45
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr/ Ιστορία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 3 - Κεφάλαιο 14: ΄΄Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη στάση του ΄΄νίκα ΄΄ Θεωρία Σχεδιαγράμματα Ανάπτυξη μαθήματος παρουσιάσεις Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr/

Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

  • Upload
    -

  • View
    1.243

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

http://e-taksh.blogspot.gr/

Ιστορία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 3 - Κεφάλαιο 14:

΄΄Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με

τη στάση του ΄΄νίκα ΄΄

Θεωρία

Σχεδιαγράμματα

Ανάπτυξη μαθήματος

παρουσιάσεις Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr/

Page 2: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»

Ενότητα Γ΄: Το Βυζαντινό κράτος μια δύναμη που μεγαλώνει – Κεφάλαιο 14ο

Σαμούχος Πέτρος©

Οι μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού

τάξη στη λειτουργία έλεγχος στα οικονομικά

του κράτους των Δήμων

δυσαρέσκεια

Γενάρης 532 μ.Χ.

Ξεσπούν ταραχές αρχικά στον ιππόδρομο (Πράσινοι – Βένετοι) και

μετά σε ολόκληρη την πρωτεύουσα.

στασιαστές

Λεηλατούν την αγορά

Πυρπολούν δημόσια κτίρια

Σύνθημά τους «νίκα – νίκα»

Απαιτούν την παραίτηση του Ιουστινιανού

Ανακήρυξαν τον Υπάτιο αυτοκράτορα

Ιουστινιανός

Βρέθηκε σε δύσκολη θέση

Σκέφτεται να παραιτηθεί

Τον συγκρατούν η Θεοδώρα και οι συνεργάτες του

Διατάζει Βελισάριο και Ναρσή να καταπνίξουν την εξέγερση

Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα

με τη «στάση του νίκα»

Ιουστινιανός

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Page 3: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»

Ενότητα Γ΄: Το Βυζαντινό κράτος μια δύναμη που μεγαλώνει – Κεφάλαιο 14ο

Σαμούχος Πέτρος©

Αποτελέσματα της «στάσης του νίκα»

30.000 άτομα έχασαν τη ζωή τους

Οι αγώνες στον ιππόδρομο διακόπηκαν

Κάθε λαϊκή διαμαρτυρία σταμάτησε

Μεγάλο μέρος της πόλης καταστράφηκε

Πληγώθηκε το γόητρο του αυτοκράτορα

Κανείς δεν νίκησε στη «στάση του νίκα»

Περίληψη μαθήματος

Ερωτήσεις

Ποια αποτελέσματα είχαν οι μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού;

Τι συνέβη τον Γενάρη του 532 μ.Χ. στον ιππόδρομο της Πόλης;

Τι συνέβη κατά τη διάρκεια της «στάσης του νίκα» και ποια τα

αιτήματα των στασιαστών;

Πώς αντέδρασε στην αρχή ο Ιουστινιανός;

Ποιος του άλλαξε γνώμη και πώς αντέδρασε τελικά;

Ποια ήταν τα αποτελέσματα της εξέγερσης;

Ποιος νίκησε τελικά σε αυτή την εξέγερση;

Μπορείς να περιγράψεις πώς ήταν οι επόμενες μέρες μετά την

εξέγερση;

Φαντάσου ότι είσαι ένας από τους στρατιώτες της αυτοκρατορικής

φρουράς. Πώς νιώθεις που πρέπει να επιτεθείς σε συμπολίτες

σου;

Οι μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού ενόχλησαν τους προνομιούχους

και τους Δήμους, που αντέδρασαν και προκάλεσαν ταραχές στην

Πόλη. Η αυτοκράτειρα Θεοδώρα στήριξε τον Ιουστινιανό και τον

έπεισε να μην παραιτηθεί. Η αυτοκρατορική φουρά έπνιξε στο αίμα

τη «στάση του νίκα».

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

Page 4: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

eva -edu

14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη «στάση του νίκα»

Το στους αγώνες του ιππόδρομου άρχισαν να μαλώνουν πολύ και να φωνάζουν τον

αυτοκράτορα να φύγει 2 Δήμοι οι Πράσινοι και οι Βενετοί.

Και ήθελαν να κάνουν αυτοκράτορα τον Υπάτιο

Ο Ιουστινιανός ήθελε να φύγει από την πόλη και να μην είναι αυτοκράτορας

αλλά η Θεοδώρα του είπε να μην φύγει.

Οι στρατηγοί Βελισάριος και Ναρσής σκότωσαν πολλούς ανθρώπους και έτσι

κατάφεραν να σταματήσουν τον κόσμο που μάλωνε και φώναζε

Κανένας δεν κέρδισε στη στάση του νίκα

Ερώτηση για το σχολείο Τι φώναζαν οι στασιαστές;

ΕΤΣΙ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

Page 5: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Γ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΡΑΤΟΣ, ΜΙΑ ∆ΥΝΑΜΗ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ” - ΚΕΦ. 14

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Οι ∆ήµοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα µε τη «στάση του νίκα»Οι ∆ήµοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα µε τη «στάση του νίκα»Οι ∆ήµοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα µε τη «στάση του νίκα»Οι ∆ήµοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα µε τη «στάση του νίκα»

Ιουστινιανός έλεγχος στα έσοδα των ∆ήµων

δυσαρέσκεια

532 µ.Χ.532 µ.Χ.532 µ.Χ.532 µ.Χ.

Πράσινοι & ΒένετοιΠράσινοι & ΒένετοιΠράσινοι & ΒένετοιΠράσινοι & Βένετοι

Ταραχές στον Ιππόδροµο και στη συνέχεια και στην Πόλη.

στασιαστέςστασιαστέςστασιαστέςστασιαστές

Λεηλάτησαν την αγορά. Πυρπόλησαν δηµόσια κτήρια, την Αγία Σοφία και τα προπύλαια

του παλατιού.

Ανακήρυξαν αυτοκράτορα τον Υπάτιο.

Αποτελέσµατα της Αποτελέσµατα της Αποτελέσµατα της Αποτελέσµατα της

“στάσης του νίκα”“στάσης του νίκα”“στάσης του νίκα”“στάσης του νίκα”

30.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Οι αγώνες του ιππόδροµου διακόπηκαν. Κάθε λαDκή διαµαρτυρία σταµάτησε. Καταστροφή µεγάλου µέρους της πόλης. Πληγώθηκε το γόητρο του αυτοκράτορα

ΙουστινιανόςΙουστινιανόςΙουστινιανόςΙουστινιανός

Σε δύσκολη θέση - σκέφτεται να φύγει. Τον συγκρατούν η Θεοδώρα και οι συνεργάτες του. ∆ιατάζει Βελισάριο & Ναρσή να καταπνίξουν τη στάση.

Κανείς δε νίκησε στη “στάση του νίκα”.

© Γρηγόρης Ζερβός

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

Page 6: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη “στάση του νίκα”

Ιουστινιανός μεταρρυθμίσεις έλεγχος στα έσοδα των Δήμων

Ιανουάριος 532 μ.Χ.

Πράσινοι Βένετοι

Ιωάννη Καππαδόκη

Συνθήματα κατά Τριβωνιανού

Αυτοκράτορα

Λεηλασίες, πυρπολήσεις Νίκα, νίκα

Στασιαστές τον Υπάτιο αυτοκράτορα

Ιουστινιανός

Σε δύσκολη θέση. Σκέφτεται να φύγει. Συγκρατείται από

Θεοδώρα και συνεργάτες του.

Διατάζει Βελισάριο και Ναρσή να καταπνίξουν τη

στάση.

Αποτελέσματα της “στάσης του νίκα”

30.000 άνθρωποι

σκοτώθηκαν.Οι αγώνες του ιπποδρόμου διακόπηκαν.

Κάθε λαϊκή διαμαρτυρία σταμάτησε.

Πληγωμένο γόητρο του αυτοκράτορα.

Καταστροφή μεγάλου μέρους της

πόλης.

Κανείς δε βγήκε νικητής από τη “στάση του νίκα”.

επανάσταση

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος
Page 7: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

09/12/10

14.ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΑΝΑΣΤΑΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΜΕ ΤΗ

«ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑ»

Οι μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού:

Οι μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού έβαλαν τάξη στη λειτουργία των

υπηρεσιών του κράτους και επέβαλαν έλεγχο στα έσοδα των Δήμων αυτό

ενόχλησε τους Δήμους ο Ιουστινιανός δεν άλλαξε τις αποφάσεις του

Ταραχές στον ιππόδρομο:

Το 523 μ.Χ. κατά τη διάρκεια των αγώνων ξέσπασαν ταραχές ανάμεσα

στους οπαδούς των Πράσινων και των Βένετων.

Η φρουρά προσπάθησε να τους διαχωρίσει.

Οι αντίπαλες ομάδες ενώθηκαν και:

στράφηκαν κατά έλεγαν υβριστικά συνθήματα ζητούσαν από τον

της φρουράς κατά του νομοθέτη και του αυτοκράτορα να

λογοθέτη των οικονομικών παραιτηθεί

Ταραχές στην πρωτεύουσα:

Οι στασιαστές:

έφυγαν από τον ιππόδρομο.

λεηλάτησαν την αγορά.

πυρπόλησαν δημόσια κτήρια, την Αγία Σοφία και το Παλάτι.

φώναζαν «νίκα-νίκα» στους δρόμους.

ανακηρύξαν ένα αξιωματούχο του Παλατιού, τον Υπάτιο, αυτοκράτορα.

Οι κινήσεις του Ιουστινιανού:

αρχικά σκέφτηκε να παραιτηθεί.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

Page 8: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

διέταξε τους στρατηγούς Βελισάριο και Ναρσή να καταπνίξουν την

επανάσταση.

Τα αποτελέσματα της «στάσης του νίκα»:

30.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

οι αγώνες του ιπποδρόμου διακόπηκαν για αρκετά χρόνια.

μεγάλο μέρος της πόλης καταστράφηκε.

Σκάρπα Ηλέκτρα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

Page 9: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Πράσινοι Βένετοι

Πράσινοι + Βένετοι Φρουρά

Υβριστικά συνθήματα κατά Καππαδόκη και Τριβωνιανού

Αίτημα παραίτησης Ιουστινιανού

Οι μεταρρυθμίσεις

του Ιουστινιανού

ενόχλησαν τους οργανωτές

των Ιπποδρομιών.

Οι στασιαστές δεν ηρεμούν, επιστρέφουν

στον Ιππόδρομο και ανακηρύσσουν τον

Υπάτιο νέο αυτοκράτορα

«Νίκα – Νίκα»

Οι ταραχές επεκτείνονται στην Πόλη

Η φρουρά περικυκλώνει

τον Ιππόδρομο και

αντιμετωπίζει χωρίς

οίκτο τους στασιαστές

Λεηλασία αγοράς

Πυρπόληση δημόσιων κτιρίων, Αγίας Σοφίας και Προπύλαιων Παλατιού

Ιανουάριος 532 μ.Χ.

Ξεσπούν ταραχές

στον Ιππόδρομο.

Οι αρχηγοί τους

μεταφέρουν τα

παράπονα στον

αυτοκράτορα

Ο Ιουστινιανός τους ακούει με προσοχή αλλά δεν αλλάζει γνώμη

Σκέφτεται να παραιτηθεί

Η Θεοδώρα και οι συνεργάτες τού αλλάζουν γνώμη

Δίνει εντολή σε Βελισσάριο και Ναρσή για καταστολή της επανάστασης

Ο Ιουστινιανός σε δύσκολη θέση

Παύλος Κώτσης

Δάσκαλος

Αποτελέσματα

30.000 άνθρωποι νεκροί

Οι αγώνες διακόπηκαν για χρόνια

Μεγάλο μέρος της Πόλης καταστράφηκε

Το γόητρο του αυτοκράτορα πληγώθηκε

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

Page 10: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Μάθημα 14ο

Οι Πράσινοι διαμαρτύρονται για τον έλεγχο των εσόδων τους και τη βαριά φορολογία

Ο Ιουστινιανός τους ακούει προσεκτικά αλλά αρνείται να ικανοποιήσει τα αιτήματα τους

Ξεσπούν ταραχές στον ιππόδρομο ανάμεσα στους Πράσινους και στους Βένετους

Τελικά οι Δήμοι ενώνονται και στρέφονται εναντίον της φρουράς του ιπποδρόμου

Οι στασιαστές βγαίνουν έξω από τον ιππόδρομο και ξεχύνονται στους δρόμους

Λεηλατούν την αγορά, πυρπολούν την πόλη (δημόσια κτίρια, προπύλαια παλατιού κά.)

Μεταφέρουν στον ιππόδρομο τον Υπάτιο και τον ανακηρύσσουν αυτοκράτορα ! ! !

Καταστρέφουν την Αγία Σοφία φωνάζοντας το σύνθημα των αρματοδρομιών νίκα - νίκα

Αρχικά σκέφτεται να εγκαταλείψει το θρόνο αλλά τον συγκρατεί η γυναίκα του Θεοδώρα

Στέλνει δικούς του ανθρώπους, να αναμειχθούν με το λαό και να τον διασπάσουν

Διατάζει τους στρατηγούς Βελισάριο και Ναρσή να καταπνίξουν χωρίς έλεος τη στάση

Ακολουθεί φοβερή σφαγή και έτσι η στάση πνίγεται στο αίμα (30.000 νεκροί)

Οι ΔΗΜΟΙ ΑΝΑΣΤΑΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΜΕ ΤΗ «ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑ»

532 μ.Χ. Ο Ιουστινιανός αντιμετωπίζει τη «στάση του νίκα»

Πως ξεκίνησε η εξέγερση :

Κατά την εξέγερση οι δήμοι :

Ο Ιουστινιανός αντιδρά :

Αποτέλεσμα : Η αποτυχία της εξέγερσης, δίνει στον Ιουστινιανό τη δυνατότητα να επιβληθεί εύκολα στους δήμους, οι οποίοι χάνουν οριστικά τη δύναμή τους, αλλά ταυτόχρονα καταστρέφεται η πόλη και πλήττεται το γόητρο του αυτοκράτορα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Χαράλαμπος Δ. Δημόπουλος
Page 11: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

14. Οι Διμοι αναςτατώνουν τθν πρωτεφουςα

με τθ «ςτάςθ του νίκα»

Όλα όςα ζκανε ο Ιουςτινιανόσ ζβαλαν ςε τάξθ τθν αυτοκρατορία, αλλά ενόχλθςαν και κάποιουσ. Αυτοί ζκαναν τα παράπονά τουσ ςτον αυτοκράτορα χωρίσ αποτζλεςμα.

Το 532 μ.Χ. κατά τθ διάρκεια αγώνων ξζςπαςαν ταραχζσ ανάμεςα ςτουσ οπαδοφσ των Διμων. Η φρουρά προςπάκθςε να τουσ χωρίςει. Οι Διμοι όμωσ ενώκθκαν και ςτράφθκαν εναντίον του αυτοκράτορα.

Ο Ιουςτινιανόσ τότε με τθ ςυμβουλι και τισ γυναίκασ του τθσ Θεοδώρασ, διζταξε τουσ ςτρατθγοφσ τουσ να καταπνίξουν τθν επανάςταςθ αυτι.

Έτςι και ζγινε.

30.000 άνκρωποι ζχαςαν τθ ηωι τουσ και μεγάλο μζροσ τθσ πόλθσ καταςτράφθκε.

Τελικά κανείσ δε νίκθςε ςτθ «στάση του νίκα», που ονομάςτθκε ζτςι από ςφνκθμα «νίκα… νίκα…» που φώναηαν.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

Page 12: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ (Κωνσταντινούπολη)

“Η στάση του νίκα”

Ένα ακόµα ηλιόλουστο πρωινό ξηµέρωνε στη βασιλεύσουσα. Ο ήλιος αντανακλούσε τις ακτίνες του στα νερά του Κεράτειου κόλπου, ενώ τα ψαροκάικα έµοιζαν σαν παιχνίδια καθώς έπλεαν στον απάνεµο* κόλπο.

Σήµερα ο Θεόκλητος ξύπνησε γεµάτος κέφι, στο σπίτι του, που βρίσκονταν πάνω από την “αγορά του Κωνσταντίνου”. Έτσι ονόµαζαν τη µεγαλύτερη αγορά της Πόλης. Κάθησε στο τραπέζι να πάρει γρήγορα το πρωινό του, γιατί από το παράθυρο ακούγονταν ήδη οι φωνές των οπαδών στον ιππόδροµο!

-Καλή µου τι καλό θα φάµε για πρωινό; Πεινάω σα λύκος. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός µου έδωσε άδεια σήµερα και έτσι µπορώ να πάω να δω τον µεγαλύτερο αγώνα στον ιππόδροµο. Πρώτη φορά οι Πράσινοι και οι Βένετοι θα τρέξουν αντίπαλοι µε τόσο δυνατά άλογα. Θα γίνει χαµός!

- Αχ Θεόκλητε. Γέρασες και µυαλό δε βάζεις. Που να τρέχεις βρε µεγάλος άνθρωπος στους ιππόδροµους; Δεν είσαι πια παιδαρέλι. - Φυσικά και δεν είµαι παιδαρέλι. Είµαι ακόµα πιο δραστήριος! Έλα πες µου τώρα τι έχουµε για φαγητό. Άργησα.- Σφουγγάτο µε ανθότυρο που σ’ αρέσει. Κάνε µου µια χάρη όµως.- Σου έχω χαλάσει εγώ ποτέ χατίρι;- Πρόσεχε σήµερα. Άκουσα πως οι οπαδοί δεν άστειεύονται. Είναι πολύ εκνευρισµένοι µε τον Ιουστινιανό που τους έχει κόψει τη πολύ εξουσία. Φοβάµαι µήπως ξεσπάσουν στον ιππόδροµο.- Ελένη µου καλή µου Ελένη. Πόσα χρόνια είναι ο Ιουστινιανός αυτοκράτορας; Πέντε; Έχει γίνει ποτέ τίποτα; Μόνο να γκρινιάζουν ξέρουν οι Δήµοι.. Κατα τα άλλα είναι άκακοι σαν αρνάκια.

Δέκα λεπτά µετά ο Θεόκλητος περνούσε τις πύλες του ιπποδρόµου. Πράσινες και γαλάζιες σηµαίες ήταν κρεµασµένες ολόγυρα, ενώ οι φωνές του πλήθους γίνονταν ακόµη πιο δυνατές. Πρώτη φορά ο ιππόδροµος είχε τόσο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

Page 13: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

κόσµο. Συνθήµατα ακούγονταν από παντού! Οι λέξεις νίκα-νίκα, αντηχούσαν σε κάθε γωνιά του γηπέδου. Ήταν βλέπετε το πιο διάσηµο σύνθηµα όταν θέλανε να εµψυχώσουν τον ηνίοχο*.

Σε λιγάκι τα άρµατα ήταν παραταγµένα στη γραµµή εκκίνησης. Τα άλογα χλιµίντριζαν σαν τρελά, καθώς ήταν έτοιµα να ξεχυθούν στον αγωνιστικό χώρο. Μόλις ο διαίτητης έριξε τη σηµαία, σήµανε* και η έναρξη του αγώνα. Πιο καλή αρµατοδροµία δεν είχε ξαναδεί στη ζωή του ο Θεόκλητος. Οι τρίχες της καφαλής του είχαν σηκωθεί σαν του σκατζόχοιρου από την αγωνία. Ξαφνικά το άρµα των πρασίνων χτυπάει ύπουλα το άρµα των

Βένετων. Πριν προλάβει ο Θεόκλητος να ανοιγοκλείσει τα µάτια του, το γαλάζιο άρµα πετάχτηκε στον αέρα λες και ήταν χάρτινο, ενώ ο ηνίοχος του, έπεσε αιµόφυρτος* στο χώµα. Για λίγα δευτερόλεπτα όλο το γήπεδο σώπασε. Αυτό που ακολούθησε όµως µετά ήταν βγαλµένο από τον χειρότερο εφιάλτη. Οι οπαδοί των δύο οµάδων έχασαν το µυαλό τους και άρχισαν να

επιτίθονται άγρια ο ένας στον άλλο. Το γήπεδο γέµισε αίµατα και χτυπηµένους ανθρώπους, όµως κανείς δε σταµατούσε αυτή τη τρέλα. Ο Θεόκλητος κρύφτηκε πίσω από µια σηµαία τροµαγµένος όσο τίποτα.

-Και µου τα λεγε εµένα η Ελένη. Τι το θελα το γήπεδο; Μια φορά ήρθα και κοίτα τι έγινε!

Όµως ακόµα δεν είχε γίνει τίποτα. Το χειρότερο τώρα θα ξεκινούσε. Μέσα σε όλο τον πανικό τρεις άνθρωποι ανέβηκαν στην εξέδρα που έπρεπε να κάθεται ο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

Page 14: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

αυτοκράτορας. Ο ένας ήταν ντυµένπς στα γαλάζια, ο άλλος στα πράσινα και ο τρίτος φορούσε µια στρατιωτική στολή.

-Δε το πιστεύω! Οι αρχηγοί των δήµων και ο αξιωµατικός Υπάτιος! Τι να θέλουν τώρα αυτοί; Αναρωτήθηκε ο Θεόκλητος.

Τότε ο αρχηγός των πρασίνων πήρε τον λόγο!ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΝΑ ΜΑΛΩΝΕΤΕ ΜΕΤΑΞΥ ΣΑΣ! ΔΕ ΒΛΕΠΕΤΕ ΟΤΙ

ΣΚΟΤΩΝΕΣΤΕ; ΔΕ ΦΤΑΙΜΕ ΕΜΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΥΡΑ ΜΑΣ. ΑΛΛΟΣ ΦΤΑΙΕΙ! ΑΥΤΟΣ Ο ΑΧΡΗΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΗΡΕ ΟΛΗ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ. Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΦΤΑΙΕΙ ΓΙΑ ΟΛΑ! ΑΥΤΟΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΥΝΗΓΗΣΟΥΜΕ! ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΧΘΡΟΣ! ΕΜΕΙΣ ΞΕΡΟΥΜΕ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΣΑΣ ΤΟΝ ΕΧΟΥΜΕ ΦΕΡΕΙ ΕΔΩ! ΖΗΤΩ Ο ΥΠΑΤΙΟΣ! ΚΑΤΩ Ο

ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ! ΖΗΤΩ Ο ΥΠΑΤΙΟΣ! ΑΣ ΕΝΩΘΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΒΓΑΛΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΣΗ ΤΟΝ ΠΑΛΙΟ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟ. ΔΕΝ ΤΟΝ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΠΙΑ!

Δε χρειάστηκε να πει άλλα ο αρχηγός των πρασίνων και όλοι οι συγκεντρωµένοι, περίπου 40.000 άνθρωποι ξεχύθυηκαν στη Πόλη και βάλθηκαν να την καταστρέψουν! Έκαιγαν τις αγορές, έκαναν ζηµιές στην Αγία Σοφία, τα τείχη του παλατιού και σε εκατοντάδες σπίτια στο πέρασµα τους. Η ειρωνία ήτανε πως όσο κατέστρεφαν φώναζαν “νίκα-νίκα” το σύνθηµα δηλαδή που άλλωτε ήταν ειρηνικό και µε αυτό εµψύχωναν τους αθλητές.

Ο Θεόκλητος είχε µουδιάσει από το φόβο. Ήξερε ότι έπρεπε να ειδοποιήσει τον Ιουστινιανό. Πριν από πέντε χρόνια ο βασιλιάς τον είχε σώσει από καταδίκη. Του το χρωστούσε. Το πρόβληµα ήταν ότι οι περισσότεροι ήξεραν ότι δουλεύει στο Παλάτι. Αν τον έβλεπαν µπορεί και να τον σκότωναν. Έτσι το πανούργο του µυαλό βρήκε µια λύση. Πήρε από κάτω µια σχισµένη γαλάζια σηµαία και τυλίχτηκε µε αυτήν. Έτσι το πρόσωπο του ήταν πλέον καλυµµένο.

Στο δρόµο για το παλάτι συναντούσε µόνο καταστροφές και ανθρώπους εξαγριωµένους. Ότι έβρισκαγαν το έκαιγαν ή το σπάγανε. Με τα πολλά, κατάφερε και τρύπωσε στο Παλάτι. Ανέβηκε λαχανιασµένος τις µεγάλες

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

Page 15: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

σκάλες του ανακτόρου και έφτασε κατάκοπος* στην άιθουσα του θρόνου. Με το που τον είδαν οι δύο φρουροί να φοράοι γαλάζια τον πέρασαν για εχθρό και όρµηξαν να τον σκοτώσουν!

-Σταµατήστε είµαι ο Θεόκλητος, είπε και έβγαλε την σηµαία από πάνω του. Θέλω να δω τον βασιλιά τώρα!

-Σε ακούω Θεόκλητε! Όλη αυτήν την ώρα ο Ιουστινιανός ήταν δίπλα του και έβλεπε το σκηνικό.-Βασιλιά µου έρχονται! Θα σε σκοτώσουν! Έχουν βγάλει ήδη άλλο αυτοκράτορα! Τον Υπάτιο! Οι Δήµοι έχουν θυµώσει για τα καλά µαζί σου. -Το ξέρω φίλε µου. Σκέφτοµαι σοβαρά να φύγω από την Πόλη. Αφού δε µε θέλουν, δε µπορώ να κάνω κάτι για αυτούς. -Άκουσα καλά Ιουστινιανούλη αντρούλη µου; Στα αλήθεια σκέφτεσαι να φύγεις; Εµένα, τη γυναίκα σου, την πολυ αγαπηµένη σου και λατρεµένη σου Θεοδώρα, που σε αγαπάει τόσο, την ρώτησες;

-Θεοδώρα µην ανακατεύεσαι. Τελείωσα εδώ!-Άκου να σου πω λεβέντη µου! Μη µου δίνεις εµένα διαταγές γιατί ξέρεις

ότι µε πιάνουν τα νεύρα µου πολύ εύκολα! Εγώ δε παντρέυτηκα φοβτσιάρη! Βασιλιά παντρεύτηκα. Και καλύτερα να φάει ξύλο από τους Δήµους ως βασιλιάς παρά σαν κυνηγηµένος. Γι΄αυτό αν θες να ξαναφάς τα κεφταδάκια που σου αρέσουν κάνε κάτι να διώξεις τους εξεγερµένους*.

Τότε αγαπητοί µου φίλοι και συνταξιδιώτες του παραµυθιού, ο Ιουστινιανός πήρε µια από τις πιο σκληρες αποφάσεις στην ιστορία. Αποφάσισε λοιπόν να διαλύσει την επανάσταση µε το στρατό. Μέχρι το βράδυ είχαν σκοτωθεί πολλές χιλιάδες άνθρωποι. Γυναίκες και παιδιά έκλαιγαν στους δρόµους της πρωτεύουσας, που θύµιζε πεδίο µάχης. Μπορεί οι επαναστάτες να φώναζαν νίκα-νίκα, αλλά τελικά δε νίκησε κανείς!

Η νύχτα βρήκε τον Θεόκλητο να παρηγορεί τον Ιουστινιανό για την απόφαση που αναγκάστηκε να πάρει. Μια απόφαση που ήξερε ότι θα µείνει στην ιστορία, για να αντιµετωπίσει αυτό που ονοµάσαµε ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

Page 16: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

1. Από την αρχή ο λαός είχε εξεγερθεί εναντία στον Ιουστινιανό; Αν όχι, τι είχε προκαλέσει τις πρώτες αναταραχές;........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Τι έκαναν οι αρχηγοί των Δήµων για να ρίξουν τον Ιουστινιανό από την εξουσία;

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

3. Πως κρίνετε εσείς την απόφαση του Ιουστινιανού να σταµατήσει την επανάσταση µε τη βία;

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

...............................................................................................

απάνεµο*= αυτό που δε το πιάνει ο άνεµοςηνίοχο*= αυτός που κρατούσε τα ηνία(γκέµια) του αλόγου και το οδηγούσεσήµανε*=έδειξεαιµόφυρτος*=γεµάτος αίµαταεξεγερµένους*=επαναστατηµένουςκατάκοπος*=πάρα πολύ κουρασµένος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Δημ. Σχ. Φουρφουρά - Άγγελος Πατσιάς
Page 17: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Αρματοδρομία στην Πόλη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Τουλιόπουλος Φώτης
Page 18: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

ρουσίαση του Γιάννη Σουηδία

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

Page 19: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Τουλιόπουλος Φώτης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

Page 20: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Η στάση του Νίκα

α) Πότε και πού: Το 532μΧ , Κωνσταντινούπολη β)Ποια τα αίτια : 1. Η γενική δυσαρέσκεια 2. Η βαριά φορολογία 3. Η διαφθορά πολλών ανώτερων αξιωματούχων γ) Γιατί απέτυχε; 1 .Οι επαναστάτες δεν είχαν καθορισμένους στόχους 2. Δεν είχαν οργάνωση 3. Διασπάστηκαν 4. Αντιμετωπίστηκαν σκληρά από Ιουστινιανό.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

Page 21: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

δ) Συνέπειες - 30.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους -διακόπηκαν οι αγώνες του ιπποδρόμου - καταστράφηκε μεγάλο μέρος της πόλης - αυξήθηκε η δύναμη του αυτοκράτορα -κάθε λαϊκή διαμαρτυρία σταμάτησε - οι Δήμοι έχασαν τη δύναμή τους

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

Page 22: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

Page 23: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Χρονικό της Στάσης του «νίκα»

O πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης ήταν τότε (532 μ.Χ.) αρκετά μεγάλος, ίσως περισσότερος από 300.000. Οι κάτοικοι εγκατέλειπαν την ύπαιθρο , που ερήμωνε σιγά σιγά, και συγκεντρώνονταν στην πρωτεύουσα. Πολλοί δεν έβρισκαν χώρους ούτε για να στεγαστούν. Στην Κωνσταντινούπολη γίνονταν συχνά λαϊκές εξεγέρσεις.Ο Ιουστινιανός, ανεβαίνοντας στο θρόνο, έβγαλε διάταγμα, που απαγόρευε τις ταραχές από όποιο χρώμα του ιπποδρόμου κι αν προέρχονταν. Κυριακή, 11 Ιανουαρίου 532, στον Ιππόδρομο, ο λαός επιχειρεί να επικοινωνήσει με τον αυτοκράτορα, για να εκφράσει την αγανάκτηση του από τις αδικίες των αξιωματούχων. Οι Πράσινοι

λένε στον αυτοκράτορα: -Ξέρουμε ποιοι μας αδικούν αλλά αν τους κατονομάσουμε μπορεί να ανταμειφθούν περισσότερο. Ο Ιουστινιανός στην αρχή δηλώνει άγνοια, μετά όμως απειλεί: «Ει μη ησυχάζητε, αποκεφαλίζω υμάς». Οι Πράσινοι αποχωρούν. Την επόμενη μέρα, Δευτέρα 12 Ιανουαρίου , Πράσινοι και Βένετοι, που είχαν αντιθέσεις, ενώνονται και ο λαός ζητάει την αντικατάσταση των συνεργατών του Ιουστινιανού που έδειχναν απληστία. Αν και ο Ιουστινιανός αντικατέστησε κάποιους από αυτούς (Τριβωνιανό, Ιωάννη Καππαδόκη κ. α.) , η κατάσταση δε βελτιώθηκε. Ο λαός είχε αρχίσει να συνειδητοποιεί τη δύναμή του. Συλλαμβάνονται οι ¨πρωταίτιοι¨ και επιχειρείται η δημόσια θανάτωσή τους. Ο λαός τους απαγάγει με τη βία και τους γλιτώνει. Το σύνθημα που τους εμψύχωνε ήταν "Νίκα", σύνθημα που συνήθως φώναζαν στον ιππόδρομο. Στη συνέχεια ο κόσμος αρχίζει να καίει και να λεηλατεί τα δημόσια κτίρια. Τότε κάηκε κι ο ναός της Αγίας Σοφίας. Τη νύχτα γενικεύονται οι πυρκαγιές και το πρωί της Τρίτης φαίνεται ότι ο Ιουστινιανός χάνει τον έλεγχο και θέλει να φύγει κρυφά με πλοίο. Οι ιστορικοί αναφέρουν ότι τον απέτρεψε η Θεοδώρα. Και η βεβαιότητα ότι καταφθάνουν ισχυρά στρατεύματα στην πρωτεύουσα. Έτσι αποφασίζει να παραμείνει και να πνίξει την εξέγερση στο αίμα.

Κι η εξέγερση όμως έχει χάσει την αυτονομία της. Συγκλητικοί έχουν αρχίσει να συμμετέχουν , όπως ο Ωριγένης κι ο Υπάτιος, τον οποίο μάλιστα ανακήρυξαν και ηγέτη τους.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

Page 24: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Το τέλος θα δοθεί στο ίδιο μέρος απ’ όπου ξεκίνησε η εξέγερση, στον Ιππόδρομο. Την Κυριακή ,18 Ιανουαρίου 532, ο στρατός και η φρουρά θα εισβάλουν από τρεις κατευθύνσεις. Η σφαγή είναι γενική, «ώστε μηδένα των πολιτών ή Βενετών ή Πρασίνων ευρεθέντων εν τωι Ιππικώι σωθήναι» (Θεοφάνης, 185). Ο λαός δεν είχε πάει στον ιππόδρομο για να πολεμήσει. Κανείς δεν αντιστέκεται, αφού ούτε όπλα είχαν ούτε οργάνωση. Χάνονται ως 35.000 άνθρωποι σε έναν Ιππόδρομο 50,000 θέσεων περίπου, καθώς οι στρατιώτες σφάζουν αδιάκριτα (Μαλάλας, 476, Πασχάλιο Χρονικό, 627). Ως το βράδυ της Κυριακής η Κωνσταντινούπολη έμεινε ήσυχη και έρημη. Απόλυτα έρημη. Άδοξο ήταν το τέλος του Υπάτιου. Τον συνέλαβαν πάνω στη γενίκευση της σφαγής, καθισμένο στο αυτοκρατορικό θεωρείο, ντυμένο με τα αυτοκρατορικά διάσημα. Αν και ικέτευσε και ισχυρίστηκε ότι επίτηδες είχε παρασύρει το λαό στον Ιππόδρομο , ο Ιουστινιανός τον θανάτωσε, μαζί με άλλους συγκλητικούς που πήραν μέρος στην εξέγερση.

Απαγορεύθηκαν στο εξής οι αρματοδρομίες στον Ιππόδρομο που έδιναν την ευκαιρία στο λαό να συγκεντρωθεί. Έγιναν μάλιστα και ανακρίσεις για να βρεθεί πώς έγινε το ακατόρθωτο, να συμμαχήσουν Πράσινοι και Βένετοι. Ο Τριβωνιανός και ο Καππαδόκης επανήλθαν στην παλιά τους θέση.

Διαβάστε περισσότερα: http://madvalia.webnode.gr/

Πηγή: ΔΑΣΚΑΛΑΒΜ - Ε΄ ΤΑΞΗ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

Page 25: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με την ¨στάση του νίκα¨

Τι θα μάθουμε:

- Ποια ήταν τα αίτια που οδήγησαν στη «στάση του νίκα».

- Πώς ξεκίνησε η εξέγερση και πώς κορυφώθηκε.

- Με ποιον τρόπο αντιμετώπισε ο Ιουστινιανός τη στάση και ποιες οι

συνέπειες της.

Οι μεταρρυθμίσεις στις οποίες προχώρησε ο Ιουστινιανός ενόχλησαν

τους προνομιούχους και τους Δήμους. Οι προνομιούχοι-ευγενείς ήταν δυσαρεστημένοι από τους νέους βαριούς φόρους που είχαν επιβληθεί και από τη μείωση των προνομίων τους. Από την άλλη οι Δήμοι ενοχλήθηκαν από τον έλεγχο που επιβλήθηκε στα έσοδά τους.

Οι οργανωτές των ιπποδρομιών εξέφρασαν τα παράπονά τους στον Ιουστινιανό, ο οποίος αν και τους άκουσε, δεν άλλαξε τις αποφάσεις του.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

Page 26: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Έτσι, το Γενάρη του 532 μ.Χ., κατά τη διάρκεια των αγώνων, ξέσπασαν ταραχές στον ιππόδρομο μεταξύ των οπαδών των Πρασίνων και των Βένετων. Τις ταραχές προσπάθησε να καταστείλει η φρουρά των αγώνων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα Πράσινοι και Βένετοι να ενωθούν και να στραφούν κατά της φρουράς, κραυγάζοντας υβριστικά συνθήματα κατά του λογοθέτη των οικονομικών Ιωάννη Καππαδόκη, του

νομοθέτη Τριβωνιανού, αλλά και κατά του ίδιου του αυτοκράτορα, από τον οποίο ζητούσαν να παραιτηθεί.

Οι ταραχές δεν περιορίστηκαν στον ιππόδρομο αλλά επεκτάθηκαν στην Πόλη. Ανοίγοντας τις πύλες ιπποδρόμου, οι στασιαστές ξεχύθηκαν στην Πόλη και λεηλάτησαν την αγορά, πυρπόλησαν δημόσια κτίρια, την Αγία Σοφία και τα προπύλαια του Παλατιού. Σύνθημα των εξεγερμένων αποτέλεσε το«νίκα-νίκα».

Ο αυτοκράτορας και οι ηγέτες των Δήμων προσπάθησαν να ηρεμήσουν το πλήθος και να περιορίσουν τις καταστροφές. Δεν το κατάφεραν όμως και οι στασιαστές ανακήρυξαν αυτοκράτορα τον Υπάτιο (ευγενής με αυτοκρατορική καταγωγή).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

Page 27: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Ο Ιουστινιανός βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση και αποφασίζει να παραιτηθεί και να εγκαταλείψει το θρόνο και την Πόλη. Πείστηκε

όμως από τηναυτοκράτειρα Θεοδώρα να παραμείνει και να πολεμήσει τους

στασιαστές.

Έτσι, διέταξε τους στρατηγούς Βελισάριο και Ναρσήνα καταπνίξουν

με κάθε τρόπο τη στάση.

Η αυτοκρατορική φρουρά περικύκλωσε τον ιππόδρομο και, ελέγχοντας όλες τις

πύλες, μπήκε σ’ αυτόν και αντιμετώπισε χωρίς οίκτο τους στασιαστές που είχαν

μείνει εκεί.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

Page 28: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Βελισάριος

Αποτελέσματα της ¨στάσης του νίκα¨:

τριάντα χιλιάδες άνθρωποι (κατ΄ άλλους35.000) έχασαν τη ζωή τους

οι αγώνες του ιπποδρόμου διακόπηκαν για αρκετά χρόνια

κάθε φωνή λαϊκής διαμαρτυρίας σώπασε

μεγάλο μέρος της πόλης καταστράφηκε

το γόητρο του αυτοκράτορα πληγώθηκε βαριά

Γλωσσάριο:

στάση: εξέγερση

νίκα-νίκα: σύνθημα των θεατών, για την ενίσχυση των ηνιόχων στις αρματοδρομίες

ηνίοχος: οδηγός άρματος

«Καλόν εντάφιον η βασιλεία»

Ο Ιουστινιανός, λίγο πριν δώσει εντολή στους στρατηγούς να χτυπήσουν τους στασιαστές, είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει το θρόνο και να φύγει. Η αυτοκράτειρα Θεοδώρα όμως τον έπεισε ν’ αλλάξει την απόφασή του λέγοντάς του:

«Όποιος γεννήθηκε, αναπόφευκτα θα πεθάνει. Στο βασίλειο όμως είναι

αδικαιολόγητη η φυγή. Εγώ δε θα μπορούσα να ζω χωρίς την πορφύρα, ούτε επιθυμώ να ζήσω την ημέρα που δε θα με αποκαλούν βασίλισσα.

Εάν λοιπόν εσύ, βασιλιά, θέλεις να σωθείς, μπορείς: Και χρήματα πολλά έχουμε, και θάλασσα και πλοία. Σκέψου όμως μήπως, στο μέλλον, μετανιώσεις που σώθηκες φεύγοντας, αντί να μείνεις εδώ και να πεθάνεις. Διότι σε μένα αρέσει κάποιος λόγος παλαιός, που λέει ότι είναι καλό να

πεθαίνει κανείς βασιλιάς.»

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

Page 29: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Προκόπιος, Υπέρ των πολέμων

Καλόν εντάφιον η βασιλεία: Είναι καλό να πεθαίνει κανείς βασιλιάς.

πορφύρα: βαθύ κόκκινο μεταξωτό ύφασμα που φορούσαν μόνο οι

βασιλιάδες.

Αναρτήθηκε από Αδάμ Δημήτριος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

Page 30: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη Στάση του "ΝΙΚΑ"

(16/12)

Είδαμε στο προηγούμενο μάθημα ότι μεταξύ αυτών που δυσαρεστήθηκαν από τις μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού ήταν και οι Δήμοι, των οποίων κόπηκαν τα προνόμια.

Τι ήταν οι Δήμοι ;

Είπαμε σε προηγούμενο μάθημα ότι οι Δήμοι (Λευκοί, Ρούσσιοι (Κόκκινοι), Πράσινοι και Βένετοι) ήταν αθλητικά σωματεία που οργάνωναν τους ιππικούς αγώνες. Στην πορεία οι Λευκοί ενώθηκαν με τους Βένετους και οι Ρούσσιοι με τους Πράσινους. Μέλη τους ήταν άνθρωποι κάθε τάξης, ισχυροί και πλούσιοι, αλλά και λαϊκοί και φτωχοί άνθρωποι. Πολλές φορές μάλιστα οι Δήμοι κατηγορήθηκαν ότι χρησιμοποιούνταν από τους πλουσίους, για να πετύχουν τους δικούς της σκοπούς, απέναντι στον αυτοκράτορα.

Φανταστικό στιγμιότυπο από αρματοδρομία στον Ιππόδρομο της Κων/πολης

Τα χρόνια εκείνα οι άνθρωποι και ιδιαίτερα αυτοί που ανήκαν στους Δήμους, ασχολούνταν πάρα πολύ με τις ιπποδρομίες και τα θρησκευτικά ζητήματα, για τα οποία πολλές φορές συγκρούονταν μεταξύ τους. Ταυτόχρονα κάποιοι από αυτούς δεν αρκούνταν στους αγώνες αλλά λειτουργούσαν και ως συμμορίες, καθώς κυκλοφορούσαν στην πόλη οπλισμένοι προκαλώντας βίαια επεισόδια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

Page 31: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Οι Βένετοι είχαν καλή σχέση με την αυτοκρατορική εξουσία και την επίσημη ορθόδοξη εκκλησία. Τα εύπορα μέλη τους ήταν γαιοκτήμονες, μέλη της αυτοκρατορικής αυλής και ανώτεροι κρατικοί λειτουργοί, ενώ τα λαϊκά τους μέλη προέρχονταν κυρίως από το βοηθητικό προσωπικό των ανακτόρων, των ευγενών, του πατριαρχείου και της Αγίας Σοφίας…

Οι Πράσινοι στηρίζονταν κυρίως από τον επιχειρηματικό και εμπορικό κόσμο της εποχής και αντιμετώπιζαν ανεκτικά –και πολλές φορές ευνοϊκά- τις θρησκευτικές αιρέσεις και ιδιαίτερα τους μονοφυσίτες. Τα ανώτερα στελέχη τους ήταν αστοί, έμποροι και βιοτέχνες και τα κατώτερα στελέχη εργάτες, τεχνίτες, μικροεπιχειρηματίες, υπάλληλοι.

Είχαν λοιπόν τη δύναμη να επηρεάζουν την κρατική εξουσία ανάλογα με τα συμφέροντά τους.

Ο Θεοδόσιος τους αντιμετώπισε με στρατό στη Θεσσαλονίκη και εξόντωσε 25.000 περίπου μέλη των Δήμων, μετά από επεισόδια που είχαν προκαλέσει στην πόλη. Το μεγαλύτερο κτύπημα όμως το δέχτηκαν με τη "Στάση του Νίκα", οπότε και ουσιαστικά διαλύθηκαν.

Πώς ξεκίνησε η "Στάση του Νίκα"

Με τα μέτρα που πήρε ο Ιουστινιανός γίνονταν έλεγχος στα έσοδα των Δήμων και καταργήθηκαν τα προνόμια των ισχυρών. Αυτό δυσαρέστησε τους οργανωτές των ιπποδρομιών και τους πλούσιους, οι οποίοι ζήτησαν (και οι Πράσινοι και οι Βένετοι) από τον αυτοκράτορα όχι απλά να ανακαλέσει την απόφασή του, αλλά και να διώξει τον Τριβωνιανό, τον Ιωάννη Καππαδόκη και τον έπαρχο Ευδαίμονα. Ο Ιουστινιανός απέρριψε τα αιτήματα των Δήμων.Όταν αργότερα αποδέχτηκε το αίτημα, ήταν αργά καθώς οι ταραχές είχαν ξεκινήσει.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

Page 32: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Η αφορμή για τη στάση δόθηκε όταν ο αυτοκράτορας αρνήθηκε να δώσει χάρη σε δυο μέλη των Δήμων, που είχαν δικαστεί και επρόκειτο να τους επιβληθεί βαριά τιμωρία (θάνατος).

Οι Πράσινοι και οι Βένετοι ενώθηκαν τότε και αποδοκίμασαν τον αυτοκράτορα στον Ιππόδρομο και με το σύνθημα "Νίκα, νίκα", που φώναζαν άλλοτε προσπαθώντας να εμψυχώσουν τους αγαπημένους τους αναβάτες των ιπποδρομιών, επιδόθηκαν και σε φόνους και λεηλασίες στην Κωνσταντινούπολη, καταστρέφοντας καταστήματα στη Μέση Οδό, σπίτια και ανάκτορα πλουσίων, δημόσια κτίρια και καίγοντας την Αγία Σοφία (είχε κτιστεί από τον Κωνσταντίνο). Το ένα τρίτο της Κωνσταντινούπολης κάηκε.

Οι εξεγερμένοι βρήκαν ευκαιρία να ανακηρύξουν αυτοκράτορα τον ανηψιό του Αναστάσιου, τον Υπάτιο.

Ποια ήταν η αντίδραση του Ιουστινιανού ;

Αρχικά οι αντιδράσεις που είχαν πάρει τη μορφή στάσης (εξέγερσης) τρομοκράτησαν τον Ιουστινιανό, που σκέφτηκε να παραιτηθεί από το αξίωμά του και να εγκαταλείψει την πόλη. Απέναντι στην απόφασή του στάθηκε η αυτοκράτειρα Θεοδώρα, η οποία τον συμβούλεψε ότι ένας βασιλιάς δε φεύγει αλλά πολεμά και πεθαίνει (αν χρειαστεί) ως βασιλιάς.

Η Θεοδώρα με την ακολουθία της

Ο Ιουστινιανός έδωσε εντολή στους στρατηγούς του Βελισσάριο και Ναρσή να διαλύσουν την εξέγερση. Ο Ναρσής πέτυχε να πείσει τους Βένετους ότι η ανακήρυξη του Υπάτιου ως αυτοκράτορα δεν τους συνέφερε, γιατί θα βοηθιούνταν οι Πράσινοι. Πέτυχε έτσι να τους διασπάσει και ενώ μέχρι τότε αποδοκίμαζαν στον Ιππόδρομο τον Ιουστινιανό, από εκείνη τη στιγμή άρχισαν να χτυπιούνται μεταξύ τους.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

Page 33: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Ο Βελισσάριος με ένα σώμα Γότθων και ο Μούνδος με σώμα Ερούλων μισθοφόρων μπήκαν στον Ιππόδρομο και τους εξολόθρευσαν. Τα θύματα υπολογίζονται σε 30 με 35.000. Την επόμενη μέρα εκτελέστηκε και ο Υπάτιος.

Το τέλος της στάσης του Νίκα

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της στάσης του "Νίκα" ;

Τίποτα δεν ήταν ίδιο μετά το τέλος της στάσης.

o Οι Δήμοι έχασαν τη δύναμή τους καθώς απαγορεύθηκαν οι αρματοδρομίες. o Έπαψε να υπάρχει ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο ο λαός μπορούσε να εκφραστεί. o Η πρωτεύουσα καταστράφηκε. o Ο θεσμός του αυτοκράτορα δέχτηκε πλήγμα στη συνείδηση του λαού. o Ο Ιουστινιανός ενίχυσε την εξουσία του και κυβέρνησε απολυταρχικά, όπως σχεδόν το

σύνολο των Βυζαντινών αυτοκρατόρων.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

Page 34: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

κεφ.14:

Οι δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη

<<στάση του νικα>>

Τζαν Ουγιανίκ - Γεωργία Καμοίση Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

Page 35: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

Page 36: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Οι μεταρυθμίσεις αναστατώνουν Η μεταρυθμίσεις έβαλαν σε τάξη τη λειτουργεία των υπηρεσιών του κράτους και επέβαλαν έλεγχο στα έσοδα των Δήμων.Αυτό αναστάτωσαν πολύ τους Δήμους και τους προνωμιούχους.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

Page 37: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Αποφάσεις

Κάνανε παράπονα στον αυτοκράτορα.Ο Ιουστινιανός τους άκουσε με προσοχή αλλά δεν άλλαξε τίς αποφάσεις του.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

Page 38: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Αποτέλεσμα

Το Γενάρη του 532π.Χ,κατά τη διάρκεια των αγώνων,ξέσπασαν ταραχες στον ιππόδρομο ανάμεσα στου φίλαθλους δύο ομάδων Βένετων και των Πράσινων.Η φρουρά των αγώνων πρσπάθησε να τους χωρίσει με αποτέλεσμαοι δύο ομάδες να συμμαχήσουν εναντίον του στρατού.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

Page 39: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Κατά τη διάρκεια: 1.φώναζαν συνθήματα με άσχημα λόγια για το νομοθέτη και το λογοθέτη. 2.Ζητούσαν απο τον αυτοκράτορα να παραιτηθεί.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

Page 40: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Δεν περιορίστηκαν μόνο στον ιππόδρομο.. Άνοιξαν τις πύλες και ξεχύθηκαν στην πόλη.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

Page 41: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Καταστροφές

Λεηλατησαν την αγορά Πυρπόλισαν δημόσια κτήρια Πυρπόλισαν την Αγία Σοφία και τα προπύλαια του παλατιού όλα αυτά φωνάζονταν <<νικά-νικά>> Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

Page 42: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Υπάτιος

Στο δρόμο οι στασιαστές ανακήρυξαν έναν αξιοματούχο του στρατού τον Υπάτιο αυτοκράτορα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

Page 43: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Ιουστινιανός

Ο Ιουστινιανός βρέθηκε σε δύσκολη θέση σκεύτηκε να παρετηθεί.Ευτηχώς χάρης την εμψίχωσει της Θεωδώρας δεν παρετήθηκε.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

Page 44: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

Τότε ο Ιουστινιανός διέταξε τους δύο στρατηγούς των Βελισάριο και το Ναρσή να καταπνίξουν τους στασιαστές.Το αποτέλεσμα ήταν φρικτό :τριάντα χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζώη τους και μαζί κατέστρεψαν και την πόλη.Οι αγώνες στον ιππόδρομο διακόπηκαν και κάθε φωνή λαϊκή φωνή διαμαρτυρίας σώπασε .Το γόητρο του αυτοκράτορα πληγώθηκε.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

Page 45: Ιστορία Ε΄ 3.14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη ΄΄Στάση του Νίκα΄΄

τέλος

Τελικά, κανείς δεν νίκησε στη στάση του νίκα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44