Εκπαιδευτική επίσκεψη Ε΄ τάξης σε Ρωμαϊκή

Αγορά – Ροτόντα -Καμάρα – Ανάκτορο Γαλέριου

Οκτώβριος 2014

8ο Δημ. Σχολ. Ελευθερίου-Κορδελιού

Ρωμαϊκή Αγορά

Η Αρχαία Ρωμαϊκή Αγορά αποκαλύφθηκε από

τις αρχαιολογικές ανασκαφές που

πραγματοποιήθηκαν, περιοδικά, από το 1962 έως

το 1999.

Βρίσκεται μεταξύ των οδών Φιλίππου,

Αγνώστου Στρατιώτου, Ολύμπου και

Μακεδονικής Αμύνης.

Είναι ένα από τα ομορφότερα στολίδια της

Θεσσαλονίκης που χτίστηκε το 42 π.Χ.-138 μ.Χ.

Αποτελούσε το κοινωνικό, οικονομικό, διοικητικό,

πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο όλης της

πόλης. Εκεί υπήρχαν τα πιο επιβλητικά και

μεγαλοπρεπή δημόσια κτίρια.

Στην αγορά γινόταν εμπορικές συναλλαγές.

Ήταν ένας ανοικτός χώρος, στον οποίο

συγκεντρώνονταν οι άρρενες κάτοικοι της πόλης.

Εκτός από τον εμπορικό της χαρακτήρα, η Αγορά

ήταν και ο τόπος στον οποίο οι αρχαίοι

συζητούσαν τις πολιτικές εξελίξεις, τα κοινά,

γνωρίζονταν και φιλοσοφούσαν.

Είχε μια μεγάλη κεντρική πλατεία με μεγάλες

κιονοστοιχίες, φιλοξενούσε ένα ωδείο,

νομισματοκοπείο, λουτρό, μαγαζιά και μεγάλες

στοές.

Ο χώρος της Αγοράς καταλαμβάνει περίπου 20

στρέμματα. Κατασκευάστηκε σε σχήμα Πι, γύρω

από μια ορθογώνια πλακοστρωμένη πλατεία

μήκους 146 μ. και πλάτους 75 μ. Στις τρεις

πλευρές του Πι υπήρχαν στοές με διπλή σειρά

κιόνων.

Στη νότια πλευρά (οδός Φιλίππου), εξαιτίας της

φυσικής κλίσης του εδάφους, δημιουργήθηκε

διπλή υπόγεια θολοσκεπής στοά, η «κρυπτή

στοά», συνολικού μήκους 138 μ. περίπου. Το

μουσείο εκτείνεται κάτω από την επιφάνεια του

εδάφους και ως συνέχεια της Κρυπτής Στοάς.

Ροτόντα

Η Ροτόντα έχει σχήμα κυλινδρικό

(περίκεντρο οικοδόμημα) για αυτό και

ονομάστηκε Ροτόντα(ροτόντα = κυκλικό

οικοδόμημα με θόλο και περιστύλιο).

Το κτίριο θεμελιώθηκε περίπου το 300 μ.Χ. Δε

γνωρίζουμε όμως σίγουρα για ποιον λόγο χτίστηκε.

Υπάρχουν επιστήμονες που ισχυρίζονται ότι

ήταν μαυσωλείο του Γαλέριου και άλλοι ναός των

Καβείρων ή ναός του Δία. Από τις παραπάνω

εκδοχές πιο πιθανή θεωρείται αυτή που μιλάει για

ναό του Δία, διότι ο Δίας ήταν θεός-προστάτης του

Διοκλητιανού (αυτοκράτορα) και του Γαλέριου.

Οι τοίχοι της Ροτόντας έχουν πάχος 6,30 μ. Είναι

φτιαγμένοι από πέτρα και σε κάποια σημεία έχουν

ενισχυθεί με τούβλα. Το ύψος του κτιρίου είναι 29,80

μ. και η διάμετρός του 24,50 μ. Ο τρούλος και τα τόξα

είναι κατασκευασμένα από κεραμίδι.

Μεταξύ του τέλους του 4ου αι. και τις αρχές του 6ου

αιώνα η Ροτόντα έγινε χριστιανικός ναός. Τότε η

Ροτόντα μετονομάστηκε σε ναό των Ασωμάτων ή των

Αρχαγγέλων. Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας η Ροτόντα

έγινε Μητρόπολη της Θεσσαλονίκης (1523-24 έως

1590-91). Το 1590-91 οι Τούρκοι την μετατρέπουν σε

τζαμί. Από τότε έμεινε και ο μιναρές* που βρίσκεται

μπροστά στο κτίριο.

Αψίδα του Γαλέριου

(Καμάρα)

Η Αψίδα του Γαλέριου (Καμάρα) χτίστηκε τα

χρόνια της Ρωμαιοκρατίας, το 305 μ.Χ., από το

ρωμαίο αυτοκράτορα Γαλέριο που ήταν ένας

από τους τετράρχες (Κωνσταντίνος, Γαλέριος,

Μαξέντιος, Λικίνος).

Είναι θριαμβική αψίδα και χτίστηκε λόγω της

νίκης του Γαλέριου επί των Περσών.

Το τόξο στο κέντρο έχει ελάχιστο ύψος 6,5 μ.

και μέγιστο 12,5 μ.Πλάτος έχει ελάχιστο 4,85

μ. και μέγιστο 9,7 μ. Δεξιά και αριστερά από

κεντρικό τόξο υπήρχαν από δύο χαμηλότερα

τόξα. Σήμερα σώζονται ένα ολόκληρο από τα

μικρά τόξα και ένα άλλο μισό. Το τόξα

στηρίζονται πάνω σε πεσσούς (μεγάλες

τετράγωνες κολώνες).

Στους πεσσούς υπάρχουν ανάγλυφα που δείχνουν

τη νίκη του Γαλέριου. Υπάρχουν πολλές

παραστάσεις και μορφές. Τα ανάγλυφα είναι

χωρισμένα σε ομάδες (ζώνες). Κάθε ζώνη έχει

διαφορετικό πλάτος από τις άλλες (ξεκινώντας

από πάνω 1η = 1μ., 2η = 1,20μ., 3η = 1,19μ., 4η =

1,21 μ.).

Λόγω των χρόνων το μνημείο έχει φθαρεί. Για

πρώτη φορά έγιναν εργασίες στερέωσης του

το 1880. Επίσης το 1945 και το 1952. Το1991-

2001 έγιναν έργα συντήρησης, στερέωσης και

καθαρισμού των αναγλύφων.

Ανάκτορο του Γαλέριου

Το Γαλεριανό συγκρότημα καταλάμβανε μία έκταση

περίπου 150.000 τ.μ. Τα κτίρια που το αποτελούσαν

ήταν διατεταγμένα στη σειρά σε μια ευθεία με άξονα

από το βορρά προς το νότο. Εκτεινόταν από τη

Ροτόντα ως τη θάλασσα και από το ανατολικό τείχος

της πόλης ως την περιοχή μεταξύ της σημερινής

πλατείας Ναυαρίνου και της Αγίας Σοφίας.