οι γυναίκες στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις

Οι γυναίκεσ ςτισ Ελλθνικζσ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ Ν.Γ.

1/46 Νίκθ Γκοτςοποφλου, Δικθγόροσ, Διδάκτωρ Νομικισ Πανεπιςτθμίου Hull Αγγλίασ

Διεφκυνςθ: Σόλωνοσ 92, Ακινα, 10680, Σθλ. 210-3625320, Fax. 210-3641498

Website: http://www.gotsopoulou.gr | E-mail: [email protected]

ΕΙΑΓΩΓΘ

Η ιςότθτα μεταξφ ανδρϊν και γυναικϊν αποτελεί αναπόςπαςτο μζροσ τθσ

κοινωνικισ πολιτικισ όλων των ανεπτυγμζνων κρατϊν και αναγνωρίηεται ωσ

κρίςιμoσ παράγοντασ για τθν κοινωνικι τουσ ςυνοχι και ανάπτυξθ.

Η παροφςα μελζτθ επικεντρϊνεται ςτθν απόδοςθ των πραγματικϊν

δεδομζνων, όπωσ ζχουν διαμορφωκεί ςιμερα ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, αλλά και

ςτθν παρουςίαςθ του νομοκετικοφ πλαιςίου που διζπει τθν αρχι τθσ ιςότθτασ ςτισ

Ζνοπλεσ Δυνάμεισ. Στόχοσ είναι μζςα από τθν παροφςα ζρευνα να εντοπιςτοφν, να

καταγραφοφν και να αιτιολογθκοφν τυχόν αδυναμίεσ, αςάφειεσ και προβλιματα

που το υπάρχον κεςμικό και νομοκετικό πλαίςιο δθμιουργεί τόςο ςτισ γυναίκεσ που

εργάηονται ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ όςο και ςε αυτζσ που επικυμοφν να εργαςτοφν

ςτο ίδιο το ςτράτευμα. Η επίτευξθ του προαναφερκζντοσ ςτόχου πραγματοποιείται

με τθν αναλυτικι καταγραφι τθσ ςχετικι ευρωπαϊκισ, κοινοτικισ και εκνικισ

νομοκεςίασ ςε κζματα ιςότθτασ και με τθν αναλυτικι παρουςίαςθ τθσ υφιςτάμενθσ

κατάςταςθσ των γυναικϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ ςτθν Ελλάδα.

Η μεκοδολογία υλοποίθςθσ αναλφεται ςτο πρϊτο μζροσ όπου καταγράφεται

και αναλφεται το νομοκετικό πλαίςιο που επθρεάηει ζμμεςα τθν ίςθ μεταχείριςθ

των γυναικϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ και ςτο δεφτερο μζροσ όπου αναλφονται τα

ςυμπεράςματα και προτείνονται λφςεισ. Αναλυτικότερα ςτο πρϊτο μζροσ

καταγράφονται το νομοκετικό πλαίςιο τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και οι Κοινοτικζσ

Οδθγίεσ που αναφζρονται ςτθν ιςότθτα των φφλων, θ εναρμόνιςθ τθσ Ελλθνικισ

νομοκεςίασ με το κοινοτικό Δίκαιο κακϊσ και το ειδικό νομοκετικό πλαίςιο τθσ

χϊρασ μασ που διζπει τισ γυναίκεσ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ. Στο δεφτερο μζροσ όπου

καταγράφονται τα ςυμπεράςματα τθσ παροφςασ μελζτθσ για τισ γυναίκεσ ςτισ

Ζνοπλεσ Δυνάμεισ και τθν ιδεολογικι αντίλθψθ των γυναικϊν ςτθν Ελλάδα ςιμερα

για τισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ προτείνονται προσ το Υπουργείο Εκνικισ Άμυνασ

ςυγκεκριμζνεσ τροποιθτικζσ παρεμβάςεισ που κα αμβλφνουν τθν ανιςότθτα των

φφλων ςε επίπεδο νομοκετικοφ και κεςμικοφ πλαιςίου ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, αλλά

και ςε κζματα ιςότθτασ και αξιοποίθςθσ του ανκρϊπινου δυναμικοφ.

Η ςφγχρονθ αντίλθψθ για τθν ιςότθτα των ευκαιριϊν ανάμεςα ςτα δφο

φφλα περιλαμβάνει τθν απαγόρευςθ των ζμμεςων δυςμενϊν διακρίςεων ςε βάροσ

των γυναικϊν, ενϊ παράλλθλα επιβάλλει τθν κακιζρωςθ κετικϊν δράςεων που

ςυμβάλλουν ςτθν ποιοτικότερθ αναβάκμιςθ των ςυνκθκϊν εργαςίασ, τθν

εκπαιδευτικι και επαγγελματικι κατάρτιςθ, τθν οικονομικι αναγνϊριςθ και τθν

κοινωνικι προςταςία.

Οι πολιτικζσ ιςότθτασ όπου εφαρμόηονται διεκνϊσ, χαρακτθρίηονται από

μζτρα προςταςίασ τθσ μθτρότθτασ ςε ςυνδυαςμό με τθν οικογενειακι και





επαγγελματικι ηωι, κακϊσ και τθν προςταςία τθσ ανκρϊπινθσ αξιοπρζπειασ τθσ

εργαηομζνθσ γυναίκασ, μθτζρασ, ςυηφγου από προςβολζσ λόγω φφλου. Οι πολιτικζσ

αυτζσ ενδιαφζρουν εξίςου και τα δφο φφλα. Στθν πρακτικι όμωσ οι γυναίκεσ είναι

εκείνεσ που προςφεφγουν ςτθν αξιοποίθςθ των προςτατευτικϊν ρυκμίςεων όχι

μόνο τθσ μθτρότθτασ, που από τθ φφςθ τθσ απευκφνεται ςτισ γυναίκεσ, αλλά και ςε

άλλεσ ρυκμίςεισ εξίςου προςτατευτικζσ που ενδυναμϊνουν το ρόλο τθσ γυναίκασ

όχι μόνο ςτο επαγγελματικό ςτίβο, άλλα και ςτο κοινωνικό επίπεδο.

Αξίηει να αναφερκεί ότι θ ιςότθτα των γυναικϊν ςτθν απαςχόλθςθ, θ οποία

επιβάλλει όμοια αντιμετϊπιςθ των ανδρϊν και γυναικϊν, ζχει κατθγορθκεί ότι

αντιμετωπίηει τισ γυναίκεσ με ανδρικοφ τφπου κριτιρια και ουςιαςτικά εμπεριζχει

ζμμεςεσ διακρίςεισ ςε βάροσ των γυναικϊν, αφοφ δεν αναγνωρίηει τθν ταυτότθτα

του φφλου.

Αντίκετα, θ ιςότθτα ευκαιριϊν ειςάγει μεταβολζσ ςτο ανδρικό πρότυπο του

εργαηόμενου. Λειτουργεί διορκωτικά και παιδευτικά για τθν αντιμετϊπιςθ του

δθμοκρατικοφ ελλείμματοσ, οδθγεί ςτθν αποκατάςταςθ τθσ κζςθσ τθσ γυναίκασ

ςτθν αγορά εργαςίασ και επιδρά ςτισ δομζσ οργάνωςθσ και διοίκθςθσ του

ανκρϊπινου δυναμικοφ. Αναγνωρίηει ζτςι, τθν ταυτότθτα του φφλου, τουσ

κοινωνικοφσ ρόλουσ, τισ επαγγελματικζσ αξίεσ και τισ πρακτικζσ ςτουσ χϊρουσ

εργαςίασ.

Η διεκδίκθςθ των κοινωνικϊν δικαιωμάτων των γυναικϊν και τθσ ιςότθτασ

των φφλων υπιρξε μακρά και επίπονθ διαδικαςία. Η νομοκεςία για τθν ιςότθτα

μεταξφ ανδρϊν και γυναικϊν αποτζλεςε ιςχυρά κατοχυρωμζνο και αναπόςπαςτο

μζροσ του κοινοτικοφ κεκτθμζνου, κακϊσ το νομικό πλαίςιο τθσ ευρωπαϊκισ

κοινότθτασ εξαςφαλίηει ότι οι γυναίκεσ και οι άνδρεσ είναι ίςοι απζναντι ςτο νόμο.

Η πιο πρόςφατθ επιτυχία ιταν θ επζκταςθ του κοινοτικοφ κεκτθμζνου πζρα

από τον τομζα τθσ απαςχόλθςθσ. Το Δεκζμβρίο του 2004 το Συμβοφλιο1 εξζδωςε

τθν οδθγία για τθν εφαρμογι τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ ανδρϊν και γυναικϊν ςτθν

πρόςβαςθ ςε αγακά και υπθρεςίεσ και τθν παροχι αυτϊν, με βάςθ το άρκρο 13 τθσ

Συνκικθσ ΕΚ. Η οδθγία εφαρμόηεται ςε αγακά και υπθρεςίεσ που προςφζρονται

εκτόσ του χϊρου τθσ ιδιωτικισ και οικογενειακισ ηωισ. Θεςπίηει τθν αρχι ότι οι

αναλογιςτικοί παράγοντεσ που βαςίηονται ςτο φφλο κα πρζπει να καταργθκοφν.

Η Επιτροπι, μζςα από ζνα κείμενο πζντε οδθγιϊν, εξζδωςε τθν

αναδιατυπωμζνθ πρόταςθ με ςκοπό τθν αποςαφινιςθ τθσ αρχισ τθσ ίςθσ

μεταχείριςθσ ανδρϊν και γυναικϊν ςε κζματα εργαςίασ και απαςχόλθςθσ. Το

1 Οδεγία 2004/113/ΔΚ ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 13

εο Γεθεκβξίνπ 2004, γηα ηελ εθαξκνγή ηεο

αξρήο ηεο ίζεο κεηαρείξηζεο αλδξώλ θαη γπλαηθώλ ζηελ πξόζβαζε ζε αγαζά θαη ππεξεζίεο θαη ηελ παξνρή απηώλ (ΔΔ L 373, 21.12.2004, ζ. 37). Η νδεγία εθαξκόδεηαη ζε αγαζά θαη ππεξεζίεο πνπ δηαηίζεληαη ζην θνηλό θαη πξνζθέξνληαη εθηόο ρώξνπ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο.





Συμβοφλιο κζςπιςε μια γενικι προςζγγιςθ το Δεκζμβριο του 2004, θ δε ζκδοςθ

γνϊμθσ από το Ευρωπαϊκό Κοινοβοφλιο ανακοινϊκθκε τθν άνοιξθ του 2005.

Η ελλθνικι εμπειρία και πρακτικι καταδεικνφει ότι οι πολιτικζσ ιςότθτασ

μεταξφ των δφο φφλων που επιδιϊκεται να εφαρμοςκοφν ςε ζναν δφςκολο τομζα

ιδιαίτερα για τθ χϊρα μασ όπωσ αυτό των Ενόπλων Δυνάμεων, διακρίνονται από

μια ςταδιακι αλλά αργι βελτίωςθ.

Μετά τθ κζςπιςθ του Συντάγματοσ το 1975, ζγινε μια προςπάκεια θ

νομοκεςία ςτο ςυγκεκριμζνο τομζα να διζπεται από τθ ςυνταγματικι αρχι τθσ

ιςότθτασ των φφλων. Στο πλαίςιο, αυτό το 1975 καταργικθκε θ μιςκολογικι

διάκριςθ μεταξφ ανδρϊν και γυναικϊν.2 Ζτςι φτάνουμε και ςτθ δθμιουργία του

Ν.705/1977 όπου και ψθφίηεται θ «Στράτευςθ των Ελλθνίδων» ςτισ ελλθνικζσ

Ζνοπλεσ Δυνάμεισ. Αυτό αποτζλεςε τθν αφετθρία για τθν κατάρτιςθ και κζςπιςθ

νόμων, προεδρικϊν διαταγμάτων και υπουργικϊν αποφάςεων που ςκοπό είχαν τθν

νομοκετικι προςταςία των γυναικϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ. Ζνα πλαίςιο που

βαςίςτθκε αρχικά όπωσ ιταν φυςικό, ςτθ νομοκεςία που διζπει τθν βαςικι αρχι

τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων ςτθν εκπαίδευςθ, τθ μόρφωςθ και τθν απαςχόλθςθ.

ΜΕΡΟ ΠΡΩΣΟ ΝΟΜΟΘΕΣΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ ΠΟΤ ΕΠΘΡΕΑΗΕΙ ΕΜΜΕΑ ΣΘΝ ΙΘ ΜΕΣΑΧΕΙΡΙΘ ΣΩΝ ΓΤΝΑΙΚΩΝ ΣΙ ΕΝΟΠΛΕ ΔΤΝΑΜΕΙ

Α. Ευρωπαϊκοί κανονιςμοί και κοινοτικζσ οδηγίεσ

Η ιςότθτα των φφλων απαςχόλθςε για πρϊτθ φορά τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ

και κατ’ επζκταςθ το κοινοτικό δίκαιο ςτο πλαίςιο τθσ άμβλυνςθσ του

ανταγωνιςμοφ των επιχειριςεων με κζςπιςθ του αρ.1193 τθσ Συνκικθσ τθσ ϊμθσ.

Σταδιακά, προχϊρθςε ςτθ διαμόρφωςθ του κοινωνικοφ προςϊπου τθσ Ενωμζνθσ

Ευρϊπθσ, διαμορφϊνοντασ και πραγματοποιϊντασ τθ κεςμικι ιςονομία των

φφλων, θ οποία πλζον φαίνεται να αποτελεί μια αδιαμφιςβιτθτθ πραγματικότθτα.

Ζτςι λοιπόν θ Ευρωπαϊκι Κοινότθτα, αφοφ από τθν αρχι τθσ ίδρυςισ τθσ

κεςμοκζτθςε τθν αρχι τθσ ίςθσ αμοιβισ, προχϊρθςε μζςα από μια ςειρά

νομοκετικϊν διατάξεων και μζτρων πολιτικισ ςτθν ιςότθτα ςτον τομζα τθσ

απαςχόλθςθσ. Και αυτό, ζχοντασ ςαν πρωταρχικό ςτόχο τθ διαςφάλιςθ ίςων

δικαιωμάτων πρόςβαςθσ ςτθν απαςχόλθςθ, ςτθν επαγγελματικι κατάρτιςθ, τισ

ςυνκικεσ εργαςίασ και τθν κοινωνικι προςταςία. Στθ διάρκεια των δεκαετιϊν 1970-

80 εκδόκθκε ζνασ ςθμαντικόσ αρικμόσ οδθγιϊν που αφοροφςαν τθν ίςθ

μεταχείριςθ των δφο φφλων ςτθν απαςχόλθςθ. Η ουςιαςτικότερθ όμωσ εξζλιξθ

2 Νόκνο 705, 20/26.9.1977, «ηξάηεπζε Διιελίδσλ». Ννκνζεηηθή θάιπςε ησλ ππεξεηνύλησλ

γπλαηθώλ ζηηο Διιεληθέο έλνπιεο δπλάκεηο 3 Βι. εκ. Νν 3





ςθματοδοτικθκε με τθν υπογραφι τθσ Συνκικθσ του Άμςτερνταμ, θ οποία τζκθκζ

ςε ιςχφ τθν 1θ Μαΐου 1999, όπου ενιςχφεται ςθμαντικά θ νομικι βάςθ για τθν

προϊκθςθ των δικαιωμάτων των γυναικϊν. Η Ευρωπαϊκι Κοινότθτα ζχει ςαν κφριο

ςτόχο να εξαλειφκοφν οι ανιςότθτεσ και να προαχκεί θ ιςότθτα ςτο επίπεδο τθσ

απαςχόλθςθσ και τθσ κοινωνικισ προςταςίασ. Για πρϊτθ φορά, θ ιςότθτα ορίηεται

ωσ βαςικόσ ςτόχοσ τθσ Κοινότθτασ, ενϊ όλα τα κράτθ-μζλθ υποχρεοφνται να

λαμβάνουν υπόψθ τουσ τθν αρχι τθσ ιςότθτασ ςε όλεσ τισ πολιτικζσ τουσ.

Σιμερα ζνασ μεγάλοσ αρικμόσ κοινοτικϊν οδθγιϊν4, ςε ςυνδυαςμό με τθν

πλοφςια νομολογία διακοςίων περίπου αποφάςεων του Δικαςτθρίου των

Ευρωπαϊκϊν Κοινοτιτων, ςυνιςτοφν το εδραιωμζνο κοινοτικό κεκτθμζνο για τθν

ιςότθτα των φφλων ςτθν απαςχόλθςθ. Ωςτόςο, παρά το πλοφςιο νομοκετικό ζργο

τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ οι διακρίςεισ εισ βάροσ των γυναικϊν κυρίωσ και οι

ανιςότθτεσ ςτθν απαςχόλθςθ και τθν επαγγελματικι εκπαίδευςθ ςτθν πρακτικι

παραμζνουν. Το 2002 το μιςκολογικό χάςμα ζφκανε το 16%, ενϊ θ ανεργία ζπλθττε

το 8,7% των γυναικϊν ζναντι 6,9% των ανδρϊν5. Να ςθμειωκεί ότι το ποςοςτό των

γυναικϊν φοιτθτϊν που εξειδικεφονται ςτισ τεχνολογίεσ τθσ πλθροφορικισ και τθσ

επικοινωνίασ δεν ξεπερνάει ςε καμία περίπτωςθ το 20%.

Η Ευρωπαϊκι Κοινότθτα, με τθ ςυνκικθ τθσ ϊμθσ κεςμοκζτθςε τθν αρχι

τθσ ίςθσ αμοιβισ για γυναίκεσ και άνδρεσ (άρκρο 119/1975). Ραρά το γεγονόσ ότι θ

κεςμοκζτθςθ αυτι αποςκοποφςε ςτθ διαςφάλιςθ ίςων όρων ανταγωνιςμοφ μεταξφ

των ζξι ιδρυτικϊν κρατϊν τθσ Κοινότθτασ αποτζλεςε ωςτόςο, τθ βάςθ για τθν

περαιτζρω νομικι κατοχφρωςθ τθσ ιςότθτασ των φφλων ςτισ εργαςιακζσ ςχζςεισ.

Από το 1975 και μετά, υιοκετικθκε ζνασ ςθμαντικόσ αρικμόσ κοινοτικϊν

μζςων, με τα οποία αποςαφθνίςτθκε και αναπτφχκθκε θ βαςικι αυτι αρχι τθσ

κοινοτικισ νομοκεςίασ. Και αυτό είχε ςαν ςτόχο τθν ιςότθτα των δικαιωμάτων

πρόςβαςθσ ςτθν απαςχόλθςθ, ςτθν επαγγελματικι κατάρτιςθ, ςτισ ςυνκικεσ

εργαςίασ και ςτθν κοινωνικι προςταςία. Ρρζπει βζβαια να λαμβάνεται υπόψθ, ότι

μεγάλθ υπιρξε και θ ςυμβολι αλλά και θ επιρροι των κοινωνικϊν κινθμάτων ςτθν

Ευρϊπθ μετά το 1968, ςυμπεριλαμβανομζνου και του φεμινιςτικοφ κινιματοσ.

Η παρακάτω καταγραφι των κοινοτικϊν οδθγιϊν6 αλλά και των προτάςεων

αναφζρεται κυρίωσ ςτθ νομικι κατοχφρωςθ και τθ κακοριςμζνθ πολιτικι, για τθν

ιςότθτα των φφλων ςτθν αγορά εργαςίασ, όπωσ αναπτφχκθκε από τθν Συνκικθ τθσ

ϊμθσ (1975) μζχρι ςιμερα:

4 Βι. Πνιηηηθέο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, http:// www.esfhellas.gr/index .

asp?lang=08node=51 5 DECI, Employment Outlook (2002) & EWCS, Eurostat (200) (European Working Conditions

Surveys). 6Βι.: Δπίζεκε Δθεκεξίδα ησλ Δπξσπατθώλ Κνηλνηήησλ (πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε Ννκνζεζία

ηεο ΔΔ). http:// www. Europa.eu.int/eur-lex





1. Οδθγία 75/117/ΕΟΚ του Συμβουλίου τθσ 10θσ Φεβρουαρίου για τθν

προςζγγιςθ των νομοκεςιϊν των κρατϊν-μελϊν, ςχετικά με τθν εφαρμογι τθσ

αρχισ τθσ ίςθσ αμοιβισ για άνδρζσ και γυναίκεσ, θ οποία ςυμπλθρϊνει το άρκρο

141, απαιτϊντασ ίςθ αμοιβι για “εργαςία ςτθν οποία αποδίδεται ίςθ αξία”.

2. Οδθγία 76/207/ΕΟΚ του Συμβουλίου τθσ 9θσ Φεβρουαρίου 1976 για τθν

υλοποίθςθ τθσ αρχισ τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ ανδρϊν και γυναικϊν όςο αφορά τθν

πρόςβαςθ ςτθν απαςχόλθςθ, τθν επαγγελματικι επιμόρφωςθ και προαγωγι κακϊσ

και τισ ςυνκικεσ εργαςίασ, θ οποία διευρφνει τθν εμβζλεια του άρκρου 141, (πρϊθν

119 τθσ Συνκικθσ τθσ ϊμθσ), κεςπίηοντασ τθν αρχι τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ όςο

αφορά τθν πρόςβαςθ ςτθν απαςχόλθςθ και παρζχοντασ ευκαιρία για προϊκθςθ

μζτρων κετικισ δράςθσ, όπωσ τροποποιικθκε από τθν Οδθγία 2002/73ΕΚ

3. Οδθγία 79/7/ΕΟΚ του Συμβουλίου τθσ 19θσ Δεκεμβρίου 1978 για τθν

προοδευτικι υλοποίθςθ τθσ αρχισ τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ ανδρϊν και γυναικϊν ςε

κζματα κοινωνικισ αςφάλιςθσ, με τθν οποία εφαρμόηεται προοδευτικά θ αρχι τθσ

ίςθσ μεταχείριςθσ, όςον αφορά τα νομικά ςυςτιματα κοινωνικισ αςφάλιςθσ.

4. Οδθγία 86/378/ΕΟΚ του Συμβουλίου τθσ 24θσ Ιουλίου 1986 για τθν

εφαρμογι τθσ αρχισ τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ ανδρϊν και γυναικϊν ςτα

επαγγελματικά ςυςτιματα κοινωνικισ αςφάλιςθσ (όπωσ τροποποιικθκε από τθν

οδθγία 96/97ΕΚ τθσ 20θσ Δεκεμβρίου 1996).

5. Οδθγία 86/613/ΕΟΚ του Συμβουλίου τθσ 11θσ Δεκεμβρίου 1986 για τθν

εφαρμογι τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ ανδρϊν και γυναικϊν που αςκοφν ανεξάρτθτθ

δραςτθριότθτα, ςυμπεριλαμβανομζνθσ τθσ γεωργικισ, κακϊσ και τθν προςταςία

τθσ μθτρότθτασ.

6. Οδθγία 92/85/ΕΚ του Συμβουλίου τθσ 19θσ Οκτωβρίου 1992 ςχετικά με τθν

εφαρμογι μζτρων που αποβλζπουν ςτθ βελτίωςθ τθσ υγείασ και τθσ αςφάλειασ

κατά τθν εργαςία των εγκφων, λεχϊνων και γαλουχουςϊν εργαηομζνων (ειδικι

οδθγία κατά τθν ζννοια του άρκρου 16, παράγραφοσ 1, τθσ κοινοτικισ οδθγίασ

89/391/ΕΚ).

7. Οδθγία 96/34ΕΚ του Συμβουλίου τθσ 3θσ Ιουνίου 1996 ςχετικά με το πλαίςιο

για τθ γονικι άδεια που ςυνιφκθ από τθν UNISE, τθν CEEP και τθν CES, θ οποία

αποςκοπεί ςτο ςυνδυαςμό οικογενειακισ και επαγγελματικισ ηωισ. Αυτι ιταν θ

πρϊτθ οδθγία ςχετικά με τθν εφαρμογι μιασ ςυμφωνίασ πλαιςίου που

δθμιουργικθκε από τουσ κοινοτικοφσ εταίρουσ ςε κοινοτικό επίπεδο.

8. Οδθγία 97/80/ΕΚ του Συμβουλίου τθσ 15θσ Δεκεμβρίου 197 ςχετικά με το

βάροσ απόδειξθσ ςε περιπτϊςεισ διακριτικισ μεταχείριςθσ λόγω φφλου, ςφμφωνα

με τθν οποία το βάροσ απόδειξθσ φζρουν οι κατθγοροφμενοι για διακριτικι

μεταχείριςθ ςτο χϊρο εργαςίασ και καλοφνται να αποδείξουν ότι δεν ζχει





παραβιαςκεί θ αρχι τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ. Η Οδθγία αυτι επεκτάκθκε με τθν

Οδθγία 98/52/ΕΚ.

9. Οδθγία 97/81/ΕΚ του Συμβουλίου τθσ 15θσ Δεκεμβρίου 1997 ςχετικά με τθν

ςυμφωνία πλαίςιο για τθν εργαςία μερικισ απαςχόλθςθσ που δθμιουργικθκε από

τθν UNICE, το CEEP, και τθν CES, θ οποία αποςκοπεί ςτον ςυνδυαςμό οικογενειακισ

και επαγγελματικισ ηωισ.

10. Οδθγία 2004/113/ΕΚ του Συμβουλίου τθσ 13θσ Δεκεμβρίου 2004, για τθν

εφαρμογι τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ ανδρϊν και γυναικϊν ςτθν πρόςβαςθ ςε αγακά

και υπθρεςίεσ.

Με τθν ζναρξθ ιςχφοσ τθσ Συνκικθσ του Άμςτερνταμ7 τθν 1θ Μάιου του 1999, οι

προςπάκειεσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ για τθν επίτευξθ ιςότθτασ των φφλων

ενιςχφκθκαν. Η Συνκικθ του Άμςτερνταμ ιταν ιδιαίτερα ςθμαντικι για τθν

προϊκθςθ των δικαιωμάτων των γυναικϊν ςε ολόκλθρθ τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ και

αποτζλεςε ζνα ςθμαντικό βιμα προόδου. Και αυτό είναι εμφανζςτερο ςτα άρκρα

τθσ Συνκικθσ που αφοροφν τθν εφαρμογι τθσ ιςότθτασ ςτθν αγορά εργαςίασ:

α. Στο Άρκρο 2 τθσ Συνκικθσ ΕΚ διακθρφςςεται θ προαγωγι τθ ιςότθτασ

ανδρϊν και γυναικϊν ωσ κεμελιϊδεσ κακικον τθσ Κοινότθτασ

β. Στο Άρκρο 3 παρ. 2 προβλζπεται θ εξάλειψθ των ανιςοτιτων μεταξφ των

φφλων ςτουσ ςτόχουσ, τισ ςτρατθγικζσ και τισ δράςεισ τθσ Κοινότθτασ και

ςυγκεκριμζνα, ότι ςε όλεσ τισ ειδικζσ δραςτθριότθτεσ που απαρικμοφνται ςτο

άρκρο 3, παρ. 1 θ Κοινότθτα κα πρζπει να επιδιϊκει τθν εξάλειψθ των ανιςοτιτων

και τθν προαγωγι τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων.

γ. Στο Άρκρο 141 παρ.1 ορίηεται ότι ι ίςθ αμοιβι κα πρζπει να ιςχφει όχι μόνο

για όμοια εργαςία, αλλά και για εργαςία τθσ αυτισ αξίασ.

δ. Στο Άρκρο 137 παρ. 1 θ Κοινότθτα καλείται να υποςτθρίξει τισ δράςεισ των

κρατϊν μελϊν που αποςκοποφν ςτθν προϊκθςθ τθσ ιςότθτασ μεταξφ ανδρϊν και

γυναικϊν, όςο αφορά τισ ευκαιρίεσ ςτθν αγορά εργαςίασ και τθν ίςθσ μεταχείριςθ.

ε. Το Άρκρο 141 παρ. 3 αποςκοπεί ςτθν εφαρμογι των αρχϊν των ίςων

ευκαιριϊν και τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ ςε κζματα εργαςίασ και απαςχόλθςθσ. Τα

μζτρα αυτά εγκρίνονται ςτο πλαίςιο τθσ διαδικαςίασ ςυναπόφαςθσ. Το άρκρο 141

αποτελεί τθ νομικι βάςθ για τα μζτρα τθσ Κοινότθτασ που αφοροφν τισ ίςεσ

ευκαιρίεσ και τθν ίςθ μεταχείριςθ ανδρϊν και γυναικϊν ςε ηθτιματα απαςχόλθςθσ.

ςτ. Στο Άρκρο 141 παρ. 4 προβλζπεται θ κζςπιςθ μζτρων που προβλζπουν

ειδικά πλεονεκτιματα, τα οποία διευκολφνουν το υπο-εκπροςωποφμενο φφλο να

ςυνεχίςει μία επαγγελματικι δραςτθριότθτα ι προλαμβάνουν ι αντιςτακμίηουν τα

μειονεκτιματα ςτθν επαγγελματικι ςταδιοδρομία.

7 http://europa.eu.int/eur-lex/el/treaties/selected/livre545.html

http://europa.eu.int/eur-lex/el/treaties/selected/livre545.html





η. Στο άρκρο 13, διατυπϊνεται θ ρθτι εντολι για ανάλθψθ δράςθσ για τθν

καταπολζμθςθ των διακρίςεων, μεταξφ άλλων, λόγω φφλου. Σε αντίκεςθ με το

άρκρο 137 παρ. 1 και το άρκρο 141, τα μζτρα βάςει του άρκρου 13 υπόκεινται ςτθ

ομοφωνία, με απλι διαβοφλευςθ από το Κοινοβοφλιο.

Οι ακόλουκεσ νομοκετικζσ πράξεισ8 ςχετικά με τθν ιςότθτα των φφλων

κεςπίςτθκαν με βάςθ τισ διατάξεισ τθσ Συνκικθσ του Άμςτερνταμ:

1. Οδθγία 2002/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, τθσ

23θσ Σεπτεμβρίου 2002, που τροποποιεί τθν οδθγία 76/207/ΕΟΚ του Συμβουλίου για

τθν εφαρμογι τθσ αρχι τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ ανδρϊν και γυναικϊν όςο αφορά τθν

πρόςβαςθ ςτθν απαςχόλθςθ ςτθν επαγγελματικι εκπαίδευςθ και προϊκθςθ και τισ

ςυνκικεσ εργαςίασ. Η ςυγκεκριμζνθ οδθγία ζχει εφαρμογι από τισ 5 Οκτωβρίου

2005.

2. Κανονιςμόσ αρικ.806/2004/ΕΚ του Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και του

Συμβουλίου ςχετικά με τθν προαγωγι τθσ ιςότθτασ των φφλων ςτθ ςυνεργαςία για

τθν ανάπτυξθ, ο οποίοσ εγκρίκθκε ςτισ 21 Απριλίου 2004 ςφμφωνα με το άρκρο 179

τθσ Συνκικθσ ΕΚ.

3. Η οδθγία 2004/113 του Συμβουλίου για τθν εφαρμογι τθσ αρχισ τθσ ίςθσ

μεταχείριςθσ ανδρϊν και γυναικϊν ςτθν πρόςβαςθ ςε αγακά και υπθρεςίεσ.

Αξιοςθμείωτεσ είναι και οι προτάςεισ κακϊσ και οι γνωματεφςεισ που

εκφράηονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβοφλιο9 κακϊσ και από το Συμβοφλιο που

αναφζρονται ςτθν ιςότθτα και ςτθν ίςθ μεταχείριςθ μεταξφ ανδρϊν και γυναικϊν

και ενδεικτικά αναφζρουμε τισ ακόλουκεσ:

i. Ρρόταςθ απόφαςθσ για τθν τροποποίθςθ τθσ απόφαςθσ 2001/51/ΕΚ του

Συμβουλίου για τθ κζςπιςθ προγράμματοσ κοινισ δράςθσ ςχετικά με τθν κοινοτικι

ςτρατθγικι για τθν ιςότθτα μεταξφ γυναικϊν και ανδρϊν, κακϊσ και τθσ απόφαςθσ

848/2004ΕΚ του Συμβουλίου για τθν κζςπιςθ προγράμματοσ κοινοτικισ δράςθσ για

τθν προϊκθςθ οργανϊςεων που δραςτθριοποιοφνται ςε ευρωπαϊκό επίπεδο ςτον

τομζα τθσ ιςότθτα μεταξφ των δφο φφλων.

ii. Ρρόταςθ οδθγίασ του ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για

τθν εφαρμογι τθσ αρχισ των ίςων ευκαιριϊν και τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ ανδρϊν και

γυναικϊν ςε κζματα εργαςίασ και απαςχόλθςθσ.

iii. Γνωμοδότθςθ τθσ Επιτροπισ των Ρεριφερειϊν για τθν Ανακοίνωςθ τθσ

Επιτροπισ ςτο Συμβοφλιο, ςτο Ευρωπαϊκό Κοινοβοφλιο, ςτθν Ευρωπαϊκι

Οικονομικι και Κοινωνικι Επιτροπι και ςτθν επιτροπι των Ρεριφερειϊν ςχετικά με

8 http://europa.eu.int/comm/emloyment/social/empl&esf/com894.com894.pdf

9 πκβνύιην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (2004), Κνηλή Έθζεζε γηα ηελ Απαζρόιεζε

2003/2004, Βξπμέιιεο, 7069/04 SOC 113 ECOFIN 77.





τθ κζςπιςθ κατευκυντιριων γραμμϊν για το δεφτερο γφρο τθσ κοινοτικισ

πρωτοβουλίασ EQUAL που αφορά τθ διακρατικι ςυνεργαςία για τθν προαγωγι

νζων μεκόδων καταπολζμθςθσ των διακρίςεων και ανιςοτιτων πάςθσ φφςεωσ ςε

ςχζςθ με τθν αγορά εργαςίασ «Ελεφκερθ κυκλοφορία καλϊν ιδεϊν».

iv. Ρρόταςθ κανονιςμοφ του Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

ςχετικά με τθν ίδρυςθ Ευρωπαϊκοφ Ινςτιτοφτου για τθν ιςότθτα των φφλων

Λαμβάνοντασ υπόψθ ότι θ εφαρμογι τθσ νομοκεςίασ δεν αποτελεί από μόνθ

τθσ επαρκι προχπόκεςθ για τθν προαγωγι πραγματικισ ιςότθτασ προχϊρθςε ςε

μια ςειρά από προςπάκειεσ10 που ςκοπό είχαν τθν προϊκθςθ ειδικϊν μζτρων

πολιτικισ και που αποςκοποφςαν ςτθν προαγωγι τθσ ιςότθτασ ανδρϊν και

γυναικϊν μζςω διαδοχικϊν πολυετϊν προγραμμάτων:

Απόφαςθ του Συμβουλίου τθσ 20θσ Δεκεμβρίου 2000 για τθν Κοινοτικι

Στρατθγικι-Ρλαίςιο ςχετικά με τθν ιςότθτα των φφλων (2001-2005), θ οποία

εγκρίκθκε από το Συμβοφλιο μετά από διαβοφλευςθ με το Ευρωπαϊκό Κοινοβοφλιο,

ςφμφωνα με το άρκρο 13 ΣΕΚ. Με τθν απόφαςθ αυτι κεςπίηεται το Ρζμπτο

Ρρόγραμμα Δράςθσ για τθν ιςότθτα των Φφλων, με ςτόχο τθν προαγωγι και

διάδοςθ των αξιϊν και πρακτικϊν ςτισ οποίεσ βαςίηεται θ πολιτικι ιςότθτασ, τθ

βελτίωςθ τθσ κατανόθςθσ του ηθτιματοσ αυτοφ, τθν ανάπτυξθ τθσ ικανότθτασ των

ενδιαφερομζνων φορζων να δράςουν με αποτελεςματικό τρόπο και τθν

διευκόλυνςθ τθσ εφαρμογισ του Κοινοτικοφ Ρλαιςίου για τθν ιςότθτα των φφλων.

Απόφαςθ αρικ. 803/2004/ΕΚ του Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και του

Συμβουλίου για τθν κζςπιςθ προγράμματοσ κοινοτικισ δράςθσ (2004-2008), με

ςτόχο τθν πρόλθψθ και τθν καταπολζμθςθ τθσ βίασ ςε βάροσ παιδιϊν, νζων και

γυναικϊν και τθν προςταςία των κυμάτων και των ομάδων κινδφνου (Ρρόγραμμα

Daphne II), θ οποία εγκρίκθκε ςφμφωνα με το άρκρο 152 Συνκικθ ΕΚ (πολιτικι για

τθ δθμόςια υγεία).

Η χρθματοδότθςθ προγραμμάτων που ειςιγαγε το Ευρωπαϊκό Κοινοβοφλιο

(NOW, DAPHNE, LEADER, URBAN, ΑΡΑΣΧΟΛΗΣΗ), ζχουν βοθκιςει αρκετά ςτον

περιοριςμό των ανιςοτιτων που υπάρχουν ςτον τομζα τθσ απαςχόλθςθσ, ςτθν

πρόςβαςθ ςτθν αγορά εργαςίασ κακϊσ και ςτθν προςταςία των γυναικϊν από τθν

εκμετάλλευςθ. Ανάλογεσ πρωτοβουλίεσ11 ζχουν αναλθφκεί και ςτο πλαίςιο του Γϋ

10

Βι. :Πνιηηηθέο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, http:// www.esfhellas.gr/index . asp?lang=08node=51 11

Βι.: http://europa.eu.int/comm/emloymentsocial/firsttime.html θαη Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2004), Πεξηζζόηεξεο θαη θαιύηεξεο ζέζεηο απαζρόιεζεο γηα όινπο. Η Δπξσπατθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ απαζρόιεζε, Γεληθή Γηεύζπλζε Απαζρόιεζεο θαη Κνηλσληθώλ Τπνζέζεσλ, Λνπμεκβνύξγν : Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδόζεσλ ησλ Δπξσπατθώλ Κνηλνηήησλ text at: http:// europa.eu.int/emlpoymentsocial/publications/2004/ke5703055Mκel.pdf

http://europa.eu.int/comm/emloymentsocial/firsttime.html%20και%20Ευρωπαϊκή%20Επιτροπή%20(2004

http://europa.eu.int/comm/emloymentsocial/firsttime.html%20και%20Ευρωπαϊκή%20Επιτροπή%20(2004





Κ.Ρ.Σ., ιδιαίτερα μζςα από το πρόγραμμα EQUAL, με ςτόχο τθ μείωςθ τθσ ανεργίασ.

Θεωρθτικά, θ νζα αυτι πολιτικι παρζχει περιςςότερεσ ευκαιρίεσ για τθν αλλαγι

τθσ κυρίαρχθσ κουλτοφρασ ςτθν απαςχόλθςθ, ςτθν πολιτικι, ςτο ςυνδικαλιςμό,

ςτθν οικονομία, ςτθν οικογζνεια.

Η ΕΕ ζχει να παρουςιάςει πλοφςιο νομοκετικό ζργο ςχετικά με τθν ιςότθτα

των φφλων ςτθν αγορά εργαςίασ. Ζνα νομοκετικό πλαίςιο που ζχει, ςε μεγάλο

βακμό, ενςωματωκεί ςτισ εκνικζσ νομοκεςίεσ και πολιτικζσ. H διαςφάλιςθ τθσ

ιςότθτασ απαιτεί πολυδιάςτατθ προςζγγιςθ που να περιλαμβάνει ζνα ςυνδυαςμό

μζτρων πολιτικισ ςε όλουσ τουσ τομείσ.

Η ιςότθτα των φφλων και θ ενςωμάτωςθ τθσ διάςταςθσ του φφλου ςε όλεσ

τισ πολιτικζσ αφοροφν τθν παροχι ςτισ γυναίκεσ ίςων ευκαιριϊν ςτθν κοινωνία,

ςτθν εκπαίδευςθ, ςτθν οικονομία, ςτθν αγορά εργαςίασ και ςτα κεντρικά και τοπικά

όργανα πολιτικισ εξουςίασ.

Β. Εναρμόνιςη τησ Ελληνικήσ Νομοθεςίασ με το Κοινοτικό Δίκαιο

Με τθν ανακεϊρθςθ του Συντάγματοσ το 2001 προςτζκθκε μια νζα ρφκμιςθ

που κατοχφρωνε ςυνταγματικά τθν λιψθ κετικϊν μζτρων υπζρ τθσ ιςότθτασ

κακιερϊνοντασ δυναμικι πολιτικι για τθν ιςότθτα των φφλων.

Οι διατάξεισ του ςυντάγματοσ12 που αφοροφν τθν ιςότθτα των φφλων

εμπλουτίςτθκαν με τθν κζςπιςθ ςυγκεκριμζνων δικαιωμάτων που κατοχυρϊνονται

με διεκνείσ ςυμβάςεισ οι οποίεσ είναι οι ακόλουκεσ:

1. N. 46/75 για τθν κφρωςθ τθσ Διεκνοφσ Σφμβαςθσ 100/51 για τθν

ιςότθτα αμοιβισ μεταξφ ανδρϊν και γυναικϊν.

2. Ν. 1302/82 για τθν κφρωςθ τθσ Διεκνοφσ Σφμβαςθσ 103/52 για τθν

προςταςία τθσ μθτρότθτασ.

3. Ν.1342/8313 για τθν κφρωςθ τθσ Διεκνοφσ Σφμβαςθσ του ΟΗΕ του

1979 για τθν εξάλειψθ όλων των μορφϊν διάκριςθσ κατά των γυναικϊν (CEDAW),

που υπογράφτθκε από τθν Ελλάδα ςτισ 2 Μαρτίου 1982, κυρϊκθκε νομοκετικά από

τθ Βουλι χωρίσ καμιά επιφφλαξθ και ζγινε νόμοσ του κράτουσ ςτισ 30 Απριλίου

1983.

12

«Οη εζληθέο πνιηηηθέο γηα ηελ ηζόηεηα ησλ θύισλ ζηελ απαζρόιεζε». Κνηλνηηθή Πξσηνβνπιία EQUAL. 13

«Οη εζληθέο πνιηηηθέο γηα ηελ ηζόηεηα ησλ θύισλ ζηελ απαζρόιεζε». Κνηλνηηθή Πξσηνβνπιία EQUAL.Βι. :Παξάξηεκα ζει 75





4. Ν.1423/84 για τθν κφρωςθ τθσ 122/64 Διεκνοφσ Σφμβαςθσ για τθν

πολιτικι τθσ απαςχόλθςθσ, ςφμφωνα με τθν οποία παίρνονται μζτρα για τθν

αντιμετϊπιςθ τθσ ανεργίασ και τθσ υποαπαςχόλθςθσ, τα οποία πρζπει να

εξαςφαλίηουν εργαςία για όςουσ το επικυμοφν ανεξάρτθτα από φφλο, φυλι,

κρθςκεία.

5. Ν.1424/84 για τθν κφρωςθ τθσ 111/58 Διεκνοφσ Σφμβαςθσ Εργαςίασ

για τθ διάκριςθ ςτθν απαςχόλθςθ και ςτο επάγγελμα θ οποία απαγορεφει κάκε

διάκριςθ που βαςίηεται ςτθ φυλι, το φφλο, ςτθ κρθςκεία κλπ. 6. Ν. 1426/84 για τθν κφρωςθ του Ευρωπαϊκοφ Κοινωνικοφ Χάρτθ τθσ Διεκνοφσ Σφμβαςθσ, με τον οποίο διαςφαλίηονται χωρίσ διάκριςθ φφλου όλα τα κοινωνικά δικαιϊματα (εργαςία, προςταςία μθτρότθτασ, δικαίωμα για επαγγελματικό προςανατολιςμό και επαγγελματικι εκπαίδευςθ, προςταςία τθσ υγείασ, δικαίωμα ςτθν κοινωνικι αςφάλιςθ).

7. Ν.1576/85 για τθν κφρωςθ τθσ 156/81 Διεκνοφσ Σφμβαςθσ για τθν ιςότθτα ευκαιριϊν και τθν ίςθ μεταχείριςθ των εργαηομζνων και των δφο φφλων, που αφορά ειδικότερα τουσ εργαηομζνουσ με οικογενειακζσ υποχρεϊςεισ.

8. Ν.3304/2005 που αναφζρεται ςτθν εφαρμογι τθσ ίςθσ μεταχείριςθσ

ανεξαρτιτωσ φυλετικισ ι εκνοτικισ καταγωγισ, κρθςκευτικϊν ι άλλων

πεποικιςεων, αναπθρίασ, θλικίασ ι γενετιςιου προςανατολιςμοφ. Σκοπόσ του

παρόντοσ νόμου είναι θ κζςπιςθ του γενικοφ πλαιςίου ρυκμίςεωσ για τθν

καταπολζμθςθ των διακρίςεων λόγω φυλετικισ ι εκνοτικισ καταγωγισ κακϊσ και

για τθν καταπολζμθςθ των διακρίςεων –άμεςων ι εμμζςων- λόγω κρθςκευτικϊν ι

άλλων πεποικιςεων, αναπθρίασ , θλικίασ ι γενετιςιου προςανατολιςμοφ ςτον

τομζα τθσ απαςχόλθςθσ και τθσ εργαςίασ, ςφμφωνα με τισ Οδθγίεσ 200/43/ΕΚ του

Συμβουλίου τθσ 29θσ Ιουνίου 2000 και 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου τθσ 27θσ

Νοεμβρίου 2000, ϊςτε να διαςφαλίηεται θ εφαρμογι τθσ αρχισ τθσ ίςθσ

μεταχείριςθσ.

Αξίηει όμωσ να ςθμειωκεί ότι και πριν τθν ζνταξθ τθσ Ελλάδασ ςτθν ΕΟΚ είχε

ολοκλθρωκεί θ μεταβατικι περίοδοσ προςαρμογισ του κοινοφ δικαίου με τθν αρχι

τθσ ιςότθτασ ανεξαρτιτωσ φφλου ι άλλθσ διάκριςθσ ωσ τθν αμοιβι (άρκρο 116

παρ.3 του Σ.1975). Επομζνωσ, θ ελλθνικι ζννομθ τάξθ πριν από τθν ζνταξθ τθσ

Ελλάδασ ςτθν ΕΟΚ ιταν ιδθ ευκυγραμμιςμζνθ με τον κανόνα του άρκρου 119 τθσ

Συνκικθσ τθσ ϊμθσ για τθν ιςότθτασ των φφλων ςτθν αμοιβι και μάλιςτα διζκετε

ευρφτερθ νομικι κατοχφρωςθ τθσ ιςότθτασ των φφλων λόγω τθσ ςυνταγματικισ

κατοχφρωςθσ των κοινωνικϊν δικαιωμάτων.

Στθν φιλοςοφία του 14ςυντάγματοσ τοποκετικθκε και ο νομοκζτθσ. Ζτςι

λοιπόν θ ελλθνικι νομοκεςία για τθν ιςότθτα των φφλων είναι θ ακόλουκθ:

14

Οδεγόο Καιώλ πξαθηηθώλ γηα ηελ ζπκθηιίσζε νηθνγελεηαθήο θαη επαγγεικαηηθήο δσήο





i. Με το Νόμο 133/75 επιλκε θ εφαρμογι τθσ ίςθσ αμοιβισ ςτθν εργαςία

αρρζνων και κθλζων και κακιζρωςθ του 45ωρου (Κφρωςθ όρων τθσ ΕΓΣΣΕ τθσ

26.2.1975).

ii. Σφμφωνα με το Δθμοςιοχπαλλθλικό Κϊδικα Ρ.Δ. 611/77 που αποτελεί τθν

κατ’ εξοχιν νομοκεςία για τθν πρόςβαςθ ςτθν απαςχόλθςθ ςτο δθμόςιο τομζα,

κακϊσ επίςθσ και το Νόμο 1320/83, δεν υπάρχουν διακρίςεισ για το διοριςμό ςε

κζςεισ ςτθ δθμόςια διοίκθςθ.

iii. Με το Ν. 1082/80 απαγορεφτθκε θ απόλυςθ τθσ εγκφου.

iv. Με το Ν. 1250/82 κακιερϊκθκε ο πολιτικόσ γάμοσ ωσ ιςότιμοσ με τον

κρθςκευτικό.

v. Με το Ν. 1239/83 το Οικογενειακό Δίκαιο εκςυγχρονίςτθκε και

προςαρμόςτθκε ςτθν ςυνταγματικι επιταγι τθσ αρχισ τθσ ιςότθτασ των δφο

φφλων.

Ζτςι καταργικθκαν:

Η ζννοια τθσ πατριαρχικισ οικογζνειασ που αντικαταςτάκθκε από τθν

οικογζνεια τθσ ιςότθτασ.

Ο κεςμόσ τθσ προίκασ και ορίςτθκε ότι και οι δυο ςφηυγοι

υποχρεϊνονται να ςυμβάλλουν, ανάλογα με τισ δυνάμεισ τουσ, ςτθν αντιμετϊπιςθ

των αναγκϊν τθσ οικογζνειασ.

Η γυναίκα διατθρεί το οικογενειακό τθσ επϊνυμο και μετά το γάμο

υποχρεωτικά.

Το 18ο ζτοσ ωσ χρόνοσ ενθλικίωςθσ των νζων και κατϊτατο όριο για

τθν τζλεςθ γάμου και για τα δφο φφλα.

Η ανατροφι και θ εκπαίδευςθ των παιδιϊν πρζπει να γίνεται χωρίσ

διάκριςθ φφλου.

Η επιλογι ςυςτιματοσ κοινοκτθμοςφνθσ.

Ο εκςυγχρονιςμόσ των διατάξεων του διαηυγίου και θ κεςμοκζτθςθ

του ςυναινετικοφ διαηυγίου.

Η απόλυτθ εξομοίωςθ των δικαιωμάτων των παιδιϊν που

γεννικθκαν “χωρίσ γάμο” των γονιϊν τουσ με τα δικαιϊματα των παιδιϊν που

γεννικθκαν “μζςα ςτο γάμο”, και θ νομικι ενίςχυςθ τθσ κζςθσ τθσ ανφπαντρθσ

γυναίκασ. Σφμφωνα με τον Αςτικό Κϊδικα (άρκρο 288) ο εργοδότθσ ζχει τθν υποχρζωςθ να μεταχειρίηεται με τον ίδιο ακριβϊσ τρόπο όλουσ τουσ εργαηόμενουσ, εκτόσ εάν θ διαφορετικι μεταχείριςθ προβλζπεται από τον νόμο.





Με τον Ν. 1414/84 για τθν εφαρμογι τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων ςτον

τομζα των εργαςιακϊν ςχζςεων15 και ςε εναρμόνιςθ με τισ 75/117 και 76/207

οδθγίεσ τθσ ΕΟΚ προβλζπονται:

1. Η εξάλειψθ κάκε μορφισ διάκριςθσ, άμεςθσ ι ζμμεςθσ, ςτισ

εργαςιακζσ ςχζςεισ, που βαςίηεται ςτο φφλο.

2. Η δυνατότθτα πρόςβαςθσ ςτθν απαςχόλθςθ με τισ ίδιεσ

προχποκζςεισ για άνδρεσ και γυναίκεσ.

3. Η ίςθ αμοιβι για ίςθσ αξίασ εργαςία.

4. Κδιοσ επαγγελματικόσ προςανατολιςμόσ για αγόρια και κορίτςια.

5. Η απαγόρευςθ καταγγελίασ τθσ ςχζςθσ εργαςίασ για λόγουσ που

αναφζρονται ςτο φφλο. Με τον ίδιο νόμο ιδρφεται Γραφείο Ιςότθτασ ςε κάκε

Επικεϊρθςθ Εργαςίασ.

6. Επίςθσ ρυκμίηεται το όριο θλικίασ ειςόδου ςτο επάγγελμα ενιαία και

για τα δφο φφλα.

Με το Ν. 1483/84 προςτατεφονται και διευκολφνονται οι εργαηόμενοι με

οικογενειακζσ υποχρεϊςεισ ςτον οποίο προβλζπεται μεταξφ άλλων:

i) Η απαγόρευςθ διάκριςθσ των εργαηομζνων λόγω των οικογενειακϊν

τουσ υποχρεϊςεων.

ii) Η γονικι άδεια απουςίασ.

iii) Η άδεια απουςίασ για αςκζνεια εξαρτωμζνων μελϊν

iv) Το μειωμζνο ωράριο εργαηομζνων γονζων που ζχουν παιδιά με

ςοβαρι νόςο.

v) Η άδεια απουςίασ γονζων για τθν παρακολοφκθςθ τθσ ςχολικισ

προόδου των παιδιϊν.

vi) Η νομικι υποχρζωςθ των εργοδοτϊν για τθν δθμιουργία

βρεφονθπιακϊν ςτακμϊν.

vii) Η προςταςία από τθν απόλυςθ για λόγουσ οικογενειακϊν

υποχρεϊςεων.

viii) Το δικαίωμα ςτθν πλιρθ απαςχόλθςθ για τουσ εργαηόμενουσ που

ηιτθςαν μειωμζνθ απαςχόλθςθ λόγω οικογενειακϊν υποχρεϊςεων.

ix) Η προςταςία τθσ εγκφου από απόλυςθ κατά τθ διάρκεια τθσ

εγκυμοςφνθσ και ζνα ζτοσ μετά τον τοκετό, εκτόσ αν πρόκειται για ςπουδαίο λόγο. Με το Ν. 1539/85 θ άδεια μθτρότθτασ αυξάνεται ςτον ιδιωτικό τομζα από δϊδεκα ςε δεκατζςςερισ εβδομάδεσ, ενϊ ςτο δθμόςιο τομζα γίνεται δεκαζξι

15

Βι. :Δπηηξνπή ησλ Δπξσπατθώλ Κνηλνηήησλ, Πξνο κηα Κνηλνηηθή ηξαηεγηθή





εβδομάδεσ. Με το Ν.1541/85 χορθγείται επίδομα τοκετοφ και λοχείασ ςτισ αγρότιςςεσ που είναι αςφαλιςμζνεσ ςτον ΟΓΑ.

Με το Ν.1576/85 προβλζπεται αςφαλιςτικι κάλυψθ των ατόμων που

αμείβονται με το κομμάτι και εργάηονται για λογαριαςμό μιασ ι περιςςοτζρων

επιχειριςεων. Με τον ίδιο Νόμο (άρκρο 30) ο αναςφάλιςτοσ ςφηυγοσ, οι γονείσ και

τα αδζλφια αποκτοφν δικαίωμα αςφάλιςθσ ςε Ταμείο ι ςε Κλάδο Αςκζνειασ τθσ

αςφαλιςμζνθσ ι ςυνταξιοφχου των οργανιςμϊν αρμοδιότθτασ του Υπουργείου

Υγείασ, Ρρόνοιασ και Κοινωνικϊν Αςφαλίςεων. Με το Ν.1849/89 εξαςφαλίηεται χρόνοσ ςυνολικισ άδειασ μθτρότθτασ 15 εβδομάδων ςτον ιδιωτικό τομζα και προβλζπεται χοριγθςθ επιδόματοσ γάμου ςτουσ άγαμουσ γονείσ, ςτουσ χιρουσ και διαηευγμζνουσ.

Με το Ν.1892/90 κακιερϊνεται θ μερικι απαςχόλθςθ και ρυκμίηονται τα κζματα που αφοροφν ςτθν κατοχφρωςθ των δικαιωμάτων των μερικϊν απαςχολοφμενων ςτα ελάχιςτα όρια αποδοχϊν, ςτισ ετιςιεσ άδειεσ με αποδοχζσ, ςτθν κοινωνικι αςφάλιςθ και γενικά ςτθν εφαρμογι όλων των διατάξεων τθσ εργατικισ νομοκεςίασ.

Σφμφωνα με το Ν.1892/90 (άρκρο 63) χορθγείται επίδομα επί τριετίασ ςτθ μθτζρα που αποκτά τρίτο παιδί. Στθ μθτζρα που κεωρείται πολφτεκνθ καταβάλλεται μθνιαίο επίδομα ίςο προσ ενάμιςθ θμερομίςκιο ανειδίκευτου εργάτθ, πολλαπλαςιαηόμενο με τον αρικμό των άγαμων παιδιϊν τθσ μζχρι θλικίασ 25 ετϊν. Το επίδομα αυτό καταβάλλεται ζωσ ότου παφςει θ πολφτεκνθ να ζχει άγαμα παιδιά θλικίασ μζχρι 25 ετϊν. Επίςθσ ςτθ μθτζρα που δε δικαιοφται πλζον το παραπάνω επίδομα χορθγείται ιςόβια ςφνταξθ, ίςθ προσ το τετραπλάςιο του θμερομιςκίου του ανειδίκευτου εργάτθ. Τα παραπάνω επιδόματα καταβάλλονται ςτθ μθτζρα ανεξάρτθτα από κάκε άλλο επίδομα, μιςκό, ςφνταξθ, αμοιβι κλπ.

Με το Ν. 2085/92 για τθ Δθμόςια Διοίκθςθ προβλεπόταν ςε κάκε υπθρεςιακό ςυμβοφλιο, για τθ νόμιμθ ςυγκρότθςθ του, θ ςυμμετοχι μιασ τουλάχιςτον γυναίκασ που να διακζτει τα απαραίτθτα τυπικά και ουςιαςτικά προςόντα. Η ρφκμιςθ αυτι ζχει καταργθκεί με το Ν.2190/94.

Ζτςι λοιπόν, ζνασ πλοφςιοσ κοινωνικόσ διάλογοσ16 επακολοφκθςε με

ςυλλογικζσ διαπραγματεφςεισ για τθν ιςότθτα των φφλων ςτισ εργαςιακζσ ςχζςεισ.

Οι ρυκμίςεισ για τθν ιςότθτα των φφλων μζςω ςυλλογικϊν ςυμβάςεων

εργαςίασ ξεκίνθςαν ςτθν Εκνικι Γενικι Συλλογικι Σφμβαςθ εργαςίασ (ΕΓΣΣΕ) 1975

με τθν κζςπιςθ τθσ ίςθσ αμοιβισ αρρζνων – κθλαίων, (ςταδιακι ιςότθτα αμοιβισ

ανδρϊν και γυναικϊν από τθν 1-1-1975 ζωσ τθν 1-3-1978), και επακολοφκθςαν το

1984 άρκρο 4, άδειεσ μθτρότθτασ 14 εβδομάδων και επίδομα γάμου 10%.

Εν ςυνεχεία, θ ΕΓΣΣΕ του 1989 ςτο άρκρο 4, προνόθςε για τθν χοριγθςθ του

επιδόματοσ γάμου 10% ςε όλουσ τουσ ζγγαμουσ εργαηομζνουσ ανεξαρτιτωσ φφλου

και ςτο άρκρο 5 για τθν άδεια μθτρότθτασ χρονικοφ διαςτιματοσ 15 εβδομάδων.

16

Πνιπδσγόπνπινο Υξ. : « Ο δεθάινγνο ηεο ΓΔΔ γηα ηελ αλάπηπμε ηεο απαζρόιεζεο θαη ηηο εξγαζηαθέο ζρέζεηο», ΓΔΔ





Η ΕΓΣΣΕ του 1993 ςτο άρκρο 7, αφξθςε το χρονικό διάςτθμα τθσ άδειασ

μθτρότθτασ από 15 ςε 16 εβδομάδεσ. Στο άρκρο 8 κεςπίςτθκε γονικι άδεια χωρίσ

αποδοχζσ για τθν ανατροφι των παιδιϊν, ςτο άρκρο 9 χορθγικθκε γονικι άδεια

κθλαςμοφ και φροντίδασ νθπίων ωσ 2 ετϊν και για τον άνδρα εναλλακτικά με τθν

μθτζρα, ενϊ ςτο άρκρο 11 ζχουμε τθν Σφςταςθ Επιτροπισ Ιςότθτασ.

Η ΕΓΣΣΕ του 1996 -1997 προζβθ ςτθν αναπροςαρμογι των γονικϊν αδειϊν

ςφμφωνα με το Ρρωτόκολλο και τθν Συμφωνία Κοινωνικισ Ρολιτικισ τθσ ΕΕ και με

το άρκρο 11 ςφςτθςε τον φορζα για τθν ιςότθτα των φφλων.

Η ΕΓΣΣΕ του 2000-2001 ςτο άρκρο 8 αφξθςε τθν άδεια τθσ μθτρότθτασ ςε 18

εβδομάδεσ. Στο άρκρο 11 δόκθκε άδεια 12 θμερϊν ετθςίωσ ςε κάκε εργαηόμενο

γονζα που ζχει 3 παιδία για τθν μζριμνα των παιδιϊν. Στο άρκρο 20 διακθρφχκθκαν

αρχζσ για τθν ρφκμιςθ άλλων μορφϊν απαςχόλθςθσ

Η ΕΓΣΣΕ του 2002-2003 ςτα άρκρα 6 και 7 παρζχει βελτιϊςεισ ςτισ άδειεσ

φροντίδασ παιδιϊν με ειδικι ρφκμιςθ για τουσ εργαηόμενουσ μονογονεϊκϊν

οικογενειϊν, χιρουσ, διαηευγμζνουσ , που ζχουν τθν επιμζλεια παιδιϊν.

Και τζλοσ θ ΕΓΣΣΕ 2004-2005 ςτα άρκρο 8 χορθγεί άδεια κθλαςμοφ 9

εβδομάδων μετά τον τοκετό, ενϊ ςτο άρκρο 98 δίνει τθ δυνατότθτα χοριγθςθσ

ιςόχρονθσ ςυνεχόμενθσ άδειασ με αποδοχζσ αντί του μειωμζνου ωραρίου. Επίςθσ

ςτο άρκρο 12 τθσ παροφςασ ΕΓΣΣΕ δίνεται άδεια 10 θμερϊν ετθςίωσ ςε γονείσ που

ζχουν παιδί θλικίασ ζωσ 16 ετϊν που πάςχει από νόςθμα που απαιτεί μετάγγιςθ

αίματοσ. Τζλοσ, ςτο άρκρο 18 παρζχεται μελζτθ για τθν ευκυγράμμιςθ του

εςωτερικοφ δικαίου με το κοινοτικό δίκαιο για τθν απαγόρευςθ τθσ ςεξουαλικισ

παρενόχλθςθσ και εξειδίκευςθ των όρων για τισ περιπτϊςεισ θκικισ παρενόχλθςθσ

ςτο χϊρο εργαςίασ.

Από το 1980 μζχρι ςιμερα ζχουν πραγματοποιθκεί ςθμαντικζσ νομοκετικζσ

αλλαγζσ για τθ διαςφάλιςθ τθσ ιςότθτασ μεταξφ ανδρϊν και γυναικϊν και τθν

εξάλειψθ όλων των μορφϊν διακρίςεων κατά των γυναικϊν. Κάτι τζτοιο αποτελεί

και θ τροποποίθςθ και θ ανακεϊρθςθ του Οικογενειακοφ Δικαίου και θ ειςαγωγι

νζων νόμων ςχετικά με τθν εξάλειψθ των διακρίςεων ςτθν πρόςβαςθ των γυναικϊν

ςτθν εκπαίδευςθ, ςτθν επαγγελματικι κατάρτιςθ, ςτθν απαςχόλθςθ και ςτισ

εργαςιακζσ ςχζςεισ.

Γ. ΝΟΜΟΘΕΣΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ ΠΟΤ ΔΙΕΠΕΙ ΣΙ ΓΤΝΑΙΚΕ ΣΙ ΕΝΟΠΛΕ ΔΤΝΑΜΕΙ

Μετά τθ κζςπιςθ του Συντάγματοσ το 1975, ζγινε μια προςπάκεια θ νομοκεςία ςτο ςυγκεκριμζνο τομζα να διζπεται από τθ ςυνταγματικι αρχι τθσ ιςότθτασ των φφλων. Στο πλαίςιο αυτό το 1975 καταργικθκε θ μιςκολογικι διάκριςθ μεταξφ ανδρϊν και γυναικϊν. Αυτό είχε ςαν αποτζλεςμα τθ δθμιουργία του νόμου705 του 1977 όπου και ψθφίηεται θ «Στράτευςθ των Ελλθνίδων» ςτισ Ελλθνικζσ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ. Αυτό αποτζλεςε και το εφαλτιριο μιασ ςειράσ από νόμων,





προεδρικϊν διαταγμάτων και υπουργικϊν αποφάςεων που ςκοπό είχαν τθν νομοκετικι κάλυψθ των γυναικϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ. Ζνα πλαίςιο που βαςίςτθκε αρχικϊσ ςτο νομοκετικό κακεςτϊσ που διζπει τθν απαςχόλθςθ με βάςθ τθν αρχι τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων.

Ζτςι λοιπόν επιχειρείται μια πρϊτθ προςζγγιςθ ςτο κζμα μζςα από τον

Υπαλλθλικό Κϊδικα17 που νομοκετείται με το Ρροεδρικό Διάταγμα 611/1977 όπου

ςτο άρκρο 19 γίνεται ιδιαίτερθ μνεία για τον διοριςμό των γυναικϊν. Συγκεκριμζνα

αναφζρει ςτθ παρ.1 ότι οι γυναίκεσ μποροφν να διορίηονται ςε όλεσ τισ πολιτικζσ

κζςεισ του Κράτουσ ι ςε νομικά πρόςωπα δθμοςίου δικαίου με όρουσ ίςουσ με

αυτϊν των ανδρϊν. Στθν παρ.2 ο νομοκζτθσ εξειδικεφει περιςςότερο το ηιτθμα καταδεικνφοντασ τισ κζςεισ που μποροφν να λαμβάνουν οι γυναίκεσ, λζγοντασ ότι ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, τθν Χωροφυλακι, τθν Αςτυνομία Ρόλεωσ, τθν Ρυροςβεςτικι, τθν Δαςοφυλακι και τθν Αγροφυλακι οι γυναίκεσ μποροφν να καταλαμβάνουν βοθκθτικζσ υπθρεςίεσ οι οποίεσ πάντα κα ορίηονται από τα διάφορα Ρροεδρικά διατάγματα των αρμοδίων υπουργϊν. Στθν παρ.3, με βάςθ τθν αρχι τθσ ιςότθτασ των γυναικϊν, αναφζρεται ότι ςτο ςφνολο των διατάξεων που ιςχφουν για τουσ άνδρεσ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ ιςχφουν και για τισ γυναίκεσ εκτόσ των διατάξεων που αφοροφν τθν εκπλιρωςθ τθσ ςτρατιωτικισ κθτείασ.

Ο Ν. 705/197718 αποτελεί το εναρκτιριο νομοκετικό ςθμείο αφοφ

αναφζρεται αποκλειςτικά ςτθν ςτράτευςθ των γυναικϊν. Ζτςι λοιπόν ςτο Άρκρο 1

κάνει λόγο για το ποιεσ γυναίκεσ υποχρεοφνται ςε ςτράτευςθ. Στθν παρ.1 αναφζρει

ότι όλεσ οι γυναίκεσ που βρίςκονται ςε θλικία από το εικοςτό μζχρι το τριακοςτό

δεφτερο ζτοσ τθσ θλικίασ τουσ μποροφν να είναι υπόχρεεσ ςτράτευςθσ για εκτζλεςθ

ςτρατιωτικισ υπθρεςίασ ςτισ Ζνοπλεσ δυνάμεισ. Η εκπλιρωςθ αυτι γίνεται πάντα ςφμφωνα με τθν παρ.2 του ςυγκεκριμζνου άρκρου μόνο ςε καιρό πολζμου ι επιςτράτευςθσ. Το κάλεςμα αυτό αφορά είτε γενικά για όλεσ τισ γυναίκεσ είτε αναφζρεται ςε οριςμζνεσ κατθγορίεσ είτε ακόμα και ςε οριςμζνεσ γεωγραφικζσ περιφζρειεσ και πάντοτε ανάλογα με τισ ανάγκεσ των Ζνοπλων δυνάμεων.

Σφμφωνα με τθν παρ.3, ο Υπουργόσ Εκνικισ Άμυνασ και κατόπιν ειςθγιςεων του Συμβουλίου Αρχθγϊν των Ζνόπλων Δυνάμεων (ΣΑΓΕ), μπορεί να καλεί γυναίκεσ ςε ςτράτευςθ ςε όλθ τθ χϊρα ι ςε οριςμζνεσ περιφζρειεσ, ι για κάποιεσ ειδικότθτεσ, εφόςον οι ανάγκεσ των Ζνοπλων Δυνάμεων το επιβάλουν. Ρρζπει να ςθμειωκεί όμωσ ότι ο νομοκζτθσ δίνει τθν διακριτικι ευχζρεια ςτον κακ’ φλθ Υπουργό να αποφαςίηει, χωρίσ να γίνεται λόγοσ ποιεσ ειδικότθτεσ κρίνονται ωσ απαραίτθτεσ και με ποια κριτιρια κα γίνεται το κάλεςμα των γυναικϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ.

17

Τπνπξγείν Απαζρόιεζεο θαη Κνηλσληθήο Πξνζηαζίαο. 18

Σξάπεδα Ννκηθώλ Πιεξνθνξηώλ





Στθν παρ.4 αναφζρει ότι οι γυναίκεσ ςε καιρό πολζμου μποροφν να παρζχουν τισ υπθρεςίεσ τουσ ςε δθμόςιεσ υπθρεςίεσ ςε νομικά πρόςωπα δθμοςίου δικαίου ι κοινωφελι ιδρφματα, κακϊσ επίςθσ και ςτουσ τομείσ τθσ εκπαίδευςθσ τθσ κοινωνικισ εργαςίασ, υγείασ, πρόνοιασ και τεχνικϊν υπθρεςιϊν, ςφμφωνα πάντα με τθν απόφαςθ του Υπουργοφ Εκνικισ Άμυνασ και του αρμόδιου υπουργοφ. Ο νομοκζτθσ για να διαςφαλίςει τθν αξιοπρζπεια και τθν προςωπικότθτα των γυναικϊν αναφζρει ότι ςε καιρό ειρινθσ και μόνο ςε παραμεκόριεσ περιοχζσ και ςε ζκτατεσ και επιτακτικζσ ανάγκεσ μποροφν να παρζχουν οι γυναίκεσ τισ υπθρεςίεσ τουσ ςτουσ παραπάνω τομείσ τθσ δθμόςιασ ηωισ.

Ζνα άλλο ςθμείο ιςότθτασ ανδρϊν και γυναικϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, αποτελεί και το άρκρο 2 όπου προςδιορίηει τον τρόπο με τον οποίο προςδιορίηεται θ θλικία των γυναικϊν, θ οποία εξιςϊνεται με τισ αντίςτοιχεσ διατάξεισ που ιςχφουν και για τουσ άνδρεσ.

Στο άρκρο 3 γίνεται μια διάκριςθ τθσ κθτείασ κακϊσ επίςθσ και θ διάρκεια τθσ ςτρατιωτικισ υποχρζωςθσ. Στθν παρ.1 θ προσ ςτράτευςθ υποχρζωςθ διακρίνεται ςε υποχρζωςθ κθτείασ και ςε υποχρζωςθ εφεδρικι.

Στθν παρ.2 ορίηεται θ διάρκεια τθσ κθτείασ ςε 14 μινεσ. Και πάλι ο νομοκζτθσ δίνει το δικαίωμα ςτον Υπουργό Εκνικισ Άμυνασ να παρατείνει τθν κθτείασ ςε 24 μινεσ φςτερα από ειςιγθςθ του ΣΑΓΕ. Επίςθσ ςτθν παρ.3 ο Υπουργόσ Εκνικισ Άμυνασ μπορεί να αποφαςίςει τθν προςωρινι ι οριςτικι ι αόριςτθ απόλυςθ ςτρατευςίμων γυναικϊν οριςμζνων κατθγοριϊν ι ειδικοτιτων και νωρίτερα από τθ λιξθ τθσ κθτείασ τουσ.

Στθν παρ.4 ορίηεται ωσ χρόνοσ τθσ εφεδρικισ υπθρεςίασ, ο χρόνοσ που ορίηεται από τθ διαταγι προςκλιςεωσ, κακϊσ επίςθσ μπορεί να παρατακεί μζχρι τθ λιξθ τθσ ανάγκθσ που επζβαλε αυτι τθν εντολι.

Το άρκρο 4 περιφρουρεί τθν προςωπικότθτα των γυναικϊν, αναφζροντασ τισ εξαιρζςεισ λόγω ςωματικισ ακαταλλθλότθτασ. Ορίηει ςτισ παρ. 1 και 2, ότι εξαιροφνται τθσ ςτρατεφςεωσ οι γυναίκεσ που ζχουν κρικεί αρμοδίωσ λόγω ςωματικισ βλάβθσ ι πακιςεωσ ακατάλλθλεσ για τθν εκπλιρωςθ των ςτρατιωτικϊν υποχρεϊςεων.

Στο άρκρο 5 «καταγράφεται» το κοινωνικό πρόςωπο των κοινωνικϊν διατάξεων μζςα από τθν αναφορά που γίνεται για τθν απαλλαγι τθσ υποχρζωςθσ ςτράτευςθσ γυναικϊν. Μάλιςτα, κατθγοριοποιεί με πολφ εξειδικευμζνο τρόπο τισ διάφορεσ περιπτϊςεισ, καταδεικνφοντασ ζτςι τθν ευαιςκθςία που ζχει το κράτοσ για τθν Ελλθνίδα γυναίκα. Ζτςι, κάνει λόγο για τισ μθτζρεσ, για τισ γυναίκεσ που ςτεροφνται γονείσ και οι οποίεσ ζχουν ανιλικο αδελφό ι αδελφι. Επίςθσ αναφζρεται ςτισ γυναίκεσ που είναι μόνεσ ι είναι μεγαλφτερεσ ςε μια οικογζνεια που είναι πολφτεκνθ και ζχει ανιλικο τζκνο. Επίςθσ μθτζρεσ που είναι χιρεσ κακϊσ και για γυναίκεσ που ζχουν απολζςει το ςφηυγό τουσ κατά τθν διάρκεια τθσ υπθρεςίασ τουσ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ. Επίςθσ, ςεβόμενο και το κρθςκευτικό αίςκθμα τθσ κοινωνίασ, ο νομοκζτθσ απαλλάςςει από τθν ςτρατιωτικι υποχρζωςθ τισ γυναίκεσ που ζχουν αςπαςτεί το μοναχικό ςχιμα και





μονάηουν ςε Ορκόδοξεσ Μονζσ και ςτθν Αγιοταφικι Αδελφότθτα. Ακόμα και ςαν τζκνο υπολογίηει και τα κετά παιδιά μζχρι τθσ θλικίασ των 12 ετϊν.

Με τον παρόντα Νόμο, ςτο άρκρο 6, δφναται θ δυνατότθτα ςτισ γυναίκεσ για εκελοφςια κατάταξθ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, ορίηοντασ ωσ θλικία κατάταξθσ από δζκα οκτϊ ζωσ τριάντα δφο ετϊν. Αυτό μπορεί να γίνει ανεξαρτιτωσ καταςτάςεωσ ςτθν οποία ζχει περιζλκει θ χϊρα είτε για τθν εκπλιρωςθ ςτρατιωτικισ υποχρζωςθσ είτε για επαγγελματικι αποκατάςταςθ. Ρρζπει να ςθμειωκεί ότι κατά το άρκρο 23 του Ν. 1911/1990 δφναται θ δυνατότθτα γυναίκεσ ζφεδρουσ ι κατά απονομι αξιωματικοί προερχόμενεσ από εκελόντριεσ του ν.705/1977, και εφόςον ζχουν ςυμπλθρϊςει 5ετι πραγματικι υπθρεςία ωσ ζφεδροι Αξιωματικοί, να μποροφν να μονιμοποιθκοφν κατόπιν αιτιςεωσ τουσ ςτθν οικεία ειδικότθτα τθροφμενθσ τθσ μεταξφ των ςειράσ αρχαιότθτασ, με το βακμό που φζρουν κατά το χρόνο τθσ μονιμοποίθςισ τουσ, ανεξάρτθτα από τθν φπαρξθ ι μθ οργανικϊν κζςεων. Η μονιμοποίθςθ ενεργείται με Ρροεδρικό Διάταγμα κατόπιν προτάςεωσ του Υπουργοφ Εκνικισ Άμυνασ και φςτερα από απόφαςθ του Ανϊτερου Αεροπορικοφ Συμβουλίου.

Το άρκρο 7 παρ. 1, αναφζρει ότι ο Υπουργόσ Εκνικισ Άμυνασ ορίηει τισ

ειδικότθτεσ που κα καλυφκοφν από τισ γυναίκεσ ςτρατεφςιμεσ, εφζδρων ι

εκελουςίωσ καταταςςόμενεσ. Ορίηει επίςθσ, ότι βακμολογικϊσ εξελίςςονται όπωσ

και οι άνδρεσ που ανικουν ςτισ ίδιεσ κατθγορίεσ. Επίςθσ, ορίηει ςτθν παρ.2 ότι ο

Υπουργόσ ορίηει και τα προςόντα των προσ κατάταξθ καλουμζνων γυναικϊν αλλά

και το χρόνο για τον οποίο κα αναλάβουν τθν υποχρζωςθ κθτείασ ι εφεδρικισ

ςτρατιωτικι υπθρεςίασ. Στθν παρ.3 του ίδιου άρκρου, εκφράηεται θ δυνατότθτα

ςτισ γυναίκεσ που το επικυμοφν να παραμείνουν ωσ μόνιμεσ ι ωσ εκελόντριεσ και

για τισ οποίεσ κα ιςχφουν οι ίδιεσ διατάξεισ που ιςχφουν και για τουσ άνδρεσ. Στο άρκρο 8 του παρόντοσ νόμου, ο νομοκζτθσ δίνει το δικαίωμα ςτον Υπουργό Εκνικισ Άμυνασ και με τθν ςφμφωνθ γνϊμθ του ΣΑΓΕ, να «καταςτρατθγιςει» όλουσ τουσ προθγοφμενουσ λόγουσ απαλλαγισ των γυναικϊν εφόςον ςυντρζχουν ςθμαντικοί λόγοι ςε περίοδο πολζμου.

Ζνα ςαφζσ ςθμείο ιςότθτασ των δφο φφλων αποτελεί το άρκρο 9, όπου τοποκετεί ςτθν ίδια βακμίδα τισ γυναίκεσ που κατατάςςονται με τουσ άνδρεσ. Ορίηει ότι διζπονται και αυτζσ από τισ ίδιεσ διατάξεισ και κανονιςμοφσ που ιςχφουν και για τουσ άνδρεσ ζκτοσ από εκείνεσ που δεν προςδιορίηουν το φφλο και τθν αποςτολι τουσ.

Στο άρκρο 9 τζλοσ, μεριμνεί και προςτατεφει, για τισ γυναίκεσ που κατατάςςονται ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, δίνοντάσ τουσ το επιπλζον «προςόν» τθσ προςαφξθςθσ κατά 5% ςε όςεσ ζχουν επιτφχει ςε διαγωνιςμοφσ για πρόςλθψθ ςτο Δθμόςιο, ςε Νομικά πρόςωπα δθμοςίου δικαίου, οργανιςμοφσ κοινισ ωφζλειασ και ςε τράπεηεσ για το κακοριςμό τθσ ςειράσ επιτυχίασ τουσ. Η παραπάνω διάταξθ ιςχφει για μια πενταετία αλλά μπορεί να παρατακεί και για μια πενταετία ακόμα με απόφαςθ του Υπουργικοφ Συμβουλίου.





Τζλοσ με τα άρκρα 11 και 12 μεταβιβάηει όλεσ τισ ςχετικζσ λεπτομζρειεσ όπωσ οι φορείσ που κα παρακολουκοφν τθν εκπλιρωςθ των ςτρατιωτικϊν υποχρεϊςεων των Ελλθνίδων, τισ υγειονομικζσ εξετάςεισ, τισ διατάξεισ για τισ απαλλαγζσ, τθν εκπαίδευςθ των γυναικϊν, τισ υπθρεςίεσ ςτισ οποίεσ υποχρεοφνται να υπθρετιςουν οι γυναίκεσ κακϊσ και οποιαδιποτε άλλθ λεπτομζρεια για τθν εφαρμογι του παρόντοσ νόμου, ςτον Υπουργό Εκνικισ Άμυνασ όπου λαμβάνοντασ υπόψθ του και τθ γνϊμθ του ΑΣΕΔ προχωράει ςτα ςχετικά Ρροεδρικά Διατάγματα.

Ζχοντασ λοιπόν ςαν βάςθ τον προθγοφμενο νόμο ο νομοκζτθσ ζρχεται να

καλφψει τα κενά και τισ λεπτομζρειεσ που αφοροφν τθν ςτράτευςθ των γυναικϊν.

Ζτςι λοιπόν με το Ρροεδρικό Διάταγμα 468/1978 κακορίηονται οι

ειδικότθτεσ που κα καταλαμβάνουν οι γυναίκεσ είτε ωσ εκελόντριεσ είτε ωσ μόνιμεσ

ςτρατεφςιμεσ. Σε μια προςπάκεια ιςότθτασ το παρόν Ρροεδρικό Διάταγμα ορίηει

ςτο άρκρο 1 πωσ ό,τι ιςχφει για τουσ άνδρεσ περί ςτρατολογίασ (Ν.720/70), περί

οργάνων Ανϊτατθσ Διοικιςεωσ και ελζγχου των Ενόπλων Δυνάμεων (Ν. 660/77)

κακϊσ και για τθν Ιεραρχία και προαγωγϊν Ανκυπαςπιςτϊν και Μόνιμων και

Εκελοντϊν οπλιτϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ (Ν.Δ. 445/75), ιςχφει και για τθσ γυναίκεσ

που επιςτρατεφονται ι κατατάςςονται ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ.

Επίςθσ ορίηει (άρκρο 2), ότι οι αρμόδιοι φορείσ που παρακολουκοφν τθν

εκπλιρωςθ των ςτρατιωτικϊν υποχρεϊςεων των Ελλθνίδων είναι παρόμοιοι με

αυτϊν που παρακολουκοφν και το άρρεν προςωπικό.

Στο άρκρο 3 καταγράφονται όλεσ οι ειδικότθτεσ τισ οποίεσ καλοφνται να

καλφψουν οι γυναίκεσ ςτρατεφςιμεσ είτε ωσ εκελόντριεσ είτε ωσ μόνιμεσ

υπαξιωματικοφσ ςε κάκε κλάδο των Ενόπλων Δυνάμεων (Στρατό Ξθράσ, Ρολεμικό

Ναυτικό και Ρολεμικι Αεροπορία).

Α' ΣΤΑΤΟΥ - ΞΗΑΣ

Α/Α Αρικ. Ειδικότθτα Στρατεφςεωσ Μόνιμεσ Ραρατθριςεισ

Κϊδικα Κλθρωτζσ ι ι Εκελόν-

πρότακτεσ τριεσ

(α) (β) (γ) (δ) (ε) (ςτ)

1 0111 Γραφζασ ΝΑΙ ΝΑΙ

2 0112 Γραφζασ Κζντρου Επικοινωνιϊν ΝΑΙ ΝΑΙ





3 0114 Σχεδιαςτισ (Γραφζασ) ΝΑΙ ΝΑΙ

4 0121 Ταχυδρομικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

5 0122 Ταξινόμοσ ΝΑ ΟΧΙ

6 0123 Διαχειριςτισ Επιταγϊν ΝΑΙ ΟΧΙ

7 0141 Γραφζασ Στατιςτικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

8 0142 Δθμοςιογράφοσ (Γραφζασ) ΝΑΙ ΟΧΙ

9 0145 Δοκιμαςτισ Γραφζασ ΝΑΙ ΟΧΙ

10 0149 Ιατροί Γραμματείσ ΝΑΙ ΟΧΙ

11 0181 Στρατολόγοσ ΟΧΙ ΝΑΙ

12 0184 Διοικθτικόσ ΟΧΙ ΝΑΙ

13 0189 Κοινωνικόσ Λειτουργόσ ΝΑ ΟΧΙ

14 0191 Στατιςτικόσ ΟΧΙ ΝΑΙ

15 0192 Ρρογραμματιςτισ Η/Υ ΟΧΙ ΝΑΙ

16 0193 Αναλυτισ Συςτιματοσ Η/Υ ΟΧΙ ΝΑΙ

17 0194 Βοθκόσ Ερευνθτι ΝΑΙ ΝΑΙ

18 0195 Χειριςτισ Η/Υ (Τερματικοφ) ΝΑΙ ΝΑΙ

19 0211 Στρατ. Διερμθνζασ Ιταλικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

20 0212 Στρατ. Διερμθνζασ Γαλλικισ ΝΑΙ ΝΑΙ

21 0221 Στρατ. Διερμθνζασ Αγγλικισ ΝΑΙ ΝΑΙ

22 0222 Στρατ. Διερμθνζασ Γερμανικισ ΝΑΙ ΝΑΙ

23 0231 Στρατ. Διερμθνζασ Αλβανικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

24 0232 Στρατ. Διερμθνζασ Βουλγαρικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

25 0234 Στρατ. Διερμθνζασ Σερβικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

26 0235 Στρατ. Διερμθνζασ ουμανικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

27 0252 Στρατ. Διερμθνζασ Τουρκικισ ΝΑΙ ΝΑΙ

28 0521 Ερμθνευτισ Αεροφωτ/φιϊν ΝΑΙ ΟΧΙ

29 0531 Ανακριτισ Αιχμαλϊτων ΝΑΙ ΟΧΙ

30 0621 Κρυπτογράφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

31 0711 Σιτιςτισ ΝΑΙ ΟΧΙ





32 0712 Αποκθκάριοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

33 0714 Τεχνικόσ Αποκθκάριοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

34 0716 Τεχνικόσ Γραφζασ ΝΑΙ ΟΧΙ

35 0761 Μουςικόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

36 0781 Φροντιςτισ ΟΧΙ ΝΑΙ

37 1231 Οδθγόσ αυτοκινιτου ΝΑΙ ΝΑΙ

38 5111 Διαβιβαςτισ ΝΑΙ ΟΧΙ

39 5212 Χειριςτισ Ρίνακα ΝΑΙ ΝΑΙ

40 5317 Χειριςτισ Αςυρμάτων Μζςων ΝΑΙ ΝΑΙ

41 5321 Χειριςτισ Τθλετφπων -

Κρυπτομθχανϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

42 5323 Χειριςτισ αντάρ ΝΑΙ ΝΑΙ

43 5354 Χειριςτισ μζςων ΗΡ –Ακροατισ ΝΑΙ ΝΑΙ

44 7116 Νοςοκόμοσ –Τραυματιοφορζασ ΝΑΙ ΝΑΙ

45 7118 Αξ/κόσ Νοςθλεφτρια ΝΑΙ ΝΑΙ

46 7119 Βοθκόσ Αδελφι- Νοςοκόμοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

47 7131 Βοθκόσ Ακτινολογικοφ- Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

48 7132 Βοθκόσ Μικροβ.- Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

49 7133 Βοθκόσ Εργαςτθρίου-αδιοϊςοτόπων ΝΑΙ ΝΑΙ

50 7134 Βοθκόσ Αιμοδυναμικοφ-Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

51 7136 Βοθκόσ Ρακολογικοφ-Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

52 7137 Βοθκόσ Βιοχθμικοφ-Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

53 7138 Βοθκόσ Νευροφυςιολογικοφ

Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

54 7141 Βοθκόσ Αναλιψεωσ και Αιμοδοςίασ ΝΑΙ ΝΑΙ

55 7142 Βοθκόσ Αναιςκθςιολόγου ΝΑΙ ΝΑΙ

56 7143 Βοθκόσ Χειρουργείου ΝΑΙ ΝΑΙ

57 7144 Βοθκόσ Γαςτρεντερολόγου ΝΑΙ ΟΧΙ

58 7153 Βοθκόσ Φυςιοκεραπευτι ΝΑΙ ΟΧΙ





59 7211 Βοθκόσ Φαρμακείου ΝΑΙ ΟΧΙ

60 7311 Βοθκόσ Οδοντιάτρου ΝΑΙ ΟΧΙ

61 7312 Οδοντοτεχνίτθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

62 7421 Ραραςκευαςτισ Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΟΧΙ

63 7501 Γιατρόσ χωρίσ ειδικότθτα ΝΑΙ ΟΧΙ

64 7601 Φυςιοκεραπευτισ ΝΑΙ ΟΧΙ

65 7604 Διαιτολόγοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

66 8017 Βιβλιοδζτθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

67 8413 Τεχνίτθσ Ενςφρματων μζςων ΝΑΙ ΟΧΙ

68 8414 Τεχνίτθσ Τθλετφπων ΝΑΙ ΟΧΙ

69 8421 Τεχν.Αςυρμάτων Υψθλισ Ιςχφοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

70 8422 Τεχν. Αςυρμάτων Χαμθλισ Ιςχφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

71 8718 Τεχνίτθσ Γραφομθχανθμάτων ΝΑΙ ΟΧΙ

72 8719 Τεχνίτθσ Κινθματογραφικϊν

Μθχανϊν ΝΑΙ ΟΧΙ

73 8731 Στοιχειοκζτθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

74 8751 Χειριςτισ Κινθματογραφικισ

Μθχανισ Ρροβολισ ΝΑΙ ΟΧΙ

75 8753 Φωτογράφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

76 8781 Τεχνίτθσ Συςτθμάτων Ελζγχου

Ρυρόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

77 8774 Χειριςτισ Ρλυντθρίων ΝΑΙ ΟΧΙ

78 8853 Ταπετςιζρθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

79 8854 Ταπθτουργόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

80 8872 άφτθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

81 8911 Ρολιτικόσ Μθχανικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

82 8912 Τυπογράφοσ - Μθχανικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

83 8914 Χθμικόσ Μθχανικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

84 8916 Φυςικόσ Μθχανικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ





Β' ΡΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ (Υπθρεςία Ξθράσ)

1 Διαχειριςτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

2 Διαχειριςτισ (Χειρ.τθλετφπου) ΝΑΙ ΝΑΙ

3 Διαχειριςτισ (Χειρ. Κρυπτ. μθχανισ) ΝΑΙ ΝΑΙ

4 Διαχειριςτισ Υλικϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

5 Διαχειριςτισ/Χειριςτισ Η/Υ ΝΑΙ ΝΑΙ

6 Σθματωρόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

7 Σθματωρόσ Ρλθροφοριϊν ΟΧΙ ΝΑΙ

8 Τθλεγραφθτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

9 Τθλεγραφθτισ Ρλθροφοριϊν ΟΧΙ ΝΑΙ

10 Τθλεγραφθτισ – Ελεγκτισ

Εναζριασ Κυκλοφορίασ ΟΧΙ ΝΑΙ

10α Ρρογραμματιςτισ Η/Υ ΝΑΙ ΝΑΙ

11 Ρρογραμματιςτισ/Αναλυτισ Η/Υ ΟΧΙ ΝΑΙ

12 Μθχανικόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

13 αδιοεντοπιςτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

14 /Ε - Ελεγκτισ Εναζριασ Κυκλοφορίασ ΟΧΙ ΝΑΙ

15 /Ε Ρλθροφοριϊν ΟΧΙ ΝΑΙ

16 Θαλαμθπόλοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

17 Χαρτογράφοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

18 Ηλεκτροτεχνίτθσ ΝΑΙ ΝΑΙ

19 Ηλεκ/κόσ - αδιοεντοπιςτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

20 Ηλεκ/κόσ - Ηχοεντοπιςτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

21 Ηλεκ/κόσ - Συνεννοιςεωσ ΝΑΙ ΝΑΙ

22 Ηλεκτρονικόσ - Διευκφνςεωσ Βολισ ΝΑΙ ΝΑΙ

23 Ηλεκτρονικόσ - Υφάλων όπλων

Ηλεκ/κόσ - Αυτομ. Συςτθμάτων ΝΑΙ ΝΑΙ

24 Ηλεκ/κόσ - Αυτομ. Συςτθμάτων ΝΑΙ ΝΑΙ





25 Τεχνίτθσ Ρυροβόλων ΝΑΙ ΝΑΙ

26 Τεχνίτθσ Τορπιλλϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

27 Τεχνίτθσ Ναρκϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

28 Τεχνίτθσ Οπτικϊν Οργάνων ΝΑΙ ΝΑΙ

29 Σχεδιαςτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

30 Μουςικόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

31 Νοςοκόμοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

32 Γιατρόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

33 Βοθκόσ Ακτινολόγου ΝΑΙ ΝΑΙ

34 Βοθκόσ Μικροβιολογικοφ ΝΑΙ ΝΑΙ

35 Βοθκόσ Εργαςτθρίου αδιοϊςοτόπων ΝΑΙ ΝΑΙ

36 Βοθκόσ Κυτταρολογικοφ ΝΑΙ ΝΑΙ

37 Βοθκόσ Φαρμακείου ΝΑΙ ΝΑΙ

38 Βοθκόσ Χειρουργείου ΝΑΙ ΝΑΙ

39 Τθλεφωνθτισ ΝΑΙ ΟΧΙ

40 Οδθγόσ Αυτοκινιτου ΝΑΙ ΟΧΙ

41 Γενικϊν Κακθκόντων ΝΑΙ ΟΧΙ

42 Ρρογραμματιςτισ Η/Υ ΝΑΙ ΝΑΙ

Γ' ΡΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΟΡΟΙΑ

1 Γραφζασ ΝΑΙ ΟΧΙ


3 Δακτυλογράφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

4 Στατιςτικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

5 Ταμιακόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

6 Υλικονόμοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

7 Στρατολόγοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

8 Μετεωρολόγοσ ΝΑΙ ΝΑΙ





9 Κρυπτογράφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ


11 Χειριςτισ Τθλετφπων ΝΑΙ ΟΧΙ

12 Ελεγκτισ Εναζριασ Κυκλοφορίασ ΝΑΙ ΝΑΙ

13 Σωςτικϊν Μζςων ΝΑΙ ΟΧΙ

14 Φωτογράφοσ ΝΑΙ ΝΑΙ


16 Φαρμακοποιόσ ΝΑΙ ΟΧΙ


18 Οδοντίατροσ ΝΑΙ ΟΧΙ

19 Οδοντοτεχνίτθσ ΝΑΙ ΝΑΙ

20 Βοθκόσ Ακτιν. Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

21 Βοθκόσ Αναιςκθςιολόγου ΝΑΙ ΝΑΙ

22 Βοθκόσ Μικρ. Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

23 Βοθκόσ Νευροφ/κοφ Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ


25 Φυςιοκεραπευτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

26 Διαιτολόγοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

27 Χειρ/ςτισ Μθχανογραφικϊν ςυςκευϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

28 Ρρογραμματιςτισ Ηλεκτρονικϊν Συςκευϊν (Η/Υ) ΝΑΙ ΝΑΙ

29 Αναλυτισ Συςτθμάτων ΝΑΙ ΝΑΙ

30 Μθχ. Α/Τ Εδάφουσ ΝΑΙ ΝΑΙ

31 Μθχ Α/Τ Α/φων ΝΑΙ ΝΑΙ

32 Μθχανικόσ ενςυρμάτων τθλεπικοινωνιϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

33 Μθχ. RADAR εδάφουσ ΝΑΙ ΝΑΙ


To παρόν άρκρο όμωσ άλλαξε με το Ρ.Δ. 299/1990, ςφμφωνα με το οποίο οι

γυναίκεσ ςτρατεφςιμεσ καλφπτουν μια μεγαλφτερθ γκάμα κζςεων ςτισ Ζνοπλεσ

Δυνάμεισ. Και αυτζσ είναι οι ακόλουκεσ:





Α/Α Αρικ. Ειδικότθτα Στρατεφςεωσ Μόνιμεσ Ραρατθριςεισ

Κϊδικα Κλθρωτζσ ι ι Εκελόν-

πρότακτεσ τριεσ

(α) (β) (γ) (δ) (ε) (ςτ)

------------------------------------------------------------

Α’ ΣΤΑΤΟΣ ΞΗΑΣ:

1 0111 Γραφζασ ΝΑΙ ΝΑΙ

2 0112 Γραφζασ Κζντρου Επικοινωνιϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

3 0114 Σχεδιαςτισ (Γραφζασ) ΝΑΙ ΝΑΙ

4 0121 Ταχυδρομικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

5 0122 Ταξινόμοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

6 0123 Διαχειριςτισ Επιταγϊν ΝΑΙ ΟΧΙ

7 0141 Γραφζασ Στατιςτικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

8 0142 Δθμοςιογράφοσ (Γραφζασ) ΝΑΙ ΟΧΙ

9 0145 Δοκιμαςτισ Γραφζασ ΝΑΙ ΟΧΙ

10 0149 Ιατροί Γραμματείσ ΝΑΙ ΟΧΙ

11 0181 Στρατολόγοσ ΟΧΙ ΝΑΙ

12 0184 Διοικθτικόσ ΟΧΙ ΝΑΙ

13 0189 Κοινωνικόσ Λειτουργόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

14 0191 Στατιςτικόσ ΟΧΙ ΝΑΙ

15 0192 Ρρογραμματιςτισ Η/Υ ΟΧΙ ΝΑΙ

16 0193 Αναλυτισ Συςτιματοσ Η/Υ ΟΧΙ ΝΑΙ

17 0194 Βοθκόσ Ερευνθτι ΝΑΙ ΝΑΙ

18 0195 Χειριςτισ Η/Υ (Τερματικοφ) ΝΑΙ ΝΑΙ

19 0211 Στρατ. Διερμθνζασ Ιταλικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

20 0212 Στρατ. Διερμθνζασ Γαλλικισ ΝΑΙ ΝΑΙ





21 0221 Στρατ. Διερμθνζασ Αγγλικισ ΝΑΙ ΝΑΙ

22 0222 Στρατ. Διερμθνζασ Γερμανικισ ΝΑΙ ΝΑΙ

23 0231 Στρατ. Διερμθνζασ Αλβανικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

24 0232 Στρατ. Διερμθνζασ Βουλγαρικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

25 0234 Στρατ. Διερμθνζασ Σερβικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

26 0235 Στρατ. Διερμθνζασ ουμανικισ ΝΑΙ ΟΧΙ

27 0252 Στρατ. Διερμθνζασ Τουρκικισ ΝΑΙ ΝΑΙ

28 0521 Ερμθνευτισ Αεροφωτ/φιϊν ΝΑΙ ΟΧΙ

29 0531 Ανακριτισ Αιχμαλϊτων ΝΑΙ ΟΧΙ

30 0621 Κρυπτογράφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

31 0711 Σιτιςτισ ΝΑΙ ΟΧΙ

32 0712 Αποκθκάριοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

33 0714 Τεχνικόσ Αποκθκάριοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

34 0716 Τεχνικόσ Γραφζασ ΝΑΙ ΟΧΙ

35 0761 Μουςικόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

36 0781 Φροντιςτισ ΟΧΙ ΝΑΙ

37 1231 Οδθγόσ αυτοκινιτου ΝΑΙ ΝΑΙ

38 5111 Διαβιβαςτισ ΝΑΙ ΟΧΙ

39 5212 Χειριςτισ Ρίνακα ΝΑΙ ΝΑΙ

40 5317 Χειριςτισ Αςυρμάτων Μζςων ΝΑΙ ΝΑΙ

41 5321 Χειριςτισ Τθλετφπων-Κρυπτομθχανϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

42 5323 Χειριατισ αντάρ ΝΑΙ ΝΑΙ

43 5354 Χειριςτισ μζςων ΗΡ - Ακροατισ ΝΑΙ ΝΑΙ

44 7116 Νοςοκόμοσ Τραυματιοφορζασ ΝΑΙ ΝΑΙ

45 7118 Αξ/κόσ Νοςθλεφτρια ΝΑΙ ΝΑΙ

46 7119 Βοθκόσ Αδελφι Νοςοκόμοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

47 7131 Βοθκόσ Ακτινολογικοφ Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

48 7132 Βοθκόσ Μικροβ.Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

49 7133 Βοθκόσ Εργαςτθρίου αδιοϊςοτόπων ΝΑΙ ΝΑΙ





50 7134 Βοθκόσ Αιμοδυναμικοφ Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

51 7136 Βοθκόσ Ρακολογικοφ Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

52 7137 Βοθκόσ Βιοχθμικοφ Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

53 7138 Βοθκόσ Νευροφυςιολογικοφ

Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

54 7141 Βοθκόσ Αναλιψεωσ και Αιμοδοςίασ ΝΑΙ ΝΑΙ

55 7142 Βοθκόσ Αναιςκθςιολόγου ΝΑΙ ΝΑΙ

56 7143 Βοθκόσ Χειρουργείου ΝΑΙ ΝΑΙ

57 7144 Βοθκόσ Γαςτρεντερολόγου ΝΑΙ ΟΧΙ

58 7153 Βοθκόσ Φυςιοκεραπευτι ΝΑΙ ΟΧΙ

59 7211 Βοθκόσ Φαρμακείου ΝΑΙ ΟΧΙ

60 7311 Βοθκόσ Οδοντιάτρου ΝΑΙ ΟΧΙ

61 7312 Οδοντοτεχνίτθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

62 7421 Ραραςκευαςτισ Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΟΧΙ

63 7501 Γιατρόσ χωρίσ ειδικότθτα ΝΑΙ ΟΧΙ

64 7601 Φυςιοκεραπευτισ ΝΑΙ ΟΧΙ

65 7604 Διαιτολόγοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

66 8017 Βιβλιοδζτθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

67 8413 Τεχνίτθσ Ενςυρμάτων μζςων ΝΑΙ ΟΧΙ

68 8414 Τεχνίτθσ Τθλετφπων ΝΑΙ ΟΧΙ

69 8421 Τεχν. Αςυρμάτων Υψθλισ Ιςχφοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

70 8422 Τεχν. Αςυρμάτων Χαμθλισ Ιςχφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

71 8718 Τεχνίτθσ Γραφομθχανθμάτων ΝΑΙ ΟΧΙ

72 8719 Τεχνίτθσ Κινθματογραφικϊν Μθχανϊν ΝΑΙ ΟΧΙ

73 8731 Στοιχειοκζτθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

74 8751 Χειριςτισ Κινθματογραφικισ

Μθχανισ Ρροβολισ ΝΑΙ ΟΧΙ

75 8753 Φωτογράφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

76 8781 Τεχνίτθσ Συςτθμάτων Ελζγχου Ρυρόσ ΝΑΙ ΝΑΙ





77 8774 Χειριςτισ Ρλυντθρίων ΝΑΙ ΟΧΙ

78 8853 Ταπετςζρθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

79 8854 Ταπθτουργόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

80 8872 άφτθσ ΝΑΙ ΟΧΙ

81 8911 Ρολιτικόσ Μθχανικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

82 8912 Τυπογράφοσ - Μθχανικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

83 8914 Χθμικόσ Μθχανικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

84 8916 Φυςικόσ Μθχανικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

Β' ΡΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ (Υπθρεςία Ξθράσ)

1 Διαχειριςτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

2 Διαχειριςτισ (Χειρ. Τθλετφπου) ΝΑΙ ΝΑΙ

3 Διαχειριςτισ (Χειρ. Κρυπτ. μθχανισ) ΝΑΙ ΝΑΙ

4 Διαχειριςτισ Υλικϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

5 Διαχειριςτισ/Χειριςτισ Η/Υ ΝΑΙ ΝΑΙ

6 Σθματωρόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

7 Σθματωρόσ Ρλθροφοριϊν ΟΧΙ ΝΑΙ

8 Τθλεγραφθτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

9 Τθλεγραφθτισ Ρλθροφοριϊν ΟΧΙ ΝΑΙ

10 Τθλεγραφθτισ – Ελεγκτισ

Εναζριασ Κυκλοφορίασ ΟΧΙ ΝΑΙ

10α Ρρογραμματιςτισ Η/Υ ΝΑΙ ΝΑΙ

11 Ρρογραμματιςτισ/Αναλυτισ Η/Υ ΟΧΙ ΝΑΙ

12 Μθχανικόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

13 αδιεντοπιςτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

14 /Ε - Ελεγκτισ Εναζριασ Κυκλοφορίασ ΟΧΙ ΝΑΙ

15 /Ε Ρλθροφοριϊν ΟΧΙ ΝΑΙ

16 Θαλαμθπόλοσ ΝΑΙ ΝΑΙ





17 Χαρτογράφοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

18 Ηλεκτροτεχνίτθσ ΝΑΙ ΝΑΙ

19 Ηλεκ/κόσ - αδιοεντοπιςτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

20 Ηλεκ/κόσ - Ηχοεντοπιςτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

21 Ηλεκ/κόσ - Συνεννοιςεωσ ΝΑΙ ΝΑΙ

22 Ηλεκτρονικόσ - Διευκφνςεωσ Βολισ ΝΑΙ ΝΑΙ

23 Ηλεκτρονικόσ - Υφάλων όπλων

Ηλεκ/κόσ - Αυτομ. Συςτθμάτων ΝΑΙ ΝΑΙ

24 Ηλεκ/κόσ - Αυτομ. Συςτθμάτων ΝΑΙ ΝΑΙ

25 Τεχνίτθσ Ρυροβόλων ΝΑΙ ΝΑΙ

26 Τεχνίτθσ Τορπιλϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

27 Τεχνίτθσ Ναρκϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

28 Τεχνίτθσ Οπτικϊν Οργάνων ΝΑΙ ΝΑΙ





33 Βοθκόσ Ακτινολόγου ΝΑΙ ΝΑΙ

34 Βοθκόσ Μικροβιολογικοφ ΝΑΙ ΝΑΙ

35 Βοθκόσ Εργαςτθρίου ραδιοϊςοτόπων ΝΑΙ ΝΑΙ

36 Βοθκόσ Κυτταρολογικοφ ΝΑΙ ΝΑΙ

37 Βοθκόσ Φαρμακείου ΝΑΙ ΝΑΙ



40 Οδθγόσ Αυτοκινιτου ΝΑΙ ΟΧΙ

41 Γενικϊν Κακθκόντων ΝΑΙ ΟΧΙ

42 Ρρογραμματιςτισ Η/Υ ΝΑΙ ΝΑΙ

Γ' ΡΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΟΡΟΙΑ





1 Γραφζασ ΝΑΙ ΟΧΙ


3 Δακτυλογράφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ

4 Στατιςτικόσ ΝΑΙ ΟΧΙ

5 Ταμιακόσ ΝΑΙ ΝΑΙ

6 Υλικονόμοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

7 Στρατολόγοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

8 Μετεωρολόγοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

9 Κρυπτογράφοσ ΝΑΙ ΟΧΙ


11 Χειριςτισ Τθλετφπων ΝΑΙ ΟΧΙ

12 Ελεγκτισ Εναζριασ Κυκλοφορίασ ΝΑΙ ΝΑΙ

13 Σωςτικϊν Μζςων ΝΑΙ ΟΧΙ

14 Φωτογράφοσ ΝΑΙ ΝΑΙ


16 Φαρμακοποιόσ ΝΑΙ ΟΧΙ


18 Οδοντίατροσ ΝΑΙ ΟΧΙ

19 Οδοντοτεχνίτθσ ΝΑΙ ΝΑΙ

20 Βοθκόσ Ακτιν. Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

21 Βοθκόσ Αναιςκθςιολόγου ΝΑΙ ΝΑΙ

22 Βοθκόσ Μικρ. Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ

23 Βοθκόσ Νευροφ/κοφ Εργαςτθρίου ΝΑΙ ΝΑΙ


25 Φυςιοκεραπευτισ ΝΑΙ ΝΑΙ

26 Διαιτολόγοσ ΝΑΙ ΝΑΙ

27 Χειρ/ςτισ Μθχανογραφικϊν ςυςκευϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

28 Ρρογραμματιςτισ Ηλεκτρονικϊν

Συςκευϊν (Η/Υ) ΝΑΙ ΝΑΙ





29 Αναλυτισ Συςτθμάτων ΝΑΙ ΝΑΙ

30 Μθχ. Α/Τ Εδάφουσ ΝΑΙ ΝΑΙ

31 Μθχ Α/Τ Α/φων ΝΑΙ ΝΑΙ

32 Μθχανικόσ ενςφρματων τθλεπικοινωνιϊν ΝΑΙ ΝΑΙ

33 Μθχ. RADAR εδάφουσ ΝΑΙ ΝΑΙ


Το Ρ.Δ. 299/199019, ορίηει ςτο ίδιο άρκρο παρ.2 ότι οι ειδικότθτεσ των

δόκιμων εφζδρων Αξιωματικϊν και επικοφρων Σθμαιοφόρων γυναικϊν είναι οι

προβλεπόμενεσ για τουσ άρρενεσ ομοιοβάκμουσ τουσ κάκε Κλάδου των Ενόπλων

Δυνάμεων. Ορίηει επίςθσ, ότι με απόφαςθ του Υπουργοφ Εκνικισ Άμυνασ, κατόπιν

προτάςεωσ του οικείου Γενικοφ Επιτελείου και ανάλογα με τισ ανάγκεσ κάκε

Κλάδου, κα καλφπτονται τόςο από τισ Δοκίμουσ Εφζδρουσ Αξιωματικοφσ και από τισ

Σθμαιοφόρουσ γυναίκεσ, όςεσ από τισ ειδικότθτεσ των ανδρϊν ομοιοβάκμων τουσ

προςδιορίηουν ςτο φφλο τουσ.

Ερχόμενοι πάλι ςτο Ρ.Δ. του 468/1978 ςτο άρκρο 4 ορίηεται ότι οι γυναίκεσ

τοποκετοφνται ςτον Στρατό Ξθράσ, ςτο Ρολεμικό Ναυτικό και ςτθν Αεροπορία ςε

όλεσ τισ υπθρεςίεσ, ςχθματιςμοφσ, ςυγκροτιματα, Μονάδεσ Εκςτρατείασ, Μονάδεσ

εςωτερικοφ, Μικτζσ Μονάδεσ και Ανεξάρτθτεσ υπομονάδεσ όλων των Ππλων και

Σωμάτων, ςτα Ρολεμικά Ρλοία και ςε όλεσ τισ υπθρεςίεσ αντίςτοιχα και για τα τρία

Σϊματα.

Με το άρκρο 5, θ γυναίκεσ εξιςϊνονται με τουσ άνδρεσ ςτο κζμα τθσ

επιςτράτευςθσ, αφοφ ότι ιςχφει για τουσ μεν ιςχφει και για τισ γυναίκεσ όπωσ αυτό

ορίηονται ςτο Ν.720/70 «περί Στρατολογίασ».

Με το Ρ.Δ. 469/1978 ορίηεται ότι για τθν υγειονομικι περίκαλψθ, τθν

ενδυμαςία και τθν διοικθτικι μζριμνα των γυναικϊν που επιςτρατεφονται ι

ακολουκοφν τθν μονιμότθτα ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, εφαρμόηονται οι ίδιεσ

διατάξεισ των αντίςτοιχων κατθγοριϊν τθσ ιςχφουςασ Νομοκεςίασ που ιςχφουν και

για τουσ άντρεσ.

Ζτςι λοιπόν, αφοφ ζγινε μια νομοκετικι προςπάκεια να καλυφκοφν τα κενά

και οι λεπτομζρειεσ μζςα από κάποια Ρροεδρικά Διατάγματα, που αφοροφν τθν

επιςτράτευςθ των γυναικϊν, είτε ακόμα και τθν ςυνζχιςθ τθσ επαγγελματικισ τουσ

καριζρασ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, αρχίηει να λαμβάνει χϊρα πλζον ζνασ πιο

εξειδικευμζνοσ κακοριςμόσ των γυναικϊν που κατατάςςονται ςε αυτζσ.

19

βι.: Γεληθή Γξακκαηεία Ιζόηεηαο (2003), Ιζόηεηα Δπθαηξηώλ κεηαμύ Γπλαηθώλ θαη Αλδξώλ (1983-2003) : Κπξηόηεξεο Ννκνζεηηθέο Ρπζκίζεηο, Θεζκηθά Όξγαλα.





Φτάνουμε ζτςι ςτο Ρ.Δ. 636/1978 περί εκελοντικισ κατάταξθσ των γυναικϊν

όπου εκεί ςτο πρϊτο μζροσ αναφζρεται ςτισ γυναίκεσ που κατατάςςονται

εκελοντικά ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ και ςε αυτζσ που κατατάςςονται για

επαγγελματικι ςταδιοδρομία. Στα πρϊτα 8 άρκρα αναφζρεται ςτισ γυναίκεσ που

κατατάςςονται εκελοντικά ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ και τισ ονομάηει «Κλθρωταί

Ρρότακτοι». Τα προςόντα και τα δικαιολογθτικά που ιςχφουν για τουσ άνδρεσ

ιςχφουν και για τισ γυναίκεσ τθσ παραπάνω κατθγορίασ. Ππωσ επίςθσ, το ίδιο

ςυμβαίνει και με τισ διατάξεισ που αφοροφν τισ αναβολζσ κατατάξεωσ, τον χρόνο

ςτρατιωτικισ υπθρεςίασ και τθ απόλυςθ. Οι γυναίκεσ που εκπλθρϊνουν τισ

ςτρατιωτικζσ τουσ υποχρεϊςεισ ονομάηονται «Ζφεδροι» και παραμζνουν ςτθν

εφεδρεία μζχρι το 32ο ζτοσ τθσ θλικίασ τουσ.

Στο δεφτερο μζροσ το παρόν Ρ.Δ. γίνεται λόγοσ για τισ γυναίκεσ που

ακολουκοφν τθν επαγγελματικι ςταδιοδρομία ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ. Ζτςι λοιπόν

ςτα υπόλοιπα 3 άρκρα ορίηονται κάποιεσ λεπτομζρειεσ για τθν κατθγορία αυτι των

γυναικϊν. Οι γυναίκεσ που εκπλιρωςαν τθν κθτείασ τουσ και να αναλαμβάνουν να

υπθρετιςουν εκουςίωσ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ ονομάηονται «εκελόντριεσ». Η

διάρκεια υποχρζωςθσ, μετά τθν εκπλιρωςθ των ςτρατιωτικϊν τουσ υποχρεϊςεων

είναι για πζντε χρόνια.

Με το Ρ.Δ. 718/1978 κακορίηονται τα περί εκπαιδεφςεωσ των

ςτρατευομζνων ελλθνίδων. Διαχωρίηει λοιπόν τθν εκπαίδευςθ ςε τρεισ βακμίδεσ: α)

Βαςικι εκπαίδευςθ, β) Εκπαίδευςθ Στελεχϊν και γ) Εκπαίδευςθ Ειδικότθτασ.

Η βαςικι εκπαίδευςθ είναι υποχρεωτικι για όλεσ τισ ςτρατευμζνεσ

ελλθνίδεσ και διεξάγεται ςε κζντρα βαςικισ εκπαίδευςθ ςτα οποία είναι

προοριςμζνα να υπθρετιςουν ςε αυτά ελλθνίδεσ ςτρατευμζνεσ. Οι δφο άλλεσ

εκπαιδεφςεισ δεν είναι υποχρεωτικζσ αλλά όμωσ αυτό που πρζπει να τονιςκεί είναι

ότι διεξάγονται ςε Κζντρα και Σχολζσ αντιςτοίχωσ με αυτά των ανδρϊν.

Τζλοσ, ζνα ςθμείο το οποίο πρζπει να αναφερκεί είναι ότι για πρϊτθ φορά

γίνεται λόγοσ ςτο άρκρο 2 του παρόντοσ Ρ.Δ. ότι το εκπαιδευτικό και διοικθτικό

προςωπικό αποτελείται και από άνδρεσ αλλά και από γυναίκεσ βακμοφόρουσ.

Ζτςι λοιπόν, φτάνουμε ςτθν Υ.Α. Φ 1979 περί κυρϊςεωσ προςωρινϊν

Οδθγιϊν που αφοροφν τθσ υπθρεςία των ςτρατευςίμων Ελλθνίδων. Η παροφςα

οδθγία αναφζρεται ςτθν προςαρμογι και διευκρίνιςθ διατάξεων των εν ιςχφ

κανονιςμϊν υπθρεςίασ των ςτρατευμάτων προσ το φφλο και τθν αποςτολι του

γυναικείου ςτρατιωτικοφ προςωπικοφ.

Εφαρμόηει τθν ιςότθτα των δφο φφλων όςον αφορά τουσ κανόνεσ ιεραρχίασ

και προςαγορεφςεωσ κακϊσ και για τθν ςτολι και τθν πολιτικι περιβολι τονίηοντασ

πωσ ό,τι ιςχφει και τουσ άντρεσ ιςχφει και για τισ γυναίκεσ.





Μεριμνά για τθν μθτρότθτα αλλά και τθν κφθςθ χωρίσ να κάνει καμία

ιδιαίτερθ αναφορά, αλλά ρυκμίηοντάσ τισ μζςα από τισ εκάςτοτε ιςχφουςεσ

διατάξεισ.

Ρροςτατεφει τισ γυναίκεσ ςτρατευςίμουσ ϊςτε ςτα πεικαρχικά ςυμβοφλια

να ςυμμετζχει και μια γυναίκα αξιωματικόσ, κακϊσ επίςθσ να μθν τουσ ανατίκεται

υπθρεςία που δεν αρμόηει ςτθν ςωματικι τουσ ικανότθτα και το φφλο.

Λαμβάνει τα απαραίτθτα μζτρα για τθν διοικθτικι μζριμνα, εκπαίδευςθ,

ψυχαγωγία και εκτζλεςθ υπθρεςίασ ςε κζματα των ςτρατευμζνων Ελλθνίδων.

Φροντίηει επίςθσ και οι ςυνκικεσ ςτρατωνιςμοφ να είναι ίδιεσ με αυτζσ των αντρϊν

χωρίσ να κάνει ζτςι κανζνα διαχωριςμό ςε κανζνα από τα δφο φφλα.

Με το Ν.1407/1983 κακορίηεται ο χρόνοσ γάμου, άδεια εγκυμοςφνθσ-

τοκετοφ γυναικϊν Αξ/κϊν –Υπαξ/κων. Με τον νόμο αυτό, οι διατάξεισ που

εφαρμόηονται για άδεια εγκυμοςφνθσ- τοκετοφ ςτισ αξιωματικοφσ αδελφζσ

νοςοκόμεσ των Ε.Δ. ιςχφουν και για τισ εκελόντριεσ και ζφεδρεσ αξιωματικοφσ και

υπαξιωματικοφσ, που υπθρετοφν εκελοντικά με οποιαδιποτε μορφι ςτισ Ε.Δ. μετά

τθν εκπλιρωςθ τθσ κθτείασ τουσ, κακϊσ και για τισ ανκυπαςπίςτριεσ και μόνιμεσ

αξιωματικοφσ των Ενόπλων Δυνάμεων. Με τον ίδιο νόμο κακορίηονται και οι

ςχετικζσ διατάξεισ για τθν ειςαγωγι ςτθ ςχολι Αξ/κϊν Αδελφϊν Νοςοκόμων.

Με τον Ν.1513/1985, γίνεται πλζον ςαφείσ θ κατάταξθ των γυναικϊν ςαν

οπλίτεσ πενταετοφσ υποχρζωςθσ. Με βάςθ τισ προχποκζςεισ και τουσ περιοριςμοφσ

που κζτει ο παρϊν νόμοσ κατατάςςονται ςτο ςτρατό ξθράσ και γυναίκεσ, ςε αρικμό

που κακορίηεται με απόφαςθ του Υπουργοφ Εκνικισ Άμυνασ. Οι διατάξεισ του

παρόντοσ νόμου εφαρμόηονται αναλόγωσ και για το Ρολεμικό Ναυτικό και τθν

Ρολεμικι Αεροπορία. Είναι θ πρϊτθ φορά που γίνεται ςαφείσ αναφορά ςτο χρόνο

κατάταξθσ των γυναικϊν πζρα από τθν εκελοντικι κατάταξι τουσ και θ οποία

παίρνει μια πορεία επαγγελματικισ ςταδιοδρομίασ μζςα ςτισ τάξεισ των Ενόπλων

Δυνάμεων. Με βάςθ αυτό το νόμο εκδόκθκε θ Υ.Α. Φ 4/1991 ςφμφωνα με τθν

οποία κακορίηονται με περιςςότερεσ λεπτομζρειεσ θ κατάταξθ των γυναικϊν ςτο

ςτρατό ξθράσ με πενταετι υποχρζωςθ και ςυγκεκριμζνα αντικακίςταται θ

παράγραφοσ που κανονίηει τθν ςειρά αρχαιότθτασ των γυναικϊν ΟΡΥ. Επίςθσ, με

τθν Υ.Α. Φ 4// 1997 κακορίηεται ωσ ανϊτατο όριο θλικίασ για κατάταξθ κατά το ζτοσ

1998 των τριάντα τεςςάρων (34) Εκελοντριϊν Ρενταετοφσ Υπθρεςίασ (ΕΡΥ)

Γυναικϊν, το 26ο ζτοσ.

Ο Ν.1911/199020 ορίηει ότι ςτισ Ανϊτατεσ Στρατιωτικζσ Σχολζσ και ςτισ

Στρατιωτικζσ Σχολζσ Υπαξιωματικϊν των Ενόπλων Δυνάμεων ειςάγονται άνδρεσ και

γυναίκεσ. Ο νομοκζτθσ κρίνοντασ με βάςθ το Εκνικό ςυμφζρον και ζχοντασ κατά

νου και τθν αρχι ιςότθτασ των δφο φφλων, δεν διαχωρίηει άνδρεσ και γυναίκεσ ςτα

τμιματα των ιπτάμενων Ικάρων, Μάχιμων και Μθχανικϊν τθσ Σχολισ Ναυτικϊν

20

Σξάπεδα Ννκηθώλ Πιεξνθνξηώλ





Δοκίμων και των Ππλων τθσ Στρατιωτικισ Σχολισ Ευελπίδων και τθσ Σχολισ

Μονίμων Υπαξιωματικϊν, αλλά τονίηει ότι οι επιδόςεισ των προκαταρκτικϊν

εξετάςεων είναι διαφορετικζσ από τισ επιδόςεισ που απαιτοφνται για τουσ

υποψθφίουσ των άλλων Τμθμάτων επειδι οι εξερχόμενοι από τα παραπάνω

τμιματα ζχουν ωσ αποςτολι τθν ςτελζχωςθ των μονάδων εκείνων, οι οποίεσ κα

κλθκοφν να αντιμετωπίςουν οποιαδιποτε κρίςθ.

Ζνα μεγάλο βιμα που πραγματοποιείται από τον ςυγκεκριμζνο νόμο είναι

οτι επιτρζπεται αντίςτοιχα και θ ειςαγωγι ανδρϊν ςτθ Σχολι Αξιωματικϊν

Νοςθλευτικισ. Το ποςοςτό αυτό, όπωσ και το ποςοςτό ειςαγωγισ των γυναικϊν

ςτισ Ανϊτατεσ Στρατιωτικζσ Σχολζσ κάκε ζτουσ κακορίηονται από απόφαςθ του

Υπουργοφ Εκνικισ Άμυνασ και μετά από πρόταςθ του κατά Κλάδο οικείου Ανϊτατου

Συμβουλίου και αντίςτοιχα από το Γ.Ε.ΕΘ.Α. Βλζπουμε λοιπόν «κλαςικά κάςτρα»

και των δφο φφλων να καταλαμβάνονται, αντίςτοιχα και από τα δφο φφλα, κάτι που

αυτό πλζον αποτελεί επιταγι των κοινωνικϊν δομϊν που εντάςςονται οι Ζνοπλεσ

Δυνάμεισ. Ζτςι ζρχεται θ Υ.Α. Φ 3/1996 ςφμφωνα με τθν οποία επιτρζπεται θ

ειςαγωγι των γυναικϊν ςτισ παρακάτω ςτρατιωτικζσ ςχολζσ: α) Σχολι Μονίμων

Υπαξιωματικϊν (ΣΜΥ) μόνο ειδικότθτα διοικθτικϊν, β) Σχολι Τεχνικϊν

Υπαξιωματικϊν Αεροπορίασ (ΣΤΥΑ) και γ) Σχολι Υπαξιωματικϊν Διοικθτικϊν (ΣΥΔ).

Με το άρκρο 2 του παρόντοσ Νόμου ορίηεται ότι και τα ψυχοτεχνικά

κριτιρια για ειςαγωγι ςτισ ανϊτατεσ ςτρατιωτικζσ ςχολζσ είναι κοινά και για τα δφο

φφλα και ςφμφωνα με τισ ιςχφουςεσ διατάξεισ. Το ίδιο κακορίηεται και ςτο άρκρο 3

παρ.1 όπου θ εκπαίδευςθ των ςπουδαςτϊν ςτισ ςχολζσ είναι κοινι μεταξφ ανδρϊν

και γυναικϊν, προςαρμόηεται όμωσ, όπου κατά περίπτωςθ απαιτείται, ςτισ

ςωματικζσ ικανότθτεσ του γυναικείου φφλου. Ρροβλζπεται επίςθσ ςτθν παρ.2 ότι οι

ειδικότθτεσ ι εξειδικεφςεισ, οι οργανικζσ κζςεισ, θ επετθρίδα, οι προαγωγζσ θ

ςταδιοδρομία, οι υποχρεϊςεισ, κακϊσ και οι μονάδεσ και οι υπθρεςίεσ ςτισ οποίεσ

υπθρετοφν οι απόφοιτοι των Ανϊτατων Στρατιωτικϊν Σχολϊν, είναι κοινζσ μεταξφ

των δφο φφλων για όςουσ αποφοίτθςαν από τθν ίδια ςχολι και τμιμα και ςφμφωνα

με τισ εκάςτοτε ιςχφουςεσ διατάξεισ.

Ζχοντασ υπόψθ τον παραπάνω νόμο, εκδόκθκε αρχικά θ Υ.Α. Φ 3//199821,

όπου κακορίηεται το ποςοςτό γυναικϊν που κα ειςαχκοφν ςτα ΑΣΕΙ-ΑΣΣΥ και το

ποςοςτό ανδρϊν που κα ειςαχκοφν ςτθ ΣΑΝ κατά το ακαδθμαϊκό ζτοσ 1999-2000.

Ζτςι ζχουμε:

Α) ΑΣΕΙ

(1) Στρατιωτικι Σχολι Ευελπίδων (ΣΣΕ): Μόνο ςτα Τμιμα Σωμάτων 15%

(2) Σχολι Ικάρων (ΣΙ) : Πλα τα τμιματα 15%, πλθν του τμιματοσ Ιπταμζνων

(3) Στρατιωτικι Σχολι Αξιωματικϊν Σωμάτων (ΣΣΑΣ) και ςτα τμιματα:

21

Τπνπξγείν Δζληθήο Άκπλαο





(α) Ιατρικό 15%

(β) Οδοντιατρικό 20%

(γ) Φαρμακευτικό 20%

(δ) Κτθνιατρικό 20%

(ε) Στρατολογικό 20%

(ςτ) Οικονομικό 20%

(4) Σχολι Αξιωματικϊν Νοςθλευτικισ ΣΑΝ ποςοςτό 20%

Β) ΑΣΣΥ

(1) Σχολι Μονίμων Υπαξιωματικϊν του Στρατοφ Ξθράσ (ΣΜΥ) Τμιμα

Διοικθτικϊν 10%

(2) Σχολι Τεχνικϊν Υπαξιωματικϊν Αεροπορίασ τθσ Ρ.Α. (ΣΤΥΑ) 5%

(3) Σχολι Υπαξιωματικϊν Διοικθτικϊν τθσ Ρ.Α. (ΣΥΔ) 5%

(4) Σχολι Ιπταμζνων αδιοναυτίλων (ΣΙ): Να μθν ειςαχκοφν οφτε

άνδρεσ οφτε γυναίκεσ κατά το Ακαδθμαϊκό Ζτοσ 1999-2000.

Συνεχίηοντασ τθν αναφορά για τθν καταγραφι τθσ νομοκεςίασ ςτισ

ελλθνικζσ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ αναφζρουμε το Ρ.Δ. 21/1991, το οποίο κάνει λόγο για

τουσ εκελοντζσ-εκελόντριεσ μακράσ κθτείασ. Κακορίηονται όλεσ οι λεπτομζρειεσ

που αφοροφν τουσ εκελοντζσ-εκελόντριεσ από το βακμό με τθν είςοδό τουσ ςτο

ςυγκεκριμζνο κεςμό, μζχρι τθν αρχαιότθτα, τθν επετθρίδα, τισ αποδοχζσ, τα

επιδόματα, διατάξεισ για κζματα πεικαρχίασ, υγειονομικι περίκαλψθ, χωρίσ να

κάνει οποιοδιποτε διαχωριςμό μεταξφ των δφο φφλων. Ζτςι, με το άρκρο 2

κακιερϊνονται οι βακμοί, θ ςτολι και τα διακριτικά που κα διζπει τουσ εκελοντζσ –

εκελόντριεσ μακράσ κθτείασ. Με το άρκρο 3 κακορίηεται ο χρόνοσ παραμονισ ςτο

βακμό για προαγωγι και ςτο άρκρο 4 κανονίηονται τα ςχετικά με τισ αρχαιότθτεσ

και τισ επετθρίδεσ και ςτα τρία ςϊματα των Ενόπλων Δυνάμεων. Στο άρκρο 5

γίνεται λόγοσ για τα επιδόματα και τισ αποδοχζσ, οι οποίεσ αποδοχζσ εξομοιϊνονται

με τουσ εν ενεργεία μονίμουσ ομοιοβάκμουσ τουσ. Στο άρκρο 6 κακορίηονται τα

ςχετικά με τθν μιςκολογικι προαγωγι των εκελοντϊν – εκελοντριϊν μακράσ

κθτείασ. Στο άρκρο 7 και 8 γίνεται αντίςτοιχα λόγοσ για τθν πεικαρχία και τισ

ευκολίεσ διαβίωςθσ τουσ για τισ οποίεσ εφαρμόηονται ανάλογα οι κανονιςμοί και

διαταγζσ που ιςχφουν για τουσ μονίμουσ ομοιοβάκμουσ τουσ. Στο άρκρο 10 γίνεται

λόγοσ για τισ διατάξεισ που αφοροφν τθν ζξοδο από τισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ. Στο

άρκρο 11 γίνεται αναφορά για τθν ζνταξθ ςτο κεςμό των εκελοντϊν –εκελοντριϊν

μακράσ κθτείασ κακϊσ και τισ προαγωγζσ – κρίςεισ –τοποκετιςεισ- μετακζςεισ –





μετατάξεισ –απονομι δεφτερθσ ι τρίτθσ ειδικότθτασ- αποςτρατείεσ –ατομικά

ζγγραφα εκελοντϊν – εκελοντριϊν μακράσ κθτείασ.

Ραρατθρείται λοιπόν, ότι θ αρχι τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων εφαρμόηεται

πλιρωσ με το παρόν Ρ.Δ. αφοφ δεν διαχωρίηει κακόλου άνδρεσ – γυναίκεσ, αλλά

αντιμετωπίηονται από κοινοφ για τα όποια κζματα απαςχολοφν το ςχετικό κεςμό.

Υπάρχουν όμωσ και κάποια κζματα διαδικαςτικοφ περιεχομζνου όπου ζρχεται το

Ρ.Δ. 44/2003 το οποίο τροποποιεί κάποια άρκρα του προθγοφμενου Ρ.Δ. (21/1991),

εξιςορροπϊντασ κάποια μειονεκτιματα που είχαν οι γυναίκεσ ςτρατεφςιμεσ ςε

ςχζςθ με τουσ άνδρεσ. Ππωσ, κατά τθν ζνταξι τουσ ςτο κεςμό εκελοντϊν-

εκελοντριϊν Μακράσ Θθτείασ οι εκελοντζσ-εκελόντριεσ Μακράσ Θθτείασ δεν

αναλαμβάνουν υποχρζωςθ παραμονισ.

Ταυτόχρονα με τθν γενικότερθ νοοτροπία που αρχίηει να επικρατεί ςτισ

Ζνοπλεσ Δυνάμεισ για τισ ςτρατεφςιμεσ γυναίκεσ παρατθρείται το ίδιο και ςε άλλουσ

τομείσ παρεμφερείσ με το Ελλθνικό Στρατό. Ζτςι με τθν Υ.Α. 414/1999 επιχειρείται

μια αφξθςθ δφναμθσ του γυναικείου ςτρατιωτικοφ προςωπικοφ του Λιμενικοφ

Σϊματοσ.

Με το Ν.3257/2004 κακορίηονται μια ςειρά κεμάτων που αφοροφν τισ

Ζνοπλεσ Δυνάμεισ όπωσ κζματα προςωπικοφ ςτρατιωτικισ κθτείασ, εκελοντϊν και

κζματα των Στρατιωτικϊν Σχολϊν. Αξίηει να ςθμειωκεί, ότι πλζον δεν γίνεται

αναφορά ςε κάποιο διαχωριςμό ανδρϊν και γυναικϊν ςτισ Στρατιωτικζσ Σχολζσ

αλλά όλοι πλζον ονομάηονται ςπουδαςτζσ τθσ οικείασ Σχολισ με τα ίδια δικαιϊματα

και υποχρεϊςεισ.

Επίςθσ εφαρμόηοντασ τθν αρχι τθσ ιςότθτασ ανδρϊν και γυναικϊν ςτθν

αςφάλιςθ κακιςτά τισ εκελόντριεσ και τουσ εκελοντζσ μακράσ κθτείασ που είχαν

καταταγεί ςτισ Ε.Δ. μζχρι τθν 31.12.1992, μετόχουσ των Μετοχικϊν Ταμείων των

Κλάδων των Ε.Δ. χωρίσ τθν καταβολι κάποιασ πρόςκετθσ κράτθςθσ.

Βελτιϊνει επίςθσ τθ κζςθ των γυναικϊν με το άρκρο 13 ςθμειϊνοντασ ότι οι

γυναίκεσ που υπθρετοφν ωσ μόνιμεσ με βακμό Ανκυπαςπιςτι του Ν. 705/1977

προάγονται ςτο βακμό του Ανκυπολοχαγοφ και αντιςτοίχου των άλλων Κλάδων με

ςυμπλιρωςθ εικοςιενόσ (21) ετϊν αντίςτοιχα ςυνολικισ πραγματικισ ςτρατιωτικισ

υπθρεςίασ από τθν αρχικισ τουσ κατάταξθ.

Με τον παρόντα νόμο γίνεται μια προςπάκεια μζςα από κάποια άρκρα του

να δικαιϊςει τισ γυναίκεσ που είχαν αδικθκεί με προθγοφμενουσ νόμουσ και

ειδικότερα με το Ν. 705/1977. Και όλα αυτά πραγματοποιοφνται αφοφ πλζον ζχει

αλλάξει και θ νοοτροπία και ιδζα τθσ ιςότθτασ ανδρϊν και γυναικϊν προσ το

καλφτερο.

Μζςα λοιπόν από όλα αυτά, απορρζουν μια ςειρά από υπουργικζσ

αποφάςεισ όπου εκεί πλζον ζχει ςταματιςει ο ςαφισ διαχωριςμόσ ανδρϊν και

γυναικϊν με βάςθ τισ δυνατότθτεσ, τισ ικανότθτεσ και τα ςωματικά χαρακτθριςτικά.





Ζτςι λοιπόν με τθν ΥΑ 4/200322 κακορίηεται το επίπεδο των γραμματικϊν γνϊςεων

κατά ειδικότθτεσ των Επαγγελματιϊν Οπλιτϊν του Στρατοφ Ξθράσ και του Κοινοφ

Στρατολογικοφ Σϊματοσ των Ενόπλων Δυνάμεων. Με τθν Υ.Α. 4/2004 ζχουμε τον

κακοριςμό των Οργανικϊν κζςεων Εκελοντϊν Μακράσ κθτείασ, ενόσ αρικμοφ 323

οργανικϊν κζςεων.

Ζνα μεγάλο βιμα που ζγινε μζςα ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ είναι θ ςφςταςθ με

το Ρ.Δ. 39/2004 Γραφείου Ιςότθτασ των δφο φφλων ςτο επιτελείο του Υπουργοφ

Εκνικισ Άμυνασ. Το Γραφείο Ιςότθτασ των δφο φφλων αποτελεί ανεξάρτθτο

γραφείο, που υπάγεται απευκείασ ςτο Γενικό διευκυντι και ςαν κφριοι ςτόχοι του

είναι: α) Να ςυλλζγει, διαχειρίηεται και επεξεργάηεται κατά τθν κείμενθ νομοκεςία,

ςτοιχεία και πλθροφορίεσ που αφοροφν τθν ιςότθτα των δφο φφλων ςτο

ςτρατιωτικό προςωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων τθσ Ελλάδασ κακϊσ και άλλων

κρατϊν - μελϊν τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ, του Βορειοατλαντικοφ Συμφϊνου και

άλλων Διεκνϊν Οργανιςμϊν.

β) Να διατυπϊνει κεςμικζσ προτάςεισ και να προωκεί τα αναγκαία μζτρα για τθν

εφαρμογι τθσ αρχισ τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων ςτο ςτρατιωτικό προςωπικό

των Ενόπλων Δυνάμεων τθσ χϊρασ.

γ) Να ςυνεργάηεται για αντικείμενα ιςότθτασ των δφο φφλων με τθ Γενικι

Γραμματεία Ιςότθτασ και τα Γενικά Επιτελεία και τισ λοιπζσ υπθρεςίεσ του

Υπουργείου Εκνικισ Άμυνασ.

Στα πλαίςια λειτουργίασ του εν λόγω γραφείου ζχει αναπτυχκεί θ

δυνατότθτα του ςτρατιωτικοφ προςωπικοφ των Ενόπλων Δυνάμεων να

απευκφνονται ιεραρχικά ςτο γραφείο ιςότθτασ για τυχόν προβλιματα που

παρουςιάηονται ςτθν κακθμερινι του διαβίωςθ εντόσ του ςτρατεφματοσ και

άπτονται τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων.

Η ανάλθψθ πρωτοβουλιϊν νομοκετικοφ και κεςμικοφ χαρακτιρα για τθν

ενίςχυςθ τθσ παρουςίασ των γυναικϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ με παράλλθλεσ

22






βελτιϊςεισ των ςυνκθκϊν υπθρεςίασ αλλά και τθν εξζλιξι τουσ ςτθν ιεραρχία, είναι

ςυνεχζσ μζλθμα του Υπουργείου Εκνικισ Άμυνασ.

Ο αρικμόσ των γυναικϊν που υπθρετοφν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ αυξάνεται

ςυνεχϊσ τα τελευταία χρόνια. Κακϊσ το ςχετικό νομοκετικό πλαίςιο επεκτείνεται

και οι ςυνκικεσ υπθρεςίασ και εξζλιξθσ ςτθν ιεραρχία βελτιϊνονται αναφζρεται ότι

ενϊ το 1992 υπθρετοφςαν 1168 γυναίκεσ ςτο Στρατό Ξθράσ, 492 ςτο Ρολεμικό

Ναυτικό και 243 ςτθν πολεμικι Αεροπορία, το 2000 οι αρικμοί αυτοί αυξικθκαν ςε

3115 για το ΣΞ, 1576 για το ΡΝ, και 645 για τθν ΡΑ23. Ειδικότερα, από το 2001,

οπότε και ίςχυςε ο κεςμόσ των Επαγγελματιϊν Οπλιτϊν αυξικθκε θ προςζλευςθ

των γυναικϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ.

Κατά το ζτοσ 2004 υπθρετοφν ςτισ Ε.Δ. 8280 γυναίκεσ και ςτα τρία όπλα (ΣΞ,

ΡΝ, ΡΑ) όπου αναλυτικά είναι:

i) Στο Στρατό Ξθράσ 1077 Αξιωματικοί και 2745 ανκυπαςπιςτζσ /

Υπαξιωματικοί

ii) Στθν Ρολεμικό Ναυτικό 238 Αξιωματικοί και 1850 Ανκυπαςπιςτζσ /


iii) Στθν Ρολεμικι Αεροπορία 664 Αξιωματικοί, 1427 Ανκυπαςπιςτζσ /


iv) Στα Κοινά Σϊματα 279 γυναίκεσ Αξιωματικοί

Σχετικά με τθν ςυμμετοχι των γυναικϊν ςτισ ανϊτερεσ ςχολζσ αξιωματικϊν

– υπαξιωματικϊν παρατθρείται μια αυξθτικι τάςθ. Η ςχετικι νομοκεςία

βελτιϊνεται προσ το καλφτερο για το γυναικείο φφλο και ειδικότερα, όπωσ είδαμε,

μετά τθν υλοποίθςθ των διατάξεων του Ν. 2913/2001, όπωσ αυτόσ τροποποιεί το

Ν. 1911/1990, από το 2002 ειςιχκθςαν για πρϊτθ φορά ςτα τρία Σϊματα γυναίκεσ

μζςω του κεςμοφ των πανελλθνίων εξετάςεων και με όρια απόδοςθσ ςτα

αγωνίςματα κοινά και για τα δφο φφλα.

ΜΕΟΣ ΔΕΥΤΕΟ

ΣΥΜΡΕΑΣΜΑΤΑ

23






Από τθν αναλυτικι αναφορά και καταγραφι του νομοκετικοφ πλαιςίου, όπωσ καταγράφθκε ςτθν παροφςα μελζτθ προκφπτουν τα εξισ:

Α. ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΙΣ ΕΝΟΡΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Η ιςτορία των ζνςτολων γυναικϊν ςτισ ελλθνικζσ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, αρχίηει

για τισ Αξιωματικοφσ το 1954, με τθν ίδρυςθ τθσ Σχολισ Αξιωματικϊν Νοςθλευτικισ

και για τισ Υπαξιωματικοφσ το 1979, ςε ςυγκεκριμζνεσ ειδικότθτεσ και μόνο ςε

διοικθτικζσ κζςεισ. Κατόπιν αλλαγϊν τθσ ςχετικισ νομοκεςίασ, ςιμερα οι γυναίκεσ

μποροφν να ενταχκοφν ςτισ ελλθνικζσ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, είτε μζςω των

Ραραγωγικϊν Σχολϊν Αξιωματικϊν και Υπαξιωματικϊν, είτε ωσ Επαγγελματίεσ

Οπλίτεσ (ΕΡ.ΟΡ).

Ειδικότερα, με το Ρροεδρικό Διάταγμα 468/1978 κακορίηονται οι ειδικότθτεσ

που κα καταλαμβάνουν οι γυναίκεσ, είτε ωσ εκελόντριεσ, είτε ωσ μόνιμεσ

ςτρατεφςιμεσ. Σε μια προςπάκεια ιςότθτασ, ςτο παρόν Ρροεδρικό Διάταγμα και

ςυγκεκριμζνα ςτο άρκρο 3 καταγράφονται όλεσ οι ειδικότθτεσ τισ οποίεσ καλοφνται

να καλφψουν οι γυναίκεσ ςτρατεφςιμεσ είτε ωσ εκελόντριεσ είτε ωσ μόνιμεσ

υπαξιωματικοί ςε κάκε κλάδο των Ζνόπλων Δυνάμεων (Στρατό Ξθράσ, Ρολεμικό

Ναυτικό, Ρολεμικι Αεροπορία).

To παρόν άρκρο άλλαξε με το Ρ.Δ. 299/1990, ςφμφωνα με το οποίο οι

γυναίκεσ ςτρατεφςιμεσ καλφπτουν μια μεγαλφτερθ γκάμα κζςεων ςτισ Ζνοπλεσ

Δυνάμεισ.

Στο Ρ.Δ. του 468/1978 ςτο άρκρο 4 ορίηεται ότι οι γυναίκεσ τοποκετοφνται

ςτον Στρατό Ξθράσ, ςτο Ρολεμικό Ναυτικό και ςτθν Ρολεμικι Αεροπορία ςε όλεσ τισ

υπθρεςίεσ, ςχθματιςμοφσ, ςυγκροτιματα, Μονάδεσ Εκςτρατείασ, Μονάδεσ

εςωτερικοφ, Μικτζσ Μονάδεσ και Ανεξάρτθτεσ υπομονάδεσ όλων των Ππλων και

Σωμάτων, ςτα Ρολεμικά Ρλοία και ςε όλεσ τισ υπθρεςίεσ αντίςτοιχα και για τα τρία

Σϊματα.

Με το Ρ.Δ. 718/1978 κακορίηονται τα περί εκπαιδεφςεωσ των

ςτρατευομζνων ελλθνίδων. Υπάρχει λοιπόν διάκριςθ τθσ εκπαίδευςθσ ςε τρεισ

βακμίδεσ: α) Βαςικι εκπαίδευςθ β) Εκπαίδευςθ Στελεχϊν και γ) Εκπαίδευςθ

Ειδικότθτασ.

Η βαςικι εκπαίδευςθ είναι υποχρεωτικι για όλεσ τισ ςτρατευμζνεσ

ελλθνίδεσ και διεξάγεται ςε κζντρα βαςικισ εκπαίδευςθ τα οποία είναι

προοριςμζνα για να υπθρετιςουν ςε αυτά ελλθνίδεσ ςτρατευμζνεσ. Οι δφο άλλεσ





εκπαιδεφςεισ δεν είναι υποχρεωτικζσ, αλλά όμωσ αυτό που πρζπει να τονιςκεί είναι

ότι διεξάγονται ςε Κζντρα και Σχολζσ αντιςτοίχωσ με αυτά των ανδρϊν.

Τζλοσ, ζνα ςθμείο το οποίο πρζπει να αναφερκεί είναι ότι για πρϊτθ φορά

γίνεται λόγοσ ςτο άρκρο 2 του παρόντοσ Ρ.Δ. ότι το εκπαιδευτικό και διοικθτικό

προςωπικό αποτελείται και από άνδρεσ αλλά και από γυναίκεσ βακμοφόρουσ.

Ζτςι λοιπόν, αφοφ ζγινε μια νομοκετικι προςπάκεια να καλυφκοφν τα κενά

και οι λεπτομζρειεσ μζςα από κάποια Ρροεδρικά Διατάγματα, που αφοροφν τθν

επιςτράτευςθ των γυναικϊν, είτε ακόμα και τθν ςυνζχιςθ τθσ επαγγελματικισ τουσ

καριζρασ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, αρχίηει να λαμβάνει χϊρα πλζον ζνασ πιο

εξειδικευμζνοσ κακοριςμόσ των γυναικϊν που κατατάςςονται ςε αυτζσ.

Ο Ν.1911/1990 ορίηει ότι ςτισ Ανϊτατεσ Στρατιωτικζσ Σχολζσ και ςτισ

Στρατιωτικζσ Σχολζσ Υπαξιωματικϊν των Ενόπλων Δυνάμεων ειςάγονται άνδρεσ και

γυναίκεσ. Ο νομοκζτθσ κρίνοντασ με βάςθ το Εκνικό ςυμφζρον και υιοκετϊντασ τθν

αρχι ιςότθτασ των δφο φφλων, δεν διαχωρίηει άνδρεσ και γυναίκεσ ςτα τμιματα

των ιπτάμενων Ικάρων, Μάχιμων και Μθχανικϊν τθσ Σχολισ Ναυτικϊν Δοκίμων και

των Ππλων τθσ ςτρατιωτικισ Σχολισ Ευελπίδων και τθσ Σχολισ Μονίμων

Υπαξιωματικϊν.

Ζνα μεγάλο βιμα που πραγματοποιείται με τθ κεςμοκζτθςθ του

ςυγκεκριμζνου νόμου είναι ότι επιτρζπεται αντίςτοιχα και θ ειςαγωγι ανδρϊν ςτθ

Σχολι Αξιωματικϊν Νοςθλευτικισ, κάτι που δεν γινόταν κατά το παρελκόν. Το

ποςοςτό αυτό, όπωσ και το ποςοςτό ειςαγωγισ των γυναικϊν ςτισ Ανϊτατεσ

Στρατιωτικζσ Σχολζσ κάκε ζτουσ κακορίηονται με απόφαςθ του Υπουργοφ Εκνικισ

Άμυνασ και μετά από πρόταςθ του κατά Κλάδο οικείου Ανϊτατου Συμβουλίου και

αντίςτοιχα από το Γ.Ε.ΕΘ.Α.. Βλζπουμε λοιπόν ότι «κλαςικά κάςτρα» και των δφο

φφλων να καταλαμβάνονται, αντίςτοιχα και από τα δφο φφλα, κάτι που αυτό πλζον

αποτελεί επιταγι των κοινωνικϊν δομϊν ςτισ οποίεσ εντάςςονται οι Ζνοπλεσ

Δυνάμεισ. Ζτςι ζρχεται θ ΥΑ.Φ 3/1996 ςφμφωνα με τθν οποία επιτρζπεται θ

ειςαγωγι των γυναικϊν ςτισ παρακάτω ςτρατιωτικζσ ςχολζσ: α) Σχολι Μονίμων

Υπαξιωματικϊν (ΣΜΥ) μόνο ειδικότθτα διοικθτικϊν β) Σχολι Τεχνικϊν

Υπαξιωματικϊν Αεροπορίασ (ΣΤΥΑ) γ) Σχολι Υπαξιωματικϊν Διοικθτικϊν (ΣΥΔ).

Σφμφωνα με το Ν. 2913/2001, οι γυναίκεσ μποροφν να δθλϊςουν όπωσ και

οι άνδρεσ, ςυμμετοχι ςτο διαγωνιςμό για ειςαγωγι ςε όλεσ τισ Σχολζσ και Τμιματα

των ΑΣΕΙ και ΑΣΣΥ. Με εφαρμογι του Ν. 3488/2006, εξετάηεται από τουσ Κλάδουσ θ

άρςθ των φυλετικϊν περιοριςμϊν για ςυμμετοχι ςτο διαγωνιςμό ζνταξθσ ςε όλεσ

τισ ειδικότθτεσ ΕΡ.ΟΡ. Σφμφωνα με τθν ιςχφουςα νομοκεςία και με δεδομζνθ τθν

υψθλότερθ απόδοςθ των γυναικϊν ςτισ ειςαγωγικζσ εξετάςεισ, παρατθρείται

αφξθςθ του αρικμοφ των γυναικϊν που ειςάγονται ςτισ Ραραγωγικζσ Σχολζσ.

Ενδεικτικά, για το ακαδθμαϊκό ζτοσ 2005-2006, το ποςοςτό ειςαγωγισ γυναικϊν ςε

οριςμζνεσ Σχολζσ ιταν πλθςίον ι μεγαλφτερο του 50%. Ριο ςυγκεκριμζνα, ςτθ





Στρατιωτικι Σχολι Ευελπίδων προκθρφχκθκαν 220 κζςεισ ειςακτζων και

ειςιχκθςαν ς’ αυτι 27 γυναίκεσ (ποςοςτό ειςαγωγισ 12,5%). Στθ Σχολι Ναυτικϊν

Δοκίμων προκθρφχκθκαν 35 κζςεισ ειςακτζων και ειςιχκθςαν ς’ αυτι 5 γυναίκεσ

(ποςοςτό ειςαγωγισ 14,7%). Στθ Σχολι Ικάρων προκθρφχκθκαν 125 κζςεισ

ειςακτζων (90 κζςεισ Ιπταμζνων και 35 κζςεισ Μθχανικϊν) και ειςιχκθςαν ς’ αυτι

5 γυναίκεσ (4 ςε κζςεισ Ιπταμζνων και 1 ςε κζςθ Μθχανικϊν) (ποςοςτά ειςαγωγισ

4,54% και 2,85% αντίςτοιχα). Στθ Σχολι Μονίμων Υπαξιωματικϊν προκθρφχκθκαν

280 κζςεισ ειςακτζων και ειςιχκθςαν ς’ αυτι 136 γυναίκεσ (ποςοςτό ειςαγωγισ

48,7%). Στθ Σχολι Μονίμων Υπαξιωματικϊν Ναυτικοφ προκθρφχκθκαν 100 κζςεισ

ειςακτζων και ειςιχκθςαν ς’ αυτι 64 γυναίκεσ (ποςοςτό ειςαγωγισ 64%). Στθ

Σχολι Τεχνικϊν Υπαξιωματικϊν Αεροπορίασ προκθρφχκθκαν 200 κζςεισ ειςακτζων

και ειςιχκθςαν ς’ αυτι 86 γυναίκεσ (ποςοςτό ειςαγωγισ 43,4%). Στθ Σχολι

Υπαξιωματικϊν Διοικθτικϊν προκθρφχκθκαν 50 κζςεισ ειςακτζων και ειςιχκθςαν ς’

αυτι 36 γυναίκεσ (ποςοςτό ειςαγωγισ 72,7%). Με το Ν.3257/2004 κακορίηονται μια ςειρά κεμάτων που αφοροφν τισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ όπωσ κζματα προςωπικοφ ςτρατιωτικισ κθτείασ, εκελοντϊν και κζματα των Στρατιωτικϊν Σχολϊν. Αξίηει να ςθμειωκεί, ότι δεν γίνεται πλζον καμία αναφορά ςε κάποιο διαχωριςμό ανδρϊν και γυναικϊν ςτισ Στρατιωτικζσ Σχολζσ αλλά όλοι πλζον ονομάηονται ςπουδαςτζσ τθσ οικείασ Σχολισ με τα ίδια δικαιϊματα και υποχρεϊςεισ.

Με τθν ζκδοςθ υπουργικϊν αποφάςεων κατ’ εξουςιοδότθςθ του ανωτζρω

Νόμου, πλζον είναι ςαφζσ ότι ζχει ςταματιςει ο διαχωριςμόσ ανδρϊν γυναικϊν με

βάςθ τισ δυνατότθτεσ, τισ ικανότθτεσ και τα ςωματικά χαρακτθριςτικά.

Με ςχετικι νομοκεςία, οι κυοφοροφςεσ γυναίκεσ με τθν είςοδό τουσ ςτον

τρίτο μινα κυιςεωσ και μζχρι λιψεωσ τθσ άδειασ κυιςεωσ τοκετοφ, απαλλάςςονται

από υπθρεςίεσ και αςκιςεισ και τουσ επιτρζπεται να φζρουν πολιτικι περιβολι.

Επίςθσ, απαλλάςςονται από τθ χριςθ θλεκτρονικοφ υπολογιςτι και από εργαςίεσ

επικίνδυνεσ που είναι δυνατόν να επιβαρφνουν τθν κατάςταςι τουσ. Στισ ζγκυεσ

γυναίκεσ που υπάγονται ςτο ςτρατιωτικό προςωπικό, χορθγείται δεκατετράμθνθ

άδεια κυιςεωσ τοκετοφ, ενϊ κατά τθν επιςτροφι τουσ από τθν άδεια κυιςεωσ

τοκετοφ τοποκετοφνται ςτθν πρϊτθ φρουρά προτίμθςισ τουσ, εφόςον υπάρχουν

κενζσ προβλεπόμενεσ κζςεισ και παράλλθλα, δεν επιτρζπεται χωρίσ τθ κζλθςι τουσ,

θ μετάκεςι τουσ επί τρία τουλάχιςτον ζτθ.

Επίςθσ, ςτα πλαίςια μζριμνασ και ενδιαφζροντοσ τθσ Υπθρεςίασ, γυναίκεσ ι

άνδρεσ οι οποίοι είναι χιροι ι διαηευγμζνοι ζχουν τθν επιμζλεια των παιδιϊν τουσ,

ςυγκατοικοφν με αυτά και το ζνα ζχει θλικία ζωσ δϊδεκα ετϊν, τοποκετοφνται ςε

μονάδεσ με ςτακερό ωράριο εργαςίασ και προγραμματίηονται ςε υπθρεςίεσ των

οποίων θ αποδζςμευςθ γίνεται το αργότερο μζχρι τθν 20:00 ϊρα κατά τισ αςκιςεισ

ι όταν απαιτείται επιφυλακι προςωπικοφ. Το ίδιο ιςχφει και ςτισ περιπτϊςεισ

ανδρϊν ι γυναικϊν που ζχουν παιδί ι ςφηυγο με ειδικζσ ανάγκεσ όπωσ κακορίηεται

ςτθ ςχετικι νομοκεςία περί ατόμων με ειδικζσ ανάγκεσ.





Β. ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΘ ΑΝΣΙΛΘΨΘ ΣΩΝ ΓΤΝΑΙΚΩΝ ΣΘΝ ΕΛΛΑΔΑ ΘΜΕΡΑ ΓΙΑ ΣΙ ΕΝΟΠΛΕ ΔΤΝΑΜΕΙ

Με δεδομζνο το υψθλότερο ποςοςτό ανεργίασ ςτισ γυναίκεσ ςε ςχζςθ με

τουσ άνδρεσ, πολλζσ γυναίκεσ προςανατολίηονται ςτθν ειςαγωγι τουσ ςε

ςτρατιωτικζσ ςχολζσ και γενικότερα ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, προκειμζνου να

εξαςφαλίςουν τθν επαγγελματικι τουσ αποκατάςταςθ. Μια κζςθ ςτισ Ζνοπλεσ

Δυνάμεισ κεωρείται ςυχνά αντίςτοιχθ μιασ κζςθσ ςτο Δθμόςιο Τομζα, αφοφ μπορεί

να εξαςφαλίςει ζνα ικανοποιθτικό και μόνιμο ειςόδθμα. Η αντίλθψθ αυτι, ςε

ςυνδυαςμό με το υψθλό μορφωτικό επίπεδο δίνει ςτισ γυναίκεσ τθ δυνατότθτα να

διεκδικιςουν ειδικότθτεσ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ που κατεξοχιν κεωροφνταν

«ανδρικι υπόκεςθ». Είναι προφανζσ λοιπόν ότι οι γυναίκεσ ειςζρχονται ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ ζχοντασ ςυχνά λανκαςμζνθ ι και παραπλανθτικι αντίλθψθ για το ρόλο που καλοφνται να διαδραματίςουν ςε αυτζσ. Θεωρϊντασ τθν ειςαγωγι τουσ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ αποκλειςτικά ωσ επίλυςθ του προβλιματοσ τθσ ανεργίασ που αντιμετωπίηουν και λαμβάνοντασ υπόψθ τισ οικονομικζσ και άλλου είδουσ παροχζσ (αξιοπρεπζσ περιβάλλον εργαςίασ, ςτακερό ωράριο, ικανοποιθτικι υγειονομικι περίκαλψθ κλπ), τείνουν να παραβλζπουν τισ ιδιαιτερότθτεσ και τισ απαιτιςεισ του ςυγκεκριμζνου επαγγζλματοσ. Συχνά παρατθρείται το φαινόμενο γυναικϊν, οι οποίεσ διεκδίκθςαν και τελικά με μεγάλθ προςπάκεια κατζλαβαν κακαρά «μάχιμεσ» ειδικότθτεσ, με αυξθμζνεσ επιχειρθςιακζσ απαιτιςεισ να επιδιϊκουν και τελικά να καταφζρνουν με τθ χριςθ κοινωνικϊν κριτθρίων, όπωσ για παράδειγμα τθ μθτρότθτα κακϊσ και τισ αυξθμζνεσ οικογενειακζσ υποχρεϊςεισ, να τοποκετθκοφν ςε διοικθτικζσ κζςεισ, μειωμζνων απαιτιςεων αλλά αποκλίνουςεσ από τθν ειδικότθτά τουσ. Αυτό ζχει ωσ ςυνζπεια όλο και μεγαλφτεροσ αρικμόσ γυναικϊν να ειςάγονται ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ με τεχνικά και επιχειρθςιακά κακικοντα, τα οποία όμωσ μετά από ζνα χρονικό διάςτθμα δεν εξαςκοφν, κακϊσ αρκοφνται ςε διοικθτικζσ κζςεισ. Ζτςι δθμιουργείται μια άλλου είδουσ ανιςότθτα απζναντι ςτουσ ζνςτολουσ (άνδρεσ και γυναίκεσ) που κατζχουν εξαρχισ ειδικότθτεσ διοικθτικοφ χαρακτιρα, εντοφτοισ παραγκωνίηονται προκειμζνου να ικανοποιθκεί το κοινωνικό αίτθμα γυναικϊν από «μάχιμεσ» ειδικότθτεσ. Ραράλλθλα και οι Ζνοπλεσ Δυνάμεισ ηθμιϊνονται από αυτό το φαινόμενο κακϊσ παρότι προςλαμβάνεται αρχικά ζνασ ςυγκεκριμζνοσ αρικμόσ ςτισ ειδικότθτεσ αυτζσ προκειμζνου να καλυφκοφν οι υπθρεςιακζσ ανάγκεσ, ςτθ ςυνζχεια παρουςιάηονται ςοβαρζσ ελλείψεισ, ενϊ από τθν άλλθ υπάρχει υπερβολικά μεγάλοσ αρικμόσ ατόμων για τθν κάλυψθ διοικθτικϊν κζςεων.

Τα τελευταία χρόνια θ Ελλάδα ζχει αναλάβει ενεργό ρόλο ςε όλεσ τισ

διεκνείσ προςπάκειεσ για τθν προϊκθςθ τθσ ειρινθσ, τθν καταπολζμθςθ τθσ





τρομοκρατίασ και τθ δθμιουργία ςυνκθκϊν ειρθνικισ διαβίωςθσ ςε χϊρεσ που

ζχουν δοκιμαςτεί από πολζμουσ με τθν ςυμμετοχι τθσ ςε πολυεκνικζσ ειρθνευτικζσ

δυνάμεισ, κυρίωσ ςτο χϊρο των Βαλκανίων, αναδεικνφοντασ το ςτακεροποιθτικό

ρόλο τθσ ςτθν περιοχι, προβάλλοντασ τισ ζνοπλεσ δυνάμεισ τθσ και υποβοθκϊντασ

τθν ελλθνικι διπλωματία.

Στο πλαίςιο τθσ προϊκθςθσ των διεκνϊν ςχζςεων, τθσ ςτιριξθσ των εκνικϊν

ςυμφερόντων και τθσ άςκθςθσ μιασ δυναμικισ αμυντικισ διπλωματίασ,

αναπτφςςεται ζντονθ δραςτθριότθτα, μζροσ τθσ οποίασ αποτελεί θ ςυμμετοχι τθσ

Ελλάδασ ςε ειρθνευτικζσ αποςτολζσ. Η πλειονότθτα των γυναικϊν όμωσ δθλϊνει

κϊλυμα ςτο να ακολουκιςει τζτοιεσ αποςτολζσ, προβάλλοντασ όπωσ αναφζρκθκε

παραπάνω κοινωνικά κριτιρια (μθτρότθτα, οικογενειακζσ υποχρεϊςεισ), με

αποτζλεςμα μόλισ 12 γυναίκεσ να ςυμμετζχουν ςιμερα ςε ειρθνευτικζσ αποςτολζσ,

ςε αντίκεςθ με τον πολφ μεγαλφτερο αρικμό ανδρϊν, οι οποίοι ακόμα και ςτθν

περίπτωςθ που υποβάλλουν αντίςτοιχα αιτιματα για να εξαιρεκοφν από τθν

ςυμμετοχι τουσ ςτισ ειρθνευτικζσ αποςτολζσ δεν τυγχάνουν τθσ ίδιασ ευνοϊκισ

μεταχείριςθσ.

Η κατάςταςθ αυτι όπωσ ζχει διαμορφωκεί μζχρι ςιμερα δείχνει ότι οι

γυναίκεσ ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ δεν φαίνεται να ζχουν κατανοιςει πλιρωσ ότι οι

υποχρεϊςεισ τουσ είναι πολφ μεγαλφτερεσ από εκείνεσ μιασ τυπικισ κζςθσ

εργαςίασ ςτο Δθμόςιο Τομζα, ενϊ θ ςτάςθ τουσ απζναντι ςτθ ςυμμετοχι τουσ ςε

ειρθνευτικζσ αποςτολζσ αποτελεί χαρακτθριςτικό παράδειγμα του τρόπου με τον

οποίο αντιλαμβάνονται το κεςμό των Ενόπλων Δυνάμεων αρκετζσ γυναίκεσ που

υπθρετοφν ςε αυτζσ.

Η Ελλάδα λόγω τθσ ειδικισ γεωςτρατθγικισ και γεωπολιτικισ τθσ κζςθσ ζχει

αυξθμζνεσ απαιτιςεισ από τισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ κακϊσ αυτζσ καλοφνται να

επαγρυπνοφν για τθν αςφάλεια του εκνικοφ χϊρου, να διατθροφν τθν υψθλι

επιχειρθςιακι ετοιμότθτά τουσ για τθν αποτροπι και τθν αποτελεςματικι

αντιμετϊπιςθ κινδφνων και απειλϊν, κακϊσ και να εξαςφαλίηουν τθ δυνατότθτα

άμεςθσ αντίδραςθσ ςε οποιαδιποτε απειλι. Ωσ προσ αυτό το ςκοπό οι Ζνοπλεσ

Δυνάμεισ απαιτοφν τθν πρακτικι εξάςκθςθ και εφαρμογι των κεωρθτικϊν,

τεχνικϊν και πρακτικϊν γνϊςεων και δεξιοτιτων των ςτελεχϊν τουσ ςτο οικείο

επιχειρθςιακό περιβάλλον.

Γ ΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΡΟΡΟΙΗΤΙΚΕΣ ΡΑΕΜΒΑΣΕΙΣ ΡΟΥ ΘΑ ΑΜΒΛΥΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΕ ΕΡΙΡΕΔΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΡΛΑΙΣΙΟΥ ΣΤΙΣ ΕΝΟΡΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

1. Θεςμοκζτθςθ Γραφείων Ιςότθτασ





Ζνα ςθμαντικό βιμα ςτθν ενίςχυςθ τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ είναι θ κεςμοκζτθςθ Γραφείων Ιςότθτασ ςε επίπεδο, τόςο των Γενικϊν Επιτελείων, όςο και ςε περιφερειακζσ μονάδεσ και μείηονεσ ςχθματιςμοφσ, κατά το πρότυπο του Γραφείου Ιςότθτασ των δφο φφλων που ςυςτάκθκε με το Π.Δ. 39/2004.

Κφριοσ ςτόχοσ των Γραφείων Ιςότθτασ είναι να αναπτυχκεί θ

δυνατότθτα του γυναικείου ςτρατιωτικοφ προςωπικοφ των Ενόπλων Δυνάμεων να

απευκφνονται ςε αυτά για τυχόν προβλιματα που παρουςιάηονται ςτθν

κακθμερινι τουσ διαβίωςθ εντόσ του ςτρατεφματοσ (όπωσ ςεξουαλικι

παρενόχλθςθ, άνιςθ μεταχείριςθ ςε κζματα ιεραρχίασ, εκπαίδευςθσ, κτλ) αλλά και

ςτο οικογενειακό τουσ περιβάλλον και άπτονται τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων. Στα

κακικοντά τουσ κα ςυγκαταλζγεται θ δθμιουργία ενόσ ςυςτιματοσ ςυλλογισ και

επεξεργαςίασ ςτατιςτικϊν ςτοιχείων, με ςτόχο τθν περαιτζρω κατάρτιςθ

προτάςεων για τθν εφαρμογι τθσ αρχισ τθσ ιςότθτασ και τθν προϊκθςι τουσ ςτθν

Ιεραρχία προκειμζνου να υλοποιθκοφν. Στα πλαίςια λειτουργίασ των εν λόγω γραφείων κα ςυγκαταλζγεται θ ανάλθψθ

πρωτοβουλιϊν, ςε επίπεδο προτάςεων, νομοκετικοφ και κεςμικοφ χαρακτιρα

για τθν ενίςχυςθ τθσ παρουςίασ των γυναικϊν ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ, με

παράλλθλεσ βελτιϊςεισ των ςυνκθκϊν εργαςίασ αλλά και τθν εξζλιξι τουσ ςτθν

ιεραρχία.

Μζροσ των αρμοδιοτιτων τουσ αποτελεί θ οργάνωςθ και διεξαγωγι ςεμιναρίων

και θμερίδων προκειμζνου να υπάρχει επαρκισ ενθμζρωςθ του ςτρατιωτικοφ

προςωπικοφ ςε κζματα ιςότθτασ των δφο φφλων, ενϊ παράλλθλα ζχουν τθ

δυνατότθτα ςυμμετοχισ ςε αντίςτοιχα ςυνζδρια και ςεμινάρια ςτο εξωτερικό και

εςωτερικό, τα οποία διοργανϊνονται από άλλουσ φορείσ.

2. Νομικό πλαίςιο παροχισ ςτοιχείων του ζνςτολου προςωπικοφ

Ζνα επιπρόςκετο μζτρο προϊκθςθσ των ηθτθμάτων ιςότθτασ αποτελεί θ κεςμοκζτθςθ του κατάλλθλου νομικοφ πλαιςίου προκειμζνου να διευκολφνεται θ παροχι ςτοιχείων του ζνςτολου προςωπικοφ (ανδρϊν ι γυναικϊν) ςε περιπτϊςεισ που ζχουν άμεςθ ςχζςθ με τθν οικογενειακι τουσ





ιςορροπία και ευθμερία, όπωσ πχ ςε περιπτϊςεισ διαηυγίων, διατροφϊν, επιμζλειασ τζκνων κλπ.

3. Θεςμικι κατοχφρωςθ του δικαιϊματοσ τθσ ςυνυπθρζτθςθσ

Η ςυνυπθρζτθςθ ςυηφγων ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ ςιμερα δεν είναι νομικά κατοχυρωμζνθ και ωσ εκ τοφτου δεν είναι δεςμευτικι για τα Γενικά Επιτελεία. Ρροτείνεται θ με νομοκετικι ρφκμιςθ υποχρεωτικι τοποκζτθςθ των ζνςτολων ςυηφγων ςτθν ίδια Φρουρά προτίμθςθσ ςτα πλαίςια τθσ φροντίδασ τθσ οικογζνειασ.

4. Επζκταςθ τθσ γραμμισ ψυχολογικισ υποςτιριξθσ

Στο Υπουργείο Εκνικισ Άμυνασ λειτουργεί ιδθ γραμμι ψυχολογικισ υποςτιριξθσ των ςτελεχϊν και των ςτρατευςίμων και για τουσ τρεισ κλάδουσ των Ενόπλων Δυνάμεων ςε εικοςιτετράωρθ βάςθ. Η υπθρεςία αυτι ςτελεχϊνεται από επαγγελματίεσ ψυχολόγουσ και ψυχιάτρουσ και ο χαρακτιρασ τθσ είναι κυρίωσ υποςτθρικτικόσ και ςυμβουλευτικόσ για κζματα προςαρμογισ ςτθ ςτρατιωτικι ηωι, ψυχικισ υγείασ, άγχουσ, κατάκλιψθσ, εκιςμοφ, ςχζςεων και ςυμπεριφοράσ, οικογενειϊν και ζφθβων, καταςτάςεισ κρίςεων κλπ. Ρροτείνεται ο εμπλουτιςμόσ τθσ γραμμισ αυτισ με ειδικευμζνο προςωπικό ςε γυναικεία ηθτιματα ςτισ Ζνοπλεσ Δυνάμεισ και θ επζκταςθ τθσ ςυμβουλευτικισ τθσ δράςθσ ςε κζματα ιςότθτασ των δφο φφλων γενικότερα.

5. Αναβάκμιςθ του κεςμοφ των ΕΠ.ΟΠ

Ρροκειμζνου να καταςτεί δυνατι θ κατάταξθ ωσ

Επαγγελματιϊν Οπλιτϊν ανεξαρτιτωσ φφλου ςε όλεσ τισ ειδικότθτεσ των Κλάδων

των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και των Κοινϊν Σωμάτων και να κακοριςτοφν κοινά

προςόντα, κριτιρια και διαδικαςία επιλογισ ωσ υποψθφίων Επαγγελματιϊν

Οπλιτϊν για άνδρεσ και γυναίκεσ, προτείνεται θ αντικατάςταςθ του άρκρου 1 του ν.

2936/2001 ωσ εξισ:

«1. Για τθν αντιμετϊπιςθ των αναγκϊν των Ενόπλων Δυνάμεων ςε κατϊτερα

ςτελζχθ, προκειμζνου να καλυφκοφν κζςεισ επιχειρθςιακϊν και τεχνικϊν

ειδικοτιτων, και ειδικοτιτων διοικθτικισ μζριμνασ και υποςτιριξθσ των Κλάδων

των Ενόπλων Δυνάμεων και των Κοινϊν Σωμάτων, οι οποίεσ απαιτοφν ςθμαντικι

εκπαίδευςθ και εξειδίκευςθ, κατατάςςονται και υπθρετοφν ωσ Επαγγελματίεσ

Οπλίτεσ (ΕΡ.ΟΡ) Ζλλθνεσ πολίτεσ, ανεξάρτθτα από φφλο.

2. Τα προςόντα, τα κριτιρια και θ διαδικαςία επιλογισ των υποψθφίων

Επαγγελματιϊν Οπλιτϊν είναι κοινά για άνδρεσ και γυναίκεσ».

Ρροκειμζνου να κεςμοκετθκοφν κοινά ςωματομετρικά ςτοιχεία

για άνδρεσ και γυναίκεσ (ανάςτθμα τουλάχιςτον 1.60μ.) ϊςτε να επιτευχκεί πλιρθσ





ταφτιςθ μεταξφ ανδρϊν και γυναικϊν, όςον αφορά τα προςόντα που πρζπει να

ζχουν για να καταταγοφν ωσ Επαγγελματίεσ Οπλίτεσ, προτείνεται θ αντικατάςταςθ

τθσ παραγράφου 1γ του άρκρου 2 του ν. 2936/2001 ωσ εξισ:

«γ. Να ζχουν ανάςτθμα τουλάχιςτον 1.60 μ.».

Ρροκειμζνου να επιτευχκεί πλιρθσ ιςότθτα, όςον αφορά τθν

εκπαίδευςθ και τθν υπθρεςιακι τοποκζτθςθ των Επαγγελματιϊν Οπλιτϊν,

προτείνεται θ αντικατάςταςθ τθσ παραγράφου 2 του άρκρου 6 του ν. 2936/2001 ωσ

εξισ:

«2. Μετά το πζρασ τθσ κατά τθν προθγοφμενθ παράγραφο εκπαίδευςθσ και μζχρι

τθ ςυμπλιρωςθ τθσ επταετοφσ υποχρζωςθσ παραμονισ τουσ, οι Επαγγελματίεσ

Οπλίτεσ τοποκετοφνται υποχρεωτικά ςε μονάδεσ εκςτρατείασ, πολεμικά πλοία,

πολεμικζσ μοίρεσ και μονάδεσ – υπθρεςίεσ που διακζτουν ςφγχρονα οπλικά

ςυςτιματα και χρθςιμοποιοφν υλικά και μζςα υψθλισ τεχνολογίασ και ςε μονάδεσ

και υπθρεςίεσ διοικθτικισ μζριμνασ και υποςτιριξθσ, ανάλογα με τθν ειδικότθτά

τουσ. Μετά τθ μονιμοποίθςι τουσ είναι δυνατόν, ςε όςουσ ζχουν επιχειρθςιακζσ ι

τεχνικζσ ειδικότθτεσ, να απονεμθκεί και δεφτερθ επιχειρθςιακι ι τεχνικι

ειδικότθτα, εφόςον το απαιτοφν οι ανάγκεσ των Γενικϊν Επιτελείων των Ενόπλων

Δυνάμεων, ςτουσ οποίουσ ανικουν, θ δε απονομι αυτισ πραγματοποιείται φςτερα

από ςυγκεκριμζνθ εκπαίδευςθ».

6. Καμπάνιεσ ενθμζρωςθσ και ευαιςκθτοποίθςθσ ςε κζματα ιςότθτασ

Ενθμζρωςθ των γυναικϊν ςχετικά με τισ ιδιαιτερότθτεσ του

ςτρατιωτικοφ επαγγζλματοσ προκειμζνου θ πικανι επιλογι μιασ ςταδιοδρομίασ ςτο

χϊρο των Ενόπλων Δυνάμεων να γίνεται μετά από αντικειμενικι αξιολόγθςθ των

απαιτιςεων και υποχρεϊςεων και όχι μόνο με γνϊμονα τθν επαγγελματικι

αποκατάςταςι τουσ.

Ενθμζρωςθ του ζνςτολου προςωπικοφ και προςπάκεια

ευαιςκθτοποίθςθσ κυρίωσ του ανδρικοφ ςτρατιωτικοφ προςωπικοφ ςτα κζματα

ιςότθτασ των δφο φφλων προκειμζνου να επιτευχκεί θ ζνταξθ και αφομοίωςθ των γυναικϊν ςτο επιχειρθςιακό περιβάλλον των Ε.Δ.

Education

οι γυναίκες στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις