Βυζάντιο και Στρατός

Ιστορία Β’ Γυμνασίου

Γιώργος ΡωμοσιόςΝίκος Στεργιόπουλος

Πρώτοι αιώνες• Το Βυζάντιο στους πρώτους

αιώνες χρησιμοποιούσε μισθοφόρους(Γότθους), ειδικά μετά την επιδρομή των γερμανικών φύλων στην Ευρώπη. Μάλιστα πολλοί από αυτούς ανελίχθηκαν σε ανώτερες στρατιωτικές θέσεις, κάτι που ενόχλησε τον λαό και οδήγησε στο να εκδιωχθούν (περίπτωση Γαϊνά).

Αξιωματικός πεζικού

6ος-11ος • Στο δεύτερο μισό του 6ου και στις αρχές

του 7ου αιώνα το Βυζάντιο δεχόταν την απειλή των Αράβων κι ο αυτοκράτορας Ηράκλειος ανέλαβε να απωθήσει αυτή την απειλή.

Βυζαντινοί στρατιώτες

• Για αυτόν ακριβώς τον λόγο δημιούργησε και

καθιέρωσε το Θεματικό Στρατό, που αποτελούνταν

από ελεύθερους αγρότες. Χώρισε την αυτοκρατορία

σε διοικητικές περιφέρειες (Θέματα) και καθένα από

αυτά είχε τον δικό του στρατό. Κατά τον 9ο αιώνα

αυτό το σύστημα γενικεύτηκε.

Θέματα και Θεματικός Στρατός

• Στο θεματικό στρατό υπηρετούσαν ελεύθεροι αγρότες , στους οποίους το κράτος παραχωρούσε στρατιωτικά κτήματα ή στρατιωτόπια με την υποχρέωση να στρατεύονται και να προστατεύουν τα σύνορα.

Βυζαντινό Ιππικό

• Ο θεματικός στρατός αποτέλεσε ένα είδος εθνικού στρατού και υπήρξε ιδιαίτερα αποτελεσματικός.

• Ο περίφημος Βασίλειος Διγενής «ενσαρκώνει» για το λαό τον Ακρίτα που προστατεύει τα σύνορα της αυτοκρατορίας

Διγενής Ακρίτας

• Στο βυζαντινό στόλο χρησιμοποιούνταν το υγρό πυρ, ένα μίγμα από εύφλεκτα υλικά που εκτοξεύονταν με ειδικούς σωλήνες εναντίων εχθρικών πλοίων. Υγρό Πυρ

• Η νέα τάξη που προέκυψε από τη μέχρι τότε στρατιωτική οργάνωση του Κράτους ήταν η στρατιωτική αριστοκρατία, που ανήκε στην τάξη των Δυνατών. Αυτοί αποτέλεσαν σταδιακά μια «κοινωνική πληγή», καθώς απειλούσαν τόσο την αυτοκρατορική εξουσία όσο και τους μικροκαλλιεργητές. Έτσι,

• εποφθαλμιούσαν την εξουσία, • αποκτούσαν πολλές φορές με παράνομο

τρόπο, τα κτήματα των μικροκαλλιεργητών,• δεν επένδυαν στην αγροτική παραγωγή, με

αποτέλεσμα να μένει στάσιμη.

• Με τον εκχριστιανισμό των Ρώσων (αρχές 10ου) πραγματοποιήθηκε μια ακόμα αλλαγή στο Βυζαντινό Θεματικό Στρατό: αυξήθηκε ο αριθμός των Βαρράγγων και Ρώσων μισθοφόρων που υπηρετούσαν στην αυτοκρατορική φρουρά και το στρατό.

Μισθοφόροι Στρατιώτες

• Μετά το θάνατο του Βασίλειου Β΄η ακμή και η διαρκής ειρήνη δημιούργησε αίσθημα ασφάλειας και η βυζαντινή κυβέρνηση προχώρησε σε μέτρα αποστρατιωτικοποίησης.Αυτό οδήγησε στην παρακμή του στρατού.Ένα τέτοιο παράδειγμα κατάπτωσης του στρατού είναι η ήττα στη μάχη του Ματζικέρτ.

Από 10ο αιΜετά το θάνατο του Βασίλειου Β΄ το Μακεδόνα

Βυζαντινός βουκελάριος

Όπλα Βυζαντινών

• Την εποχή των Κομνηνών (11ο - 12ο αι) ο στρατός δέχεται άλλο ένα πλήγμα. Εφαρμόστηκε ο θεσμός της Πρόνοιας. Ο θεσμός αυτός προϋπέθετε την παραχώρηση αγροκτημάτων και φορολογικών εσόδων στους ευγενείς με αντάλλαγμα την παροχή στρατιωτικών υπηρεσιών. Θωρακοφόρος λεγεωνάριος

Οι ευγενείς αυτοί ονομάστηκαν ‘προνοιάριοι’ και έγιναν η άρχουσα τάξη, ενώ οι απλοί αγρότες (που αποτελούσαν παλιά το θεματικό στρατό) βυθίστηκαν στην αθλιότητα.

Βυζαντινοί Ιππείς

• Το Βυζάντιο από τον 11ο αιώνα και

μετά χρησιμοποιούσε

συστηματικά μισθοφορικό

στρατό.Αυτό οδήγησε εν μέρει

στην πτώση της αυτοκρατορίας ,

καθώς όχι μόνο άδειασε τα ταμεία

του κράτους για την πληρωμή των

μισθοφόρων αλλά και ο στρατός

αυτός δεν ήταν τόσο έμπιστος,

όσο ο Θεματικός Στρατός.

Βυζαντινός Ιππέας

Βυζαντινός στρατός

Γενικές Σκέψεις-Συμπεράσματα

• Γενικά μπορούμε να πούμε , πως οι στρατιωτικές επιτυχίες του Βυζαντίου ταυτίζονται με τον θεματικό στρατό , ενώ η επιστροφή στον μισθοφορικό στρατό σήμανε και την στρατιωτική (κι όχι μόνο) κάμψη της αυτοκρατορίας.

1ο Γυμνάσιο Γλυκών ΝερώνΒ 3 Γυμνασίου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΩΜΟΣΙΟΣΝΙΚΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Όνομα ομάδας: «ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΕΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ»

Σχολικό έτος 2011- 12

http://byzantiob3.blogspot.com/

Υπεύθυνη Καθηγήτρια:Αγγελική Χρόνη-φιλόλογος