Υποκείμενο- Ρήμα - Αντικείμενο - Κατηγορούμενο

ΥποκείμενοΥποκείμενο είναι το πρόσωπο, ζώο ή πράγμα για το οποίο μιλάμε σε μια πρόταση.

Παραδείγματα:• Ο Φάνης τρέχει γρήγορα.• Το βόδι τρώει χόρτα. • Το ψωμί είναι νόστιμο.

Το υποκείμενο το βρίσκουμε ρωτώντας: ποιος, ποια, ποιο και το ρήμα βρίσκεται σε πτώση ονομαστική. Π.χ. Ο Τάσος βάφει το σπίτι ─ Ποιος βάφει το σπίτι; ─ O Τάσος (υποκείμενο).

Αντικείμενο

Αντικείμενο λέγεται η λέξη που μας φανερώνει το πρόσωπο, το ζώο ή το πράγμα στο οποίο πηγαίνει η ενέργεια του υποκειμένου. Tο αντικείμενο βρίσκεται με την ερώτηση ποιον, ποια, ποιο, ποιανού ή τι και το ρήμα.

Παραδείγματα:• Ο φούρναρης ψήνει το ψωμί.• Η Μαρία λύνει τις ασκήσεις της.• Οι κυνηγοί κυνηγούν το λαγό.• H Αρετή μοιάζει της μαμάς της.Ο τάσος ποτίζει τη γλάστρα (Τι ποτίζει ο Τάσος; - τη γλάστρα= αντικείμενο)

ΚατηγορούμενοΤο κατηγορούμενο είναι ένα επίθετο, συνήθως, (αλλά μπορεί να είναι και ουσιαστικό ή μετοχή), που προσδίδει μια ιδιότητα στο υποκείμενο ή στο αντικείμενο. Το κατηγορούμενο μπαίνει σε πτώση ονομαστική, αν χαρακτηρίζει το υποκείμενο, ή σε πτώση αιτιατική, αν χαρακτηρίζει το αντικείμενο. Παραδείγματα: Η Άννα είναι όμορφη. Ο κ. Παπανδρέου υπήρξε υπουργός. Ο Νίκος έγινε δήμαρχος της Ρόδου.