1

Οι ήρωες στη μουσική πανδαισία

Πρόγραμμα etwinning <Ο ηρωισμός>

Ευαγγελία Θανασούδα, Γυμνάσιο Νιγρίτας,2013-14

2

Η Τρίτη συμφωνία του Μπετόβεν αφιερώθηκε αρχικά στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Ο Μπετόβεν θαύμαζε το νέο σύνταγμα του Ναπολέοντα που βασιζόταν σε «αληθείς αρχές της αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης, στα ιερά δικαιώματα της ιδιοκτησίας, της ισότητας και της ελευθερίας». Αλλά όταν έφτασαν τα νέα ότι ο Ναπολέων ανακήρυξε τον εαυτό του Αυτοκράτορα (Μάιος 1804), ο Μπετόβεν δήλωσε με θυμό: « Ωστε κι αυτός δεν είναι τίποτε παραπάνω από έναν κοινό άνθρωπο. Τώρα θα βάλει κάτω απ’ την μπότα του όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα ικανοποιήσει τις προσωπικές του φιλοδοξίες. Θα βάλει τον εαυτόν του πάνω απ’ όλους και θα γίνει ένας τύραννος»! Έπειτα, έσκισε την σελίδα όπου είχε γράψει την αφιέρωση «στον Βοναπάρτη» κι έγραψε άλλη δίνοντας τον τίτλο ΗΡΩΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

https://www.youtube.com/watch?v=kwRVR-TmKYw

3

Σπυρίδων Φιλίσκος Σαμάρας

Στο σύγχρονο κοινό είναι γνωστός για τη μελοποίηση του ποιήματος του Κωστή Παλαμά «Αρχαίο Πνεύμα Αθάνατο», που εκτελέσθηκε στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896 από Ορχήστρα και Χορωδία 400 ατόμων. Από το 1958 είναι ο επίσημος ύμνος των Ολυμπιακών Αγώνων και ακούγεται στις τελετές έναρξης και λήξης.

4

Ολυμπιακός ΎμνοςΑρχαίο Πνεύμα αθάνατο, αγνέ πατέρα

του ωραίου, του μεγάλου και τ' αληθινούΚατέβα, φανερώσου κι άστραψε εδώ πέραστη δόξα της δικής σου γης και τ' ουρανούΣτο δρόμο και στο πάλεμα και στο λιθάριΣτων ευγενών αγώνων λάμψε την ορμήΚαι με το αμάραντο στεφάνωσε κλωνάρι

και σιδερένιο πλάσε και άξιο το κορμίκαι σιδερένιο πλάσε και άξιο το κορμί

Κάμποι, βουνά και θάλασσες φέγγουνε μαζί σουσαν ένας λευκοπόρφυρος μέγας ναός

Και τρέχει στο ναό εδώ προσκυνητής σουΚαι τρέχει στο ναό εδώ προσκυνητής σου

Αρχαίο Πνεύμα αθάνατο, κάθε λαός, κάθε λαόςΑρχαίο Πνεύμα αθάνατο, κάθε λαός

https://www.youtube.com/watch?v=2zHsWbciYHM

5

Μίκης Θεοδωράκης, ο ΛεβέντηςΣτίχοι ,Νότης Περιγιάλης

Σαν τον αητό φτερούγαγε στη στράτατον καμαρώνει η γειτονιά στα παραθύρια

με χαμηλά τα μαύρα του τα μάτιαλεβέντης εροβόλαγε.

Στα ματιά του ένα σύννεφομες την καρδιά του σίδερο.

Κυλάει το αίμα, σκέπασε τον ήλιοκι ο χάρος εροβόλαγε.

Σφαλούν τα μάτια κι οι καρδιέςσφαλούν τα παραθύρια

μετά χυμάει ο Χάροντας καβάλακι εκείνος χαμογέλαγε.

Ποιος κατεβαίνει σήμερα στον Άδη;Ποιον κουβεντιάζει η γειτονιά κι ανανταριάζει;

Γιατί βουβά είναι τα βουνά κι οι κάμποι;Λεβέντης εροβόλαγε

https://www.youtube.com/watch?v=cbhUAjeAax0

6

Σταμάτης Σπανουδάκης, Αλέξανδρος

http://www.youtube.com/watch?v=7DUUrSGa2aQ

"Αίμα από το αίμα σουγέννημα και θρέμμα σου

αρχαίοι χοροί λόγοι κρυφοίψαλμοί βυζαντινοί.

Ζωή φωτιά κι ανάστασηφυλή σε άλλη διάσταση

μητέρα μου αληθινήΕλλάδα μου είσαι συ"...

(στίχοι: Σταμάτης Σπανουδάκης -"Δρόμος φωτιάς")

7

Σταμάτης Σπανουδάκης, Μαρμαρωμένος βασιληάς

http://www.youtube.com/watch?v=j8GkK7ck5-o

Μαρμαρωμένος Βασιλιάς γυιός της γης και της φωτιάς Κωνσταντίνε η πόλη σου Εάλω.

Μήνα Μάη κι εικοσιεννιά, Μαύρη Τρίτη βασιληά, χάθηκες κι η πόλη σου Εάλω.

Κι εσύ Κυρά που μας φυλάς, μη δακρύζεις πια για μας, δεν πεθαίνει η πόλη Σου. Εάλω.

Φωνάζεις, μόνος σου εκεί, και γίνεται η φωνή σου, μοίρα μας κοινή.Μαρμαρωμένος βασιληάς, γυιός της γης και της φωτιάς, Κωνσταντίνε η

πόλη σου Εάλω.Μαρμαρωμένος βασιληάς.

8

Διονύσης Σαββόπουλος, Ωδή στο Γεώργιο Καραϊσκάκη

http://www.youtube.com/watch?v=253pf2bmt1c

Το τραγούδι του Σαββόπουλου «Ωδή στον Γ.Κ. (Γιώργο Καραϊσκάκη)», λόγω της ομοιότητας των αρχικών θα ταυτιστεί με την θυσία του Κώστα Γεωργάκη(1970) ο οποίος είναι ο μοναδικός που αυτοκτόνησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την Χούντα και θεωρείται ο πρόδρομος των μετέπειτα φοιτητικών αντιδράσεων και της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. και θα γίνει στην πραγματικότητα «Ωδή στον Κ.Γ. (Κώστα Γεωργάκη)».

9

Η οθόνη βουλιάζει, σαλεύει το πλήθοςεικόνες ξεχύνονται με μιας.Πού πας, παλικάρι, ωραίο σαν μύθοςκι ολόισια στο θάνατο κολυμπάς;

Και όλες οι αντέννες μιας γης χτυπημένης,μεγάφωνα και ασύρματοι από παντούγλυκά σε νανουρίζουν, κι εσύ ανεβαίνειςψηλά στους βασιλιάδες τ' ουρανού.

Ποιος στ' αλήθεια είμαι εγώ, και πού πάωμε χίλιες δυο εικόνες στο μυαλό;Οι προβολείς με στραβώνουν και πάωκαι γονατίζω και το αίμα σου φιλώ.

Πού πας παλικάρι; πομπές ξεκινούνεκι οι σκλάβες σου ουρλιάζουν στο βωμό.Ουρλιάζουν τα πλήθη, καμπάνες ηχούνεκι ο ύμνος σου τραντάζει το ναό.

Ποιος στ' αλήθεια είμαι εγώ, και πού πάωμε χίλιες δυο εικόνες στο μυαλό;Οι προβολείς με στραβώνουν και πάωκαι γονατίζω και το αίμα σου φιλώ. Κ. Γεωργάκης

Γ. Καραϊσκάκης

10

Απόστολος Καλδάρας, Μαρμαρωμένος βασιλιάς

http://www.youtube.com/watch?v=xz62qBlIGZQΈστειλα δυο πουλιά στην Κόκκινη Μηλιά

που λένε τα γραμμένα,τo ‘να σκοτώθηκε, τ’ άλλο λαβώθηκε

δε γύρισε κανένα.Για τον μαρμαρωμένο βασιλιά

ούτε φωνή, ούτε λαλιά.τον τραγουδάει όμως στα παιδιά,

σαν παραμύθι η γιαγιά.Έστειλα δυο πουλιά στην Κόκκινη Μηλιά

που λένε τα γραμμένα,το ‘να σκοτώθηκε, τ’ άλλο λαβώθηκε

δε γύρισε κανένα.Έστειλα δυο πουλιά στην Κόκκινη Μηλιά,

δυο πετροχελιδόνια,μα κει εμμείνανε κι όνειρο γίνανε

και δακρυσμένα χρόνια.Για τον μαρμαρωμένο βασιλιά

ούτε φωνή, ούτε λαλιά.τον τραγουδάει όμως στα παιδιά,

σαν παραμύθι η γιαγιά.

11

Σαν κουκιά μετρώτα λόγια του καμπούρηπίσω απ' το λευκό πανίμέσα στο κιβούρι

Μα όσο κι αν μετρώκάτι περισσεύειΤρύπια ειν' η αγάπη μαςκαι δε μας προστατεύει

Λευκό μου σεντονάκιλάμπα μου τρελήΚόκκινα αυγά ή καρναβάλιαμέσα από την κάλπη τη στατιστικήΜας κοιτάζει ο Χάροςκαι του τρέχουνε τα σάλια

Κείνο που με τρώεικείνο που με σώζειείναι π' ονειρεύομαισαν τον καραγκιόζη

Φίλους και εχθρούςστις φριχτές μου πλάτεςόμορφα να σήκωνασαν να 'ταν επιβάτες

Λευκό μου σεντονάκιλάμπα μου τρελήΠοια αγάπη τάχα μας φυσάειΒάλε στη σκιά σουτούτο το παιδίΠου δεν έχει απόψεπού να πάει πού να πάει

Σαν σκιές γλιστρούνλόγια και εικόνεςΚάρα σκουπιδιάρικα,φεύγουν οι χειμώνεςΑν δε ντρέπεσαινα καθίσεις πίσωΈλα Ηπείρου κι Αχαρνώννα σε γιουχαΐσω

Λευκό μου σεντονάκιλάμπα μου τρελήΠοια αγάπη τάχα μας φυσάειΒάλε στη σκιά σουτούτο το παιδίΠου δεν έχει απόψεπού να πάει πού να πάει

Διονύσης Σαββόπουλος, Σαν τον καραγκιόζη

12

https://www.youtube.com/watch?v=mnF9oKtH8Ko Έκτορας και Ανδρομάχη

Μουσική: Χατζιδάκις ΜάνοςΣτίχοι: Καμπανέλλης Ιάκωβος

Από το Τρωικό κάστρο η Ανδρομάχηστον Έκτορα που κίναγε στη μάχη

φώναξε με φωνή φαρμακωμένη

Στρατιώτη μου, τη μάχη θα κερδίσειόποιος πολύ το λαχταρά να ζήσει

Όποιος στη μάχη πάει για να πεθάνειστρατιώτη μου, για πόλεμο δεν κάνειΌποιος στη μάχη πάει για να πεθάνειστρατιώτη μου, για πόλεμο δεν κάνει

Έτσι και μένα η κόρη του Γαβρίλησαν έφευγα στις είκοσι τ’ Απρίλη

μου φώναξε ψηλά από το μπαλκόνι

Στρατιώτη, αν θες τη μάχη να κερδίσειςμια κοπελίτσα κοίτα ν’ αγαπήσεις

Όποιος στο γυρισμό του όρκο δεν κάνει | 2xστρατιώτη μου, τον πόλεμο τον χάνει | 2x

13

Η θυσία της Αντιγόνης

Μουσική: Χατζιδάκις ΜάνοςΣτίχοι: Γκάτσος Νίκος

Πορφυρά στέμματα φορώΣτην πυρά μόνη προχωρώΚρατώ κόκκινο χαρταετό

Πετώ σ' ένα φως ονειρευτό

Ξαφνικά μπαίνω στο χορόΜαγικά σάνδαλα φορώ

Περνώ το γεφύρι το στερνόΘρηνώ έναν κόσμο μακρινό

14

Τσάμικοςhttps://www.youtube.com/watch?v=ihgoxPjZOCU

Μουσική: Χατζιδάκις ΜάνοςΣτίχοι: Γκάτσος Νίκος

Στα κακοτράχαλα τα βουνάμε το σουραύλι και το ζουρνά

πάνω στην πέτρα την αγιασμένηχορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι

ο Νικηφόρος κι ο Διγενήςκι ο γιος της Άννας της Κομνηνής.

Δική τους είναι μια φλούδα γης

μα εσύ Χριστέ μου τους ευλογείςγια να γλιτώσουν αυτή τη φλούδααπ’ το τσακάλι και την αρκούδα.Δες πώς χορεύει ο Νικηταράςκι αηδόνι γίνεται ο ταμπουράς.

Από την Ήπειρο στο Μοριά

κι απ’ το σκοτάδι στη λευτεριάτο πανηγύρι κρατάει χρόνια

στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια.Κριτής κι αφέντης είν’ ο Θεόςκαι δραγουμάνος του ο λαός.

15

Επιλέξτε την εικόνα του συνθέτη που έγραψε μουσική για τον ήρωα της Επιλέξτε την εικόνα του συνθέτη που έγραψε μουσική για τον ήρωα της επανάστασης, Γ.Καραϊσκάκηεπανάστασης, Γ.Καραϊσκάκη

Α

Β

16

Συμπληρώστε τους στίχους του «Καραγκιόζη»Συμπληρώστε τους στίχους του «Καραγκιόζη»

Συνθέτης:………………………….

Κείνο που με τρώεικείνο που με σώζει……………………….σαν τον καραγκιόζη

Λευκό μου σεντονάκιλάμπα μου τρελή

……………………………..Βάλε στη σκιά σου

τούτο το παιδίΠου δεν έχει απόψε

πού να πάει πού να πάει

17

Ο ηρωισμός στο μουσικό στερέωμα μέσω ποιων ιστορικών μορφών Ο ηρωισμός στο μουσικό στερέωμα μέσω ποιων ιστορικών μορφών αναδεικνύεται στους παρακάτω συνθέτες; αναδεικνύεται στους παρακάτω συνθέτες;

Σπανουδάκης:

α)………………

β)………………

Χατζιδάκις:

α)…………………….

β)…………………….

γ)…………………….

Μπετόβεν:

……….....

Καλδάρας:

…………..