Үг бүтэх арга8-р анги

Баян-Өлгий аймагийн Өлгий сумын

2-р бүрэнд дунд сургуулийн Монгол хэл, бичиг,

уран зохиолын багш

М.Цэнд-Аюуш

Эх дээр ажиллах үйлийн баримжаа эзэмших

Эхийн сэдэв ба гол санааг тодорхойлох

Эхийн хэв маягийг тодорхойлох

Эхээс дагаврын ба үг нийлэх аргаар бүтсэн үгийг

олж, ялган таних үйлийн баримжаа эзэмших

Дагаврын аргаар шинэ үг бүтээх/төрөл үг үүсгэх/

Үг нийлэх аргаар үг бүтээх/зэрэгцсэн ба угсраа үг/

Хэлц үгийн утгыг тайлбарлах, эх өгүүлбэрт ашиглаж

чаддаг болох

Орчин цагийн монгол хэлэнд дагаврын арга, үг нийлэх арга

гэсэн хоёр үндсэн арга, авиа сэлгэх, үг товчлох зэрэг

туслах арга байдаг.

Монгол хэлний үг

бүтэх тогтолцоо

Үндсэн арга Туслах арга

Дагаврын

аргаар

Үг нийлэх

аргаар

Авиа

сэлгэх

арга

Үг

товчлох

арга

Дагаврын аргаар үг бүтэх

Идэвхтэй язгуур, үндэсээс үг бүтээх

Идэвхгүй язгуураас үг бүтээх

Нэр язгуур,

үндэсээс үг

бүтээх

Үйл язгуур,

үндэсээс үг

бүтээх

Дүрслэх

язгуураас

үг бүтээх

Дуурайх

язгуураас

үг бүтээх

Хоёр бие даасан үг зэрэгцэх

ба угсрах харьцаагаар нийлж

үг бүтээх аргыг үг нийлэх

арга гэнэ.Энэ аргаар бүтсэн

үгийг нийлмэл үг гэнэ.

Нийлмэл үг

Зэрэгцсэн нийлмэл үг

Угсарсан нийлмэл үг

Хоёр үгийн нэг нь

нөгөөдөө угсран

захирагдаж бүтсэн үгийг

угсраа үг гэнэ.