Δημιουργία παρουσίασης: Μίτσης Παναγιώτης

Παιδί και παιχνίδι είναι δύο λέξεις που συνεπάγεται η μία την άλλη. Από τη στιγμή τηςγέννησης του το παιδί παίζει κουνώντας τα χεράκια και τα ποδαράκια του, αργότερα μεδιάφορες κουδουνίστρες και παιχνιδάκια ,συνεχίζει με μπάλες, κούκλες (κορίτσια),κ.τ.λ., τρέχει ποιος θα βγει πρώτος, ποιος θα πηδήσει πιο ψηλά ή πιο μακριά και φτάνειστο ομαδικό παιχνίδι στις γειτονιές . Μέσα από αυτό, εδώ και χιλιάδες χρόνιατα παιδιά σ’ όλο τον κόσμο ψυχαγωγούνται, αυτοδιαπαιδαγωγούνται, δοκιμάζουν καιασκούν τις δυνάμεις τους, ανταγωνίζονται σωστά με τα συνομήλικα τους , μαθαίνουννα πειθαρχούν στους κανόνες, φτιάχνουν χαρακτήρα , δημιουργούν προσωπικότητα,κοινωνικοποιούνται, ασκούν το σώμα και το πνεύμα τους, κρατώντας τα σε καλήφυσική κατάσταση.Το παιχνίδι έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη ελληνική κοινωνία. Από την αρχαιότητα ωςκαι στις μέρες μας έχει βοηθήσει τα παιδιά του λαού μας, να ξεπεράσουν πολλέςδύσκολες καταστάσεις και να υπάρχουμε ως σήμερα.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑΟι αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη σημασία στο ρόλο του παιγνιδιού. Το είχαν σαν μέσο

αυτοαγωγής. Αυτοί πρώτοι κατάλαβαν την αξία των ομαδικών παιχνιδιών και πίστευαν ότι με αυτάπραγματοποιείται η τελειοποίηση του ανθρώπου. Γι’ αυτό τα εντάξανε στο πρόγραμμα αγωγής τωνπαιδιών. Θεωρούσαν όμως ότι ήταν σημαντικά και για τους μεγάλους. Έτσι και οι μεγάλοιαφιέρωναν μεγάλο μέρος από τον ελεύθερο χρόνο τους σε ομαδικά παιγνίδια και σε αγώνες. Στηναρχαία Ελλάδα έπαιζαν πολλά ομαδικά παιγνίδια . Τα έπαιζαν στο δρόμο και στις αυλές, και πάνταυπήρχαν κανόνες ,που όλοι έπρεπε να τηρούν πιστά. Γι’ αυτό ,επίσης ,έλεγαν πως το παιγνίδι είναιένα μεγάλο αγαθό. Αναπτύσσει την συντροφικότητα, ασκεί το σώμα, καλλιεργεί το πνεύμα,μαθαίνει τα παιδιά να σέβονται τους κανόνες-νόμους του παιγνιδιού και έτσι, όταν μεγαλώσουν,να σέβονται και να τηρούν τους νόμους της πατρίδας τους.

Ο Πλάτωνας τόνιζε την ανάγκη να αφήνουν τα παιδιά να παίζουν ως τα έξη τους χρόνια, με όποιαπαιγνίδια ήθελαν και όπως ήθελαν. Τόνιζε όμως πως θα έπρεπε να έχουν κάποια κατεύθυνση , έτσιώστε μέσα από αυτά να προσανατολίζονται προς την εκμάθηση κάποιου επαγγέλματος.

Ο Αριστοτέλης συμβούλευε τους γονείς να δίνουν όσο γίνεται πιο πρωτότυπα παιγνίδια, για νααφοσιώνονται σ’ αυτά και να ενοχλούν λιγότερο και ταυτόχρονα να αναπτύσσουν δημιουργικήφαντασία. Ο Ιπποκράτης συμβούλευε τους μεγάλους να τρέχουν με τον κρίκο, (το σημερινόστεφάνι, το τσέρκι), για να διατηρήσουν τη φόρμα τους και τους μικρούς για να παίξουν

Ο Πολυδεύκης στο «Ονομαστικό» του περιγράφει πενήντα ομαδικά παιγνίδια και αναφέρεται σεπαιγνίδια που έπαιζαν τα αγόρια και αυτά που έπαιζαν κορίτσια. Στα υπαίθρια ομαδικά παιγνίδια,όπως κυνηγητό, κρυφτό, τόπι, στεφάνι, κότσια, σβούρα, έπαιζαν αγόρια. Τα κορίτσια παίζανε μέσαστο σπίτι με πήλινες ή κέρινες «πλαγγόνες» (κούκλες),που τις έντυναν με ρούχα. Ακόμα έπαιζαν μετόπια, στεφάνια, μικροσκοπικά είδη νοικοκυριού.

ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣτα χρόνια του Βυζαντίου και μέχρι το 9ο μ.Χ. αιώνα δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για τη

θέση του παιγνιδιού και της άσκησης μέσα στη τότε κοινωνία. Αν και γνωρίζουμε ότι δεν είχαν τηνθέση που κατείχαν στην αρχαιότητα, στο Βυζάντιο από συνήθεια, και για λόγους ψυχαγωγικούςκαι παραδοσιακούς ασκούνταν και έπαιζαν παιδικά και πνευματικά παιγνίδια. Μελέτες πουέγιναν για τη θέση του παιγνιδιού στη ζωή των Βυζαντινών δείχνει ότι, μετά τον 11ο μ.Χ. αιώνα, τοχρησιμοποιούσαν για δημιουργία ανθρώπινων χαρακτήρων.

Στην εκπαίδευση η Φυσική Αγωγή δεν υπήρχε, γεγονός που οφείλονταν στο ότι η εκπαίδευσηήταν καθαρά εκκλησιαστική, και πολλοί νέοι πήγαιναν στα μοναστήρια. Από τα άλλα όμως παιδιάτο παιγνίδι δεν έλειπε . Τα αγόρια συνήθως έπαιζαν στις αυλές και στις αλάνες της γειτονίαςπαιγνίδια όπως η 16άρα , κρυφτό, κυνηγητό, τσιλίκι, γουρούνα, τυφλόμυγα , αλώνι, μήλο καιάλλα, και τα κορίτσια με τις κούκλες στο σπίτι

ΣΤΗN ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΟι πληροφορίες που έχουμε για τα παιγνίδια την εποχή αυτή είναι ότι τα παιδιά συνέχιζαν

να τα παίζουν. Ήταν παιγνίδια που άλλα είχαν αρχαιοελληνικές ρίζες, άλλα βυζαντινές καιάλλα από άλλες εθνικότητες. Ο χώρος που τα έπαιζαν ήταν το αλώνι. Μερικά από τα παιγνίδιαπου έπαιζαν ήταν το κλέφτικο (το κρυφτό ), ο πετροπόλεμος, η ξιφομαχία, το κυνηγητό.Υπήρχαν υπαίθρια παιγνίδια και για τα κορίτσια όπως η μέλισσα, το κουτσό το μήλο, ηπινακωτή η τυφλόμυγα το τσιλίκι.

ΝΕΩΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ.Στους νεώτερους χρόνους τα παιγνίδια έπαιξαν σπουδαίο ρόλο για τα παιδιά του λαού μας. Τα χρόνια

της Κατοχής (1940 –44) ήταν πολύ δύσκολα για όλους. Οι ελλείψεις σε ρούχα και τρόφιμα, η εξαθλίωσηκαι η φτώχια κυριαρχούσαν σ΄ όλη τη χώρα. Τα παιδιά ήταν αδύνατα ,καχεκτικά, ρακένδυτα, καιψειριασμένα ,και ζούσαν με το φόβο του θανάτου. Κατάφεραν να επιβιώσουν χάρη στη λιγοστή τροφή,που τους εξασφάλιζαν όπως μπορούσαν οι γονείς τους, και με το παιγνίδι. Το παιγνίδι τα έκανε να ζουνκαι να νιώθουν, για όσο διαρκούσε αυτό, ελεύθερα και ανέμελα από τα προβλήματα, τα γέμιζε μεθάρρος, αυτοπεποίθηση, και χαρά. Από την άλλη, μέσα από την κίνηση διασφάλιζαν, όσο αυτό ήτανδυνατό, την καλή τους υγεία και την ομαλή ανάπτυξη του σώματος τους.

Αργότερα , μεταπολεμικά , οι συνθήκες διαβίωσης ήταν πολύ δύσκολες και τα παιδιά από πολύ μικράαναγκάζονταν να εργαστούν, για να συνεισφέρουν στην οικογένεια. Όμως παρ΄ όλες τις δυσκολίες πουαντιμετώπιζαν κατάφερναν συχνά, με την πρώτη ευκαιρία , να ξεκόψουν από τη δουλεία και να παίξουνμε τους συνομήλικους τους, στο δρόμο. Έτσι ,έστω και για λίγο, ζούσαν και να εκφράζονταν σαν παιδιά.Με το παιγνίδι ξεχνούσαν για λίγο τα προβλήματα και τις δυσκολίες, χαλάρωναν, διασκέδαζαν και έτσικατάφερναν να μην χάσουν το κουράγιο τους και την αισιοδοξία τους για την ζωή και ένα καλύτεροαύριο.

Σήμερα αν και οι αλάνες, κυρίως στις πόλεις, έχουν μειωθεί ως εξαφανιστεί, τα παιδιά χαίρονται ότανβρίσκουν χώρο για να παίξουν, να τρέξουν, να κινηθούν. Δυστυχώς η εύρεση χώρου δεν είναι εφικτήστις σύγχρονες πόλεις. Τα κτίσματα και οι δρόμοι δεν βοηθάνε το παιδί και το παιγνίδι. Τα πάρκα και τααθλητικά κέντρα, όπου υπάρχουν, είναι οι μόνοι χώροι οπού μπορούν να παίξουν. Το πρόβλημα της μηύπαρξης χώρων για παιγνίδι, έχει σαν αποτέλεσμα τα παιδιά να ασχολούνται με ηλεκτρονικά παιγνίδιακαι να καθηλώνονται στο σπίτι, να μην κινούνται όσο θα ήθελαν και θα έπρεπε, να γίνονται οκνηρά,μοναχικά, με προβλήματα βάρους, κατά μεγάλο ποσοστό, και κοινωνικότητας.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ1. Ποιο είναι το αγαπημένο σου παιχνίδι όταν είσαι μόνος/η στο σπίτι;Ηλεκτρονικά 53%, TV 11%, Παζλ 12%, Κατασκευές 6% , Κάρτες 6%, Σκέιτ 6%,2. Ποιο είναι το αγαπημένο σου παιχνίδι όταν είσαι στο σπίτι με παρέα;Επιτραπέζια 24%, Ηλεκτρονικά 18%, Κατασκευές 12%, Ποδόσφαιρο 12%, Κούκλες 6%, , Κρυφτό 6%, Κυνηγητό 6%3. Ποιο είναι το αγαπημένο σου παιχνίδι όταν είσαι μόνος/η έξω από το σπίτι;Μπάλα 35%, Ποδήλατο/πατίνι 29%, Ηλεκτρονικά 12%, Μπάσκετ 12%, Σκαρφάλωμα 6%, Περπάτημα 6%4. Ποιο είναι το αγαπημένο σου παιχνίδι όταν είσαι έξω από το σπίτι με παρέα;Κυνηγητό 65%, Κρυφτό 53%, Ποδόσφαιρο 35%, Βόλει 6%, Τυφλόμυγα 6%, Παρακολούθηση 6%, Ψείρες 6%, Πυραμίδα 6%, Κρεμάλα 6%5. Ποια ομαδικά παιχνίδια ξέρεις;Α) Αθλητικά Μπάσκετ 82%, Ποδόσφαιρο 82%, Βόλει 59%, Τένις 29%, Πόλο 18%, Χόκει 6% , Ράγκμι 6%Β) Άλλα Κρυφτό 71%, Κυνηγητό 65%, Μήλα 18%, Κορόιδο 12%, Ψείρες 12%, Καρχαριάκια 6%, Βασιλιά 6%, Τρενάκι 6%Μακριά γαιδούρα 6%, Επιτραπέζια 18%6. Τι παιχνίδια παίζεις στο διάλειμμα; Κυνηγητό 74%, Κρυφτό 42%, Καρχαριάκια 18Τρενάκι 12%, Πυραμίδες 12%, Κάρτες 12%, Πατητό 6%, Ψείρες 6%, Τρελοβόλει 6%7. Πόσες ώρες παίζεις κάθε μέρα μετά το σχολείο; Κύκλωσε αυτό που χρειάζεται.1 ώρα 18%, 2 ώρες 53%, 3 ώρες 18%, Καθόλου 6%, Περισσότερο 6%8. Σου αρέσει να παίζεις μόνος/η ή με άλλους;Με άλλους 94%, Μόνος 6%9. Πόσο συχνά παίζεις με άλλους;1 μέρα τη βδομάδα 18%, 2 μέρες τη βδομάδα 12%, 3 μέρες τη βδομάδα 18%, Κάθε μέρα 41%10. Με ποιους άλλους παίζεις;Αδέλφια 35%, Γονείς 18%, Φίλους 41%11. Πώς σου αρέσει περισσότερο να παίζεις;Με παρέα 94% , μόνος 6%.12. Τι παιχνίδια παίζανε οι γονείς σου;Κρυφτό , Κυνηγητό , Μπάλα , Μπίλιες , Κούκλες , Τυφλόμυγα , Πάρτα όλα , Βασιλιά , Κυρά Μαρία , Κλέφτες κι αστυνόμοι , Κουτσό ,, Μήλα , Αγαλματάκια , Κουμπάρες , Πελεγκιά13. Τι παιχνίδια παίζανε οι παππούδες και οι γιαγιάδες σου;Μπάλα , Κρυφτό , Κυνηγητό , Κουτσό , Κούκλες , Ξυλίκι , Βόλους , Πεντόβολα , Κλέφτες κι αστυνόμοι , Τυφλόμυγα , Πάρτα όλα, Πετροπόλεμο, Μέλισσα, Σφεντόνες, Αγάλματα, Βασιλιά, Σχοινάκι, Πελεγγιά

Εκπαιδευτική βαλίτσα μουσείου Γουλανδρή

Κατασκευές αρχαίων ελλ. παιχνιδιών

Κατασκευές αρχαίων ελλ. παιχνιδιών

Παίζοντας με τον Λύσιν και την Τιμαρέτην στην Αρχαία Ελλάδα – Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης / Εκπ/κά προγράμματαhttp://5dimcholarg.files.wordpress.com/2009/12/cf80ceb1ceb9ceb6cebfcebdcf84ceb1cf83-cebcceb5-cf84cebf-cebbcf85cf83ceb9cebd-cebaceb1ceb9-cf84ceb7cebd-cf84ceb9cebcceb1cf81ceb5cf84ceb7.pdf

Παιχνίδια που παίζαμε μικροί στις αλάνες – mama365http://www.mama365.gr/9562/paihnidia-stis-alanes-poy-paizame-mikroi.html

Τα ελληνικά λαικά παιχνίδια – Moυσείο Μπενάκη / Εκπ/κά προγράμματαhttp://5dimcholarg.files.wordpress.com/2009/12/cf84ceb1-ceb5cebbcebbceb7cebdceb9cebaceb1-cebbceb1ceb9cebaceb1-cf80ceb1ceb9cf87cebdceb9ceb4ceb9ceb12.pdf

Παιχνίδια για την αυλήhttp://users.sch.gr/grfilip/games/

Kαι ποδόσφαιρο έπαιζαν στην αρχαία Eλλάδαhttp://www.kathimerini.gr/122980/article/epikairothta/ellada/kai-podosfairo-epaizan-sthn-arxaia-ellada

Παιδί και παιχνίδι στην Αρχαία Ελλάδαhttp://5dimcholarg.files.wordpress.com/2009/12/kefaleoa.pdf

https://www.youtube.com/watch?v=7xb92yz4w9g