ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΙΤΕΑΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

2009-2010

Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΙ Η ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΕΛΦΙΝΙΩΝ ΤΟΥ

ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

Α) 2010, ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ

Β) Ο ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ-Η ΙΤΕΑ: Η ΠΟΛΗ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΗΣ

Γ) Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΕΛΦΙΝΙΩΝ ΤΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΕΛΑΓΟΣ

ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΤΗΣ Α΄ΤΑΞΗΣ

Αναγνωστάκος Γιάννης

Αποστόλου Μάρβη

Γκίνη Ασπασία

Μέγκος Θανάσης

Μουδιώτης Θανάσης

Νέκι Ορνέλα

Νέκι Οργκές

Ξηρός Λεωνίδας

Παπαδήμας Αλέξανδρος

Παπαδήμου Αφροδίτη

Παπαδρόσου Κέλλη

Παππά Παναγιώτα

Σαντικλάρι Νέρι

Σιαφάκα Ειρήνη

Συντζάκης Θανάσης

Τσελλές Στάθης

Τσέλλου Παναγιώτα- Ειρήνη

Τσιμίνου Νικολίνα

Χήρου Γεωργία

Χωνάκη Γιώτα

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:

ΜΑΝΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ (Φιλόλογος)

ΣΚΩΤΤΗ ΚΑΛΟΤΙΝΑ (Βιολόγος)

ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ϪϪ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ: Παπαδήμου Αφροδίτη, Σιαφάκα Ειρήνη, Τσέλου Παναγιώτα- Ειρήνη.

ϪϪ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ – ΠΑΝΙΔΑ: Μέγκος Θανάσης, Μουδιώτης Θανάσης, Συντζάκης Θανάσης, Χάιδος Γιώργος.

ϪϪ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ – ΧΛΩΡΙΔΑ: Τσιμίνου Νικολίνα, Χήρου Γεωργία.

ϪϪ ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΙΑ ΤΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ: Αποστόλου Μάρβη, Νέκι Ορνέλα, Παπαδρόσου Κέλλη, Παππά Παναγιώτα, Χωνάκη Γιώτα

ϪϪ ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ: Νέκι Οργκές, Παπαδήμας Αλέξανδρος, Σαντικλάρι Νέρι, Τσελλές Στάθης

ϪϪ ΜΥΘΟΙ, ΘΡΥΛΟΙ,ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ _ ΔΕΛΦΙΝΙΑ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ: Μέγκος Θανάσης, Παπαδήμας Αλέξανδρος, Αναγνωστάκος Γιάννης

Τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2009

Εργαστήκαμε στο Σχολείο μας συλλέγοντας πληροφορίες από Βιβλιοθήκες και το Διαδίκτυο, σχετικά με :

Τη Μεσόγειο θάλασσα,τη γεωμορφολογία καθώς και τις οικολογικές παραμέτρους της.

Τον Κορινθιακό κόλπο και τις αναλογίες που εμφανίζει με τη Μεσόγειο.

Πιο συγκεκριμένα:

Είδαμε video για τη Μεσόγειο και τα δελφίνια του κορινθιακού κόλπου, από το ερευνητικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «ΠΕΛΑΓΟΣ».

Μελετήσαμε το θαλάσσιο οικοσύστημα και τα χαρακτηριστικά του : αβιοτικοί και βιοτικοί παράγοντες, τροφικές αλυσίδες και πλέγματα, μεταφορά ενέργειας και βιομάζας- τροφικές

πυραμίδες.

Παρουσίαση στοιχείων από τις ομάδες.

Τον Ιανουάριο του 2010…

Εργαστήκαμε στα επίπεδα της Βιοποικιλότητας με φύλλα εργασίας :

1ο ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

2Ο ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ

Επισκεφτήκαμε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Άμφισσας

Τον Φεβρουάριο…Τον Φεβρουάριο…

Εργασία πεδίου. Συλλογή δειγμάτων από τις παραλίες Εργασία πεδίου. Συλλογή δειγμάτων από τις παραλίες Ευαγγελίστρια, Αναγνέϊκα και Τροκαντερό.Ευαγγελίστρια, Αναγνέϊκα και Τροκαντερό.

Ακολουθούν μερικά στιγμιότυπα. . . Ακολουθούν μερικά στιγμιότυπα. . .

Εκείνο το πρωινό φυσούσε πολύ και η ατμόσφαιρα ήταν θολή εξαιτίας της άμμου που ο άνεμος έφερνε από την Αφρική…

Μαζέψαμε δείγματα οργανισμών από την ακτή, καθώς και άλλα αντικείμενα που είχαν ξεβραστεί ή πεταχτεί.

Μετρήσαμε την παραλία

Μετά την «Ευαγγελίστρια» κατευθυνθήκαμε στα «Αναγνέικα»…

Εκεί μαζέψαμε μεγάλα στρείδια…

και όχι μόνο…

Βρήκαμε ένα μικρό καβούρι μπλεγμένο στα πεταγμένα δίχτυα…

που πάλευε να σωθεί…

και το σώσαμε!!!

Μια θαλάσσια ανεμώνη στο λιμανάκι…

Στο Τροκαντερό….

βρήκαμε έναν μικρό γλάρο να παλεύει πιασμένος σε μια πετονιά. Το μεγάλο αγκίστρι της ήταν περασμένο μέσα στο στόμα του, και αιμορραγούσε…

Μετά από πολλή προσπάθεια, που πήρε σχεδόν μια ώρα…

Τα καταφέραμε!!!

Μπράβο μας!!!!!!!!!!!!!!!!

Ωραία η ζωή, ωραία και η ελευθερία!!!

Και την αξίζουν όλοι…

Στην τάξη ασχοληθήκαμε :

♦ Με την κητοπανίδα του Κορινθιακού

1) Αναλυτικά:

Την μοναδικότητα, την ποικιλότητα, τα κοπάδια και τη συμπεριφορά τους.

Απειλές για το είδος τους

Επιλογές για την προστασία και την διατήρησή τους.

2) Παρουσίαση:

Του ερευνητικού προγράμματος για τα δελφίνια του Κορινθιακού κόλπου, από το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος».

Τι είναι η ταξινόμηση των οργανισμών και γιατί γίνεται.

Πως θα γίνει ο διαχωρισμός των οργανισμών που συλλέχθηκαν από τις παραλίες Αναγνέικα, Τροκαντερό και Ευαγγελίστρια.

Και με την αξιολόγηση των δειγμάτων:

Τον Μάρτιο…Αναφερθήκαμε στην πτυχή:

Σεισμικότητα και Κορινθιακός κόλπος

• Η παρουσίαση έγινε από τον κο Γ. Δέδε, Γεωλόγο του σχολείου μας.

• Εργαστήκαμε με την συστηματική κατάταξη των δειγμάτων μας.

ΕΠΙΣΚΕΦΘΗΚΑΜΕ ΤΟ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Τον Απρίλιο και το Μάιο…

♥Προετοιμάσαμε τα δείγματα του βένθους για παρουσίαση.

♥Δημιουργήσαμε πίνακες ταξινόμησης.

♥Παρουσιάσαμε ενημερωτικό φυλλάδιο για τα δελφίνια του Κορινθιακού κόλπου.

♥Συντάξαμε ερωτηματολόγιο.

ΚΑΝΑΜΕ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΓΙΑ ΠΛΑΓΚΤΟΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ «ΤΡΟΚΑΝΤΕΡΟ»

Η ΘΕΣΗ ΟΠΟΥ ΕΓΙΝΕ Η ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ

ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΑΜΕ ΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ

ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΙΚΡΟΦΥΚΗ, ΣΥΛΛΕΞΑΜΕ ΜΑΚΡΟΦΥΚΗ ΚΑΙ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΦΥΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ ΚΑΙ ΤΑ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΑΜΕ

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ!!!!ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ!!!!

Αξιολογήθηκαν- καταγράφηκαν: 30 είδη οργανισμών του βένθους, κυρίως οργανισμοί που βόσκουν στο

βυθό και οργανισμοί που φιλτράρουν το θαλασσινό νερό (διηθητές).

17 είδη φυτικών υδρόβιων οργανισμών:

α) Φυτοπλαγκτόν: 4 είδη Κυανοβακτηρίων,

1 είδος μικρο-Χλωροφύκους, 3 είδη Διατόμων, 2 είδη Δινοφυκών,

β) ΜακροΧλωροφύκη: 1 είδος

γ) Φαιοφύκη: 6 είδη

γ) Θαλάσσια Αγγειόσπερμα: 1 είδος (Poseidonia oceanica)

και

6 είδη φυτών της παράκτιας ζώνης

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Συνοψίζοντας μπορούμε να εκφράσουμε κάποιες απόψεις, που προκύπτουν από την εμπειρία που αποκτήσαμε αυτή τη χρονιά, προσεγγίζοντας το θέμα της βιοποικιλότητας του

Κορινθιακού κόλπου.Ξεκινώντας από τα δελφίνια του:

Ανήκουν σε 4 διαφορετικά είδη (όχι ράτσες),Σχηματίζουν μικτούς πληθυσμούς που αποτελούν μοναδικό φαινόμενο συμβίωσης,

κινούνται μόνιμα και επιβιώνουν μέσα στον κόλπο εδώ και χιλιάδες χρόνια.Κίνδυνοι που τα απειλούν: ο ανταγωνισμός με τους ψαράδες για τα αλιεύματα, τα

διερχόμενα πλοία, η ηχορύπανση και η κάθε μορφής ρύπανση που προκαλείται από μικρές και μεγάλες επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Παρόλα αυτά εξακολουθούν να υπάρχουν, να πλησιάζουν τις ακτές μας, να ηχεί το τραγούδι τους και να διατηρούν τις ελπίδες μας για την ισορροπία και τη ζωντάνια του

οικοσυστήματος.Συνεχίζοντας…

Η συλλογή και αξιολόγηση φυτικών και ζωικών θαλάσσιων οργανισμών, που αποτέλεσε την μικρή ερευνά μας, έδειξε πως ο Κορινθιακός παρουσιάζει μεγάλη βιοποικιλότητα

οργανισμών που αποτελούν τροφή για τους μεγαλύτερους θηρευτές όπως τα κεφαλόποδα, τα μεγαλύτερα ψάρια, οι καρχαρίες, οι θαλάσσιες χελώνες και τα δελφίνια.

Διαπιστώσεις…

∗ Η επιστημονική έρευνα για τη βιοποικιλότητα του Κορινθιακού δεν έχει επεκταθεί σε όλες τις περιοχές του. Αλλά περιορίζεται σε ιδιαίτερα επιβαρυμένες, που υπάρχουν τόσο στη νότια όσο και την βόρεια πλευρά του (όπως ο κόλπος της Αντίκυρας από την κόκκινη λάσπη που περιέχει βαρέα μέταλλα από την επεξεργασία του βωξίτη).

∗ Δεν έχουν χαρτογραφηθεί και αξιολογηθεί και άλλες μορφές ρύπανσης όπως:

Η μεταφερόμενη κόκκινη σκόνη από τις εναποθέσεις του βωξίτη στην περιοχή του κλειστού κόλπου της Αγκάλης, ή το ξέπλυμα των χωματερών από τα νερά της βροχής καθώς και η απόρριψη λυμάτων χωρίς επεξεργασία (των ελαιοτριβείων, των σφαγείων και αστικών λυμάτων).

∗Ακόμα δεν γίνεται συστηματική καταγραφή της χλωρίδας και της πανίδας του, λόγω του ότι τα ερευνητικά προγράμματα είχαν αποσπασματική χρηματοδότηση (κρατική ή ιδιωτική). Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν: Το πρόγραμμα για την καταγραφή και προστασία των δελφινιών από το Ινστιτούτο ΠΕΛΑΓΟΣ που φέτος σταμάτησε και η καταγραφή της θαλάσσιας χλωρίδας, αλλά και της επίδρασης των βαρέων μετάλλων στη δομή και την ανάπτυξή της, που χρονολογείται από το 1992, (Π. Μαλέας).

Στη χρονιά που πέρασε γνωρίσαμε τη θάλασσά μας, τους μικρούς και μεγάλους κατοίκους της. Γίναμε παρατηρητές και συλλέκτες, ξαφνιαστήκαμε με τον πλούτο

της και νιώσαμε την ανάγκη για την προστασία του.

Λύσεις…

Πιστεύουμε όμως πως οι λύσεις θα έλθουν πάλι μέσω των μηχανισμών της φύσης, αλλά κυρίως και πρώτιστα από το σεβασμό και τη γνώση του άνθρωπου για τη

φύση και τις συστηματικές δράσεις του.Η διατήρηση όλων των μορφών ζωής της θα συντελέσει και στη δική μας ύπαρξη

και συνέχεια!!!

Ο καιρός πέρασε γρήγορα.

Η συνεργασία μας άριστη και

αισθανθήκαμε ως μικροί επιστήμονες

ίσως…

το πρόγραμμά μας να μπόρεσε να ξυπνήσει τις προσδοκίες για

την προστασία της βιοποικιλότητας του

Κορινθιακού κόλπου και

των δελφινιών του, που είναι η θάλασσά τους και

η θάλασσά μας.

Ευχαριστούμε,

Την Διευθύντρια του Γυμνασίου Ιτέας κα. Κυροδήμου Βασιλική για τη συνεχή συμπαράστασή της.

Όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες της Α΄ τάξης του Γυμνασίου μας για την προθυμία, το ζήλο και τη ζωντάνια τους.

Το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «ΠΕΛΑΓΟΣ» και τον κο Αλέξανδρο Φραντζή, Dr Βιολογικής Ωκεανογραφίας, του Πανεπιστήμιου Aix-Marseille II και Πρόεδρο και

Επιστημονικό Υπεύθυνο του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «ΠΕΛΑΓΟΣ».Την Ελληνική Φυκολογική Εταιρεία και τον Πρόεδρό της κο Χ. Κατσαρό, Αναπληρωτή

καθηγητή του Τομέα Βοτανικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τα έντυπα σχετικά με τα φύκη που μας πρόσφεραν.

Τον κο Γεώργιο Δέδε, Γεωλόγο καθηγητή του Γυμνασίου Ιτέας.

Το ΚΠΕ Άμφισσας

Το ΚΠΕ Καστοριάς, για τα φύλλα εργασίας σχετικά με την βιοποικιλότητα.

Τον Σύλλογο Ερασιτεχνών Αυτοδυτών «ΤΗΘΥΣ», για τις υποβρύχιες φωτογραφίες που μας παραχώρησαν και αποτελούν ένα μικρό αλλά πολύ σημαντικό δείγμα της βιοποικιλότητας του

Κορινθιακού κόλπου.

Τους ψαράδες της Ιτέας, που πρόθυμα δέχτηκαν να απαντήσουν στο ερωτηματολόγιό μας.

Επιμέλεια παρουσίασης: Σκώττη Καλοτίνα

Κείμενα: Μάνιου Γεωργία, Σκώττη Καλοτίνα

Θεματικές αφίσες:

☺ «Τα δελφίνια του Κορινθιακού κόλπου», Παπαδήμου Α., Τσέλλου Γιωταρήνα

☺ «Ποιος Τρώει Ποιόν», Μέγκος Θ., Μουδιώτης Θ., Συντζάκης Θ.

☺ «Η χλωρίδα του Κορινθιακού κόλπου», Σκώττη Κ., Συντζάκης Θ.

☺ «Η Μεσόγειος θάλασσα ο βυθός της - τα χαρακτηριστικά της», Παπαδήμου Α.,Τσέλλου Γιωταρήνα

☺ «Το τροφικό πλέγμα του θαλάσσιου οικοσυστήματος» Σκώττη Κ.

☺ « Ζώντας στη θάλασσα» Σκώττη Κ.

☺ « Τι είναι βιοποικιλότητα» Μάνιου Γ.

Πίνακες Ταξινόμησης:

■ «Γαστερόποδα μαλάκια» Μάνιου Γ., Χήρου Γ., Παππά Π., Παπαδρόσου Κ.

■ «Δίθυρα μαλάκια» Αποστόλου Μ., Μάνιου Γ.

Ερωτηματολόγιο, Σιαφάκα Ειρήνη

Έρευνα με ερωτηματολόγιο, Σαντικλάρι Ν., Τσελλές Στ., Χωνάκη Γ.

Ενημερωτικό Φυλλάδιο, Σκώττη Κ.

Εργασίες για τα δελφίνια: Αποστόλου Μάρβη., Νέκι Ορνέλα, Χωνάκη Γιώτα