Эрэл ба нийлүүлэлт

�Мэдрэмж гэж юу вэ?Мэдрэмжийг хэрхэн ашигладаг вэ?

�Эрэлтийн үнийн мэдрэмж гэж юу вэ?

Эрэлтийн муруйтай хэрхэн холбогддог вэ?Орлого болон зарлагатай хэрхэн холбогддог вэ?

�Нийлүүлэлтийн мэдрэмж гэж юу вэ?Нийлүүлэлтийн муруйтай хэрхэн холбогддог вэ?

�Эрэлтийн орлогын болон нийт үнийн мэдрэмж гэж юу вэ?

Мэдлэгийн агуулга:

�Мэдрэмжийн хэмжигдэхүүн гэдэг нь нэг хэмжигдэхүүний өөрчлөлт нөгөө нэг хэмжигдэхүүнийг хэрхэн өөрчилж байгаагаар тайлбарлагддаг.

• Таны орлого нэмэгдэхэд таны сагсан дахь бүтээгдэхүүний хэрэглээ хэрхэн өөрчлөгдөжбайгаагаар тайлбарлагдана.

� Тухайлбал:Мэдрэмж нь гол төлөв Qd юм уу Qs –ийн тоон хэмжээгээр тодорхойлогдож байдаг.

МЭДРЭМЖ

� Эрэлтийн үнийн мэдрэмж: P –ийн өөрчлөлт нь Qd-г хэрхэн өөрчлөж байгааг хэмждэг.Үнэ нэмэгдэхэд худалдан авалт хэрхэн өөрчлөгдөж байгаагаар эрэлтийн үнийн мэдрэмж тодорхойлогдох боломжтой юу? Яагаад?

Эрэлтийн үнийн мэдрэмж

=Qd дэх өөрчлөлтийн хувьP дэх өөрчлөлтийн хувь


E =%ΔQ%ΔP


=Qd дэх өөрчлөлтийн хувь

P дэх өөрчлөлтийн хувь

Жишээ нь:

15%10% = 1.5

P 10%-аарөсөхөд

буурч байвалQ 15%-аар

P

D

P2

P1

Q2 Q1 Q

Эрэлтийн үнэ

Өөрчлөлтийн хувийг тооцоолох нь

Өөрчлөлтийн (%) хувийгтооцоолох стандарт арга :Таны

зайрмагныэрэлт Өөрчлөг.үнэ – анхны үнэ

Үнэ А-аас В цэг рүү x 100%өөрчлөгдөхөд:

Эхний үнэ

(250¥–200¥)/200¥ = 25% 8 12

D

Q

P ¥

B

A250

200

Таны зайрмагны

эрэлт

Хүндрэл:

Стандарт аргаар тооцоолоходта аль үнийг нь эхлэлийн үнэ болгон авснаас шалтгаалан дараах үр дүн гарч байдаг:

А-аас В болсон гэвэл,P 25%-аар өсч Q 33%-аар буурвал,мэдрэмж = 33/25 = 1.33

В-ээс А болсон гэвэл,P 20%-аар буурч Q 50%-аар өсөхөд,мэдрэмж = 50/20 = 2.50

A

B

D

Q

P

8 12

250¥

200¥


Дундаж цэгийн аргыг ашиглавал: /үнийн/

Өөрчлөг.үнэ – анхны үнэ

Дундаж үнэ

x 100%

P2 P1

+2)( P2P11

− ×100%


Өөрчлөг.тоо – анхны тоо

Дундаж тооx 100%

+21 ×100%−

)( Q1 Q2

Q2 Q1


� Дундаж цэгийн арга:

P –ийн тэнцвэр дэх өөрчлөлтийн хувь

250¥ – 200¥225¥

x 100%= 22.2%

Q –ийн тэнцвэр дэх өөрчлөлтийн хувь

12 – 8 x100%= 40.0%10


Үнэ

250

225

200

180160

0

A болон B-ийн эрэлтийн мэдрэмж нь = 1.8

Тоо хэмжээ

B

C

A

(дундаж цэг)

¥

D

Мэдрэмжийн график

12108


E=%ΔQ

%ΔP

Q2 − Q1

+21 (

Q1 Q2 )

=P2 P1−

+2

)( P2P11

Эрэлтийн муруйн хэлбэр

Эрэлтийн муруйн хэлбэрээр мэдрэмжийгтодорхойлох боломжтой байдаг.Эрэлтийн муруйг бид хэрхэн унших вэ?�Яагаад эрэлтийн муруй гэж нэрлэсэн юм бэ?


=Qd дэх өөрчлөлтийн хувьP дэх өөрчлөлтийн хувь

“Төгс мэдрэмжгүй эрэлт”

=0%

10%= 0

D-ийн муруй:

Босоо

Хэрэглэгчийн үнийн мэдрэмтгий чанар: 0

Мэдрэмж нь: 0P 10%-аарбуурахад Q дэх 0%-

ийн өөрчлөлт

D

Q

P

P2

P1

Q1

“Мэдрэмжгүй эрэлт”


Qd дэх өөрчлөлтийн хувьP дэх өөрчлөлтийн хувь

= =< 10%

10%= < 1


Хэрэглэгчийн үнийн мэдрэмтгий чанар:Бага

Мэдрэмж нь:

< 1P 10%-аар

Q 10%-аас илүү хувиар өсөхөд

буурахад

D

Q

P

P2

P1

Q1 Q2

Нэгж мэдрэмжтэй эрэлт

P2

Q2 Q1 Q

D

P1

P



=10%

10%=1=

Хэрэглэгчийн үнийн мэдрэмтгий чанар:Ижил

D-ийн муруй:Тэгш хэмтэй

Мэдрэмж нь:1P 10%-аарбуурахад

Q 10%-аар өснө

Q1 Q2

P2

P1

Мэдрэмжтэй эрэлт

Хэрэглэгчийн үнийн мэдрэмтгий чанар:Их

Q

P

=< 10%

10%= >1Эрэлтийн үнийн

мэдрэмж

Qd дэх өөрчлөлтийн хувь



Мэдрэмж нь: >1P 10%-аарбуурахад Q 10%-аас илүү

хувиар өснө

Төгс мэдрэмжтэй эрэлт

=Их %

= хязгааргүйЭрэлтийн

үнийн мэдрэмж

Qd дэх өөрчлөлтийн хувь

P дэх өөрчлөлтийн хувь 0%=

D

QQ1 Q2

P2=P1

D-ийн муруй:Хэвтээ шулуунХэрэглэгчийн үнийн мэдрэмтгий чанар:Туйлын их

Мэдрэмж нь:

хязгааргүй

P

P 0%-аар

Q их % өөрчлөгдөх

өөрчлөгдөх

Эрэлтийн муруй дээрх мэдрэмжҮн

э

987654321

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Тоо хэмжээ

Ed = ∞

Ed > 1

¥10

Ed = 1

Ed < 1

Ed = 0

Эрэлтийн муруй дээрх мэдрэмжүүд

Эрэлтийн муруйн налалт тогтмол байсан ч мэдрэмж нь тиймбайдаггүй.

Q

E=

E=200%40%

67%

67%

P

600400200

200%= 0.2

40%100

0

200

300¥

= 1.0

= 5.0

E=

Үнийн мэдрэмж ба нийт орлого



=

Орлого = P x Q

Хэрвээ эрэлт мэдрэмжтэй бол эрэлтийн үнийн мэдрэмж > 1

Q дэх өөрчлөлтийн %>P дэх өөрчлөлтийн %


Q

P

250¥

200¥D

Өссөн орлого (P)

Орлогын бууралт

(Q)

8 12

Мэдрэмжтэй эрэлт(мэдрэмж = 1.8)

Хэрвээ P = 200¥,

Q = 12 байхад

TR = 2400¥.

Хэрвээ P = 250¥,Q = 8 болболTR = 2000¥.

D мэдрэмжтэй бол үнэ өсөх нь орлого өсөх

шалтгаан болдог.




=

Орлого = P x Q

Хэрвээ эрэлт мэдрэмжгүй бол эрэлтийн үнийн мэдрэмж < 1

Q дэх өөрчлөлтийн % < P дэх өөрчлөлтийн %


Үнэ

TRE= 4¥x6=24¥ TRF= 6¥x4=24¥

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Тоо хэмжээ

Нэгж мэдрэмжтэй эрэлт

F

A B

EC6

4

2

10¥

Орлогын өсөлт

Бууралт

8

E = 1TR тогтмол


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Тоо хэмжээ

Үнэ

Мэдрэмжгүй эрэлт

H

A BGC

6

4

2

10¥

Орлогын өсөлт Бууралт

8

E < 1Энд үнэ нэмэгдэхэд TR өснө

TRG = 1¥ x 9 = 9¥ TRH = 2¥ x 8 = 16¥


Мэдрэмжтэй эрэлтE > 1Энд үнэ нэмэгдэхэд TR буурна

TRG = 1¥ x 9 = 9¥ TRH = 2¥ x 8 = 16¥

Үнэ

0 1 2 3 4 5 6 78 9

Орлогын өсөлт

10¥

Тоо хэмжээ

4

6

2

8

Бууралт

K

J

Нийт орлого ба эрэлтийн хамаарал

Тоо хэмжээ

мэдрэмжгүй

Ed = 1

Ed > 1

Ed < 1

Ed = 0

Үнэ

Q0

Q0

0

Тоо хэмжээ

мэдрэмжтэй

Ни

йт

орл

ого

Шийдэл 1:

Q1Q2

P2

P1

Q

P

S2

S1

D1

Нэмэгдэл

Тоо хэмжээ

Үнэ

Бууралт

Шийдэл 2:

Q1Q2

P1

P2

P

S

D1

Нэмэгдэл

Тоо хэмжээ

Үнэ

Бууралт

D2

Q

Нийлүүлэлтийн үнийн мэдрэмж


=Qs дэх өөрчлөлтийн хувь


Жишээ нь:Нийлүүлэлтийн үнийн мэдрэмжийн тэнцвэр P 8%-аар

өсөхөд

өсч байвалQ 16%-аар

P S

P2

P1

Q2 Q1Q

16% 8% = 2%

Мэдрэмжийн график

A

CB

(дундаж цэг)

Нийлүүлэлтийн A болон B цэгийн хоорондох мэдрэмж= 0.18

Мян.төг

6.00

4.003.503.00

5.50

5.00

4.50

0

хөл

сц

аги

йн

Нэг

Ажилчдын тоо 470 480 490

Мэдрэмжийг тооцоолох нь

E=%ΔQ

%ΔP

Q2 − Q1

+21

Q1 Q2 )

=P2 P1−

+2

)P2P11 (

(

“Мэдрэмжгүй”


=Q дэх өөрчлөлтийн хувь

P дэх өөрчлөлтийн хувь 10%= < 1< 10%

S муруй:

Босоодуу

Нийлүүлэгчийн үнийгмэдрэх чадвар:

Бага

Мэдрэмж:< 1


Q нь 10%-аасбага байх

P S

QQ1

P2

P1

Q2

“Нэгж мэдрэмжтэй”



P дэх өөрчлөлтийн хувь 10%=

10%= 1

S муруй:

Босоодуу


Мэдрэх чадвартайМэдрэмж:

/45градус/

=1


Q нь10%байна

P S

QQ1

P2

P1

Q2

“Мэдрэмжтэй”



P дэх өөрчлөлтийн хувь 10%

10%= >1

S муруй:

Хэвтээдүү


Мэдрэмтгий

Мэдрэмж:>1


Q нь10-аас илүү хэмжээгээр өснө

P S

QQ1

P2

P1

Q2

“Төгс мэдрэмжтэй”



P дэх өөрчлөлтийн хувь 10%

any%= = infinity

S curve:

Хэвтээ


Төгс Мэдрэмтгий

Мэдрэмж:

Хязгааргүй

P нь 0% байхад

Q нь % хязгааргүйөөрчлөгдөнө

P

S

QQ1

P2=P1

Q2

Шийдэл 3:

Үл хөдлөх хөрөнгө(мэдрэмжгүй нийлүүлэлт):

PS

QQ1 Q2

P2

P1 A

B

D2D1

Шийдэл 4:Шинэ машин

(мэдрэмжтэй нийлүүлэлт):

P

S

QQ1 Q2

P2

P1A

B

D2D1

Нийлүүлэлтийн үнийн мэдрэмж хэрхэн өөрчлөгддөг вэ?

мэдрэмж>1

мэдрэмж<1

P S

Q200100

12

3

15

525500

4

Гол төлөвQ нэмэгдэх тутам мэдрэмж багасажбайдаг.

Бусад мэдрэмжүүдЭрэлтийн орлогын мэдрэмж: Хэрэглэгчийн орлого өөрчлөгдсөний улмаас худалдан /хэрэглэх/ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний /Qd/ тоо хэмжээний өөрчлөлтийг хэмжинэ.

Эрэлтийн орлогын мэдрэмж

=Qd дэх өөрчлөлтийн хувь

Орлого дох өөрчлөлтийн хувь

Өмнөх хичээлүүдтэй уялдвал:Хэвийн бүтээгдэхүүний хувьд орлого нэмэгдэх тусам бүтээгдэхүүний эрэлтийг нэмэгдүүлэх шалтгаан болдог.

Хэвийн бүтээгдэхүүн бол орлогын мэдрэмж > 0. � Дорд бүтээгдэхүүн бол орлогын мэдрэмж < 0.

Бусад мэдрэмжүүд

Эрэлтийн солбисон үнийн мэдрэмж: Нэг бүтээгдэхүүний үнэ өөрчлөгдөхөд өөр нэг бүтээгдэхүүний эрэлтийн тоо хэмжээнд хэрхэн нөлөөлж байгааг хэмжинэ.

Эрэлтийн солбисон мэдрэмж

=1-р бүт.ий Qd дэх өөрчлөлтийн хувь

2-р бүт.ий үнийн өөрчлөлтийн хувь

Өмнөх хичээлүүдтэй уялдвал:

�Бие биеэ орлодог бүтээгдэхүүний эрэлтийн солбисон үнийн мэдрэмж > 0�Хослон хэрэглэгддэг бүтээгдэхүүний эрэлтийн солбисон үнийн мэдрэмж < 0�Хоорондоо ямарч хамааралгүй бүтээгдэхүүний эрэлтийн солбисон үнийн мэдрэмж 0

АНХААРАЛ ТАВЬСАН ЯВДАЛД БАЯРЛАЛАА.

Education

Эрэл ба нийлүүлэлт