Ενδυμασία στους αιώνες και

διαπροσωπικές σχεσεις.

Δήμητρα Λεμονίδου

20ς αιώνας • Η μόδα, δηλαδή, ο τρόπος, με τον οποίο, ντύνονται οι

άνθρωποι, είναι κάτι, που έχει απασχολήσει -ιδιαιτέρως, τις γυναίκες- από αρχαιοτάτων χρόνων. Οι τάσεις τής μόδας άλλαξαν, πολλές φορές, κατά τη διάρκεια τού 20ου αιώνα, ως αποτέλεσμα οικονομικών, κοινωνικών, αλλά, καί πολιτικών, συνθηκών.

• Η δεκαετία τού 1900: Μία δεκαετία, η οποία -επηρεασμένη από τον προηγούμενο αιώνα- χαρακτηρίζεται από τούς, πολύ στενούς, κορσέδες, τα μεγάλα καπέλλα, με φτερά, καί τις, πολύ μακριές, φούστες. «Σήμα κατατεθέν» τής γυναικείας ένδυσης, τής εποχής, είναι η «δαντέλλα». Τα ρούχα, κατά τη δεκαετία, αυτή, είχαν έναν, καί μόνον, στόχο: να τραβούν την προσοχή! Σε γενικές γραμμές, θα λέγαμε πως, την περίοδο εκείνη, οι γυναίκες, έδιναν, περισσότερη, έμφαση, στη θηλυκότητά τους, ακόμη καί αν, τα ρούχα που φορούσαν, δεν ήσαν άνετα.

• Η δεκαετία τού 1910: Στη δεκαετία αυτή, την δεκαετία που «επισκιάστηκε» από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σταματούν να εμφανίζονται τα εντυπωσιακά ρούχα, που κυριαρχούσαν, ως τότε, καθώς, επίσης, καί τα κοσμήματα. Στη γυναικεία ενδυμασία, άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους καμπαρτίνες, καί ζώνες με αγκράφες, ενώ, γιά πρώτη φορά, το 1915, το μήκος τής φούστας, ανέβηκε στον αστράγαλο, γιά πρακτικούς λόγους. Τα ρούχα τών γυναικών ήσαν σκουρόχρωμα, εκφράζοντας το «κλίμα» τής εποχής.

• Η δεκαετία τού 1920: Η μεταπολεμική περίοδος, έφερε «επαναστατικές καινοτομίες», στη γυναικεία μόδα. Είναι μία δεκαετία, κατά την οποία, οι γυναίκες, υιοθετούν συνήθειες, που δεν είχαν, ως τότε, όπως: το κάπνισμα («χαρακτηριστικό» τής εποχής, είναι η μακριά πίπα, με το τσιγάρο, προσαρμοσμένο, στην άκρη) καί, γενικότερα, ανεξαρτητοποιούνται, περισσότερο, καί «ασπάζονται» ένα «αγορίστικο» στυλ. Έτσι, «καταργούνται» οι κορσέδες, καί καθιερώνονται, πιό άνετες, φαρδιές «γραμμές», στα ρούχα. Οι γυναίκες, κουρεύουν, τα μαλλιά τους, «καρρέ», καί φορούν υψηλά, καπέλλα, με φτερά, ή, τουρμπάνια. «Απαραίτητο στοιχείο», τής εικόνας τους, είναι τα, μακριά, μαργαριταρένια κολλιέ. Το μακιγιάζ, είναι, άκρως, έντονο, με «μαύρα μάτια», καί «κόκκινα χείλη»

• Η δεκαετία τού 1930: Την δεκαετία τού ’30, «σημάδεψαν» δύο γεγονότα: η άνοδος τού «εθνικοσοσιαλισμού», καί: η οικονομική κρίση τού 1929! Οι γυναίκες, μέχρι τότε, συνήθιζαν να προσλαμβάνουν υπηρέτριες, ώστε να κάνουν τις δουλειές τού σπιτιού. Με τα, νέα, οικονομικά δεδομένα, κάτι τέτοιο, δεν ήταν δυνατόν, επομένως, τα ρούχα, έπρεπε να είναι πιό πρακτικά. Τα παντελόνια, καί τα σορτς, επιτρέπονται, πλέον, στις παραλίες. Την περίοδο, αυτή, εμφανίστηκαν, επίσης, τα λοξά, εξώπλατα, φορέματα. «Must» τής εποχής, είναι τα γάντια, καί τα καπέλλα.

• Η δεκαετία τού 1940: Όπως είναι λογικό, την εποχή τού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα υφάσματα, είναι δυσεύρετα. Έτσι, οι γυναίκες, άρχισαν να φορούν ρούχα, περισσότερο απλά, καί λειτουργικά, σε διακριτικά χρώματα. Ταγιέρ, σε «ανδρικές γραμμές», φούστες, σε «ίσια γραμμή», καί πουλόβερς, γίνονται, ολοένα, καί πιό δημοφιλή, ενώ, την ίδια εποχή, εμφανίστηκαν τα φορέματα με δέσιμο στον λαιμό, καί οι φούστες, σε «γραμμή Α», «δια χειρός» Christian Dior.

• Η δεκαετία τού 1950: Mία δεκαετία, που χαρακτηρίζεται από οικονομική ευημερία, καί ανάπτυξη τού βιοτικού επιπέδου, ευνοεί την ενασχόληση με την μόδα. Έτσι, τα ρούχα, αυτής τής περιόδου, «κολακεύουν», περισσότερο, το γυναικείο σώμα. Γιά πρώτη φορά, η νέα γενιά, εκείνης τής εποχής, διαφοροποιεί το ντύσιμό της, καί φορά, κυρίως: δερμάτινα, τζινς, κλος φούστες, πλεκτά, καί κοτλέ. Ο Christian Dior, πρωτοπορεί, καί πάλι, καί «ανεβάζει», το μήκος τής φούστας, μόλις, λίγα εκατοστά, κάτω από το γόνατο.

• Η δεκαετία τού 1960: Την εποχή, αυτή, στη μόδα, είναι το «αναρχικό» ντύσιμο, απηλλαγμένο από «ταμπού». Έτσι, καθιερώνονται: οι μίνι-φούστες, καί: τα γυναικεία παντελόνια, ενώ, οι γυναίκες, προσθέτουν, στην εμφάνισή τους, τις μπότες, καί τα παπούτσια, με «περίεργα» τακούνια. Η δεκαετία, αυτή, είναι η δεκαετία τών hippies! Τα «Παιδιά τών Λουλουδιών», όπως ονομάστηκαν, «καθιερώνουν» τα παντελόνια-καμπάνα, τα πολύχρωμα σχέδια, καί τα κρόσσια, στα ρούχα.

• Η δεκαετία τού 1970: Ο πόλεμος στο Βιετνάμ, καί η «κρίση τού πετρελαίου», είναι δύο, από τα γεγονότα, που «σημάδεψαν», εκείνη την εποχή, προσδίδοντάς της μία αίσθηση «γενικότερης απογοήτευσης», που έχει, σαν αποτέλεσμα, την «λιτότητα», στο «γυναικείο στυλ». Είναι η εποχή τών «κοντών σορτς», αλλά, οι γυναίκες, προτιμούν, επίσης, «πλατφόρμες», καί πουκάμισα. Γενικότερα, προτιμώνται ελαστικά, καί γυαλιστερά, ρούχα.

• Η δεκαετία τού 1980: Με την «ανάκαμψη» τής Οικονομίας, οι γυναίκες, γίνονται περισσότερο «φεμινίστριες», καί, πολλές από αυτές, αρχίζουν να εργάζονται. Ως «ένδειξη δύναμης», «υιοθετούν» ένα στυλ, το οποίο, δεν είναι, καθόλου, «θηλυκό»! Έτσι, η δεκαετία αυτή, χαρακτηρίζεται από συνδυασμό «θηλυκών γραμμών», καί, πιό μοντέρνων, όπως: ολόσωμες φόρμες, αλυσίδες, ή, τρουκς. «Must»: οι βάτες, παντού!

• Η δεκαετία τού 1990: Η δεκαετία, αυτή, δεν χαρακτηρίζεται από, κάποιο, συγκεκριμένο, κοινωνικοπολιτικό, γεγονός, ούτε από, κάποιο, συγκεκριμένο στυλ, στη γυναικεία ένδυση, η οποία είναι, κατά βάσιν, «απελευθερωμένη», καί άνετη. Στη μόδα, είναι οι λεπτές σιλουέττες, πιο λεπτές από ποτέ, ενώ, στις πασαρέλλες, τα μοντέλλα, παρουσιάζονται με το, λεγόμενο, «heroin-chic look», δηλαδή, σαν να είναι «χρήστες ηρωίνης».

• Εκτός από τα προξενια, οι γαμοι, οι βαπτίσεις, οι κηδείες και άλλες παρόμοιες τελετες δεν εχουν αλλάξει δραματικά τους τελευταίους αιώνες. • Τα ήθη και έθιμα φυσικά, διαφοροποιουνται από τοπο σε τοπο και

παραμένουν αναλλοίωτα μεσα στα χρόνια.