανερώνει πως ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα σε μεγαλύτερο βαθμό από ένα άλλο, όταν δηλαδή συγκρίνουμε ένα ουσιαστικό με ένα άλλο, λέγεται συγκριτικού βαθμού ή συγκριτικό.

3. ο εργατικότερος ( ή ο πιο εργατικός) : όταν το επίθετο φανερώνει πως ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα σε μεγαλύτερο βαθμό από πολλά άλλα, δηλαδή έχουμε συγκρίνει το ουσιαστικό με πολλά και βρίσκουμε ότι υπερτερεί από όλα, τότε λέγεται σχετικό υπερθετικό.

εργατικότατος ( ή πολύ εργατικός) : όταν το επίθετο φανερώνει πως ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα σε πολύ μεγάλο βαθμό, αλλά δεν το συγκρίνουμε με άλλα, τότε λέγεται απόλυτο υπερθετικό.

Το συγκριτικό και το υπερθετικό μαζί, λέγονται παραθετικά του επιθέτου. Τα παραθετικά του επιθέτου μπορούν να σχηματισθούν μονολεκτικά ( με μια λέξη) ή περιφραστικά (με δυο λέξεις). Όπως είδαμε στο παραπάνω παράδειγμα, μονολεκτικά στο συγκριτικό βαθμό, σχηματίζονται τα επίθετα με τις καταλήξεις: -ότερος, -ύτερος, -έστερος. Ενώ περιφραστικά με τη λέξη πιο και το θετικό του επιθέτου, δηλαδή : πιο εργατικός. Στον υπερθετικό βαθμό, το σχετικό υπερθετικό σχηματίζεται από το συγκριτικό αφού πάρει μπροστά του το άρθρο : ο πιο εργατικός, ο εργατικότερος. Το απόλυτο υπερθετικό μπορεί να σχηματισθεί με τις λέξεις : πολύ, πολύ πολύ, πάρα πολύ ( περιφραστικά) ή μονολεκτικά με τις καταλήξεις: -ότατος, -ύτατος, -έστατος. Το απόλυτο υπερθετικό μπορεί να σχηματισθεί και με σύνθετες λέξεις οι οποίες θα έχουν για πρώτο συνθετικό τα εξής: Θεός ( θεοσκότεινος), όλος (ολομόναχος), κατά ( κατάμαυρος), παν (πανέξυπνος), παγ (παγκόσμιος), παμ (πάμπλουτος), υπέρ (υπεραρκετός), τρισ ( τρισάθλιος), τετρα ( τετράπαχος), πεντα ( πεντανόστιμος). σημείωση: οι λέξεις που βοηθούν στον περιφραστικό σχηματισμό των επιθέτων είναι ποσοτικά επιρρήματα


Ε ιρήνη Κομνηνού

Ας φτιάξουμε ένα διαφημιστικό έντυπο για ένα εστιατόριο… Ας προσθέσουμε μερικά επίθετα στα ουσιαστικά του εντύπου. Ίσως έτσι

δείχνουν πιο ελκυστικά και μπορεί να «λιγουρευτούν» αρκετοί… Για δοκίμασε!

(αν δεν σου έρχεται κάποια καλύτερη ιδέα, μπορείς να διαλέξεις κάποιο από τα παρακάτω επίθετα: τραγανός, νόστιμος, ζουμερός, φρέσκος, σπιτικός, πεντανόστιμος, λαχταριστός, φρεσκότατος, υγιεινός, μεγάλος, υπέροχος, όμορφος, τεράστιος, απίθανος)

ΤΟ …………………………….ΣΟΥΒΛΑΚΙ Οι ………………………………………………… πατάτες μας, το …………………………………………………. σουβλάκι μας, το …………………………………………………... μπιφτέκι μας, οι ………………………………………………………. σαλάτες μας, το ……………………………………..…………………. κοτόπουλο, οι ………………………………………….………………. πίτες μας και οι ………………………………………..…………….. μεζέδες, θα σας μείνουν αξέχαστα ! όλα είναι ……………………………….. και …………………………………! ελάτε να τα δοκιμάσετε όλα! Το κατάστημα διαθέτει …………………………………….. κήπο και ……………………………………………. αίθουσα. διανομή κατ’ οίκον


Ρήματα λέγονται οι λέξεις που μας φανερώνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα κάτι κάνει (ενεργεί) ή κάτι παθαίνει ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.

Π.χ. Εγώ γράφω την άσκηση. (κάτι κάνω) Π.χ. Εσύ πλένεσαι κάθε βράδυ. (κάτι

παθαίνεις) Τα ρήματα έχουν 2 αριθμούς: τον ενικό και τον πληθυντικό. Έχουν και 3 πρόσωπα: το α΄ (πρώτο), το β΄ (δεύτερο) και το γ΄ (τρίτο). Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

α΄ πρόσωπο εγώ γράφω εμείς γράφουμε β΄ πρόσωπο εσύ γράφεις εσείς γράφετε γ΄ πρόσωπο αυτός γράφει αυτοί γράφουν Τα ρήματα έχουν 2 φωνές: α) την ενεργητική (εγώ κάνω κάτι) και β) την παθητική (εγώ παθαίνω κάτι). α) Ρήματα ενεργητικής φωνής είναι τα ρήματα, που τελειώνουν σε –ω. Π.χ. γράφω, αγαπώ … β) Ρήματα παθητικής φωνής είναι τα ρήματα, που τελειώνουν σε –μαι. Π.χ. γράφομαι, αγαπιέμαι …

Η γραμματική μου ΡΗΜΑΤΑ

Έλα να τα μάθουμε μαζί!!!!

ΚΑΡΑΦΩΤΙΑ ΧΑΡΑ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 44

Μερικά ρήματα αναφέρονται (μιλούν) σε κάτι που γίνεται ΤΩΡΑ αυτά είναι σε χρόνο Ενεστώτα:

(Τώρα) εγώ ποτίζω τα λουλούδια. Εγώ γράφω την άσκηση

Πώς κλίνονται τα ρήματα

Ενεστώτας Ενεργητικής Φωνής

Ενεστώτας Παθητικής Φωνής

Εγώ λερώνω Εγώ λερώνομαι Εσύ λερώνεις Εσύ λερώνεσαι Αυτός λερώνει Αυτός λερώνεται

Εμείς λερώνουμε Εμείς λερωνόμαστε Εσείς λερώνετε Εσείς λερώνεστε Αυτοί λερώνουν Αυτοί λερώνονται

Τα ρήματα που τελειώνουν σε ε γράφονται με αι εκτός από αυτά που ταιριάζουν με

το εμείς και το εσείς.

ΚΑΡΑΦΩΤΙΑ ΧΑΡΑ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 45

………/………./……………..

Μαθαίνω να γράφω Εκθέσεις

Όνομα:

Οδηγίες για την έκθεση:

Τι πρέπει να προσέξω για να γράψω μία σωστή έκθεση:

Μόνα Λίζα, Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Κατ’ αρχήν διαβάζω προσεχτικά το θέμα για να το καταλάβω όσο γίνεται καλύτερα.

Ύστερα, σκέφτομαι και φέρνω στο μυαλό μου, όλα όσα γνωρίζω για το θέμα. Πρέπει να ξέρω ότι η έκθεση, χωρίζεται σε τρία μέρη: τον πρόλογο, το κύριο θέμα και τον επίλογο.

Προσέχω επίσης τα εξής

Δεν ξεχνάω να αφήνω παραγράφους. (Αλλάζω παράγραφο όταν αλλάζει το νόημα). Προσέχω να μην κάνω ορθογραφικά λάθη, συμβουλεύομαι το λεξικό μου ή ρωτάω την κυρία

μου. Κάνω μικρές και όμορφες προτάσεις. Κάνω ωραία και καθαρά γράμματα για να φαίνεται όμορφο το γραπτό μου. Δε βγαίνω έξω από τα περιθώρια Προσέχω να βάζω σωστά τα σημεία της στίξης ( κόμματα, τελείες, ερωτηματικά,

θαυμαστικά, παύλες, αποσιωπητικά ). Αφού τελειώσουμε την έκθεσή μας, τη διαβάζουμε και την ξαναδιαβάζουμε με μεγάλη

_προσοχή. Παράδειγμα έκθεσης… συμπληρώνω κάθε φορά την ημερομηνία, το όνομα, το επώνυμο και το θέμα της έκθεσής μου στο φύλλο ντοσιέ. 25.09.2012 Γεωργοπόυλου Χριστίνα Θέμα: Οι διακοπές του καλοκαιριού.

Φέτος το καλοκαίρι ήμουν πολύ τυχερή, γιατί μόλις έκλεισαν τα σχολεία οι γονείς μου με έστειλαν κατασκήνωση στην Κόρινθο στη Σάμερφαν .Ήταν η πρώτη φορά που θα πήγαινα κατασκήνωση και είχα μια τεράστια αγωνία . Όταν έφτασα δε πίστευα στα ματιά μου. Ένας τεράστιος χώρος γεμάτος παιδιά, γήπεδα ,παιδική χαρά, πισίνα και πολλά ,πολλά σπιτάκια. Εγώ έμεινα στην κοινότητα των Κυκλάδων και είχα για ομαδάρχισσα την κυρία Μήτιδα .Όλη μέρα κάναμε διάφορα παιχνίδια και αθλητικές δραστηριότητες. Το μεσημέρι τρώγαμε στην τραπεζαρία και τραγουδούσαμε. Μετά ξεκουραζόμασταν στα σπιτάκια μέχρι τ΄ απόγευμα που είχε πάλι παιχνίδι. Η μέρα μου ήταν τόσο γεμάτη, που δεν ήθελα να φύγω. Ήθελα να μείνω όλο το καλοκαίρι εκεί. Ήταν τόσο ωραία στην κατασκήνωση, που θέλω να ξαναπάω του χρόνου.

Γεωργοπούλου Χριστίνα


………/………./……………..

Μαθαίνω να γράφω Εκθέσεις

Όνομα:

Διάβασε με προσοχή το παρακάτω κείμενο Καλοκαιρινές Διακοπές. Προσπάθησε και εσύ στο ντοσιέ να γράψεις τις εντυπώσεις σου από τις καλοκαιρινές σου διακοπές. Πού πέρασες το καλοκαίρι σου; Με ποιους πήγες; Τι είδες; Τι παιχνίδια έπαιξες με τους φίλους σου;

Καλοκαιρινές Διακοπές

παραγραφος. . Κάθε καλοκαίρι οι γονείς μου τ’ αδέλφια μου και εγώ πηγαίνουμε στο χωριό του παππού Ηρακλή και της γιαγιάς Ισμήνης, στο Ξυλόκαστρο. ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Οι διακοπές στο Ξυλόκαστρο κάθε χρόνο μου μένουν αξέχαστες. Συναντάω κάθε χρόνο ξαδέρφια και φίλους εκεί . Κάθε μέρα πηγαίνουμε στη θάλασσα και κάνουμε βουτιές, φτιάχνουμε κάστρα στην άμμο και τρέχουμε στην παραλία αγώνες ποιος θα βγει πρώτος. Καθόμαστε πολλές ώρες και αυτό μου αρέσει πολύ. Μετά, ο καθένας γυρίζει σπίτι του και αφού πλυθεί και ετοιμαστεί παίρνει το ποδήλατο και έρχεται στην πλατεία. Εκεί δίνουμε ραντεβού και παίζουμε κρυφτό ή κυνηγητό. Πολλές φορές χωριζόμαστε σε ομάδες αγόρια κορίτσια και κυνηγιόμαστε μέχρι να πιάσουμε όλη την ομάδα. Όταν αρχίζει να σκοτεινιάζει όλοι πάνε σπίτι τους και περιμένουν μέχρι την άλλη μέρα που θα συναντηθούμε. ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ

Για μένα είναι οι καλύτερες μέρες στο Ξυλόκαστρο. Περιμένω κάθε χρόνο πώς και πώς να πάω να τους δω και να περάσω χαρούμενα και ξέγνοιαστα στις διακοπές μου. ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Τώρα η σειρά σου…..

Θα σε βοηθήσουν οι ερωτήσεις και το λεξιλόγιο. Μην ξεχνάς τις παραγράφους η μία κάτω απ’ την άλλη, τους τόνους και τη σωστή γραφή των λέξεων. Μη διστάσεις να ρωτήσεις την κυρία σου… Καλή επιτυχία!

Πού πήγες το καλοκαίρι;

Πότε πήγες ;

Με ποιους πήγες;

Ποιους συνάντησες εκεί;

Πού έμεινες;

Τι σου έκανε εντύπωση από τις διακοπές;

Τι έκανες κατά τη διάρκεια της ημέρας;

Χρήσιμο Λεξιλόγιο ταξίδι, παραλία, ξεκούραση, διασκέδαση, παιχνίδια, ξεχωριστός-ή-ό, αξέχαστα, διαδρομή, κουβαδάκια, ήλιος, παρέα, φίλοι, συγγενείς, νησί, πλοίο, αυτοκίνητο, καλοκαιρινούς μήνες, κοχύλια, αστερίες, ψάρεμα, βαρκάδα, θείος-α, εξοχικό, ξενοδοχείο ,αυλή, γειτονιά…

Γεωργοπούλου Χριστίνα


Φύλλα εργασιών


Σόφη Κυριάκου

Ενότητα 2

Τάξη Γ

Φύλλα εργασίας Ονοματεπώνυμο: - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Τάξη - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Σχολείο - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -



Μάθημα 1 ο

Αγαπητό μου ημερολόγιο

Ίλια Χατζηπαναγιώτη ( διασκευή )

Ένας μαθητής της τρίτης τάξης ο Αριστείδης, κρατάει

ένα προσωπικό ημερολόγιο όπου καταγράφει εικόνες

και σκέψεις από τη ζωή του... στο σχολείο, στο σπίτι

και τους φίλους του.

Του αρέσει να παίζει με τους φίλους του. Δυστυχώς

όμως δεν έχει αρκετό χρόνο

Ευκαιρία για παιχνίδι βρίσκει ο Αριστείδης στις

διακοπές. Η επιθυμία του είναι οι μέρες των διακοπών

να είναι περισσότερες από τις εργάσιμες σχολικές

μέρες.

Η Κεντρική ιδέα...

Όλα τα παιδιά έχουν την ανάγκη το παιχνίδι, τη χαρά και τους φίλους τους...

2



Ο Αριστείδης κρατά ένα προσωπικό …

1] ημερολόγιο.

2] παιχνίδι

Καταγράφει εικόνες και σκέψεις από τη …

1] γειτονιά του.

2] από τη ζωή του.

Του αρέσει να …

1] βλέπει πολλή τηλεόραση.

2] να παίζει με τους φίλους του.

Ευκαιρία για παιχνίδι ο Αριστείδης έχει…

1] στις διακοπές.

2] κάθε μέρα.

Επιθυμία του είναι…

1] να αγοράσει καινούριο ποδήλατο.

2] οι μέρες των διακοπών να είναι περισσότερες.

Δ Τ Ρ Ι Τ Η Μ Β Ω Φ Βάλε σε κύκλο τη

σωστή απάντηση...

3


Σόφη Κυριάκου Οι ημέρες της εβδομάδας είναι

επτά ( 7 )…

Δευτέρα

Τρίτη

Τετάρτη

Πέμπτη

Παρασκευή

Σάββατο

Κυριακή

Έχουν κρυφτεί οι ημέρες της εβδομάδας. Μπορείς να τις βρεις;

Ε Γ Θ Τ Ε Τ Α Ρ Τ Η

Υ Π Α Ρ Α Σ Κ Ε Υ Η

Τ Σ Β Σ Α Β Β Α Τ Ο

Ε Π Ε Μ Π Τ Η Τ Σ Β

Ρ Μ Λ Τ Ψ Χ Φ Κ Ρ Α

Α Τ Κ Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η

Δ Τ Ρ Ι Τ Η Μ Β Ω Φ

Ε Γ Θ Τ Ε Τ Α Ρ Τ Η

---------------------

---------------------

---------------------

---------------------

---------------------

---------------------

---------------------

4



------------------------------

------------------------------

-----------------------------

-----------------------------

-----------------------------

-----------------------------

-----------------------------

-----------------------------

Γράψε για κάθε εικόνα μια πρόταση… Πρόσεξε τα γράμματα σου…

5



Γράψε το δικό σου ημερολόγιο για μια βδομάδα...

Δευτέρα: ----------

------------------

------------------

Τρίτη: ------------

------------------

------------------

Τετάρτη: ----------

------------------

----------------- Παρασκευή: -----

------------------

------------------ Πέμπτη: ----------

------------------

------------------

Κυριακή: ---------

------------------

------------------ Σάββατο: ------------

--------------------

--------------------

6



έχω

Τώρα... χθες – πριν

εγώ έχω εγώ είχα

εσύ έχεις εσύ είχες

αυτός έχει αυτός είχε

εμείς έχουμε εμείς είχαμε

εσείς έχετε εσείς είχατε

αυτοί έχουν αυτοί είχαν

Θα μάθεις τα ρήματα έχω και είμαι...

Εγώ έχω μπάλα.

7



Εγώ ------ πολλά παιχνίδια.

Εσύ ------ ποδήλατο.

Αυτός ------ τρενάκι.

Εμείς ------ μάθημα.

Εσείς ------ σκύλο.

Αυτοί ------ γατάκι.

Αυτός ------ κάβουρα.

Αυτή ------ μανιτάρια.

Αυτοί -------- χαρταετό.

Συμπλήρωσε τις προτάσεις με το ρήμα έχω...

8



Το ρήμα είμαι…

Τώρα χθες - πριν

εγώ είμαι εγώ ήμουν

εσύ είσαι εσύ ήσουν

αυτός είναι αυτός ήταν

εμείς είμαστε εμείς ήμαστε

εσείς είστε εσείς ήσαστε

αυτοί είναι αυτοί ήταν

Εγώ είμαι αθλητής.

Εγώ ήμουν αθλητής.

9



Μάθημα 2ο

Στο απόσπασμα του έργου του Τζιν Γουίλλις « Η

Αργυρώ γελάει » παρουσιάζεται ο χαρακτήρας ενός

κοριτσιού της Αργυρώς.

Είμαι η Αργυρώ ένα κορίτσι όπως και σαν εσας...

10



Η Αργυρώ γελάει, η Αργυρώ τραγουδάει. Η Αργυρώ στα χέρια του μπαμπά πετάει, η Αργυρώ κάνει κούνια και χαμογελάει. Η Αργυρώ είναι καλή, η Αργυρώ είναι πονηρή, η Αργυρώ είναι χαρούμενη, η Αργυρώ είναι λυπημένη. Η Αργυρώ χορεύει, η Αργυρώ ιππεύει. Η Αργυρώ στη θάλασσα κοίτα πώς κολυμπάει, η Αργυρώ στα βράχια κρύβεται και μας γελάει. Η Αργυρώ κρύβεται, η πονηρή! Η Αργυρώ φανερώνεται με δυνατή φωνή. Η Αργυρώ είναι άγρια και θυμωμένη, η Αργυρώ είναι περήφανη κι ευχαριστημένη. Η Αργυρώ τσαλαβουτάει, η Αργυρώ στριφογυρνάει. Η Αργυρώ από το αυτοκίνητο μας χαιρετάει. Η Αργυρώ μες στο μουσείο βόλτα πάει. Η Αργυρώ λύνει σωστά την άσκηση, η Αργυρώ τη λύνει λάθος. Η Αργυρώ νιώθει αδύναμη και κλαίει, η Αργυρώ νιώθει δυνατή και τίποτε δε λέει. Η Αργυρώ με πινέλα χαίρεται να ζωγραφίζει Κι ύστερα τις ζωγραφιές πετά ή τις χαρίζει. Η Αργυρώ το σκοτάδι νιώθει γύρω της και το φοβάται, αγκαλιές θέλει για να ζεσταθεί και παραμύθια για να κοιμηθεί. Αυτή είναι η Αργυρώ ένα παιδάκι σαν εμένα, ένα παιδάκι σαν κι εσένα. Τζιν Γουίλλις

11



Μπορείς να μαντέψεις πως νιώθουν τα ζωάκια;

( χαρά, λύπη, φόβο, θυμό, )

-----------

------------ -----------

------------

-------------

-----------

12



Γράψε τι μπορείς να κάνεις με το στόμα...

Μιλώ

-----------

-----------

Γράψε τι μπορείς να κάνεις με τα χέρια...

Γράφω

------------

------------

Οι λέξεις που μας λένε τι κάνω εγώ ( παίζω, γράφω )

λέγονται ρήματα.

Εγώ παίζω.

Εγώ διαβάζω.

13



----------------------------

----------------------------

---------------------------

---------------------------

---------------------------

---------------------------

---------------------------

---------------------------

Παρατήρησε τις εικόνες και φτιάξε προτασούλες...

14



Συμπλήρωσε με κεφαλαία γράμματα τις λέξεις...

- - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - -

Λέξεις Φωνήεντα Σύμφωνα σέλινο ε, ι, ο σ, λ, ν μπάλα γυναίκα ψάρεμα ελάφι

Συμπλήρωσε τον πίνακα, όπως στο παράδειγμα...

15



αυτός διαβάζει αυτοί διαβάζουν

αυτός ζωγραφίζει ----- ----------- αυτός παίζει ----- -----------

αυτός τρέχει ----- ----------

Αυτός τρώει ----- ----------

16



Μάθημα 3ο

Μίκης Θεοδωράκης Ο μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης διηγείται ένα

περιστατικό από την παιδική του ηλικία.

Κάποιο απόγευμα τους κέρασε μια μοναχική κυρία,

εκείνον και την παρέα του γλυκά και τσάι.

Επίσης τους έδειξε τη συλλογή της από γραμματόσημα.

Αυτό έγινε η αφορμή να οργανώσει ο μουσικοσυνθέτης

την δική του συλλογή.

Την συλλογή κρατά μέχρι σήμερα η κόρη του

Μαργαρίτα.

Έχω τη δική μου συλλογή γραμματοσήμων...

17



Ο Μίκης Θεοδωράκης διηγείται ένα περιστατικό από ..

1) την φοιτητικοί του ηλικία.

2) την παιδική του ηλικία.

Μια μοναχική κυρία κέρασε αυτόν και την παρέα του...

1) γλυκά και τσάι.

2) μπανάνες και μήλα.

Επίσης τους έδειξε ...

1) παλιές φωτογραφίες.

2) τη συλλογή της από γραμματόσημα.

Αυτό έγινε αφορμή ο μουσικοσυνθέτης να ...

1) οργανώσει τη δική του συλλογή από

γραμματόσημα.

2) γράψει ακόμα ένα τραγούδι.

Τη συλλογή κρατά μέχρι σήμερα ...

1) εκείνη η καλή κυρία που τους κέρασε.

2) η κόρη του Μαργαρίτα.

Κατάλαβες το κείμενο που διάβασες; Κύκλωσε τη σωστή απάντηση...

18



Παρατήρησε τις εικόνες και συζήτα προφορικά με

τη δασκάλα σου τι βλέπεις σε αυτές...

( Τι κάνει το αγόρι; Πως νιώθει; Τι κρατεί

στα χέρια του; Τι φορεί; Τι χρώμα μπλούζα

φορεί; )

( Τι κάνει το αγόρι; Δώσε όνομα στο παιδί.

Τι κάνει; Τι φορεί; Πώς νιώθει το αγόρι;

Τι χρώμα είναι το αυτοκίνητο; )

( Τι κάνουν τα παιδιά; Δώσε ονόματα στα

παιδιά. Που βρίσκονται; Τι φορούν; Πώς

νιώθουν; ) Όλα τα παιδιά όταν παίζουν νιώθουν ------.

Τα παιδιά έχουν ανάγκη το παιχνίδι για

να μεγαλώσουν...

19



Όταν λέμε ότι κάτι μοιάζει με κάτι άλλο, τότε έχουμε

παρομοίωση.

Η παρομοίωση γίνεται με τις λέξεις: σαν, όπως, λες

και, μοιάζει με.

Ο Κώστας κολυμπά σαν ψάρι.

Ο Κώστας κολυμπά όπως το ψάρι.

Ο Κώστας κολυμπά λες και είναι

ψάρι.

Ο Νίκος είναι κοντός σαν νάνος.

Ο Νίκος είναι κοντός όπως το νάνο.

Ο Νίκος είναι κοντός λες και είναι

Νάνος.

Είμαι όμορφη σαν κούκλα!

20



Γράψε προτάσεις και χρησιμοποίησε τις παρομοιώσεις:

σαν, όπως, μοιάζει με.

( μοιάζει με παπί, τρέχει σαν λαγός, όπως το ψάρι, μοιάζει με γίγαντα. )

Ο Νίκος ----------------------------

-----------------------------------

Ο Αντρέας ----------------------------

------------------------------------

Ο Γιώργος --------------------

-----------------------------

Ο Περικλής ----------------------

--------------------------------

21



Μάθημα 4ο

Λέτα Πεταλά - Παπαδοπούλου Η Λέλα Πεταλά – Παπαδοπούλου στο διήγημα της

« Αξέχαστα χρόνια », περιγράφει σκηνές από την

παιδική της ηλικία.

Μας περιγράφει πως η οικογένεια της αναγκάστηκε να

μετακομίσει σε άλλη περιοχή, γιατί το σπίτι που είχαν

ήταν μικρό για αυτούς.

Περιγράφει το νέο σπίτι, το κτήμα, τους γείτονες και

τις άλλες οικογένειες.

Επίσης περιγράφει την ωραία φιλία που είχαν τα παιδιά

μεταξύ τους.

Κεντρική ιδέα... Οι αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων είναι πάντα όμορφες και δύσκολα τις ξεχνάμε...

22



Περιγράφω το σπίτι μου...

o Που βρίσκεται το σπίτι μου.

o Πως είναι; ( μονοκατοικία, πολυκατοικία... ).

o Τι χρώμα έχει; Τα παράθυρα, πόρτες, οι

τοίχοι...

o Πόσα δωμάτια έχει;

o Ποιο είναι το αγαπημένο μου δωμάτιο;

o Πως είναι η αυλή του;

Το σπίτι μου.

----------------------------------------

----------------------------------------

----------------------------------------

----------------------------------------

----------------------------------------

----------------------------------------

----------------------------------------

----------------------------------------

----------------------------------------

----------------------------------------

----------------------------------------

23



Το χαρούμενο σκυλί.

Ο χαρούμενος άντρας.

Η χαρούμενη γυναίκα.

Τα γένη των επιθέτων...

Κάθε επίθετο έχει τρία γένη:

Αρσενικό ( ο ).

Θηλυκό ( η ).

Ουδέτερο ( το ).

24



αρσενικά θηλυκά ουδέτερα

ο καλός --------- -----------

--------- --------- το κακό

--------- η μεγάλη -----------

ο φτωχός ---------- ------------

--------- η άσπρη ------------

--------- ----------- το έξυπνο

Γράψε τα αντίθετα επίθετα...

καλός ---------- ------------ ωραίος

φτωχή ---------- ------------ μαύρο

μεγάλο ---------- ------------ ψηλός

χοντρός ---------- ------------ ήμερο

Γράψε τα επίθετα στα τρία γένη...

25



26



Διδακτικοί στόχοι

Να διαβάζουν με ρυθμό και ύφος μικρά κείμενα.

Να κατανοούν την ουσία και να αποδίδουν το νόημα.

Να ξέρουν τις 7 μέρες της εβδομάδας.

Να λύουν κρυπτόλεξο.

Να δομούν προτάσεις με την βοήθεια εικόνων.

Να μπορούν να γράφουν ημερολόγιο.

Να ξέρουν τα ρήματα έχω και είμαι.

Να διακρίνουν πως νιώθει κάποιος από την έκφραση του.

Να ξεχωρίζουν τα φωνήεντα και τα σύμφωνα.

Να ξέρουν τον ενικό και πληθυντικό αριθμό.

Να αναπτύξουν περιγραφικές ικανότητες και να

εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο τους.

Να ξέρουν τι είναι παρομοίωση πως και που την

χρησιμοποιούμε.

Να ξέρουν τα τρία γένη των επιθέτων.

27



1

Τα ρήματα κλίνονται, δηλαδή αλλάζουν μορφή.

π.χ. γράφω, γράφεις, γράφει, γράφουμε, γράφετε, γράφουν

Τα ρήματα έχουν ενικό και πληθυντικό αριθμό [παίζω, παίζουμε]

και αναφέρονται στα τρία πρόσωπα του λόγου:

[ πρώτο { εγώ – εμείς }, δεύτερο{ εσύ – εσείς }, τρίτο { αυτός, ή ,ό - αυτοί, ές, ά }]

Μαθαίνω να κλίνω τα βοηθητικά ρήματα είμαι και έχω στους δύο αριθμούς και

στα τρία πρόσωπα.

Ενικός αριθμός

α΄ πρόσωπο εγώ είμαι εγώ έχω

β΄ πρόσωπο εσύ είσαι εσύ έχεις

γ΄ πρόσωπο αυτός, ή, ό είναι αυτός, ή, ό έχει

Πληθυντικός αριθμός

α΄ πρόσωπο εμείς είμαστε εμείς έχουμε

β΄ πρόσωπο εσείς είστε εσείς έχετε

γ΄ πρόσωπο αυτοί, ές, ά είναι αυτοί, ές, ά έχουν

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Συμπληρώνω τον πίνακα όπως είναι πάνω και μαθαίνω να τον λέω απ’ έξω.


α΄ πρόσωπο

β΄ πρόσωπο

γ΄ πρόσωπο


α΄ πρόσωπο

β΄ πρόσωπο

γ΄ πρόσωπο

ONOMA:____________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:______________

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 76


2

2. Συμπληρώνω τις προτάσεις με το ρήμα είμαι, στην κατάλληλη μορφή.

- Παππού πού ____________ ;

- Αγόρι μου, _____________ στον κήπο και ποτίζω τις τριανταφυλλιές.

- Η γιαγιά πού ____________ ;

- Πήγε στο φαρμακείο να αγοράσει τα φάρμακά της.

- Παππού, τώρα που _________________ μαζί στον κήπο, θα μου δείξεις πώς κόβεις

τα τριαντάφυλλα χωρίς να σε πληγώνουν τ’ αγκάθια;

- Παιδί μου, θα στο δείξω όταν θα είσαι μαζί με τη Λένα. Θέλω να ____________ και

οι δύο μαζί.

3. Να ξαναγράψεις την παρακάτω πρόταση σε όλα τα πρόσωπα του ενικού και του

πληθυντικού αριθμού.

Δεν έχω πυρετό, αλλά είμαι άρρωστος.

………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………..

4. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις στο ίδιο πρόσωπο του άλλου αριθμού.

α. Αυτοί είναι φίλοι μας.

____________________________________________________________

β. Έχουν πρόβλημα με τα παιδιά τους.

__________________________________________________________

γ. Είμαστε έτοιμοι να φύγουμε.

____________________________________________________________

δ. Δεν έχω να θυμάμαι τίποτα από αυτόν.

____________________________________________________________

ε. Έχετε λίγο χρόνο να σας μιλήσω;

____________________________________________________________


Η φίλη μας η Αργυρώ

Τα ρήματα έχουν δύο φωνές: Την ενεργητική φωνή και την παθητική φωνή.

Στην ενεργητική φωνή βρίσκονται τα ρήματα που στο α΄ πρόσωπο του ενε-

στώτα τελειώνουν σε –ω.

π.χ. Εγώ χτενίζω. Εγώ κουνώ. Εγώ κουρεύω.

Στην παθητική φωνή βρίσκονται τα ρήματα που στο α΄ πρόσωπο του ενε-

στώτα τελειώνουν σε –μαι.

π.χ. Εγώ χτενίζομαι. Εγώ κουνιέμαι. Εγώ κουρεύομαι.

Οι χρόνοι των ρημάτων φανερώνουν πότε γίνεται κάτι (τώρα, πριν, μετά)

και για πόσο χρόνο γίνεται (συνέχεια, για μια στιγμή).

Ε ν ε σ τ ώ τ α ς

Ο ενεστώτας φανερώνει ότι κάτι γίνεται τώρα .

π.χ. Ο Θανάσης κουρεύει το χόρτο. Η Μαρία λούζεται. [τώρα]

Ε Ν Ε Σ Τ Ω Τ Α Σ



α΄ πρόσωπο εγώ πλένω εγώ πλένομαι

β΄ πρόσωπο εσύ πλένεις εσύ πλένεσαι

γ΄ πρόσωπο αυτός, ή, ό πλένει αυτός, ή, ό πλένεται


α΄ πρόσωπο εμείς πλένουμε εμείς πλενόμαστε

β΄ πρόσωπο εσείς πλένετε εσείς πλένεστε

γ΄ πρόσωπο αυτοί, ές, ά πλένουν αυτοί, ές, ά πλένονται

ONOMA:____________________



Η Ο ΡΘΟ Γ Ρ Α Φ Ι Α ΤΟ Υ ΕΝ ΕΣ ΤΩΤΑ

Στο ε μ ε ί ς και στο ε σ ε ί ς βάζω πάντα – ε – [ έψιλον ]. Σε όλα τα

άλλα πρόσωπα βάζω – αι – [ άλφα γιώτα ].

εμείς παίζουμε, εμείς γυρίζουμε, εσείς κρύβεστε, εσείς κάθεστε [έψιλον]

εγώ χτενίζομαι, εσύ κουνιέσαι, αυτός κοιμάται, αυτοί κοιμούνται [άλφα γιώτα]

Σε όλα τα ρήματα και σε όλους τους χρόνους τις καταλήξεις –εις και

–ει, τις γράφω πάντα με –ει. [έψιλον γιώτα]

παίζεις, παίζει, γυρίζεις, γυρίζει, μαθαίνεις, μαθαίνει

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Κλίνω κι εγώ τον ενεστώτα του λούζω-λούζομαι.




α΄ πρόσωπο εγώ εγώ

β΄ πρόσωπο εσύ εσύ

γ΄ πρόσωπο αυτός, ή, ό αυτός,

ή, ό


α΄ πρόσωπο εμείς εμείς

β΄ πρόσωπο εσείς εσείς

γ΄ πρόσωπο αυτοί, ές, ά αυτοί,

ές, ά

2.Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώνω σωστά τις καταλήξεις.

Κάθε πρωί πίνουμ___ γάλα και τρώμ___ μία φέτα ψωμί.

Εγώ όταν παίζ__ , προσέχ__ μην πέσ___ και χτυπήσ__ .

Το χειμώνα, όταν κοιμάμ___ , σκεπάζομ___ με δυο κουβέρτες.

Το καλοκαίρι δροσιζόμαστ___ , κάνοντας βουτιές στη θάλασσα.

Μην κρύβεστ___ σε επικίνδυνες κρυψώνες.

Ο σκύλος γαβγίζ___ και η γάτα νιαουρίζ___ .

Μη φοβάσ___ τα δύσκολα. Να θυμάσ___ την επιτυχία.

Ο παππούς κάθετ___ στην πολυθρόνα και ξεκουράζετ___ .

Εσύ όταν προσέχ ____ δύσκολα κάν____ λάθος.



ONOMA:____________________


Αντίθετες ή αντίθετα λέγονται οι λέξεις που έχουν

αντίθετη έννοια.

Π.χ. μέρα – νύχτα, μακρύς – κοντός, μεγάλος – μικρός,

φως – σκοτάδι, ανοίγω κλείνω.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.Μπορείς να γράψεις δίπλα σε κάθε ρήμα το αντίθετό του;

βγαίνω ____________

ξυπνάω ____________

κρυώνω ____________

λύνω ____________

ράβω ____________

κατεβαίνω ____________

έρχομαι ____________

μαυρίζω ____________

2. Γράψε πλάι σε κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις την αντίθετή

της:

καλός

ανάβω

όμορφος

υγιής

έξυπνος

χαρούμενος

ψηλός

νέος

μακριά

γρήγορα

φρόνιμος

πάνω



ONOMA:____________________


Σύνθετες είναι οι λέξεις που γίνονται από άλλες(απλές) αν τις

ενώσουμε.

π.χ. ανοίγω + κλείνω = ανοιγοκλείνω.

Οι απλές λέξεις που ενώνονται για να φτιάξουν τη σύνθετη λέξη,

λέγονται συνθετικά. Τα συνθετικά πολλές φορές ενώνονται με

το «ο» που λέγεται συνδετικό φωνήεν.

Π.χ. αναβοσβήνω = ανάβω(πρώτο συνθετικό) + σβήνω(δεύτερο συνθετικό)

Απλή είναι κάθε λέξη που δεν είναι σύνθετη.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.Μπορείς να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις;

κρυφά + γελώ ____________________________

άσπρος + μαύρος ____________________________

άνεμος + μύλος ____________________________

άγριο + κατσίκι ____________________________

ψάρι + βάρκα _____________________________

2. Μπορείς να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις βάζοντας μπροστά

από τις παρακάτω λέξεις το ξε-;

φορτώνω ____________________________

πουλώ _____________________________

κουράζομαι _____________________________

σκονίζω _____________________________

κουμπώνω ____________________________

3. Μπορείς να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις βάζοντας μπροστά

από τις παρακάτω λέξεις το α-[αν-];

γνωστός ____________________________

ήσυχος ____________________________

ικανός ____________________________

Οι λέξεις

α-[αν-],

ανα-, ξε-

λέγονται

αχώριστα

μόρια.

Το ξε-

σημαίνει

πολύ, έξω,

εντελώς ή

στέρηση.

ΠΡΟΣΕΞΕ

ΤΟ «Ο».


Τα παιδικά μου παιχνίδια

Για να βρεις τα ουσιαστικά που είναι σε γενική πτώση, απάντησε στην ερώτηση

«ποιανού; ποιανής; τίνος; ποιανών;».

π.χ. Ποιανού είναι το τετράδιο; - Του Νίκου.

Ποιανής είναι η τσάντα; - Της Αλίκης.

Τίνος είναι το καρότσι; - Του μωρού.

Τα άρθρα της γενικής

Γένος Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

αρσενικό του επιβάτη των επιβατών

θηλυκό της συλλογής των συλλογών

ουδέτερο του σαλονιού των σαλονιών

1. Να γράψεις τη γενική ενικού και πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών.

Ονομαστική ενικού Γενική ενικού Γενική πληθυντικού

α. ο άνθρωπος ___________________ ___________________

β. το κουδούνι ___________________ ___________________

γ. η εφημερίδα ___________________ ___________________

δ. ο σύλλογος ___________________ ___________________

ε. η συνταγή ___________________ ___________________

στ. το χωριό ___________________ ___________________

2. Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική ενικού.

το πλάτος – ο δρόμος το πλάτος του δρόμου

οι σελίδες – το βιβλίο __________________________________

οι στίχοι – το τραγούδι __________________________________

η φωλιά – το πουλί __________________________________

3. Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική πληθυντικού.

τα μαγαζιά – οι έμποροι τα μαγαζιά των εμπόρων

οι επιβάτες – τα καράβια __________________________________

τα φτερά – οι άγγελοι __________________________________

το μέλι – οι μέλισσες __________________________________

οι βάρκες – οι ψαράδες __________________________________

4. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω

προτάσεων με το κατάλληλο ουσιαστικό από

το διπλανό πλαίσιο, γράφοντάς το στη γενική

μαζί με το άρθρο του.

Το κρέας ___________________ είναι πολύ νόστιμο.

Οι ημέρες ___________________ σε λίγο τελειώνουν.

Ο σκύλος του βοσκού είναι ο φύλακας _____________________ του.

Οι ταχυδρόμοι ξέρουν τα ονόματα όλων ______________________. Το βούρτσισμα ______________________ πρέπει να γίνεται καθημερινά. Σήμερα δίνονται οι έλεγχοι ______________________.

το κοπάδι,

το δόντι,

η διακοπή,

ο δρόμος,

ο μαθητής,

το μοσχάρι

Όλα τα ουσιαστικά

σχηματίζουν τη γενική

πληθυντικού σε –ων.

π.χ. των φρουρών

των χωρών

των κουτιών

ONOMA:____________________



Τα παιδικά μου παιχνίδια Οι λέξεις που συνοδεύουν τα ουσιαστικά και μας δίνουν πληροφορίες γι’ αυτά, δηλαδή

φανερώνουν τι λογής είναι, λέγονται επίθετα.

π.χ. ο αυστηρός δάσκαλος η γλυκιά καραμέλα το λευκό πουκάμισο

Στις παραπάνω προτάσεις οι λέξεις αυστηρός, γλυκιά, λευκό φανερώνουν την ιδιότητα του

δασκάλου, την αίσθηση της καραμέλας και το χρώμα του πουκάμισου. Οι λέξεις αυτές λέγονται

επίθετα.

Τα επίθετα δεν τα βρίσκουμε ποτέ μόνα τους στο λόγο. Πάντα συνοδεύουν και

προσδιορίζουν κάποιο ουσιαστικό.

Τα επίθετα έχουν τρία γένη: αρσενικό, θηλυκό, ουδέτερο. Κάθε επίθετο μπορεί να

σχηματιστεί και στα τρία γένη.

π.χ. Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

ο καλός η καλή το καλό

ο ωραίος η ωραία το ωραίο

Τα επίθετα κλίνονται, όπως και τα ουσιαστικά, και στους δυο αριθμούς και σε όλες τις

πτώσεις.

Τα επίθετα βρίσκονται στο ίδιο γένος, στην ίδια πτώση και στον ίδιο αριθμό με τα

ουσιαστικά που προσδιορίζουν.

π.χ. οι ισχυροί άνεμοι της έξυπνης γυναίκας τα μεγάλα σπίτια

1. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αλλάζοντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με το κατάλληλο

επίθετο.

α. Αυτό το βαζάκι είναι από πηλό. Αυτό το βαζάκι είναι πήλινο. β. Δεν είναι από μαλλί αυτή η κάλτσα.

_________________________________________________

γ. Το σακάκι του Πέτρου είναι από δέρμα.

_________________________________________________

δ. Το ποδήλατο αυτό είναι για αγώνες.

_________________________________________________

ε. Τα παντζούρια του σπιτιού μας είναι από ξύλο.

_________________________________________________

2. Να γράψεις την κατάλληλη πρόταση για κάθε επίθετο, όπως στο παράδειγμα.

γυάλινο ποτήρι Το ποτήρι είναι από γυαλί. δερμάτινος καναπές ______________________________________

σιταρένιο ψωμί ______________________________________

μαρμάρινο άγαλμα ______________________________________

χωμάτινος δρόμος ______________________________________

3. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω φράσεις αντικαθιστώντας τη γενική πτώση με το

κατάλληλο επίθετο, όπως στο παράδειγμα.

το πρόγραμμα του σχολείου το σχολικό πρόγραμμα το ξύπνημα του πρωινού ________________________________

η γιορτή του έθνους ________________________________

το τόξο του ουρανού ________________________________

οι διακοπές του καλοκαιριού ________________________________

ONOMA:____________________



Στη νέα μας γειτονιά

Όλες οι παράγωγες και οι σύνθετες λέξεις που γίνονται από την ίδια απλή λέξη

λέγονται συγγενικές λέξεις. Οι συγγενικές λέξεις σχηματίζουν όλες μαζί μια οικογένεια

λέξεων. π.χ. Παράγωγες λέξεις Απλή λέξη Σύνθετη λέξη σπιτάκι κουκλόσπιτο σπιταρόνα σπίτι σπιτονοικοκύρης σπιτικός σπιτόγατος σπιτίσιος φτωχόσπιτο


1. Να συμπληρώσεις τις στήλες με τις λέξεις που ανήκουν στην ίδια οικογένεια.

σώμα ψυγείο κήπος ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………...

2. Να γράψεις δίπλα σε κάθε ουσιαστικό ένα ρήμα και ένα επίθετο που ανήκουν

στην ίδια οικογένεια μ’ αυτό.

Ρήμα Επίθετο

γειτονιά γειτονεύω γειτονικός

εργάτης ………………………….. ………………………………...

φως ………………………….. ………………………………...

ταξίδι ………………………….. ………………………………...

διδασκαλία ………………………….. ………………………………...

χορός ………………………….. ………………………………...

μαύρισμα ………………………….. ………………………………... 3. Να χωρίσεις τις λέξεις από το διπλανό πλαίσιο

σε οικογένειες λέξεων.

ψάρεμα,………………………………………… ……………………………………………………... ……………………………………………………... υποθαλάσσιος,………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… γραφείο,………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

θαλασσινός, συγγραφέας,

ψαράδικο, ακροθαλασσιά,

ψαρόσουπα, γραφή,

ψαραγορά, γράφω,

περιγραφή, λιμνοθάλασσα,

ψαρόβαρκα, θαλασσοπούλι,

ψαράς, γράμμα,

παραθαλάσσιος, παράγραφος

ONOMA:____________________



1

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

Στο σπίτι και στη γειτονιά

1. Συμπληρώνω τα γράμματα που λείπουν και βάζω τόνο όπου χρειάζεται:

Αγαπητό μου __μερολόγι__,

Πριν από μερικές εβδομάδες μετακομ__σαμ__ σε κ__νούρια

γ__τονιά. Οι γ__τονες μας __ν__ καλ__ και ευγενικ__ άνθρ__π__. Το

διαμέρ__σμά μας __ν__ άνετο και έχει και χώρο για π__χνίδ__.

Στο γ__τονικό σπίτ_ μέν__ μια κυρία με άσπρα μα__ιά και ευγενικ__

πρ__σ__π__. Σκέφτομ__ την Κ__ριακ__ να την επισκεφτ__. Λες να έχει

ε__όνια για να παίζουμε;

Σήμερα τακτοποίησα τη συ__ογή μου από κάρτες είδα τ__λεόραση και

σ__ζ__τησα με τους γονείς μου. Δε σου κρ__βω πως φοβάμ__ και

χρειάζομ__ χρόνο για να προσαρμοστ__. Την Τρ__τ__ με την οικογέν__ά

μου θα πάμε στο φίλ__ μου το Μίκη. Ακόμα γελ__ με τα αστεία που κάναμε!

2. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω λέξεις και να βάλεις κεφαλαίο το πρώτο

γράμμα όπου χρειάζεται.

πίσω, ελλάδα , νίκος, πόρτα, παναγιώτης, λήμνος,

αργυρώ, πράσινο, δευτέρα, νοέμβριος , φθινόπωρο, ξεχνώ

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Γράψε τις φράσεις βάζοντας τη δεύτερη λέξη στη γενική πτώση στον

αριθμό που βρίσκεται:

το χρώμα - το σπίτι:________________________________

η συλλογή - ο παππούς:______________________________

τα τετράδια - τα παιδιά:______________________________

τα παράθυρα - τα σπίτια_____________________________

4.Συμπληρώνω τις καταλήξεις των ρημάτων με -μαι και -ε στις παρακάτω προτάσεις.

Εγώ πλένομ..........και χτενίζομ.........πριν φύγω για το σχολείο.

Εμείς γράφουμ..........και διαβάζουμ.........στο γραφείο μας.

Εμείς σκουπίζουμ……….και καθαρίζουμ……το δωμάτιό μας.

Το καλοκαίρι δροσίζομ……....με κρύο νερό.

5. Με τα παρακάτω ζευγάρια λέξεων κάνω σύνθετες λέξεις.

χαζός-γελώ _____________ κρυφός-ακούω ____________

μικρός-πράγματα __________ σιγά-τραγουδώ ____________

πλούσιος-παιδί ____________ μακρύς-στενός ____________

ONOMA:________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:___________


2

6. Συλλάβισε τις λέξεις:

γράμματα:____________________

θάλασσα:_____________________

άμμος:_______________________

συλλογή:______________________

7.Κλίνε τα ρήματα:

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

τρέχω χτενίζομαι έχω είμαι

8. Να γράψεις δίπλα σε κάθε επίθετο το αντίθετό του.

χρήσιμος ………………………

πρώτος ………………………

προσεκτικός ………………………

αληθινός ………………………

ακριβός ………………………

άσχημος ………………………

9. Ξεχωρίζω τις παρακάτω λέξεις και τις γράφω στις στήλες που ταιριάζουν.

( πεύκο, ψηλός, γεράκι, όμορφη, γειτονιά, δρόμος, λευκό, δυνατός)

Ουσιαστικά Επίθετα

10.Τα επίθετα που συμπλήρωσα στην παραπάνω άσκηση τα γράφω στα τρία γένη:

αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

………………………………………

……………

………………………………………

……………

………………………………………

…………… ………………………………………

……………

………………………………………

……………

………………………………………

…………… ………………………………………

……………

………………………………………

……………

………………………………………

…………… ………………………………………

……………

………………………………………

……………

………………………………………

……………


3


Το περασμένο σαββατοκύριακο ο κύριος γιώργος παπαγιάννης πήγε στη θεσσαλονίκη. Μαζί του ταξίδεψαν η γυναίκα του, η κυρία στέλλα, και τα δυο παιδιά τους, ο τίμος και η μαρίνα. Ταξίδεψαν με το καράβι αγιος νικόλαος από την κρήτη. Έκαναν τα ψώνια τους στην οδό ερμού και έβγαλαν φωτογραφίες το άγαλμα του μεγάλου αλεξάνδρου. Επέστρεψαν στην κρήτη το βράδυ της δευτέρας.

1. Βρίσκω στο κείμενο τα κύρια ονόματα και τα ξαναγράφω με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα .

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………….... .......

Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………………

Κύρια ονόματα λέγονται τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα. Τα κύρια ονόματα έχουν πάντα το πρώτο γράμμα κεφαλαίο. Όλα τα υπόλοιπα ουσιαστικά λέγονται κοινά. Κύρια ονόματα είναι: τα ονόματά μας, οι μέρες, οι μήνες, τα ονόματα των γιορτών, των δρόμων, των πόλεων , των χωρών, των νησιών, των βουνών, των ποταμών, των λιμνών.

Τσαμπίκα ΔρακιούΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 88

Τα ρήματα κλίνονται, δηλαδή αλλάζουν μορφή. π.χ. γράφω, γράφεις, γράφει, γράφουμε, γράφετε, γράφουν

Τα ρήματα έχουν ενικό και πληθυντικό αριθμό [παίζω, παίζουμε] και αναφέρονται στα τρία πρόσωπα του λόγου:

[ πρώτο { εγώ – εμείς }, δεύτερο{ εσύ – εσείς }, τρίτο { αυτός, ή ,ό - αυτοί, ές, ά }]

1. Συμπληρώνω τον πίνακα κλίνοντας τα ρήματα έχω και είμαι

2. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις στο ίδιο πρόσωπο του άλλου αριθμού.

Αυτοί είναι οι φίλοι μας. …………………………………………………………………………………….

Εσείς είστε καλοί αθλητές. ............................................................................................................................

Είμαστε έτοιμοι να φύγουμε. ……………………………………………………………………………………

Έχετε λίγο χρόνο να μιλήσουμε; ………………………………… …………………………………………………


α΄ πρόσωπο εγώ είμαι εγώ έχω


γ΄ πρόσωπο αυτός, ή, ό



β΄ πρόσωπο εσείς

γ΄ πρόσωπο αυτοί, ές, ά

Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………………


Μαργαρίτα, πατάτες, Η, τις, λατρεύει, τηγανητές ………………………………………………………………………………..

αγόρασαν, παιδιά, τη, ένα, Τα, δώρο, για, μητέρα, τους ………………………………………………………………………………..

ζημιές, Πολλά, το, έπαθαν, από, σεισμό, σπίτια …………………………………………………………………………………

από, σπίτι, είναι, Το, εδώ, της, μακριά, Φανής ……………………………………………………………….…………………

μαραγκός, τη, Ο, επισκευάζει, καρέκλα, σπασμένη ..…………………………………………………………….………………..

Τα παιδιά παίζουν ποδόσφαιρο. ……………………………………………………………………………..

Εσείς σε ποιο σχολείο πηγαίνετε; …..………………………………………………………………………….

Εμείς θα πάμε εκδρομή. ….……………………………………………………………………………

Εσύ είσαι καλή μαθήτρια. ………………………………………………………………………………

Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………………

Να γράψεις τις παρακάτω προτάσεις στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό.

Να σχηματίσεις προτάσεις βάζοντας τις λέξεις στη σωστή σειρά.


1. Κλίνω το ρήμα πλένω στην ενεργητική και παθητική φωνή του Ενεστώτα

Αύριο θα γράψουμε τεστ στην προπαίδεια του 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10




α΄ πρόσωπο εγώ πλένω εγώ πλένομαι

β΄ πρόσωπο

γ΄ πρόσωπο



β΄ πρόσωπο

γ΄ πρόσωπο

Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………………

Τα ρήματα έχουν δύο φωνές: Την ενεργητική φωνή(κάνω κάτι) και την παθητική φωνή(παθαίνω κάτι).

Προσέχω : στην παθητική γράφονται όλες οι καταλήξεις με αι εκτός από το εμείς και εσείς.

Ο ενεστώτας φανερώνει ότι κάτι γίνεται τώρα . Είναι πολύ εύκολο !


1. Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώνω σωστά τις καταλήξεις.

Κάθε πρωί πίνουμ….. γάλα και τρώμ…. μία φέτα ψωμί.

Εγώ όταν παίζ…. , προσέχ…. μην πέσ…. και χτυπήσ…. .

Το χειμώνα, όταν κοιμάμ….. , σκεπάζομ…. με δυο κουβέρτες.

Το καλοκαίρι δροσιζόμαστ…. , κάνοντας βουτιές στη θάλασσα.

Μην κρύβεστ…. σε επικίνδυνες κρυψώνες.

Ο σκύλος γαβγίζ….. και η γάτα νιαουρίζ…… .

Ο παππούς κάθετ…. στην πολυθρόνα και ξεκουράζετ…..

Εσύ όταν προσέχ ….. δύσκολα κάν….. λάθος.

2. Να συμπληρώσεις τις παρακάτω στήλες.


χτενίζω

δένομαι

κουρεύω

κουράζω

σέρνομαι

αφήνω

ανακατεύω

κόβω

βάφομαι

κρύβω

σηκώνομαι πληρώνομαι

γράφω

κλείνω

Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………


1. Να γράψεις ρήματα από το διπλανό γραμματόσημο στη σωστή στήλη.

2. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά με την κατάληξη –με ή –μαι.

Έρχο….. να δού…… μαζί την αγαπημένη μας εκπομπή .

Πήγα….. όλοι μαζί να δού….. ένα ποδήλατο για το οποίο

ενδιαφέρο…….

Επειδή εγώ ζαλίζο……, θα ανεβαίνου….. σιγά σιγά.

Δε βιάζο….., γιατί έχου….. ακόμα χρόνο.

Συμφωνήσα….. με τη μαμά να κοιμά….. στις εννιά.

3. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά με την κατάληξη –τε ή –ται.

Το σχολείο βρίσκε….. κοντά στην πλατεία.

Από εδώ που καθόμασ….. φαίνε….. η θάλασσα.

Μη μιλά…. δυνατά, γιατί κοιμά…. το μωρό.

Γιατί φεύγε….. τόσο γρήγορα;

Είναι απρόσεκτος όταν τρώει και λερώνε…. εύκολα.

Έτσι όπως κρύβεσ….., δε θα σας δει κανείς.


Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………

Ας με βοηθήσει κάποιος….δεν πρόσεχα το πρωί στην τάξη!

Χιχιχι είναι πολύ εύκολο! Η κατάληξη –ε μπαίνει μόνο στο εμείς και εσείς. Τόσο απλό!

βρέχω, χτυπώ, βάφομαι, γράφω, σκουπίζομαι, χασκογελώ, ζεσταίνομαι, τραυματίζομαι, καθαρίζω, διασκεδάζω, παρασύρομαι, χτενίζομαι

5 cents


1. Γράψε πώς λέγονται κι εσύ ,όπως το παράδειγμα και μετά κύκλωσε τα επίθετα

που έφτιαξες

βιβλία από ύφασμα υφασμάτινα βιβλία

αγαλματάκι από γυαλί ……………………………………………..

σακούλες από πλαστικό ……………………………………………..

παπούτσια από δέρμα ……………………………………………..

Παιχνίδια από ξύλο ……………………………………………..

2. Γράφω μπροστά από κάθε ουσιαστικό ένα επίθετο που του ταιριάζει

……………………… τετράδιο

……………………… λουλούδι

……………………… σπίτι

……………………… αυτοκίνητα

3. Υπογραμμίζω τα επίθετα του παρακάτω κειμένου και στη συνέχεια σχηματίζω

τα τρία γένη στον διπλανό πίνακα . Ο παππούς μου κ

Α Ρ Σ Ε Ν Ι Κ Ο Θ Η Λ Υ Κ Ο Ο Υ Δ Ε Τ Ε Ρ Ο ο ορεινός η ορεινή το ορεινό

Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………

Ο παππούς μου και η γιαγιά μου ζουν σε ένα ορεινό χωριό. Έχουν ένα πέτρινο σπίτι με μεγάλη αυλή. Στην αυλή κακαρίζουν κοτούλες με πολύχρωμα φτερά. Τις συνοδεύει ένας καμαρωτός κόκορας με φουντωτή ουρά

Θυμήσου….

Οι λέξεις που περιγράφουν τα ουσιαστικά και μας δίνουν πληροφορίες για αυτά, λέγονται επίθετα.


4. Ξαναγράφω τα ζευγάρια των ουσιαστικών, βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική, στον αριθμό που βρίσκεται. Με βοηθά το παράδειγμα.

η πόρτα - το σπίτι η πόρτα του σπιτιού η χαίτη - τα άλογα η χαίτη των αλόγων το κουδούνισμα - το τηλέφωνο ................................................................... το όπλο - ο κυνηγός ................................................................... η ποδιά - η μαγείρισσα ................................................................... ο θόρυβος - οι μηχανές ................................................................... ο αγώνας - οι γεωργοί ................................................................... το άρωμα - τα λουλούδια ...................................................................

5. Στις παρακάτω φράσεις υπογράμμισε τα ουσιαστικά που είναι στη γενική πτώση.

Βάλε τα μετά στη σωστή θέση στον πίνακα και γράψε τα και στον άλλο αριθμό απέναντι.


Η κιθάρα του μουσικού

Η αυλή του σπιτιού Το καράβι των πειρατών

Το νερό της πηγής

Το βιβλίο των μαθητών

Το κάστρο των ιπποτών

Είναι απλό…. Για να βρούμε το ουσιαστικό που βρίσκεται σε Γ ε ν ι κ ή πτώση, ρωτάμε ποιανού - ποιανής - τίνος για τον ενικό αριθμό και ποιανών - τίνων για τον πληθυντικό αριθμό.

Ουφ τελείωσα! Ώρα για παιχνίδι!


.Να γράψεις τη γενική ενικού και πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών.

Ονομαστική ενικού Γενική ενικού Γενική πληθυντικού ο άνθρωπος του ανθρώπου των ανθρώπων το κουδούνι ___________________ ___________________ η εφημερίδα ___________________ ___________________ ο σύλλογος ___________________ ___________________ η συνταγή ___________________ ___________________ το χωριό ___________________ ___________________

Μπορείς να βρεις και να κυκλώσεις τα ουσιαστικά που βρίσκονται σε γενική πτώση;

Τ Ο Φ Θ Ι Ν Ο Π Ω Ρ Ο

Πέρασαν οι μέρες του καλοκαιριού. Ήρθαν οι μέρες του φθινοπώρου. Οι αυλές των σχολείων γέμισαν χαρούμενες φωνές. Οι τσάντες των μαθητών γεμάτες με βιβλία και τετράδια. Το πράσινο της φύσης άρχισε να κιτρινίζει. Τα φύλλα των δέντρων αργοπεθαίνουν. Η διάρκεια της μέρας μίκρυνε. Οι φωλιές των χελιδονιών είναι άδειες. Το νερό της βροχής ξεδιψά το διψασμένο χώμα. Ο τρύγος των αμπελιών ξεκίνησε. Μπορείς να βρεις και να κυκλώσεις τα επίθετα;

Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………

Το δωμάτιο της Μαρίας είναι πολύχρωμο. Στο πάτωμα βρίσκεται μια ροζ μοκέτα με μπλε κύκλους και κίτρινα τετράγωνα. Έχει πράσινους τοίχους και ξύλινα έπιπλα. Σε μια γωνιά βρίσκονται αραδιασμένες λογιών λογιών κούκλες. Πάνινες κούκλες, μεγάλες και μικρές κούκλες, ξανθιές και καστανές, πορσελάνινες και πλαστικές.

Θυμήσου…. Τα επίθετα μας δείχνουν πως είναι ένα ουσιαστικό. Στη γενική πτώση τα άρθρα είναι του, της, των


Βάζω ένα επίθετο μπροστά από κάθε ουσιαστικό και αντίθετα

Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική ενικού.

το πλάτος – ο δρόμος το πλάτος του δρόμου οι σελίδες – το βιβλίο …………………………………… οι στίχοι – το τραγούδι …………………………………… η δύναμη – η ταχύτητα …………………………………… η φωλιά – το πουλί ……………………………………

Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική πληθυντικού.

τα μαγαζιά – οι έμποροι τα μαγαζιά των εμπόρων οι επιβάτες – τα καράβια …………………………… τα φτερά – οι άγγελοι ……………………………

Να συμπληρώσεις τις καταλήξεις Τα παιδιά ρίχν….. τη μπάλα το ένα στο άλλο. Όμως κάποια στιγμή βαριούντ…. αυτό το παιχνίδι . Αποφασίζ….. να κάν….. κάτι άλλο. - Θέλετ…. να γίνουμ…. εξερευνητές ; Προτείν…. ο Στέλιος - Να πάμ…, στη γειτονιά μου, λέ… η Ελένη. Εκεί έχει και καινούργια μέρη που δεν τα ξέρ…. πολλοί! Έτσι τα παιδιά ξεκίνησαν την περιπέτεια τους στη γειτονιά της Ελένης. Μια γειτονιά που «δεσπόζ…» το μυστήριο!

επίθετο ουσιαστικό επίθετο ουσιαστικό

Το καθαρό τετράδιο Ο σταχτής γάιδαρος

τραγούδι Η μακριά

φωνή Το φρέσκο

ουρανός Ο ζηλιάρης

δρόμος Ο έξυπνος

δασκάλα Το πλατύ

ζωή Η γελαστή

Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………


Να γράψεις δίπλα σε κάθε λέξη την αντίθετή της. φτωχός …………… πίσω ………………….. εχθρός …………… ζεστός ………………….. φως ………………… πηγαίνω ………………….. κατεβαίνω …………….. λύπη ………………….. λίγα ………………… ελαφρύς …………………..

Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες φράσεις με τις κατάλληλες σύνθετες λέξεις.

Ήταν ένας γέρος με γκρίζα μαλλιά και μαύρα μάτια. ………………………………………………………………………….

Θα πάμε στο δάσος να μαζέψουμε άγρια λουλούδια. ………………………………………………………………………….

Η Φωτεινή είναι ψηλή και λιγνή. ………………………………………………………………………….

Ο δρόμος είναι στενός και μακρύς. …………………………………………………………………………

Μπορείς να βρεις 15 επίθετα που κρύβονται στο κρυπτόλεξο;

Τη Δευτέρα θα γράψουμε επαναληπτικό κριτήριο στη Γλώσσα Θα γράψουμε άγνωστη ορθογραφία χρησιμοποιώντας τις λέξεις στη σελίδα 43

Μ Ε Τ Α Λ Λ Ι Κ Ο Σ Χ Ω Α Λ Ρ Σ Β Α Κ Α Μ Ω Ρ Ρ Λ Ε Ι Η Ρ Μ Ι Λ Ο Σ Η Α Λ Υ Γ Μ Ο Π Τ Ο Ρ Τ Σ Ι Ι Θ Ω Ε Χ Ε Ρ Κ Φ Η Ι Ο Ν Ε Ν Ν Ε Ρ Ι Α Η Μ Μ Σ Ο Ρ Ο Ι Ρ Ο Ν Ι Λ Κ Ο Ο Σ Ο Π Ο Ο Σ Η Ρ Η Π Σ Σ Ζ Σ Υ Σ Σ Φ Ξ Ι Π Η Κ Λ Σ Χ Ε Ρ Δ Ξ Φ Ν Ε Ο Σ Λ Π Ρ Α Σ Ι Ν Ο Ο Χ Ζ Ε Μ Λ Υ Κ Ζ Ε Ρ Τ Σ Δ Χ Σ Τ


2βαγαπητό μου ημερολόγιο

Ευνίκη Τοκατλή


2ααγαπητό μου ημερολόγιο

Γράψε το ημερολόγιο της σημερινής μέρας σου: (Το κείμενό σου να

έχει τουλάχιστον 40 λέξεις. Στις λέξεις μετράμε και τα άρθρα.)

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………… Ευνίκη Τοκατλή


2γ η φίλη μας η Αργυρώ

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 101

2δ η φίλη μας η Αργυρώ


2ε Τα παιδικά μου παιχνίδια


2ζ τα παιδικά; Μου παιχνίδια


Ευνίκη Τοκατλή


2η Στη νέα μας γειτονιά


2θ Στη νέα μας γειτονιά

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………




Όνομα:………………………………….

Επαναληπτικό 2ης ενότητας

1) Ακούω και γράφω:

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………….

2)

3)

4) Να γράψεις τα ουσιαστικά στη γενική του ενικού και του

πληθυντικού αριθμού:

5) Να γράψεις τα αντίθετα επίθετα:

σκληρός…………………………. νέος…………………………

χρήσιμος……………………….. ακριβός…………………………..


6)

7) 8) Να γράψεις τα επίθετα του παρακάτω κειμένου στα τρία

γένη: Το σπίτι μας είναι παλιό και ετοιμόρροπο κι ο κήπος μας τόσο

μικρός που μόνο όμορφα όνειρα μπορείς να καλλιεργήσεις.


Πρέπει να

θυμάμαι…

Μάθημα : Αγαπητό μου ημερολόγιο Τρίτη 2 Οκτωβρίου 2012

Τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα λέγονται κύρια ονόματα. Τα κύρια ονόματα γράφονται με κεφαλαίο το αρχικό γράμμα. Κύρια ονόματα είναι: τα ονόματα των ανθρώπων

π.χ. Λεωνίδας, Δήμητρα, Παπαδόπουλος τα ονόματα των ημερών και των μηνών

π.χ. Τρίτη, Κυριακή. Μάρτιος, Ιούλιος τα ονόματα των γιορτών

π.χ. Χριστούγεννα, Πάσχα, Θεοφάνεια, Άγιος Δημήτριος τα ονόματα των χωρών, των πόλεων, και των δρόμων

π.χ. Ελλάδα, Αθήνα, Ηράκλειο, Ερμού, Τσιμισκή τα εθνικά ονόματα

π.χ. Έλληνας, Άγγλος, Κερκυραίος αλλά ελληνικός, αγγλικός (επίθετα)

τα ονόματα των νησιών, των βουνών, των ποταμών και των λιμνών π.χ. Κρήτη, Ρόδος, Όλυμπος, Αξιός, Βόλβη

τα ονόματα των έργων τέχνης και των λογοτεχνικών έργων π.χ. Παρθενώνας, Λευκός Πύργος, Άξιον Εστί, Ο μικρός πρίγκιπας

οι λέξεις Θεός. Χριστός, Παναγία και τα συνώνυμά τους: Πανάγαθος. Μεγαλόχαρη, Παντοδύναμος κτλ.

ΠΡΟΣΟΧΗ : Δεν !!! είναι κύρια ονόματα (δηλαδή γράφονται με μικρό): οι τέσσερις εποχές τα ονόματα οπαδών θρησκειών (χριστιανός, μουσουλμάνος) τα επίθετα που προέρχονται από ονόματα γιορτών και εθνικών

(Χριστούγεννα→ χριστουγεννιάτικος, Ιταλός → ιταλικός)

1. Γράφω από δύο κύρια ονόματα σε κάθε ομάδα:

Ονόματα ανθρώπων : _______________________________________

Ονόματα χωρών : _________________________________________

Ονόματα κατοίκων χωρών : __________________________________

Ονόματα πόλεων : ________________________________________

Ονόματα βουνών : ________________________________________

Ονόματα μηνών : __________________________________________

2. Ο Οδυσσέας έγραψε στο ημερολόγιό του τις εντυπώσεις του από την πρόσφατη εκδρομή του στην Κρήτη. Υπογραμμίζω τα κύρια ονόματα και τα διορθώνω πάνω στο κείμενο με μαύρο στυλό ,αν έχω:

τρίτη 7 οκτωβρίου

Αγαπητό μου ημερολόγιο,

Την παρασκευή, εγώ και ο αδερφός μου ο ερμής, φύγαμε για την

κρήτη. Ταξιδέψαμε με το πλοίο «καζαντζάκης» και περάσαμε υπέροχα. Πρωί

πρωί ξεκινήσαμε να γνωρίσουμε το νησί. Μείναμε στο ηράκλειο, στο

ξενοδοχείο «ατλαντίς».

Ο πατέρας είπε πως το ηράκλειο βρίσκεται ανάμεσα σε δυο οροσειρές,

την ίδη και τη δίκτη. Επισκεφτήκαμε το περίφημο μινωικό παλάτι στην κνωσό

με τις μεγαλοπρεπείς τοιχογραφίες και τον πασίγνωστο θρόνο του βασιλιά

μίνωα.

Απ’ την εκδρομή αυτή θα θυμάμαι πάντα την κνωσό, το αρχαιολογικό

μουσείο και τον τάφο του μεγάλου συγγραφέα νίκου καζαντζάκη. Ψαρουδάκη Μαρίσα Δημοτικό Σχολείο Βαθέος


Μάθημα : Αγαπητό μου ημερολόγιο

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2012

Ρήματα λέγονται οι λέξεις που μας φανερώνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα κάτι κάνει (ενεργεί) ή κάτι παθαίνει ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.

• Τα ρήματα κλίνονται, δηλαδή αλλάζουν μορφή.π.χ. γράφω, γράφεις, γράφει, γράφουμε, γράφετε, γράφουν

• Τα ρήματα έχουν ενικό και πληθυντικό αριθμόπ.χ. ενικός αριθμός →παίζω πληθυντικός αριθμός →παίζουμε

• Τα ρήματα αναφέρονται στα τρία πρόσωπα του λόγου:πρώτο πρόσωπο →εγώ – εμείς, δεύτερο πρόσωπο → εσύ – εσείς τρίτο πρόσωπο→ αυτός, ή ,ό - αυτοί, ές, ά

ΤΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ ΕΙΜΑΙ ΚΑΙ ΕΧΩ

Τα ρήματα είμαι και έχω λέγονται βοηθητικά, γιατί μας βοηθούν να σχηματίσουμε τον παρακείμενο, τον υπερσυντέλικο και το συντελεσμένο μέλλοντα.

Κλίση βοηθητικών ρημάτων είμαι και έχω

1. . Γράφω σε όλα τα πρόσωπα την πρόταση:

Δεν έχω πυρετό, αλλά είμαι άρρωστος.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Να αντιστοιχίσεις τις προτάσεις με τη σημασία τους, προσέχοντας τησημασία του ρήματος είναι στις προτάσεις.

Είμαι από την Καλαμάτα. • • Τι συμβαίνει σήμερα και δενείσαι στις καλές σου;

Η γόμα είναι του Πέτρου. • • Πιστεύω ότι πρέπει ναεπισκεφτείς το γιατρό.

Ποιος είναι για εξέταση; • •Ποιανού είναι η σειρά ναεξεταστεί;

Είμαι της γνώμης να πας • •Κατάγομαι από τηνΚαλαμάτα.

στο γιατρό. Τι είναι και είσαι σήμερα • • Η γόμα ανήκει στον Πέτρο.κακόκεφη;

3. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις στο ίδιο πρόσωπο του άλλουαριθμού.

• Αυτοί είναι φίλοι μας. ________________________________ • Έχουν πρόβλημα με τα παιδιά τους.

________________________________________________________ • Είμαστε έτοιμοι να φύγουμε. ________________________________

Ψαρουδάκη Μαρίσα Δημοτικό Σχολείο Βαθέος

Ενικός αριθμός α΄ πρόσωπο εγώ είμαι εγώ έχω β΄ πρόσωπο εσύ είσαι εσύ έχεις γ’ πρόσωπο αυτός, -ή, ό είναι αυτός έχει

Πληθυντικός αριθμός α΄ πρόσωπο εμείς είμαστε εμείς έχουμε β΄ πρόσωπο εσείς είστε εσείς έχετε γ’ πρόσωπο αυτός, -ή, ό είναι αυτοί έχουν


Μάθημα : Η φίλη μας η Αργυρώ

Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2012

Τα ρήματα κλίνονται ανάλογα με τη φωνή στην οποία ανήκουν. Φωνές είναι οι ομάδες στις οποίες χωρίζονται τα ρήματα ανάλογα με την κατάληξή τους στο α΄ πρόσωπο του ενικού αριθμού. Οι φωνές των ρημάτων είναι δύο: η ενεργητική και η παθητική.

Στην ενεργητική φωνή ανήκουν τα ρήματα που τελειώνουν σε –ω στονενεστώτα.π.χ. πίνω, γελώ, διαβάζω, ακούω

Στην παθητική φωνή ανήκουν τα ρήματα που τελειώνουν σε –μαι στονενεστώτα.π.χ. φανερώνομαι, κρύβομαι, κάθομαι

• Τα περισσότερα ρήματα σχηματίζονται και στις δύο φωνές.π.χ. κόβω – κόβομαι πλένω – πλένομαι σκίζω – σκίζομαι

1. Να γράψεις ρήματα από το συννεφάκι στη σωστή στήλη.

2. Υπογραμμίζω τα ρήματα και τα γράφω στο α΄ πρόσωπο:

• Ο ήλιος ανατέλλει. εγώ ανατέλλω

• Μαγειρεύει η μητέρα. ___________________________________

• Η βάρκα κουνιέται. ___________________________________

• Πέφτουν τα φύλλα. ___________________________________

• Ο Δημήτρης αναλογίζεται. ___________________________________

3. Γράφω τα ρήματα στην αντίθετη φωνή:

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ πλένω _____________________

καθαρίζω _____________________ ____________________ στενοχωριέμαι

γράφω _____________________ ____________________ κουνιέμαι ____________________ σηκώνομαι

ζεσταίνω _____________________

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Ενεργητική φωνή Παθητική φωνή

Ενικός αριθμός α΄ πρόσωπο εγώ πλέν-ω εγώ πλέν-ομαι β΄ πρόσωπο εσύ πλέν-εις εσύ πλέν-εσαι γ΄ πρόσωπο αυτός πλέν-ει αυτός πλέν-εται

Πληθυντικός αριθμός α΄ πρόσωπο εμείς πλέν-ουμε εμείς πλεν-όμαστε β΄ πρόσωπο εσείς πλέν-ετε εσείς πλέν-εστε γ΄ πρόσωπο αυτοί πλέν-ουν αυτοί πλέν-ονται

Ενεργητική φωνή -ω Παθητική φωνή -μαι

κοιμάμαι, αγγίζω, ξύνω, ψήνομαι, αφήνω, ράβω, σκέφτομαι, σκουπίζω, χτενίζομαι, βάφομαι,

σηκώνω, πληγώνομαι


Μάθημα : Η φίλη μας η Αργυρώ

Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2012

Ήρθε η ώρα να οργανώσουμε λίγο όλα αυτά που ξέρουμε…. Να τα βάλουμε σε μια σειρά , να τα μάθουμε και να μην ξανακάνουμε λάθος στην ορθογραφία μας…. Δεν είναι κάτι φοβερό είναι 3 (και μισός) απλοί κανόνες…

1. Κανόνας απαράβατος τον ξέρουμε από την Ά τάξη. Όλα τα ρήματα πουτελειώνουν σε –ω γράφονται με ωμέγα !π.χ. τρέχω μιλάω παίζω

2. Κανόνας απαράβατος επίσης, κι αυτόν τον ξέρουμε από την Ά τάξη. Όλα ταρήματα που τελειώνουν σε –ει γράφονται με έψιλον γιώτα !π.χ. κλαίει γελάει διβάζεις

3. Όταν τώρα τα ρήματα τελειώνουν σε –ε έχουμε δύο περιπτώσεις, κοιτάμε σετι πρόσωπο είναι. Δηλαδή :

3.1. Στο εμείς και στο εσείς βάζω πάντα –ε έψιλον ! π.χ εμείς γράφουμε εμείς χορεύουμε εμείς καθόμαστε εσείς ακούτε εσείς μιλάτε εσείς κόβεστε

3.2. Στο εγώ, εσύ, αυτός και αυτοί βάζω πάντα –αι άλφα γιώτα ! π.χ. εγώ κάθομαι εγώ μορφώνομαι εσύ βιάζεσαι

εσύ διορθώνεσαι αυτός ζεσταίνεται αυτοί διαβάζονται

1. Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώνω σωστά τις καταλήξεις.• Κάθε πρωί πίνουμ___ γάλα και τρώμ___ μία φέτα ψωμί.• Εγώ όταν παίζ__ , προσέχ__ μην πέσ___ και χτυπήσ__ .• Το χειμώνα, όταν κοιμάμ___ , σκεπάζομ___ με δυο κουβέρτες.• Το καλοκαίρι δροσιζόμαστ___ , κάνοντας βουτιές στη θάλασσα.• Μην κρύβεστ___ σε επικίνδυνες κρυψώνες.• Ο σκύλος γαβγίζ___ και η γάτα νιαουρίζ___ .• Μη φοβάσ___ τα δύσκολα. Να θυμάσ___ την επιτυχία.• Ο παππούς κάθετ___ στην πολυθρόνα και ξεκουράζετ___ .• Εσύ όταν προσέχ ____ δύσκολα κάν____ λάθος.

2. Συμπληρώνω τις καταλήξεις -με ή -μαι:Κάθε μέρα που περνάει στο σχολείο κάνου____ πολλά πράγματα.

Γράφου____, διαβάζου____, συζητά____, τραγουδά_____, παίζου____, ακού_____ τη δασκάλα μας και μαθαίνου_____ πολύτιμα και σημαντικά πράγματα. Εγώ προσπαθώ να εί____ καλός μαθητής και να κάθο_____ ήσυχος. Σκέφτο_____ ότι στο σχολείο ερχόμαστε όλα τα παιδιά για να μορφωθού____ και να προκόψου_____ στη ζωή μας. Γι’ αυτό κι εγώ εργάζο____ σκληρά για να πετύχω το σκοπό μου.

3. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις και τις συμπληρώνω στις προτάσεις:(χιόνι + νερό) Το _____________ κατέστρεψε τις καλλιέργειες. (βόρεια + δυτικά) Τα Ιωάννινα βρίσκονται ___________________ της Αθήνας. (μπαίνω + βγαίνω) Σταμάτα να ____________________ μέσα έξω. (αγγούρι + ντομάτα) Το μεσημέρι έφαγα μια ___________________ . (μαχαίρια + πιρούνια) Σε παρακαλώ, βάζεις τα __________________στο τραπέζι; (περνώ + διαβαίνω) Το τρένο _______________________ κάμπους και βουνά.

4. Γράφω τα αντίθετα των λέξεων:κοντός ≠ _____________ λύπη ≠ _____________ τυχερός ≠ _____________ γέλιο ≠ _____________ καλοκαιρία ≠ _____________ κάθομαι ≠ _____________ έρχομαι ≠ _____________ κοιμάμαι ≠ _____________


Μάθημα : Τα παιδικά μου παιχνίδια

Τρίτη 9 Οκτωβρίου 2012

♦ Οι λέξεις που συνοδεύουν τα ουσιαστικά και μας δίνουν πληροφορίες γι’αυτά, δηλαδή φανερώνουν τι λογής είναι, λέγονται επίθετα.

π.χ. Ο αυστηρός δάσκαλος. ♦ Τα επίθετα δεν τα βρίσκουμε ποτέ μόνα τους στο λόγο.

Πάντα συνοδεύουν και προσδιορίζουν κάποιο ουσιαστικό.

♦ Μιας και τα επίθετα είναι κολλητοί φίλοι των ουσιαστικών,

έχουν και τα ίδια χαρακτηριστικά δηλαδή τα επίθετα έχουν:

☼Τρία γένη



☼Δύο αριθμούς


ο ωραίος - η ωραία- το ωραίο οι ωραίοι- οι ωραίες- τα ωραία

☼Τέσσερις πτώσεις

♦ Τα επίθετα βρίσκονται στο ίδιο γένος, στην ίδια πτώση και στον ίδιοαριθμό με τα ουσιαστικά που προσδιορίζουν.

π.χ. οι ισχυροί άνεμοι της έξυπνης γυναίκας τα μεγάλα σπίτια

1. Να γράψεις στα παρακάτω επίθετα τα αντίθετά τους.

όμορφος ____________________ ψηλός ______________________ άγριος ______________________ μαλακός ____________________ παλιός ______________________ πλούσιος ____________________ κακός ______________________ ακριβός _____________________

2. Χωρίζω τα επίθετα σε κατηγορίες ανάλογα με το τι φανερώνουν:

κίτρινος, σιδερένιος, μεγάλη, στρογγυλό, ξύλινος, μικρός, γαλάζιο, πλαστική, τετράγωνο, πολύχρωμος, τριγωνική, τεράστιο)

3. Γράψε κι εσύ πώς λέγονται αλλά με μία λέξη μόνο, όπως το παράδειγμα.

• βιβλία από ύφασμα υφασμάτινα βιβλία • αγαλματάκι από γυαλί _________________________________ • σακούλες από πλαστικό _________________________________ • παπούτσια από δέρμα _________________________________ • Παιχνίδια από ξύλο _________________________________ • Λουλούδι από χαρτί _________________________________ • Τοίχος από πέτρα _________________________________

4. Μπορείς να σχεδιάσεις και να χρωματίσεις όσα λένε οι προτάσεις, στηδίπλα λευκή σελίδα;

Μέσα στο πράσινο, ολάνθιστο λιβάδι. Υπάρχουν δύο ασπρόμαυρες αγελαδίτσες και τρία ροζ στρουμπουλά γουρουνάκι. Λίγο πιο πέρα στην αυλή από το πέτρινο σπιτάκι, δίπλα στο βαθύ πηγάδι είναι ένα τρομαχτικό σκιάχτρο.

Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική

ο λαμπρός του λαμπρού τον λαμπρό λαμπρέ

ΣΧΗΜΑ ΧΡΩΜΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΥΛΙΚΟ

Ψαρουδάκη Μαρίσα Δημοτικό Σχολείο Βαθέος Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 116

Μάθημα : Τα παιδικά μου παιχνίδια

Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2012

Για να μάθουμε και κάτι νέο! Τα επίθετα έχουν εκτός απότρία γένη (αρσενικό, θηλυκό, ουδέτερο) έχουν καιτρεις βαθμούς : τον θετικό, τον συγκριτικό και τον υπερθετικό

Ο θετικός βαθμός εκφράζει μια απλή ιδιότητα του ουσιαστικούΠ.χ. Η Βιβή είναι νέα.

Ο συγκριτικός βαθμός δείχνει ότι ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα σεμεγαλύτερο βαθμό από ένα άλλο

Π.χ. Η Βιβή είναι νεότερη από την ΄Αννα. Ο υπερθετικός βαθμός δείχνει ότι ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα σε πάρα

πολύ μεγάλο βαθμόΠ.χ. Η Βιβή είναι νεότατη.

Τα παραθετικά σχηματίζονται με τις καταλήξεις:

συγκριτικός βαθμός:

-ότερος, παλιότερος

-ότερη παλιότερη

-ότερο παλιότερο

-ύτερος βαθύτερο

-ύτερη βαθύτερη

-ύτερο βαθύτερο

Επίσης τα παραθετικά σχηματίζονται και με τις λέξεις πιο, πολύ, πάρα πολύπ.χ. Ο λύκος είναι πιο άγριος από το σκύλο. Η καμηλοπάρδαλη είναι η πιοψηλή απ’ όλα τα ζώα. Ο ελέφαντας είναι πάρα πολύ βαρύς.

1. Γράφω τα παραθετικά των παρακάτω επιθέτων, μονολεκτικά (δηλαδή με μία λέξη)και περιφραστικά, (δηλαδή με μία φράση) όπως στο παράδειγμα :

2. Σχηματίζω φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική: ο σπόρος – το βαμβάκι = ο σπόρος του βαμβακιού το άνθος – το πορτοκάλι = _____________________________ το βιβλίο – ο μαθητής = _____________________________ η μυρωδιά – ο καφές = _____________________________ τα πράγματα – η κασετίνα = _____________________________ οι πρωτεύουσες – τα κράτη = οι πρωτεύουσες των κρατών το πέταγμα – οι αετοί = _____________________________ η γλύκα – τα σταφύλια = _____________________________ το πότισμα – οι κήποι = _____________________________ τα λάθη – οι ασκήσεις = _______________________________

3. Χρωματίζω με κόκκινο χρώμα τα επίθετα στις λέξεις του πίνακα:

υπερθετικός βαθμός: -ότατος, παλιότατος

-ότατη, παλιότατη

-ότατο παλιότατο

-ύτατος, βαθύτατος

-ύτατη, βαθύτατη

-ύτατο βαθύτατο

Θετικός βαθμός Συγκριτικός βαθμός Υπερθετικός βαθμός

η έξυπνη εξυπνότερη εξυπνότατη

πιο έξυπνη πάρα πολύ έξυπνη

το ελαφρύ

ο τέλειος

η σπουδαία

ο πυκνός

πρόσωπο, χρήσιμο, φωτεινή, ημέρα, αγάπη, ευγενικό,

σοβαρή, χαίρομαι, πετραδάκι, μάλλινο, πέτρινη, φαίνεται,

κούραση, ακούραστος, βιαστικός, χαρά, λάμπω, λαμπερή


Μάθημα : Στη νέα μας γειτονιά Δευτέρα 15 Οκτωβρίου

ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΛΕΞΕΙΣ

Σύνθετες λέξεις είναι οι λέξεις που γίνονται από την ένωση δύο ή περισσότερων λέξεων που ονομάζονται συνθετικά.

α΄ συνθετικό β΄ συνθετικό σύνθετη Π.χ. μπαίνω + βγαίνω μπαινοβγαίνω

Οικογένειες λέξεων

Όλες οι παράγωγες και οι σύνθετες λέξεις που γίνονται από την ίδια απλή λέξη λέγονται συγγενικές λέξεις. Οι συγγενικές λέξεις σχηματίζουν όλες μαζί μια οικογένεια λέξεων. π.χ. Παράγωγες λέξεις Απλή λέξη Σύνθετη λέξη σπιτάκι κουκλόσπιτο σπιταρόνα σπίτι σπιτονοικοκύρης σπιτικός σπιτόγατος σπιτίσιος φτωχόσπιτο

Οικογένεια λέξεων 1.

1. Να χωρίσεις τις λέξεις από το διπλανό πλαίσιο σε οικογένειες

λέξεων.

ψάρεμα,________________________________________________________________________________________________________________________________________

υποθαλάσσιος,_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

γραφείο,_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις με τα παρακάτω συνθετικά:

τρέμει + σβήνει = ____________________________________ μπαίνω + βγαίνω = ____________________________________ κοντός + χοντρός = ____________________________________ ψηλός + λιγνός = ____________________________________ ήλιος + αχτίδα = ____________________________________ άσπρος + μαύρος = ____________________________________ αλυσίδα + δεμένος = ____________________________________ φίλος + ζώο = ____________________________________ όροφος + διαμέρισμα = ____________________________________

3. Διάλεξε 3 λέξεις από την πάνω άσκηση και κάνε προτάσεις στη

δίπλα σελίδα. Ε δεν είναι και τόσο

δύσκολα…

θαλασσινός, συγγραφέας, ψαράδικο, ακροθαλασσιά,

ψαρόσουπα, γραφή, ψαραγορά, γράφω,

περιγραφή, λιμνοθάλασσα, ψαρόβαρκα, θαλασσοπούλι,

ψαράς, γράμμα, παραθαλάσσιος,

παράγραφος


Μάθημα : Επαναληπτικές ασκήσεις 2ης Ενότητας Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2012

1. Συμπληρώνω το σωστό –ι, -η, -οι και τόνο όπου χρειάζεται: η στροφ__, το σκοιν__, οι δρόμ___, το ταξίδ__, οι άγγελ__, οι μουσικ___, η μουσικ__ , το μολύβ___, η κορυφ___, οι γεωργ___ 2. Συμπληρώνω το σωστό τύπο του βοηθητικού ρήματος είμαι: Φέτος ____________ μαθητής της Γ΄ τάξης. Εσύ ____________ καλή μαθήτρια; Ο Παύλος ______________ έξυπνο αγόρι. Εμείς ______ __________ έτοιμοι για το σχολείο. Εσείς ____________ έτοιμοι; Ο Κώστας και η Αλίκη ______________ καλοί φίλοι.

3. Συμπληρώνω το σωστό τύπο του βοηθητικού ρήματος έχω: Ο Θανάσης _________ ένα καινούριο ποδήλατο. Τι __________ και φωνάζεις; ________ πλύνει τα δόντια μου, μαμά. Τι _____________ να διαβάσουμε για αύριο; Κορίτσια, _________ χρόνο για παιχνίδι; Τα μικρά παιδιά ___________ πολλά παιχνίδι. 4. Συμπληρώνω τα ουσιαστικά της παρένθεσης σε γενική πτώση: Περπατώντας με τη φαντασία μου τις γειτονιές της αρχαίας (Ελλάδα) ____________, συναντώ τα παιδιά (΄Ελληνες) ______________, χωρίς το φόβο (αυτοκίνητα) ________________. Στις πλακόστρωτες αυλές (σπίτια) _________________ μια παρέα σκαλίζει σε ξύλο καράβια, ενώ μια άλλη ασχολείται με την κατασκευή πήλινων (αγγεία) __________ . Το ταξίδι συνεχίζεται και φτάνω στη μέση μιας (αυλή) ____________ όπου συναντώ παιδιά να παίζουν τροχό, στρόβιλο, πεντέλιθα και αστραγάλους, δηλαδή στεφάνι, σβούρα, πεντόβολα και κότσια αντίστοιχα, όπως λέμε σήμερα. Στο τέλος (ταξίδι) _____________ μου παρατηρώ πως η ανάγκη (παιδί) __________ για το παιχνίδι παραμένει ίδια σε κάθε εποχή.

Μάθημα : Επαναληπτικές ασκήσεις 2ης Ενότητας Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2012

1. Συμπληρώνω το σωστό –ι, -η, -οι και τόνο όπου χρειάζεται: η στροφ__, το σκοιν__, οι δρόμ___, το ταξίδ__, οι άγγελ__, οι μουσικ___, η μουσικ__ , το μολύβ___, η κορυφ___, οι γεωργ___ 2. Συμπληρώνω το σωστό τύπο του βοηθητικού ρήματος είμαι: Φέτος ____________ μαθητής της Γ΄ τάξης. Εσύ ____________ καλή μαθήτρια; Ο Παύλος ______________ έξυπνο αγόρι. Εμείς ______ __________ έτοιμοι για το σχολείο. Εσείς ____________ έτοιμοι; Ο Κώστας και η Αλίκη ______________ καλοί φίλοι.

3. Συμπληρώνω το σωστό τύπο του βοηθητικού ρήματος έχω: Ο Θανάσης _________ ένα καινούριο ποδήλατο. Τι __________ και φωνάζεις; ________ πλύνει τα δόντια μου, μαμά. Τι _____________ να διαβάσουμε για αύριο; Κορίτσια, _________ χρόνο για παιχνίδι; Τα μικρά παιδιά ___________ πολλά παιχνίδι. 4. Συμπληρώνω τα ουσιαστικά της παρένθεσης σε γενική πτώση: Περπατώντας με τη φαντασία μου τις γειτονιές της αρχαίας (Ελλάδα) ____________, συναντώ τα παιδιά (΄Ελληνες) ______________, χωρίς το φόβο (αυτοκίνητα) ________________. Στις πλακόστρωτες αυλές (σπίτια) _________________ μια παρέα σκαλίζει σε ξύλο καράβια, ενώ μια άλλη ασχολείται με την κατασκευή πήλινων (αγγεία) __________ . Το ταξίδι συνεχίζεται και φτάνω στη μέση μιας (αυλή) ____________ όπου συναντώ παιδιά να παίζουν τροχό, στρόβιλο, πεντέλιθα και αστραγάλους, δηλαδή στεφάνι, σβούρα, πεντόβολα και κότσια αντίστοιχα, όπως λέμε σήμερα. Στο τέλος (ταξίδι) _____________ μου παρατηρώ πως η ανάγκη (παιδί) __________ για το παιχνίδι παραμένει ίδια σε κάθε εποχή.


Μάθημα : Στη νέα μας γειτονιά Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2012

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

Επιρρήματα είναι άκλιτες λέξεις κοντά στα ρήματα που φανερώνουν τόπο, χρόνο, τρόπο, ποσό, βεβαίωση, άρνηση, δισταγμό. Τα τοπικά επιρρήματα απαντούν στην ερώτηση πού; και δείχνουν τόπο: εδώ, εκεί, αλλού, πάνω, κάτω, μέσα, έξω, μπροστά, πίσω, δεξιά, αριστερά, πλάι, δίπλα, κοντά, μακριά, απέναντι, αντίκρυ κ.ά.

ΟΙ ΠΤΩΣΕΙΣ Τα ονόματα -ουσιαστικά στο λόγο (δηλαδή όταν μιλάμε), παρουσιάζουν διάφορες μορφές, διάφορους τύπους. Οι τύποι αυτοί λέγονται πτώσεις. Αυτές είναι τέσσερις:

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ Με την ονομαστική απαντάμε στην ερώτηση ποιος; τι;

Ο ήλιος φώτιζε τη γη.

ΓΕΝΙΚΗ Με την γενική απαντάμε στην ερώτηση τίνος;

Οι ακτίνες του ήλιου φώτιζαν τη γη.

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ Με την αιτιατική απαντάμε στην ερώτηση ποιον;

Κοιτάζαμε τον ήλιο που βασίλευε.

ΚΛΗΤΙΚΗ Με την κλητική καλούμε, φωνάζουμε κάποιον

Πού κρύφτηκες ήλιε;

1. Να γράψεις τα αντίθετα των επιρρημάτων : Παντού _________________ μέσα _________________

Πάνω _________________ εδώ _________________

Βόρεια _________________ δυτικά _________________

Ψηλά _________________ κοντά _________________

2. Συμπληρώνω τον πίνακα :

Ονομ. ενικού Γεν. ενικού Ονομ. πληθυντ. Γεν. πληθυντ.

ο κανόνας του οι των

ο εργάτης

η γλάστρα της οι των

η ταυτότητα

το ράψιμο του τα των

το φόρτωμα του τα των

3. Συγκρίνω με τα επίθετα των παρενθέσεων στο συγκριτικό βαθμό:

(γευστικός) Το κόκκινο κρασί είναι __________________ από το λευκό.

(δροσερός) Η σημερινή μέρα είναι _________________ από τη χτεσινή.

(φαρδύς) Το παλτό είναι _______________________ από το σακάκι.

(μακρύς) Ο χάρακάς μου είναι _______________ από το χάρακά σου.

(ήσυχος) Η γειτονιά μου είναι _______________ από τη γειτονιά σου.



Επαναληπτικές ασκήσεις για το 2ο κεφάλαιο «Στο σπίτι και στη γειτονιά»

Ημερομηνία : Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2012 Ονοματεπώνυμο : ____________________________________________

1. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω λέξεις και να βάλεις κεφαλαίο το πρώτογράμμα όπου χρειάζεται.

πίσω ελλάδα πόρτα κέρκυρα δευτέρα νοέμβριος ξεχνώ αθηνά νίκος πράσινο παναγιώτης αργυρώ φθινόπωρο ιωάννη αθήνα οδός

2. Συμπληρώνω τα κενά με το σωστό τύπο του ρήματος είμαι στις παρακάτωπροτάσεις.

• Σήμερα ,....................... επιμελητής.• Εσύ πότε ..................... ;• Ο Μενέλαος ...................... μαθητής της τετάρτης τάξης.• Εμείς ............................ έτοιμοι να παίξουμε ποδόσφαιρο.• Εσείς .................. έτοιμοι;• Αυτές ................... αθλήτριες του στοίβου.

3. Διαβάζω τις προτάσεις και συμπληρώνω τη σωστή λέξη. (έχω, έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν)

• Ο Άλκης ....................ένα καινούριο ποδήλατο.• Τι .................. και κλαις;• .................. δέσει τα κορδόνια μου.• Τι .................. να ψωνίσουμε από το βιβλιοπωλείο;• Αναστασία, Γεωργία, .......................... χρόνο για να παίξουμε κυνηγητό;• Τα παιδιά ....................... καινούρια ρούχα.

4. Να γράψεις τα ρήματα από το πλαίσιο στη σωστή στήλη.

κοιμάμαι, αγγίζω, ξύνω, ψήνομαι, αφήνω, ράβω, σκέφτομαι, σκουπίζω, χτενίζομαι, βάφομαι, σηκώνω, πληγώνομαι




5. Ξεχωρίζω τις παρακάτω λέξεις και τις γράφω στις στήλες που ταιριάζουν..( πεύκο, ψηλό, γεράκι, όμορφη, γειτονιά, δρόμος, λευκά, δυνατός)

6. Συμπληρώνω τις καταλήξεις με –με και –μια.

Κάθε πρωί εμείς ξυπνά_____ στις 7.00΄, για να πά_____ στο σχολείο. Εγώ ετοιμάζο_____ πρώτος και κάθο_____ να κάνω επανάληψη στην ορθογραφία. ΄Επειτα ξεκινά_____ όλοι μαζί. Βιάζο_____ να φτάσω στο σχολείο για να παίξω με τους φίλους μου. Στο δρόμο συναντά_____ κι άλλα παιδιά και πηγαίνου_____ παρέα. Καθώς προχωρά____, εγώ σκέφτο_____ ένα ανέκδοτο που θα πω στους συμμαθητές μου. Χαίρο_____ να κάνω τους άλλους να γελούν.

7. Να συμπληρώσεις τα κενά των προτάσεων χρησιμοποιώντας το επίθετο της παρένθεσης στο συγκριτικόαριθμό.

φωτεινός Αυτό το δωμάτιο είναι __________________________ το διπλανό. απαλός Αυτή η κουβέρτα είναι __________________________ τη δική μου. Βαρύ Αυτό το κιβώτιο είναι __________________________ το άλλο.

8. Γράφω τα αντίθετα των επιθέτων:

όμορφος ≠ ____________________ ψηλός ≠ ____________________ άγριος ≠ ____________________ μαλακός ≠ ____________________ παλιός ≠ ____________________ πλούσιος ≠ ____________________ χρήσιμος ≠ ____________________ ακριβός ≠ ____________________

9. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις.

πεζός + δρόμος ___________________ ποντικός + παγίδα ___________________

χελιδόνι + φωλιά ___________________ άσπρο + μαύρο ___________________

ανεβαίνω + κατεβαίνω ________________ μπαλκόνι + πόρτα ___________________

10. Κάνω φράσεις όπως στο παράδειγμα:

Ο βρυχηθμός - το λιοντάρι ο βρυχηθμός του λιονταριού

τα δόντια – ο αγριόχοιρος ____________________________________

το νερό – η πηγή ____________________________________

τα νύχια – ο γύπας ____________________________________

η κάψα – το καλοκαίρι ____________________________________




Διαγώνισμα στο 2ο Κεφάλαιο «Στο σπίτι και στη γειτονιά»

Ημερομηνία : Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2012 Ονοματεπώνυμο : ______________________________________________________ Υπογραφή γονέα : ___________________________________

1. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω λέξεις και να βάλεις κεφαλαίο το πρώτο γράμμα όπου χρειάζεται.

ανάποδα αγγλία κάγκελο ηραίον τετάρτη κόκκινο μιλώ δίας αδύναμος μαρία κυριακή κουτί άνοιξη ιούνιος σάμος παίζει

2. Συμπληρώνω τα κενά με το σωστό τύπο του ρήματος είμαι στις παρακάτω προτάσεις.

Όλη την εβδομάδα θα μείνω στο κρεβάτι γιατί ________ άρρωστος. Ο Παναγιώτης ________ ποδοσφαιριστής. Εσύ πότε θα ________ στη Σάμο; Εμείς ________ καλύτεροι στη Γλώσσα από πέρυσι. Αυτοί ________ πιο γρήγοροι από εμάς. Η δασκάλα είπε ότι εσείς ________ πιο βιαστικοί από εμάς.

3. Να γράψεις τα ρήματα από το πλαίσιο στη σωστή στήλη.

απευθύνομαι, γράφω, μιλάω, βρέχομαι, κλειδώνω, γράφομαι, φανερώνομαι, κρύβομαι, τρέχω, κολυμπάω, γελιέμαι, τραγουδάω


4. Ξεχωρίζω τις παρακάτω λέξεις και τις γράφω στις στήλες που ταιριάζουν..(τραπέζι, ξύλινο, κοπέλα, καρότσι, άρρωστος, πονηρή, επανάληψη, ψηλό)


#2


5. Συμπληρώνω τις καταλήξεις με –με και –μαι.

o Έρχο___ να δού___ μαζί το παιχνίδι.o Πήγα___ όλοι μαζί να δού___ ένα ποδήλατο για το οποίο ενδιαφέρο___o Επειδή εγώ ζαλίζο___ θα ανεβαίνου___ σιγά σιγά.o Δεν βιάζο___ ,γιατί έχου___ ακόμη χρόνο.

6. Να συμπληρώσεις τα κενά των προτάσεων χρησιμοποιώντας το επίθετο τηςπαρένθεσης στο συγκριτικό αριθμό.

όμορφος Αυτή η θέα είναι _________________________ από την κάτω. έντονος Το χρώμα αυτού του τοίχου είναι ________________________ από του απέναντι. νόστιμο Το παστίτσιο της μαμάς μου είναι _______________________ από της γιαγιάς μου.


κοντός ≠ ____________________νόστιμος ≠ ____________________ χαλαρός≠ ____________________κρύος ≠ ____________________ φτηνός ≠ ____________________κοντινός ≠ ____________________ αδύνατος≠ ____________________σκληρός ≠ ____________________


βατράχι + πέδιλο _______________________ άνεμος + μύλος ________________________

πηγαίνω + έρχομαι _______________________ άγριος + κατσίκι ________________________

πλούσιος + παιδί _______________________ κουμπί + τρύπα ________________________

κρυφά+ ακούω _______________________ ψάρι + βάρκα ________________________


η πόρτα - το σπίτι η πόρτα του σπιτιού

το κουδούνισμα - το τηλέφωνο ____________________________________

το όπλο - ο κυνηγός ____________________________________

η ποδιά - η μαγείρισσα ____________________________________

ο θόρυβος - η μηχανής ____________________________________

ο αγώνας - ο γεωργός ____________________________________

το άρωμα - το λουλούδι ____________________________________


Ονοματεπώνυμο ................................................................................................

Κ Υ Ρ Ι Α Ο Ν Ο Μ Α Τ Α Κύρια ονόματα λέγονται τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα ορισμένο

πρόσωπο, ζώο ή πράγμα. Τα κύρια ονόματα έχουν πάντα το πρώτο γράμμα κεφαλαίο. Όλα τα υπόλοιπα ουσιαστικά λέγονται κοινά.

Ο παρακάτω πίνακας θα σε βοηθήσει να αναγνωρίζεις εύκολα τα κύρια ονόματα, έτσι ώστε όταν τα συναντάς να γράφεις το πρώτο τους γράμμα κεφαλαίο. Τα βαφτιστικά και τα οικογενειακά μας ονόματα

Γρηγόρης Βλαχάκης, Πηνελόπη Δημητρα-κοπούλου

Τα ονόματα των ζώων Σπίθας, Βουκεφάλας Τα εθνικά ονόματα Έλληνας, Ισπανός, Γάλλος Τα ονόματα των μηνών Γενάρης, Μάρτιος, Αύγουστος Τα ονόματα των ημερών Δευτέρα, Κυριακή Τα ονόματα των θρησκευτικών και εθνικών γιορτών

Χριστούγεννα, Πάσχα, το Εικοσιένα

Τα ονόματα των αγίων Άγιος Αντώνιος, Αγία Ειρήνη Τα ονόματα έργων τέχνης και λο-γοτεχνίας

“Παρθενώνας”, “Ηνίοχος” [έργα τέχνης] Τα ψηλά βουνά [λογοτεχνία]

Οι τίτλοι βιβλίων Μαθηματικά της φύσης και της ζωής Οι τίτλοι εφημερίδων και περιοδι-κών

Ελευθεροτυπία [εφημερίδα] Αστροναύτης [περιοδικό]

Τα ονόματα οδών, πλατειών, συ-νοικιών

οδός Δυτικής Θράκης, πλατεία Εμπορίου, συνοικία Ομόνοια

Τα ονόματα όλων των γεωγραφικών όρων Ήπειροι -Κράτη Ευρώπη- Γερμανία Νησιά -Νομοί Σαντορίνη- Ν. Δράμας Τοποθεσίες- Πόλεις- Χωριά Θερμοπύλες- Θεσσαλονίκη- Ασπροβάλτα Βουνά- Ποτάμια- Λίμνες Όλυμπος-Στρυμόνας- Κερκίνη Ωκεανοί-Πέλαγα-Θάλασσες Ατλαντικός- Αιγαίο- Μεσόγειος Κόλποι-Χερσόνησοι-Ακρωτήρια Στρυμονικός-Σιθωνία-Ταίναρο ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο παραπάνω πίνακας δεν αποστηθίζεται

Μανόλης Ράντος


Βάζω κεφαλαίο γράμμα όπου πρέπει.

τρίτη 7 οκτωβρίου 2008

Ο κύριος περικλής γεωργίου αποφάσισε να κάνει ένα ταξίδι στην αυστραλία. Εκεί θα συναντήσει κι έναν φίλο του τούρκο, που μένει σε μια συνοικία, που κατοικείται κυρίως από έλληνες. Το σπίτι του βρί-σκεται στην οδό ποσειδώνος 15. Για να γεμίσει τις ώρες του στο ταξίδι, πήρε να διαβάσει το βιβλίο “ο κήπος με τα γεράνια”, και το περιοδικό “ αστροναύτης”.

Σκοπεύει να μείνει εκεί μέχρι τα χριστούγεννα. Στις αρχές του γενάρη θα επιστρέψει στο νησί του την κρήτη. Το σπίτι του είναι απέ-ναντι από την εκκλησία του αγίου αντωνίου, κοντά στην πλατεία ε-λευθερίας.



Ονοματεπώνυμο ...........................................................................................

Ρ Η Μ Α Τ Α Π Ρ Ο Σ Ω Π Α – Α Ρ Ι Θ Μ Ο Ι

Τα ρήματα κλίνονται, δηλαδή αλλάζουν μορφή.

π.χ. γράφω, γράφεις, γράφει, γράφουμε, γράφετε, γράφουν

Τα ρήματα έχουν ενικό και πληθυντικό αριθμό [παίζω, παίζουμε] και αναφέρονται στα τρία πρόσωπα του λόγου:

[ πρώτο { εγώ – εμείς }, δεύτερο{ εσύ – εσείς }, τρίτο { αυτός, ή ,ό - αυτοί, ές, ά }] Μαθαίνω να κλίνω τα βοηθητικά ρήματα είμαι και έχω στους δύο αριθμούς

και στα τρία πρόσωπα.


α΄ πρόσωπο εγώ είμαι εγώ έχω β΄ πρόσωπο εσύ είσαι εσύ έχεις γ΄ πρόσωπο αυτός, ή, ό είναι αυτός, ή, ό έχει


α΄ πρόσωπο εμείς είμαστε εμείς έχουμε β΄ πρόσωπο εσείς είστε εσείς έχετε γ΄ πρόσωπο αυτοί, ές, ά είναι αυτοί, ές, ά έχουν

Συμπληρώνω τον πίνακα όπως είναι πάνω και μαθαίνω να τον λέω απ’ έξω.


α΄ πρόσωπο β΄ πρόσωπο γ΄ πρόσωπο


α΄ πρόσωπο β΄ πρόσωπο γ΄ πρόσωπο

Συμπληρώνω τις προτάσεις με το ρήμα είμαι, στην κατάλληλη μορφή.

Μανόλης Ράντος Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 127

- Παππού πού ____________ ; - Αγόρι μου, _____________ στον κήπο και ποτίζω τις τριανταφυλλιές. - Η γιαγιά πού ____________ ; - Πήγε στο φαρμακείο να αγοράσει τα φάρμακά της. - Παππού, τώρα που _________________ μαζί στον κήπο, θα μου δείξεις

πώς κόβεις τα τριαντάφυλλα χωρίς να σε πληγώνουν τ’ αγκάθια; - Παιδί μου, θα στο δείξω όταν θα είσαι μαζί με τη Λένα. Θέλω να

____________ και οι δύο μαζί.


Ονοματεπώνυμο …………………………………………………………….

1. Συμπληρώνω τις καταλήξεις που λείπουν

Εγώ όταν ακού… τον εθνικό ύμνο, στέκομ… ακίνητος. Εσύ όταν γράφ….., να προσέχ….. μην κάν….. λάθη. Όταν παίζουμ…, τηρούμ… τους κανόνες. Στην προσευχή στεκόμαστ… ήσυχοι και προσευχόμαστ… . Το χειμώνα όταν κοιμάστ…., να σκεπάζεστ…. καλά. Τα ρούχα που λερώνοντ…., πλένοντ…. στο πλυντήριο. Η μικρή μας Λίνα όλη μέρα παίζ… και χορεύ… . Η μαμά είπε: Να ντύνεσ…. και να λούζεσ…. μόνος. Μεγάλωσες πια. Ο μαθητής κουράζετ…. με τα πολλά διαβάσματα.

2. Στο παρακάτω κείμενο υπογραμμίζω τα επίθετα και τρία από αυτά τα γράφωστα τρία γένη στον πίνακα που ακολουθεί.

Στην πλατεία του χωριού ένας γέρικος πλάτανος ρίχνει τη σκιά του. Δίπλα του μια πέτρινη βρύση δροσίζει τους κατοίκους του χωριού. Ο καφετζής σερβίρει δροσερά ποτά. Οι πελάτες κουβεντιάζουν καθισμένοι στις αναπαυτικές πολυθρό-νες. Παραδίπλα οι γυναίκες κεντούν όμορφα κεντήματα.


3. Διορθώνω το κείμενο γράφοντας κεφαλαίο το πρώτο γράμμα στα κύρια ονό-ματα.

Την τρίτη θα πάω στην παρέλαση. Θα είναι μαζί μου ο γιάννης και η χρυ-σάνθη. Γιορτάζει η πατρίδα μας η ελλάδα που πολέμησε με τους ιταλούς. Η παρέ-λαση θα γίνει στην οδό μεραρχίας. Μετά θα πάμε στο χωριό λιθότοπο για φαγητό. Είναι δίπλα στη λίμνη κερκίνη. Στη διαδρομή θα διαβάζω το καινούριο μου βιβλίο «τα δάκρυα της περσεφόνης».



4. Υπογραμμίζω τα ουσιαστικά που είναι σε γενική πτώση, τα γράφω στον αριθ-μό που πρέπει και συμπληρώνω τον άλλον αριθμό.

Το χειμώνα οι κορυφές των βουνών είναι χιονισμένες. Το νερό της πηγής είναι παγωμένο. Πουθενά δεν ακούγονται τα χτυπήματα του ξυλοκόπου. Ο αέρας σφυρίζει ανάμεσα στα κλαδιά των δέντρων. Οι φωλιές των πουλιών είναι άδειες. Κάπου κάπου ακούγεται το ουρλιαχτό του λύκου.

5. Συλλαβίζω τις παρακάτω λέξεις.

θάλασσα, κόκκινος, συλλογή, δισέγγονο, παππούς, Σέρρες, Θεσσαλονίκη

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


χαζός-γελώ ………………………. κρυφός-ακούω ……………………….. μικρός-πράγματα ………………………. σιγά-τραγουδώ ……………………. πλούσιος-παιδί ………………………… μακρύς-στενός ……………………… 7. Στις προτάσεις που ακολουθούν υπάρχουν ρήματα στην ενεργητική και πα-θητική φωνή. Τα βρίσκω και βάφω με κόκκινο χρώμα της ενεργητικής και πρά-σινο χρώμα της παθητικής φωνής.

Όταν παίζω ποδόσφαιρο και κουράζομαι, στέκομαι για λίγο στον ίσκιο, πίνω λίγο νερό και ξαναμπαίνω στο παιχνίδι.

Το μεσημέρι ξαπλώνω στο κρεβάτι μου και σηκώνομαι στις πέντε η ώρα.

Στο σχολείο έρχομαι στις οχτώ το πρωί και φεύγω στη μία και τέταρτο το μεσημέρι.

ενικός αριθμός πληθυντικός αριθμός



Ονοματεπώνυμο .........................................................................

Ο Ι Φ Ω Ν Ε Σ Τ Ω Ν Ρ Η Μ Α Τ Ω Ν

Τα ρήματα έχουν δύο φωνές: Την ενεργητική φωνή και την παθητική

φωνή.

Στην ενεργητική φωνή βρίσκονται τα ρήματα που στο α΄ πρόσωπο του ενεστώτα τελειώνουν σε –ω.

π.χ. Εγώ χτενίζω. Εγώ κουνώ. Εγώ κουρεύω.

Στην παθητική φωνή βρίσκονται τα ρήματα που στο α΄ πρόσωπο του ενεστώτα τελειώνουν σε –μαι.

π.χ. Εγώ χτενίζομαι. Εγώ κουνιέμαι. Εγώ κουρεύομαι. Ο Ι Χ Ρ Ο Ν Ο Ι Τ Ω Ν Ρ Η Μ Α Τ Ω Ν Οι χρόνοι των ρημάτων φανερώνουν πότε γίνεται κάτι ( τώρα, πριν,

μετά) και για πόσο χρόνο γίνεται (συνέχεια, για μια στιγμή).

Ε ν ε σ τ ώ τ α ς Ο ενεστώτας φανερώνει ότι κάτι γίνεται τώρα .

π.χ. Ο Θανάσης κουρεύει το χόρτο. Η Μαρία λούζεται. [τώρα]

Ε Ν Ε Σ Τ Ω Τ Α Σ Ενεργητική φωνή Παθητική φωνή


α΄ πρόσωπο εγώ πλένω εγώ πλένομαι β΄ πρόσωπο εσύ πλένεις εσύ πλένεσαι γ΄ πρόσωπο αυτός, ή, ό πλένει αυτός, ή, ό πλένεται


α΄ πρόσωπο εμείς πλένουμε εμείς πλενόμαστε β΄ πρόσωπο εσείς πλένετε εσείς πλένεστε γ΄ πρόσωπο αυτοί, ές, ά πλένουν αυτοί, ές, ά πλένονται


Κλίνω κι εγώ τον ενεστώτα του λούζω-λούζομαι.

Ε Ν Ε Σ Τ Ω Τ Α ΣΕνεργητική φωνή Παθητική φωνή


α΄ πρόσωπο εγώ εγώ


γ΄ πρόσωπο αυτός, ή, ό αυτός, ή, ό



β΄ πρόσωπο εσείς εσείς γ΄ πρόσωπο

αυτοί, ές, ά αυτοί, ές, ά

Η Ο Ρ Θ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α Τ Ο Υ Ε Ν Ε Σ Τ Ω Τ Α

Π Ρ Ο Σ Ε Χ Ω : Στο ε μ ε ί ς και στο ε σ ε ί ς βάζω πάντα – ε – [ έψιλον ]

εμείς παίζουμε, εμείς γυρίζουμε, εμείς κρυβόμαστε, εμείς καθόμαστε

εσείς παίζετε, εσείς γυρίζετε, εσείς κρύβεστε, εσείς κάθεστε [έψιλον]

Σε όλα τα ρήματα και σε όλους τους χρόνους τις καταλήξεις –εις και –ει , τις γράφω πάντα με –ει. [έψιλον γιώτα]

π.χ. παίζεις, παίζει, γυρίζεις, γυρίζει, μαθαίνεις, μαθαίνει

Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώνω σωστά τις καταλήξεις.

Κάθε πρωί πίνουμ___ γάλα και τρώμ___ μία φέτα ψωμί. Εγώ όταν παίζ__ , προσέχ__ μην πέσ___ και χτυπήσ__ . Το χειμώνα, όταν κοιμάμ___ , σκεπάζομ___ με δυο κουβέρτες. Το καλοκαίρι δροσιζόμαστ___ , κάνοντας βουτιές στη θάλασσα. Μην κρύβεστ___ σε επικίνδυνες κρυψώνες. Ο σκύλος γαβγίζ___ και η γάτα νιαουρίζ___ . Μη φοβάσ___ τα δύσκολα. Να θυμάσ___ την επιτυχία. Ο παππούς κάθετ___ στην πολυθρόνα και ξεκουράζετ___ . Εσύ όταν προσέχ ____ δύσκολα κάν____ λάθος.


Ονοματεπώνυμο ..................................................................................................

Γ Ε Ν Ι Κ Η Π Τ Ω Σ Η Για να βρούμε το ουσιαστικό που βρίσκεται σε Γ ε ν ι κ ή πτώση, ρωτάμε ποιανού - ποιανής - τίνος για τον ενικό αριθμό και ποιανών - τίνων για τον πληθυντικό αριθ-μό. π.χ. Η αυλή του σχολείου είναι πεντακάθαρη. [ ποιανού; ] του σχολείου [ Γενική ] Η σκούπα της καθαρίστριας χάλασε. [ ποιανής; ] της καθαρίστριας [ Γενική ]

Τα πρόσωπα των μαθητών είναι χαρούμενα. [ τίνων; ] των μαθητών [ Γενική ]

Τ α ά ρ θ ρ α τ η ς γ ε ν ι κ ή ς

ΓΕΝΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΑΡΣΕΝΙΚΟ του των

ΘΗΛΥΚΟ της των

ΟΥΔΕΤΕΡΟ του των

Στο παρακάτω κείμενο υπογραμμίζω τα ουσιαστικά που είναι σε πτώση γενική και στη συνέχεια τα τοποθετώ στον πίνακα, στη θέση που πρέπει.

Τ Ο Φ Θ Ι Ν Ο Π Ω Ρ Ο

Πέρασαν οι μέρες του καλοκαιριού. Ήρθαν οι μέρες του φθινοπώ-ρου. Οι αυλές των σχολείων γέμισαν χαρούμενες φωνές. Οι τσάντες των μαθητών γεμάτες με βιβλία και τετράδια. Το πράσινο της φύσης άρχισε να κιτρινίζει. Τα φύλλα των δέντρων αργοπεθαίνουν. Η διάρκεια της μέ-ρας μίκρυνε. Οι φωλιές των χελιδονιών είναι άδειες. Το νερό της βροχής ξεδιψά το διψασμένο χώμα. Ο τρύγος των αμπελιών ξεκίνησε. Η κούραση του γεωργού περισσεύει. Οι κόποι των προσπαθειών του θα πληρωθούν.

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ


Ξαναγράφω τα ζευγάρια των ουσιαστικών, βάζοντας το δεύτερο ουσιαστι-κό στη γενική, στον αριθμό που βρίσκεται. Με βοηθά το παράδειγμα.

η πόρτα - το σπίτι η πόρτα του σπιτιού η χαίτη - τα άλογα η χαίτη των αλόγων το κουδούνισμα - το τηλέφωνο ................................................................... το όπλο - ο κυνηγός ................................................................... η ποδιά - η μαγείρισσα ................................................................... ο θόρυβος - οι μηχανές ................................................................... ο αγώνας - οι γεωργοί ................................................................... το άρωμα - τα λουλούδια ................................................................... Γράφω τα αντίθετα.

κρύος ............................. ωραίος ............................... λύπη ............................... ευτυχία ............................... μέσα .............................. αργά ............................... Δημιουργώ σύνθετες λέξεις.

Το [Σάββατο και Κυριακή] ................................................ θα πάμε εκδρομή στο χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά.

Η ελληνική σημαία είναι [γαλανή και λευκή] .................................................... .

Η μητέρα βάζει στο τραπέζι τα [μαχαίρια και πιρούνια] ................................... .

Στη γειτονιά μας έχουμε έναν [παιδί και τόπος] ........................................... και παίζουμε τρελά παιχνίδια.

Τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια [ανάβουν και σβήνουν] ................................... .


Ονοματεπώνυμο ....................................................................................

Ε Π Ι Θ Ε Τ Α Οι λέξεις που περιγράφουν τα ουσιαστικά και μας δίνουν πληροφορίες για αυτά, λέγονται επίθετα.

Ένας λαμπερός ήλιος έδιωξε τα γκρίζα σύννεφα και φώτισε τη μαύρη ά-σφαλτο στους μεγάλους δρόμους της όμορφης πόλης.

Τα επίθετα έχουν τρία γένη: το αρσενικό, το θηλυκό και το ουδέτερο. π.χ. ο λαμπερός, η λαμπερή, το λαμπερό

Τα επίθετα έχουν: ενικό και πληθυντικό αριθμό. π.χ. ο όμορφος - οι όμορφοι, η όμορφη - οι όμορφες, το όμορφο - τα όμορφα Υπογραμμίζω τα επίθετα του παρακάτω κειμένου και στη συνέχεια σχη-ματίζω τα τρία γένη στον πίνακα που ακολουθεί. Ο παππούς μου και η γιαγιά μου ζουν σε ένα ορεινό χωριό. Έχουν ένα πέτρινο σπίτι με μεγάλη αυλή. Στην αυλή κακαρίζουν κοτούλες με πολύχρωμα φτερά. Τις συνοδεύει ένας καμαρωτός κόκορας με φουντωτή ουρά. Δίπλα από το σπίτι υπάρχει ένας πλούσιος λαχανόκηπος. Εκεί βρίσκεις κατακόκκινες ντομάτες, πράσινες πιπεριές, τρυφερά φασολάκια, δροσερά αγ-γουράκια, μακρόστενες μελιτζάνες, νόστιμα καρότα και ότι άλλο φανταστεί ο νους σου.

Α Ρ Σ Ε Ν Ι Κ Ο Θ Η Λ Υ Κ Ο Ο Υ Δ Ε Τ Ε Ρ Ο ο ορεινός η ορεινή το ορεινό



2η Ενότητα

Α. κύρια ονόματα

1. Να συμπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω προτάσεις,χρησιμοποιώντας τις λέξεις που είναι στην παρένθεση.(Όμηρος, Όλυμπος, Χριστούγεννα, Τήνος, Δεκέμβριος, Πάσχα,Ελλάδας, Κρήτη, Σεπτέμβρη, Δευτέρα, Οδύσσεια, Ιλιάδα,Σάββατο, Κυριακή, Τα ψηλά βουνά)

• Η μέρα που άρχισαν τα μαθήματα ήταν η 11η …………………• Τα ………………………………. και το …………………………. είναι οι

μεγαλύτερες γιορτές της χριστιανοσύνης.• Ο …………………………………. Είναι το ψηλότερο βουνό της

………………………………. .• Ο ……………………………….. έγραψε την ……………………………….

και την ……………………………….., που αναφέρονται στοντρωικό πόλεμο και στην περιπλάνηση του Οδυσσέα.

• Αρχίζουν τα πρωτοβρόχια το ……………………………………………• Η ……………………………… είναι το νησί της Μεγαλόχαρης.• Η ………………………………….. είναι το μεγαλύτερο νησί της

…………………… .• Το …………………………. Και η …………………………. Είναι οι

αγαπημένες μου μέρες.• Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου έγραψε ……………………………………

………………………………………………… .

2. Να ξαναγράψεις το παρακάτω κείμενο, αφού κάνεις κεφαλαίοό,τι χρειάζεται.

μια παρασκευή του οκτώβρη η παρέα μου: ο κώστας, η άννα, η λένα και ο παντελής ξεκινήσαμε το πρωί για ένα ταξίδι από την αθήνα για την καβάλα, την όμορφη πόλη της μακεδονίας. το μεσημέρι κάναμε στάση στην κοιλάδα των τεμπών και μετά συνεχίσαμε για θεσσαλονίκη. αργά το απόγευμα φτάσαμε στην όμορφη καβάλα. ήταν μια αξέχαστη εκδρομή!

Παπαζήσης Χρήστος


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Β. Βοηθητικά ρήματα είμαι και έχω

3. Να κυκλώσεις τα ρήματα στον παρακάτω διάλογο.

Ο Δημήτρης και η οικογένειά του μετακόμισαν στο δικό τους σπίτι. Δίπλα σ΄αυτό είναι το καινούριο του σχολείο.

Την πρώτη μέρα στο σχολείο γνώρισε τους συμμαθητές του και τη δασκάλα του.

Δασκάλα: Παιδιά, να σας γνωρίσω τον καινούριο σας συμμαθητή. Τον λένε Δημήτρη. Από πού είσαι;

Δημήτρης: Είμαι από την Κρήτη.

Αντωνία: Και εγώ, κυρία, είμαι από την Κρήτη!

Δασκάλα: Έχεις αδέρφια;

Δημήτρης: Έχω μια αδερφή και έναν αδερφό.

Δασκάλα: Μίλησέ μας για το νησί σου, Δημήτρη.

Δημήτρης: Είναι το μεγαλύτερο νησί της πατρίδας μας. Έχει όμορφες παραλίες και γραφικά χωριά. Έχουμε άφθονα γεωργικά προιόντα και



είμαστε πολύ φιλόξενοι άνθρωποι. Εσείς, κυρία, από πού είστε; Έχετε αδέρφια;

Δασκάλα: Γεννήθηκα και μένω στην Αθήνα, αλλά οι γονείς μου είναι από τη Θεσσαλονίκη και μένουν εκεί. Έχουν ένα υπέροχο σπίτι. Έχω κι έναν αδερφό που μένει κι αυτός εκεί.

4. Να συμπληρώσεις τα κενά με το σωστό τύπο του ρήματος είμαιστις παρακάτω προτάσεις.

• Φέτος, …………………… μαθητής της τρίτης τάξης.• Εσύ …………………………… μαθητής;• Ο Παύλος …………………………. μαθητής.• Εμείς …………………………… έτοιμοι για εκδρομή.• Εσείς πότε θα ………………….. έτοιμοι;• Αυτοί …………………. μια μεγάλη παρέα.

5. Να διαβάσεις τις προτάσεις και να συμπληρώσεις τη σωστή λέξη.(έχω, έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν)

• Ο Θανάσης ………………………………….. ένα καινούριο παλτό.• Τι ………………………. και φωνάζεις;• ……………………………. πλύνει τα δόντια μου.• Τι ………………………… να ψωνίσουμε από τη λαϊκή αγορά;• Νίκη, Μαρία, …………………………. χρόνο για παιχνίδι;• Τα παιδιά …………………….. καινούρια βιβλία.

6. Να αντιστοιχίσεις τις προτάσεις με τη σημασία τους, προσέχονταςτη σημασία του ρήματος είναι στις προτάσεις.

Είμαι από την Καλαμάτα. • • Τι συμβαίνει σήμερα και δενείσαι στις καλές σου;



Η γόμα είναι του Πέτρου. • • Πιστεύω ότι πρέπει να επισκεφτείς το γιατρό.

Ποιος είναι για εξέταση; • •Ποιανού είναι η σειρά να εξεταστεί;

Είμαι της γνώμης να πας • • Κατάγομαι από την Καλαμάτα.

στο γιατρό.

Τι είναι και είσαι σήμερα • • Η γόμα ανήκει στον Πέτρο.

κακόκεφη;

Γ. Ρήματα ενεργητικής και παθητικής φωνής σε χρόνο ενεστώτα (-ω, -μαι)

7. Να χωρίσεις τα ρήματα του κειμένου σε αυτά που τελειώνουν σε –ω και σε αυτά που τελειώνουν σε –μαι.

Η Άννα έχει μια μικρή αδερφή. Της αρέσει να βοηθάει τη μητέρα της στις δουλειές του σπιτιού και να φροντίζει την αδερφή της. Όταν έχει ελεύθερο χρόνο, γράφει στο ημερολόγιό της. Να τι έγραψε μια μέρα:

«μου αρέσει να βοηθάω τη μητέρα μου στις δουλειές του σπιτιού, όταν έχω ελεύθερο χρόνο. Η μικρή μου αδερφή όμως κουράζει πολύ τη μαμά μου, γιατί συνέχεια κρύβει πράγματα στα ντουλάπια της κουζίνας και ύστερα κρύβεται και αυτή πίσω από τις κουρτίνες.

Η ώρα του μπάνιου είναι η αγαπημένη μας. Μερικές φορές λούζομαι πρώτη εγώ και μετά λούζω την αδερφή μου. Η μητέρα μου λέει να προσέχουμε στο μπάνιο, για να μην γλιστρήσουμε και χτυπήσουμε. Ύστερα στεγνώνω και χτενίζω τα μαλλιά της και μετά χτενίζομαι και εγώ.



Η πιο δύσκολη στιγμή είναι η ώρα του ύπνου. Διαβάζω ένα βιβλίο στην αδερφούλα μου, την κοιμίζω και ύστερα κοιμάμαι και εγώ».

-ω: …………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

-μαι: ………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

8. Να συμπληρώσεις τις καταλήξεις των ρημάτων σε –αι και –ε.

σκουπίζομ.. σκουπίζουμ..

χτενίζομ.. χτενίζουμ..

εγώ πλένομ.. εμείς πλένουμ..

βρέχομ... βρέχουμ..

δροσίζομ.. δροσίζουμ..



9. Να συμπληρώσεις τις καταλήξεις των ρημάτων με –αι και –ε στις παρακάτω προτάσεις.

Εγώ πλένομ.. και ντύνομ… μόν.. μου.

Εμείς τρέχουμ… γρήγορα στην αυλή.

Εμείς ντύνουμ… και χτενίζουμ…. τα αδέρφια μας.

Πάντα πλένουμ… τα χέρια μας πριν από το φαγητό.

Το απογευμα παίζουμ… στην αυλή.

ΕΠΙΘΕΤΑ

10. Να υπογραμμίσεις τα επίθετα του κειμένου. Ύστερα να τα γράψεις μαζί με το ουσιαστικό που προσδιορίζουν.

Πήραμε το στενό δρομάκι για το ψηλό βουνό. Στο δρόμο μας συναντήσαμε ένα κατάλευκο εκκλησάκι. Γύρω του γέρικα πλατάνια και σ΄ ένα απ΄ αυτά η μικρή καμπάνα που είχε σταματήσει να χτυπάει από καιρό.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

11. Να γράψεις στα παρακάτω επίθετα τα αντίθετά τους.

όμορφος …………………….... ψηλός …………………..

άγριος …………………………… μαλακός ………………..

παλιός ………………………….. πλούσιος ……………….

κακός ……………………………. ακριβός …………………



12. Να πάρεις από κάθε κύκλο ένα επίθετο και ένα ουσιαστικό και να φτιάξεις δικές σου προτάσεις.

…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

13. Μπορείς να σχεδιάσεις και να χρωματίσεις όσα λένε οι προτάσεις;

Μέσα στο πράσινο, γυάλινο βάζο

υπάρχουν δύο ροζ τριαντάφυλλα

και τρία κόκκινα γαρίφαλα.

Ουσιαστικά

θάλασσα, ναός, σπουργίτι, άνεμος, φαγητό, ήλιος

Επίθετα

γαλανή, καυτός, αρχαίος, νόστιμο, νηστικό, δυνατός

Ξεκίνησες με κεφαλαίο; Τελείωσες με τελεία;





ΟΝΟΜΑ:________________________________________________________

ΚΥΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ Τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα λέγονται

κύρια ονόματα. Τα κύρια ονόματα γράφονται με κεφαλαίο το αρχικό γράμμα. Κύρια ονόματα είναι: τα ονόματα των ανθρώπων

π.χ. Λεωνίδας, Δήμητρα, Παπαδόπουλος τα ονόματα των ημερών και των μηνών

π.χ. Τρίτη, Κυριακή. Μάρτιος, Ιούλιος τα ονόματα των γιορτών

π.χ. Χριστούγεννα, Πάσχα, Θεοφάνεια, Άγιος Δημήτριος τα ονόματα των χωρών, των πόλεων, και των δρόμων

π.χ. Ελλάδα, Αθήνα, Ηράκλειο, Ερμού, Τσιμισκή τα εθνικά ονόματα

π.χ. Έλληνας, Άγγλος, Κερκυραίος αλλά ελληνικός, αγγλικός (επίθετα)

τα ονόματα των νησιών, των βουνών, των ποταμών και των λιμνών π.χ. Κρήτη, Ρόδος, Όλυμπος, Αξιός, Βόλβη

τα ονόματα των έργων τέχνης και των λογοτεχνικών έργων π.χ. Παρθενώνας, Λευκός Πύργος, Άξιον Εστί, Ο μικρός πρίγκιπας

οι λέξεις Θεός. Χριστός, Παναγία και τα συνώνυμά τους: Πανάγαθος. Μεγαλόχαρη, Παντοδύναμος κτλ.

1. Να βρεις στο παρακάτω κείμενο τα κύρια ονόματα και να τα ξαναγράψεις μεκεφαλαίο.Το περασμένο σαββατοκύριακο ο κύριος ανέστης παπαγιάννης πήγε στηθεσσαλονίκη. Μαζί του ταξίδεψαν η γυναίκα του, η κυρία στέλλα, και τα δυο παιδιάτους, ο τίμος και η μαρίνα. Έμειναν σ’ ένα ξενοδοχείο στο κέντρο της πόλης.Έκαναν τα ψώνια τους στην οδό ερμού, περπάτησαν κατά μήκος του λιμανιού,απόλαυσαν τον καφέ τους στην πλατεία αριστοτέλους και έβγαλαν φωτογραφίες τοάγαλμα του μεγάλου αλεξάνδρου. Επέστρεψαν στην αθήνα το βράδυ της κυριακής.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Να συμπληρώσεις στις παρακάτω λέξεις τα πρώτα γράμματα που λείπουνμε κεφαλαία ή με μικρά.Η Ελλάδα φημίζεται για την ελληνική φέτα. Το __ατρινό καρναβάλι είναι το πιο γνωστό απ’ όλα. Το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας είναι ο __ειραιάς.Η __σία είναι η μεγαλύτερη ήπειρος του κόσμου. Για να φας __ινέζικα φαγητά δεν είναι απαραίτητο τα ταξιδέψεις στην __ίνα. Το __άββατο θα παρακολουθήσουμε στο __έγαρο __ουσικής τη φιλαρμονική

ορχήστρα της __ωσίας.

Πρέπει να

θυμάμαι,,,

ΠΑΛΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 144

ΤΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ ΕΙΜΑΙ ΚΑΙ ΕΧΩ Τα ρήματα είμαι και έχω λέγονται βοηθητικά, γιατί μας βοηθούν να σχηματίσουμε τον παρακείμενο, τον υπερσυντέλικο και το συντελεσμένο μέλλοντα.

Κλίση βοηθητικών ρημάτων είμαι και έχω

1. Να ξαναγράψεις την παρακάτω πρόταση σε όλα τα πρόσωπα του ενικού καιτου πληθυντικού αριθμού. Δεν έχω πυρετό, αλλά είμαι άρρωστος. ……………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………..

2. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις στο ίδιο πρόσωπο του άλλουαριθμού.α. Αυτοί είναι φίλοι μας. ………………………………………………………………. β. Έχουν πρόβλημα με τα παιδιά τους. ………………………………………………………………. γ. Είμαστε έτοιμοι να φύγουμε. ………………………………………………………………. δ. Δεν έχω να θυμάμαι τίποτα από αυτόν. ………………………………………………………………. ε. Έχετε λίγο χρόνο να σας μιλήσω;

………………………………………………………………..

Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Να σχηματίσεις προτάσεις βάζοντας τις λέξεις στη σωστή σειρά. πολύ, πατάτες, Της, οι, αρέσουν, τηγανητές ……………………………………………………………………….. αγόρασαν, παιδιά, τη, ένα, Τα, δώρο, για, μητέρα ……………………………………………………………………….. ζημιές, Πολλά, το, έπαθαν, από, σεισμό, σπίτια ……………………………………………………………………….. από, σπίτι, είναι, Το, εδώ, της, μακριά, Φανής ……………………………………………………………………….. μαραγκός, τη, Ο, επισκευάζει, καρέκλα, σπασμένη

………………………………………………………………………..

Ενικός αριθμός α΄ πρόσωπο εγώ είμαι εγώ έχω β΄ πρόσωπο εσύ είσαι εσύ έχεις γ’ πρόσωπο αυτός, -ή, ό είναι αυτός έχει

Πληθυντικός αριθμός α΄ πρόσωπο εμείς είμαστε εμείς έχουμε β΄ πρόσωπο εσείς είστε εσείς έχετε γ’ πρόσωπο αυτός, -ή, ό είναι αυτοί έχουν

ΠΑΛΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 145

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΘΕΜΑ: Γράφω σε μορφή ημερολογίου για μια μέρα που δεν θα ξεχάσω ποτέ.

Μορφή έκθεσης

(ημερομηνία)

Αγαπητό μου ημερολόγιο,

δε θα ξεχασω ποτέ την ημέρα που............................................................ ....................................................................................................................... ..................................................................................................................... ...................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... .................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ...................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ...................................................................................................................... Ο/Η παντοτινός/ή σου φίλος/η (το όνομά σου)

Να σκεφτώ και να γράψω:

• Πότε έγινε; Με ποιους ήμουν; • Πώς ένιωσα; Θα ήθελα να

ξαναζήσω εκείνη την ημέρα;

Αραμπατζιδου Χριστίνα-Λυδία Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 146

ΙΑ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΠΑΦΟΥ

Δάσκαλοι : Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Νικολάου Χριστιάνα

Θέμα : ΓΛΩΣΣΑ

Τάξη : Γ΄

Αριθμός Παιδιών : 23 Τρόπος Εργασίας : Tα παιδιά θα εργαστούν σε ομάδες, σε ζευγάρια στον Η.Υ. και ατομικά για την εκτέλεση των ασκήσεων του κειμένου.

ΜΑΘΗΜΑ

ΕΙΔΗ ΛΟΓΟΥ

ΕΙΔΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Κείμενο : Η φίλη μας η Αργυρώ Χρόνος διδασκαλίας : 6 διδακτικές ώρες (3 80΄)

Αφηγηματικά Περιγραφικά Εικόνες, για να εντοπίσουν μερικά από τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν καθημερινά τα παιδιά με ειδικές ικανότητες

Καταλήξεις ρημάτων Κλίση ρημάτων (ενεργητικά και παθητικά) Σύνθετες λέξεις Αντίθετες λέξεις

ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ « Η φίλη μας η Αργυρώ »

Στόχοι

Τα παιδιά: 1. Να αντιλαμβάνονται πόσο όμοιοι και πόσο ξεχωριστοί είναι, σε σύγκριση με

τα παιδιά με κινητικά προβλήματα αλλά και με τους ίδιους.

2. Να γράφουν σωστά τις καταλήξεις των ρημάτων

3. Να διακρίνουν τα ρήματα σε ενεργητική και παθητική φωνή (- ω, - μαι).

4. Να κλίνουν ρήματα (ενεργητικά και παθητικά) στην οριστική.

5. Να δημιουργούν λέξεις με δύο συνθετικά.

6. Να δραστηριοποιηθούν ως προς την ευαισθητοποίηση των συνανθρώπων τους

και να προτείνουν τρόπους διευκόλυνσης των ατόμων με κινητικά

προβλήματα.

7. Να φέρονται με σεβασμό απέναντι στα παιδιά με κινητικά προβλήματα.

8. Να εκφράζουν τα συναισθήματά τους.

9. Μέσα από την παρατήρηση εικόνων να κατανοήσουν τη σημασία λέξεων και

να παράγουν κείμενο χρησιμοποιώντας τις λέξεις χασκογελώ, κρυφογελώ και

περιγελώ.



Δάσκαλοι : Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Νικολάου Χριστιάνα Διδακτικός

χρόνος

ΠΟΡΕΙΑ – ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ - ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ &

ΥΛΙΚΑ

1Ο 40λεπτο Κατανόηση και επεξεργασία κειμένων:

Αφόρμηση: Σχολιασμός και συζήτηση με βάση τις εικόνες του

κειμένου

Ερωτήσεις: 1) Το πρόβλημα που έχει η Αργυρώ την εμποδίζει να κάνει

τις δραστηριότητες που απεικονίζονται;

2) Πώς θα περιγράφατε το πρόσωπο της Αργυρώς;

Ανάγνωση του κειμένου από το δάσκαλο

Ερωτήσεις που αποσκοπούν στην επεξεργασία και κατανόηση του

κειμένου, όπως:

Ακολουθούν ερωτήσεις όπως «εσύ πότε κάνεις αυτές τις

δραστηριότητες;» ή «εσύ πότε αισθάνεσαι έτσι;».

• Ποιες εικόνες σου άρεσαν από το κείμενο;

• Γιατί ο συγγραφέας επαναλαμβάνει συνέχεια το όνομα της

Αργυρώς; (το σημαντικό σε κάποιο άνθρωπο είναι ο ίδιος ο

άνθρωπος, όχι κάποιο πρόβλημα που έχει).

• Πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε στα παιδιά με ειδικές ανάγκες;

(όπως θα θέλαμε να συμπεριφέρονταν σε εμάς αν εμείς είχαμε

το πρόβλημα).

• Τι πρέπει να κάνουμε για την ιδιαιτερότητά τους; (να μη δίνουμε

σημασία εκτός αν χρειάζονται βοήθεια).

Εικόνες,

κείμενο,

ασκήσεις

του ΒΜ



Δάσκαλοι : Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Νικολάου Χριστιάνα 2Ο 40λεπτο Εντοπισμός γραμματικοσυντακτικών φαινόμενων

Ζητάμε από τα παιδιά να συνεχίσουν το ποίημα, μιλώντας για την

Αργυρώ και τις ενέργειές της. Έτσι τα παιδιά γράφοντας

χρησιμοποιούν διάφορα ρήματα (ενεργητική και παθητική φωνή) στα

οποία επικεντρώνεται η προσοχή με τρόπο λειτουργικό.

Στη συνέχεια εντοπίζουν τα ρήματα μέσα στο κείμενο και τα

αναφέρουν προφορικά.

Στο «Παρατηρώ και μαθαίνω» διακρίνονται οι καταλήξεις των

ρημάτων

Εικόνες,

κείμενο,

ασκήσεις

του ΒΜ και

ΤΕ




Η διάκριση σε ενεργητική και παθητική φωνή γίνεται από τα παιδιά με

τη βοήθεια της άσκησης 1από το ΤΕ.:

Οι καταλήξεις βοηθούν τα παιδιά να διακρίνουν πότε η πράξη αφορά το

αντικείμενο (ενεργητική φωνή) και πότε το υποκείμενο (παθητική

φωνή). Βοηθητικό ρόλο παίζουν και οι εικόνες της Αργυρώς.

Τα παιδιά αναφέρουν προφορικά παθητικά και ενεργητικά ρήματα ή ο

δάσκαλος αναφέρει ρήματα και τα παιδιά καλούνται να τα διακρίνουν.



Δάσκαλοι : Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Νικολάου Χριστιάνα 3Ο 40λεπτο Λεξιλογικός Εμπλουτισμός

Ο λεξιλογικός εμπλουτισμός γίνεται χρησιμοποιώντας ως αφόρμηση

ένα θεατρικό παιχνίδι: Δίνονται οι λέξεις στις ομάδες: χασκογελώ,

κρυφογελώ, περιγελώ (άσκησης 6). Μέσω του θεατρικού παιχνιδιού

ένα παιδί από κάθε ομάδα προσπαθεί με παντομίμα να παρουσιάσει μία

από τις τρεις λέξεις.

Με την εκτέλεση των ασκήσεων, τονίζεται η σημασία των συνθετικών

στις σύνθετες λέξεις και η χρησιμότητά τους.

Εικόνες, κείμενο, ασκήσεις

του ΒΜ και ΤΕ,

καρτέλες



Δάσκαλοι : Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Νικολάου Χριστιάνα 3Ο 40λεπτο Ορθογραφία

Τα παιδιά με τις λέξεις που τους δίνονται στην άσκηση 8 θα πρέπει να

γράψουν προτάσεις ή να παράγουν κείμενο.

Κείμενο,

άσκηση

από το ΒΜ.

4ο 40λεπτο Γλωσσικές Ασκήσεις - Δραστηριότητες Εμπέδωσης των

Γραμματικοσυντακτικών Φαινομένων και της Δομής των Κειμένων

Εφαρμογή άσκησης 3, σελ. 23 από το τετράδιο εργασιών (Πρέπει να

συμπληρώσουν τις καταλήξεις των ρημάτων από το ημερολόγιο της

Αργυρώς).

Κείμενο,

άσκηση

από το ΒΜ



Δάσκαλοι : Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Νικολάου Χριστιάνα 4ο 40λεπτο Δραστηριότητες Παραγωγής Προφορικού και Γραπτού Λόγου

Η άσκηση 5 από το ΤΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λίστα περιγραφής

προσώπου.

5ο – 6ο

40λεπτο

Με αφορμή την άσκηση 5 «Παίζω με τις λέξεις» παροτρύνονται οι

μαθητές να αναφέρουν συναισθήματα που νιώθουν και σε ποιες

περιπτώσεις.

• Δίνεται από μια *εικόνα σε κάθε ομάδα όπου τα παιδιά

καλούνται να γράψουν σχόλια με τα οποία θα την παρουσιάσουν

στην τάξη τους, όταν θα παρουσιάζεται η διαφάνεια της

επόμενης δραστηριότητας.

• Παρουσίαση στον Η/Υ (ένα μέρος της από τα ίδια τα παιδιά) η

οποία αναφέρεται στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα παιδί με

κινητικά προβλήματα στο σχολείο. Ακολουθεί συζήτηση για τις

δυσκολίες στην καθημερινή του ζωή.

Εικόνες,

Η/Υ

πρόγραμμα

Power

Point,

καρτέλα

σχολ-

ιασμού




• Με ομαδική συνεργασία οι μαθητές φτιάχνουν αφίσες στις

οποίες γράφουν συνθήματα ή κάνουν ζωγραφιές με τις οποίες θα

ευαισθητοποιήσουν τους συνανθρώπους τους απέναντι στα

άτομα με κινητικά προβλήματα.

• Με συζήτηση στην ομάδα, τα παιδιά καταγράφουν και

ακολούθως να παρουσιάζουν τρόπους με τους οποίους η πολιτεία

μπορεί να συνεισφέρει στη διευκόλυνση των ατόμων με κινητικά

προβλήματα

• Τους ζητάμε να ενώσουν όσα δημιούργησαν και κατέγραψαν

ώστε να συντάξουν ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για

ευαισθητοποίηση άλλων ατόμων.

*Σημείωση: Οι εικόνες που θα παρουσιαστούν είναι οι εξής






Δάσκαλοι : Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Νικολάου Χριστιάνα 6ο 40λεπτο Δραστηριότητες Αυτοαξιολόγησης

Ζητάμε από τα παιδιά να αφηγηθούν πώς θα ήταν «Μια μέρα με την

Αργυρώ». Με αυτήν τη δραστηριότητα θα μπορέσουν τα παιδιά και ο

δάσκαλος να αξιολογήσουν :

1) την έκφραση των συναισθημάτων τους και

2) την παραγωγή αφηγηματικού λόγου

Εξυπηρετείται, έτσι, λειτουργικά η γραμματική, σε σχέση με τα

ρήματα.

Τα παιδιά από μόνα τους ανατρέχουν στο μάθημα που έγινε για να

ελέγξουν με την βοήθεια της τελευταίας άσκησης του Τετραδίου

Εργασιών αν είναι ικανοί να …

Άσκηση

από το ΤΕ.


Η γενική πτώση των ουσιαστικών

Για να βρεις τα ουσιαστικά που είναι σε γενική πτώση, απάντησε στην ερώτηση «ποιανού; ποιανής; τίνος; ποιανών;».

π.χ. Ποιανού είναι το τετράδιο; - Του Νίκου. Ποιανής είναι η τσάντα; - Της Αλίκης. Τίνος είναι το καρότσι; - Του μωρού.

Τα άρθρα της γενικής Γένος Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός αρσενικό του επιβάτη των επιβατών θηλυκό της συλλογής των συλλογών ουδέτερο του σαλονιού των σαλονιών


Ονομαστική ενικού Γενική ενικού Γενική πληθυντικού α. ο άνθρωπος ___________________ ___________________ β. το κουδούνι ___________________ ___________________ γ. η εφημερίδα ___________________ ___________________ δ. ο σύλλογος ___________________ ___________________ ε. η συνταγή ___________________ ___________________ στ. το χωριό ___________________ ___________________ ζ. ο ναύτης ___________________ ___________________

2. Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική ενικού. το πλάτος – ο δρόμος το πλάτος του δρόμου οι σελίδες – το βιβλίο __________________________________ οι στίχοι – το τραγούδι __________________________________ η δύναμη – η ταχύτητα __________________________________ η φωλιά – το πουλί __________________________________

3. Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική πληθυντικού. τα μαγαζιά – οι έμποροι τα μαγαζιά των εμπόρων οι επιβάτες – τα καράβια __________________________________ τα φτερά – οι άγγελοι __________________________________ το μέλι – οι μέλισσες __________________________________ οι βάρκες – οι ψαράδες __________________________________

4. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτωπροτάσεων με το κατάλληλο ουσιαστικό απότο διπλανό πλαίσιο, γράφοντάς το στη γενικήμαζί με το άρθρο του. Το κρέας ___________________ είναι πολύ νόστιμο. Οι ημέρες ___________________ σε λίγο τελειώνουν. Ο σκύλος του βοσκού είναι ο φύλακας _____________________ του. Οι ταχυδρόμοι ξέρουν τα ονόματα όλων ______________________. Το βούρτσισμα ______________________ πρέπει να γίνεται καθημερινά. Σήμερα δίνονται οι έλεγχοι ______________________.

Όνομα______________ Επώνυμο__________

το κοπάδι, το δόντι, η διακοπή,

ο δρόμος, ο μαθητής, το

μοσχάρι

Όλα τα ουσιαστικά σχηματίζουν τη γενική πληθυντικού σε –ων.

π.χ. των φρουρών των χωρών

των κουτιών

Αθανάσιος Παλάνης Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 157

Τα επίθετα

Οι λέξεις που συνοδεύουν τα ουσιαστικά και μας δίνουν πληροφορίες γι’ αυτά, δηλαδή φανερώνουν τι λογής είναι, λέγονται επίθετα.

π.χ. ο αυστηρός δάσκαλος η γλυκιά καραμέλα το λευκό πουκάμισο Στις παραπάνω προτάσεις οι λέξεις αυστηρός, γλυκιά, λευκό φανερώνουν την ιδιότητα του

δασκάλου, την αίσθηση της καραμέλας και το χρώμα του πουκάμισου. Οι λέξεις αυτές λέγονται επίθετα.

Τα επίθετα δεν τα βρίσκουμε ποτέ μόνα τους στο λόγο. Πάντα συνοδεύουν και

προσδιορίζουν κάποιο ουσιαστικό. Τα επίθετα έχουν τρία γένη: αρσενικό, θηλυκό, ουδέτερο. Κάθε επίθετο μπορεί να

σχηματιστεί και στα τρία γένη. π.χ. Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο ο καλός η καλή το καλό ο ωραίος η ωραία το ωραίο Τα επίθετα κλίνονται, όπως και τα ουσιαστικά, και στους δυο αριθμούς και σε όλες τις

πτώσεις. Τα επίθετα βρίσκονται στο ίδιο γένος, στην ίδια πτώση και στον ίδιο αριθμό με τα

ουσιαστικά που προσδιορίζουν. π.χ. οι ισχυροί άνεμοι της έξυπνης γυναίκας τα μεγάλα σπίτια

1. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αλλάζοντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με το κατάλληλο επίθετο. α. Αυτό το βαζάκι είναι από πηλό. Αυτό το βαζάκι είναι πήλινο. β. Δεν είναι από μαλλί αυτή η κάλτσα. _________________________________________________ γ. Το σακάκι του Πέτρου είναι από δέρμα. _________________________________________________ δ. Το ποδήλατο αυτό είναι για αγώνες. _________________________________________________ ε. Τα παντζούρια του σπιτιού μας είναι από ξύλο. _________________________________________________

2. Να γράψεις την κατάλληλη πρόταση για κάθε επίθετο, όπως στο παράδειγμα.

γυάλινο ποτήρι Το ποτήρι είναι από γυαλί. αλουμινένια πόρτα _______________________________________ δερμάτινος καναπές _______________________________________ σιταρένιο ψωμί _______________________________________ μαρμάρινο άγαλμα _______________________________________ χωμάτινος δρόμος _______________________________________ 3. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω φράσεις αντικαθιστώντας τη γενική πτώση με

το κατάλληλο επίθετο, όπως στο παράδειγμα. το πρόγραμμα του σχολείου το σχολικό πρόγραμμα το ξύπνημα του πρωινού ________________________________ η γιορτή του έθνους ________________________________ οι τσάντες των μαθητών ________________________________ το τόξο του ουρανού ________________________________ οι διακοπές του καλοκαιριού ________________________________


ΚΣτ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ ( ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΡΙΧΕΡΟΥΣΑΣ )

Γλώσσα Γ΄Δημοτικού

Δειγματικό Μάθημα στα Ελληνικά

Μίκης Θεοδωράκης , "Τα παιδικά μου παιχνίδια" , από το βιβλίο "Χάριν παιδιάς", σε επιμέλεια

Ιουλίτας Ηλιοπούλου, εκδ. Ίκαρος , σελ. 36-39

20 Οκτωβρίου , 2006 Δασκάλα : Στυλιανού Βασιλική Αγαθοκλέους


Σχέδιο Μαθήματος

Τάξη : Γ1΄ Αρ. Μαθητών : 24 Διάρκεια : 8 διδακτικές περίοδοι ( 4 Χ 80 ) Μεθοδολογία : Επικοινωνιακή προσέγγιση , Διερευνητική μέθοδος, Διαθεματική και Συνεργατική μάθηση Οργάνωση τάξης : Ομάδες (4 Χ6), μικτής ικανότητας Τέσσερις ομάδες παιδιών (εξαμελείς ) μικτής ικανότητας

Υλικά- Μέσα : βιβλίο μαθητή τετράδιο εργασιών τετράδιο ελληνικών φύλλα εργασίας χαρτόνια και μαρκαδόροι πίνακας βιβλίο με τίτλο "Χάριν παιδιάς", εκδόσεις Ίκαρος έκθεση παιδικών παιχνιδιών ( στην τάξη ) έκθεση παιδικών συλλογών ( στην τάξη ) φωτογραφίες , εικόνες από συλλογές και παιχνίδια χάρτης της Ελλάδας κασετόφωνο , CD Μίκη Θεοδωράκη ηλεκτρονικός υπολογιστής ( Internet, Kidspiration , Power

point ) Σκηνικό δραματοποίησης (κατάστημα παιχνιδιών)

2


Στόχοι για ανάπτυξη προφορικού και γραπτού λόγου Τα παιδιά :

1. Να εκφράζονται , προφορικά και γραπτά , φυσικά και με ευχέρεια.

2. Να περιγράφουν προφορικά και γραπτά, αγαπημένα τους πρόσωπα με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιγραφής προσώπων.

3. Να περιγράφουν προφορικά και γραπτά αγαπημένα τους παιχνίδια με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιγραφής αντικειμένων.

4. Να παρουσιάζουν και να ταξινομούν σωστά δικές τους συλλογές , περιγράφοντας τες με τρόπο κατανοητό, δομημένο και ελκυστικό.

Γραμματικοί στόχοι Τα παιδιά :

1. Nα αντιληφθούν το λειτουργικό ρόλο των επιθέτων. 2. Nα εξοικειωθούν με τη λειτουργία των επιθέτων στο

κειμενικό είδος της περιγραφής. 3. Nα εντοπίζουν ουσιαστικά που βρίσκονται στη γενική

πτώση, μέσα στο κείμενο τους. 4. Να μεταφέρουν προτάσεις που περιέχουν ουσιαστικά σε

γενική πτώση από τον ενικό στον πληθυντικό αριθμό, και αντίστροφα.

5. Να συλλαβίζουν σωστά λέξεις που περιέχουν όμοια γράμματα.

6. Να εντάσσουν λέξεις σε σημασιολογικά πεδία (οικογένεια λέξεων).

Στόχοι αναφορικά με στάσεις και δεξιότητες Τα παιδιά :

Α . Στόχοι

3


1. Nα συνεργάζονται δημοκρατικά και δημιουργικά με τοδιπλανό τους και την ομάδα τους.

2. Να ασκηθούν στο να γίνουν "υποψιασμένοι αναγνώστες",εξετάζοντας προσεχτικά τις λεπτομέρειες του κειμένου μετο οποίο πρόκειται να ασχοληθούν ( π.χ. τίτλο,συγγραφέα, εκδότη , εικόνες , κτλ)

Κατανόηση και επεξεργασία κειμένου

Αφόρμηση : Τα παιδιά καλούνται να παρατηρήσουν το κείμενο, στο σύνολό του, και να κάνουν παρατηρήσεις που αφορούν τον τίτλο, την εικόνα και το συγγραφέα. Ταυτόχρονα, στο κασετόφωνο ακούγεται μουσική από γνωστό ψηφιακό δίσκο του συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. Αναγνωρίζουν το μουσικό κομμάτι και το συνδέουν με το όνομα του συγγραφέα (σε προηγούμενο μάθημα του μαθήματος της Μουσικής, έχουν μιλήσει για σπουδαίους Έλληνες συνθέτες και μια από τις ομάδες των συμμαθητών τους, έχει αναλάβει και σχετική εργασία με θέμα τη ζωή και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη). Τα παιδιά περιγράφουν την εικόνα και ταυτόχρονα παρατηρούν ότι το ίδιο κουτί με αυτό που κρατά η ηλικιωμένη κυρία της εικόνας είναι τοποθετημένο στην έδρα της τάξης τους. Το γεγονός αυτό κεντρίζει το ενδιαφέρον τους και η φαντασία τους φτιάχνει τα δικά της σενάρια !

Ανάγνωση του κειμένου : Μεγαλόφωνα από τον εκπαιδευτικό . Σιωπηρή από τους μαθητές.

Τα παιδιά εντοπίζουν άγνωστες λέξεις και η επεξήγηση αυτών γίνεται λειτουργικά μέσα στις προτάσεις.

Β . Πορεία Διδασκαλίας - Δραστηριότητες

4


π.χ. " Όλη η παρέα , θα’μαστε τέσσερις πέντε, ανεβήκαμε γρήγορα τις σκάλες που οδηγούσαν στο διαμέρισμα της μυστηριώδους κυρίας." Τα παιδιά αλλάζουν το επίθετο με άλλο που να έχει το ίδιο νόημα. ( "..........της παράξενης κυρίας".)

Ακολουθούν σύντομες ερωτήσεις κατανόησης κειμένου. ( Εδώ γίνεται παράλληλα από τον εκπαιδευτικό μια μικρή παρουσίαση στον Η.Υ. (Power point), όπου παρουσιάζει εικόνες με θέμα την πλατεία του Μέτελα, το Αργοστόλι και την Κεφαλλονιά, για να μπορέσουν τα παιδιά να καταλάβουν πού διαδραματίζονται τα γεγονότα της ιστορίας. Επίσης, μπορούν να εντοπίσουν το νησί και στο γεωγραφικό χάρτη της Ελλάδας που υπάρχει στην τάξη τους. ) Στο τέλος των ερωτήσεων, ο εκπαιδευτικός καλεί ένα παιδί να πλησιάσει την έδρα και να δει τι περιέχει το κουτί που είναι πάνω στην έδρα . Το παιδί ανοίγει το κουτί , βλέπει τι περιέχει και χωρίς να αποκαλύψει στα άλλα παιδιά το περιεχόμενό του, το παίρνει στην ομάδα του .Τα παιδιά της ομάδας θα δώσουν κάποιες πληροφορίες, με λέξεις κλειδιά στα άλλα παιδιά, ώστε να βρουν από μόνα τους τι περιέχει το κουτί (π.χ. είναι μικρά και χάρτινα, τα βρίσκουμε σε ορθογώνιο αλλά και σε τετράγωνο σχήμα, τα βρίσκουμε στα ταχυδρομεία......) ( Στο κουτί υπάρχει μια συλλογή από γραμματόσημα, τα

οποία είναι ταξινομημένα σε διάφορες κατηγορίες όπως :Χώρα προέλευσης, Λαϊκή παράδοση, Ιστορία καιΜυθολογία, Τοπία και Μνημεία, Θρησκευτική Τέχνη,λουλούδια κ.α. Ο εκπαιδευτικός λέει στα παιδιά ότι αυτήείναι η συλλογή του Μίκη Θεοδωράκη και τη δανείστηκεαπό την κόρη του, για να τη δείξει στα παιδιά της τάξηςτου, και ότι σύντομα θα της την επιστρέψει.)

Ξεκλειδώνω το κείμενο (Β.Μ. σελ 37)

Τα παιδιά συμπληρώνουν την εργασία 1, Β.Μ. Τα παιδιά,με τις απαντήσεις τους, αντλούν πληροφορίες που

5


αφορούν τι έκαναν με τα γραμματόσημα, η κυρία της ιστορίας και ο Μίκης .

Με την εργασία 2, Β.Μ. τα παιδιά αντιλαμβάνονται τη μοναξιά που ένιωθε η κυρία . Η μοναξιά ήταν και ο λόγος που προσπαθούσε να βρει τρόπο για να παρατείνει την παρουσία τους στο σπίτι της.

Με την εργασία 3, Β.Μ. ξεκλειδώνονται τα συναισθήματα των παιδιών, καθώς βρίσκονται στο σπίτι της κυρίας.

( Εντοπίζουν σε ποια παράγραφο του κειμένου και με ποιες φράσεις φαίνεται αυτό. Tα παιδιά ένιωθαν ευχάριστα και ζεστά: " ...τους περιποιόταν με μεγάλη στοργή". ) Με την εργασία 4, Β.Μ. βάζουν σε σωστή σειρά τους

κατόχους των γραμματοσήμων. Εντοπίζουν στο κείμενο τις φράσεις που οδηγούν στη σωστή απάντηση. "....έβγαλε από το κομοδίνο ένα μεγάλο ξύλινο

κουτί...." ( η κυρία) "Εγώ αμέσως μετά , αγόρασα ......... και άρχισα να

κατατάσσω τα γραμματόσημά μου... "( ο Μίκης) "Σήμερα .... βρίσκεται φυλαγμένο στο σπίτι της

κόρης μου της Μαργαρίτας". ( η Μαργαρίτα) "....- δώρο στα εγγόνια μου" – ( τα εγγόνια του

Μίκη) Παρατηρώ και μαθαίνω (Β.Μ. σελ 38) Περιγραφή προσώπων Με την εργασία 5, Β.Μ. τα παιδιά εντοπίζουν επίθετα και αντιλαμβάνονται τη λειτουργία τους σε περιγραφικά κείμενα. Συγκεκριμένα τα επίθετα αυτά έχουν να κάνουν με την περιγραφή προσώπων και αφορούν την εμφάνιση και τη συμπεριφορά τους. Η εργασία αυτή συνοδεύεται από την εργασία 4, Τ.Ε.. Τα παιδιά, αφού διαβάσουν το μικρό κείμενο με τίτλο :" Γράμμα από το νησί των πυροτεχνημάτων του Ευγένιου Τριβιζά " ,

6


εντοπίζουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των πρωταγωνιστών που αφορούν την εμφάνιση και τη συμπεριφορά τους. Αν αφαιρέσουν τα επίθετα από το κείμενο και το διαβάσουν ξανά παρατηρούν πόσο φτωχός γίνεται ο περιγραφικός λόγος.

Προτεινόμενη δραστηριότητα 1 Τα παιδιά εργάζονται με την τεχνική της ιδεοθύελλας ( στο τετράδιο εργασιών ή σε φύλλο εργασίας ή στον Η.Υ.) και γράφουν τι αναμένουν να πουν όταν περιγράφουν ένα γνωστό και αγαπημένο πρόσωπο. ( Φέρνουν μαζί τους τη φωτογραφία του.)

Με την ολοκλήρωση του σχεδιαγράμματος αυτού, περιγράφουν πρώτα προφορικά και έπειτα είναι έτοιμα να προχωρήσουν στο

ρούχα παπούτσια

ενδυμασία

μαλλιά

Εξωτερική εμφάνιση

χαρούμενη

γελαστή

Συμπεριφοράπεισματάρα

ήρεμημάτια

σχήμα

χρώμα

σώμα

χρώμα δέρματος

βάρος

ύψ ος

.........

.........μέτωπο

στόμαφρύδια

μάγουλα

χαρακτηριστικά προσώπου

μέγεθος

......

χρώμα

μύτη

............

......

Ένα χαριτω μένο

μωρό

7


γραπτό κειμενικό είδος γραφής. (π.χ. Θέμα: Η μικρή μου αδερφή.) Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί και ως βοηθητική για αυτοαξιολόγηση σε σχέση με το στόχο της περιγραφής προσώπων.

Προτεινόμενη δραστηριότητα 2 Κάθε ομάδα επιλέγει ένα παιδί από την ομάδα τους και το περιγράφουν.

Προτεινόμενη δραστηριότητα 3 Τα παιδιά στις ομάδες, επιλέγουν ένα πρόσωπο από την τάξη ή το διδακτικό προσωπικό του σχολείου τους και το περιγράφουν χωρίς να αποκαλύψουν από την αρχή ποιο είναι αυτό . Στη συνέχεια ζητούν από τις άλλες ομάδες να βρουν ποιο είναι το πρόσωπο αυτό. Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί για την αυτοαξιολόγηση σε σχέση με τον παραγόμενο λόγο και σε ποιο βαθμό χρησιμοποιούν τα κατάλληλα επίθετα για την περιγραφή των συγκεκριμένων προσώπων.

Περιγραφή αντικειμένων

Με την εργασία 6, Β.Μ. τα παιδιά εντοπίζουν επίθετα που αφορούν την περιγραφή αντικειμένου. Συγκεκριμένα τα επίθετα αυτά έχουν να κάνουν με την περιγραφή του και αφορούν το μέγεθος , το υλικό και την εμφάνισή του. Τα παιδιά προχωρούν στην εργασία 7, Τ.Ε. Εντοπίζουν τις πληροφορίες που δίνει το κείμενο και δε φαίνονται στην εικόνα. Αφού τις συζητήσουν στην τάξη, στη συνέχεια αντιστοιχίζουν μερικές λέξεις και φράσεις του κειμένου με την εικόνα . Έπειτα συμπληρώνουν τον πίνακα, γράφοντας το όνομα του παιχνιδιού, τα μέρη και τα χαρακτηριστικά τους .

Προτεινόμενη δραστηριότητα 1 . Τα παιδιά έχουν οργανώσει στην τάξη τους κατάστημα παιχνιδιών (από τη γωνιά του μαθήματος των

8


Μαθηματικών).Όπως και στην περιγραφή προσώπου, μπορούν και εδώ, συνεργαζόμενοι στην ομάδα, αυτή τη φορά να επιλέξουν ένα παιχνίδι και να εργαστούν με την τεχνική της ιδεοθύελλας εντοπίζοντας το μέγεθος, το υλικό που είναι φτιαγμένο και την εμφάνισή του αντικειμένου ( παιχνιδιού). Κάθε ομάδα περιγράφει και παρουσιάζει το παιχνίδι που επέλεξε . Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί και ως βοηθητική για αυτοαξιολόγηση σε σχέση με το στόχο της περιγραφής αντικειμένων. Προτεινόμενη δραστηριότητα 2 . Οι ομάδες διαλέγουν ένα παιχνίδι από το κατάστημα παιχνιδιών ή ένα αντικείμενο που βρίσκεται στην τάξη , ακόμη και στη τσάντα τους, και δίνουν πληροφορίες γι’ αυτό, ώστε τα παιδιά

μέγεθος

υλικό

πλαστικό

υφ ασμάτινες κουρτίνεςξύλινο

εμφάνιση

Το κουκλόσπιτό

μου

πολύχρωμο

σώμα

τα μέρη του

μεγάλο

πόρτ α

ξύλινηκόκ κινη

παράθυρα

στέγη

κεραμύδια

ζωγραφιστό

............

καπνοδόχος

9


των άλλων ομάδων να βρουν από μόνα τους σε ποιο αντικείμενο αναφέρονται . Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί για την αυτοαξιολόγηση σε σχέση με τον παραγόμενο λόγο και σε ποιο βαθμό χρησιμοποιούν τα κατάλληλα επίθετα για την περιγραφή των συγκεκριμένων αντικειμένων. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ : Στην εργασία 5, Τ.Ε. σελ. 27, τα παιδιά συμπληρώνουν τα επίθετα πολύχρωμος -η –ο και ισπανικός –η –ο σε δοσμένα ουσιαστικά και στα τρία γένη. Μπορούν να τα βάλουν σε ολοκληρωμένες προτάσεις ή σε μικρό κείμενο για να εξοικειωθούν με τη λειτουργία τους στο κειμενικό είδος της περιγραφής. (ο πολύχρωμος τοίχος, η ισπανική γλώσσα, το πολύχρωμο ψάρι ) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ :

Οι λέξεις που περιγράφουν τα ουσιαστικά(πρόσωπα,πράγματα)

λέγονται επίθετα.

Κάθε επίθετο το βρίσκουμε και στα τρία γένη : αρσενικό ,

θηλυκό και ουδέτερο.

Χρησιμοποιούμε τα επίθετα στην περιγραφή προσώπων και αντικειμένων για να είμαστε περισσότερο ακριβείς και κατατοπιστικοί αλλά και για να γίνεται πιο πλούσιος ο προφορικός και γραπτός λόγος.

10


Παραγωγή γραπτού λόγου Τα παιδιά συνεχίζουν με την εργασία 8, Τ.Ε. σελ. 30, όπου περιγράφουν το παιχνίδι τους και ακολουθούν την πιο κάτω ενδεικτική πορεία:

• Τι διάλεξα να παρουσιάσω ; • Πώς το απέκτησα ; • Από ποια μέρη αποτελείται ; • Ποια είναι τα χαρακτηριστικά κάθε μέρους ; • Πώς παίζω με το παιχνίδι μου ; • Πώς νιώθω για το αγαπημένο μου παιχνίδι ;

Με την εργασία 7, Β.Μ. σελ. 38 τα παιδιά απαντούν στις ερωτήσεις ποιανού , ποιανής και τίνος για να εντοπίσουν ουσιαστικά που βρίσκονται στο κείμενό τους σε γενική πτώση . Τα παιδιά κάνουν την εργασία 1, Τ.Ε. σελ. 25 με σκοπό να εντοπίσουν στο μικρό κείμενο ουσιαστικά σε γενική πτώση. Ποιανού η συλλογή έχει σπάνια γραμματόσημα ; ( του παππού) Ποιανών τα θέματα ξεχωρίζουν πολύ καλά; (των γραμματοσήμων) Ποιανής η αξία είναι μεγάλη; (της συλλογής)

Προτεινόμενη δραστηριότητα Tα παιδιά παίρνουν αντικείμενα συμμαθητών τους και ρωτούν: Ποιανού είναι το μολύβι αυτό;( του Φίλιππου) Ποιανής ομάδας είναι η συλλογή των μολυβιών ;( της

Λευκωσίας) Τίνος είναι η εργασία αυτή ;(του Αντρέα) Ποιανών είναι τα παιχνίδια ; ( των παιδιών)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ :

11


Όλα τα ουσιαστικά που απαντούν στις ερωτήσεις ποιανού, ποιανής , τίνος βρίσκονται σε γενική πτώση.

Με την εργασία 2, Τ.Ε. σελ 25 γράφουν τα ουσιαστικά που υπογράμμισαν στην άσκηση 1 στον αντίθετο αριθμό. Παρατηρούν ότι : Παίζω με τις λέξεις (Β.Μ. σελ 39) Να συμπληρώσουν τις λέξεις συλλέκτης , συλλογή και συλλεκτικός στο δοσμένο διαφημιστικό κείμενο της άσκησης 8, Β.Μ., ώστε να γίνει η ένταξή τους σε σημασιολογικά πεδία (οικογένεια λέξεων) . Προτεινόμενη δραστηριότητα Με τις λέξεις αυτές καλούνται να γράψουν ένα δικό τους μικρό κείμενο στο τετράδιο Ελληνικών και στη συνέχεια να τις συλλαβίσουν Χωρίζουν, επίσης, σε συλλαβές τις λέξεις γράμμα , γραμματόσημα , γραμματοκιβώτιο στην εργασία 9, Β.Μ. .

Όλα τα ουσιαστικά στη γενική του πληθυντικού αριθμού τελειώνουν σε – ων. (άρθρο ουσιαστικού : των)

12


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Προτεινόμενη δραστηριότητα . Στο τετράδιο Ελληνικών κάνουν την πιο κάτω εργασία : Να εντοπίσουν στις πιο κάτω παροιμίες και ανέκδοτα, λέξεις με όμοια γράμματα. Στη συνέχεια να τις συλλαβίσουν.

Παροιμία Άνθρωπος αγράμματος ,ξύλο απελέκητο .

Ανέκδοτα Ο δάσκαλος : Η Γη μας , παιδιά , γυρίζει συνέχεια γύρω από τον ήλιο. Ο Κωστάκης : Κι όταν έχει συννεφιά , κύριε γύρω από τι γυρίζει ;

O δάσκαλος: Γιατί Τοτό, έβαλες βαμβάκι στ΄αυτιά σου; Σε πονάνε; Ο Τοτός : Όχι κύριε, αλλά για να μη μου φεύγουνε τα γράμματα που είναι μέσα στο κεφάλι μου !

Επίσης μπορούν να ψάξουν στα ουσιαστικά της σελίδας 44, Β.Μ. (από το "Λεξιλόγιο" της Ενότητας 2) και να βρούν λέξεις με όμοια γράμματα και να γράψουν προτάσεις με αυτά. .

Παρουσιάζω και περιγράφω συλλογές Δραστηριότητα 1 Δίνονται στις ομάδες κυπριακά γραμματόσημα και οι ομάδες καλούνται να τα κατατάξουν στις πιο κάτω κατηγορίες :

• Λαϊκή παράδοση

Τα όμοια γράμ-ματα χωρίζονται.

13


• Ιστορία , Μυθολογία • Τοπία , Μνημεία • Θρησκευτική Τέχνη

Έπειτα επιλέγουν κάποιο από αυτά και το περιγράφουν . Δραστηριότητα 2 Τα παιδιά έχουν φέρει από τις καλοκαιρινές τους διακοπές και έχουν στολίσει την τάξη τους (σύνδεση με την Ενότητα 1 ) συλλογές από κοχύλια , καρτ ποστάλ, ξύστρες , μολύβια , νομίσματα , κόμικς κ.α. Διαβάζουν το κείμενο με τίτλο " Οι συλλογές μου ", Τ.Ε. σελ.28 και μετά παρουσιάζουν, αρχικά, προφορικά και έπειτα γραπτά στο τετράδιο Ελληνικών τη δική τους συλλογή . Ακολουθούν την πιο κάτω πορεία : Συστήνομαι . Ποια είναι η συλλογή μου ; Για ποιο σκοπό έφτιαξα τη συλλογή ; Πώς έφτιαξα τη συλλογή ; Ποια είναι τα αγαπημένα κομμάτια της συλλογής μου ;

Προτεινόμενη δραστηριότητα Τα παιδιά γράφουν ένα διάλογο, στον οποίο αυτά υποδύονται το δημοσιογράφο και παίρνουν συνέντευξη από τον Μίκη Θεοδωράκη. Σκοπός τους είναι να μάθουν πότε και πώς έγινε συλλέκτης γραμματοσήμων (Στην πορεία της συνέντευξης ακολουθούν τα στοιχεία της πιο πάνω πορείας). Η συνέντευξη αυτή μπορεί να γίνει επίσης ανάμεσα σ΄αυτούς και τον παππού ή τη γιαγιά, για τη δική τους συλλογή. Γράφω σωστά (Β.Μ. σελ. 39) Στην άσκηση 10, Β.Μ., τα παιδιά καλούνται να διαβάσουν την περιγραφή της κυρίας στην πρώτη παράγραφο του κειμένου. Στη συνέχεια συμπληρώνουν την πρόταση της άσκησης

14


βάζοντας τα επίθετα της παρένθεσης, όπου ταιριάζουν, στο σωστό γένος και αριθμό. Στην άσκηση 11, Β.Μ. τα παιδιά διαβάζουν και θυμούνται τις λέξεις του κειμένου. Προτεινόμενη δραστηριότητα Με τις λέξεις αυτές μπορούν να γράψουν προτάσεις με σκοπό να ορθογραφούν το θεματικό και καταληκτικό μέρος των λέξεων, να χρησιμοποιούν τα σημεία στίξης και να ασκηθούν στο να αντιγράφουν σωστά και επιμελημένα. Άλλες προτεινόμενες, προαιρετικές δραστηριότητες. Δραματοποίηση Σκηνικό :Κατάστημα παιχνιδιών Πρόσωπα :Πωλητής παιχνιδιών , Βοηθός πωλητή, πελάτης

Τα παιδιά συνεργάζονται και υποδύονται τον πωλητή και το βοηθό πωλητή παιχνιδιών στη "Μαγεμένη παιχνιδούπολη". Χρησιμοποιούν ωραία και ελκυστικά επίθετα για να περιγράψουν το παιχνίδι τους και προσπαθούν να πείσουν τους συμμαθητές τους (πελάτες) να τα αγοράσουν !!! ( Εδώ επιτυγχάνεται ο στόχος να επιλέξουν τα καταλληλότερα και τα πιο ελκυστικά επίθετα, στη διαφήμιση τους. Επίσης δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά να εκφραστούν, να αυτοσχεδιάσουν, να μιμηθούν και να μιλήσουν με άνεση .) Έρευνα Τα παιδιά, το διάλειμμα προσποιούνται τους δημοσιογράφους και παίρνουν συνεντεύξεις (χρησιμοποιώντας το κασετοφωνάκι μαγνητοφώνησης ή την βιντεοκάμερα του σχολείου) από άλλα παιδιά του σχολείου. Τα ρωτούν αν έχουν συλλογές και αν ναι, ποιες είναι αυτές. Συγκεντρώνοντας διάφορες πληροφορίες, μπορούν αργότερα στο μάθημα των μαθηματικών να φτιάξουν γραφική παράσταση όπου θα φαίνεται το δημοφιλέστερο θέμα που αφορά τις συλλογές που κάνουν τα παιδιά.

15


41-45 36-40 31-35 26-30 21-25 16-20 11-15 6-10 0-5

βόλους αυτοκόλλητα μολύβια κοχύλια

A. Διαμορφωτική-Συντρέχουσα B. Τελική

Η συντρέχουσα αξιολόγηση έχει σχέση με τη συμμετοχή και την ανταπόκριση κάθε μαθητή στις τρέχουσες εργασίες και στις δραστηριότητες που γίνονται κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Όσον αφορά την τελική αξιολόγηση οι μαθητές συμπληρώνουν τα φύλλα εργασίας, τις ασκήσεις του βιβλίου τους και τον πίνακα με τίτλο " Τι έχω καταφέρει " στο Τ.Ε. σελ 30.

Γ. Αξιολόγηση

16


ΟΝΟΜΑ:…………………………………


1.Σχηματίζω φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική πτώση:

το παράθυρο – το σπίτι το παράθυρο του σπιτιού

η χαρά - το παιδί ……………………….

το σπίτι - η κόρη ………………………

το κάγκελο – η σκάλα ………………………..

Τώρα κάνω 3 προτάσεις με τις φράσεις που έφτιαξα:

……………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

2.Γράφω ένα ουσιαστικό δίπλα σε κάθε επίθετο:

ξύλινος ……………………

άσχημη ……………………

ζωηρό ………………….

επικίνδυνο ……………..

σπουδαία ………………..

αρχαίος …………………

3.Στο παρακάτω κείμενο υπογραμμίζω τα επίθετα:

Ένας ορεινός τόπος έχει βουνά, βράχια, δάση, ποτάμια. Εκεί ζουν άγρια

ζώα και πουλιά. Οι πεδινές περιοχές στη χώρα μας είναι λιγότερες από

τις ορεινές.

ΛΑΜΠΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ


4.Συλλαβίζω τις παρακάτω λέξεις:

θάλασσα ………………. θρανίο …………………..

σύννεφο ………………… άσπρο……………………

οικογένεια ……………… αυτός …………………

5.Να κλίνω τη φράση:

Εγώ κάθομαι και κοιτάζω τη θάλασσα.

……………………………………………………………………

………………………………………………………………….

……………………………………………………………………..

…………………………………………………………………….

………………………………………………………………………

ΛΑΜΠΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ


Όνομα: ……………………………………………………………………………………….


«Η σημασία των επιθέτων στην έκφρασή μας» ☺Επίθετα λέγονται οι λέξεις που συνοδεύουν ένα ουσιαστικό και

του δίνουν μια ιδιότητα, δηλαδή ένα χαρακτηριστικό.

Επομένως κάθε επίθετο έχει:

☼Τρία γένη Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο


☼Δύο αριθμούς Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

ο ωραίος - η ωραία- το ωραίο οι ωραίοι- οι ωραίες- τα ωραία

☼Τέσσερις πτώσεις Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική

ευγενικό ζωηρός

όμορφη καλός

λαμπερός χαμογελαστά

ζεστή χειμωνιάτικο

περήφανοι γάργαρη

αγνές μελωδικά

Διαλέγω το κατάλληλο επίθετο για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά.

..........................καρδιές …………………………….γονείς

…………………….παιδί

……………………………..φρούτο

……………………..ημέρα ……………………………..κορίτσια

……………………..ήλιος ……………………………..σκύλος

……………………πουλιά ……………………..δάσκαλος

……………………………..γυναίκα ……………………….πηγή ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΑΚΗΣ ΚΩΣΤΗΣ


Σκέφτομαι και γράφω ταιριαστά επίθετα για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά. λουλούδια

δέντρα

ζώα

αέρας

θάλασσα

ήλιος

σύννεφα

αστέρια


Περιγράφω τον αγαπημένο μου ολύμπιο θεό χρησιμοποιώντας πολλά ωραία επίθετα!

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΑΚΗΣ ΚΩΣΤΗΣ

επίθετο ουσιαστικό επίθετο ουσιαστικό Το καθαρό τετράδιο Ο σταχτής γάιδαρος τραγούδι Η μακριά φωνή Το φρέσκο

ουρανός Ο ζηλιάρης δρόμος Ο έξυπνος δασκάλα Το πλατύ ζωή Η γελαστή


Στη νέα μας γειτονιά

1. Φτιάξε προτάσεις με τις λέξεις της παρένθεσης όπως στοπαράδειγμα:

(Γιώργος, ψηλός, αδερφός.) Ο Γιώργος είναι ψηλότερος από τον αδερφό του.

Ή Ο Γιώργος είναι πιο ψηλός από τον αδερφό του.

(σκύλος, φιλικός, λιοντάρι.)

(αεροπλάνα, γρήγορα, πλοία)

(λαγός, γρήγορος, χελώνα)

2. Να γράψεις δίπλα σε κάθε ουσιαστικό ένα ρήμα και έναεπίθετο που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια όπως στοπαράδειγμα:

Γειτονιά - γειτονεύω - γειτονικός

Φως - __________________________ - ________________________

Εργάτης - __________________________ - ________________________

3. Να γράψεις τα αντίθετα των επιρρημάτων :

Παντού - _______________________ μέσα - _________________________

Πάνω - _______________________ εδώ - __________________________

Βόρεια - _______________________ κάπου - _________________________

Ψηλά - _______________________ κοντά - _________________________

Γιαννούλα Γεωργιάδου


Επαναληπτικά


ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

«ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ»

1. Ακούω και γράφω : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Να γράψεις σωστά τις λέξεις που είναι λάθος γραμμένες.

φώτης αθήνα

αλιάκμονας οδός βενιζέλου

πίνακας άνοιξη

παρασκευή νοέμβριος

3. Συμπλήρωσε τις προτάσεις με το ρήμα είμαι και έχω σε όλα τα πρόσωπα:

Εγώ είμαι στο σπίτι και έχω διάβασμα. Εσύ …………………………………….. …………………………………………….. Αυτός ………………………………………………………………………………… Εμείς …………………………………. ....................................................................... Εσείς ………………………………….. …………………………………………….. Αυτοί ………………………………………………………………………………….

Όνομα______________ Επώνυμο____________ Ημερομηνία_________ Βαθμός __/100

Καλλιόπη Ψαρουδάκη


4. Αφού διαβάσεις καλά το κείμενο να συμπληρώσεις τον πίνακα:

Ο Κωστάκης πήγε σήμερα μαζί με την μητέρα του στη λαϊκή αγορά της γειτονιάς .Οι παραγωγοί που είχαν έρθει στο χώρο της φώναζαν και διαφήμιζαν τα προϊόντα τους. Ο μανάβης φώναζε :«τραγανά κεράσια …τρυφερά αγγούρια …γλυκά καρπούζια …νόστιμα πεπόνια …ελάτε να πάρετε». Ο ψαράς με τη βροντερή φωνή του φώναζε:«ζωντανά μπαρμπούνια …ολόφρεσκες γόπες …για περάστε, για περάστε».

ΡΗΜΑΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ

5. Να αντιστοιχίσεις τα επίθετα της πρώτης στήλης με τα ουσιαστικά της δεύτερης στήλης .

πολύχρωμη μαξιλάρι κόκκινα ζωγραφιά μαλακό μπουφάν ασημένια μαλλιά χρυσό κορνίζα δερμάτινο δαχτυλίδι


χρήσιμος ……………………… πρώτος ……………………… προσεκτικός ……………………… αληθινός ……………………… ακριβός ………………………





Ονομαστική ενικού Γενική ενικού Γενική πληθυντικού ο άνθρωπος ___________________ ___________________ το κουδούνι ___________________ ___________________ η εφημερίδα ___________________ ___________________ ο σύλλογος ___________________ ___________________ η διαταγή ___________________ ___________________ το χωριό ___________________ ___________________ ο παίκτης ___________________ ___________________

8. Να κλίνεις το ρήμα βρέχω στον ενεστώτα ενεργητικής και παθητικής φωνής:

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ εγώ βρέχω εγώ βρέχομαι

9. Να κλίνεις τα επίθετα:

Ενικός αριθμός Ονομαστική ο έξυπνος η όμορφη Γενική Αιτιατική Κλητική

Πληθυντικός αριθμός Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική



ΔΑΣΚΑΛΟΣ: ΣΤΑΜΟΣ ΦΩΤΗΣ

Ποιο είναι το αγαπημένο μου; Πώς και πότε το απέκτησα;

Περιγράφω τα χαρακτηριστικά του.

Πώς παίζω μαζί του;

Ποια είναι τα συναισθήματά μου για το παιχνίδι μου;

Αγαπώ τα παιχνίδια;

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



Σ Τ Ο Σ Π Ι Τ Ι Κ Α Ι Σ Τ Η

Γ Ε Ι Τ Ο Ν Ι Α

Γ ΄ Τ Α Ξ Η

Α Ξ Ι Ο Λ Ο Γ Η Σ Η : Ε Ν Ο Τ Η Τ Α 2

Μας έβαλε να καθίσουμε γύρω γύρω από ένα μεγάλο καρυδένιο

τραπέζι και σε λίγο έφτασε με τα σερβίτσια, το τσάι, τα βούτυρα,

τις μαρμελάδες και τα βουτήματα. Όλα, φυσικά, ήταν ευρωπαϊ-

κά, από το εξωτερικό, μιας και ήταν, όπως οι περισσότερες από

το Αργοστόλι, γυναίκα και μάνα καπετάνιου. Μας περιποιόταν

με μεγάλη στοργή και φαινόταν πως έπαιρνε χαρά απ΄ τα χαρού-

μενα πρόσωπά μας.

1. Στην παρακάτω ιστορία ξεχωρίζω τα ουσιαστικά ,τα επίθετα και τα ρήματα

Ρήματα

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

Ουσιαστικά

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

Επίθετα

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

2. Χώρισε τα ρήματα του κειμένου στις δυο ομάδες, που σου δίνονται

Η Αργυρώ τσαλαβουτάει, η Αργυρώ στριφογυρνάει.

Η Αργυρώ από το αυτοκίνητο μας χαιρετάει.

Η Αργυρώ στα βράχια κρύβεται η πονηρή!

Η Αργυρώ φανερώνεται με δυνατή φωνή.

Η Αργυρώ το σκοτάδι νιώθει γύρω της και το φοβάται

Σαν έσενα είναι κι όλα τα θυμάται!

3ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΓΑΡΩΝΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 185

Σελίδα 2 Α Ξ Ι Ο Λ Ο Γ Η Σ Η : Ε Ν Ο Τ Η Τ Α 2

Ενεργητικά Ρήματα

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

Παθητικά Ρήματα

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

3. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις (ρήματα) ενώνοντας λέξεις από τις δυο στήλες:

Πηγαίνω

Μπαίνω

Τρέμω

Ανάβω

Ανεβαίνω

σβήνω

παίζω

έρχομαι

κατεβαίνω

βγαίνω

→ .......................................................................................

→ .......................................................................................

→ .......................................................................................

→ .......................................................................................

→ .......................................................................................

→ .......................................................................................

4. Συμπληρώνω το σωστό τύπο του είναι και του έχω:

Η εβδομάδα ........................ επτά ημέρες.

Το σπίτι δεν .................... πολύ μεγάλο.

Όλοι εδώ μέσα ......... φίλοι.

Πολλοί άνθρωποι δεν ................... αρκετά χρήματα.

Αυτός ............... ο καινούριος σας συμμαθητής και θέλω να ..................... ευγενικοί μαζί του.

Ποιος .......... τώρα σειρά;

................ ώρα για να φύγουμε;

5. Συμπληρώνω τις καταλήξεις (ε ή αι) στα ρήματα του πιο κάτω κειμένου:

Κάθε φορά που καθόμαστ... να παίξουμ.... Με την αδερφή μου, κάτι γίνετ....

και μαλλώνουμ.... Δεν ξέρω τι συμβαίνει αλλά μου είν.... δύσκολο να το απο-

φύγω. Πρέπει να εξηγούμ.... η μια στην άλλη ότι υπάρχουν κανόνες, αλλά πά-

ντα τελειώνουμ.... τσακωμένες. Μερικές φορές σκέφτομ..... αν όλα τα αδέρφια

μαλώνουν όπως εμείς. Ή μήπως κάθοντ..... ήσυχα και παίζουν; Δε συμφω-

νείτ.... ότι είν..... άσχημο να μη μιλιόμαστ..... τη μισή μέρα;

6. Συμπληρώνω στις πιο κάτω λέξεις το πρώτο γράμμα που λείπει με κεφαλαίο ή μικρό:

......σπανικός ......σπανός

.......λλάδα ......απαδόπουλος

.......ούνιος .....ευκωσία

.....ραπέζι .......ρίτη

.....οδωρής ......ριστούγεννα

Όνομα: ..................................................................... Ημερομηνία: ....................................

3ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΓΑΡΩΝΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 186

2ο Δ. Σχ. Πολίχνης τάξη Γ3

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΤΕΣΤ ΓΛΩΣΣΑΣ

Όνομα: ………………………………………………………………. Διαβάζω το κείμενο «Λιοντάρι και αγριόχοιρος» του Αισώπου από το Ανθολόγιο μου(σελ. 46 ) και συμπληρώνω τις παρακάτω ασκήσεις:

Α. Γράφω τα επίθετα που ταιριάζουν στα ουσιαστικά του κειμένου: ……………………………….. κάψα ……………………………… πηγή …………………….............. νεράκι …………………………… ώρα ……………………………….. ανάσες ………………………… λεφτό ……………………………… πουλιά …….………………….. συνεννόηση ……………………………… πείσμα ...…..………………….. τραπέζι …………………………… πουλιά

Β. Βρίσκω άλλες 4 σύνθετες λέξεις του κειμένου και γράφω τι σημαίνουν, όπως το παράδειγμα: αγριόχοιρος = αγριογούρουνο ……………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………

Γ. Απαντώ στις ερωτήσεις: α) Ποιοι βρέθηκαν κοντά σε μια μικρή πηγή; ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… β) Ποιος έσπρωξε πρώτος και πώς αντέδρασε ο άλλος; ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… γ) Ποιο ήταν το σχέδιο του γύπα και του κορακιού που τους έβλεπαν από ψηλά; ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… δ) Τι αποφάσισαν τελικά το λιοντάρι και ο αγριόχοιρος για να μπορέσουν να ξεδιψάσουν; ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Θολιώτης Σταύρος i


2ο Δ. Σχ. Πολίχνης τάξη Γ3

Δ. Κλίνω τα ρήματα του κειμένου:

εγώ γεμίζω σταματώ απομακρύνομαι εσύ

αυτός, -ή, -ό εμείς εσείς

αυτοί, -ές, -ά Ε. Μεταφέρω τις παρακάτω φράσεις του κειμένου από τον ενικό αριθμό στον πληθυντικό και αντίθετα: ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ……………………………………….. Κατέβηκαν χαμηλά και πετούσαν Καλά που το κατάλαβες ….………………………………………………... Εμένα δε μου αρέσει …………………………………………………….. ………………………………………….. Θα είχαμε πιει το νεράκι μας ΣΤ. Κάνω φράσεις όπως στο παράδειγμα:

Ο βρυχηθμός - το λιοντάρι ο βρυχηθμός του λιονταριού τα δόντια – ο αγριόχοιρος ……………………………………………………. το νερό – η πηγή …………………………………………………… τα νύχια – ο γύπας ……………………………………………………. η κάψα – το καλοκαίρι …………………………………………………….. Ζ. Μεταφέρω τα ρήματα από την ενεργητική στη παθητική φωνή και αντίθετα:

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ χτενίζω

γράφομαι απογοητεύω

μεταφέρομαι ξεριζώνω

χτυπιέμαι Η. Χωρίζω σε συλλαβές τις λέξεις: συνεννόηση ……………………………………………………… καταπληγιαστεί ……………………………………………………….. αλληλοφαγωθούμε ………………………………………………………. ξαναπαίρνανε ……………………………………………………….

Βαθμός: …………………… Υπογρ. γονέα:……………………….

Θολιώτης Σταύρος ii


Κριτήριο 2ης ενότητας

Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………………………………………………

1. Να υπογραμμίσεις τα επίθετα στο παρακάτω κείμενο: Οι τυφλοπόντικες είναι ίσως οι καλύτεροι εκσκαφείς από τα υπόλοιπα ζώα. Έχουν μυτερά χέρια και μακριά κοφτερά νύχια, καθώς και δυνατά κόκαλα και στήθος, για να κυκλοφορούν με άνετο τρόπο από την επιφάνεια της γης στα υπόγεια διαμερίσματα που διαμορφώνουν. 2. Να γράψεις δίπλα σε κάθε ουσιαστικό ένα ρήμα και ένα επίθετο που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια μ’ αυτό:

Ουσιαστικό Ρήμα Επίθετο Γειτονιά Γειτονεύω γειτονικός Χορός Χρώμα Γέλιο Εργάτης

3. Να γράψεις τα παρακάτω ονόματα στη γενική:

Ονόματα Ενικός Πληθυντικός Ο γιατρός Η ευγενική Το μολύβι Ο παιδικός Το έξυπνο Η πρόσθεση Η καλή

4. Να συμπληρώσεις σωστά τα γράμματα που λείπουν:

Εγώ κάθ………… εγώ πονά…….. εμείς λουζόμαστ……

Εσύ τρέχ……….. εμείς αγαπάμ……. εσείς γελάτ………

Αυτοί κουράζοντ……… εσείς ταξιδεύετ…….. εγώ διορθώνομ…..

Εμείς παίζουμ………… αυτές έρχοντ……. αυτός λούζετ…….

Αυτός λυπάτ………. εσύ κοιμάσ…….. Εσείς έρχεστ……

Μαρία Ίσσαρη


ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

Στο σπίτι και στη γειτονιά

1. Συμπληρώνω τα γράμματα που λείπουν και βάζω τόνο όπου χρειάζεται:

Αγαπητό μου __μερολόγι__,

Πριν από μερικές εβδομάδες μετακομ__σαμ__ σε κ__νούρια

γ__τονιά. Οι γ__τονες μας __ν__ καλ__ και ευγενικ__ άνθρ__π__. Το

διαμέρ__σμά μας __ν__ άνετο και έχει και χώρο για π__χνίδ__.

Στο γ__τονικό σπίτ_ μέν__ μια κυρία με άσπρα μα__ιά και ευγενικ__

πρ__σ__π__. Σκέφτομ__ την Κ__ριακ__ να την επισκεφτ__. Λες να έχει

ε__όνια για να παίζουμε;

Σήμερα τακτοποίησα τη συ__ογή μου από κάρτες είδα τ__λεόραση και

σ__ζ__τησα με τους γονείς μου. Δε σου κρ__βω πως φοβάμ__ και

χρειάζομ__ χρόνο για να προσαρμοστ__. Την Τρ__τ__ με την οικογέν__ά

μου θα πάμε στο φίλ__ μου το Μίκη. Ακόμα γελ__ με τα αστεία που κάναμε!

2. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω λέξεις και να βάλεις κεφαλαίο το πρώτο

γράμμα όπου χρειάζεται.

πίσω, ελλάδα , νίκος, πόρτα, παναγιώτης, λήμνος,

αργυρώ, πράσινο, δευτέρα, νοέμβριος , φθινόπωρο, ξεχνώ

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………


αριθμό που βρίσκεται:

το χρώμα - το σπίτι:________________________________

η συλλογή - ο παππούς:______________________________

τα τετράδια - τα παιδιά:______________________________

τα παράθυρα - τα σπίτια_____________________________

4.Συμπληρώνω τις καταλήξεις των ρημάτων με -μαι και -ε στις παρακάτω προτάσεις.

Εγώ πλένομ..........και χτενίζομ.........πριν φύγω για το σχολείο.

Εμείς γράφουμ..........και διαβάζουμ.........στο γραφείο μας.

Εμείς σκουπίζουμ……….και καθαρίζουμ……το δωμάτιό μας.

Το καλοκαίρι δροσίζομ……....με κρύο νερό.


χαζός-γελώ _____________ κρυφός-ακούω ____________

μικρός-πράγματα __________ σιγά-τραγουδώ ____________

πλούσιος-παιδί ____________ μακρύς-στενός ____________

ONOMA:________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:___________


6. Συλλάβισε τις λέξεις:

γράμματα:____________________

θάλασσα:_____________________

άμμος:_______________________

συλλογή:______________________

7.Κλίνε τα ρήματα:

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

τρέχω χτενίζομαι έχω είμαι


χρήσιμος ………………………

πρώτος ………………………

προσεκτικός ………………………

αληθινός ………………………

ακριβός ………………………


9. Ξεχωρίζω τις παρακάτω λέξεις και τις γράφω στις στήλες που ταιριάζουν.

( πεύκο, ψηλός, γεράκι, όμορφη, γειτονιά, δρόμος, λευκό, δυνατός)


10.Τα επίθετα που συμπλήρωσα στην παραπάνω άσκηση τα γράφω στα τρία γένη:


………………………………………

……………

………………………………………

……………

………………………………………

…………… ………………………………………

……………

………………………………………

……………

………………………………………

…………… ………………………………………

……………

………………………………………

……………

………………………………………

…………… ………………………………………

……………

………………………………………

……………

………………………………………

……………



Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική ενικού.

το πλάτος – ο δρόμος το πλάτος του δρόμου οι σελίδες – το βιβλίο …………………………………… οι στίχοι – το τραγούδι …………………………………… η δύναμη – η ταχύτητα …………………………………… η φωλιά – το πουλί ……………………………………

Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική πληθυντικού.

τα μαγαζιά – οι έμποροι τα μαγαζιά των εμπόρων οι επιβάτες – τα καράβια …………………………… τα φτερά – οι άγγελοι ……………………………

Να συμπληρώσεις τις καταλήξεις Τα παιδιά ρίχν….. τη μπάλα το ένα στο άλλο. Όμως κάποια στιγμή βαριούντ…. αυτό το παιχνίδι . Αποφασίζ….. να κάν….. κάτι άλλο. - Θέλετ…. να γίνουμ…. εξερευνητές ; Προτείν…. ο Στέλιος - Να πάμ…, στη γειτονιά μου, λέ… η Ελένη. Εκεί έχει και καινούργια μέρη που δεν τα ξέρ…. πολλοί! Έτσι τα παιδιά ξεκίνησαν την περιπέτεια τους στη γειτονιά της Ελένης. Μια γειτονιά που «δεσπόζ…» το μυστήριο!

επίθετο ουσιαστικό επίθετο ουσιαστικό

Το καθαρό τετράδιο Ο σταχτής γάιδαρος

τραγούδι Η μακριά

φωνή Το φρέσκο

ουρανός Ο ζηλιάρης

δρόμος Ο έξυπνος

δασκάλα Το πλατύ

ζωή Η γελαστή

Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………


Να γράψεις δίπλα σε κάθε λέξη την αντίθετή της. φτωχός …………… πίσω ………………….. εχθρός …………… ζεστός ………………….. φως ………………… πηγαίνω ………………….. κατεβαίνω …………….. λύπη ………………….. λίγα ………………… ελαφρύς …………………..

Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες φράσεις με τις κατάλληλες σύνθετες λέξεις.

Ήταν ένας γέρος με γκρίζα μαλλιά και μαύρα μάτια. ………………………………………………………………………….

Θα πάμε στο δάσος να μαζέψουμε άγρια λουλούδια. ………………………………………………………………………….

Η Φωτεινή είναι ψηλή και λιγνή. ………………………………………………………………………….

Ο δρόμος είναι στενός και μακρύς. …………………………………………………………………………

Μπορείς να βρεις 15 επίθετα που κρύβονται στο κρυπτόλεξο;

Τη Δευτέρα θα γράψουμε επαναληπτικό κριτήριο στη Γλώσσα Θα γράψουμε άγνωστη ορθογραφία χρησιμοποιώντας τις λέξεις στη σελίδα 43

Μ Ε Τ Α Λ Λ Ι Κ Ο Σ Χ Ω Α Λ Ρ Σ Β Α Κ Α Μ Ω Ρ Ρ Λ Ε Ι Η Ρ Μ Ι Λ Ο Σ Η Α Λ Υ Γ Μ Ο Π Τ Ο Ρ Τ Σ Ι Ι Θ Ω Ε Χ Ε Ρ Κ Φ Η Ι Ο Ν Ε Ν Ν Ε Ρ Ι Α Η Μ Μ Σ Ο Ρ Ο Ι Ρ Ο Ν Ι Λ Κ Ο Ο Σ Ο Π Ο Ο Σ Η Ρ Η Π Σ Σ Ζ Σ Υ Σ Σ Φ Ξ Ι Π Η Κ Λ Σ Χ Ε Ρ Δ Ξ Φ Ν Ε Ο Σ Λ Π Ρ Α Σ Ι Ν Ο Ο Χ Ζ Ε Μ Λ Υ Κ Ζ Ε Ρ Τ Σ Δ Χ Σ Τ


Όνομα:………………………………….

Επαναληπτικό 2ης ενότητας

1) Ακούω και γράφω:

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………….

2)

3)

4) Να γράψεις τα ουσιαστικά στη γενική του ενικού και του

πληθυντικού αριθμού:

5) Να γράψεις τα αντίθετα επίθετα:

σκληρός…………………………. νέος…………………………

χρήσιμος……………………….. ακριβός…………………………..


6)

7) 8) Να γράψεις τα επίθετα του παρακάτω κειμένου στα τρία

γένη: Το σπίτι μας είναι παλιό και ετοιμόρροπο κι ο κήπος μας τόσο

μικρός που μόνο όμορφα όνειρα μπορείς να καλλιεργήσεις.


Όνομα:....................................................................................................................... ......................

Ημερομθνία:............................................................................................. ........................................

1. Ακοφω και γράφω

2. Να ςυμπληρϊςεισ τισ προτάςεισ με το ρήμα είμαι και έχω ςε όλα τα πρόςωπα

Εγώ είμαι ςτο ςχολείο και ζχω γυμναςτικι

Εςφ..............................................................................................................................

Αυτόσ...........................................................................................................................

Εμείσ.............................................................................................................................

Εςείσ............................................................................................................................. .

Αυτοί..............................................................................................................................

3. Να ςυλλαβίςεισ τισ παρακάτω λέξεισ

Άμμοσ = Παππούσ =

Άρρωςτοσ = Αρχθγόσ =

Φεγγάρι = Παράδειγμα =

4. Σχημάτιςε οικογένειεσ λέξεων

Γειτονιά:.........................................................................................................................

Διμοσ:....................................................................................................................... ....

5. Δίπλα από κάθε λέξη να γράψεισ την αντίθετή τησ

Ανεβαίνω Επιτρζπω

Καλόσ Εχκρόσ

Φωσ Δυςτυχιςμζνοσ

emathima.gr


6. Να ςυμπληρϊςετε τα κενά των παρακάτω προτάςεων προςέχοντασ κάθε φορά τισ

καταλήξεισ τησ Ενεργητικήσ και Παθητικήσ Φωνήσ

Οι γονείσ μασ φοβοφντ__ και δεν μασ αφινουν να περνάμ__ μόνοι μασ τθ λεωφόρο.

Ο Τάςοσ άλλοτε μασ κρφβ__ τα βιβλία και άλλοτε κρφβετ__ ο ίδιοσ.

Πρζπει να βοθκάμ__ και να ςυμπαραςτεκόμαςτ__ ςτουσ φίλουσ μασ ςτισ δφςκολεσ

ςτιγμζσ.

Μου αρζςει να μεταμφιζηομ__ και να παριςτάνω κάποιον θκοποιό του κινθματογράφου.

Κάκε Σάββατο παίηουμ__ κρυφτό.

Η Κορίνα ζρχετ__ ςυχνά κακυςτερθμζνθ ςτο μάκθμα τθσ μουςικισ.

Η αίκουςά μου βρίςκετ__ ςτον πρώτο όροφο του ςχολείου.

Μθ καπνίηετ__ μπροςτά ςτα παιδιά γιατί γίνοντ__ πακθτικοί καπνιςτζσ.

7. Να γράψεισ τη γενική του ενικοφ και πληθυντικοφ αριθμοφ των παρακάτω ουςιαςτικϊν

8. Να υπογραμμίςετε τα επίθετα των παρακάτω προτάςεων

Η αίκουςά μου είναι μεγάλθ και φωτεινι

Η κακθμερινι προπόνθςθ είναι αρκετά κουραςτικι

Αν ακολουκιςεισ το ςτενό δρομάκι κα βρεκείσ ςτο ςπίτι μου

Η γραφικι πλατεία του χωριοφ μου ζχει ζναν γζρικο πλάτανο

Η μθτζρα μου ζχει μία μεγάλθ ςυλλογι με πιλινα πιάτα

emathima.gr

Ονομαςτική ενικοφ αριθμοφ Γενική ενικοφ αριθμοφ Γενική πληθυντικοφ αριθμοφ

Ο άνκρωποσ

Το ποδιλατο

Η τθλεόραςθ

Το παιδί

Η φωνι

Ο γεωργόσ


Διαγώνιςμα Γλώςςα ( Γ τάξη - επαναληπτικό 1η & 2η ενότητα)

όνομα:___________________________

1. Ορθογραφία (1)

2. Λεξιλόγιο (1)

Χϊριςε τισ παρακάτω λζξεισ ςε : ουςιαςτικά,επίθετα,ρήματα :

τραγουδϊ, ςυλλογή, Τετάρτη,φίλοσ,κρφβομαι, ζρχομαι, παιχνίδι, πονηρόσ –ή –ό,

είμαι,ευγενικόσ –ή –ό, γειτονιά,μαλλιά,αδφναμοσ –η –ο.

ουςιαςτικά επίθετα ρήματα

3. Φτιάξε 2 προτάςεισ με τισ λζξεισ : (1)

Μαθαίνω, βιβλιοθήκη

4. Γράψε τισ ημζρεσ τησ εβδομάδασ: (1)

5. Τι εννοοφμε με τη φράςη : (1)

«Το πάθημα, του ζγινε μάθημα» ;


ΜΑΡΙΑ ΦΑΚΑΛΟΥ ☼ 9ο Δημ Σχ Καλλιθέας

6. Βάλε ςτη ςειρά τισ λζξεισ: (1)

ήταν, αυτό, κι ,Το, μζςα, καινοφριο, ςπίτι, μασ, κτήμα, ςτο

7. Χαρακτήριςε τισ λζξεισ: (1)

ςπίτι καλόψυχοσ μάλωςε

__________ __________ ___________

8. Γράψε τισ αντίθετεσ λζξεισ: (1)

χαροφμενη - __________ αδφνατη - ____________

γελάει - __________ κρφβεται - ____________

9. Άνοιξε το ΒΜ - ςελίδα 36, διάβαςε την 1η παράγραφο και περιζγραψε

τη "μυςτηριώδη κυρία". (1)

10. Κλίνε τα ρήματα: είμαι, κρφβω.(ενικό - πληθυντικό) (1)

Ενικόσ Ενικόσ εγϊ εγϊ

Πληθυντικόσ Πληθυντικόσ εμείσ εμείσ

ΣΥΝΟΛΟ: _____


ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:__________________________________17-10-2013

Γεια σας, παιδιά. Είμαι ο τάκης μολυβάκης και θα σας πω πώς τα περνάω. Λοιπόν, συνήθως κάθε δευτέρα πηγαίνω να δω τη μανούλα μου στο χωριό μου, στο ατσιπόπουλο. Την τρίτη ταξιδεύω μέχρι το ηράκλειο, γιατί μαθαίνω σ’ ένα φίλο μου , το βασίλη, να κρατάει σωστά το μολύβι και να κάνει ωραία γράμματα. τετάρτη και πέμπτη επιστρέφω στο ρέθυμνο και πηγαίνω σε μαθήματα ζωγραφικής. Θέλω να γίνω κι εγώ σαν τον πικάσο κάποια μέρα. Την παρασκευή, βοηθάω τη γυναίκα μου, την αριστέα σε όλες τις δουλειές του σπιτιού. Τέλος, το σαββατοκύριακο ξεκουράζομαι διαβάζοντας ποίηση- μου αρέσει πολύ ο γκάτσος- και ακούγοντας κλασική μουσική- ο βιβάλντι είναι ο αγαπημένος μου. Κύρια ονόματα:________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Την Παρασκευή θα _______________ όλοι στο βοτανικό πάρκο στα Χανιά,

για να δούμε πολλά αρωματικά φυτά και βότανα. • Φέτος, η τάξη μας ___________ υπεύθυνη για τη χριστουγεννιάτικη γιορτή

του σχολείου. • Σε ποια τάξη ___________ φέτος; • Κάθε μεσημέρι κοιμάμαι, γιατί _________ λίγο κουρασμένος από το σχολείο. • Ποιος ________ υπεύθυνος για την ανακύκλωση;

Βρες τα κύρια ονόματα στο παρακάτω κειμενάκι και γράψε τα από κάτω, με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα.

Γράψε το ρήμα είμαι στο πρόσωπο, που ταιριάζει, στις παρακάτω προτάσεις.

Σχηματίζω σύνθετες λέξεις: ανάποδα+γυρίζω____________________________ κούκλα+θέατρο_____________________________ πηγαίνω+έρχομαι___________________________ κάγκελα+πόρτα_____________________________ κρουαζιέρα+πλοίο___________________________

Μαρία Φρουδαράκη


ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

φοβητσιάρης έρχομαι ήσυχος αφήνω πρωινός κρεμάω μεγαλόσωμος φίλος

κυπαρίσσια Αργυρώ πευκάκια αυλή διαμέρισμα συλλογή παιχνίδι αριθμός

Κλίνε το ρήμα τεντώνω στην ενεργητική και στην παθητική φωνή.

Αντίθετες λέξεις!

Συλλαβίζω!

Γράψε λέξεις της ίδιας οικογένειας.

συλλογή



• Είδα την Μαρία να φεύγει απ’ το σπίτι της.

______________________________________________________________________________________________________________

• Το παιδί του γείτονά μας πηγαίνει σε άλλο σχολείο. ______________________________________________________________________________________________________________

• Όταν είδα τους ποντικούς στην αποθήκη τρόμαξα πολύ! ______________________________________________________________________________________________________________

• Η λέξη αυτή με δυσκολεύει. ______________________________________________________________________________________________________________

• Η Γεωργία είναι __________________________ από τη Μαρία. • Ο σκύλος μου είναι _____________________ απ’ όλους στη γειτονιά μας. • Η τσάντα μου είναι _______________________. • Ο Ηρακλής ήταν ______________________ από το λιοντάρι της Νεμέας. • Το δικό μας αυτοκίνητο είναι _____________________ από το δικό σας. • Αυτό το βιβλίο είναι _______________________ απ’ όλα που έχω.

Γράψε τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό.

Βρες επίθετα , που ταιριάζουν στις προτάσεις και βάλε τα στο σωστό βαθμό. Κάθε επίθετο μόνο 1 φορά!

Μπράβο!!!



Τι θυμάμαι από το πρώτο κεφάλαιο της γλώσσας

Όνομα: …………………… Ημερομηνία: ………………….

1) Βάζω σε αλφαβητική σειρά τις λέξεις:

…………….. ……………… …………….. ……………….

……………… ……………… ……………… ………………

……………… ………………….

2) Συμπληρώνω τα παρακάτω κενά με το κατάλληλο άρθρο:

…… δάκρυ ….. κήπος …. τσουλήθρα …. πόδι

….. κορυφή …. οδηγός …. νοσοκόμα … ντουλάπι

3)Στην παρακάτω ιστορία ξεχώρισε τα ουσιαστικά και τα ρήματα:

Ο Ντίνος και η Άννα κολυμπούν. Ένας ψαράς μαζεύει τα δίχτυα

του. Η βάρκα χοροπηδάει στο κύμα. Οι γλάροι πετούν. Το κύμα

σιγομουρμουρίζει. Ο Χρήστος πετάει βότσαλα στη θάλασσα.

Ουσιαστικά: ………………………………………………………

………………………………………………………..

Ρήματα: ……………………………………………………….

…………………………………………………………

κεφάλι βροχή αγάπη αέρας λάδι

κουτί δύση γάτα στόμα γόμα

Λαμπριάδου Μαρία Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 203

3) Οι παράγραφοι μπερδεύτηκαν. Διαβάζω το παρακάτω κείμενο και το

ξαναγράφω με τη σωστή σειρά. Προσέχω να κάνω παραγράφους.

Έκρυψε την Αφροδίτη στον αχυρώνα του κι άρχισε να διηγείται σε

όλους την ανακάλυψή του.

Από εκείνη τη στιγμή, ο αχυρώνας του φτωχού χωρικού έγινε τόπος

συνάντησης γνωστών και άγνωστων προσώπων.

Τον Απρίλιο του 1820 ένας χωρικός από τη Μήλο, όργωνε το χωράφι

του. Ξαφνικά το υνί του αρότρου του χτύπησε σε μια μεγάλη πλάκα.

Έβγαλε τα χώματα και βρέθηκε μπροστά στο άγαλμα της θεάς

Αφροδίτης.

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………..

Ποια άσκηση με δυσκόλεψε περισσότερο;

……………………………………………..

…………………………………………..

Λαμπριάδου Μαρία Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 204

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ

Όνομα:........................................... Ημερομηνία:....................................

ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Συμπληρώνω τα κενά με το σωστό τύπο του ρήματος είμαι στις παρακάτω προτάσεις. • Σήμερα ,....................... επιμελητής. • Εσύ πότε ..................... ; • Ο Μενέλαος ...................... μαθητής της τετάρτης τάξης. • Εμείς ............................ έτοιμοι να παίξουμε ποδόσφαιρο. • Εσείς .................. έτοιμοι; • Αυτές ................... αθλήτριες του στοίβου.

2. Διαβάζω τις προτάσεις και συμπληρώνω τη σωστή λέξη. (έχω, έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν) • Ο Άλκης ....................ένα καινούριο ποδήλατο. • Τι .................. και κλαις; • .................. δέσει τα κορδόνια μου. • Τι .................. να ψωνίσουμε από το βιβλιοπωλείο; • Αναστασία, Γεωργία, .......................... χρόνο για να παίξουμε κυνηγητό; • Τα παιδιά ....................... καινούρια ρούχα.

3. Συμπληρώνω τις καταλήξεις των ρημάτων με -μαι και -ε στις παρακάτω προτάσεις.

Εγώ πλένομ... και χτενίζομ... πριν φύγω για το σχολείο. Εμείς γράφουμ... και διαβάζουμ... στο γραφείο μας. Εμείς σκουπίζουμ... και καθαρίζουμ... το δωμάτιό μας. Το καλοκαίρι δροσίζομ... με κρύο νερό.

4. Ξεχωρίζω τις παρακάτω λέξεις και τις γράφω στις στήλες που ταιριάζουν.. ( πεύκο, ψηλό, γεράκι, όμορφη, γειτονιά, δρόμος, λευκά, δυνατός)


ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ


Επαναληπτικές ασκήσεις στη Γλώσσα για την 1.2 ενότητα Γ' Δημοτικού (Στο σπίτι και στη γειτονιά).

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ

Όνομα:........................................... Ημερομηνία:....................................

ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Συμπληρώνω τα κενά με το σωστό τύπο του ρήματος είμαι στις παρακάτω προτάσεις. • Σήμερα ,....................... επιμελητής. • Εσύ πότε ..................... ; • Ο Μενέλαος ...................... μαθητής της τετάρτης τάξης. • Εμείς ............................ έτοιμοι να παίξουμε ποδόσφαιρο. • Εσείς .................. έτοιμοι; • Αυτές ................... αθλήτριες του στίβου. 2. Διαβάζω τις προτάσεις και συμπληρώνω τη σωστή λέξη. (έχω, έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν) • Ο Άλκης ....................ένα καινούριο ποδήλατο. • Τι .................. και κλαις; • .................. δέσει τα κορδόνια μου. • Τι .................. να ψωνίσουμε από το βιβλιοπωλείο; • Αναστασία, Γεωργία, .......................... χρόνο για να παίξουμε κυνηγητό; • Τα παιδιά ....................... καινούρια ρούχα. 3. Συμπληρώνω τις καταλήξεις των ρημάτων με -μαι και -ε στις παρακάτω προτάσεις. Εγώ πλένομ... και χτενίζομ... πριν φύγω για το σχολείο. Εμείς γράφουμ... και διαβάζουμ... στο γραφείο μας. Εμείς σκουπίζουμ... και καθαρίζουμ... το δωμάτιό μας. Το καλοκαίρι δροσίζομ... με κρύο νερό.

e-didaskalia.blogspot.gr/


4. Ξεχωρίζω τις παρακάτω λέξεις και τις γράφω στις στήλες που ταιριάζουν.. ( πεύκο, ψηλό, γεράκι, όμορφη, γειτονιά, δρόμος, λευκά, δυνατός)


5. Φτιάξε προτάσεις με τις λέξεις της παρένθεσης όπως στο

παράδειγμα: (Γιώργος, ψηλός, αδερφός.)

Ο Γιώργος είναι ψηλότερος από τον αδερφό του. Ή

Ο Γιώργος είναι πιο ψηλός από τον αδερφό του.

(σκύλος, φιλικός, λιοντάρι.)

(αεροπλάνα, γρήγορα, πλοία)

(λαγός, γρήγορος, χελώνα)

6. Να γράψεις δίπλα σε κάθε ουσιαστικό ένα ρήμα και ένα επίθετο

που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια όπως στο παράδειγμα: Γειτονιά - γειτονεύω - γειτονικός Φως - __________________________ - ________________________ Εργάτης - __________________________ - ________________________

7. Να γράψεις τα αντίθετα των επιρρημάτων : Παντού - _______________________ μέσα - _________________________ Πάνω - _______________________ εδώ - __________________________ Βόρεια _____________________κάπου- _________________________ Ψηλά -_______________________ κοντά - _________________________



8. Σχηματίζω οικογένειες λέξεων για κάθε λέξη από τις παρακάτω: Ψάρι Δρόμος 9. Ξεχωρίζω τα κύρια ονόματα και τα γράφω με κεφαλαίο: γιορτή, παναγιώτα, όλυμπος, γόμα, ιούνιος, δωμάτιο, τοίχος, δευτέρα, καναδάς, ποτήρι, χριστούγεννα, βιβλίο, έλληνας, αντωνόπουλος

10. Συμπληρώνω τα κενά του κειμένου βάζοντας τα βοηθητικά ρήματα είμαι και έχω στον κατάλληλο

τύπο.

Η Αναστασία _____________ πολλούς φίλους. Όμως η καλύτερή της φίλη ____________

η Ειρήνη. Αυτές οι δύο _____________ φίλες εδώ και χρόνια. ______________ μάλιστα γενέθλια την ίδια ημέρα. Θα κάνουν πάρτι και ____________ καλεσμένοι όλοι οι συμμαθητές τους. Τα παιδιά της τάξης τους έφτιαξαν μια ευχετήρια

κάρτα και έγραψαν: «Να ___________ πάντα ευτυχισμένες! Χρόνια πολλά!»



11. Συμπληρώνω την ενεργητική και παθητική φωνή στις παρακάτω στήλες.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

χτενίζω ___________________ δένω ___________________ ____________________ κουράζομαι ____________________ γράφομαι

πειράζω ___________________ _____________________ απλώνομαι

12. Γράφω δίπλα σε κάθε λέξη την αντίθετή της.

εχθρός ____________________ φτωχός _____________________ πηγαίνω ___________________ σκλαβιά _____________________ φασαρία ___________________ αγαπώ ______________________ κατηφόρα __________________ ακριβός _____________________


πεζός + δρόμος _________________________ ποντικός + παγίδα ________________________

χελιδόνι + φωλιά _________________________ άσπρο + μαύρο __________________________

ανεβαίνω + κατεβαίνω _____________________ μπαλκόνι + πόρτα _________________________



14. Γράφω τη γενική ενικού και τη γενική

πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών.

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ

ο άνθρωπος _____________________ ____________________

_____ η συνταγή -

_____________________ _________________________ το

χωριό _____________________ _________________________

ο ναύτης _____________________ ___________________

______ το

δέμα _____________________ _________________________

η μέλισσα _____________________ ___________________

______

15. Ξαναγράφω τις προτάσεις αλλάζοντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με το κατάλληλο επίθετο.

Α) Το ποτήρι είναι από γυαλί. Το ποτήρι

είναι . Β) Η ζακέτα είναι από

μαλλί ______________________________________________. Γ) Τα παράθυρα είναι από

ξύλο. ______________________________________________. Δ) Η τσάντα είναι από

δέρμα. ______________________________________________. Ε) Ο σωλήνας είναι από

μέταλλο. ______________________________________________.



16. Συλλαβίζω τις λέξεις.

οικογενειακός ________________________ εκκλησία __________________________

καροτσάκι ___________________________ ελπίδα ____________________________

άκρη _______________________________ σταθμός __________________________

ευτυχία _____________________________ κελάηδημα _________________________

αγκάθι ______________________________ παιδιά _____________________________



Όνομα : ………………….. Ημερομηνία: ……………..

1.Από τα παρακάτω ουσιαστικά ξεχωρίζω τα κύρια ονόματα και τα

ξαναγράφω με κεφαλαίο:

δημήτρης, σεπτέμβιος, γιορτή, φόρεμα, τετράδιο, άννα, αθήνα,

αυτοκίνητο, ελλάδα

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………..

2.Να κλίνω τη φράση:

Εγώ έχω γενέθλια και είμαι χαρούμενος.

……………………………………………………………….

……………………………………………………………..

…………………………………………………………….

……………………………………………………………….

………………………………………………………………….

3.Συμπληρώνω τις καταλήξεις με –ε ή -αι :

Εμείς στρώνουμ… τα κρεβάτια.

Κάθε πρωί πλένομ…, ντύνομ… και φεύγω για το σχολείο.

Μου αρέσει να γυμνάζομ…

Κάθε Κυριακή πηγαίνουμ.. στο σινεμά.

4.Συμπληρώνω τις προτάσεις με το ουσιαστικό της παρένθεσης στη

γενική πτώση:

Το παράθυρο …….. …………… είναι ανοιχτό. ( σπίτι )

Τα δέντρα …. …………….. είναι πανύψηλα. ( δάσος )

Το χρώμα … ………….. ήταν γαλάζιο. ( μάτια )

Λαμπριάδου Μαρία


5.Συμπληρώνω τις προτάσεις με το κατάλληλο επίθετο από το πλαίσιο:

Ένας ………………. τόπος έχει βουνά, βράχια, δάση.

Εκεί ζουν ………….. ζώα και …………. πουλιά.

Το ……………… λιοντάρι είχε ………….. δέρμα

που τα ………………. βέλη δεν το περνούσαν.

Ο ………………… κύριος περίμενε πολλές ώρες

μέχρι να έρθει η σειρά του.

6.Συμπλήρωσε το παρακάτω κείμενο με την κατάλληλη λέξη:

οικογένεια, κατοικώ, πολυκατοικία, μονοκατοικία, οικόπεδο, οικοδόμοι,

οικοδομικός

Χτες το πρωί οι εργάτες γκρέμισαν την ………………….. που ήταν δίπλα

στο σχολείο. Στο ……………………. θα χτίσουμε μια ………………………..

είπαν οι ………………………… , που κουβαλούσαν τα ………………….

υλικά. Θα ………………………. πολλές οικογένειες και η γειτονιά θα

γεμίσει παιδιά. καλή επιτυχία!!!!

άγριος, υπομονετικός, φοβερός, σκληρός σιδερένιος, ορεινός, σπάνιος

Λαμπριάδου Μαρία


ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ Στο σπίτι και στη γειτονιά

Ον/μο :………………………………………………………………………………………………………. Ερωτήσεις

1. Ακούω και γράφω :

2. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω λέξεις και να βάλεις κεφαλαίο το

πρώτο γράμμα όπου χρειάζεται.

πίσω, ελλάδα , νίκος, πόρτα, παναγιώτης, κέρκυρα, αργυρώ, πράσινο, δευτέρα, νοέμβριος , φθινόπωρο, ξεχνώ, αθήνα, αθηνά , ποδήλατο, οδός ιωάννη καποδίστρια, όλυμπος ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Λώλης Δημήτριος Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 214

3. Να κλίνετε τα βοηθητικά ρήματα :

4. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω

πίνακα αφού διαβάσετε το διπλανό κείμενο.

5. Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις Τα παιδιά ρίχν….. τη μπάλα το ένα στο άλλο. Όμως κάποια στιγμή βαριούντ…. αυτό το παιχνίδι . Αποφασίζ….. να κάν….. κάτι άλλο. - Θέλετ…. να γίνουμ…. εξερευνητές ; Προτείν…. ο Στέλιος - Να πάμ…, στη γειτονιά μου, λέ… η Ελένη. Εκεί έχει και καινούργια μέρη που δεν τα ξέρ…. πολλοί! Έτσι τα παιδιά ξεκίνησαν την περιπέτεια τους στη γειτονιά της Ελένης. Μια γειτονιά που «δεσπόζ…» το μυστήριο!

ρήμα Ουσιαστικά

επίθετα

συλλέγει γραμματόσημα ονομάζει μαγικές αυτά είναι άλλα είναι έχουν Είναι αυτά καμαρώνει μέρη

έχω είμαι

Τα γραμματόσημα! Η Μαρία συλλέγει διάφορα γραμματόσημα. Τα ονομάζει μαγικές εικόνες. Κάποια από αυτά είναι με ζώα μεγάλα και μικρά. Άλλα είναι με περίεργα καράβια . Ορισμένα έχουν ανθρώπους διάσημους ή επίσημους. Εντυπωσιακά είναι αυτά με πολύχρωμα αυτοκίνητα, κόκκινα , κίτρινα κ.α. Όμως για εκείνα που καμαρώνει είναι τα γραμματόσημα με τα όμορφα ξένα μέρη!


6. Στην παρακάτω κορνίζα να ζωγραφίσετε το αγαπημένο σας

παιχνίδι και με οδηγό τις ερωτήσεις που υπάρχουν στο πλάι να το περιγράψετε!

Το αγαπημένο μου παιχνίδι είναι

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !

Πώς το απέκτησα;

Πώς είναι το παιχνίδι;

Πώς παίζω με το παιχνίδι;

Πώς νιώθω με το αγαπημένο μου παιχνίδι;


ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

2η ΕΝΟΤΗΤΑ – ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ

Όνομα: ___________________________ Ημερομηνία: ______________________

1. Σχηματίζω οικογένειες λέξεων για κάθε λέξη από τις παρακάτω.

2. Ξεχωρίζω τα κύρια ονόματα από το πλαίσιο και τα γράφω με κεφαλαίο.

______________________________________________

______________________________________________

______________________________________________

______________________________________________

3. Συμπληρώνω τα κενά του κειμένου βάζοντας τα βοηθητικά ρήματα είμαι και έχω στον κατάλληλο τύπο.

Η Αναστασία _____________ πολλούς φίλους. Όμως η καλύτερή της φίλη ____________ η Ειρήνη. Αυτές

οι δύο _____________ φίλες εδώ και χρόνια. ______________ μάλιστα γενέθλια την ίδια ημέρα. Θα κάνουν

πάρτι και ____________ καλεσμένοι όλοι οι συμμαθητές τους. Τα παιδιά της τάξης τους έφτιαξαν μια

ευχετήρια κάρτα και έγραψαν: «Να ___________ πάντα ευτυχισμένες! Χρόνια πολλά!»

4. Συμπληρώνω την ενεργητική και παθητική φωνή στις παρακάτω στήλες. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

χτενίζω ___________________

δένω ___________________

____________________ κουράζομαι

____________________ γράφομαι

πειράζω ___________________

Ψάρι

____________________

____________________

____________________

____________________

Δρόμος

____________________

____________________

____________________

____________________

γιορτή, παναγιώτα, όλυμπος,

γόμα, ιούνιος, δωμάτιο,

τοίχος, δευτέρα, καναδάς,

ποτήρι, χριστούγεννα, βιβλίο,

έλληνας, αντωνόπουλος

Μαρία Χαραλάμπου Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 217

_____________________ απλώνομαι

5. Γράφω δίπλα σε κάθε λέξη την αντίθετή της.

εχθρός ____________________ φτωχός _____________________

πηγαίνω ___________________ σκλαβιά _____________________

φασαρία ___________________ αγαπώ ______________________

κατηφόρα __________________ ακριβός _____________________


πεζός + δρόμος _________________________ ποντικός + παγίδα ________________________

χελιδόνι + φωλιά _________________________ άσπρο + μαύρο __________________________

ανεβαίνω + κατεβαίνω _____________________ μπαλκόνι + πόρτα _________________________

7. Γράφω τη γενική ενικού και τη γενική πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών.

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ

ο άνθρωπος _____________________ _________________________

η συνταγή _____________________ _________________________

το χωριό _____________________ _________________________

ο ναύτης _____________________ _________________________

το δέμα _____________________ _________________________

η μέλισσα _____________________ _________________________

8. Ξαναγράφω τις προτάσεις αλλάζοντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με το κατάλληλο επίθετο.

Α) Το ποτήρι είναι από γυαλί. Το ποτήρι είναι .

Β) Η ζακέτα είναι από μαλλί ______________________________________________.

Γ) Τα παράθυρα είναι από ξύλο. ______________________________________________.

Δ) Η τσάντα είναι από δέρμα. ______________________________________________.

Ε) Ο σωλήνας είναι από μέταλλο. ______________________________________________.

9. Συλλαβίζω τις λέξεις.

οικογενειακός ________________________ εκκλησία __________________________

καροτσάκι ___________________________ ελπίδα ____________________________

άκρη _______________________________ σταθμός __________________________

ευτυχία _____________________________ κελάηδημα _________________________

αγκάθι ______________________________ παιδιά _____________________________

Μαρία Χαραλάμπου Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 218

Στο σπίτι και στη γειτονιά Κριτήριο αξιολόγησης 2ης ενότητας

Όνομα:………………… Ημερομηνία………..

1. Γράφω σωστά: ……..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..……

……..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..………….. ……..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..……

……..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..………….. ……..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..……

……..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..………….. ……..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..……

……..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..………….. 2. Συλλαβίζω τις παρακάτω λέξεις: βιβλίο: ………..…………..…………..……… νυχτερινό: ………..…………..…………..……… έσπασε:………..…………..…………..……… πατριώτης: ………..…………..…………..………

αρχηγός:………..…………..…………..……… βαθμολογία: ………..…………..…………..……… ψαλμωδία ………..…………..…………..…… παράδειγμα: ………..…………..…………..………

λασπωμένο:………..…………..…………..… άμμος: ………..…………..…………..……

παππούλης: ………..…………..…………..… ουράνιος: ………..…………..…………..………

άρρωστος: ………..…………..…………..…… φυλλωσιά: ………..…………..…………..……… αγκάθι: ………..…………..…………..……… αστείος: ………..…………..…………..……… σαύρα: ………..…………..…………..……… Αιγαίο: ………..…………..…………..……… 3. Υπογραμμίζω τα κύρια ονόματα και τα ξαναγράφω κάτω σωστά! μια παρασκευή του οκτώβρη, ο κώστας, η αγγελική και η λένα ξύπνησαν νωρίς. θα πήγαιναν ταξίδι στην καβάλα, μια πόλη της μακεδονίας. ξεκίνησαν από την αθήνα στις οκτώ το πρωί. θα σταματούσαν στον όλυμπο και μετά στη θεσσαλονίκη. αργά το απόγευμα θα έφταναν στην όμορφη καβάλα. πόσο χαρούμενοι ήταν! ………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..………………..…………..…………..……… ………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..………………..…………..…………..……… ………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..………………..…………..…………..……… ………..…………..…………..…………..…………..…………..…………..………………..…………..…………..………

Όταν ρωτώ «……………..………….» το ουσιαστικό μου βρίσκεται στην Ονομαστική πτώση.

Όταν ρωτώ «……………..………….» το ουσιαστικό μου βρίσκεται στην Γενική πτώση.



Στο σπίτι και στη γειτονιά 5. Σχηματίζω τη γενική πτώση των παρακάτω ονομάτων: Ονόματα Γενική ενικού Γενική πληθυντικού

ο δήμος ……..…………………..………………… ……..…………………..………………… ο γεωργός ……..…………………..………………… ……..…………………..………………… η φωνή ……..…………………..………………… ……..…………………..………………… η οικογένεια ……..…………………..………………… ……..…………………..………………… η αλεπού ……..…………………..………………… ……..…………………..………………… το παιδί ……..…………………..………………… ……..…………………..………………… το βουνό ……..…………………..………………… ……..…………………..…………………

6.Κυκλώνω τα επίθετα στις παρακάτω προτάσεις:

Ο γρήγορος λαγός την έπαθε από την υπομονετική χελώνα. Στο γραφείο μου έχω ένα μεγάλο κουτί με χρωματιστούς μαρκαδόρους. Ήμερα αρνάκια, περήφανους κόκορες, αστείες κατσικούλες, απ’ όλα έχει ο παππούς στο

χωριό. Τα μαύρα σύννεφα σκέπασαν το λαμπερό ήλιο. Σε λίγο ξέσπασε μια δυνατή καταιγίδα.

7.Τα επίθετα που κύκλωσα στην παραπάνω άσκηση τα γράφω στα τρία γένη:


…………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… ……………………………………………………

8.Κλίνω τα ρήματα:

εγώ τρέχω εγώ πλένομαι

…………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… ……………………………………………………



Οικογένειες λέξεων

Όλες οι παράγωγες και οι σύνθετες λέξεις που γίνονται από την ίδια απλή λέξη λέγονται συγγενικές λέξεις. Οι συγγενικές λέξεις σχηματίζουν όλες μαζί μια οικογένεια λέξεων. π.χ. Παράγωγες λέξεις Απλή λέξη Σύνθετη λέξη σπιτάκι κουκλόσπιτο σπιταρόνα σπίτι σπιτονοικοκύρης σπιτικός σπιτόγατος σπιτίσιος φτωχόσπιτο


1. Να συμπληρώσεις τις στήλες με τις λέξεις που ανήκουν στην ίδια οικογένεια.

σώμα ψυγείο κήπος ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………... ………………………………...

2. Να γράψεις δίπλα σε κάθε ουσιαστικό ένα ρήμα και ένα επίθετο που

ανήκουν στην ίδια οικογένεια μ’ αυτό. Ρήμα Επίθετο γειτονιά γειτονεύω γειτονικός εργάτης ………………………….. ………………………………... φως ………………………….. ………………………………... ταξίδι ………………………….. ………………………………... διδασκαλία ………………………….. ………………………………... χορός ………………………….. ………………………………... μαύρισμα ………………………….. ………………………………... 3. Να χωρίσεις τις λέξεις από το διπλανό πλαίσιο

σε οικογένειες λέξεων. ψάρεμα,………………………………………… ……………………………………………………... ……………………………………………………... υποθαλάσσιος,………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… γραφείο,………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

Τάξη Γ΄ Όνομα___________________ Επώνυμο

θαλασσινός, συγγραφέας, ψαράδικο, ακροθαλασσιά,

ψαρόσουπα, γραφή, ψαραγορά, γράφω,

περιγραφή, λιμνοθάλασσα, ψαρόβαρκα, θαλασσοπούλι,

ψαράς, γράμμα, παραθαλάσσιος,

παράγραφος


ΟΝΟΜΑ………………………………………………….. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ…………………………….. 1. Συμπληρώνω τα γράμματα που λείπουν και βάζω τόνο όπου χρειάζεται: Αγαπητό μου __μερολόγι__, Πριν από μερικές εβδομάδες μετακομ__σαμ__ σε κ__νούρια γ__τονιά. Οι γ__τονές μας __ν__ καλ__ και ευγενικ__ άνθρ__π__. Το διαμερ__σμά μας __ν__ άνετο και έχει και χώρο για π__χνίδ__. Στο γ__τονικό σπίτ_ μέν__ μια κυρία με άσπρα μα__ιά και ευγενικ__ πρ__σ__π__. Σκέφτομ__ την Κ__ριακ__ να την επισκεφτ__. Λες να έχει ε__όνια για να παίζουμε; Σήμερα τακτοποίησα τη συ__ογή μου από κάρτες είδα τ__λεόραση και σ__ζ__τησα με τους γονείς μου.Δε σου κρ__βω πως φοβάμ__ και χρειάζομ__ χρόνο για να προ-σαρμοστ__. Την Τρ__τ__ με την οικογέν__ά μου θα πάμε στο φίλ__ μου το Μίκη. Ακό-μα γελ__ με τα αστεία που κάναμε! 2. Γράψε με κεφαλαίο όπου χρειάζεται: Ο γιώργος εργάζεται στην εθνική τράπεζα της ελλάδος. Κάθε παρασκευή κάνει λογαρια-σμό για τις συναλλαγές που έκανε την εβδομάδα που πέρασε, ενώ στο τέλος κάθε μάρ-τη, ιούνη, σεπτέμβρη και δεκέμβρη, για το τρίμηνο που πέρασε. Χτες είχε πάει στην αθή-να και σε μερικές μέρες θα πάει στη θεσσαλονίκη. Στην αθήνα επισκεύθηκε τον παρθε-νώνα, ενώ στη θεσσαλονίκη θα επισκευθεί το λευκό πύργο. Τα χριστούγεννα είχε πάει στο πήλιο, ενώ το πάσχα θα πάει στα ζαγοροχώρια, στην ήπειρο, περνώντας από τα γιάν-νενα. 3. Γράψε τι κάνει η Αργυρώ:

Η Αργυρώ __________________ το τετράδιο. Η Αργυρώ _____________ πίσω από την κουρτίνα.

Η Αργυρώ __________ την κούκλα της. Η Αργυρώ ___________.(χτενίζω) Η Αργυρώ __________τη γόμα της. Η Αργυρώ __________στο δάσος. (χάνω) Η Αργυρώ _________ το βιβλίο της. Η Αργυρώ_____________ χρήματα από τη φίλη της. (δανείζω) 4. Συλλάβισε τις λέξεις: γράμματα:____________________ θάλασσα:__________________ άμμος:_______________________ συλλογή:__________________ Σάββατο:_____________________ ιππεύω:___________________

Μανιάτη Αγγελική Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 222


αριθμό που βρίσκεται: Το χρώμα - το σπίτι:________________________________ Η συλλογή - ο παππούς:______________________________ Τα τετράδια - τα παιδιά:______________________________ Τα παράθυρα - τα σπίτια_____________________________ 6. Συμπλήρωσε τις καταλήξεις των ρημάτων: Χαίρομ__ να έρχοντ__ οι φίλοι μου στο σπίτι για παιχνίδι. Παίζουμ__ χίλια δυο τρελά παι-χνίδια. Ο Νίκος τα φυλά__ και εμείς κρυβόμαστ__ . Όταν μας βρίσκ__ όλους το παιχνίδι ξεκινά από την αρχή. Άλλες φορές πάλι τρέχουμ__ στο απέναντι οικόπεδο. Ξεσηκώ-μουμ__ τη γειτονιά με τις φωνές μας. Αγαπ__ πολύ τους φίλους μου και χαίρομ__ πολύ τη συντροφιά τους! 7. Κλίνε τα ρήματα: ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Εγώ λύνω εγώ λύνομαι Εγώ είμαι _________________ ________________ _______________ _________________ ________________ _______________ _________________ ________________ _______________ _________________ ________________ _______________ _________________ ________________ _______________ 8 . Να περιγράψεις τον Ηρακλή χρησιμοποιώντας 6 τουλάχιστον επίθετα

( χαρακτηριστικά , προσωπικότητα): ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________

9 . Συμπλήρωσε τις προτάσεις:

Παρασκευάς Ελένη Βαρβάρα Αντώνης Η Ελένη είναι _________________________ από τη Βαρβάρα. (αδύνατη) Ο Αντώνης είναι __________________ από τον Παρασκευά. (ψηλός) Η Βαρβάρα έχει ________________ μαλλιά από την Ελένη. (μακριά)

Μανιάτη Αγγελική Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ. 223

Ας ήταν όλη η ζωή μου σαν και σήμερα

που είν' όλα γύρω μας και όμορφα και ήμερα

και είναι τόσο γαλανός και τόσο φωτεινός

ο ουρανός

Ας ήταν σήμερα ο χρόνος να σταμάταγε

κάθε στιγμή ένα αιώνα να εκράταγε

και να μην έφτανε ποτέ ποτέ το δειλινό

το σκοτεινό

Ντε βρε γαϊδαράκο ντε

ντε με τα γαϊδούρια τ' άλλα

γαϊδαράκο κουτεντέ

Ντι βρε γαϊδαράκο ντι

τι την θέλεις την τρεχάλα

τρέχουν μόνο οι κουτοί

Τράβα όπου θέλουν τώρα να σε παν

και τα πεταλάκια άσε να χτυπάν

να χτυπάν να χτυπάν

κι όπου παν κι όπου παν

Η ζωή ανθίζει ωραία να περνάς

να μην σκέπτεσαι ποτέ ανθρώπινα

να περνάς σιγανά σιγανά

Ο Εμμανουήλ (Μάνος) Χατζιδάκις (Ξάνθη 23

Οκτωβρίου 1925 – Αθήνα 15 Ιουνίου 1994) ήταν

ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες

μουσικοσυνθέτες. Το έργο του θεωρείται πως

συνέδεσε τη λόγια με τη λαϊκή μουσική και

περιλαμβάνει δεκάδες ηχογραφήσεις πολλές από τις οποίες

αναγνωρίζονται σήμερα ως κλασικές.

1. Για ποιο από τα παρακάτω μας μιλάει το τραγούδι;

α) ο γάιδαρος είναι ένα καλό ζώο

β) η ζωή είναι ωραία

γ) να αγαπάμε τα ζώα

2. Σωστό ή λάθος

Γράφω τις λέξεις ή φράσεις του τραγουδιού που δικαιολογούν την απάντησή μου

Μαρία Λαμπριάδου 1


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9E%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/23_%CE%9F%CE%BA%CF%84%CF%89%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85

http://el.wikipedia.org/wiki/23_%CE%9F%CE%BA%CF%84%CF%89%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85

http://el.wikipedia.org/wiki/1925

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/15_%CE%99%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%AF%CE%BF%CF%85

http://el.wikipedia.org/wiki/1994

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B8%CE%AD%CF%84%CE%B7%CF%82

3. Γράφω τα ζευγάρια των λέξεων που ομοιοκαταληκτούν:

……………………………………………..

………………………………………………

………………………………………………

………………………………………………

………………………………………………..

…………………………………………………

………………………………………………..

……………………………………………………

4.Κυκλώνω τα επίθετα στο τραγούδι και μετά τα γράφω και στα 3 γένη

Αρσενικό Θηλυκό ουδέτερο

Τώρα γράφω δίπλα σε κάθε επίθετο ένα ουσιαστικό που να ταιριάζει:

...…………………………………………..

………………………………………………

………………………………………………..

………………………………………………….

Σ ή

Λ

Λέξεις ή φράσεις που δικαιολογούν την

απάντησή μου

Είναι νύχτα

Αυτή η μέρα να

κρατήσει για

πάντα

Ο γαιδαράκος

πρέπει

να τρέχει

Η ζωή είναι ωραία



…………………………………………………

…………………………………………………..

5..Κλίνω στον ενεστώτα τα ρήματα τρέχω, σκέφτομαι

...……………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………

………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

6.Εξηγώ τι σημαίνει η φράση του τραγουδιού

«Ας ήταν σήμερα ο χρόνος να σταμάταγε»

………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………..

7. Τι συναισθήματα μου δημιούργησε αυτό το τραγούδι;

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………….



Διαγώνισμα στο 2ο Κεφάλαιο «Στο σπίτι και στη γειτονιά»

Ημερομηνία : Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2012 Ονοματεπώνυμο : ______________________________________________________ Υπογραφή γονέα : ___________________________________

1. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω λέξεις και να βάλεις κεφαλαίο το πρώτο γράμμα όπου χρειάζεται.

ανάποδα αγγλία κάγκελο ηραίον τετάρτη κόκκινο μιλώ δίας αδύναμος μαρία κυριακή κουτί άνοιξη ιούνιος σάμος παίζει

2. Συμπληρώνω τα κενά με το σωστό τύπο του ρήματος είμαι στις παρακάτω προτάσεις.

Όλη την εβδομάδα θα μείνω στο κρεβάτι γιατί ________ άρρωστος. Ο Παναγιώτης ________ ποδοσφαιριστής. Εσύ πότε θα ________ στη Σάμο; Εμείς ________ καλύτεροι στη Γλώσσα από πέρυσι. Αυτοί ________ πιο γρήγοροι από εμάς. Η δασκάλα είπε ότι εσείς ________ πιο βιαστικοί από εμάς. 3. Να γράψεις τα ρήματα από το πλαίσιο στη σωστή στήλη.

απευθύνομαι, γράφω, μιλάω, βρέχομαι, κλειδώνω, γράφομαι, φανερώνομαι, κρύβομαι, τρέχω,

κολυμπάω, γελιέμαι, τραγουδάω


4. Ξεχωρίζω τις παρακάτω λέξεις και τις γράφω στις στήλες που ταιριάζουν..

(τραπέζι, ξύλινο, κοπέλα, καρότσι, άρρωστος, πονηρή, επανάληψη, ψηλό)


#2


5. Συμπληρώνω τις καταλήξεις με –με και –μαι.

o Έρχο___ να δού___ μαζί το παιχνίδι. o Πήγα___ όλοι μαζί να δού___ ένα ποδήλατο για το οποίο ενδιαφέρο___ o Επειδή εγώ ζαλίζο___ θα ανεβαίνου___ σιγά σιγά. o Δεν βιάζο___ ,γιατί έχου___ ακόμη χρόνο. 6. Να συμπληρώσεις τα κενά των προτάσεων χρησιμοποιώντας το επίθετο της

παρένθεσης στο συγκριτικό αριθμό.

όμορφος Αυτή η θέα είναι _________________________ από την κάτω. έντονος Το χρώμα αυτού του τοίχου είναι ________________________ από του απέναντι. νόστιμο Το παστίτσιο της μαμάς μου είναι _______________________ από της γιαγιάς μου.


κοντός ≠ ____________________νόστιμος ≠ ____________________ χαλαρός≠ ____________________κρύος ≠ ____________________ φτηνός ≠ ____________________κοντινός ≠ ____________________ αδύνατος≠ ____________________σκληρός ≠ ____________________ 8. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις.

βατράχι + πέδιλο _______________________ άνεμος + μύλος ________________________

πηγαίνω + έρχομαι _______________________ άγριος + κατσίκι ________________________

πλούσιος + παιδί _______________________ κουμπί + τρύπα ________________________

κρυφά+ ακούω _______________________ ψάρι + βάρκα ________________________


η πόρτα - το σπίτι η πόρτα του σπιτιού

το κουδούνισμα - το τηλέφωνο ____________________________________

το όπλο - ο κυνηγός ____________________________________

η ποδιά - η μαγείρισσα ____________________________________

ο θόρυβος - η μηχανής ____________________________________

ο αγώνας - ο γεωργός ____________________________________

το άρωμα - το λουλούδι ____________________________________


Καλή επιτυχία!


Education

Γλώσσα Γ΄ - Επανάληψη 2ης ενότητας:΄΄Στο σπίτι και στη γειτονιά΄΄