รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 แก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 2 พ.ศ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา




















รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย๑

สมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

สยามนทราธราช บรมนาถบพตร ตราไว ณ วนท ๒๔ สงหาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

เปนปท ๖๒ ในรชกาลปจจบน

ศภมสด พระพทธศาสนกาลเปนอดตภาค ๒๕๕๐ พรรษา ปจจบนสมย จนทรคตนยม สกรสมพตสร สาวนมาส ชณหปกษ เอกาทสดถ สรยคตกาล สงหาคมมาส จตวสตมสรทน ศกรวาร โดยกาลบรเฉท

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มหตลาธเบศรรามาธบด จก

รนฤบดนทร สยามนทราธราช บรมนาถบพตร ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหประกาศวาประธานสภานตบญญตแหงชาตไดนาความกราบบงคมทลวา การปกครองของประเทศไทยในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขไดดาเนนวฒนามากวาเจดสบหาป ตลอดระยะเวลาทผานมา ไดมการประกาศใช ยกเลก และแกไขเพมเตมรฐธรรมนญหลายครง เพอใหเหมาะสมแกสภาวการณของบานเมองและกาลสมยทเปลยนแปลงไป และโดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ ไดบญญตใหมสภารางรฐธรรมนญและคณะกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญขน มหนาทจดทารางรฐธรรมนญฉบบใหมทงฉบบสาหรบเปนแนวทางการปกครองประเทศ โดยใหประชาชนมสวนรวมแสดงความคดเหนอยางกวางขวางทกขนตอนและนาความคดเหนเหลานนมาเปนขอคานงพเศษในการยกรางและพจารณาแปรญตตโดยตอเนอง

รางรฐธรรมนญฉบบทจดทาใหมนมสาระสาคญเพอใหบรรลวตถประสงครวมกนของ

ประชาชนชาวไทย ในการธารงรกษาไวซงเอกราชและความมนคงของชาต การทานบารงรกษาศาสนาทกศาสนาใหสถตสถาพร การเทดทนพระมหากษตรยเปนประมขและเปนมงขวญของชาต การยดถอระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขเปนวถทางในการปกครองประเทศ การคมครองสทธและเสรภาพของประชาชน ใหประชาชนมบทบาทและมสวนรวมในการปกครองและตรวจสอบการใชอานาจรฐอยางเปนรปธรรม การกาหนดกลไกสถาบนทางการเมองทงฝายนตบญญตและฝายบรหาร ใหมดลยภาพและประสทธภาพตามวถการปกครองแบบรฐสภา รวมทงใหสถาบนศาลและองคกรอสระอนสามารถปฏบตหนาทไดโดยสจรตเทยงธรรม

เมอจดทารางรฐธรรมนญเสรจแลว สภารางรฐธรรมนญไดเผยแพรใหประชาชน

ทราบและจดใหมการออกเสยงประชามตเพอใหความเหนชอบแกรางรฐธรรมนญทงฉบบ การออกเสยงลงประชามตปรากฏผลวา ประชาชนผมสทธเลอกตงโดยเสยงขางมากของผมาออกเสยงประชามตเหนชอบใหนารางรฐธรรมนญฉบบใหมมาใชบงคบ ประธานสภานตบญญตแหงชาตจงนา

๑ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๔/ตอนท ๔๗ ก/หนา ๑/๒๔ สงหาคม ๒๕๕๐

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒ -






















รางรฐธรรมนญขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอทรงลงพระปรมาภไธย ใหประกาศใชเปนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยสบไป ทรงพระราชดารวาสมควรพระราชทานพระบรมราชานมตตามมตของมหาชน

จงมพระบรมราชโองการดารสเหนอเกลาเหนอกระหมอมใหตรารฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทยฉบบนขนไว ใหใชแทนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ ซงไดตราไว ณ วนท ๑ ตลาคม พทธศกราช ๒๕๔๙ ตงแตวนประกาศนเปนตนไป

ขอปวงชนชาวไทย จงมความสมครสโมสรเปนเอกฉนท ในอนทจะปฏบตตามและ

พทกษรกษารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยน เพอธารงคงไวซงระบอบประชาธปไตยและอานาจอธปไตยของปวงชนชาวไทย และนามาซงความผาสกสรสวสดพพฒนชยมงคลอเนกศภผลสกลเกยรตยศสถาพรแกอาณาประชาราษฎรทวสยามรฐสมา สมดงพระบรมราชปณธานปรารถนาทกประการ เทอญ

หมวด ๑ บททวไป

มาตรา ๑ ประเทศไทยเปนราชอาณาจกรอนหนงอนเดยว จะแบงแยกมได มาตรา ๒ ประเทศไทยมการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย

ทรงเปนประมข มาตรา ๓ อานาจอธปไตยเปนของปวงชนชาวไทย พระมหากษตรยผทรงเปน

ประมขทรงใชอานาจนนทางรฐสภา คณะรฐมนตร และศาล ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน การปฏบตหนาทของรฐสภา คณะรฐมนตร ศาล รวมทงองคกรตามรฐธรรมนญและ

หนวยงานของรฐ ตองเปนไปตามหลกนตธรรม มาตรา ๔ ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคล

ยอมไดรบความคมครอง มาตรา ๕ ประชาชนชาวไทยไมวาเหลากาเนด เพศ หรอศาสนาใด ยอมอยในความ

คมครองแหงรฐธรรมนญนเสมอกน มาตรา ๖ รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดของประเทศ บทบญญตใดของกฎหมาย

กฎหรอขอบงคบ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญน บทบญญตนนเปนอนใชบงคบมได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓ -






















มาตรา ๗ ในเมอไมมบทบญญตแหงรฐธรรมนญนบงคบแกกรณใด ใหวนจฉยกรณนนไปตามประเพณการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

หมวด ๒

พระมหากษตรย

มาตรา ๘ องคพระมหากษตรยทรงดารงอยในฐานะอนเปนทเคารพสกการะ ผใดจะ

ละเมดมได ผใดจะกลาวหาหรอฟองรองพระมหากษตรยในทางใด ๆ มได มาตรา ๙ พระมหากษตรยทรงเปนพทธมามกะ และทรงเปนอครศาสนปถมภก มาตรา ๑๐ พระมหากษตรยทรงดารงตาแหนงจอมทพไทย มาตรา ๑๑ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจทจะสถาปนาฐานนดรศกด

และพระราชทานเครองราชอสรยาภรณ มาตรา ๑๒ พระมหากษตรยทรงเลอกและทรงแตงตงผทรงคณวฒเปนประธาน

องคมนตรคนหนงและองคมนตรอนอกไมเกนสบแปดคนประกอบเปนคณะองคมนตร คณะองคมนตรมหนาทถวายความเหนตอพระมหากษตรยในพระราชกรณยกจทง

ปวงทพระมหากษตรยทรงปรกษา และมหนาทอนตามทบญญตในรฐธรรมนญน มาตรา ๑๓ การเลอกและแตงตงองคมนตรหรอการใหองคมนตรพนจากตาแหนงให

เปนไปตามพระราชอธยาศย ใหประธานรฐสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงประธาน

องคมนตรหรอใหประธานองคมนตรพนจากตาแหนง ใหประธานองคมนตรเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงองคมนตรอน

หรอใหองคมนตรอนพนจากตาแหนง มาตรา ๑๔ องคมนตรตองไมเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา

กรรมการการเลอกตง ผตรวจการแผนดน กรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ตลาการศาลรฐธรรมนญ ตลาการศาลปกครอง กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต กรรมการตรวจเงนแผนดน ขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจา พนกงานรฐวสาหกจ เจาหนาทอนของรฐ หรอสมาชกหรอเจาหนาทของพรรคการเมอง และตองไมแสดงการฝกใฝในพรรคการเมองใด ๆ

มาตรา ๑๕ กอนเขารบหนาท องคมนตรตองถวายสตยปฏญาณตอพระมหากษตรย

ดวยถอยคา ดงตอไปน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔ -






















“ขาพระพทธเจา ( ชอผปฏญาณ) ขอถวายสตยปฏญาณวา ขาพระพทธเจาจะจงรกภกดตอพระมหากษตรย และจะปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต เพอประโยชนของประเทศและประชาชน ทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทกประการ”

มาตรา ๑๖ องคมนตรพนจากตาแหนงเมอตาย ลาออก หรอมพระบรมราชโองการ

ใหพนจากตาแหนง มาตรา ๑๗ การแตงตงและการใหขาราชการในพระองคและสมหราชองครกษพน

จากตาแหนง ใหเปนไปตามพระราชอธยาศย มาตรา ๑๘ ในเมอพระมหากษตรยจะไมประทบอยในราชอาณาจกร หรอจะทรง

บรหารพระราชภาระไมไดดวยเหตใดกตาม จะไดทรงแตงตงผใดผหนงเปนผสาเรจราชการแทนพระองค และใหประธานรฐสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ

มาตรา ๑๙ ในกรณทพระมหากษตรยมไดทรงแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองค

ตามมาตรา ๑๘ หรอในกรณทพระมหากษตรยไมสามารถทรงแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองคเพราะยงไมทรงบรรลนตภาวะหรอเพราะเหตอน ใหคณะองคมนตรเสนอชอผใดผหนงซงสมควรดารงตาแหนงผสาเรจราชการแทนพระองคตอรฐสภาเพอขอความเหนชอบ เมอรฐสภาใหความเหนชอบแลวใหประธานรฐสภาประกาศในพระปรมาภไธยพระมหากษตรย แตงตงผนนเปนผสาเรจราชการแทนพระองค

ในระหวางทสภาผแทนราษฎรสนอายหรอสภาผแทนราษฎรถกยบ ใหวฒสภาทาหนาทรฐสภาในการใหความเหนชอบตามวรรคหนง

มาตรา ๒๐ ในระหวางทไมมผสาเรจราชการแทนพระองคตามทบญญตไวในมาตรา

๑๘ หรอมาตรา ๑๙ ใหประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวไปพลางกอน

ในกรณทผสาเรจราชการแทนพระองคซงไดรบการแตงตงตามมาตรา ๑๘ หรอมาตรา ๑๙ ไมสามารถปฏบตหนาทได ใหประธานองคมนตรทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวไปพลางกอน

ในระหวางทประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคตามวรรคหนง หรอในระหวางทประธานองคมนตรทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองคตามวรรคสอง ประธานองคมนตรจะปฏบตหนาทในฐานะเปนประธานองคมนตรมได ในกรณเชนวาน ใหคณะองคมนตรเลอกองคมนตรคนหนงขนทาหนาทประธานองคมนตรเปนการชวคราวไปพลางกอน

มาตรา ๒๑ กอนเขารบหนาท ผสาเรจราชการแทนพระองคซงไดรบการแตงตงตาม

มาตรา ๑๘ หรอมาตรา ๑๙ ตองปฏญาณตนในทประชมรฐสภาดวยถอยคา ดงตอไปน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕ -






















“ขาพเจา (ชอผปฏญาณ) ขอปฏญาณวา ขาพเจาจะจงรกภกดตอพระมหากษตรย (พระปรมาภไธย) และจะปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต เพอประโยชนของประเทศและประชาชนทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทกประการ”

ในระหวางทสภาผแทนราษฎรสนอายหรอสภาผแทนราษฎรถกยบ ใหวฒสภาทาหนาทรฐสภาตามมาตราน

มาตรา ๒๒ ภายใตบงคบมาตรา ๒๓ การสบราชสมบตใหเปนไปโดยนยแหงกฎ

มณเฑยรบาลวาดวยการสบราชสนตตวงศ พระพทธศกราช ๒๔๖๗ การแกไขเพมเตมกฎมณเฑยรบาลวาดวยการสบราชสนตตวงศ พระพทธศกราช

๒๔๖๗ เปนพระราชอานาจของพระมหากษตรยโดยเฉพาะ เมอมพระราชดารประการใด ใหคณะองคมนตรจดทารางกฎมณเฑยรบาลแกไขเพมเตมกฎมณเฑยรบาลเดมขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอมพระราชวนจฉย เมอทรงเหนชอบและทรงลงพระปรมาภไธยแลว ใหประธานองคมนตรดาเนนการแจงประธานรฐสภาเพอใหประธานรฐสภาแจงใหรฐสภาทราบ และใหประธานรฐสภาลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ และเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบเปนกฎหมายได

ในระหวางทสภาผแทนราษฎรสนอายหรอสภาผแทนราษฎรถกยบ ใหวฒสภาทาหนาทรฐสภาในการรบทราบตามวรรคสอง

มาตรา ๒๓ ในกรณทราชบลลงกหากวางลงและเปนกรณทพระมหากษตรยไดทรง

แตงตงพระรชทายาทไวตามกฎมณเฑยรบาลวาดวยการสบราชสนตตวงศ พระพทธศกราช ๒๔๖๗ แลวใหคณะรฐมนตรแจงใหประธานรฐสภาทราบ และใหประธานรฐสภาเรยกประชมรฐสภาเพอรบทราบและใหประธานรฐสภาอญเชญองคพระรชทายาทขนทรงราชยเปนพระมหากษตรยสบไป แลวใหประธานรฐสภาประกาศใหประชาชนทราบ

ในกรณทราชบลลงกหากวางลงและเปนกรณทพระมหากษตรยมไดทรงแตงตงพระรชทายาทไวตามวรรคหนง ใหคณะองคมนตรเสนอพระนามผสบราชสนตตวงศตามมาตรา ๒๒ ตอคณะรฐมนตรเพอเสนอตอรฐสภาเพอรฐสภาใหความเหนชอบ ในการน จะเสนอพระนามพระราชธดากได เมอรฐสภาใหความเหนชอบแลว ใหประธานรฐสภาอญเชญองคผสบราชสนตตวงศขนทรงราชยเปนพระมหากษตรยสบไป แลวใหประธานรฐสภาประกาศใหประชาชนทราบ

ในระหวางทสภาผแทนราษฎรสนอายหรอสภาผแทนราษฎรถกยบ ใหวฒสภาทาหนาทรฐสภาในการรบทราบตามวรรคหนงหรอใหความเหนชอบตามวรรคสอง

มาตรา ๒๔ ในระหวางทยงไมมประกาศอญเชญองคพระรชทายาทหรอองคผสบ

ราชสนตตวงศขนทรงราชยเปนพระมหากษตรยตามมาตรา ๒๓ ใหประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวไปพลางกอน แตในกรณทราชบลลงกวางลงในระหวางทไดแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองคไวตามมาตรา ๑๘ หรอมาตรา ๑๙ หรอระหวางเวลาทประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคตามมาตรา ๒๐ วรรคหนง ใหผสาเรจราชการแทนพระองคนน ๆ แลวแตกรณ เปนผสาเรจราชการแทนพระองคตอไป ทงน จนกวาจะไดประกาศอญเชญองคพระรชทายาทหรอองคผสบราชสนตตวงศขนทรงราชยเปนพระมหากษตรย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖ -






















ในกรณทผสาเรจราชการแทนพระองคซงไดรบการแตงตงไวและเปนผสาเรจราชการแทนพระองคตอไปตามวรรคหนงไมสามารถปฏบตหนาทได ใหประธานองคมนตรทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวไปพลางกอน

ในกรณทประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคตามวรรคหนง หรอทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวตามวรรคสอง ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐ วรรคสามมาใชบงคบ

มาตรา ๒๕ ในกรณทคณะองคมนตรจะตองปฏบตหนาทตามมาตรา ๑๙ หรอ

มาตรา ๒๓ วรรคสอง หรอประธานองคมนตรจะตองปฏบตหนาทตามมาตรา ๒๐ วรรคหนง หรอวรรคสอง หรอมาตรา ๒๔ วรรคสอง และอยในระหวางทไมมประธานองคมนตรหรอมแตไมสามารถปฏบตหนาทไดใหคณะองคมนตรทเหลออยเลอกองคมนตรคนหนงเพอทาหนาทประธานองคมนตร หรอปฏบตหนาทตามมาตรา ๒๐ วรรคหนงหรอวรรคสอง หรอตามมาตรา ๒๔ วรรคสาม แลวแตกรณ

หมวด ๓

สทธและเสรภาพของชนชาวไทย

สวนท ๑ บททวไป

มาตรา ๒๖ การใชอานาจโดยองคกรของรฐทกองคกร ตองคานงถงศกดศรความเปนมนษยสทธและเสรภาพ ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน

มาตรา ๒๗ สทธและเสรภาพทรฐธรรมนญนรบรองไวโดยชดแจง โดยปรยายหรอ

โดยคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ ยอมไดรบความคมครองและผกพนรฐสภา คณะรฐมนตร ศาล รวมทงองคกรตามรฐธรรมนญ และหนวยงานของรฐโดยตรงในการตรากฎหมาย การใชบงคบกฎหมาย และการตความกฎหมายทงปวง

มาตรา ๒๘ บคคลยอมอางศกดศรความเปนมนษยหรอใชสทธและเสรภาพของตน

ไดเทาทไมละเมดสทธและเสรภาพของบคคลอน ไมเปนปฏปกษตอรฐธรรมนญ หรอไมขดตอศลธรรมอนดของประชาชน

บคคลซงถกละเมดสทธหรอเสรภาพทรฐธรรมนญนรบรองไว สามารถยกบทบญญตแหงรฐธรรมนญนเพอใชสทธทางศาลหรอยกขนเปนขอตอสคดในศาลได

บคคลยอมสามารถใชสทธทางศาลเพอบงคบใหรฐตองปฏบตตามบทบญญตในหมวดนไดโดยตรงหากการใชสทธและเสรภาพในเรองใดมกฎหมายบญญตรายละเอยดแหงการใชสทธ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗ -






















และเสรภาพตามทรฐธรรมนญนรบรองไวแลว ใหการใชสทธและเสรภาพในเรองนนเปนไปตามทกฎหมายบญญต

บคคลยอมมสทธไดรบการสงเสรม สนบสนน และชวยเหลอจากรฐ ในการใชสทธตามความในหมวดน

มาตรา ๒๙ การจากดสทธและเสรภาพของบคคลทรฐธรรมนญรบรองไว จะกระทา

มไดเวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอการทรฐธรรมนญนกาหนดไวและเทาทจาเปน และจะกระทบกระเทอนสาระสาคญแหงสทธและเสรภาพนนมได

กฎหมายตามวรรคหนงตองมผลใชบงคบเปนการทวไป และไมมงหมายใหใชบงคบแกกรณใดกรณหนงหรอแกบคคลใดบคคลหนงเปนการเจาะจง ทงตองระบบทบญญตแหงรฐธรรมนญทใหอานาจในการตรากฎหมายนนดวย

บทบญญตในวรรคหนงและวรรคสองใหนามาใชบงคบกบกฎทออกโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายดวยโดยอนโลม

สวนท ๒

ความเสมอภาค

มาตรา ๓๐ บคคลยอมเสมอกนในกฎหมายและไดรบความคมครองตามกฎหมาย

เทาเทยมกน ชายและหญงมสทธเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถน

กาเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ จะกระทามได

มาตรการทรฐกาหนดขนเพอขจดอปสรรคหรอสงเสรมใหบคคลสามารถใชสทธและเสรภาพไดเชนเดยวกบบคคลอน ยอมไมถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามวรรคสาม

มาตรา ๓๑ บคคลผเปนทหาร ตารวจ ขาราชการ เจาหนาท อนของรฐ และ

พนกงานหรอลกจางขององคกรของรฐ ยอมมสทธและเสรภาพตามรฐธรรมนญเชนเดยวกบบคคลทวไป เวนแตทจากดไวในกฎหมายหรอกฎทออกโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะในสวนทเกยวกบการเมอง สมรรถภาพ วนย หรอจรยธรรม

สวนท ๓

สทธและเสรภาพสวนบคคล

มาตรา ๓๒ บคคลยอมมสทธและเสรภาพในชวตและรางกาย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘ -






















การทรมาน ทารณกรรม หรอการลงโทษดวยวธการโหดรายหรอไรมนษยธรรม จะกระทามไดแตการลงโทษตามคาพพากษาของศาลหรอตามทกฎหมายบญญตไมถอวาเปนการลงโทษดวยวธการโหดรายหรอไรมนษยธรรมตามความในวรรคน

การจบและการคมขงบคคล จะกระทามได เวนแตมคาสงหรอหมายของศาลหรอมเหตอยางอนตามทกฎหมายบญญต

การคนตวบคคลหรอการกระทาใดอนกระทบตอสทธและเสรภาพตามวรรคหนง จะกระทามไดเวนแตมเหตตามทกฎหมายบญญต

ในกรณทมการกระทาซงกระทบตอสทธและเสรภาพตามวรรคหนง ผเสยหาย พนกงานอยการหรอบคคลอนใดเพอประโยชนของผเสยหาย มสทธรองตอศาลเพอใหสงระงบหรอเพกถอนการกระทาเชนวานน รวมทงจะกาหนดวธการตามสมควรหรอการเยยวยาความเสยหายทเกดขนดวยกได

มาตรา ๓๓ บคคลยอมมเสรภาพในเคหสถาน บคคลยอมไดรบความคมครองในการทจะอยอาศยและครอบครองเคหสถานโดย

ปกตสข การเขาไปในเคหสถานโดยปราศจากความยนยอมของผครอบครอง หรอการตรวจ

คนเคหสถานหรอในทรโหฐาน จะกระทามได เวนแตมคาสงหรอหมายของศาล หรอมเหตอยางอนตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๓๔ บคคลยอมมเสรภาพในการเดนทางและมเสรภาพในการเลอกถนทอย

ภายในราชอาณาจกร การจากดเสรภาพตามวรรคหนง จะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอความมนคงของรฐ ความสงบเรยบรอยหรอสวสดภาพของประชาชน การผงเมอง หรอเพอสวสดภาพของผเยาว

การเนรเทศบคคลผมสญชาตไทยออกนอกราชอาณาจกร หรอหามมใหบคคลผมสญชาตไทยเขามาในราชอาณาจกร จะกระทามได

มาตรา ๓๕ สทธของบคคลในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง ตลอดจนความเปนอย

สวนตวยอมไดรบความคมครอง การกลาวหรอไขขาวแพรหลายซงขอความหรอภาพไมวาดวยวธใดไปยงสาธารณชน

อนเปนการละเมดหรอกระทบถงสทธของบคคลในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง หรอความเปนอยสวนตวจะกระทามได เวนแตกรณทเปนประโยชนตอสาธารณะ

บคคลยอมมสทธไดรบความคมครองจากการแสวงประโยชนโดยมชอบจากขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๓๖ บคคลยอมมเสรภาพในการสอสารถงกนโดยทางทชอบดวยกฎหมาย การตรวจ การกก หรอการเปดเผยสงสอสารทบคคลมตดตอถงกน รวมทง การ

กระทาดวยประการอนใดเพอใหลวงรถงขอความในสงสอสารทงหลายทบคคลมตดตอถงกน จะ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙ -






















กระทามไดเวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอรกษาความมนคงของรฐ หรอเพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน

มาตรา ๓๗ บคคลยอมมเสรภาพบรบรณในการถอศาสนา นกายของศาสนา หรอ

ลทธนยมในทางศาสนา และยอมมเสรภาพในการปฏบตตามศาสนธรรม ศาสนบญญต หรอปฏบตพธกรรมตามความเชอถอของตน เมอไมเปนปฏปกษตอหนาทของพลเมองและไมเปนการขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน

ในการใชเสรภาพตามวรรคหนง บคคลยอมไดรบความคมครองมใหรฐกระทาการใด ๆ อนเปนการรอนสทธหรอเสยประโยชนอนควรมควรได เพราะเหตทถอศาสนา นกายของศาสนา ลทธนยมในทางศาสนาหรอปฏบตตามศาสนธรรม ศาสนบญญต หรอปฏบตพธกรรมตามความเชอถอ แตกตางจากบคคลอน

มาตรา ๓๘ การเกณฑแรงงานจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอประโยชนในการปองปดภยพบตสาธารณะอนมมาเปนการฉกเฉน หรอโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายซงใหกระทาไดในระหวางเวลาทประเทศอยในภาวะสงครามหรอการรบ หรอในระหวางเวลาทมประกาศสถานการณฉกเฉนหรอประกาศใชกฎอยการศก

สวนท ๔

สทธในกระบวนการยตธรรม

มาตรา ๓๙ บคคลไมตองรบโทษอาญา เวนแตไดกระทาการอนกฎหมายทใชอยใน

เวลาทกระทานนบญญตเปนความผดและกาหนดโทษไว และโทษทจะลงแกบคคลนนจะหนกกวาโทษทกาหนดไวในกฎหมายทใชอยในเวลาทกระทาความผดมได

ในคดอาญา ตองสนนษฐานไวกอนวาผตองหาหรอจาเลยไมมความผด กอนมคาพพากษาอนถงทสดแสดงวาบคคลใดไดกระทาความผด จะปฏบตตอบคคล

นนเสมอนเปนผกระทาความผดมได มาตรา ๔๐ บคคลยอมมสทธในกระบวนการยตธรรม ดงตอไปน (๑) สทธเขาถงกระบวนการยตธรรมไดโดยงาย สะดวก รวดเรว และทวถง (๒) สทธพนฐานในกระบวนพจารณา ซงอยางนอยตองมหลกประกนขนพนฐานเรอง

การไดรบการพจารณาโดยเปดเผย การไดรบทราบขอเทจจรงและตรวจเอกสารอยางเพยงพอ การเสนอขอเทจจรง ขอโตแยง และพยานหลกฐานของตน การคดคานผพพากษาหรอตลาการ การไดรบการพจารณาโดยผพพากษาหรอตลาการทนงพจารณาคดครบองคคณะ และการไดรบทราบเหตผลประกอบคาวนจฉย คาพพากษา หรอคาสง

(๓) บคคลยอมมสทธทจะใหคดของตนไดรบการพจารณาอยางถกตอง รวดเรว และเปนธรรม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๐ -






















(๔) ผเสยหาย ผตองหา โจทก จาเลย คกรณ ผมสวนไดเสย หรอพยานในคดมสทธไดรบการปฏบตทเหมาะสมในการดาเนนการตามกระบวนการยตธรรม รวมทงสทธในการไดรบการสอบสวนอยางถกตอง รวดเรว เปนธรรม และการไมใหถอยคาเปนปฏปกษตอตนเอง

(๕) ผเสยหาย ผตองหา จาเลย และพยานในคดอาญา มสทธไดรบความคมครอง และความชวยเหลอทจาเปนและเหมาะสมจากรฐ สวนคาตอบแทน คาทดแทน และคาใชจายทจาเปน ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

(๖) เดก เยาวชน สตร ผสงอาย หรอผพการหรอทพพลภาพ ยอมมสทธไดรบความคมครองในการดาเนนกระบวนพจารณาคดอยางเหมาะสม และยอมมสทธไดรบการปฏบตทเหมาะสมในคดทเกยวกบความรนแรงทางเพศ

(๗) ในคดอาญา ผตองหาหรอจาเลยมสทธไดรบการสอบสวนหรอการพจารณาคดทถกตองรวดเรว และเปนธรรม โอกาสในการตอสคดอยางเพยงพอ การตรวจสอบหรอไดรบทราบพยานหลกฐานตามสมควร การไดรบความชวยเหลอในทางคดจากทนายความ และการไดรบการปลอยตวชวคราว

(๘) ในคดแพง บคคลมสทธไดรบความชวยเหลอทางกฎหมายอยางเหมาะสมจากรฐ

สวนท ๕ สทธในทรพยสน

มาตรา ๔๑ สทธของบคคลในทรพยสนยอมไดรบความคมครอง ขอบเขตแหงสทธ

และการจากดสทธเชนวานยอมเปนไปตามทกฎหมายบญญต การสบมรดกยอมไดรบความคมครอง สทธของบคคลในการสบมรดกยอมเปนไป

ตามทกฎหมายบญญต มาตรา ๔๒ การเวนคนอสงหารมทรพยจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะกจการของรฐเพอการอนเปนสาธารณปโภค การอนจาเปนในการปองกนประเทศ การไดมาซงทรพยากรธรรมชาต การผงเมอง การสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม การพฒนาการเกษตรหรอการอตสาหกรรม การปฏรปทดน การอนรกษโบราณสถานและแหลงทางประวตศาสตร หรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน และตองชดใชคาทดแทนทเปนธรรมภายในเวลาอนควรแกเจาของตลอดจนผทรงสทธบรรดาทไดรบความเสยหายจากการเวนคนนน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

การกาหนดคาทดแทนตามวรรคหนงตองกาหนดใหอยางเปนธรรมโดยคานงถงราคาทซอขายกนตามปกตในทองตลาด การไดมา สภาพและทตงของอสงหารมทรพย ความเสยหายของผถกเวนคนและประโยชนทรฐและผถกเวนคนไดรบจากการใชสอยอสงหารมทรพยทถกเวนคน

กฎหมายเวนคนอสงหารมทรพยตองระบวตถประสงคแหงการเวนคนและกาหนดระยะเวลาการเขาใชอสงหารมทรพยไวใหชดแจง ถามไดใชเพอการนนภายในระยะเวลาทกาหนดดงกลาวตองคนใหเจาของเดมหรอทายาท

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๑ -






















การคนอสงหารมทรพยใหเจาของเดมหรอทายาทตามวรรคสาม และการเรยกคนคาทดแทนทชดใชไป ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

สวนท ๖

สทธและเสรภาพในการประกอบอาชพ

มาตรา ๔๓ บคคลยอมมเสรภาพในการประกอบกจการหรอประกอบอาชพและการ

แขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม การจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอประโยชนในการรกษาความมนคงของรฐหรอเศรษฐกจของประเทศ การคมครองประชาชนในดานสาธารณปโภค การรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน การจดระเบยบการประกอบอาชพ การคมครองผบรโภค การผงเมอง การรกษาทรพยากรธรรมชาตหรอสงแวดลอม สวสดภาพของประชาชน หรอเพอปองกนการผกขาดหรอขจดความไมเปนธรรมในการแขงขน

มาตรา ๔๔ บคคลยอมมสทธไดรบหลกประกนความปลอดภยและสวสดภาพในการ

ทางานรวมทงหลกประกนในการดารงชพทงในระหวางการทางานและเมอพนภาวะการทางาน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

สวนท ๗

เสรภาพในการแสดงความคดเหนของบคคลและสอมวลชน

มาตรา ๔๕ บคคลยอมมเสรภาพในการแสดงความคดเหน การพด การเขยน การ

พมพ การโฆษณา และการสอความหมายโดยวธอน การจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอรกษาความมนคงของรฐ เพอคมครองสทธ เสรภาพ เกยรตยศ ชอเสยง สทธในครอบครวหรอความเปนอยสวนตวของบคคลอน เพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอปองกนหรอระงบความเสอมทรามทางจตใจหรอสขภาพของประชาชน

การสงปดกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนอนเพอลดรอนเสรภาพตามมาตราน จะกระทามได

การหามหนงสอพมพหรอสอมวลชนอนเสนอขาวสารหรอแสดงความคดเหนทงหมดหรอบางสวน หรอการแทรกแซงดวยวธการใด ๆ เพอลดรอนเสรภาพตามมาตราน จะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายซงไดตราขนตามวรรคสอง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๒ -






















การใหนาขาวหรอบทความไปใหเจาหนาทตรวจกอนนาไปโฆษณาในหนงสอพมพหรอสอมวลชนอน จะกระทามได เวนแตจะกระทาในระหวางเวลาทประเทศอยในภาวะสงคราม แตทงนจะตองกระทาโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายซงไดตราขนตามวรรคสอง

เจาของกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนอนตองเปนบคคลสญชาตไทย การใหเงนหรอทรพยสนอนเพออดหนนกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนอนของ

เอกชนรฐจะกระทามได มาตรา ๔๖ พนกงานหรอลกจางของเอกชนทประกอบกจการหนงสอพมพ

วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน หรอสอมวลชนอน ยอมมเสรภาพในการเสนอขาวและแสดงความคดเหนภายใตขอจากดตามรฐธรรมนญ โดยไมตกอยภายใตอาณตของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอเจาของกจการนน แตตองไมขดตอจรยธรรมแหงการประกอบวชาชพ และมสทธจดตงองคกรเพอปกปองสทธ เสรภาพและความเปนธรรม รวมทงมกลไกควบคมกนเองขององคกรวชาชพ

ขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจในกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน หรอสอมวลชนอน ยอมมเสรภาพเชนเดยวกบพนกงานหรอลกจางของเอกชนตามวรรคหนง

การกระทาใด ๆ ไมวาโดยทางตรงหรอทางออมของผดารงตาแหนงทางการเมอง เจาหนาทของรฐ หรอเจาของกจการ อนเปนการขดขวางหรอแทรกแซงการเสนอขาวหรอแสดงความคดเหนในประเดนสาธารณะของบคคลตามวรรคหนงหรอวรรคสอง ใหถอวาเปนการจงใจใชอานาจหนาทโดยมชอบและไมมผลใชบงคบ เวนแตเปนการกระทาเพอใหเปนไปตามกฎหมายหรอจรยธรรมแหงการประกอบวชาชพ

มาตรา ๔๗ คลนความถทใชในการสงวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และ

โทรคมนาคมเปนทรพยากรสอสารของชาตเพอประโยชนสาธารณะ ใหมองคกรของรฐทเปนอสระองคกรหนงทาหนาทจดสรรคลนความถตามวรรคหนง

และกากบการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม ทงน ตามทกฎหมายบญญต

การดาเนนการตามวรรคสองตองคานงถงประโยชนสงสดของประชาชนในระดบชาตและระดบทองถน ทงในดานการศกษา วฒนธรรม ความมนคงของรฐ ประโยชนสาธารณะอน และการแขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม รวมทงตองจดใหภาคประชาชนมสวนรวมในการดาเนนการสอมวลชนสาธารณะ

การกากบการประกอบกจการตามวรรคสองตองมมาตรการเพอปองกนมใหมการควบรวมการครองสทธขามสอ หรอการครอบงา ระหวางสอมวลชนดวยกนเองหรอโดยบคคลอนใด ซงจะมผลเปนการขดขวางเสรภาพในการรบรขอมลขาวสารหรอปดกนการไดรบขอมลขาวสารทหลากหลายของประชาชน

มาตรา ๔๘ ผดารงตาแหนงทางการเมองจะเปนเจาของกจการหรอถอหนในกจการ

หนงสอพมพ วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน หรอโทรคมนาคม มได ไมวาในนามของตนเองหรอให

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๓ -






















ผอนเปนเจาของกจการหรอถอหนแทน หรอจะดาเนนการโดยวธการอนไมวาโดยทางตรงหรอทางออมทสามารถบรหารกจการดงกลาวไดในทานองเดยวกบการเปนเจาของกจการหรอถอหนในกจการดงกลาว

สวนท ๘

สทธและเสรภาพในการศกษา

มาตรา ๔๙ บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาไมนอยกวาสบสองปทรฐ

จะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพ โดยไมเกบคาใชจาย ผยากไร ผพการหรอทพพลภาพ หรอผอยในสภาวะยากลาบาก ตองไดรบสทธตาม

วรรคหนงและการสนบสนนจากรฐเพอใหไดรบการศกษาโดยทดเทยมกบบคคลอน การจดการศกษาอบรมขององคกรวชาชพหรอเอกชน การศกษาทางเลอกของ

ประชาชน การเรยนรดวยตนเอง และการเรยนรตลอดชวต ยอมไดรบความคมครองและสงเสรมทเหมาะสมจากรฐ

มาตรา ๕๐ บคคลยอมมเสรภาพในทางวชาการ การศกษาอบรม การเรยนการสอน การวจย และการเผยแพรงานวจยตามหลก

วชาการยอมไดรบความคมครอง ทงน เทาทไมขดตอหนาทของพลเมองหรอศลธรรมอนดของประชาชน

สวนท ๙

สทธในการไดรบบรการสาธารณสขและสวสดการจากรฐ

มาตรา ๕๑ บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบบรการทางสาธารณสขทเหมาะสม

และไดมาตรฐาน และผยากไรมสทธไดรบการรกษาพยาบาลจากสถานบรการสาธารณสขของรฐโดยไมเสยคาใชจาย

บคคลยอมมสทธไดรบการบรการสาธารณสขจากรฐซงตองเปนไปอยางทวถงและมประสทธภาพ

บคคลยอมมสทธไดรบการปองกนและขจดโรคตดตออนตรายจากรฐอยางเหมาะสมโดยไมเสยคาใชจายและทนตอเหตการณ

มาตรา ๕๒ เดกและเยาวชน มสทธในการอยรอดและไดรบการพฒนาดานรางกาย

จตใจและสตปญญา ตามศกยภาพในสภาพแวดลอมทเหมาะสม โดยคานงถงการมสวนรวมของเดกและเยาวชนเปนสาคญ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๔ -






















เดก เยาวชน สตร และบคคลในครอบครว มสทธไดรบความคมครองจากรฐ ใหปราศจากการใชความรนแรงและการปฏบตอนไมเปนธรรม ทงมสทธไดรบการบาบดฟนฟในกรณทมเหตดงกลาว

การแทรกแซงและการจากดสทธของเดก เยาวชน และบคคลในครอบครว จะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอสงวนและรกษาไวซงสถานะของครอบครวหรอประโยชนสงสดของบคคลนน

เดกและเยาวชนซงไมมผดแลมสทธไดรบการเลยงดและการศกษาอบรมทเหมาะสมจากรฐ

มาตรา ๕๓ บคคลซงมอายเกนหกสบปบรบรณและไมมรายไดเพยงพอแกการยงชพ

มสทธไดรบสวสดการ สงอานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะอยางสมศกดศร และความชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐ

มาตรา ๕๔ บคคลซงพการหรอทพพลภาพ มสทธเขาถงและใชประโยชนจาก

สวสดการ สงอานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะ และความชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐ บคคลวกลจรตยอมไดรบความชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐ มาตรา ๕๕ บคคลซงไรทอยอาศยและไมมรายไดเพยงพอแกการยงชพ ยอมมสทธ

ไดรบความชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐ

สวนท ๑๐ สทธในขอมลขาวสารและการรองเรยน

มาตรา ๕๖ บคคลยอมมสทธไดรบทราบและเขาถงขอมลหรอขาวสารสาธารณะในครอบครองของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน เวนแตการเปดเผยขอมลหรอขาวสารนนจะกระทบตอความมนคงของรฐ ความปลอดภยของประชาชน หรอสวนไดเสยอนพงไดรบความคมครองของบคคลอน หรอเปนขอมลสวนบคคล ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๕๗ บคคลยอมมสทธไดรบขอมล คาชแจง และเหตผลจากหนวยราชการ

หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน กอนการอนญาตหรอการดาเนนโครงการหรอกจกรรมใดทอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอม สขภาพอนามย คณภาพชวต หรอสวนไดเสยสาคญอนใดทเกยวกบตนหรอชมชนทองถน และมสทธแสดงความคดเหนของตนตอหนวยงานทเกยวของเพอนาไปประกอบการพจารณาในเรองดงกลาว

การวางแผนพฒนาสงคม เศรษฐกจ การเมอง และวฒนธรรม การเวนคนอสงหารมทรพย การวางผงเมอง การกาหนดเขตการใชประโยชนในทดน และการออกกฎทอาจมผลกระทบตอสวนไดเสยสาคญของประชาชน ใหรฐจดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนอยางทวถงกอนดาเนนการ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๕ -






















มาตรา ๕๘ บคคลยอมมสทธมสวนรวมในกระบวนการพจารณาของเจาหนาทของ

รฐในการปฏบตราชการทางปกครองอนมผลหรออาจมผลกระทบตอสทธและเสรภาพของตน มาตรา ๕๙ บคคลยอมมสทธเสนอเรองราวรองทกขและไดรบแจงผลการพจารณา

ภายในเวลาอนรวดเรว มาตรา ๖๐ บคคลยอมมสทธทจะฟองหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ

ราชการสวนทองถน หรอองคกรอนของรฐทเปนนตบคคล ใหรบผดเนองจากการกระทาหรอการละเวนการกระทาของขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยงานนน

มาตรา ๖๑ สทธของบคคลซงเปนผบรโภคยอมไดรบความคมครองในการไดรบ

ขอมลทเปนความจรง และมสทธรองเรยนเพอใหไดรบการแกไขเยยวยาความเสยหาย รวมทงมสทธรวมตวกนเพอพทกษสทธของผบรโภค

ใหมองคการเพอการคมครองผบรโภคท เปนอสระจากหนวยงานของรฐ ซงประกอบดวยตวแทนผบรโภค ทาหนาทใหความเหนเพอประกอบการพจารณาของหนวยงานของรฐในการตราและการบงคบใชกฎหมายและกฎ และใหความเหนในการกาหนดมาตรการตาง ๆ เพอคมครองผบรโภครวมทงตรวจสอบและรายงานการกระทาหรอละเลยการกระทาอนเปนการคมครองผบรโภค ทงนใหรฐสนบสนนงบประมาณในการดาเนนการขององคการอสระดงกลาวดวย

มาตรา ๖๒ บคคลยอมมสทธตดตามและรองขอใหมการตรวจสอบการปฏบตหนาท

ของผดารงตาแหนงทางการเมอง หนวยงานของรฐ และเจาหนาทของรฐ บคคลซงใหขอมลโดยสจรตแกองคกรตรวจสอบการใชอานาจรฐหรอหนวยงานของ

รฐเกยวกบการปฏบตหนาทของผดารงตาแหนงทางการเมอง หนวยงานของรฐ หรอเจาหนาทของรฐยอมไดรบความคมครอง

สวนท ๑๑

เสรภาพในการชมนมและการสมาคม

มาตรา ๖๓ บคคลยอมมเสรภาพในการชมนมโดยสงบและปราศจากอาวธ การจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะในกรณการชมนมสาธารณะ และเพอคมครองความสะดวกของประชาชนทจะใชทสาธารณะ หรอเพอรกษาความสงบเรยบรอยในระหวางเวลาทประเทศอยในภาวะสงครามหรอในระหวางเวลาทมประกาศสถานการณฉกเฉนหรอประกาศใชกฎอยการศก

มาตรา ๖๔ บคคลยอมมเสรภาพในการรวมกนเปนสมาคม สหภาพ สหพนธ

สหกรณ กลมเกษตรกร องคการเอกชน องคการพฒนาเอกชน หรอหมคณะอน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๖ -






















ขาราชการและเจาหนาทของรฐยอมมเสรภาพในการรวมกลมเชนเดยวกบบคคลทวไป แตทงนตองไมกระทบประสทธภาพในการบรหารราชการแผนดนและความตอเนองในการจดทาบรการสาธารณะ ทงน ตามทกฎหมายบญญต

การจากดเสรภาพตามวรรคหนงและวรรคสอง จะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอคมครองประโยชนสวนรวมของประชาชน เพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอปองกนมใหมการผกขาดตดตอนในทางเศรษฐกจ

มาตรา ๖๕ บคคลยอมมเสรภาพในการรวมกนจดตงพรรคการเมองเพอสราง

เจตนารมณทางการเมองของประชาชนและเพอดาเนนกจกรรมในทางการเมองใหเปนไปตามเจตนารมณนนตามวถทางการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามทบญญตไวในรฐธรรมนญน

การจดองคกรภายใน การดาเนนกจการ และขอบงคบของพรรคการเมอง ตองสอดคลองกบหลกการพนฐานแหงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

สมาชกสภาผแทนราษฎรซงเปนสมาชกของพรรคการเมอง กรรมการบรหารของพรรคการเมอง หรอสมาชกพรรคการเมองตามจานวนท กาหนดในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง ซงเหนวามตหรอขอบงคบในเรองใดของพรรคการเมองทตนเปนสมาชกอยนนจะขดตอสถานะและการปฏบตหนาทของสมาชกสภาผแทนราษฎรตามรฐธรรมนญน หรอขดหรอแยงกบหลกการพนฐานแหงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มสทธรองขอใหศาลรฐธรรมนญพจารณาวนจฉย

ในกรณทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวามตหรอขอบงคบดงกลาวขดหรอแยงกบหลกการพนฐานแหงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ใหมตหรอขอบงคบนนเปนอนยกเลกไป

สวนท ๑๒ สทธชมชน

มาตรา ๖๖ บคคลซงรวมกนเปนชมชน ชมชนทองถน หรอชมชนทองถนดงเดม ยอมมสทธอนรกษหรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปวฒนธรรมอนดของทองถนและของชาตและมสวนรวมในการจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดลและยงยน

มาตรา ๖๗ สทธของบคคลทจะมสวนรวมกบรฐและชมชนในการอนรกษ

บารงรกษาและการไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ และในการคมครอง สงเสรม และรกษาคณภาพสงแวดลอม เพอใหดารงชพอยไดอยางปกตและตอเนองใน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๗ -






















สงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย สวสดภาพ หรอคณภาพชวตของตน ยอมไดรบความคมครองตามความเหมาะสม

การดาเนนโครงการหรอกจกรรมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรงทงทางดานคณภาพสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต และสขภาพ จะกระทามได เวนแตจะไดศกษาและประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนในชมชน และจดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนไดเสยกอน รวมทงไดใหองคการอสระซงประกอบดวยผแทนองคการเอกชนดานสงแวดลอมและสขภาพ และผแทนสถาบนอดมศกษาทจดการการศกษาดานสงแวดลอมหรอทรพยากรธรรมชาตหรอดานสขภาพ ใหความเหนประกอบกอนมการดาเนนการดงกลาว

สทธของชมชนทจะฟองหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ ราชการสวนทองถนหรอองคกรอนของรฐทเปนนตบคคล เพอใหปฏบตหนาทตามบทบญญตน ยอมไดรบความคมครอง

สวนท ๑๓

สทธพทกษรฐธรรมนญ

มาตรา ๖๘ บคคลจะใชสทธและเสรภาพตามรฐธรรมนญเพอลมลางการปกครอง

ระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามรฐธรรมนญน หรอเพอใหไดมาซงอานาจในการปกครองประเทศโดยวธการซงมไดเปนไปตามวถทางทบญญตไวในรฐธรรมนญน มได

ในกรณทบคคลหรอพรรคการเมองใดกระทาการตามวรรคหนง ผทราบการกระทาดงกลาวยอมมสทธเสนอเรองใหอยการสงสดตรวจสอบขอเทจจรงและยนคารองขอใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยสงการใหเลกการกระทาดงกลาว แตทงน ไมกระทบกระเทอนการดาเนนคดอาญาตอผกระทาการดงกลาว

ในกรณทศาลรฐธรรมนญวนจฉยสงการใหพรรคการเมองใดเลกกระทาการตามวรรคสองศาลรฐธรรมนญอาจสงยบพรรคการเมองดงกลาวได

ในกรณทศาลรฐธรรมนญมคาสงยบพรรคการเมองตามวรรคสาม ใหเพกถอนสทธเลอกตงของหวหนาพรรคการเมองและกรรมการบรหารของพรรคการเมองทถกยบในขณะทกระทาความผดตามวรรคหนงเปนระยะเวลาหาปนบแตวนทศาลรฐธรรมนญมคาสงดงกลาว

มาตรา ๖๙ บคคลยอมมสทธตอตานโดยสนตวธซงการกระทาใด ๆ ทเปนไปเพอให

ไดมาซงอานาจในการปกครองประเทศโดยวธการซงมไดเปนไปตามวถทางทบญญตไวในรฐธรรมนญน

หมวด ๔ หนาทของชนชาวไทย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๘ -






















มาตรา ๗๐ บคคลมหนาทพทกษรกษาไวซงชาต ศาสนา พระมหากษตรย และการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามรฐธรรมนญน

มาตรา ๗๑ บคคลมหนาทปองกนประเทศ รกษาผลประโยชนของชาต และปฏบต

ตามกฎหมาย มาตรา ๗๒ บคคลมหนาทไปใชสทธเลอกตง บคคลซงไปใชสทธหรอไมไปใชสทธโดยไมแจงเหตอนสมควรททาใหไมอาจไปใชสทธ

ไดยอมไดรบสทธหรอเสยสทธตามทกฎหมายบญญต การแจงเหตททาใหไมอาจไปเลอกตงและการอานวยความสะดวกในการไปเลอกตง

ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต มาตรา ๗๓ บคคลมหนาทรบราชการทหาร ชวยเหลอในการปองกนและบรรเทาภย

พบตสาธารณะ เสยภาษอากร ชวยเหลอราชการ รบการศกษาอบรม พทกษ ปกปอง และสบสานศลปวฒนธรรมของชาตและภมปญญาทองถน และอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทงนตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๗๔ บคคลผเปนขาราชการ พนกงาน ลกจางของหนวยราชการ หนวยงาน

ของรฐ รฐวสาหกจ หรอเจาหนาทอนของรฐ มหนาทดาเนนการใหเปนไปตามกฎหมายเพอรกษาประโยชนสวนรวมอานวยความสะดวก และใหบรการแกประชาชนตามหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด

ในการปฏบตหนาทและในการปฏบตการอนทเกยวของกบประชาชน บคคลตามวรรคหนงตองวางตนเปนกลางทางการเมอง

ในกรณทบคคลตามวรรคหนงละเลยหรอไมปฏบตใหเปนไปตามหนาทตามวรรคหนงหรอวรรคสอง บคคลผมสวนไดเสยยอมมสทธขอใหบคคลตามวรรคหนง หรอผบงคบบญชาของบคคลดงกลาว ชแจง แสดงเหตผล และขอใหดาเนนการใหเปนไปตามบทบญญตในวรรคหนงหรอวรรคสองได

หมวด ๕

แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ


มาตรา ๗๕ บทบญญตในหมวดนเปนเจตจานงใหรฐดาเนนการตรากฎหมายและกาหนดนโยบายในการบรหารราชการแผนดน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๙ -






















ในการแถลงนโยบายตอรฐสภา คณะรฐมนตรทจะเขาบรหารราชการแผนดนตองชแจงตอรฐสภาใหชดแจงวาจะดาเนนการใด ในระยะเวลาใด เพอบรหารราชการแผนดนใหเปนไปตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ และตองจดทารายงานแสดงผลการดาเนนการ รวมทงปญหาและอปสรรคเสนอตอรฐสภาปละหนงครง

มาตรา ๗๖ คณะรฐมนตรตองจดทาแผนการบรหารราชการแผนดน เพอแสดง

มาตรการและรายละเอยดของแนวทางในการปฏบตราชการในแตละปของการบรหารราชการแผนดน ซงจะตองสอดคลองกบแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ

ในการบรหารราชการแผนดน คณะรฐมนตรตองจดใหมแผนการตรากฎหมายทจาเปนตอการดาเนนการตามนโยบายและแผนการบรหารราชการแผนดน

สวนท ๒

แนวนโยบายดานความมนคงของรฐ

มาตรา ๗๗ รฐตองพทกษรกษาไวซงสถาบนพระมหากษตรย เอกราช อธปไตย

และบรณภาพแหงเขตอานาจรฐ และตองจดใหมกาลงทหาร อาวธยทโธปกรณ และเทคโนโลยททนสมยจาเปน และเพยงพอ เพอพทกษรกษาเอกราช อธปไตย ความมนคงของรฐ สถาบนพระมหากษตรย ผลประโยชนแหงชาต และการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขและเพอการพฒนาประเทศ

สวนท ๓

แนวนโยบายดานการบรหารราชการแผนดน

มาตรา ๗๘ รฐตองดาเนนการตามแนวนโยบายดานการบรหารราชการแผนดน

ดงตอไปน (๑) บรหารราชการแผนดนใหเปนไปเพอการพฒนาสงคม เศรษฐกจ และความ

มนคงของประเทศอยางยงยน โดยตองสงเสรมการดาเนนการตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคานงถงผลประโยชนของประเทศชาตในภาพรวมเปนสาคญ

(๒) จดระบบการบรหารราชการสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน ใหมขอบเขตอานาจหนาท และความรบผดชอบทชดเจนเหมาะสมแกการพฒนาประเทศ และสนบสนนใหจงหวดมแผนและงบประมาณเพอพฒนาจงหวด เพอประโยชนของประชาชนในพนท

(๓) กระจายอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถนพงตนเองและตดสนใจในกจการของทองถนไดเอง สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมสวนรวมในการดาเนนการตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ พฒนาเศรษฐกจของทองถนและระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ตลอดทงโครงสรางพนฐานสารสนเทศในทองถน ใหทวถงและเทาเทยมกนทวประเทศ รวมทงพฒนาจงหวดทม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๐ -






















ความพรอมใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ โดยคานงถงเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน

(๔) พฒนาระบบงานภาครฐ โดยมงเนนการพฒนาคณภาพ คณธรรม และจรยธรรมของเจาหนาทของรฐ ควบคไปกบการปรบปรงรปแบบและวธการทางาน เพอใหการบรหารราชการแผนดนเปนไปอยางมประสทธภาพ และสงเสรมใหหนวยงานของรฐใชหลกการบรหารกจการบานเมองทดเปนแนวทางในการปฏบตราชการ

(๕) จดระบบงานราชการและงานของรฐอยางอน เพอใหการจดทาและการใหบรการสาธารณะเปนไปอยางรวดเรว มประสทธภาพ โปรงใส และตรวจสอบได โดยคานงถงการมสวนรวมของประชาชน

(๖) ดาเนนการใหหนวยงานทางกฎหมายทมหนาทใหความเหนเกยวกบการดาเนนงานของรฐตามกฎหมายและตรวจสอบการตรากฎหมายของรฐ ดาเนนการอยางเปนอสระ เพอใหการบรหารราชการแผนดนเปนไปตามหลกนตธรรม

(๗) จดใหมแผนพฒนาการเมอง รวมทงจดใหมสภาพฒนาการเมองทมความเปนอสระ เพอตดตามสอดสองใหมการปฏบตตามแผนดงกลาวอยางเครงครด

(๘) ดาเนนการใหขาราชการและเจาหนาทของรฐไดรบสทธประโยชนอยางเหมาะสม

สวนท ๔ แนวนโยบายดานศาสนา สงคม การสาธารณสข การศกษา และวฒนธรรม

มาตรา ๗๙ รฐตองใหความอปถมภและคมครองพระพทธศาสนาซงเปนศาสนาทประชาชนชาวไทยสวนใหญนบถอมาชานานและศาสนาอน ทงตองสงเสรมความเขาใจอนดและความสมานฉนทระหวางศาสนกชนของทกศาสนา รวมทงสนบสนนการนาหลกธรรมของศาสนามาใชเพอเสรมสรางคณธรรมและพฒนาคณภาพชวต

มาตรา ๘๐ รฐตองดาเนนการตามแนวนโยบายดานสงคม การสาธารณสข

การศกษา และวฒนธรรม ดงตอไปน (๑) คมครองและพฒนาเดกและเยาวชน สนบสนนการอบรมเลยงดและใหการศกษา

ปฐมวย สงเสรมความเสมอภาคของหญงและชาย เสรมสรางและพฒนาความเปนปกแผนของสถาบนครอบครวและชมชน รวมทงตองสงเคราะหและจดสวสดการใหแกผสงอาย ผยากไร ผพการหรอทพพลภาพและผอยในสภาวะยากลาบาก ใหมคณภาพชวตทดขนและพงพาตนเองได

(๒) สงเสรม สนบสนน และพฒนาระบบสขภาพทเนนการสรางเสรมสขภาพอนนาไปสสขภาวะทยงยนของประชาชน รวมทงจดและสงเสรมใหประชาชนไดรบบรการสาธารณสขทมมาตรฐานอยางทวถงและมประสทธภาพ และสงเสรมใหเอกชนและชมชนมสวนรวมในการพฒนาสขภาพและการจดบรการสาธารณสข โดยผมหนาทใหบรการดงกลาวซงไดปฏบตหนาทตามมาตรฐานวชาชพและจรยธรรม ยอมไดรบความคมครองตามกฎหมาย

(๓) พฒนาคณภาพและมาตรฐานการจดการศกษาในทกระดบและทกรปแบบใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม จดใหมแผนการศกษาแหงชาต กฎหมายเพอ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๑ -






















พฒนาการศกษาของชาต จดใหมการพฒนาคณภาพครและบคลากรทางการศกษาใหกาวหนาทนการเปลยนแปลงของสงคมโลก รวมทงปลกฝงใหผเรยนมจตสานกของความเปนไทย มระเบยบวนย คานงถงประโยชนสวนรวม และยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

(๔) สงเสรมและสนบสนนการกระจายอานาจเพอใหองคกรปกครองสวนทองถน ชมชน องคการทางศาสนา และเอกชน จดและมสวนรวมในการจดการศกษาเพอพฒนามาตรฐานคณภาพการศกษาใหเทาเทยมและสอดคลองกบแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ

(๕) สงเสรมและสนบสนนการศกษาวจยในศลปวทยาการแขนงตาง ๆ และเผยแพรขอมลผลการศกษาวจยทไดรบทนสนบสนนการศกษาวจยจากรฐ

(๖) สงเสรมและสนบสนนความรรกสามคคและการเรยนร ปลกจตสานก และเผยแพรศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณของชาต ตลอดจนคานยมอนดงามและภมปญญาทองถน

สวนท ๕

แนวนโยบายดานกฎหมายและการยตธรรม

มาตรา ๘๑ รฐตองดาเนนการตามแนวนโยบายดานกฎหมายและการยตธรรม

ดงตอไปน (๑) ดแลใหมการปฏบตและบงคบการใหเปนไปตามกฎหมายอยางถกตอง รวดเรว

เปนธรรม และทวถง สงเสรมการใหความชวยเหลอและใหความรทางกฎหมายแกประชาชน และจดระบบงานราชการและงานของรฐอยางอนในกระบวนการยตธรรมใหมประสทธภาพ โดยใหประชาชนและองคกรวชาชพมสวนรวมในกระบวนการยตธรรม และการชวยเหลอประชาชนทางกฎหมาย

(๒) คมครองสทธและเสรภาพของบคคลใหพนจากการลวงละเมด ทงโดยเจาหนาทของรฐและโดยบคคลอน และตองอานวยความยตธรรมแกประชาชนอยางเทาเทยมกน

(๓) จดใหมกฎหมายเพอจดตงองคกรเพอการปฏรปกฎหมายทดาเนนการเปนอสระเพอปรบปรงและพฒนากฎหมายของประเทศ รวมทงการปรบปรงกฎหมายใหเปนไปตามรฐธรรมนญโดยตองรบฟงความคดเหนของผทไดรบผลกระทบจากกฎหมายนนประกอบดวย

(๔) จดใหมกฎหมายเพอจดตงองคกรเพอการปฏรปกระบวนการยตธรรมทดาเนนการเปนอสระ เพอปรบปรงและพฒนาการดาเนนงานของหนวยงานทเกยวของกบกระบวนการยตธรรม

(๕) สนบสนนการดาเนนการขององคกรภาคเอกชนทใหความชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชน โดยเฉพาะผไดรบผลกระทบจากความรนแรงในครอบครว

สวนท ๖

แนวนโยบายดานการตางประเทศ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๒ -






















มาตรา ๘๒ รฐตองสงเสรมสมพนธไมตรและความรวมมอกบนานาประเทศ และพงถอหลกในการปฏบตตอกนอยางเสมอภาค ตลอดจนตองปฏบตตามสนธสญญาดานสทธมนษยชนทประเทศไทยเปนภาค รวมทงตามพนธกรณทไดกระทาไวกบนานาประเทศและองคการระหวางประเทศ

รฐตองสงเสรมการคา การลงทน และการทองเทยวกบนานาประเทศ ตลอดจนตองใหความคมครองและดแลผลประโยชนของคนไทยในตางประเทศ

สวนท ๗

แนวนโยบายดานเศรษฐกจ

มาตรา ๘๓ รฐตองสงเสรมและสนบสนนใหมการดาเนนการตามแนวปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง มาตรา ๘๔ รฐตองดาเนนการตามแนวนโยบายดานเศรษฐกจ ดงตอไปน (๑) สนบสนนระบบเศรษฐกจแบบเสรและเปนธรรมโดยอาศยกลไกตลาด และ

สนบสนนใหมการพฒนาเศรษฐกจอยางยงยน โดยตองยกเลกและละเวนการตรากฎหมายและกฎเกณฑทควบคมธรกจซงมบทบญญตทไมสอดคลองกบความจาเปนทางเศรษฐกจ และตองไมประกอบกจการทมลกษณะเปนการแขงขนกบเอกชน เวนแตมความจาเปนเพอประโยชนในการรกษาความมนคงของรฐ รกษาผลประโยชนสวนรวม หรอการจดใหมสาธารณปโภค

(๒) สนบสนนใหมการใชหลกคณธรรม จรยธรรม และหลกธรรมาภบาล ควบคกบการประกอบกจการ

(๓) ควบคมใหมการรกษาวนยการเงนการคลงเพอสนบสนนเสถยรภาพและความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ปรบปรงระบบการจดเกบภาษอากรใหมความเปนธรรมและสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสภาพเศรษฐกจและสงคม

(๔) จดใหมการออมเพอการดารงชพในยามชราแกประชาชนและเจาหนาทของรฐอยางทวถง

(๕) กากบใหการประกอบกจการมการแขงขนอยางเสรและเปนธรรม ปองกนการผกขาดตดตอนไมวาโดยทางตรงหรอทางออม และคมครองผบรโภค

(๖) ดาเนนการใหมการกระจายรายไดอยางเปนธรรม คมครอง สงเสรมและขยายโอกาสในการประกอบอาชพของประชาชนเพอการพฒนาเศรษฐกจ รวมทงสงเสรมและสนบสนนการพฒนาภมปญญาทองถนและภมปญญาไทย เพอใชในการผลตสนคา บรการ และการประกอบอาชพ

(๗) สงเสรมใหประชากรวยทางานมงานทา คมครองแรงงานเดกและสตร จดระบบแรงงานสมพนธและระบบไตรภาคทผทางานมสทธเลอกผแทนของตน จดระบบประกนสงคม รวมทงคมครองใหผทางานทมคณคาอยางเดยวกนไดรบคาตอบแทน สทธประโยชน และสวสดการทเปนธรรมโดยไมเลอกปฏบต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๓ -






















(๘) คมครองและรกษาผลประโยชนของเกษตรกรในการผลตและการตลาด สงเสรมใหสนคาเกษตรไดรบผลตอบแทนสงสด รวมทงสงเสรมการรวมกลมของเกษตรกรในรปของสภาเกษตรกรเพอวางแผนการเกษตรและรกษาผลประโยชนรวมกนของเกษตรกร

(๙) สงเสรม สนบสนน และคมครองระบบสหกรณใหเปนอสระ และการรวมกลมการประกอบอาชพหรอวชาชพตลอดทงการรวมกลมของประชาชนเพอดาเนนกจการดานเศรษฐกจ

(๑๐) จดใหมสาธารณปโภคขนพนฐานอนจาเปนตอการดารงชวตของประชาชนเพอประโยชนในการรกษาความมนคงของรฐในทางเศรษฐกจ และตองมใหสาธารณปโภคขนพนฐานอนจาเปนตอการดารงชวตของประชาชนอยในความผกขาดของเอกชนอนอาจกอความเสยหายแกรฐ

(๑๑) การดาเนนการใดทเปนเหตใหโครงสรางหรอโครงขายขนพนฐานของกจการสาธารณปโภคขนพนฐานของรฐอนจาเปนตอการดารงชวตของประชาชน หรอเพอความมนคงของรฐตกไปเปนกรรมสทธของเอกชน หรอทาใหรฐเปนเจาของนอยกวารอยละหาสบเอด จะกระทามได

(๑๒) สงเสรมและสนบสนน กจการพาณชยนาว การขนสงทางราง รวมทง การดาเนนการตามระบบบรหารจดการขนสงทงภายในและระหวางประเทศ

(๑๓) สงเสรมและสนบสนนองคกรภาคเอกชนทางเศรษฐกจทงในระดบชาตและระดบทองถนใหมความเขมแขง

(๑๔) สงเสรมอตสาหกรรมแปรรปผลผลตทางการเกษตรเพอใหเกดมลคาเพมในทางเศรษฐกจ

สวนท ๘

แนวนโยบายดานทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

มาตรา ๘๕ รฐตองดาเนนการตามแนวนโยบายดานทดน ทรพยากรธรรมชาต และ

สงแวดลอม ดงตอไปน (๑) กาหนดหลกเกณฑการใชทดนใหครอบคลมทวประเทศ โดยใหคานงถงความ

สอดคลองกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาต ทงผนดน ผนนา วถชวตของชมชนทองถน และการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธภาพ และกาหนดมาตรฐานการใชทดนอยางยงยน โดยตองใหประชาชนในพนททไดรบผลกระทบจากหลกเกณฑการใชทดนนนมสวนรวมในการตดสนใจดวย

(๒) กระจายการถอครองทดนอยางเปนธรรมและดาเนนการใหเกษตรกรมกรรมสทธหรอสทธในทดนเพอประกอบเกษตรกรรมอยางทวถงโดยการปฏรปทดนหรอวธอน รวมทงจดหาแหลงนาเพอใหเกษตรกรมนาใชอยางพอเพยงและเหมาะสมแกการเกษตร

(๓) จดใหมการวางผงเมอง พฒนา และดาเนนการตามผงเมองอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพอประโยชนในการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน

(๔) จดใหมแผนการบรหารจดการทรพยากรนาและทรพยากรธรรมชาตอนอยางเปนระบบและเกดประโยชนตอสวนรวม ทงตองใหประชาชนมสวนรวมในการสงวน บารงรกษา และใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดล

(๕) สงเสรม บารงรกษา และคมครองคณภาพสงแวดลอมตามหลกการพฒนาทยงยนตลอดจนควบคมและกาจดภาวะมลพษทมผลตอสขภาพอนามย สวสดภาพ และคณภาพชวต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๔ -






















ของประชาชน โดยประชาชน ชมชนทองถน และองคกรปกครองสวนทองถน ตองมสวนรวมในการกาหนดแนวทางการดาเนนงาน

สวนท ๙

แนวนโยบายดานวทยาศาสตร ทรพยสนทางปญญา และพลงงาน

มาตรา ๘๖ รฐตองดาเนนการตามแนวนโยบายดานวทยาศาสตร ทรพยสนทาง

ปญญา และพลงงาน ดงตอไปน (๑) สงเสรมใหมการพฒนาดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมดานตาง ๆ

โดยจดใหมกฎหมายเฉพาะเพอการน จดงบประมาณสนบสนนการศกษา คนควา วจย และใหมสถาบนการศกษาและพฒนา จดใหมการใชประโยชนจากผลการศกษาและพฒนา การถายทอดเทคโนโลยทมประสทธภาพ และการพฒนาบคลากรท เหมาะสม รวมทงเผยแพรความร ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยสมยใหม และสนบสนนใหประชาชนใชหลกดานวทยาศาสตรในการดารงชวต

(๒) สงเสรมการประดษฐหรอการคนคดเพอใหเกดความรใหม รกษาและพฒนาภมปญญาทองถนและภมปญญาไทย รวมทงใหความคมครองทรพยสนทางปญญา

(๓) สงเสรมและสนบสนนการวจย พฒนา และใชประโยชนจากพลงงานทดแทนซงไดจากธรรมชาตและเปนคณตอสงแวดลอมอยางตอเนองและเปนระบบ

สวนท ๑๐

แนวนโยบายดานการมสวนรวมของประชาชน

มาตรา ๘๗ รฐตองดาเนนการตามแนวนโยบายดานการมสวนรวมของประชาชน

ดงตอไปน (๑) สงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการกาหนดนโยบายและวางแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมทงในระดบชาตและระดบทองถน (๒) สงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจทางการเมอง

การวางแผนพฒนาทางเศรษฐกจ และสงคม รวมทงการจดทาบรการสาธารณะ (๓) สงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการตรวจสอบการใช

อานาจรฐทกระดบ ในรปแบบองคกรทางวชาชพหรอตามสาขาอาชพทหลากหลาย หรอรปแบบอน (๔) สงเสรมใหประชาชนมความเขมแขงในทางการเมอง และจดใหมกฎหมายจดตง

กองทนพฒนาการเมองภาคพลเมองเพอชวยเหลอการดาเนนกจกรรมสาธารณะของชมชน รวมทงสนบสนนการดาเนนการของกลมประชาชนทรวมตวกนในลกษณะเครอขายทกรปแบบใหสามารถแสดงความคดเหนและเสนอความตองการของชมชนในพนท

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๕ -






















(๕) สงเสรมและใหการศกษาแกประชาชนเกยวกบการพฒนาการเมองและการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รวมทงสงเสรมใหประชาชนไดใชสทธเลอกตงโดยสจรตและเทยงธรรม

การมสวนรวมของประชาชนตามมาตรานตองคานงถงสดสวนของหญงและชายทใกลเคยงกน

หมวด ๖ รฐสภา


มาตรา ๘๘ รฐสภาประกอบดวยสภาผแทนราษฎรและวฒสภา รฐสภาจะประชมรวมกนหรอแยกกน ยอมเปนไปตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน บคคลจะเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาในขณะเดยวกนมได มาตรา ๘๙ ประธานสภาผแทนราษฎรเปนประธานรฐสภา ประธานวฒสภาเปนรอง

ประธานรฐสภา ในกรณทไมมประธานสภาผแทนราษฎร หรอประธานสภาผแทนราษฎรไมอยหรอไม

สามารถปฏบตหนาทประธานรฐสภาได ใหประธานวฒสภาทาหนาทประธานรฐสภาแทน ประธานรฐสภามอานาจหนาทตามทบญญตไวในรฐธรรมนญน และดาเนนกจการของ

รฐสภาในกรณประชมรวมกนใหเปนไปตามขอบงคบ ประธานรฐสภาและผทาหนาทแทนประธานรฐสภาตองวางตนเปนกลางในการปฏบต

หนาท รองประธานรฐสภามอานาจหนาทตามทบญญตไวในรฐธรรมนญน และตามทประธาน

รฐสภามอบหมาย มาตรา ๙๐ รางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญและรางพระราชบญญตจะตรา

ขนเปนกฎหมายไดกแตโดยคาแนะนาและยนยอมของรฐสภา และเมอพระมหากษตรยไดทรงลงพระปรมาภไธยหรอถอเสมอนวาไดทรงลงพระปรมาภไธยตามรฐธรรมนญนแลว ใหประกาศในราชกจจานเบกษาเพอใชบงคบเปนกฎหมายตอไป

มาตรา ๙๑ สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาจานวนไมนอยกวาหนงใน

สบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา มสทธเขาชอรองตอประธานแหงสภาทตนเปนสมาชกวาสมาชกภาพของสมาชกคนใดคนหนงแหงสภานนสนสดลงตามมาตรา ๑๐๖ (๓) (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) (๑๐) หรอ (๑๑) หรอมาตรา ๑๑๙ (๓) (๔) (๕) (๗) หรอ (๘) แลวแตกรณ และใหประธาน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๖ -






















แหงสภาทไดรบคารองสงคารองนนไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉยวาสมาชกภาพของสมาชกผนนสนสดลงหรอไม

เมอศาลรฐธรรมนญมคาวนจฉยแลว ใหศาลรฐธรรมนญแจงคาวนจฉยนนไปยงประธานแหงสภาทไดรบคารองตามวรรคหนง

ในกรณทคณะกรรมการการเลอกตงเหนวาสมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาคนใดคนหนงมเหตสนสดลงตามวรรคหนง ใหสงเรองไปยงประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชก และใหประธานแหงสภานนสงเรองไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉยตามวรรคหนงและวรรคสอง

มาตรา ๙๒ การออกจากตาแหนงของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา

ภายหลงวนทสมาชกภาพสนสดลง หรอวนทศาลรฐธรรมนญมคาวนจฉยวาสมาชกภาพของสมาชกคนใดคนหนงสนสดลง ยอมไมกระทบกระเทอนกจการทสมาชกผนนไดกระทาไปในหนาทสมาชกรวมทงการไดรบเงนประจาตาแหนงหรอประโยชนตอบแทนอยางอนกอนทสมาชกผนนออกจากตาแหนง หรอกอนทประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชกไดรบแจงคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญแลวแตกรณ เวนแตในกรณทออกจากตาแหนงเพราะเหตทผนนไดรบเลอกตงหรอสรรหามาโดยไมชอบดวยพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา ใหคนเงนประจาตาแหนงและประโยชนตอบแทนอยางอนทผนนไดรบมาเนองจากการดารงตาแหนงดงกลาว

สวนท ๒

สภาผแทนราษฎร

มาตรา ๙๓๒ สภาผแทนราษฎรประกอบดวยสมาชกจานวนหารอยคน โดยเปน

สมาชกซงมาจากการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตงจานวนสามรอยเจดสบหาคน และสมาชกซงมาจากการเลอกตงแบบบญชรายชอจานวนหนงรอยยสบหาคน

การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรใหใชวธออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบโดยใหใชบตรเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบละหนงใบ

หลกเกณฑและว ธการการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา

ในกรณทตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรวางลงไมวาดวยเหตใด และยงไมมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรขนแทนตาแหนงท วาง ใหสภาผแทนราษฎรประกอบดวยสมาชกสภาผแทนราษฎรเทาทมอย

๒ มาตรา ๙๓ แกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๔

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๗ -






















ภายใตบงคบมาตรา ๑๐๙ (๒) ในกรณทมเหตใด ๆ ทาใหในระหวางอายของสภาผแทนราษฎรมสมาชกซงไดรบการเลอกตงแบบบญชรายชอมจานวนไมถงหนงรอยยสบหาคน ใหสมาชกซงมาจากการเลอกตงแบบบญชรายชอประกอบดวยสมาชกเทาทมอย

ในกรณทมเหตการณใด ๆ ทาใหการเลอกตงทวไปครงใดมจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรไมถงหารอยคน แตมจานวนไมนอยกวารอยละเกาสบหาของจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทงหมดใหถอวาสมาชกจานวนนนประกอบเปนสภาผแทนราษฎร แตตองดาเนนการใหมสมาชกสภาผแทนราษฎรใหครบตามจานวนทบญญตไวในรฐธรรมนญนภายในหนงรอยแปดสบวนและใหอยในตาแหนงไดเพยงเทาอายของสภาผแทนราษฎรทเหลออย

มาตรา ๙๔๓ การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรซงมาจากการเลอกตงแบบแบง

เขตเลอกตง ใหผมสทธเลอกตงออกเสยงลงคะแนนเลอกตงผสมครรบเลอกตงไดเขตละหนงคน การคานวณเกณฑจานวนราษฎรตอสมาชกหนงคน ใหคานวณจากจานวนราษฎรทง

ประเทศตามหลกฐานการทะเบยนราษฎรทประกาศในปสดทายกอนปทมการเลอกตงเฉลยดวยจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรสามรอยเจดสบหาคน

จานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทแตละจงหวดจะพงม ใหนาจานวนราษฎรตอสมาชกหนงคนทคานวณไดตามวรรคสองมาเฉลยจานวนราษฎรในจงหวดนน จงหวดใดมราษฎรไมถงเกณฑจานวนราษฎรตอสมาชกหนงคนตามวรรคสอง ใหมสมาชกสภาผแทนราษฎรในจงหวดนนไดหนงคน จงหวดใดมราษฎรเกนเกณฑจานวนราษฎรตอสมาชกหนงคน ใหมสมาชกสภาผแทนราษฎรในจงหวดนนเพมขนอกหนงคนทกจานวนราษฎรทถงเกณฑจานวนราษฎรตอสมาชกหนงคน

เมอไดจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรของแตละจงหวดตามวรรคสามแลว ถาจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรยงไมครบสามรอยเจดสบหาคน จงหวดใดมเศษทเหลอจากการคานวณตามวรรคสามมากทสด ใหจงหวดนนมสมาชกสภาผแทนราษฎรเพมขนอกหนงคน และใหเพมสมาชกสภาผแทนราษฎรตามวธการดงกลาวแกจงหวดทมเศษทเหลอจากการคานวณตามวรรคสามในลาดบรองลงมาตามลาดบจนครบจานวนสามรอยเจดสบหาคน

จงหวดใดมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรไดไมเกนหนงคน ใหถอเขตจงหวดเปนเขตเลอกตง และจงหวดใดมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรไดเกนหนงคน ใหแบงเขตจงหวดออกเปนเขตเลอกตงมจานวนเทาจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทพงม โดยจดใหแตละเขตเลอกตงมจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรหนงคน และในกรณทจงหวดใดมการแบงเขตเลอกตงมากกวาหนงเขต ตองแบงพนทของเขตเลอกตงแตละเขตใหตดตอกน และตองใหจานวนราษฎรในแตละเขตใกลเคยงกน

ใหดาเนนการนบคะแนนทหนวยเลอกตง และใหสงผลการนบคะแนนของหนวยเลอกตงนนไปรวมทเขตเลอกตง เพอนบคะแนนรวม แลวใหประกาศผลการนบคะแนนโดยเปดเผย ณ สถานทแหงใดแหงหนงแตเพยงแหงเดยวในเขตเลอกตงนนตามทคณะกรรมการการเลอกตงกาหนด เวนแตเปนกรณทมความจาเปนเฉพาะทองท คณะกรรมการการเลอกตงจะกาหนดใหนบคะแนน รวม

๓มาตรา ๙๔ แกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๔

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๘ -






















ผลการนบคะแนน และประกาศผลการนบคะแนนเปนอยางอนกได ทงน ตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา

มาตรา ๙๕๔ การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอ ใหผมสทธ

เลอกตงมสทธออกเสยงลงคะแนนเลอกบญชรายชอผสมครรบเลอกตงทพรรคการเมองจดทาขน โดยใหผมสทธเลอกตงมสทธออกเสยงลงคะแนนเลอกบญชรายชอใดบญชรายชอหนงเพยงบญชเดยว และใหถอเขตประเทศเปนเขตเลอกตง

มาตรา ๙๖๕ บญชรายชอผสมครรบเลอกตงตามมาตรา ๙๕ ใหพรรคการเมอง

จดทาขนพรรคการเมองละหนงบญช ไมเกนบญชละหนงรอยยสบหาคน และใหยนตอคณะกรรมการการเลอกตงกอนวนเปดสมครรบเลอกตงสมาชกซงมาจากการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตง

บญชรายชอผสมครรบเลอกตงของพรรคการเมองใดทไดยนไวแลว ถาปรากฏวากอนหรอในวนเลอกตงมเหตไมวาดวยประการใดทมผลทาใหบญชรายชอของพรรคการเมองนนมจานวนผสมครรบเลอกตงแบบบญชรายชอไมครบตามจานวนทพรรคการเมองนนไดยนไว ใหถอวาบญชรายชอของพรรคการเมองนนมจานวนผสมครรบเลอกตงแบบบญชรายชอเทาทมอย และในกรณนใหถอวาสภาผแทนราษฎรประกอบดวยสมาชกสภาผแทนราษฎรเทาทมอย

มาตรา ๙๗๖ การจดทาบญชผรบสมครรบเลอกตงของพรรคการเมองสาหรบการ

เลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอ ใหดาเนนการดงตอไปน (๑) บญชรายชอผสมครรบเลอกตงตองประกอบดวยรายชอผสมครรบเลอกตงจาก

ภมภาคตาง ๆ อยางเปนธรรม และตองคานงถงโอกาส สดสวนทเหมาะสมและความเทาเทยมกนระหวางหญงและชาย

(๒) รายชอในบญชตองไมซากบบญชรายชอทพรรคการเมองอนจดทาขน และไมซากบรายชอของผสมครรบเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตงตามมาตรา ๙๔ และ

(๓) จดทารายชอเรยงตามลาดบหมายเลข

๔มาตรา ๙๕ แกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๔ ๕ มาตรา ๙๖ แกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๔ ๖ มาตรา ๙๗ แกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๔

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๙ -






















มาตรา ๙๘๗ การคานวณสดสวนผสมครรบเลอกตงตามบญชรายชอของแตละพรรคการเมองทจะไดรบเลอกตง ใหนาคะแนนทแตละพรรคการเมองไดรบการเลอกตงมารวมกนทงประเทศแลวคานวณเพอแบงจานวนผทจะไดรบเลอกของแตละพรรคการเมอง เปนสดสวนทสมพนธกนโดยตรงกบจานวนคะแนนรวมขางตน โดยใหผสมครรบเลอกตงซงมรายชอในบญชรายชอของแตละพรรคการเมองไดรบเลอกตามเกณฑคะแนนทคานวณไดเรยงตามลาดบหมายเลขในบญชรายชอของพรรคการเมองนน ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา

ใหนาบทบญญตมาตรา ๙๔ วรรคหก มาใชบงคบกบการนบคะแนนการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอดวยโดยอนโลม ทงน คณะกรรมการการเลอกตงอาจกาหนดใหมการรวมผลการนบคะแนนเบองตนทจงหวดกอนกได

มาตรา ๙๙ บคคลผมคณสมบตดงตอไปน เปนผมสทธเลอกตง (๑) มสญชาตไทย แตบคคลผมสญชาตไทยโดยการแปลงสญชาต ตองไดสญชาตไทย

มาแลวไมนอยกวาหาป (๒) มอายไมตากวาสบแปดปบรบรณในวนท ๑ มกราคมของปทมการเลอกตง และ (๓) มชออยในทะเบยนบานในเขตเลอกตงมาแลวเปนเวลาไมนอยกวาเกาสบวนนบ

ถงวนเลอกตง ผมสทธเลอกตงซงอยนอกเขตเลอกตงทตนมชออยในทะเบยนบาน หรอมชออยใน

ทะเบยนบานในเขตเลอกตงเปนเวลานอยกวาเกาสบวนนบถงวนเลอกตง หรอมถนทอยนอกราชอาณาจกรยอมมสทธออกเสยงลงคะแนนเลอกตง ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา

มาตรา ๑๐๐ บคคลผมลกษณะดงตอไปนในวนเลอกตง เปนบคคลตองหามมใหใช

สทธเลอกตง (๑) เปนภกษ สามเณร นกพรต หรอนกบวช (๒) อยในระหวางถกเพกถอนสทธเลอกตง (๓) ตองคมขงอยโดยหมายของศาลหรอโดยคาสงทชอบดวยกฎหมาย (๔) วกลจรต หรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ มาตรา ๑๐๑ บคคลผมคณสมบตดงตอไปน เปนผมสทธสมครรบเลอกตงเปน

สมาชกสภาผแทนราษฎร (๑) มสญชาตไทยโดยการเกด (๒) มอายไมตากวายสบหาปบรบรณในวนเลอกตง

๗ มาตรา ๙๘ แกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๔

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๐ -






















(๓) เปนสมาชกพรรคการเมองใดพรรคการเมองหนงแตเพยงพรรคเดยวเปนเวลาตดตอกนไมนอยกวาเกาสบวนนบถงวนเลอกตง เวนแตในกรณทมการเลอกตงทวไปเพราะเหตยบสภา ตองเปนสมาชกพรรคการเมองใดพรรคการเมองหนงแตเพยงพรรคเดยวเปนเวลาตดตอกนไมนอยกวาสามสบวนนบถงวนเลอกตง

(๔) ผสมครรบเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตง ตองมลกษณะอยางใดอยางหนงดงตอไปนดวย

(ก) มชออยในทะเบยนบานในจงหวดทสมครรบเลอกตงมาแลวเปนเวลาตดตอกนไมนอยกวาหาปนบถงวนสมครรบเลอกตง

(ข) เปนบคคลซงเกดในจงหวดทสมครรบเลอกตง (ค) เคยศกษาในสถานศกษาทตงอยในจงหวดทสมครรบเลอกตงเปนเวลา

ตดตอกนไมนอยกวาหาปการศกษา (ง) เคยรบราชการหรอเคยมชออยในทะเบยนบานในจงหวดทสมครรบเลอกตง

เปนเวลาตดตอกนไมนอยกวาหาป (๕)๘ (ยกเลก) (๖) คณสมบตอนตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการ

เลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา มาตรา ๑๐๒ บคคลผมลกษณะดงตอไปน เปนบคคลตองหามมใหใชสทธสมครรบ

เลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร (๑) ตดยาเสพตดใหโทษ (๒) เปนบคคลลมละลายหรอเคยเปนบคคลลมละลายทจรต (๓) เปนบคคลผมลกษณะตองหามมใหใชสทธเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรตาม

มาตรา ๑๐๐ (๑) (๒) หรอ (๔) (๔) ตองคาพพากษาใหจาคกและถกคมขงอยโดยหมายของศาล (๕) เคยตองคาพพากษาใหจาคกโดยไดพนโทษมายงไมถงหาปในวนเลอกตง เวนแต

ในความผดอนไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (๖) เคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากราชการ หนวยงานของรฐ หรอ

รฐวสาหกจเพราะทจรตตอหนาท หรอถอวากระทาการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการ (๗) เคยตองคาพพากษาหรอคาสงของศาลใหทรพยสนตกเปนของแผนดน เพราะ

รารวยผดปกตหรอมทรพยสนเพมขนผดปกต (๘) เปนขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจานอกจากขาราชการการเมอง (๙) เปนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

๘,มาตรา ๑๐๑(๕) ยกเลกโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๔

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๑ -






















(๑๐) เปนสมาชกวฒสภาหรอเคยเปนสมาชกวฒสภาและสมาชกภาพสนสดลงแลวยงไมเกนสองป

(๑๑) เปนพนกงานหรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอเปนเจาหนาทอนของรฐ

(๑๒) เปนตลาการศาลรฐธรรมนญ กรรมการการเลอกตง ผตรวจการแผนดน กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต กรรมการตรวจเงนแผนดน หรอกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

(๑๓) อยในระหวางตองหามมใหดารงตาแหนงทางการเมองตามมาตรา ๒๖๓ (๑๔) เคยถกวฒสภามมตตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนออกจากตาแหนง มาตรา ๑๐๓ พรรคการเมองทสงสมาชกเขาเปนผสมครรบเลอกตงในการเลอกตง

ในเขตเลอกตงใด ตองสงสมาชกเขาสมครรบเลอกตงใหครบจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทจะพงมไดในเขตเลอกตงนน และจะสงเกนจานวนดงกลาวมได

เมอพรรคการเมองใดสงสมาชกเขาสมครรบเลอกตงครบจานวนตามวรรคหนงแลวแมภายหลงจะมจานวนลดลงจนไมครบจานวน ไมวาดวยเหตใด ใหถอวาพรรคการเมองนนสงสมาชกเขาสมครรบเลอกตงครบจานวนแลว

เมอพรรคการเมองใดสงสมาชกเขาสมครรบเลอกตงแลว พรรคการเมองนนหรอผสมครรบเลอกตงของพรรคการเมองนน จะถอนการสมครรบเลอกตงหรอเปลยนแปลงผสมครรบเลอกตงมได

มาตรา ๑๐๔ อายของสภาผแทนราษฎรมกาหนดคราวละสปนบแตวนเลอกตง ในระหวางอายของสภาผแทนราษฎร จะมการควบรวมพรรคการเมองทมสมาชก

เปนสมาชกสภาผแทนราษฎรมได มาตรา ๑๐๕ สมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรเรมตงแตวนเลอกตง มาตรา ๑๐๖ สมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรสนสดลง เมอ (๑) ถงคราวออกตามอายของสภาผแทนราษฎร หรอมการยบสภาผแทนราษฎร (๒) ตาย (๓) ลาออก (๔) ขาดคณสมบตตามมาตรา ๑๐๑ (๕) มลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๐๒ (๖) กระทาการอนตองหามตามมาตรา ๒๖๕ หรอมาตรา ๒๖๖ (๗) ลาออกจากพรรคการเมองทตนเปนสมาชก หรอพรรคการเมองทตนเปนสมาชก

มมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของทประชมรวมของคณะกรรมการบรหารของพรรคการเมองและสมาชกสภาผแทนราษฎรทสงกดพรรคการเมองนน ใหพนจากการเปนสมาชกของพรรคการเมองทตนเปนสมาชก ในกรณเชนน ใหถอวาสนสดสมาชกภาพนบแตวนทลาออกหรอพรรคการเมองมมตเวนแตสมาชกสภาผแทนราษฎรผนนไดอทธรณตอศาลรฐธรรมนญภายในสามสบวนนบ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๒ -






















แตวนทพรรคการเมองมมต คดคานวามตดงกลาวมลกษณะตามมาตรา ๖๕ วรรคสาม ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวามตดงกลาวมไดมลกษณะตามมาตรา ๖๕ วรรคสาม ใหถอวาสมาชกภาพสนสดลงนบแตวนทศาลรฐธรรมนญวนจฉย แตถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวามตดงกลาวมลกษณะตามมาตรา ๖๕ วรรคสาม สมาชกสภาผแทนราษฎรผนนอาจเขาเปนสมาชกของพรรคการเมองอนไดภายในสามสบวนนบแตวนทศาลรฐธรรมนญวนจฉย

(๘) ขาดจากการเปนสมาชกของพรรคการเมองในกรณทศาลรฐธรรมนญมคาสงยบพรรคการเมองทสมาชกสภาผแทนราษฎรผนนเปนสมาชก และไมอาจเขาเปนสมาชกของพรรคการเมองอนไดภายในหกสบวนนบแตวนทศาลรฐธรรมนญมคาสง ในกรณเชนนใหถอวาสนสดสมาชกภาพนบแตวนถดจากวนทครบกาหนดหกสบวนนน

(๙) วฒสภามมตตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนออกจากตาแหนง หรอศาลรฐธรรมนญมคาวนจฉยใหพนจากสมาชกภาพตามมาตรา ๙๑ หรอศาลฎกามคาสงตามมาตรา ๒๓๙ วรรคสอง ในกรณเชนน ใหถอวาสนสดสมาชกภาพนบแตวนทวฒสภามมตหรอศาลมคาวนจฉยหรอมคาสงแลวแตกรณ

(๑๐) ขาดประชมเกนจานวนหนงในสของจานวนวนประชมในสมยประชมทมกาหนดเวลาไมนอยกวาหนงรอยยสบวนโดยไมไดรบอนญาตจากประธานสภาผแทนราษฎร

(๑๑) ตองคาพพากษาถงทสดใหจาคก แมจะมการรอการลงโทษ เวนแตเปนการรอการลงโทษในความผดอนไดกระทาโดยประมาท ความผดลหโทษ หรอความผดฐานหมนประมาท

มาตรา ๑๐๗ เมออายของสภาผแทนราษฎรสนสดลง พระมหากษตรยจะไดทรง

ตราพระราชกฤษฎกาใหมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรใหมเปนการเลอกตงทวไป ซงตองกาหนดวนเลอกตงภายในสสบหาวนนบแตวนทอายของสภาผแทนราษฎรสนสดลง และวนเลอกตงนนตองกาหนดเปนวนเดยวกนทวราชอาณาจกร

มาตรา ๑๐๘ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจทจะยบสภาผแทนราษฎร

เพอใหมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรใหม การยบสภาผแทนราษฎรใหกระทาโดยพระราชกฤษฎกา ซงตองกาหนดวนเลอกตง

สมาชกสภาผแทนราษฎรใหมเปนการเลอกตงทวไปภายในระยะเวลาไมนอยกวาสสบหาวนแตไมเกนหกสบวนนบแตวนยบสภาผแทนราษฎร และวนเลอกตงนนตองกาหนดเปนวนเดยวกนทวราชอาณาจกร

การยบสภาผแทนราษฎรจะกระทาไดเพยงครงเดยวในเหตการณเดยวกน มาตรา ๑๐๙ เมอตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรวางลงเพราะเหตอนใดนอกจาก

ถงคราวออกตามอายของสภาผแทนราษฎรหรอเมอมการยบสภาผแทนราษฎร ใหดาเนนการดงตอไปน

(๑) ในกรณทเปนตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรทมาจากการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตง ใหมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรขนแทนตาแหนงทวางภายในสสบหาวนนบแตวนทตาแหนงนนวาง เวนแตอายของสภาผแทนราษฎรจะเหลอไมถงหนงรอยแปดสบวน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๓ -






















(๒)๙ ในกรณทเปนตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรทมาจากการเลอกตงแบบบญชรายชอ ใหประธานสภาผแทนราษฎรประกาศใหผมชออยในลาดบถดไปในบญชรายชอของพรรคการเมองนนเลอนขนมาเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรแทนตาแหนงทวาง โดยตองประกาศในราชกจจานเบกษาภายในเจดวนนบแตวนทตาแหนงนนวางลง เวนแตไมมรายชอเหลออยในบญชทจะเลอนขนมาแทนตาแหนงทวาง ใหสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอประกอบดวยสมาชกเทาทมอย

สมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรผเขามาแทนตาม (๑) ใหเรมนบแตวนเลอกตงแทนตาแหนงทวาง สวนสมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรผเขามาแทนตาม (๒) ใหเรมนบแตวนถดจากวนประกาศชอในราชกจจานเบกษา และใหสมาชกสภาผแทนราษฎรผเขามาแทนตาแหนงทวางนน อยในตาแหนงไดเพยงเทาอายของสภาผแทนราษฎรทเหลออย

มาตรา ๑๑๐ ภายหล งท คณะร ฐมนตร เข าบรหารราชการแผน ดนแล ว

พระมหากษตรยจะทรงแตงตงสมาชกสภาผแทนราษฎรผ เปนหวหนาพรรคการเมองในสภาผแทนราษฎรทสมาชกในสงกดของพรรคตนมไดดารงตาแหนงรฐมนตร และมจานวนมากทสดในบรรดาพรรคการเมองทสมาชกในสงกดมไดดารงตาแหนงรฐมนตร แตไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรในขณะแตงตง เปนผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร

ในกรณทไมมพรรคการเมองใดในสภาผแทนราษฎรมลกษณะทกาหนดไวตามวรรคหนง ใหสมาชกสภาผแทนราษฎรผเปนหวหนาพรรคการเมองซงไดรบเสยงสนบสนนขางมากจากสมาชกสภาผแทนราษฎรในพรรคการเมองทสมาชกในสงกดของพรรคนนมไดดารงตาแหนงรฐมนตร เปนผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร ในกรณทมเสยงสนบสนนเทากน ใหใชวธจบสลาก

ใหประธานสภาผแทนราษฎรเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร

ผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎรยอมพนจากตาแหนงเมอขาดคณสมบตดงกลาวในวรรคหนงหรอวรรคสอง และใหนาบทบญญตมาตรา ๑๒๔ วรรคส มาใชบงคบโดยอนโลม ในกรณเชนนพระมหากษตรยจะไดทรงแตงตงผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎรแทนตาแหนงทวาง

สวนท ๓ วฒสภา

มาตรา ๑๑๑ วฒสภาประกอบดวยสมาชกจานวนรวมหนงรอยหาสบคน ซงมาจากการเลอกตงในแตละจงหวด จงหวดละหนงคน และมาจากการสรรหาเทากบจานวนรวมขางตนหกดวยจานวนสมาชกวฒสภาทมาจากการเลอกตง

๙มาตรา ๑๐๙(๒) แกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๔

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๔ -






















ในกรณทมการเพมหรอลดจงหวดในระหวางวาระของสมาชกวฒสภาทมาจากการเลอกตงใหวฒสภาประกอบดวยสมาชกเทาทมอย

ในกรณทตาแหนงสมาชกวฒสภาวางลงไมวาดวยเหตใด ๆ และยงมไดมการเลอกตงหรอสรรหาขนแทนตาแหนงทวาง แลวแตกรณ ใหวฒสภาประกอบดวยสมาชกวฒสภาเทาทมอย

ในกรณทมเหตการณใด ๆ ทาใหสมาชกวฒสภาไมครบจานวนตามวรรคหนง แตมจานวนไมนอยกวารอยละเกาสบหาของจานวนสมาชกวฒสภาทงหมด ใหถอวาวฒสภาประกอบดวยสมาชกจานวนดงกลาว แตตองมการเลอกตงหรอการสรรหาใหไดสมาชกวฒสภาครบจานวนตามวรรคหนงภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทมเหตการณดงกลาว และใหสมาชกวฒสภาทเขามานนอยในตาแหนงเพยงเทาอายของวฒสภาทเหลออย

มาตรา ๑๑๒ การเลอกตงสมาชกวฒสภาในแตละจงหวด ใหใชเขตจงหวดเปนเขต

เลอกตงและใหมสมาชกวฒสภาจงหวดละหนงคน โดยใหผมสทธเลอกตงออกเสยงลงคะแนนเลอกตงผสมครรบเลอกตงไดหนงเสยงและใหใชวธออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ

เพอประโยชนในการเลอกตงสมาชกวฒสภา ใหผสมครรบเลอกตงสามารถหาเสยงเลอกตงไดกแตเฉพาะทเกยวกบการปฏบตงานในหนาทของวฒสภา

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการเลอกตงและการหาเสยงเลอกตงของสมาชกวฒสภาใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา

มาตรา ๑๑๓ ใหมคณะกรรมการสรรหาสมาชกวฒสภาคณะหนง ประกอบดวย

ประธานศาลรฐธรรมนญ ประธานกรรมการการเลอกตง ประธานผตรวจการแผนดน ประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ประธานกรรมการตรวจเงนแผนดน ผพพากษาในศาลฎกาซงดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาศาลฎกาททประชมใหญศาลฎกามอบหมายจานวนหนงคนและตลาการในศาลปกครองสงสดททประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดมอบหมายจานวนหนงคนเปนกรรมการ ทาหนาทสรรหาบคคลตามมาตรา ๑๑๔ ใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบบญชรายชอจากคณะกรรมการการเลอกตง แลวแจงผลการสรรหาใหคณะกรรมการการเลอกตงประกาศผลผไดรบการสรรหาเปนสมาชกวฒสภา

ใหกรรมการตามวรรคหนงเลอกกนเองใหกรรมการผหนงเปนประธานกรรมการ ในกรณทไมมกรรมการในตาแหนงใด หรอมแตไมสามารถปฏบตหนาทได ถา

กรรมการท เหลออยนนมจานวนไมนอยกวากงหนง ใหคณะกรรมการสรรหาสมาชกวฒสภาประกอบดวยกรรมการทเหลออย

มาตรา ๑๑๔ ใหคณะกรรมการสรรหาสมาชกวฒสภาดาเนนการสรรหาบคคลทม

ความเหมาะสมจากผไดรบการเสนอชอจากองคกรตาง ๆ ในภาควชาการ ภาครฐ ภาคเอกชน ภาควชาชพและภาคอนทเปนประโยชนในการปฏบตการตามอานาจหนาทของวฒสภาเปนสมาชกวฒสภาเทาจานวนทจะพงมตามทกาหนดในมาตรา ๑๑๑ วรรคหนง

ในการสรรหาบคคลตามวรรคหนง ใหคานงถงความร ความเชยวชาญ หรอประสบการณทจะเปนประโยชนในการปฏบตงานของวฒสภาเปนสาคญ และใหคานงถงองคประกอบ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๕ -






















จากบคคลทมความรความสามารถในดานตาง ๆ ทแตกตางกน โอกาสและความเทาเทยมกนทางเพศ สดสวนของบคคลในแตละภาคตามวรรคหนงทใกลเคยงกน รวมทงการใหโอกาสกบผดอยโอกาสทางสงคมดวย

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการสรรหาสมาชกวฒสภา ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา

มาตรา ๑๑๕ บคคลผมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามดงตอไปนเปนผมสทธ

สมครรบเลอกตงหรอไดรบการเสนอชอเพอเขารบการสรรหาเปนสมาชกวฒสภา (๑) มสญชาตไทยโดยการเกด (๒) มอายไมตากวาสสบปบรบรณในวนสมครรบเลอกตงหรอวนทไดรบการเสนอชอ (๓) สาเรจการศกษาไมตากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา (๔) ผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกวฒสภาทมาจากการเลอกตงตองมลกษณะอยาง

ใดอยางหนง ดงตอไปนดวย (ก) มชออยในทะเบยนบานในจงหวดทสมครรบเลอกตงมาแลวเปนเวลา

ตดตอกนไมนอยกวาหาปนบถงวนสมครรบเลอกตง (ข) เปนบคคลซงเกดในจงหวดทสมครรบเลอกตง (ค) เคยศกษาในสถานศกษาทตงอยในจงหวดทสมครรบเลอกตงเปนเวลา

ตดตอกนไมนอยกวาหาปการศกษา (ง) เคยรบราชการหรอเคยมชออยในทะเบยนบานในจงหวดทสมครรบเลอกตง

เปนเวลาตดตอกนไมนอยกวาหาป (๕) ไมเปนบพการ คสมรส หรอบตรของผดารงตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎร

หรอผดารงตาแหนงทางการเมอง (๖) ไมเปนสมาชกหรอผดารงตาแหนงใดในพรรคการเมองหรอเคยเปนสมาชกหรอ

เคยดารงตาแหนงและพนจากการเปนสมาชกหรอการดารงตาแหนงใด ๆ ในพรรคการเมองมาแลวยงไมเกนหาปนบถงวนสมครรบเลอกตงหรอวนทไดรบการเสนอชอ

(๗) ไมเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอเคยเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรและพนจากการเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรมาแลวไมเกนหาปนบถงวนสมครรบเลอกตงหรอวนทไดรบการเสนอชอ

(๘) เปนบคคลตองหามมใหใชสทธสมครรบเลอกตงตามมาตรา ๑๐๒ (๑) (๒) (๓) (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) (๙) (๑๑) (๑๒) (๑๓) หรอ (๑๔)

(๙) ไมเปนรฐมนตรหรอผดารงตาแหนงทางการเมองอนซงมใชสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน หรอเคยเปนแตพนจากตาแหนงดงกลาวมาแลวยงไมเกนหาป

มาตรา ๑๑๖ สมาชกวฒสภาจะเปนรฐมนตร ผดารงตาแหนงทางการเมองอน หรอ

ผดารงตาแหนงในองคกรอสระตามรฐธรรมนญ มได บคคลผเคยดารงตาแหนงสมาชกวฒสภาและสมาชกภาพสนสดลงมาแลวยงไมเกน

สองปจะเปนรฐมนตร หรอผดารงตาแหนงทางการเมอง มได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๖ -






















มาตรา ๑๑๗ สมาชกภาพของสมาชกวฒสภาทมาจากการเลอกตงเรมตงแตวนทม

การเลอกตงสมาชกวฒสภา และสมาชกภาพของสมาชกวฒสภาทมาจากการสรรหาเรมตงแตวนทคณะกรรมการการเลอกตงประกาศผลการสรรหา

สมาชกภาพของสมาชกวฒสภามกาหนดคราวละหกปนบแตวนเลอกตง หรอวนทคณะกรรมการการเลอกตงประกาศผลการสรรหา แลวแตกรณ โดยสมาชกวฒสภาจะดารงตาแหนงตดตอกนเกนหนงวาระไมได

ใหสมาชกวฒสภาซงสนสดสมาชกภาพตามวาระ อยในตาแหนงเพอปฏบตหนาทตอไปจนกวาจะมสมาชกวฒสภาขนใหม

มาตรา ๑๑๘ เมอวาระของสมาชกวฒสภาซงมาจากการเลอกตงสนสดลง

พระมหากษตรยจะไดทรงตราพระราชกฤษฎกาใหมการเลอกตงสมาชกวฒสภาซงมาจากการเลอกตงใหมเปนการเลอกตงทวไป ซงตองกาหนดวนเลอกตงภายในสามสบวนนบแตวนทวาระของสมาชกวฒสภาซงมาจากการเลอกตงสนสดลง และวนเลอกตงนนตองกาหนดเปนวนเดยวกนทวราชอาณาจกร

เมอวาระของสมาชกวฒสภาซงมาจากการสรรหาสนสดลง ใหคณะกรรมการการเลอกตงประกาศกาหนดวนเรมการสรรหาและระยะเวลาการสรรหาสมาชกวฒสภา ซงตองทาการสรรหาใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทวาระของสมาชกวฒสภาทมาจากการสรรหาสนสดลง

มาตรา ๑๑๙ สมาชกภาพของสมาชกวฒสภาสนสดลง เมอ (๑) ถงคราวออกตามวาระ (๒) ตาย (๓) ลาออก (๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๑๕ (๕) กระทาการอนตองหามตามมาตรา ๑๑๖ มาตรา ๒๖๕ หรอมาตรา ๒๖๖ (๖) วฒสภามมตตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนออกจากตาแหนง หรอศาล

รฐธรรมนญมคาวนจฉยใหพนจากสมาชกภาพตามมาตรา ๙๑ หรอศาลฎกามคาสงตามมาตรา ๒๓๙ วรรคสองหรอมาตรา ๒๔๐ วรรคสาม ในกรณเชนน ใหถอวาสนสดสมาชกภาพนบแตวนทวฒสภามมตหรอศาลมคาวนจฉยหรอมคาสง แลวแตกรณ

(๗) ขาดประชมเกนจานวนหนงในสของจานวนวนประชมในสมยประชมทมกาหนดเวลาไมนอยกวาหนงรอยยสบวน โดยไมไดรบอนญาตจากประธานวฒสภา

(๘) ตองคา พพากษาถงทสดใหจาคก แมจะมการรอการลงโทษ เวนแตเปนการรอการลงโทษในความผดอนไดกระทาโดยประมาท ความผดลหโทษ หรอความผดฐานหมนประมาท

มาตรา ๑๒๐ เมอตาแหนงสมาชกวฒสภาวางลงเพราะเหตตามมาตรา ๑๑๙ ใหนา

บทบญญตมาตรา ๑๑๒ มาตรา ๑๑๓ มาตรา ๑๑๔ และมาตรา ๑๑๘ มาใชบงคบกบการเลอกตงหรอการสรรหาสมาชกวฒสภาในกรณดงกลาว และใหสมาชกวฒสภาผเขามาแทนตาแหนงทวางนน อยใน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๗ -






















ตาแหนงไดเพยงเทาวาระทเหลออยของผซงตนแทน เวนแตวาระของสมาชกวฒสภาทวางลงจะเหลอไมถงหนงรอยแปดสบวน จะไมดาเนนการเลอกตงหรอการสรรหากได

มาตรา ๑๒๑ ในการทวฒสภาจะพจารณาใหบคคลดารงตาแหนงใดตามบทบญญต

แหงรฐธรรมนญน ใหวฒสภาแตงตงคณะกรรมาธการขนคณะหนง ทาหนาทตรวจสอบประวต ความประพฤต และพฤตกรรมทางจรยธรรมของบคคลผไดรบการเสนอชอใหดารงตาแหนงนน รวมทงรวบรวมขอเทจจรงและพยานหลกฐานอนจาเปน แลวรายงานตอวฒสภาเพอประกอบการพจารณาตอไป

การดาเนนการของคณะกรรมาธการตามวรรคหนง ใหเปนไปตามวธการทกาหนดในขอบงคบการประชมวฒสภา

สวนท ๔

บททใชแกสภาทงสอง

มาตรา ๑๒๒ สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภายอมเปนผแทนปวงชน

ชาวไทยโดยไมอยในความผกมดแหงอาณต มอบหมาย หรอความครอบงาใด ๆ และตองปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต เพอประโยชนสวนรวมของปวงชนชาวไทย โดยปราศจากการขดกนแหงผลประโยชน

มาตรา ๑๒๓ กอนเขารบหนาท สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตอง

ปฏญาณตนในทประชมแหงสภาทตนเปนสมาชกดวยถอยคาดงตอไปน “ขาพเจา (ชอผปฏญาณ) ขอปฏญาณวา ขาพเจาจะปฏบตหนาทดวยความซอสตย

สจรตเพอประโยชนของประเทศและประชาชน ทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทกประการ”

มาตรา ๑๒๔ สภาผแทนราษฎรและวฒสภาแตละสภา มประธานสภาคนหนงและ

รองประธานคนหนงหรอสองคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงจากสมาชกแหงสภานน ๆ ตามมตของสภา

ประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎรดารงตาแหนงจนสนอายของสภาหรอมการยบสภา

ประธานและรองประธานวฒสภาดารงตาแหนงจนถงวนกอนวนเลอกประธานและรองประธานวฒสภาใหม

ประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎร และประธานและรองประธานวฒสภา ยอมพนจากตาแหนงกอนวาระตามวรรคสองหรอวรรคสาม แลวแตกรณ เมอ

(๑) ขาดจากสมาชกภาพแหงสภาทตนเปนสมาชก (๒) ลาออกจากตาแหนง (๓) ดารงตาแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร หรอขาราชการการเมองอน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๘ -






















(๔) ตองคาพพากษาใหจาคก แมคดนนจะยงไมถงทสดหรอมการรอการลงโทษ เวนแตเปนกรณทคดยงไมถงทสดหรอมการรอการลงโทษในความผดอนไดกระทาโดยประมาท ความผดลหโทษหรอความผดฐานหมนประมาท

ในระหวางการดารงตาแหนง ประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎรจะเปนกรรมการบรหารหรอดารงตาแหนงใดในพรรคการเมองขณะเดยวกนมได

มาตรา ๑๒๕ ประธานสภาผแทนราษฎรและประธานวฒสภามอานาจหนาทดาเนน

กจการของสภานน ๆ ใหเปนไปตามขอบงคบ รองประธานมอานาจหนาทตามทประธานมอบหมายและปฏบตหนาทแทนประธานเมอประธานไมอยหรอไมสามารถปฏบตหนาทได

ประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภา และผทาหนาทแทน ตองวางตนเปนกลางในการปฏบตหนาท

เมอประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎรหรอประธานและรองประธานวฒสภาไมอยในทประชม ใหสมาชกแหงสภานน ๆ เลอกกนเองใหสมาชกคนหนงเปนประธานในคราวประชมนน

มาตรา ๑๒๖ การประชมสภาผแทนราษฎรและการประชมวฒสภาตองมสมาชกมา

ประชมไมนอยกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา จงจะเปนองคประชม เวนแตในกรณการพจารณาระเบยบวาระกระทถามตามมาตรา ๑๕๖ และมาตรา ๑๕๗ สภาผแทนราษฎรและวฒสภาจะกาหนดเรององคประชมไวในขอบงคบเปนอยางอนกได

การลงมตวนจฉยขอปรกษาใหถอเอาเสยงขางมากเปนประมาณ เวนแตทมบญญตไวเปนอยางอนในรฐธรรมนญน

สมาชกคนหนงยอมมเสยงหนงในการออกเสยงลงคะแนน ถามคะแนนเสยงเทากนใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

ประธานรฐสภา ประธานสภาผแทนราษฎร และประธานวฒสภา ตองจดใหมการบนทกการออกเสยงลงคะแนนของสมาชกแตละคน และเปดเผยบนทกดงกลาวไวในททประชาชนอาจเขาไปตรวจสอบได เวนแตกรณการออกเสยงลงคะแนนเปนการลบ

การออกเสยงลงคะแนนเลอกหรอใหความเหนชอบใหบคคลดารงตาแหนงใด ใหกระทาเปนการลบ เวนแตทมบญญตไวเปนอยางอนในรฐธรรมนญน และสมาชกยอมมอสระและไมถกผกพนโดยมตของพรรคการเมองหรออาณตอนใด

มาตรา ๑๒๗ ภายในสามสบวนนบแตวนเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร ใหมการ

เรยกประชมรฐสภาเพอใหสมาชกไดมาประชมเปนครงแรก ในปหนงใหมสมยประชมสามญทวไป และสมยประชมสามญนตบญญต วนประชมครงแรกตามวรรคหนง ใหถอเปนวนเรมสมยประชมสามญทวไป สวนวน

เรมสมยประชมสามญนตบญญตใหสภาผแทนราษฎรเปนผกาหนด ในกรณทการเรมประชมครงแรกตามวรรคหนงมเวลาจนถงสนปปฏทนไมถงหนงรอยหาสบวน จะไมมการประชมสมยสามญนตบญญตสาหรบปนนกได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๙ -






















ในสมยประชมสามญนตบญญต ใหรฐสภาดาเนนการประชมไดเฉพาะกรณทบญญตไวในหมวด ๒ หรอการพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญหรอรางพระราชบญญตการอนมตพระราชกาหนด การใหความเหนชอบในการประกาศสงคราม การรบฟงคาชแจงและการใหความเหนชอบหนงสอสญญา การเลอกหรอการใหความเหนชอบใหบคคลดารงตาแหนง การถอดถอนบคคลออกจากตาแหนง การตงกระทถาม และการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ เวนแตรฐสภาจะมมตใหพจารณาเรองอนใดดวยคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา

สมยประชมสามญของรฐสภาสมยหนง ๆ ใหมกาหนดเวลาหนงรอยยสบวนแตพระมหากษตรยจะโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหขยายเวลาออกไปกได

การปดสมยประชมสมยสามญกอนครบกาหนดเวลาหนงรอยยสบวน จะกระทาไดแตโดยความเหนชอบของรฐสภา

มาตรา ๑๒๘ พระมหากษตรยทรงเรยกประชมรฐสภา ทรงเปดและทรงปดประชม พระมหากษตรยจะเสดจพระราชดาเนนมาทรงทารฐพธเปดประชมสมยประชม

สามญทวไปครงแรกตามมาตรา ๑๒๗ วรรคหนง ดวยพระองคเอง หรอจะโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหพระรชทายาทซงบรรลนตภาวะแลว หรอผใดผหนงเปนผแทนพระองค มาทารฐพธกได

เมอมความจาเปนเพอประโยชนแหงรฐ พระมหากษตรยจะทรงเรยกประชมรฐสภาเปนการประชมสมยวสามญกได

ภายใตบงคบมาตรา ๑๒๙ การเรยกประชม การขยายเวลาประชม และการปดประชมรฐสภาใหกระทาโดยพระราชกฤษฎกา

มาตรา ๑๒๙ สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาทงสองสภารวมกน หรอ

สมาชกสภาผแทนราษฎร มจานวนไมนอยกวาหนงในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา มสทธเขาชอรองขอใหนาความกราบบงคมทลเพอมพระบรมราชโองการประกาศเรยกประชมรฐสภาเปนการประชมสมยวสามญได

คารองขอดงกลาวในวรรคหนง ใหยนตอประธานรฐสภา ใหประธานรฐสภานาความกราบบงคมทลและลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ มาตรา ๑๓๐ ในทประชมสภาผแทนราษฎร ทประชมวฒสภา หรอทประชมรวมกน

ของรฐสภา สมาชกผใดจะกลาวถอยคาใดในทางแถลงขอเทจจรง แสดงความคดเหน หรอออกเสยงลงคะแนน ยอมเปนเอกสทธโดยเดดขาด ผใดจะนาไปเปนเหตฟองรองวากลาวสมาชกผนนในทางใดมได

เอกสทธตามวรรคหนงไมคมครองสมาชกผกลาวถอยคาในการประชมทมการถายทอดทางวทยกระจายเสยงหรอวทยโทรทศน หากถอยคาทกลาวในทประชมไปปรากฏนอกบรเวณรฐสภา และการกลาวถอยคานนมลกษณะเปนความผดทางอาญาหรอละเมดสทธในทางแพงตอบคคลอนซงมใชรฐมนตรหรอสมาชกแหงสภานน

ในกรณตามวรรคสอง ถาสมาชกกลาวถอยคาใดทอาจเปนเหตใหบคคลอนซงมใชรฐมนตรหรอสมาชกแหงสภานนไดรบความเสยหาย ใหประธานแหงสภานนจดใหมการโฆษณาคา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๐ -






















ชแจงตามทบคคลนนรองขอตามวธการและภายในระยะเวลาทกาหนดในขอบงคบการประชมของสภานน ทงนโดยไมกระทบกระเทอนถงสทธของบคคลในการฟองคดตอศาล

เอกสทธทบญญตไวในมาตราน ยอมคมครองไปถงผพมพและผโฆษณารายงานการประชมตามขอบงคบของสภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอรฐสภา แลวแตกรณ และคมครองไปถงบคคลซงประธานในทประชมอนญาตใหแถลงขอเทจจรง หรอแสดงความคดเหนในทประชม ตลอดจนผดาเนนการถายทอดการประชมสภาทางวทยกระจายเสยงหรอวทยโทรทศนทไดรบอนญาตจากประธานแหงสภานนดวยโดยอนโลม

มาตรา ๑๓๑ ในระหวางสมยประชม หามมใหจบ คมขง หรอหมายเรยกตว

สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา ไปทาการสอบสวนในฐานะทสมาชกผนนเปนผตองหาในคดอาญา เวนแตในกรณทไดรบอนญาตจากสภาทผนนเปนสมาชก หรอในกรณทจบในขณะกระทาความผด

ในกรณทมการจบสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาในขณะกระทาความผดใหรายงานไปยงประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชกโดยพลน และประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชกอาจสงใหปลอยผถกจบได

ในกรณทมการฟองสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาในคดอาญา ไมวาจะไดฟองนอกหรอในสมยประชม ศาลจะพจารณาคดนนในระหวางสมยประชมมได เวนแตจะไดรบอนญาตจากสภาทผนนเปนสมาชก หรอเปนคดอนเกยวกบพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง หรอพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง แตการพจารณาคดตองไมเปนการขดขวางตอการทสมาชกผนนจะมาประชมสภา

การพจารณาพพากษาคดทศาลไดกระทากอนมคาอางวาจาเลยเปนสมาชกของสภาใดสภาหนงยอมเปนอนใชได

ถาสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาถกคมขงในระหวางสอบสวนหรอพจารณาอยกอนสมยประชม เมอถงสมยประชม พนกงานสอบสวนหรอศาล แลวแตกรณ ตองสงปลอยทนทถาประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชกไดรองขอ

คาสงปลอยใหมผลบงคบตงแตวนสงปลอยจนถงวนสดทายแหงสมยประชม มาตรา ๑๓๒ ในระหวางทอายของสภาผแทนราษฎรสนสดลงหรอสภา

ผแทนราษฎรถกยบ จะมการประชมวฒสภามได เวนแตเปนกรณดงตอไปน (๑) การประชมทใหวฒสภาทาหนาทรฐสภาตามมาตรา ๑๙ มาตรา ๒๑ มาตรา ๒๒

มาตรา ๒๓ และมาตรา ๑๘๙ โดยถอคะแนนเสยงจากจานวนสมาชกของวฒสภา (๒) การประชมทใหวฒสภาทาหนาทพจารณาใหบคคลดารงตาแหนงใดตาม

บทบญญตแหงรฐธรรมนญน (๓) การประชมทใหวฒสภาทาหนาทพจารณาและมมตใหถอดถอนบคคลออกจาก

ตาแหนง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๑ -






















มาตรา ๑๓๓ การประชมสภาผแทนราษฎร การประชมวฒสภา และการประชมรวมกนของรฐสภา ยอมเปนการเปดเผยตามลกษณะทกาหนดไวในขอบงคบการประชมแตละสภา แตถาคณะรฐมนตร หรอสมาชกของแตละสภา หรอสมาชกของทงสองสภารวมกน มจานวนไมนอยกวาหนงในสของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา หรอจานวนสมาชกของทงสองสภาเทาทมอยรวมกน แลวแตกรณ รองขอใหประชมลบ กใหประชมลบ

มาตรา ๑๓๔ สภาผแทนราษฎรและวฒสภามอานาจตราขอบงคบการประชม

เกยวกบการเลอกและการปฏบตหนาทของประธานสภา รองประธานสภา เรองหรอกจการอนเปนอานาจหนาทของคณะกรรมาธการสามญแตละชด การปฏบตหนาทและองคประชมของคณะกรรมาธการ วธการประชมการเสนอและพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญและรางพระราชบญญต การเสนอญตตการปรกษา การอภปราย การลงมต การบนทกการลงมต การเปดเผยการลงมต การตงกระทถาม การเปดอภปรายทวไป การรกษาระเบยบและความเรยบรอย และการอนทเกยวของ รวมทงมอานาจตราขอบงคบเกยวกบประมวลจรยธรรมของสมาชกและกรรมาธการ และกจการอนเพอดาเนนการตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน

มาตรา ๑๓๕ สภาผแทนราษฎรและวฒสภามอานาจเลอกสมาชกของแตละสภาตง

เปนคณะกรรมาธการสามญ และมอานาจเลอกบคคลผเปนสมาชกหรอมไดเปนสมาชก ตงเปนคณะกรรมาธการวสามญ เพอกระทากจการ พจารณาสอบสวน หรอศกษาเรองใด ๆ อนอยในอานาจหนาทของสภา แลวรายงานตอสภา มตตงคณะกรรมาธการวสามญดงกลาวตองระบกจการหรอเรองใหชดเจนและไมซาหรอซอนกน

คณะกรรมาธการตามวรรคหนงมอานาจออกคาสงเรยกเอกสารจากบคคลใด หรอเรยกบคคลใดมาแถลงขอเทจจรงหรอแสดงความเหนในกจการทกระทาหรอในเรองทพจารณาสอบสวนหรอศกษาอยนนได และใหคาสงเรยกดงกลาวมผลบงคบตามทกฎหมายบญญต แตคาสงเรยกเชนวานนมใหใชบงคบกบผพพากษาหรอตลาการทปฏบตตามอานาจหนาทในกระบวนวธพจารณาพพากษาอรรถคดหรอการบรหารงานบคคลของแตละศาล และมใหใชบงคบกบผตรวจการแผนดนหรอกรรมการในองคกรอสระตามรฐธรรมนญทปฏบตตามอานาจหนาทโดยตรงในแตละองคกรตามรฐธรรมนญตามบทบญญตในรฐธรรมนญหรอตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ แลวแตกรณ

ในกรณทบคคลตามวรรคสองเปนขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน ใหประธานคณะกรรมาธการแจงใหรฐมนตรซงบงคบบญชาหรอกากบดแลหนวยงานทบคคลนนสงกดทราบและมคาสงใหบคคลนนดาเนนการตามวรรคสอง เวนแตเปนกรณทเกยวกบความปลอดภยหรอประโยชนสาคญของแผนดน ใหถอวาเปนเหตยกเวนการปฏบตตามวรรคสอง

เอกสทธทบญญตไวในมาตรา ๑๓๐ นน ใหคมครองถงบคคลผกระทาหนาทตามมาตรานดวย

กรรมาธการสามญซงตงจากผซงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรทงหมด ตองมจานวนตามหรอใกลเคยงกบอตราสวนของจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรของแตละพรรคการเมองหรอกลมพรรคการเมองทมอยในสภาผแทนราษฎร

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๒ -






















ในระหวางทยงไมมขอบงคบการประชมสภาผแทนราษฎรตามมาตรา ๑๓๔ ใหประธานสภาผแทนราษฎรเปนผกาหนดอตราสวนตามวรรคหา

สวนท ๕

การประชมรวมกนของรฐสภา

มาตรา ๑๓๖ ในกรณตอไปน ใหรฐสภาประชมรวมกน (๑) การใหความเหนชอบในการแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองคตามมาตรา ๑๙ (๒) การปฏญาณตนของผสาเรจราชการแทนพระองคตอรฐสภาตามมาตรา ๒๑ (๓) การรบทราบการแกไขเพมเตมกฎมณเฑยรบาลวาดวยการสบราชสนตตวงศ

พระพทธศกราช ๒๔๖๗ ตามมาตรา ๒๒ (๔) การรบทราบหรอใหความเหนชอบในการสบราชสมบตตามมาตรา ๒๓ (๕) การมมตใหรฐสภาพจารณาเรองอนในสมยประชมสามญนตบญญตไดตาม

มาตรา ๑๒๗ (๖) การใหความเหนชอบในการปดสมยประชมตามมาตรา ๑๒๗ (๗) การเปดประชมรฐสภาตามมาตรา ๑๒๘ (๘) การตราขอบงคบการประชมรฐสภาตามมาตรา ๑๓๗ (๙) การใหความเหนชอบใหพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญหรอ

รางพระราชบญญตตามมาตรา ๑๔๕ (๑๐) การปรกษารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญหรอรางพระราชบญญต

ใหมตามมาตรา ๑๕๑ (๑๑ ) การใหความเหนชอบใหพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตม ราง

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญหรอรางพระราชบญญตตอไปตามมาตรา ๑๕๓ วรรคสอง (๑๒) การแถลงนโยบายตามมาตรา ๑๗๖ (๑๓) การเปดอภปรายทวไปตามมาตรา ๑๗๙ (๑๔) การใหความเหนชอบในการประกาศสงครามตามมาตรา ๑๘๙ (๑๕) การรบฟงคาชแจงและการใหความเหนชอบหนงสอสญญาตามมาตรา ๑๙๐ (๑๖) การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญตามมาตรา ๒๙๑ มาตรา ๑๓๗ ในการประชมรวมกนของรฐสภาใหใชขอบงคบการประชมรฐสภาใน

ระหวางทยงไมมขอบงคบการประชมรฐสภา ใหใชขอบงคบการประชมสภาผแทนราษฎรโดยอนโลมไปพลางกอน

ในการประชมรวมกนของรฐสภา ใหนาบททใชแกสภาทงสองมาใชบงคบโดยอนโลม เวนแตในเรองการตงคณะกรรมาธการ กรรมาธการซงตงจากผซงเปนสมาชกของแตละสภาจะตองมจานวนตามหรอใกลเคยงกบอตราสวนของจานวนสมาชกของแตละสภา

สวนท ๖

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๓ -






















การตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ

มาตรา ๑๓๘ ใหมพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ ดงตอไปน (๑) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทน

ราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา (๒) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง (๓) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง (๔) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการออกเสยงประชามต (๕) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ (๖) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผดารง

ตาแหนงทางการเมอง (๗) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน (๘) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการ

ทจรต (๙) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน มาตรา ๑๓๙ รางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญจะเสนอไดกแตโดย (๑) คณะรฐมนตร (๒) สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชก

ทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภา มจานวนไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา หรอ

(๓) ศาลรฐธรรมนญ ศาลฎกา หรอองคกรอสระตามรฐธรรมนญ ซงประธานศาลและประธานองคกรนนเปนผรกษาการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนน

มาตรา ๑๔๐ การพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญของสภา

ผแทนราษฎรและวฒสภาใหกระทาเปนสามวาระ ดงตอไปน (๑) การออกเสยงลงคะแนนในวาระทหนงขนรบหลกการ และในวาระทสองขน

พจารณาเรยงลาดบมาตรา ใหถอเสยงขางมากของแตละสภา (๒) การออกเสยงลงคะแนนในวาระทสาม ตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการท

จะใหออกใชเปนพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา

ใหนาบทบญญตในหมวด ๖ สวนท ๗ การตราพระราชบญญต มาใชบงคบกบการพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดวยโดยอนโลม

มาตรา ๑๔๑ เมอรฐสภาใหความเหนชอบกบรางพระราชบญญตประกอบ

รฐธรรมนญแลวกอนนาขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอทรงลงพระปรมาภไธย ใหสงศาล

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๔ -






















รฐธรรมนญพจารณาความชอบดวยรฐธรรมนญซงตองกระทาใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบเรอง

คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญทวนจฉยวารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญใดมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ใหขอความทขดหรอแยงนนเปนอนตกไป ในกรณทวนจฉยวาขอความดงกลาวเปนสาระสาคญหรอรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ ใหรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนนเปนอนตกไป

ในกรณทคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญมผลทาใหขอความทขดหรอแยงตอรฐธรรมนญเปนอนตกไปตามวรรคสอง ใหสงรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนนกลบคนสภาผแทนราษฎรและวฒสภาเพอพจารณาตามลาดบ ในกรณเชนวาน ใหสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภาพจารณาแกไขเพมเตมเพอมใหขดหรอแยงตอรฐธรรมนญได โดยมตในการแกไขเพมเตมใหใชคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา แลวใหนายกรฐมนตรดาเนนการตามมาตรา ๙๐ และมาตรา ๑๕๐ หรอมาตรา ๑๕๑ แลวแตกรณ ตอไป

สวนท ๗

การตราพระราชบญญต

มาตรา ๑๔๒ ภายใตบงคบมาตรา ๑๓๙ รางพระราชบญญตจะเสนอไดกแตโดย (๑) คณะรฐมนตร (๒) สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวายสบคน (๓) ศาลหรอองคกรอสระตามรฐธรรมนญ เฉพาะกฎหมายทเกยวกบการจดองคกร

และกฎหมายทประธานศาลและประธานองคกรนนเปนผรกษาการ หรอ (๔) ผมสทธเลอกตงจานวนไมนอยกวาหนงหมนคนเขาชอเสนอกฎหมายตามมาตรา

๑๖๓ ในกรณท ร างพระราชบญญ ตซ งมผ เสนอตาม (๒ ) (๓ ) หรอ (๔ ) เ ปนราง

พระราชบญญตเกยวดวยการเงนจะเสนอไดกตอเมอมคารบรองของนายกรฐมนตร ในกรณทประชาชนไดเสนอรางพระราชบญญตใดตาม (๔) แลว หากบคคลตาม (๑)

หรอ (๒) ไดเสนอรางพระราชบญญตทมหลกการเดยวกบรางพระราชบญญตนนอก ใหนาบทบญญตมาตรา ๑๖๓ วรรคส มาใชบงคบกบการพจารณารางพระราชบญญตนนดวย

รางพระราชบญญตใหเสนอตอสภาผแทนราษฎรกอน ในการเสนอรางพระราชบญญตตามวรรคหนงตองมบนทกวเคราะหสรปสาระสาคญ

ของรางพระราชบญญตเสนอมาพรอมกบรางพระราชบญญตดวย รางพระราชบญญตท เสนอตอรฐสภาตองเปดเผยใหประชาชนทราบและให

ประชาชนสามารถเขาถงขอมลรายละเอยดของรางพระราชบญญตนนไดโดยสะดวก มาตรา ๑๔๓ ร างพระราชบญญ ต เก ยว ดวยการเงน หมายความถ งร าง

พระราชบญญตวาดวยเรองใดเรองหนง ดงตอไปน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๕ -






















(๑) การตงขน ยกเลก ลด เปลยนแปลง แกไข ผอน หรอวางระเบยบการบงคบอนเกยวกบภาษหรออากร

(๒) การจดสรร รบ รกษา หรอจายเงนแผนดน หรอการโอนงบประมาณรายจายของแผนดน

(๓) การกเงน การคาประกน การใชเงนก หรอการดาเนนการทผกพนทรพยสนของรฐ

(๔) เงนตรา ในกรณทเปนทสงสยวารางพระราชบญญตใดเปนรางพระราชบญญตเกยวดวย

การเงนทจะตองมคารบรองของนายกรฐมนตรหรอไม ใหเปนอานาจของทประชมรวมกนของประธานสภาผแทนราษฎรและประธานคณะกรรมาธการสามญของสภาผแทนราษฎรทกคณะ เปนผวนจฉย

ใหประธานสภาผแทนราษฎรจดใหมการประชมรวมกนเพอพจารณากรณตามวรรคสอง ภายในสบหาวนนบแตวนทมกรณดงกลาว

มตของทประชมรวมกนตามวรรคสอง ใหใชเสยงขางมากเปนประมาณ ถาคะแนนเสยงเทากนใหประธานสภาผแทนราษฎรออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

มาตรา ๑๔๔ รางพระราชบญญตใดทสมาชกสภาผแทนราษฎรเปนผเสนอและใน

ขนรบหลกการไมเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน แตสภาผแทนราษฎรไดแกไขเพมเตม และประธานสภาผแทนราษฎรเหนวาการแกไขเพมเตมนนทาใหมลกษณะเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน ใหประธานสภาผแทนราษฎรสงระงบการพจารณาไวกอน และภายในสบหาวนนบแตวนทมกรณดงกลาว ใหประธานสภาผแทนราษฎรสงรางพระราชบญญตนนไปใหทประชมรวมกนของประธานสภาผแทนราษฎรและประธานคณะกรรมาธการสามญของสภาผแทนราษฎรทกคณะเปนผวนจฉย

ในกรณททประชมรวมกนตามวรรคหนงวนจฉยวาการแกไขเพมเตมนน ทาใหรางพระราชบญญตนนมลกษณะเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน ใหประธานสภาผแทนราษฎรสงรางพระราชบญญตนนไปใหนายกรฐมนตรรบรอง ในกรณทนายกรฐมนตรไมใหคารบรอง ใหสภาผแทนราษฎรดาเนนการแกไขเพอมใหรางพระราชบญญตนนเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน

มาตรา ๑๔๕ รางพระราชบญญตทคณะรฐมนตรระบไวในนโยบายทแถลงตอ

รฐสภาตามมาตรา ๑๗๖ วาจาเปนตอการบรหารราชการแผนดน หากสภาผแทนราษฎรมมตไมใหความเหนชอบ และคะแนนเสยงทไมใหความเหนชอบไมถงกงหนงของจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทงหมดเทาทมอย คณะรฐมนตรอาจขอใหรฐสภาประชมรวมกนเพอมมตอกครงหนง หากรฐสภามมตใหความเหนชอบใหตงบคคลซงเปนหรอมไดเปนสมาชกของแตละสภามจานวนเทากนตามทคณะรฐมนตรเสนอ ประกอบกนเปนคณะกรรมาธการรวมกนของรฐสภาเพอพจารณารางพระราชบญญตนน และใหคณะกรรมาธการรวมกนของรฐสภารายงานและเสนอรางพระราชบญญตทไดพจารณาแลวตอรฐสภา ถารฐสภามมตเหนชอบดวยรางพระราชบญญตนน ใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๑๕๐ ถารฐสภามมตไมใหความเหนชอบ ใหรางพระราชบญญตนนเปนอนตกไป

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๖ -






















มาตรา ๑๔๖ ภายใตบงคบมาตรา ๑๖๘ เมอสภาผแทนราษฎรไดพจารณารางพระราชบญญตทเสนอตามมาตรา ๑๔๒ และลงมตเหนชอบแลว ใหสภาผแทนราษฎรเสนอรางพระราชบญญตนนตอวฒสภา วฒสภาตองพจารณารางพระราชบญญตทเสนอมานนใหเสรจภายในหกสบวน แตถารางพระราชบญญตนนเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน ตองพจารณาใหเสรจภายในสามสบวน ทงน เวนแตวฒสภาจะไดลงมตใหขยายเวลาออกไปเปนกรณพเศษซงตองไมเกนสามสบวน กาหนดวนดงกลาวใหหมายถงวนในสมยประชม และใหเรมนบแตวนทรางพระราชบญญตนนมาถงวฒสภา

ระยะเวลาดงกลาวในวรรคหนง ไมใหนบรวมระยะเวลาทอยในระหวางการพจารณาของศาลรฐธรรมนญตามมาตรา ๑๔๙

ถาวฒสภาพจารณารางพระราชบญญตไมเสรจภายในกาหนดเวลาทกลาวในวรรคหนง ใหถอวาวฒสภาไดใหความเหนชอบในรางพระราชบญญตนน

ในกรณทสภาผแทนราษฎรเสนอรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงนไปยงวฒสภาใหประธานสภาผแทนราษฎรแจงไปดวยวารางพระราชบญญตทเสนอไปนนเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน คาแจงของประธานสภาผแทนราษฎรใหถอเปนเดดขาด

ในกรณทประธานสภาผแทนราษฎรมไดแจงไปวารางพระราชบญญตใดเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน ใหถอวารางพระราชบญญตนนไมเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน

มาตรา ๑๔๗ ภายใตบงคบมาตรา ๑๖๘ เมอวฒสภาไดพจารณารางพระราชบญญต

เสรจแลว (๑) ถาเหนชอบดวยกบสภาผแทนราษฎร ใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๑๕๐ (๒) ถาไมเหนชอบดวยกบสภาผแทนราษฎร ใหยบยงรางพระราชบญญตนนไวกอน

และสงรางพระราชบญญตนนคนไปยงสภาผแทนราษฎร (๓) ถาแกไขเพมเตม ใหสงรางพระราชบญญตตามทแกไขเพมเตมนนไปยงสภา

ผแทนราษฎร ถาสภาผแทนราษฎรเหนชอบดวยกบการแกไขเพมเตม ใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๑๕๐ ถาเปนกรณอน ใหแตละสภาตงบคคลซงเปนหรอมไดเปนสมาชกแหงสภานน ๆ มจานวนเทากนตามทสภาผแทนราษฎรกาหนด ประกอบเปนคณะกรรมาธการรวมกนเพอพจารณารางนน และใหคณะกรรมาธการรวมกนรายงานและเสนอรางพระราชบญญตทคณะกรรมาธการรวมกนไดพจารณาแลวตอสภาทงสอง ถาสภาทงสองตางเหนชอบดวยรางพระราชบญญตทคณะกรรมาธการรวมกนไดพจารณาแลว ใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๑๕๐ ถาสภาใดสภาหนงไมเหนชอบดวย กใหยบยงรางพระราชบญญตนนไวกอน

คณะกรรมาธการรวมกนอาจเรยกเอกสารจากบคคลใด หรอเรยกบคคลใดมาแถลงขอเทจจรงหรอแสดงความคดเหนในการพจารณารางพระราชบญญตได และเอกสทธทบญญตไวในมาตรา ๑๓๐ นน ใหคมครองถงบคคลผกระทาหนาทตามมาตรานดวย

การประชมคณะกรรมาธการรวมกนตองมกรรมาธการของสภาทงสองมาประชมไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมาธการทงหมดจงจะเปนองคประชม และใหนาบทบญญตมาตรา ๑๓๗ มาใชบงคบโดยอนโลม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๗ -






















ถาวฒสภาไมสงรางพระราชบญญตคนไปยงสภาผแทนราษฎรภายในกาหนดเวลาตามมาตรา ๑๔๖ ใหถอวาวฒสภาไดใหความเหนชอบในรางพระราชบญญตนน และใหดาเนนการตามมาตรา ๑๕๐ ตอไป

มาตรา ๑๔๘ รางพระราชบญญตท ตองยบยงไวตามมาตรา ๑๔๗ นน สภา

ผแทนราษฎรจะยกขนพจารณาใหมไดตอเมอเวลาหนงรอยแปดสบวนไดลวงพนไปนบแตวนทวฒสภาสงรางพระราชบญญตนนคนไปยงสภาผแทนราษฎร สาหรบกรณการยบยงตามมาตรา ๑๔๗ (๒) และนบแตวนทสภาใดสภาหนงไมเหนชอบดวย สาหรบกรณการยบยงตามมาตรา ๑๔๗ (๓) ในกรณเชนวาน ถาสภาผแทนราษฎรลงมตยนยนรางเดมหรอรางทคณะกรรมาธการรวมกนพจารณาดวยคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรแลว ใหถอวารางพระราชบญญตนนเปนอนไดรบความเหนชอบของรฐสภา และใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๑๕๐

ถารางพระราชบญญตทตองยบยงไวเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน สภาผแทนราษฎรอาจยกรางพระราชบญญตนนขนพจารณาใหมไดทนท ในกรณเชนวาน ถาสภาผแทนราษฎรลงมตยนยนรางเดมหรอรางทคณะกรรมาธการรวมกนพจารณาดวยคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรแลว ใหถอวารางพระราชบญญตนนเปนอนไดรบความเหนชอบของรฐสภา และใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๑๕๐

มาตรา ๑๔๙ ในระหวางทมการยบยงรางพระราชบญญตใดตามมาตรา ๑๔๗

คณะรฐมนตรหรอสมาชกสภาผแทนราษฎรจะเสนอรางพระราชบญญตทมหลกการอยางเดยวกนหรอคลายกนกบหลกการของรางพระราชบญญตทตองยบยงไวมได

ในกรณทสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภาเหนวารางพระราชบญญตทเสนอหรอสงใหพจารณานน เปนรางพระราชบญญตทมหลกการอยางเดยวกนหรอคลายกนกบหลกการของรางพระราชบญญ ตท ตองยบยงไ ว ใหประธานสภาผแทนราษฎรหรอประธานว ฒสภาสงรางพระราชบญญ ต ดงกลาวใหศาลรฐธรรมนญวนจฉย ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาเปนรางพระราชบญญตทมหลกการอยางเดยวกนหรอคลายกนกบหลกการของรางพระราชบญญตทตองยบยงไว ใหรางพระราชบญญตนนเปนอนตกไป

มาตรา ๑๕๐ รางพระราชบญญตทไดรบความเหนชอบของรฐสภาแลว ให

นายกรฐมนตรนาขนทลเกลาทลกระหมอมถวายภายในยสบวนนบแตวนทไดรบรางพระราชบญญตนนจากรฐสภาเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธย และเมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบเปนกฎหมายได

มาตรา ๑๕๑ รางพระราชบญญตใด พระมหากษตรยไมทรงเหนชอบดวยและ

พระราชทานคนมายงรฐสภา หรอเมอพนเกาสบวนแลวมไดพระราชทานคนมา รฐสภาจะตองปรกษารางพระราชบญญตนนใหม ถารฐสภามมตยนยนตามเดมดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาแลว ใหนายกรฐมนตรนารางพระราชบญญตนนขนทลเกลาทลกระหมอมถวายอกครงหนง เมอพระมหากษตรยมไดทรงลงพระปรมาภไธยพระราชทาน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๘ -






















คนมาภายในสามสบวนใหนายกรฐมนตรนาพระราชบญญตนนประกาศในราชกจจานเบกษาใชบงคบเปนกฎหมายไดเสมอนหนงวาพระมหากษตรยไดทรงลงพระปรมาภไธยแลว

มาตรา ๑๕๒ การพจารณารางพระราชบญญตทประธานสภาผแทนราษฎรวนจฉย

วามสาระสาคญเกยวกบเดก เยาวชน สตร ผสงอาย หรอผ พการหรอทพพลภาพ หากสภาผแทนราษฎรมไดพจารณาโดยกรรมาธการเตมสภา ใหสภาผแทนราษฎรตงคณะกรรมาธการวสามญขนประกอบดวยผแทนองคการเอกชนเกยวกบบคคลประเภทนนมจานวนไมนอยกวาหนงในสามของจานวนกรรมาธการทงหมด ทงน โดยมสดสวนหญงและชายทใกลเคยงกน

มาตรา ๑๕๓ ในกรณทอายของสภาผแทนราษฎรสนสดลงหรอมการยบสภา

ผแทนราษฎร รางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมหรอบรรดารางพระราชบญญตทพระมหากษตรยไมทรงเหนชอบดวยหรอเมอพนเกาสบวนแลวมไดพระราชทานคนมา ใหเปนอนตกไป

ในกรณทอายของสภาผแทนราษฎรสนสดลงหรอมการยบสภาผแทนราษฎร ภายหลงการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรอนเปนการเลอกตงทวไป รฐสภา สภาผแทนราษฎร หรอวฒสภาแลวแตกรณ จะพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตม หรอรางพระราชบญญตทรฐสภายงมไดใหความเหนชอบตอไปได ถาคณะรฐมนตรทตงขนใหมภายหลงการเลอกตงทวไปรองขอภายในหกสบวนนบแตวนเรยกประชมรฐสภาครงแรกหลงการเลอกตงทวไป และรฐสภามมตเหนชอบดวย แตถาคณะรฐมนตรมไดรองขอภายในกาหนดเวลาดงกลาว ใหรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมหรอรางพระราชบญญตนนเปนอนตกไป

การพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมหรอรางพระราชบญญตตอไปตามวรรคสองใหเปนไปตามขอบงคบการประชมสภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอรฐสภา แลวแตกรณ

สวนท ๘

การควบคมการตรากฎหมายทขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

มาตรา ๑๕๔ รางพระราชบญญตใดทรฐสภาใหความเหนชอบแลว กอนท

นายกรฐมนตรจะนาขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยตามมาตรา ๑๕๐ หรอรางพระราชบญญตใดทรฐสภาลงมตยนยนตามมาตรา ๑๕๑ กอนทนายกรฐมนตรจะนารางพระราชบญญตนนขนทลเกลาทลกระหมอมถวายอกครงหนง

(๑) หากสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา หรอสมาชกของทงสองสภารวมกนมจานวนไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา เหนวารางพระราชบญญตดงกลาวมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญน หรอตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน ใหเสนอความเหนตอประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภาหรอประธานรฐสภา แลวแตกรณ แลวใหประธานแหงสภาทไดรบความเหนดงกลาวสงความเหนนนไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉย และแจงใหนายกรฐมนตรทราบโดยไมชกชา

(๒) หากนายกรฐมนตรเหนวารางพระราชบญญตดงกลาวมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญน หรอตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน ใหสงความเหนเชนวานนไป

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๙ -






















ยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉย และแจงใหประธานสภาผแทนราษฎรและประธานวฒสภาทราบโดยไมชกชา

ในระหวางทศาลรฐธรรมนญพจารณาวนจฉย ใหนายกรฐมนตรระงบการดาเนนการเพอประกาศใชรางพระราชบญญตดงกลาวไวจนกวาศาลรฐธรรมนญจะมคาวนจฉย

ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวารางพระราชบญญตนนมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญนหรอตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน และขอความดงกลาวเปนสาระสาคญใหรางพระราชบญญตนนเปนอนตกไป

ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวารางพระราชบญญตนนมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญนแตมใชกรณตามวรรคสาม ใหขอความทขดหรอแยงนนเปนอนตกไป และใหนายกรฐมนตรดาเนนการตามมาตรา ๑๕๐ หรอมาตรา ๑๕๑ แลวแตกรณ ตอไป

มาตรา ๑๕๕ บทบญญตมาตรา ๑๕๔ ใหนามาใชบงคบกบรางขอบงคบการประชม

สภาผแทนราษฎร รางขอบงคบการประชมวฒสภา และรางขอบงคบการประชมรฐสภา ทสภาผแทนราษฎร วฒสภาหรอรฐสภา แลวแตกรณ ใหความเหนชอบแลว แตยงมไดประกาศในราชกจจานเบกษาดวยโดยอนโลม

สวนท ๙

การควบคมการบรหารราชการแผนดน

มาตรา ๑๕๖ สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาทกคนมสทธตงกระท

ถามรฐมนตรในเรองใดเกยวกบงานในหนาทได แตรฐมนตรยอมมสทธทจะไมตอบเมอคณะรฐมนตรเหนวาเรองนนยงไมควรเปดเผยเพราะเกยวกบความปลอดภยหรอประโยชนสาคญของแผนดน

มาตรา ๑๕๗ การบรหารราชการแผนดนเรองใดทเปนปญหาสาคญทอยในความ

สนใจของประชาชน เปนเรองทกระทบถงประโยชนของประเทศชาตหรอประชาชน หรอทเปนเรองเรงดวนสมาชกสภาผแทนราษฎรอาจแจงเปนลายลกษณอกษรตอประธานสภาผแทนราษฎรกอนเรมประชมในวนนนวาจะถามนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรผรบผดชอบในการบรหารราชการแผนดนเรองนนโดยไมตองระบคาถาม และใหประธานสภาผแทนราษฎรบรรจเรองดงกลาวไวในวาระการประชมวนนน

การถามและการตอบกระทตามวรรคหนงใหกระทาไดสปดาหละหนงครง และใหสมาชกสภาผแทนราษฎรผนนตงกระทถามดวยวาจาเรองการบรหารราชการแผนดนนนไดเรองละไมเกนสามครง ทงน ตามขอบงคบการประชมสภาผแทนราษฎร

มาตรา ๑๕๘ สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวน

สมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร มสทธเขาชอเสนอญตตขอเปดอภปรายทวไปเพอลงมตไมไววางใจนายกรฐมนตร ญตตดงกลาวตองเสนอชอผสมควรดารงตาแหนงนายกรฐมนตรคนตอไป

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๐ -






















ซงเปนบคคลตามมาตรา ๑๗๑ วรรคสอง ดวย และเมอไดมการเสนอญตตแลว จะมการยบสภาผแทนราษฎรมได เวนแตจะมการถอนญตตหรอการลงมตนนไมไดคะแนนเสยงตามวรรคสาม

การเสนอญตตขอเปดอภปรายทวไปตามวรรคหนง ถาเปนเรองทเกยวกบพฤตกรรมของนายกรฐมนตรทมพฤตการณรารวยผดปกต สอไปในทางทจรตตอหนาทราชการ หรอจงใจฝาฝนบทบญญตแหงรฐธรรมนญหรอกฎหมาย จะเสนอโดยไมมการยนคารองขอตามมาตรา ๒๗๑ กอนมได และเมอไดมการยนคารองขอตามมาตรา ๒๗๑ แลว ใหดาเนนการตอไปไดโดยไมตองรอผลการดาเนนการตามมาตรา ๒๗๒

เมอการอภปรายทวไปสนสดลงโดยมใชดวยมตใหผานระเบยบวาระเปดอภปรายนนไปใหสภาผแทนราษฎรลงมตไววางใจหรอไมไววางใจ การลงมตในกรณเชนวานมใหกระทาในวนเดยวกบวนทการอภปรายสนสด มตไมไววางใจตองมคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร

ในกรณทมตไมไววางใจมคะแนนเสยงไมมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร สมาชกสภาผแทนราษฎรซงเขาชอเสนอญตตขอเปดอภปรายนน เปนอนหมดสทธทจะเขาชอเสนอญตตขอเปดอภปรายทวไปเพอลงมตไมไววางใจนายกรฐมนตรอกตลอดสมยประชมนน

ในกรณทมตไมไววางใจมคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร ใหประธานสภาผแทนราษฎรนาชอผทไดรบการเสนอชอตามวรรคหนงกราบบงคมทลเพอทรงแตงตงตอไป และมใหนามาตรา ๑๗๒ มาใชบงคบ

มาตรา ๑๕๙ สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวาหนงในหกของจานวน

สมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร มสทธเขาชอเสนอญตตขอเปดอภปรายทวไปเพอลงมตไมไววางใจรฐมนตรเปนรายบคคล และใหนาบทบญญตมาตรา ๑๕๘ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส มาใชบงคบโดยอนโลม

รฐมนตรคนใดพนจากตาแหนงเดมแตยงคงเปนรฐมนตรในตาแหนงอนภายหลงจากวนทสมาชกสภาผแทนราษฎรเขาชอตามวรรคหนง ใหรฐมนตรคนนนยงคงตองถกอภปรายเพอลงมตไมไววางใจตามวรรคหนงตอไป

ใหนาความในวรรคสองมาใชบงคบกบรฐมนตรผซงพนจากตาแหนงเดมไมเกนเกาสบวนกอนวนทสมาชกสภาผแทนราษฎรเขาชอตามวรรคหนง แตยงคงเปนรฐมนตรในตาแหนงอนดวยโดยอนโลม

มาตรา ๑๖๐ ในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรทมไดอยในพรรคการเมองท

สมาชกในสงกดของพรรคนนดารงตาแหนงรฐมนตรมจานวนไมถงเกณฑทจะเสนอญตตขอเปดอภปรายทวไปตามมาตรา ๑๕๘ หรอมาตรา ๑๕๙ ใหสมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนมากกวากงหนงของจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรดงกลาวทงหมดเทาทมอยมสทธเขาชอเสนอญตตขอเปดอภปรายทวไปเพอลงมตไมไววางใจนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรเปนรายบคคลตามมาตรา ๑๕๘ หรอมาตรา ๑๕๙ ไดเมอคณะรฐมนตรไดบรหารราชการแผนดนมาเกนกวาสองปแลว

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๑ -






















มาตรา ๑๖๑ สมาชกวฒสภาจานวนไมนอยกวาหนงในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภา มสทธเขาชอขอเปดอภปรายทวไปในวฒสภาเพอใหคณะรฐมนตรแถลงขอเทจจรงหรอชแจงปญหาสาคญเกยวกบการบรหารราชการแผนดนโดยไมมการลงมต

การขอเปดอภปรายทวไปตามมาตราน จะกระทาไดครงเดยวในสมยประชมหนง มาตรา ๑๖๒ ในกรณทมการประชมสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภาเพอตงกระทถาม

ในเรองใดเกยวกบงานในหนาท หรอการอภปรายไมไววางใจนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรผใด ใหเปนหนาทของนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรผนนตองเขารวมประชมสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภาเพอชแจงหรอตอบกระทถามในเรองนนดวยตนเอง เวนแตมเหตจาเปนอนมอาจหลกเลยงไดทาใหไมอาจเขาชแจงหรอตอบกระท แตตองแจงใหประธานสภาผแทนราษฎรหรอประธานวฒสภาทราบกอนหรอในวนประชมสภาในเรองดงกลาว

สมาชกสภาผแทนราษฎรมอสระจากมตพรรคการเมองในการตงกระทถาม การอภปราย และการลงมตในการอภปรายไมไววางใจ

หมวด ๗

การมสวนรวมทางการเมองโดยตรงของประชาชน

มาตรา ๑๖๓ ประชาชนผมสทธเลอกตงไมนอยกวาหนงหมนคน มสทธเขาชอรอง

ขอตอประธานรฐสภาเพอใหรฐสภาพจารณารางพระราชบญญตตามทกาหนดในหมวด ๓ และหมวด ๕ แหงรฐธรรมนญน

คารองขอตามวรรคหนงตองจดทารางพระราชบญญตเสนอมาดวย หลกเกณฑและวธการเขาชอ รวมทงการตรวจสอบรายชอ ใหเปนไปตามทกฎหมาย

บญญต ในการพจารณารางพระราชบญญตตามวรรคหนง สภาผแทนราษฎรและวฒสภา

ตองใหผแทนของประชาชนผมสทธเลอกตงทเขาชอเสนอรางพระราชบญญตนนชแจงหลกการของรางพระราชบญญตและคณะกรรมาธการวสามญเพอพจารณารางพระราชบญญตดงกลาวจะตองประกอบดวยผแทนของประชาชนผมสทธเลอกตงทเขาชอเสนอรางพระราชบญญตนนจานวนไมนอยกวาหนงในสามของจานวนกรรมาธการทงหมดดวย

มาตรา ๑๖๔ ประชาชนผมสทธเลอกตงจานวนไมนอยกวาสองหมนคน มสทธ

เขาชอรองขอตอประธานวฒสภาเพอใหวฒสภามมตตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนบคคลตามมาตรา ๒๗๐ ออกจากตาแหนงได

คารองขอตามวรรคหนงตองระบพฤตการณทกลาวหาวาผดารงตาแหนงดงกลาวกระทาความผดเปนขอ ๆ ใหชดเจน

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการทประชาชนจะเขาชอรองขอตามวรรคหนง ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๒ -






















มาตรา ๑๖๕ ประชาชนผมสทธเลอกตงยอมมสทธออกเสยงประชามต การจดใหมการออกเสยงประชามตใหกระทาไดในเหต ดงตอไปน (๑) ในกรณทคณะรฐมนตรเหนวากจการในเรองใดอาจกระทบถงประโยชนไดเสย

ของประเทศชาตหรอประชาชน นายกรฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตรอาจปรกษาประธานสภาผแทนราษฎรและประธานวฒสภาเพอประกาศในราชกจจานเบกษาใหมการออกเสยงประชามตได

(๒) ในกรณทมกฎหมายบญญตใหมการออกเสยงประชามต การออกเสยงประชามตตาม (๑) หรอ (๒) อาจจดใหเปนการออกเสยงเพอมขอยต

โดยเสยงขางมากของผมสทธออกเสยงประชามตในปญหาทจดใหมการออกเสยงประชามต หรอเปนการออกเสยงเพอใหคาปรกษาแกคณะรฐมนตรกได เวนแตจะมกฎหมายบญญตไวเปนการเฉพาะ

การออกเสยงประชามตตองเปนการใหออกเสยงเหนชอบหรอไมเหนชอบในกจการตามทจดใหมการออกเสยงประชามต และการจดการออกเสยงประชามตในเรองทขดหรอแยงตอรฐธรรมนญหรอเกยวกบตวบคคลหรอคณะบคคล จะกระทามได

กอนการออกเสยงประชามต รฐตองดาเนนการใหขอมลอยางเพยงพอ และใหบคคลฝายทเหนชอบและไมเหนชอบกบกจการนน มโอกาสแสดงความคดเหนของตนไดอยางเทาเทยมกน

หลกเกณฑและวธการออกเสยงประชามตใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการออกเสยงประชามต ซงอยางนอยตองกาหนดรายละเอยดเกยวกบวธการออกเสยงประชามต ระยะเวลาในการดาเนนการ และจานวนเสยงประชามต เพอมขอยต

หมวด ๘

การเงน การคลง และงบประมาณ

มาตรา ๑๖๖ งบประมาณรายจายของแผนดนใหทาเปนพระราชบญญต ถา

พระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณออกไมทนปงบประมาณใหม ใหใชกฎหมายวาดวยงบประมาณรายจายในปงบประมาณปกอนนนไปพลางกอน

มาตรา ๑๖๗ ในการนาเสนอรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาป

งบประมาณตองมเอกสารประกอบซงรวมถงประมาณการรายรบ และวตถประสงค กจกรรม แผนงาน โครงการในแตละรายการของการใชจายงบประมาณใหชดเจน รวมทงตองแสดงฐานะการเงนการคลงของประเทศเกยวกบภาพรวมของภาวะเศรษฐกจทเกดจากการใชจายและการจดหารายได ประโยชนและการขาดรายไดจากการยกเวนภาษเฉพาะรายในรปแบบตาง ๆ ความจาเปนในการตงงบประมาณผกพนขามป ภาระหนและการกอหนของรฐและฐานะการเงนของรฐวสาหกจ ในปทขออนมตงบประมาณนนและปงบประมาณทผานมาเพอใชประกอบการพจารณาดวย

หากรายจายใดไมสามารถจดสรรงบประมาณใหแกหนวยราชการ รฐวสาหกจหรอหนวยงานอนใดของรฐไดโดยตรง ใหจดไวในรายการรายจายงบกลาง โดยตองแสดงเหตผลและความจาเปนในการกาหนดงบประมาณรายจายงบกลางนนดวย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๓ -






















ใหมกฎหมายการเงนการคลงของรฐเพอกาหนดกรอบวนยการเงนการคลง ซงรวมถงหลกเกณฑเกยวกบการวางแผนการเงนระยะปานกลาง การจดหารายได การกาหนดแนวทางในการจดทางบประมาณรายจายของแผนดน การบรหารการเงนและทรพยสน การบญช กองทนสาธารณะ การกอหนหรอการดาเนนการทผกพนทรพยสนหรอภาระทางการเงนของรฐ หลกเกณฑการกาหนดวงเงนสารองจายเพอกรณฉกเฉนหรอจาเปน และการอนทเกยวของ ซงจะตองใชเปนกรอบในการจดหารายได กากบการใชจายเงนตามหลกการรกษาเสถยรภาพ พฒนาทางเศรษฐกจอยางยงยน และความเปนธรรมในสงคม

มาตรา ๑๖๘ รางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ ราง

พระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม และรางพระราชบญญตโอนงบประมาณรายจาย สภาผแทนราษฎรจะตองวเคราะหและพจารณาใหแลวเสรจภายในหนงรอยหาวนนบแตวนทรางพระราชบญญตดงกลาวมาถงสภาผแทนราษฎร

ถาสภาผแทนราษฎรพจารณารางพระราชบญญตนนไมแลวเสรจภายในกาหนดเวลาทกลาวในวรรคหนง ใหถอวาสภาผแทนราษฎรไดใหความเหนชอบในรางพระราชบญญตนนและใหเสนอรางพระราชบญญตดงกลาวตอวฒสภา

ในการพจารณาของวฒสภา วฒสภาจะตองใหความเหนชอบหรอไมใหความเหนชอบภายในยสบวนนบแตวนทรางพระราชบญญตนนมาถงวฒสภา โดยจะแกไขเพมเตมใด ๆ มได ถาพนกาหนดเวลาดงกลาวใหถอวาวฒสภาไดใหความเหนชอบในรางพระราชบญญตนน ในกรณเชนนและในกรณทวฒสภาใหความเหนชอบ ใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๑๕๐

ถารางพระราชบญญตดงกลาววฒสภาไมเหนชอบดวย ใหนาบทบญญตมาตรา ๑๔๘ วรรคสองมาใชบงคบโดยอนโลม

ในการพจารณารางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ รางพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม และรางพระราชบญญตโอนงบประมาณรายจาย สมาชกสภาผแทนราษฎรจะแปรญตตเพมเตมรายการหรอจานวนในรายการมได แตอาจแปรญตตในทางลดหรอตดทอนรายจายซงมใชรายจายตามขอผกพนอยางใดอยางหนง ดงตอไปน

(๑) เงนสงใชตนเงนก (๒) ดอกเบยเงนก (๓) เงนทกาหนดใหจายตามกฎหมาย ในการพจารณาของสภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอของคณะกรรมาธการ การเสนอ

การแปรญตตหรอการกระทาดวยประการใด ๆ ทมผลใหสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา หรอกรรมาธการมสวนไมวาโดยทางตรงหรอทางออมในการใชงบประมาณรายจาย จะกระทามได

ในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา มจานวนไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา เหนวามการกระทาฝาฝนบทบญญตตามวรรคหกใหเสนอความเหนตอศาลรฐธรรมนญเพอพจารณา และศาลรฐธรรมนญตองพจารณาวนจฉยภายในเจดวนนบแตวนทไดรบความเหนดงกลาว ในกรณทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวามการกระทาฝาฝนบทบญญตตามวรรคหก ใหการเสนอ การแปรญตตหรอการกระทาดงกลาวสนผลไป

รฐตองจดสรรงบประมาณใหเพยงพอกบการบรหารงานโดยอสระของรฐสภา ศาลรฐธรรมนญ ศาลยตธรรม ศาลปกครองและองคกรตามรฐธรรมนญ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๔ -






















ในการพจารณางบประมาณรายจายของรฐสภา ศาล และองคกรตามวรรคแปด หากหนวยงานนนเหนวางบประมาณรายจายทไดรบการจดสรรใหนนไมเพยงพอ ใหสามารถเสนอคาขอแปรญตตตอคณะกรรมาธการไดโดยตรง

มาตรา ๑๖๙ การจายเงนแผนดนจะกระทาไดกเฉพาะทไดอนญาตไวในกฎหมายวา

ดวยงบประมาณรายจาย กฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ กฎหมายเกยวดวยการโอนงบประมาณหรอกฎหมายวาดวยเงนคงคลง เวนแตในกรณจาเปนเรงดวนรฐบาลจะจายไปกอนกได แตตองเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต ในกรณเชนวานตองตงงบประมาณรายจายเพอชดใชเงนคงคลงในพระราชบญญตโอนเงนงบประมาณรายจาย พระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณถดไป ทงน ใหกาหนดแหลงทมาของรายไดเพอชดใชรายจายทไดใชเงนคงคลงจายไปกอนแลวดวย

ในระหวางเวลาทประเทศอยในภาวะสงครามหรอการรบ คณะรฐมนตรมอานาจโอนหรอนารายจายทกาหนดไวสาหรบหนวยราชการหรอรฐวสาหกจใดไปใชในรายการทแตกตางจากทกาหนดไวในพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปไดทนท และใหรายงานรฐสภาทราบโดยไมชกชา

ในกรณทมการโอนหรอนารายจายตามงบประมาณทกาหนดไวในรายการใดไปใชในรายการอนของหนวยราชการหรอรฐวสาหกจ ใหรฐบาลรายงานรฐสภาเพอทราบทกหกเดอน

มาตรา ๑๗๐ เงนรายไดของหนวยงานของรฐใดทไมตองนาสงเปนรายไดแผนดนให

หนวยงานของรฐนนทารายงานการรบและการใชจายเงนดงกลาว เสนอตอคณะรฐมนตรเมอสนปงบประมาณทกป และใหคณะรฐมนตรทารายงานเสนอตอสภาผแทนราษฎรและวฒสภาตอไป

การใชจายเงนรายไดตามวรรคหนงตองอยภายใตกรอบวนยการเงนการคลงตามหมวดนดวย

หมวด ๙

คณะรฐมนตร

มาตรา ๑๗๑ พระมหากษตรยทรงแตงตงนายกรฐมนตรคนหนงและรฐมนตรอนอก

ไมเกนสามสบหาคน ประกอบเปนคณะรฐมนตร มหนาทบรหารราชการแผนดนตามหลกความรบผดชอบรวมกน

นายกรฐมนตรตองเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรซงไดรบแตงตงตามมาตรา ๑๗๒ ใหประธานสภาผแทนราษฎรเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตง

นายกรฐมนตร นายกรฐมนตรจะดารงตาแหนงตดตอกนเกนกวาแปดปมได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๕ -






















มาตรา ๑๗๒ ใหสภาผแทนราษฎรพจารณาใหความเหนชอบบคคลซงสมควรไดรบแตงตงเปนนายกรฐมนตรใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทมการเรยกประชมรฐสภาเปนครงแรกตามมาตรา ๑๒๗

การเสนอชอบคคลซงสมควรไดรบแตงตงเปนนายกรฐมนตรตามวรรคหนง ตองมสมาชกสภาผแทนราษฎรไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรรบรอง

มตของสภาผแทนราษฎรทเหนชอบดวยในการแตงตงบคคลใดใหเปนนายกรฐมนตรตองมคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร การลงมตในกรณเชนวานใหกระทาโดยการลงคะแนนโดยเปดเผย

มาตรา ๑๗๓ ในกรณทพนกาหนดสามสบวนนบแตวนทมการเรยกประชมรฐสภา

เพอใหสมาชกสภาผแทนราษฎรไดมาประชมเปนครงแรกแลว ไมปรากฏวามบคคลใดไดรบคะแนนเสยงเหนชอบใหไดรบแตงตงเปนนายกรฐมนตรตามมาตรา ๑๗๒ วรรคสาม ใหประธานสภาผแทนราษฎรนาความขนกราบบงคมทลภายในสบหาวนนบแตวนทพนกาหนดเวลาดงกลาวเพอทรงมพระบรมราชโองการแตงตงบคคลซงไดรบคะแนนเสยงสงสดเปนนายกรฐมนตร

มาตรา ๑๗๔ รฐมนตรตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน (๑) มสญชาตไทยโดยการเกด (๒) มอายไมตากวาสามสบหาปบรบรณ (๓) สาเรจการศกษาไมตากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา (๔) ไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๐๒ (๑) (๒) (๓) (๔) (๖) (๗) (๘) (๙) (๑๑)

(๑๒) (๑๓) หรอ (๑๔) (๕) ไมเคยตองคาพพากษาใหจาคกโดยไดพนโทษมายงไมถงหาปกอนไดรบแตงตง

เวนแตในความผดอนไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (๖) ไมเปนสมาชกวฒสภา หรอเคยเปนสมาชกวฒสภาซงสมาชกภาพสนสดลง

มาแลวยงไมเกนสองปนบถงวนทไดรบแตงตงเปนรฐมนตร มาตรา ๑๗๕ กอนเขารบหนาท รฐมนตรตองถวายสตยปฏญาณตอพระมหากษตรย

ดวยถอยคา ดงตอไปน “ขาพระพทธเจา ( ชอผปฏญาณ) ขอถวายสตยปฏญาณวา ขาพระพทธเจาจะ

จงรกภกดตอพระมหากษตรย และจะปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต เพอประโยชนของประเทศและประชาชน ทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทกประการ”

มาตรา ๑๗๖ คณะรฐมนตรทจะเขาบรหารราชการแผนดนตองแถลงนโยบายตอ

รฐสภาและชแจงการดาเนนการตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐตามมาตรา ๗๕ โดยไมมการลงมตความไววางใจ ทงน ภายในสบหาวนนบแตวนเขารบหนาท และเมอแถลงนโยบายตอรฐสภาแลวตองจดทาแผนการบรหารราชการแผนดน เพอกาหนดแนวทางการปฏบตราชการแตละปตามมาตรา ๗๖

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๖ -






















กอนแถลงนโยบายตอรฐสภาตามวรรคหนง หากมกรณทสาคญและจาเปนเรงดวนซงหากปลอยใหเนนชาไปจะกระทบตอประโยชนสาคญของแผนดน คณะรฐมนตรทเขารบหนาทจะดาเนนการไปพลางกอนเพยงเทาทจาเปนกได

มาตรา ๑๗๗ รฐมนตรยอมมสทธเขาประชมและแถลงขอเทจจรงหรอแสดงความ

คดเหนในทประชมสภา และในกรณทสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภามมตใหเขาประชมในเรองใด รฐมนตรตองเขารวมประชม และใหนาเอกสทธทบญญตไวในมาตรา ๑๓๐ มาใชบงคบโดยอนโลม

ในการประชมสภาผแทนราษฎร ถารฐมนตรผใดเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรในขณะเดยวกนดวยหามมใหรฐมนตรผนนออกเสยงลงคะแนนในเรองทเกยวกบการดารงตาแหนง การปฏบตหนาทหรอการมสวนไดเสยในเรองนน

มาตรา ๑๗๘ ในการบรหารราชการแผนดน รฐมนตรตองดาเนนการตามบทบญญต

แหงรฐธรรมนญ กฎหมาย และนโยบายทไดแถลงไวตามมาตรา ๑๗๖ และตองรบผดชอบตอสภาผแทนราษฎรในหนาทของตน รวมทงตองรบผดชอบรวมกนตอรฐสภาในนโยบายทวไปของคณะรฐมนตร

มาตรา ๑๗๙ ในกรณทมปญหาสาคญเกยวกบการบรหารราชการแผนดนท

คณะรฐมนตรเหนสมควรจะฟงความคดเหนของสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภา นายกรฐมนตรจะแจงไปยงประธานรฐสภาขอใหมการเปดอภปรายทวไปในทประชมรวมกนของรฐสภากได ในกรณเชนวานรฐสภาจะลงมตในปญหาทอภปรายมได

มาตรา ๑๘๐ รฐมนตรทงคณะพนจากตาแหนง เมอ (๑) ความเปนรฐมนตรของนายกรฐมนตรสนสดลงตามมาตรา ๑๘๒ (๒) อายสภาผแทนราษฎรสนสดลงหรอมการยบสภาผแทนราษฎร (๓) คณะรฐมนตรลาออก ในกรณทความเปนรฐมนตรของนายกรฐมนตรสนสดลงตามมาตรา ๑๘๒ (๑) (๒)

(๓) (๔) (๕) (๗) หรอ (๘) ใหดาเนนการตามมาตรา ๑๗๒ และมาตรา ๑๗๓ โดยอนโลม มาตรา ๑๘๑ คณะรฐมนตรทพนจากตาแหนง ตองอยในตาแหนงเพอปฏบตหนาท

ตอไปจนกวาคณะรฐมนตรทตงขนใหมจะเขารบหนาท แตในกรณพนจากตาแหนงตามมาตรา ๑๘๐ (๒) คณะรฐมนตรและรฐมนตรจะปฏบตหนาทไดเทาทจาเปน ภายใตเงอนไขทกาหนด ดงตอไปน

(๑) ไมกระทาการอนเปนการใชอานาจแตงตงหรอโยกยายขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจา หรอพนกงานของหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอกจการทรฐถอหนใหญ หรอใหบคคลดงกลาวพนจากการปฏบตหนาทหรอพนจากตาแหนง หรอใหผอนมาปฏบตหนาทแทน เวนแตจะไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการการเลอกตงกอน

(๒) ไมกระทาการอนมผลเปนการอนมตใหใชจายงบประมาณสารองจายเพอกรณฉกเฉนหรอจาเปน เวนแตจะไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการการเลอกตงกอน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๗ -






















(๓) ไมกระทาการอนมผลเปนการอนมตงานหรอโครงการ หรอมผลเปนการสรางความผกพนตอคณะรฐมนตรชดตอไป

(๔) ไมใชทรพยากรของรฐหรอบคลากรของรฐเพอกระทาการใดซงจะมผลตอการเลอกตงและไมกระทาการอนเปนการฝาฝนขอหามตามระเบยบทคณะกรรมการการเลอกตงกาหนด

มาตรา ๑๘๒ ความเปนรฐมนตรสนสดลงเฉพาะตว เมอ (๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) ตองคาพพากษาใหจาคก แมคดนนจะยงไมถงทสดหรอมการรอการลงโทษ เวน

แตเปนกรณทคดยงไมถงทสดหรอมการรอการลงโทษในความผดอนไดกระทาโดยประมาท ความผดลหโทษหรอความผดฐานหมนประมาท

(๔) สภาผแทนราษฎรมมตไมไววางใจตามมาตรา ๑๕๘ หรอมาตรา ๑๕๙ (๕) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๗๔ (๖) มพระบรมราชโองการใหพนจากความเปนรฐมนตรตามมาตรา ๑๘๓ (๗) กระทาการอนตองหามตามมาตรา ๒๖๗ มาตรา ๒๖๘ หรอมาตรา ๒๖๙ (๘) วฒสภามมตตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนออกจากตาแหนง นอกจากเหตททาใหความเปนรฐมนตรสนสดลงเฉพาะตวตามวรรคหนงแลว ความ

เปนรฐมนตรของนายกรฐมนตรสนสดลงเมอครบกาหนดเวลาตามมาตรา ๑๗๑ วรรคส ดวย ใหนาบทบญญตมาตรา ๙๑ และมาตรา ๙๒ มาใชบงคบกบการสนสดของความเปน

รฐมนตรตาม (๒) (๓) (๕) หรอ (๗) หรอวรรคสอง โดยใหคณะกรรมการการเลอกตงเปนผสงเรองใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยไดดวย

มาตรา ๑๘๓ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการใหรฐมนตรพนจาก

ความเปนรฐมนตรตามทนายกรฐมนตรถวายคาแนะนา มาตรา ๑๘๔ ในกรณเพอประโยชนในอนทจะรกษาความปลอดภยของประเทศ

ความปลอดภยสาธารณะ ความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศ หรอปองปดภยพบตสาธารณะ พระมหากษตรยจะทรงตราพระราชกาหนดใหใชบงคบดงเชนพระราชบญญตกได

การตราพระราชกาหนดตามวรรคหนง ใหกระทาไดเฉพาะเมอคณะรฐมนตรเหนวาเปนกรณฉกเฉนทมความจาเปนรบดวนอนมอาจจะหลกเลยงได

ในการประชมรฐสภาคราวตอไป ใหคณะรฐมนตรเสนอพระราชกาหนดนนตอรฐสภาเพอพจารณาโดยไมชกชา ถาอยนอกสมยประชมและการรอการเปดสมยประชมสามญจะเปนการชกชาคณะรฐมนตรตองดาเนนการใหมการเรยกประชมรฐสภาสมยวสามญเพอพจารณาอนมตหรอไมอนมตพระราชกาหนดโดยเรว ถาสภาผแทนราษฎรไมอนมต หรอสภาผแทนราษฎรอนมตแตวฒสภาไมอนมตและสภาผแทนราษฎรยนยนการอนมตดวยคะแนนเสยงไมมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร ใหพระราชกาหนดนนตกไป แตทงนไมกระทบกระเทอนกจการทไดเปนไปในระหวางทใชพระราชกาหนดนน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๘ -






















หากพระราชกาหนดตามวรรคหนงมผลเปนการแกไขเพมเตมหรอยกเลกบทบญญตแหงกฎหมายใด และพระราชกาหนดนนตองตกไปตามวรรคสาม ใหบทบญญตแหงกฎหมายทมอยกอนการแกไขเพมเตมหรอยกเลก มผลใชบงคบตอไปนบแตวนทการไมอนมตพระราชกาหนดนนมผล

ถาสภาผแทนราษฎรและวฒสภาอนมตพระราชกาหนดนน หรอถาวฒสภาไมอนมตและสภาผแทนราษฎรยนยนการอนมตดวยคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร ใหพระราชกาหนดนนมผลใชบงคบเปนพระราชบญญตตอไป

การอนมตหรอไมอนมตพระราชกาหนด ใหนายกรฐมนตรประกาศในราชกจจานเบกษา ในกรณไมอนมต ใหมผลตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

การพจารณาพระราชกาหนดของสภาผแทนราษฎรและของวฒสภาในกรณยนยนการอนมตพระราชกาหนด จะตองกระทาในโอกาสแรกทมการประชมสภานน ๆ

มาตรา ๑๘๕ กอนทสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภาจะไดอนมตพระราชกาหนดใด

ตามมาตรา ๑๘๔ วรรคสาม สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาจานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา มสทธเขาชอเสนอความเหนตอประธานแหงสภาทตนเปนสมาชกวาพระราชกาหนดนนไมเปนไปตามมาตรา ๑๘๔ วรรคหนงหรอวรรคสอง และใหประธานแหงสภานนสงความเหนไปยงศาลรฐธรรมนญภายในสามวนนบแตวนทไดรบความเหนเพอวนจฉย เมอศาลรฐธรรมนญวนจฉยแลว ใหศาลรฐธรรมนญแจงคาวนจฉยนนไปยงประธานแหงสภาทสงความเหนนนมา

เม อประธานสภาผ แทนราษฎรหรอประธานว ฒสภาไดรบความเหนของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาตามวรรคหนงแลว ใหรอการพจารณาพระราชกาหนดนนไวกอนจนกวาจะไดรบแจงคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญตามวรรคหนง

ในกรณทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาพระราชกาหนดใดไมเปนไปตามมาตรา ๑๘๔ วรรคหนงหรอวรรคสอง ใหพระราชกาหนดนนไมมผลบงคบมาแตตน

คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญวาพระราชกาหนดใดไมเปนไปตามมาตรา ๑๘๔ วรรคหนงหรอวรรคสอง ตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนตลาการศาลรฐธรรมนญทงหมด

มาตรา ๑๘๖ ในระหวางสมยประชม ถามความจาเปนตองมกฎหมายเกยวดวยภาษ

อากรหรอเงนตราซงจะตองไดรบการพจารณาโดยดวนและลบเพอรกษาประโยชนของแผนดน พระมหากษตรยจะทรงตราพระราชกาหนดใหใชบงคบดงเชนพระราชบญญตกได

พระราชกาหนดทไดตราขนตามวรรคหนง จะตองนาเสนอตอสภาผแทนราษฎรภายในสามวนนบแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา และใหนาบทบญญตมาตรา ๑๘๔ มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๑๘๗ พระมหากษ ต ร ย ท ร ง ไ ว ซ ง พ ระราชอ านาจ ในการตรา

พระราชกฤษฎกาโดยไมขดตอกฎหมาย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๙ -






















มาตรา ๑๘๘ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการประกาศใชและเลกใชกฎอยการศกตามลกษณะและวธการตามกฎหมายวาดวยกฎอยการศก

ในกรณทมความจาเปนตองประกาศใชกฎอยการศกเฉพาะแหงเปนการรบดวน เจาหนาทฝายทหารยอมกระทาไดตามกฎหมายวาดวยกฎอยการศก

มาตรา ๑๘๙ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการประกาศสงครามเมอ

ไดรบความเหนชอบของรฐสภา มตใหความเหนชอบของรฐสภาตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวน

สมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา ในระหวางทอายสภาผแทนราษฎรสนสดลงหรอสภาผแทนราษฎรถกยบ ใหวฒสภา

ทาหนาทรฐสภาในการใหความเหนชอบตามวรรคหนง และการลงมตตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนสมาชกวฒสภาทงหมดเทาทมอย

มาตรา ๑๙๐๑๐ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการทาหนงสอสญญา

สนตภาพ สญญาสงบศก และสญญาอน กบนานาประเทศหรอกบองคการระหวางประเทศ หนงสอสญญาใดมบทเปลยนแปลงอาณาเขตไทย หรอเขตพนทนอกอาณาเขตซง

ประเทศไทยมสทธอธปไตยหรอมเขตอานาจตามหนงสอสญญาหรอตามกฎหมายระหวางประเทศ หรอจะตองออกพระราชบญญตเพอใหการเปนไปตามหนงสอสญญา หรอมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศอยางกวางขวาง หรอมผลผกพนดานการคา การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญ ตองไดรบความเหนชอบของรฐสภา ในการน รฐสภาจะตองพจารณาใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบเรองดงกลาว

กอนการดาเนนการเพอทาหนงสอสญญากบนานาประเทศหรอองคการระหวางประเทศตามวรรคสอง คณะรฐมนตรตองใหขอมลและจดใหมการรบฟงความคดเหนของประชาชน และตองชแจงตอรฐสภาเกยวกบหนงสอสญญานน ในการน ใหคณะรฐมนตรเสนอกรอบการเจรจาตอรฐสภาเพอขอความเหนชอบดวย

เมอลงนามในหนงสอสญญาตามวรรคสองแลว กอนทจะแสดงเจตนาใหมผลผกพน คณะรฐมนตรตองใหประชาชนสามารถเขาถงรายละเอยดของหนงสอสญญานน และในกรณทการปฏบตตามหนงสอสญญาดงกลาวกอใหเกดผลกระทบตอประชาชนหรอผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม คณะรฐมนตรตองดาเนนการแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบนนอยางรวดเรว เหมาะสม และเปนธรรม

ใหมกฎหมายวาดวยการกาหนดประเภท กรอบการเจรจา ขนตอนและวธการจดทาหนงสอสญญาทมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศอยางกวางขวาง หรอมผลผกพนดานการคา การลงทน หรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญ รวมทงการแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญาดงกลาว โดยคานงถงความเปนธรรม

๑๐มาตรา ๑๙๐ แกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พทธศกราช ๒๕๕๔

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๐ -






















ระหวางผทไดประโยชนกบผทไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญานนและประชาชนทวไป

ในกรณทมปญหาตามวรรคสอง ใหเปนอานาจของศาลรฐธรรมนญทจะวนจฉยชขาดโดยใหนาบทบญญตตามมาตรา ๑๕๔ (๑) มาใชบงคบกบการเสนอเรองตอศาลรฐธรรมนญโดยอนโลม

มาตรา ๑๙๑ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการพระราชทานอภย

โทษ มาตรา ๑๙๒ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการถอดถอนฐานนดร

ศกดและเรยกคนเครองราชอสรยาภรณ มาตรา ๑๙๓ พระมหากษตรยทรงแตงตงขาราชการฝายทหารและฝายพลเรอน

ตาแหนงปลดกระทรวง อธบด และเทยบเทา และทรงใหพนจากตาแหนง เวนแตกรณทพนจากตาแหนงเพราะความตาย

มาตรา ๑๙๔ ขาราชการและพนกงานของรฐซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจาและ

มใชขาราชการการเมอง จะเปนขาราชการการเมองหรอผดารงตาแหนงทางการเมองอนมได มาตรา ๑๙๕ บทกฎหมาย พระราชหตถเลขา และพระบรมราชโองการอนเกยวกบ

ราชการแผนดน ตองมรฐมนตรลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ เวนแตทมบญญตไวเปนอยางอนในรฐธรรมนญน

บทกฎหมายททรงลงพระปรมาภไธยแลวหรอถอเสมอนหนงวาไดทรงลงพระปรมาภไธยแลวใหประกาศในราชกจจานเบกษาโดยพลน

มาตรา ๑๙๖ เงนประจาตาแหนงและประโยชนตอบแทนอยางอนขององคมนตร

ประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎร ประธานและรองประธานวฒสภา ผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร สมาชกสภาผแทนราษฎร และสมาชกวฒสภา ใหกาหนดโดยพระราชกฤษฎกาซงตองกาหนดใหจายไดไมกอนวนเขารบหนาท

บาเหนจบานาญหรอประโยชนตอบแทนอยางอนขององคมนตรซงพนจากตาแหนงใหกาหนดโดยพระราชกฤษฎกา

หมวด ๑๐

ศาล


สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๑ -






















มาตรา ๑๙๗ การพจารณาพพากษาอรรถคดเปนอานาจของศาลซงตองดาเนนการ

ใหเปนไปโดยยตธรรม ตามรฐธรรมนญ ตามกฎหมาย และในพระปรมาภไธยพระมหากษตรย ผพพากษาและตลาการมอสระในการพจารณาพพากษาอรรถคดใหเปนไปโดย

ถกตอง รวดเรวและเปนธรรม ตามรฐธรรมนญและกฎหมาย การโยกยายผพพากษาและตลาการโดยไมไดรบความยนยอมจากผพพากษาและ

ตลาการนนจะกระทามได เวนแตเปนการโยกยายตามวาระตามทกฎหมายบญญต เปนการเลอนตาแหนงใหสงขนเปนกรณทอยในระหวางถกดา เนนการทางวนยหรอตกเปนจาเลยในคดอาญา เปนกรณทกระทบกระเทอนตอความยตธรรมในการพจารณาพพากษาคด หรอมเหตสดวสยหรอเหตจาเปนอนอนไมอาจกาวลวงได ทงน ตามทกฎหมายบญญต

ผพพากษาและตลาการจะเปนขาราชการการเมองหรอผดารงตาแหนงทางการเมองมได

มาตรา ๑๙๘ บรรดาศาลทงหลายจะตงขนไดกแตโดยพระราชบญญต การตงศาลขนใหมเพอพจารณาพพากษาคดใดคดหนงหรอคดทมขอหาฐานใดฐาน

หนงโดยเฉพาะแทนศาลทมอยตามกฎหมายสาหรบพจารณาพพากษาคดนน จะกระทามได การบญญตกฎหมายใหมผลเปนการเปลยนแปลงหรอแกไขเพมเตมกฎหมายวาดวย

ธรรมนญศาลหรอวธพจารณาเพอใชแกคดใดคดหนงโดยเฉพาะ จะกระทามได มาตรา ๑๙๙ ในกรณทมปญหาเกยวกบอานาจหนาทระหวางศาลยตธรรม ศาล

ปกครอง ศาลทหาร หรอศาลอน ใหพจารณาวนจฉยชขาดโดยคณะกรรมการคณะหนงซ งประกอบดวยประธานศาลฎกาเปนประธาน ประธานศาลปกครองสงสด ประธานศาลอน และผทรงคณวฒอนอกไมเกนสคนตามทกฎหมายบญญต เปนกรรมการ

หลกเกณฑการเสนอปญหาตามวรรคหนงใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต มาตรา ๒๐๐ พระมหากษตรยทรงแตงตงผพพากษาและตลาการ และทรงใหพน

จากตาแหนง เวนแตกรณทพนจากตาแหนงเพราะความตาย การแตงตงและการใหผพพากษาและตลาการในศาลอนนอกจากศาลรฐธรรมนญ

ศาลยตธรรม ศาลปกครอง และศาลทหาร พนจากตาแหนง ตลอดจนอานาจพพากษาคดและวธพจารณาของศาลดงกลาว ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการจดตงศาลนน

มาตรา ๒๐๑ กอนเขารบหนาท ผพพากษาและตลาการตองถวายสตยปฏญาณตอ

พระมหากษตรยดวยถอยคาดงตอไปน “ขาพระพทธเจา ( ชอผปฏญาณ) ขอถวายสตยปฏญาณวา ขาพระพทธเจาจะ

จงรกภกดตอพระมหากษตรย และจะปฏบตหนาทในพระปรมาภไธยดวยความซอสตยสจรต โดยปราศจากอคตทงปวง เพอใหเกดความยตธรรมแกประชาชน และความสงบสขแหงราชอาณาจกร ทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยและกฎหมายทกประการ”

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๒ -






















มาตรา ๒๐๒ เงนเดอน เงนประจาตาแหนง และประโยชนตอบแทนอนของผ

พพากษาและตลาการ ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต ทงน จะนาระบบบญชเงนเดอนหรอเงนประจาตาแหนงของขาราชการพลเรอนมาใชบงคบมได

ใหนาความในวรรคหนงมาใชบงคบกบกรรมการการเลอกตง ผตรวจการแผนดน กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต และกรรมการตรวจเงนแผนดน ดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๐๓ บคคลจะดารงตาแหนงกรรมการในคณะกรรมการตลาการศาล

ยตธรรม กรรมการในคณะกรรมการตลาการศาลปกครอง หรอกรรมการในคณะกรรมการตลาการของศาลอนตามกฎหมายวาดวยการนน ในเวลาเดยวกนมได ทงน ไมวาจะเปนกรรมการโดยตาแหนงหรอกรรมการผทรงคณวฒ

สวนท ๒

ศาลรฐธรรมนญ

มาตรา ๒๐๔ ศาลรฐธรรมนญประกอบดวยประธานศาลรฐธรรมนญคนหนงและ

ตลาการศาลรฐธรรมนญอนอกแปดคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามคาแนะนาของวฒสภาจากบคคลดงตอไปน

(๑) ผพพากษาในศาลฎกาซงดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาศาลฎกา ซงไดรบเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกาโดยวธลงคะแนนลบ จานวนสามคน

(๒) ตลาการในศาลปกครองสงสดซงไดรบเลอกโดยทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดโดยวธลงคะแนนลบ จานวนสองคน

(๓) ผทรงคณวฒสาขานตศาสตรซงมความรความเชยวชาญทางดานนตศาสตรอยางแทจรงและไดรบเลอกตามมาตรา ๒๐๖ จานวนสองคน

(๔) ผทรงคณวฒสาขารฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร หรอสงคมศาสตรอน ซงมความรความเชยวชาญทางดานการบรหารราชการแผนดนอยางแทจรงและไดรบเลอกตามมาตรา ๒๐๖ จานวนสองคน

ในกรณทไมมผพพากษาในศาลฎกาหรอตลาการในศาลปกครองสงสดไดรบเลอกตาม (๑) หรอ (๒) ใหทประชมใหญศาลฎกาหรอทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด แลวแตกรณเลอกบคคลอนซงมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๐๕ และมความร ความเชยวชาญทางดานนตศาสตรทเหมาะสมจะปฏบตหนาทเปนตลาการศาลรฐธรรมนญใหเปนตลาการศาลรฐธรรมนญตาม (๑) หรอ (๒) แลวแตกรณ

ใหผไดรบเลอกตามวรรคหนง ประชมและเลอกกนเองใหคนหนงเปนประธานศาลรฐธรรมนญ แลวแจงผลใหประธานวฒสภาทราบ

ใหประธานวฒสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงประธานศาลรฐธรรมนญและตลาการศาลรฐธรรมนญ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๓ -






















มาตรา ๒๐๕ ผทรงคณวฒตามมาตรา ๒๐๔ (๓) และ (๔) ตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(๑) มสญชาตไทยโดยการเกด (๒) มอายไมตากวาสสบหาปบรบรณ (๓) เคยเปนรฐมนตร ตลาการพระธรรมนญในศาลทหารสงสด กรรมการการ

เลอกตงผตรวจการแผนดน กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต กรรมการตรวจเงนแผนดนหรอกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต หรอเคยรบราชการในตาแหนงไมตากวารองอยการสงสดอธบดหรอผดารงตาแหนงทางบรหารในหนวยราชการทมอานาจบรหารเทยบเทาอธบด หรอดารงตาแหนงไมตากวาศาสตราจารย หรอเคยเปนทนายความทประกอบวชาชพอยางสมาเสมอและตอเนองไมนอยกวาสามสบปนบถงวนทไดรบการเสนอชอ

(๔) ไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๐๐ หรอมาตรา ๑๐๒ (๑) (๒) (๔) (๕) (๖) (๗) (๑๓) หรอ (๑๔)

(๕) ไมเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ขาราชการการเมอง สมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

(๖) ไมเปนหรอเคยเปนสมาชกหรอผดารงตาแหนงอนของพรรคการเมอง ในระยะสามปกอนดารงตาแหนง

(๗) ไมเปนกรรมการการเลอกตง ผตรวจการแผนดน กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต กรรมการตรวจเงนแผนดน หรอกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

มาตรา ๒๐๖ การสรรหาและการเลอกตลาการศาลรฐธรรมนญตามมาตรา ๒๐๔

(๓) และ (๔) ใหดาเนนการดงตอไปน (๑) ใหมคณะกรรมการสรรหาตลาการศาลรฐธรรมนญคณะหนง ประกอบดวย

ประธานศาลฎกา ประธานศาลปกครองสงสด ประธานสภาผแทนราษฎร ผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร และประธานองคกรอสระตามรฐธรรมนญซงเลอกกนเองใหเหลอหนงคน เปนกรรมการ ทาหนาทสรรหาและคดเลอกผทรงคณวฒตามมาตรา ๒๐๔ (๓) และ (๔) ใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทมเหตทาใหตองมการเลอกบคคลใหดารงตาแหนงดงกลาว แลวใหเสนอรายชอผไดรบเลอกพรอมความยนยอมของผนนตอประธานวฒสภา มตในการคดเลอกดงกลาวตองลงคะแนนโดยเปดเผยและตองมคะแนนไมนอยกวาสองในสามของจานวนกรรมการทงหมดเทาทมอย ในกรณทไมมกรรมการในตาแหนงใด หรอมแตไมสามารถปฏบตหนาทได ถากรรมการทเหลออยนนมจานวนไมนอยกวากงหนงใหคณะกรรมการสรรหาตลาการศาลรฐธรรมนญประกอบดวยกรรมการทเหลออย ทงน ใหนาบทบญญตในมาตรา ๑๑๓ วรรคสองมาใชบงคบโดยอนโลม

(๒) ใหประธานวฒสภาเรยกประชมวฒสภาเพอมมตใหความเหนชอบบคคลผไดรบการคดเลอกตาม (๑) ภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบรายชอ การลงมตใหใชวธลงคะแนนลบ ในกรณทวฒสภาใหความเหนชอบ ใหประธานวฒสภานาความกราบบงคมทลเพอทรงแตงตงตอไป ในกรณท วฒสภาไมเหนชอบในรายชอใด ไมวาทงหมดหรอบางสวน ใหสงรายชอนนกลบไปยงคณะกรรมการสรรหาตลาการศาลรฐธรรมนญพรอมดวยเหตผลเพอใหดาเนนการสรรหาใหม หากคณะกรรมการสรรหาตลาการศาลรฐธรรมนญไมเหนดวยกบวฒสภาและมมตยนยนตามมตเดมดวยคะแนนเอกฉนท ใหสงรายชอนนใหประธานวฒสภานาความกราบบงคมทลเพอทรงแตงตงตอไป แต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๔ -






















ถามตทยนยนตามมตเดมไมเปนเอกฉนท ใหเรมกระบวนการสรรหาใหม ซงตองดาเนนการใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทมเหตใหตองดาเนนการดงกลาว

ในกรณทไมอาจสรรหาผทรงคณวฒตาม (๑) ไดภายในเวลาทกาหนด ไมวาดวยเหตใด ๆ ใหทประชมใหญศาลฎกาแตงตงผพพากษาในศาลฎกาซงดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาศาลฎกาจานวนสามคน และใหทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดแตงตงตลาการในศาลปกครองสงสดจานวนสองคน เปนกรรมการสรรหาเพอดาเนนการตาม (๑) แทน

มาตรา ๒๐๗ ประธานศาลรฐธรรมนญและตลาการศาลรฐธรรมนญตอง (๑) ไมเปนขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจา (๒) ไมเปนพนกงานหรอลกจางของหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวน

ทองถนหรอไมเปนกรรมการหรอทปรกษาของรฐวสาหกจหรอของหนวยงานของรฐ (๓) ไมดารงตาแหนงใดในหางหนสวน บรษท หรอองคการทดาเนนธรกจโดยมงหา

ผลกาไรหรอรายไดมาแบงปนกน หรอเปนลกจางของบคคลใด (๔) ไมประกอบวชาชพอสระอนใด ในกรณททประชมใหญศาลฎกาหรอทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

เลอกบคคลหรอวฒสภาใหความเหนชอบบคคลตาม (๑) (๒) (๓) หรอ (๔) โดยไดรบความยนยอมของบคคลนน ผไดรบเลอกจะเรมปฏบตหนาทไดตอเมอตนไดลาออกจากการเปนบคคลตาม (๑) (๒) หรอ (๓) หรอแสดงหลกฐานใหเปนทเชอไดวาตนไดเลกประกอบวชาชพอสระดงกลาวแลว ซงตองกระทาภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบเลอกหรอไดรบความเหนชอบ แตถาผนนมไดลาออกหรอเลกประกอบวชาชพอสระภายในเวลาทกาหนด ใหถอวาผนนมไดเคยรบเลอกหรอไดรบความเหนชอบใหเปนตลาการศาลรฐธรรมนญ และใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๔ และมาตรา ๒๐๖ แลวแตกรณ มาใชบงคบ

มาตรา ๒๐๘ ประธานศาลรฐธรรมนญและตลาการศาลรฐธรรมนญมวาระการดารง

ตาแหนงเกาปนบแตวนทพระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว ประธานศาลรฐธรรมนญและตลาการศาลรฐธรรมนญซงพนจากตาแหนงตามวาระ

ใหปฏบตหนาทตอไปจนกวาประธานศาลรฐธรรมนญและตลาการศาลรฐธรรมนญซงไดรบแตงตงใหมจะเขารบหนาท

ประธานศาลรฐธรรมนญและตลาการศาลรฐธรรมนญเปนเจาพนกงานในการยตธรรมตามกฎหมาย

มาตรา ๒๐๙ นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาระ ประธานศาลรฐธรรมนญและ

ตลาการศาลรฐธรรมนญพนจากตาแหนง เมอ (๑) ตาย (๒) มอายครบเจดสบปบรบรณ (๓) ลาออก (๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๐๕ (๕) กระทาการอนเปนการฝาฝนมาตรา ๒๐๗

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๕ -






















(๖) วฒสภามมตตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนออกจากตาแหนง (๗) ตองคาพพากษาใหจาคก แมคดนนจะยงไมถงทสดหรอมการรอการลงโทษ เวน

แตเปนกรณทคดยงไมถงทสดหรอมการรอการลงโทษในความผดอนไดกระทาโดยประมาท ความผดลหโทษหรอความผดฐานหมนประมาท

เมอมกรณตามวรรคหนง ใหตลาการศาลรฐธรรมนญทเหลออยปฏบตหนาทตอไปไดภายใตบงคบมาตรา ๒๑๖

มาตรา ๒๑๐ ในกรณทประธานศาลรฐธรรมนญและตลาการศาลรฐธรรมนญพน

จากตาแหนงตามวาระพรอมกนทงหมด ใหเรมดาเนนการตามมาตรา ๒๐๔ และมาตรา ๒๐๖ ภายในสามสบวนนบแตวนทพนจากตาแหนง

ในกรณทประธานศาลรฐธรรมนญหรอตลาการศาลรฐธรรมนญพนจากตาแหนงนอกจากกรณตามวรรคหนง ใหดาเนนการดงตอไปน

(๑) ในกรณทเปนตลาการศาลรฐธรรมนญซงไดรบเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกาใหดาเนนการตามมาตรา ๒๐๔ ใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทพนจากตาแหนง

(๒) ในกรณทเปนตลาการศาลรฐธรรมนญซงไดรบเลอกโดยทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด ใหดาเนนการตามมาตรา ๒๐๔ ใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทพนจากตาแหนง

(๓) ในกรณทเปนตลาการศาลรฐธรรมนญตามมาตรา ๒๐๔ (๓) หรอ (๔) ใหดาเนนการตามมาตรา ๒๐๖ใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทพนจากตาแหนง

ในกรณทตลาการศาลรฐธรรมนญพนจากตาแหนงไมวาทงหมดหรอบางสวนนอกสมยประชมของรฐสภา ใหดาเนนการตามมาตรา ๒๐๖ ภายในสามสบวนนบแตวนเปดสมยประชมของรฐสภา

ในกรณทประธานศาลรฐธรรมนญพนจากตาแหนง ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๔ วรรคสามมาใชบงคบ

มาตรา ๒๑๑ ในการทศาลจะใชบทบญญตแหงกฎหมายบงคบแกคดใด ถาศาลเหน

เองหรอคความโตแยงพรอมดวยเหตผลวาบทบญญตแหงกฎหมายนนตองดวยบทบญญตมาตรา ๖ และยงไมมคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญในสวนทเกยวกบบทบญญตนน ใหศาลสงความเหนเชนวานนตามทางการเพอศาลรฐธรรมนญจะไดพจารณาวนจฉย ในระหวางนนใหศาลดาเนนการพจารณาตอไปไดแตใหรอการพพากษาคดไวชวคราว จนกวาจะมคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ

ในกรณทศาลรฐธรรมนญเหนวาคาโตแยงของคความตามวรรคหนงไมเปนสาระอนควรไดรบการวนจฉย ศาลรฐธรรมนญจะไมรบเรองดงกลาวไวพจารณากได

คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหใชไดในคดทงปวง แตไมกระทบกระเทอนถงคาพพากษาของศาลอนถงทสดแลว

มาตรา ๒๑๒ บคคลซงถกละเมดสทธหรอเสรภาพทรฐธรรมนญนรบรองไวมสทธยน

คารองตอศาลรฐธรรมนญเพอมคาวนจฉยวาบทบญญตแหงกฎหมายขดหรอแยงตอรฐธรรมนญได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๖ -






















การใชสทธตามวรรคหนงตองเปนกรณทไมอาจใชสทธโดยวธการอนไดแลว ทงน ตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

มาตรา ๒๑๓ ในการปฏบตหนาท ศาลรฐธรรมนญมอานาจเรยกเอกสารหรอ

หลกฐานทเกยวของจากบคคลใด หรอเรยกบคคลใดมาใหถอยคา ตลอดจนขอใหพนกงานสอบสวน หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน ดาเนนการใดเพอประโยชนแหงการพจารณาได

ศาลรฐธรรมนญมอานาจแตงตงบคคลหรอคณะบคคลเพอปฏบตหนาทตามทมอบหมาย

มาตรา ๒๑๔ ในกรณทมความขดแยงเกยวกบอานาจหนาทระหวางรฐสภา

คณะรฐมนตรหรอองคกรตามรฐธรรมนญทมใชศาลตงแตสององคกรขนไป ใหประธานรฐสภา นายกรฐมนตร หรอองคกรนน เสนอเรองพรอมความเหนตอศาลรฐธรรมนญเพอพจารณาวนจฉย

มาตรา ๒๑๕ ในกรณทศาลรฐธรรมนญเหนวาเรองใดหรอประเดนใดทไดมการ

เสนอใหศาลรฐธรรมนญพจารณา เปนเรองหรอประเดนทศาลรฐธรรมนญไดเคยพจารณาวนจฉยแลวศาลรฐธรรมนญจะไมรบเรองหรอประเดนดงกลาวไวพจารณากได

มาตรา ๒๑๖ องคคณะของตลาการศาลรฐธรรมนญในการนงพจารณาและในการ

ทาคาวนจฉย ตองประกอบดวยตลาการศาลรฐธรรมนญไมนอยกวาหาคน คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหถอเสยงขางมาก เวนแตจะมบญญตเปนอยางอนในรฐธรรมนญน

ตลาการศาลรฐธรรมนญซงเปนองคคณะทกคนจะตองทาความเหนในการวนจฉยในสวนของตนพรอมแถลงดวยวาจาตอทประชมกอนการลงมต

คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญและความเหนในการวนจฉยของตลาการศาลรฐธรรมนญทกคนใหประกาศในราชกจจานเบกษา

คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญอยางนอยตองประกอบดวยความเปนมาหรอคากลาวหาสรปขอเทจจรงทไดมาจากการพจารณา เหตผลในการวนจฉยในปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย และบทบญญตของรฐธรรมนญและกฎหมายทยกขนอางอง

คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหเปนเดดขาด มผลผกพนรฐสภา คณะรฐมนตร ศาล และองคกรอนของรฐ

วธพจารณาของศาลรฐธรรมนญใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

มาตรา ๒๑๗ ศาลรฐธรรมนญมหนวยธรการของศาลรฐธรรมนญทเปนอสระ โดยม

เลขาธการสานกงานศาลรฐธรรมนญเปนผบงคบบญชาขนตรงตอประธานศาลรฐธรรมนญ การแตงตงเลขาธการสานกงานศาลรฐธรรมนญ ตองมาจากการเสนอของประธาน

ศาลรฐธรรมนญและไดรบความเหนชอบของคณะตลาการศาลรฐธรรมนญตามทกฎหมายบญญต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๗ -






















สานกงานศาลรฐธรรมนญมอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

สวนท ๓

ศาลยตธรรม

มาตรา ๒๑๘ ศาลยตธรรมมอานาจพจารณาพพากษาคดทงปวง เวนแตคดท

รฐธรรมนญนหรอกฎหมายบญญตใหอยในอานาจของศาลอน มาตรา ๒๑๙ ศาลยตธรรมมสามชน คอ ศาลชนตน ศาลอทธรณ และศาลฎกา เวน

แตทมบญญตไวเปนอยางอนในรฐธรรมนญนหรอตามกฎหมายอน ศาลฎกามอานาจพจารณาพพากษาคดทรฐธรรมนญหรอกฎหมายบญญตใหเสนอตอ

ศาลฎกาไดโดยตรง และคดทอทธรณหรอฎกาคาพพากษาหรอคาสงของศาลชนตนหรอศาลอทธรณตามทกฎหมายบญญต เวนแตเปนกรณทศาลฎกาเหนวาขอกฎหมายหรอขอเทจจรงทอทธรณหรอฎกานนจะไมเปนสาระอนควรแกการพจารณา ศาลฎกามอานาจไมรบคดไวพจารณาพพากษาได ทงน ตามระเบยบททประชมใหญศาลฎกากาหนด

ใหศาลฎกามอานาจพจารณาและวนจฉยคดทเกยวกบการเลอกตงและการเพกถอนสทธเลอกตงในการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา และใหศาลอทธรณมอานาจพจารณาและวนจฉยคดทเกยวกบการเลอกตงและการเพกถอนสทธเลอกตงในการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน ทงน วธพจารณาและวนจฉยคดใหเปนไปตามระเบยบททประชมใหญศาลฎกากาหนด โดยตองใชระบบไตสวนและเปนไปโดยรวดเรว

ใหมแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองในศาลฎกา โดยองคคณะผพพากษาประกอบดวยผพพากษาในศาลฎกาซงดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาศาลฎกาหรอผพพากษาอาวโสซงเคยดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาศาลฎกาจานวนเกาคน ซงไดรบเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกาโดยวธลงคะแนนลบ และใหเลอกเปนรายคด

อานาจหนาทของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองและวธพจารณาคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง ใหเปนไปตามทบญญตไวในรฐธรรมนญนและในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง

มาตรา ๒๒๐ การแตงตงและการใหผพพากษาในศาลยตธรรมพนจากตาแหนง ตอง

ไดรบความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมกอน แลวจงนาความกราบบงคมทล การเลอนตาแหนง การเลอนเงนเดอน และการลงโทษผพพากษาในศาลยตธรรม

ตองไดรบความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม ในการนใหคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมแตงตงคณะอนกรรมการขนชนศาลละหนงคณะ เพอเสนอความคดเหนในเรองดงกลาวเพอประกอบการพจารณา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๘ -






















การใหความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมตามวรรคหนงและวรรคสองตองคานงถงความรความสามารถและพฤตกรรมทางจรยธรรมของบคคลดงกลาวดวย เปนสาคญ

มาตรา ๒๒๑ คณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมประกอบดวยบคคลดงตอไปน (๑) ประธานศาลฎกาเปนประธานกรรมการ (๒) กรรมการผทรงคณวฒในแตละชนศาล ไดแก ศาลฎกาหกคน ศาลอทธรณสคน

และศาลชนตนสองคน ซงเปนขาราชการตลาการในแตละชนศาล และไดรบเลอกจากขาราชการตลาการในแตละชนศาล

(๓) กรรมการผทรงคณวฒจานวนสองคน ซงไมเปนขาราชการตลาการ และไดรบเลอกจากวฒสภา

คณสมบต ลกษณะตองหาม และวธการเลอกกรรมการผทรงคณวฒ ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

ในกรณทไมมกรรมการผทรงคณวฒตามวรรคหนง (๓) หรอมแตไมครบสองคน ถาคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมจานวนไมนอยกวาเจดคนเหนวามเรองเรงดวนทตองใหความเหนชอบ ใหคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมจานวนดงกลาวเปนองคประกอบและองคประชมพจารณาเรองเรงดวนนนได

มาตรา ๒๒๒ ศาลยตธรรมมหนวยธรการของศาลยตธรรมทเปนอสระ โดยม

เลขาธการสานกงานศาลยตธรรมเปนผบงคบบญชาขนตรงตอประธานศาลฎกา การแตงตงเลขาธการสานกงานศาลยตธรรม ตองมาจากการเสนอของประธานศาล

ฎกาและไดรบความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมตามทกฎหมายบญญต สานกงานศาลยตธรรมมอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการ

ดาเนนการอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

สวนท ๔ ศาลปกครอง

มาตรา ๒๒๓ ศาลปกครองมอานาจพจารณาพพากษาคดพพาทระหวางหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ องคกรปกครองสวนทองถน หรอองคกรตามรฐธรรมนญ หรอเจาหนาทของรฐกบเอกชน หรอระหวางหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ องคกรปกครองสวนทองถน หรอองคกรตามรฐธรรมนญ หรอเจาหนาทของรฐดวยกน อนเนองมาจากการใชอานาจทางปกครองตามกฎหมาย หรอเนองมาจากการดาเนนกจการทางปกครองของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ องคกรปกครองสวนทองถน หรอองคกรตามรฐธรรมนญ หรอเจาหนาทของรฐ ทงน ตามทกฎหมายบญญต รวมทงมอานาจพจารณาพพากษาเรองทรฐธรรมนญหรอกฎหมายบญญตใหอยในอานาจของศาลปกครอง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๙ -






















อานาจศาลปกครองตามวรรคหนงไมรวมถงการวนจฉยชขาดขององคกรตามรฐธรรมนญซงเปนการใชอานาจโดยตรงตามรฐธรรมนญขององคกรตามรฐธรรมนญนน

ใหมศาลปกครองสงสดและศาลปกครองชนตน และจะมศาลปกครองชนอทธรณดวยกได

มาตรา ๒๒๔ การแตงตงและการใหตลาการในศาลปกครองพนจากตาแหนง ตอง

ไดรบความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลปกครองตามทกฎหมายบญญตกอน แลวจงนาความกราบบงคมทล

ผทรงคณวฒสาขานตศาสตรและผทรงคณวฒในการบรหารราชการแผนดนอาจไดรบแตงตงใหเปนตลาการในศาลปกครองสงสดได การแตงตงใหบคคลดงกลาวเปนตลาการในศาลปกครองสงสดใหแตงตงไมนอยกวาหนงในสามของจานวนตลาการในศาลปกครองสงสดทงหมด และตองไดรบความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลปกครองตามทกฎหมายบญญตและไดรบความเหนชอบจากวฒสภากอน แลวจงนาความกราบบงคมทล

การเลอนตาแหนง การเลอนเงนเดอน และการลงโทษตลาการในศาลปกครอง ตองไดรบความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลปกครองตามทกฎหมายบญญต

ตลาการศาลปกครองในชนศาลใดจะมจานวนเทาใด ใหเปนไปตามทคณะกรรมการตลาการศาลปกครองกาหนด

มาตรา ๒๒๕ การแตงตงตลาการในศาลปกครองใหดารงตาแหนงประธานศาล

ปกครองสงสดนน เมอไดรบความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลปกครองและวฒสภาแลวใหนายกรฐมนตรนาความกราบบงคมทลเพอทรงแตงตงตอไป

มาตรา ๒๒๖ คณะกรรมการตลาการศาลปกครองประกอบดวยบคคล ดงตอไปน (๑) ประธานศาลปกครองสงสดเปนประธานกรรมการ (๒) กรรมการผทรงคณวฒจานวนเกาคนซงเปนตลาการในศาลปกครองและไดรบ

เลอกจากตลาการในศาลปกครองดวยกนเอง (๓) กรรมการผทรงคณวฒซงไดรบเลอกจากวฒสภาสองคน และจากคณะรฐมนตร

อกหนงคน คณสมบต ลกษณะตองหาม และวธการเลอกกรรมการผทรงคณวฒ ใหเปนไปตามท

กฎหมายบญญต ในกรณทไมมกรรมการผทรงคณวฒตามวรรคหนง (๓) หรอมแตไมครบสามคน ถา

คณะกรรมการตลาการศาลปกครองจานวนไมนอยกวาหกคนเหนวาเปนเรองเรงดวนทตองใหความเหนชอบ ใหคณะกรรมการตลาการศาลปกครองจานวนดงกลาวเปนองคประกอบและองคประชมพจารณาเรองเรงดวนนนได

มาตรา ๒๒๗ ศาลปกครองมหนวยธรการของศาลปกครองทเปนอสระ โดยม

เลขาธการสานกงานศาลปกครองเปนผบงคบบญชาขนตรงตอประธานศาลปกครองสงสด

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๐ -






















การแตงตงเลขาธการสานกงานศาลปกครอง ตองมาจากการเสนอของประธานศาลปกครองสงสดและไดรบความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลปกครองตามทกฎหมายบญญต

สานกงานศาลปกครองมอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

สวนท ๕ ศาลทหาร

มาตรา ๒๒๘ ศาลทหารมอานาจพจารณาพพากษาคดอาญาซงผกระทาผดเปนบคคลทอยในอานาจศาลทหารและคดอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

การแตงตงและการใหตลาการศาลทหารพนจากตาแหนง ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

หมวด ๑๑

องคกรตามรฐธรรมนญ

สวนท ๑

องคกรอสระตามรฐธรรมนญ

๑. คณะกรรมการการเลอกตง

มาตรา ๒๒๙ คณะกรรมการการเลอกตง ประกอบดวย ประธานกรรมการคนหนงและกรรมการอนอกสคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามคาแนะนาของวฒสภา จากผซงมความเปนกลางทางการเมองและมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ

ใหประธานวฒสภาลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงประธานกรรมการและกรรมการตามวรรคหนง

มาตรา ๒๓๐ กรรมการการเลอกตงตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม

ดงตอไปน (๑) มอายไมตากวาสสบปบรบรณ (๒) สาเรจการศกษาไมตากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา (๓) มคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๐๕ (๑) (๔) (๕) และ (๖) (๔) ไมเปนตลาการศาลรฐธรรมนญ ผตรวจการแผนดน กรรมการปองกนและ

ปราบปรามการทจรตแหงชาต กรรมการตรวจเงนแผนดน หรอกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๑ -






















ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๗ มาใชบงคบกบกรรมการการเลอกตงดวยโดยอนโลม มาตรา ๒๓๑ การสรรหาและการเลอกประธานกรรมการและกรรมการการเลอกตง

ใหดาเนนการดงน (๑) ใหมคณะกรรมการสรรหากรรมการการเลอกตงจานวนเจดคน ซงประกอบดวย

ประธานศาลฎกา ประธานศาลรฐธรรมนญ ประธานศาลปกครองสงสด ประธานสภาผแทนราษฎร ผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร บคคลซงทประชมใหญศาลฎกาคดเลอกจานวนหนงคน และบคคลซงทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดคดเลอกจานวนหนงคน เปนกรรมการ ทาหนาทสรรหาผมคณสมบตตามมาตรา ๒๓๐ ซงสมควรเปนกรรมการการเลอกตง จานวนสามคน เสนอตอประธานวฒสภา โดยตองเสนอพรอมความยนยอมของผไดรบการเสนอชอนน มตในการสรรหาดงกลาวตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนกรรมการทงหมดเทาทมอย ในกรณทไมมกรรมการในตาแหนงใด หรอมแตไมสามารถปฏบตหนาทได ถากรรมการทเหลออยนนมจานวนไมนอยกวากงหนงใหคณะกรรมการสรรหากรรมการการเลอกตงประกอบดวยกรรมการทเหลออย ทงน ใหนาบทบญญตในมาตรา ๑๑๓ วรรคสอง มาใชบงคบโดยอนโลม

บคคลซงทประชมใหญศาลฎกาและทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดเลอกตามวรรคหนง ตองมใชผพพากษาหรอตลาการ และตองไมเปนกรรมการสรรหาผดารงตาแหนงในองคกรตามรฐธรรมนญอนในขณะเดยวกน

(๒) ใหทประชมใหญศาลฎกาพจารณาสรรหาผมคณสมบตตามมาตรา ๒๓๐ ซงสมควรเปนกรรมการการเลอกตงจานวนสองคน เสนอตอประธานวฒสภา โดยตองเสนอพรอมความยนยอมของผนน

(๓) การสรรหาตาม (๑) และ (๒) ใหกระทาภายในสามสบวนนบแตวนทมเหตททาใหตองมการเลอกบคคลใหดารงตาแหนงดงกลาว ในกรณทมเหตททาใหไมอาจดาเนนการสรรหาไดภายในเวลาทกาหนดหรอไมอาจสรรหาไดครบจานวนภายในเวลาทกาหนดตาม (๑) ใหทประชมใหญศาลฎกาพจารณาสรรหาแทนจนครบจานวนภายในสบหาวนนบแตวนทครบกาหนดตาม (๑)

(๔) ใหประธานวฒสภาเรยกประชมวฒสภาเพอมมตใหความเหนชอบผไดรบการสรรหาตาม (๑) (๒) หรอ (๓) ซงตองกระทาโดยวธลงคะแนนลบ

(๕) ในกรณทวฒสภาใหความเหนชอบใหดาเนนการตาม (๖) แตถาวฒสภาไมเหนชอบในรายชอใด ไมวาทงหมดหรอบางสวน ใหสงรายชอนนกลบไปยงคณะกรรมการสรรหากรรมการการเลอกตงหรอทประชมใหญศาลฎกา แลวแตกรณ เพอใหดาเนนการสรรหาใหม หากคณะกรรมการสรรหากรรมการการเลอกตงหรอทประชมใหญศาลฎกา ไมเหนดวยกบวฒสภา และมมตยนยนตามมตเดมดวยคะแนนเอกฉนทหรอดวยคะแนนไมนอยกวาสองในสามของทประชมใหญศาลฎกา แลวแตกรณใหดาเนนการตอไปตาม (๖) แตถามตทยนยนตามมตเดมไมเปนเอกฉนทหรอไมไดคะแนนตามทกาหนดใหเรมกระบวนการสรรหาใหม ซงตองดาเนนการใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทมเหตใหตองดาเนนการดงกลาว

(๖) ใหผไดรบความเหนชอบตาม (๔) หรอ (๕) ประชมและเลอกกนเองใหคนหนงเปนประธานกรรมการการเลอกตง และแจงผลใหประธานวฒสภาทราบ และใหประธานวฒสภานาความกราบบงคมทลเพอทรงแตงตงตอไป

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๒ -






















มาตรา ๒๓๒ กรรมการการเลอกตงมวาระการดารงตาแหนงเจดปนบแตวนทพระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว

กรรมการการเลอกตงซงพนจากตาแหนงตามวาระ ตองอยในตาแหนงเพอปฏบตหนาทตอไปจนกวากรรมการการเลอกตงซงไดรบแตงตงใหมจะเขารบหนาท

ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๙ (๑) (๒) (๓) (๕) (๖) (๗) และการขาดคณสมบตและมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๓๐ มาใชบงคบกบการพนจากตาแหนงของกรรมการการเลอกตงดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๓๓ สมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา หรอสมาชกของทงสองสภา

รวมกน มจานวนไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา มสทธเขาชอรองขอตอประธานรฐสภาวากรรมการการเลอกตงคนใดคนหนงขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหาม หรอกระทาการอนตองหามตามมาตรา ๒๓๐ และใหประธานรฐสภาสงคารองนนไปยงศาลรฐธรรมนญภายในสามวนนบแตวนทไดรบคารอง เพอใหศาลรฐธรรมนญวนจฉย

เมอศาลรฐธรรมนญมคาวนจฉยแลว ใหศาลรฐธรรมนญแจงคาวนจฉยไปยงประธานรฐสภาและประธานกรรมการการเลอกตง

ใหนาบทบญญตมาตรา ๙๒ มาใชบงคบกบการพนจากตาแหนงของกรรมการการเลอกตงดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๓๔ ในกรณทกรรมการการเลอกตงพนจากตาแหนงตามวาระพรอมกนทง

คณะใหดาเนนการสรรหาตามมาตรา ๒๓๑ ภายในเกาสบวนนบแตวนทพนจากตาแหนง ในกรณทกรรมการการเลอกตงพนจากตาแหนงเพราะเหตอนนอกจากถงคราวออก

ตามวาระใหดาเนนการสรรหาตามมาตรา ๒๓๑ ใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทมเหตดงกลาว และใหผไดรบความเหนชอบอยในตาแหนงเพยงเทาวาระทเหลออยของผซงตนแทน

มาตรา ๒๓๕ คณะกรรมการการเลอกตงเปนผควบคมและดาเนนการจดหรอจดให

มการเลอกตงหรอการสรรหาสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา สมาชกสภาทองถน และผบรหารทองถน แลวแตกรณ รวมทงการออกเสยงประชามต ใหเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม

ประธานกรรมการการเลอกตงเปนผรกษาการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซ งสมาชกวฒสภา พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการออกเสยงประชามต และกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน และเปนนายทะเบยนพรรคการเมอง

ใหมสานกงานคณะกรรมการการเลอกตงเปนหนวยงานท เปนอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๓๖ คณะกรรมการการเลอกตงมอานาจหนาท ดงตอไปน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๓ -






















(๑) ออกประกาศหรอวางระเบยบกาหนดการทงหลายอนจาเปนแกการปฏบตตามกฎหมายตามมาตรา ๒๓๕ วรรคสอง รวมทงวางระเบยบเกยวกบการหาเสยงเลอกตงและการดาเนนการใด ๆ ของพรรคการเมอง ผสมครรบเลอกตง และผมสทธเลอกตง เพอใหเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรมและกาหนดหลกเกณฑการดาเนนการของรฐในการสนบสนนใหการเลอกตงมความเสมอภาค และมโอกาสทดเทยมกนในการหาเสยงเลอกตง

(๒) วางระเบยบเกยวกบขอหามในการปฏบตหนาทของคณะรฐมนตรและรฐมนตรขณะอยในตาแหนงเพอปฏบตหนาทตามมาตรา ๑๘๑ โดยคานงถงการรกษาประโยชนของรฐ และคานงถงความสจรต เทยงธรรม ความเสมอภาค และโอกาสทดเทยมกนในการเลอกตง

(๓) กาหนดมาตรการและการควบคมการบรจาคเงนใหแกพรรคการเมอง การสนบสนนทางการเงนโดยรฐ การใชจายเงนของพรรคการเมองและผสมครรบเลอกตง รวมทงการตรวจสอบบญชทางการเงนของพรรคการเมองโดยเปดเผย และการควบคมการจายเงนหรอรบเงนเพอประโยชนในการลงคะแนนเลอกตง

(๔) มคาสงใหขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน หรอเจาหนาทอนของรฐ ปฏบตการทงหลายอนจาเปนตามกฎหมายตามมาตรา ๒๓๕ วรรคสอง

(๕) สบสวนสอบสวนเพอหาขอเทจจรงและวนจฉยชขาดปญหาหรอขอโตแยงทเกดขนตามกฎหมายตามมาตรา ๒๓๕ วรรคสอง

(๖) สงใหมการเลอกตงใหมหรอออกเสยงประชามตใหมในหนวยเลอกตงใดหนวยเลอกตงหนงหรอทกหนวยเลอกตง เมอมหลกฐานอนควรเชอไดวาการเลอกตงหรอการออกเสยงประชามตในหนวยเลอกตงนน ๆ มไดเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม

(๗) ประกาศผลการเลอกตง ผลการสรรหา และผลการออกเสยงประชามต (๘) สงเสรมและสนบสนนหรอประสานงานกบหนวยราชการ หนวยงานของรฐ

รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน หรอสนบสนนองคการเอกชน ในการใหการศกษาแกประชาชนเกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข และสงเสรมการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน

(๙) ดาเนนการอนตามทกฎหมายบญญต ในการปฏบตหนาท คณะกรรมการการเลอกตงมอานาจเรยกเอกสารหรอหลกฐานท

เกยวของจากบคคลใด หรอเรยกบคคลใดมาใหถอยคา ตลอดจนขอใหพนกงานอยการ พนกงานสอบสวน หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน ดาเนนการเพอประโยชนแหงการปฏบตหนาท การสบสวน สอบสวน หรอวนจฉยชขาด

คณะกรรมการการเลอกตงมอานาจแตงตงบคคล คณะบคคล หรอผแทนองคการเอกชนเพอปฏบตหนาทตามทมอบหมาย

มาตรา ๒๓๗ ผสมครรบเลอกตงผใดกระทาการ กอ หรอสนบสนนใหผอนกระทา

การอนเปนการฝาฝนพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา หรอระเบยบหรอประกาศของคณะกรรมการการเลอกตง ซงมผลทาใหการเลอกตงมไดเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม ใหเพกถอนสทธเลอกตงของบคคลดงกลาวตาม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๔ -






















พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา

ถาการกระทาของบคคลตามวรรคหนง ปรากฏหลกฐานอนควรเชอไดวาหวหนาพรรคการเมองหรอกรรมการบรหารของพรรคการเมองผใด มสวนรเหน หรอปลอยปละละเลย หรอทราบถงการกระทานนแลว มไดยบยงหรอแกไขเพอใหการเลอกตงเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม ใหถอวาพรรคการเมองนนกระทาการเพอใหไดมาซงอานาจในการปกครองประเทศโดยวธการซงมไดเปนไปตามวถทางทบญญตไวในรฐธรรมนญนตามมาตรา ๖๘ และในกรณทศาลรฐธรรมนญมคาสงใหยบพรรคการเมองนน ใหเพกถอนสทธเลอกตงของหวหนาพรรคการเมองและกรรมการบรหารพรรคการเมองดงกลาวมกาหนดเวลาหาปนบแตวนทมคาสงใหยบพรรคการเมอง

มาตรา ๒๓๘ คณะกรรมการการเลอกตงตองดาเนนการสบสวนสอบสวนเพอหา

ขอเทจจรงโดยพลนเมอมกรณใดกรณหนง ดงตอไปน (๑) ผมสทธเลอกตง ผสมครรบเลอกตง หรอพรรคการเมองซงมสมาชกสมครรบ

เลอกตงในเขตเลอกตงใดเขตเลอกตงหนง คดคานวาการเลอกตงในเขตเลอกตงนนเปนไปโดยไมถกตองหรอไมชอบดวยกฎหมาย

(๒) ผเขารบการสรรหา หรอสมาชกขององคกรตามมาตรา ๑๑๔ วรรคหนง คดคานวาการสรรหาสมาชกวฒสภานน เปนไปโดยไมถกตองหรอไมชอบดวยกฎหมาย

(๓ ) ปรากฏหล กฐานอ นควร เช อ ไ ด ว า ก อน ไ ด ร บ เล อก ต งหร อสรรหา สมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา สมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถน ผใดไดกระทาการใด ๆ โดยไมสจรตเพอใหตนเองไดรบเลอกตงหรอสรรหา หรอไดรบเลอกตงหรอสรรหามาโดยไมสจรตโดยผลของการทบคคลหรอพรรคการเมองใดไดกระทาลงไปโดยฝาฝนหลกเกณฑตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง หรอกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

(๔) ปรากฏหลกฐานอนควรเชอไดวาการออกเสยงประชามตมไดเปนไปโดยชอบดวยกฎหมาย หรอผมสทธเลอกตงคดคานวาการออกเสยงประชามตในหนวยเลอกตงใดเปนไปโดยไมถกตองหรอไมชอบดวยกฎหมาย

เมอดาเนนการตามวรรคหนงเสรจแลว คณะกรรมการการเลอกตงตองพจารณาวนจฉยสงการโดยพลน

มาตรา ๒๓๙ ในกรณทคณะกรรมการการเลอกตงวนจฉยใหมการเลอกตงใหมหรอ

เพกถอนสทธเลอกตงกอนการประกาศผลการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา ใหคาวนจฉยของคณะกรรมการการเลอกตงเปนทสด

ในกรณทประกาศผลการเลอกตงแลว ถาคณะกรรมการการเลอกตงเหนวาควรใหมการเลอกตงใหมหรอเพกถอนสทธเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาผใด ใหยนคารองตอศาลฎกาเพอวนจฉย เมอศาลฎกาไดรบคารองของคณะกรรมการการเลอกตงแลว สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาผนนจะปฏบตหนาทตอไปไมได จนกวาศาลฎกาจะมคาสงยกคารอง ในกรณทศาลฎกามคาสงใหมการเลอกตงใหมในเขตเลอกตงใดหรอเพกถอนสทธ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๕ -






















เลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาผใด ใหสมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาในเขตเลอกตงนนสนสดลง

ในกรณทบคคลตามวรรคสองปฏบตหนาทตอไปไมได มใหนบบคคลดงกลาวเขาในจานวนรวมของสมาชกเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภา แลวแตกรณ

ใหนาความในวรรคหนง วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบงคบกบการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถนดวยโดยอนโลม โดยการยนคารองตอศาลตามวรรคสองใหยนตอศาลอทธรณ และใหคาสงของศาลอทธรณเปนทสด

มาตรา ๒๔๐ ในกรณทมการคดคานวาการสรรหาสมาชกวฒสภาผใดเปนไปโดยไม

ถกตองหรอไมชอบดวยกฎหมาย หรอปรากฏหลกฐานอนควรเชอไดวากอนไดรบการสรรหา สมาชกวฒสภาผใดกระทาการตามมาตรา ๒๓๘ ใหคณะกรรมการการเลอกตงดาเนนการสบสวนสอบสวนโดยพลน

เมอคณะกรรมการการเลอกตงไดวนจฉยสงการเปนอยางใดแลว ใหเสนอตอศาลฎกาเพอพจารณาวนจฉยโดยพลน และใหนาความในมาตรา ๒๓๙ วรรคสองและวรรคสาม มาใชบงคบกบการทสมาชกวฒสภาผนนไมอาจปฏบตหนาทตอไปได โดยอนโลม

ในกรณทศาลฎกามคาสงใหเพกถอนการสรรหาหรอเพกถอนสทธเลอกตงสมาชกวฒสภาผใดใหสมาชกภาพของสมาชกวฒสภาผนนสนสดลงนบแตวนทศาลฎกามคาสง และใหดาเนนการสรรหาสมาชกวฒสภาใหมแทนตาแหนงทวาง

ในการดาเนนการตามวรรคหนงหรอวรรคสองประธานกรรมการการเลอกตงจะรวมดาเนนการหรอวนจฉยสงการมได และใหคณะกรรมการการเลอกตงมองคประกอบเทาทมอย

การคดคานและการพจารณาของคณะกรรมการการเลอกตง ใหเปนไปตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา

มาตรา ๒๔๑ ในระหวางทพระราชกฤษฎกาใหมการเลอกตงสมาชกสภาผแทน

ราษฎรหรอสมาชกวฒสภา ประกาศใหมการสรรหาสมาชกวฒสภา หรอประกาศใหมการออกเสยงประชามตมผลใชบงคบ หามมใหจบ คมขง หรอหมายเรยกตวกรรมการการเลอกตงไปทาการสอบสวน เวนแตในกรณทไดรบอนญาตจากคณะกรรมการการเลอกตง หรอในกรณทจบในขณะกระทาความผด

ในกรณทมการจบกรรมการการเลอกตงในขณะกระทาความผด หรอจบ หรอคมขงกรรมการการเลอกตงในกรณอน ใหรายงานไปยงประธานกรรมการการเลอกตงโดยดวน และประธานกรรมการการเลอกตงอาจสงใหปลอยผถกจบได แตถาประธานกรรมการการเลอกตงเปนผถกจบหรอคมขงใหเปนอานาจของคณะกรรมการการเลอกตงเทาทมอยเปนผดาเนนการ

๒. ผตรวจการแผนดน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๖ -






















มาตรา ๒๔๒ ผตรวจการแผนดนมจานวนสามคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามคาแนะนาของวฒสภา จากผซงเปนทยอมรบนบถอของประชาชน มความรอบรและมประสบการณในการบรหารราชการแผนดน วสาหกจ หรอกจกรรมอนเปนประโยชนรวมกนของสาธารณะ และมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ

ใหผไดรบเลอกเปนผตรวจการแผนดนประชมและเลอกกนเองใหคนหนงเปนประธานผตรวจการแผนดนแลวแจงผลใหประธานวฒสภาทราบ

ใหประธานวฒสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงประธานผตรวจการแผนดนและผตรวจการแผนดน

คณสมบตและลกษณะตองหามของผตรวจการแผนดนใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน

ผตรวจการแผนดนมวาระการดารงตาแหนงหกปนบแตวนทพระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว

ใหมสานกงานผตรวจการแผนดนเปนหนวยงานทเปนอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๔๓ การสรรหาและการเลอกผตรวจการแผนดนใหนาบทบญญตมาตรา

๒๐๖ และมาตรา ๒๐๗ มาใชบงคบโดยอนโลม โดยใหมคณะกรรมการสรรหาจานวนเจดคนประกอบดวยประธานศาลฎกา ประธานศาลรฐธรรมนญ ประธานศาลปกครองสงสด ประธานสภาผแทนราษฎร ผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร บคคลซงทประชมใหญศาลฎกาคดเลอกจานวนหนงคน และบคคลซงทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดคดเลอกจานวนหนงคน และใหนาบทบญญตมาตรา ๒๓๑ (๑) วรรคสอง มาใชบงคบดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๔๔ ผตรวจการแผนดนมอานาจหนาท ดงตอไปน (๑) พจารณาและสอบสวนหาขอเทจจรงตามคารองเรยนในกรณ

(ก) การไมปฏบตตามกฎหมาย หรอปฏบตนอกเหนออานาจหนาทตามกฎหมายของขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน

(ข) การปฏบตหรอละเลยไมปฏบตหนาทของขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน ทกอใหเกดความเสยหายแกผรองเรยนหรอประชาชนโดยไมเปนธรรม ไมวาการนนจะชอบหรอไมชอบดวยอานาจหนาทกตาม

(ค) การตรวจสอบการละเลยการปฏบตหนาทหรอการปฏบตหนาทโดยไมชอบดวยกฎหมายขององคกรตามรฐธรรมนญและองคกรในกระบวนการยตธรรม ทงน ไมรวมถงการพจารณาพพากษาอรรถคดของศาล

(ง) กรณอนตามทกฎหมายบญญต (๒) ดาเนนการเกยวกบจรยธรรมของผดารงตาแหนงทางการเมองและเจาหนาทของ

รฐตามมาตรา ๒๗๙ วรรคสาม และมาตรา ๒๘๐

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๗ -






















(๓) ตดตาม ประเมนผล และจดทาขอเสนอแนะในการปฏบตตามรฐธรรมนญ รวมตลอดถงขอพจารณาเพอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญในกรณทเหนวาจาเปน

(๔ ) รายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทพรอมขอสงเกตตอคณะรฐมนตร สภาผแทนราษฎร และวฒสภา ทกป ทงน ใหประกาศรายงานดงกลาวในราชกจจานเบกษาและเปดเผยตอสาธารณะดวย

การใชอานาจหนาทตาม (๑) (ก) (ข) และ (ค) ใหผตรวจการแผนดนดาเนนการเมอมการรองเรยน เวนแตเปนกรณทผตรวจการแผนดนเหนวาการกระทาดงกลาวมผลกระทบตอความเสยหายของประชาชนสวนรวมหรอเพอคมครองประโยชนสาธารณะ ผตรวจการแผนดนอาจพจารณาและสอบสวนโดยไมมการรองเรยนได

มาตรา ๒๔๕ ผตรวจการแผนดนอาจเสนอเรองตอศาลรฐธรรมนญหรอศาล

ปกครองไดเมอเหนวามกรณดงตอไปน (๑) บทบญญตแหงกฎหมายใดมปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญ ใหเสนอ

เรองพรอมดวยความเหนตอศาลรฐธรรมนญ และใหศาลรฐธรรมนญพจารณาวนจฉยโดยไมชกชา ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

(๒) กฎ คาสง หรอการกระทาอนใดของบคคลใดตามมาตรา ๒๔๔ (๑) (ก) มปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ใหเสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลปกครองและใหศาลปกครองพจารณาวนจฉยโดยไมชกชา ทงน ตามพระราชบญญตวาดวยการจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง

๓. คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

มาตรา ๒๔๖ คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ประกอบดวยประธานกรรมการคนหนงและกรรมการอนอกแปดคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามคาแนะนาของวฒสภา

กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตตองเปนผซงมความซอสตยสจรตเปนทประจกษและมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๐๕ โดยเคยเปนรฐมนตร กรรมการการเลอกตง ผตรวจการแผนดน กรรมการสทธมนษยชนแหงชาต หรอกรรมการตรวจเงนแผนดนหรอเคยรบราชการในตาแหนงไมตากวาอธบดหรอผดารงตาแหนงทางบรหารในหนวยราชการทมอานาจบรหารเทยบเทาอธบด หรอดารงตาแหนงไมตากวาศาสตราจารย ผแทนองคการพฒนาเอกชน หรอผประกอบวชาชพทมองคกรวชาชพตามกฎหมายมาเปนเวลาไมนอยกวาสามสบปซงองคการพฒนาเอกชนหรอองคกรวชาชพนนใหการรบรองและเสนอชอเขาสกระบวนการสรรหา

การสรรหาและการเลอกกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๔ วรรคสามและวรรคส มาตรา ๒๐๖ และมาตรา ๒๐๗ มาใชบงคบโดยอนโลม โดยใหมคณะกรรมการสรรหาจานวนหาคนประกอบดวยประธานศาลฎกา ประธานศาลรฐธรรมนญ ประธานศาลปกครองสงสด ประธานสภาผแทนราษฎร และผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๘ -






















ใหประธานวฒสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงประธานกรรมการและกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

ใหมกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตประจาจงหวด โดยคณสมบต กระบวนการสรรหา และอานาจหนาท ใหเปนไปตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

มาตรา ๒๔๗ กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมวาระการดารง

ตาแหนงเกาปนบแตวนทพระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตซงพนจากตาแหนงตามวาระ

ตองปฏบตหนาทตอไปจนกวากรรมการซงไดรบแตงตงใหมจะเขารบหนาท การพนจากตาแหนง การสรรหา และการเลอกกรรมการปองกนและปราบปรามการ

ทจรตแหงชาตแทนตาแหนงทวาง ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๙ และมาตรา ๒๑๐ มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๒๔๘ สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวาหนงในสของจานวน

สมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร หรอประชาชนผมสทธเลอกตงไมนอยกวาสองหมนคน มสทธเขาชอรองขอตอประธานวฒสภาวากรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตผใดกระทาการขาดความเทยงธรรม จงใจฝาฝนรฐธรรมนญหรอกฎหมาย หรอมพฤตการณทเปนการเสอมเสยแกเกยรตศกดของการดารงตาแหนงอยางรายแรง เพอใหวฒสภามมตใหพนจากตาแหนง

มตของวฒสภาใหกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตพนจากตาแหนงตามวรรคหนง ตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภา

มาตรา ๒๔๙ สมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา หรอสมาชกของทงสองสภา

มจานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา มสทธเขาชอรองขอตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองวา กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตผใดรารวยผดปกต กระทาความผดฐานทจรตตอหนาท หรอกระทาความผดตอตาแหนงหนาทราชการ

คารองขอตามวรรคหนงตองระบพฤตการณทกลาวหาวาผดารงตาแหนงดงกลาวกระทาการตามวรรคหนงเปนขอ ๆ ใหชดเจน และใหยนตอประธานวฒสภา เมอประธานวฒสภาไดรบคารองแลว ใหสงคารองดงกลาวไปยงศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองเพอพจารณาพพากษา

กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตผถกกลาวหา จะปฏบตหนาทในระหวางนนมได จนกวาจะมคาพพากษาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองใหยกคารองดงกลาว

ในกรณทกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตไมอาจปฏบตหนาทไดตามวรรคสาม และมกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเหลออยนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทงหมด ใหประธานศาลฎกาและประธาน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๙ -






















ศาลปกครองสงสดรวมกนแตงตงบคคลซงมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามเชนเดยวกบกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ทาหนาทเปนกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเปนการชวคราว โดยใหผทไดรบแตงตงอยในตาแหนงไดจนกวากรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทตนดารงตาแหนงแทนจะปฏบตหนาทได หรอจนกวาจะมคาพพากษาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองวาผนนกระทาความผด

มาตรา ๒๕๐ คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมอานาจ

หนาทดงตอไปน (๑) ไตสวนขอเทจจรงและสรปสานวนพรอมทงทาความเหนเกยวกบการถอดถอน

ออกจากตาแหนงเสนอตอวฒสภาตามมาตรา ๒๗๒ และมาตรา ๒๗๙ วรรคสาม (๒) ไตสวนขอเทจจรงและสรปสานวนพรอมทงทาความเหนเกยวกบการดาเนน

คดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองสงไปยงศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองตามมาตรา ๒๗๕

(๓) ไตสวนและวนจฉยวาเจาหนาทของรฐตงแตผบรหารระดบสงหรอขาราชการซงดารงตาแหนงตงแตผอานวยการกองหรอเทยบเทาขนไปรารวยผดปกต กระทาความผดฐานทจรตตอหนาทหรอกระทาความผดตอตาแหนงหนาทราชการ หรอความผดตอตาแหนงหนาทในการยตธรรม รวมทงดาเนนการกบเจาหนาทของรฐหรอขาราชการในระดบตากวาทรวมกระทาความผดกบผดารงตาแหนงดงกลาวหรอกบผ ดารงตาแหนงทางการเมอง หรอทกระทาความผดในลกษณะทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเหนสมควรดาเนนการดวย ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

(๔) ตรวจสอบความถกตองและความมอยจรง รวมทงความเปลยนแปลงของทรพยสนและหนสนของผดารงตาแหนงตามมาตรา ๒๕๙ และมาตรา ๒๖๔ ตามบญชและเอกสารประกอบทไดยนไว ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตกาหนด

(๕) กากบดแลคณธรรมและจรยธรรมของผดารงตาแหนงทางการเมอง (๖ ) รายงานผลการตรวจสอบและผลการปฏบตหนาทพรอมขอสงเกตตอ

คณะรฐมนตร สภาผแทนราษฎร และวฒสภา ทกป ทงน ใหประกาศรายงานดงกลาวในราชกจจานเบกษาและเปดเผยตอสาธารณะดวย

(๗) ดาเนนการอนตามทกฎหมายบญญต ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๑๓ มาใชบงคบกบการปฏบตหนาทของคณะกรรมการ

ปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตดวยโดยอนโลม ประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตและกรรมการปองกน

และปราบปรามการทจรตแหงชาตเปนเจาพนกงานในการยตธรรมตามกฎหมาย มาตรา ๒๕๑ คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมหนวย

ธรการของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทเปนอสระ โดยมเลขาธการคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเปนผบงคบบญชาขนตรงตอประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๐ -






















การแตงตงเลขาธการคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ตองไดรบความเหนชอบของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตและวฒสภา

ใหมสานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเปนหนวยงานทเปนอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

๔. คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน

มาตรา ๒๕๒ การตรวจเงนแผนดนใหกระทาโดยคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนทเปนอสระและเปนกลาง

คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ประกอบดวย ประธานกรรมการคนหนงและกรรมการอนอกหกคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงจากผมความชานาญและประสบการณดานการตรวจเงนแผนดนการบญช การตรวจสอบภายใน การเงนการคลง และดานอน

การสรรหาและการเลอกกรรมการตรวจเงนแผนดนและผวาการตรวจเงนแผนดน ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๔ วรรคสามและวรรคส มาตรา ๒๐๖ และมาตรา ๒๐๗ มาใชบงคบโดยอนโลม เวนแตองคประกอบของคณะกรรมการสรรหาใหเปนไปตามมาตรา ๒๔๓

ใหประธานวฒสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงประธานกรรมการและกรรมการตรวจเงนแผนดนและผวาการตรวจเงนแผนดน

กรรมการตรวจเงนแผนดนมวาระการดารงตาแหนงหกปนบแตวนทพระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว

คณสมบต ลกษณะตองหาม และการพนจากตาแหนงของกรรมการตรวจเงนแผนดนและผวาการตรวจเงนแผนดน รวมทงอานาจหนาทของคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ผวาการตรวจเงนแผนดน และสานกงานการตรวจเงนแผนดน ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน

การกาหนดคณสมบตและวธการเลอกบคคลซงจะไดรบการแตงตงเปนกรรมการตรวจเงนแผนดนและผวาการตรวจเงนแผนดน จะตองเปนไปเพอใหไดบคคลทมคณสมบตเหมาะสมมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ และเพอใหไดหลกประกนความเปนอสระในการปฏบตหนาทของบคคลดงกลาว

มาตรา ๒๕๓ คณะกรรมการตรวจเงนแผนดนมอานาจหนาทกาหนดหลกเกณฑ

มาตรฐานเกยวกบการตรวจเงนแผนดน ใหคาปรกษา แนะนา และเสนอแนะใหมการแกไขขอบกพรองเกยวกบการตรวจเงนแผนดน และมอานาจแตงตงคณะกรรมการวนยทางการเงนและการคลงทเปนอสระเพอทาหนาทวนจฉยการดาเนนการทเกยวกบวนยทางการเงน การคลง และการงบประมาณ และใหคดทพพาทเกยวกบคาวนจฉยของคณะกรรมการวนยทางการเงนและการคลงในเรองดงกลาวเปนคดทอยในอานาจของศาลปกครอง

ใหผวาการตรวจเงนแผนดนมอานาจหนาทเกยวกบการตรวจเงนแผนดนทเปนอสระและเปนกลาง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๑ -






















มาตรา ๒๕๔ คณะกรรมการตรวจเงนแผนดนมหนวยธรการของคณะกรรมการ

ตรวจเงนแผนดนทเปนอสระ โดยมผวาการตรวจเงนแผนดนเปนผบงคบบญชาขนตรงตอประธานกรรมการตรวจเงนแผนดน

ใหมสานกงานการตรวจเงนแผนดนเปนหนวยงานทเปนอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

สวนท ๒

องคกรอนตามรฐธรรมนญ

๑. องคกรอยการ

มาตรา ๒๕๕ พนกงานอยการมอานาจหนาทตามทบญญตในรฐธรรมนญนและตาม

กฎหมายวาดวยอานาจและหนาทของพนกงานอยการและกฎหมายอน พนกงานอยการมอสระในการพจารณาสงคดและการปฏบตหนาทใหเปนไปโดย

เทยงธรรม การแตงตงและการใหอยการสงสดพนจากตาแหนงตองเปนไปตามมตของ

คณะกรรมการอยการ และไดรบความเหนชอบจากวฒสภา ใหประธานวฒสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงอยการสงสด องคกรอยการมหนวยธรการทเปนอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ

และการดาเนนการอน โดยมอยการสงสดเปนผบงคบบญชา ทงน ตามทกฎหมายบญญต พนกงานอยการตองไมเปนกรรมการในรฐวสาหกจหรอกจการอนของรฐในทานอง

เดยวกนเวนแตจะไดรบอนมตจากคณะกรรมการอยการ ทงตองไมประกอบอาชพหรอวชาชพ หรอกระทากจการใดอนเปนการกระทบกระเทอนถงการปฏบตหนาท หรอเสอมเสยเกยรตศกดแหงตาแหนงหนาทราชการ และตองไมเปนกรรมการ ผจดการ หรอทปรกษากฎหมาย หรอดารงตาแหนงอนใดทมลกษณะงานคลายคลงกนนนในหางหนสวนบรษท

ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๒ มาใชบงคบโดยอนโลม

๒. คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

มาตรา ๒๕๖ คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ประกอบดวย ประธาน

กรรมการคนหนงและกรรมการอนอกหกคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามคาแนะนาของวฒสภา จากผซงมความรหรอประสบการณดานการคมครองสทธเสรภาพของประชาชนเปนทประจกษ ทงน โดยตองคานงถงการมสวนรวมของผแทนจากองคการเอกชนดานสทธมนษยชนดวย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๒ -






















ใหประธานวฒสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงประธานกรรมการและกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

คณสมบต ลกษณะตองหาม การถอดถอน และการกาหนดคาตอบแทนกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

กรรมการสทธมนษยชนแหงชาตมวาระการดารงตาแหนงหกปนบแตวนทพระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว

ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๔ วรรคสาม มาตรา ๒๐๖ มาตรา ๒๐๗ และมาตรา ๒๐๙ (๒) มาใชบงคบโดยอนโลม เวนแตองคประกอบของคณะกรรมการสรรหาใหเปนไปตามมาตรา ๒๔๓

ใหมสานกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตเปนหนวยงานทเปนอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๕๗ คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตมอานาจหนาท ดงตอไปน (๑) ตรวจสอบและรายงานการกระทาหรอการละเลยการกระทา อนเปนการละเมด

สทธมนษยชน หรอไมเปนไปตามพนธกรณระหวางประเทศเกยวกบสทธมนษยชนทประเทศไทยเปนภาคและเสนอมาตรการการแกไขทเหมาะสมตอบคคลหรอหนวยงานทกระทาหรอละเลยการกระทาดงกลาวเพอดาเนนการ ในกรณทปรากฏวาไมมการดาเนนการตามทเสนอ ใหรายงานตอรฐสภาเพอดาเนนการตอไป

(๒) เสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลรฐธรรมนญ ในกรณทเหนชอบตามทมผรองเรยนวาบทบญญตแหงกฎหมายใดกระทบตอสทธมนษยชนและมปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญ ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

(๓) เสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลปกครอง ในกรณทเหนชอบตามทมผรองเรยนวากฎ คาสง หรอการกระทาอนใดในทางปกครองกระทบตอสทธมนษยชนและมปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ทงน ตามพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง

(๔) ฟองคดตอศาลยตธรรมแทนผเสยหาย เมอไดรบการรองขอจากผเสยหายและเปนกรณทเหนสมควรเพอแกไขปญหาการละเมดสทธมนษยชนเปนสวนรวม ทงน ตามทกฎหมายบญญต

(๕) เสนอแนะนโยบายและขอเสนอในการปรบปรงกฎหมาย และกฎ ตอรฐสภาหรอคณะรฐมนตรเพอสงเสรมและคมครองสทธมนษยชน

(๖) สงเสรมการศกษา การวจย และการเผยแพรความรดานสทธมนษยชน (๗) สงเสรมความรวมมอและการประสานงานระหวางหนวยราชการ องคการเอกชน

และองคการอนในดานสทธมนษยชน (๘ ) จดท ารายงานประจ า ป เพ อประเมนสถานการณ ดานสท ธมนษยชน

ภายในประเทศและเสนอตอรฐสภา (๙) อานาจหนาทอนตามทกฎหมายบญญต ในการปฏบตหนาท คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตตองคานงถงผลประโยชน

สวนรวมของชาตและประชาชนประกอบดวย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๓ -






















คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตมอานาจเรยกเอกสารหรอหลกฐานทเกยวของจากบคคลใดหรอเรยกบคคลใดมาใหถอยคา รวมทงมอานาจอนเพอประโยชนในการปฏบตหนาท ทงน ตามทกฎหมายบญญต

๓. สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

มาตรา ๒๕๘ สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตมหนาทใหคาปรกษาและขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตรในปญหาตาง ๆ ทเกยวกบเศรษฐกจและสงคม รวมถงกฎหมายทเกยวของ

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและแผนอนตามทกฎหมายบญญตตองใหสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ใหความเหนกอนพจารณาประกาศใช

องคประกอบ ทมา อานาจหนาท และการดาเนนงานของสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

ใหมสานกงานสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเปนหนวยงานทเปนอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

หมวด ๑๒

การตรวจสอบการใชอานาจรฐ

สวนท ๑

การตรวจสอบทรพยสน

มาตรา ๒๕๙ ผดารงตาแหนงทางการเมองดงตอไปน มหนาทยนบญชแสดงรายการ

ทรพยสนและหนสนของตน คสมรส และบตรทยงไมบรรลนตภาวะตอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ทกครงทเขารบตาแหนงหรอพนจากตาแหนง

(๑) นายกรฐมนตร (๒) รฐมนตร (๓) สมาชกสภาผแทนราษฎร (๔) สมาชกวฒสภา (๕) ขาราชการการเมองอน (๖) ผบรหารทองถนและสมาชกสภาทองถนตามทกฎหมายบญญต บญชตามวรรคหนงใหยนพรอมเอกสารประกอบซงเปนสาเนาหลกฐานทพสจนความ

มอยจรงของทรพยสนและหนสนดงกลาว รวมทงสาเนาแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในรอบปภาษทผานมา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๔ -






















การยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนตามวรรคหนงและวรรคสอง ใหรวมถงทรพยสนของผดารงตาแหนงทางการเมองทมอบหมายใหอยในความครอบครองหรอดแลของบคคลอนไมวาโดยทางตรงหรอทางออมดวย

มาตรา ๒๖๐ บญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนตามมาตรา ๒๕๙ ใหแสดง

รายการทรพยสนและหนสนทมอยจรงในวนทเขารบตาแหนงหรอวนทพนจากตาแหนง แลวแตกรณ และตองยนภายในกาหนดเวลาดงตอไปน

(๑) ในกรณทเปนการเขารบตาแหนง ใหยนภายในสามสบวนนบแตวนเขารบตาแหนง

(๒) ในกรณทเปนการพนจากตาแหนง ใหยนภายในสามสบวนนบแตวนพนจากตาแหนง

(๓) ในกรณทบคคลตามมาตรา ๒๕๙ ซงไดยนบญชไวแลว ตายในระหวางดารงตาแหนงหรอกอนยนบญชหลงจากพนจากตาแหนง ใหทายาทหรอผจดการมรดก ยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนทมอยในวนทผดารงตาแหนงนนตาย ภายในเกาสบวนนบแตวนทผดารงตาแหนงตาย

ผดารงตาแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร ผบรหารทองถน สมาชกสภาทองถน หรอผดารงตาแหนงทางการเมอง ซงพนจากตาแหนง นอกจากตองยนบญชตาม (๒) แลว ใหมหนาทยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนทมอยจรงในวนครบหนงปนบแตวนทพนจากตาแหนงดงกลาวอกครงหนงโดยใหยนภายในสามสบวนนบแตวนทพนจากตาแหนงมาแลวเปนเวลาหนงปดวย

มาตรา ๒๖๑ บญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบของ

นายกรฐมนตร รฐมนตร สมาชกสภาผแทนราษฎร และสมาชกวฒสภา ใหเปดเผยใหสาธารณชนทราบโดยเรวแตตองไมเกนสามสบวนนบแตวนทครบกาหนดตองยนบญชดงกลาว บญชของผดารงตาแหนงอนจะเปดเผยไดตอเมอการเปดเผยดงกลาวจะเปนประโยชนตอการพจารณาพพากษาคดหรอการวนจฉยชขาด และไดรบการรองขอจากศาลหรอผมสวนไดเสยหรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน

ใหประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตจดใหมการประชมคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเพอตรวจสอบความถกตองและความมอยจรงของทรพยสนและหนสนดงกลาวโดยเรว

มาตรา ๒๖๒ ในกรณทมการยนบญชเพราะเหตทผดารงตาแหนงทางการเมองผใด

พนจากตาแหนงหรอตาย ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทาการตรวจสอบความเปลยนแปลงของทรพยสนและหนสนของผดารงตาแหนงนน แลวจดทารายงานผลการตรวจสอบ รายงานดงกลาวใหประกาศในราชกจจานเบกษา

ในกรณทปรากฏวาผดารงตาแหนงตามวรรคหนงผใดมทรพยสนเพมขนผดปกต ใหประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตสงเอกสารทงหมดทมอยพรอมทงรายงานผลการตรวจสอบไปยงอยการสงสดเพอดาเนนคดตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองใหทรพยสนทเพมขนผดปกตนนตกเปนของแผนดนตอไป และใหนาบทบญญตมาตรา ๒๗๒ วรรคหามาใชบงคบโดยอนโลม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๕ -






















มาตรา ๒๖๓ ผดารงตาแหนงทางการเมองผใดจงใจไมยนบญชแสดงรายการ

ทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบตามทกาหนดไวในรฐธรรมนญน หรอจงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบดวยขอความอนเปนเทจ หรอปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหทราบ ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเสนอเรองใหศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองวนจฉยตอไป

ถาศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองวนจฉยวาผดารงตาแหนงทางการเมองผใดกระทาความผดตามวรรคหนง ใหผนนพนจากตาแหนงในวนทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองวนจฉย โดยใหนาบทบญญตมาตรา ๙๒ มาใชบงคบโดยอนโลมและผนนตองหามมใหดารงตาแหนงทางการเมองหรอดารงตาแหนงใดในพรรคการเมองเปนเวลาหาปนบแตวนทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองวนจฉยดวย

มาตรา ๒๖๔ บทบญญตมาตรา ๒๕๙ มาตรา ๒๖๐ มาตรา ๒๖๑ วรรคสอง และ

มาตรา ๒๖๓ วรรคหนง ใหใชบงคบกบเจาหนาทของรฐ ตามทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตกาหนดดวยโดยอนโลม

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตอาจเปดเผยบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบทมการยนไวแกผมสวนไดเสยได ถาเปนประโยชนในการดาเนนคดหรอการวนจฉยการกระทาความผด ตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

สวนท ๒

การกระทาทเปนการขดกนแหงผลประโยชน

มาตรา ๒๖๕ สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตอง (๑) ไมดารงตาแหนงหรอหนาท ใดในหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอ

รฐวสาหกจหรอตาแหนงสมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน หรอขาราชการสวนทองถน (๒) ไมรบหรอแทรกแซงหรอกาวกายการเขารบสมปทานจากรฐ หนวยราชการ

หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอเขาเปนคสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจอนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททรบสมปทานหรอเขาเปนคสญญาในลกษณะดงกลาว ทงน ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม

(๓) ไมรบเงนหรอประโยชนใด ๆ จากหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจเปนพเศษนอกเหนอไปจากทหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ ปฏบตตอบคคลอน ๆ ในธรกจการงานตามปกต

(๔) ไมกระทาการอนเปนการตองหามตามมาตรา ๔๘ บทบญญตมาตรานมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชก

วฒสภารบเบยหวด บาเหนจ บานาญ เงนปพระบรมวงศานวงศ หรอเงนอนใดในลกษณะเดยวกน และมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภารบหรอดารงตาแหนง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๖ -






















กรรมาธการของรฐสภา สภาผแทนราษฎร หรอวฒสภา หรอกรรมการทไดรบแตงตงในการบรหารราชการแผนดน

ใหน าความใน (๒ ) (๓ ) และ (๔ ) มาใ ช บ งคบ กบค สมรสและบตรของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา และบคคลอนซ งม ใชค สมรสและบตรของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภานน ทดาเนนการในลกษณะผถกใช ผรวมดาเนนการ หรอผไดรบมอบหมายจากสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาใหกระทาการตามมาตรานดวย

มาตรา ๒๖๖ สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตองไมใชสถานะหรอ

ตาแหนงการเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาเขาไปกาวกายหรอแทรกแซงเพอประโยชนของตนเอง ของผอน หรอของพรรคการเมอง ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม ในเรองดงตอไปน

(๑) การปฏบตราชการหรอการดาเนนงานในหนาทประจาของขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน

(๒) การบรรจ แตงตง โยกยาย โอน เลอนตาแหนง และเลอนเงนเดอนของขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจาและมใชขาราชการการเมอง พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน หรอ

(๓) การใหขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจาและมใชขาราชการการเมอง พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน พนจากตาแหนง

มาตรา ๒๖๗ ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๖๕ มาใชบงคบกบนายกรฐมนตรและ

รฐมนตรดวย เวนแตเปนการดารงตาแหนงหรอดาเนนการตามบทบญญตแหงกฎหมาย และจะดารงตาแหนงใดในหางหนสวน บรษท หรอองคการทดาเนนธรกจโดยมงหาผลกาไรหรอรายไดมาแบงปนกน หรอเปนลกจางของบคคลใดกมไดดวย

มาตรา ๒๖๘ นายกรฐมนตรและรฐมนตรจะกระทาการใดทบญญตไวในมาตรา

๒๖๖ มได เวนแตเปนการกระทาตามอานาจหนาทในการบรหารราชการตามนโยบายทไดแถลงตอรฐสภาหรอตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๖๙ นายกรฐมนตรและรฐมนตรตองไมเปนหนสวนหรอผถอหนในหาง

หนสวนหรอบรษท หรอไมคงไวซงความเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษทตอไป ทงน ตามจานวนทกฎหมายบญญต ในกรณทนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรผใดประสงคจะไดรบประโยชนจากกรณดงกลาวตอไป ใหนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรผนนแจงใหประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทราบภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแตงตง และใหนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรผนนโอนหนในหางหนสวนหรอบรษทดงกลาวใหนตบคคลซงจดการทรพยสนเพอประโยชนของผอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๗ -






















นายกรฐมนตรและรฐมนตรจะกระทาการใดอนมลกษณะเปนการเขาไปบรหารหรอจดการใด ๆ เกยวกบหนหรอกจการของหางหนสวนหรอบรษทตามวรรคหนง มได

บทบญญตมาตรานใหนามาใชบงคบกบคสมรสและบตรทยงไมบรรลนตภาวะของนายกรฐมนตรและรฐมนตรดวย และใหนาบทบญญตมาตรา ๒๕๙ วรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม

สวนท ๓

การถอดถอนจากตาแหนง

มาตรา ๒๗๐ ผดารงตาแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร สมาชกสภาผแทนราษฎร

สมาชกวฒสภา ประธานศาลฎกา ประธานศาลรฐธรรมนญ ประธานศาลปกครองสงสด หรออยการสงสดผใดมพฤตการณรารวยผดปกต สอไปในทางทจรตตอหนาท สอวากระทาผดตอตาแหนงหนาทราชการ สอวากระทาผดตอตาแหนงหนาทในการยตธรรม สอวาจงใจใชอานาจหนาทขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญหรอกฎหมาย หรอฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมอยางรายแรง วฒสภามอานาจถอดถอนผนนออกจากตาแหนงได

บทบญญตวรรคหนงใหใชบงคบกบผดารงตาแหนงดงตอไปนดวย คอ (๑) ตลาการศาลรฐธรรมนญ กรรมการการเลอกตง ผตรวจการแผนดน และ

กรรมการตรวจเงนแผนดน (๒) ผพพากษาหรอตลาการ พนกงานอยการ หรอผดารงตาแหนงระดบสง ทงน ตาม

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต มาตรา ๒๗๑ สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวาหนงในสของจานวน

สมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร มสทธเขาชอรองขอตอประธานวฒสภาเพอใหวฒสภามมตตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนบคคลตามมาตรา ๒๗๐ ออกจากตาแหนงได คารองขอดงกลาวตองระบพฤตการณทกลาวหาวาผดารงตาแหนงดงกลาวกระทาความผดเปนขอ ๆ ใหชดเจน

สมาชกวฒสภาจานวนไมนอยกวาหนงในสของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภามสทธเขาชอรองขอตอประธานวฒสภาเพอใหวฒสภามมตตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนสมาชกวฒสภาออกจากตาแหนงได

ประชาชนผมสทธเลอกตงจานวนไมนอยกวาสองหมนคนมสทธเขาชอรองขอใหถอดถอนบคคลตามมาตรา ๒๗๐ ออกจากตาแหนงไดตามมาตรา ๑๖๔

มาตรา ๒๗๒ เมอไดรบคารองขอตามมาตรา ๒๗๑ แลว ใหประธานวฒสภาสงเรอง

ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตดาเนนการไตสวนใหแลวเสรจโดยเรว เมอไตสวนเสรจแลว ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทา

รายงานเสนอตอวฒสภา โดยในรายงานดงกลาวตองระบใหชดเจนวาขอกลาวหาตามคารองขอขอใดมมลหรอไม เพยงใด มพยานหลกฐานทควรเชอไดอยางไร พรอมทงระบขอยตวาจะใหดาเนนการอยางไรดวย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๘ -






















ในกรณทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเหนวาขอกลาวหาตามคารองขอขอใดเปนเรองสาคญ จะแยกทารายงานเฉพาะขอนนสงไปใหประธานวฒสภาตามวรรคหนงเพอใหพจารณาไปกอนกได

ถาคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการทงหมดเทาทมอย วาขอกลาวหาใดมมล นบแตวนดงกลาวผดารงตาแหนงทถกกลาวหาจะปฏบตหนาทตอไปมไดจนกวาวฒสภาจะมมต และใหประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตสงรายงานและเอกสารทมอยพรอมทงความเหนไปยงประธานวฒสภาเพอดาเนนการตามมาตรา ๒๗๓ และอยการสงสด เพอดาเนนการฟองคดตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองตอไป แตถาคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเหนวาขอกลาวหาใดไมมมล ใหขอกลาวหาขอนนเปนอนตกไป

ในกรณทอยการสงสดเหนวารายงาน เอกสาร และความเหนทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตสงใหตามวรรคสยงไมสมบรณพอทจะดาเนนคดได ใหอยการสงสดแจงใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทราบเพอดาเนนการตอไป โดยใหระบขอทไมสมบรณนนใหครบถวนในคราวเดยวกน ในกรณน ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตและอยการสงสดตงคณะทางานขนคณะหนง โดยมผแทนจากแตละฝายจานวนเทากน เพอดาเนนการรวบรวมพยานหลกฐานใหสมบรณ แลวสงใหอยการสงสด เพอฟองคดตอไป ในกรณทคณะทางานดงกลาวไมอาจหาขอยตเกยวกบการดาเนนการฟองคดได ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมอานาจดาเนนการฟองคดเองหรอแตงตงทนายความใหฟองคดแทนกได

มาตรา ๒๗๓ เมอไดรบรายงานตามมาตรา ๒๗๒ แลว ใหประธานวฒสภาจดใหม

การประชมวฒสภาเพอพจารณากรณดงกลาวโดยเรว ในกรณทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตสงรายงานใหนอก

สมยประชม ใหประธานวฒสภาแจงใหประธานรฐสภาทราบเพอนาความกราบบงคมทลเพอมพระบรมราชโองการเรยกประชมรฐสภาเปนการประชมสมยวสามญ และใหประธานรฐสภาลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ

มาตรา ๒๗๔ สมาชกวฒสภามอสระในการออกเสยงลงคะแนนซงตองกระทาโดยวธ

ลงคะแนนลบ มตทใหถอดถอนผใดออกจากตาแหนง ใหถอเอาคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภา

ผใดถกถอดถอนออกจากตาแหนงใหผนนพนจากตาแหนงหรอใหออกจากราชการนบแตวนทวฒสภามมตใหถอดถอน และใหตดสทธผนนในการดารงตาแหนงใดในทางการเมองหรอในการรบราชการเปนเวลาหาป

มตของวฒสภาตามมาตรานใหเปนทสด และจะมการรองขอใหถอดถอนบคคลดงกลาวโดยอาศยเหตเดยวกนอกมได แตไมกระทบกระเทอนการพจารณาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง

สวนท ๔

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๙ -






















การดาเนนคดอาญาผดารงตาแหนงทางการเมอง

มาตรา ๒๗๕ ในกรณทนายกรฐมนตร รฐมนตร สมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชก

วฒสภาหรอขาราชการการเมองอน ถกกลาวหาวารารวยผดปกต กระทาความผดตอตาแหนงหนาทราชการตามประมวลกฎหมายอาญา หรอกระทาความผดตอตาแหนงหนาทหรอทจรตตอหนาทตามกฎหมายอนใหศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง มอานาจพจารณาพพากษา

บทบญญตวรรคหนงใหใชบงคบกบกรณทบคคลดงกลาวหรอบคคลอนเปนตวการ ผใช หรอผสนบสนน รวมทงผให ผขอให หรอรบวาจะใหทรพยสนหรอประโยชนอนใดแกบคคลตามวรรคหนง เพอจงใจใหกระทาการ ไมกระทาการ หรอประวงการกระทาอนมชอบดวยหนาทดวย

การยนคารองตอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเพอใหดาเนนการตามมาตรา ๒๕๐ (๒) ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

ในกรณทผถกกลาวหาตามวรรคหนง เปนผดารงตาแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร ประธานสภาผแทนราษฎร หรอประธานวฒสภา ผเสยหายจากการกระทาดงกลาวจะยนคารองตอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเพอใหดาเนนการตามมาตรา ๒๕๐ (๒) หรอจะยนคารองตอทประชมใหญศาลฎกาเพอขอใหตงผไตสวนอสระตามมาตรา ๒๗๖ กไดแตถาผเสยหายไดยนคารองตอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตแลว ผเสยหายจะยนคารองตอทประชมใหญศาลฎกาไดตอเมอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตไมรบดาเนนการไตสวน ดาเนนการลาชาเกนสมควร หรอดาเนนการไตสวนแลวเหนวาไมมมลความผดตามขอกลาวหา

ในกรณทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเหนวามเหตอนควรสงสยวามกรณตามวรรคส และคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมมตใหดาเนนการตามมาตรา ๒๕๐ (๒) ดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการทงหมดเทาทมอยใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตดาเนนการตามมาตรา ๒๕๐ (๒) โดยเรว ในกรณน ผเสยหายจะยนคารองตอทประชมใหญศาลฎกาตามวรรคส มได

ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๗๒ วรรคหนง วรรคส และวรรคหา มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๒๗๖ ในกรณททประชมใหญศาลฎกาเหนควรดาเนนการตามคารองทยน

ตามมาตรา ๒๗๕ วรรคส ใหทประชมใหญศาลฎกาพจารณาแตงตงผไตสวนอสระจากผซงมความเปนกลางทางการเมองและมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ หรอจะสงเรองใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตดาเนนการไตสวนตามมาตรา ๒๕๐ (๒) แทนการแตงตงผไตสวนอสระ กได

คณสมบต อานาจหนาท วธการไตสวน และการดาเนนการอนทจาเปนของผไตสวนอสระใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

เมอผไตสวนอสระไดดาเนนการไตสวนหาขอเทจจรงและสรปสานวนพรอมทาความเหนแลวถาเหนวาขอกลาวหามมล ใหสงรายงานและเอกสารทมอยพรอมทงความเหนไปยง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๐ -






















ประธานวฒสภาเพอดาเนนการตามมาตรา ๒๗๓ และสงสานวนและความเหนไปยงอยการสงสดเพอยนฟองคดตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองตอไป และใหนาบทบญญตมาตรา ๒๗๒ วรรคหามาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๒๗๗ ในการพจารณาคด ใหศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนง

ทางการเมองยดสานวนของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต หรอของผไตสวนอสระ แลวแตกรณ เปนหลกในการพจารณา และอาจไตสวนหาขอเทจจรงและพยานหลกฐานเพมเตมไดตามทเหนสมควร

วธพจารณาคดของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองใหเปนไปตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง และใหนาบทบญญตมาตรา ๒๑๓ มาใชบงคบกบการปฏบตหนาทของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองดวยโดยอนโลม

บทบญญตวาดวยความคมกนของสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตามมาตรา ๑๓๑ มใหนามาใชบงคบกบการพจารณาคดของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง

มาตรา ๒๗๘ การพพากษาคดใหถอเสยงขางมาก โดยผพพากษาซงเปนองคคณะ

ทกคนตองทาความเหนในการวนจฉยคดเปนหนงสอพรอมทงตองแถลงดวยวาจาตอทประชมกอนการลงมต

คาสงและคาพพากษาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองใหเปดเผยและเปนทสด เวนแตเปนกรณตามวรรคสาม

ในกรณทผตองคาพพากษาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองมพยานหลกฐานใหม ซงอาจทาใหขอเทจจรงเปลยนแปลงไปในสาระสาคญ อาจยนอทธรณตอทประชมใหญศาลฎกาภายในสามสบวนนบแตวนทมคาพพากษาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองได

หลกเกณฑการยนอทธรณและการพจารณาวนจฉยของทประชมใหญศาลฎกา ใหเปนไปตามระเบยบททประชมใหญศาลฎกากาหนด

หมวด ๑๓

จรยธรรมของผดารงตาแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐ

มาตรา ๒๗๙ มาตรฐานทางจรยธรรมของผดารงตาแหนงทางการเมอง ขาราชการ

หรอเจาหนาทของรฐแตละประเภท ใหเปนไปตามประมวลจรยธรรมทกาหนดขน มาตรฐานทางจรยธรรมตามวรรคหนง จะตองมกลไกและระบบในการดาเนนงาน

เพอใหการบงคบใชเปนไปอยางมประสทธภาพ รวมทงกาหนดขนตอนการลงโทษตามความรายแรงแหงการกระทา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๑ -






















การฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมตามวรรคหนง ใหถอวาเปนการกระทาผดทางวนย ในกรณทผดารงตาแหนงทางการเมองฝาฝนหรอไมปฏบตตาม ใหผตรวจการแผนดนรายงานตอรฐสภา คณะรฐมนตร หรอสภาทองถนทเกยวของ แลวแตกรณ และหากเปนการกระทาผดรายแรงใหสงเรองใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตพจารณาดาเนนการ โดยใหถอเปนเหตทจะถกถอดถอนจากตาแหนงตามมาตรา ๒๗๐

การพจารณา สรรหา กลนกรอง หรอแตงตงบคคลใด เขาส ตาแหนงทมสวนเกยวของในการใชอานาจรฐ รวมทงการโยกยาย การเลอนตาแหนง การเลอนเงนเดอน และการลงโทษบคคลนนจะตองเปนไปตามระบบคณธรรมและคานงถงพฤตกรรมทางจรยธรรมของบคคลดงกลาวดวย

มาตรา ๒๘๐ เพอประโยชนในการดาเนนการตามหมวดน ใหผตรวจการแผนดนม

อานาจหนาทเสนอแนะหรอใหคาแนะนาในการจดทาหรอปรบปรงประมวลจรยธรรมตามมาตรา ๒๗๙ วรรคหนง และสงเสรมใหผดารงตาแหนงทางการเมอง ขาราชการ และเจาหนาทของรฐ มจตสานกในดานจรยธรรม รวมทงมหนาทรายงานการกระทาทมการฝาฝนประมวลจรยธรรมเพอใหผทรบผดชอบในการบงคบการใหเปนไปตามประมวลจรยธรรมดาเนนการบงคบใหเปนไปตามประมวลจรยธรรมตามมาตรา ๒๗๙ วรรคสาม

ในกรณทการฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมมลกษณะรายแรงหรอมเหตอนควรเชอไดวาการดาเนนการของผรบผดชอบจะไมเปนไปดวยความเปนธรรม ผตรวจการแผนดนจะไตสวนและเปดเผยผลการไตสวนตอสาธารณะกได

หมวด ๑๔

การปกครองสวนทองถน

มาตรา ๒๘๑ ภายใตบงคบมาตรา ๑ รฐจะตองใหความเปนอสระแกองคกร

ปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน และสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดทาบรการสาธารณะ และมสวนรวมในการตดสนใจแกไขปญหาในพนท

ทองถนใดมลกษณะทจะปกครองตนเองได ยอมมสทธจดตงเปนองคกรปกครองสวนทองถน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๘๒ การกากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตองทาเทาทจาเปนและม

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทชดเจนสอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน ทงน ตามทกฎหมายบญญต โดยตองเปนไปเพอการคมครองประโยชนของประชาชนในทองถนหรอประโยชนของประเทศเปนสวนรวม และจะกระทบถงสาระสาคญแหงหลกการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน หรอนอกเหนอจากทกฎหมายบญญตไวมได

ในการกากบดแลตามวรรคหนง ใหมการกาหนดมาตรฐานกลางเพอเปนแนวทางใหองคกรปกครองสวนทองถนเลอกไปปฏบตไดเอง โดยคานงถงความเหมาะสมและความแตกตางใน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๒ -






















ระดบของการพฒนาและประสทธภาพในการบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละรปแบบโดยไมกระทบตอความสามารถในการตดสนใจดาเนนงานตามความตองการขององคกรปกครองสวนทองถนรวมทงจดใหมกลไกการตรวจสอบการดาเนนงานโดยประชาชนเปนหลก

มาตรา ๒๘๓ องคกรปกครองสวนทองถนยอมมอานาจหนาทโดยทวไปในการดแล

และจดทาบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถน และยอมมความเปนอสระในการกาหนดนโยบาย การบรหาร การจดบรการสาธารณะ การบรหารงานบคคล การเงนและการคลง และมอานาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ โดยตองคานงถงความสอดคลองกบการพฒนาของจงหวดและประเทศเปนสวนรวมดวย

องคกรปกครองสวนทองถนยอมไดรบการสงเสรมและสนบสนนใหมความเขมแขงในการบรหารงานไดโดยอสระและตอบสนองตอความตองการของประชาชนในทองถนไดอยางมประสทธภาพ สามารถพฒนาระบบการคลงทองถนใหจดบรการสาธารณะไดโดยครบถวนตามอานาจหนาท จดตงหรอรวมกนจดตงองคการเพอการจดทาบรการสาธารณะตามอานาจหนาท เพอใหเกดความคมคาเปนประโยชน และใหบรการประชาชนอยางทวถง

ใหมกฎหมายกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจ เพอกาหนดการแบงอานาจหนาทและจดสรรรายไดระหวางราชการสวนกลางและราชการสวนภมภาคกบองคกรปกครองสวนทองถนและระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเอง โดยคานงถงการกระจายอานาจเพมขนตามระดบความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ รวมทงกาหนดระบบตรวจสอบและประเมนผล โดยมคณะกรรมการประกอบดวยผแทนหนวยราชการทเกยวของ ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน และผทรงคณวฒ โดยมจานวนเทากน เปนผดาเนนการใหเปนไปตามกฎหมาย

ใหมกฎหมายรายไดทองถน เพอกาหนดอานาจหนาทในการจดเกบภาษและรายไดอนขององคกรปกครองสวนทองถน โดยมหลกเกณฑทเหมาะสมตามลกษณะของภาษแตละชนด การจดสรรทรพยากรในภาครฐ การมรายไดทเพยงพอกบรายจายตามอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ทงน โดยคานงถงระดบขนการพฒนาทางเศรษฐกจของทองถน สถานะทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน และความยงยนทางการคลงของรฐ

ในกรณทมการกาหนดอานาจหนาทและการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถนแลว คณะกรรมการตามวรรคสามจะตองนาเรองดงกลาวมาพจารณาทบทวนใหมทกระยะเวลาไมเกนหาป เพอพจารณาถงความเหมาะสมของการกาหนดอานาจหนาท และการจดสรรรายไดทไดกระทาไปแลว ทงน ตองคานงถงการกระจายอานาจเพมขนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนเปนสาคญ

การดาเนนการตามวรรคหา เมอไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตรและรายงานรฐสภาแลวใหมผลบงคบได

มาตรา ๒๘๔ องคกรปกครองสวนทองถนตองมสภาทองถนและคณะผบรหาร

ทองถนหรอผบรหารทองถน สมาชกสภาทองถนตองมาจากการเลอกตง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๓ -






















คณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถนใหมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน หรอมาจากความเหนชอบของสภาทองถน

การเลอกตงสมาชกสภาทองถนและคณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถนทมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน ใหใชวธออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ

สมาชกสภาทองถน คณะผบรหารทองถน หรอผบรหารทองถน มวาระการดารงตาแหนงคราวละสป

คณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถนจะเปนขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจาพนกงานหรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอของราชการสวนทองถน และจะมผลประโยชนขดกนกบการดารงตาแหนงตามทกฎหมายบญญตมได

คณสมบตของผมสทธเลอกตงและผมสทธสมครรบเลอกตง หลกเกณฑและวธการเลอกตงสมาชกสภาทองถน คณะผบรหารทองถนและผบรหารทองถน ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

ในกรณทคณะผบรหารทองถนตองพนจากตาแหนงทงคณะ หรอผบรหารทองถนพนจากตาแหนงและจาเปนตองมการแตงตงคณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถนเปนการชวคราว มใหนาบทบญญตวรรคสาม และวรรคหก มาใชบงคบ ทงน ตามทกฎหมายบญญต

การจดตงองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษทมโครงสรางการบรหารทแตกตางจากทบญญตไวในมาตราน ใหกระทาไดตามทกฎหมายบญญต แตคณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถนตองมาจากการเลอกตง

ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๖๕ มาตรา ๒๖๖ มาตรา ๒๖๗ และมาตรา ๒๖๘ มาใชบงคบกบสมาชกสภาทองถน คณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถน แลวแตกรณ ดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๘๕ ประชาชนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถนใดเหนวา

สมาชกสภาทองถน คณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถนผใดขององคกรปกครองสวนทองถนนนไมสมควรดารงตาแหนงตอไป ใหมสทธลงคะแนนเสยงถอดถอนสมาชกสภาทองถน คณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถนผนนพนจากตาแหนง ทงน จานวนผมสทธเขาชอ หลกเกณฑและวธการเขาชอ การตรวจสอบรายชอ และการลงคะแนนเสยง ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๘๖ ประชาชนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถนมสทธเขาชอ

รองขอตอประธานสภาทองถนเพอใหสภาทองถนพจารณาออกขอบญญตทองถนได จานวนผมสทธเขาชอ หลกเกณฑและวธการเขาชอ รวมทงการตรวจสอบรายชอ ให

เปนไปตามทกฎหมายบญญต มาตรา ๒๘๗ ประชาชนในทองถนมสทธมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกร

ปกครองสวนทองถน โดยองคกรปกครองสวนทองถนตองจดใหมวธการทใหประชาชนมสวนรวมดงกลาวไดดวย

ในกรณทการกระทาขององคกรปกครองสวนทองถนจะมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในสาระสาคญ องคกรปกครองสวนทองถนตองแจงขอมลรายละเอยดใหประชาชนทราบกอนกระทาการเปนเวลาพอสมควร และในกรณทเหนสมควรหรอไดรบการรองขอ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๔ -






















จากประชาชนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถน ตองจดใหมการรบฟงความคดเหนกอนการกระทานน หรออาจจดใหประชาชนออกเสยงประชามตเพอตดสนใจกได ทงน ตามทกฎหมายบญญต

องคกรปกครองสวนทองถนตองรายงานการดาเนนงานตอประชาชนในเรองการจดทางบประมาณ การใชจาย และผลการดาเนนงานในรอบป เพอใหประชาชนมสวนรวมในการตรวจสอบและกากบการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถน

ในการจดทางบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนตามวรรคสาม ใหนาบทบญญตมาตรา ๑๖๘ วรรคหก มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๒๘๘ การแตงตงและการใหขาราชการและลกจางขององคกรปกครองสวน

ทองถนพนจากตาแหนง ตองเปนไปตามความเหมาะสมและความจาเปนของแตละทองถน โดยการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนตองมมาตรฐานสอดคลองกน และอาจไดรบการพฒนารวมกนหรอสบเปลยนบคลากรระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนได รวมทงตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการขาราชการสวนทองถนซงเปนองคกรกลางบรหารงานบคคลสวนทองถนกอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

ในการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน ตองมองคกรพทกษระบบคณธรรมของขาราชการสวนทองถน เพอสรางระบบคมครองคณธรรมและจรยธรรมในการบรหารงานบคคล ทงน ตามทกฎหมายบญญต

คณะกรรมการขาราชการสวนทองถนตามวรรคหนงจะตองประกอบดวย ผแทนของหนวยราชการทเกยวของ ผแทนขององคกรปกครองสวนทองถน ผแทนขาราชการสวนทองถนและผทรงคณวฒ โดยมจานวนเทากน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

การโยกยาย การเลอนตาแหนง การเลอนเงนเดอน และการลงโทษขาราชการและลกจางขององคกรปกครองสวนทองถน ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๘๙ องคกรปกครองสวนทองถนยอมมอานาจหนาทบารงรกษาศลปะ

จารตประเพณภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน องคกรปกครองสวนทองถนยอมมสทธทจะจดการศกษาอบรม และการฝกอาชพ

ตามความเหมาะสมและความตองการภายในทองถนนน และเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษาอบรมของรฐโดยคานงถงความสอดคลองกบมาตรฐานและระบบการศกษาของชาต

การจดการศกษาอบรมภายในทองถนตามวรรคสอง องคกรปกครองสวนทองถนตองคานงถงการบารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถนดวย

มาตรา ๒๙๐ องคกรปกครองสวนทองถนยอมมอานาจหนาทสงเสรมและรกษา

คณภาพสงแวดลอมตามทกฎหมายบญญต กฎหมายตามวรรคหนงอยางนอยตองมสาระสาคญดงตอไปน (๑) การจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมทอยในเขตพนท

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๕ -






















(๒) การเขาไปมสวนรวมในการบารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทอยนอกเขตพนท เฉพาะในกรณทอาจมผลกระทบตอการดารงชวตของประชาชนในพนทของตน

(๓) การมสวนรวมในการพจารณาเพอรเรมโครงการหรอกจกรรมใดนอกเขตพนทซงอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรอสขภาพอนามยของประชาชนในพนท

(๔) การมสวนรวมของชมชนทองถน

หมวด ๑๕ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ

มาตรา ๒๙๑ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญใหกระทาไดตามหลกเกณฑและวธการดงตอไปน

(๑) ญตตขอแกไขเพมเตมตองมาจากคณะรฐมนตร สมาชกสภาผแทนราษฎรมจานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร หรอจากสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภามจานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา หรอจากประชาชนผมสทธเลอกตงจานวนไมนอยกวาหาหมนคนตามกฎหมายวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย

ญตตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญทมผลเปนการเปลยนแปลงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข หรอเปลยนแปลงรปของรฐ จะเสนอมได

(๒) ญตตขอแกไขเพมเตมตองเสนอเปนรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมและใหรฐสภาพจารณาเปนสามวาระ

(๓) การออกเสยงลงคะแนนในวาระทหนงขนรบหลกการ ใหใชวธเรยกชอและลงคะแนนโดยเปดเผย และตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการแกไขเพมเตมนน ไมนอยกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา

(๔) การพจารณาในวาระทสองขนพจารณาเรยงลาดบมาตรา ตองจดใหมการรบฟงความคดเหนจากประชาชนผมสทธเลอกตงทเขาชอเสนอรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมดวย

การออกเสยงลงคะแนนในวาระทสองขนพจารณาเรยงลาดบมาตรา ใหถอเอาเสยงขางมากเปนประมาณ

(๕) เมอการพจารณาวาระทสองเสรจสนแลว ใหรอไวสบหาวน เมอพนกาหนดนแลวใหรฐสภาพจารณาในวาระทสามตอไป

(๖) การออกเสยงลงคะแนนในวาระทสามขนสดทาย ใหใชวธเรยกชอและลงคะแนนโดยเปดเผย และตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเปนรฐธรรมนญมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา

(๗) เมอการลงมตไดเปนไปตามทกลาวแลว ใหนารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมขนทลเกลาทลกระหมอมถวาย และใหนาบทบญญตมาตรา ๑๕๐ และมาตรา ๑๕๑ มาใชบงคบโดยอนโลม

บทเฉพาะกาล

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๖ -






















มาตรา ๒๙๒ ใหคณะองคมนตรซงดารงตาแหนงอยในวนประกาศใชรฐธรรมนญนเปนคณะองคมนตรตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน

มาตรา ๒๙๓ ใหสภานตบญญตแหงชาตตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

(ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ ทาหนาทรฐสภา สภาผแทนราษฎร และวฒสภาตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญนจนกวาจะมการประชมรฐสภาเปนครงแรกตามมาตรา ๑๒๗

ในระหวางเวลาตามวรรคหนง ถาบทบญญตใดในรฐธรรมนญนหรอกฎหมายอนบญญตใหประธานรฐสภา ประธานสภาผแทนราษฎรหรอประธานวฒสภา เปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการใหประธานสภานตบญญตแหงชาตเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ

ในวาระเรมแรก หากปรากฏวาเมอตองมการประชมรฐสภาเปนครงแรกตามมาตรา ๑๒๗ แลวแตยงไมมวฒสภา ใหสภานตบญญตแหงชาตทาหนาทวฒสภาตอไป เวนแตการพจารณาใหบคคลดารงตาแหนงและการถอดถอนจากตาแหนงตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน จนกวาจะมวฒสภาตามรฐธรรมนญน และกจการใดทสภานตบญญตแหงชาตไดดาเนนการในระหวางเวลาดงกลาว ใหมผลเปนการดาเนนการของวฒสภา และในกรณทบทบญญตใดในรฐธรรมนญนหรอกฎหมายอนบญญตใหประธานวฒสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ ใหประธานสภานตบญญตแหงชาตเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ

มใหนาบทบญญตมาตรา ๙๓ มาตรา ๙๔ มาตรา ๑๐๑ มาตรา ๑๐๒ มาตรา ๑๐๖ มาตรา ๑๐๙ มาตรา ๑๑๑ มาตรา ๑๑๓ มาตรา ๑๑๔ มาตรา ๑๑๕ มาตรา ๑๑๙ มาตรา ๑๒๐ มาตรา ๑๙๗ วรรคส มาตรา ๒๖๑ และบทบญญตแหงกฎหมายใดทหามมใหบคคลดารงตาแหนงทางการเมอง มาใชบงคบกบการดารงตาแหนงของสมาชกสภานตบญญตแหงชาต

ใหนาบทบญญตมาตรา ๑๕๓ มาใชบงคบกบการสนสดของสภานตบญญตแหงชาตดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๙๔ ใหสภารางรฐธรรมนญและคณะกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญตาม

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ สนสดลงในวนประกาศใชรฐธรรมนญน

เพอประโยชนแหงการขจดสวนไดเสย หามมใหกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญลงสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอดารงตาแหนงสมาชกวฒสภาภายในสองป นบแตวนทพนจากตาแหนงตามวรรคหนง

มาตรา ๒๙๕ ใหสภานตบญญตแหงชาตพจารณารางพระราชบญญตประกอบ

รฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา รางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง และรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง ทไดรบจากคณะกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญ ใหแลวเสรจภายในระยะเวลาทกาหนดตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๗ -






















ในกรณทพนกาหนดเวลาตามวรรคหนงแลว แตสภานตบญญตแหงชาตยงพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงกลาวไมแลวเสรจ ใหประธานสภานตบญญตแหงชาตนารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญทคณะกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญจดทาขนทลเกลาทลกระหมอมถวายภายในเจดวนเพอทรงลงพระปรมาภไธย โดยถอเสมอนวาสภานตบญญตแหงชาตไดใหความเหนชอบรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงกลาวแลว

ในระหวางทพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง และพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง ตามวรรคหนง ยงไมมผลใชบงคบใหพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง พ.ศ. ๒๕๔๑ และพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง พ.ศ. ๒๕๔๑ ยงคงใชบงคบตอไปจนกวาพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงกลาวจะมผลใชบงคบ

มาตรา ๒๙๖ ใหดาเนนการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรตามรฐธรรมนญนให

แลวเสรจภายในเกาสบวน และดาเนนการใหไดมาซงสมาชกวฒสภาตามรฐธรรมนญนใหแลวเสรจภายในหนงรอยหาสบวน ทงน นบแตวนทพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตามมาตรา ๒๙๕ มผลใชบงคบ

ในการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรทวไปครงแรกภายหลงวนประกาศใชรฐธรรมนญนผมสทธสมครรบเลอกตงตองเปนสมาชกพรรคการเมองใดพรรคการเมองหนงแตเพยงพรรคเดยวไมนอยกวาสามสบวนนบถงวนเลอกตง สวนระยะเวลาตามมาตรา ๑๐๑ (๔) (ก) ใหใชกาหนดเปนเวลาหนงป และระยะเวลาตามมาตรา ๑๐๑ (๔) (ค) และ (ง) ใหใชกาหนดเปนสองป

ในวาระเรมแรก หามมใหผเคยเปนสมาชกวฒสภาซงไดรบเลอกตงเปนครงแรกตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ดารงตาแหนงเปนสมาชกวฒสภาซงจะมการไดมาเปนครงแรกตามรฐธรรมนญน และมใหนาบทบญญตมาตรา ๑๑๕ (๙) และมาตรา ๑๑๖ วรรคสอง มาใชบงคบกบผเคยเปนสมาชกวฒสภาซงไดรบเลอกตงครงหลงสดตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐

มาตรา ๒๙๗ ในวาระเรมแรก ใหสมาชกวฒสภาทมาจากการสรรหามวาระสามป

นบแตวนเรมตนสมาชกภาพ และมใหนาบทบญญตเกยวกบการหามดารงตาแหนงตดตอกนเกนหนงวาระมาใชบงคบกบบคคลดงกลาวในการสรรหาคราวถดไปหลงจากสนสดสมาชกสภาพ

มาตรา ๒๙๘ ใหคณะรฐมนตรทบรหารราชการแผนดนอยในวนประกาศใช

รฐธรรมนญนคงเปนคณะรฐมนตรตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน และใหพนจากตาแหนงทงคณะเมอคณะรฐมนตรทตงขนใหมตามรฐธรรมนญนเขารบหนาท

ใหคณะมนตรความมนคงแหงชาตตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ พนจากตาแหนงทงคณะพรอมกบคณะรฐมนตรทบรหารราชการแผนดนอยในวนประกาศใชรฐธรรมนญนดวย

มใหนาบทบญญตมาตรา ๑๗๑ วรรคสอง มาตรา ๑๗๒ มาตรา ๑๗๔ และมาตรา ๑๘๒ (๔) (๗) และ (๘) มาใชบงคบกบการดารงตาแหนงนายกรฐมนตรและรฐมนตรทบรหารราชการแผนดนอยในวนประกาศใชรฐธรรมนญน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๘ -






















มาตรา ๒๙๙ ใหผตรวจการแผนดนของรฐสภา ซงดารงตาแหนงอย ในวน

ประกาศใชรฐธรรมนญน เปนผตรวจการแผนดนตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน และใหคงดารงตาแหนงตอไปจนกวาจะสนสดวาระ โดยใหเรมนบวาระตงแตวนทพระมหากษตรยทรงแตงตงและใหผตรวจการแผนดนดงกลาวเลอกกนเองใหคนหนงเปนประธานผตรวจการแผนดนใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทประกาศใชรฐธรรมนญน และใหนาบทบญญตมาตรา ๒๔๒ วรรคสองและวรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม

ใหกรรมการการเลอกตง กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต และสมาชกสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซงดารงตาแหนงอยในวนประกาศใชรฐธรรมนญน คงดารงตาแหนงตอไปจนกวาจะสนสดวาระ โดยใหเรมนบวาระตงแตวนทไดรบแตงตง

ใหกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตซงดารงตาแหนงอยในวนประกาศใชรฐธรรมนญนคงดารงตาแหนงตอไปจนกวาจะมการแตงตงคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน แตถาบคคลดงกลาวไดรบแตงตงใหดารงตาแหนงยงไมเกนหนงปนบถงวนประกาศใชรฐธรรมนญน มใหนาบทบญญตเกยวกบการหามดารงตาแหนงตดตอกนเกนหนงวาระมาใชบงคบกบบคคลนนในการแตงตงกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตขนใหมเปนครงแรกตามรฐธรรมนญน

ใหบคคลตามมาตรานปฏบตหนาทตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญหรอกฎหมายท เกยวของทใชบงคบอยในวนประกาศใชรฐธรรมนญน ตอไป จนกวาจะมการตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญหรอกฎหมายเพอใหเปนไปตามรฐธรรมนญนขนใชบงคบ เวนแตบทบญญตใดขดหรอแยงกบบทบญญตแหงรฐธรรมนญนใหใชบทบญญตแหงรฐธรรมนญนแทน

มาตรา ๓๐๐ ใหคณะตลาการรฐธรรมนญตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

(ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ เปนศาลรฐธรรมนญตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน โดยใหผดารงตาแหนงประธานศาลฎกาเปนประธานศาลรฐธรรมนญ ผดารงตาแหนงประธานศาลปกครองสงสดเปนรองประธานศาลรฐธรรมนญ แตใหผพพากษาในศาลฎกาหรอตลาการในศาลปกครองสงสดทไดรบเลอกตามมาตรา ๓๕ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ คงดารงตาแหนงเปนตลาการศาลรฐธรรมนญตอไปจนกวาจะมการแตงตงตลาการศาลรฐธรรมนญขนใหมตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน ซงตองไมเกนหนงรอยหาสบวนนบแตวนทไดมการแตงตงประธานสภาผแทนราษฎรและผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎรภายหลงจากการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรเปนการทวไปครงแรกตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน

มใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๕ (๓) มาตรา ๒๐๗ (๑) (๒) และมาตรา ๒๐๙ (๕) มาใชบงคบกบการดารงตาแหนงตลาการศาลรฐธรรมนญตามวรรคหนง

ใหบทบญญตมาตรา ๓๕ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ ยงคงมผลใชบงคบตอไปจนกวาจะมการตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญขนใชบงคบ

บรรดาคดหรอการใดทอยในระหวางดาเนนการของคณะตลาการรฐธรรมนญตามวรรคหนงใหศาลรฐธรรมนญตามมาตรานดาเนนการตอไป และเมอมการแตงตงตลาการศาล

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙๙ -






















รฐธรรมนญตามรฐธรรมนญนแลว บรรดาคดหรอการทคางดาเนนการนนใหโอนไปอยในอานาจหนาทของศาลรฐธรรมนญทแตงตงขนใหมนน

ในระหวางทยงมไดมการตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ ใหศาลรฐธรรมนญมอานาจออกขอกาหนดเกยวกบวธพจารณาและการทาคาวนจฉยได แตทงน ตองตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงกลาวใหแลวเสรจภายในหนงป นบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

มาตรา ๓๐๑ ใหดาเนนการสรรหาคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนและผวาการ

ตรวจเงนแผนดนภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนทมการแตงตงประธานสภาผแทนราษฎรและผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร ภายหลงจากการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรเปนการทวไปครงแรกตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน และหากยงไมมประธานศาลรฐธรรมนญทมาจากการสรรหาตามรฐธรรมนญน ใหคณะกรรมการสรรหาประกอบดวยกรรมการเทาทมอย

ในระหวางทยงไมมคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ใหผวาการตรวจเงนแผนดนเปนผใชอานาจหนาทแทนประธานกรรมการตรวจเงนแผนดนและคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน

มาตรา ๓๐๒ ใหพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงตอไปนมผลใชบงคบตอไป

ภายใตเงอนไขทกาหนดไวในมาตราน (๑) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดนของรฐสภา พ.ศ.

๒๕๔๒ โดยใหประธานผตรวจการแผนดนเปนผรกษาการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน (๒) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการ

ทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยใหประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเปนผรกษาการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน

(๓) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยใหประธานกรรมการตรวจเงนแผนดนเปนผรกษาการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน

(๔) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยใหประธานศาลฎกาเปนผรกษาการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน

ใหถอวาการแกไขเพมเตมพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญโดยพระราชบญญตทไดประกาศใชบงคบในระหวางวนทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ มผลใชบงคบ เปนการแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตามรฐธรรมนญน

ใหผรกษาการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตามวรรคหนง ดาเนนการปรบปรงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญเพอใหเปนไปตามทบญญตไวในรฐธรรมนญนภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน ในกรณท ยงไมมผ ดารงตาแหนงท เปนผรกษาการตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงกลาว ระยะเวลาหนงปใหเรมนบตงแตวนทมการแตงตงผดารงตาแหนงนน

ใหสภาผแทนราษฎรพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตามมาตรานใหแลวเสรจภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนทไดรบรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงกลาว

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๐๐ -






















และใหวฒสภาพจารณาใหแลวเสรจภายในเกาสบวนนบแตวนทไดรบรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนน

การลงมตใหแกไขเพมเตมหรอไมใหความเหนชอบรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตามวรรคหนง ตองมคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของจานวนสมาชกของแตละสภา

ใหคณะกรรมการการเลอกตงจดทารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการออกเสยงประชามตเพอใหเปนไปตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน โดยใหนาความในวรรคสาม วรรคสและวรรคหา มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๓๐๓ ในวาระเรมแรก ใหคณะรฐมนตรทเขาบรหารราชการแผนดนภาย

หลงจากการเลอกตงทวไปเปนครงแรกตามรฐธรรมนญน ดาเนนการจดทาหรอปรบปรงกฎหมายในเรองดงตอไปน ใหแลวเสรจภายในเวลาทกาหนด

(๑) กฎหมายทเกยวกบการกาหนดรายละเอยดเพอสงเสรมและคมครองการใชสทธและเสรภาพตามมาตรา ๔๐ มาตรา ๔๔ บทบญญตในสวนท ๗ เสรภาพในการแสดงความคดเหนของบคคลและสอมวลชน สวนท ๘ สทธและเสรภาพในการศกษา สวนท ๙ สทธในการไดรบบรการสาธารณสขและสวสดการจากรฐ สวนท ๑๐ สทธในขอมลขาวสารและการรองเรยน รวมทงกฎหมายวาดวยขอมลสวนบคคลตามมาตรา ๕๖ สวนท ๑๒ สทธชมชน กฎหมายวาดวยการจดตงองคการเพอการคมครองผบรโภคทเปนอสระตามมาตรา ๖๑ วรรคสอง กฎหมายวาดวยสภาพฒนาการเมองตามมาตรา ๗๘ (๗) กฎหมายเพอจดตงองคกรเพอการปฏรปกระบวนการยตธรรมตามมาตรา ๘๑ (๔) กฎหมายวาดวยการจดตงสภาเกษตรกรตามมาตรา ๘๔ (๘) กฎหมายวาดวยการจดตงกองทนพฒนาการเมองภาคพลเมองตามมาตรา ๘๗ (๔) และกฎหมายวาดวยคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตตามมาตรา ๒๕๖ ภายในหนงปนบแตวนทแถลงนโยบายตอรฐสภาตามมาตรา ๑๗๖

(๒) กฎหมายเพอการพฒนาการศกษาของชาตตามมาตรา ๘๐ โดยสงเสรมการศกษาในระบบการศกษานอกโรงเรยน การศกษาตามอธยาศย การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรตลอดชวต วทยาลยชมชนหรอรปแบบอน รวมทงปรบปรงกฎหมายเพอกาหนดหนวยงานรบผดชอบการจดการศกษาทเหมาะสมและสอดคลองกบระบบการศกษาทกระดบของการศกษาขนพนฐาน ภายในหนงปนบแตวนทแถลงนโยบายตอรฐสภาตามมาตรา ๑๗๖

(๓) กฎหมายตามมาตรา ๑๙๐ วรรคหา โดยอยางนอยตองมรายละเอยดเกยวกบขนตอนและวธการดาเนนการจดทาหนงสอสญญาทมการตรวจสอบถวงดลระหวางคณะรฐมนตรและรฐสภามความโปรงใส มประสทธภาพ และใหประชาชนมสวนรวมอยางแทจรง รวมทงรายละเอยดเกยวกบการศกษาวจยทมความเปนอสระซงดาเนนการกอนการเจรจาทาหนงสอสญญา โดยไมมการขดกนระหวางประโยชนของรฐกบผลประโยชนของผศกษาวจยไมวาในชวงเวลาใดของการบงคบใชหนงสอสญญาภายในหนงปนบแตวนทแถลงนโยบายตอรฐสภาตามมาตรา ๑๗๖

(๔) กฎหมายตามมาตรา ๘๖ (๑) และมาตรา ๑๖๗ วรรคสาม ภายในสองปนบแตวนทแถลงนโยบายตอรฐสภาตามมาตรา ๑๗๖

(๕) กฎหมายวาดวยการกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน กฎหมายรายไดทองถน กฎหมายจดตงองคกรปกครองสวนทองถน กฎหมายเกยวกบขาราชการสวนทองถน และกฎหมายอนตามหมวด ๑๔ การปกครองสวนทองถน เพอให

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๐๑ -






















เปนไปตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน ภายในสองปนบแตวนทแถลงนโยบายตอรฐสภาตามมาตรา ๑๗๖ ในการน จะจดทาเปนประมวลกฎหมายทองถนกได

ในกรณทปรากฏวากฎหมายใดทตราขนกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญน มเนอหาสาระเปนไปตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญนแลว ใหถอเปนการยกเวนทจะไมตองดาเนนการตามมาตรานอก

มาตรา ๓๐๔ ใหดาเนนการจดทาประมวลจรยธรรมตามมาตรา ๒๗๙ ใหแลวเสรจ

ภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน มาตรา ๓๐๕ ในวาระเรมแรก มใหนาบทบญญตดงตอไปนมาใชบงคบกบกรณตาง

ๆ ภายใตเงอนไขดงตอไปน (๑) มใหนาบทบญญตมาตรา ๔๗ วรรคสอง มาใชบงคบจนกวาจะมการตรา

กฎหมายตามมาตรา ๔๗ จดตงองคกรเพอทาหนาทจดสรรคลนความถและกากบดแลการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม ซงตองไมเกนหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทแถลงนโยบายตอรฐสภา โดยอยางนอยกฎหมายดงกลาวตองมสาระสาคญใหมคณะกรรมการเฉพาะดาน เปนหนวยยอยภายในองคกรนน แยกตางหากจากกน ทาหนาทกากบการประกอบกจการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน และกากบการประกอบกจการโทรคมนาคม และมรายละเอยดวาดวยการกากบและคมครองการดาเนนกจการ การจดใหมกองทนพฒนาทรพยากรสอสารและสงเสรมใหภาคประชาชนมสวนรวมในการดาเนนการสอมวลชนสาธารณะ แตทงนตองไมกระทบกระเทอนถงการอนญาต สมปทาน หรอสญญาทชอบดวยกฎหมายทไดกระทาขนกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญน จนกวาการอนญาต สมปทาน หรอสญญานนจะสนผล

(๒) ภายใตบงคบมาตรา ๒๙๖ วรรคสาม มใหนาบทบญญตมาตรา ๑๐๒ (๑๐) เฉพาะในสวนทเกยวกบการเคยเปนสมาชกวฒสภา มาตรา ๑๑๕ (๙) และมาตรา ๑๑๖ วรรคสอง มาใชบงคบกบการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการดารงตาแหนงทางการเมองเปนครงแรกตามรฐธรรมนญน

(๓) มใหนาบทบญญตมาตรา ๑๔๑ มาใชบงคบกบการตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตามมาตรา ๒๙๕

(๔) มใหนาบทบญญตมาตรา ๑๖๗ วรรคหนง และวรรคสอง มาตรา ๑๖๘ วรรคเกา มาตรา ๑๖๙ เฉพาะกรณการกาหนดแหลงทมาของรายไดเพอชดใชรายจายทไดใชเงนคงคลงจายไปกอนและมาตรา ๑๗๐ มาใชบงคบภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

(๕) การใดทเกยวกบการจดทาหรอดาเนนการตามหนงสอสญญาทไดดาเนนการไปแลวกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญน ใหเปนอนใชได และมใหนาบทบญญตมาตรา ๑๙๐ วรรคสามมาใชบงคบ แตใหนาบทบญญตมาตรา ๑๙๐ วรรคสาม มาใชบงคบกบการดาเนนการทยงคงคางอยและตองดาเนนการตอไป

(๖) มใหนาบทบญญตมาตรา ๒๐๙ (๒) มาใชบงคบกบคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตซงดารงตาแหนงอยในวนประกาศใชรฐธรรมนญน

(๗) มใหนาบทบญญตมาตรา ๒๕๕ วรรคหา และมาตรา ๒๘๘ วรรคสาม มาใชบงคบภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๐๒ -






















มาตรา ๓๐๖ ในวาระเรมแรก ใหผพพากษาในศาลฎกาทเคยดารงตาแหนงไมตา

กวาผพพากษาศาลฎกาซงมอายครบหกสบปบรบรณในปงบประมาณ ๒๕๕๐ สามารถปฏบตหนาทผพพากษาอาวโสในศาลฎกาตามมาตรา ๒๑๙ ได ทงน จนกวาจะมการปรบปรงกฎหมายเกยวกบการกาหนดหลกเกณฑการปฏบตหนาทของผพพากษาอาวโส

ภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญนใหตรากฎหมายกาหนดหลกเกณฑใหผพพากษาศาลยตธรรมดารงตาแหนงไดจนถงอายครบเจดสบป และผพพากษาศาลยตธรรมซงมอายครบหกสบปบรบรณขนไปในปงบประมาณใดซงไดปฏบตหนาทมาแลวไมนอยกวายสบปและผานการประเมนสมรรถภาพในการปฏบตหนาท สามารถขอไปดารงตาแหนงผพพากษาอาวโสในศาลซงไมสงกวาขณะดารงตาแหนงได

กฎหมายทจะตราขนตามวรรคหนงและวรรคสอง จะตองมบทบญญตใหผทจะมอายครบหกสบปบรบรณขนไปในปงบประมาณใดในระยะสบปแรกนบแตวนทกฎหมายดงกลาวมผลใชบงคบทยอยพนจากตาแหนงทดารงอยเปนลาดบในแตละปตอเนองกนไปและสามารถขอไปดารงตาแหนงผพพากษาอาวโสตอไปได

ใหนาบทบญญตในวรรคสอง และวรรคสาม ไปใชกบพนกงานอยการดวย โดยอนโลม

มาตรา ๓๐๗ ใหกรรมการตลาการศาลยตธรรมผทรงคณวฒซงดารงตาแหนงอยใน

วนประกาศใชรฐธรรมนญน คงดารงตาแหนงเปนกรรมการตลาการศาลยตธรรมตอไป เวนแตกรรมการผทรงคณวฒทอายครบหกสบปบรบรณในปงบประมาณ ๒๕๕๐ และกรรมการผทรงคณวฒในชนศาลใดทยายไปจากชนศาลนน ทงน ไมเกนหนงรอยแปดสบวนนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

มาตรา ๓๐๘ ใหคณะรฐมนตรทบรหารราชการแผนดนอยในวนประกาศใช

รฐธรรมนญนแตงตงคณะกรรมการปฏรปกฎหมายทมการดาเนนการทเปนอสระภายในเกาสบวนนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน โดยใหคณะกรรมการดงกลาวมหนาทศกษาและเสนอแนะการจดทากฎหมายทจาเปนตองตราขนเพออนวตการตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ และใหคณะกรรมการดงกลาวจดทากฎหมายเพอจดตงองคกรเพอการปฏรปกฎหมาย ตามมาตรา ๘๑ (๓) ใหแลวเสรจภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน โดยในกฎหมายดงกลาวอยางนอยตองมบทบญญตกาหนดใหมหนาทสนบสนนการดาเนนการรางกฎหมายของประชาชนผมสทธเลอกตงดวย

การดาเนนการตามวรรคหนง ไมเปนการตดอานาจหนาทของหนวยงานอนทมหนาทตองจดทากฎหมายในความรบผดชอบ

มาตรา ๓๐๙ บรรดาการใด ๆ ทไดรบรองไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

(ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ วาเปนการชอบดวยกฎหมายและรฐธรรมนญ รวมทงการกระทาทเกยวเนองกบกรณดงกลาวไมวากอนหรอหลงวนประกาศใชรฐธรรมนญน ใหถอวาการนนและการกระทานนชอบดวยรฐธรรมนญน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๐๓ -






















ผรบสนองพระบรมราชโองการ

มชย ฤชพนธ ประธานสภานตบญญตแหงชาต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๐๔ -






















รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๔๑๑

มาตรา ๖ ภายใตบงคบมาตรา ๗ ในวาระเรมแรก มใหนาบทบญญตมาตรา ๙๓

มาตรา ๙๔ มาตรา ๙๕ มาตรา ๙๖ มาตรา ๙๗ มาตรา ๙๘ มาตรา ๑๐๑ (๕) และมาตรา ๑๐๙ (๒) ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ซงแกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญน มาใชบงคบกบการเลอกตงสมา ชกสภาผ แทนราษฎรจนกว าจะถ ง วนทพระราชกฤษฎกา กาหนดใหม การ เลอก ต งสมาชกสภาผแทนราษฎรเปนการทวไปครงแรกภายหลงประกาศใชรฐธรรมนญน มผลใชบงคบ

ในระหวางทยงมใหนาบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ซงแกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญนมาใชบงคบตามวรรคหนง ใหบทบญญตของมาตราดงกลาวกอนการแกไขเพม เ ตมโดยรฐธรรมนญน และพระราชบญญ ตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภาทตราขนเพอใหเปนไปตามบทบญญตนน ยงคงนามาใชบงคบตอไป

มาตรา ๗ ใหรฐสภาดาเนนการพจารณาและใหความเหนชอบการแกไขเพมเตมพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภาเพอใหเปนไปตามรฐธรรมนญนใหแลวเสรจ ภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

ในกรณทยงไมสามารถดาเนนการตามวรรคหนงใหแลวเสรจ และตองมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรเปนการทวไป ใหคณะกรรมการการเลอกตงมอานาจประกาศกาหนดหลกเกณฑและวธการในการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรใหสอดคลองกบรฐธรรมนญน เพอใชบงคบกบการเลอกตงนน และใหขอกาหนดตามประกาศของคณะกรรมการการเลอกตงใชบงคบแทนบทบญญตแหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภาในสวนทขดหรอแยงกบรฐธรรมนญน

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตมฉบบน คอ โดยทเปนการสมควรแกไขเพมเตมบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย เพอใหการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรเปนไปตามหลกการบนพนฐานของความเปนธรรมและเสรมสรางความเขมแขงของการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข และทาใหการบรหารราชการแผนดนเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน จงจาเปนตองตรารฐธรรมนญน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พทธศกราช ๒๕๕๔๑๒

มาตรา ๔ ใหดาเนนการจดใหมกฎหมายตามมาตรา ๑๙๐ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ซงแกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญน ภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

๑๑ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๘/ตอนท ๑๓ ก/หนา ๑/๔ มนาคม ๒๕๕๔ ๑๒ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๘/ตอนท ๑๓ ก/หนา ๗/๔ มนาคม ๒๕๕๔

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๐๕ -






















หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แกไขเพมเตมฉบบน คอ โดยทบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทกาหนดใหหนงสอสญญาทรฐบาลทากบนานาประเทศหรอกบองคการระหวางประเทศในเรองทมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศอยางกวางขวางหรอมผลผกพนดานการคา การลงทนหรองบประมาณของประเทศอยางมนยสาคญนน ยงมความเขาใจทแตกตางกนเนองจากไมมความชดเจนพอเพยง จงเปนอปสรรคในการดาเนนนโยบายดานการตางประเทศของรฐ จงสมควรแกไขเพมเตมใหมความชดเจนในการนาไปปฏบตอยางถกตองตอไปไดโดยใหมการตรากฎหมายกาหนดรายละเอยดเกยวกบประเภทของหนงสอสญญาทจะตองมลกษณะใดจงจะนาเสนอใหรฐสภาเหนชอบ จงจาเปนตองตรารฐธรรมนญน

วส/แกไข ๑๐ มนาคม ๒๕๕๒

ดารง/ปรบปรง

๒๔ มนาคม ๒๕๕๔

Education

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 แก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 2 พ.ศ